Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalı

Author: Delphi7

  • Bizdən adam olmayacaq…

    1620

    Uşaqlar bizim gələcəyimizdir… Tərbiyə, biliklərin, əxlaqın, mənəvi dəyərlərin əsasları uşaq doğulmamışdan öncə və doğulandan ölənədək qoyulur, gen özünü göstərir, ailə tərbiyəsi təsir edir, ətraf mühit, ətrafındakı insanlar, dost-tanış, ictimaiyyətin rəyi çox böyük təsir göstərir insanın fərdiləşməsi prosesinə…
    Valideynlərin önəmi böyükdür, valideynləri seçmək imkanımız çox zaman bizə verilmir… Bəzən elə valideynlər verilir ki, uşaqlara onları qınamaq olmur, o uşaqlar, ya elə pis insan olurlar ki, qınaya bilmirsən, çünki vaxtında, uşaq olarkən lazımı olanları almamışlar valideynlərindən, ya da ki, elə yaxşı insanlar olurlar ki, valideynlərinin təsirinin olmaması sevindirir adamı… Elə də olur ki, valideynsiz qalır uşaqlar, kimsəsiz, doğulduğu gündən həyatda həyata atılmış olurlar… Bunu da edən valideynlər olur… Bəzən isə elə valideynlər olur ki, yaxşı insanlardır və uşaqlar elə insan çıxır ki, o uşaqlar doğulmasaydı, daha yaxşı olardı… Amma indi müzakirə mövzusu başqadır, əsas mövzumuz valideynlərdən, ictimaiyyətdən, ətraf mühitdən, dost-tanışdan asılı olmayaraq insan olmaqdır!
    Bizdə şərq xalqları, mədəniyyəti, mühiti nədənsə ta qədimlərdə, din gəlməmişdən öncə daha sivil, daha mədəni, daha müdrik idi… Sonra isə qılıncdan keçirildik, yaxşıların qanı axdı, qaldı pislər, onlar çoxaldıqca, çoxaldı…
    Rəşad Nuri Güntəkinin və digər şərq yazar, şairlərin əsərlərini oxuyuram, o vaxtdan nadanlıq, dini mövhumat, mənasız və insanlığa zidd şəriət qanunları, dini nümayəndələrin qadağaları da, gündəmdə idi, ictimai rəy, insanlığa zidd hərəkətlər cəmiyyətdə biabırçı vəziyyətdə idi… Şərq dünyası düzələn deyil, şərq əhli insan olan deyil… Hamısının arxasında nadanlıq, bisavadlıq, dindarlara inanmaq və qorxu, paxıllıq, qısqanclıq dayanır… İnsan olmaq və insanları sevmək lazımdır… Qorxmaq deyil… Mən dinlərə deyil, özünü dindar adlandırıb, insanlara təzyiq və təsir göstərənlərə, istədikləri kimi beyinlərini yuyanlara, dinin, Allahın adına xələl gətirən mövhumatçılara, radikal insanlara, radikal və nadan dindarlara və nadanlığı yayanlara, elmə nifrət edənlərə nifrət edirəm…
    Ərəblər, farslarla qanımız qarışdıqca, korlandıq, qanımız qaraldı, qırmızılaşmaq əvəzinə…
    İndi qərblilər daha sivil, mədəni, müdrik və ağıllı olublar, şərqdən götürüb öyrəndiklərini, aldıqlarını indi şərqə qarşı yönəldirlər…
    Bizdən adam olmayacaq! (daha&helliip;)

  • Hasan AKAR.”AY BALAM”

    hasanakarhocamiz

    “Göçün de zamanı gelir apansız ay balam,
    Teneşir tahtasına düşer bedenimiz bir gün.
    Kalmaz mecalim,dönmek için düne ay balam,
    Omuzlar üstünde yüzeriz sessizce bir gün.

    Kış gelir,seni yetim bırakırım ay balam,
    Kilit vurulur kapıma ,tütmez ocağım bir gün.
    Buz tutar yüreğim,baharı beklerken ay balam,
    Görmeden yazı,gazel düşer bağıma bir gün.

    Sevdiklerimden koparır ecel ay balam,
    Susuz topraklar bizi bekler dönemem bir gün.
    Han bizim değil ki ,hep yolcuyuz ay balam,
    Döküversen gözün yaşını göremem bir gün.”

    21.11.2015 TOKAT

  • “Yuxuların günahı olmur” və “Paralanmış ürək” kitablarının təqdimatı keçirilib

    t

    21 noyabr 2015-ci il tarixində, saat 15:00-da, Bakı şəhərində yerləşən “Kitabevim” mağazasında yeni nəsil Azərbaycan gəncliyinin nümayəndəsi, istedadlı qələm sahibi, “Vehdet.Org” saytının təsisçisi və baş redaktoru, gənc xanım yazar Gülnarə Sadiqin “Yuxuların günahı olmur” ilk şeirlər və “Paralanmış ürək” dlı hekayə və povestlər kitablarının təqdimat mərasimi keçirilib.Kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələrinin iştirakı ilə keçirilən tədbirdə şairə-jurnalist Nəcibə İlkin, nəğməkar-şairə Zeynəb Dərbəndli, DGTYB üzvü, Bakı Slavyan Universitetinin Yaradıcılıq fakültəsinin II kurs dinləyicisi şairə-jurnalist Gülnarə İsrafilqızı, həvəskar-bəstəkar Elmir Mədətoğlu, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin Sumqayıt şəhər təşkilatının Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinın əməkdaşı və xüsusi müxbiri, şair-jurnalist Əziz Muğani və digər qonaqlar iştirak ediblər.Daha sonra düzənlənən tədbirdə iştirak edən qonaqlar da öz növbələrində yeni işıq üzü görmüş kitab haqqında öz fikir və düşüncələrini bölüşüblər, yeni yaradıcılıq uğurları və fəaliyyəti diləyiblər.Tədbirin gedişatında yaradılan şəraitə görə, müəllif Gülnarə Sadiq “Kitabevim” mağazasının rəhbərliyinə və iştirak edənlərə müraciət edərək, onlara dərin təşəkkürünü bildirib, məmnun olduğunu bildirib.Sonra isə yeni işıq üzü görmüş kitablarından tədbir iştirakçıları üçün imzalayaraq hədiyyə edib. Tədbirin sonunda isə xatirə şəkilləri çəkdirilib.

    Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin Sumqayıt şəhər təşkilatının elektron orqanı Azərbaycanın mədəniyyət və ədəbiyyat portalının Mətbuat xidməti

  • Zeynəb DƏRBƏNDLİ.”Dayaq dur!”

    11665411_1690704784490598_9087155491968421030_n

    Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin Sumqayıt şəhər təşkilatının Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyi və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının “Cənubi Qafqaz Xalqları üzrə xüsusi müxbir”i, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü

    Bu nə dərddir, bu nə müsibətdir, ay Allah
    Haqq yolundan azıb, bu millət, ay Allah
    Quyuya düşüb həqiqət, ay Allah
    Nə olar bu millətimə dayaq dur.

    İtib hörmət, itib rəğbət, itib yol,
    Hər tərəfi bürüyübdür qara kol
    Fələk ağa olub, biz də ona qul,
    Nə olar, bu millət kimə dayaq dur.

    Qalmayıbdır abır, vicdan, ləyaqət,
    Pulla alınır, saf sevgi məhəbbət
    Doğrunu deməyə çatmır cəsarət
    Nə olar bu millətimə dayaq dur.

    Zeynəbəm, bu dərdə dözüm ağlayır,
    Həsrətim qəm içib, gözüm ağlayır.
    Dilimdə söhbətim, sözüm ağlayır,
    Nə olar bu millətimə dayaq dur.

  • Şəfa VƏLİYEVA.”Əlindən düşməyən şəkil…”

    sv

    AYB, DGTYB və “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin üzvü,
    Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü

    Adamı elə yandırır
    Əlindən düşməyən şəkil…
    Öz-özündən utandırır…
    Güzgülərdən yana çəkir…

    Adamı elə göynədir
    Sevilmədiyini dərk etmək…
    Adı üstündə:-sevməkdir
    Öz ölümünə ərk etmək…

    Adamı elə söylədir
    “O”ndan gizlədilən sözlər…
    Gedəni yoldan əylədir
    Yollara ağlayan gözlər…

  • Fidan ABBASOVA.”Uzaqlar çəkidirir həsrət qəlbimə”

    12240003_866796413397756_5081292114266454476_n

    Uzaqlar çəkidirir həsrət qəlbimə
    yaxında olmağın önəmli deyil
    Varlığın bəs edir hər gün ömürümə
    gözlərim sevginə salıbdır meyil…

    Bəzən darıxanda baxıb rəsminə
    fikirlər aparır məni əksinə
    baş qoyub rahatlıq tapdığım sinə
    Sən demə əslində isyançı deyil…

    Məni öz sehrinə salıb ürəyin
    bütün arzularım, bütün diləyim,
    Sən varsan sevgimə hər an baş əyim
    Səndə bu minvalla qəlbimdə sevil…

    Qoy sənin qəlbində qalım gizlincə
    Ruhum tarazalaşsın dolsun sevincə
    Fidan bu həsrətdən doymursan məncə
    sənli xatirlələr sənsizlik deyil…

  • Ramiz FƏRƏCOĞLU.Yeni şeirlər

    934150_486673518053401_400527984_n

    Hz. Əli

    Rəbbim olaraq başda,
    Məhəbbətim Əlidir…
    Cavan və ahıl yaşda,
    Güc ,qüvvətim Əlidir…

    İslamın sərkərdəsi,
    Hüccətullah Əlidir.
    Lərzə salar nərəsi,
    Əldə silah Əlidir…

    Qoy deyim olsun əyan,
    Hər dir kəs bilməlidir…
    Allah, Mühəmməd,quran,
    Arxasında Əlidir…

    Əldə zülfüqar olan,
    Səlləllahi Əlidir…
    Söyləsəm olmaz yalan,
    Din səbahi Əlidir…

    Elmim Hüseyn Kəbəla,
    Güc-qüdrətim Əlidir.
    İslama olan qala,
    Şücaətim Əlidir!!! (daha&helliip;)

  • Şəfaqət CAVANŞİRLİ.”Arzunda arzunammı?”

    12202155_886472768116427_1538859207_n

    Gözlərim yol çəkər
    Sənə qədər.
    Həyatında yerim yox.
    Kaş biləydim xəyalında yerim nə.
    Arzunda arzunammı?
    Kaş biləydim o arzuda
    yumruq boyda çırpınan
    ürəyində yerim nə
    Kaş biləydim o ürəyin
    niyyətində yerim nə
    Qorxum tənhalıq deyil,
    Tək qalmağa nə var ki,
    Dörd divar arasında
    sakit səni dinləyən
    məzlum qonaq olarsan.
    Hərdən özün də bezib
    Onlara qulaq dostu,
    Sakit sirdaş olarsan.
    Qorxum insan arzusu,
    Görəsən qorxulumu
    arzudan arzu olmaq.
    Bu arzudan o arzuya
    sadəlövh uşaq kimi
    “hop” deyərək hoppanmaq.
    Bir, iki deyərək,
    zəfər bayraq əlində
    ” urra ” səslənərək
    sonunda qalib olmaq
    görəsən qorxulumu?
    Atamın ağ saçında,
    Anamın gözlərində,
    günahlarım gizlənir.
    Savabımla rəqibdir.
    Demək qorxulu deyil!
    Sındırılan taleyin
    elə sınıq yerində,
    Məni səntək gözləyən
    xoşbəxtlikdən soraq var.
    O soraqda hardasa
    ya yolun başındadı,
    ya da tən ortasında
    Məni səntək gözləyən
    Elə səndən xəbər var…

  • Elşən SABİROĞLU.Yeni şeirlər

    988860_346515065548852_6191614069438939456_n

    Bu qəmli çağlarda,bu ağır gündə,
    Aldığım bəd xəbər sarsıtdı məni.
    Gözüm yaşla dolu,kədər içində,
    Bir daha izlədim “Muxtarnamə”ni.

    Zalım,lənət olsun sənə hər zaman,
    Atdığın yenə də dəydi hədəfə.
    Həzrəti Hüseynin qisasın alan,
    Muxtar şəhid oldu ikinci dəfə.

    Hər bir epizodu,hər bir səhnəni,
    Saldın məharətlə ürəyimizə.
    Muxtartək tanıdıq filmdən səni,
    Özünü Muxtar tək sevdirdin bizə.

    Sən Vətən yolunda verdin ömrünü,
    Sevdin Əhli-Beyti,sevdin hər zaman.
    Mən başqa nə deyim?-Qiyamət günü,
    Elə Muxtarla da məşhur olasan!!!

    20.11.2015/00:35.

  • Eldar Nəsibli Sibirel.Şeirlər

    12226329_1478059319170065_2045167731_n

    YAŞAYIR GÖZÜMDƏ SƏNİN HƏSRƏTİN 1978

    Yaşayır gözümdə sənin həsrətin,
    İlk eşqin ağrısı, acısı kimi.
    Sənin şübhələrin bu məhəbbətin
    Qalıb xarirəmdə qayğısı kimi.

    Gözlərdən yayınıb, gəlib durardım,
    Pəncərən önündə qərib kimi mən.
    Gedib xəyalınla ovundurardım,
    Körpətək ağlayan ürəyimi mən.

    Mənim gəlişimlə qanadlanardı,
    Zirvəyə qalxardı qürurun o gün.
    Bir anda qəlbində ümid yanardı,
    Daşardı həm səsin, həm nurun o gün.

    O ala gözlərin nurundan içən
    Ürəyim heç kəsə qızmazdı onda.
    Gülüm, bu dünyada mən sənsiz keçən
    Günləri ömrümə yazmazdım onda.

    Deyərdim:-sən getsən gözümdən mənim
    Qarışar rəngləri səmanın, yerin,
    Bir anın içində üzümdən mənim
    Çəkilər gülüşü şəlalələrin.

    Tale öz sirrini açmaz heç kimə,
    Araya uçurumlu bir dərə düşdü.
    Bu eşqin ağrısı mənim bəxtimə
    Yazdığım nəğməsi dillərə düşdü.

    Yaşayır gözümdə sənin həsrətin,
    Ömrün həm qarası, həm ağı kimi
    Ağrısı, acısı ilk məhəbbətin
    Dünyaya görk olur göz dağı kimi.

    Türkəm mən

    Mərə kafir,unutdunmu?
    Azman türk oğlu türkəm mən.
    Bir nərəylə halayları
    Pozan türk oğlu türkəm mən.

    Var dünyada yolum, izim.
    Yox kimsəylə bir qərəzim.
    Hər zaman haqqa tərəzi,
    Mizan türk oğlu türkəm mən.

    Azmamışam duman, çəndə.
    Aç oxu tarixi məndə.
    Şəhidə qəbri sinəmdə
    Qazan türk oğlu türkəm mən

    Dözümdə- Bamsı Beyrəyəm,
    Sözümdə- Yunis İmrəyəm.
    Sazımda- dəli nərəyəm,
    Ozan türk oğlu türkəm mən.

    SƏNİN MƏKTUBLARIN -1981

    Ömrümə məktubun yağardı bir vaxt,
    Yağardı yanğıma yaz yağışıtək.
    Yoluma məktubun baxardı bir vaxt,
    Baxardı bir həzin qız baxışıtək.

    Sənin məktubların həyan olardı,
    Səndən uzaqlarda bu təkliyimə.
    Qəlbimi anlayıb, duyan olardı,
    Düşərdim vüsalın çiçəkliyinə.

    Demə yatırammış fil qulağında,
    Bahar məktubların xəzəlli imiş.
    Bir eşqin saralan qurub çağından,
    Ünvanıma uçan təsəlli imiş.

    Yönü bəri sevinc üz çevirəndən
    Düşdüm dünyasına çəkizisliyin.
    Gördüm ki, həsrətin gəzib çevrəmdə,
    Hər gün kölgə kimi məni izləyir.

    Çaytək ləpələnən gülüşlərinin
    Qərq ola bilmədim dərinliyində.
    Bizimçün darıxan görüş yerinin
    Kimsə nəfəs dərir sərinliyində.

    Sənsizlik ömrümə yol gələn axşam,
    Sən məni işıqlı bir gündə axtar.
    Mən sənin qəlbində dəfn olunmuşam,
    Axtarsan sən məni, qəlbində axtar.

  • Eldar Nəsibli Sibirel.”Yaddaş” (Poema)

    12226329_1478059319170065_2045167731_n

    Ön söz yerinə

    Vətəndən uzaqda doğulsam da mən,
    Bu torpağa verdim könül varımı.
    Tənzif əvəzinə ümidlərimlə
    Sarıdım sağalmaz yaralarımı.
    Çəkdiyim əzabla, udduğum qəmlə
    Çoxu elə sandı, öləcəyəm mən.
    Ancaq bilmədilər, gün işığında,
    Bahar arzularının yaşıllığında
    Təzədən dünyaya gələcəyəm mən.
    Mən başdan-ayağa səbrəm,dözüməm,
    Zaman çox sınayıb səbrimi mənim.
    Otuz yeddidən bəri hər gün özümə
    Min yol qazdırıblar qəbrimi mənim.
    Nimdaş yaddaşların tərs yazısını ,
    Gəlib yaddaşlardan siləcəyəm mən.
    Daha daş dayanmaz yollarım üstə
    Haqqın, ədalətin qolları üstə
    Təzədən dünyaya gələcəyəm mən.
    Daşdan-daşa dəyib başım dünyada,
    Kədərin boynumda haqqı-sayı var.
    Sevinc qismət olub mənə röyada,
    Qatı açılmamış gülüş payım var .
    Qansız hədələrə bir nərə üstə
    Bir qəhqəhə çəkib güləcəyəm mən,
    Sibirdən, qəbirdən qorxacağım yox,
    Zamandan şan-şöhrət umacağım yox,
    Təzədən dünyaya gələcəyəm mən.
    Bir vaxt bu torpaqçün qovrulan sevgim,
    Dənizdə yosundu,dağda mamırdı.
    Daş qəfəs içində qıvrılan sevgim,
    Qayadan süzülüb, daşdan damırdı.
    Qanında bu duyğu çağlayanlarin
    Dərdini gözündən biləcəyəm mən.
    Durna qatarının yaz sədasında,
    Ağrıyan qəlbimin saz sədasında
    Təzədən dünyaya gələcəyəm mən.

  • Etibar VƏLİYEV.Yeni şeirlər

    12242312_961671070559387_189159540_n

    MƏN DƏ QARABAĞLIYAM

    Azəriyəm, alqış olsun dilimə.
    İslam adlı, imanıma, dinimə.
    Qurban olum vətənimə, elimə.
    Yurdum Lerik dağ başında, dağlıyam.

    Lənkərandı, Masallıdı, Ləkidi.
    Bu Bakıdı, bu Gəncədi, Şəkidi.
    Bu vətəndi, torpağımın təkidi.
    Vətənimə, torpağıma bağlıyam.

    İmişli, Beyləqan,Quba, Qusarda.
    Salyanda, Şirvanda, Ağsu, Ucarda.
    Hər yer vətənimdi doğma diyarda.
    Mən də Naxçıvanlı, Qaradağlıyam.

    Şüşa həsrətimdi, sirdaşım olub.
    Qubadlı, Laçınım, göz yaşım olub.
    Xocalı qanımda yaddaşım olub.
    Ağdamlıyam, mən də Qarabağlıyam. (daha&helliip;)

  • Aqil SABİROĞLU.”Maraqlı dünyadır…”

    asm

    Kimiyə zülmət,
    Kimiyə çıraqlı dünyadır.
    Birinin pulu,sərvəti,
    Birinin qeyrəti on yeddi ton.
    Birinin zəkası,düşüncəsi,
    Birinin quru söhbəti on yeddi ton.
    Kiminin başına düşən,
    Kiminin başının daşı on yeddi ton.
    Kiminin gülüşü,
    Kiminin gözünün yaşı on yeddi ton.
    Birinin ölüsü,
    Birinin dirisi on yeddi ton.
    Birinin gövdəsi,
    Birinin gerisi on yeddi ton.
    Cəfərin ayağı,
    Səfərin çarığı on yeddi ton.
    Bizim köklər,
    “Xalx”ın arığı on yeddi ton…
    Onun ulağı,
    Bunun palanı on yeddi ton.
    Onun öləni,
    Bunun qalanı on yeddi ton.
    Birinin dili,
    Birinin dodağı on yeddi ton.
    Birinin məzarı,
    Birinin otağı on yeddi ton…
    Yaralı,xoralı dünyadır…
    Kimi çörəyə möhtac,
    Kimiyə plovu qaralı dünyadır…

  • Abdulla MƏMMƏD.”Payiz yaman tələsdi”

    yt

    Külək çaldi yel kökləyən kamançani,
    Şahə qalxdi ağaclarin həyəcani.
    Yarpaq örtdü yay ətirli göy xonçani,
    Payiz yaman tələsdi.

    Susdu şirin nəğməsi də turaclarin,
    Doluxsundu nanəsi də yamaclarin.
    Həna yaxib əllərinə ağaclarin
    Payiz yaman tələsdi.

    Gözüm düşdü ağaclarin sirğasina,
    Əsmə külək, sirğa düşər, sirğa sinar!
    Həsrət qaldi bu cöllər də durnasina,
    Payiz yaman tələsdi.

    Rübənd saldi çöhrəsinə ulduzlar da,
    “Sari gəlin” yenə dindi ağizlarda.
    Köçən köçdü, nişanlandi…
    Bu qizlar da
    Bu payiz yaman tələsdi.
    Payiz yaman tələsdi…

  • Qalib ŞAMXALOĞLU.Qıfılbənd

    qsm

    Lap əzəldən elm onunla başlayır ,
    Altı-üstü , solu vardır , sağı yox .
    Çoxarvadlı olmağı çox xoşlayır ,
    Hamısının saqqalı var , bığı yox .

    O nədi ki , hər ölçüdə lax olur ,
    Boyu kiçik , amma , gücü çox olur .
    Qara düşsə müvəqqəti yox olur ,
    Suyu vardır , bir ceşməylə bağı yox .

    O nədi ki , sındırdıqca daş olar .
    O nədi ki , ayaqda da baş olar .
    Qalib deyir , bir enişə tuş olar ,
    O nədi ki , qaynasa da buğu yox .

  • Rahilə DÖVRAN.Yeni şeirlər

    12091354_1653537131524991_3860076084131834097_o

    ƏLİNCƏ

    Günəş uca zirvəsindən boylanır,
    Yamacları çən- dumandır Əlincə.
    Hər qayadan bir salnamə oyanır,
    Tariximə şöhrət, şandır Əlincə.

    Qan rəngində çox qayası, çox yeri,
    Sinəsində nizə yeri, ox yeri.
    Şahinləri bürc üstündə əsgəri,
    Düşmən gəzir nə zamandır, Əlincə.

    Sınmış daşdır dəbilqələr, zirehlər,
    Sınmış daşdır cahangirlər, fatehlər,
    Daşdan qeyrət, daş cəsarət, daş hünər,
    Daşa dönmüş qəhrəmandır Əlincə.

    Əlincəçay ürək teli, qəlb simi,
    Ləpələri alıb gedir səsimi.
    “Ənəlhəqdir” mürşid, ustad Nəsimi,
    Haqq yolunda bir ümmandır Əlincə.

    19.11.2015.

    GÜLƏ-GÜLƏ

    Bəzənibdir sərvi boylum,
    Sığal çəkib qızıl telə.
    Gözəllərdə dəbdir-məlum,
    Naz eyləyə gülə-gülə.

    On beş günlük nazlı qəmər,
    İncə belin qucub kəmər.
    Körpə ceyrandır südəmər,
    Düşəcəkdir dildən-dilə.

    Şux gülüşü alır canım,
    Damarımda coşur qanım.
    Balla dolu pətək, şanım,
    Damcıldayır gilə-gilə.

    Kirpikləri kölgə salır,
    Kəpənəktək qanad çalır.
    Gah can verir, gah can alır,
    Üzür məni bilə-bilə.

    O, Dövrana açıb meydan,
    Nurludur o, ulduz, aydan.
    Sürünürəm keçən yaydan,
    Nə hə deyir, nə yox hələ.

    18.11.2015.

  • Rəhim MEHNƏT.Yeni şeirlər

    rm

    ELƏMİ

    Mən dəliyəm, sən adlı eşq əlində,
    Dolanıram sən sevdanın yelində.
    Gecə-gündüz adın mənim dilimdə,
    Sən də mənlə alışmısan, eləmi?

    Ayrı olsan ağ saçıma dən düşər,
    Kədər gələr, sevinc məndən gen düşər.
    Baxışınla həyatıma gün düşər.
    Sən də nura qarışmısan, eləmi?

    Yandırıb qəlbimi döndər kömürə,
    Soyuq suya salıb döndər dəmirə.
    Ruhunu mənimlə döndər ömürə,
    Sən də mənlə barışmısan, eləmi?

    Tanrı bizə yazmaz sevgi günahı,
    Gecə keçsin, birgə açaq sabahı.
    Mən eşqindən soruşmuşam Allahı,
    Sən də məndən soruşmusan, eləmi? (daha&helliip;)

  • Məhəmməd TURAN.”Bəndalı Coşqun” (Məqalə)

    12272796_1654052408169394_1251811743_n

    Bəndalı Coşqun…Bu adı eşidəndə ümidi bir saç teli qədər qalmış “ədəbi mühit” arzularım sağalır…
    Bəndalı Şəmkirin Zəyəm kəndində anadan olub həmin kənddə oxuyub , boya-başa çatıb…
    Bəndalını ilk görən gün poeziyasıyla tanış olduğum gün elə sevindim ki…
    Şəmkir indidən çox böyük bir fərəh duymalıdır ki qoynunda Bəndalı kimi bir Qəzəlxan yetişir…
    Bəndalı çox duyğulu , mənalı ən əsası odur ki ifratsız və ağıllı yazır…Bəndalının dəyəri odur ki o sözün dəyərini bilir…
    Bir də Bəndalının qəzəllərində xüsusilik var ki dədə-baba üsulu ilə yaradır…Qədim dövrdə yazılan üsulda…Mən məsuliyyətlə deyirəm Xəqani , Nəsimi nəfəsində…
    Bəndalı qəzəllərində ərəb-fars mənşəli sözləri yerində , doğru və yetərincə işlədir…Bu da xüsusi gözəllik verir qəzələ…

    Yerə etdikdə sirayət yağışın damlaları,
    Verə hər qəlbə hərarət yağışın damlaları.

    Gecədən ta səhərə gəl yenə leysan yağaraq,
    Düşə bu torpağa ne’mət yağışın damlaları.

    Dəxi mənsiz, görəsən, sevgili canan nə edir,
    Mənə ondan edə söhbət yağışın damlaları.

    Enə bu yer üzünə, sanki həzin musiqi tək,
    Edə bu qəlbimi rahət yağışın damlaları.

    Yağışı bax belə vəsf etməyə bu Bəndalıya,
    Yarada bir daha fürsət yağışın damlaları.

    ***

    Üzüb artıq məni sənsiz bu məhəbbət, gözəlim.
    Nə olar dön geri bitsin daha həsrət, gözəlim.

    Baxıram Ayə, xəyalınla qurub ünsiyyət,
    Edirəm hər gecə sənlə yenə söhbət gözəlim..

    Bağlama sevgimizi qismətə çün, tarixə bax
    Qeysə də olmadı öz Leylisi qismət, gözəlim..

    Düşmüşəm heyrətə ta gördüyüm andan səni mən,
    Görmədim sən kimi bu dəhrdə afət, gözəlim.

    Sordum insanlara bu sevgi məhəbbət nə imiş,
    Sən demə heç yox imiş sevgiyə qiymət gözəlim.

    Yazdığım namələrin yoxmu sənə tə`siri heç?
    Nola bir gözlərin etsin mənə diqqət, gözəlim.

    Var ümidim ki dönərsən mənə, gər dönməyəsən.,
    Tapşırar canını bu Bəndalı əlbət, gözəlim.

    ****

    Qəlbən sevirəm mən elə bir yarı gözəldir.
    Həm hüsnü gözəl həm də həya, arı gözəldir.

    Qafil, elə bir bağdı ki, bu sevgi-məhəbbət,
    Aşiqlər üçün həm gülü həm xarı gözəldir.

    Yüz hüsnü gözəl olsa da gər göz qabağında,
    Hər aşiq üçün sevdiyi dildarı gözəldir.

    Hər aşiqə öz yarı gözəl olduğu tək bil,
    Hər bir ağaca verdiyi öz barı gözəldir.

    Ey Bəndalı, hər söz yazana söyləmə şair,
    Şair ona de yazdığı əşarı gözəldir

    ****

    Ey gül, məni bu sevgidə bimar elədin sən,
    Pünhan idi, hər dərdimi aşkar elədin sən.

    Bir vaxt mənə öz sevgini izhar eləsən də,
    Çox keçmədi heç, sevgini inkar elədin sən.

    Dərdim ilə birlikdə qoyub sən məni getdin,
    Bir özgəyə öz eşqini izhar elədin sən.

    Üz döndərərək sən mənə, saymaz yana keçdin,
    Hər dəm məni, min dərdə giriftar elədin sən.

    Etdin elə rəftar onu düşmən belə etməz,
    Ey yar, niyə mənnən belə rəftar elədin sən?!

    Bir dəm dinərək qəlbimi viran eləyibsən,
    Bir anda edərsən onu gülzar elə dinsən.

    Bir ağ vərəqə, Bəndalı, öz dərdini yazdın,
    Xalqın oxumaqçün onu əşar elədin sən.

    Gördüyünüz kimi bu gözəl, mənalı, estetik-mənəvi zövq verən misraların , beytlərin sahibidir Bəndalı Coşqun…
    Bəndalıya gələcək poetik fəaliyyətində və həyatında uğurlar arzu edirik… Yaz Bəndalı! Yaz!

  • SOCAR-ın «Azərikimya» İstehsalat Birliyi tərəfindən həyata keçirilən müxtəlifyönümlü tədbirlər Sumqayıt gənclərinin diqqət mərkəzindədir

    0830

    SOCAR-ın «Azərikimya» İstehsalat Birliyi 5 ildən artıqdır ki, Sumqayıt şəhərinin ictimai, mədəni, sosial həyatında yaxından iştirak edir, kimyaçıların və şəhər sakinlərinin asudə vaxtlarının səmərəli təşkili üçün davamlı olaraq mədəni-kütləvi tədbirlər həyata keçirir. Bu tədbirlər sırasına Sumqayıt gənclərinin bilavasitə sağlamlığına, şəhərdə idmanın kütləviliyinin artırılmasına yönəlmiş idmanın müxtəlif növləri üzrə sağlamlıq spartakiadaları, mini-futbol, voleybol, şahmat, stolüstü tennis, səmti müəyyənetmə yarışları, xalq yazıçısı Çingiz Abdullayevlə görüş, bir sıra teatr tamaşalarının təqdimatında iştirak, «Əli və Nino» Kitab evi ilə birgə “Kitab bayramı”nın keçirilməsi, şəhər Təhsil şöbəsi ilə birgə ekologiya ilə bağlı elmi-praktik konfransların, kimya olimpiadalarının təşkili, Bakı və Sumqayıt üzrə keçirilmiş kimya olimpiadasının qaliblərinin, həmçinin Sumqayıt Dövlət Universitetinin, Sumqayıt Dövlət Texniki Kollecinin tələbələrinin və Sumqayıt şəhər orta məktəb şagirdlərinin kimya elmləri doktoru, professor Vaqif Abbasovla görüşünün keçirilməsi, Azərbaycanın gənc kimyaçılarının Respublika elmi konfransının təşkili, məktəbəqədər tərbiyə müəssisələri və ümumtəhsil məktəblərinin şagirdləri üçün silsilə layihələrin həyata keçirilməsi və s. daxildir.
    Bakı şəhərindəki Tarix və İstiqlal muzeylərinə, Sumqayıtın Tarixi müzeyinə, həmçinin respublikamızın bir sıra bölgələrinin tarixi yerlərinə ekskursiyaların təşkili, Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələr günü münasibətilə hər il «N» saylı hərbi hissədə zabit və əsgər heyəti ilə görüşlərin keçirilməsi, onların bayramlarının xüsusi proqramlarla təbrik edilməsi də şəhər sakinləri, ələlxüsus da gənclər tərəfindən minnətdarlıq hissi ilə qarşılanır.
    Gənclərin diqqətini çəkən tədbirlərdən biri də «Azərikimya» İstehsalat Birliyinin təşkilatçılığı ilə mütəmadi olaraq “Breyn-rinq” və “Xəmsə” bilik yarışmalarının keçirilmə¬sidir. Bunu bir neçə gün bundan öncə keçirilən və Azərbaycanın Dövlət Bayrağı, Konstitusiya və Milli Dirçəliş günlərinə həsr olunmuş “Breyn-rinq” bilik yarışı zamanı müxtəlif komandaların üzvlərindən aldığımız müsahibələr də təsdiq edir. Gəlin onların bu haqda fikir və düşüncələrini dinləyək.

    Elvin Dadaşov
    (“Panda School” məktəbəqədər hazırlıq şəbəkəsinin direktoru):
    – Sumqayıt şəhəri gənclər şəhəri, sənaye şəhəri kimi tanınıb. Onun ən vacib resursu gənclərinin intellektual potensialıdır. Bu potensialı bir araya gətirmək üçün Azərikimya İB-nin keçirdiyi mütəmadi tədbirlər əvəzolunmazdır. Bu müəssisə nəinki bütün Sumqayıta, bütün Azərbaycana qürur gətirəcək işlər görür.

    “Master intellektual klubu”nun idarə heyətinin üzvləri:
    – “Master intellektual klubu” olaraq 4 nəfər idarə heyətindən ibarətik. Klubun prezidenti Seymur Salamov həm də respublikamızın ən yaxşı sual müəllifidir. Vüqar Ağayev sual müəllifi olaraq, həmçinin təşkilati işlərlə məşğul olur. Əsgərov Sabir klubun aparıcısı, Salamov Teymur isə klubun texniki işləri ilə məşğul olur. Klubda hər həftənin cümə günü məktəblilər, şənbə günü gənclərin asudə vaxtının səmərəli keçirməsi üçün 31 saylı orta məktəbdə intellektual oyunlar keçiririk. 10 illik təcrübəmizə arxalanaraq Bakıda, Sumqayıtda, eləcə də respublikanın digər şəhər və rayonlarında fəaliyyət göstərən müəssisə və idarələrdə belə oyunlar keçiririk. Belə müəssisələrdən biri də “Azərikimya” İB-dir. Azərbaycan Respublikasının dövlət əhəmiyyətli günlərində “Azərikimya”da 20-dən çox müəssisə və idarələrinin iştirakı ilə intellektual oyunlar təşkil edirik. Hətta son tədbirlərimizə Bakı şəhərindən müəssisələr dəvət olunur. Tədbirimizi həmişə olduğu kimi giriş sözü ilə “Azərikimya” İB-nin Müşahidə Şurasının sədri, Milli Məclisin deputatı hörmətli Muxtar Babayev açır. Yüksək səviyyəli təşkilatçılıq, müasir aparat sistemi, heç bir gecikmə olmadan əyləncəli, şən, olduqca gərgin məcrada davam edən oyunumuzun sonunda Muxtar Babayev özü şəxsən qalibləri qiymətli hədiyyələr və diplomlarla mükafatlandırır. “Master intellektual klubu” olaraq təklifimiz ondan ibarətdir ki, cəmiyyətimizin, insanların, gənclərin maariflənməsi, asudə vaxtlarının səmərəli keçməsi, ölkəmiz, dünya haqqında daha çox məlumatlı olması aspektindən belə yarışların mütəmadi keçirilməsi məqsədəuyğundur.

    Lalə Bədəlova (H.Əliyev adına Bakı Neft Emalı zavodu):
    – Biz Bakıdan dəvət edilmişik. Əvvəllər “Azərikimya” İB tərəfindən gənclərə yönəlmiş bir çox yüksək səviyyəli tədbirlərin keçirildiyini eşitmişdik. Bu gün isə bunun canlı şahidi olduq. Yarış çox peşəkar səviyyədə təşkil olunmuşdur və burada iştirak etməkdən zövq aldıq. Tədbirin müxtəlif təşkilatlarda çalışan gəncləri əhatə etməsi, onları birləşdirməsi və tanış olub dostlaşmasına şərait yaratması, xüsusilə müsbət və ürəkaçan haldır. Sumqayıt gənclər şəhəri statusunu bir daha təsdiq etdi. Biz gələcəkdə daha çox bu qəbildən tədbirlərdə iştirak etməyi arzu edirik.

    Səma Əsədova (YAP Sumqayıt şəhər təşkilatı):
    – “Azərikimya” İB-də ənənəvi olaraq keçirilən bilik yarışı biz gəncləri olduqca sevindirir. Hər dəfə bu yarışlarda intellektual səviyyəmizi nümayiş etdirir, bilmədiklərimizi öyrənirik. Bu yarışda Yeni Azərbaycan Partiyasının Sumqayıt şəhər təşkilatını təmsil edirdik. Fikrimcə, bu yarışma əvvəlkilərdən daha çətin oldu. Çünki həm mövzular dərin, həm də rəqiblər güclü idi. Ancaq çətin mübarizənin qaliblərindən olmaq bizi daha çox sevindirdi. “Azərikimya” İB-nin Müşahidə Şurasının sədri, Milli Məclisin deputatı cənab Muxtar Babayevə və yarışın təşkilatçılığında əməyi olan hər kəsə komandamız adından təşəkkür edirik.

    Əli Mirzəyev (QWERTY tədris mərkəzinin İcraçı direktoru):
    – “Azərikimya” İB-nin keçirdiyi bütün intellektul yarışlarda komandamız iştirak edir. Bu möhtəşəm təşkilatçılığı ilə seçilən yarışlar deyərdim ki, intellektual sferaya verilən ən böyük dəyərdir. Buna görə də biz yarışın təşkilatçısı olan “Azərikimya” İB-nin Müşahidə Şurasının sədri cənab Muxtar Babayevə QWERTY tədris mərkəzi adından təşəkkürümüzü bildiririk. Yarışların çox maraqlı keçməsi biz gəncləri xüsusən sevindirir.

    Anar Qəhrəmanov (“Asan Xidmət” mərkəzinin qrup rəhbəri):
    – “Azərikimya” İB-də keçirilən yarışla əlaqədar olaraq onu deyə bilərəm ki, bizim qrupun bütün üzvləri yarışdan sonra müsbət aura ilə “Asan Xidmət”ə qayıtdıq. “Xəmsə” intellektual oyunu çox gözəl və maraqlı təşkil olunmuşdu. Oyunda 20 komanda iştirak edirdi. “Xəmsə” klubunun bütün üzvlərinə öz təşəkkürümüzü bildiririk. “Asan Xidmət”in rəhbərliyi və kollektivi adından başda “Azərikimya” İB-nin rəhbərliyi olmaqla, bütün əməkdaşlarına dərin minnətdarlığımızı bildirir, belə yarışların tez-tez keçirilməsini və bizə də dəvət göndərilməsini arzu edirik.

    Gülnar Tanrıverdiyeva
    (QAC Sumqayıt şəhər bölməsinin gənclər üzrə təlimatçısı):
    – Qızıl Aypara Cəmiyyətinin Sumqayıt şəhər bölməsi “Azərikimya” İB-nin təşkil etdiyi bütün tədbirlərdə iştirak edir. Belə tədbirlərdən biri də “Breyn-rinq” bilik yarışmasıdır. Bütün bilik yarışlarında könüllülərimiz iki komanda ilə təmsil olunmuş və komandalarımızın ən azından biri ilk yerin sahibi olmuşdur. Ədalətli şəkildə keçən yarışlar çox yüksək səviyyədə təşkil olunur. Belə ki, sözün əsl mənasında, sağlam mübarizə gedir. Komandalarımızın hər ikisi, xüsusilə də qalib komandamız son yarışdan da çox gözəl təəssüratlarla ayrıldı. Belə maraqlı bilik yarışmalarını təşkil etdiklərinə görə kollektivimiz adından “Azərikimya” İB-nin rəhbərliyinə və təşkilatçılara minnətdarlığımızı bildiririk. Bu yarışlar mütəmadi olaraq keçirilsə, biz – Sumqayıt gəncləri bundan çox məmnun olarıq.

    ***

    Məmnunluq hissi ilə qeyd etmək lazımdır ki, «Azərikimya» İstehsalat Birliyinin təşkilatçılığı ilə keçirilən “Breyn-rinq” və “Xəmsə” bilik yarışmalarının əhatə dairəsi getdikcə genişlənməkdədir. Artıq yarışlarda «Azərikimya» İB-nin idarə və müəssisələrinin təmsil olunduğu komandalarla bərabər, Bakı Ali Neft Məktəbinin, Moskva Dövlət Universitetinin Bakı filialının, Qafqaz və Sumqayıt Dövlət Universitetinin, Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Sum¬qayıt Regional İda¬rə¬sinin, H.Əliyev adına Bakı Neft Emalı zavodunun, YAP Sumqayıt şəhər təşkilatının, şəhər təhsil şöbəsinin, SOCAR-ın Təlim, Tədris və Sertifi¬kat¬laş¬dırma İda¬rəsinin Sumqayıt Təlim-Tədris Mərkəzinin, Sumqayıt şəhər Dövlət Yanğından Mühafizə və şəhər Polis İdarələrinin, Qızıl Aypara Cəmiyyəti Sumqayıt şəhər təşkilatınin, “N” saylı hərbi hissənin, “Asan Xidmət”in və digər müəssisələrin komandaları da böyük istəklə iştirak edirlər. Bütün yarışlarda qalib komandalara «Azərikimya» İstehsalat Birliyinin Həmkarlar İttifaqı Komitə¬si tərəfindən fəxri diplomlar və mükafatların təqdim olunması yarışlara marağı bir az da artırır.
    «Azərikimya» İstehsalat Birliyi Sumqayıt şəhərinin ictimai, mədəni və sosial həyatında yaxından iştirak etməyi, kimyaçıların və şəhər sakinlərinin asudə vaxtlarının səmərəli təşkili üçün mədəni-kütləvi tədbirləri bundan sonra da davamlı olaraq həyata keçirməyi özünün prioritet istiqamətlərindən sayır.

    Rafiq Oday,
    Əməkdar jurnalist

  • Elnurə AĞAZADƏ.”Cəfər Cabbarlının “Oqtay eloğlu” əsəri haqqında”

    ea
    Mən inanmıram ki, Azərbaycanda dahi dramaturq Cəfər Cabbarlını tanımayan olsun. Ömrü qısa olmasına baxmayaraq, mərhum şairimiz incəsənətin bir çox sahəsində özünü sınamış və ölkəmizə öz töhfəsini bəxş etmişdir. O, nəinki şair, nasir, tərcüməçi, kinossenarist eləcə də kinosünas və teatrşünas idi. Cəfər Cabbarlı yaradıcılığı Azərbaycan kino və teatr sahəsinə misilsiz xidmət etmişdir. O, yaşadığı zaman çərçivəsində gördüklərini keçmiş və gələcək əhatəsinə salaraq real əsərlər yaratmışdır. Çox yaxşı bilirik ki, Cabbarlı realizm banisidir. Bu səbəbdən onun əsərləri hər zamana uyğun olmasına baxmayaraq, bu gün və əminəm ki, gələcək hər ildə öz aktuallığını qoruyacaqdır. Çünki daima xeyir şərlə mübarizə aparır. Nahaq çox zaman haqqı əzir. Arzular bəzən həyata keçməyərək xəyallarda yaşanır. Məhz bu səbəbdən “Aydın”, “Od gəlini”, “Aygün”, “Oqtay Eloğlu” və s. əsərlərə müraciət edərək səbrlə həyatımızı davam etməliyik. Cabbarlı əsərləri içərisində “Oqtay Eloğlu” əsəri xüsusi yer tutur. Cəfər Cabbarlının “Oqtay Eloğlu” əsərini yazmasında məqsəd Azərbaycanda milli teatr yaratmaq arzusu idi. O, Oqtay obrazıyla öz arzularını həyata keçirmək istəyirdi. Oqtay pərəstiş etdiyi xalq səhnəsini yüksəltmək istəyir. Milli teatr yaratmaq üçün çalışır. Səhnəni bütün varlığı ilə sevir. Səhnədəki əsərləri tamaşaçıya canlı çatdırmaq üçün əməyini əsirgəmir. Başqa ölkələrdə teatrın inkişafı, yüksəlişini öz ölkəsindəki səhnəsində görmək istəyir. Səhnədə yad ölkələrdə olan qadınlar deyil vətən qızlarının da çalışmasını istəyir. Məhz bu səbəbdən Oqtay Tamaraya: – Bir qız yaratmaq üçün xalqın bütün ruhunu hissiyatını, tarixi adət və ənənəni görünməz incəliklərinə qədər bilməli, onun dərinliklərindən onun mühitindən çıxmalı, bəlkə bir azərbaycanlı olmalıdır. – dedikdə bu sözlərdə ürək yanğısı hiss olunur. Teatr səhnəsində aktyor və aktrisa səhnəni elə canlandırmalıdır ki, tamaşaçı komediyada içdən gülməli, traqediyada ürəkdən ağlamalıdır. Oqtay məhz dahi gözündə belə aktyor idi. Oqtay əsərdə yarandığı gündən bu günə kimi və hətta gələcək illərdə belə səhnə insanları üçün qəhrəman örnək olmalıdır. Bu gün texnikanın sürətli inkişafı sahəsində insanların teatra marağı azalmaqdadır. Bəzən isə teatra getdikdə aktyor obrazı bizi qane etmir. Əsərdəki qəhrəman səhnədəki obrazı tamamlamır. Sanki bu günki səhnəni görərək dramaturq Oqtayın dilindən Muğana səslənir: – Qara qaşlar, qara gözlər, al dodaqlar qızarmış yanaqlar, görmüsüzmü nə qədər gözəllik görünür. Fəqət o göründüyü kimi deyildir. Təbiət baqqalar kimi bizi aldadır. Sən onu olduğu kimi görmək istəmirsən. Bilirik ki, Azərbaycan şairlər, yazarlar yurdudur. Ədəbiyyatımız zəngindir. Lakin bəzən əsər kino və teatrda canlanmaq üçün elə bir insan əlinə düşür ki. Əsər öz dahiliyni itirir. Bu zaman Oqtay Eloğlu əsərində Tabarasanski kimi kefli rejissorlar İlyas Həsən kimi qumarbazlar yada düşür. Oqtay aktyor obrazıyla bərabər ürək yanğısıyla onların işini belə öz öhdəsinə götürmək istəyir. Oqtay: -Yaşamaq istəyirik yaratmalıyıq. İyirminci əsrin təkamülünə qarşı bu yazıq xalqı tək buraxıb qaçmağı kim özünə layiq bilərsə bilsin. Mən bilmirəm.Yaşadığımız mübariz meydanlarının müxtəlif qazmaları var – deyərək səslənir. Əsərdə təkcə teatrı səhnəni yaşatmaq deyil, eyni zamanda bir sənətin vurğunu olan sənətkarı yaşatmaq amalı da vardır. Firəngiz Oqtayı bir sevgili kimi yox, bir sənətkar kimi yaşatmaq istəyirdi. Adətən incəsənət sahəsində bəzi insanları şöhrətə yüksəlmə, ulduz olmaq arzusu məhv edir. Mən deyərdim ki, Oqtay Eloğlu əsərində bu amac yoxdur. Bəs Oqtayın məhv olmasına səbəb nədir? Oqtayın saf, təmiz sənətinə, sevdiyinə olan sevgisi. Həqiqətin boğulmsı. Arzuların həyata keçməməsi. Yalanı həqiqət kimi qəbul etməyə məcbur olması. Bu səbəbdən o səhnə sonunda əli qanlı hayqırır: – Mən dünyada ədalət divanı adına bir şey tanımıram.Hamısı yalandır. Yalan deyir Şiller. Mən yenə ancaq bu zavallı xalqı tanıyır. Ona müraciət edirəm. Ona təslim oluram. Kimdir müqəssir? Yaşadaraq öldürən. Öldürərək yaşadan. Sevərək parçalayan parçalayaraq sevən. Əliqanlı səfillər padşahı Oqtay Eloğlumu? Laki Cabbarlı əsərdə öz qəhrəmanını məğlub etsə də, real həyat üçün qalib etdi, yaşatdı Oqtayı. Onun milli dəyərlərimizə verdiyi dəyərli arzular həyata keçdi. Bu gün Azərbaycanın bir çox şəhər və rayonlarında teatr ocaqlarımız var. Oqtay obrazı nəinki Azərbaycan səhnəsində xarici ölkələrdə belə sevilərək tamaşaçı sevgisini qazanır. Oqtayı hər an öz simasında yaşadan aktyorlarımız var. Nə qədər Azərbaycan səhnəsi yaşayır Oqtay və onun arzuları yaşayacaq.

  • Elnurə AĞAZADƏ.”Azərbaycan şairi”

    ea

    Dünya yarananda lal idi insan,
    Şüuru olmayan can idi insan
    Dünyanı insana tanıtdırdı söz,
    İnsan ağlına hakim oldu söz
    . Sözdən inci kimi düzüldü cümlə,
    Hissi fikirlə yaşatdı cümlə
    Tanrı ilhamı verdi şairə,
    Şair sevdirdi şeiri qəzəllə
    Söz nəsihətdir elin sərvəti,
    Azərbaycandır şairlər evi
    Mənim vətənimdir şerin elçisi
    Muğam üstündə qəzəl sevgisi.
    Ağıllı insan bizdə yarandı,
    Xeyir şər üstündə qələbə çaldı
    Bizim ocağımız odla qalandı,
    Zərdüşt Avesta yazdı bizlərə qaldı.
    İkinci minlillik əvvəli başdan,
    Dünyaca məhşurdur bu böyük dastan
    Ərlərə ad verdi dədəmiz ozan
    Bir tarix yaratdı dastanı yazan.
    Dövrü tələb etdi farsca o yazdı,
    İlk divanı Qətran yaratdı
    Şahlar sarayında zaman şairi ,
    Yaratdı yaşadı tarixdə qaldı.
    Nizami yaşadı böyük Gəncədə,
    Beş ulduz yaratdı beş əsəriylə
    Məcnunu sevdirdi gözəl Leyliyə
    Fərhadı dağ yardı Şirin xətrinə
    Çox şerin əruzla yazdı,
    Mənzum romanı ilk o yaratdı
    Affaqı çox sevdi qəlbinə saldı ,
    Gəncəvi adıyla tarixdə qaldı.
    Rübai ustadı gözəl Məhsəti,
    Nizami kimi sevgi əsiri
    Təbrizlə,Şamaxı oldu vətəni
    Xəqani yazdı ilk nəsr məsnəvi.
    Doğma dilimizdə olan ilk şeiri,
    İzətdinin bizə ilk hədiyyəsi
    Divanı sevildi oldu bəzəyi,
    Şeyx Səfi ondan qalmadı geri
    Tənqid etdi kini küdrəti ,
    Bəlli olmasada yazan əsəri
    Ana dilində ilk poemadır,
    dastan Əhməd hərami.
    Nəsimi sənətdə idealım şair,
    Haqq ədalətin vurğunu şair
    Sevdi ana dilini vurğundu şair,
    Söz üçün çarmıxa çəkildi şair.
    Şah vurğun idi söz sənətinə
    Xətai tanıtdı hecanı bizə
    Düşmən məğlub oldu igid səsinə,
    Tuyuq yadigardır Qazidən bizə
    Dünyaca məhşurdur şair Fizuli,
    Qəzəl ustadı nisbə Bağdadi
    Ana dilində yazdı ilk nəsri,
    Xətayiyə həsr etdi Bəngu Badəni.
    Bu dövr sayılır intibah dövrü,
    Ustad aşıqların qoşmaya şövqü
    Sevən aşiqlərə dastanlar qoşan,
    Dədə Ələsgərin söhbəti sözü
    Koroğlu düşmənin qənimi idi
    Çənlibel igidlər oylağı idi
    Abbas Gülgəzin ,Əsli Kərəmin
    Nəbi Həcərin aşıqı idi
    Yaxşı dost idi Vidadi Vaqif,
    Qoşmanın ustası sayılır .
    Qasım yazdı neçə gəraylı
    Yaxşı aşıq idi yaxşı Qurbanı
    İslama,türklüyə ,müasirliyə,
    Haqqa səslədi Zənburla İrşad
    Sevgiyə ,dostluğa ,həmrəyliyə,
    Birliyə gətirdi Şəlalə,Həyat
    İlk mətbu orqandır Molla Nəsrəddin,
    Banisi Cəlildir real tənqidin
    Gülüş avamlığı yox etdi çətin,
    Dünyanı heyran etdi ustadı şərqin
    Əlibəy sevdi vətəni ,eli,
    Fjuzat jurnalı onun sərvəti
    Qeyrət qəzetin sevib sevdirdi,
    Ömər Faiq həyata verdi dəyəri
    İlk qəzet yarandı adı Əkinçi,
    Təbliğ etdirdi daim maarifi
    Tanıtdı sevdirdi daim ölkəni
    ,Qəzet banisi Həsən Zərdabi
    Dağılan tifaqı,Bəxtsiz cavanı ,
    Əbdürrəhim yazdı Pəri Cadunu
    Mirzəli yazdı neçə yumoru,
    Qəmkusarın vardır çox felyetonu
    Qoca tacirin cavan aşiqi,
    Üzeyrin əsərdə oldu hədəfi
    Dünya tanıdı böyük dahini,
    Zirvəyə ucaldı hər bir əsəri
    Sabir kasıbların atası idi,
    Sözü tənqidlə vurası idi
    Mirzə satiranın banisi idi,
    Hədəfi nişan alan bir ustad idi.
    Kino səhnəsində vardır zəhməti,
    Cabbarın Oqtayı səhnə igidi
    Sevil qəhrəmnı səhnə zinəti,
    Alması Aydını bizə sevdirdi
    Vəzn yaratdı Cavid həzəci,
    Adı Hüseyn idi Gülçin ləqəbi
    Ana faciəsi mənzüm əsəri,
    İlk mənzum dramın odur banisi
    Himnin banisi Əhməd Cavaddır,
    Bayraq bu himn ilə ucalacaqdır,
    Müşfiqin ,Almasın,Seyid Hüseynin,
    Məmməd Əminin ruhu şad olacaqdır
    Ordubadi yazdı Dumanlı Təbriz
    Ölkədə tanındı şanı şöhrəti
    İstiqlal şairi Məhəmməd Hadi,
    Sevdi vətəni o hürriyyəti
    O şair idi o həkim idi,
    Vətəni sevən bir xadim idi
    Tarixi əsərin əsasın qoyan,
    Nərman ölkənin banisi idi
    Fridrix tərcümə etdi şerini,
    Yad eldə sevildi bir çox əsəri
    Almanlar tanıdı sevdi Vazehi,
    Bizdə yada salaq dahi şairi
    Vətəndən uzağa düşdü Banin
    Qəriblik həsrəti çəkdi Banin
    Şerlər namətək yazdı Banin,
    Azadlıq eşqilə yandı Banin
    Qasım bəyin maraqlı təmsilləri,
    Əzbər bilik satirik şerləri
    Durnalar şerində vardır kədəri,
    Qasimə Şakirə yazdı naməni
    Seyid nəvəsi Əzim Şirvani,
    Sabirtək sevildi hər bir əsəri
    Bizlərə nəsihət cümlə məsəli
    Gəlin yada salaq sevək şairi
    Yusif Vəzn yazdı fəlsəfi roman,
    Qızlar bulağını odur yazan
    Fətəli sayılır novator şair ,
    Komedi banisi bizim bu nasir
    Bakıxanov yazdı Gülüstan İrəm ,
    Məclislər vardır ölkədə bu dəm
    Ordubadda yarandı Əncüməni Şüara,
    Lənkəranda vardı Fövsi füsaha
    Xan qızı xanım idi Xanım Natavan ,
    Qarabağ gözəli şair Natavan
    Qəzəllər yaratdı aşiqlər heyran ,
    Ona heyran oldu dünyavi cahan
    İsmayıl bəy yazdı andı duyguyla
    İlk hekayədir Bahadır Sona
    Müşfiqə yazdı böyük poema,
    Rəsul Rza andı onu duyğuyla
    Meyxana ustadı ƏlyağaVahid
    Qəzəl aləmində sənətə sadiq
    Uşaq şairi idi Abdulla Şaiq
    Abbas sənətdə sənətə sadiq
    Səməd Təbiətin vurğunu idi,
    Elin obanın şairi idi
    Məktəbli yaddaşı tarixçəsində,
    Mirvari poeziya şairi idi
    Heydərbabaya yazdı naməni,
    Arazın həsrətlə çəkdi qəmini
    Savalan dağına dedi dərdini,
    Şəhriyar şeirlə tapdı təsəlli
    Səhnədə sevildi neçə əsəri,
    Pyes Atayevlər İlyas əsəri
    Süleyman sənətə verdi dəyəri,
    Hər bir əsəri vətən sərvəti
    Dəli Kürü yazdı İsmayıl Şıxlı,
    O əsərki vətənə bağlı
    Bizə gülüş bəxş etdi sevdik hicranı,
    Unutmayaq gəlin Sabit Rəhmanı
    Neçə qurban getdi Azadlıq üçün ,
    Söz sözə qoşuldu bir ağı üçün
    Şəhidlər şerini yazdı Bəxtiyar ,
    Hər məzar başında bir ağı üçün
    Qızıldan itidir sözün dəyəri,
    Qızıldan dəyərli sözün qiyməti
    Gözəl şeri şirin nəğməni
    İlyas Tapdıq yaşatdı hər bir əsəri
    Gülhüseyn sevdirdi nəsirlə şeri
    Mən ondan öyrəndim mənsum şeiri
    Qabilin ilhamı vətənə sevgi
    Məmməd Arazındır torpağa mehri
    Yaltaq insanın düşməni idi,
    Yalan danışanın qənimi idi
    Doğru danışanla ortaq fikirli,
    Baba Pünhan tənqid ustadı idi
    Dillərə əzbərdir Nüsrətin şeri,
    Nəğməkar şair tək çəkilir ismi
    Hər bir tələbənin dilində əzbər,
    Nərman yazdı gənclərə əsər
    Əlibala yazdı itkin gəlinin ,
    Eşq sultanı var Əzizənin
    Bu gün məhşurdur bu əsər yəqin
    Sona və Nino Qurban Səidin.
    Unutmadım Nurəngiz Nuru,
    Gözəl xanım idi üzü nurlu
    Qaldı şerləri nakam dünyada
    Yad edəcək məzarda ruhu
    Anarın hər bir əsəri sevdiyim əsər,
    Təhminə Zauru dillərdə əzbər
    Çingiz dedektiv yazdı çox əsər,
    Hər bir əsəri dünyanı gəzər
    Neçə unudaq qanlı yanvarı ,
    Qətl günü romanı ona yazılı
    Yusif Səmədoğlu tarixi andı,
    Bu əsərlə tarix yaşadı
    Gözəl nəsihətdir atamın Kitabı
    Poemaa sahibi Sabir Rüstəmxanlı
    Gözəl əsərlərin sevərək tanı,
    Roman Nasiri Vidadi Babanlı
    Vüqar Əhmədin ana laylası,
    Hər bir düyünün arzu duası
    Afaq Məsudu Fikrət Qocanı,
    Əsərin oxuyub dahitək tanı
    Daim xalqına olmuşdur dəstək,
    Zəlimxan elinə arxadır kömək
    Söz sənətinə daima örnək,
    Şair sənətini zirvədə görək
    Yanar ürək sevdiyim roman,
    İsa Hüseynövdan bizə ərməğan
    Elçin böyük bir əsəri yazan,
    Mahmudla Məryam tarixi roman
    Hər bir əsəri vətənə bağlı ,
    Qənirə ölkənin şöhrəti şanı
    Belə gözəlin əvəzi hanı,
    Dünya türk qızını Tomristək tanı
    Dahi Heydər nəvəsi Leyla ,
    Həzin şerlərin ustadı.
    O gözəl xanımdır o gözəl ana,
    Hələ çox ölkələrə atacaq imza
    Qurtuluşa sevindi,
    Ulu öndərə həsr etdi
    Xəlil Rza Ulutürk
    Dədə Heydər Atatürk
    Şerə can verib yaşatdı Baba,
    Məhəbbət şeirlə gəlir İlhama
    Çox dahi yazır Firuz Mustafa,H
    ər sərini sevdim duyğuyla
    Abidə yaratdı xoş əməliylə ,
    Tarix yazdı hər əsəriylə
    Gülağa Tənha xoş əməliylə,
    Sənətdə iz qoydu dəsti xəttiylə
    Şair gənclərin dəstəyi olan
    Əkbər Qoşalıdır onlara başqan,
    Od ərlər əsəri fəlsəfi roman
    Şamil Sadiq əsərin mətnini yazan,
    Dəstək gənc şairlərə,
    Gənc yazarlar birliyi ,
    Gənc ədiblər birliyi
    Örnək olur bizlərə
    Gülnarə, Pərvanə ,Nuranə şair ,
    Könül Nazimqızı nəğməkar şair
    Xəyal ,Kənan, Emin kimi
    Hələ neçə neçə gələcək şair
    Göydə ulduz qədər şairim mənim,
    Bir şeir bəs etməz ismi qeyd edim
    Bütün şairlərdən yazsa qələmim
    ,Gərək bir əsər üstə ömür bitirim
    Mən bu elə yurda bağliyam,
    Şairlər yurdunun şair qızıyam
    Mən bu elə bir can borcluyam
    Elnurə adımla iz qoyasıyam

    8 sentyabr 2015

  • Elnur RƏSULOĞLU.”Əliağa Kürçaylı poeziyasında tersina”

    et

    Avropa lirik janrlarından olan tersetin xüsusi şəkli – “tersina” italyan mənşəli “terzina”, “terzarima” sözləri ilə bağlı olub “üçüncü qafiyə” mənasını bildirir (Литературный энциклопедический словар. Москва, «Советская энциклопедия», 1987, стр.439). Tersinanın bütün üçlükləri bir-biri ilə xüsusi qafiyə bağlılığına malikdir. Belə ki, ilk bənddən başlayaraq hər bəndin ikinci misrası sonrakı bəndin birinci və üçüncü misraları ilə həmqafiyə olur. Axırıncı üçlükdən sonra ayrıca verilən tamamlayıcı xarakterli bir misra isə həmin üçlüyün orta misrası ilə qafiyələnir. Hər üçlük daxilində ilk və son misraların qafiyələnməsi də qeydə alınır. Məsələn, on üç misradan ibarət tersinanın qafiyələnmə modeli belədir: aba bcb cçc çdç d.
    Məşhur italyan ədibi Aligyeri Dantenin (1265-1321) “İlahi komediya” (1306-1321) əsəri tersina formasında yazıldıqdan sonra Avropada böyük əks-səda oyatmış, tersina geniş yayılmışdır. Bir çox Avropa xalqlarının ədəbiyyatında maraqlı tersina nümunələri yaradılmışdır.
    Poeziyamızda mükəmməl, bitkin tersina yaratmaq isə Əliağa Kürçaylıya (1928-1980) nəsib olmuşdur. Dünya poeziyasının yaradıcılıq təcrübəsinə, janr və üslub axtarışlarına yaxından bələd olan bu istedadlı şairin qələmindən bir sıra diqqətəlayiq sonetlər və tersetlər də çıxmışdır. Ə.Kürçaylı yaradıcılığında poeziyamız üçün çox nadir olan tersina ilə də rastlaşırıq. Elə buradaca xatırladaq ki, Ə.Kürçaylı özü tersina yazana qədər bu şeir şəklində qələmə alınmış ən irihəcmli və qiymətli əsərlərdən birini – A.Dantenin “İlahi komediya”sını həmin formada tərcümə etmişdir. O, bu tərcümənin müəyyən parçalarını hələ o vaxtkı Azərbaycan Dövlət Universitetinin – indiki Bakı Dövlət Universitetinin 1955-ci ildə çap etmiş olduğu müntəxabat vasitəsilə oxuculara çatdırmış, sonra “İlahi komediya”nın tersina formasında tərcüməsi üzərində gərgin yaradıcılıq axtarışlarını davam etdirmiş, əsər Azərbaycan dilində tam halda 1973-cü ildə işıq üzü görmüş (Aligyeri Dante. İlahi komediya. Bakı, “Azərnəşr”, 1973), 1988-ci ildə 100 cildlik “Dünya ədəbiyyatı kitabxanası” seriyasının 20-ci cildi kimi ikinci dəfə nəşr edilmişdir (Aligyeri Dante. İlahi komediya. Bakı, “Yazıçı”, 1988). 1973-cü ildəki birinci nəşri əsasında təkrar çapa hazırlanmış poema Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin (1961) “Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə kütləvi nəşrlərin həyata keçirilməsi haqqında” 12 yanvar 2004-cü il tarixli sərəncamı ilə “Dünya ədəbiyyatı” seriyasından üçüncü dəfə işıq üzü görüb 25000 nüsxə həcmində ölkə kitabxanalarına hədiyyə edilmişdir (Aligyeri Dante. İlahi komediya. Bakı, “Öndər”, 2004). “İlahi komediya”nın uğurlu tərcüməsindən ilhamlanan Ə.Kürçaylı original tersina da qələmə almışdır. Onun böyük italyan şairinə həsr etdiyi “Dante” şeiri yüksək mövzu-ideya məziyyətlərinə malik mükəmməl tersinadır. Şeir on səkkiz üçlükdən və təkmisralı sonluqdan ibarətdir. Hər üçlüyün ikinci misrası sonrakı üçlüyün birinci və üçüncü misraları ilə həmqafiyədir. Sondakı tək misra da axırıncı üçlüyün orta misrası ilə qafiyələnmişdir. Beləliklə, bütün bəndlər zəncirvari qaydada bir-biri ilə bağlanmış, tersinanın bütün poetik forma xüsusiyyətlərinə əməl olunmuşdur. Onu da deyək ki, bu tersinanın ilk üçlüyünün birinci misrası axırıncı üçlüyün son misrası ilə, axırıncı üçlüyün əvvəlinci misrası isə ilk üçlüyün sonuncu misrası ilə eyni olmaqla sanki poetik zəncirin daha da tamlanmasına yönəlmişdir: aba bcb cçc çdç ded eəe əfə fgf gğg ğhğ hxh xıx ıiı iji jkj kqk qaq ala l. Şeirdə Dantenin keşməkeşli taleyi, məşəqqətli həyat yolu, narahat sənət axtarışları barədə dolğun bədii səviyyədə söz açılmış, dahi italyan ədibinin ömür və sənət dünyası barədə bitkin təsəvvür yaradılmışdır. Bu şeir həm də Ə.Kürçaylının Dantenin həyat və yaradıcılığına dərindən bələd olduğunu göstərir. Şeirin on ikinci üçlüyünün ortasındakı İtaliyanın klassik bədii söz ustadı Françesko Petrarkanın (1304-1374) sonetindən götürülmüş misra (“İstidən donardı o, soyuqdan yanardı o!”) da yerinə düşmüşdür. (daha&helliip;)

  • Gülnar SƏMA.Yeni şeirlər

    gs

    AYB, DGTYB və “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin üzvü,
    Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü

    Göyçək Fatma

    Mən Göyçək Fatmayam, düşüb başmağım
    Sizin küçənizin o tərəfinə.
    Bir sevgi nəğməsi zümzümə etdin,
    Düşdü həyatının qu tərəfinə.

    İlk və son nəğməni dilə gətirdin,
    Amma bir dinləyən olmadı onu.
    Mənimçün ölərək düşdü tarixə-
    O boyda ömrünün tək bircə anı.

    Mən Göyçək Fatmayam, itən başmağım,
    Getdi şahzadənin əlinə keçdi.
    Sənin arzuların qarı nənənin,
    O bitdi, birəli telinə keçdi.

    Yetim xoşbəxtlik

    Yetim xoşbəxtliyə ögey anayam,
    Ona balam dedim, bəlama döndü.
    Hər yetən verməyə can atır sanki,
    Xoşbəxtlik mənimçün salama döndü.

    Salamtək verdilər, aldılar məndən,
    Bir Allah bəndəsi qıymadı mənə.
    Dedim, çox sevəcəm səni balamtək,
    O bədbəxt xoşbəxtlik uymadı mənə.

    Bircə şans vermədi, vermədi ki o,
    Mən də qismətimi bir də sınayam.
    Mənə möhtac qaldı anası ölmüş,
    Yetim xoşbəxtliyə ögey anayam. (daha&helliip;)

  • Şəfa VƏLİYEVA.”QAPILARI TAYBATAY AÇIN… QAPIYA ƏLƏM GƏLİR!”

    sv

    AYB, DGTYB və “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin üzvü,
    Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü

    Uşaqlıqdan hamı mənə qəribə baxırdı. Ailəmizdə dörd uşaq vardı. Ancaq məni kəndimizdə heç kim tanımırdı. Qapıya gələn qonaqlar mənim də qonaq olduğumu sanırdılar. O qədər qaraqabaq uşaq idim ki, bir dəfə qonşu qadınlardan biri demişdi:

    – Qızın baxışlarına bax, elə bil adamı parçalayacaq. Allah, sən saxla!

    O qədər ciddi və qorxulu baxışlarımın olmasını bilmirdim o günəcən… Və o sözü eşidəndə artıq 9-cu sinifdə oxuyurdum. Amma hələ kənddə məni üzdən tanıyan yalnız müəllimlərim və sinif yoldaşlarım idi. Adım isə… Adımı tez-tez eşidirdim:

    – Şəfa yenə olimpiadada yer tutub!-bunu günorta saat 12-də quzularını evə aparan Xanbaba dayı demişdi. Mən də çəpərimizə söykənib onun üzünə baxmışdım. Məni görməzdən gəldiyini sanmışdım, amma tez də yadıma salmışdım ki, axı, məni tanımır…

    – Şəfanın şeirini gördünmü, qəzetdə çıxıb!- məndən iki sinif aşağı oxuyan oğlan demişdi. Yenə üzünə baxmışdım. Məni tanımırdı…

    Və bütün bunlarla yanaşı yuxularımı danışmağa qorxardım. Çünki həmişə yuxuda gördüyümü danışanda nəsə olurdu. Bir dəfə yuxuda gördüm ki, bizim əldamının tavanı ilə divarın arasından bir əl uzanır içəriyə… Mən də qorxuram… Diksinib ayıldım. Amma susdum… Bu yuxunu da gizlədim. Az keçmədi, o əl yenə yuxudan oyatdı məni. Üçüncü dəfə görəndə qaçdım nənəmin üstünə. Yuxumu danışdım. Nənəm salavat çevirdi, anamı çağırdı:

    -Qapıya ələm gələcək. Qızın yuxusuna gəlibsə, gələcək. Hazırlıqlı olun.

    Oxuduğum kitab hələ yadımdadı: Cəmşid Əmirovun “Qara Volqa”sı… Qara paltarlı, qara papaqlı, ağ saqqallı, ağ saçlı, nurani bir qoca qapımıza gəlmişdi. Əlində uzun ağaca bağlanmış ələm…

    -Ay ev yiyəsi, ələmə nəziriniz var, onu çıxarın… Ay ev yiyəsi…

    Anam, nənəm əl-ayağa düşmüşdülər. Baba bir udum çay da içmədi.

    -Məni bura ələm gətirdi, nəziri verin, gedim. Ələmin yolu uzundu-dedi.

    Nəzirini alıb getdi… Və mən kitabımı yarımçıq qoyub küçəyə çıxıb onun arxasınca baxdım…

    QAZAXDA ÜZÜM… İSTƏDİM BİRİN ÜZÜM…

    2008-ci ildə Qazaxa ilk səfərim idi. Qıraq Kəsəmən kəndində İsrafil ağanın evinin divarlarına baxmağa gedirdik. Üzü Kürə tərəf dayandıq. Sağ tərəfdəki qırmızı başdaşıları marağımızı çəkdi. Məzarlığa yaxınlaşdıqca ürəyim xoflanırdı, gözlərim dolurdu… Və hər qəbrin ayaq ucunda balaca, üzü Kürə yuvalar vardı… Qəbirlərin arasında bir az hərlənib yolun soluna keçdik. Ucsuz-bucaqsız kimi görünən üzüm tənəklərinə baxdım… Yarpaqların arasındakı üzümlərdən birini üzmək istədim. Tənəyə çatmağa bir neçə addım qalmış kənd tərəfdən bir kişinin əllərini yelləyərək, qışqıra-qışqıra gəldiyini gördüm:

    – Ayəəə… Ay qızım… Ay uşaqq… Dəymə! Tənəyə dəymə! Dəyməəə!!

    İncimişdi ürəyim… Bir salxım üzüm nəydi ki, qıyılmırdı mənə? Kirimişcə geri qayıdıb yolun aşağı enən hissəsinə doğru yönəlmişdim. Kişi bizə çatanda əllərini dizlərinə dayayıb təngnəfəs halda dedi:

    – İncimiyin, ay uşaq. Biz bu vaxt üzümə əl vurmuruq. Saat 12 olanda, gün qızanda ilanlar Kürə tökülür, düz saat dördəcən, gün əyilənəcən suda olurlar. Biz də canımıza cəfa basıb üzümü yığırıq o günün duran vaxtında. Bu dəyqə o tənəkdə hər yarpağın altda bir ilan qıvrılıb yatır, əl uzatsan çalar, peşmançılıq olar…

    Kişinin gözlərində elə parıltı vardı ki… Canıma üşütmə düşmüşdü… O gözəl yay səhərində Kürün sahilində üşümüşdüm… Dişlərim dişlərimə dəymişdi… Yalnız indi yadıma düşmüşdü ki, uşaqlıqda nənəm bizə ilanın yuvasını göstərmişdi:

    – İlan yuvasını üzü suya tərəf eşir…

    Dönüb qırmızı başdaşılarına və onların ayaq ucundakı yuvalara baxmışdım…

    Kişi özünü dikəldib yolun Kürə enən hissəsinə gəlmişdi, əlini irəli uzatmışdı:

    – Qırılmışlar burdan tökülür çaya… İzlərinə bax, a qızım, elə bilmə qazaxlılar bir gilə üzümü qıymır sana!

    Torpaq yolun üzüaşağı millənən yerində ilanların izləri aydınca görünürdü… Hətta, aradabir köhnə qabıqları da vardı… O izlərə ayaq qoymağa cəsarətim çatmamışdı… Yolun çəmənlik hissəsi ilə İsrafil ağanın evinə getmişdik… Yanmış, qaralmış divarlara baxmışdıq… Əlimi o divarlara sürtmüşdüm… Əllərimin qarasına gözlərimin yaşı düşdükcə, damla-damla ağarmışdı ovuclarım…

    “MƏN NAĞILSIZ YATAMMERAM…”

    Qazaxda gecələmək istəmirəm o ilk və son gecədən bəri… Onda Qarahəsənlidə Xalıqverdi müəllimgildə qalmışdım. Gecəni yatmamışdım. Nənəmin danışdığı hekayəti dönə-dönə xatırlamışdım, Xalıqverdi müəllimlə necə qohum olduğumuzu düşünmüşdüm…

    Nənəm Hajımuğan qızı idi. Hajımuğan Göyçə gölünün o biri sahilində imiş. Sonradan bəri tərəfə keçib Hajımuğanlılar. Bu hadisə neçənci illərə təsadüf edir, bilmirəm, amma onları da yerindən-yurdundan edən ermənilər olub. Nənəmin danışdığı hekayət isə ondan da irəliyə dayanır.

    … Hajımuğanda iki nəsil arasında qan düşmənçiliyi düşür. Qanlı nəsildən biri köçünü tutub Arazı keçməyə qərar verir. Bu nəslin ən gözəl qızı kəndin sayılıb-seçilən nəslində gəlin olur. Təzəcə ana olan bu gəlinin qızına Narın adını verirlər. Gəlinin əri zahı gəlini kənddə qoyub özü sürünün başında dağa qalxır. Gəlinə xəbər çatır ki, nəslin-kökün, atan-qardaşın Arazı keçəcək. Uşağını qucağına alıb özünü atasının köçünə, anasının arabasına çatdırır. Əl çəkmir ki, mən də sizinlə gedirəm… Gəlinin ərinin arxasınca kəndin dəli-dolu bir oğlu at çapır, haray salır dağlara:

    – Gəlin Narını götürüb köçə qoşuldu, hey…

    “-Narın!”-deyə bir səs qopur gənc atanın sinəsindən… İlxının ən gözəl atını seçib köçün dalınca dəhləyir. Köç Arazı keçhakeçdə çatır. Köçə hay düşür. Gəlin atasına yalvarır ki, onu geri göndərməsin, nəsli-kökü olmadan yaşaya bilməz bu tayda… Gəlinin atası qılıncını sıyırıb irəli atılır:

    – Qızımı vermərəm!

    Gənc ata da başını dikəldir:

    – Qızımı vermərəm! – Əlini atıb arabadanca gəlinin qucağından Narını götürür, atın başını geri döndərir… Deyilənə görə, Narının atası ölənəcən deyərmiş:

    – Gəlinin harayı qulaqlarımdan getmir…

    Nənəmin anası idi körpəykən ana qucağından ayrılmış Narın… Xalıqverdi müəllim isə onun qardaşı idi… Və mən Qazax gecəsinin mistikasında illərin o tayına uçurdum… Bütün bu hekayəti gözümlə görürdüm… Yaşayırdım… Səhərin açılmasıyla başımı qaldırıb aynadan eşiyə baxırdım… Hələ onda bilmirdim ki, üstündən illər keçəcək, bir gün Qazaxlı Rüstəmin şeirini eşidəcəyəm: “Mən nağılsız yatammeram…” Mənsə… Mənsə, o mistik nağılla yatmamışdım… Özüm-özümə danışmışdım o nağılı…

    “MƏN RUH GƏMİSİYƏM…”

    Hər il martın 21-də Qazaxda “Səməd Vurğun-poeziya bayramı” keçirilir. 2014-cü ildə mən də getdim. Qoşdum nəfəsimi Qazağın dərviş havasına, qoşuldum Qazağın əhli-ürfanlarına… Üzdən tanımırdım deyə yavaşca Gülnar Səmanın qoluna toxunmuşdum:

    – Barat Vüsal hansıdır?

    Əliylə irəlini göstərmişdi… Ağsaçlı bir dərviş görmüşdüm elə bil… Boğazımda qəhər yığılmışdı… Ona yaxınlaşmaq, salam vermək o qədər çətin gəlmişdi ki, mənə… Yaxınlaşmamışdım… Karvan Ədəbiyyat Muzeyindən yola başlamışdı. Səməd Vurğunun poeziya evində hərəmiz bir şeir oxumuşduq. O qədər həyəcanlı və ağlamağa hazır idim ki, hansı şeiri oxuduğumu özüm də unutmuşam… Hələ də xatırlamıram… Ordan üz tutmuşduq Osman Sarıvəllinin və Eldar Nəsibli Sibirelin məzarını ziyarət etməyə… Orda da titrəmişdim… Gözlərimi yumub üzümü Qırmızı körpüyə tutmuşdum… Külək saçımı qarışdırdıqca ağlamışdım… Göz yaşlarımı küləyə vermişdim, hara aparır aparsın… Qayıdıb bir də Molla Vəli Vidadinin məzarını ziyarət etmişdik… Burda ağlamağı da bacarmamışdım… O qədər aciz idim ki, Qazax torpağında… Torpağın qarşısında aciz idim, havanın qarşısında ruhum bükülmüşdü… Gözlərimi hərləyib Barat müəllimi axtarmışdım… Bir kənarda durub gənclərə baxırdı. Baxışlarından bircə misra asılmışdı: “Mən Ruh gəmisiyəm, minin, di gedək!”

    YÖNÜNÜ GÜNƏ ÇEVİR!

    Hacı Mahmud Əfəndinin məzarını da ilk dəfə 2008-ci ildə ziyarət etmişdim. Ondan sonra yenə yuxularımda o yeri ziyarət edirdim. Balaca alaqapıdan içəri girirdim, türbənin qapısında isə dayanıb növbəmi gözləyirdim ki, girim ziyarət eyləyim… Yenə getdim… Bu qış… “Qışda İncə dərəsi gözəl olmur”-demişdi mənə bir İncəli balası… Yalan deyirmiş… Aslanbəylidə üzümüzə vuran seyrək qar dənələri də mistik bir gücün bizi qarşılamağının bəyazlığı idi… Hacı Mahmud Əfəndinin evi, müsafirxanası, həyətindəki niyyət ağacları, məscidin həyətindən, təpənin üstündən bütün kəndə açılan mənzərə… Elə bil uzaqlardan bir dərviş harayı gəlirdi qulaqlarıma: “Haydı, qalxın, ömrünüzün, ruhunuzun, nəfsinizin yönünü günə çevirin!” Əfəndimizin evindən məscidə olan bir neçə metrlik yolda dizlərim neçə dəfə bükülmüşdü… Özümü toxdadıb yerə çökməmişdim… İrəliləmişdim…

    Deyirlər ki, Seyid Nigarinin Amasyadakı türbəsini Hacı Mahmud Əfəndi tikdirib. Öz müəlliminin haqqını belə halal tutub…

    İncə dərəsində incələn hisslərimlə öz ustadımı- Sədnik Paşa Pirsultanlını xatırlamışdım…. Baş-başa verərək ağlaya bilərdik, ustad-şəyird ikimiz də… Elə ağlayardım ki… Dolmuşdum, amma ağlaya bilmirdim… Nəfəsimi içimə çəkib havanı dinləyirdim… “Haydı, qalxın, ömrünüzün, ruhunuzun, nəfsinizin yönünü günə çevirin!”

    Yönümü günə çevirməyə çalışmışdım… Bacarmışdım…

    SÖZ… SÖZ EŞİDİN!

    Qazax səfərində yol yoldaşımız Rüfət Axundlu idi… Və yolboyu ruh ətri gələn şeirlərini dinləyirdik… “Sol çiynindən mələkləri, Yıxasan, rahat olasan!”… Damcı-damcı yağan yağışda təkəmseyrək qar dənələri uçuşurdu, amma buna qar demək olmazdı… Damcı-damcı boğazıma yığılan qəhərin sellənməsini istəyirdim… Damcılıya gedirdim… İki sevənin ayrılığına ağlayan bu qayalarla birgə ağlaya biləcəkdim, əmin idim… Bu əminliklə ayağımı maşından yerə qoyan kimi əllərim əsmişdi… Qar bərkimişdi… Elə gözəl yağırdı ki… Çiynimizə yağan qara baxıb Rüfətin şeirini düşünürdüm, amma sağı-qolu qatmışdım… Damcılıda damcılayan “qayanın göz yaşları”na barmaqlarımın ucu ilə toxunmuşdum… Yenə titim-titim titrəmişdim… Gözlərimdən sellənən qəhərin qarşısını Avey dağı da kəsəmməzdi daha… Dodaqlarımı kilidləmişdim, amma ruhum canıma sığmırdı… Sonuncu hıçqırığı içimdə çəkdim… Ruhum acmışdı, ruhum… Söz axtarırdım, söz! İndi də Taleh Mansurun şeiri yadıma düşmüşdü: “Ruhun badəsinə söz süz!”

    Ya da Şahinə Könül demiş, şeir oxuyun, ay camaat, şeir!

    Oxumuşdum:

    Bu qışı da yola sal,
    Yazda özüm gələrəm…
    Bakı sənlə məğrursa,
    Gəncəylə sevgiliyəm…

    2015

  • Təranə Turan RƏHİMLİ.Yeni şeirlər

    teranexanim

    ***

    Həyat – heçdən, yoxluqdan
    Var olmağa gəlməkdi.
    Ölüm – həyatda nə varsa
    Son anda qədrin bilməkdi.

    Ömür – hara getdiyini
    Bildiyin yola çıxmaqdı.
    Yol – qalaq-qalaq arzuyla
    Yazıq ürəyi sıxmaqdı.

    Sevgi – qəlbin hasarından
    Yaxın bir qəlbə aşmaqdı.
    Ad günü – bir addım daha
    Ölümə yaxınlaşmaqdı.

    İLAHİ SÖZDÜR ŞEİR

    İlahi sözdür şeir,
    hər anda dilə gəlməz.
    İstədiyin hər saat,
    hər vaxt doğula bilməz.
    Ruhun bətninə düşüb
    yetişməlidir şeir.
    Qovrulub ürəyində
    ya bişməlidir şeir,
    ya da kül olmalıdır.
    Qələmindən bir damla
    mürəkkəb sızmaq üçün
    hisslərin, duyğuların
    coşub sel olmalıdır.
    Ürəyin qanı ilə
    yazılmalıdır şeir,
    Hər misranın içində
    görünməlidir şair.

  • “Həyatın yaşama düsturu… və yaxud Təvəkgül Məmmədovun ömür yolu haqqında düşüncələr”

    Tevekkul Memmedov

    Giriş

    Əslində hər bir insanın ömür yolu bir dastandır – ömür dastanı. Bu dastanın təməli insanın dünyaya gəldiyi andan qoyulur. İnsanın haqq dünyasına qovuşması ilə sona çatır. Əslində bu “sona çatır” ifadəsi də şərti xarakter daşıyır. Bu sonluq o insanlara aiddir ki, yaşadığı 60, 70, 80, 90, 100… illik ömründə özündən başqa kimsəni düşünməmiş, kölgəsindən heç kim bəhrələnməmişdir. Nə bir imkansıza əl tutmuş, nə bir yetimin başını sığallamış, nə də ətrafındakılarla xoş ünsiyyətdə olmuşdur. Belə insanlar üçün qonşuluq haqqı, qohumluq haqqı həmişə arxa planda olub. Belə insanlar dar düşüncəli olublar, burunlarından uzağı görə bilməyiblər. Ona görə də belə insanların ömür dastanı dünyalarını dəyişmələri ilə sona çatır. Amma yuxarıda sadaladığım məsələləri özündə əxz edən insanlar isə dünyalarını dəyişmələri ilə yeni bir yaşam qazanırlar. Çünki bu sayaq insanları xoş duyğu ilə, ehtiramla, kövrək və unudulmaz xatirələrlə mütəmadi olaraq xatırlayanların sayı minlərcədir, on minlərcədir. Bu insanların ömür dastanları adicə dastanlardan deyildir, bu dastan əbədiyyət dastanıdır. Xoş o adamların halına ki, elə sağlığında insanların qəlbində öz qranit heykəllərini ucaldırlar. Belə insanların nə yaşamaqdan qorxusu olar, nə də ölümdən. Çünki belə insanların üzərində Allah-təalanın xoş nəzəri həm bu dünyada olur, həm də axirət dünyasında. Tanrı belə insanları hələ sağlığında cənnətlə müjdələyir. Bəzən görürsən ki, deyirlər cənnət də, cəhənnəm də bu dünyadadır. Əslində bu məcazi anlam daşıyır. Bu o deməkdir ki, insan cənnəti də, cəhənnəmi də bu dünyada qazanır. Yəni özü ilə bu dünyadan aparır. Əməlisaleh insanlar, haqqı nahaqın ayağına verməyənlər, kasıb-kusuba, fəqir-füqəraya əl tutanlar, bütün məsələlərdə ədalətli hökm çıxaranlar, Allaha tapınanlar, etdikləri hər bir yaxşılığı Allahın rizası üçün edənlər özləri ilə cənnəti də bu dünyadan axirət dünyasına aparırlar. Bu sadaladıqlarımın əksini özlərinin həyat amalı seçənlər isə həm bu dünyalarına divan tuturlar, həm də o biri dünyalarına. Bir məsələni də unutmaq olmaz ki, insanın əməl dəftərinə yalnız özünün öz əli ilə sağlığında etdiyi yaxşılıqlar, xeyirxah əməllər yazılır. Dünyasını dəyişəndən sonra isə insanın nə özünün savab qazanmaq imkanı olur, nə də digərlərinin etdiyi yaxşılıqlar onun adına yazılır.

    Hədis
    Rəsuli-əkrəmin sağlığında bir nəfərin atası dünyasını dəyişir. Bu şəxsin böyük bir ərazini əhatə edən xurma bağı var idi. Günlərin bir günü bu şəxs gəlir peyğəmbərin yanına. Deyir ki, bəs mənim atam dünyasını dəyişib, mənim də böyük xurma bağım var, ağacların üstündə də tonlarla meyvə var. İstəyirəm ki, atamın qırxına qədər bu xurmaların hamısını onun məzarının üstündə paylayım. Necə bilirsiniz, bunun atama bir xeyri, savabı varmı? Peyğəmbər qayıdır ki, məsləhət görməzdim, amma yenə də özün bilən yaxşıdır.
    40 gündən sonra həmin şəxs yenə də peyğəmbərin yanına gəlir və deyir ki, dediyim kimi də etdim. Bütün xurmaları yığdırıb atamın qəbrinin üstündə paylatdım.
    Peyğəmbər bir az fikrə gedir və deyir ki, get ağacların altına, üstünə, anbarlara bax, nə qədər xurma tapsan götür gəl bura.
    Həmin şəxs evlərinə gəlir və başlayır deyilən yerlərə baxmağa. Nə ağacların üstündə, nə ağacların altında, nə də anbarda bir dənə də olsun xurma tapa bilmir. Anbardan çıxmaq istəyəndə görür ki, qapının arxasına bir xurma düşüb, üstünə də qarışqalar daraşıb, yarısını da yeyiblər. O, yarısını qarışqaların yediyi xurmanı götürüb peyğəmbərin yanına gəlir. Deyir ki, ya Rəsullullah, hər yeri axtardım, yalnız və yalnız bir dənə bu xurmanı tapdım, onun da yarısını qarışqalar yeyib. Peyğəmbər-xuda həmin şəxsin əlindən xurmanı alır və baş barmağı ilə şəhadət barmağı arasında tutaraq həmin şəxsə göstərir və deyir:
    – Əgər sənin atan sağlığında öz əli ilə bu xurmanı kiməsə versəydi, onun savabı sənin payladığın tonlarla xurmanın savabından daha çox olardı. Ona görə də sənin payladığın xurmaların savabı yalnız sənə məxsusdur, atana yox.
    Aqillər buyururlar ki, mərhəmətli və səxavətli olmaq, ehtiyacı olana əl uzatmaq, yıxılanın qolundan tutmaq, haqqı və ədaləti özünə bayraq etmək imkana bağlı olan məsələ deyil, yəni bunun üçün sənin külli miqdarda varının, dövlətinin olmasına ehtiyac yoxdur. Bu hiss, bu duyğu sənin könlündə, qəlbində, ürəyində olmalıdır, qanınla damarlarında dolaşmalıdır. Bu sayaq yaşamaq sənin həyat kredona çevrilməlidir. Əgər sən bu hissdən, bu duyğudan uzaqsansa milyonların da olsa oradan bir manat götürüb kiməsə verməyə əlin gəlməyəcək.

    Ömrü şöhrətləndirən məqamlar

    Birinci məqam insanın haradan gəlib hara getdiyini bilməsidir. Yəni, insan gərək heç kimin tanımadığı balaca bir kənddən çıxıb hamının tanıdığı böyük bir şəhərə rəhbərlik edəndə damarında, qanında, cismində, ruhunda o balaca kəndin havasının, suyunun, çörəyinin, torpağının ətrinin dolaşdığını unutmasın. Ucalığının kökündə o kəndin tozlu-torpaqlı, parlı-palçıqlı yollarının dayandığını yaddan çıxarmasın.
    Həkim-loğman Hacı Cəfər həkimin Təvəkgül müəllimlə bağlı yazısında hələ lap balaca olarkən qızlarından birinin Təvəkgül müəllimdən «Sizin kəndin adı niyə Azərbaycanın xəritəsində yoxdur?» deyə soruşduğu məqam mənə ustad şairimiz Məmməd Arazın bir hissəsini sizlərə təqdim etdiyim:

    Kəndim, balacasan, çox balacasan,
    Adın yox dünyanın xəritəsində.
    Atılıb qalmısan gözlərdən uzaq,
    Çaylı, baldırğanlı dağ-dərəsində.

    Qartal qıyıltısı dumanı dəlir,
    İnsan hikkəsinin sahili yoxdur.
    Nə yaxşı mürgülü, lal dərələrin,
    Sellərdən qüvvətli sahibi yoxdur.

    Bu, oğul səsidir! Götür dəftəri:
    Danışmaq da yükdür, susmaq da yükdür!
    Böyük dünyamızın kiçik dərdləri
    Böyük dərdlərindən daha böyükdür.

    Kəndim, – balacasan, çox balacasan!… – məşhur şerini xatırlatdı. Məmməd Arazın doğulduğu Nursu kəndinin adı dünyanın xəritəsində yox idisə də, poeziyası günəşə dönüb bütün dünyanı öz nuruna qərq etdiyi bir şair bəxş etmişdi cahana. Elə bir şair ki, əsrlər ötsə də bu günəşin parlaq şəfəqləri dünyanı öz nuruna qərq etməkdə davam edəcək.
    Təvəkgül müəllimin övladlarına – onun ömrünün mənası olan qızlarına üzümü tutub deyirəm: atanızın dünyaya göz açdığı Başkənd kəndi Azərbaycanın xəritəsində qeyd olunmayıbsa da və bu kənddə indi yaşayış yoxdursa da bu kəndin adı atanızın tərcümeyi-halında əbədi ünvan salıb və ötən bu illər ərzində bəlkə də min dəfələrlə müxtəlif mətbu orqanlarda işıqlandırılmaqla Azərbaycanda minlərlə insanın yaddaş tarixində özünə yuva qurub. Bununla isə hər iki mənada fəxr etməyə dəyər.
    İkinci məqam insanın vətəninə, millətinə, torpağına, dövlətinə, dövlətçiliyinə bağlı olmasıdır. Bu sevgini ürəyində yaşadanlar həyatda sözün müstəqim mənasındakı sevgidə də uğur qazanırlar. Bu sevgi, bu uğur da insanı hamının sevimlisinə çevirir. Belə sevgi sahibi olan insanlardan biri də Təvəkgül Yaqub oğlu Məmmədovdur.
    Təvəkgül müəllimin əmək fəaliyyətinin ən qaynar dövrləri ulu öndər Heydər Əliyevin 34 illik gərgin və keşməkeşli, eyni zamanda vətəni, milləti üçün şərəf salnaməsi olan fəaliyyəti dövrünə təsadüf edir. Bu illər ərzində Heydər Əliyevi özünə həyat idealı seçən Təvəkgül Məmmədov həmişə – istər onun respublikaya rəhbərlik etdiyi ilk dövrlərdə, istərsə Moskvadakı fəaliyyəti dövründə, istərsə də xalqın təkidli tələbi ilə yenidən hakimiyyətə qayıtdığı, Azərbaycanı düşdüyü bəlalardan xilas etdiyi illərdə ondan bəhrələnməyə çalışmış, tapşırıq və göstərişlərini, tövsiyələrini özünün fəaliyyət istiqaməti kimi qəbul etmişdir. Təsadüfi deyildir ki, Təvəkgül Məmmədovun Azərbaycan Neft və Kimya İnstitutunu bitirərək ali təhsilli kadr kimi daha qaynar həyata atılmasının tarixi də 1969-cu ilə, Ümummilli lider Heydər Əliyevin Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi seçildiyi ilə təsadüf edir. Məhz elə bunun nəticəsidir ki, Təvəkgül Məmmədov yarım əsrlik əmək fəaliyyəti dövründə harada və hansı vəzifədə işləməsindən asılı olmayaraq, insanların ümid və pənah yerinə çevrilmiş, onun adını tutub gələnlər o ünvandan heç vaxt naümid qayıtmamışlar.
    Vətəni sevmək, onun hər qarışını müqəddəs bilmək imandandır – deyir Təvəkgül müəllim. Təvəkgül müəllimdə yerliçilik anlayışı yoxdur. Kim vətənini, torpağını sevirsə, prezidentinə, gerbinə, bayrağına, himninə sevgi və rəğbət bəsləyirsə, işində məsuliyyətlidirsə, ətrafındakılarla xoş rəftar qurmağı bacarırsa, o, Təvəkgül müəllim üçün, hansı bölgədən olmasından asılı olmayaraq, ən doğma, ən əziz, ən hörmətli adamdır.
    Üçüncü məqam insanın ya göründüyü kimi olması, ya da olduğu kimi görünməsidir. Əslində əsrlərin sınağından keçib gələn bu aforizmin kölgəsində çox mətləblər gizlənir. Bura saxtakarlıqdan uzaq, sadiq, dəqiq, vaxta və sözə bütöv, haqqı, ədaləti özünə bayraq edən, hər hansı bir addımı atmamışdan öncə vicdanının səsinə qulaq asan, hər cür fitnə-fəsaddan, saxtakarlıqdan uzaq olan bir insan obrazının tərifidir bu aforizm. Bu aforizm həm də həyatın yaşama düsturudur.
    Əslində, öncə «həytın varolma düsturu» ifadəsini işlətmək istədim. Sonra fikrimi dəyişdim, çünki var olmaq hələ yaşamaq demək deyil. Var olub da bu dediklərimizin hər hansı birini özündə əxz etmədən də həyatda mövcud olmaq mümkündür. Ancaq bu yaşamaq sayılmaz. Bu sadəcə kortəbii və digər canlılardan fərqli olmayan bir ömür sürməkdi. İnsan o zaman böyük olur ki, ən ali məqama yetişəndə belə sadəliyini, səmimiyyətini, təbiiliyini qoruyub saxlaya bilsin. Onda sevgi də, hörmət də, izzət də, ehtiram da, şan-şöhrət də özü gəlib səni tapacaq. Bax bu illər ərzində biz Təvəkgül müəllimi – Təvəkgül Yaqub oğlu Məmmədovu belə gördük – sadəliyində bir ucalıq, ucalığında bir sadəlik gəzdirən böyük vətən oğlu kimi.
    Dördüncü məqam tabeliyində olanların ürəklərində sənə qorxudan çox sevgi, hörmət və ehtiram hissi bəsləmələrinə nail olmaqdır. Bu da təbii ki, hər rəhbər işçiyə qismət olmayan bir məqamdır. Tale Təvəkgül Məmmədovun bir də onda üzünə gülüb ki, direktor işlədiyi vaxtlarda da, şəhər icraiyyə komitəsində çalışdığı dönəmlərdə də, Sumqayıt şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı işlədiyi illərdə də tabeliyində olan bütün işçilərin, eyni zamanda bütün şəhər ictimaiyyətinin hörmətini, sevgi və rəğbətini qazana bilib. Bu sevgi insanların qəlbində bu gün də yaşayır, sabah da yaşayacaq, əminəm ki, hətta gələcək nəsillərin də ürəklərinə ötürüləcək. Çünki bu insanların hər birinin taleyində Təvəkgül Məmmədov tərəfindən bu və ya digər formada bəxş olunmuş sevinc payı var.
    Fəaliyyətinin bütün dönəmlərində Təvəkgül müəllim üçün insan amili ön planda olub. Onun fikrincə işçi üçün normal iş şəraiti yaradılmalı, yaxşı maaş almalı, ruhən, mənən, cismən sağlam və problemsiz olmalıdır ki, yaxşı işləyə, öhdəsinə düşən işi problemsiz, vicdan və məsuliyyətlə yerinə yetirə bilsin. Bax, yuxarıda sadaladığımız sevginin mayasında, qayəsində, Təvəkgül müəllimin işçilərə məhz bu yanaşması dayanır.

    ***

    Əslində ömrü şöhrətləndirən məqamların sayını istənilən qədər artırmaq olar. Amma mən buna ehtiyac duymadım. Ancaq onu deməyə ehtiyac duydum ki, daha hansı məqamlardan söhbət açsaydıq orada Təvəkgül müəllimin ünvanına yetərincə xoş söz demək üçün səbəbimiz olacaqdı.
    Bir-iki kəlmə də “Həyatın yaşama düsturu” kitabı ilə bağlı demək istəyirəm. Bu kitab Təvəkgül Məmmədovun halal-hümbət haqqıdır. Əslində onunla bağlı yazılanların hamısını bir araya gətirmək mümkün olsaydı, bəlkə də bir neçə kitab ortaya gələrdi. Ancaq mən bunlarla kifayətləndim. Çünki elə bu kitabda yazılanlar yetərlidir ki, hamının tanıdığı, hamının hörmət bəslədiyi, hamının ehtiram göstərdiyi Təvəkgül Yaqub oğlu Məmmədovu dəyərli oxucular da yetərincə tanıya bilsin.
    Onu da deməyi özümə borc bilirəm ki, müdrik el ağsaqqalı Təvəkgül Məmmədun ömür yolu bir həyat məktəbidir. Bu məktəbdən öyrəniləsi çox şeylər var.
    Üzümü sabahın qurucuları olan gənclərimizə tutub deyirəm: gələcəyinizi xöşbəxt görmək, həyatınızı yaxşı yaşamaq, yüksək mövqe tutmaq, vətənə yararlı vətəndaş, ailəyə xeyirli övlad olmaq, el arasında alnıaçıq, üzüağ və nəhayətdə sözün həqiqi mənasında şərəfli bir ömür yaşamaq istəyirsinizsə bu məktəbdən bəhrələnin.

    Rafiq Oday 2

    Rafiq Oday,
    Respublikanın Əməkdar jurnalisti

  • Talât ÜLKER.”MEMLEKET GÜZELLEMESİ”

    1445

    “Gönül ayrılmayır öz baharından
    İlham baharından söz baharından
    Deyiremvetenin birce kış günü
    Yahşıdır gurbetin yüz baharından”
    (Nebi Hezri)

    Güneşi avlamaya karar verdiğimiz gün
    Göçtük diyar-ı Rum’a Hazar’ın kenarından
    Baştanbaşa bu yurdun ve onu saran göğün
    Devraldık tapusunu Roma’nın küffarından

    Gök girsin kızıl çıksın bakarsak ardımıza
    Diye yemin eyledik düzen verip kopuza
    Söz kesip düğün ettik gökte ayla yıldıza
    Düşkün saydık bu yolda döneni ikrarından

    Atına kefeniyle binince başbuğumuz
    Yedi iklim dört köşe yayıldı buyruğumuz
    Göğü otağ eyledik güneş oldu tuğumuz
    Diz çöküp baş eğmeyen düştü itibarından

    Yesevi köseğisi kök saldı gönüllerde
    Yedi veren goncalar filizlendi her yerde
    Erler kalktı semaha açıldı dokuz perde
    Hacı Bektaş Veli’nin ol gökçe nazarından
    (daha&helliip;)

  • TOKAT’IN SAZI SÖZÜ-2

    1430

    TOKATLI BİR HAKK ÂŞIĞI HACI RESÛL ESER ( ÂŞIK PÜRYÂNÎ )
    Turgay Akarslan
    Geçen asrın ilk yarısında dünyaya gelen aşığımız 1931 yılında Tokat’ın Arapören köyünde hayata merhaba der. Dertler, mihnetler, sıkıntılar ve yokluklar içerisinde geçen çocukluk ve gençlik yılları adeta onun ruh dünyasını nakış nakış işlemiştir. Tokat ve çevresinde mana ikliminin sultanlarından olmuş, tüm gönül erleri gibi ışığıyla her daim çevresini aydınlatmıştır. O kendi ifadesiyle bir halk aşığı değil Hakk aşığıdır. Tasavvuf ehli bir âşık olan Püryânî çileli yaşamında nefsi ayaklar altına almış, gönül dünyasında kine, nefrete, öfkeye asla yer vermemiş, sevgi diliyle herkesi kucaklamıştır. Hayatıyla ilgili bilgilere şiirlerinde de rastlamak mümkündür

    Tarih bin dokuz yüz tam otuz birde
    Emroldum annemden dünyaya geldim
    Elendim de, çaputlara belendim
    Emdim de sütünü cilâya geldim ifadeleriyle dünyaya geldiği tarihi bize bildirmektedir

    Âşık Püryânî’nin babası Erzurum’un Olur, annesi ise o zaman Kars’a bağlı olan şu an ise Ardahan’ın Göle ilçesindendir. O, doğmadan babası Erzurum’daki Ermeni zulmünden kaçıp Tokat’ın Arapören köyüne yerleşmiştir. Bir dadaş evladı olan aşığımızı Püryânî yapacak olan hayat serencamı 1931’de Tokat’ın Arapören köyünde başlar, henüz bir yaşındayken annesini, yedi yaşında ise babasını kaybeden Âşık Püryânî iki kız, iki erkek kardeşiyle yapayalnız kalır, daha sonra yedi yaşında olan kız kardeşi Lalezar’ın da vefat etmesi onu derinden etkilemiştir. Bu kadar acının yanında bir de dünyaya geldiği andan itibaren annesinden geçen bir hastalık sebebiyle gözleri sadece küçük bir ışığa duyarlı görme yetisinden yoksundur. Yedi yaşında ise o ışığı da kaybetmiş ve tamamen karanlıklar içerinde kalmıştır. Sivas’ta ameliyat olmasına rağmen Sivas dönüşü zamanın imkânsızlıkları içerisinde dönüş yolunda gözleri toz ve topraktan enfeksiyon kapmış ve karanlık dünyası artık yalnızca gönül gözüyle aydınlanır hale gelmiştir. Bir dörtlüğünde bu durumunu şu dizlerle ifade etmiştir
    (daha&helliip;)

  • Nermin AKKAN.”BENDEKİ BARAJ SENDROMU!”

    1415

    Çocuk zamanlarımın en büyük vurgunuydu istimlâk edilen köyüm, suyun azar azar yuttuğu çocukluğum.
    Toparlanan eşyalar, “gitmem,beni burada bırakın” direncinde yaşın dibine vurmuşlar ve her biri bir başka şehre sürüklenen yavuklular, götürülemeyecekleri için tüketilen koyunlar,inekler,tavuklar horozlar velhasıl ölüm kalım arasında canlar.
    Bilmiyorum bu hengâmede benim kadar can çekişen oldu mu,Pulur tepe çimenlerini benim çimenlerimin suyundan başka suyla da yeşertti mi, ya da kulecejye (Türkçe adını bilmiyorum) kaç çocuğun geleceğe ilk ıslak mektuplarının mezarı oldu.Ancak bildiğim ve asla unutamadığım bir şey vardı ki hâlâ bende etkisi vardır ve ben aynı merakla insanların göz bebeklerine odaklanırım konuşurken. Besbelli ki o zamanların kan çanağı gözlerinde ki acıyı görme telaşı ve korkusu yer etmiş zihnimin derinliklerinde.
    İlk taşınan bir kaç hane, köydeki Onbeşliler’den sonra en büyük ağıtın nedeniydi.Kamyon toprak yolda acıyı, belirsizliği,korkuyu ve umudu birlikte taşıdığının bilincindeymişçesine toza dumana beliyordu köyü ve kalanların gözleri toprak kanıyordu hep.
    Sonraki taşınmalar kaşarlanmış yosmaların alışkanlığındaydı ve hep birlikte yeni bir yurt, köykent oluşturabilme projesinin başarısızlığının öznesi olmanın arsızlığındaydı ironik bir şekilde.
    Henüz on yaşındaydım ve zekâ katsayım oranında dehşeti yaşıtlarımdan daha yoğun hissediyordum. Yeşilırmak, koynunda kulaç attığım Yeşilırmak,çocukluğuma kulaç atıyordu büyük bir hızla.O koştukça köyde feryat figan, göçün altından göğe daha sık yükseliyordu. …..
    Varzıl,Südeni,Elpit, Leveke ne yaşıyordu bilmiyorum ama Kadıköprü Nuh tufanını yaşıyordu. Nuh’un oğlu gibi “su bizi yutamaz inancında ve “toprağımdan ayrılmam” inadında olanlar köyün sırtlarına evler yapmaya başlamışlardı bile. Pulur tepeye bayrak direği çekilmişti suyun yuttuğu alanları biz unutmayalım diye. (daha&helliip;)

  • «Azərikimya» İB-də Dövlət Bayrağı, Konstitusiya və Milli Dirçəliş günlərinə həsr olunmuş “Breyn-rinq” bilik yarışı keçirilmişdir

    1000

    SOCAR-nin «Azərikimya» İstehsalat Birliyinin təşkilatçılığı ilə bir sıra müəssisə, idarə və təşkilatların komandaları arasında Dövlət Bayrağı, Konstitusiya və Milli Dirçəliş günlərinə həsr olunmuş “Breyn-rinq” bilik yarışması keçirilmişdir.
    “Azərikimya” İB-nin də təmsil olunduğu yarışlara Bakı Ali Neft Məktəbinin, Sumqayıt Dövlət Universitetinin, YAP Sumqayıt şəhər təşkilatının, şəhər təhsil şöbəsinin, SOCAR-ın Təlim, Tədris və Sertifikatlaşdırma İda¬rəsinin Sumqayıt TəlimTədris Mərkəzinin, H.Əliyev adına Bakı Neft Emalı zavodunun, Qızıl Aypara Cəmiyyəti Sumqayıt şəhər təşkilatınin, “N” saylı hərbi hissənin, “Asan Xidmət”in və digər müəssisələrin komandaları da daxil olmaqla 20 komanda qatılmışdır.
    Yarış iştirakçılarının xüsusi fəallığı, münsiflər heyətinin, o cümlədən “Breyn-Rinq” yarışları üzrə mütəxəssislərin ciddi nəzarəti altında keçirilən, üç mərhələdən ibarət olmaqla dörd saata qədər davam edən bilik yarışmasında yüksək bilik səviyyəsi, geniş dünyagörüşü və hazırcavablıqları ilə seçilən Qızıl Aypara Cəmiyyəti Sumqayıt şəhər təşkilatınin komandası birinci, YAP Sumqayıt şəhər təşkilatının və “Azərikimya” İB-nin komandaları isə müvafiq olaraq ikinci və üçüncü yerləri tutmuşlar.
    «Azərikimya» İB-nin Müşahidə Şurasının sədri Muxtar Babayev bilik yarışmasında mükafata layiq yerlər tutmuş komandaların üzvlərini təbrik etmiş, onlara yeni-yeni qələbə sevincləri arzulamışdır.
    Qalib komandalara «Azərikimya» İstehsalat Birliyi Həmkarlar İttifaqı Komitəsi tərəfindən fəxri diplomlar və mükafatlar təqdim olunmuşdur. Həmçinin Bakı Ali Neft Məktəbinin komandası bilik yarışmasında fəal iştirak etdiyinə görə mükafatlandırılmışdır.

    Ərşad Bayramlı
    Vüqar Abdullah (foto)

  • Elnur RƏSULOĞLU.”İlk məhəbbətim!”

    et

    Uduzdum sevgidə, bir gün həyatda
    Sən uduzacaqsan, ilk məhəbbətim!
    Bilirəm, olanda dövlətim, varım
    Məni pusacaqsan, ilk məhəbbətim!

    Qulaq asdın, baxdın əğyar deyənə,
    Alçaldın, əyildin səni əyənə.
    Cəh-cəlal içində qızıl ləyənə
    Al qan qusacaqsan, ilk məhəbbətim!

    Ölsən, izin qalmaz bu yer üzündə,
    Sən də diriləssən məhşər günündə.
    Günahkarsan, durub Tanrı önündə
    Laltək susacaqsan, ilk məhəbbətim!

  • Azərbaycan Beynəlxalq Daşınmaz Əmlak və İnvestisiya Sərgisi keçiriləcək

    reklam

    17-19 dekabr 2015-ci il tarixlərində Bakı şəhərində Bakı Ekspo Mərkəzində Azərbaycan Beynəlxalq Daşınmaz Əmlak və İnvestisiya Sərgisi keçiriləcək.Kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələrinin də iştirakı gözlənilir.İştirak etmək istəyən hər kəs dəvətlidir.

  • Şəhriyyə QƏZƏNFƏRQIZI.”Uşaqlığı istəmirəm”

    sx

    Ətrafımdakı insanların, demək olar ki, 90%-i zamanla uşaqlığını xatırlayır. Atdığı addımları, dediyi sözləri, hətta danışdıqları hadisə baş verərkən yediyi yeməklər belə yaddaşlarında. Anam rəhmətlik hər zaman uşaqlığından danışırdı. Və xüsusi qeyd edirdi ki: ” o zaman mənim iki yaşım var idi. Çünki atam hələ sağ idi”. Həmişə belə insanlara həm həsəd aparmışam, həm də təəccüblənmişəm. Bu yaxın günlərdə də bir gənc qızın yazısını oxudum. Küçədə gedən uşağı öz uşaqlığına oxşatması, onu körpəliyinə qaytarması, düzü, mənə çox maraqlı gəldi. Desəm ki, mən uşaqlığımı, demək olar ki, xatırlamıram, bu sizə gülməli gələr. Ancaq mən nəinki uşaqlığımı, hətta məktəb illərimi də xatırlamıram. 18 yaşıma qədər olan həyatım sanki beynimdən silinib. Universitet həyatına başladığım gündən bu günə qədər olan həyatım isə hadisələrin baş vermə saatına qədər yaddaşıma həkk olunub.
    Psixologiya fənnini keçəndə (qeyd edim ki, ən sevdiyim və yaxından maraqlandığım bir sahədir)uzunmüddətli və qısamüddətli yaddaş keçirdik. Həmişə belə bir misal çəkirdik ki: “Ahıl insanların cavanlığında baş verən hadisələr onların uzunmüddətli yaddaşlarına, indiki hadisələr isə qısamüddətli yaddaşlarına həkk olur. Ona görə də onlar cavanlıqlarıyla bağlı hər şeyi xatırlayırlar, bu günü isə unudurlar”. Bəs mənimlə baş verən bu halın adı nədir? Bu sualın cavabını tapmağı çox istərdim. Apardığım kiçik araşdırmadan belə başa düşdüm ki, belə xəstəlik mövcud deyil. Bəlkə də, bu yeni bir xəstəlikdir, bəlkə də, köhnədir, amma tibbə məlum deyil.
    Çox insan “kaş ki yenə uşaq olardım, o günlərə dönərdim” deyir. Zamanlararası pəncərədən uşaqlığına boylanan, həsədlə baxan, geri dönməyi arzulayan o qədər insan var ki. Bu istək mənə o qədər uzaqdır ki. Hərdən mənə də sual verəndə ki,: “ uşaqlığa dönmək istərdin?”, elə kəskin formada “YOX” deyirəm ki, sanki ürəyimə dərin iz salan bir uşaqlıq yaşamışam. Lakin belə deyil. Xatırlamadığım üçündür. Həmişə uşaqlığı ya çox xoşbəxt, ya da çox yoxsulluq, acı içində keçən insanlar daha çox o günləri xatırlayırlar. Mən normal, yəni qeyri-adi olmayan bir uşaqlıq keçirmişəm. Bəlkə, ona görə belə unudulub? Bir də 32 ili yenidən yaşamağı gözə ala bilmərəm.
    Mən uşaqlıqda böyüməyə çox həvəsli olmuşam. Özümdən böyük bacılarıma həsəd aparırdım. İstəyirdim mən də tez böyüyəm. Bu düşüncələr yadımdadır, ancaq hadisələr yox. Bəlkə də, bu hər uşağın istəyidir, ona görə yadımdadır. Bəlkə də, bunu istədiyimi də bilmirəm. Düşünürəm, yəqin, belə düşünmüşəm. Deyəsən, bir az qəliz danışdım. Uşaqlıq xatirələrimdən elə çox danışıblar ki, hərdən gözümün önündə hadisələr canlanır. Amma onları yaşadığımı xatırlamıram. Necə ki, bir əsər oxuyanda hadisələri göz önündə canlandırırsan, eləcə də bu. Sanki yadımdaymış kimi xatırlayıram. Amma əslində xatırlamıram. Nədənsə, mənim uşaqlıq şəkillərim də bir o qədər yoxdur. Bəlkə, yaddaşdan silinən uşaqlığın bununla bir əlaqəsi var? Uşaqlığımla bağlı xatırladığım məqam yalnız budur: “Aş” sözünü düzgün tələffüz edə bilmirdim.(Amma indi elə bir problemim yoxdur) Bacılarım həmişə mənə deyirdilər: “De görüm “aş””,deyirdim “as” və mənə gülürdülər. Bəs bu bir o qədər özəl olmayan hadisə niyə yaddaşımdadır? Bəlkə də, uşaq qürurumun zədələndiyi üçün unudulmayıb…

  • Günel ƏLİYEVA.” Tanrıya əmanət ol, Şuşam!”

    gunel

    Soyuq qış fəsli ,zülmət bir gecə. Göylər ah çəkir ,buludlar ağlayır .İntizar nəğməsi oxuyur təbiət .Şuşa daş qəfəsdədir .Elə hey qolundakı zəncirləri qırmağa çalışır. Qəlbimə hökm edən Vətən sevgisi ,yurd eşqi cəsarətləndirir məni ,güc verir qollarıma .’’Mən Şuşamı xilas etməliyəm ‘’deyərək ona tərəf yollanıram . Elə bu an qeybdən bir səs eşidilir .Bu səsdə bir doğmalıq hiss edirəm .Ona tərəf gedirəm. Nurani simalı ,məğrur dayanan bu şəxs Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevdir .
    Biz Şuşanı, biz Qarabağı azad edəcəyik. Azərbaycanın zəfər səsi bütün dünyaya ,kainata yayılacaq .
    ‘’İrəli bax ‘’-deyir bu səs mənə .Tezliklə bu körpüdən keçib gedəcəyik Qarabağımıza .Sevincimdən elə surətlə qaçaraq keçirəm ki ,bu körpüdən. Bu körpünün hər qarışı Vətən eşqindən tikilib sanki. İrəli gedirəm. Qarşıda gözəl bir mənzərə açılıb.
    Cıdır düzü ,Topxana meşəsi insan izdihamına şahidlik edir. Xarıbülbülün ətri, təbiətin palitrası ,al -əlvan rənglərin parıltısı, quşların ecazkar səsi göz oxşayır .İsa bulağından süzülüb gələn dürr kimi su dərdimizi -qəmimizi yuyub aparır .Qarabağ şikəstəsini dinləyirik .Uzun ayrılıqdan sonra yenidən vətənimizin torpağına ayaq basmaq nə böyük səadətdir, ilahi! Anamız kimi qoynuna alır ,əzizləyir bizi Ana Vətənimiz .Qələbənin sevinci ürəklərimizə xoşbəxtlik toxumlarını səpir .
    Güllər -çiçəklər füsunkar təbiət mənzərələri də sanki xoşbəxtliyimizə şərikdirlər .Onlar da sevincimizə şahidlik edir.
    Qəfil bir səsi məni yuxudan oyadır, televizorun səsi .Mavi ekran .Diktor qız xəbərlər proqramını təqdim edir.
    ‘’ Bu gün Şuşanın işğal olunduğu gündür ‘’cümləsi bir andaca məni öz təsiri altına alır .Qəhər boğur məni .Yuxumdakı Şuşanı xatırlayıram .’’Məni xilas edin’’- deyə qolundakı zəncirləri qırmağa çalışırdı Vətənim. Fəqət ,o yuxunun sonunu xatırladıqca inamın artır ,qəlbimdəki ümid çırağı yanır. Ümummilli liderin sözləri yadıma düşür .’’Biz Şuşamızı azad edəcəyik ‘’.
    Şuşam, sənə məktub yazıram. Bu məktubu tezliklə oxuyacağına inanıram .
    Ey Vətən, anamız qədər doğma ,Vətən !Dilimizdə ən müqəddəs kəlməmiz sən , sevgiylə döyünən ürəyimiz sən, damarlarımızdan axan qanımız sən .
    Sənsiz çox darıxmışıq .Torpağın ,daşın üçün .Sənin hər qarışın üçün .
    Ciyərlərimizə çəksək Qarabağın havasını üşüyən ruhumuz isinər bir andaca.
    Sübut et dünyada öz varlığını,
    Daim zirvələrdə ol ,Azərbaycan!
    Fitnəkar siyasət yeridənlərə
    Layiqli cavabın ver ,Azərbaycan!
    Hicran birdəfəlik yad olsun sənə,
    Qələbə Qarabağa aparsın səni.
    Üçrəngli bayrağın qürur hissiylə,
    Əbədi zirvəyə ucaltsın səni.
    Bilirəm ,sən də yolumuzu gözləyirsən .Övladlarından ayrı düşən ananın fəryadını ,naləsini anlamaq çətin deyil ki .
    Səbr et ,Şuşam ! Qəlbimizə hökm edən vətən sevgisiylə ,vətən eşqiylə sənə doğru gələcəyik .Həsrətin bitdiyi ,vüsalın başladığı yerdə görüşəcəyik . O vaxtadak Tanrıya əmanət ol, mənim Şuşam!
    GÜNEL ƏLİYEVA
    Laçın rayonu, E Əliyev adına Fərəcan kənd tam orta məktəbinin Azərbaycan dili və Ədəbiyaytı müəlliməsi

  • Günel ƏLİYEVA.”Sənsizlik ölkəsində”

    10933953_1576747282561262_5520400822900165830_n

    Yollar keçilməz ,əyri ,keşməkeşli olsa da nə fərq edər ki? Bu gediş səni sən ola bildiyin, nəfəs ala bildiyin bir mənzilə aparacaqsa ,döngələrin tərsliyində sadəcə ayağın büdrəyər. Fəqət , ürəyinin sürəti daha böyükdür və o səni heç vaxt yarı yolda buraxmaz .Hamar, düz, yollar səni getdiyin məsafələr boyu rahat edər, bəlkə də ,ayağın büdrəməz ,yıxılmadan ,dayanmadan gedərsən .Amma bu yolun sonunda qaranlığa qərq olacaqsansa ,bax o zaman elə ilişib qalarsan ki ,keçmişində, geridə. Ürəyinin sürəti də səni aparmaz irəli .’’Dur’’ deyər ,’’dayan’’,’’ getmə’’ deyər .Səni yolundan edər qəlbinin səsi .Yox ,əslində bu səs könlünü sızladan ağrılarının ,acılarının səsidir .
    Qışqırmaq ,haray çəkmək istəyərsən, amma köhnə keçmişini ,toza batmış xatirələrini təzə gələcəyinə dəyişəcək qədər güclü olmazsan .
    Zahirində bəxtəvər göründüyün qədərdirsə daxilindəki bədbəxtliyin səni heç bir hamar yol özünə tərəf çəkə bilməz .İstəməzsən içərisində köhnə xatirələrinin də olduğu təzə mənzilini .
    Sən sən ola bilməzsən, sən dəyişə bilməzsən. Dəyişmək vəfasız olmağı ,dəyişmək sədaqətsizliyi özündə ehtiva edir bəzən .Geyimini, libasını ,hətta yerişini, duruşunu da dəyişə bilərsən, amma gözlərindəki kədəri, həsrəti yalnız ürəyindən gələn sevincin, səadətin dəyişə bilər .
    Əllərini uzadarsan, salamlaşarsan yeni həyatınla ,yeni dünyanla, o səni gülərüzlə qarşılasa nə mənası var ki ,qəlbinin gözləri bir nifrətli baxışda ilişib qalarsa. Amma o nifrət deyil səni özünə çəkən, o nifrətin arxasından boylanan hərarətli sevgidir səni yolundan edən .
    Sən yaxşı yolçusan, yollar əyridir .
    Sən yaxşı oyunçusan. Hakim ədalətsizdir.
    Sən yaxşı insansan. Həyat vəfasızdır .
    Yağmur hara getsə də bütün vücudu kimi ürəyini də daşıyırdı özüylə yeni həyatına .Və elə buna görə də yeni mənzilində belə köhnə xatirələrində ilişib qalırdı. Sevdiyi ölkə, işıqlı yollar, xatirələr bir də tənha qadın .Ürəyiylə ,ruhuyla -hər şeyiylə keçmişdə qalan qadının xatirələri onu heç bir zaman tərk etməyəcəkdi. Xatirələr vəfalıydı ,kaş ki ,onlar da insanlar kimi vəfasız olsaydı. Kaş ki …
    Bəzən eşitməsinlər deyə səssiz- səssiz ,bəzən də elə hönkür- hönkür ağlayarsan. Ayağa qalxmaq istəyərsən. Sinəndə döyünən ürəyin düz qamətini elə əyər ki .Getmək, bir yerlərə, sonsuzluğa ,nəhayətsizliyə ,bəlkə də ,bir boşluğa getmək istəyərsən .
    Kimsəsizlər ölkəsi olsa kaş ki, sən də orada kimsəsizliyindən əmin olaraq heç kimin olmadığını bilə- bilə yaşayasan. Ehh… Bu arzuların da bütün arzuların kimi məzara gömüləcək .Həm də diri -diri .
    Hər kəsin ola- ola kimsəsiz yaşamaq, nəfəs almadan, ürək döyüntülərini ,əllərini ,ayaqlarını ,varlığını hiss etmədən sadəcə yaşlanarasan, qocalar içində bütün diləklər ,ağarar zil qara ümidlərinin saçı. Hər kəs üz çevirər dişləri tökülmüş, üzü qırışmış ümidlərinə. Gözəl qadınlar kimi vazkeçilməz olsaydı kaş ki, ümidlərin də .
    ‘’Bəlkələr ‘’ümidlidir,’’ kaşkilər’’ heç olmasa .
    Ayağa qalx ,qamətini düzəlt! Heç vaxt, amma heç vaxt ,təslim olma !Boyun əymə ,qulu olma çarəsizliyin .
    Sənə dünyanın ən ağır işlərini gördürər, əgər çarəsizliyin köləsi olarsansa bir gün.
    Günəşə bax, ondan asılıb qalsın baxışların ,ona bənzəsin ondan ilham alsın varlığın .
    Çıxar əyninə dar gələn ‘’Əzab’’ adlı libasını, o səni naraht edəcək ,bütün vücudunu sıxacaq
    Allahım, mən nə günah işlətdim ki, bədəli bu qədər ağır oldu .
    ‘’Sus’’ ağlama deyən dillər ağlatmamağı bacarsaydılar kaş ki .Gözlərimin yaşını silsəm də sel axını dayanmaz ki .Tükənməz ki, bu yaşlar .Axı o yaşlar mənbəyini qəlb evimdən alır .Qəlbimin yaşlarını öz əlim silə bilməz ki.
    Yağmur ruhunun yaşı cisminin yaşından böyük olan, sözdə gənc ,əsl həqiqətdə isə yetkin insan idi .
    Ümidsizlikdən ümid yaradacaq qədər böyük qadın .Onun böyük ,əlçatmaz arzuları başqasının ən kiçik arzusu idi .
    Yoxluqda deyil ,çoxluqda tənha olmaqdır bədbəxtlik .Hər kəsi vardı yanında dostları ,tanışları ,qohumları, yaxınları .
    Məsafələr yaxın olsa nəyi dəyişər ki ?Ruhlar, könüllər bir- birindən uzaqda olarsa.
    Dünyanın neməti süfrənə düzülsə də yeyə bilmədikdən sonra ondan doya bilmədiyin kimidir həyatın, hər kəskin var ,hər şeyin var ,amma sadəcə kənardan baxarsan onlara.

  • Şəfaqət CAVANŞİRLİ.”Sevginin gözləri” romanının XXIV hissəsi

    12202155_886472768116427_1538859207_n

    Fidan Eldarın üzünə deyə bilmir: Bu nigah ancaq bir il davam edəcək. Bir ildən sonra biz boşanacağıq. Eldar üçün də ağırdır, Fidanla nigah bağlamaq.
    Fidanı tək qoymağa da ürəyi gəlmir. Fidan sadə ağ don geyinmişdi. Eldar da həmişə geydiyi – kostyumunu geyinmişdi. Nigah məmurunu gətirmək üçün Rəşad evdən çıxmışdı.
    Təhminə Fidanın həyəcanını hiss edib soruşdu.
    – Həyəcanlı olduğun hiss olunur?
    – Bilmirəm. Hansı hissləri keçirdiyimi də bilmirəm.
    – Gərək gəlinlik geyinəydin.
    – Həvəsim yoxdur .

    Eldar qonaq otağında televizora baxırdı. Qızlar qonaq otağına gəldilər.
    Təhminə – Çayı təzə dəmləmişəm. Rəşadgil gələnəcən canımızı isidək.

    Təhminə mətbəxə getdi. Eldar Fidanı süzürdü. Hiss edirdi, Fidan hardasa peşman olubdur.
    – Axırıncı dəfə deyirəm, yaxşı-yaxşı fikirləş.
    Fidan təəccüblə Eldara baxdı. Gülümsəməyindən də geri qalmırdı.
    – Necə yəni?
    Eldar da gülümsədi. – Xasiyyətim çox ağırdı. Mənimlə yola getmək var.

    Fidan özü də bilmirdi ki, niyə Eldara fikirlərini tam izah edə bilmədi.
    – İndiyəcən necə yola getmişik?
    – Bir-iki saatdan sonra ər-arvad olacağıq. Adam əsl üzünü evləndikdən sonra göstərir. (daha&helliip;)

  • Eyvaz ZEYNALOV.”Psixologiya müəllimi” (Hekayə)

    eyvaz ist

    Yadımdadı, istitutda oxuyan zaman semestr imtahanlarını verib Bakıdan rayona, evimizə qayıdan kimi anam məni yanına salıb qardaşıgilə, dayımla görüşməyə aparardı. Bunu bir adət, ənənə halına salmış, mənim üçün şərəf işinə çevirmişdi. İndi onun yolunu bacım davam etdirirdi. Qış imtahanlarını təzəcə başa vurub tətilə gələn oğlunu bizə, mənim görüşümə gətirmişdi.
    Bacım oğlu universitetin üçüncü kursunda oxuyurdu. Həm də əla qiymətlərlə. Bacım yeri düşəndə deyirdi, yaxşı oğul dayısına çəkər. Oxumaqda mənə oxşadığına işarəydi.
    Hal-əhvaldan sonra onu həmişəki kimi yenə sorğu-suala tutdum. Növbəylə imtahanları, universitetdəki işləri, hansı müəllimlərin dərs dedikləri ilə maraqlanmağa başladım. Müəllimlərindən Zərgərlinin adını eşidəndə xəbər aldım:
    – Nədən dərs deyir?
    – Müasir ədəbiyyatdan, – dedi.
    – Necədi? Mühazirələri xoşuna gəlir?
    Bacıoğlum hələ niyə məhz Zərgərlinin üzərində dayandığımı bilməsə də onu ağızdolusu təriflədi: savadlı, tələbkar müəllim olmaqla bərabər, gözəl insandı.
    Məmnun qaldığımı görüb soruşdu:
    – Tanışsınız, dayı?
    – Eyni fakültədə, hətta bir qrupda oxumuşuq, – dedim. – Heyf ki, çoxdandı ondan xəbərim yoxdu.
    Söhbətimizin bu yerində bacım kənardan müdaxilə etdi:
    – Ə, gedəndə tanışlıq verər, deyərsən, filankəsin bacısı oğluyam.
    – Bilmirəm yaxşı düşər, yoxsa yox, – bacım oğlu üzümə baxıb məndən cavab gözlədi.
    – Neynək, qardaşım ona ətraflı bir məktub yazar, səni tapşırar, gedəndə aparıb verərsən, hər halda, lazım olar, – bacım fürsəti qaçırmadı. – Yazarsanmı, qardaş?
    Xeyli duruxandan sonra dedim:
    – Bacıoğlu gedənə qədər bir şey fikirləşərəm.
    Dediyim kimi, bacım anamızın yolunu davam etdirirdi. Anamın qardaşı, dayım rayonda yaşasa da tanınmış alimdi. Hər dəfə anamla onun görüşünə gedəndə indi mən bacım oğlunun təhsili, imtahanları, müəllimləri ilə necə maraqlanıramsa, o da mənimlə, təxminən, elə bu cür maraqlanardı. Mən də bacım oğlu kimi, öz dərslərimdən, ürəyimə yatan savadlı müəllimlərimdən danışar, onları ağızdolusu tərifləyərdim.
    İkinci kursda oxuyanda bizim bir psixologiya müəllimimiz vardı. Əbdül müəllim. Onun mühazirələrinin vurğunuydum. Birini də buraxmazdım. Bütün diqqətimi cəmləyər, əvvəldən axıracan heyranlıqla qulaq asardım. Bir qoşa saatın haçan sona çatdığından xəbər tutmazdım. Onda ayılardım ki, Əbdül müəllim artıq auditoriyanı tərk eləməkdə, tələbə yoldaşlarım bayıra axışmaqdadılar.
    Dayım Əbdül müəllimi müəllimlərimin hamısından artıq təriflədiyimi görüb onu yaxından tanıdığını, dostu olduğunu, hətta haçansa namizədlik dissertasiyasına yaxşı bir rəy də yazdığını söylədi. Axırda da əlavə etdi:
    – Bakıya gedəndə yadıma salarsan, Əbdül müəllimə bir məktub yazaram.
    – Bəlkə lazım deyil, dayı? – mızıldandım. Tanışlıq, tapşırıqla oxuyanlardan zəhləm gedirdi.
    – Niyə? – Dayım əvvəl təəccübləndi, sonra: – Hə, səni başa düşürəm, – dedi. – Əbdül müəllimə yazacağım məktub bir dostluq məktubu olacaq.
    Tətil sona yetdi. Anamın qoyduğu qayda üzrə gələndə gedib görüşdüyüm kimi, Bakıya yollananda dayımla xudahafizləşməyi də unutmadım. Psixologiya müəllimimə məktub yazmağı yada salmağa isə ehtiyac duymadım. Amma qapıdan çıxanda dayım mənə ağzıbağlı bir zərf uzatdı.
    – Bunu Əbdül müəllimə verərsən, – dedi.
    Məktubu hələ ilk mühazirəsinə başlamamış, auiditoriyanın qapısı ağzındaca müəllimimə çatdırdım. Həm də çalışdım ki, kimsə bunu görməsin. Nə mən ona əlavə bir söz dedim, nə də o mənə.
    Elə hey düşünürdüm: görəsən, dayım məktubunda Əbdül müəllimə mənim haqqımda nə yazıb? Bu haqda dayımdan heç nə soruşmamışdım.
    Bir həftədən sonra yenə bütün diqqətimi toplayıb Əbdül müəllimin növbəti mühazirəsinə huş-guşla qulaq asmaqdaydım. Şirin danışdığı yerdə birdən nəsə xatırlamış kimi, nəfəsini dərib dayandı. Münasibətsiz-filansız dedi:
    – Bilirsiniz, sizin aranızda hələ də ana uşağı kimi mənə tanışlıq məktubu yazdıranlar var.
    Auiditoriyada bircə anda aləm qarışdı. Hamı bir-birinin üzünə baxmağa, pıçıldaşmağa başladı.
    İlahi! Yer yarılsa, yerə girməyə hazırdım. Bu nə danışırdı? Bu nə töhmətdi! Axı, mənim o məktubu yazdırmağa heç bir ehtiyacım yoxdu! Buracan kimsənin minnətini çəkməmiş, töhmətini götürməmişdim. Orta məktəbi əla qiymətlərlə bitirmiş, instituta öz biliyimlə girmişdim. Valideynlərim Bakının, oxuduğum institutun səmtini belə tanımırdılar. Anam məni oğlanlarını instituta qəbula aparan dayıma qoşub Bakıya göndərmişdi. Onlar imtahandan kəsilmiş, mən qəbul olunmuşdum. Dekanlıq “əla” qiymətlərimə və nümunəvi əxlaqıma görə hər semestr evimizə, ata-anama təşəkkür məktubu göndərirdi. İşə bir bax, adımı çəkməsə də, sevimli müəllimim indi məni ona tanışlıq, tapşırıq məktubu yazdırmaqda qınayır, ganahlandırırdı.
    Bir tərəfdən özümü o yerə qoymamağa, ittihamın mənə aid olduğunu tələbə yoldaşlarıma bildirməməyə, büruzə verməməyə çalışırdım. O biri tərəfdən ayağa qalxıb var səsimlə bağırmaq istəyirdim: səhv edirsiniz, müəllim! Özünüzü günaha batırmayın! O məktubun yazılmasında mənim heç bir suçum yoxdu! Onu yazmağı dayımdan mən xahiş etməmişəm. Nə yazdığından da xəbərsizəm. Sadəcə, sevimli müəllimlərimdən danışanda sizi dayıma daha artıq tərifləmişəm, vəssalam! Ona görə yox ki, dayım sizə məktub yazsın, məni sizə tapşırsın. İnanın, bu, ağlımın ucundan belə keçməyib! Onda dayımın sizi tanıdığını da hələ bilmirdim. Bütün bunlar hamısı bir təsadüfdü.
    Yox, buna cəsarətim çatmadı. Dərsin axırınacan özümü dəhşətli dərəcədə pis hiss etdim. Ona sarı baxmamağa çalışırdım. Diqqətimi nə qədər cəmləsəm də nə danışdığını eşitmirdim. Qulaqlarım küyüldəyirdi.
    Dərsin qurtardığını bildirən zəng çalınanda sanki cəhənnəm əzabından xilas oldum. Bütün günü özümü-sözümü unutdum. O lənətə gəlmiş məktubu yazdığına görə dayımı da, bunu tələbə yoldaşlarımın qarşısında açıb-ağartdığına görə (çox da adımı çəkməmişdi) Əbdül müəllimi də qınadım.
    Həmin gündən o məktubun xəcaləti, ağırlığı məni hər yerdə, hər saat qarabaqara izləməyə başladı. Əbdül müəllimin o sözləri deyərkən üzündəki istehzalı ifadəni heç cür unuda, yadımdan çıxarda bilmirdim. Daha onun mühazirələrinə zərrə qədər marağım, həvəsim qalmamışdı. İndi mənim nəzərimdə o, ən anlaqsız bir müəllimdi. Mühazirələrinə sürgünə gedən kimi gedirdim. Onun baxışları ilə qarşılaşmamağa çalışırdım. Bu mümkün olmayanda, təsadüfən qarşılaşanda özümü çox narahat, dəhşətli dərəcədə pis hiss edirdim. Bu hiss qəlbimdə tədricən nifrətə çevrilirdi.
    Mənimlə qarşılaşanda onun da oxşar hissləri keçirdiyini düşünürdüm. Yəqin o da məni görməyi arzulamırdı. Həmin məktub əsasında mənim şəxsimdə özü üçün axmağın, avaranın, dayısının hesabına baş girləyən əndirəbadi bir tələbə obrazı toqqaşdırmış, yaratmışdı. O məktubu da, dayımı da, məni da lənətləyirdi. Artıq son qərarını da vermişdi: əşi, baş qoşmağa dəyməz, imtahanda itaparan bir üç yazaram, cəhənnəm olar.
    Əsl işgəncəyə dönən dərs ili, nəhayət, başa çatdı. Lakin qarşıda məni psixologiyadan Əbdül müəllimin çətin imtahanı gözləyirdi.
    Bu imtahana başqa imtahanlardan daha çox vaxt sərf etmiş, daha ciddi hazırlaşmışdım.
    İmtahan zamanı çəkdiyim biletdəki sualların hamısının cavabını bilirdim. Ona görə də hazırlaşmaq üçün əyləşdiyim stulda çox darıxırdım. Birdən yaxınlıqda əyləşmiş qrup yoldaşım Yaqutun pıçıltısını eşitdim. Biletindəki sualları göstərir, cavabını yazıb göndərməyi xahiş edirdi. Bu qız əksər hallarda müəllimlərdən tapşırıqla qiymət alırdı. Yəqin indi də tapşırılmışdı. Hər halda, xalaxətrin qalmasın, bir şey qaralamaq lazımdı. Köməyimi əsirgəmədim.
    Sualın cavabını qarşımdakı vərəqə tələsik yazıb ötürəndə bir gözü mayıf İbad müəllim, assistent gördü. Ancaq üstünü vurmadı. Əvəzində məndən soruşdu:
    – Hazırsan?
    – Hazıram, – dedim.
    – Gəl görüm.
    Əbdül müəllimə tərəf boylandım. Başı qarışıqdı, başqa bir tələbə yoldaşımdan imtahan götürürdü.
    İbad müəllim sakit, mülayim adama oxşasa da, xasiyyətinə yaxşı bələd deyildim. İmtahana gəlməyən seminar müəllimimizi əvəz etmişdi. Başqa qrupda seminar aparırdı.
    Biletimdəki sualları bir-bir danışdım. İbad müəllim üzünü Əbdül müəllimə tutub dedi:
    – Biletini danışdı. Sualınız olacaq?
    – Keç bu tərəfə, – Əbdül müəllim əliynən qarşısındakı təzəcə boşalan stulu göstərdi.
    Həm çox əsəbi, gərgin, həm də dəhşətli dərəcədə həyacanlıydım. Gec-tez, onsuz da, Əbdül müəllimlə qarşılaşacağımı gözümün altına almışdım. Biletimi danışsam da, İbad müəllimin mənə özbaşına qiymət yazmayacağı ürəyimə dammışdı.
    Əyləşən kimi Əbdül müəllim dolaşıq bir sual verdi. Bəlkə də o an mənə belə göründü.
    Nə danışdığımı özüm də bilmirdim. Hələ qurtarmamış Əbdül müəllim dedi:
    – Qiymət kitabçanı ver bura. Bir “kafi” yazaram, bəsindi.
    Elə bildim indicə ürəyim dayanacaq. Düz fikirləşmişdim. Əbdül müəllim mənim haqqımda əvvəldən qərarını vermişdi.
    Özümü birtəhər cəmləyib:
    – Mən “kafi” istəmirəm, – dedim.
    Əbdül müəllim qarşımdakı qiymət kitabçasına əlini uzadanda ondan cəld tərpəndim. Kitabçanı qapıb bayıra atılmaqdan yaxşı çıxış yolu tapmadım. Niyə? Özüm də bilmədim.
    İçəridə aləm bir-birinə qarışdı. Açıq qalan qapıdan ordakı səs-küyü eşidirdim. Aradan bir az keçmiş qrup nümayəndəmiz dalımca bayıra çıxdı. Qrup yoldaşlarım müdafiəmə qalxmış, müəllimi seçilən tələbələrdən olduğuma, nəsə bir anlaşılmazlıq baş verdiyinə inandırmış, mənə, heç olmasa, bir “yaxşı” yazmağa razı salmışdılar.
    Etirazımı bildirdim. Minnətli qiymətin mənə lazım olmadığını, komissiya ilə təzədən imtahan verəcəyimi dedim.
    Bu zaman bayırdakı başqa tələbə yoldaşlarım da mənə yaxınlaşdılar. Sakitləşməyi, tərslik eləməməyi, razılaşmağı məsləhət gördülər. Əbdül müəllim sayılan müəllimlərdəndi. Komissiya onun tərəfini saxlaya bilərdi.
    Xeyli çək-çevirdən, fikirləşəndən sonra yumşaldım, tələbə yoldaşlarımı eşidəsi oldum. İki illik tələbəliyim dövründə qiymət kitabçama ilk “yaxşı”nı yazdırdım.
    … Bacım oğlunun müəlliminə, keçmiş tələbə yoldaşıma məktub yazmadım. Fikirləşdim ki, necə deyərlər, dünyanın düz vaxtında tanınmış bir psixologiya müəllimi (başqa fənn müəllimi olsaydı, dərd yarıydı) alim dostunun məktubuna o cür münasibət göstərmişdisə, indi, rüşvətin institutlarımızda tüğyan elədiyi bir zamanda bacım oğlunun ədəbiyyat müəlliminə yazacağım məktubun mütləq düşər-düşməzi olar. Çox da, bu ədəbiyyat müəllimi keçmiş tələbə yoldaşımdı. Gör aradan nə qədər vaxt ötmüş, sellər-sular axmışdı. İllər çox şeyi dəyişmişdi.
    Yaxşı ki, Bakıya qayıdarkən mənimlə xudahafizləşməyə tək gələn bacım oğlu məktub haqqında heç nə soruşmadı. Yadına düşüb-düşmədiyini bilmədim. Bəlkə də qəsdən üzə vurmadı.

  • Eyvaz ZEYNALOV.”Qonşunun qonağı” (Hekayə)

    eyvaz ist

    Axşamtərəfi qayınatam onu Salyan şossesinə aparmağımı xahiş etdi. Yol maşınlarından birinə minib Səngəçala gedəcəkdi. Orda yaşayırdı.
    Salyan şossesinə yaxınlaşanda yolun əks tərəfindəki dayanacaqda durmuş gəlinlə balaca bir qız uşağını mənə göstərib:
    – Sən allah, geri qayıdanda onları da götür, – dedi. – Yəqin Lökbatana gedirlər. Yazıqdılar, qaranlığa qalar, yağışa düşərlər.
    Onunla qohum olandan həmişə belə görmüşdüm. Nə qədər vacib işi olur-olsun, yolda qalanın birinin də yanından özünü görməməzliyə vurub ötməzdi. Maşınını saxlayar (maşını indi ustada təmirdəydi), hara getdiyi ilə maraqlanar, aparıb düz evlərində düşürdərdi. Heç kimdən də pul-para ummaz, almazdı. Buna ehtiyacı da yoxdu.
    Fikrimdə maşını birbaş Səngəçala sürmək, onu evlərində qoyub qayıtmaqdı. Düz yolda 30-40 kilometr məsafə nəmənəydi! Ancaq imkan vermədi. Başqa vaxt bəlkə də razılaşardı. İndi yarı canı o dayanacaqdakı uşaqlı qadının yanındaydı. Onlara görə narahatdı.
    Uzaqdan Salyan şossesində qaraladığım xırdatutumlu avtobusun tərpənməyə hazırlaşdığını gördüm. Maşınımın işıqlarını yandırıb-söndürməklə sürücüsünə işarə etdim ki, bizi gözləsin. O da bir az ləngidi. Aralıdan soruşdum:
    – Hara gedirsən?
    – Salyana, – dedi.
    – Boş yerin var?
    – Var.
    – Səngəçala qədər bir nəfər götürərsən?
    – Gəlsin.
    Xudahafizləşəndə qayınatam bir də xatırlatdı:
    – Gəlini yaddan çıxarma.
    – Yaxşı, – deyib maşını ağzıgeri döndərdim.
    Göyün üzünü qara buludlar almışdı. Hava məlumat bürosu selləmə yağış yağacağını bildirsə də, arabir maşının qabaq şüşəsinə düşən təkəmseyrək iri gilələrdən başqa hələ heç nə yoxdu.
    Dayanacaqdakı uşaqlı gəlinin bərabərinə çatanda maşını saxladım. Ötüb getmək insafdan deyildi. Dayanacağın adı dayanacaqdı. Böyür-başı cəhənnəm, üstü də açıqdı. Yağış yağmağa başlasa, tamam islanacaqdılar. Marşrut avtobusları da axşama doğru bu tərəflərdə hər saat adamı yarıtmırdı.
    Sağ tərəfdəki qapının şüşəsini yendirib:
    – Bacım, – səsləndim, – Lökbatana gedirsinizsə, gəlin əyləşin, aparım.
    Mənə elə gəldi ki, üzünü yana çevirən qadın özünü qəsdən eşitməməzliyə vurdu. Qızcığaz onun ətəyini dartdı, əliynən məni göstərib nəsə dedi. Yenə əhəmiyyət verməyəndə məni yanlış anladığını düşünüb bir də dilləndim:
    – Bacım, mən xalturşik deyiləm. Özüm də Lökbatanda oluram.
    Qadın birdən sərt bir şəkildə dönüb:
    – Bura bax, – dedi, – yekə kişisən, yolunla düz gedə bilmirsən?
    Tanımasam da, məsum saydığım bir qadından bu cür kobudluq gözləmirdim. Mərifətlə deyə bilərdi ki, getmirəm, vəssalam. Məcburiyyətmi vardı? Axı mən ona nə sataşmış, nə də elə bir ədəbsiz təklif etmişdim. Belə bir şey ağlımın ucundan da keçmirdi. Evli, ailəliydim, bu mənə yaraşmazdı. Sadəcə, ürəyim yanmış, yazığım gəlmişdi. Xüsusən, yanındakı uşağa, qızcığaza.
    Düşmək, niyyətimin təmiz olduğunu bir daha başa salmaq istəsəm də, vaz keçdim. Əvəzində qayınatamın qarasınca söyləndim. Tapşırmasaydı, qayıdanbaş onlar nəzərimi bəlkə də heç cəlb etməyəcək, eləcə ötüb gedəcəkdim. Nə mən qadına yaxşılıq eləmək fikrinə düşəcəkdim, nə də o mənim xeyirxahlığımı pis yerə yozacaq, kobud, ağır cavab verəcək, qanımı qaraldacaqdı.
    Yamanca peşmandım. Çatan kimi evdə də arvadım dilxor elədi:
    – Atamı yolda düşürdüb qayıtdın, yoxsa maşına mindirib yola saldın?
    – Yolda düşürdüb qayıtdım, – acıqcan dedim.
    – Sən allah, doğru sözündü?..
    – Əşi, bəsdi də, – əsəbləşdim. – Belə axmaq sual hardan ağlına gəldi?
    – Boyy, axşam-axşam noolub sənə?.. – Arvadım dayanıb təəccüblə üzümə baxdı.
    İzah eləməyə belə ehtiyac görmədim.
    ***
    Bir azdan başım işlərimə necə qarışdısa, hər şeyi unutdum. Bir də çöl qapının zəngi çalınanda ayıldım. Arvadım özünü yetirib qapını açdı. Kimdisə, dediyinə görə, üzbəüzdəki qonşumuz Tahirə xalanın qohumuydu, qonaq gəlmişdi. Ancaq, deyəsən, evdə heç kim yoxdu. Qapının zəngini nə qədər bassa da, cavab vermirdilər.
    – Bayaq balkonda paltarları şəriddən yığanda Tahirə xalanın əlində zənbil harasa getdiyini gördüm, – arvadım dedi.
    – Nə pis oldu, – qadın vaysındı. – Görəsən gec gələr?
    – Bayırda durmayın, keçin içəri, – arvadım dedi. – Harda olsa, indilərdə gələr.
    İçəri keçərkən ayaq səslərindən onların iki nəfər olduğunu duydum.
    Bu zaman o biri otaqdan uşaqlarım da hay-harayla dəhlizə çıxdılar.
    – Oyy, dad!.. – Oğlum bərkdən içini çəkdi.
    – Yağış sizi harda isladıb belə? – Dalınca arvadım bunu soruşmasaydı, oğlumun niyə təəccübləndiyini bilməyəcəkdim.
    – Dayanacaqda. Birdən yağmağa başladı. Daldalanmağa yer tapmadıq.
    Maraq məni üstələdi. Qarışıqlıqdan istifadə edib qapının arasından xəlvətcə o tərəfə boylandım. Heyrətdən yerimdə dondum. Dəhlizdəkilər qayınatamı yola salıb qayıdanda dayanacaqda maşınıma mindirmək istədiyim gəlinlə qızcığazdı.
    Yağış onları, doğrudan, yaman günə qoymuşdu. Azca qala özümü unudub arvadıma səslənəcəkdim ki, artıq paltarınız varsa, gətir ver, əyinlərini dəyişsinlər. İslanmış cücəyə dönən qızcığaz elə mənim qızım boydaydı.
    – Keçin hamama, məhraba ilə qurulanın, üst-başınızı qaydaya salın, – arvadım ürəyimdən keçənləri oxuyubmuş kimi birdən əl-ayağa düşdü. – Əyninizi dəyişməyə indicə nəsə bir şey tapıb gətirərəm.
    – Lazım deyil, bacı, narahat olmayın, – qadın könülsüz mızıldandı.
    – Sıxılmayın, canım, özünüzü evinizdəki kimi hiss edin. Belə olmaz, xəstələnərsiniz.
    Arvadım uşaqlarımızı qabağına qatıb təzədən içəri evə saldı.
    – Sən elədin, ana, – tək qalanda qızcığaz ötkəmliklə qadını günahlandırdı. – Gərək o əminin “Jiquli”sinə minəydik.
    Qadın tez qızcığazın ağzını yumdu.
    – Suss!..
    Qapıdan çəkildim. Məni görməsələr yaxşıydı.

  • Əziz MUSA.”Niyə şair oldum”

    em

    Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü,
    “İlham çeşməsi” qəzetinin təsisçisi və baş redaktoru

    niyə şair oldum, Allahım niyə,
    vətənə şair yox ,əsgər gərəkdir.
    bu yurda, torpağa qeyrətli yiyə,
    yurdu qorumağa bir nər gərəkdir.

    yurd əldən getməzdi qorunsa əgər,
    bizim qəlbimizdə təpər olmadı.
    şeirimi, sözümü oxuyan əsgər,
    gedib bir qarış da torpaq almadı.

    igid bir döyüşçü doğulaydım kaş,
    soyuq səngərlərdə duraydım gərək.
    əldən getməyəydi o torpaq, o daş,
    gedəydim düşmənin üstünə şir tək.

    söz çatmır dünyanın kar qulağına
    ürəyim partlayır qüssədən, dərddən,
    gör kim sahib çıxıb cənnət bağına,
    sözlə düşmən çıxmaz tutduğu yerdən.

    tanrı sözünü də eşitmir nadan,
    qansız eşidərmi şair sözünü,
    indi qanad açıb yeriyir yalan,
    tülkü bir şir bilir vallah özünü.

    boş vədlə sağalmaz bir qanlı yara,
    silaha silahla cavab verilər,
    torpağı veməyək qəsbikarlara
    dərdin ağlamasaq torpaqmı gülər

    düşmən insaf bilməz, mürivət bilməz,
    daha hayımıza gəlib çatan yox
    döyüş meydanında söz kara gəlməz,
    hamı şeir yazır,silah tutan yox.

    niyə şair oldum Allahım niyə,
    vətənə şair yox, əsgər gərəkdir,
    bu yurda, torpağa qeyrətli yiyə,
    yurdu qorumağa bir nər gərəkdir

  • Yalçın Yücelin “Döş cebim” kitabı yayınlandı

    02

  • Yalçın Yücelin “Çocuklar bir başka güzel” kitabı yayınlandı

    01

  • ‘’HÜLYA’ NIN ŞİİR BOHÇASI’’ NDAN SEÇMELER

    1530

    Artuklu Haber Gazetesi Kültür sorumlusu Gazeteci-Yazar Hülya Aslan Kültür yazılarına ve Ropörtajlarına aralıksız olarak devam ediyor.İşte Hülya Aslan’ın bu haftaki yazısı….

    24 Ekim 2015 Adana’da şairler festivalinde ,Sevgi Adası kır kahvesindeyiz, masadaşım çağdaş genç şairlerimizden,Yunus Emre Şiir Ödüllü Mustafa DOĞAN bey; bana şiir kitabını (GÜLE DÜŞEN GÖZYAŞI) imzalıyor, hoş bir tesadüf oldu karşılaşmamız zira Mustafa beyi ; Edebiyat Defteri’ adlı kültür sanat sitesinden tanıyorum,çok beğendiğim şiirlerini kendisi yorumlayarak dahada anlamlı etkili hale getirmiş hatta benimde ‘SOMADA ZAMAN ŞİMDİ AY VAKTİ’ adlı şiirimi yorumlamıştı.Mustafa beyle sanat ve gönül dostluğumuz festivalde kahvelerimizi yudumlarken böyle şiirsel pekişiyor.Katıldığım kültürel etkinliklere fotoğraf makinem,ses kayıt cihazımın yanısıra birde Şiir Bohçamı https://www.facebook.com/Hülyanın-ŞİİR-Bohçasi-595005617220651/?fref=t alıyorum böyle sanatsal değerleri bohçama koyuyor sonrasında çıkarıp siz okuyucularıma sunuyorum.
    Hülya ASLAN –Mustafa bey şiir sizin için ne ifade ediyor ne zaman tanıştınız diye sorsam?
    Mustafa DOĞAN- Şiire olan ilgim çocukluk yıllarımda başladı, yıllarca erteledim, öteledim ama hep açığa çıktı. En sonunda pes edip onunla beraber yürümeye karar verdim. İlk kıvılcım internet dünyasında şiirler ve şairlerle tanışmakla başladı.
    Pek çok şiir dinletisine katıldım , düzenledim. Yüzlerce şiir seslendirdim bir tanesi de sizin şiirinizdi) Mevcut 200 civarında şiirim var. Edebiyat siteleri mersin yazarlar derneği (MEŞYAD)pek çok antoloji ve dergilerde radyo televizyon programlarında şiir okudum. Mersin’de bölgesel bir radyoda şiir programı yaptım. Şiir alanında ödüller aldım en son; Eskişehir sanat derneği Yunus Emre şiir yarışmasında 2. oldum 2013 yılında ‘ GÜLE DÜŞEN GÖZYAŞI’ adlı şiir kitabım okuyucuyla buluştu
    Şiirden kopmadan tiyatroyla ilgilenmeye devam ediyorum, bu alanda eserler üretiyorum. Bu güne kadar iki eserim bestelendi, bir tiyatro eserim sahneye konuldu, 10 tane radyo tiyatrom çeşitli radyolarda yayınlandı.
    Hülya ASLAN-Siz çok yönlü şairlerimizden birisiniz tebriklerimle , yine şiir diyorum, sizce şiirde ölçü hangisi hecemi,aruzmu,serbestmi?
    Mustafa DOĞAN- Konu şiirse bunun hecesi, aruzu, serbest vezni olmaz şair hepsinide bilmeli ama kalemine en yakın olanı, yada kendini en iyi ifade ettiği dalda ustalaşmalı.ben her üç alanda da yazdım fakat serbest vezinde yazmayı daha çok benimsiyorum.
    ‘’DİLA
    Sabrıma kurt düştü Dila
    Kederin hissesini saymıyorum
    Selameti sır, bu son senin eserin
    Avunmayı öğret biran önce
    Gidişine tahammül edemiyorum.’’
    Şair-Mustafa DOĞAN http://www.edebiyatdefteri.com/siir/767793/dila.html

    Hülya ASLAN-Yüreğinize sağlık serbest vezinde yazdığınız bu şiirinizin teması aşk benim için şiir aşk dercesinde bir duygu,sizcede öylemi?
    Mustafa DOĞAN- Aşk elbette sadece şiirin değil tüm sanatların ana kaynağı , bunun üstüne ne söylense kısır kalır ama tek aşk şiirleri yazmayı da ben biraz doğru bulmuyorum. Dünyada bir tek aşk duygusu yok ki . Aşk o kadar büyük ve geniş bir kavram ki bunu bir tek bedeni bir arzuya kilitlemekte aşk’a haksızlık.
    Hülya ASLAN-Siz genç kuşak şairlerimizdensiniz günümüzün şairlerini ve şiirlerini nasıl görüyorsunuz?
    Mustafa DOĞAN-Günümüz genç şairlerini çok başarılı buluyorum, çok yetenekli şairlerimiz var.Ancak; sadece şiiri çok sevmek değil ona emek vermek noktasında biraz korkak buluyorum,gençler yeteneklerini gösterebilmeli kültür kurumlarınca cesaretlendirilip desteklenmeli.Bu anlamda yapılan kültürel etkinliklerin vesile olduğunu genç şairlerin yolunu açtığını söyleyebilirim.
    Sohbetimiz devam ediyor kahve tabağımdaki lokuma benzeyen tatlıya bakıyorum..
    Mustafa DOĞAN- O Cezerye, Mersin, Adana bölgemizde ünlü bir tatdır..Ben aslen Malatya doğumluyum ancak 2 yaşımdan bugüne Mersin’deyim
    Hülya ASLAN- Siz Malatyalısınız bende kendimi fahri Malatyalı görüyorum, zira aynı bölgenin aynı kültürün çocuklarıyız ,Sivas-Divriği-Malatya çok yakın.Günümüzde Malatya’da yapılan Kaysı ve Kiraz festivalleri bölgenin tanıtımında uluslararası rol üstlenmiş durumda, bende eşimin sanatçı olması sebebiyle bu festivallere sık sık katılırım. 20 yirmi yıl öncesi bu festivaller yoktu,iletişim ağları böylesine gelişmiş, geniş değildi . Bizler o zamanlarda günümüz şartlarına göre memlektimizi tanıtmaya çalışırdık, mesela ben eşimin katıldığı halk konserlerinde eşim ülkemin hangi iline gidiyorsa orayla ilgili bir şiir yazardım. Eşimde konsere çıktığında okurdu çokçada beğenilirdi Malatya ile ilgili şiirim türkü olarak bestelendi.Şiirden birkaç dörtlük benden size gelsin ,şiir yürekli gönül dostu.
    MALATYA
    Sürgü Yaylasından Geçtim
    Kernek Sularından İçtim
    Güzelleri Senden Seçtim
    Cennet Şehirsin Malatya

    Sultan Kiraz Balabanda
    Aşıklar Kanal Boyunda
    Hekimhan’da Arguvan’da
    Cennet Şehirsin Malatya

    Battalgazi Pötürge’den
    Doğanşehir Darende’den
    Övülürsün Her Beldeden
    Cennet Şehirsin Malatya
    Şair HÂYÂLİ(Hülya ASLAN -1985)
    Adana da bugün hava bulutlu yağmur çiseliyor bazende hızlanıyor Adana yağmurlarında ıslanmakda güzel, kimbilir kaç şair kaç şiir yazacak bu güne. Mustafa beyin (YAĞMUR) adlı şiirinden birkaç dörtlükle yağmuru karşılayalım buyrun,
    YAĞMUR
    Bazen sinirlenir dolu olursun,
    Bembeyaz kar olur, rüzgâr solursun.
    Yine de şaşırmaz yolu bulursun,
    Peşine fırtına takarsın yağmur.

    Buluta erince kutsal miracın,
    Lokman hekim gibi şifa ilacın.
    Gökkuşağı şalın, yıldızlar tacın,
    Göğünde güneşi yakarsın yağmur.
    Şair Mustafa DOĞAN

    Hülya ASLAN. Adana’ daha öncesinde pamuğun kozasını altın koza film festivali olarak kutlayan,portakal çiçeğinin kokusunu dünyaya duyurup uluslararası karnavallar düzenleyen,Seyhan nehrini göle çeviren,kebap sanayini kuran bir kentimiz olarak yakında bu (SEVGİ ADASI) nıda sevgiyle şairler mekanına dönüştürürse hiç şaşmam ‘’SEVGİ ADASI ŞAİRLER MEKÂNI ADANA’’ yakıştı değilmi şair dostum.
    Hatta bir dörtlükle taçlandıralım bu mekânımızı
    ’’O SEVGİ ADASI’NIN ADANASI’’
    Altındır Koza’sıyla sanat ördüğüm
    Seyhan gölünde sandallara bindiğim
    Şairler Mekanında bekle sevdiğim
    O’Sevgi Adası’nın Adana’sında
    Şair- Hülya ASLAN-HÂYÂLİ
    ÇUKUROVADA 1. ULUSLARARASI TÜRK DÜNYASI ŞAİRLER ŞENLİĞİ’nden anılarımızda kalanları yansıtmaya çalıştım şair Mustafa DOĞAN bey; bu güzel ve anlamlı söyleşi için teşekkür ediyorum. başarılar sizinle olsun dilerim.
    Mustafa DOĞAN- Sayfanızda beni konuk edip düşüncelerime yer verdiğiniz için size ve Artuklu Gazetesi’ne teşekkür ederim, bu arada çok keyif aldığım bir sohbet oldu .Başarılar dilerim ,her daim mutlu ve esen kalınız.
    Hülya ASLAN-Festivali düzenleyen Çukurova Edebiyatçılar Derneğine kendi adıma teşekkür ediyorum.Nicelerinde görüşmek dileğimle.

    Değerli okurlar ,yazımız haftaya bir başka şair gönül dostu ile devam edecek,saygılarımla.
    Artuklu Haber Hülya ASLAN 13.11.2015

  • Günel ƏJDƏRQIZI.”Kənddə bir gün…” (Hekayə)

    gunelxanim-225x300

    Yuxudan ayılanda otağdakı hər şey Murada qəribə gəldi. Köhnə, lakin olduqca səliqə-səhmanlı ev onların deyildi. Başı yaman ağrıyırdı. Gözləri yuxudan açılmırdı. Evin pəncəri açıq idi. Gözəl yaz havası insana ləzzət verirdi. Sacda bişmiş lavaşın qoxusunu duyanda hər şey Muradın yadına düşdü. Dünən gecə qohumlarının toyunda iş yoldaşlarının sözünü yerə sala bilməmiş, xeyli araq içmişdi. Buna vərdiş etmədiyindən başı gicəllənmiş, ürəyi bulanmış və özünü şadlıq evinin həyətinə güclə atmışdı. Sonra toyu yarımçıq tərk edərək taksiylə kənddə yaşayan Tamaşa nənəsinin yanına gəlmişdi. Fikirləşmişdi ki, bir gün kəndə qalar, ertəsi gün yenidən Bakıya evlərinə qayıdar. Neçə aydır görmədiyi nəvəsinin gəlişi nənəni yaman sevindirmişdi. Dayısı ilə necə görüşdüyü yadına düşmürdü. Tamaşa nənə əziz balasını duz kimi yalamış və yatması üçün yer hazırlamışdı.

    Murad ayağa qalxaraq həyətə düşdü. Nənəsi dördayağın üstündə xəmir yayırdı. Yanağları həmişəki kimi qıp-qırmızı qızarmışdı. Başına örtdüyü yaylıq ona xüsusi gözəllik verirdi. Zəhmətdən, çətinliklərdən qabar olmuş əlləri dayanmadan lavaş açırdı. Nurlu üzünə, əllərinə səpələnmiş un nənəsinə xüsusi gözəllik verirdi. Murad əl-üzünü yuduqdan sonra süfrəyə oturdu. Kərə yağını, motal pendirini lavaşın arasına yaxıb bürmələyib yedi. Nənəsinin süzdüyü samovar çayından ləzzətlə içdi. Nənə bala dərtləşməyə başladılar. Qonşu Sədəf xala darvazanı açaraq nənəsini səsləməsəydi söhbətləri hələ davam edəcəkdi. Tamaşa nənə darvazanın yanına gedib Sədəf xalayla söhbət etməyə başladı. Sədəf xala nənəsinə nəsə söyləyib getdi. Deyəsən yaxşı xəbər deyildi. Nənə kədərli və doluxsunmuş halda nəvəsinə yaxınlaşıb pıçıldadı: “Sədəf deyir ki, Nübar rəhmətə gedib. Elə yaxşı qadın idi ki… Yetimçilik günlərimin sirdaşı olub Nübar. Baban öləndən sonra altı övladımı –xalalarını, dayılarını min bir əziyyətlə böyütmüşəm. Nübarla birgə şirniyyat sexində işləmişəm. Hər zaman bir-birimizə əl tutmuşuk. Yazıq bircə dəfə də olsun xəstəlikdən şikayət etməmişdi. Onun ölümü mənim üçün böyük itkidir. Bir azdan Sədəflə birlikdə onların evinə hüzürə gedəcəyəm”-deyib gözlərindən axan yaş damcılarını sildi. Murad nənəsini heç zaman belə kədərli görməmişdi. Yarım saat keçdikdən sonra Tamaşa nənə Muradı evdə qoyub qara kəlağayısını başına örtüb evdən çıxdı. Murad televizorun qarşısına keçib mahnılara qulaq asmağa başladı. Dayısı işdə olduğundan ev ona darıxdırıcı gəldi. Şəhər uşağı olduğundan kənd mühütü onu sıxırdı. Əlacsızlıqdan həyətdə gəzməyə başladı. Toyuq-quşun, hünduşqanın səsi bir-birinə qarışmışdı. Heyvanların salındığı tövləyə yaxınlaşdı. Burada yenicə doğulmuş iki buzov vardı. İkisi də gözəl və sevimli idi. Murad bir xeyli onlara tamaşa edib evə qayıdanda nənəsinin gəldiyini gördü. Bayaq hüzürə gözüyaşlı yola saldığı nənəsi az qala əl-qol qaldırıb oynayacaqdı.O, “əstəfurullah” deyib, öz-özünə düşündü: “Yəqin Nübarın ölümü ona pis təsir edib, nənəsinə nəsə olub. Yoxsa ən yaxın adamının hüzürünə gedən adam niyə gülə-gülə qayıtsın. Ürəyində nənəsinə yazığı gəldi. Tamaşa nənə Muradın yanına çatanda nəsə demək istədi, amma sözünü gətirə bilməyib qəh-qəhə çəkib gülməyə başladı. “Nə olub, ay nənə”- desə də Muradı dərd götürmüşdü. Tamaşa nənə gülməyinə ara verib, özünü ələ aldıqdan sonra hüzürdə başına gələnləri nəvəsinə nağıl elədi.

    “Qonşu qadınlarla hüzür düşən yerə çatanda çadır görmədik, dedik ki yəqin hüzüri məsciddə verəcəklər. Qapını döyəndə isə az qaldı gördüklərimizin qarşısında ürəyimiz partlaya. Qapını onun oğlu, qızı deyil, Nübar özü açdı. Əvvəlcə sandıq ki, bizi qara basır, sonra onun həqiqətən Nübar olduğuna əmin olduq. Rəhmətə gedən kəndin yuxarı başında yaşayan Nübar olub. Bizim ölü hesab edib, ailəsinə başsağlığı verməyə getdiyimiz Nübar isə sağ imiş”.

    11.11.2015

  • Eldar Nəsibli Sibirel.Şeirlər

    12226329_1478059319170065_2045167731_n

    ƏYİLMƏZ BAŞINI UCA TUT VƏTƏN-1990

    Ağlama yaraşmır sənə göz yaşı,
    Qurut gözləriyin yaşını, vətən.
    Axı qalda gərək igidin başı,
    Uca tut əyilməz başını, vətən.

    Yamanca ağırmış Vətən, daşımız,
    Onu qaldırmağa “dostlar” can çəkir.
    Yox, daha oyanıb qan yaddaşımız,
    Bizi azadlığa daha qan çəkir.

    Zaman dost-düşməni bir-bir tanıdır,
    Ölməyir Əsliyçün Kərəmlərimiz.
    Sinəmiz Şəhidlər Xiyabanıdır,
    Orda dəfn etmişik ərənləri biz.

    Yolları uzundur özünü dərkin.
    O yol igidlərin qanından keçir.
    Sənin oğulların, Vətən, sevin ki,
    Döyüşdə səndən yox, canından keçir.

    Kökünün qədrini biləni varsa,
    Nəsillər sabaha ümid daşıyır.
    Azadlıq uğrunda öləni varsa
    O xalqın yaşamaq haqqı yaşayır.

    Qələbəyə saxla göz yaşlarını,
    Azadlıq boylanmır sənə yad kimi.
    O gün şəhidlər də baş daşlarını.
    Düşmənə sıxacaq avtomat kimi.

    Əyilməz başını uca tut ,Vətən
    Azadlıq arzulu igidlərinlə.
    Ömrü yaz ömrü tək qərənfilləşən,
    Məzarı – and yeri şəhidlərinlə.

    Bilsəm sevirsən məni 1982

    Boylanaram gözlərindən yaz kimi,
    Bilsəm sevirsən məni.
    Qədəminə yol tək sərrəm fikrimi,
    Bilsəm sevirsən məni.

    Günəş olub göylərində yanaram,
    Gülüş olub dodağına qonaram,
    Öz ömrümə səni zirvə sanaram,
    Bilsəm sevirsən məni.

    Səhrana su, yağışına çətirəm,
    Çiynimə dağ yükləsələr, götürrəm,
    Xoşbəxtliyi ayağına gətirrəm,
    Bilsəm sevirsən məni.

    Yazılmısan yaddaşıma, yadıma,
    Qanadlannam göyün yeddi qatına.
    Ulduzlardan çələng hörrəm adına,
    Bilsəm sevirsən məni.

    Səni görcək uçunaram, əsərəm,
    Sənsiz keçən günlərimdən bezərəm,
    Səhərləri kirpiyinə düzərəm,
    Bilsəm sevirsən məni.

  • Konstitusiyamız–öyrənək və öyrədək

    Azərbaycan Konstitusiyası – xalqımızın keçdiyi tarixi yolun, müstəqillik uğrunda apardığı çoxəsrlik mübarizənin məntiqi yekununun təcəssümüdür
    Konstitusiya dövlətin ali qanunudur, ən yüksək hüquqi qüvvəyə malikdir. Respublikanın ərazi bütövlüyünü, müstəqilliyini, xarici və daxili siyasəti özünün sərbəst şəkildə qurmasını elan edən bir sənəd olmaqla, dövlətin siyasi, hüquqi və iqtisadi sistemlərinin əsaslarını özündə cəmləşdirir. Konstitusiya həmçinin hökumət qanunlarının külliyyatı olaraq, hökumətin fəaliyyətini, insanların cəmiyyətdə və bir-birinə münasibətdə mədəni-əxlaqi davranışlarını nizama salır. Konstitusiya yazılı və tarixdən irəli gələn şifahi hüquqi qaydaları özündə ehtiva etməklə iki əsas növə ayrılır. Yazılı konstitusiyalar ya vahid normativ akt, ya da bir neçə konstitusiya qanununun məcmusudur. Yazılmamış konstitusiyalarda isə ali qanuni normalar çoxlu sayda akt, həmçinin adətlərdə təsbit olunub. Dünyada Azadlıqların Böyük Toplusu (Magna Carta) adlı ilk Konstitusiya 1215-ci ildə İngiltərədə qəbul olunub. İlk yazılı ali qanun isə – 1787-ci il sentyabrın 17-də qəbul edilən, bir sıra dəyişikliklərlə bü gün də qüvvədə olan ABŞ Konstitusiyasıdır.
    Azərbaycana gəlincə isə, bildiyimiz kimi, 1918-1920-ci illərdə 23 ay mövcud olmuş Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövlətin əsas Qanununu qəbul edə bilməmişdi. Buna görə də Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya quruluşunun tarixi SSRİ-nin tərkibində olduğu dövrə təsadüf edir.
    Azərbaycanın ilk Konstitusiyası 1921-ci il mayın 19-da I Ümumazərbaycan Sovetlər qurultayında, SSRİ Konstitusiyasına uyğunlaşdırılmış yeni redaksiyası isə 1925-ci il martın 14-də IV Ümumazərbaycan Sovetlər qurultayında qəbul olunmuşdur. 1978-ci il aprelin 21-də qəbul edilmiş son Konstitusiya da əvvəlkilər kimi SSRİ Konstitusiyasına uyğunlaşdırılmış olsa da, müəyyən özünəməxsusluğa malik idi. Bu Konstitusiyada dövlət dili haqqında maddə yer alanda Sovetlər İttifaqının on beş respublikasından yalnız ikisində – Gürcüstan və Ermənistanın konstitusiyalarında dövlət dili haqqında maddə var idi. Qalan respublikaların heç birinin konstitusiyasında dövlət dili haqqında maddə nəzərdə tutulmamışdı. Hətta Baltikyanı respublikaların konstitusiyalarında belə, dövlət dili haqqında maddə yer almamışdı.
    Bu Konstitusiyada “Azərbaycan SSR-in milli-dövlət və inzibati-ərazi quruluşu” fəslinə dil haqqında xüsusi maddə əlavə etmək məqsədəuyğun sayıldı və 73-cü maddə aşağıdakı redaksiyada verildi: “Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının dövlət dili Azərbaycan dilidir”. Bu sənədin qəbul edilməsi Ulu öndər Heydər Əliyevin timsalında Azərbaycanın o dövr üçün çox mühüm nailiyyətlərindən biri və ən önəmlisi idi. Bu isə o deməkdir ki, hələ ötən əsrin 70-ci illərindən başlayaraq Azərbaycanın dahi oğlu Heydər Əliyevin strategiyasına uyğun respublikamızda həyata keçirilən genişmiqyaslı proqramlar müasir iqtidadi-siyasi potensialın formalaşdırılmasına, sosial-mədəni həyatın canlandırılmasına və milli-mənəvi dəyərlərin dirçəldilməsinə yönləndirilərək gələcək müstəqilliyimizin təmin olunması üçün zəmin hazırlamışdı.
    Azərbaycan Respublikası öz müstəqilliyini bərpa etdikdən və Ümummilli lider Heydər Əliyev 15 iyun 1993-cü ildə yenidən hakimiyyətə qayıtdıqdan sonra yeni Konstitusiyanın hazırlanması zərurəti yarandı və Konstitusiya layihəsi üzərində ciddi iş başlandı. 1994-cü ildə Prezident Heydər Əliyevin sədrliyi ilə Konstitusiya komissiyası fəaliyyətə başladı və layihə 1995-ci ildə ümumxalq müzakirəsinə çıxarıldı. 1995-ci il noyabrın 12-də ümumxalq referendumu ilə qəbul olunmuş “Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyi haqqın-da” Konstitusiya Aktı – müstəqil Azərbaycanın ilk, ümumilikdə isə respublikanın dördüncü Konstitusiyasıdır.
    Azərbaycanın böyük dövlətçilik ənənələrinə, milli və ümumbəşəri dəyərlərə söykənə-rək yaradılan, müstəqil dövlətimiz və xalqımız üçün taleyüklü əhəmiyyət kəsb edən bu Konstitusiya xalqımızın keçdiyi tarixi yolun, müstəqillik uğrunda apardığı çoxəsrlik mübarizənin məntiqi yekununun və təntənəsinin təcəssümü olmaqla, xalqımızın tarixində ən parlaq səhifələrdən biridir. Bu Konstitusiya respublikada yaradılan demokratik, hüquqi, dünyəvi dövlətin hakimiyyət və idarəetmə orqanlarının əməli fəaliyyətinin hüquqi bazası oldu.
    1996-cı il fevralın 6-da Prezident Heydər Əliyevin sərəncamı ilə noyabrın 12-i respublikamızda Konstitusiya günü elan edilmişdir.
    5 bölmədən, 12 fəsildən, 158 maddədən və keçid müddəalarından ibarət olan Konstitusiyamız xalqın iradəsini ifadə edərək dövlətimizin fəaliyyətinin əsas istiqamətlərini, demokratik dövlət quruculuğu prosesinin başlıca prinsiplərini, vətəndaşların əsas hüquq və vəzifələrini müəyyən etmiş, Azərbaycanda demokratik, hüquqi və dünyəvi dövlət quruculuğu üçün əsaslı zəmin yaratmışdır.
    Müstəqil Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası özündə – Azərbaycan dövlətinin müstəqilliyini, suverenliyini və ərazi bütövlüyünü qorumaq, konstitusiya çərçivəsində demokratik quruluşa təminat vermək, vətəndaş cəmiyyətinin bərqərar edilməsinə nail olmaq, xalqın iradəsinin ifadəsi kimi qanunların aliliyini təmin edən hüquqi, dünyəvi dövlət qurmaq, ədalətli iqtisadi və sosial qaydalara uyğun olaraq hamının layiqli həyat səviyyəsini təmin etmək, ümumbəşəri dəyərlərə sadiq olaraq bütün dünya xalqları ilə dostluq, sülh və əmin-amanlıq şəraitində yaşamaq və bu məqsədlə qarşılıqlı fəaliyyət göstərmək kimi ali hiss və ülvi niyyətləri birləşdirir.
    Dünya təcrübəsi göstərir ki, Konstitusiya uzun müddət üçün qəbul olunsa da, həyatın irəli sürdüyü tələblər, ictimai-siyasi münasibətlərin inkişafı yeni-yeni məsələlərin tənzim-lənməsi üçün hər bir qanunvericilikdə, o cümlədən əsas qanunda da dəyişiklikləri zəruri edir. 1995-ci ildə qəbul olunmuş Konstitusiyaya ilk əlavə və dəyişikliklər 24 avqust 2002-ci ildə, son əlavə və dəyişikliklər isə 18 mart 2009-cu ildə referendum yolu ilə edilmişdir. 2002-ci ildə Azərbaycan Respublikası Konstitusiyanın 24 maddəsinə 38 əlavə və dəyişiklik, 2009-cu ildə isə 29 maddəsinə ümumilikdə 41 əlavə və dəyişiklik edilmişdir. Bu əlavə və dəyişikliklər Konstitusiyanın qəbulundan sonrakı dövrdə ölkəmizdə demok-ratiyanın sürətli inkişafından irəli gəlməklə, onların çox hissəsi respublikamızın Avropa Şurası kimi mötəbər beynəlxalq quruma tamhüquqlu üzv kimi qəbul edilməsi və ölkəmizin bu qurum qarşısında götürdüyü bir sıra öhdəliklərlə, o cümlədən insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarının daha etibarlı şəkildə qorunması məqsədi ilə bağlı olmuşdur.
    Fəxarət hissi ilə demək olar ki, 2001-ci ilin yanvarında Azərbaycanın Avropa Şurasına tamhüquqlu üzv qəbul olunması dövlətimizin demokratik prinsiplərə sadiqliyinin bariz nümunəsi idi. “Demokratiya bizim strateji kursumuzun əsas mahiyyətini təşkil edir. Heç bir qüvvə bizi bu yoldan döndərə bilməz”, – deyən Ulu öndər Heydər Əliyev sonrakı mərhələlərdə Azərbaycanın müstəqilliyinin ilk illərində yaşadığı vəziyyətə diqqət çəkərək deyirdi: “Biz bütün bu çətinliklərdən keçdik, bütün maneələrin qarşısını aldıq, Azərbaycanın düşmənlərinə layiqli cavablar verdik, ölkəmizin dövlət müstəqilliyini qoruduq, Azərbaycanı parçalanmaq təhlükəsindən xilas etdik. Azərbaycanın dövlət müstəqilliyini yaşatdıq və bundan sonra da yaşadacağıq.”
    Bu gün Azərbaycan Avropanın enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsində ən etibarlı tərəfdaş ölkələrdən biri hesab olunur. Azərbaycanın Avropa dövlətləri və Avropanın, dünyanın ən nüfuzlu beynəlxalq təşkilatları ilə münasibətlərini ölkəmizin dünya iqtisadiyyatında, beynəlxalq münasibətlərdə, o cümlədən regional problemlərin həllində oynadığı və bundan sonra oynayacağı rol müəyyənləşdirir. Azərbaycan öz səlahiyyətinə aid olan hər hansı bir hərəkəti etdiyinə görə heç bir beynəlxalq təşkilat qarşısında məsuliyyət daşımır və heç kəs onu günahlandıra bilməz.
    Azərbaycanda demokratik proseslərin getdikcə dərinləşdiyi, hüquqi dövlət və vətən-daş cəmiyyətinin inkişaf etdiyi bir mərhələdə Konstitusiyanın əsas müddəalarının həyata keçirilməsi, respublika həyatının bütün sahələrinin yeniləşməsində onun açdığı geniş im-kanlardan hərtərəfli istifadə olunması hər bir Azərbaycan vətəndaşından böyük səy və məsuliyyət tələb edir. Bu baxımdan qarşıda duran ən mühüm vəzifə olaraq hər bir ölkə vətəndaşının cəmiyyətimiz, ümumi inkişafımız naminə gündəlik həyat və əmək fəaliy-yətində Konstitusiyanın əsas prinsiplərini rəhbər tutması, onun verdiyi vətəndaş təminatlarından böyük fayda ilə bəhrələnməsi xüsusilə əhəmiyyətli və vacibdir. Konstitusiyamız hərtərəfli islahatların, modernləşmə xəttinin hüquqi bazası olaraq xalqımıza və dövlətimizə xidmət edir. Heç də təsadüfi deyildir ki, müstəqil dövlətimizin ilk konstitusiyasının 1-ci maddəsinin I bəndində Azərbaycan Respublikasında dövlət hakimiyyətinin yeganə mənbəyi Azərbaycan xalqının olması bəyan edilir, 4-cü maddəsində isə xalqın seçdiyi səlahiyyətli nümayəndələrindən başqa, heç kəsin xalqı təmsil etmək, xalqın adından danışmaq və xalqın adından müraciət etmək hüququ olmadığı göstərilir.
    Tarixi təcrübə sübut edir ki, hər bir xalqın milli müstəqilliyə qovuşması üçün əlverişli siyasi mühit və milli iradənin olması vacib şərtlərdəndir. Bu gün Ümummilli lider Heydər Əliyevin idarəçilik məktəbinin layiqli davamçısı, onun müdrik, uzaqgörən xarici və daxili siyasətini özünün siyasi kursu elan etmiş Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev dövlətimizin möhkəmləndirilməsi, ərazi bütövlüyünün bərpa edilməsi və əhalinin sosial rifahının daha da yüksəldilməsi yolunda səmərəli fəaliyyətində daim ölkəmizin ilk demokratik konstitusiyasının müddəa və prinsiplərinə əsaslanır, onun verdiyi hüquqların reallaşmasına çalışır. Bu gün iftixar hissi ilə demək olar ki, artıq Azərbaycanda hüquqa və ədalətə söykənən, vətəndaş cəmiyyətinin və bazar iqtisadiyyatının inkişafına tam zəmanət verən qanunvericilik bazasının əsası qoyulmuş və onun təkmilləşdirilməsi davam etdirilir. Ölkəmizdə demokratik cəmiyyətin formalaşdırılması üçün hər cür şərait yaradılmışdır. Azərbaycanda çoxpartiyalılıq əsasında demokratik yolla parlament seçilmiş, siyasi plüralizm, şəxsiyyət, söz, mətbuat, vicdan azadlıqları, insan hüquqlarının müdafiəsi və qanunun aliliyi prinsipləri bərqərar olmuşdur. Ardıcıl surətdə həyata keçirilən köklü iqtisadi, sosial və hüquqi islahatların təməlində insana qayğı, insan ləyaqətinə hörmət dayanır.
    Bununla belə, bu gün əksər vətəndaşların konstitusiya və onun cəmiyyətdəki rolundan xəbərsiz olması, bu ali sənədin öyrənilməsi üçün ciddi addımların atılmasına və bu sahədə elmi işlərin hazırlanmasına, jurnalist araşdırmalarına, televiziya proqramlarına və sair maarifləndirici tədbirlərə duyulduğundan xəbər verir. Bu baxımdan, müstəqil dövlətimizin möhkəmlənməsi və tərəqqisi yolunda şagirdindən, tələbəsindən tutmuş aliminə, siyasətçisinə qədər Azərbaycan cəmiyyətinin hər bir üzvü, hər bir Azərbaycan vətəndaşı yeniləşən cəmiyyətimizin bütün sahələrində Konstitusiyamızdan irəli gələn vətəndaş vəzifələrinin həyata keçirilməsində fəal iştirak etməlidirlər. Bunda da məqsəd ondan ibarətdir ki, hər bir şəxs insan hüquqlarının həyata keçirilməsində və qorunmasında öz məsuliyyətini dərk etsin və bu işə öz töhfəsini versin.
    Sonda xalqımızı Konstitusiya günü – bu möhtəşəm bayram münasibətilə səmimi-qəlbdən təbrik edir, hər bir Azərbaycan vətəndaşına uzun ömür, can sağlığı diləyir, respublikamızın uğurlu sabahı və işıqlı gələcəyi naminə yeni-yeni uğurlar arzulayıram.

    Rafiq Oday,
    Respublikanın Əməkdar jurnalisti

  • İlkin ABBAS.”Dəyiş”

    ia

    İnsan, çox oynadın şeytan rolunda,
    Bir az da mələk ol, rolunu dəyiş.
    Yolçusan sən də bu ömür yolunda,
    Sağın savab yazır, solunu dəyiş.

    Nə qədər gözlərdə kədər doğacaq?
    Nə qədər kipriklər yaşlar sıxacaq?
    Nə qədər həsrətdən, qəmdən yağacaq?
    İlahi, yağışı, dolunu dəyiş.

    Bəndə gərəkdir ki daim söz tuta,
    Həyatda layiqli, təmiz iz tuta,
    Var-dövlət nə olan şeydi göz tuta?
    Sən bu insanların halını dəyiş.

    Bir gözüm ac oldu, bir gözümsə tox,
    Sevincim az oldu, qəm-kədərim çox,
    Canı yara qurban verdim, sənə yox,
    Ay Allah, mən adlı qulunu dəyiş.

  • Etibar VƏLİYEV.”Vətənimə qayıdaram”

    12242312_961671070559387_189159540_n

    Zirvələri soraqlayıb,
    Ulduzlara səfər etsəm,
    Asimanı daraqlayıb,
    Günəşidə gedib ötsəm.
    Gecə ayı haraylayıb,
    Onu qucsam, hara getsəm.
    Öz elimə qayıdaram,
    Vətənimə qayıdaram.

    Yollarımı duman alsa,
    Qarşısında dayanmaram.
    Yüz yaşasam , min yaşasam,
    Vətənimdən doyammaram.
    Qurbət bit el cənnət olsa,
    Yenə orda qalammaram.
    Öz elimə qayıdaram,
    Vətənimə qayıdaram.

    Mən arzuma , kama yetsəm.
    Nakam üçün darıxaram,
    Bir gecəlik dağa getsəm.
    Anam üçün darıxaram.
    Vətənimdən uzaq düşsəm.
    Vətənimçün darıxaram.
    Öz elimə qayıdaram,
    Vətənimə qayıdaram.

    Gərək vicdan, qeyrət olsun.
    İnsanln öz mayasında.
    Köçüb getsəm bu dünyadan.
    O, axirət dünyasında,
    Bir zərrəcə imkan olsa.
    Mən ruhumun duhasında.
    Öz elimə qayıdaram.
    Vətənimə qayıdaram.

    Müəllif: Etibar VƏLİYEV
    1985

  • Rəhim MEHNƏT.Yeni şeirlər

    rm

    ŞAH DAMARISAN

    Olmasan qəlbimin rəngi bilinmir,
    Gəlməsən ürəyim dolur, qaralır.
    Sən mənim könlümün şah damarısan,
    Sənsiz mən yazığın qəlbi yaradır.

    Nazlı baxışların alır canımı,
    Az qalır ürəyim dayana mənim.
    Hər gecə yuxuda kəsib yanımı,
    Cismim əllərində oyana mənim.

    Əlini əlimdən kənara çəkmə,
    Gözüm yollarına dikilib, durar.
    İncə gülüşünü gözündə bükmə,
    Sənsizlik üstümə tökülər, qalar.

    Neçə ki, canımda ruh daşıyıram,
    Ölüncə qalacam qucağında mən.
    Səninlə birlikdə şah yaşıyıram,
    Közün olacağam ocağında mən.

    11.11.2015

    BU GÜN

    Nə yollar hicranın bağrını dəldi,
    Nə həsrət qismətin yanına gəldi.
    Nə dərdi topladı, nə də ki, dərdi,
    Nə də ki, qucaqda saxladı bu gün.

    Nə əlin əlində saxlaya bildi,
    Nə ürək oxuyla oxlaya bildi.
    Nə qara telini oxşaya bildi,
    Nə də ki, ətir tək qoxladı bu gün.

    Nə duya bilmədi, isti nəfəsin.
    Nə ürək almadı ürəkdən səsin.
    Nə könül görmədi sevimli kəsin.
    Nə də ki, tez gəlib yoxladı bu gün.

    Nə baxa bilmədi qumral gözünə,
    Nə xəyal yaratdı, özü özünə.
    Nə cavab vermədi onun sözünə,
    Nə də ki, yerindən laxladı bu gün.

    10.11.2015

  • Turan Novruzu doğum günü münasibətilə təbrik edirik! (12 noyabr)

    1724554_231771053674699_559039866_n (1)

    Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin Rəhbərliyi Sizi, yeni nəsil Azərbaaycan gəncliyinin istedadlı nümayəndəsini, gənc xanım yazarını, Gündəlik İnformasiya Agentliyinin və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktor müavinini doğum günü münasibətilə səmimi qəlbdən təbrik edir, Sizə uzun ömür, möhkəm cansağlığı, xoşbəxtlik, ailə səadəti, ədəbi-bədii yaradıcılığında bol-bol uğurlar diləyir! Sevib, sevdiyiniz insanların əhatə dairəsində olun!

    Mətbuat xidməti

  • Hüseyn RAZİ.Şeirlər

    HRazi-1

    QARABAĞDADIR

    Çılğın fırtına var ürəyimizdə,
    Qəzəbdən gərilmiş əsəblər yanır.
    Təmkinli görünə bilsək də üzdə,
    Ruhumuz alışıb qasırğalanır.

    İnamla köksünü qabardıb vətən,
    Ədalət kiçilir, haqq təpiklənir.
    Sanki qiyamətin sur düdüyündən
    Bizə faciəli xəbərlər gəlir.

    Seli şahə qalxır bir təlatümün
    Cabbarın, Səidin, Xanın səsindən.
    Qəzəbli bir haray ucalır bu gün
    Dünyaya Vaqifin məqbərəsindən.

    Qarabağ eşqimdir, kökü dərində,
    Danışan kamanım, tarım, neyimdir.
    O, mənim dağların zirvələrində
    Dayanmış sənətkar korifeyimdir.

    Dövlət himnimizin sədalarında,
    Qıy vuran nəfəslər Qarabağdadır.
    Coşqun şeirimizin nidalarında
    Müdrik, odlu səslər Qarabağdadır.

    Təbrizdən Bakıya durna qatarı,
    Fikrin dağ ləngəri, sözün tutarı.
    Misri qılıncların parıltıları,
    Qılınc vuran kəslər Qarabağdadır.

    Gülüşü dağ seli, eşqi şəlalə,
    Kövrək şikəstəni qaldırıb zilə,
    Hər kəndin bir ordu, evi qafilə,
    Ən coşqun həvəslər Qarabağdadır.

    Məğrur babaların dağ yaddaşları,
    Nakam nənələrin məzar daşları.
    Mələk gözəllərin gül baxışları,
    Ruhu müqəddəslər Qarabağdadır.

    Baxır zirvələrdən sabaha sarı,
    Şimşəklə daranır dağların qarı.
    Hər oğlu, hər qızı alov yonqarı,
    Ən atəşpərəstlər Qarabağdadır.

    Bu gün Odlar yurdu coşqun bir dəniz,
    Haqqın kürsüsündən danışırıq biz.
    Bütün tariximdə ən ibrətamiz,
    Ən möhtəşəm dərslər Qarabağdadır.

    1988.

    AĞRI DAĞI

    Taleyimiz, tariximiz yanaşı,
    Qoşa dağlar vüqarında dayanmış.
    Nənələrin, babaların yaddaşı
    Güzgüsündə şölələnib daranmış.

    Dədə Qorqud boylarının özülü,
    Yunis İmrə şeri kimi düzülü.
    Zirvələri butalanmış dağ gülü,
    Sevgimizin alovunda boyanmış.

    Çıxıb göyün qübbəsindən bax bəri,
    O Atatürk qeyrətinin ləngəri.
    Milyon-milyon mərd igidin səngəri,
    Neçə-neçə döyüşlərdə sınanmış.

    Dövrəsindən üfüqlərin əngini,
    Pıçıldayır “Heyratı”nı, “Cəngi”ni.
    Eşqimizlə cilasını, rəngini,
    Sehirləyib bu qüdrətə inanmış.

    Nağıllaşıb cığırları, yolları,
    Daşlarında neçə Qırat nalları.
    Elə bil ki, heykəlləşən salları,
    Şəhidlərin qəzəbindən oyanmış.

    Göz dikməsin qamətinə hər yetən,
    O vətəndir, əcdadıma bir vətən.
    Sürünsə də dövrəsində duman, çən,
    Od ürəkli bir xalq üçün yaranmış.

    KÜL OLMAZ

    Bu yerin torpağı, daşı alovdur,
    Yandıqca alışar, odu kül olmaz.
    Qüruru tufandır, düşüncəsi nur,
    Namərdə əyilməz, yada dil olmaz.

    Olsun inamın pak, məramın qəti,
    Qılınc tək ofxarla yada nifrəti.
    Qeyrəti göylərdən uca milləti,
    Çarmıxa çəksələr, yenə qul olmaz.

    Mizan, tərəzidir hər təmiz ürək,
    Arzusu şəfəqli, sevdası rəng-rəng.
    Zəhmət çəkməyənə haramdır çörək,
    Kişiyə rüşvətdən, paydan pul olmaz.

    Dağların yeddi qat zirehli çadır,
    Vətən sevgilidir, vətən anadır.
    Dənizi əbədi bir fırtınadır,
    Onun sinəsindən yada yol olmaz.

    Allahı sevirsən, haqqı sevirsən,
    Dayan ləyaqətin keşiyində sən.
    Milçəyi şişirdib filə çevirsən,
    Fillə üzləşəndə ondan fil olmaz.

    Hər baxış bir sual, hə gülüş nida,
    Qardaşam desə də inanma yada.
    Qanqala yüz calaq vuran olsa da,
    Rəngi başqalaşar, özü gül olmaz.

    Hər çayın öz adı, öz məcrası var,
    Qəfil ildırımlar bir anlıq olar.
    Bulanıq görünər ötərgi sular,
    Durna bulaqların suyu lil olmaz.

    1990.

    VƏTƏN

    Doğma beşiyimiz, eşqimiz vətən,
    Vətən ən möhtəşəm odlu sevgidir.
    Vətən torpağından ayrılıb gedən
    Bəlkə də dünyanı tərk edib gedir.

    Ana laylasından, ana dilindən,
    Ana vüqarından güc almışıq biz.
    Bu qüdrət, bu qürur Çənlibelindən,
    Şöhrət zirvəsinə ucalmışıq biz.

    Bütün tariximiz şanlı bir sınaq,
    Tale günəşimiz vətəndir, vətən.
    Bizim məsləkimiz yaranıb ancaq
    Ana sevgisindən, ana südündən.

    Yaranıb düşmüşük cazibəsinə,
    Vətən əbədiyyət, nur heykəlidir.
    İllər ötüşdükcə, bu torpaq bizə
    Daha cazibəli görünməlidir.

    Tükənməz bir eşqin alovu canda,
    Hələ çox sözüm var, ömür yarıdır.
    Bu gün Naxçıvan da, Mil də, Muğan da
    Mənim ilhamımın qanadlarıdır.

    Abşeron vüqarım, Bakı varımdır,
    Hər işim canlı bir əsərdir mənim.
    Kür, Araz ürəkdə qan damarımdır,
    İlhamım qabaran Xəzərdir mənim.

    Ürəkdə vətənin eşqi yanar dağ,
    Zirvəyə qaldırar bu vüqar bizi.
    Bu eşqi ömürdən uca tutmasaq.
    Nəsimi, Füzuli qınayar bizi.

    Köksümü riqqətlə qaldıran qürur,
    Qoşqarın, Kəpəzin zirvəsindədir.
    Naxçıvan bağrımın başında durur,
    Göy göl gözlərimin giləsindədir.

    Qəlbimiz bu eşqin oduna yansın,
    Yanmayan şairin sözü saxtadır.
    Sevgimiz dəniztək qasırğalansın,
    Qəlbimiz, canımız bu torpaqdadır.

    DÜNYA
    Məmməd Araz üçün

    Planetlər düzümündə tutanda qərar,
    Tək özünə uzun ömür dilədi dünya.
    Nə əbədi hökmüdarı, nə varisi var,
    O zamandan belə sonsuz lələdi dünya.

    Tufanlarda neçə kərə girova döndü,
    Ürəyinə ox tuşlanan bir ova döndü.
    Küt başların inadında alova döndü,
    Yana-yana haray çəkib mələdi dünya.

    Bir tərəfi işıqdadır, bir üzü çəndə,
    Xəbərsizdir nəsil-nəsil insan keçəndə.
    Müəmmalar buludunda, duman içində,
    Azıb qalmış bir zavallı kölədi dünya.

    Bir cazibə kəndirində çəkilib dara,
    Ona uyan gərək yana, ya da yandıra.
    Doğulanda kimisini cırım-cındıra,
    Kimisini zər-zibaya bələdi dünya.

    Bir evində sona qədər yanmaz çıraqlar,
    Bir ürəkdir, ürəksizlər nəbzini yoxlar.
    Bir aləmdir, yüz aləmin sirrini saxlar,
    Bir günəşin şöləsində gilədi dünya.

    Bağışlamaz, namərd kimi barını dərsən,
    Qaytaracaq səxavətlə ona nə versən.
    Hər kim olsan, baş aparma, bir gün görərsən
    Səni ovub xəlbirindən ələdi dünya.

    Vardır böyük dəyanət də, təmkin də onda,
    Hövsələsi dözümündə, qılıncı qında.
    Hər namərdin cənnətini göz qırpımında,
    Baxarsan ki, bir cəhənnəm elədi dünya.

    Gecələri gündüzlərə hədə-qorxudur,
    Həqiqətə təşnələrin susuz arxıdır.
    Hey fırlanan, hey fırladan tale çarxıdır,
    Razi, inan, ya inanma, belədi dünya.

    1981

  • “Başın sağ olsun, VƏTƏN!”

    rv

    Shehid Elman Abbasov - solda

    Şəhid Elman Müslüm oğlu Abbasovun
    unudulmaz xatirəsinə

    I

    Ataxal kəndində gəldi dünyaya,
    Dolaşdı hər dağı, dərəni Elman.
    Yaxşı tanıyırdı mahir ovçutək,
    Bu yerdə hər bəndi, bərəni Elman.

    Ataya, anaya ümid payıydı,
    Babanın-nənənin hay-harayıydı,
    Hamı bu oğlanı doğma sayırdı,
    Sevirdi doğmatək hərəni Elman.

    “Cəngi” üstündəydi sazının simi,
    Yox idi zərrəcə kəsiri, kəmi.
    Düşmən xar olardı – Koroğlu kimi,
    Çəkəndə bir dəli nərəni Elman.

    Gənc idi, deyildi sənətdə naşı,
    Sevib-əzizlərdi torpağı, daşı,
    Göydə buludlara dəyərdi başı,
    Zərblə sındırardı kərəni Elman.

    Tanrı duasıyla almışdı adı,
    Olmuşdu bir nəslin qolu, qanadı.
    Bu odlar yurdunun igid övladı,
    Gədəbəy elinin ərəni Elman.

    II

    Düşüb qovğaya, qala, –
    Ana Vətən çağırır.
    Kim dözər ki, bu hala? –
    Ana Vətən çağırır.

    Gün ağlamaz xalx bizə,
    Dayaq olsun Haqq bizə,
    Namusdu torpaq bizə,
    Ana Vətən çağırır.

    Neylər bizə bu hədə,
    Beş-on “yan”, beş-on gədə,
    Şərəf-şan təhlükədə,
    Ana Vətən çağırır.

    Sona varılmaz lənglə,
    Dinək topla, tüfənglə,
    Tarix yazaq bu cənglə,
    Ana Vətən çağırır.

    Boğularsa gur səsin,
    Ömür olar bir əsim.
    Analar inciməsin, –
    Ana Vətən çağırır.

    III

    Baxmaz qardı, borandı,
    Şərəfi bilər bu andı.
    Keşikdə mərd durandı,
    Azərbaycan əsgəri.

    Torpaq müqəddəs beşik,
    Ulus, oymaq, ev-eşik,
    Qürurla çəkər keşik,
    Azərbaycan əsgəri.

    Öndədir hər yarışda,
    Həm hərbdə, həm barışda.
    Can qoyar hər qarışda,
    Azərbaycan əsgəri.

    Səngərində mərd durar,
    Ürəyində od durar.
    Düşmənə qan uddurar,
    Azərbaycan əsgəri.

    Müqəddəs and yeridi,
    Xalqın ümid yeridi.
    Qalibiyyət şeridi,
    Azərbaycan əsgəri

    IV

    Vətən səsləyəndə, “hazıram” dedin,
    Götürdün əlinə silah, döyüşdün.
    Torpaq darda ikən qına çəkilmək,
    Gizlənmək ən böyük günah, döyüşdün.

    Namusdu, qeyrətdi, ismətdi torpaq,
    Odur ki, anaya nisbətdi torpaq.
    Taledi, iqbaldı, qismətdi torpaq,
    Apardın torpağa pənah, döyüşdün.

    Çəkdirdin min türlü dağı düşmənə,
    Güllələr söylədi ağı, düşmənə,
    Həddini bildirdin yağı düşmənə,
    Ucaldı göylərə min ah, döyüşdün.

    Soldan həmlə etdin, sağdan yeridin,
    Dərədən yeridin, dağdan yeridin.
    Köməyə çağırdı Ağdam – yeridin,
    Hər yan oldu sənə cinah, döyüşdün.

    Hər addımbaşında ölüm nidası,
    Səni qorxutmadı qanı-qadası,
    Qəlbdə yağılara nifrət sədası,
    Dildə – Vətən, Torpaq, Allah – döyüşdün.

    V

    Torpağından yoğrulduq,
    Sənə layiq oğulduq,
    Biz ölməyə doğulduq,
    Vətən, başın sağ olsun!

    Kim dözər yurd talansa,
    Köksü oda qalansa,
    Biz köçən, sən qalansan,
    Vətən, başın sağ olsun!

    Azadlıq yolu bu yol,
    Ya şəhid, ya qazi ol.
    Təki bizdən razı oi, –
    Vətən, başın sağ olsun!

    Üzümüz ağ yanında,
    Qara torpaq yanında,
    Biz bir canıq canında,
    Vətən, başın sağ olsun!

    Torpağından yoğrulduq,
    Sənə layiq oğulduq,
    Biz ölməyə doğulduq,
    Vətən, başın sağ olsun!

    Rafiq Oday,
    şair-publisist, respublikanın Əməkdar
    jurnalisti

  • Rahilə Veysəllinin yeni kitabı işıq üzü görüb

    rv

    Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, istedadlı qələm sahibi Rahilə Veysəllinin (şəhid Abbasov Elman Müslüm oğlunun unudulmaz xatirəsinə) “Həsrət yanğısı” kitabı 2015-ci ildə Balı şəhərində fəaliyyət göstərən “Elm və təhsil” nəşriyyatı tərəfindən 112 səhifə həcmində işıq üzü görüb.
    Kitabın redaktoru Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsini, Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin Sumqayıt şəhər təşkilatının sədrii,”Möhtəşəm Azərbaycan” müstəqil ictimai-siyasi, ədəbi-bədii qəzetinin təsisçisi və baş redaktorunu, Azərbaycan Respublikasının “Əməkdar jurnalist”i, istedadlı qələm sahibi, tanınmış şair-publisist Rafiq Odaydır.
    “Həsrət yanğısı” şairə Rahilə Veysəllinin oxucu­larla kitab halında altıncı görüşüdür.Bu vaxta qədər onun “Ruh didərgin, can ağlayır” (2012), “Dünyada bir mizan var” (2013), “Mən demi­rəm, ürək deyir” (2014) adlı şeirlər, “Vətən fədaisi” (2015) adlı publisistik və “Dərd şələsi” (2015) adlı povestlər kitabları işıq üzü görüb.
    “Həsrət yanğısı” kitabı şəhid Abbasov Elman Müslüm oğlunun unudulmaz xatirəsinə həsr olun­muşdur.İnanırıq ki, kitab dəyərli oxucular tərəfindən rəğbətlə qarşılanacaqdır.

    Gülnarə Şöhrəddinqızı,
    “Möhtəşəm Azərbaycan” qəzeti

  • “Torpaq–uğrunda ölən varsa, Vətəndir…” və yaxud Ölümləri ilə torpağı Vətənləşdirən oğullar

    1700

    6

    Şəhid – bu dünyada insan övladının ala biləcəyi ən müqəddəs ad!
    Şəhidlik zirvəsi – ən ali zirvə! O zirvəyə ucalmaq da, o ada sahiblənmək də hər kəsə nəsib olmur.
    “Şəhidlər ölməzdir!” – Qarabağ müharibəsi zamanı, eləcə də atəşkəs dövründə tez-tez eşitdiyimiz ifadədir. Bəli, şəhidlər ölməzdir. Ölməzdir – ona görə ki, bu vətən uğrunda, bu el uğrunda, ana, bacı, qardaş uğrunda canlarını fəda ediblər.
    “Şəhidlər ölməzdir!” – ona görə ki, öz şəxsi mənafelərini güdmədən, böyük ürək və cəsarət sahibi olaraq ölümün gözlərinin içinə dik baxıblar.
    “Şəhidlər ölməzdir!” – ona görə ki, həyatlarının ən gözəl çağını, ürəklərindəki arzunu, gözlərindəki işığı, gələcəklərini bizim üçün qurban ediblər. Bu gün rahat yaşamağımızı, suveren və azad ölkə vətəndaşı olmağımızı sözsüz və şəksiz-şübhəsiz onlara borcluyuq.
    Yağı düşmənin torpaqlarımıza təcavüzü zamanı doğma vətənimizin müdafiəsinə qalxan minlərlə qeyrətli igidimiz silaha sarıldı. Sinələrini düşmən güllələrinə sipər etdilər. Ana vətəni, balaların xoş gələcəyini, baba-nənələrin şirin yuxusunu qoruyan cəngavər oğullarımız bu amal uğrunda canlarını belə əsirgəmədilər.
    Mənə elə gəlir ki, hər bir şəhidin həyatını, igidliyini salnamələşdirmək lazımdır. Qoy bu salnamələr gələcək nəsillərlərə layiqincə çatdırılsın. Qoy gələcək nəsillərimiz torpağımızın necə igidlər yetişdirdiyini bilsinlər. Qoy gələcək nəsillərimiz düşmənlərin namərdliklərini, alçaq hərəkətlərini unutmasınlar! Bu məqsədlə də bu günlərdə Sumqayıtın Tarixi Muzeyində şairə-publisist Rahilə Veysəllinin şəhid Elman Müslüm oğlu Abbasovun unudulmaz xatirəsinə həsr olunmuş “Həsrət yanğısı” kitabının təqdimat mərasimi keçirildi. Təqdimatdan daha çox şəhidin ölməz ruhunun anım günü kimi təşkil edilən tədbirdə Sumqayıtın Tarixi Muzeyinin əməkdaşları, şəhidin ailə üzvləri, məktəb yoldaşları, əsgər yoldaşlarının valideynləri, Sumqayıt Dövlət Texniki kollecinin tələbələri, “Təfəkkür” liseyin şagirdləri, Sumqayıt Mərkəzləşdirilmiş Kitabxanalar Sisteminin nümayəndələri, N.Nərimanov adına Mədəniyyət evinin “Pöhrə” uşaq aşıqlar ansamblının üzvləri iştirak edirdilər.
    “Həsrət yanğısı” şairə-publisist Rahilə Veysəllinin oxucularla kitab halında altıncı görüşüdür. Bu vaxta qədər onun “Ruh didərgin, can ağlayır”, “Dünyada bir mizan var”, “Mən demirəm, ürək deyir” adlı şeirlər, “Vətən fədaisi” adlı publisistik və “Dərd şələsi” adlı povestlər kitabları işıq üzü görüb.
    “Həsrət yanğısı”nı mütləq oxuyun. Şəhid haqqında oxumaq hamı üçün ağırdır. Ürəyiniz ağrısa da, gözləriniz yaşla dolsa da, qəlbinizi qüssə, kədər didsə də bu kitabı oxuyun. Şəhid Elman Abbasovun həyatı, döyüş fəaliyyəti, atası Müslüm kişinin yaşadığı çətin günlərlə tanış olan Rahilə xanım “Mən bu vətən qarşısında, şəhidlərin ölməz ruhları qarşısında öz insanlıq borcumu bu igidin həyatını işıqlandırmaq, şücaətini və vətənsevərliyini tərənnüm etməklə ödəmək istədim” – deyir.
    Şəhidlərin ölməz xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edildikdən sonra, tədbiri giriş sözü ilə açan Sumqayıtın Tarixi Muzeyinin direktoru, respublikanın Əməkdar Mədəniyyət işçisi Olya xanım İslamova şəhidlərlə bağlı istənilən tədbirə hazır olduqlarını, onların ruhları qarşısında baş əydiklərini, vətən, millət, dövlət naminə əllərindən gələni etməyə hazır olduqlarını bildirdi. Şəhid Elman Abbasova muzeydə ayrıca guşə ayrıldığını, orada Elmana və digər Sumqayıt şəhidlərinə həsr olunmuş şəxsi əşyaların, geyim nümunələrinin, şəkillərin saxlanıldığını qeyd edən Olya xanım bunun gələcək nəsilləri maarifləndirmək baxımından önəmli olduğunu qeyd etdi.
    Çıxış edən Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi Sumqayıt şəhər təşkilatının sədri, “Möhtəşəm Azərbaycan” qəzetinin təsisçisi və baş redaktoru, “Həsrət yanğısı” kitabının redaktoru və ön sozün müəllifi, respublikanın Əməkdar jurnalisti Rafiq Oday şəhidliyin hər kəsə nəsib olmayan ilahi məqam olduğunu bildirdi. “Allah öz sevimli bəndələrinə bu şərəfli adı, şəhid olmaq müqəddəsliyi bəxş edir. Mən özüm Sədərək döyüşlərinin iştirakçısı olmuşam. Mənim sağımda döyüşən yoldaşım da şəhid olub, solumdakı da. Amma mən sağ qalmışam. Düşünürdüm ki, yəqin mən Tanrı yanında nəsə bir günah sahibiyəm ki mənə şəhidlik məqamını qismət etmədi. Amma sonradan həyat mənə başqa formada şəhidlər qarşısında olan mənəvi borcumu ödəməyi nəsib etdi. Bu bir təşkilat olaraq şəhid ailələrinə arxa-dayaq olmağa, onların xatirələrinin əbədiləşdirilməsi naminə əlimizdən gələni etməyə hər zaman hazırıq.”
    Sumqayıt məktəbliləri tərəfindən şair Rafiq Odayın kitaba ön söz əvəzi olaraq yazdığı şeirlərin bədii qiraət edilməsi, Elmanın da canından, qanından, ruhundan bir parça olan sazda ifa olunan “Ruhani” qəlbləri titrətməyə bilməzdi.
    Çıxış edənlər sırasında şəhidin bacıları, uşaqlıq və gənclik dostları da var idi. Hər kəsin ürəyində nisgil, gözlərində yaş olsa da, dillərində yalnız bir ifadə var idi – Vətən sağ olsun! Sonda tədbirin təşkili və yüksək səviyyədə keçirilməsi üçün əziyyəti keçən hər kəsə təşəkkürünü bildirən Müslüm ata oğul itkisi yaşamağın verdiyi ağrı ilə beli bükülsə də, şəhid atası olmağın gətirdiyi qürurla və vüqarla ayaqda idi. “Gün o gün olsun ki oğlumun, minlərlə azərbaycanının qanı axan o müqəddəs torpaqlarda üçrəngli bayrağımız vüqarla dalğalansın” – dedi.
    Əminəm ki bu kitab, bu təqdimat şəhidlərlə bağlı sonuncu tədbir olmayacaq. Azərbaycanın azadlığı naminə canından keçən igid oğulların adları həmişə hörmətlə anılacaq, adlarına kitablar bağlanacaq, şeirlər, romanlar yazılacaq, onların ruhlarına ən gözəl ərmağan isə QƏLƏBƏ müjdəsi olacaq.

    Gülnarə Şöhrəddinqızı,
    “Möhtəşəm Azərbaycan” qəzeti

  • Şəfa VƏLİYEVA.”Alın ayrılığın əlindən məni…”

    sv

    AYB, DGTYB və “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin üzvü,
    Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü

    ümidi çiyninə atıb aparır,
    mənim günahıma batıb aparır,
    hər gün göz yaşımdan tutub aparır,
    alın ayrılığın əlindən məni…

    üzü yoxluğuna gül axtarıram,
    gələrsə…gəlməzsə… söz toxuyuram…
    susub gizlənirəm… dinib qorxuram,
    alın ayrılığın əlindən məni…

    qaçmağa düz səmtə cığır gəzirəm,
    belə sevməməyə ağıl gəzirəm…
    neynim mən daş olmuş fağır?!
    bezirəm…
    alın ayrılığın əlindən məni…

  • “Azərbaycan folklor nümunələrində milli-mənəvi dəyərlərin təcəssümü” adlı elmi konfrans keçirilib

    10 noyabr 2015-ci il tarixində Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsində “Azərbaycan folklor nümunələrində milli-mənəvi dəyərlərin təcəssümü” adlı elmi konfrans keçirilib. Fakültə dekanı, dosent Məhərrəm Vəliyev Təhsil Nazirliyinin verdiyi əmrə əsasən keçirilən elmi konfransın əhəmiyyətindən danışıb. Ümummilli lider Heydər Əliyevin “Xalqımızın mənəviyyatını qorumağı və zənginləşdirməyi başlıca amilə çevirməliyik” sözlərini xatırladaraq prezident İlham Əliyevin dövlətimizin milli-mənəvi dəyərlərimizə, ənənələrimizə verdiyi önəmi vurğulayıb.
    Şifahi xalq ədəbiyyatı kafedrasının müdiri, professor Səhər Orucova öz çıxışında filologiya fakültəsi olaraq milli-mənəvi dəyərlərimizin öyrənilməsini, qorunub saxlanmasını və inkişaf etdirilməsini əsas vəzifələrdən biri kimi irəli sürüb. Bu dəyərlərin qorunub saxlanmasında Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban xanım Əliyevanın səyi nəticəsində muğam və aşıq sənəti, tar ifaçılıq sənəti, Azərbaycan xalçasının UNESCO-nun Qeyri-Maddi Mədəni İrs siyahısına daxil edildiyini vurğulayıb.
    Daha sonra milli dəyərlərimizi özündə əks etdirən video-çarx göstərilib və fakültə tələbələrini ifasında milli musiqimizdən ifalar səsləndirilib. Konfransa məqalə verən iştirakçıların çıxışları dinlənilib.Sonda konfrans iştirakçıları mükafatlandırılıb.

    Nigar RÜSTƏMQIZI,
    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalı

  • Şəhriyyə Qəzənfərqızını doğum günü münasibətilə təbrik edirik! (11 noyabr 1981-ci il)

    sx

    Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin Rəhbərliyi Sizi, yeni nəsil Azərbaycan gəcliyinin istedadlı nümayəndəsini, gənc xanım yazarı doğum gününüz münasibətilə səmimi qəlbdən təbrik edir, Sizə uzun ömür, möhkəm cansağlığı, xoşbəxtlik, ədəbi-bədii yaradıcılığınızda bol-bol uğurlar diləyir! Sevib, sevdiyiniz insanların əhatə dairəsində olun!

    Mətbuat xidməti

    İşığımda aydınlan

    Iki yol arasında idim. Bir tərəfdə qızım , bir tərəfdə O. Ərimi düşünmürdüm də. Onu həyatımdan da, ürəyimdən də çoxdan silmişdim. Yalnız kağız üzərində idi evliliyimiz. Aramızda nə hörmət, nə anlayış qalmamışdı. Evdə qoca nənənin dır-dırı, ondan betər olan ərimin deyingənliyi həyatımı cəhənnəmə çevirmişdi. Bir tərəfdən də sevdiyim artıq bu evdə qalmağıma dözməyib məndən ayrılmışdı. Mən cəhənnəm əzabını bu dünyada çəkənlərdən idim. Həm günah içində, həm əzab içində. Hərdən uşağı belə düşünmür, baş götürüb buralardan getmək istəyirdim. Heç kəsin məni tanımadığı, yeni həyat qura biləcəyim bir yerə. Ancaq getməyə yerim yox idi. Heç yerdən bir işıq ucu görünmürdü.
    -Ay bala, gün günorta oldu. Sən hələ də yatırsan. Acından qırılaq burda?
    Yerimdəcə dikəldim. Onsuz da bütün gecəni yatmamışdım. Yataqda keçirdiyim vaxt özümü özümdən bir az da qoparan düşmənlərimdən idi. Qocanın səsi heç kəsmirdi. Ardı arası kəsilmədən sözləri üyüdürdü. ” Məni kəndimdən-kəsəyimdən edib burda dustaq etmisən. Tifağınız dağılsın”.
    Özümü toparlayıb otaqdan çıxdım. Əsəbimi tökməyə adam gəzirdim.
    -Ay arvad, bəs deyil? Bezmədin bu qədər deyinməkdən? Qoca arvadsan, yıxıl yat da. Sən də camaat kimi səhər tezdən işə-gücə gedirsən? Səhərin gözü açılmamış nədir belə? Mən yatmaq istəyirəm.
    O, mənim belə əsəbi halımı heç vaxt görməmişdi. Qoca bir anlıq geriyə çəkilib, uşaq kimi ağlamağa başladı.
    -Evimi istəyirəm mən. Öz yurdumu istəyirəm. Daxmamı istəyirəm. Elimdə-obamda ölmək istəyirəm. Aparın məni kəndimə, qurbanın olum.
    Onu belə görüb hərəkətimdən çox peşman oldum. Əslində qoca ərimin nənəsi idi. Ilk gəlin gələn gündən ona mən qulluq edirdim. Artıq doqquz ildir. Nəvəsi kənddəki evini ondan xəlvət satmışdı. Və məcburən onu burda-yanında saxlayırdı. Nənə də qarğışları ona yağdırırdı. Öfgəsini nəvəsinə qusurdu. Məni çox istəyirdi. Qəlbində çox istəsə də, üzdə yaman deyingən idi. Hərəkətimə görə nənədən üzr istəmək əvəzinə, “Mən yatmalıyam, ya da burdan birdəfəlik getməliyəm” deyib otağıma keçdim.
    Otaq qaranlıqdı. Qəribə də bir ağırlıq var havasında. Çarpayıda təkəm. Divardan toy şəklimiz asılıb. Şəkildəki mənə baxıb gülümsəyir. Ancaq o, mən deyiləm. Yaşlı, tanış bir simadır. Qapı açıldı. Ağ geyimli bir qoca içəri daxil oldu. Gəlib çarpayımın yanında əyləşdi. Bir əlini alnıma, bir əlini əlimə qoydu. Qışqırmaq istəyirdim. Səsim gəlmirdi. Otaqda bir neçə ağ paltarlı adam peyda oldu. Sanki məni çarmığa çəkirdilər. Hərəsi bir tərəfdən əlimə, üstümə çörək qoyurdular. Üzləri görünmürdü. Qaranlıqdan bir işıq saçdı. Gözüm qamaşdı. Bircə bu simanı aydın gördüm. Orta yaşlı kişi idi. Yanında da bir qız var idi. Mənə tərəf gəlirdi. Gəlib qənşərimdə dayandı. Sonra əyilib qulağıma ərəbcə nəsə dedi. Nə dediyini eşidirdim, ancaq anlamadım. Və əlimə çörək qoyub getdi. Onun arxasınca bütün ağpaltarlılar getdi. Otağın havası yüngülləşdi. Sinəmdəki ağırlıq qalxdı. Oyanmaq istədim, oyana bilmirdim. Uzaqdan bir uşaq səsi gəlirdi “Çalış başını tərpət”. Başımı tərpədib yuxudan ayıldım. Qan-tərin içində idim. Qulağıma deyilən sözlər aydın yadımda idi. Unutmamaq üçün tez onu bir vərəqə köçürdüm.
    “La təxaf rəbbi ərsələni və nuri vazihun”.
    Büküb çantama qoydum. Yan otağa keçdim. Qoca mışıl-mışıl yatırdı. Səhəri gözüaçıq açdım. Yuxunun təsirindən ayıla bilmirdim. Bilmirdim bu yuxumu hansı tərəfə yozum. Yuxumu heç kimə danışmadım. Qocaya qarşı kobudluq etdiyim üçün onun könlünü almağa çalışırdım.
    -Sabahın xeyir, nənə-deyib yatağının yanında əyləşdım. Diqqətlə gözlərinə baxdım. Qəribə təbəssümü vardı.
    -Hər vaxtın xeyir, bala. Üz-gözün niyə şişib? O gözəl gözlərin niyə belə yorğundu?
    -Heç, gecə yaxşı yatmamışam-deyib söhbəti uzatmaq istəmədim.
    Nənə məni bütün qız-gəlindən gözəl sanırdı. Qəmgin olanda “Sənin gözlərinə qəm yaraşmır. Sənin baxışların özü bir qızdı” deyərdi.
    Qapı döyüldü. Qonşumuz Nərgiz idi. Yaşda məndən kiçikdi. Çox da baxımlı, görkəmli qadındı. Dərdi-səri də başından aşır. Əri üstünə başqa bir arvad alıb. Necə deyərlər günüsü var. Hərəsini ayrı-ayrı evlərdə saxlayır. Ancaq o biri arvadını yaman sevib, qısqanır. Hara getsə, özüylə aparır. Evdən tək çıxmağa qoymur. Nərgizləsə heç maraqlanmır da. Əksinə özü işə düzəldib ki, başı qarışsın. Özü demişkən “ağzını yumsun”. Bunlara baxmayaraq, kefindən də qalmır. Qışqıra-qışqıra nənəyə:
    – Ay nənə, nətərsən e? Deyirlər 200 ildən sonra dünya dağılacaq. Neyləyəcəksən e?
    (Bir dəfə bunu nənəyə deyəndə dizinə döyüb, əlini göyə açıb demişdi: “Ay Allah, bizə o günləri göstərmə”. Həmin gündən nənəyə belə zarafat edib gülürdülər).
    -Az, nəyə qışqırırsan? Nənənin qoca olmağına baxma, qulağıyla darı dərir-deyib, zarafatı ciddi qəbul edib əsəbi halda mətbəxə keçdi. Nərgizlə bir-birimizə baxıb qımışdıq.
    – Şəhra, sənə bir sözüm var. Yadında, sənə bir nəfər haqqında danışmışdım-Rasim müəllim?-qolumdan çəkə-çəkə məni dəhlizə gətirdi.
    -Hə, yadımda, noolub ki?
    -Mən bir dəfə ona səndən danışmışdım. Iş axtardığını demişdim. Indi mənə zəng edib dedi ki, vakansiya yeri var. Nə deyirsən? Hələ də iş axtarırsan?
    -Əlbəttə, bu mənə lap göydəndüşmə oldu.
    Maşının şüşəsindən yeni tikilən tikililərə baxırdım. Xəyalımda o binalardan bir ev almışdım, içinin dizaynını da özüm vermişdim. Artıq o evdə qızımla yaşayırdım belə. Xəyallar nə gözəldir. Orda hər şey əlçatandır. ” Bəlkə, nənəni də özümlə götürüm. Mən işləyərəm, o da uşağa baxar. Nə də olsa, kəndi-kəsəyi yoxdu”. Öz səsimə özüm xəyalımdan ayıldım. Xülyaların qanadında mənzil başına çatdıq. Pillələrlə yuxarı qalxdıqda yeni həyata, arzularıma çatdığımı hiss edirdim. Qapını döyüb içəri girdik. Iri, ala-qaranlıq bir otaq idi. Otağın baş tərəfində bir nəfər oturmuşdu. Arxası qapıya tərəf idi. Bizi görcək yerindən durub qapıya-bizə tərəf addımlamağa başladı. Qaranlığın içindən bir nur gəlirdi bizə sarı. Işığı üzünü görməmə əngəl yaradırdı. Salam verib əlini mənə uzatdı. Əlini sıxdığım an üzü nurlandı. Ayaqlarım sızıldadı, bir anlıq nəfəsimi saxladım. Çox tanış, doğma sima. Bu, odur.
    -Niyə içəri girmirsiz? Nərgiz, elə bil birinci dəfədir bura gəlirsən.
    Bizi içəri dəvət edib, arxamızca qapını bağladı. Üzünu mənə tutdu.
    – Hə, xanım qız, gəl tanış olaq.
    Mən qeyri-ixtiyari
    -Mən sizi tanıyıram.
    -Doğrudan? Hardan?-təəccüblə soruşdu. Özümü toparlayıb
    -Haqqınızda çox eşitmişəm-dedim.
    Bu görüş məni qaranlıq fikirlər içinə salmışdı. Yuxudakı ağgeyimli kişi. Necə də nuranidir. Mənə yeni işim haqqında danışdı.
    -Bir-iki ay çətinliyin olacaq. Yaxşı işləsən, məvacibini artıraram da. Qoçaq qıza oxşayırsan. Öhdəsindən gələrsən-deyib, saçıma da tumar çəkdi.
    Necə də doğmadır mənə. Illərcə tanıyırmışam kimi. “Sabahadək” deyib ayrıldıq.
    Evə getməmiş bir tanışımın yanına dönməyi qərara aldım. Özü ərəb dilinin bilicisi idi. Yuxuda eşitdiyim sözləri tərcümə etdirməliydim. Maraq məni boğurdu. Hal-əhval tutduqdan sonra kağızı ona uzatdım. Tərcümə etməsini xahiş etdim. Bir neçə dəqiqədən sonra kağızı geri qaytardı. Həyəcanla oxumağa başladım. Kağızda yazılmışdı.
    “Qorxma. Məni Allah göndərib. Işığımda aydınlan”.

  • Eldar Nəsibli Sibirel.Şeirlər

    12226329_1478059319170065_2045167731_n

    Sən Gələndən…

    Sən gələndən könlüm, gözüm isinib
    Sən gələndən dünya mənə bahardır.
    Bənövşə tək ürəyimə sığınıb
    Eşqim bir vaxt yollarına baxardı.

    Dodağında çiçəklərin gülüşü,
    Gözləyirdim nə vaxtdan bu gəlişi.
    Bir vüsalın quzeyinə gün düşüb,
    Sən gələndən ömrüm axar-baxardı.

    Çovğun günü alov olur, donmayır.
    Od içində buza dönür, yanmayır,
    Dəli həsrət qandırmayır, qanmayır,
    Sən gəlməsən axırıma çıxardı.

    ŞƏHİDLƏR XİYABANI-19.01.2003

    Burda asta yeriyin
    Burda asta danışın
    Hər şəhid arzusundan
    Od götürün alışın.
    Bu yer haqla nahaqqın
    Savaşından yaranıb.
    Anam Azərbaycanın
    Göz yaşından yaranıb.
    Burda zirvə ömürlü
    Ərlər, ərənlər yatır.
    Canını bu torpağa
    Qurban verənlər yatır.
    Azadlığ ilk bahar
    Havasında uyuyur
    Anam Azərbaycanın
    Laylasında uyuyur.
    Azadlıq dünyamızdan
    Onlar agahdır bu gün.
    Məzarları bir xalqa
    Ziyarətgahdır bu gün.
    Hər məzarın üstündə
    Qərənfil-ürək qanı
    Bu qərənfil sevgilər
    Mat qoyub bu dünyanı.
    Gələcək nəsillərin
    İçməyə and yeridir
    Azadlıq səmasının
    Qızaran dan yeridir,
    Şəhidlər xiyabanı
    İgidlər xiyabanı.

  • TOKAT’IN SAZI, SÖZÜ-1

    t

    HAFIZ MEHMET (MEHMET YÖNDEN) (1936-30 NİSAN 1997)
    (HAMO DAYI )
    Hazırlayan: Havva YÖNDEN

    “Bir gece rüyamda gördüm ben bir şey
    Bilmem hayır mıdır yoksa şer midir?
    Dediler aşikâr oldun sen de hey
    Bilmem ziyan mıdır yoksa kâr mıdır?

    Bir uyandım hemen yatak yerinden
    Bir pir dolu bade verdi elinden
    Geçmişim bilmeden kendi kendimden
    Tatlı soğuk idi acep kar mıdır?

    Verince şarabı yanımdan gitti
    Bu âşıklık benim canıma yetti
    Muradın Ahret’te olacak dedi
    Bilmem daha bundan içen var mıdır?

    Sıçrayıp hemen yerinden kalktım
    Çevrilip de sağıma soluma baktım
    Yalan dünya göçmüş yanımdan sandım
    Bu bir hikmet midir yoksa hal midir?

    Dere tepe düz göründü yüzüme
    Şaştım kimse bakmaz oldu yüzüme
    Dedim bir dert düştü yürek özüme
    Bilmem divanelik yoksa nam mıdır?

    Hafız Mehmet bilin benim adımı
    Dünyaya bildirem dedim namımı
    On beş yaşındayken yaktın canımı
    Bilmem delilik mi yoksa şan mıdır?”

    Rüyasında bir pir elinden aşk şerbetini (bade) içerek halk âşığı olmasını kendi mısralarıyla böyle anlatan Hafız Mehmet olarak tanıdığımız Mehmet YÖNDEN 1936 yılında Tokat’ın Çamlıbel bucağının Bolus (Aktepe) köyünde dünyaya gelmiştir. Babasının adı İbrahim, annesinin adı Zeynep’tir. İlkokulu kendi köyünde pekiyi dereceyle bitiren şair uzun süre kendi mallarına çobanlık yapmıştır. Evli ve 5 çocuk babasıdır.
    Hafız Mehmet, eski yazı bilmediği halde babasına bir hafta hoca tutmasını, kendisinin kısa zamanda eski yazıyı öğreneceği konusunda ısrar etse de zamanın şartları gereği bu istek ciddiye alınmaz. Hatta aklını oynattığı düşünülür ve şimdilik ailesine ait davarlarını gütmesi söyleyerek baştan savılmaya çalışır. Ancak Hafız Mehmet kendi çabalarıyla Kuran’ı öğrenir ve hocaların yardımıyla ilerletir. Bundan sonra kendisine “Hafız” denilmeye başlanır.
    Bu olaylar doğrultusunda kendini gayri İslami olaylardan uzak tutmaya gayret etmiştir. Hatta yirmi bir sene üç ayları tutmuş ve kendi arabalarıyla beş sene hacca gitmiştir.
    Hafız Mehmet şiirlerinde halkı esas almıştır ve bu yüzden doğal sade bir dil ile halk edebiyatı ananelerine uygun şiirler ortaya koymuştur. Zaman zaman da Tokat ağzına ait zengin sözcük ve söyleyişlere yer vermiştir. Etkili anlatım için kelime tekrarlarına, yakın anlamlı kelimelerden, ünlem bildiren ve sözcük sonunda tekrarlanan sözcüklerden yararlanmıştır. Şiirleri genel olarak halk şiirinde hâkim olan hece vezni ile dile getirilmiştir. 11’li hece ölçüsüyle yazmakla beraber ara sıra 7-8’li heceyi kullanmıştır. Kafiye olarak ise yarım kafiye kullanmıştır.
    Ozanımız genel itibariyle İslam kültürünü yaşatma ve duyurma gayreti ile İslami yaşamın gereklerini sıkça vurgulamıştır. Bunun yanında kendi hayatıyla ilgili, küçük yaşta kızamık hastalığından kaybettiği evladıyla ilgili, talih/kader inancıyla ilgili, tabiat, sosyal-gündelik yaşam ile ilgili, belirli gün ve haftalarla ve muhtelif kişi ve memleketlerle alakalı şiirler de yazmıştır.
    Şiirlerinden bazı örnekler şunlardır:

    a)Kendisiyle İlgili Şiirler
    “Mecnun Leyla gibi oldum gezerim
    Genç yaşımda şu canımdan bezerim
    Kalem alıp dertlerimi yazarım
    Ne deyim zerrece gülmedim felek”

    b) Fanilikle İlgili Şiirler
    “Gördüm dünya bir han, biz olduk yolcu
    Farkında değiliz görüyor savcı
    Düşün sen bir kuşsun Azrail avcı
    Düşürür tuzağa benimi gördüm”

    c) Dini Şiirler ve Allah’a Sesleniş
    “Nefse uyar belalara salarsın
    Türlü türlü günahlara sokarsın
    Son deminde cehennemde yakarsın
    Nefsine uydurun sen yalan dünya “

    “Güvencim Allah’ım yüce Mevla’mdır
    Hem bura ahretim bütün dünyamdır.
    Liderim Muhammed, yasam Kur’an’dır
    Hak vermezse ya ben nere gideyim.”

    d)Hissi ve Fikri Şiirler
    “İster fakir olsun ister milyoner
    Bir şey götüremen kabre hep boş el
    Üç beş arşın bezle kazarlar temel
    Yine çıplak gireceksin kabire”

    “Hak yolunda harcayım da varımı
    Ağla gözüm ağla kurumasın yaş
    Yaradana kurban eden canımı
    Ağla gözüm ağla kurumasın yaş”

    e)Öğüt Karakterli Şiirler
    “Hafız Mehmet der ki, toprak has yerim
    Hem dünyada, hem ahrette, hem evim
    Her zaman toprağa kıymet veririm
    Düşersen unutma toprağa sarıl”

    f)Kişi ve Memleket Şiirleri
    “Âşık idim onu görme yoluna
    Girem dedim giremedim koluna
    Kurban olam dedim O’nun boyuna
    Görem dedim göremedim Resulü”

    “Şu Tokat’ın Kalesini, yerini,
    Hiçbir vilayette gezdim görmedim
    Tarihi camiler ve âlimini
    Hiçbir vilayette gezdim görmedim”

    “Hafız Mehmet der ki Kıbrıs Türk yeri
    Kıbrıs’a dönmesin kimsenin yönü
    Orada okunur İslam Kur’an’ı,
    Hepimiz bekçiyiz birlik Kıbrıs’a”

    g)Evlat Acısı ile İlgili Şiirler

    “Hafız Mehmet der ki evladın hali
    Yakup gözden oldu Yusuf’um deyi
    Evlat için verir kâinat canı
    Kefene bürütür evlat acısı”

    Halk edebiyatımızın Tokatlı temsilcilerinden Hafız Mehmet, çevresi tarafından sevilen ve sayılan bir kişidir. Herkesin birlik beraberlik içinde hoş geçinmesini, sevgi ve saygı dairesinde yaşamasını tavsiye ederken, sabırlı olmak ve Allah’a şükretmeyi bilmek gerektiğini, her derdin dermanının Allah’tan olduğunu belirtir.
    Hafız Mehmet Anadolu’da Müslüman-Türk kültürünü yaşama ve yaşatmaya gayreti ile on beş yaşından ömrünün sonuna kadar aşkını dörtlüklere dökmüş ve geçirdiği kalp krizi sonucunda 30 Nisan 1997 yılında aramızdan ayrılmıştır. Kabri Tokat-Çamlıbel Kasabasında bulunmaktadır.

  • TOKATIN SAZI SÖZÜ-3

    12226999_803380336437310_5500998498228633657_n

    TOKATLI ÂŞIK NURİ
    Bekir AKSOY/Emekli Öğretmen
    bekaksoy@gmail.com

    Tokat’ın Kızılca Mahallesinde kesin olmamakla birlikte 1820–1825 yılları arasında doğduğu tahmin edilen Nuri’nin asıl adı Mahmut olup Tokat’ın o dönemlerde yetiştirdiği, şöhretli saz şairlerinden birisidir. Döneminin meşhur saz şairi Erzurum’lu Emrah ile tanışmış, ondan ders almış, yani çırağı olmuştur. Emrah’la beraber Samsun, Amasya, Çankırı ve Ankara dolaylarında kahve, panayır ve büyük konaklarda şiir sohbetlerine katılmış, saz çalmış ve şiirlerini bulunduğu ortama sunmuş, büyük takdirlere mazhar olmuştur. Yazdığı veya irticalen söylediği koşma, gazel, mersiye, destan ve bu gibi eserlerini zaman, zaman kaleme de alarak kalıcı olmalarını sağlamıştır. Hayatının son dönemlerinde içkiye düşkünlüğü yüzünden sıhhati bozulmuş, şiirlerine de bunu aksettirmiştir.

    “Nuri derki doğru aşka gitmeyen
    Sözüm tutsun menziline yetmeyen
    Yerinde durupta karar etmeyen
    Ömrü uzadıkça nedamet çeker”

    kıtasını Samsun’a üçüncü defa geldiğinde mezar taşına yazılmak üzere vasiyet etmiştir ve bu yılda vefat ettiği sanılmaktadır.
    Yıllardır edebiyat çevrelerinin ve araştırmacıların dikkatini çeken Tokat’lı Nuri’nin değişik şiirleri şimdiye kadar yayınlanmıştır. Yıllar öncesinden aile büyüklerimden kalan,150 veya 160 yıllık olduğunu belirlediğim el yazması bir eserde bulduğum yetmiş kadar yazılmış şiirlerin arasında, Tokat’lı Nuri’ye ait şimdiye kadar hiç yayınlanmadığını tespit ettiğim oniki adet şiirine rastladım. Bu şiirlerin muhteva şekil ve yazılış biçimlerinin ve de taç beyitte geçen mahlasından da Nuri’ye ait olduğu kanaatine vardım. Bu şiirleri yıllardır basın ve yayın ahlakı çerçevesinde yayın hayatını devam ettiren Tokat’ımıza ait TOŞAYAD Kümbet dergisinde yayınlanmasıyla, edebiyat çevrelerinin çok iyi tanıdığı bu hemşerimize bir vefa borcunu ödemiş olmanın bahtiyarlığını yaşamış olacağım.
    Tespit ettiğim oniki adet şiiri sırasıyla aşağıda sizlere sunuyorum.

    BU GÖNÜL
    Bezm-i ışgun sakiya meyhanesidür bu gönül
    Liyme Allah hamrinün gam hanesidür bu gönül
    Onsekizbin âlemi mağniyde olmuşken muhiyt
    Sureta görsen sanev berdanesidür bu gönül.

    Gerçi ey salik cemalullahe âşık veli
    Bilmedin ol zati pakin hanesidür bu gönül.
    Asiman esma görülmüştür vücudum milkine
    Şahi ışgun hayme-i hakanesidür bu gönül

    Nuş iderdür desti gudretten siraci vahdeti
    Ol siraci ta ebed Mestanesidür bu gönül
    NURİ zatın zulmeti asırda yakmış bir çirağ
    Ol çirağın Nuri ya pervanesidür bu gönül.

    Bezm: Aşk Meclisi Milkin: Mülküne
    Hayme: Çadır, örten, kapatan
    Liyme: İnsanlar arasında sulh etmek
    Nuş: Zevk ve sefa Setreylemek: söylememek
    Dest: Kudret, fayda Sanev: İkinci derecede
    Sirac: Işık veya şavk veren şey Salik: Bir tarikat yolunda olan
    Mestane: Aşk sarhoşluğu Zatı Pakin: Kusursuz, temiz, pak
    Çirağ: Çıra, ateş, ışık Asiman: Gökyüzü, sema
    Sakiya: İçecek ve su veren

    AŞK SENİN
    Ey beni ışg ateşine yanduran
    Aşk senin, âşık senin, maşuk senin
    Hem seven, hem sevdiren, hem sevilen
    Aşk senin, âşık senin, maşuk senin

    Yanar ise ışg ile canı tenim
    Geçer ise ah ile, dün ü günüm
    Hep senindür iradenem var benim
    Aşk senin, âşık senin, maşuk senin

    Aşıgın haline gılsan yek nazar
    Masivadan anda galmaz hiç eser
    Sana eren cenneti huri nider
    Aşk senin, âşık senin, maşuk senin

    Lutfüle anarısan ey derdimend
    Nice oldun ışıgın kaydına bend
    Nicedür ışgın sana etti ki fend
    Aşk senin, âşık senin, maşuk senin

    Mahzı lutfün eyle ey gadir ALLAH
    Aşıgın haline eyle gıl negah
    Bir ked edür NURİ kulun padişah
    Aşk senin, âşık senin, maşuk senin.

    Işg: Aşk Masiva: Dünya ile alakalı
    Derdimend: Dert sahibi Fend: Aldatma
    Mahz: Saf, halis katıksız Negah et: Lutfet
    Ked: Kez, defa

    İLAHİ
    Küntü kenzin sırrudur dünya vi ugbadan garaz
    Ana mektep hanedür bu çerhi minadan garaz
    Enfüsü afakı gör maksuda andan arif ol
    Marifetdür çünki mahlûkatı peydadan garaz

    Bir muammadur bu âlem fehm iden ariflere
    İsm-i azam sırrıdur çün ol muammadan garaz
    Sufüya esmada kalma gel müsemmadur siyn al
    Bil müsemmadur benim, tağlimü esmadan garaz

    Güğ mübadiy şuğlüniy sen maksadı aksayı gör
    Çün netayicdür gamu sugra ve kübradan garaz
    Katresinden nice umman gizlidür dil bahridür.
    Hasılıdur hakikatdür o deryadan garaz
    NURİ ya hiç gayri matlub kalmadı âşıklara
    Hak cemalidür heman cenneti tubadan garaz

    Küntü kenz: Esrarlı ve kıymetli Muamma: Gizlilik, bilmece
    Ugba: Ahiret, öbür dünya, baki âlem Fehm iden: Düşünen
    Çerhi mina: Dönen dünya Müsemma: Belirli vakit
    Peyda: Yaratmak Gu: Söz söyleyen
    Mübadiy: Başlangıç, ilk unsur Netayiç: Netice
    Kübra: Büyük, en büyük Gatre: Katre, en küçük parça
    Umman: Deniz Matlup: İstek, istenilen şey

    DERMAKAM SEGÂH İLAHİ
    Varını virmez mi bir yar isteyen
    Dari terk itmez mi dildar isteyen
    Zahida vuslat dilersen âşık ol
    Işga gul olmaz mı hünkâr isteyen

    Gizli tut canında vuslat remzini
    Sırrı setr itmez mi settar isteyen
    Eylesün bülbül gibi efganı zar
    Işgı hak bağında gülzar isteyen

    Pali perga yirmedi pervane veş
    Narı ışga yandı envarı ateş
    Gözlerim yaş yerine gan ağlasun
    Dideye gıymaz mı didar isteyen

    NURİ’nin sırrından alsun bir haber
    Âlem içre aşığa zar isteyen

    Dar: Yer, mekân, konak Dildar: Kalbi hükmü altında tutan, sevgili
    Zahida: Dünya süs ve makamlarını terk eden Vuslat: Kavuşmak
    Remz: Gizli ve kapalı söyleme Setr: Örtmek, kusurlarını gizlemek
    Efgan: Acı ile bağırıp çağırma Envar: Nurlar, ışıklar, aydınlıklar
    Dide: Göz Veş: Gibi manasına geliyor

    İLAHİ
    Ey talibi vaslı hüda
    Gel gidelim âşık haktan yana
    Ey âşık nuriya hüda
    Gel gidelim âşık haktan yana

    Gel aşkıle dinle beni
    Hakka kul it canı teni
    Mevla seni hister seni
    Gel gidelim âşık haktan yana

    Açıldı vahdet gülleri
    Feryad eder bülbülleri
    Göründi canan illeri
    Gel gideli âşık haktan yana

    Ey mergu bağla mekân
    Ey remz isse kün figan
    Yerin değildir bu cihan
    Gel gidelim âşık haktan yana

    Ey NURİ gel aşkta yan
    Yolunda güğ baş ile can
    Hakkı bulur cana kıyan
    Gel gidelim âşık haktan yana

    Vahdet: Birlik, yalnızlık, teklik
    Mergu: Ölüm, mevt, manevi olarak ölmüş

    İLAHİ
    Ey talibi didar olan
    Tevhide gel, tevhide gel
    Ey derdi ışga yar olan
    Tevhide gel, tevhide gel

    Dertle bir kez ah edup
    Akılları agâh edup
    Maksudunu Allah edup
    Tevhide gel, tevhide gel

    Gel hem demu uşşagısan
    Işgıle perteşvagısan
    Ol Hazrete müştagısan
    Tevhide gel, tevhide gel

    Varısa sende derdi hak
    Varını hep ışga yak
    Kaldır hicabı hakka bak
    Tevhide gel, tevhide gel

    İrmek istersen ol güle
    Ey NURİ evin bülbüle
    Canı gönülden şevkile
    Tevhide gel, tevhide gel

    Perteşvag: Kendinden geçmiş
    Müştag: Arzu ve istek gösteren

    İLAHİ
    Ey dil bize vir bir haber
    Aşk illerine kim gider
    Hasretiyle yandı ciğer
    Aşk illerine kim gider

    Âşıklara vakti seher
    Anda şimdi aşka eser
    Ol nefhadın olup haber
    Aşk illerine kim gider

    İster gönül ol illeri
    Meşkin kokar sümbülleri
    Solmaz ol bağın gülleri
    Aşk illerine kim gider

    Ey habı gafletde galan
    Fırsat geçer bir dem uyan
    Baki değil bezm-i cihan
    Aşk illerine kim gider

    Anda ol eylenin yolu
    NURİ’ye candan sevgili
    Bağlandı aşgın mahmeli
    Aşk illerine kim gider

    Nefhad: Bitip tükenmek, yok olmak
    Hab-ı Gaflet: Gaflet uykusu
    Mahmel: Üzerine yük konulan şey

    İLAHİ

    Aşkınla cihan beste
    Lutfeyle inayet gıl
    Derdinle bu canan hasta
    Lutfeyle inayet gıl

    Ey rahmeti çok rahman
    Âlem gözüme zindan
    Uçarsa gafesten can
    Lutfeyle inayet gıl

    Rahmanı errahiymsin
    Gufranı aziymsin
    Sultanı keriymsin
    Lutfeyle inayet gıl

    Ey derdime dermanım
    Gurban yoluna canım
    Nem var dahi sultanım
    Lutfeyle inayet gıl

    Âşıklara ihsan et
    Dertlilere derman et
    Vuslat yolun asan et
    Lutfeyle inayet gıl

    Biçareleri yâd et
    Viraneler abat et
    NURİ kulun azat et
    Lutfeyle inayet gıl

    İnayet: Yardım, lütuf

    İLAHİ
    Gönlümüz her an
    Sendedür Yarab
    Derdime derman
    Sendedür Yarab

    Rahati canım
    Cana cananım
    Sırrı pinhanım
    Sendedür Yarab

    Kalbim aradım
    Bende bulmadım
    Şüphe gılmadım
    Sendedür Yarab

    Gönlüm yitirdim
    Arayı geldim
    Muttaliğ oldum
    Sendedür Yarab

    Can kuşu uçdı
    Ol yana kaçdı
    Cümleden geçti
    Sendedür Yarab

    NURİ biçare
    Oldı püryare
    Yareye çare
    Sendedür Yarab

    Pinhan: Gizli, saklı
    Muttaliğ: Gelecek yer, mevzii
    Püryare: Her yeri yaralı

    İLAHİ DERMAKAM ÇARİGAH
    Işgınla canum bendedür bende
    Dil-a sultanum sendedür sende
    Bana ey malik etduğun eylik
    Bilurem kemlik bendedür bende

    Aşıga zarim her dem ağlarım
    Bana ol yârim handedir hande
    Bilurum hazır kalbime nazır
    Bilmezen hatır gandadur ganda

    Sana keşf olsa sümme vechullah
    Ganda bakarsan andadur anda
    NURİ ol sadık ışgınla fayıg
    Daima âşık zindedür zinde.

    Kemlik: Kötülük Fayıg: Bağlı, gönül bağı

    İLAHİ
    Olmaz bu derdin çaresi
    Biçare gönül neyleyem
    İşledi ışgın yaresi
    Püryare gönlüm neyleyem

    Encum gibi daim döner
    Gâhî çıkar gâhî iner
    Durmaz gice gündüz yaner
    Bir nara gönül neyleyem

    Canana vasıl olmadı
    Canımda tagat kalmadı
    Andan teselli bulmadı
    Püryare gönlüm neyleyem

    Pervaz eyleriken heves
    Cismi ana oldu kafes
    Önlenmez oldu bir nefes
    Avare gönlüm neyleyem

    Terk itdi cümle pişesin
    Arturdı ışk endişesin
    Sindirdi NURİ şişesin
    Sad pare gönlüm neyleyem

    Encum: Yıldızlar, âlem
    Pervaz: Kanat çırpmak, uçmak hevesi

    İLAHİ
    Hudanın lutfu var
    Elhamdülillah
    Cemali aşikâr
    Elhamdülillah

    Visali yolların
    Gıldı münevver
    Olup leyl nehar
    Elhamdülillah

    Tecelli eyledi
    Sinaye sırda
    Göründü nuri nar
    Elhamdülillah

    Celali heybetinden
    Oldu hâsıl
    Sivaye ingıhar
    Elhamdülillah

    Gamuye bu cihan
    Ağyar olurken
    Göründü bize yar
    Elhamdülillah

    Göründü kuziah
    Ezharı enval
    Bu gün evvel bahar
    Elhamdülililah

    Cihan halk gamu
    Vermen omerken
    Gönül derdin omer
    Elhamdülillah

    Gönül bir kare
    Meyletmek ne mimkin
    İderken ışfikar
    Elhamdülillah

    Görünem NURİ’ye
    Hep nuri hakdur
    Dahi gayrine var
    Elhamdülillah

    Aşikâr: Belli, açık Visal: Sevdiğine kavuşma
    Münevver: Aydın, kültürlü Leyl: Gece Nehar: Gündüz
    Gamu: Kamu, insanlar Ağyar: Gösterişli, alımlı
    Ezhar: Çiçekler Işfikar: Derin yaralı

    Elyazması eserden tespit ettiğim oniki adet şiiri bu satırlarda sizlere takdim etmiş bulunuyorum.
    Not: Daha önce başka bir yerde yayınlandığını ispat etmeden, izinsiz bir şekilde kopyalayan ve yayınlayan kişiler hakkında telif hakları kanunu geçerlidir. Her hakkı araştırmacısının ismiyle birlikte TOŞAYAD Kümbet dergisine aittir.

  • Ülkü TAŞLIOVA.”ZAFERİN ISLIĞI”

    12187765_802966236478720_1035248100299296840_n

    Ellerini arkasında birleştirerek yürüdü. Pencerenin önünde durup dışarıyı seyretti. Ara sıra siyah çizmelerinin topuklarını birbirine vurarak, tak tak diye ses çıkardı. Beklenmedik bir anda hızlıca masanın başına gelen Kumandan Nikoloyeviç yumruğunu sertçe masaya vurup; “Yakın, yıkın, halka korku verin, dehşete düşürün ki bölgeden çekilip, azınlığa düşsünler ve olası bir ayaklanmada Rus’un gücünü görsünler.” diye bağırdı.
    Elviye-yi Selase(*) talan emri almıştı.
    ***
    Birkaç yıldır işgal altındaki sancak zor günler geçiriyor olsa da böyle talan görmemişti. Saldatların(**) halkı göçe zorlamak için yaptıkları baskı karşısında, millet elele vermiş tek yürek olmuştu. Atları, eşekleri, öküzleri, kağnıları kayıt defterine yazdıkları yetmiyormuş gibi, yakıcı güneş altında çalışıp, didinerek elde ettikleri rızıklarını; ambarlara, aşhanelere dolduran köylünün elinden silah zoruyla alıyor, karşı koyanları ya dövüyor, ya da öldürüyorlardı. Evlerin kilerlerine kadar girip, erzaklarını, teknedeki ekmeklerini ellerinden alarak, atların çektiği furgonlara(***) yükleyip götürüyorlardı. Bunlar yetmiyormuş gibi arkalarında ağlar bıraktıkları insanları ölümle de tehdit ederek gözdağı veriyorlardı. Köylüler hayvanlarının çoğunu dağlara kaçırmış, arpa ve buğdaylarını kazdıkları kuyulara saklamıştı. Değirmenler ise ancak gece yarısından sonra ay ışığında çarklarını döndürebiliyordu.
    Kars’ın, Ardahan’ın, Batum’un merkezindeki durum köylerden farklı değildi. Sırtlarında süngülü tüfeklerle mahallelere dağılan saldatlar evlerde ne varsa topluyorlardı. Kadınların parmaklarındaki yüzük, kulaklarındaki küpe, bellerindeki gümüş kemere kadar hepsini aşikâr soyuyorlardı. Şehrin çarşı pazarında ise pırtı mağazaları talan ediliyor, berber, terzi, nalbant gibi küçük esnafın da en küçük akçesini silah zoruyla ellerinden alıyorlardı. Cephede savaşmaktan daha beter olan bu soygunun sonu gelmiyordu.
    Rusların bütün olanaklarını kullanarak, kırk yıl uyguladıkları işgalci politikaları hiçbir zaman Elviye-yi Selase’yi yıldırıp, Müslümanları azınlığa düşüremedi. Tek yürek olan bu üç sancak halkı, askerinin yanında yer alarak, lokmalarını, hırkalarını, evlatlarını vatana feda ettiler.
    ***
    Köylülerin gönüllü olarak topladığı erzakı çuvallara doldurarak, gecenin karanlığında öküzlerin çektiği arabalara yüklediler. Çoban olan ikiz kardeşler araziyi iyi biliyordu. Arabaları süren arkadaşları da onlara yardımcı olmak için çalışıyordu. Düşmana görünmemek için gündüz kayalık yerlerde saklanıp gece ay ışığında en gizli, en zor yollardan geçerek, kışlaya bir haftada vardılar.
    Birbirinin aynısı olan iki delikanlı Mecidiye kışlasının merdivenlerini koşarak çıktılar. İkinci kattaki odanın çift kanatlı kapısını tıklattılar. “Gir!” cevabıyla içeri girdiler.
    – Kumandanım köylülerin askerimize yardım için topladıkları erzakı aşhaneye, zahireyi de değirmenlere teslim ettik. Dikilen çarık ve analarımızın bacılarımızın ördükleri yün çorap ve yelekler de dağıtılmaya hazırdır. İzniniz olursa Arpaçay’daki ordugâha dönmek isteriz. Karslı Mustafa ile Şevki Çavuş da bize katılacak. Kumandanım; birçok Türk aileleri göçü önlemek ve ordumuza destek vermek için camilerde ve evlerde gizli toplantılar yapıyorlar. Allah’ın izniyle tek nefer bu topraklardan ayrılmayacaktır.
    (daha&helliip;)