Xalq şairi Hüseyn ARİF.”Tapdım-itirdim”

Ayrıldım, ayrılmaq istəməsəm də,
Bir həyat neməti tapdım-itirdim.
Məni qınamayın acı desəm də-
Şəkəri, şərbəti tapdım-itirdim.

Vamı mənim kimi dərd çəkən aşiq,
Dönüb zülmət oldu gözümdə işıq,
Hanı o şirin dil, o xoş danışıq,
Hər sözü-söhbəti tapdım-itirdim.

Üstümə gülməsin yaxınım, yadım,
Şair çağrılsa da, həyata adım,
Necə indən belə yazım, yaradım,
Şeri, şeriyyəti tapdım-itirdim.

Xalq şairi Hüseyn ARİF.”Heyifim gəldi”

Oğrun-oğrun baxdın mənə,
Gözünə heyifim gəldi.
Busə verdin bir nadana,
Üzünə heyifim gəldi.

Yaman yerdə can darıxdı,
Ağrılar qəlbimi sıxdı,
Dilindən bir yalan çıxdı,
Sözünə heyifim gəldi.

Bağ saralıb, çəmən solub,
Göy dərələr çənlə dolub,
Hüseynə olan olub,
Özünə heyifim gəldi.

Xalq şairi Hüseyn ARİF.”Səni unuda bilmərəm”

Ay dolanar, il dolanar,
Səni unuda bilmərəm.
Könül yanar, can dolanar,
Səni unuda bilmərəm.

Yaz üzülə, payız keçə,
İstər gündüz, istər gecə,
Neçə gözəl gəlib keçə,
Səni unuda bilmərəm.

Sözün saxladı sözümü,
Gözün ovladı gözümü,
Unutmayınca özümü,
Səni unuda bilmərəm.

Xalq şairi Hüseyn ARİF.”Arasında”

Sən gəzərsən, a bəxtəvər,
Çiçəklə gül arasında.
Mən qalmışam səhər-səhər,
Alovla kül arasında.

Gülüşündən gül çilənir,
Yanaqların qönçələnir.
Tər bədənin cilvələnir,
İpəklə tül arasında.

Dost aralı, yad yaxındı,
Kim gedib kimə sığındı.
Hüseyn Arif, nə qırğındı,
Gözlə könül arasında?!

Xalq şairi Hüseyn ARİF.”Ay oğul”

Ötən çağını düşünək,
Gələn çağını, ay oğul.
Möhnət solumu qurudub,
Həsrət çağımı, ay oğul?

Bəxt ulduzu axdı ömrün,
Ümidini yıxdı ömrün.
Qarasımı çoxdu ömrün,
Görən ağımı, ay oğul?

Arifi nələr ağrıdır,
Eniş çətin, yoxuş ağır,
Ata dağını ağırdır,
Oğul dağını, ay oğul?..

Əziz MUSA.”Gülüm”

Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü,
“İlham çeşməsi” qəzetinin təsisçisi və baş redaktoru,
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü

Ha yüyürdüm, çatmadım
Uzandı bu yol, gülüm,
Dayan, qoy gəlim, çatım,
Getmə mənim ol, gülüm.

Sən mənim ürəyimsən,
Ətirli çiçəyimsən,
Bir nazlı mələyimsən,
Məni yada sal, gülüm.

Yaman gecikdi səhər,
Sənsiz dözüm nə təhər,
Hər sözün şirin, şəkər,
Dodaqların bal, gülüm.

Məndən uzaq gəzmə sən,
Gözlərini süzmə sən.
Ürəyimi üzmə sən.
Gəl yanımda qal, gülüm.

İnsaf eylə sən, sən mənə,
Yolumu salma çənə,
Canım qurbandı sənə,
Gəl canımı al, gülüm.

Əziz MUSA.”Başlayıb”

Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü,
“İlham çeşməsi” qəzetinin təsisçisi və baş redaktoru,
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü

Vallah şirin olur, gözün ilk ovu,
İlk eşqim, son eşqim sənsən dünyada,
Məni qorxuzmayır eşqin alovu,
Daha öyrənmişəm aha, fəryada.

Mənim bu sevdadan bir istəyim var,
Sönməsin qəlbimdə ocağım, közüm,
Tanrıdan bir arzu, bir diləyim var,
Yollarda qalmasın heç zaman gözüm.

Qoyma ümidlərim solsun gül kimi,
Sənə taleyimi vermişəm gülüm,
Sevgiylə dillənir qəlbimin simi,
Sevgi olan yerdə gücsüzdür ölüm.

Ay mənim ömrümün nurlu səhəri,
Gəl daha unudaq dərdi, hicranı,
Mən səni sevəndən ey nazlı pəri,
Sənə tapşırmışam bu sevən canı.

Mən keçib gəlmişəm qardan, tufandan,
Güllərin ədası, nazı başlayıb,
Sən mənim qəlbimdə qərar tutandan,
Ömrümün baharı, yazı başlayıb.

Əziz MUSA.”Sevgi”

Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü,
“İlham çeşməsi” qəzetinin təsisçisi və baş redaktoru,
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü

Qızıldı, gümüşdü , dürdü, incidi,
Ömrün şah budağı, qoludu sevgi.
Dünyada hər şeydən o, birincidi,
Həyatın bənzərsiz yoludu sevgi.

Göylərin nurudu, yerin bəzəyi,
Tanrının ən zərif gülü, çiçəyi,
Odur döyündürən odlu ürəyi,
Nəğməylə, şeirlə doludu sevgi.

Bir könül səsidi ucadan uca,
Onunla tanınır hər gənc, hər qoca,
Həmişə, hər yerdə o, dönür taca,
Sevən ürəklərin quludu sevgi.

Ömrün xoş baharı, havası odu,
Həyatın məqsədi , mənası odu,
Bütün gözəlliyin mayası odu,
Dünyanın ən şirin balıdı sevgi.

Tanrının müqəddəs, ülvü işidi,
Göylərin yerlərə bir bəxşişidi,
Ürək sevincidi, göz gülüşüdü,
Əzəldi, gözəldi, uludu sevgi.

Əziz MUSA.”Bizə dikilibdi hamının gözü”

Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü,
“İlham çeşməsi” qəzetinin təsisçisi və baş redaktoru,
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü

Qəlbimimi , könlümü vermişəm sənə,
Məni incidirsən sən bilə-bilə,
Vəfasız söyləmə gülüm sən mənə,
Mənim tək bir sevən olmayıb hələ.

Sənsiz bircə günüm olmasın canım,
Eşqin ilk harayım, ünün olubdu.
Sənsiz yaşamaram ay mehribanım,
Baxışın işıqlı günüm olubdu.

Varlığım sənindir, ruhum sənindir,
Vallah bu dünyaya vermərəm səni.
Nə olar can deyib sən məni dindir.
O xoş sözlərinlə sevindir məni.

Eşqin yolçusuyam səni görəndən,
Sən məni atmısan alova, oda,
Gözlərim dərdindən qəm süzür hərdən,
Sən məni qısqanma özgəyə, yada.

Gəl, gətir ömrümə baharı yazı,
Bizə dikilibdi hamının gözü,
Mən səndə görmüşəm ən şirin nazı,
Mən sənə yazıram ən dadlı sözü.

Kənan AYDINOĞLU.”Könlümü təbiət özü alıbdı”

Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin
Mətbuat xidmətinin rəhbəri,
Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü.

Yenə səssizlikdi mənim könlümdə,
Elə bil dərdimi soruşan yoxdu.
Misralar içndə, kəlmə içində,
Adından bir dastan danışan yoxdu.

Baxma ki, keçibdi gün qatar kimi,
Yenə də qəlbimdə həsrət qalıbdı.
Yolun gözləyəndən bir körpə kimi,
Könlümü təbiət özü alıbdı.

Bir də bilirsənmi sənin yolunu,
Yenə gözləməkdən yorulmadım heç?!
Qəlbimi sevgiyə, şeri sevgiyə,
Bu gün səsləməkdən yorulmadım heç.

Dastan söylədiyim həmin o əsər,
Əslində sözünün kəsəriymiş, eh.
Bəlkə də dilindən çıxan bir kəlmə,
Şairin ən böyük əsəriymiş, eh.

Kənan AYDINOĞLU.”Zülmətdən ayırlıb işığa dönər”

Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin
Mətbuat xidmətinin rəhbəri,
Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü.

Hər dəfə gələndə üz-üzə yenə,
Nələr söyləyəcək o qara gözlər?!
Duyğumu, hissimi qoparıb məndən,
Hara aparacaq, de, hara gözlər?!

Zülmətdən ayırlıb işığa dönər,
Hüsnü camalından o yara gözlər.
Çəksəm də həsrətin illər uzunu,
Çəkməsin heç məni qoy dara gözlər.

Danışmaz dərdini dərdli olsa da,
Nə saza, kamana, nə tara gözlər.
Tökülsə üstünə qəm-qübar sənin,
Telin tək kpriyi sən dara gözlər.

Leyliyə çevrilib gözüm önündə,
Səhrada Məcnunu sən ara gözlər.
Tökməz dərd-sərini Ana torpaqda,
Heyvaya, almaya, eh nara gözlər.

Bir həssas baxışdan bürünər yenə,
Bulaq tək dumuduru ağ qara gözlər.
Yönəltməz fikrini yorğun olsa da,
Dövlətə, zinətə nə vara gözlər.

Bulacaq aşiqə bir təbib kimi,
İnan ki, yanında bir çara gözlər.
Hər dəfə gələndə üz-üzə yenə,
Nələr söyləyəcək o qara gözlər?!

21-22 may 2010.
Lökbatan qəsəbəsi.

Kənan AYDINOĞLU.”Ay Nigar xanım!”

Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin
Mətbuat xidmətinin rəhbəri,
Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü.

“Koroğlu” dastanında Çənlibel
xanımlarının ağbirçəyi Nigar xanıma.

Çənlibel yurdunda cavan Eyvazdan,
Söylə sən bir xəbər, ay Nigar xanım.
Övladsız qalsan da qüssələnmə heç,
Çəkilsiz qoy kədər, ay Nigar xanım.

Nəbi də, Həcər də qəhrəmanlıqda,
Olmaz heç sən qədər, ay Nigar xanım.
Çıxanda dəlilər səfərə bu gün,
Səslənsin qoy zəfər, ay Nigar xanım.

Gözünə ələnən bəyaz nisgilin,
Ruhu, canı kəsər, ay Nigar xanım.
Fəqət dağılanda göz yaşın sənin,
Gülsün üzə səhər, ay Nigar xanım.

Koroğlu at üstə nərə çəkəndə,
Titrəyən xan əsər, ay Nigar xanım
Döyüş ki, meydanda zəfər himnini,
Eşitsin kənd, şəhər, ay Nigar xanım.

*qaralar-gələcəkə zaman mənasında qaralayar sözünün şəkilçiləşmiş formasıdır.
**yaralar-gələcəkə zaman mənasında yaralayar sözünün şəkilçiləşmiş formasıdır.

Kənan AYDINOĞLU.”Fəryad qoparanda analar eldə”

Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin
Mətbuat xidmətinin rəhbəri,
Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü.

Fəryad qoparanda analar eldə,
Dağların başını qar alar gedər.
Matəm simvoludur, bilirəm, yenə,
Ağın arxasınca qaralar gedər.
Kitabdan silinən bir xatirə tək,
Qələm də adını qaralar*gedər.

Dillərdən tökülən neçə kəlməni,
Ovsunlu baxışla yar alar gedər.
Sərhədi keçəndə kədərlə birgə,
Sevinclər vurulub, yaralar gedər.
Ovçunun əlindən qaçan maral tək,
Güllələr yanbayan yaralar** gedər.

*qaralar-gələcəkə zaman mənasında qaralayar sözünün şəkilçiləşmiş formasıdır.
**yaralar-gələcəkə zaman mənasında yaralayar sözünün şəkilçiləşmiş formasıdır.

Xalq şairi Zəlimxan YAQUB.”İstanbul qızı”

İstanbul qızının teli darandı,
Dedi: – Gözəldimi?
Dedim: – Gözəldi!
Büllurdan töküldü, nurdan yarandı,
Dedi: – Gözəldimi?
Dedim: – Gözəldi!

Qulağın sırğası, saçın cunası,
Barmağın üzüyü, əlin xınası,
Elin yaraşığı, gölün sonası,
Dedi: – Gözəldimi?
Dedim: – Gözəldi!

Üzün təbəssümü, yanağın xalı,
Qəlbin hərarəti, dodağın balı,
Belin incəliyi, gərdənin şalı,
Dedi: – Gözəldimi?
Dedim: – Gözəldi!

Sevgi yollarıyla çıxılan yoxuş,
Tanrı əlləriylə vurulan naxış,
Vurulan, durulan, süzülən baxış
Dedi: – Gözəldimi?
Dedim: – Gözəldi!

Baxışı söndürdü odlanan şamı,
Görüşlər həyatın ləzzəti, tamı.
Nurlu İstanbulun aylı axşamı
Dedi: – Gözəldimi?
Dedim: – Gözəldi!

Ağlımı, ruhumu əlimdən aldı,
Ney kimi göynətdi, saz kimi çaldı.
Axırda bir şirin xəyala daldı,
Dedi: – Gözəldimi?
Dedim: – Gözəldi!
Ömürdən saymadı boş keçən ömrü,
Bahara döndərdi qış keçən ömrü.
İnsanın insanla xoş keçən ömrü,
Dedi: – Gözəldimi?
Dedim: – Gözəldi!

Qəlbimin qanını sızan elədi,
Məni eşqə saldı, yazan elədi.
Şair Zəlimxanı ozan elədi,
Dedi: – Gözəldimi?
Dedim:-Gözəldi!!!

İstanbul, 1991

Xalq şairi Zəlimxan YAQUB.”Çin qızı, Çin gözəli!”

Yanağın güldən zərif,
Belin telindən incə.
Dilin sözündən şirin,
Sözün dilindən incə.
Göy suların ağ quşu,
Sən mənim nəzərimdə
Dünyanın ən gözəli!
Çin qızı, Çin gözəli!

Dünyanın heç yerində
Sənin kimi pəri yox,
Həyatın səndən baha
Sərvəti yox, zəri yox.
Bu, Allahın işidi,
Sənin gözəlliyindən
Bəndənin xəbəri yox.
Yaradanın, Tanrının,
Allaha tən gözəli!
Çin qızı, Çin gözəli!

Bu ağlıq ki səndə var,
Süd gölündə çimənsən.
Bu ətir ki səndə var,
Yamyaşıl bir çəmənsən.
Bu qiymət ki səndə var,
Ləlsən, yaqut, yəmənsən.
Süd yox, ana döşündən
Ay işığı əmənsən.
Türk gələ, İran gələ,
Külli Hindistan gələ,
Yerini verə bilməz
Dünyanın min gözəli!
Çin qızı, Çin gözəli!

Səni ana doğmayıb,
Səni ata əkməyib.
Buludun arasından
Hazır enmiş mələksən.
Heç kəs səni böyüdüb,
Zəhmətini çəkməyib.
Bir səsə bax, ay Allah,
Nəfəsə bax, ay Allah,
Qumru belə ötməyib,
Kəklik belə səkməyib.
Heç yerdə görməmişəm
Belə zərif, belə şux,
Bir belə şən gözəli!
Çin qızı, Çin gözəli!

Mən indi başa düşdüm,
Niyə Nizami babam
Çin yazıb, Çin deyirmiş!
Mən indi başa düşdüm,
Niyə Füzuli babam
Sevgiyə din deyirmiş!
Mən indi başa düşdüm,
Nə üçün Molla Pənah
Çinü-Maçin deyirmiş!
Qar zirvənin şöhrəti
Dağların çən gözəli!
Dünən babalar olub,
Bu gün heyranın mənəm,
Çin qızı, Çin gözəli!

Mart, 1994, Şanxay

Xalq şairi Zəlimxan YAQUB.”Küsmə məndən”

Bir məclisds qızlarımıza “Çin gözəli”
şerini oxuyurdum. Nəsibə adlı gözəl bir
qız şeri axıra qədər dinləmədən küsüb
bayıra çıxdı ki, nə üçün belə gözəl bir
şeri Azərbaycan gözəlinə yox, Çin qızına
yazmısınız.

Küsmə məndən gözəl mələk, gözəli Allah yaradır,
Mənim kimi qullar üçün gözəlləri şah yaradır.
Məcnunları gecə-gündüz salır sonsuz səhralara,
Harda sevən Leyli varsa, orda bir dərgah yaradır!

Bircə gözəl yaradıbsa, bütün Çinə qurban olum,
Hansı dində olur-olsun, mən o dinə qurban olum,
Yaradanın eşq adlanan hikmətinə qurban olum,
Yeri-göyü sevmək üçün insanda tamah yaradır!

Bakı hara, Pekin hara, könlüm onu yada salır,
Günahkaram, günahlarım ruhuma qan-qada salır,
Qadir Allah sevənləri diri gözlü oda salır,
Yazıq bəndə sevə-sevə gündə bir günah yaradır!

Xalq şairi Zəlimxan YAQUB.”Sevgi”

Gələndə yaşımı heç soruşmadı,
Baxmadı zamana, yaşa bu sevgi.
Birdən bir dəlisov oğlana döndü,
Tutdu pəncərəmi daşa bu sevgi.

Dedilər yol axtar qız ürəyinə,
Süzül damla-damla, süz ürəyinə.
Od qoydum yanmışın buz ürəyinə,
Az qaldı dünyanı aşa bu sevgi.

O səslər hələ də qulağımdadı,
Baharın həsrəti yanağımdadı.
Hələ ki, payızın sınağındadı
Görək, dözəcəkmi qışa bu sevgi.

Xalq şairi Zəlimxan YAQUB.”Çatasıyam”

Ulduz olub uzaqlarda dayanma,
Mənə gəlsin gözlərinin qadası.
Yanmalıdır eşqimizin ocağı,
Bir od vurub çatasıyam, çatası.

Hey düşürəm arzuların dalına,
Əl atıram dəymişinə, kalına.
İnam adlı bir köhlənin yalına
Yatasıyam, yatasıyam, yatası.

Üzmədiyim ümman qədər dərinsən,
Çatmadığım arzu qədər şirinsən.
Üz döndərib dumanlara bürünsən,
Elə bilmə batasıyam, batası.

Xan Kərəmi yada sala, andıra,
Həsrət məni buğum-buğum yandıra,
Birdəfəlik bu ayrılıq andıra
Öz əlimi qatasıyam, qatası.

Əllərimi dağ doğraya, daş kəsə,
Taqətimi gözdən axan yaş kəsə,
Aylar-illər pambıq ilə baş kəsə,
Yenə sənə çatasıyam, çatası.

Xalq şairi Nəriman HƏSƏNZADƏ.”Gözlər”

Oğlan çox oynadı öz şadlığından,
Onu alqışladı toy decəsi də.
O gecə qızların bir neçəsi də
Ayırmaq bilmədi gözünü ondan.

Yatdı ürəklərə çirin sözü də,
Hələ zarafatla şərə saldılar.
O gecə gəlin də, bəyin də özü də
O tanış oğlandan razı qaldılar.

Lakin sevdiyin qız bunu görərək,
Çevrilib başqa cür baxdı oğlana.
Köksündən neçə yol çırpındı ürək,
Özgənin evində nə desin ona?!

Gülmədi o, neçə cavan içində,
Gözlər gah oğlana, gah qıza döndü.
Elə tutuldu ki, bir an içində
Bənizi ağappaq kağıza döndü.

Üz-üzə dayandı qız ilə oğlan,
Hiss edən olmadı lakin heç nəyi.
Oğlanın əlindən düşüb bu zaman,
Oldu çilik-çilik dolu qədəhi.

O gənc utanaraq tez əyildi ki,
Sınmış qədəhini qaldırsın bu an.
Ancaq, toy gecəsi elə bildi ki,
Zarafat edirmiş iki mehriban.

Baxışlar toqquşdu burda yenidən.
Kim deyir məclisdə qədəh sınmasın,
Görün nə oxudum o gözlərdə mən:
Təki qədəh sınsın ürək sınmaın.
1956

Xalq şairi Nəriman HƏSƏNZADƏ.”İçimdə”

Üzümü xoş görüb, xoşbəxt deyirsən,
Ağrı içimdədi, yara içimdə.
Dərdimi soruşma, a dırdin alım,
Gəl axtar içimdə, ara içimdə.

Qapalı ümmandı elə bil sinə,
Çalxalanır, sığışmır öz hövzəsinə.
Qızıl balıq kimi üzür tərsinə,
Ürəyi salıblar tora, içimdə.

Ürəkdən çəkirəm, ürək acıyam,
Fikir dünyasıyam, söz yamacıyam.
Özüm özüm boyda dar ağacıyam,
Dara çəkilirəm, dara içimdə.

Taleyim xeyrə yox, şərə qol çəkir,
Dərdi ya qız çəkir, ya oğul çəkir.
Nazim fikirlidi, gözü yol çəkir,
Xatirə yanımda, Sara içimdə.

Xalq şairi Nəriman HƏSƏNZADƏ.”Çətindir mənimlə birgə yaşamaq”

Çətindir mənimlə birgə yaşamaq,
Bəzən gözlərimdə dəyişir aləm .
Mənimlə ömür – gün yoldaşı
olmaq
Bir az da çətindir ,
Başa düşürəm .
Nə duman çəkilir , başımdan nə
çən ,
Tufanlı boranlı dağam mən ,
nəyəm ?!
Nə bilim ,
Dünyada mən öz əlimdən
Bəlkə də birinci şikayətçiyəm .
Məndə bir ” mən ” də var ….
Məndən bixəbər ,
Nə eşidər məni , nə sayar məni .
Yer var ki o məni hörmətsiz
eylər ,
Yer də var şöhrətə çatdırar məni .
Bir qəmi bir ürək gəzdirə bilər ,
Yüz ürək qəmi var bu bir
sinəmdə .
Mən yerdən göylərə baxsam da
əgər ,
Göy ürəyimdədir….
Yer ürəyimdə .
Bir insan olsaydım nə idi dərdim ,
Yaşardım hər fəsil bir paltar
geyib ,
Evimdə çay içib ,
Çörək də yeyib
Bir insan qəmini çəkə bilərdim .
Sinəmdə xalqların bədbəxt taleyi ,
Bəzən bir aldanmış qadın gileyi ,
Bəzən bir torpağın batan
çeşməsi ,
Bəzən bir üzsüzün üzə düşməsi ,
Könlümün yayını çəkib qırırlar ,
Səndən diqqətimi yayındırırlar .
Elə ki , tutuldum , gözlə bir qədər ,
Bir az qayğıkeş ol sən ana kimi .
Yağış yağan kimi açılır göylər ,
Mən də yağmalıyam …..
Yağana kimi .

Xalq şairi Nəriman HƏSƏNZADƏ.”Pəncərəm önündə sular çağlayır”

Pəncərəm önündə sular çağlayır,
Xal düşür gecənin aydınlığına.
Qollarım üstündə bir qız ağlayır,
İnana bilməyir qadınlığına.
Başının örpəyi yana sürüşüb,
İçməyib,məst olub………
Səbəbi nəydi?
Yerin çəkisizlik qütbünə düşüb,
Bu qütbü nə vaxtsa o,keçməliydi.

Özü gözlədiyi bir gün gəlibdi,
İndi soruşmayın, heç bilməyir o.
Qadınlıq qızlığa üstün gəlibdi,
Ağlaya-ağlaya gülümsəyir o.
Açıb gözlərini indi qalxacaq,

Tanımır özünü şirin röyada.
Qızlar nə deyəcək ,bilmirəm,ancaq
Mübarək!
Bir qadın artdı dünyada.
Bir kişi qayğısı artdı,
Mübarək!

Bu gecə hər qəlbə nur ələnibdi.
Nəqədər qadın var ,o qədər demək
Dünyaya qayğılar səpələnibdi.
Azalır o bəzən,artır o bəzən
Sınanır varlığı, yoxluğu üçün.
Bəlkə mən, sevirəm dünyanı qəlbən,
Qadın təbiətli olduğu üçün.

Bəzən bir eyhamla, ya baxış ilə
Nə qədər istəsən söz demək olur.
Yalnız bir qadının təbəssümüylə
Yüz ağlayan olsa,kiritmək olur.

Köksündə gizlicə sevən ürəyi
Gözündə həmişə məlum olubdu.
Kişilər önündə cəbrlə deyil,
Qadınlar xahişlə məğlub olubdu.

O ən müqəddəsdi,ən mədənidi,
Bəşər nəslimizə o həyat verir.
Qadının sərvəti- öz bədənidi,
Onu da kişiyə mükafat verir.

Qollarım üstündə bir göz yaşını
Bir qərib gülüşü öpürəm hələ.
Özü qız saçını,qadın saçını
Üzümə dağıdır öz əllərilə.

Xalq şairi Nəriman HƏSƏNZADƏ.”Budaq müəllim”

Haqdan qulağıma tanış səs gəlir,
Bir az yorğun gəlir, təngnəfəs gəlir,
Adını çəkirəm, adın nəs gəlir,
Dünya burtəhərdir, Budaq müəllim.

Biz həyat deyirdik, həyat yuxuymuş,
O bu gün varıymış, sabah yoxuymuş,
Şirini nəymiş ki acısı buymuş?
Şərbəti zəhərmiş, Budaq müəllim.

Çağırsam uzaqdı, səsim yetişməz,
Canda can yarası sızlar, bitişməz,
Mənsiz ötüşən iş sənsiz ötüşməz,
Əyən əyilərmiş, Budaq müəllim.

Ruhunmu toxunub bu şerin üstə?
Nə göyün altdayam nə yerin üstə,
Dünən yağış töküb qəbrinin üstə,
Göy otlar göyərmiş, Budaq müəllim.

Sən ki o vətənə qayıdasıydın,
Qaçqının, köçkünün soy atasıydın,
Təzədən böyüyüb boy atasıydın,
Bax, buna dəyərmiş, Budaq müəllim,
Dünya birtəhərmiş, Budaq müəllim!

Şairə-publisist Nəcibə İLKİN.”MƏNDƏN GÖRSƏNƏN MƏN, YAXUD ÖZÜMLƏ ÜZ-ÜZƏ” (Müsahibə)

Salam. Necəsən adaş?
-Salam. Sağ olun, şükür Allaha, pis deyiləm.
Özünüzü necə hiss edirsiniz, sıxılmırsınız ki?
-Haqsızlığı böyük olan ölkədə sıxılmamaq olar. Ancaq bu sıxılmaların içində də bir gözəllik var. İnsan sıxıldıqca mətinləşir, güclənir. Sıxıntılardan yorulduğum zaman həqiqətimin qələbəsi istirahətimin ləziz xörəyinə çevrilir.
Özünüzlə üz-üzə tez-tez dayanırsınız. Belə vaxtlarda cənnətə üz tutursunuz, yoxsa cəhənnəmə?
-Cənnətdə qalib iblis olmaqdansa, cəhənnəmdə mələk olmaq daha yaxşı- dır. Bir də ki, Əzraryıl öz dərkənarını qoymayıb ki…
Yaxşılıq etməyi çox sevirsiniz, yoxsa pislik etməyi?
-Həyatda iki şeyi unutmaq lazımdır: Bir sənin kiməsə etdiyin yaxşılığı, bir də kiminsə sənə etdiyi pisliyi. Kim nə edirsə özü üçün edir.
Ən böyük sevinciniz?
-Yaxşılıq etməkdən böyük sevinc yoxdur. Onun mükafatını Allah verir.
Sizin üçün tərbiyə nədir?
-Tərbiyə mənəvi saflıq, ruhi təmizlikdir. İnsanda tərbiyə ruhən olmalıdır. Yoxsa onun cismi çirkli, vicdanı ləkəli olar..
Bağışlamağı bacarıırsınız, yoxsa kinli-küdurətli olmağa üstünlük verir- siniz?
-Allah da bağışlayandı. Əslində bağışlamaq yaxşı insanların intiqamıdır. Bağışlamaq olmasa qalib gəlmək də mümkün deyil. Qaldı ki, kin-küdurətin özündə də bir mübarizlik var.
Özünüzə çox inanırsınız, yoxsa gücünüzə?
-Həqiqət həmişə ağıllı və düşüncəli insanların ağiına yol tapır. Olan həqiqəti aşkara çıxarmayınca özümə inanmıram. Yalançılığa və yamanlığa sürüklənən gözlərimi isə çıxarmağa belə hazıram.
9.Sevgidə güclüsünüz, yoxsa nif rətdə?
-Hər ikisində. Sevirsənsə, nifrət etməyi bacarmalısan. Dahi Bəxtiyar deyir ki;
Sevirəm nifrətin lap son həddini,
O sevgi doğacaq, o sevgi ancaq!
Sevgi, məhəbbət, eşq. Bunlara münasibətiniz?
– Məhəbbət qəlbin cərrahı, sevgi onun bıçağı, eşq isə qansoranıdır. Həqiqətdə isə məhəbbət ağlın və idealın, qəlbin və bədənin, səadət və borcun birliyidir. Bir sözlə, mənəvi tərbiyədir. Sevgi məhəbbətin tələbindən doğan və ondan yaranan bağlılıq, əxlaqi uyğunluqdur. Eşq isə məhəbbətin ən yüksək dərəcəsidir. O, ruhun tələbi olaraq can verməyin çətinliklərini aşiqə yüngülləşdirir, onu dünyanın qeydindən azad edir.
Sevməkdən qorxmursunuz ki?
-Qorxduğun və səndən qorxan bir kimsəni sevə bilməzsən. Sevirsənsə qorxma, qorxursansa sevmə. Sevgi nə yaş tanıyır, nə də qorxu. Dahi Bəxtiyar yazır:
Sevgi yaş tanımır, qəlbini yandır,
Yanaraq yaşasan yaş düşməz yada.
Sevən doxsanında da elə cavandır.
Sevməyən qocadır otuzunda da.
Ağlınıza çox güvənirsiniz, yoxsa ?
-Qadınlar ağlından, kişilər isə gözündən bəlaya düşərlər. Həmişə ağlıma güvənmişəm. Ağlımla əldə edə bilmədiyimi haqqıma arxalanıb gücümlə əldə etməyə çalışmışam.
Ağıllı adam səhf edə bilər? Özünüz necə?
-Puşkin deyib ki, bütün böyük səhflərin arxasında bir insan qüruru vardır. Ağıllı adam səhv edə bilər. Pis iş və alçaqlıq onlara yaraşmaz. Ən pis işlərimizin isə şahidi vicdanımızdır. Ağıllı adamın səhfini yox, alçaqlığını ən böyük cinayət sayıram.
Tənha qalmağı deyəsən çox sevirsiniz…
-Bütün ümidlərimin işartısını tənhalıqda daha yaxşı görürəm. Bu zaman dərdlərimin sirdaşı, ağrılarımın həkimi oluram. İçimdəki mənlə özüm- özümü mütaliə və tənqid edirəm.
Yaşamaq gözəldir, yoxsa yaşatmaq?
-Hər ikisi gözəldir. Ancaq nə qədər yaşamağın deyil, necə yaşamağın mühümdür.
Düşməniniz çoxdur, dostunuz?
-Qorxaq dostdan, cəsarətli düşmən yaxşıdır. Qorxaq dost düşməndən də qorxuludur.
Sirr deyilsə, kimdən çox qorxursunuz?
Məndən qorxanlardan. İlan adamdan qorxduğu zaman vurur, it də qorxduğu zaman tutur.
Kimlərlə dostluq edirsiniz?
Mənəviyyatı saf, düşüncəsi dərin, qəlbi düzgün insanlarla.
Onlar da barmaq sayı qədərdi. Deyirlər ki, göyərçin qarğalarla dostluq edərsə, qanadları deyil, ürəyi qaralar.
Gözəllik qadın üçün nədir?
Qədrini bilsə xəzinə, bilməsə əyləncə.
Bəs Sizin üçün Nəcibə İlkin kimdi?
-Tövbə ilə günah arasında olan məsafə. Müsafirlərim mövzularımdı.
Yaradıcılığınızda çox bədbinsi-niz. Bu bədbəxtlikdi, yoxsa?
-İki bədbəxt bir yerdə xoşbəxtdir.
Şeirləriniz çox sevilir, yoxsa özünüz?
-Hər kəsin qəlbində doğru baxana əyri göz də var.
Şöhrətpərəstliyə can atırsınız?
-A. Bakıxanov deyirdi ki, “Şöhrətpərəstlik insana qalib gələrsə, onu nəfsinin qulu edər”. Mənsə deyərdim ki, şöhrətpərəstliyin ən böyük zirvəsi şərəfli ölməkdi.
Çox danışmağı sevirsiniz, yoxsa çox deməyi?
-Heç birisini. Hörmətli olmaq istəyirsənsə çox demə, sağlam olmaq istəyirsənsə çox yemə.
Olduğunuz mühitdə qəbul edə bilmədiyiniz haqsızlıq çoxdur?
-Ədəbi və mətbu haqsızlığın pərdəsi o qədər qalındır ki, ondan yaxşı heç nə görünə bilməz. Lap teatrın pərdəsi kimi…
Deyirlər ki, qələm süngüdü. Kimə tuşlamısınız qələminizi?
-Millətin düşmənlərinə və cəmiyyətdəki parazitlərə.
Öz dərdinizi çox çəkirsiniz, yoxsa başqasının?
-S. Şirazi deyir ki:
Özgələr dərdini çəkməyən insan,
İnsanlıq adına ləkədir hər an.
Pula çox qənaət edirsiniz, yoxsa vaxta?
-Pula qənaət edirəm, vaxta xəsislik. Pula xəsislik rəzalətdir, vaxta xəsislik şərafət.
Varlı olmaq istərdiniz?
-Varlılığın cənnətindənsə, yoxsullu- ğun cəhənnəmi yaxşıdır.
Deyirlər çox səbirlisiniz?
-Səbr acı olsa da, dadlı meyvələri var.
Həyat sizə nələri qazandırıb?
-Ən böyük qazancım, mənəvi zənginliyimdir.
Bəs itirdikləriniz?
Gəncliyim, bir də…(kövrəlir). Nə isə…
Deyirlər, sözü deməkdən çəkinmirsiniz. Bəs söz necə sizdən çəkinmir ki?
-Sözü çəkinə-çəkinə demək qorxaqlara məxsusdur. Elə söz də özü qorxaqlardan çəkinir.
Düşündükləriniz çoxdur, yoxsa həyata keçirdikləriniz?
-Həyata keçirdiklərim çox olsaydı, ölümə “yox” deməzdim.
Harayçı həqiqət, lal haqsızlıq. Hansını seçərdiniz?
Harayçı həqiqət elə həqiqətin özüdür məncə. Lal həqiqətdə isə bir mütilik çaları var. Çalışmaq lazımdır ki, şəraitin qulu olmayasan.
Ədəbi mühitin haqq qapısı üzünüzə bağlanmayıb ki?
-Ədəbiyyatın qapısı yox. Ədəbi mühit üçün isə hələ ki, haqq qapıları inşa edilməyib.
Həyati gerçəkliyin ümid pənc-ərəsinə hardan boylanırsınız?
-Həyatımın ümid pəncərəsi məni sevən və sevdiyim insanların ürəyindən keçir. Oradan boylananda yaşamaq istəyirəm.
Zaman sizə qalib gəlir, yoxsa siz zamana?
-Bu suala zaman özü cavab verər.
Ümidiniz boşa çıxanda kimə sığınırsınız?
-Bir oian Allahıma
Gileyiniz çoxdur, gümanınız?
-Giley gümanın düşmənidir. Gümanım isə tükənməyib.
Ümid yaxşıdı, inam?
-Yaxşılara inam ümidi yaşadır. Əbədi inama isə eşq olsun!
Nə fikirləşirsiniz?
-Fikirlərimi ipə-sapa düzsəm, Yer kürəsini on dəfə dolanıb üstümə qayıdar.
Zamanla döyüşünüz, vaxtla savaşınız necə gedir?
-Qarabağ müharibəsi kimi.
Nədi, yoxsa könlünüzdən döyüş keçir.
-Hər gün elə döyüşürük də. Gərək elə Qarabağ olsun. Döyüşüb Qarabağı əldən vermişik, deyirsən özümüzü də əldən verək. Onsuz da nəyimiz qalıb ey…
Başa düşmədim sizi…
-Burda çətin nə var ki. Papağımızı vermişik, namus-qeyrətimizi vermişik, torpağımızı vermişik. Bircə qalıb ruhumuz. Onu da azadlığın, müstəqilliyin ipindən asmışıq, quruduruq. Güclü külək əssə, onu da əlimizdən alıb aparacaq.
Yaman sərt danışırsınız, qor-xmursunuz ağzınızdan atarlar?
-Həqiqəti düz deyənin ağzından atır- lar ki. Axı müstəqilik, azadıq…
Elə bil kiməsə güvənirsiniz?
-Məni qoruyana. Yəni Allahıma
Sizə eiə gəlmirmi ki, dəyişmisiniz?
-Dəyişməmişəm, dəyişiblər.
Fikriniz nədi?
-Hara baxıram cəhənnəmin qapılarını görürəm. Cənnətin iyi çoxdan çəkilib.
Yoxsa burnunuza ölüm iyi gəlir?
Guya diri idik ki…
Nə demək istəyirsən?
-Heç deyirlər axirət dünyası yaxınlaşır. Mən də fikirləşirəm ki, görəsən bizə yer verəcəklər o dünyada?
Camaat Ayda yer axtarır, sən də o dünyada?
-Qadası, Ayda yer alanlar cəhənnəmin kirayənişinləridir. Biz isə cənnətin xozeynləri. Çünki nə talamışıq, nə də qan içmişik. Halal çörəyimizin halal ağası olmuşuq.
Ən çox kimdən zərbə almısınız?
-İnsanlara çox inanıram, özüm qədər. Deməli, özümdən.
Axı, zaman dəyişib. Bir az ayıq olmaq lazımdır.
-Məgər o vaxt sərxoş idik ki? Yox, sadəcə yalanları o qədər içmişik ki, təsirindən sərxoş olmuşduq. İndi də “paxmenik” də…
Qadında xoşunuza gəlməyən cəhət?
-Xəbərçilik və yaltaqlıq.
Bəs kişidə?
-Yalançılıq və yaltaqlıq.
Deyəsən, yaltaqlıqla heç aranız yoxdur?
-Mənlik, ləyaqət qadının, şərəf, qeyrət kişinin tacıdır. Bunların cəmi insanlıq zirvəsi deməkdir.
Zaman çox şeyləri əlimizdən alıb axı?
-Ağlımız ki, yerindədir. Hər kəs bunları edirsə deməli, əqidəsiz və şüursuzdu.
Dolanışığınız necədi?
iqtisadiyyatı güclü olan bir ölkədə necə ola bilər? Yəqin ki, ƏLA!
Yəni bir ziyalı kimi özünü təminetmə yerindədir?
-Kiminsə qapısını döyməliyəm ki…
Deyirlər şairləri və yazıçıları Allah dolandırır. Bəyəm Allah Sizə maaş kəsib?
-Ədəbiyyat kürsüyə dönəndə, biz də ağzımızı göyə tuturuq də…
Sizin üçün ən çətin şey?
-Özünü dərk etmək.
Siz necə?
-Özümü dərk edə bilsəydim peyğəmbər olardım ki…
Özünüzə nə arzulardınız?
-Növbəli ölüm.

İlkin ƏHMƏDOĞLU.”Vətən həsrətini çəkən qardaşım”

Vətən həsrətini çəkən qardaşım,
Soruşma necədir halı vətənin.?
Qəriblik çəkirik doğma vətəndə,
Dönübdür zəhərə balı vətənin.

Əlimiz, qolumuz bağlı haldayıq.
Başımız dərddədir qalmaqaldayıq.
Bilmirik öndəyik, yoxsa daldayıq.?
Talanır sərvəti, malı vətənin.

Dəyənək görənin quruyur sözü,
Haqq deyən kəslərin oyulur gözü,
İtibdi qeyrəti, sırtılıb üzü,
Haramdır o kəsə yalı vətənin.

Haqsızlıq baş alıb gedir, dayanmır,
Bu millət qəflətdən vallah oyanmır.
Qan içən qanına niyə boyanmır.?
Dəyəsən dəyişib valı vətənin.

Bölünməz vətəni axır böldülər.
Millətlə əylənib sonda güldülər.
Vətəni a qardaş çapıb sürdülər.
Paslanıb yerimir nalı vətənin.
Soruşma necədir halı vətənin.

İradə AYTEL.”Gedirəm”

(səni yasaqlarda sevdim…)

Sirrimiydin…
Sirriniydim…
Sirrə bürünüb gedirəm.
Aç qəlbini, hamıya aç!
Son kəz görünüb…
Gedirəm!

Can verdikcə can yasağa,
Qürub çökdü gözdə ağa,
Sən olmuşdum, mən olmağa
Sənnən arınıb gedirəm…

Elə susdum… eşitmədin,
Elə yandım… qış ötmədi.
Məni bu dərd üşütmədi,
Səndə qorunub gedirəm…

Əziz MUSA.Yeni şeirlər

Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü,
“İlham çeşməsi” qəzetinin təsisçisi və baş redaktoru,
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü

QOYMA QOCALMAĞA

Soruş aşiqinin hər gün halını,
Qoru gözün kimi şanda balını,
Kəs payız yolunu, kəs qış yolunu,
Qoyma qocalmağa sən məni, gülüm.

Şirin təbəssümlə, xoş nəvazişlə,
Ömrümə nur çilə şirin gülüşlə,
Odlu məhəbbətlə, odlu atəşlə,
Qoyma qocalmağa sən məni, gülüm.

Hər vaxt bəxtimizin taxtı, tacı ol.
Dərdimin, qəmimin bir əlacı ol,
Mənim tər çiçəyim, bar ağacım ol,
Qoyma qocalmağa sən məni, gülüm.

Adın ki, düşməyir heç vaxt dilimdən,
Nəğmə oxuyuram hər gün gülümdən,
Hər yerdə, hər zaman tut sən əlimdən,
Qoyma qocalmağa sən məni, gülüm.

Gecə yuxumda ol , gündüz yanımda,
Ruhunla bəzənir vallah canım da,
Mənə təsəli ver hər bir anımda,
Qoyma qocalmağa sən məni, gülüm.

Bezmərəm nə qədər eyləsən də naz,
Hərdən könlümü al nə olar, bir az,
Denən qarşıdadı hələ bahar, yaz,
Qoyma qocalmağa sən məni, gülüm.

HƏR ZAMAN

Düzlük, etibar görərsən hər bir zaman düz əldən.
Vəfa etibar gözləmə hər gördüyün gözəldən,
Bu dünyada sevinc də var, göz yaşı da, kədər də,
Belə olub, onu bil ki, fani dünya əzəldən.

Təbiətin hər qarışı tamaşadı, tamaşa,
Ayı, Günü nur çiləyir hər çiçəyə, hər daşa,
Gözəlliyi bəxş eləyir gündə neçə göz, qaşa,
Hər şeyi gözəl yaradır yeri, göyü düzəldən.

Gecəsi aylı, ulduzludu, günəşlidi səhəri,
Hər şeyin öz zamanı var, hər bir şeyin öz yeri,
Hələ aça bilməmişik çox qıfılı, çox sirri,
Yaranan torpağa dönür, gül göyərir xəzəldən.

Hər sənəti biləndə də gərək kamil biləsən,
El-obanın məclisinə alnı açıq gələsən,
Əziz Musa ağır otur, çox da qalxma zilə sən,
Şeir, sənət meydanında bir qala qur qəzəldən.

Əziz MUSA.”İstəmirəm”

Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü,
“İlham çeşməsi” qəzetinin təsisçisi və baş redaktoru,
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü

Bu sevgimiz bir bəzəkdi aləmə,
Gəl könlümü sən viranə eyləmə,
Bir gülüşün dəyər min-min məlhəmə,
İstəmirəm göz yaşımı görəsən

Bilirsən ki, odsuz-közsüz yanmışam,
Gülüm səni qəlbim, gözüm sanmışam,
Səni görüb ayı, günü danmışam,
İstəmirəm göz yaşımı görəsən.

Bu məhəbbət Məcnun edib məni də,
Gözlərimdən qovub duman, çəni də,
İstəyirəm gülər görəm səni də,
İstəmirəm göz yaşımı görəsən.

Bir qönçəsən, tər ətirli çiçəksən,
Sən ömrümə yaraşıqsan, bəzəksən,
Göydən gələn naz-qəmzəli mələksən,
İstəmirəm göz yaşımı görəsən.

Bu sevdadan inanma ki, mən dönəm,
Al canımı qaş gözünlə ey sənəm,
Öldürəcək vallah məni qüssə-qəm,
İstəmirəm göz yaşımı görəsən.

Əziz Musa məhəbbətə baş əyər,
Dözmək olmur çatılıbsa qaş əyər,
Ürək yanıb, süzülürsə yaş əgər,
İstəmirəm göz yaşımı görəsən.

Əziz MUSA.”Bu nağıllar”

Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü,
“İlham çeşməsi” qəzetinin təsisçisi və baş redaktoru,
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü

Taleyim, qismətim tuş gəldi qəmə,
Dərdimi, qəmimi qoymuşam dəmə,
Bu sevgi bir quru nağılmış demə,
Daha nağıllara inanmıram mən.

Xoşdu söz eşitmək gözəl dilindən,
Neyləyim ayrıldım qönçə gülümdən,
Sevdalı günlərim uçdu əlimdən,
Daha nağıllara inanmıram mən.

Dindirsən bir qəhər boğacaq məni,
Çəkəcək qoynuna od-ocaq məni,
Bu həsrət deyəsən udacaq məni,
Daha nağıllara inanmıram mən.

Döndü gizlənpaça sevda oyunu,
Sevdim, əzizlədim bəstə boyunu,
Əzbərdən bilirəm”Leyli Məcnun”u,
Daha nağıllara inanmıram mən.

İndi nağılları gözüm söyləyir,
Nağılar gecəni səhər eyləyir,
Ötən günlər üçün qəlbim göynəyir,
Daha nağıllara inanmıram mən.

Xalq şairi Rəsul RZA.Seçmə şeirlər

Mən torpağam

Mən torpağam, məni atəş yandırmaz;
tərkibimdə kömürüm var,
külüm var.
Mən baharam çəmən-çəmən
çiçəyim var, gülüm var.
Mən küləyəm, əsməsəm,
kim bilər ki, mən varam.
Mən buludam, səhraları susuz görüb,
ağlaram.
Mən ürəyəm, döyünməsəm
ölərəm.
Mən insanam,
sadə insan əlinin
yaratdığı nemətlərlə öyünməsəm
ölərəm.
Mən işığam – qaranlığın qənimi,
Mən insanam,
daşıyıram qəlbimdə
dünyaların sevincini, qəmini.
Maraq dolu gözəm mən,
baxmaya bilmərəm.
Qarlı dağdan süzülən çayam mən,
axmaya bilmərəm.
Mən insanam,
vətənim var, elim var.
Ən böyük həqiqəti,
azadlığı, məhəbbəti, nifrəti –
söyləməyə qadir olan
dilim var.
Mən bir qranitəm ki,
hər parçamda duyulur
bərkliyim,
döyüşdə möhkəmliyim,
ülfətdə kövrəkliyim.
Mən insanam, ülfətsiz –
ölərəm.
Məhəbbətsiz, nifrətsiz –
ölərəm.
Mən bulağam,
tapşırıqla axmıram.
Mən həyatam,
həmişə yoldayam:
nəfəsdəyəm, arzudayam,
baxışdayam, ürəkdəyəm, qoldayam.
Mən torpağam, nemətimi, varımı
zəhmət sevən insanlarla bölərəm.
Mən ürəyəm, döyünməsəm
ölərəm.

1963

Torpaq

Torpaq bomboz;
elə bil ki, üzünə
dəmrov düşüb.
Bir yanda çadar-çadar,
bir yanda doxsan yaşlı qoca üzü kimi
bürüşüb.
Bir yanda anasını görmüş uşaq kimi
sevincli, çiçəkli,
bir yanda susuz.
Bir yanda sudan bezar.
Bir yanda qumu qaynar.
Bir yanda örtüyü qar.
Torpaq həm çörək verir bizə,
Həm su.
Həm son mənzilimizə yer verir.
Nəsil-nəsil qəlbimizdə yaşayır
onu itirmək qorxusu.

1965

Soruş

Od nə çəkdi,
küldən soruş!
Baş nə çəkdi,
dildən soruş!
İşə susuz barmaqların
kədərini insan bilir.
Nəğmələrin həsrətini
bir qırılmış teldən soruş!
Ömrün çətin yollarında
daşa ləpir salsa ayaq,
gün nə çəkdi,
ildən soruş!
Zülmətliyin möhnətini
kor söyləsin!
Bəm xalların fəryadını
zildən soruş!
Mən kölgəsiz bağ görmədim,
El dərdi tək dağ görmədim,
Gözlərimi yumub açdım
neçə dostu sağ görmədim.
Nələr çəkdi çaylaq daşı
seldən soruş!
Yollar uzun, mənzil uzaq.
Sərt daşlara dözmür ayaq.
Dözsün gərək.
Dözsün gərək.
Kim zirvəyə qalxar, deyin,
Yollar boyu hər pilləni
birgünləri, yüzilləri
qəlbimizlə,
beynimizlə
ömrümüzlə
doldurmasaq.
Mən yolçuyam
Od nə çəkdi,
küldən soruş!
hansı şerim,
hansı sözüm
yaşayacaq məndən sonra?
Mən bilmirəm,
eldən soruş!

Bakı, yanvar, 1964

Darısallıq

Uzun illər sıxdı məni:
gah çəkmələrim –
bəzən uzunu, bəzən eni ilə,
Gah ötüb keçən ilə təəssüfüm.
Gah ümidim, yeni ilə.
Gah dünyanın dərdi, qəmi sıxdı məni,
gah corablarımın boğazı,
Gah alçaq buludların qalın pərdəsi;
Gah bir nadan qələmindən
tökülən yazı.
Gah avtomat qələmin bahalığı.
Gah sözün ucuzluğu.
Gah köynəyimin yaxalığı.
Qırıb çıxmaq istədim
“olar”, olmaz” çərçivəsindən.
Dedilər yox, yox!
Dəblərə, qaydalara gir!
Vərdişləri, adətləri gözlə!
Sığallı dillə yaz!
Sıxdılar məni,
maddələrlə, sözlərlə…
İş otağım
on iki metr yarım.
Altısında
mən,
yazı masam,
həsrətim, ümidim.
Sabir.
Heminquey.
Tavandan süzülən damcıların izi.
Bricid Bordonun
bığsız, pişik üzü.
Falk, Mikayıl,
Tağı,
Bəhlulun nəvəsi.
İlk sırada olmaq
və qalmaq həvəsi.
Altı metr belə.
Altı yarım:
kitablar, kitablar, kitablarım.
Pəncərələr sıxdı məni
uzunsov dördbucaqda göstərib
küçənin evlərlə sərhədlənmiş yarğanını.
Maşınlar sıxdı məni
markalarına münasib.
Sıxdı məni vaqonların
güzgülü kupeləri və
yol hesabatını yoxlayan mühasib.
Məsafələr metrlərlə,
işıq kilovatlarla doldurulub.
Nəğmələr oktava içində
Xəstələrin hərarəti
dərəcələr içində.
İri meyvələr dənələrə,
üzüm-göz yaşı gilələrə dolub.
Şəhərimin yaşıllığı
ölçülüb, biçilib
salınıb rəqəmlərə.
Dağlar darıxıb göyə qalxıb
dərələr çöküb yerə.
Darıxır insan
hüdudlar, ölçülər içində.
Yayda uzun gündüzlər,
qışda uzun gecələr içində.
Deyirəm:
öləndə, atın
ən dərin dəryaya məni;
qaldırıb buludlardan yuxarı!
Son yolum uzun,
son mənzilim geniş olsun barı
Yox, yox.
Ən dərin dəryalar da
sahillərin çənbəri içindədir.
Görünür,
darısqallıq kənarda deyil;
hər meyvənin tumunda,
hər canlının hüceyrəsində,
hər binanın daşında, kərpicindədir.
Görünür,
yolumuz budur.
Zərurəti dərk etməyincə
gedirik, gedəcəyik
Darısqallıqdan keçə-keçə…

1967

Xalq şairi Nigar RƏFİBƏYLİ.Seçmə şeirlər

ANARA

Hicranın ağırdır, dözə bilmirəm,
O uca dağlardan en gəl, Anarım!
Körpə ayaqların yaman yorulub,
Sinəmin üstündə dincəl, Anarım.

Sənsiz nə gecəm var, nə də gündüzüm,
Sən gedəndən bəri gülməyib üzüm,
Gəl uzun kiprikli körpəcə quzum,
Anarım, Anarım, gözəl Anarım!

Sən ceyran gözlüsən, çatmaqaşlısan,
Tayın-tuşun yoxdur, yar-yoldaşlısan,
Bəlkə məndən ayrı gözü yaşlısan,
Olmuş bu ayrılıq əngəl, Anarım!

Dağların sinəsi lalə, bənövşə,
Yaylaqlar qonağı ol sən həmişə,
Qoyma bu daqlara bir xəzan düşə,
Tökülə yollara xəzəl, Anarım!

DURNA

Mən
yuxuda durna oluram
gecələr,
Çırpıb qanadlarımı
yerdən üzülürəm.
Geniş-geniş havalarda səf çəkən
Durnaların qatarında düzülürəm.
Uçuruq uça bildikcə,
Uçuruq diyar-diyar…
Uçuruq – qəlbimizdə
Torpaqdan aldığımız
Ən şirin,
Ən incə,
Ən sevimli arzular.

Uçuruq uça bildikcə…
Bizə həsrət qalan ellərə
Qanad salırıq,
Uca-uca dağların başında
Əylənib qonaq qalırıq.
Torpağın ətrini aparırıq
Ulduzların aləminə.
Həyat səsi qatırıq
Göydə soyuq-soyuq işıqlanan
ayın yalqızlıq qəminə.
Səhər
şəfəqlər oyadır məni.
Sevinə-sevinə durub
Qalxıram ayağa:
Sonra bütün günü
Nə həvəsim olur,
Nə macalım,
Bir də yerdən üzülüb
durna olmağa.

HƏBİBƏYƏ

Gənclik şəklimə baxdın
– Nə gözəldin, nə incəydin, – dedin.
Fikrə daldın. Gözlərin doldu.
– Niyə ağlayırsan, – dedim.
Şükür Allaha, ölməmişəm ki…
Dinmədin. Gözlərinin inci yaşı
Damla-damla töküldü
yanağından…
Anlayırdım, sən
gözəlliyin, incəliyin,
bir də əbədi olaraq
ötüb-keçən gəncliyin
ölümünə ağlayırdın…

13 aprel, 1963

DÜŞÜNCƏLƏR

Ağır düşüncələr içindəyəm
bu axşam,
Bilmirəm,
ömrümü düzmü,
əyrimi yaşamışam.
Ömür keçdi
axıb gedən sular kimi.
Əsib keçdi sevinclərim
bir qanadsız rüzgar kimi.
İndi ağır düşüncələr içindəyəm,
Bilmirəm
kiməm
nəyəm?
Ey mənim gəncliyimi xatırladan, təzə qız,
bu sözləri səninçün
yazır titrəyir əlim,
Yazır ki, sən heç zaman,
ey ağıllı gözəlim,
Olmayasan mənimtək
dünyada yapyalqız.
Saçına dən düşəndə
ömrünün budağından
bir yarpaq salmayasan.
Belə həzin axşamlar
ağır-ağır fikirlər
bəhrinə dalmayasan.

BAHAR NƏĞMƏSİ

Yaşıllanır çöllər, oyanır torpaq,
Bəzənir gəlintək hər dərə, hər dağ,
Ruhuma bir adət olur çırpınmaq.
Məhəbbətim səndə, könlüm səndədir,
Bahar nə nazəndə, nə nəzandədir.

Gah yoluna çıxdım, gah yola saldım,
Gah intizar çəkdim, həsrətdə qaldım.
Qışda sorağını uzaqdan aldım,
Dedim əmanətim, eşqim səndədir,
Bahar nə nazəndə, nə nəzandədir.

Xoş nəğmələr qoşdum sənin adına,
Saf bir nəfəs kimi çatdın dadıma.
Bir həzin axşamda düşsəm yadına
Bil ki, məhəbbətim, könlüm səndədir,
Bahar nə nazəndə, nə nəzandədir.

Azərbaycanın ilk Dövlət Mükafatı laureatı Əliağa VAHİD.Qəzəllər

Dəlidir

Demə Məcnuna dəli, bəlkə də Leyla dəlidir
Eşq olan yerdə bütün aqilü dana dəlidir.

Saldı Yusif kimi öz sevgilisin zəncirə
Qoydu rüsvalıqı aləmdə Züleyxa dəlidir.

Eşq zincirinin iftadəsi bir mən degiləm
Həvəs-i silsileyi eşq ilə dünya dəlidir.

Sarılır çiğninə gah qoynuna, gah qamətinə
Əjdəhalər kimi ol zülfi çəlipa dəlidir.

Bir vəfasız gül üçün naləsi dünyanı tutur
Aşiqin qəlbi kimi, bülbülü şeyda dəlidir.

Bircə Şirin ilə Fərhada məzəmmət yoxdur
Vadiyi eşqdə Varmiq dəli, Əzra delidir

Əl götürməz bu qara gözlülərin zülfündən
Hər yetən zənn eləyir Vahidi guya dəlidir.

Gözəldir

Hər aşiqə öz istədiyi yarı gözəldir,
Hər bülbülə öz sevdiyi gülzarı gözəldir.

İlqarı gözəl olmayanı istəməz aşiq,
Can ver elə cananə ki ilqarı gözəldir.

Mən bir uca boylu gözəlin zülfünə bəndəm
Rüxsarı gözəl, şivəsi, rəftarı gözəldir.

Yüzlərlə gözəl başqa vilayətdə də çoxdur,
Amma bizim ölkə bütün – elcari gözəldir.

Yar olsa mənimlə mənə biganə nə eylər?
Uçmaz elə bir xanə ki memarı gözəldir.

Mən istədiyimçün o gülü qeyri də sevdi
Qiymətli o şeydir ki xiridarı gözəldir.

Vahid, mənə insaf elə, sima ilə baxma,
Əhsən elə bir şairə əşarı gözəldir.

Bəs nə deyim?

Mən o şuxə güli-rəna deməyim, bəs nə deyim?
Aşiqə bülbülü-şeyda deməyim, bəs nə deyim?

Min gözəl görsə gözüm, bir kərə doymaz könlüm,
Bu kiçik qətrəyə dərya deməyim, bəs nə deyim?

Mən əgər eşqidə Məcnun deyiləm bəs nəçiyəm?
Sevdiyim dilbərə Leyla deməyim, bəs nə deyim?

Çırpınır quş kimi hər zülfünü gördükcə könül,
Mən bu divanəyə rüsva deməyim, bəs nə deyim?

Gözlərin həsrətini çəkməyən aşiq yoxdur,
Sənə mən afəti-dünya deməyim, bəs nə deyim?

Bu şirinlik, bu lətafət ki, sənin var gözəlim!
Sənə güldən də mən əla deməyim, bəs nə deyim?

Eşqidən bir bu qədər söyləmək olmaz Vahid,
Mən bu məcnunluğa sevda deməyim, bəs nə deyim?

Dindir məni hərdən, gözəlim

Dindir məni hərdən, gözəlim, fürsət olanda,
Vəslin bizə bir an, nə olar, qismət olanda?

Bax, gör, məni zülfün ne perişanliğa saldı
Bir gün açaram dərdimi cəmiyyət olanda.

Yüzlərlə cəfa etsən, unutmaz seni könlüm
Fikrimdəsən, ey gül, yenə hər söhbət olanda

Biganə əgər olmasa, tez vəslə yetərdik
Kim xeyr görüb düşməni kəmfürsət olanda?

Zülfün ki, tutub ruyini, çox qorxuram ondan
Aləm toxunar bir-birinə zülmət olanda

Könlüm necə sənsiz, gözəlim, naləsiz olsun
Bülbül dayanarmı gülünə həsrət olanda?

Vahid,hələ qarşında böyük bir gələcək var
Dünya bizə ləzzət verəcək cənnət olanda!

Nə dedin bəs?

Məndən, könül , o nazlı nigarə nə dedin bəs?
Çəkdin o güləndamı kenarə,nə dedin bəs?

Əvvəl bunu bildim ki,dedin aşiqin öldü
Ondan sora ol şuxə dübarə nə dedin bəs?

Mən məst yıxıldım o dilaramı gorəntək,
Evlər yıxan o çeşmi-xumarə nə dedin bəs?

Meydənmi qızarmışdı onun arizi-ali,
Ziynət vərən ol baği-baharə nə dedin bəs?

Mən xəsteyi-eşq olduğumu sordumu səndən,
Göstərdimi bimarinə çarə,nə dedin bəs?

Dami-qəmi-hicranə nəhayət verəcəkmi,
Bu barədə ol laləuzarə nə dedin bəs?

Dərdindən ölən Vahidi heç bir soruşurmu,
Ol bikəsi kim qoydu məzarə, nə dedin bəs?

Yalvarma

Könül, vəfasız olan nazlı yarə yalvarma!
Nə e’tibar ona, bi’etibarə, yalvarma!

Darıxma, yaxşı-yaman ruzgarımız keçəcək,
Bu beş gün ömrə görə ruzgarə yalvarma!

Sənin də bir gün olar novbaharın, ey bülbül,
Xəzan cəfasına səbr eylə, xarə yalvarma!

Faqirə, aciz, məzlumə ehtiram eylə,
Əduyə, qaniçənə, zülmkarə yalvarma!

Vətən uğrunda ölüm mərd üçün səadətdir,
Həyat üçün fələki-kəcmədarə yalvarma!

Müxalif əhlinə baş əymə, sən də Mənsur ol,
“Ənəlhəqq” üstə çəkilsən də darə yalvarma!

Məhəbbət əhlinə, Vahid, həmişə xidmət eylə,
Nə təcdarə, nə bir şəhriyarə yalvarma!

Olsa

Ölməzdim əgər sən kimi bir dilbərim olsa,
Bir afəti-çan, şuxi-mələkmənzərim olsa.

Hər gun dolanıb başına qurbanin olardım,
Pərvanəsifət ucmağa balüərim olsa.

Mən də sevilərdim bütün aşiqlər icində,
Ahuləri Məçnun eləyən gözlərim olsa.

Kuyində mənə qoy nə bilir eyləsin əqyar,
Əlbəttə, çəzasın cəkər ALLAH kərim olsa.

Biganəyə mən bir belə minnətmi edərdim,
Könlüm kimi bir yari-vəfapərvərim olsa.

Vahid demərəm dərdimi mən başqa nigarə,
Yarım bilir eşgində nə dərdi-sərim olsa.

Olmasa da

Yanında dilbərimin etibarım olmasa da,
Yenə qəmin çəkərəm, qəmküsarım olmasa da.

Bədəndə yarı canım qalmayıb, gedib yarım,
Gərək dözəm qəmi – hicranə, yarım olmasa da.

Günüm ki, tar olub o zülf əlindən, ey tari,
Tərənnüm eylə, səni tari, tarım olmasa da.

Üzün xəyali bəsimdir behişti – kuyində,
Yüz il xəyalıma gəlməz, baharım olmasa da.

Ləbinlə məst gözün hər düşəndə xatirimə,
Şərabə rəğbətim artır, xumarım olmasa da.

Mənim bir ahim ilə şəmlər yanır gecələr,
Toxunma, şöleyi – eşqəm, şərarım olmasa da.

Kəməndi – zülfilə, Vahid, özüm şikar oldum,
Mənim o ahu baxışlı şikarım olmasa da.

Xalq şairi Məmməd RAHİM.Seçmə şeirlər

Eylər

Vətən oğlu öz canını
El uğrunda qurban eylər.
Aşıq coşar məclislərdə
Bu şöhrəti dastan eylər.

Gəlmə düşman, gəlmə düşman,
Məndən sənə olmaz aman.
Hər daşımda var bir aslan,
O, qalxanda tufan eylər.

Çala bilməz sər tərlanı,
Bu elləri yaxşı tanı.
Gəl başına gen dünyanı
Məğrur ordum zindan eylər.

Çox güvənmə, gəl özünə
Mil salaram cüt gözünə.
Bir damcı qan əvəzinə
Qoç Koroğlum min qan eylər.

Keçdi

Yenə gülşəndən ötüb gözləri afət keçdi.
Yenə şahanə xuram etdi, qiyamət keçdi.

İzlədim sayə kimi yar baxıb güldü qəşəng,
Göstərib aşıqinə xeyli nəzakət keçdi.

Coşdu şaxlardakı bülbül onu gördükdə yenə,
İlk baharım verərək bağə təravət keçdi.

Unudub yar məni zənn eyləyəcək küsmüşdüm,
Onu gördükdə sönüb cümlə ədavət keçdi.

Ahu gözlüm yenə səyyad kimi gəlsin Rahim,
Aşıqin günləri ol şux ilə şərbət keçdi.

Əməkdar incəsənət xadimi Mədinə GÜLGÜN.Seçmə şeirlər

* * *

Məhəbbət aşiyanımdır, ona sadiq qalar könlüm,
Dəniz tək çağlayar, hərdən bulud tək dolar könlüm.

Düşər tufanlara bəzən, əyilməz əssə də yellər,
Çinar tək yollar üstündə durub sayə salar könlüm.

Sənin sənsizliyin canan məni biixtiyar etdi,
Sınır bir ney, qırıq bir saz tutub daim çalar könlüm.

Uçar qartal kimi, dağlar başında yurd salar hərdən,
Dəmadəm intizar gözlər kimi, fikrə dalar könlüm.

Mənə min-min gözəllər də gəlib baş əysələr, billah,
Yenə pak eşqinə, bir də sənə heyran olar könlüm.

Deyirlər Gülgün and içmiş, yenə sadiqdir andına,
Bu odlar yurduna fəxrim deyib, ilham alar könlüm.

KİM DEYİR

Kim deyir bitməmiş qalacaq nəğməm,
Kim deyir sınacaq könül tarım da.
Elə alovludur, odludur sinəm
Qalmaz arzularım, qalmaz yarıda.

Kim deyir bu günüm olacaq röya,
Sabah unudulub gedəsiyəm mən?
Qarışıb nə qədər şirin arzuya
Yenə də, yenə də ötəsiyəm mən

Kim deyir… inanma hər deyilənə,
Mən böyük dənizin bir damlasıyam.
Yazmağı öz xalqım öyrətdi mənə,
Mən onun danışan, dinən sazıyam.

Kim deyir bu gün var, sabah yoxuq biz,
Hər deyilən sözə inanmayın ha.
Həyat bir dalğalı, haraylı dəniz,
Dalğalar gah enər, gah qalxar şaha.

Ləpələr bir insan ömrünə bənzər,
Ləpələr bitməmiş, ləpələr gələr.
Sahil qumlarına səpildikcə zər
Suların qoynundan nəğmə yüksələr.

Bu səhər dünyaya ilkin göz açan
Gör neçə oğul var, gör neçə qız var.
Kim deyir qonaqdır dünyada insan
Bizim sabahımız, sabahımız var.

Həyatda daş üstə daş qoyan kəsin
Ömrü qara daşa dönərmi deyin.
Bu insan nəfəsli torpağın, ərzin,
Odu, hərarəti sönərmi deyin.

Kim deyir bitməmiş qalacaq nəğməm,
İnanma, inanma hər deyilənə.
Beşikdə qımışıb, ağlayan körpə
Sanki şirin mahnı oxuyur mənə.

Kim deyir bu günüm olacaq röya,
Sabah unudulub gedəsiyəm mən.
Qarışıb nə qədər şirin arzuya
Yenə də, yenə də ötəsiyəm mən…

CAVANLIQ

Bir zaman başımın tacı olmuşdun,
Ay məni tərk edib gedən cavanlıq.
Əlimin, qolumun gücü olmuşdun,
İndi tamaşa et, gendən, cavanlıq.

Sən qanad üstündən qanadmı taxdın,
Ya kükrəyən seltək məcradan çıxdın.
Bəlkə taleyimdən bezib, darıxdın,
Bir vida demədin nədən, cavanlıq?

Getdin, gözlərimin nuru azaldı.
Ömrümə bir xəzan fəsli yazıldı
Əlim əllərindən yaman üzüldü,
Könlümü halbahal edən cavanlıq.

Sənə vəfasızmı deyim, nə deyim.
Könül qıran sözmü deyim, nə deyim.
Nə deyim, nə deyim, gəlmir ürəyim.
Sən atlı, piyada mənəm, cavanlıq.

1987

OLMADI

Gəl təzə bir şəkil dedin, çəkdirək,
Qayğılar əlindən macal olmadı.
Sonra yaşa dolduq, yoruldu ürək,
O həvəs olmadı, o hal olmadı.

Ömrümüz uzunu vaxt aradıq biz,
Vaxtın karvanında keçdi ömrümüz.
İndi kül altında sönməkdədir köz,
Arzuya çatmağa vüsal olmadı.

Göz işıqdan düşdü, ayaq taqətdən,
Biz qaça bilmədik bu həqiqətdən.
Bir körpü salındı bizə, həsrətdən,
Bu həqiqət oldu, xəyal olmadı.

Qocalıq bir yandan, həsrət bir yandan
Bizi öldürmədi, elədi candan.
Kədər könlümüzə qapı açandan
Niskilimiz əmri-mahal olmadı.

Taleyin yoluna yağış, qar düşdü,
Nə rahatlıq düşdü, nə bahar düşdü.
Başımıza göydən dolular düşdü,
Bu qovqalı başa sığal olmadı.

Elə bir-birinə təsəlli verdik,
Bu boş təsəllidə nə əlac gördük?
Ayları, illəri belə itirdik,
O sahilə gedən bir yol olmadı

Daha təsəlliyə ehtiyac da yox,
Qocalıq dərdinə bir əlac da yox.
Candan qüvvət də yox, qolda güc də yox,
Bu yazı olmadı, iqbal olmadı.

Gəl bir təzə şəkil dedin, çəkdirək,
Bir körpə quş ötdü hey kövrək-kövrək.
Heyif yaşa dolduq, yoruldu ürək,
Nə həvəs olmadı, nə hal olmadı,
O sahilə gedən bir yol olmadı.

1989

Xalq şairi Balaş AZƏROĞLU.Seçmə şeirlər

XƏZƏR, AY XƏZƏR…

Sahili sarı qumlu,
Dalğası ağ Xəzərim.
Qum üstə bardaş qurub
Gəl oturaq, Xəzərim.
Mən balıqçı deyiləm,
Qayığım yox, torum yox,
Dalğalarla döyüşə
Qollarımda zorum yox.
Sən göy gözlü mələksən,
Dumandan örpəyin var.
Göyərçin ləpələrdən
Qırçınlı köynəyin var.
Nəğmən vüsal andırar,
Ürəyimi yandırar.
Sahili sarı qumlu,
Dalğası ağ Xəzərim.
Gəl uzanıb sübhədək
Hey danışaq, Xəzərim.
Sahilə axşam qonur,
Ürəyimə qəm qonur.
Ayrılığın yamandır.
Bircə kəlmə, bircə söz
Yadıgar de, amandı.
Səhər günəş doğanda
Aparar karvan məni,
Kim bilir ki, bir də sən
Görərsən haçan məni.
Hələ əldə fürsət var,
Hələ vaxt var, möhlət var,
Hələ göylər yenicə
Dumanlanır, qaralır,
Hələ sübhə çox qalır.
Qaziyanda otaqlar
Ulduz-ulduz alışdı,
Pəncərədən axan nur
Dalğalara qarışdı.
Gəl bu isti qum üstə
Bir də verək baş-başa,
Danış, danış Xəzərim.
Uşaqlıq illərimə
Sənsən tanış, Xəzərim…

Pəhləvi şəhəri,1938

KÖMÜRÇÜ QIZ

Hələ şərq tərəfdə göyün rəngi qan,
Yenicə boylanır üfüqdən səhər.
Fəqət yavaş-yavaş söküldükcə dan
Qırmızı boyanır yaşıl təpələr…
Buludlar axışır səmada lay-lay,
Sönür göy üzündə rəngi solmuş ay.

Niyardan şəhərə uzanan yolu
Odur, ağır-ağır bir nəfər gəlir.
Əlində kisə var kömürlə dolu,
O qız nə dayanır, nə də dincəlir,
“Amandır görməsin məni pasiban” –
Deyə nəfəs belə almır qorxudan.

Bilir ki, zəhməti gedəcək heçə
Şəhərə keçməsə o ehtiyatla…
Bəlkə də yatmamış qız bütün gecə
Hələ ilk axşamdan çıxmışdı yola.
Kim bilir, kim bilir nə vaxtdan bəri
O qız bu yollarda açır səhəri.

Başında yaylıq yox, ayaqlar yalın,
Dalında ən ağır kömür şələsi.
Ehtiyac içində boğulanların
Kəsibdir çiynini ömür şələsi…
Bu yerdə insana ömür də yükdür,
Həyatı, nəşəsi, eşqi sönükdür.

Donub yanağında damla-damla tər,
O yenə küçədə şələ gəzdirir.
Kim bilir, yuxudan durub bir nəfər
Bəlkə kömür ala, hələ gəzdirir,
O hələ gəzdirir sata kömrünü
Kömürdən qaradır özünün günü.

Axıb yanağına gözünün yaşı,
Ötürüb köksünü o qız dərindən.
Bu haldan alışır qəlbinin başı.
(Qəzəbim qaldırır daşı yerindən)
Deyirəm nə üçün gecə sübhə tək
Çalışan insanlar ac qalsın gərək?!

Bu bir cəhənnəmdir odsuz, ocaqsız,
Görür deməsəm də arif olanlar.
Odur bu atəşdə odlanır bu qız.
Fəqət nə tüstü var, nə də duman var.
Ey ağa, deməyin həyatdır bu da.
Bir gün düşəcəksən özün bu oda…

Ərdəbil, 1941

Xalq şairi Söhrab TAHİR.Seçmə şeirlər

Öləndə…

Öləndə kəfənim ikiqat olsun,
Mən həm o tayınam, həm də bu tayın.
Qoy bütün dünyaya belə yayılsın,
Öləndən sonra da birlik harayım.

Öləndə kəfənim ikiqat olsun,
Ruhum o taydadır, qəbrim bu tayda.
Dözümlü xalqıma heykəl qoyulsun,
Ortadan qurumuş bir dəli çayda.

Bir gün xalqım üçün şairləşəndə,
Şair torpağıma quylanacağam.
Vətən birləşəndə,
Xalq birləşəndə,
Mən də öz qəbrimdən boylanacağam.

Daha

Dədi dərd olmuşdur elin də mənə,
Ağladım, bir naşı güləndə mənə,
Heç kəs ağlamasın öləndə mənə,
Mən heç vaxt, heç zaman ölmərəm daha!

Azad qardaşım var, onunla xoşam,
mən gərək sahili sahilə qoşam,
iki bölünməkdən elə qorxmuşam
Çöpü də ikiyə bölmərəm daha!

Dənizlər, dəryalar mənə dayazdır,
Ən dərin bir çay var, o da Arazdır.
Mənə görüş verin, azadlıq azdır,
Görüşsəm ayrılmaq bilmərəm daha.

Ömrümdən qürbətlər, yadlar qovulsun,
Keçmişim yiyəsiz qaldı, qoy olsun!…
Ancaq gələcəyim mənimki olsun,
Mən onu ömrümdən silmərəm daha!

Mənim səadətim hardasa itdi,
O asan gəlmişdi, asan da getdi,
Mənə nə etdisə səadət etdi,
Bədbaxt səadətə gülmərəm daha!

Qorxaqlar önümdə çöküb əyilsin,
Vətənsiz vüqarım göyə dikəlsin;
Deyin azadlığa ardımca gəlsin,
Mən onun ardınca gəlmərəm daha.

Tərif

Tərifin qəribə hörməti vardır,
Tərifin neçə cür sifəti vardır.
Vardır başqasını pisləyən tərif,
Bir söyüş tərif var, bir ögey tərif,
Borc tərif, bəy tərif, həm giley tərif.

Bir az tərifinin vaxtı keçəndə
Köhnə rezin kimi boşalır adam,
Durub tərif üçün qapılar gəzir,
Tərif naqqalını tapıb dincəlir,
Köhnə rezin kimi boşalır adam.
Acı xəmir kimi turşalır adam.

Hansı iclasdasa dəliqanlını
Dilucu təriflə cilovlayırlar,
Neçə qarınqulu indi hardasa
Nəsə tərifləyib pilovlayırlar.

Olanı deyəndə ləzzəti olmur,
Olanı deyəndə bu tərif olmur,
İstəyir ver ona olan dünyanı,
Ləzzət vermək üçün gərək deyəsən
Onun qalmayanla, olmayanını.

Bəzən özləri də utanıb qalır
Başsızı başlıca tərifləyənlər.
Bir yaxşı adamı pisləmək üçün
Bir pisi yaxşıca tərifləyənlər.

Tərifin nə yaman hörməti vardır,
Tərifin neçə cür sifəti vardır,
Ancaq tərif yoxdur,
Var düz, var yalan,
Tərifdir-yalandır nə varsa qalan.

Ürək

Demişdi bir daha sevməyəcəyəm,
Bəs niyə bir daha səhv etdi erək.
Bu səhvin qızaran gün batımında
Məni quzu kimi mələtdi ürək.

Necə də ağırdır bu sevgi-sovqat,
haraya çapırsan, ey yəhərsiz at,
Məni kitab kimi büküb ikiqat
Səhifə-səhifəseyrəltdi ürək.

Tap onu, tap onu mehriban falçı,
Nədir dağ sinəmi yaxan bu sacı,
O bir nağıl oldu, mən bir nağılçı,
Danışıb hamını kövrəltdi ürək.

Ona öyüd verdim, sözümü kəsdi,
Bu mənə birinci, sonuncu dərsdir,
Dedim ki, dünyadan yapışaq, bəsdir,
Başıma dünyanı hərlətdi ürək.

Yandı özü yanmış dünya halıma,
Düşdü sınıq səslər ömür valıma,
Bulud gözlərini sıxdı yoluma,
Mənə ağlamağı öyrətdi ürək.

Ucalıq yolunu sevgidə gördü,
Axdı gözlərimə Füzuli dərdi,
Hər şeyi sevgiyə sədəqə verdi,
gözünü dünyaya bərəltdi ürək.

Anamın əlləri

Anamın əlləri yadıma düşüb,
Öpüb gözüm üstə qoymaq istərəm.
Əlinin kötəyi necə şirindir,
Şirin kötəyindən doymaq istərəm.

Alın qırışının dərinliyində,
Bu gün fikir-fikir olub itmişəm.
Ana kötəyinin şirinliyində
Məst olub,
Məst olub, huşa gedmişəm.

Hirslənib o məni hərdən döyəndə,
Yaşlı gözlərini qırpıb yumardı.
Xırda əllərinin titrəyişindən
Nəsihət tökülər,
Öyüd damardı.

Bir az “qudurmuşam”,
Dəcəlləşmişəm,
Anam cızığıma salaydı məni.
Özünü kötəyin altına atıb
Atamın əlindən alaydı məni!

Niyə öpməmişəm ana əlindən,
Ovcunda naz gülü əkməmişəm heç?!
Hamının nazını çəksəm də bəzən
Anamın nazını çəkməmişəm heç.

Xalq şairi Fikrət QOCA.Seçmə şeirlər

NECƏSƏN

Allahım, neyləyim ki, bu qanmazlar qansın.
Barı bir dəfə ağıllı söz deyəydilər;
Deyəydim: Necəsiniz, qanmayın, atamız yansın.

GÜNAH

Ağıllı: Gözələ baxmaq savabdı – dedi,
günaha batdı.
Bəziləri o saat çadraya əl atdı.

QAYDASI VAR

Çalmağın da, oynamağın da qaydası var.
Qaydasız yerdə
kar-kor olmağın da faydası var.

YAZIĞIM GƏLİR

Nələr görməyir gözüm,
Həm görüm, həm də dözüm…
Gözə hayıfım gəlir.
Bu nadan adamlara
Acı sözlər yazardım.
Sözə hayıfım gəlir.

SEVGİ

Sevgi ən şirin nemət,
Həm də ən ağır işdi.
Leyli-Məcnuna qalsa,
Kökümüz kəsilmişdi.

DÜNYA

Dünya qəliz dünyadı,
Sən yaşa, döz, dünyadı.
Dünya haqlı olacaq,
Əyri ya düz dünyadı.

HƏKİM VƏ XƏSTƏ

Dedilər: ağır xəstədir.
Xəstə lap can üstədir.
Həkim işə girişdi.
Dedi: çox ağır işdir.
Vaxt əridi, gün keçdi,
Həkim lap əldən düşdü.
Xəstə də durub baxır,
Nə ağlamır, nə gülmür.
Həkim yazıq neyləsin?
Xəstə dirənib durub,
Xəstə ölmür ki… ölmür!

Xalq şairi Qabil.Seçmə şeirlər

* * *

… Nə xıltın var, nə ləkən,
Nə qorxun, nə səksəkən,
İsmətin, şəxsiyyətin,
Gül kimi təbiətin.
Özü elə əsərdir.
Özü əla əsərdir!
Adam adam deyilsə,
Yazdığı da hədərdir!

* * *

Toxucu olmaq istəsən,
Millə zarafat eləmə!
… Yazıçı olmaq istəsən,
Dillə zarafat eləmə!

* * *

Çaxmağı çək,
Yansın ürəklərin qurdu,
Qaradan-quradan
Təmizləyək ana yurdu!

Xalq şairi Xəlil Rza ULUTÜRK.Seçmə şeirlər

Yurdum, sənin sağlığına
Bir məclisdə unuduldum,
Mey içdilər hər gələnin sağlığına,
Hər gedənin sağlığına.
Yaxasına qonduğumuz mavi gölün sağlığına,
Mey gətirən şux gözəlin sağlığına.
Güldandakı qızıl gülün sağlığına,
Xoş qədəmli ayın, ilin sağlığına

Unuduldum.Nə tutuldum, nə pərt oldum,
Pıçıldadım öz-özümə – Xəlil, sənin sağlığına!
Dörd ümmanı qucaqlayan ürəyinin sağlığına!
Qoşqar, Savalan dayağı kürəyinin sağlığına!
Qibtə etsin qoy dan yeri saçlarının
təkəm-seyrək ağlığına,
Ey dost, sənin sağlığına!
Otuz illik döyüşündə bir əsrlik yol keçdin sən,
Basılmadın, sarsılmadın.
Heç bir zaman qoltuqlara qısılmadın.
Şax yeridin öz yolunla, düz yolunla!
Mən heyranam sənin qaya dözümünə, dağlığına.
Dodağıma sıxa-sıxa piyaləni,
İçirəm bu şəlaləni, könlüm, sənin sağlığına!

Dost, ya düşmən görüşünə bircə an da gecikməyən,
Heç bir zaman xəstələnməz,
Ruhu enməz, əhdə sadiq, beyni yanar, qəlbi qaynar
Bir oğul var – Xəlil, sənin sağlığına!
Sən elə bir qartalsan ki, qalxmağın var, enməyin yox.
Sən elə bir ocaqsan ki, yanmağın var, sönməyin yox.

Sən elə bir yolçusan ki , məsləkindən dönməyin yox,
Tərif, çələng paylananda susmağın var, dinməyin yox.
Ayağın Yer kürəsində, əlin çatır Aya, Marsa,
Cahanda beş oğul varsa, sənsən biri, Xəlil Rza!
Şerimizin xoş taleyi, ağ baxtısan,
Döyüşkənmi deyim sənə, sən döyüşlər paytaxtısan!
Heç bilmirəm əfv elərmi dostlar məni?
Mən ötdüm bu təranəni, bürüyərkən vüqar məni.
Elim-günüm, səsim-ünüm,
Bu qənd-şəkər piyaləni vurdum sənin sağlığına,
Öz sağlığım bəhanədir, yurdum, sənin sağlığına!

İlham üstündə

Kameram – qızıl saray, barmaqlığım – bağça, lək,
Əyləşdim şah taxtımda şerin hökmdarı tək.
Ərzin hökmdarı tək!
Qarşımda ağ vərəqlər… büllur bahar səhəri,
Qələmimdə sıyrılmış Misri qılınc kəsəri.
Mürəkkəbim – Göygölüm bir cüt mavi damlası,
İlhamım – əzəmətli bir Xəzər qasırğası.
Köksüm – alov kürəsi, üzüm-gözüm dan yeri,
Barmaqlarım – günəşin şüa-şüa telləri.
Addımlarım – toprakdan bir azca hündür, uca
Hazıram varıb keçim xəttüstüva boyunca.
Gülüm qaima nigaran obadayam, eldəyəm,
Rövşənəm, zindanda yox, doğma Çənlibeldəyəm.

Xalq şairi Cabir NOVRUZ.Seçmə şeirlər

Gecikmiş məhəbbət

Sən gizli gəlmisən ömrümə, inan
Bu gizli eşq ilə yaşayacağam.
Dünyanın ən böyük yükü sayılan,
Gecikmiş məhəbbət daşıyacağam.

Sən mənim ömrümdə açan çiçəksən
Onu ürəyimdə bəsləyəcəyəm
Sən məni heç zaman görməyəcəksən,
Mən səni hər zaman gözləyəcəyəm.

Uzaqdan göz qoyub gözünə sənin,
Sanki görəcəyam Allahımı mən.
Düşüb qarış-qarış izinə sənin
Əzbərləyəcəyəm yollarını mən.

Səni zərrə-zərrə kəşf edəcəyəm
Səni milyon kərə kəşf edəcəyəm
Ərini, oğlunu öyrənəcəyəm,
Rəngini, qoxunu öyrənəcəyəm.

Hər günü adınla başlayacağam,
Hər günü adınla bitirəcəyəm.
Səni röyalarda axtaracağam
Səni xəyallarda itirəcəyəm.

Sən məni heç zaman duymayacaqsan
Mən bütün ömrünü izləyəcəyəm.
Sən mənə məhəl də qoymayacaqsan,
Mən səni həmişə səsləyəcəyəm.

Hər gün mənim üçün doğulacaqsan…
Hər gün mənim üçün yox olacaqsan.
Mənim sevincim də sən olacaqsan,
Mənim kədərim də sən olacaqsan.

Mən sənin adına hər saat, hər an
Qəlbimdə məktublar yollayacağam.
Sən heç vaxt fikrimdən çıxmayacaqsan
Mən heç vaxt yadında qalmayacağam.

Beləcə…həsrətlə qocalacağam,
Belə enəcəyəm, ucalacağam.

Keçib hər alovdan, keçib hər oddan,
Böyük əzabımdan şad olacağam.
Sən mənə həyatda ən doğma adam
Mən sənə yaddan da yad olacağam.

Sən ömr edəcəksən ayrı adamla
Mən kiməm, nəçiyəm bilməyəcəksən.
Bir gün bu dünyadan sənin adınla
Köçüb gedəcəyəm, bilməyəcəksən.

Mənim ölməz şeirlərim

Xoş gəlmisiz bu dünyaya, balalarım,
Sevinclərim, əzablarım, bəlalarım.
Siz gəldiniz, bilirsiniz neylədiniz?
Oğul idim, məni ata eylədiniz.
Qəşənglərim, kifirlərim, keçəllərim,
Fərman verib
Anama da nənə adı
bəxş eyləyən dəcəllərim.
Aşıb-daşdı evimizdə gülüşünüz,
Bilirsizmi nələr etdi gəlişiniz?
Gəlişiniz qələm çəkdi dincliyimə,
Gəlişiniz nöqtə qoydu gəncliyimə.
Siz gəldiniz, öz-özümü unutdum mən,
Siz gəldiniz, “mən” sözünü unutdum mən.
Hara getsəm indi sizi düşünürəm,
Hələ xırda, hələ qısa ömrünüzü düşünürəm.
Hara getsəm sizin üçün dən yığıram,
Nə dən yığsam üçünüzə tən yığıram.
Düşünürəm bu Müşfiqin, bu Vüqarın, bu
Mirzənin,
Bircə kərə demirəm ki, bu da mənim.
Anam deyir: -Heç özünə baxmayırsan, oğul,
tamam,
Vallah, sənə özüm paltar alasıyam.
Nə eləsin axı anam,
Onlar mənim balamdırsa,
Mən də onun balasıyam.
Çiçəksiniz, həyatımla bitirmişəm,
Bu dünyaya mən üç insan gətirmişəm,
Milyonların qabağında cavabdehəm
onlar üçün,
İstəyirəm şer deyəm onlar üçün.
Oxusunlar ağılları kəsən zaman,
Öz oğlundan, öz qızından küsən zaman.
Salam mənim Mirzələrim, Vüqarlarım,
Müşfiqlərim,
Evimizin çıraqları – işıqlarım.
Siz ölməzlik abidəsi,
Əsrlərə gedib çatan ata səsi.
Sizin üçün gündüz əsib, gecə əsib,
Soyuqları, istiləri dilim ilə yalamışam.
Sözlərimin mən boyundan min yol kəsib,
Sizin xırda boyunuza calamışam.
Arzularım, əməllərim,
Mənə oxşar diri sözlü, diri gözlü
heykəllərim.
Yuxunuzdan duran zaman gecələri
İtirirəm sətirləri, hecaları,
dil-dil ötən ilhamım da dildən düşür,
Qoca nənə, cavan ana əldən düşür.
Mirzə, Vüqar qoymur məni ürəyimə qulaq
asam,
Kiçik Müşfiq istəmir ki, şer yazam,
Kim deyim bu dərdimi,
Böyük Müşfiq sağ olsaydı bu halıma
dözərdimi?!
Sizin üçün qənd alaram, bal alaram,
Min arzumu, istəyimi qanadaram.
Sizi, əziz balalarım,
Sətir-sətir böyüdürəm,
Misra-misra yaradıram.
Sevinclərim, əzablarım,
Yüz-yüz susan, yazılmayan şerlərə
cavablarım.
Vaxt olub ki, dediyimdən dönməmişəm –
sizin üçün!
Vaxt olub ki, vəzifəli bir alçağın
Qabağında dinməmişəm sizin üçün!
Bax, bu ata əllərimlə toyunuzu edəcəyəm,
Bu dünyaya verib sizi,
Sonra sakit,
Sonra rahat, bu dünyadan gedəcəyəm.
Belə ömür mənə xoşdur.
Öz səhvini görməyənlər,
Heç nə yaza bilməyənlər
Məndən sonra desələr ki, az yazmışdır,
Onda çıxın ortalığa,
Ömrüm boyu yaratdığım şerlərim –
işıqlarım.
Onda çıxın ortalığa,
Mirzələrim, Vüqarlarım, Müşfiqlərim!

1965

Xalq şairi Nəbi XƏZRİ.Seçmə şeirlər

Mənim ürəyim

Hər payız dərdimi pıçıldayaraq,
Tökülür ağacdan sapsarı yarpaq.
Dinlə, o həsrətlə səslənən qovaq,
Mənim ürəyimdir, mənim ürəyim.

Məhəbbət sonsuzdur, ömürsə qısa,
Nə olar, sədaqət əbədi qalsa!
Kimin ürəyində bir tel qırılsa,
Mənim ürəyimdir, mənim ürəyim.

Üzlərdə, gözlərdə sevgi oxunur,
Məhəbbət ürəkdən-ürəyə qonur.
Gözəllər gözündə o atəş, o nur
Mənim ürəyimdir, mənim ürəyim.

Bulağam, suyumdan doyunca için!
Çəmənəm, mehriban-mehriban keçin!
Min çiçək içindən bir lalə seçin-
Mənim ürəyimdir, mənim ürəyim.

Şairin qəlbində min bir dilək var,
Çələng toxumağa gül var, çiçək var.
Nə qədər dünyada sevən ürək var,
Mənim ürəyimdir, mənim ürəyim.

* * *

İllər gəldi, təzə – təzə
İşıq verdi qəlbə, gözə
Düşdu bizim bəxtimizə,
Məşəl kimi, yanan ürək.

Xalqın, elin, diləyidir,
Vaxtın, əsrin, gərəyidir.
Ürəklərin, ürəyidir.
Məşəl kimi yanan ürək..

Sözü doğma, özü əziz,
Göylər işıq, səma təmiz.
Oldu nurlu talleyimiz.
Məşəl kimi yanan ürək.

İllər gəlib, parlaq – parlaq
Çiçəklənib ana torpaq
Sabahlara yol açacaq
Məşəl kimi yanan ürək.

Xalq şairi Nəriman HƏSƏNZADƏ.”Ürək”

Qələm əlimdədir, danışmır ürək,
Bu nədir, elə bil heç mən deyiləm.
Görəsən nə üçün alışmır ürək,
Yoxsa şairliyə vida deyirəm?

Gözlərim görməsin bircə o günü,
Dəftəri açmamış, sinəmi açım.
Bilsəm susdugumu, ya söndüyümü
Sətrim qəbrim olar, nidam baş daşım!

Elə oturmuşam, deyərsən buzam,
Bir soyuq meh dəyir üzümə hərdən.
Düzü nə yorğunam, nə yuxusuzam
Nə oldu, bəs mənə nə oldu birdən?

Ağardı saçlarım başımda tək-tək,
Görünən dağlara çatıb aşıram.
Bundan tutulmusan bəlkə, ay ürək?
Bəlkə görübsən ki, başqalaşıram?

Ağ güllər bitirir bu qara torpaq,
Hələ ki, qaradır yal-yamacları.
Əvvəl ağ saçları sayırdım, ancaq
İndi də sayıram qara saçları.

Qoy başım ağarsın, qınamaz heç kim,
Təki deməsinlər əsərsiz oldu.
Bədənim od tutub, yanır ürəyim,
De, niyə sən bundan xəbərsiz oldun?

Səni gözləmişəm əlimdə qələm,
Əsibdi ruhuma sərin bir külək.
Sən gizli yanmısan, mən bilməmişəm,
Qələmi götürdən sənmişsən demək.
Nə yaman qorxuzdun məni ay ürək…

Xalq şairi Zəlimxan YAQUB.”Özün yazdın hər qisməti”

Bu öy mənim öyüm deyil,
Özünsən öyün sahibi.
Tikən də sən, yıxan da sən,
Bu kəndin, köyün sahibi.

Oddan eşqin, nurdan üzün,
Tərəfisən haqqın, düzün.
Quranın, kitabın, sözün,
Əlifin, beyin sahibi.

Sümüyə bürüdün əti,
Özün yazdın hər qisməti.
Dizimdən alma qüvvəti,
Dizimdə heyin sahibi.

Qara bəxtim, qaraçuxam,
Sənin əlin, mənim yaxam.
Mən kiməm ki, şərik çıxam?
Sənsən hər şeyin sahibi.

Gecə-gündüz çəkər ahı,
Zəlimxandır dərdin şahı.
Bağışla, varsa günahı,
Ey yerin-göyün sahibi!

30 iyul 2004

Xalq şairi Bəxtiyar VAHABZADƏ.”Yağma, yağış”

Hacıbaba Həsənov bəstələmişdir

Göylər çənə büründükcə
Ürəyimi bürüyür qəm.
Yağma, yağış, yağma, yağış,
Mən görüşə tələsirəm.

Mənim şirin sevincimə
Acı zəhər sən qatma gəl.
Göy çəməndə yol gözləyən
Sevgilimi islatma gəl.

Pəncərəmə hicran yazır
Damcıların naxış-naxış.
Mən görüşə tələsirəm
Yağma, yağış, yağma, yağış,

Ürəyini boşaltmasın
Bu gün göylər insan kimi,
Mən ki, açmaq istəyirəm
Sevgilimə ürəyimi.

Yağsan da mən gedəcəyəm.
Görüşəndə yağışda biz.
Üstümüzdə açılacaq
Çətir kimi öz eşqimiz.

1953

Xalq şairi Mirvarid DİLBAZİ.Seçmə şeirlər

Gəlin gəlir

Toylarımızın bəzəyi olan “Evimizə gəlin gəlir” mahnısı çox gözəldi. Bu şeiri Mirvarid Dilbazi bacısıoğlu Vəfa Quluzudənin toy günü üçün yazlbmış. Ruhları şad olsun.

EVimizə gəlin gəlir,
Sığallayıb telin gəlir,
Görüşünə elin gəlir,
Çıraqları gur yandıraq.
Aşıqlar çalsın sazları,
Rəqs eləsin el qızları,
Qoy dolansın təzə ayın,
Başına yer ulduzları.
Evə sevinc, fərəh gəlir,
Çəmənlərdən çiçək gəlir,
Bir işıqlı ürək gəlir,
Məşəlləri odlandıraq.
Sağ əli qızlar başına,
İncilər, nazlar başına.
Oxşayır tovuz quşuna,
Evləri işıqlandıraq.
İki qonçə cavan gəlir,
Gül yanında reyhan gəlir,
Şümşadboylu oğlan gəlir,
Bu oğlanı şadlandıraq.
Bəzəyib şamlar əlini,
Asta gətir bəy gəlini,
Azərbaycan gözəlini
Nurlu çıraq adlandıraq.

Ana

Əziz anam, can anam,
Mənim mehriban anam
Arzum budur hər səhər
Səndən əvvəl oyanam.
Gecələr oyaq anam,
Ömrümə dayaq anam,
İstərəm tez böyüyüb,
Qulluğunda dayanım.

Atam

Atam evə gələndə,
Elə bil ki, nur saçır,
Anamın çöhrəsində,
Təbəssüm çiçək açır.
Gülür qardaşım,bacım,
Sevinir babam,nənəm,
Atam işdən gələndə,
Ən çox sevinən mənəm

Nənəm

Nənəmi çox sevirəm,
Dəyməyirəm xətrinə.
Heyran qalmışam onun,
Saçlarının ətrinə.
O, mənə söhbət açır,
Yurdun igidlərindən.
Dilində nağıllaşan
Vətən igidlərindən.

Babam

Yaman sevirəm,
Babamı yaman.
Ayrılmaram mən
Ondan bircə an.
Sözü -söhbəti
Şəkərdir, şəkər.
Belə babadan
De, kim əl çəkər.

Xalq şairi Hüseyn ARİF.”İnciyərəm mən”

Yaz fəsli çəməndə üzün gülməsə,
Hər güldən, çiçəkdən inciyərəm mən.
Azca yanağının rəngi dəyişsə,
Bu çəndən, çisəkdən inciyərəm mən.

Dolan, gəz elləri cavan yaşında,
Yanında cəm olsun yar-yoldaşın da.
Dağılsa, tellərin bulaq başında,
Dağlarda küləkdən inciyərəm mən.

Həm sevinc görmüşəm yolunda, həm qəm,
Yaz dəfə dəyişib hökmünü aləm.
Arabir yanılıb xətrinə dəysəm,
Sinəmdə ürəkdən inciyərəm mən.

Xalq şairi Osman SARIVƏLLİ.”Olar”

(Bir məktuba cavab)

Elə demə, qan ağlaram, sevgilim,
Yadlar mənə gülər, sənə ar olar.
Duman qopar, alov çıxar başımdan,
Nəmli gözlərimdə dünya dar olar.

Bir addım yanımdan ayrı düşərkən,
Mənə dağ çəkirsən hər yazanda sən.
Bağlıdır qəlbinə qəlbim əzəldən,
Könüllər bir olsa, etibar olar.

Daş deyil hicranı duymaya, insan,
Gəlir xəyalıma xəyalın hər an,
Öz könül dostundan, öz sirdaşından,
Canan vəfa görsə, vəfadar olar.

Qəlbimi satmadım mən hər yetənə,
İlqarım, peymanım möhkəmdir yenə.
Özgə nəyim vardır vəd edim sənə-
Şairin dövləti bir ilqar olar.

Yalta, may, 1939.

Xalq şairi Vaqif SƏMƏDOĞLU.”Unut, unut daha vaxtdır”

Unut, unut daha vaxtdır,
Vaxtın özü qara baxtdır,
Əsir külək, ötür ömür,
Həyat gülür, ölüm gülür,
İnsan gülür, aləm gülür
Özünü dərdə atana
Kədərə, qəmə batana …
Gülə-gülə çıx dünyaya,
Sevin, şadlan yana-yana,
Camaat bir yana dursun,
Yazığın gəlsin anana…
İndi ağla gülə-gülə,
İndi yaşa bilə-bilə…
Ancaq gülüb sevinməkçin
Bir ümiddən, bir şeirdən,
Bir də ki, Şopendən qalan
Musiqidən uzaq dolan…

Xalq şairi Səməd VURĞUN.”Dünya”

Buludlar dağılır uzaqda lay-lay,
Yenə öz yerində yuvarlanır ay,
Fəqət nə Cəlal var, nə də ki, Humay,
Nə ömrə acıyır, nə yaşa, dünya.

Ulduzlar havanın bağrını dəlir,
Qayalı dağlardan duman yüksəlir,
Xəyalım gecəni salama gəlir,
Çapdırır atını birbaşa dünya.

Ellərə baxıram bağçalı, bağlı,
Göylərə baxıram qapısı bağlı,
Kainat ixtiyar, sirli, soraqlı,
Əzəldən yaranıb tamaşa dünya.

Bir də görürsən ki,açılan solur,
Düşünən bir beyin bir torpaq olur.
Bir yandan boşalır, bir yandan dolur,
Sirrini verməyir sirdaşa dünya.

Əzəldən belədir, çünki kainat,
Cahan daimidir, ömur amanat.
Əldən-ələ keçir vəfasız həyat.
Biz gəldi-gedərik, sən yaşa dünya!

Rafiq ODAY.”Arzum sülh adında göyərçin oldu”

Göyər, ümid payım, göyər, çin oldu,
ALP ƏR gerçək oldu, GÖY ƏR çin oldu.
Arzum sülh adında göyərçin oldu,
Qondu Sumqayıtın sinəsi üstə.

Çəkəndən üstündən Quzey əlini,
Əritdi şəhərim buz heykəlini.
Neçə ərən oğul öz heykəlini,
Yondu Sumqayıtın sinəsi üstə.

Baxıb qibtə edir indi “o yanlar”, –
Bir vaxt ayağının altın oyanlar…
Heyrətdən – ilk dəfə qədəm qoyanlar,
Dondu Sumqayıtın sinəsi üstə.

Bacar nazını çək, qoru – evindi,
Baxdım könlüm güldü, gözüm sevindi.
Bir vaxt bircə parkı vardısa, indi
Ondu Sumqayıtın sinəsi üstə.

Sahilsiz dənizə sevgi limandı,
Xoşbəxtlik gətirər, sev ki, limandı.
İnsana, Tanrıya sevgi – imandı,
Dindi Sumqayıtın sinəsi üstə.

Sökülən dan, batan gün ah yerisə,
Dünya düzələrmi günah yerisə?!
Sən sülh qapısısan, pənah yerisən
İndi Sumqayıtın sinəsi üstə.

Göyər, ümid payım, göyər, çin oldu,
ALP ƏR gerçək oldu, GÖY ƏR çin oldu.
Arzum sülh adında göyərçin oldu,
Qondu Sumqayıtın sinəsi üstə.