Ceyhun onun yanına gəlmiş bacısını görmək üçün tələsirdi. O,iki ildən çox üzünü görmədiyi böyük bacısını görmək,onunla ürək dolusu söhbət etmək istəyirdri. Axı, uşaq vaxtlarından Ceyhuna ana kimi qayğı göstərən, min bir əziyyətinə qatlaşan bacısı olmuşdur. Kənddə-kəsəkdə olanlardan xəbər tutmaq istəyirdi. Hərbi xidmətə gedəndən, doğma kəndində nələr olduğundan xəbərsiz idi. Kəndləri cəbhə bölgəsindən elə də uzaq deyildi. O da vətənini çox sevən gənclər kimi vətənin bu dar günündə kənarda qala bilməzdi…Orta məktəbi əla qiymətlərlə qurtarsa da, universitetə gəbul ola bilməmişdi…..
O, görüş otağının qarşısında var-gəl edən bacısını görəndə sanki qanadlanıb uçmaq istədi, elə bil bütün dünyanı ona bağışladılar. Gözlərinə inanmaq istəmirdi. Axı, bu iki ildə onu kimsə yad etməmiş, hal-əhval tutmamışdı. Onun çoxlu qohumları, uşaqlıq dostları olsa da sanki hamı Ceyhunu unutmuşdu…..Amma bir şeyi də unutmuşlar ki, onların isti mənzillərində rahat yatmaqları, rahat yaşamaları Ceyhun kimi yuxusuz qalan, soyuqda, çovğunda silah əllərində bu gündən sabaha çıxmağa ümidi olmayan, vətən keşiyi çəkənlərin sayəsindədir.
Ceyhun bacısı ilə qucaqlaşıb öpüşdülər. Bir müddət hər ikisi susdu. Bu susqunluğu Ceyhun pozub, yaxınlıqda olan qoca tut ağacının altındakı oturacağı göstərərək:
– Bəlkə oturaq?
Hicran başı ilə “hə”,- deyərək razlığını bildirdi. Ceyhunla yanaşı oturacaqda əyləşdilər…
Ceyhun sevincindən qaça-qaça gəldiyindən tərləmiş,nəfəsi bir az təngimişdi. Yayın günəşli günü olsa da, günəşin qaynar şüaları hər tərəfə qol-budaq açmış qoca tut ağacının yarpaqlarından keçib oturacağa çatmırdı. Ağacın bu kölgəsindəki sərinlik ona xüsusi bir ləzzət verdi, nəfəsini dərindən alıb söhbətə başladı. Əvvəl evdəkiləri soruşdu, anası haqqında daha çox suallar yağdırdı.
Bacısını uşaq kimi sorğu-suala tutmuşdu, çunki bilirdi ki, görüş vaxtı çox az idi. Həm də bacısı rayona gündə bir dəfə gedən avtobusa çatmalı idi.
Hicran qardaşının bütün suallarına həvəslə cavab verir, arada bir onun vəziyyəti ilə də maraqlanırdı. Ceyhunu maraqlandıran isə başqa bir sual da vardı. Amma bilmirdi ki, onu bacısından necə soruşsun.
Bir az fikirləşib:
-Hicran, kənddə təzə nə xəbər var? Toy edən, gəlin gətirən, gəlin köçən varmı?
Hicran gülə-gülə :
-Niyə yoxdur, qadasın alım. Bacın sənə qurban , müharibə hamı üçün deyil ki, kimi vətən qoruyur, kimisi öz kefindədir. Allahın köməyi ilə müharibə tezliklə qurtarar, sən də sağ-salamat evimizə dönərsən, belə toylardan biri də səninçün olar. Hələ bir instituta da girərsən, təhsilini davam etdirərsən. Sağlıq olsun.
Ceyhun hələ uşaqlıqdan bacısından heç bir sirr saxlamazdı. Hicran onun həm ən əziz bacısı, həm də yaxın dostu, sirdaşı idi. Amma, ondan da gizli saxladığı bir sirri var idi. Aça bilmirdi. Bu onun Sevda ilə aralarında olan məhəbbəti idi. O, hələ uşaq vaxtlarından Sevdaya sonsuz məhəbbət bəsləmiş, böyüdükcə bu məhəbbət daha da artmışdı. Sevda ilə son görüşdə əhdi-peyman kəsmiş, bu sevgiyə ölənə qədər sadiq olacaqlarına söz vermişdilər. Sevda onunçün hər gün dualar edəcəyini, yolunu gözləyəcəyini vəd etmişdi. Hətta ona uğurlar diləmiş, ondan göz yaşları ilə ayrılmışdı.
İndi qəlbini köz kimi yandıran bu sevgisi haqqında bacısına nə dyəcəyni, sevdiyi Sevdanı necə soruşacağını götür-qoy edirdi……Ancaq qəribə idi ki, ürəyində Sevda sarıdan bir narahatçılq yaranmışdı son zamanlar. Bu hisslərin nə olduğu özünə də aydın deyildi..
– Hicran, bəs toyu olan kimlərdir?
Hicran başladı bir-bir sadalamağa:
– Naziləni Həsənin oğlu qaçırdıb, deyirlər qız özü razı imiş. Sevda tuz Məmmədin oğlu Vasiflə nişanlıdı idi. Sabah toylarıdır…..
Ceyhun bu sözdən sonra artıq heç nə eşitmirdi, sanki gözləri önündə dunya zülmət qaranlığa qərq olmuşdu, göy üzünü bulud almışdı, qulaqlarında elə bil şimşək çaxırdı. Hər yerdən vahiməli səs gəlirdi , sanki canlı və cansız nə vardısa qışqırırdı: -Sevdanı tuz Məmmədin oğlu Vasifə veriblər, sabah toylarıdır.. Bu səs dönüb-dönüb onun qulaqlarında əks-səda verdi. Beyni uğuldamağa başladı. Nə deyəcəyini bilmədi. Hətta harda olduğunu belə unutdu. Sanki donmuşdu. Deməli, hissləri onu aldatmamaışdı.
Hicran danışırdı, Ceyhun isə öz aləmində idi. Eşitdiklərinə inanmaq istəmiirdi. Bir anlıq qəlbində, baxışında həyata, onun yazılmamış amansız qanunlarına nifrət yağdırmağa başladı.
Hicran kənd haqqında bildiklərini danışdıqdan sonra, qardaşına dönüb:
– Bəs sənin vəziyyətin necədir? Bir az da sən danış!
Ceyhun sanki yuxudan oyandı. Bacısının verdiyi sualı ayıq başla yadına salmaq istədi.
Onun bu halından xəbər bilməməsi üçün özünü ələ almağa çalışdı. Elə kövrəlmişdi ki, sanki qara buluda dönmüşdü, yağmaq üçün məqam axtarırdı. Xəyalları onu çox uzaqlara aprmışdı. Birdən qəflət yuxusundan ayılan kimi:
– Hə,.. nə dedin bacı?
– Hicran sualını təkrar etdi. Ceyhun:- “hər şey qaydasındadır”,- deyə, könülsüz cavab verdi.
Hicran saatına baxıb: -Artıq gecdir, avtobusun vaxtına az qalıb, – deyib, ayağa durdu.
Ceyhun bacısı ilə vidalaşıb fikirli-fikirli bölməyə qayıtdı. Heç kəslə danışmadan öz aləminə qapanmışdı. Fikirləri dolaşıq, əhvalı bulanıq idi. Özünü fikirlərin əlindən ala bilmirdi. Gözünün önündən Sevdanın əksi getmirdi. Qırıq-qırıq olmuş ümidləri onu əzirdi.
Artıq şər qarışmış, əsgərlərin yatma vaxtı çatmışdı. Bölük növbətçisi ,,Yatmaq,, əmrini verdi və yataqxananın işıqlarını söndürdülər. Ceyhun yerinə uzansa da, yata bilmədi. Olanların hamısı sanki dünən olmuş kimi gözləri önündə canlandı. Taleyin bu amansız qanunu ilə barışmaq istəmir, dişi dodağını bıçaq kimi kəsirdi. Xəyalı onu uzaq keçmişə aparmışdı. Sevdalı xatirələr onu ağuşuna almışdı.
Hələ məktəb illərində Ceyhun yay tətilini yaylaqda keçirərdi. Sevdanın nənəsi də həmin yaylaqda olardı. Sevda da bəzən nənəsinin yanına gələrdi….Sevdanın gəlməsi Ceyhun üçün toy-bayram idi. Nədəsə onda Sevdaya qarşı qəribə bir hiss yaranmışdı. Get-gedə bu hiss onun içində alova dönmüşdü. Elə hey onu görmək istəyirdi..
Bir dəfə Ceyhun su gətirmək üçün bulağa getmişdi, bulaq binələrdən bir az uzaqda yerləşirdi. Bulağın suyu diş goynədən olduğu üçün adını “Daş bulaq” qoymuşdular. Doğrudan da su o qədər soyuq, bumbuz idi ki, adamın əlini belə dondururudu. Sevda da bulaq başında idi. Onun Sevda ilə bir-birinə sevgi etirafı həmin o gündən başladı. O gün Ceyhun üçün ən unudulmaz və əziz gün idi. Qəlbini sevdiyi Sevdasına açmışdı. O da razı olmuşdu.
Sevdanın atası sovxoz direktoru idi. Ceyhun siravi bir müəllim övladı idi.
Sevdagil dəbdəbəli yaşadığından Ceyhun ürək edib bu sievgisini kimsəyə açmamışdı.. Ailələri çoxuşaqlı idi.. Axı, onun nə evi-eşiyi, nə pulu, nə təhsili var idi. Ceyhun bunları Sevdaya desə də, Sevda onu inandırmağa çalışırdı ki, mən səni dünya varına dəyişmərəm.
Qapılarına çoxlu elçilər gəlsə də, Sevda oxumaq bəhanəsi ilə hamıya yox deyirdi.
Ceyhun inana bilmirdi …..
İndi Ceyhun vətən qoruyur,Tuz Məmməd kimiləri isə pul gücünə uşaqlarını hərbi xidmətə yararsız çıxarmış, maşın altlarında orda, burda keyf edirlər, Ceyhun kimilər isə vətəni yağı düşmənlərdən qoruyur, canlarından belə keçməyə hazırdırlar.Tuz Məmmədlər özləri və övladları vətənin köksündə gəzir, natəmiz ayaqları ilə onsuz da qəlbi qan sızlayan torpağı ləkələyirlər. Ceyhunların məhəbbətini öldürür, arzularını gözlərində qoyurlar.
Ceyhun Tanrıya yalvarırdı, səhər açılmasın deyə… Yatmaq istəsə də yata bilmir, yerində gah o üzünə, gah bu üzünə çevrilir, fikirlər onu sanki bir şahmar ilan kimi çalırdı.
-Bəlkə də Sevdada günah yoxdur, mənim kimi kasıb bir oğlan onun nəyinə lazımdır? Evim yox,eşiyim yox, üstəlik bilinmir geri sağ dönə biləcəm, ya yox?….Vasifin isə evi, pulu, təhsili, maşını…..
Ceyhunun dili gəlmirdi Sevdaya vəfasız desin,etibarsız desin….Axı onun sevdiyi Sevdası dünyanın ən gözəli, vəfalısı idi….Ceyhun Sevdaya xöşbəxtlik arzu etsə də, Allaha yalvarırdı səhər açılmasın……Çünki o səhər onun üçün ən ağrılı gün kimi ömrünə yazılacaqdı.
Artıq dan sökülürdü. Ceyhun xəzan vuran qönçə məhəbbətinin yasını tuta-tuta bir mahnını zümzümə edirdi:
– Sabah o qızın toyudur, toyudur,
Açılma sabahım, açılma,açılma!!!!
Gədəbəy-Moskva