Ahmet Davutoğlu (d. 26 Şubat 1959, Konya), Türk siyasetçi, uluslararası ilişkiler uzmanı, akademisyen ve büyükelçi, eski Dışişleri Bakanı, eski Başbakan Vekili, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin genel başkanı, 64. Türkiye Hükûmeti’nin başbakanı.
1 Mayıs 2009’da, Dışişleri Bakanı olarak TBMM dışından atandı. 58., 59. ve 60. hükümetler döneminde başbakan Recep Tayyip Erdoğan’a ve hem bakanlık hem de cumhurbaşkanlığı görevlerinde Abdullah Gül’e dış politika başdanışmanlığı yaptı. 24. Dönem Konya Milletvekili olarak TBMM’ye girmiştir.
27 Ağustos 2014’te, Adalet ve Kalkınma Partisi 1. Olağanüstü Büyük Kongresinde Genel Başkan seçildi ve 28 Ağustos 2014’te cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan başbakanlık vekaletini aldı ve 62. Türkiye Hükûmetini kurmakla görevlendirildi.[1][2][3][4] Ahmet Davutoğlu başbakanlığında kurulan 62. Türkiye Hükümeti bakanlar kurulu listesini 29 Ağustos 2014 tarihinde açıkladı. 6 Eylül 2014 Cumartesi günü Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde yapılan güven oylaması sonucunda 133 ret oyuna karşılık alınan 306 kabul oyuyla 62. Türkiye Hükümeti Davutoğlu başbakanlığında güven oyu alarak resmen göreve başlamıştır.[5] Ahmet Davutoğlu 2015 Genel Seçimlerinden sonra istifasını Recep Tayyip Erdoğan’a vermiştir fakat 63. Türkiye Hükümeti kurulana kadar başbakanlığa devam etmiştir.
Eğitim hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
1959 yılında Konya’nın Taşkent ilçesinde doğan Ahmet Davutoğlu, İstanbul Erkek Lisesi’ni bitirdikten sonra, 1983-84 eğitim öğretim yılında Boğaziçi Üniversitesi’nin Ekonomi ve Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler bölümlerini çift anadal programıyla bitirdi. Aynı üniversitenin Kamu Yönetimi Bölümünde Yüksek Lisans, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümünde de doktora yaptı.[6]
90’lı yılllar[değiştir | kaynağı değiştir]
1990 yılında, Malezya Uluslararası İslam Üniversitesi’nde yardımcı doçent olarak çalışmaya başladı. Üniversitenin Siyaset Bilimi bölümünü kurdu ve 1993 yılına kadar bu bölümün başkanlığını yürüttü. 1993 yılında doçent oldu ve 1995–1999 yılları arasında Marmara Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümünde çalıştı. 1995-1999 yılları arasında Yeni Şafak gazetesinde köşe yazarlığı yaptı. Davutoğlu bu sürede 200’den fazla yazı kaleme almıştı.[7] 1998–2002 yıllarında, Silahlı Kuvvetler Akademisi ve Harp Akademilerinde misafir öğretim üyesi olarak ders verdi.
1999–2004 yılları arasında profesör oldu ve Beykent Üniversitesi’nde, üniversite yönetim kurulu üyeliği, senato üyeliği ve Uluslararası İlişkiler Bölümü başkanlığı, Marmara Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümünde de misafir öğretim üyeliği yaptı.[8]
Dışişleri Bakanlığı (2009-2014)[değiştir | kaynağı değiştir]
Davutoğlu Britanya Dışişleri Eski Sekreteri William Hague ile ortaklaşa düzenlenen basın toplantısında, 2010
Davutoğlu, Parlamento Üyesi olmamasına rağmen 2009 yılında Dışişleri Bakanı olarak atandı. 2011 genel seçimlerinde Konya milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne girdi ve Recep Tayyip Erdoğan’ın üçüncü kabinesinde Dışişleri Bakanı olarak görevine devam etti.Türkiye’nin küresel olarak yeniden-uyanışının arkasındaki beyinlerden biri olması sebebiyle, Foreign Policy dergisinin, 2010 yılındaki “İlk 100 Küresel Düşünür” listesinde yer aldı.[9]
Bir röportajında “Sıfır Sorun Politikası”ndan bahsetti ve bu politikasıyla ilgili olarak “Diğer aktörler bizim değerlerimize saygılı olurlarsa, sorunsuz bir politika mümkündür. Fakat bu demek değildir ki, diğer partilerle iyi ilişkilerimiz olması adına sessiz kalacağız.”[10] dedi. Recep Tayyip Erdoğan ile birlikte “Türkiye için dünyada yeni bir rol hayal etmek ve bunu gerçekleştirmek” başlığıyla Foreign Policy dergisinin 2011 yılındaki “İlk 100 Küresel Düşünür” listesine girmişlerdir.[11]
Ahmet Davutoğlu dış politikasını dört ana sütun üzerine inşa etmiştir. Bunlardan ilki Güvenlik Bölünmezliği, ikincisi Diyalog, üçüncüsü Ekonomik Dayanışma ve dördüncüsü ise Kültürel Uyum ve Karşılıklı Saygıdır. Davutoğlu, politkasının hedefinin “Farklı ulusların entegresi ile farklı inanç ve ırklar arasındaki kültürel anlayışın geliştirilmesinin yanı sıra, ortaya çıkan krizleri çözmek için işbirliği ilişkileri ve barışçıl diyalog sağlanması” olduğunu ifade etmiştir.[12]
Ermeni Tehciri[değiştir | kaynağı değiştir]
Davutoğlu, Recep Tayyip Erdoğan ile birlikte 2014 Nisan Ayının 24’ünde, Ermeni tehcirinde yaşanan olayların acı verici olduğunu içeren bir bildiriyi dokuz dilde yayınladı. Bununla beraber bu tehcirin Türk, Ermeni ve yabancı tarihçiler tarafında ortak bir çalışmayla araştırılması gerektiği belirtildi.[13]
Avrupa Birliği[değiştir | kaynağı değiştir]
Davutoğlu Batı Trakya ziyaretinde, 2011
Pan-İslamist bir politika hayali olduğu iddia edilmesine rağmen Ahmet Davutoğlu, Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliğini desteklediğini dile getirdi. Türk-AB ilişkilerinin tamamı 2013 yılına kadar Egemen Bağış, 2013-2014 yılları arasında Mevlüt Çavuşoğlu’nun bakanlıklarıyla Avrupa Birliği Bakanlığı tarafından yürütülmüş ve yürütülmektedir. Davutoğlu, 2013 yılının Mayıs ayında Brüksel’de gerçekleştirilen 51. Ortaklık Konseyi Toplantısında, Türkiye’nin 50 yıldır AB üyeliği için gayret gösterdiğini ve bu gayretlerin de devam edeceğini ifade etmiştir. Bunlara ek olarak da Türk Vatandaşlarının Avrupa’da vizesiz dolaşamamasının kabul edilemez olduğunu dile getirmiştir.[14]
Kıbrıs ve Yunanistan[değiştir | kaynağı değiştir]
Davutoğlu Yunanistan Dışişleri eski Bakanı Dimitrios Droutsas ile
2012 yılı Haziran ayında Davutoğlu Yunan hükümetini, Özellikle Batı Trakya’daki Türk azınlıklarının, haklarına saygı göstermemekle suçladı. Aynı zamanda Türk kökenli azınlık durumundaki vatandaşların sözde Yunan Vatandaşlığının iptalinin Lozan Antlaşması’na aykırı olduğunu da vurgulamıştır.[15] Davutoğlu 2013’te, kıyı ötesi petrol rezerverlerinin (offshore oil reserves) mülkiyeti üzerine patlak veren tartışmalar üzerene Yunanistan Dışişleri Bakanı Dimitris Avramopoulos’a iki devlet arası olası bir çözüm götürdü. Fakat öneri Yunan dışişleri bakanlığı tarafından göz ardı edildi.[16] Aynı zamanda Davutoğlu aradaki sorunları çözmek adına, Nikos Anastasiadis öncülüğünde müzakere talebinde bulundu.
Siyasi kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]
Adalet ve Kalkınma Partisi[değiştir | kaynağı değiştir]
Ahmet Davutoğlu’na, dönemin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ve dönemin Başbakanı Abdullah Gül’ün 17 Ocak 2003’te birlikte aldıkları ve 18 Ocak 2003’te Resmî Gazete’de yayımlanan kararla[17] büyükelçi unvanı verildi.
Ahmet Davutoğlu AK Parti’nin Esenyurt Mitinginde Halka Seslenirken, 2 Haziran 2015
Davutoğlu, Gazze Savaşı’na çözüm getirmek için Türk Hükümeti’nin uyguladığı mekik diplomasisinin önde gelen aktörlerindendi. 1 Mayıs 2009’da 12. Cumhurbaşkanı ve eski 25. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından Dışişleri Bakanlığı’na atandı.
27 Ağustos 2014 tarihinde Recep Tayyip Erdoğan’ın cumhurbaşkanı seçilmesi ile birlikte Adalet ve Kalkınma Partisi genel başkanı ve 28 Ağustos 2014 tarihinde Recep Tayyip Erdoğan’ın resmi olarak cumhurbaşkanı seçilmesiyle birlikte 26. Türkiye Başbakanı olmuştur.
Dış Politika[değiştir | kaynağı değiştir]
Davutoğlu (soldan üçüncü) İslam İşbirliği Teşkilatı Konferansında, 2011
30 Haziran 2010 tarihinde Davutoğlu ile İsrail Ticaret Bakanı Ben Eliezer, Brüksel’de gizli bir toplantı yapmış, TBMM’de gizli görüşmeyi ayrıntılandıran Davutoğlu, toplantının gizli olmasını İsrail’lilerin istediğini belirterek, “İsraillilere temel taleplerimizi yüzlerine doğrudan ve net şekilde söylemek için bu görüşmeyi yaptık” demiştir.[18]
Akademisyenler ve politikacılar onun Yeni Şafak’taki makaleleri ve Stratejik Derinlik kitabından yola çıkarak, Ahmet Davutoğlu’nun dış politika vizyonunu; Yeni Osmanlıcılık politikasıyla, Osmanlı Devleti’nin topraklarıyla yakın ilişkiler kurma temeline dayandığını ileri sürerler.[19] Davutoğlu’nun eski bir öğrencisi Behlül Özkan ise Davutoğlu’nun Orta Doğu’da İslam’ın birleşitirici güç olarak görmesine bağlı olarak, Pan-İslamizm’e dayalı bir dış politika hayali olduğunu ifade eder. Bu iki görüşe zıt olarak da geçmişte Avrupa Birliği üyeliğini savunduğunu ifade eden bir NATO üyesi olarak, batı yanlısı bir politikayı savunmuştur.
Kişisel yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
Sare Hanım ile evli ve dört çocuk babasıdır. İyi derecede İngilizce, Almanca, Malayca ve Arapça bilmektedir.[8][20] Kızı Sefure ile Yıldız Holding’in kurucusu Sabri Ülker’in 3. torunu Ahmet Özokur’ un evliliği 9 Mart 2015 yılında sona erdi.[21] Ayrıca halen Yıldız Holding’in yönetim kurulu başkanı olan Murat Ülker ile liseden sınıf arkadaşıdır.[22]
Varoluşsal ilişki tanımı[değiştir | kaynağı değiştir]
Hayatta üç ilişkinin varoluşsal olduğunu ifade etmiştir. Bu ilişkilerin; çocuk-anne/baba, hasta-doktor ve öğretmen-öğrenci arasında bulunabileceğini iddia etmiştir.[23]
Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]
“Alternative Paradigms: The Impact of Islamic and Western Weltanschauungs on Political Theory”. University Press of America, 1993
“Civilizational Transformation and the Muslim World”. K.L., Quill, 1994
“Tarih idraki oluşumunda metodolojinin rolü: Medeniyetlerarası etkileşim açısından dünya tarihi ve Osmanlı”. Divan Dergisi, 1999/2
“Rewriting of Muslim Politics in the 20th Century: A Retrospective”. Border Crossings (ed. Fred Dallmayr, Lexington, 2000, 91-112)
“Stratejik derinlik: Türkiye’nin uluslararası konumu'”. Küre Yayınları, 2001
“Küresel Bunalım”. Küre, 2002.
“Osmanlı Medeniyeti: Siyaset İktisat Sanat”. Klasik, 2005
“Teoriden Pratiğe:Türk Dış Politikası Üzerine Konuşmalar”. Küre Yayınları, 2013