Month: Avqust 2016

Bu yazımızda Zeynelabidin Makas’ın yayına hazırladığı “Azerbaycan Çağdaş Hikâye Antolojisi”ni sizlere tanıtacak ve kitaptan kısa bir hikâye sunacağız.
Söz konusu olan kitap Kültür Bakanlığının “Türk Dünyası Edebiyatı” serisinin 19. kitabı olarak 1991 yılında 10.000 adet olarak basılmıştır.
Kapak düzeni Ümit Yüksel tarafından tasarlanan kitap 16×24 cm ebadında olup 22+729 sayfadan ibarettir.
Kitabı yayına hazırlayan Yrd. Doç. Dr. Zeynelabidin Makas 1952 Iğdır doğumlu olup bundan başka:

1-Türk Halk Hikâyelerinde Zaman
2-Türk Dünyasından Masallar
3-Çağdaş Azerbaycan Âşık Şiiri Biçimleri

isimli kitapları da bulunmaktadır.
Tanıtmakta olduğumuz Kitabın sunuş yazısına Prof. Dr. Dursun Yıldırım şöyle başlıyor:
“Azerbaycan Türkleri, bizim gibi Oğuz dairesine mensuptur. Batı Türkçesi’nin Doğu kanadını teşkil ederler. Azerbaycan Türkleri tarafından “ Azerbaycan Edebiyatı” tabiri yenidir. Daha önceleri “Azerbaycan Türkleri, Azerbaycan Türk Dili, Azerbaycan Türk Edebiyatı” tabirleri kullanılmaktaydı. Ancak Bugünkü (1991)Sovyet resmî görüşü içinde “Azerbaycan Edebiyatı” ve etnik ad olarak Azerî tabiri kullanılmaktadır. Amacımız farklı alfabeler içinde kendini Türk dili ile ifade eden yazar ve şairlerle Türkiye okuyucusunu tanıştırmak olduğuna göre, burada tabirler için yanlış/doğru tartışmasına girmenin bizi bir sonuca ulaştırmayacağı açıktır. Okuyucu ile yazar ve şair arasına girmektense onları başbaşa bırakmak daha doğru olur, düşüncesindeyiz.”
Azerbaycan Çağdaş Hikâye Antolojisi adlı bu eserde Azerbaycanlı elli dört yazarın birer hikâyesi bulunmaktadır. Kitaba dâhil edilen hikâyeler rastgele seçilmemiş, yazarların mevcut eserlerinden ilgili olanlar tarandıktan sonra alınmıştır. Buradaki gaye Azerbaycanlı hikâyeciler ile Azeri hikâyeciliğini Anadolu okuyucusu ile tanıştırmaktır. Bunu sağlamak için de Celil Mehmedguluzade’den başlayıp kronolojik bir sıra takip edilerek Vagıf Sultanhanlı’ya kadar elden geçirilen yazarlardan seçilen hikâyelerle zengin içerikli bir antoloji meydana getirilmiştir. Nitekim eserin giriş yazısını yazan Azerbaycanlı âlim Prof. Dr. Kasım Kasımzade de bu konuyu özellikle belirtmiştir.
Okuyucunun daha objektif bir mukayese yapmasını sağlamak amacıyla hikâyeler Azerî Türkçesiyle kitapta yer almakta olup eserin sonuna Azerice bir sözlük de ilave edilmiştir.
Örnek teşkil etmesi bakımından kitaptan aldığımız Masallı ilçesinin Mollaoba köyünde 1923 yılında doğan âlim, şair ve yazar Gülhüseyin HÜSEYİNOĞLU’nun Ana isimli hikâyesini sunuyoruz.

ANA
Men, onun tez tez tenha gûşelere çekilerek ağladığını eşidirdim. Bir defe özüm de bunun şâhidi olmuş, ona teselli verme arzusu ile yanına getmiş, lakin bir kemle de danışabilmemişdim. Ahı men ona ne deyebilerdim? Hamı ona “darıhma, al Leyla hala, mektup gelmeyende ne olar, yegin uzak yerdedir, Allah goysa özü geler” dedikleri halde, ona aynı sözlerle men de teselli verebilirdim mi? Yoh, asla yoh! Bes onda gece-gündüz sızlayan kalbini nece soyutmalı idim? Bunları düşünende nitgim tutulur, üreyim şiddetle çırpınırdı.Leyla hala bizim gonşumuz idi. Yaralanıp cepheden gayıtdığım günden beri o, hemîşe bize gelip geder, menimle söhbet etmeyi çok severdi. Men ise onu her defe görende derdim tezelener, bir anda başımın üstünü keder bulutları alardı. Leyla hala bu kimi durumlarda üzüme diggetle bahar, gussemin asıl sebebini bilmediyinden, ince ve mihriban sesi ile mene teselli verirdi.
Ana senin boyuna gurban, darıhma, igidin başına çoh işler geler, oğul, şükür Allah’a ki, sağ-salamat gelip çıhmısan!..Yaraların da sağalıp… biraz zayıfsan, ne olar, o da düzeler, yeter ki, canın sağ olsun!..
Birgün bahçamızdakigocapalıt ağacının kölgesinde uzanıp kitap ohuyordum. Birden ürek yahan, yanıklı bir ses meni kitapdan ayırdı. Dinlemeye başladım; kim ise ağlayır, hazîn hazîn bayatı deyirdi.
Ezizim Balaban’ı
Asta çal balabanı.
Hamının balası geldi,
Bes menim balam hanı?..

Tüylerim ürperdi, bedenime yayılan üşütme iliklerime işledi. Tâlihinden yanıklı yanıklı şikâyet eden bu gadın sedâsı mene tanış geldi. Ayağa durup gomşu hayata bahdım; ağlayan o idi. Leyla hala. O, evlerinin gabağında oturup, tohuduğu orabı gözyaşları ile isladırdı. Bu hal, meni son derece müteessir etdi. Onun yanına gitmek istedim, ele bu vaht bir sahsağan uçup, Leyla hala ile bizim bağımızı ayıran hendeyin üstündeki garağaca gondu ve gığıldamağa başladı. Gulağına kuş sesi deyen Leyla hala, gafleten yuhudan oyanan adamlar kimi, tez başını galdırdı ve şad heberler müjdecisi sahsağanı görüp sevindi. O, ayağa galhdı ve çohdan ahtardığı kuşa heyacanla müracaat etdi:
-Ey nisgilli anaların hoş müjdecisi sahsağan, eger balam gelecekse, yerini deyişdir; sahsağan, yerini deyişdir…
Sahsağan ise budagdaoturup, yerinden terpenmirdi.
Ana kalbi daha dözebilmir, bütün dertlerini açıp ona söyleyirdi:
-Ahı men anayam, sahsağan, balam gelecekse, yerini deyiş, eşidirsen mi? Yerini deyiş…
Sahsağan gonduğu ağacda itinasız oturup, ganatlarını oynadırdı. İntizar ana ise, mahzûn bahışlarını ondan çekmeyerek ümidle gözleyirdi. Onun bu hali ve yalvarışları meni son derece müteessir etdi. Ağır düşünceler içinde çırpınırken, birdenbire haradansa ağlıma bir fikir geldi: sahsağanı uçurtmak. Ele bu maksatla da bürünüe bürüne garağacın altına geldim ve yeden bi daş götürüp atdım; kuş uçdu. Bu an elebil ananın da kablinden keder uçdu, onun gözyaşları gurudu, rengi açıldı, titreyen dodaglarına tebessüm gondu…
Men onun sevincle “şükür, şükür” deye eve girdiyini görüp, yapdığımdan razı bir vaziyetde geri döndüm.
Bu hadise aynı şekilde sabah da devam etdi. Yazık Leyla hala oğlunun sağ olduğuna inanır, daha ağlamırdı.
Ancak men, onu aldatmağıma peşman olmuş, vicdan azabı çekmeye başlamışdım. Leyla halanın günahı ne idi, niye men hegigeti ondan gizledirdim? Cephe dosdumun hâhişini, son sözlerini, vesiyyetini yerine getirmemekde men haklı idim mi? Bu sualler dâima meni düşündürür, kalbim sıhır, ezirdi.
Sahsağanı uçurtduğuma teessüf edirdim. Ancak ne etmek olardı, artık geç idi, kuş bu işe örgeşdiyinden, Leyla halanın nevâzişkâr sesini eşiden kimi kanat açıp fezalar uçar, ana sevinir, men ise geherlenirdim.

İsti Ağustos günlerinde biri idi. Hayatda oturup söhbet edirdik. Birneçe gonu-gomşu, tanış-bilişimiz bize toplaşmışdı, Leyla hala da burada idi. Biraz söhbetten sonra emim üzünü mene tutup, cephede olup bitenlerden danışmağımı hâhiş eledi. Men, oturanları birer birer nezerden keçirip, daha çoh Leyla halaya bahdım. Onun dâima yollar esiri olan hasretli bahışları bir an mene zillendi. Men, nedense tereddüt edip, danışmak istemirdim. O, bunu hissetdiyinden, yavaş ve titrek bir sesle dedi:
-Danış, oğlum, danış, şirin söhbetinle ana kalbini dindir.
-Eziz dostlar, gulag asın, size gehremen bir ellimiz bâresinde danışacağam. Deyerek, söze başladım…
Men evvelce, onunla ilk defa nece görüşdüyümden, çiyin çiyine vuruşduğumuz savaş meydanlarından, onun cesaretinden nakl edip, sonra asıl metlebe keçdim:
-Biz cepheye getdiyimiz zaman birbirimizden ayrılmamaya and içmişdik. Lâkin amansız ecel bizi ayırdı. Şiddetli vuruşmaların birinde dostum köksünden yaralandı ve bir an içerisinde yıldırım çarpmış ağaç kimi yere serildi. Men, tez özümü ona yetirdim. Dostumu gan aparırdı. Tez başını yerden galdırıp dizlerimin üstüne aldım, ellerimle saçını sığalladım. “Sen ne edirsen, dostum, kalk yaran çoh da ağır deyil, keçip geder” dedim. “Yoh…mene teselli verme… Dostum… Senden bir hâhişim var: Vetene dönsen, bize gedip gözü yol çeken anamın gözlerinden öpersen…Deyersen ki, veten evladı eve dönende…o, yollar üste durup meni gözleyende…Bes menim balam hanı…hanı? Deyerek ağlamasın…”
Dostum bu sözleri deyip daha danışmadı, şefget bacıları yetişene geder dizlerimin üstünde can verdi.
Biz, onu hörmetle defn etdik. Onun cephe yoldaşları, onun ganını yerde goymayacaklarına dâir and içtiler. Men de onun cenazesi garşısında diz çökerek and içdim.
Sözümü gurtarıp Leyla halaya bahdım. Onun gözleri yaşarmışdı, sinesi aramsız galhıp enirdi. O, gözlerimin içine bahır, odlu bahışları ile meni sarsıdırdı. O bahışlar mene neler söyleyirdi? Men, Leyla halanın gözlerindenkalbini aydınca ohuyurdum. Buna göre de onun ızdırapları garşısında “o, senin oğlundur, ana , icâze ver gözlerinden öpüm” diyebilmedim ve üzümü emime tutup:
-Emi can, indi de görüm bele bir oğulun anasına ağlamak yahışar mı?
Emim, sualımın asıl mânâsını anlayıp, derinden köksünü ötürdü, Leyla halanı süzerek:
-Yoh, oğlum, yahışmaz; heç yahışmaz! Deye, cavap verdi…
Bu ehvalatdan sonra men hergün Leyla hala ile üzüze gelirdim. O, hemîşe aynı bahışlarla mene bahır, mahzun bahışları ile “balam hanı?” deyirdise de, sorulmağa dili varmır, cesareti tükenir, gorhudurdu!
Beli, o gorhudurdu… gorhudurdu… çünkü ana idi!
1944

SÖZLÜK

Özüm: kendim
Darıhmak: üzülmek
Yegin: mutlaka, elbette
Bes: peki, o halde
Gayıtmak: geri dönmek
Hemîşe: her zaman, daima
Gusse: gam, keder
Sağalmak: iyileşmek
Balaban: üflemeli çalgı
Bala: yavru, çocuk
Terpenmek: kımıldamak, hareket etmek
Ahtarmak: aramak
Nisgil: yürek ağrısı, dert
Dözmek: katlanmak, tahammül etmek
Hardan: nerden
Elebil: sanki

Hahiş: rica, istirham
Nevâziş: okşama, yakınlık gösterme
Geher: kahır, üzüntü
İsti: sıcak
Birneçe: birkaç
Üz: yüz, yön
Bâresinde: hususunda, hakkında
Çiyin çiyine: omuz omuza
Aparmak: götürmek, alıp gitmek
Sığamak: okşamak
Şefget bacıları: hemşire, hasta bakıcı
Aramsız: ara vermeden
Od: ateş
Bele: böyle
Ötürmek: geçirmek, bırakmak
Ehval: hal
Beli: evet, tamam

ə

Ayrı bedenlerde bir can olalım
Aşkın ateşını tene salalım
Dilek dileyelim,öyle kalalım
Bizi bizden başka kimse bilmesin.

Aşıkların yeri gülşenler,bağlar
İntizar çekerse yüregi ağlar
Sitemi dünyanı, cihani dağlar
Senden ayrı düşsem yüzüm gülmesin.

Ağlama sevdam sil gözdeki nemi
Tebessüm yağdır kov yüzdeki gamı
Ver elini olsun vüslatın demi
Hüzün rüzgarları bize gelmesin.

17.02.16.

Yine esiri oldum ipsiz duyğuların
Kalemi kim tutu
Kağıtı kim buldu
Amansız, zamansız bir şiir akıyor yine
İmansız, gümansız bir sevda yakıyor yine
Yüreğimi, gözlerimi sıkıyor yine
Kelimeleri boğazıma tıkıyor yine
İçimden nehirler akıyor yine
Yakıyor,yakıyor, yakıyor yine.
Ağaçları kalem yapsam
Irmakları mürekkep.
Bulutlara yazsam, yazsam yine
Postacı rüzgarlara bıraksam
Bir sabah vaktı.
Tenha bir sokakta
Yakalasa seni
Uzerine yağsa siirlerimi
İslatsa tenini
Kaplasa vücudunu
Anlatsa beni
Ağlatsa seni
Anlarmısın…

29.07.2016

Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Irak temsilcisi

Şanım kanım
Dört bir yanım
Yurdum canım
Azerbaycan

Şan şühretim
Bol servetim
Tek cennetim
Azerbaycan

Glüstanım
Din imanım
Son mekanım
Azerbaycan

Kardaşınam
Sır daşınam
Öz daşınam
Azerbaycan

Türkmenelim
Ruzgar selim
Ata dilim
Azerbaycan

Kan yaş töküm
Boynum büküm
Sensen köküm
Azerbaycan

Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Irak temsilcisi

Hasretin boy atmış boyumdan yüca
Xocalı derdine yakıldım nece
Şuşa hep başımda gemli düşünce
Gönlümde sen varsın,can Karabağım

Ben sana canımı vermek isterim
Gelib de gülünü dermek isterim
Atamın yurdusun görmek isterim
Gönlümde sen varsın ,can Karabağım

Söyle kimler oldu yolun bağlatan
Kahr olsun kadere bizi dağlatan
Laçin kelbecerdi bizi ağlatan
Gönlümde sen varsın,can Karabağım.

Ben senin oğlunum çekerim cefa
Dolanım başına günde bin defa
Duşmanı maf edib buluruz sefa
Gönlümde sen varsın,can Karabagım

Senin tarıfını babamdan sordum
Her gün hasretnle oturup durdum
Kurbanım ben sana a benim yurdum
Gönlümde sen varsın,can Karabagım

Kubatlı,Zengilan,Fizuli nerde
Hankenti,Cebrayil sızlama derde
Yeniden geleriz koynuna bir de
Gönlümde sen varsın,can Karabağım.

Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Irak temsilcisi

Not : Değerli ve sevgili Azerbaycan Edebiyatçılarına, Irak Türkmenler arsında büyük ün kazanan son Klasik şairlerimizden olan ( Osman Mazlum )’un Bir kaç Yazdığı Hoyratlarında ( Bayatılarında ) ele alıp içinde kapsayan Felsefeyı sizlere açıklamak istedim. İnşallah beğenirsiniz. Saygılarımla.

Cansize
Ruh ne yapsın cansıza
Erbill’iye şereftir
Kurban versin can, size.

Esat ERBİL

Türkmen edbiyatı Irak’ta ve dünya Edebiyatı arasında geniş bir yer almıştır, bu zengin edebiyat bir çok bölümlerden oluşmuştur bu nedenle de plansız içine girmekle insan oğlu dalları arasında kendini kayp eder … İşte bu zengin dallarından örnek olarak alırsak ( Şiir, Hoyrat, Dörtlük, Öykü, öykücük, Sahne, Piyes, Düz Yazı, Araştıma ve diğer dalları … ). Biz Türkmenlerin medeniyet tarihimizda olduğu gibi zengin bir geçmişimiz vardır bunada tarih sayfaları belge olarak ep iyi bir tanıktır.
Şüphesiz şayet dönersek çok eski tarih sayfalarına ve tarafsız bir araştırmacı gözü ile tarih sayfalarını titizce takıp edersek görünür ki Türkmenler asil yerleri Ortaasyadan gelen bir kavumdur ( Daha net Aslımız Azerbaycalı olduğumuzu İyice biliyoruz ), ve Irak toprakları verimli olduğu için orada yerleşmeleri Tarihi çok çok eskiden beridir tespit olunmuştur, nedeni ise çünkü Irakın Toprakları verimli bir toprak ve sürekli Türk aşiretleri arasında çıkan çatışmalar nedenile bir birlerinden uzak düşüp oraları seçmişlerdir. Bu göç tarihlerini iyice araştırırsak ve tarihçilerin belge ve Orhun Yazılarına dayanarak biz Türkmenlerin Irakta yerleşme tarihimiz çok eski olduğunu vurgulamaktadır ve dönemide ( Sümerler dönemine dayanmaktadır ) … Böylece tarihimiz koca bir tarihtir ve edebiyatımızda ona göre koca olmaktadır. Bu sözümüze tanık olduğu yüzlerce şair ve Efsanevi yazarlarımız bulunmaktadırlar, işte edebiyatımızda yüzlerce dev şair ve yazarlar bulunmaktadır ve bir kaç filozof şairlerimiz vardır ki onlarıın ismiyle biz Türkmenler İftihar etmekten onur duyarız. Örneğin : Farabi, Nesimi, Şairler Sultanı Fuzuli, Kabil, Şeyh Cercisler, Garibi, Nesrin ERBİL, Mehmet İzzet HATAT, Ata TERZİBAŞI, Mehmet Sadik, Osman MAZLUM ve diğerleri.
Burada onu vurgulamak istiyorum ki Türkmen Edebiyatında yüzlerce dev kilasik şairlerimiz vardır ama Irak Türkmenlerinin son Kilasik şairlerimizden ki kendisiyle uzun zamanlar bir ortamda dostluk edip ve bir kaç suhbetlerde bulunmuşuz ve faydalı bilgiler edebiyat yeteneğime bir hoca olarak sunmuştur oda ölmez şairimiz merhum Avukat ( Osman MAZLUMDUR ).
( Mazlum ) diye biliriz hayatını Türkmen Edebiyatına adadı, o hiç evlenmedi hayatına ortak seçmedi belkide hayat ortağı sadece Türkmen Edebiyatı oldu, o elinden geldiği kadar biz Türkmenlere bir çok ürünler sundu, böylece diyebiliriz ki ( Mazlum ) kişisel mutluluğundan Türkmen Milleti için vaz geçt, ve hayatını Edebiyatımıza kurban verdi, buda bizim görüşümüzde en büyük özveridir ve büyük takdire şayendir.
Söylediğimiz gibi ( Osaman MAZLUM ) Edebiyatimizin önemli bir sembölüdür ve değerli bir yeride vardır, onun hayatından kısa bilgiler vermeyi burada uygun görüyorum :

Asıl ismi ( Osman Mustafa Ali ), 1922 yılında Kerkük Şehrinde dünyaya göz açmiştir, ilk ve orta ve liseyi Kerkükte bitirdikten sonra 1952 yılında Bağdat Üniversitesinin Hukuk Fakültesine alınmıştır, 1956 yılında Fakülteyi başarıyla bitirirken, 1957 yılından itibaren özgür Avukatlıkta çalışmıştır, sonradan Kerkük Mahkemesinde Baş Katip görevine atanmıştır, uzun yıllar hizmet sunarken en son Emekliye ayrılmıştır. 22 Temmuz 1995 tarihinde fani dünyaya göz yumup Allahin rahmetine kavuşmuştur, ve bizden ebedi ayrılırken Türkmen Edebiyatımız en son Eski Kilasik Şairlerimizden toprağa verilmiştir, gömütü nurla dolsun amin.
Bu uzun zaman içersinde yoğun çalışmaları nedeniyle bir çok ürünler ortaya koymuştur onlardan :
1 – Kerkük Hoyratları ( 3 Cilt ) – 1956 – Bağdat.
2 – Gönlümün Defterinden – Şiirler – 1967 – Kerkük.
3 – Abidin – Şiirler – 1972 – Kerkük.
4 – Hoyratlar – 1975 – Bağdat.
5 – Horuzla Hasbihal – Dörtlükler – 1986 – Bağdat.
6 – En son Değerli Yazar ve Sanatçımız ( Behcet Gamgin ) Beyleri Mazlümün Kitaplarda bulunmayan şiir ve gazellerini bir kitaba yerleştirdi oda ( Osman Mazlumun Ülfetnamesi ) adında bir kitap ortaya koydu.
Yukarıda sıraladığımız kitaplar bir Türkmenlerin Kütüphanelerini zenginleştirip yeni eserler kazandırmıştır, bu münasebetle uzun zamandan beridir büyük şairimiz ( Osman Mazlum ) hakında yazmak istemişim ama yoğun işlerim nedeniyle yolumda engel olmuştur.
Bu gün firsatı buldum ve bu firsatı kaçırmamak için bir kaç Cinaslı Hoyralarından ele alıp onları iceleyip ve ne kadar anlamlı olduğunu ve ne kadar Felsefe ve dirayetli hikmetli anlamlar kapsadığını göstermek istedim, benim yorumum olabilir ( Mazlum ) yazdığı hoyratların yüzde bir ifade ettiği anlamlar vermemişim ama onu anmak ve ruhune bir fatihavermek ve onu unutmamak vefadan geldiği için güzel Hoyratlarından bazisini ele aldık umit ederim ki azda olsa bile vefa görevimi ödemiş olabilirim.
Ben yaptığım araştırma ( Mazlum )’un Hoyratlarını incelemek değil belki de ne kadar ( Mazlum ) usta bir şair ve şiirinde ve Hoyratlarında Mantik kullanan birsi olduğunu ve bu Hoyratlar ne amaçta yazıldığını ve ne Felsefeyi anlam taşıdığını ifade etmesini göstermek isti istiyorum, diğer yandan bu Hoyratlar biz Türkmanlerin Milli Kimliğimiz olduğunu gençlerin gözleri önüne seergilermek istedim ki her zaman bu Hoyratlar biz Türkmenlerinin kimlikleri olarak güvenmelerini istiyorum. Başka bir önemli neden ise oda Hoyrat Cinasli olması ve kanadları arasında anlam bütünlüğünü göstermek istedim ki gelecek aydın gençlerimiz ve yeni kuşak Hoyrat yazan Hoyrat anlam bütünlüğü ile konu birliğinine önem vermelerini arzu ettim, bir araştırmacı olarak ( Mazlum ) Felsefe anlamlı Hoyratlarını genç yazarlarımıza titiz bir yol ile açıklamağı uygun gördüm ve inşallah başarlı olmamı ümit ederim :

( 1 )

Gülerem
Bülbül eyler güle, ram
Alam zevkinden güler
Men derdimden gülerem.

Yukarıdaki Hoyratın kanadlarına iyice bir göz atarsak, görürüz ki her şeyden önce Cinas bakımındancinası tamdır, birinci ve ikinci kanatlarına bakarsak anlam bütünlüğü mükkemeldir, çünkü gül ile bülbül ikiside yerleri bağdır bir birinede aşıklar, yanı birinci kanatta gül ile başlamiştir ikinci kanatta ise aynı bağdan dışarı çıkmıyarak bağ içinde kalmıştır ve bülbülün güle şeyda ve aşık olduğunu çok güzel ifade edip ve iyi bir uslupla göstermiştir ve bülbül güle hayran ollduğundan etrafında pervane gibi dolanmayı ( Ata sözünü vurguluyarak başına dolanım – Sevgi ve mühabbeti ifade etmektedir ), ve aşıklığını ispat etmek için kendine göstermektedir. Gel gelelim üç ve dördüncü kanadına, insan oğlunun safa içinde olduğundan mutlu olup gülmeleri gerekmektedir ve mutluluğa yol açılır, ama diğer yandan bazi kimseler de özelliklede hayatını başkalarına ödeyen ve elem içinde mutsuz yaşayanlar ki ne kadar da paraları bulunup ama saadeti bulmadıkları halde umutsusluktanda gülerler … Acı ve Üzüntü bazen insan oğlunu güldürür buda hayat Felsefesidir. Söylemeye değer ki yukarıdaki Hoyrat bence en mükkemel bir şekilde yazmıştır marhum ( Osman Mazlum ) Ağabeyimiz. Hoyrat her insanın yaşamında büyük bir rol oynamaktadır, bu yüzden sizlere en güzel ve anlamlı olanları örnek vermek istiyoruz.

( 2 )

Güleseri
Bülbül ver Güle, seri
Bağımı xazan vurdu
Koymadı gül, eseri.

( Mazlumun ) ikinci Hoyratında genel şekil ve anlam bütünlüğü daha mükkemel bir şekilde görünmektedir, birinci Hoyrattan daha güzel anlam bütünlüğü işlenmiştir :
Bağ içinde bulunan nesneler şunlardır ( Bağvan, Gül, Bülbül, Dikan, duvar ) hepsi bu hoyratta bulunup şayet zikr olunmamışsada ama onlara değinmiştir. Her bir hoyrat yazılırsa cinas – anlam bütünlüğü ve güzel şekil oluşursa bu üç öğe hoyratın değerini gösterecek ve her bir hoyratçı veya şair hoyratı yazdığı an bu öğelere dikkat etmeleri gerekiyor, şayet hoyrat bu şekilde yazılırsa o zaman bu hoyrat Cinas, anlam ve şekil bakımından bütün olacaktır. Bakınız ( Mazlum ) ne güzel işlemiştir bağda gülü ele almıştır, bülbülü de sadik bir aşık göstererek pervane gibi gülün başına dolanmaktadır ve başını gül oğruna kurban verirsede hale az olduğunu ifade etmektedir … Böylece tüm insanlara burada bir önemli mesaj veriyor oda :
Her aşık maşukuna başını kurban verse bile çok normaldır vefa , sevda, kurban ve özveri kapsayan aşk her zaman başarlı olacağına emin olmalarını gösteriyor ve en sonunda iki sevilern başın bir yastığta uyumalarına vesile olur ve mutlu bir yaşam önlerine sergiliyecektir.
Diğer yandan ( Mazlum ) insanlara genel olarak hıtap etmektedir ve onları hepsini çağırıp aynı şöyle felsefe olarak söylemektedir :
İsan oğlu ne kadar mutlu olursa olsun ama mutluluk nesnelerini elinde olduğu halde anıdan kayp ederse o zaman ümidini kayp ettiği zaman hayal alemine teslim olmaması gerekiyor ve mücadelesini sürdürüp devam etmesi gerekir. İşte felsefe anlamında burada meydanda ortaya çıkıyor ki söyliyor ( Bağımı Tikan vurdu … Gül eseri kalmadı ) yanı diğer anlamda felsefenin diğer yüzüne göz atarsak söyliyor ki yad eller her şeyimi alıp hiç bir şey bize bırakmadılar ve yerimizi, tarlalarımızı ve arsalarımızı elimizden alarak kendi öz yurdumuzda yabancı kaldık daha anlam bütünlüğünde söyliyor iyi insanlar az kaldı ve değerli insanlardan iz kalmamış gibi görünüyor, bu halde kanaatım var ki iyi mücadele sonucunda tekrar kayp ettiğimiz ve bize ayıt olanları geri alacağımıza ümit verip yeniden gülü dikip bağımızı avadan edip tekrar başlar süslü ve renkli güller ile düzen haline getireceğiz. İnsan oğlu bir kayp edip iki kayp ederse ama labut üçüncü veya dördüncü uğraşmalarında başarı elde eder ve umutlar gerçekleşir.

( 3 )

Kanala
Vapor girdi Kanala
Yüzüne suluk salma
Koy dudağım kan, ala.

Yukarıda bulunan hoyratta büyük usta şairimiz ( Mazzlum ) dünyanın bütün insanlarına anlatmak istiyor ki eskiden atalarımız nasıl hasta olanlara ilaç yapmaktaydılar, özellikle de eskide bugünümüz gibi ilaç nesneleri bulunmamaktaydı o zaman mazıdan bir ölümsüz bir örnek almış biz yeni kuşaklara anlatmak istiyor ki nasıl o dönemlerde hasta birsine ilaç yapılırdı. Bu hoyratta ( Mazlum ) bizleri ta 1920 yıllarına geri dönderip o dönemlerde bel ağrısı ve kemik hastalığı ve baş ağrısı olanların nasıl ilaç olurmuşlar bu ilaçı anlamak için açıklamak zorundayım ( evvelki zamanlarda atalarımı ve büyüklerimiz ” Hicame ” denilen yollar ile hastalar ilaç olunmaktaydılar, bu ilaç hakkında Peygamber Efendimiz Muhammed ( s.a.s ) buyurmuş bir hadisi şerifte : ki ” Hicame ” yapmak Müslümanlar için bir Sünnettir ), buda hastanın beliden ve boynundan yoksada yüzünden hicame olarak kan almakla gerçekleşirdi. ( söylentilere göre her insanın belinin üst bölgelerinde Bahar Mevsiminde gözdesinde bulunan tüm pis kan o bölgede toplanır bu nedenle de hicame belin üst bölgelerinde kan almakla olurdu, Hicame yapılırken hemen o hasta iyi olurmuş ve bel ile ayak ağrısı kesilirdi, söylemeye değer ki bazi Türkmen köy ve kasabalarımızda Hicamede ufak bir su Hayvanı kullanmaktaydılar onun ismi ” Sülük “tur, bu su hayvanı hasta kimsenin beline ve yüzüne bırakılıdı bu hayvanda tüm pis kanları hastanın canından alıp emerdi, sonradan bir başka sülük bele yoksada ayağa bırakırdılar böylece tüm pis kanlar hasta canından çıkıp iyileşirdi . Şimdi gel gelelim yukarıda yazıldığı Hoyratımıze büyük şairimiz bize ilk önceden Folkulor hasta ilac yollarını biz genc kuşaklara anlatıyor ve seslenip bakınız sizin büyükleriniz veya atalarınız öyle açıklayıp yollar ile hastalarını ilac etmekteydiler. Diğer yandan sevgiline hitaben söyliyor :
Ey sevgilim Sülüğe ne gerek var yüzüne salmışsın pis kanları emmek için bırak ben öpüşlerimle o pis kanları emip sömürüm ve seni iyileştirim, birde sen yanaklarını ağzıma koyda bak ne güzel oynayacağım ( Sülük ) yerine dişlerim dudaklarını eme eme kızartıp senin tüm eş ve can azarından kurtaracağam ve azarlarına son vereceğim, çünkü yanağının Zekatını dudaklarından alacağım ey dilber.
Böylece ( Mazlum ) bizlere sesleniyor bakınız atalarınızın izlerini kayp etmeyin onların izinde yuruyun.

( 4 )

Yazılanı
Bağ gezer yaz, yılanı
Başıma gelenden bil
Alnıma yazılanı.

( Mazlum ) bu Hoyratta bizlere yaz günlerinde bağları dolaşıp haberdar etmektedir ki yıllanlar çokalır yaz mevsiminde bağda dolaşırlar, böylece insanları uyarıyor ve dikkatlarını çekmek istiyor. Diğer yandan insan oğlu derler ki alnında ne yazılmışsa onu görmeli. ( Mazlum ) hayatını iki satırla anlatıyor mütsüz ve kimsesiz yanlız eşsiz ve yoldaşsız olduğunu anlatıyor ki bak yüzüne anlarsın bu insan kimsesiz ve mütsüz olduğunu alnında yazılmamış ama o kadar zülüm ve gam ile çile çekmiş kı alının yazısı hayat sıkıntılarından belli olmuştur.

Osman Mazlümün çok kimetli yukarıda gösterdiğimiz örneklerden daha fazla ve derin anlamlı Hoyrat ve şiirleri vardır burada yazımıza son vermek istiyorum derin saygı ve sevgilerimle.

Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Irak temsilcisi

Dünya hiçtir, sonu boştur,
Öz canıma, can istirem,
Bu Dünyanın, nesi hoştur,
Son Dünyayı, men istirem.

Çok eğlen gül, sonun ölüm,
Gel yastığın, olsun kolum,
Esirgeme, Aşkla dolum,
Son Dünyayı, men istirem.

Hayat biter, işin kalır,
İnsan oğlu, işe dalır,
Aşık olan, yarı alır,
Son Dünyayı, men istirem.

Yürek bende, değil canan,
Kör körüne, aşka kanan,
Bak kürede, gönlüm yanan,
Son Dünyayı, men istirem.

Her şeyimi, verdim sana,
Sen boyattın beni kana,
Eller gezdim düştüm yana,
Son Dünyayı, men istirem.

Dost ne demek, ben bilirim,
Dünya aşkın, ben silirim,
Yaprak gibi, bak solurum,
Son Dünyayı, men istirem.

Yaşam tatlı, bilen olsa,
Yar yarına, tekin bulsa,
Burda değil, orda gülse,
Son Dünyayı, men istirem.

Gördüm tühaf, insanları,
Ye cahil ye, erenleri,
Pul kızılı, sevenleri,
Son Dünyayı, men istirem.

Değmez dünya, bilin fani,
Boşa yorma, sen bu canı,
Gidertmeden, güzel anı,
Son Dünyayı, men istirem.

Gördüm yalan, maskalı yüz,
Özü birdir, sözleri yüz,
Sözüm açık, derim ben düz,
Son Dünyayı, men istirem.

( Esat ) yandı, bu dünyada,
İster seni, o dünyada,
Ya ahrette, ya dünyada,
Son Dünyayı, men istirem.

Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Irak temsilcisi

Uyku gözden hep akıyor
Ne çok güzel yar bakıyor
Müjganların ok takıyor
Benim öksüz bu gönlüme.

Çok hüzünler yüzündedir
Sihir büyü gözündedir
Bir çare bul özündedir
Benim öksüz bu gönlüme.

Balla şeker sözlerinde
Menim gözüm gözlerinde
Okun atma düzlerinde
Benim öksüz bu gönlüme.

Ne güzel bir sevgin esti
Ne şivendi nede yasti
Okun yaman vurdun besti
Benim öksüz bu gönlüme.

Beyaz bayrak kaldırdım ben
Kalbim yara çaresi sen
Müjan vurma yorulmuş can
Benim öksüz bu gönlüme.

Gözlerinde siyah sürme
Bana diyor hadi durma
Kalbim zaif lütfen yorma
Benim öksüz bu gönlüme.

Nolur bensiz bir gün yatma
Nazın hoştur bana satma
İnsaf eyle okun atma
Benim öksüz bu gönlüme.

Özüm yaşlı bil bitmişem
Aşk suyunda gör itmişem
Şirin söz de hoş yatmışam
Benim öksüz bu gönlüme.

Keşki bundan 10 yıl önce
Seni bulup sevip bence
Okların kes girde ince
Benim öksüz bu gönlüme.

( Esat ) dedi, kaçtın ondan,
Tek sevenin, benim candan,
Gel gir katıl, orda kandan,
Benim öksüz bu gönlüme.

Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temssilcisi

Türkçe’ne sahip çık, çok sev dilini,
Dilin emanettir atalarından!
Hor görme köyünü, güzel ilini,
İlin emanettir atalarından!

Tanı milletini, şanlı ordunu,
Canından aziz bil, çok sev yurdunu,
Fark etmen gerekir, kuzu kurdunu,
Gülün emanettir atalarından!

Vatanın bağrında karlı dağların,
Bereket kaynağı yeşil bağların,
Tarihler boyunca şanlı çağların,
Yolun emanettir atalarından!

Harika milletle güzeldir seyran,
Dağı, taşı güzel, hayranım, hayran,
Türkmen güzeli ver yayıktan ayran,
Tülün emanettir atalarından!

Adana.20.11.2008.SAAT: 09.10

Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temssilcisi

Hayat bu; güzellikler de yaşanır, acılar da… Kimi insanlar mutlulukları bol bol yaşarken kimi insanlar da acılardan nasiplerini fazlasıyla alırlar. Önemli olan iyi veya kötü yaşananlar değil, bunlardan ders çıkarabilmektir. “Şahsen her olaydan kendime ders çıkarmayı bilmişimdir.” desem de aldığım derslerin ardı arkası kesilmemekte…

Kimin güvendiği dağlara kar yağmamıştır? Hayatı boyunca kim hayal kırıklığı yaşamamıştır ki! Elbette bu olayların dozu da faklı farklıdır. Biri yemekte börek beklerken makarna geldiği için hayal kırıklığı yaşar; diğeri de güvendiği bir kişinin ne kadar güvenilmez ve ikiyüzlü olduğunu öğrendiği zaman… İşte ben bu ikincisini yaşayanları anlatacağım.

Dış görünüşe önem vermemek gerekir desek de maalesef insanların dış görünüşleri iç yüzlerini gizlemekte çoğu zaman… Bunu, işe yaramaz bir eşyanın muhteşem bir ambalaj içinde sunumunun ilk bakışta hayranlık uyandırması ancak paket açıldıktan sonraki karmakarışık yüz haline benzetiyorum. “Bazı insanlar elektrik süpürgesine benziyorlar. Dışarıdan bakınca içlerindeki pislikler görünmüyor.” diye bir söz var. Doğru laf bence… Dışını allayıp pullayıp insanlara kendini başka türlü gösteren dışı hoş, kendisi bomboş insanlar tanıdım. Kendini melek gibi göstererek idealize ederek önce kendilerini sonra etrafındakileri buna inandıranlar…

Paulo Coelho şöyle demiş: “Bazen insanın en büyük hatası, yüzüne gülen herkesi kendisi gibi sanmasıdır.” Peki, ne yapacağız? Nasıl kurtulacağız bu ikiyüzlü insanlardan? Bence çok zor… Ne kadar uzaklaşsak da bir bakıyoruz ki burnumuzun dibindeler.

Dili güllü tabir ettiğimiz insanlara da dikkat etmemiz lazım. Unutmayalım ki ağzında balı olan arının kuyruğunda da iğnesi vardır. Hoşlukların ardındaki boşlukları zamanında fark edersek kendimizi bu insanlardan koruyabiliriz sanıyorum.

Dileğim şudur ki Allah hepimizi içi dışı bir dürüst insanlarla karşılaştırsın. Aynaya baktığımızda gördüğümüz yüz iç yüzümüzü de yansıtıyorsa ne mutlu bizlere… Tatlı gülüşlerinin ve tatlı sözlerinin arkasında gizlenen ikinci bir yüzü varsa kişinin ona yazıklar olsun.

Adana.11.08.2015.Saat: 12.05

Hasretin kalbimi dağladı yaman
Gözlerim yaş döküp ağladı yaman
Ayrılık içimde çağladı yaman
Bu canı odlara atma amandır.

Sevgili gelmeyen yollara düştüm
İlaçsız sevdayla dillere düştüm
Koşulup Mecnuna çöllere düştüm
Aşıkların hali valla yamandır.

Sevda nağmesini dilime taktı
Akıl havalarda kalp yola çıktı
Beni viran edip canımı yaktı
Dizlerim büküldü, başım dumandır.

Kismetin verdiği paydan geçilmez
Tanrı istemezse bahtın açılmaz
Talihe yazılan vaydan kaçılmaz
Bekle, yaraları saran zamandır.

25.04.2016

Yarın cemalini gördüm vuruldum
Nazını çekmekten yandım kavruldum
Acılar kismetim sana darıldım
Felek neden böyle yazdın bahtımı

Geceye yenildim Güneşim gitti
Aşk beni bulunca dermanım bitti
Leyladan beterim imanım yitti
Felek neden böyle yazdın bahtımı.

Yüregime yara vurdun çatlattın
Aşık edip dertı bine katlattın
Hiç mutlu olmadım, beni atlattın
Felek neden böyle yazdın batımı.

Yaptığından sorğu sual olunmaz
Sevenler dert çeker bundan alınmaz
Hasretten ölünür, yarsız kalınmaz
Felek neden böyle yazdın bahtımı.

05.05.2016

Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Irak temsilcisi

Sorarsın neden, ona vurğunam?
Men delisiyem, Azerbaycanın,
Aşkı uğrunda, inan yorğunam,
Men delisiyem, Azerbaycanın.

Ata yurdumdur, osuz yaşamam,
Birlik olmazsa, engel aşamam,
Ondan başka sevgi, kalbe taşamam,
Men delisiyem, Azerbaycanın.

Karebağ bizim, özgür olacak,
Bu pis Ermenlerden, öcün alacak,
Yüreklerinde, hasret kalacak,
Men delisiyem, Azerbaycanın.

Xocalı bizimdir, öcün alarız,
Düşmanlar gönlüne, korku salarız,
Azerbaycanımda, özgür kalarız,
Men delisiyem, Azerbaycanın.

Bu Atam yurdunu, görmek isterem,
Torpağın göksüme, sarmak isterem,
Bir gün önce ora , varmak isterem,
Men delisiyem, Azerbaycanın.

Turan elimiz, birleşer bir gün,
Gönül mutlu olup, açılır düğün,
Ey gelen nesiller, vatanla övün,
Men delisiyem, Azerbaycanın.

Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Irak temsilcisi

Toprağı kurtardın, çaremiz buldun,
Hep severiz seni, Başbuğ AtaTürk.
Dünyada en büyük, adam sen oldun,
Hep severiz seni, Başbuğ AtaTürk.

Derin bakışınla , düşmanı ezdin,
Dünya tarihine, destanın yazdın,
Bütün gönüllerde, adını kazdın,
Hep severiz seni, Başbuğ AtaTürk.

Sen ölümsüz oldun, bizim yürekte,
Dünyaya örneksin, düzde direkte,
İsminle birleştik, hedef erekte,
Hep severiz seni, Başbuğ AtaTürk.

İlkelerin yazdık, gönülde gözde,
Mücadele ettik, işte yok sözde,
Turan kurbanıda , oluruz bizde
Hep severiz seni, başbuğ AtaTürk.

Atatürk alpaslan, ölümsüz kalır,
( Esat ) bilmediğin, ilkeden alır,
Yeni Türk dünyası, haline dalır,
Hep severiz seni, başbuğ AtaTürk.

Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Irak temsilcisi

Huyum güzel Türküm işte
Vatan için kurban başta
Türk oğluyum bu genç yaşta

Darlıkta da düşmez yüküm
Ben bir Türküm, Ben bir Türküm.

Aşkın kalpta gerek kazım
Sevgi kapsar bütün yazım
Türkü çalar her an sazım

Darlıkta da düşmez yüküm
Ben bir Türküm, Ben bir Türküm.

Dokuz ışık ilkem benim
Türkmeneli canım tenim
Bozkurtlarla birdir kanım

Darlıkta da düşmez yüküm
Ben bir Türküm, Ben bir Türküm.

Ben Erbil’den geldim size
Dert bir iyken geldi yüze
Siz ey Türkler çare bize

Darlıkta da düşmez yüküm
Ben bir Türküm, Ben bir Türküm.

Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temssilcisi

Ey sevgilim yanın cennet misali,
Güzel gülüşlerin dünyaya değer.
Yüzünü görmesem olurum deli,
Güzel gülüşlerin dünyaya değer.

Yolunu gözlerim ben yana yana,
Dünya elin olsun, sen benden yana,
Bizleri kıskanan ateşte yana,
Güzel gülüşlerin dünyaya değer.

Öyle güzelsin ki dişlerin inci,
Karanlık dünyamın yaşam sevinci,
Kılmanlar içinde sensin birinci,
Güzel gülüşlerin dünyaya değer.

Yüzüme bakışın ışıklar saçar,
Gönlümün içinde kelebek uçar,
Sanki yanağında çiçekler açar,
Güzel gülüşlerin dünyaya değer.

Harika cemalin sanki bir ışık,
Senin için yanar bu dertli âşık,
Sevda çekenlerin yolu dolaşık,
Güzel gülüşlerin dünyaya değer.

05.05.2009.Adana.SAAT: 15.15

Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temssilcisi

Yedi tepeli şehir gönüllere taht kurdun,
Söyle sen cennet misin; yoksa İstanbul musun?
Güzellikte eşin yok, bizi yürekten vurdun,
Söyle sen cennet misin; yoksa İstanbul musun?

O kadar güzeldir ki unutmam hiç Haliç’i,
Dünyalara değişmem bambaşka Boğaziçi,
Sultanahmet Camisi çiniyle süslü içi,
Söyle sen cennet misin; yoksa İstanbul musun?

Kızkulesi, Galata Kulelerin bambaşka ,
Senden ayrılmak zordur tutulunca bu aşka,
Göksu’ya uzanarak âşıklar dalmış meşke,
Söyle sen cennet misin; yoksa İstanbul musun?

İlk çağlarda yapılmış Yerebatan Sarnıcı,
Bu şehirde yaşanmış bin bir sevinç ve acı,
Hisarların başında adeta gelin tacı,
Söyle sen cennet misin; yoksa İstanbul musun?

Yıl bin dört yüz elli üç, çağ kapayıp çağ açtı,
Fatih Sultan Mehmet Han, şehre ihsanlar saçtı,
Bizanslılar şaşkındı, hepsi bir yana kaçtı,
Söyle sen cennet misin; yoksa İstanbul musun?

Saraylarında gördük neşeyi, debdebeyi,
Dolmabahçe, Çırağan, Yıldız ve Beylerbeyi,
Topkapı atlatmıştır sayısız badireyi,
Söyle sen cennet misin; yoksa İstanbul musun?

Kasideler, gazeller yazmış ünlü şairler,
Anlatmaya yetmemiş avazlar birer birer,
İstanbul Türkçesini dilde eyledin önder,
Söyle sen cennet misin; yoksa İstanbul musun?

Güzelliğine âşık inan ki bütün dünya,
Her dilden dua sinmiş muhteşem Ayasofya,
Kuzguncuk, Ümraniye, Bebek, Levent, Tarabya,
Söyle sen cennet misin; yoksa İstanbul musun?

Dünyada benzerin yok, mavi deniz Marmara,
Gökyüzün ışıl ışıl, sevdan gönülde yara,
Senin gibi bir şehri çamla çırayla ara,
Söyle sen cennet misin; yoksa İstanbul musun?

İki inci gerdanlık Fatih’in, Boğaziçi’n,
Ömre ömür katarsın, yaşanır senin için,
Kaç asırlık şehirsin, tarihle dolu için,
Söyle sen cennet misin; yoksa İstanbul musun?

Ne uygarlıklar geçti, hepsinden kaldı bir iz,
Sana olan sevgide, hayranlıkta hep biriz,
Fırtınalar kopsa da harika ikiliyiz.
Söyle sen cennet misin; yoksa İstanbul musun?

Adana.01.03.2010.Saat: 20.30

Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temssilcisi

Bin dokuz yüz yirmi üç yirmi dokuz ekimde
Taç oldu başımıza cumhuriyet güneşi.
Bağımsızlık timsali dalgalanır âlemde.
Yüreklerde yanıyor cumhuriyet ateşi.
Taç oldu başımıza cumhuriyet güneşi.

Atatürk’e borçluyuz bu aydınlık günleri,
Geleceği düşlerken unutmayız dünleri,
Atatürk’ün nutkunda öğüt altın ünleri.
Oku, öğren, uygula; bulunmaz onun eşi.
Taç oldu başımıza cumhuriyet güneşi.

Harika devrimlerle ülkemde çığır açtı,
Kurduğu okullarla yurda aydınlık saçtı,
Yükseldik ilkelerle artık cehalet kaçtı,
Ardı sıra yürürüz yolumuz onun peşi.
Taç oldu başımıza cumhuriyet güneşi.

29-10-2013.Adana.19.41

Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temssilcisi

Hepimiz insanız ama bizi değerli kılan sahip olduğumuz hasletlerdir. Herkesin sahip olmasını dilediğimiz doğruluk, dürüstlük, erdem, ahlak, merhamet, güvenilirlik, sevgi, saygı gibi güzel ve özel değerlerimiz vardır. Bunları bünyesinde barındıran olgun insanlara insan-ı kâmil denir. Kâmil olmak emek ister.

İnsanlarda bulunması gereken en önemli hasletlerden biri de adil olmaktır. İnsan adil olursa toplumlar da adil olur, toplumlar adil olursa dünya da adil olur elbette… P.De Guizot’un “Adalet, insan topluluğunun kutsi bir bağıdır.” sözüyle Socrates’in “Hayatımın en mühim prensibi, kimseye hiçbir şekilde adaletsiz davranmamaktır.” ilkesi de benim bu tezimi doğruluyor.

Adil olmak insanlarda saygı uyandırır. Güvenilirliği güçlendirir. MÖ 551 – MÖ 479 tarihleri arasında, Doğu Zhou Hanedanlığı döneminde yaşadığı sanılan Çinli filozof, eğitimci ve yazar Konfüçyüs’ün dediği gibi “Adalet, kutup yıldızı gibi yerinde durur ve geri kalan her şey onun çevresinde döner.” Evet, adalet kutup yıldızı gibidir. İnsanlara yol gösterir, hep doğruyu işaret eder ve hiç kaybolmaz. Doğru tektir ve asla değişmez. Gerçekleri saklayarak adaleti yanıltmak isteyenler olabilir. Bu amaçla doğruyu saklamaya çalışsalar da gerçekler er veya geç ortaya çıkar. “Mızrak çuvalda gizlenmez.” demiş atalarımız…

Diğer yandan “Adalet topaldır, ağır ağır yürür, fakat gideceği yere er-geç varır.” diyen H.G. Mirabeau’ya adeta cevap niteliğindedir W. Savage Landor’un “Geç kalan adalet adaletsizliktir.” sözü…

Herkesin bildiği bir öykü vardır. Zamanında adamın biri derviş olmaya karar vermiş. Her türlü dünyevi zevkten uzaklaşmış, kibirden kurtulmuş, öfkesini kontrol etmeyi öğrenmiş. Berbere gitmiş çünkü derviş olmak için sadece hırka giymek yetmezmiş. Saçlarını da kabak ettirmeleri lazımmış. Berberin işi henüz bitmeden bir adam gelmiş. Son derece küstahmış. “Kabak, sen kalk da ben tıraş olayım.” diyerek dervişin ensesine bir tokat yapıştırmış. Derviş, lahavle çekerek kalkmış, zorba adam tıraş olmuş. Berber dükkânından çıkmış. Berber dervişin saçlarını tam kabak etmiş. Derviş, berberden çıktığında adamın yukarı doğru yürüdüğünü görmüş. Tam o sırada sürücüsü olmayan bir at arabası yokuş aşağı büyük bir hızla geliyormuş. Zorba, kaçamamış, arabanın oku zorbanın kalbine saplanmış. Oracıkta ölmüş. Derviş, kendi kendine şöyle mırıldanmış: Bu kabağın da bir sahibi var. Allah’ım mazlum kullarını sahipsiz koymazsın.” İnsanların adaleti bazen şaşar ama Allah’ın adaleti hiç şaşmaz. Kimsenin yaptığı yanına kalmaz.

Yukarıdaki örnekte de gördüğümüz gibi derviş sabretti, haksızlığa uğradı ama öfkesine yenik düşmedi. Büyük bir olgunluk örneği gösterdi. Kendini Allah’ın yoluna adamıştı. Milattan önce 427’de doğan Yunanlı düşünür (Platon) Eflatun “Adaletsizliği işleyen, çekenden daha sefildir.” derken 16. Yüzyılda yaşayan Fransız düşünürlerinden Jacques Anyot’un “Adaletin hâkim olduğu yerde, silahın yeri yoktur.” diye çok güzel bir söz söylemiş. Ben buna bir kelime daha ekliyorum. Adaletin hâkim olduğu yerde, silahın ve şiddetin yeri yoktur, diyorum. Kanuni Sultan Süleyman da aynı yüz yılda yaşamış “Kılıcın yapamadığını adalet yapar.“ sözüyle aynı yüz yılda, aynı fikri paylaşmıştır.

Yazımı Victor Hugo’dan güzel bir sözle bitirmek istiyorum: “İyi olmak kolaydır, zor olan adil olmaktır.” Madem öyle bizler de zoru başarmalıyız. Bundan önce olduğu gibi bundan sonra da adil olmak yaşam biçimimiz olsun.

Adana.31 TEMMUZ 2016.SAAT:19.10

Sevdanın esiri olduğum günden
Aşkın deryasına daldığım günden
Üzülmüş çiçek tek solduğum günden
Dünya nasıl dönür, anlamıyorum.

Kafamda hep gezir hayal perisi
Akıl anlamıyor, yok ki gerisi
Hep sarhoş gezerim aşk serserisi
Dünya nasıl dönür, sallamıyorum.

Nasılda uzaktır, tuzaktır yollar
Geceler simsiyah yasaktır allar
Umudum kesildi, kurudu dallar
Dünya nasıl dönür kolamıyorum…

07.03.2016.

Her gece sabaha tek
Gelecek söylüyorum
Yıldızlar sönene tek
Rüyama bekliyorum.

Yolumuzun sonu yok
Hasreti, kederi çok
Hayal perdesini çek
Rüyama bekliyorum.

Gelsen gecem gün olar
Haray çeksem ün olar
Belki bir gün çin olar
Rüyama bekliyorum.

Hayalin hep benimle
Ellerin ellerimle
İlk bahar melteminle
Rüyama bekliyorum.

Gerçekler bizden uzak
Yolumuz pusu, tuzak
Uykuda destan yazak
Rüyama bekliyorum.

01.02.2016.