Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalı

Category: Azərbaycan ədəbiyyatı

  • 14 Mart-Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) sədri, Xalq yazıçısı Anar Rzayevin doğum günüdü

    Anar (tam adı: Anar Rəsul oğlu Rzayev) — azərbaycanlıyazıçı, şair, tərcüməçi, ssenarist, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri. Xalq yazıçısı

    Ailəsi

    Anarın atası şair Rəsul Rza, anası şairə Nigar Rəfibəylidir. Anar anası tərəfdən Azərbaycanın məşhur ictimai və dövlət xadimi, Azərbaycan Demokratik Respublikasının ilk səhiyyə naziri və Gəncə şəhərinin general-qubernatoru olan Xudadat bəy Rəfibəylinin nəvəsidir. Atası tərəfdən isə Məmmədxanlılar nəslindəndir. Soy adları ulu babası, Çiyni və bir para kəndlərin mülkədarı Məmmədyar oğlu Məmməd xanla bağlıdır. Bayat boyundan, Şahsevən tayfasından olan Məmməd xan XIX əsrin ortalarında rus əsgərləriylə toqquşmadan sonra zindana atılır və orda zəhərlənərək öldürülür. Məmmədxanın nəticəsi, Rəsulun atası İbrahim MəmmədxanlıGöyçayda mirzəlik edər və ticarətlə məşğul olarmış. 1915-ci ildə Bakıda vəfat etmiş və Çəmbərəkənddə dəfn edilmişdir.
    1913-cü il iyunun 29-da Gəncədə anadan olmuş Nigar xanım Rəfibəyli məşhur Rəfibəylilər nəslindəndir. Ata tərəfdən babası Ələkbər bəy Rəfibəyli – el ağsaqqalı, maarifçi, Azərbaycanda ilk siyası partiya olan “Difai” partiyasının yaradıcılarındandır.
    Ələkbər bəyin yeganə oğlu, Nigar xanımın atası Xudadat bəy ilk ali təhsilli cərrahlardandır. Xarkov Tibb Universitetini bitirdikdən sonra 17 il Gəncə xəstəxanasının baş həkimi və həkimlər cəmiyyətinin sədri kimi çalışmışdır.
    1918-ci ildə Gəncədə müstəqil Azərbaycan Cümhuriyyəti qurulan zaman Xudadat bəy Rəfibəyli Fətəli xan Xoyskinin hökumətində ilk səhiyyə naziri olmuş, bir il sonra isə Gəncə general-qubernatoru vəzifəsinə təyin edilmişdir. 1920-ci il aprel bolşevik çevrilişindən sonra həbs edilmiş, Gəncə üsyanının təşkilində ittihamlandırılaraq güllələnmişdir.

    Həyatı

    Azərbaycanın mədəniyyət və incəsənət xadimlərinin bir qrupunun Prezident İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva ilə görüşü zamanı. 1 mart 2019-cu il[1].

    Anar 1945-ci ildə 10 illik musiqi məktəbinə (indiki Bülbül adına məktəb) daxil olmuş və 1955-ci ildə həmin məktəbi gümüş medalla bitirmişdir. Birinci sinifdən onuncu sinifə qədər Zemfira Səfərovayla bir yerdə oxumuşlar.
    1955-ci ildə Anar Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakultəsinə, Zemfira konservatoriyaya daxil olsa da, yolları ayrılmamış, nişanlanmış, evlənmişlər. Toyları 1962-ci il yanvarın 27-də olmuşdur.
    Anar və Zemfira xanımın iki övladları var. Böyük oğulları Tural ərəbşünas və diplomatdır, Azərbaycanın Misir Ərəb Respublikasındakı səfiridir, qızları Günel isə Bakı Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsini bitirib.

    Fəaliyyəti[redaktə | əsas redaktə]

    Anar 1991-ci ilin martında Yazıçıların IX Qurultayında yekdilliklə Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri seçilmişdir. 1997-ci il oktyabrın 30-da Yazıçıların X Qurultayında yekdilliklə yenidən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri seçilmişdir.

    Anar və Ziya Bünyadov

    1991-ci ildə Azərbaycan Respublikası Ali Soveti Milli Şurasının ilk iclasını Anar aparmışdır. Anar 1995-ci və 2000-ci illərdə Azərbaycan Republikası Milli Məclisinin deputatı seçilmişdir. O, Milli Məclisin mədəniyyət komissiyasının sədri olmuşdur. Bu komissiyanın mədəniyyət, tarix və memarlıq abidələrinin qorunması, kinematoqrafiya haqqında və s. tərtib etdiyi qanunları parlament tərəfindən qəbul edilmişdır.
    1995-ci ildə Azərbaycan Respublikası Konstitusiya Komissiyasının üzvü olmuşdur.
    Anar 2014-cü ildə Türkiyənin Əskişəhər şəhərində keçirilən VI Türk Dünyası Ədəbiyyat Dərgiləri Konqresinin qərarı ilə Türk Dilində Danışan Ölkələrin Yazarlar Birliyinin ilk başqanı seçilib[2].

    Mükafatları

    Əsərləri

    • Ağ liman
    • Ömür yolu. Yaradıcılığı
    • Beşmərtəbəli evin altıncı mərtəbəsi
    • Əlaqə
    • Vahimə
    • Yaxşı padşahın nağılı
    • Otel otağı
    • Mütləq görüşərik
    • Qırmızı “Limuzin”
    • Gürcü familyası
    • Dantenin yubileyi
    • Şəhərin yay günləri
    • Təhminə və Zaur
    • Mən, sən, o və telefon
    • Macal
    • Sizsiz
    • Ağ qoç, Qara qoç

    Tərcümələri

    Filmoqrafiya

    Filmin adıİlSsenari müəllifiƏsər müəllifiQuruluşçu rejissorAktyorİştirakçıHaqqındaFilmin növü
    Dəniz1965Qısametrajlı sənədli film
    Torpaq. Dəniz. Od. Səma1967Tammetrajlı bədii film
    Qobustan1967Qısametrajlı sənədli film
    Hər axşam on birdə1968Tammetrajlı bədii filmi
    Bu, Səttar Bəhlulzadədir1969Qısametrajlı sənədli televiziya filmi
    Gün keçdi1971Tammetrajlı bədii film
    Nəsimi1971Qısametrajlı sənədli film
    Gecə işıqları1972İki hissəli bədii film
    Yığıncaq1972
    Xatirələr sahili1972Tammetrajlı bədii film
    Var olun, qızlar…1972Tammetrajlı bədii film
    Dədə Qorqud1975Tammetrajlı bədii film
    Daşlar danışanda1976Qısametrajlı sənədli film
    İşgüzar adamlar (film, 1977)1977“Mozalan” süjeti
    Dantenin yubileyi1978Tammetrajlı bədii film
    Ötən ilin son gecəsi1978Tammetrajlı televiziya tamaşası
    Üzeyir ömrü1981Tammetrajlı bədii film
    Ötən ilin son gecəsi1983Tammetrajlı bədii film
    Qəm pəncərəsi1986Tammetrajlı bədii film

    Ssenari müəllifi və quruluşçu rejissor olduğu bədii filmlər

    1. Sözsüz mahnı (film, 1972) (ssenari müəllifi) (quruluşçu rejissor)
    2. Evləri köndələn yar (film, 1982) (ssenari müəllifi)
    3. İmtahan (film, 1987) (ssenari müəllifi);
    4. Əlaqə (film, 1989) (ssenari müəllifi);
    5. Təhminə (film, 1993) (ssenari müəllifi);
    6. Otel otağı (film, 1998) (ssenari müəllifi);
    7. Nigarançılıq (film, 1998) (ssenari müəllifi)
    8. Cavid ömrü (film, 2007) (ssenari müəllifi)
    9. Sübhün səfiri (film, 2012) (ssenari müəllifi)

    Əsərləri əsasında çəkilmiş bədii filmlər

    1. Hər axşam saat 11-də (film, 1969) SSRİ, Mosfilm (Anarın “Mən, sən, o və telefon” əsəri əsasında)
    2. Beşmərtəbəli evin altıncı mərtəbəsi (film, 1996) (Anarın eyniadlı romanı əsasında);
    3. Sizə məktub var (film, 1998) (Anarın “Mən, sən, o və telefon” əsəri əsasında)
    4. Aktyorun əsgisi (film, 2004) TRT. Türkiyə. (Anarın “Dantenin yubileyi” povesti əsasında) (ssenari müəllifi Atilla Engin, quruluşçu rejissor Feyzi Tuna, operator Koksan Kolkal, bəstəkar İlyas Mirzəyev. Rollarda Fərhan Şensoy, Suna Kesgin, Rasim Öztəkin və b.);
    5. Tilsim (film, 2005) (Anarın “Vahimə” hekayəsi əsasında).
    6. “Ve telefon”. Türkiyə. (Anarın “Mən, sən, o və telefon” əsəri əsasında); rejissor Nuran Evren.
    7. Mən, sən, o və telefon (film, 2014) (Anarın eyniadlı əsəri əsasında)

    Ssenariləri əsasında çəkilmiş sənədli filmlər

    1. Aşıqlar (film, 1983) (ssenari müəllifi);
    2. Daş saatın səsi (film, 1985) (ssenari müəllifi);
    3. Dədə Qorqud dühası (film, 1999) (ssenari müəllifi);
    4. Dağ dağa rast gəlməz. (Mozalan süjeti) (ssenari müəllifi).

    Ssenariləri əsasında çəkilmiş televiziya filmləri

    1. Qədim Gəncə, Yeni Gəncə (1981) (ssenari müəllifi) (rejissor Arif Qazıyev);
    2. Bu, Mircavaddır (film, 1987) (ssenari müəllifi);
    3. Dirsə xan oğlu Buğac boyu (film, 2000)
    4. Salur Qazanın evi talandığı boy (film, 2001)

    Ssenariləri əsasında çəkilmiş cizgi filmlər

    1. Basatın igidliyi (film, 1988) (ssenari müəllifi).

    İdeyası əsasında çəkilmiş filmlər

    1. Evləri göydələn yar (film, 2010) (ideya və süjet)

    Haqqında çəkilmiş sənədli filmlər

    1. Anarla üz-üzə (film, 1988) (Mərkəzi Televiziyanın sifarişi ilə Anar haqqında çəkilmiş iki hissəli sənədli film. Azərbaycantelefilm. Ssenari müəllifi Zeynal Məmmədov, rejissor Ramiz Mirzəyev (Həsənoğlu), operator Adil, bəstəkar Cavanşir Quliyev. Bəstəkarın ifasında səslənən mahnının sözləri Rəsul Rzanındır).
    2. Anarın anları (film, 2008) tammetrajlı sənədli telefilm, rejissor Ramiz Həsənoğlu

    Maraqlı faktlar

    • Azərbaycanda Anar adını daşıyan ilk şəxs yazıçı Anardır. Sonralar valideynlər bu adı öz övladlarına çox vermişlər. Hazırda Anar Azərbaycanda ən çox yayılmış kişi adlarından biridir. Adın açıqlanmasında da bir-birindən fərqli 2 versiya mövcuddur. 1-ci versiyaya görə “Anar” “anmaq” (“xatırlamaq”, “yada salmaq”) feilindən düzəldilmişdir. 2-ci versiyaya görə Anası Nigar Atası Rəsul sözlərinin baş hərflərindən ad yaradılmışdır.
    • Kinoşünas Ayaz Salayevin iddiasına görə rejissor Nora Efronun çəkdiyi və baş rolda məşhur Hollivud kinoulduzu Tom Henksin oynadığı “Sizə məktub var” (You’ve Got Mail) filminin ssenarisi Anarın “Mən, sən, o və telefon” əsəri əsasında qurulub. Kinoşünasın bu fikrə gəlməsinə adıçəkilən hekayənin Amerikada çap olunması da əsas verib.[6]

    Mənbə

    • Xamis Muradov. Kinofabrikdən başlanan yol. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına “Azərbaycanfilm” kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim “Azərbaycanfilm”. 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 4.
    • Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 814.
    • Anara kino fenomeni demək olarmı? TƏHLİL

    İstinadlar

    1. ↑ İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva mədəniyyət və incəsənət xadimlərinin bir qrupu ilə görüşüblər. president.az, 01.03.2019  (azərb.)
    2. ↑ Anar başqan seçildi
    3. ↑ Respublika kino sənəti işçilərinə Azərbaycan SSR fəxri adlarının verilməsi haqqında Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 23 dekabr 1976-cı il tarixli Fərmanı — anl.az saytı
    4. ↑ Ədəbiyyat, incəsənət və arxitektura sahəsində 1980-ci il Azərbaycan SSR Dövlət mükafatlarının verilməsi haqqında Azərbaycan KP MK-nın və Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 1980-ci il tarixli Qərarı — anl.az saytı
    5. ↑ Bəstəkarlar İttifaqı Anarı “Üzeyir Hacıbəyli” medalı ilə təltif edib
    6. ↑ “525-ci qəzet“, 7 oktyabr, 1999

  • Fatimə Azad – Bir film izləyirdik, sən isə məni…

    Əlimi əlinə alıb əyləşdin,

    Əlindən od aldı soyuq ürəyim,

    Deyirsən: — “rahatsan”, amma bilsən ki,

    Az qalır köksümdən qopa ürəyim.

    Biz film izləyirdik, mən isə səni…

    Bir film izləyirdik, sən isə məni…

    Qəlbimdə bahar var, çöldə qış boran,

    Zal dolu, qaranlıq, işıqlı ekran,

    Bilirəm ağlından keçirdin sən də

    Zamanı dondura bilsəydik o an…

    Biz film izləyərdik, mən isə səni…

    Bir film izləyərdik, sən isə məni…

    Dəyişdi rejissor, ssenari, mövzu,

    Vardır hər bir rolun öz dadı, duzu,

    Səndən gizləsəm də, qəlbimin buzu,

    Əridi əlimi hər öpdükcə sən.

    Biz film izləyirdik, mən isə səni…

    Bir film izləyirdik, sən isə məni…

    Nələr düşünürsən baxışı oğrun,

    Nədir de yalanın, nələrdir doğrun,

    Keçdimi qəlbindən fırtına, çovğun?

    Yoxsa yaz günəşi şəfəq saçırdı?..

    Biz film izləyirdik, mən isə səni…

    Bir film izləyirdik, sən isə məni…

    Ağlımın könlümə hökm etdiyi vaxt,

    Könlümdə qurmusan sevgidən bir taxt,

    Sən niyə gəlmisən bu qədər bivaxt?!

    Mən film izləyirdim, sən isə məni…

    Sən film izləyirdin, mən isə səni…

    Mənbə: https://edebiyyat.az/

  • ÇilənAy Nur Faiq – Şeirlər

    Bəyaz sətirlər

    Bəzən sevgim ilə cavanlaşırsan.

    Bəzən kədərimlə tək savaşırsan.

    Görürəm sən mənə çox yaraşırsan,

    Qəlbimin sahibi, bəyaz sətirlər.

    Tənhalıq səninlə ordu kimidi.

    Sən mənə yüz dostdan daha gərəksən!

    Acanda dünyanın 

    xoşbəxtliyinə.

    Yediyim ən dadlı şirin çörəksən!

    Sevgilim

    Belə yadlaşmayaq bir-birimizə.

    Gəzək küçələri, gəzək tinləri.

    Şahidi eyləyək daşı, divarı

    Sevgi misrasının ilıq səsinə.

    Gizlincə dinləsin sevənlər bizi.

    Arzular, xəyallar vüsala çatsın!

    Bu yaşda sevginin yası tutulmaz.

    Məhəbbət sevginin eşqiylə yatsın!

    Dodaqlar sevginin hərarətiylə,

    Yerindən oynadar qarı, yağışı.

    Deyəsən, göz dəyir sevgilim bizə.

    Gəl uzaq saxlayaq dostu, tanışı.

    ***

    Gözlərin eşqinin izin itirib.

    Sözlərin sevgidən nağıl danışır.

    Məni sevmirsənsə dilin de niyə?

    Başqasın sevməyim deyə dalaşır.

    Susdurma içində boğduğun səsi!

    Qorxma hislərindən mərd ol, sevgilim!

    Doğrudan əl çəkib yalan danışma,

    Lap belə qəlbimə dərd ol, sevgilim!

     Sevənlər

    Sənin sağlığına qalxır badələr,

    Sənin atəşinlə dərdlər kül olur.

    Bəzən sevgiləri qutaran təkcə,

    Sakitcə verilən bəyaz gül olur.

    Deyəndə sevməyə nə var asandı?

    Bilmirdin ayrılıq sənə yar olar!

    Könlü qırılmasa sevgililərin,

    Sevənlər hamıdan bəxtiyar olar!

    ***

    Yaşamaq istəyin çoxdursa əgər,

    Gəl sənə ömrümü hədiyə verim.

    Sevilmək istəyin yoxdursa əgər,

    Mən sənə ömrümü nə deyə verim?

    Üsyankar baxışlar məhv edər səni.

    Qəzəbin sevgiylə dostluğu tutmaz!

    Çox vaxt yaralara olsa da məlhəm,

    Sevgi göz yaşların bəzən qurutmaz!

    ***

    İstəsəm ayazı saz edərdin sən.

    Ruhuma sevgidən nəğmə qoşardın.

    İstəsəm payızı yaz edərdin sən.

    Ağacda xəzan yox, sevgi bitərdi.

    Deyəndə gəl sevmə yanacaq qəlbin!

    Sən məni sevməyi asan sanırdın.

    Deyəndə gəl sevmə öləcəksən, sən!

    Sən mənsiz ölməyi günah sayırdın.

    Sevmisən gəl indi nazımı da çək!

    Taleyin yolunu tərs döndərməyək.

    Onsuzda sevirik bir-birimizi,

    Mərd olub bu eşqə üz çöndərməyək!

    Mənbə: https://edebiyyat.az/

  • Firuzə Quliyevadan yeni şeir

    İki qaşının arasındakı məsafənin

    Qırışları bağlayır gecə ilə gündüzü.

    İki heca söz qalır dillərdə dastan…

    İlahi! Görəsən düşünürmü məni.

    Dəsmalındakı həsrət baharının

    Ürəyimdə damğa izi var.

    Çəpərlərini çeynəyib qaçmır mənzilinə 

    Dilsiz quyunu ev bilirmiş özünə.

    Bağçam fırtına xəncəri ilə boyalı

    Küllərindən doğulan kədər dəmindədir.

    İç! Qansız şərabını sorğusuz.

    Ləzzətlə mənim sağlığıma iç!

    Gizləyir qəlbim qəlbini gözlərimdə,

    Sorğu etmə məni!İtirəm sözlərində.

    Neçə çinar əkirəm çatlaq əllərimə,

    Uzun ömürlər bəstələyirəm illərinə.

    İki ayrı məbədin məhəbbət toru

    Kirpiklərin qovşağında qovuşar bəlkə.

    Ey bəxtsiz kədərim!

    Qabırğanla yandırdığın can ocağımı tik!

    Bir ovuc torpaqlıq canıma and iç!

    Sənin şəklini məndən qoparır

    Kövrək dənizin qızarmış dalğası.

    Günəşin telləri ilə ayaq açır

    Ruzigarın portağal qoxusuna.

    Yavan sevda küllərini

    Şeirlərimin misrasına tökürəm,

    Dağların qoynuna köçürəm.

    Möhür vurulmuş qəlbimə nə etmək?!

    Əzəldən əllərin-əlimə divar hörüb 

    Baxışım qapında toxunulmaz alma…

    Çalmasın başımda dərdsiz musiqi

    Qoca dünya ilə savaşım,

    Eyni yurd,bir cüt yad gözə nifrətim bitsin.

    Qorxularımı azad etdim

    Yansın budağımdakı yasəmənimlə.

    Qürbətdə gözü yol çəkir gönlümün,

    Məktublarımın canı parçalanır

    Dözülməz başısoyuq məhbəsdə.

    Mən görərəm əslimi güzgüsüz,

    Təki əksim mən, surətim sən qalsın!

    Gəlməyin-Gülüşümün zirvəsinə qar gətirdi.

    Zəhər dadıram hər sözündə

    Necə şəkər qatım həsrətinə?

    Hansı tərəfə dönüm,İlahi!? 

    Yastığımın nəmini külək sovursun.

    Qəlbimin hansı nöqtəsinə ağı deyim?

    Nidayla dolu nifrət bəsləyim?

    Gecələr yuxunda laylamı oxuyum?

    Qızılgülün içində yatasan

    Sevgi mülkündən birdəfəlik qopasan.

    Gözlərimə olan susuzluğun

    Boş stəkana ümidindən damır.

    Sinoptikdən aldığım soraq

    Gəldiyin günə yozdurur.

    Gövdəsi tumurcuq bağçası çiçəyin

    Köksündə neçə qəlpə izi var.

    Canımı parə-parə

    Çarmaxda mələklərə ehsan verirəm.

    Könlümün pərdəsi ağır gəlir,

    Açsan içi dolu bataqlıqla

    Çəkir məni ağuşuna.

    Qəlbimin parçalarını saysan

    Çoxluğu düyün olar boğazda

    Cəhənnəm şüşə bir dost.

    Əksim görünməz aynada

    Küsmüş yəqin camalıma.

    Çirkinlik toxunub üzünə

    Bədənimin qıpqırmızı saplarıyla.

    Gənclik ömrümün baharında

    Dəftərçəmdə bu son vida.

    Budağımda soldum, qoparıldım,

    Sevgi orucumu tutaraq.

    Ah qəlb! 

    Olum ya ölüm?

    Yoxsa tək sual?

    Göz yaşı əl tutmur hisslərə

    Bəlkə kirpiklər çətir olar dərdlərə.

    Yoxsa yağış damlaları gizlər hissləri

    Qəlb unudar mı bəs olub keçənləri?

    Balaca şəhzadə qədər sevərsən gülünü,

    İnanarsan yoxdur onun qədəri.

    Ulduzlarla tay tutarsan tək tikanını

    Qəlb yaralayan, uzanan ümmanını.

    Ah axmaqlıq!

    Tək rəsm tablosu boyanır bəyəm?

    Gözlər boyanmazı yalana? 

    İnanmazmı olmazlara?

    Ya olmayacaq xəyallara dalmazmı?

    Dəlicə qanad açmazmı səmaya?

    Çox cavab gizlənir suallar arxasına!

    Ölüm dərman olur oluma!

    Bax cavab çıxdı ortaya…

    Əllərim qəlbimdə gəzir…

    Susayıb qara gözlərinə

    Gülün susadığı kimi.

    Son səsin işləyib qəlbimə,

    Uzaq ölkələrə çıxıram səfərə.

    Şəklin gözümün önündə

    Yaşıllarımda dolaşır.

    Gözün kimi bax uşaqlığıma,

    Qoru onu yad doğmalardan

    İnsan saydıqlarımdan.

    Mehman ol qəlb otağıma

    Ac qalmışam qucağına

    Bahar qoxulu yurd-yuvama.

    Sən nəyimsən?

    Dodaqlarımda batmayan günəş?

    Parıldayan aylı gecəm?

    Tanrım qədər sevdiyim?

    Ey doğma insan!

    Musiqim sən, yaram sən,

    Min bir dərdə davam sən.

    Qara gözlüm!

    Ömrüm alnımın açıq qırışlarıdırsa,

    Üzümdəki naxışların adı sən.

    Məsum baxışların əllərimlə

    Bölüşmədiyim hədiyyəm.

    Səcdə etdiyim hər duama

    Çörək, duz şahid olsun.

    Saatı 7 günə bölək,

    Sənsiz yuxularıma məlhəm sürək.

    Başımın tüstüsü çəkilsin bədənimdən,

    Qar bəyazı saçla oyanım.

    Sevdanla tumarlanım, xoşallanım,

    Səhra çiçəyinə dönüm qalım.

    Al yanaq çuxurunda

    Öldür məni qoy oraya.

    Məzarım cəhənnəm olsun,

    Nəfəsinsə, atəşim!

    Saçlarının min bir çaları göründü gözümə

    Hər birindən çələng hörmüşdüm özümə.

    Ürəyimdən tutdun çıxardın aydınlığa,

    Qucaq dolusu sabahlarıma.

    Bir gün uşaqlıq köynəyimi geyindim

    Hər naxışında adın yazılı

    Qızıl qönçələr açdı ləblərim.

    Günəşim ruhumda deyildir daha

    Adımın yanınakı soyadındadır.

    Evim dediyin isti sobamda

    Hər gün qəlbimin alovu yanır.

    Fərmanım yazıldı, əmr verildi

    Zəncirlər söküldü bir toxunuşunla.

    Qəfəsdən uçdu yaşlı gözlərim

    Təbəssüm qondurdun yaşıllarıma

    Unuduram…

    Əkdiyin çiçəklər torpağımı örtür,

    Gecələr səssizcə axıdır göz yaşını.

    Qucaqlayır gözündə yaşla dolanı

    Yollarını əzbərlədiyi adamı…

    Ay olmaq istəyirəm. 

    Gizlənim buludun arxasında,

    Gecələr işığım düşsün üzünə

    Həsrət qalasan yaz çiçəyinə.

    Günəş olmaq istəyirəm.

    İstiliyim ürəyini yandırsın!

    Dünyan başına yıxılsın!

    Yox Tanrım!

    Eşitmə dediklərimi!

    Dilim, sus daha!

    Çalsın qəlbimin döyüntüləri…

    Tərəzidə çəki daşlarını deyil

    Qırıq qəlbimi ölçürəm.

    Yox saymağı səndən öyrənirəm.

    Köksüz sarmaşıq olmağa daha 

    Taqətim yox, halım yox.

    Sənlə içdiyim eşq şərabını

    Yox saymağa tövbəliyəm!

    Ölüm və həyat!

    Başımda dönür sənsizlik,

    Nəfəsimdə təkliyin çığırtısı var.

    İçimə çəkdikcə həsrət çənini

    Buz bağlayır qəm karvanım,

    Sənsən tək xanimanım.

    Pozuram boynuma asılan gəncliyi

    Göz yaşımı əcəlimlə dərirəm.

    Sürgün həyatımın imzasını çəkərək

    Şəklinə torpaq tökürəm, 

    Quzeyli bənizimə bürünürəm.

    Əmanət verirəm susqunluğumu

    Doldur boğazını yalanla,

    İçməyə hazır olduğum günahın boynuma.

    Hüzurum 4 hərfli tapmacada

    Ölüm və həyat arasında parçada.

    Mənbə: https://edebiyyat.az/

  • “Səsinə gələrəm”

    Şair, yazıçı Güldərən Vəlinin şeirlər kitabı işıq üzü görüb. “Səsinə gələrəm” adlı kitaba şairin uzun illər qələmə aldığı şeirlər toplanıb. Oxucular şairin Göyçə həsrətli şeirlərini oxuduqca, Göyçə dənizinin sahillərinin, Dərə kəndinin ətrafındakı bulaqların, dağların bədii sözlərlə çəkilmiş rəsminin sehrinə dalacaqlar. Eyni zamanda, şairin Göyçəyə qovuşmaq ümidinin də şahidinə çevriləcəklər:

    Göyçənin dağları dağlardan göyçək,
    Yazda ətir saçır hər gül, hər çiçək.
    Sərin bulaqlardan doyunca içək,
    Şehli çəmənində itərik dedim,
    O Ulu Göyçəmə dönərik dedim.

    Güldərən Vəlinin lirikasında zaman-insan münasibətləri, insanın özünüdərki, taleyinə şairlik yazılanların ürək çırpıntıları xüsusi yer tutur:

    Köklənmiş bir tardır şair ürəyi,
    Zili də ağladır, bəmi də onun.
    Toxunma, toxunma sarı simlərə!
    Qəmi də ağladır, dəmi də onun.

    Şairə ömrünün bundan sonrasında yeni yaradıcılıq uğurları arzulayır, nəsr kitabının da yolunu gözlədiyimizi bildirmək istəyirik.

  • “De, Vaqif ölməliydi, Gəl öldü naһaq yerə…” – Xalq şairi Vaqif Səmədoğlunun ŞEİRLƏRİ

    Sevgilim, mən öləndə,

    Bir küncdə xısın-xısın

    Ağlayacaqsanmı sən?

    Kimin xarabasında

    Bir damla yaşa dönüb

    Düşəcəyəm gözündən?

    Ağla, qurbanım, ağla,

    Ağla, һeyranım, ağla,

    Evdə qonaqlar olsa,

    Çıxıb eşikdə ağla.

    Gözlə, gecə düşəndə

    Yorğan-döşəkdə ağla.

    Qulaq asma aləmin

    Sözünə bircə kərə.

    De, Vaqif ölməliydi,

    Gəl öldü naһaq yerə…

    Sevgilim, mən öləndə,

    Soraq sənə gələndə,

    Düşmən gözü güləndə,

    Ağla, olanım, ağla,

    Ağla, qalanım, ağla,

    Ağla, mən ölüm, ağla…

    *

    Məzarıma

    nə başdaşı qoyun,

    nə heykəl.

    Bir cüt ayaqqabı qoyun,

    ayağıyalın

    geyib getsin…

    ***

    Allah,

    Nə var, nə yox?

    Məndən nə xəbər var?

    Gecələri özüm sayaram,

    Üzümə açılacaq

    neçə səhər var?

    Bəyənəcəksənmi məni,

    Bəndəni hansı gözlə görəcəksən?

    Allah,

    Özüm gəlim,

    Ya kimisə göndərəcəksən?

    ***

    İlahi,

    Yatağın nə sağında

    Nə solunda,

    Nə bir gözəlin qolunda

    Yatmaq istəmirəm.

    İlahi,

    Nə söyüd kölgəsində,

    Nə dünyanın ən azad ölkəsində

    Yatmaq istəmirəm.

    İlahi,

    Dar quyu dibində,

    Qaranlıq nəm içində,

    İşıqlı qəm içində,

    Ağrısız

    Bir az yatmaq istəyirəm…

    ***

    Əlimi uzatdım

    Sevincə sarı,

    Gördüm, yox,

    Arada kədər dayanıb.

    Atamı səslədim,

    Köməyə gəlsin,

    Gördüm, yox,

    Arada qəbir dayanıb.

    Üz tutub gedirdim

    Allaha tərəf,

    Gördüm, yox,

    Arada ömür dayanıb…

    ***

    Bir axşam taksidən düşüb payıza…

    Bilmədik haraya, hayana gedək…

    Bahar həsrətiylə, payız axşamı…

    Yenə həzin- hzin, titrədi ürək…

    Yağışın əlindən qaçıb bir küncə

    Dayandıq üzümüz dənizə sarı…

    Yenə tapılmadı, payız gəlincə

    O keçən günlərin itmiş sağları…

    ***

    Şam sönəndə

    qaranlıq çöksə yaxşıdır.

    Mənim yüzlərlə şam içində

    sönən tənha şama

    yazığım gəlir.

    Hər insan o tənha şamdır…

    ***

    Hər uca bir dağın dərin

    Dərəsi var, deyiblər.

    Ölümdən başqa hər dərdin,

    Çarəsi var, deyiblər…

    Bəlkə də hər uca dağın

    Zirvəsi dərəsidir,

    Bəlkə də ölümün özü

    Hər dərdin çarəsidir…

    ***

    Bu ayrılıq dəniziylə

    Səni aparan gəmi,

    Yuxumdan keçdi bir gecə,

    Moskvadan may kimi…

    Ondan sonra küçə gördüm,

    Getdim aptekə sarı,

    O gün ilk dəfə səsləndi,

    Ömrün son akkordları…

    Ömrün sonuna az qalıb,

    Düzsayıramsa əgər,

    Bəlkə beş il, bəlkə yüz il,

    Bəlkə qapıya qədər…

    Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/

  • Üfüqlər xəyaldı, sahillər gerçək… – Əkbər QOŞALI

    ***

    “Hamı hamı ilə savaşır” sanki,

    “Hər şey axır, heç nə yerində qalmır”;

    Yenə də “Karfagen məhv edilməli!”

    Yenə də masada “nifaq alması”…

    “Çörək və tamaşa” – Batıda söz var;

    Biz Gündoğarlıyıq – istiqanlıyıq.

    Gün varkən, “Yarasa olmaq, nə ola?”

    “Dolabda müqəvva” saxlamamışıq…

    Gün batar, ulu Göy yetimmi qalar?

    Bu səfər Dolunay ya da Aypara…

    Dövlətlər yaradan, dövlətlər yıxan

    Əcdaddır onları tuğuna taxan…

    Yadlarda işğal var, bizdə fəthlər,

    Biz idik onaran şəhəri-kəndi…

    Çıxan qan damarda durmaz deyiblər,

    Çay coşsa basmazmı bərəni-bəndi?..

    “Söz – adam ağzından, köz – qazan altdan”,

    “Sözümüz – imzamız qədər keçərli!”

    Yanıla-yanıla öyrənən dünya,

    Yenə də yanılır, yenə, nədəndi?..

    Adam öz içindən sıxılır, şair,

    Bal olsun, arısı Bağdaddan gəlsin…

    Ağac öz səmtinə yıxılır, şair,

    Bir arxdan min dəli atlı su içsin…

    Şabran, 09.11.2024

    ***

    Deyirlər, hər kəsin bir qapısı var,

    Bir də, itirdiyi kilid var, şair;

    Könül qapısı var, pir qapısı var,

    Yenə bəslənəsi ümid var, şair.

    Bəlkə təkrar olur ömürlər bir-bir?

    Biz ki “uzun, incə bir yolda” idik…

    Hanı çıra yanan, it hürən səmt? –

    Dar gündə Xızıra umudvar idik…

    Hələ getmədiyi yol var hər kəsin,

    Qanmayan da varar, qanan da varar;

    “Ya yol tap, ya yol aç, ya yoldan çəkil”,

    Yeriyə bilməyən yola yük olar…

    Deyirlər, hər kəsin bir qapısı var,

    Bir də, itirdiyi kilid var, şair;

    Açıq qapılar var, sirr qapısı var,

    Hər kəsi gözləyən biri var, şair.

    Yoxsa təkrar olur ömürlər bir-bir?

    Biz ki “uzun, incə bir yolda” idik…

    Şabran, 10.11.2024

    ***

    İki min il keçib İsa vaxtından

    Kim görüb “İlk daş”ı atan adamı?

    Yoxsa, balalayıb, çoxalıb o daş,

    Mina vadisində yüz illər sonra

    “Şeytan daşlama”da işə yaradı?..

    Şeytana atılan daşları yığaq –

    Evsiz olanların evi tikilsin;

    Çiçək tək açılsın çatılan qaşlar,

    Hamının ocağı, piri sevinsin…

    Hər kəsə əlimiz yetişməsə də,

    Beşi sevinməsə, beşi sevinsin…

    İlk varsa, sonuncu daş da var, yəqin,

    İki daş arası ocaq qalayaq;

    Ocağın üstündə qazan asaq biz,

    Onu bircə gün də boş qaynatmayaq…

    “İki çay arası” başlayan adət,

    Yaşasın, yayılsın, heç axsatmayaq…

    Fateh İstanbulu alan gün dedi:

    Heç kəs acqarına gecələməsin…

    İnsanlar ibadət edir-etməyir? –

    Tanrı özü bilər – onun işidir.

    Müsəlman, xaçpərəst ya da musəvi –

    İş olsun, aş olsun – bəndə bəndədir…

    Bir də, bir “Ağlaşma divarı” vardır,

    Və “Çin səddi” vardır çox-çox uzaqda…

    O divar və o sədd arasındakı

    Torpaqlar nə zaman dinclik tapacaq?..

    Ey, məscid, kilsə və sinaqoqdakı

    Eyni sözü deyən, 

    hardasan, harda?!. 

    Şabran, 11.11.2024

    ***

    Dəniz üstdən ötür dolmuş buludlar

    Kim bilir hirsini hara tökəcək…

    Əlim qaşım üstə, fikrim uzaqda,

    Üfüqlər xəyaldı, sahillər gerçək…

    Sahil dolur-daşır insanla bəzən

    Yaşlı qayğılar var, gənc əyləncələr…

    Fikri dağıtsa da körpə ləpələr,

    Hamı burdan evə yorğun dönəcək…

    Üfüqlər xəyaldı, sahillər gerçək…

    Sahillər qocalır, sular gəncləşir,

    Görərsən yorurmu sahili dəniz?..

    Neçə ki sahil var, neçə ki dəniz,

    Onların sevdası heç bitməyəcək…

    Balıqqulağı var burda bu qədər,

    Burda pıçıltı da sirr qala bilməz…

    Yerin qulağı var – belə deyiblər –

    Yəqin ki buranı görüb deyiblər…

    Hamı əvvəl-axır burdan keçəcək.

    Üfüqlər xəyaldı, sahillər gerçək…

    Nabran, 27.07.2024

    ***

    Nabran…

    Dəniz sahili…

    O başdan bu başa gəlib-gedirik

    Sahildə nə olur? –

    Balıqqulaqları, narın qum

    bir də

    Dənizin qırağa atdığı nəsə…

    Nə yaşıl orman var,

    nə də göy çəmən

    Bəs nədir

    bizləri gətirən bura?

    O yaşıl ormanlar

    göy çəmənliklər

    çox gözəl olsa da,

    bir gün gəlir də

    qaçmaq istəyirsən,

    uzaqlaşırsan…

    Bəzən özümüzdən qaçmaq istərik

    Özgədən, özündən, hər yerdən qaçan

    Gəlib soluğunu sahildə alar…

    Bəs dəniz olmayan ölkələr neynir?..

    Dənizə, sahilə özgələr neynir?..

    Ancaq biz…

    Və ancaq Xəzər sahili…

    Balıqqulaqları, narın qum

    bir də

    Xəzərin qırağa atdığı nəsə…

    Təsadüf olmayır dünyada heç nə…

    Balıq tanımayır öz qulağını

    Deyirlər balığın yaddaşı olmur;

    Amma insanlarçün

    bu balıqqulaqlı,

    bu narın qumlu

    sahillər

    sahilsiz xatirə yığnağı olar –

    O ya yaşanıbdı ya yaşanacaq…

    Heç nə gərək deyil

    Nə yaşıl, nə göy…

    Boz sahil

    boyunca yeriməyimiz,

    Dənizi dinlərcə kiriməyimiz

    Hopacaq sabahkı xatirələrə –

    Bu balıqqulaqlı, bu narın qumlu,

    heç yerə getməyən üzüboz sahil

    Dünyanın ən əlvan yeri olacaq…

    Ən rəngli yuxular qazanacaq o

    Həsrətin əlçəkməz süsü olacaq…

    Neynək, bu sahildə sadədil olaq,

    Balıqqulağına tutunaq duraq;

    Bu dəniz, bu sahil, bu qum nə deyir?..

    Torpaqla dənizin öpüşdüyü yer,

    Nəsə bir hikmətə sahib olmalı…

    Gəl, hədiyyə verək bir-birimizə:

    Bu bir cüt qızılı balıqqulağı –

    Biri sənin olsun, biri də mənim;

    Bizi bu sahilə gətirər yenə

    Dəniz pıçıltılı balıqqulağı…

    Nabran, 25.07.2024 

    ***

    Dəniz qovur istini

    Öz istim yetər deyir

    Nə Günəş yox olacaq,

    Nə Xəzər itər – deyir.

    Sahildə nə hikmət var? –

    Fikirlilər axışar

    hər axşam-səhər deyir;

    Özüm də darıxıram

    Adamdan betər deyir…

    Hər sahilə gəlişim

    Özümdən qaçışımdır;

    Dodağımdı dalğalar –

    Qara torpaq, ağ alın,

    İzn ver, öpəm deyir…

    Dəniz-Torpaq sevgisi

    heç zaman bitən deyil.

    Tanrı verib bu hökmü,

    Qiyamət günündə də,

    O höküm keçər deyir…

    Nabran, 26.07.2024

    ***

    Dənizi dinləyirəm

    Nə danışır bilmirəm

    Mən dağ dili bilirəm

    Çöl dilini bilirəm

    Çəməndə gül bilirəm

    Dəniz dili bilmirəm

    Dənizi dinləyirəm

    Nə danışır bilmirəm

    İnsan bilmədiklərni

    Öyrənməyə aşina

    Bəlkə ona görə də

    Dəniz öyrədən olub

    Dağlarsa dərd ortağım

    Dağlardan qopan çaylar

    Dinləyib dərdimizi

    Yuxumuzu dinləyib

    Nə ki gizlinimiz var

    Sulara danışmışıq

    Dərdimiz yüngülləşib

    Necə dərdlər yüklənib

    Nə yuxular eşidib

    Dənizə qaçıb çaylar

    Bizim bütün çayların

    Son ünvanı Xəzərdi

    Dədəmiz-babamız da

    Hey axın eləyiblər

    Dağlardan dənizlərə

    Yoxsa öz sirlərinin

    yoxsa yuxularının

    ardınca at çapıblar

    Atlarının ayağı

    dənizə dəyməyincə

    dinməyibdi ulular

    Harda dəniz vardısa

    Bir türk at çapıb ora

    Bir çay dərd daşıyıbdır

    O dənizə əminəm

    Yuxumuzun dalınca

    gəlmişik dənizlərə

    Qabarırsa dənizlər

    Yuxunu xeyrə yozub

    Sakit ləpələyirsə

    qaramatı itirir

    Dəniz ana kimidir

    Ata Dağlar sussa da

    Ana gah layla çalar

    Gah əsib-coşub susar

    Dənizi dinləyirəm

    Dinləyib-öyrənirəm

    Yuxumuzun ardınca

    sənə gəlmişik, dəniz!

    Nabran, 25.07.2024

    ***

    Sahil adam kimi dalıb dənizə,

    Arabir qırağa çıxır yosunlar.

    Dizini qatlasa sahil bir azca,

    Sular bir qıraqda göl-göl balalar…

    Hər sahilə gələn sahilmi bilir?..

    Hər dənizə girən dənizçi deyil;

    Göz torpaqdan doymur, dənizdən bezmir –

    Yəqin, Nuhdan qalma bir adət olar…

    Kimsə ocaq çatıb – günü ağ olsun,

    Bir də ağ çadır var – quran sağ olsun!

    Gündüz əlimizdə gur çıraq olsun,

    Atalar sözüdür: arayan bular…

    Hər su qırağına sahil deyilmir…

    Nə dəniz, nə sahil söz bitirməyir…

    Odur, könül alır ya könül verir,

    Könlün qıt vaxtında

    bu,

    nə xoş bazar…

    Arabir qırağa çıxır yosunlar…

    Nabran, 28.07.2024

    ***

    Atamın sözləri düşür yadıma:

    Soyuğu yamandı, yaya aldanma…

    Baxıram sıxlaşan, dolan buluda,

    Yoxsa, göy üzündə qurultaymı var?..

    Nabran, 28.07.2024

    Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/

  • Şairlər oyaq qalır – Xalq şairi Nəriman Həsənzadənin şeirləri

    Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/Dəmir Yumruq 

    Sərkərdəmiz

    Hörmətli Hafiz Paşayevə

    Bir səadət mehi əsir 

    əsrin yeni havasından.

    Dəmir Yumruq Sərkərdəmiz 

    doğulubdu artıq, şükür!

    O dərs alıb Atasından, Babasından,

    bir də Ulu Babasından.

    Qucaqda yox, arzularda, 

    istəklərdə o böyüyür, 

    zaman adlı müəllimi, 

    açıq-aydın, düşüncəli, 

    əsən yelə, daşan selə 

    o, siyasi bir ad verir. 

    Onun uzaqgörən gözü, 

    duyan qəlbi, yazan əli 

    ölkələrin tarixinə 

    tarixi məlumat verir.

    Cilvələnir, rəngə girir 

    dünya bəzən röya kimi.

    Dəmir Yumruq Sərkərdəmiz 

    Dan yerinə – bir şeh gəlib.

    Qarşısında Yer üzünün 

    xəritəsi – dünya kimi. 

    Bəşərin də taleyinə 

    yeni bir cavabdeh gəlib.

    Türkiyədən həkim gəlib

    Uzman həkim Musa Kılıça

    (Nəğmə mətni)

    Türkiyədən həkim gəlib, 

    gör kim gəlib –

    Musa Kılıç. 

    Bir eşq gəlib, həvəs gəlib.

    Ərdoğanın nəfəsindən 

    isti, doğma nəfəs gəlib.

    Musa Kılıç İlham dedi

    ilk dəfə bu dostluğa 

    mən də bir carçıyam dedi.

    Bəndlərə tale yazmağa 

    haqdan araçıyam dedi.

    Yer işıqlı, hava gözəl,

    Həkim məlhəmi tər-təmiz.

    Qoşulun, qoşulun bizə,

    Musa Kılıç nəğməmizə.

    Nəğmə bizə,

    Məlhəm sizə!

    Arif Mehmandosta

    Nəğmə oxuyurdu Arif yolboyu, 

    məni ovsunlayan o səsdə nəydi?!

    Oğlu Atillanın mübarək toyu

    Araz sahilində 

    bir təntənəydi.

    Onda Günay xanım bir ana kimi 

    oynadı, yorulub doyana kimi.

    Fatimə xanım da – 

    qalxdı nənəsi 

    qoşulub oynadı ona nəvəsi.

    Hamı sevinirdi – dost, qohum olan, 

    öpürdü Arifin ağ saçlarından.

    Mənim saçlarıma bənzər o saçlar 

    mənim də 

    ruhumu oxşayırdılar.

    Muğanlı əfsanəsi

    Qasım Abdullayevə minnətdarlıq

    Qasım müəllimə hörmət, ehtiram, 

    o, qardaşəvəzi, dostəvəziymiş.

    Bir mühəndis kimi mən tanıyıram, 

    sən demə, 

    Muğanlı əfsanəsiymiş.

    Şəxsi büdcəsindən kəsib bir qədər 

    qəbristan yoluna yetirib nəzər.

    Bir hasar çəkdirib yollar uzunu, 

    yerdən təmizlədi yerin tozunu.

    Yağışdan, palçıqdan aman yoxuydu, 

    kənd də atasına rəhmət oxutdu.

    Bəs sonra?

    Muğanlı xəstəxanası! – 

    deməyib xərcini hələ bir kəsə.

    – Heç kəs naxoşlayıb, xəstə olmasın, – 

    deyirlər, 

    deyibmi kənddə kiməsə?

    Sadə bir insandı Qasım müəllim, 

    dərsdə – tələbələr ürək açırlar.

    Kafedra müdritək – müdrik, mülayim, 

    professor, – deyib, suallaşırlar.

    Qasım müəllimə hörmət, ehtiram, 

    o, qardaşəvəzi, dostəvəziymiş.

    Bir mühəndis kimi mən tanıyıram, 

    sən demə, 

    Muğanlı əfsanəsiymiş.

    Xatirə qızıma

    Qızım mənə zəng vurur: 

    – Ata, necəsən? – deyir.

    Dünyanın ən müqəddəs 

    səsini bəxş eləyir. 

    Mən də öz aləmimdə 

    qoruyuram o səsi.

    Ata ziyarətidi, – 

    yaşa, övlad Töhfəsi!

    Bakı şəhəri,

    12.12.2024

    Günəşi gətirən qız

    Günəşi aparan qız!

    Günəşi gətirən qız!

    Dibçəklərdə gül əkib, 

    günəşi bitirən qız!

    Yorulmasın o əllər, 

    günəş ilə bərabər, 

    şüşələri silən qız!

    Günəşin rəfiqəsi, 

    günəşə çevrilən qız!

    Şairlər oyaq qalır

    – Bir işin varmı, şair, 

    necə keçir günlərin?!

    Elə ki, iş yerimi 

    öyrəndilər, bildilər, –

    -Yenə başın qarışar, 

    iş yaxşıdı, – deyirlər. 

    Təbrik də eləyirlər.

    Xəbərsizdi, təəssüf, – 

    bir para oxucular, – 

    oxuduğu misranın 

    neçə variantı var. 

    Şairlər oyaq qalır, – 

    nə bir vərəq ağ qalır, – 

    bir sözün arxasınca 

    düşürsən tapanacan.

    Tapa bildinmi, haçan?!

    Pozursan yaza-yaza, 

    yazırsan poza-poza.

    Soruşma nədən, niyə?

    Qayıt görüm geriyə, 

    hardaydı, o qafiyə…

    Bir dekan varıydı

    Baş laborant Güldanə xanımın 

    xatirəsinə

    Bir Dekan varıydı, belə, birtəhər, 

    gözü seçməyəni ayaqlayardı.

    Müəllim, tələbə görəndə şişər, 

    rektoru görəndə arıqlayardı. 

    Hərdən stoluna yumruq vurardı, 

    deyərdi, Dekanam, o da təzəydi.

    Oxlov udan kimi dimdik durardı, 

    daimi bir nida işarəsiydi. 

    Bir prorektorun keçər yanından, 

    biz birik, desə də, ayrı gəzərdi.

    Göstəriş verərdi onun adından, 

    gedib əl tutanda, dizi əsərdi. 

    Bizə gah toxunar, gah ilişərdi, 

    bir az əsəbiydi, bir az da qıvraq.

    Fənnini bilmirəm, necə bilirdi, 

    şərikli dərslik də yazmışdı bir vaxt. 

    Hamıdan ağıllı, hamıdan təmiz, 

    hamıdan fərqlənən inadkarıydı. 

    O da tələbədən almağa həris, 

    köhnə iş yerindən adətkarıydı. 

    Tez-tez yoxlayırdı Baş laborantı, 

    yerində yoxdursa, təcili iclas. 

    Yuxarı-aşağı xəbər çatardı, 

    telefon əlində müsbət bir obraz!

    Rektorun əmrilə getdi o dekan, 

    gördük hər üzünü zalım həyatın.

    Bizə salam verdi, salam almayan, 

    Dekan insan oldu, gözünüz aydın!

    Yanvar, 2002-ci il

    Şəlalə gülüşlər

    Mən yeniyetmə bir cavan, 

    sən bir az uşaq olaydın. 

    Mən ayıq, təmkinli, filan, 

    sən yenə şıltaq olaydın. 

    O şəlalə gülüşünə 

    qataydın bu “Can!” səsini.

    Açaydın sən o gözləri, 

    o Tanrı pəncərəsini!

    Hərdən mənə baxaydın, 

    yandıraydın-yaxaydın.

    Yuxum gəlir, deyəydin, 

    məni sehrləyərdin. 

    Laylayını çalaydım, 

    uçaydın, ucalaydın. 

    Budaqları əyəydim, 

    gündən kölgələyəydim. 

    Gözdən, nəzərdən uzaq, 

    sən yuxulu, mən oyaq. 

    Deyəydim, ay durnalar, 

    oxumayın, oyanar…

    Nəvəm Nəriman Həsənzadəyə

    Oğlum, cəmiyyətdə bir az ayıq ol, 

    bilirəm, həyatda onsuz da paksan.

    Məni tərifləmə, 

    mənə layiq ol, 

    sən onda mənsiz də tanınacaqsan. 

    Onda deyəcəklər, filankəsdi bu, 

    şair Nərimanın oğul nəvəsi.

    Nə deyim, 

    başqa bir yolun da yoxdu, 

    axı, babanın da sənsən əvəzi. 

    Məni danan olsa yanında sənin, 

    sus, səbr deyiblər aparar, oğlum.

    Üzü qara olsun bu zəmanənin, – 

    mən kiməm,

    Tanrını danan var, oğlum. 

    Kiminsə gözündən qaçıb yuxusu, 

    kimsə, narazıdı öz taleyindən. 

    Qoy sənin sabahın uğurlu olsun, 

    gələcək günlərə, 

    salam indidən!

    Ay gülərüz

    Saat 5-ə işləyir, 

    bir az qalır səhərə, 

    günəşin şəfəqləri 

    yayılacaq şəhərə.

    Dünya öz yuxusundan 

    oyanacaq bir azdan, 

    sonra sən gələcəksən, 

    qapını açacaqsan. 

    Üzündə bir təbəssüm, 

    girəcəksən içəri, 

    süfrəni açacaqsan, 

    sonra da dərmənləri…

    Bax, beləcə başlayır

    hər günümüz, ay SEVİNC!

    Mən sənə minnətdaram, 

    ay gülərüz, ay SEVİNC!

    16 iyul, 2024

    Gecə saat 05:40

    Dərdiş

    (Nəğmə mətni)

    Səndən nigaran qalmışam, 

    insafın hardadı, dərdiş?!

    Sən hardasan, mən ordayam, 

    canım da ordadı, dərdiş.

    Sən əzizim, mehribanım, 

    necə susum, necə danım?!

    Sənsiz günüm-güzəranım 

    gözə bir pərdədi, dərdiş.

    Sözümü saxla yadında, 

    ovsun var sənin adında.

    Kölgəm ayağın altında, 

    yanında – yerdədi, dərdiş.

    Sənin

    Yanında deyiləm, gələm görüşəm, 

    könlünü könlümcə oxşayam sənin. 

    Əlindən yapışam, qolundan tutam, 

    nazını çəkməyə başlayam sənin.

    Təbiət dəyişə nola, birtəhər, 

    tökülən qayıda, dola birtəhər. 

    Payızı vermişəm yola birtəhər, 

    bu qışı qoynunda qışlayam sənin. 

    Kəkliklər oxuyur daşda, qayada, 

    səni də kəkliyin səsi oyada.

    Bir qəm görməyəsən qəmli dünyada, 

    mən də sağlığına yaşayam sənin.

    Üç qardaş nağılı

    Uşaqlar üçün

    Onlar üç qardaşıydı, 

    böyük qardaş – başıydı. 

    Ortancıl – ortadaydı, 

    kiçiyinə – ataydı,

    sağ və salamatıydı. 

    Kiçiyi – sadə, həssas, 

    yoldaşı – darda qoymaz…

    Hansı alicənabdı?

    Hansı sadədi, safdı?

    Varmı bir xeyirxahı?

    Bu dünyadan agahı?

    Seçin, deyin özünüz, 

    nə desəniz, yüzə-yüz!

    Şərikəm mən də sizə, 

    Gələn söhbətimizə 

    gələn dəfə başlayaq, 

    Qalibi alqışlayaq.

  • “Ulu Tanrım, artır mənim dərdimi” – Xalq şairi Zəlimxan YAQUBUN SON şeirləri

    Salam ver

    Gördüyün yerləri kökündən tanı, 

    Cığıra salam ver, izə salam ver. 

    Üzün dar günündə dərmanın olsun,

    Yanağa salam ver, üzə salam ver. 

    Zərif gözəlliyi həyat çox sevir, 

    Həyatın başına üzərrik çevir. 

    Yaxşılığı ucalt, pisliyi devir,

    Doğrunu salamla, düzə salam ver. 

    Göylərin hər yeri torpağa əziz, 

    Torpağa baxırsan, dalğalı dəniz.

    Dünyanın hər yeri müqəddəs, təmiz,

    Birə hörmət göstər, yüzə salam ver. 

    Təzə niyyətlərlə açılır sabah,

    Təzə duyğularla əriyir günah.

    Hər şeyi bizimçün yaradıb Allah,

    Tanrını qucaqla, bizə salam ver. 

    Ətrafa, çevrəyə, çərəyə and iç, 

    Ürək and yeridi, ürəyə and iç. 

    Zəlimxan yediyi çörəyə and iç,

    Zəlimxan dediyi sözə salam ver. 

    Sən ol

    Səni dönə-dönə salamlayıram,

    Sən qoşmam, sən laylam, sən bayatım ol.

    Dünyaya gəlməyim getmək üçündür,

    Mənim ilk sevincim, son saatım ol. 

    Düzləri dolaşam, dağları aşam,

    Gərək çaylar kimi qaynayam, daşam. 

    Yerlərə sığmayan toyum, tamaşam,

    Göylərə sığmayan büsatım sən ol. 

    Düşünüb, daşınıb dərinləşərəm,

    Kölgəndə dincəlib sərinləşərəm. 

    Şirin şeylər görüb şirinləşərəm,

    Şəkərim, şərbətim, nabatım sən ol. 

    Həm yağdı, həm baldı, həm duz, həm çörək,

    İlhamlı təbiət, nəğməli ürək. 

    Mənasız bir dünya nəyimə gərək,

    Mənası bol olan həyatım sən ol. 

    Sən gül, qoy üzümə gülən dan olsun,

    Canımın üstünə gələn can olsun. 

    İstəsən Zəlimxan Zəlimxan olsun,

    Mənim uçmaq üçün qanadım sən ol! 

    Mən və dünya

    Canımdan qəlbimə bir işıq düşə,

    Nur meydan oxuya ulduza, Aya.

    Mən də şükür deyəm, şükür oxuyam 

    Ulu Yaradanın verdiyi paya. 

    Dünya dolaşmaya ayağa, ələ,

    Nə yüküm daş ola, nə dərdim şələ. 

    Tanrının qüdrəti içimdən gələ,

    Səsimdən titrəyə hər daş, hər qaya. 

    Qızınar od-ocaq, isinər otaq,

    Şirin nəğməsini oxuyar dodaq.

    Halaldan kök olsa, halaldan budaq

    Qurtarmaz bərəkət, tükənməz maya. 

    Bezdim yarımçıqdan, qaçdım yarımdan,

    Nə həyatdan doydum, nə də yarımdan. 

    Saraylar qurardım arzularımdan

    İllər zəhmətimi verməsə zaya. 

    Doğru əyilməyə, düzlər düz ola,

    Həqiqət, məhəbbət üzbəüz ola. 

    Sağlam can, saf ürək, nurlu göz ola,

    Baxdıqca baxaydım mən bu dünyaya. 

    Ulu Tanrım

    Ulu Tanrım, artır mənim dərdimi,

    Kərəm kimi yandır, yandır, kül eylə. 

    Həm alışım, həm tutuşum, həm yanım, 

    Külümü də küləklərə dil eylə. 

    Can hayında xəstə bir can görəndə,

    Nahaq yerə tökülən qan görəndə,

    Bir yananı, bir yandıran görəndə,

    Göz yaşımı dəniz eylə, sel eylə. 

    Ulu Tanrı, sən işində peşəkar,

    Məni duymaz, qaya laldı, meşə kar. 

    Dərd sarıdan məni qoyma boş-bekar,

    Harda olsam mənə sarı əl eylə. 

    Sənin işin dərdlərimlə yaşamaq,

    Mənim işim bu dərdləri daşımaq. 

    İşim düyün, bəxtim qara, saçım ağ,

    Qəbrimi qaz, sinəm üstdən yol eylə. 

    Çiçəyini, qanqalını dərəndə,

    İki gözüm nələr gördü viranda. 

    Əsirgəmə, Zəlimxanı görəndə

    Qəmini də, qəhrini də bol eylə.  

    Həyatı duymaq

    Ürək də, baxış da, könül də, göz də

    Dünyanı dərindən duymaq üçündür. 

    Öpüb bu torpağı duz-çörək kimi,

    Gözünün üstünə qoymaq üçündür.

    Sevdiyin nə varsa, sənin yarındı,

    Ətək çiçəyindi, zirvə qarındı. 

    Allah nə veribsə, insanlarındı,

    Hamısı el üçün, oymaq üçündür. 

    Qızıl boza çalır, yaşıl sarıya,

    Dünənin gözəli dönür qarıya. 

    İllər ömrümüzü bölür yarıya,

    Günlər vaxtımızı saymaq üçündür. 

    Yüz il qan axsa da qanlı yaradan,

    Həqiqət canlıdı, çıxmaz aradan. 

    Boşa yaratmadı sözü Yaradan,

    Səs, dərdi dünyaya yaymaq üçündür.

    Minnətli çörəyi heç zaman yemə,

    Sevgiyə, sevincə bəsimdir demə. 

    Zəlimxan, torpaqdan can əsirgəmə,

    Canlar bu torpağa qıymaq üçündür.

    Can deyib, can eşitmişik 

    Dadıb meyvəsini, görüb sehrini, 

    Budağa can deyib, can eşitmişik. 

    Qızınıb odunda, hərarətində,

    Ocağa can deyib, can eşitmişik.

    Ömür səsli olub, soraqlı olub,

    Sorağı olanlar maraqlı olub. 

    Evimiz həmişə qonaqlı olub,

    Qonağa can deyib, can eşitmişik.

    Fikri, düşüncəni, duyğunu yığır, 

    Həyat qəlbimizə gör necə sığır. 

    Dönüb ziyarətə hər yol, hər cığır,

    Bulağa can deyib, can eşitmişik.

    Arzular müqəddəs, diləklər təmiz,

    Böyüklük önündə diz çökmüşük biz. 

    Sözü əlifbamız, səsi himnimiz,

    Uşağa can deyib, can eşitmişik.

    Zirvə şöhrət tapır qarlı başıyla,

    Vətən vətən olur vətəndaşıyla. 

    Ulu tarixiylə, qədim yaşıyla

    Torpağa can deyib, can eşitmişik.

    Gedənlərə

    Torpaq yön çevirib üzünə baxmaz,

    Əlində zəhərli aş gedənlərə. 

    Şeytan şərik olar, iblis yol verər,

    Həqiqət yolunu çaş gedənlərə.

    Yüz yandan çıxsa da, bulaq neyləsin,

    Min nəğmə oxusa, dodaq neyləsin. 

    Həyat nə danışsın, torpaq neyləsin, 

    Gözü də, könlü də daş gedənlərə.

    Eninə, boyuna qalxır, yüksəlir,

    Mənasız hay-küylər qulağı dəlir. 

    Mənim bu dünyada yazığım gəlir,

    Dünyadan əlləri boş gedənlərə.

    Üyüdər az dəni, çox unluq eylər,

    Kəsməz sularını, axınlıq eylər.

    Allahın özü də yaxınlıq eylər,

    Allahın özünə xoş gedənlərə.

    Boşuna getməsin zamanın, anın,

    Həqiqət yolunda qoy çıxsın canın. 

    Canı qurban olsun qoy Zəlimxanın,

    Həyatda baş gəlib, baş gedənlərə. 

    Dünya gözəlindi, 

    gözəlliyindi

    Dağların döşündə açan gülə bax,

    Dünya gözəlindi, gözəlliyindi. 

    Bir könül istəsən, min könülə bax,

    Dünya gözəlindi, gözəlliyindi. 

    Qayası hündürdü, çəkisi ağır,

    Yer göyün üzünü süd kimi sağır. 

    Bir gün Günəş doğur, bir gün qar yağır,

    Dünya gözəlindi, gözəlliyindi. 

    Yayılır hər kəndin, şəhərin üstə,

    Hər gün səhər gəlir səhərin üstə. 

    Atın, üzənginin, yəhərin üstə,

    Dünya gözəlindi, gözəlliyindi. 

    Sənindi, mənimdi çörəyi, suyu,

    Zövqü, ehtirası, bayramı, toyu. 

    İncə gözəlliyin qoynunda uyu,

    Dünya gözəlindi, gözəlliyindi. 

    Ağası, nökəri, bəyi, xanı var,

    Gözəllik uğrunda çıxan canı var.

    Nə qədər bu yurdun Zəlimxanı var,

    Dünya gözəlindi, gözəlliyindi. 

    Gəlir

    Hər yerdən görünən uca bir dağam, 

    Günəşim doğulur, dumanım gəlir. 

    Məni ucada tut, hündürdə saxla,

    Min il yaşamağa gümanım gəlir. 

    Həyatda nə qədər dəyişmələr var, 

    Ağır imtahanlar, döyüşmələr var,

    Qarşıda qıfılbənd, deyişmələr var,

    Sazım meydan açır, kamanım gəlir.

    Bir addım irəli, bir addım geri,

    Şirindi nəğməsi, şirindi şeri. 

    Keçən günlərimin boş qalmaz yeri,

    Həyatda ikinci zamanım gəlir.

    Əsrin iki payı yaşıma düşdü,

    Ağrılar, acılar başıma düşdü. 

    Sular zəhər oldu, aşıma düşdü,

    Təzə bir  səliqəm, sahmanım gəlir. 

    Boyu özü kimi bəstə Zəlimxan,

    Sözləri güllərdən dəstə Zəlimxan,

    Sabah sağalacaq xəstə Zəlimxan,

    Mənim bu sözlərə imanım gəlir. 

    Məmməd Aslan, 

    Musa Yaqub, 

    Zəlimxan Yaqub 

    Üçündə də ruh sığalı, əl zərifliyi,

    Üçündə də könül eşqi, dil zərifliyi,

    Üçündə də qaya səbri, gül zərifliyi – 

    Məmməd Aslan, 

    Musa Yaqub, 

    Zəlimxan Yaqub. 

    Üçünün də saçlarına vaxtsız yağıb qar,

    Başlarına oyun açıb candakı azar. 

    Üçünün də yazısını fələklər yazar –

    Məmməd Aslan, 

    Musa Yaqub, 

    Zəlimxan Yaqub. 

    Şair qəlbi nə deməkdi, bax gör nələr var,

    Orda neçə yanmış kənd var, batmış şəhər var.

    Üçündə də titrəmələr, əsməcələr var –

    Məmməd Aslan, 

    Musa Yaqub, 

    Zəlimxan Yaqub. 

    Bir də gördün, səyyah kimi zirvələr aşdı,

    Bir də gördün, çaylar kimi qaynadı, daşdı. 

    Üçünün də təbiətlə bağrı badaşdı –

    Məmməd Aslan, 

    Musa Yaqub, 

    Zəlimxan Yaqub. 

    Başımızda dostlar vardı, indi hardadı,

    Toyuq kimi ya hindədi, ya da tardadı. 

    Bir millətin üç şairi bu gün dardadı –

    Məmməd Aslan, 

    Musa Yaqub, 

    Zəlimxan Yaqub. 

    Saza döndü, neyə döndü, rübaba döndü,

    Hər misrası eşqə döndü, əzaba döndü.

    Nağıl kimi şirinləşdi, kitaba döndü  –

    Məmməd Aslan, 

    Musa Yaqub, 

    Zəlimxan Yaqub. 

    Hər üçünün ürəyində ağrı-acı var,

    Hər üçünün şeriyyətdən qızıl tacı var. 

    Hər üçünə bu torpağın ehtiyacı var –

    Məmməd Aslan, 

    Musa Yaqub, 

    Zəlimxan Yaqub. 

    Sözlərində görünməmiş silah gücü var,

    Ruhlarında min sel gücü, min ah gücü var. 

    Hər birinin ilhamında Allah gücü var –

    Məmməd Aslan, 

    Musa Yaqub, 

    Zəlimxan Yaqub. 

    Yazmışam

    Nə yazdımsa səninkidir, sənindir, 

    Saya-saya tellərini yazmışam. 

    Dodağından bal süzülüb dilinə,

    Şirin-şirin dillərini yazmışam.

    Min sual var hər dolaşıq cavabda,

    Yazdıqlarım kitabdadı, kitabda. 

    Bu dəftərdə, bu qələmdə, bu canda,

    Ömrün ötən illərini yazmışam.

    Sirdaşısan hey axşamın, hey danın,

    Həmi boldu, həmi dardı meydanın. 

    Aramızda fitva salan şeytanın,

    Fəndlərini, fellərini yazmışam.

    Bu şərəfdi, bu şöhrətdi, bu şandı,

    Çiçək-çiçək toplamışam bu andı. 

    Məni sevən bir dünyadı, cahandı,

    Səni sevən ellərini yazmışam.

    Cəfa çəkmək nə zülümdü, nə zəhmət,

    Göz nurudu, can südüdü bu sənət. 

    Zəlimxandan Zəlimxana məhəbbət,

    Çiçək-çiçək tüllərini yazmışam.

    Şirindi

    Neçə rəngdə neçə qoşma yazmışam,

    Doqquzu da bir-birindən dərindi. 

    Bir ağacdı hər birinin kölgəsi,

    Gün altında yarpaqları sərindi. 

    Aydan işıq, Günəşdən zər istəyir, 

    Nələr varsa, ruh təzə-tər istəyir. 

    Qoşma yazmaq bir az hünər istəyir,

    Meydan burda igidindi, ərindi. 

    Özümündü nahamarı, hamarı, 

    Hər birinin öz naxışı, tumarı. 

    Sevgidəndi, kədərdəndi damarı,

    Hər saatı bir sədadı, bir ündü. 

    Bir də gördün, dumanları saçıldı,

    Bir də gördün, qaş-qabağı açıldı. 

    Hər birində ilahidən pıçıltı, 

    Bir də gördün, ağ duvağa büründü. 

    Hər birinin ayrıca bir dadı var,

    Qohumu var, doğması var, yadı var. 

    Hər birində Zəlimxanın adı var,

    Dadı-tamı yağdan-baldan şirindi. 

    İnam 

    Hələ çoxlarına şərəf olacaq,

    Hələ çoxlarına şan verəcəksən. 

    Qanı qaçmışların qolundan tutub,

    Sağlam damarından qan verəcəksən. 

    Çiçəkli aranın, güllü dağın var,

    Çiçəyi burnunda yaşıl tağın var.

    Hələ Günəş kimi parlamağın var,

    İşıq paylayacaq, dan verəcəksən. 

    Çaylardı dolaşan coşqun qanında,

    Əbədi ömür var bircə anında. 

    Min ilin suyu var sənin canında,

    Hələ çox cansıza can verəcəksən. 

    İşıq kimi yayıl, nur kimi paylan,

    Yarası olanın hoyuna hoylan. 

    Çıx bir az millətin içinə, boylan,

    Nə qədər döşəkdə yan verəcəksən. 

    Böyük ağrıların əzabı səndə, 

    Zəlimxan, dünyanın hesabı səndə. 

    Bütün sualların cavabı səndə,

    Bütün cavabları sən verəcəksən. 

    Bulaq qədər

    Hələ bu dünyaya lazım olacam,

    Ürəkdə çatılan hər ocaq qədər. 

    Yaşamaq haqqı var mənim ömrümün,

    Allahın verdiyi halal haq qədər. 

    Tanrıdan bəndəyə nemətəm, payam,

    Könüllər isidən baharam, yayam. 

    Elə bilərəm ki, dənizəm, çayam,

    Axsam hər ürəyə bir bulaq qədər.

    İşlərim düşsə də, tərsə, düyünə, 

    Düşmədim zamanın yersiz küyünə. 

    Yaxınam Allahın böyüklüyünə

    Can qədər, göz qədər, həm qulaq qədər. 

    Dünyada nə var ki, həyatdan şirin,

    Başımı istəsə, canımı verin.

    Başına mən dönüm anamız Yerin,

    Yerim var qoynunda bir qucaq qədər. 

    Zəlimxan, ayrılıq aranı vursa, 

    Günlər güllərimi kültək qovursa,

    Küləklər odumu göyə sovursa

    Yenə yaşayacam bu torpaq qədər. 

    Bəstələnmişəm

    Sözlərim heç kəsin çıxmaz yadından,

    Qədim nəğmə kimi bəstələnmişəm. 

    Neçə baxışları kama yetirib,

    Neçə qucaqlarda dəstələnmişəm. 

    Mən ev sahibiyəm, deyiləm qərib,

    Gözüm hər yamacdan bir çiçək dərib. 

    Məni yer üzünə Tanrı göndərib,

    Üst qatda üst olub üstələnmişəm. 

    Sirri olanlara sirdaş olmuşam,

    Gedənə, gələnə qardaş olmuşam. 

    Həm ağac olmuşam, həm daş olmuşam, 

    Duzlu dodaqlarda püstələnmişəm.

    Sözdən mayalanıb adətim, peşəm,

    Sözdən qanadlanıb ağacım, meşəm. 

    Nə qədər dodaqdan söz götürmüşəm,

    Nə qədər ürəkdə istilənmişəm. 

    Mənim sıramdadı Adəmim, Nuhum,

    Uzun ömürlərə qohumam, qohum. 

    Zəlimxan, cavandı ürəyim, ruhum,

    Heç kəs deməsin ki, xəstələnmişəm. 

    Var olsun

    Ay ana, yeni bir Zəlimxan yetir,

    Səsi saza düşsün, tarda car olsun. 

    O, elin qəlbini eşidə bilsin,

    El onun qəlbindən xəbərdar olsun. 

    Gülməz gözlərində nə yaşıl, nə al, 

    Budaq çürükdürsə, meyvələri kal.

    Sözü anlamırsa, ürək laldı, lal,

    Səsi eşitməyən qulaq kar olsun. 

    Kimi yavaş gedər, kimi də yeyin,

    Yolçular yolundan olmasın, deyin.

    Yolundan qalmasın nə baş, nə beyin, 

    Ürəyi olana ürək var olsun. 

    Onu qorxudammaz nə qar, nə külək,

    Həm yerdə insandı, həm göydə mələk.

    Ürəkdən danışan şairin gərək

    Axçası, boxçası da dolu bar olsun. 

    Zəlimxan, dənizdə dalğa var demək,

    Dalğası var isə, hava var demək. 

    Şairin səsində dünya var, demək,

    Şairi var olan dünya var olsun! 

    Bir-bir  

    Mənim yazdıqlarım yerdə qalarmı,

    Hamısı düşəcək kitaba bir-bir. 

    Böyük mətləbləri, böyük dərdləri

    Düzənlər düzəcək hesaba bir-bir.

    Nələri gətirdim, nələri yada,

    Uzağa, yaxına saldım səs-səda. 

    Ağrılar, acılar çox-çox olsa da,

    Dözdüm hər ağrıya, əzaba bir-bir.

    Yaralı nəğmətək dodaqda yandım,

    Gövdədə alışdım, budaqda yandım. 

    Kömürdə alışdım, ocaqda yandım,

    Döndüm köz üstündə kababa bir-bir.

    Kimini sürdürüb, kimini sürüb,

    Kimini daş kimi divara hörüb. 

    Allah, bir ömürdə gör nələr görüb,

    Baxıram günaha, savaba bir-bir. 

    Heç bir şey çevrilib, hər bir şey oldu, 

    Göyüm yerə döndü, yerim göy oldu. 

    Zəlimxan saz idi, döndü ney oldu,

    Düzüldü dərdlərim rübaba bir-bir.

    Olmalıydı

    Söz var idi, göz var idi nə qədər,

    Olacaqlar olmalıydı, oldu da. 

    Qan görünüb anaların saçında,

    Tellərini yolmalıydı, yoldu da. 

    Bu ömürdü, kim yıxıla, kim yıxa,

    Nərdivandı, kim dırmaşa, kim çıxa.  

    Yaman gözlər qoyardımı gün çıxa,

    Gül yanaqlar solmalıydı, soldu da. 

    Tanıyıram bircə-bircə adını,

    Mən bilirəm ağrıların dadını. 

    Sevinc nədi, yorğa sürə atını,

    Ağrı cana dolmalıydı, doldu da. 

    Öz qanını hortum-hortum hortladıb,

    Paxılların çiçəyini çırtladıb.

    Dəli könlüm ürəyimi çartladıb,

    Yarıyolda qalmalıydı, qaldı da. 

    Ay Zəlimxan, pərdələnib, tellənib,

    Gözəlləşib, göyçəkləşib, güllənib.

    Sənin sazın qəm üstündə dillənib,

    Qəm havası çalmalıydı, çaldı da. 

    Kimliyim

    Dünənə heç zaman güllə atmadım, 

    Keçmişi hörmətlə ananlardanam. 

    Duydum tarixləri bir tarix kimi, 

    Hər şeyi incədən qananlardanam. 

    Heç vaxt baş vermədim divanəliyə,

    Öyrətdim özümü pərvanəliyə. 

    Düşmənəm əzəldən biganəliyə,

    Soyuq baxışlardan donanlardanam. 

    Budaq ucadadı, kök dərindədi,

    Ömür gah bürküdə, gah sərindədi. 

    Poladım, dəmirim öz yerindədi,

    Zaman deməsin ki, sınanlardanam. 

    Nə qədər dastandı, nə qədər əsər,

    Gözümdə həvəs var, sözümdə kəsər.

    Xalqın varlığına saldıqca nəzər,

    Özümü bəxtəvər sananlardanam. 

    Zəlimxan, həmişə haqqa sarıyam,

    Həqiqət balını çəkən arıyam. 

    Ulu babaların yadigarıyam,

    Onlar məndən olub, mən onlardanam. 

    Əbədiyyət

    Oyur qayaları, oyur daşları,

    Sular dərələrdən axır beləcə. 

    Bulud göy üzünə çəkir qamçını,

    Şimşəklər şığıyır, çaxır beləcə. 

    Tüstü fəryadıdır, duman ahıdır,

    Torpaq yer Tanrısı, yer Allahıdır. 

    Günəş göy üzündə sevgi şahıdır,

    Yandırır beləcə, yaxır beləcə. 

    Ürəyə yerləşib dodağa sığmır,

    Ağac bar verəndə budağa sığmır. 

    Dənizlər sahilə, yatağa sığmır,

    Çaylar yatağından çıxır beləcə.

    Yerdən qüvvət alar, göydən pay alar,

    Uzun yaşamağa haqqı-say alar.

    Ərimir, çürümür məğrur qayalar,

    Gözünün yaşını sıxır beləcə.

    Keçmişi düşünür, sabahı anır,

    İncə hisslər ilə alışır, yanır. 

    Bəndə yer üzündən göyə boylanır,

    Allah göy üzündən baxır beləcə.

    Sən mənim qolumdan 

    tutursan indi

    Sən mənim qolumdan tutursan indi,

    Gör gözüm önünə haralar gəlir.

    Qismətim qırıldı, yarıda qaldı,

    Fikrimə bütövlər, paralar gəlir. 

    Əl aşa yetməmiş, baş daşa yetdi,

    Boz yellər ömrümü apardı, getdi. 

    Mənmi tez qocaldım, zamanmı ötdü,

    Qəlbimə şübhələr, qaralar gəlir. 

    Əsa istəyirəm, səndən bir əsa, 

    Yeriyə bilmirəm yol basa-basa. 

    Bu gün toydan çıxıb gedirəm yasa,

    Yadıma sağalmaz yaralar gəlir. 

    Ürəyim yenə də çıxır çətindən,

    Güc alır torpağın bərəkətindən.

    Otların, suların təravətindən,

    Çarasız dərdimə çaralar gəlir. 

    Zəlimxan, minmişəm xəyal atıma,

    Təkcə xəyallardı çatan dadıma. 

    Ağlıma, hissimə, xəyalatıma

    Talanmış bostandan uralar gəlir.

    5-6 avqust, Almaniya

    Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/

  • Şeir mənim ürəyimin qanıdır… – Vidadi Babanlının şeirləri

    Şeir nədir?

    Şeir mənim ürəyimin qanıdır,

    Qansız ürək yaşayarmı dünyada?!

    Şeir məni el-obada tanıdır,

    Necə verim bu şöhrəti mən bada!?

    O, paklığın saf arzular dilidir,

    Tanrı çalan rübab dinir o dildə.

    Haqq səsinin o bəmidir, zilidir,

    Neçə-neçə qəlb isinir o dildə.

    Hər nəğməsi amalıdı ellərin,

    Şah pərdəsi Koroğlunun cəngidir.

    Sözlərinə ətri hopub güllərin,

    Misraları əlvan çiçək rəngidir.

    Ulu Tanrım, rəhmin gəlsin bəndənə,

    İmdad elə, ilham pərim küsməsin.

    Göstərməsin tərs üzünü o mənə,

    Qoy təbimə xəzan yeli əsməsin.

    Şeir mənim ürəyimin qanıdır,

    Qansız ürək yaşayarmı dünyada?!

    Şeir məni el-obada tanıdır,

    Necə verim bu şöhrəti mən bada!?

    Muğayat olun!

    Uymayın, cavanlar, şər əməllərə,

    Namusdan-qeyrətdən muğayat olun.

    Ər oğlu ərlərin varisləriyik,

    Şərəfdən-şöhrətdən muğayat olun!

    Biz salam vermişik, salam almışıq,

    Qayğı göstərmişik, qeydə qalmışıq.

    Zülmət beyinlərə ziya salmışıq,

    O ali sərvətdən muğayat olun!

    Kişilər tanınıb təmiz ad ilə,

    Əsil-nəcabətlə, yaxşı zat ilə.

    Ağılla, idrakla, etiqad ilə

    Keçmişə hörmətdən muğayat olun!

    Mərdlik babalardan əziz mirasdı,

    O bizə məxsusdu, o bizə xasdı.

    Xalqım ibtidadan qədirşünasdı,

    İnsafdan-mürvətdən muğayat olun!

    Millətim mətindi, sözün doğrusu,

    Bir əlində oddu, bir əlində su.

    Ürək güvəsidi vicdan ağrısı,

    Saflığa rəğbətdən muğayat olun!

    Babanlıyam, dözüm məziyyətimdi,

    Düzlük, əyilməzlik əziyyətimdi.

    Eşidin, bu sizə vəsiyyətimdi,

    Mehri-məhəbbətdən muğayat olun!

    İndi qanmışam

    Bu sərsəm dünyadan baş açmadım heç,

    İlahi, necə də mən nadanmışam!

    Əqidə uğrunda, məslək yolunda

    Ocağa qalanıb, oda yanmışam.

    Bir kövrək rübabın bəm səsiyəm mən,

    Haqqı ölənədək sevəsiyəm mən.

    Böyük Füzulinin nəvəsiyəm mən,

    Sitəm nəhrəsində çalxalanmışam.

    Atəşli qəlbimdə qaynayır qanım,

    Yaman gözdən iraq, babatdı canım.

    Nə söz söykəyim var, nə də həyanım,

    Qələmə, ilhama arxalanmışam.

    Dövran bəyənmədi iti dilimi,

    Vaxt oldu çırpdılar hey mitilimi.

    Ucuz  söhbətlərdən üzüb əlimi,

    Mənliyi hər şeydən uca sanmışam.

    Haldan-hala düşür ovqatım müdam,

    Gah çiçəkli yazam, gah qarlı qışam.

    Özüm də özümə heyran qalmışam,

    Nə qədər dözümlü bir insanmışam?!

    Babanlıyam, qüssə saldım ürəyə,

    Durdum dərdlər ilə kürək-kürəyə.

    Ömrün doxsanını verib küləyə,

    Həyatın dadını indi qanmışam.

    Ana qəbri

    Qarşımda köhnəcə, misgin bir məzar,

    Oxunmur tarixi, bilinmir yaşı.

    Yanına nə gələn, nə də gedən var,

    Əyilib, kiçilib çopur başdaşı.

    Durmuşam önündə dili-ağzı lal,

    Donub, buz bağlayıb gözümdə yaş da.

    Cınqır çəkməyə də yox məndə bir hal,

    Qalıb nə huş başda, nə ağıl başda.

    Əzizdir bu qəbir mənə, çox əziz,

    Burda uyqudadır nakam bir gəlin.

    Sızlayan qəlbimi qınamayın siz,

    O mənim doğmaca anamdır, bilin!

    Onun gül üzünü örtəndə torpaq,

    Hələ dil açmamış körpə olmuşam.

    Vayım-şivənimlə bağır yararaq

    Qohumlar qəlbində qəlpə olmuşam.

    Adını qızıma qoydum ki, bəlkə

    İsti nəfəsini evimdə duyum.

    Uşaq xülyasına uydum ki, bəlkə

    Analıq mehrini mən indi duyum.

    Amma illər ötdü… Məzarı üstə

    Seyrəldi günbəgün gəliş-gedişim.

    Gah “vaxtım” çatmadı, gah düşdüm “xəstə”,

    Heç düz sarımayıb əzəldən işim…

    Baxıram ətrafa, gözüm dağlanır,

    Türbələr görürəm min cah-cəlallı.

    Ürəyim içimdə od tutub yanır,

    Bircə bu qəbirdir belə zavallı.

    Müdam üz-üzədir qarla-yağışla,

    Bəzən qamçılayır külək də onu.

    Bağışla, mümkünsə, ana, bağışla,

    Cibi boş, dərdi çox şair oğlunu.

    Qocalmağa tələsməyin

    Bu zalım qocalıq ah, nə yamanmış!

    Ağarıb saç-saqqal, qırışıb üz də.

    Dağ başına qonmuş qatı dumanmış,

    Can düşüb taqətdən, tor görür göz də.

    Hey göynəyir sinə, töyşüyür ürək,

    Qılçalar ərinir addım atmağa.

    Küt-küt ağrılardan qovuşur kürək,

    Böyrək sancıları qoymur yatmağa.

    Tapır azar səni, bilmirsən hardan,

    Ödü, dalağı da salıb kəməndə.

    Qulaqlar bezardı ofultulardan,

    Yoxdur bir sağlam yer yazıq bədəndə.

    Ömür güvəsidi əsib-coşmalar,

    Qocaldıb insanı tez salır əldən.

    Xəcalət gətirir həddi aşmalar,

    Hanı xeyir görən zəhərli dildən?!

    Eşidin, cavanlar, əzmli olun,

    Qovun özünüzdən hirsi, acığı.

    İradəli olun, dözümlü olun,

    Dostu  düşmən edir qəzəb qıcığı.

    Vaxtsız qocalmağa tələsməyin siz,

    O, dop-dolu dərd-qəm dağarcığıdı.

    Sizə ünvanlanmış bu ərzim, şəksiz

    Açıq etirafın ən açığıdı.

    Dünya neyləsin?

    Asırıq, kəsirik bu dünyanı biz,

    Min qara yaxırıq, dünya neyləsin?

    Başımız çəkəni qaxınc eyləyib

    Başına qaxırıq, dünya neyləsin?

    Gah olur, dönürük qızmış bir nərə,

    Qan örtmüş gözümüz görmür dağ-dərə.

    Gah da çevrilirik müti nökərə,

    Sutək lal axırıq, dünya neyləsin?

    Yaman hala saldı bizi bu gərdiş,

    Pis-pis əməllərə eylədik vərdiş.

    Üzərdə canhacan, ilk sözü “dərdiş”,

    Əslində, paxılıq, dünya neyləsin?

    Meylimiz al-verə qonandan bəri

    Çəkidə çəkirik hər xeyir-şəri.

    Şirin arzuları, xoş diləkləri

    Daşlara çaxırıq, dünya neyləsin?

    Babanlı düz deyər, haqqı itirməz,

    Tanrı taqsırsıza xətər yetirməz.

    His-pası silinməz, qalay götürməz,

    Biz qəlbi paxırıq, dünya neyləsin?

    Çağır, gəlim!

    Umu-küsü üzdü bizi,

    İpə-sapa düzdü bizi,

    Qubarlatdı qəlbimizi,

    İnsaf elə, a sevgilim,

    Çağır məni, çağır, gəlim!

    Aralığa pəl qatdılar,

    Sənə-mənə şər atdılar,

    Eşqimizi alçaltdılar,

    Fitnə-fəsad mən nə bilim?

    Çağır məni, çağır, gəlim!

    Daha yoxdur canda dözüm,

    Yollarında qalıb gözüm,

    Öz evimi yıxdım özüm,

    Dilim olsun dilim-dilim,

    Çağır məni, çağır, gəlim!

    Dağ döşünə qırov düşüb,

    Könlüm qəmə girov düşüb,

    Kəməndinə bir ov düşüb –

    İtirmə sən ilim-ilim,

    Çağır məni, çağır, gəlim!

    Ayrılığın bitir ayı,

    Küsüşmüşük biz havayı,

    Yarım yox səndən savayı,

    Darıxmışam, vallah, gülüm,

    Çağır məni, çağır, gəlim!

    Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/




    Şeir nədir?

    Şeir mənim ürəyimin qanıdır,

    Qansız ürək yaşayarmı dünyada?!

    Şeir məni el-obada tanıdır,

    Necə verim bu şöhrəti mən bada!?

    O, paklığın saf arzular dilidir,

    Tanrı çalan rübab dinir o dildə.

    Haqq səsinin o bəmidir, zilidir,

    Neçə-neçə qəlb isinir o dildə.

    Hər nəğməsi amalıdı ellərin,

    Şah pərdəsi Koroğlunun cəngidir.

    Sözlərinə ətri hopub güllərin,

    Misraları əlvan çiçək rəngidir.

    Ulu Tanrım, rəhmin gəlsin bəndənə,

    İmdad elə, ilham pərim küsməsin.

    Göstərməsin tərs üzünü o mənə,

    Qoy təbimə xəzan yeli əsməsin.

    Şeir mənim ürəyimin qanıdır,

    Qansız ürək yaşayarmı dünyada?!

    Şeir məni el-obada tanıdır,

    Necə verim bu şöhrəti mən bada!?

    Muğayat olun!

    Uymayın, cavanlar, şər əməllərə,

    Namusdan-qeyrətdən muğayat olun.

    Ər oğlu ərlərin varisləriyik,

    Şərəfdən-şöhrətdən muğayat olun!

    Biz salam vermişik, salam almışıq,

    Qayğı göstərmişik, qeydə qalmışıq.

    Zülmət beyinlərə ziya salmışıq,

    O ali sərvətdən muğayat olun!

    Kişilər tanınıb təmiz ad ilə,

    Əsil-nəcabətlə, yaxşı zat ilə.

    Ağılla, idrakla, etiqad ilə

    Keçmişə hörmətdən muğayat olun!

    Mərdlik babalardan əziz mirasdı,

    O bizə məxsusdu, o bizə xasdı.

    Xalqım ibtidadan qədirşünasdı,

    İnsafdan-mürvətdən muğayat olun!

    Millətim mətindi, sözün doğrusu,

    Bir əlində oddu, bir əlində su.

    Ürək güvəsidi vicdan ağrısı,

    Saflığa rəğbətdən muğayat olun!

    Babanlıyam, dözüm məziyyətimdi,

    Düzlük, əyilməzlik əziyyətimdi.

    Eşidin, bu sizə vəsiyyətimdi,

    Mehri-məhəbbətdən muğayat olun!

    İndi qanmışam

    Bu sərsəm dünyadan baş açmadım heç,

    İlahi, necə də mən nadanmışam!

    Əqidə uğrunda, məslək yolunda

    Ocağa qalanıb, oda yanmışam.

    Bir kövrək rübabın bəm səsiyəm mən,

    Haqqı ölənədək sevəsiyəm mən.

    Böyük Füzulinin nəvəsiyəm mən,

    Sitəm nəhrəsində çalxalanmışam.

    Atəşli qəlbimdə qaynayır qanım,

    Yaman gözdən iraq, babatdı canım.

    Nə söz söykəyim var, nə də həyanım,

    Qələmə, ilhama arxalanmışam.

    Dövran bəyənmədi iti dilimi,

    Vaxt oldu çırpdılar hey mitilimi.

    Ucuz  söhbətlərdən üzüb əlimi,

    Mənliyi hər şeydən uca sanmışam.

    Haldan-hala düşür ovqatım müdam,

    Gah çiçəkli yazam, gah qarlı qışam.

    Özüm də özümə heyran qalmışam,

    Nə qədər dözümlü bir insanmışam?!

    Babanlıyam, qüssə saldım ürəyə,

    Durdum dərdlər ilə kürək-kürəyə.

    Ömrün doxsanını verib küləyə,

    Həyatın dadını indi qanmışam.

    Ana qəbri

    Qarşımda köhnəcə, misgin bir məzar,

    Oxunmur tarixi, bilinmir yaşı.

    Yanına nə gələn, nə də gedən var,

    Əyilib, kiçilib çopur başdaşı.

    Durmuşam önündə dili-ağzı lal,

    Donub, buz bağlayıb gözümdə yaş da.

    Cınqır çəkməyə də yox məndə bir hal,

    Qalıb nə huş başda, nə ağıl başda.

    Əzizdir bu qəbir mənə, çox əziz,

    Burda uyqudadır nakam bir gəlin.

    Sızlayan qəlbimi qınamayın siz,

    O mənim doğmaca anamdır, bilin!

    Onun gül üzünü örtəndə torpaq,

    Hələ dil açmamış körpə olmuşam.

    Vayım-şivənimlə bağır yararaq

    Qohumlar qəlbində qəlpə olmuşam.

    Adını qızıma qoydum ki, bəlkə

    İsti nəfəsini evimdə duyum.

    Uşaq xülyasına uydum ki, bəlkə

    Analıq mehrini mən indi duyum.

    Amma illər ötdü… Məzarı üstə

    Seyrəldi günbəgün gəliş-gedişim.

    Gah “vaxtım” çatmadı, gah düşdüm “xəstə”,

    Heç düz sarımayıb əzəldən işim…

    Baxıram ətrafa, gözüm dağlanır,

    Türbələr görürəm min cah-cəlallı.

    Ürəyim içimdə od tutub yanır,

    Bircə bu qəbirdir belə zavallı.

    Müdam üz-üzədir qarla-yağışla,

    Bəzən qamçılayır külək də onu.

    Bağışla, mümkünsə, ana, bağışla,

    Cibi boş, dərdi çox şair oğlunu.

    Qocalmağa tələsməyin

    Bu zalım qocalıq ah, nə yamanmış!

    Ağarıb saç-saqqal, qırışıb üz də.

    Dağ başına qonmuş qatı dumanmış,

    Can düşüb taqətdən, tor görür göz də.

    Hey göynəyir sinə, töyşüyür ürək,

    Qılçalar ərinir addım atmağa.

    Küt-küt ağrılardan qovuşur kürək,

    Böyrək sancıları qoymur yatmağa.

    Tapır azar səni, bilmirsən hardan,

    Ödü, dalağı da salıb kəməndə.

    Qulaqlar bezardı ofultulardan,

    Yoxdur bir sağlam yer yazıq bədəndə.

    Ömür güvəsidi əsib-coşmalar,

    Qocaldıb insanı tez salır əldən.

    Xəcalət gətirir həddi aşmalar,

    Hanı xeyir görən zəhərli dildən?!

    Eşidin, cavanlar, əzmli olun,

    Qovun özünüzdən hirsi, acığı.

    İradəli olun, dözümlü olun,

    Dostu  düşmən edir qəzəb qıcığı.

    Vaxtsız qocalmağa tələsməyin siz,

    O, dop-dolu dərd-qəm dağarcığıdı.

    Sizə ünvanlanmış bu ərzim, şəksiz

    Açıq etirafın ən açığıdı.

    Dünya neyləsin?

    Asırıq, kəsirik bu dünyanı biz,

    Min qara yaxırıq, dünya neyləsin?

    Başımız çəkəni qaxınc eyləyib

    Başına qaxırıq, dünya neyləsin?

    Gah olur, dönürük qızmış bir nərə,

    Qan örtmüş gözümüz görmür dağ-dərə.

    Gah da çevrilirik müti nökərə,

    Sutək lal axırıq, dünya neyləsin?

    Yaman hala saldı bizi bu gərdiş,

    Pis-pis əməllərə eylədik vərdiş.

    Üzərdə canhacan, ilk sözü “dərdiş”,

    Əslində, paxılıq, dünya neyləsin?

    Meylimiz al-verə qonandan bəri

    Çəkidə çəkirik hər xeyir-şəri.

    Şirin arzuları, xoş diləkləri

    Daşlara çaxırıq, dünya neyləsin?

    Babanlı düz deyər, haqqı itirməz,

    Tanrı taqsırsıza xətər yetirməz.

    His-pası silinməz, qalay götürməz,

    Biz qəlbi paxırıq, dünya neyləsin?

    Çağır, gəlim!

    Umu-küsü üzdü bizi,

    İpə-sapa düzdü bizi,

    Qubarlatdı qəlbimizi,

    İnsaf elə, a sevgilim,

    Çağır məni, çağır, gəlim!

    Aralığa pəl qatdılar,

    Sənə-mənə şər atdılar,

    Eşqimizi alçaltdılar,

    Fitnə-fəsad mən nə bilim?

    Çağır məni, çağır, gəlim!

    Daha yoxdur canda dözüm,

    Yollarında qalıb gözüm,

    Öz evimi yıxdım özüm,

    Dilim olsun dilim-dilim,

    Çağır məni, çağır, gəlim!

    Dağ döşünə qırov düşüb,

    Könlüm qəmə girov düşüb,

    Kəməndinə bir ov düşüb –

    İtirmə sən ilim-ilim,

    Çağır məni, çağır, gəlim!

    Ayrılığın bitir ayı,

    Küsüşmüşük biz havayı,

    Yarım yox səndən savayı,

    Darıxmışam, vallah, gülüm,

    Çağır məni, çağır, gəlim!

    Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/

  • Qəm karvanı – Rafiq Yusifoğlunun poeması

    “Mənəm ki, qafiləsalari karivani-qəməm”…

    Məhəmməd Füzuli

    Sevən gözlərimə verib Tanrı su,

    İndi dərk edirəm məhəbbətini.

    Ey böyük Füzuli – sənət Tanrısı,

    Bizdən əsirgəmə səxavətini.

    Özüm də bilmirəm, axı nə sirdir,

    İncə kəlamının dadı azalmır.

    Bir şair ürəyi neçə əsrdir

    Yanır için-için, odu azalmır.

    Baxıb kainata məhəbbət ilə

    Həsrət işığında hey köks ötürdün.

    Sən ulu eşqinin əzəmətiylə

    Məcnunun eşqinə yuxu gətirdin.

    Közərdi qəlbində söz için-için,

    Keçib əsrləri, bizi yandırdı.

    Hicranın zülməti sevənlər üçün

    Qaranlıq dünyanı işıqlandırdı.

    Məndən sevgilimin üzü dönəndə

    Sənin dilin ilə danışdırmışam.

    Bəzən ürəyimin odu sönəndə

    Şeirinin oduna alışdırmışam.

    Mən sənə biganə qala bilmərəm,

    Hər sözün önündə başımı əydim.

    Sənintək sənətkar ola bilmərəm,

    Barı, sənin kimi sevə biləydim…

    ***

    – Yarəb, bir ilahi məhəbbət ilə

    Səni dərk etməyə çalışıram mən.

    Ürəyim eşq ilə gəlsə də dilə,

    Sənin rizan ilə danışıram mən.

    İzn ver, qanımda haqq nuru axsın,

    Dözərəm, olsa da yarım hikkəli.

    Qoy sevgi ruhumu odlara yaxsın,

    Sənin dərgahına təmiz, pak gəlim…

    Fələklər alışır hər gün ahımdan,

    Sevgi qanadında göylərə uçum.

    Əfv et Füzulini, keç günahımdan,

    İlahi, sevməkdir mənim də suçum…

    Qəlbimdə közərir gizli bir inam,

    Eh, sənsiz bir günü axı, neylərəm?!

    Yoxdur bu dünyadan ayrı təmənnam,

    Yarımdan yarımı tələb eylərəm.

    Aşiq göz yaşını necə saxlayar? –

    Dolaram, yadıma, yar, sən düşəndə.

    Adətdir, həmişə zar-zar ağlayar

    Qəribin yadına vətən düşəndə.

    Bir ürək sinədə batıbsa yasa,

    Etdiyin cəfalar məgər azdımı?

    Sinəmdə min tənə oxu olmasa,

    Ürək tənhalıqdan darıxmazdımı?

    Bəs sənə vəfasız necə deyim mən,

    Hicrində çəkdiyim səfa deyilmi?

    Məndən ki cəfanı əsirgəmirsən,

    Elə bu özü də vəfa deyilmi?!

    Bəxt ulduzu sandım qara gözünü,

    Onları üstümdən iraq eyləmə!

    Əzizim, amandır, parlaq üzünü

    Əğyar məclisinə çıraq eyləmə!

    Sənin qəmzə oxun məni yaralar,

    Ancaq ki, ölmərəm, yönüm bəridir.

    Bağrımın başında olan yaralar

    Cünunluq dağının qönçələridir.

    Bəzən kövrəlirəm, ürək daş deyil,

    İndi varlığıma hopan alovdur.

    Gözümdən tökülən qanlı yaş deyil,

    Sevən ürəyimdən qopan alovdur.

    El-aləm danışır mənim sözümü,

    İndi ağıl qoyur hər yetən mənə.

    Eh, eşqə salmışam özüm-özümü,

    Heç düşmən etməzdi, etdim mən mənə.

    O qara gözlərin önündə dur ki,

    Ürəyin sirrini aça, söyləyə.

    Hamı vüsal istər, aşiq odur ki,

    Hicran bəlasını tələb eyləyə.

    Peyman bağlamışdıq ikilikdə biz,

    O məndən cəfanı kəm eyləyərmi?

    Qafil, nə çaşmısan, axı səbəbsiz

    Göz yaşı yanağı nəm eyləyərmi?!

    Dünyanın işığı gözümün deyil,

    Görmürsən, nə qədər onlar itidir?

    Məndəki nəfəs də özümün deyil,

    Bir gözəl pərinin əmanətidir.

    Səbrə nöqtə qoydu qara xalıyla,

    Dərmanım tapılmaz, elə xəstəyəm.

    Sağaltdı hamını öz vüsalıyla,

    Hicran bəlasıyla hələ xəstəyəm…

    Qırılmış bir çiçək çətin ki, bitə,

    Onu öz əlimlə dərdim, ay təbib!

    Özünü nahaqdan salma zəhmətə,

    Sən bilən dərd deyil dərdim, ay təbib!

    Mənimçün pərişan olduğun yetər,

    Həkim, xoşdur mənə yar yolunda qəm.

    Aşiqin dərdinə dərman etsələr,

    Onun xəstəliyi artar dəmbədəm.

    Yanıqlı naləmə qulaq tut mənim,

    Dərdimi deməyə eh, mən acizəm.

    Seyr et göz yaşımı, ey bulud, mənim,

    Elə düşünmə ki, səndən acizəm.

    Yar bizi yad edib, nə danış, nə din,

    O gələn yolları öpüm sevinclə.

    Odlu göz yaşımı mən öz sərvimin

    Ayağı altına səpim sevinclə.

    Ahımdan fələklər titrəyir zağ-zağ,

    Çətin ki, bu yoldan dönə, – deyirlər.

    Çoxdur eşq oduna tutulan, ancaq

    Leyli sənə, Məcnun mənə deyirlər.

    Dərdim yüz dərmandan artıqdır, təbib,

    Cünunluq yolundan məni əyləmə.

    Yar vuran yaraya dərman eyləyib,

    Məni şirin zövqdən məhrum eyləmə.

    İncə əllərində gültək solaydım,

    Bu xəzan mənimçün bahar, yaz olar.

    Min canım olaydı, qurban olaydım

    Sənə miniylə də, bir can az olar.

    Gəl, hər şəffaf suyu bulaq bilmə sən,

    Axan gözlərimin qaynar yaşıdır.

    Nahaq gizləyirsən üzünü məndən,

    Gözlər gözəlliyin məhək daşıdır.

    Acı sözlərin də mənə bal dadır,

    Odur dərdlərimin dəvası, gözəl.

    Sənin o pərişan saçlarındadır

    Könlümün quşunun yuvası, gözəl.

    Yaxır ürəyimi həsrət, intizar,

    Vüsalın gözümdən süzülür dən-dən.

    Yəqin ki, yaquttək qiymətim artar

    Bağrımın qanına boyandıqca mən.

    Məni əridibdir hicran ələmi,

    Nahaqdan danlama, gülüm, özünü.

    Ahımın tüstüsü tutar aləmi

    Bircə yol görməsəm parlaq üzünü.

    Gözündən könlümə işıq axanda,

    Dilim topuq çalır, dəyişir halım.

    Bağrım parçalanır sən hər baxanda,

    Gündə bir ciyəri de, hardan alım?!

    Gözlərim səninçün qanlı yaş tökər,

    Mənə rəhmi gələr dilsiz daşın da.

    Məcnunda olsaydı fəğanım əgər,

    Yuva qurardımı quşlar başında?!

    Mən sevda yolunda təkcəyəm, təkcə,

    Mənimçün qəm deyil yardan gələn qəm.

    Gözəllər cəfanı çox eylədikcə,

    Eşqin də ləzzəti artır dəmbədəm.

    Səba bu dərdimi yayıb aləmə,

    Deyib ki, verirəm eşq yolunda can.

    Eşq rüsvalığı ayıbdır demə,

    Ay zahid, rüsvayi-aləm olarsan!

    Eşqsiz o səda olmazdı neydə,

    Gör necə yandırır? – Bir dəm tut qulaq!

    Ahımdan ulduzlar alışar göydə,

    Muradımın şəmi alışmaz, ancaq.

    Vurğunu olduğum o nazikbədən

    Məni öz ardınca dartır günbəgün.

    Bidərd tədbirini eşitdiyimdən

    Ürəkdə dərdim də artır günbəgün.

    Naləmlə hamını oyadıram mən,

    Heç kəs möhkəm yatmır sən yatan kimi.

    Hər an vüsalına can atıram mən,

    Qərib vətəninə can atan kimi.

    O ətirli saçlar dağılıb yenə,

    Mişki-Çin də verməz onun buyini.

    Ağlım söz kəsəndən vətəndir mənə,

    Necə tərk eyləyim yarın kuyini?

    Qəlbimə vurduğun yara göynədər,

    Ona öz əlimlə mən duz səpmişəm.

    Hicrində göydəki ulduzlar qədər

    Gözümdən torpağa ulduz səpmişəm.

    Sözümü üzbəüz deyərdim sənə,

    Yadıma yenə də o günlər düşüb.

    Sənin tellərini açdıqca şanə,

    Mənim can telimə düyünlər düşüb.

    Vəfasız dövrandır, verir əziyyət,

    Cünunlarda görmə günahı, səhra!

    Sən suya həsrətsən, mən yara həsrət,

    Sən ey sevənlərin pənahı, səhra!

    Sözümü pas tutmaz, ötsə də min il,

    İlahi, nə qədər odlanım, yanım?

    Məndə can qoymayıb bu şeyda könül,

    Verim bir gözələ, qurtarsın canım!

    Axır ki, sözümə baxmadı fələk,

    Vuruldu bir təzə güli-rənayə.

    Məni iynə kimi incəldib fələk,

    Saldı iplik kimi uzun sevdayə…

    Ahımla, naləmlə könül dağladım,

    Dərdlər pərvanətək doldu qoynuma.

    Bir sənəm zülfünə könül bağladım,

    Cünunluq zənciri keçdi boynuma.

    Hicranı ömrümü etsə də yarı,

    Kimsəyə uymadım, – sədaqəti gör!

    Qiyamət günündə görməsəm yarı,

    Saqi, sən özün gəl qiyaməti gör!

    Meh əsdi, titrədi könlümün simi,

    Meyvəsiz budağa bar gəldi, bəlkə?

    Sübhə saxlayıbdır hicran qətlimi,

    Səhər açılınca yar gəldi, bəlkə?!

    Xəyala dalmışam, nədir əlacım? –

    Tamarzı qalmışam vüsal dadına.

    Qəlbimin dərdini de, kimə açım? –

    Məntək yanan varmı hicran oduna?!

    Qəlbim istəyir ki, nur salıb aytək

    Sənin keşiyində gecə dayansın.

    Sərv qamətini görübsə külək,

    Gülüstan içində necə dayansın?!

    O necə sevgidi, yandırıb-yaxmaz?! –

    Sevənlər imanı, dini neyləyər?!

    Qaşlarını görən hilalə baxmaz,

    Ay üzünü görən günü neyləyər?!

    Qolları qandallı bir çıraq susur,

    Gözəlim, baxmırmı sözünə zülfün?!

    Üzümə açıqkən sevda qapısı,

    Niyə qıfıl vurub üzünə zülfün?!

    Boynuma salsa da, hicran qolunu,

    Bənzətmə bir quru xəyala məni.

    Tərk edə bilmərəm sevda yolunu,

    Bu yol yetiribdir kamala məni.

    Alovlar püskürən qəlbimin başı

    Buxar etməsəydi gözümdə nəmi, –

    Göz açıb-yumunca, gözümün yaşı

    Bir anda tutardı bütün aləmi.

    Dərdimi duyana dərd oldu dünya,

    Eşqimə bir nəfər gülən qalmadı.

    Gözümün yaşında qərq oldu dünya,

    Gözümün yaşını silən qalmadı.

    Sən gəldin ömrümə, ilk bahar kimi,

    Sərdim ürəyimi yaz yağışına.

    Qaşlarım yelkənsiz qayıqlar kimi

    Az qalır qərq ola gözüm yaşına.

    Şehmidir, bərq vurur gül yanağında? –

    Sevincdən kövrələr, bəbəyin dolar.

    Tökmə göz yaşını vüsal çağında,

    Hicran günlərində gərəyin olar.

    Danışa bilmirəm, od tutub dilim,

    Göz yaşım sevdalı dənizdir mənə.

    Onu bəxş eləyib mənə sevgilim,

    Dərdim ürəyimdən əzizdir mənə.

    Qəlbimi isidən söz nuru olur,

    Ürək arzulayır bar dodağından.

    Qasid gətirdiyi söz quru olur,

    Qoy onlar süzülsün yar dodağından.

    Yarpağa dönübdür titrəyən əlim,

    Eşqin havasıyla gör, əsir necə?

    Yar deyib yanına səhərlər gəlim,

    Bilmirmi mənimçün yox gündüz, gecə?!

    Zülfünü yığ yana, üzünü görüm,

    İsitsin qəlbimi bir qaynar nəfəs.

    Yarımın yanında olsaydı yerim,

    Kafərəm, cənnətə eyləsəm həvəs.

    Eşqimlə həyatım qərq olub zərə,

    Bura hər sevənin güzarı düşməz.

    Pəncərən önündə durduğum yerə

    Min il cənnət quşu uçsa, yetişməz.

    Yanımdan bir xəfif külək keçibdir,

    Ürəyim – titrəyən payız nanəsi.

    Gözlərin könlümü vətən seçibdir,

    Şükür ki, nurlanıb qəm viranəsi.

    Nasehin dediyi sözə uymayın,

    Sevənlər qoy, mənim sirdaşım olsun.

    Məzarım üstünə heç nə qoymayın,

    Yarımın kölgəsi başdaşım olsun.

    Məni laləüzlüm öldürdü, dağlar!

    Çətin ki, mələklər dadıma yetə!

    Ey bulud, sən mənim üstümdə ağla,

    Bəlkə kəfənimdə lalələr bitə!

    Vuruldum, hörmətim aşağı düşdü,

    Qismət özgələrin, ad mənim oldu.

    Üzümə həsrətin işığı düşdü,

    Hər gözəl canıma bir qənim oldu.

    Gözündə şeh gülən körpə bənövşə,

    Təşnə olduğumu hardan bilirsən?

    Göylərdə mələklər, yerlərdə bəşər

    Ağlayır halıma, – sənsə gülürsən.

    Rəhmdil görmədim gözəl qızları,

    Gül xarsız, gözəllər cəfasız deyil.

    Ay ürək, incimə, vəfasızların

    Yaxşı ki, həsrəti vəfasız deyil.

    Ah çəkdin, ürəyim yarpağa döndü,

    Demə bu xəzəlin yiyəsi yoxmuş.

    Kölgənin xətrinə torpağa döndüm,

    Büllur qamətinin kölgəsi yoxmuş…

    Zənginə dönmüşəm səni sevəndən,

    Dövlətim göz yaşı, varım göz yaşı.

    Yolunun üstündə ucalmışam mən,

    Bir eşq ağacıyam, barım – göz yaşı.

    Sənin təbəssümün nur oldu qanda,

    Qəlbimə yenilməz qüdrət gətirdi.

    Qiyməti yox imiş eşqin cahanda,

    Göz yaşım ona da şöhrət gətirdi…

    Sevgilin yoldadır, daha nə dərdin?!

    Ağlama, taleyin üzünə gülsə.

    Vüsal müjdəsinə canını verdin,

    Bəs nə verəcəksən yar özü gəlsə?!

    Yadıma dağların maralı düşdü,

    O, mənim ömrümün sultanı oldu.

    Güzarım yarımdan aralı düşdü,

    Məzarım ayrılıq zindanı oldu.

    Meyvə arzuladı divanə ürək,

    Təbəssümün kimi nübar görmədim.

    Dolandım bağları, axar sulartək,

    Sərv qamətintək çinar görmədim.

    Ayağın incisə, sinəm üstə gəz,

    Tapdala, bir xəzan yarpağı kimi.

    Mənə elə gəlir, pak ola bilməz

    Cənnət ayağının torpağı kimi.

    Ürəyim tab etməz həyəcanına,

    Qıymaram kədərdən yarım mat ola.

    Tez-tez getmirəm ki, onun yanına,

    Qorxuram itləri narahat ola.

    Cananın əliylə can alınıbdır,

    Deşib ürəyimi müjgan şeşpəri.

    Kirpiyi oxuyla fəth olunubdur

    Eşqin səltənəti, eşqin kişvəri.

    Qəlbimi çəkibdir dara gözlərin,

    Bərq vurub məhəbbət kəhkəşanında.

    Göz qırpıb, bu üzü qara gözlərim,

    Məni xəcil edib sənin yanında.

    Qəlbimi dünyada kədər yaşatdı,

    Mələklər eşqinə göz yaşı tökdüm.

    Gözəllər o qədər mənə daş atdı,

    Yığıb özüm üçün qəmxanə tikdim.

    Sevən ürəyimdə şimşəklər çaxıb,

    Adını çağırsam, dilim alışar.

    Sönmüş ocağımın yerinə baxıb,

    Nəsihət eləmə, külüm alışar!

    Nasehin sözünü yaxşı bilirəm,

    Aləmi üstümə güldürür mənim.

    Əgər mey içməsəm, dərddən ölürəm,

    İçəndə nəsihət öldürür məni.

    Qısqanclıq odunda alışdı ürək,

    Gördüm göz izi var solğun üzündə.

    Dadıma çatmasa badə qayıqtək,

    Çoxdan qərq olmuşdum qəm dənizində.

    Sevgili yardamı, çevrilib yada?!

    Kim açar qapımı, küləkdən özgə?!

    Əlimdən iş gəlməz qoca dünyada

    Nazlı sənəmləri sevməkdən özgə…

    Əgər duya bilsən, güntək sadəyəm,

    Nəsihət eləmə hər səhər mənə.

    Özünü öldürmə, tiryəkzadəyəm,

    Təsir edə bilmir hər zəhər mənə.

    Çiçək aramışam gəzib gülşəndə,

    Sevgini başıma bir tac almışam.

    Hər gözəl xalına gözüm düşəndə,

    Elə bil dünyadan xərac almışam…

    Eşq Qaf dağının əyib belini,

    Vədəsiz qocalıq haqlayıb bizi.

    Şükür, tuta bildik canan əlini,

    Məhəbbət şövqlü saxlayıb bizi.

    Bəsdir, sərv kimi ucaldın göyə,

    Əyil, başın dəyər, doğrudur sözüm.

    Dünya qapısından çıxırıq deyə

    Fələk qəddimizi əyibdir bizim…

    ***

    Dözümün rəqibi qorxuya salıb,

    Əzmin ürəyinə bir düyün çəkib.

    Gözlərin gül üzü görüb zövq alıb,

    Cövrünü yaralı ürəyin çəkib.

    Nəfəsin çiçəkli bahar kimidir,

    Dünya gülşəninə həsrətlə baxır.

    Sənin hər bir misran damar kimidir,

    Ürəyinin qanı onlarda axır…

    Sözünün mənası necə dərindir,

    Ruhundur onlara dərinlik verən.

    Deyirəm, bəlkə də şeirlərindir

    Bağdad xurmasına şirinlik verən…

    Xəzan ömrümüzdə ilk bahar oldun,

    Nasehin sözünü dinləmərik biz.

    Qəm çəkmək işində bizə yar oldun,

    Nə qədər dərd olsa, inləmərik biz.

    Babam, yetməsən də nazlı yara sən,

    Sevən ürəklərə nur ələmisən.

    Qoşun çəkməsən də bir diyara sən,

    Dünyanı sözünlə fəth eləmisən…

    Sağ ol, bəxtiyaram şeirin, sözünlə,

    Hər misran qəlbimi nura bələdi.

    Tale gözəlləri sənin gözünlə

    Görməyi mənə də qismət elədi…

    Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/

  • Xalq şairi Nəriman Həsənzadənin Prezident İlham Əliyevin doğum günü münasibətilə şeiri

    Cənab Ali Baş Komandan, halaldı sizə,

    Rahat nəfəs almaq üçün vardır haqqınız.

    44 günü siz yazdınız tariximizə

    Hər əsrdə günəş kimi doğacaqsınız.

    Dünən Qalib Sərkərdəni xalq alqışladı,

    Mən gördüm ki, növbədədi söz də, ülfət də.

    Baş Komandan harda durub: ordan başlayır,

    Bu dünyaya ilk xəbər də, müraciət də.

    Sən azadsan, əziz Şuşa! – onun səsiydi,

    Vurğusu da, nidası da yadda qalırdı.

    Festivalda işğalçının məhkəməsiydi,

    İlk dəfəydi əsir dağlar nəfəs alırdı.

    Dünən yarış keçirirdi bu qonşu xalqlar,

    Biriydilər xeyirdə də, hələ şərdə də.

    Belə sevinc görməmişdi Şuşada dağlar,

    Üzlərdə də, gözlərdə də, ürəklərdə də.

    Filankəsi, filankəsi dağlarda gördüm,

    Paytaxtın ilk qonağıydı Şuşada onlar.

    Üzeyri də, Bülbülü də mən orda gördüm,

    Festivalda yarışlara qoşulmuşdular.

    Ulu Öndər Şuşa, – deyə nitq eləyirdi,

    Vətən, ana həsrətidi Şuşa həsrəti.

    Xoşbəxtəm ki, oğlu İlham belə deyirdi

    Mən yerinə yetirmişəm bu vəsiyyəti.

    Cənab Ali Baş Komandan, halaldı sizə,

    Rahat nəfəs almaq üçün vardır haqqınız.

    44 günü siz yazdınız tariximizə

    Hər əsrdə günəş kimi doğacaqsınız.

    Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/

  • Qarabağ tarıdı, o Vətən tarı, bu Ağdam deyəndə, o Şuşa deyir… – Xalq şairi Nəriman HƏSƏNZADƏ

    Ulu Öndərə ilk görüşdə oxuduğum şeir

    Ey eşqim, vüqarım, sənətim, canım!

    Ana çağırdığım Azərbaycanım!

    Açıb qollarımı mehri-ülfətlə

    bağrıma basıram səni hörmətlə.

    Sən də, ey adıyla fərəhləndiyim,

    şanlı sədasıyla ürəkləndiyim,

    xalqımın istəkli, əziz övladı,

    şerimin-sözümün qolu-qanadı,

    sənin hər istəyin, sənin hər arzun

    həyatda qoy şöhrət çələngi olsun!

    Qaldırdın adını bu məmləkətin,

    andın müqəddəsdi, südün təmizdi,

    mənim taleyimdi sənin şöhrətin,

    tarixdə tarixi mərhələmizdi.

    Gəlin, addımlayaq sıx cərgələrdə,

    gəlin, qabaqlayaq dövrü, zamanı.

    Daim alqışlayaq yalnız zəfərlə

    Ana dediyimiz Azərbaycanı.

    1969

    Dünyanın sirri

    – Şair, yenə yazırsanmı? –

    sual verdi biri, mənə.

    Tanıtmaq istədi yəqin,

    məndəki şairi mənə.

    Axşam olur, sabah olur,

    mən yazmasam, günah olur.

    Yazan zaman agah olur

    bu dünyanın sirri mənə.

    Soyumasın od nəfəsin,

    əvəzi yoxdu heç kəsin.

    Ulu Tanrım çox görməsin

    öz verdiyi şeri mənə.

    Oğlum Nazimə

    Nazim, o illəri salıram yada,

    oğlum, unudulmur heç nə dünyada.

    Sənin saçlarını

    mən ağartmışam

    infarktdan yatanda

    Almaniyada!

    Üzündən görürdüm, fikrin qətiydi,

    döndərən olmazdı səni bu yoldan.

    Özün o yerlərə nabələdiydin,

    bələdçim olmuşdun,

    ay sənə qurban!

    Bilmirdim, həyata nəydi sualım,

    qohumdan-qardaşdan yoxuydu heç kim.

    Mənim ağsaqqalım, qarasaqqalım

    səniydin,

    onda yox,

    mən sonra bildim.

    Arada görürdüm, sən birtəhərsən,

    ürəyim gəlmirdi, düzü, soruşam.

    Mən səndən qorxurdum,

    xəstələnərsən,

    Sən məndən qorxurdun, dözəmməz atam.

    Gəncə Yazıçılar filialından

    bir dostum varıydı – 

    qardaşəvəzi.

    Gedib yaşayırdı Almaniyada,

    dadıma çatmışdı o da tələsik.

    Simax Şeyda əmin, o həssas şair,

    şanlı övladıydı bir eşqin, andın.

    O köçdü dünyadan, dünya yaşayır,

    gizlənpaç oyunudur –

    bu da həyatın.

    Oğlum, Qaraxanı unutma bir an,

    nə deyim, artıqdı bu söz, bəlkə də.

    Qatarla gəlmişdi Avstriyadan,

    sənə həyan oldu qərib ölkədə.

    Yaxşı insanlara yaxın ol, müdam,

    ünvanı çaşdırma, ünvan içində.

    Bəzən, mən özüm də səndən danmıram,

    insan axtarmışam

    insan içində.

    Çağırış

    Dünyanın bir tərəfi

    yenə od tutub yanır.

    Günəşin gəlişini

    xəbər verir təbiət.

    Yerlər-göylər – nə varsa,

    yuxusundan oyanır.

    Günəşdən səs – bir alqış! –

    yaşamağa çağırış,

    yaratmağa çağırış.

    İnsan fəaliyyəti

    Günəşlə əl-ələdi,

    dəyişir təbiəti

    Günəş gedənə kimi.

    Yaşayır ta qədimdən

    bu, bir ənənə kimi.

    Abidə

    Kürdəmirli bir igid

    şəhid oldu davada.

    Kürdəmirli bir qızın

    göyə qalxdı naləsi.

    Möcüzələr varıymış

    sən demə, bu dünyada, –

    misalmı?

    Yadigarın

    yadigar Abidəsi!

    Həyatın bir anı

    Şabrandayıq, püsələyir bala-bala,

    otaqda da üşüyürdük biz az qala.

    Sevinc xanım süfrə açır, çörək qoyur,

    Arif təzə bəstəsinə ürək qoyur.

    Əvəzi yox səsindəki məlahətin,

    Haqdan gələn sərvətidi bu millətin.

    Sevinc xanım sevincindən aşıb-daşır,

    yerdə sular, göydə quşlar pıçıldaşır.

    4 avqust, 2024

    Mir Cəlal müəllimin xatirəsi

    Şair, Mir Cəlalın isti nəfəsi

    mənə Haqdan gələn bir ilham idi.

    Mən ata görmədim, atam əvəzi

    həyatda yeganə bir arxam idi.

    Minnətdarlıq

    Niyə Nərminə deyirəm? –

    Bilirsənmi, nə deyirəm:

    xeyirxahdı, rəhimlidi,

    bir ömürdə neçə ildi –

    kimsəsizə kömək durur,

    dediyim,

    bax,

    elə budur!

    Çıraqqala

    Amil müəllimə

    Sasani igidləri

    qalxdı Çıraqqaladan,

    Şabran qalxdı ayağa

    nizə çıxdı yayından,

    qalxan qalxdı ayağa!

    Hünər qaldı yadigar

    ulu babalarından.

    Yaşa, yaşat, dedilər

    bu diyarın adını.

    Şərəflə həsr elədin

    sən də öz həyatını.

    Bir nəsil alqışladı

    nəsillərin adıyla.

    İnsan qalxır, ucalır

    adıyla, soyadıyla.

    Amil, – deyə sevildin

    el-obanın yanında.

    Qədim Çıraqqalanın

    ən yeni ünvanında.

    İllər, talelər

    Görkəmli alim, tədqiqatçı

    Sadıq Şükürovun xatirəsi

    Niyə sağlığında yad olur bizə,

    görmürük o boyda bir istedadı?

    Elə ki, getdilər,

    çıxırlar üzə,

    yüksək kürsülərdən çəkilir adı.

    Niyə yuxudadı, şöhrət tanrısı,

    niyə qarışdırır ağı sarıyla?

    Niyə o kəslərin oğlu, ya qızı

    xəlvətdə fəxr edir,

    Atalarıyla?!

    Sadıq Şükürovu xatırlayıram,

    təmiz insan idi, alim adıyla.

    Onun sinəsində qaynar bir ilham,

    daim

    məşğuluydu tədqiqatıyla.

    Elə ki, deyirdi Nərimanovdan,

    pərəstiş edirdi o böyük ada.

    Bəlkə, alovlanıb yanırdı, inan,

    Nuru Paşanı da,

    hallandıranda.

    İllər var, səsləyir bizi arxadan,

    illər – təzələnir arada, ancaq.

    Alim var, hörmətlə keçdim yanından,

    mən qibtə elədim,

    bu ada, ancaq.

    Ziyarət yolu

    Hörmətli sənətkar

    Elşad müəllim Nağıyevə

    Bakıda bir yol var, Ziyarət yolu,

    orda da, bir evin bir darvazası.

    Dərmanlar düzəldir bir vətən oğlu,

    dilində –

    daimi xeyir-duası.

    “Müəllim” çağırılır ustadın adı,

    unudub xeyli var o, sinif nədir.

    O sevir çəməni, çiçəyi, otu,

    dərsi də

    otların öz dilindədir.

    Evdə mavi gözlü ağ pişiyi var,

    deyir: nə ev bilir, nə eşiyi var.

    Lovğadı,

    Şir qulaq,

    sərt keşikçidi,

    xüsusi xidmətdə fəxri işçidi.

    Elşad – ixtiraçı bir istedaddı,

    iki qız övladı, üç də nəvəsi!

    Bəs onun xanımı?

    Sevincdir adı,

    onun eşqinədir bunun həvəsi!

    O da əvəzsizdi, bu da əvəzsiz,

    onda da, bunda da taleyin əli.

    Burda bir ailə yaşayır səssiz,

    şöhrəti ucadır,

    adı – şərəfli.

    Bakıda bir yol var, Ziyarət yolu,

    orda da, bir evin bir darvazası.

    Dərmanlar düzəldir bir vətən oğlu,

    dilində –

    daimi xeyir-duası.

    Ağlat, sən məni ağlat

    Arif Mehmandosta

    (“Qaragilə… ağlama, bəsdi” mahnısına)

    Bir əsrin qəm səsidi,

    ya da əksinə, Arif!

    Necə dözdün, yanmadın,

    sən öz səsinə, Arif?!

    Səsində bir od-atəş,

    bir çağırış, bir üsyan,

    ağlama, deyə-deyə

    sən yenə ağladırsan.

    Oyadırsan bizdəki,

    həmən o bizi, Arif!

    Göstərirsən sırada

    öz yerimizi, Arif!

    Araz-Kür daşır, Arif!

    Ey, “Qaragilə”, heyhat!

    Ağlama, bəsdi, demə,

    qoy bir az yüngülləşim.

    Rəhm elə ürəyimə,

    ağlat, sən məni ağlat!

    2024

    Sədr hesabat verir

    AzTV-nin birinci proqramı ilə

    “Həftə verilişləri”ni dinlərkən

    Sədr hesabat verir

    o, Cənab Prezidentin

    hər gününə, anına

    tarixi bir ad verir.

    Sədr hesabat verir

    Əsrin qəhrəmanına,

    nəydi əsrin şah sözü?

    Dəmir yumruq, haqq özü!

    Səngərdə qələbəmiz, –

    tarixi Zəfərimiz!

    Sədr sayır günləri,

    ünvan verir, ad deyir.

    Sədr hesabat verir:

    An var – anlar içində

    o da – əbədiyyətdir.

    Prezident oyaq qalır, –

    Vətən qalır, xalq qalır,

    müqəddəs torpaq qalır.

    Başımız üstə – ZAMAN! –

    üçrəngli bayraq qalır.

    Deyir

    Sevimli sənətkarımız

    Mənsum İbrahimovun ad gününə

    Mənsum havalanıb oxuyur yenə,

    nəfəsi bənövşə qoxuyur yenə.

    Səsin ipəyini toxuyur yenə,

    rəngləri yaddaşdan-yaddaşa deyir.

    Hər söz, hər qafiyə, hər kəlmə yanır,

    dəymə, mən yandığım bu qəmə yanır.

    Yanıb kül olmuşam, külümə yanır,

    çəkdiyi hər nalə sən yaşa, deyir.

    Elçin, yerə qoyma əlindən tarı,

    Elnurun kamanı göynədən tarı.

    Qarabağ tarıdı, o Vətən tarı,

    bu Ağdam deyəndə, o Şuşa deyir.

    Nədir o pərdənin, o simin səsi,

    duyğumun səsidi, hissimin səsi.

    Allahım, nə deyir Mənsumun səsi?

    Milləti qoymayın daşdaşa, deyir.

    Deyin, əl saxlasın

    tarixi yazan

    “Zəfər dastanı” əsərinin müəllifi,

    hörmətli Rahilə Soltanqızına

    Qələbə yolumuz – “Zəfər yolları”,

    bu yol da, o yol da bir haqdan keçir.

    Səngərdə millətin gənc oğulları,

    Allahım,

    nə ağır sınaqdan keçir.

    İtirir huşunu biri qəfildən,

    birinin qolu var, qılçası yoxdu.

    Qabaqda düşməndi, arxada Vətən,

    çəkməyə

    bir rəssam fırçası yoxdu.

    Belə itiririk mərd oğulları,

    qoymur ayılmağa bizi bu ovsun.

    Ey düşmən cəbhəsi,

    namərd yolları,

    sizi yaradanın gözü kor olsun.

    Deyin, tələsməsin fərman sahibi,

    deyin, əl saxlasın tarixi yazan.

    Ey dava axtaran,

    Bir An sahibi,

    sonuncu addımı atanda, dayan!

    Olsun

    Ağ yel, ağ yelənli sənin ağ atın:

    Şimşəklər ovcunda qantarğan olsun.

    Ayağın altında yer Cıdır düzü,

    başının üstündə

    göy qalxan olsun.

    Ağ bulud çiynində bir ağ yapıncı,

    əlində Babəkin misri qılıncı.

    Bu yolun sonunda dördyol ayrıcı,

    İrəli!

    Çağıran səs arxan olsun.

    Mənə demişdilər daş atma quşa,

    daşa tutulubdu Daşaltı, Şuşa.

    Elə zirvədən uç,

    qoy o uçuşa

    bütün qadağalar qadağan olsun.

    Qayıt ki, yolunu gözləyir anan,

    bir millət danışsın sənin adından.

    Ağatlım, ağüzlüm, qarasaç oğlan,

    ağsaçlı şairin

    sadağan olsun.

    Mən yazılı kitabam

    Gülgün qağaya məktub

    “İçib Poylu suyundan

    şair oldun, Nəriman.

    Sənə su göndərirəm,

    bizim Vağzal Poyludan,

    unutma,

    Gülgün qağan”.

    Siz şair elədiniz,

    getməyin çox uzağa,

    gün onda doğru, Qağa!

    Ahıllar və cavanlar,

    şeirimi oxuyanlar

    ürəyimi qırmadı,

    könülsüz çağırmadı.

    Görəndə – sevindilər,

    şairimiz – dedilər.

    Dost-tanışın səsiydi,

    kənd – Anam əvəziydi.

    Dünya pəncərəsindən

    hamınızı görürəm.

    Mən yazılı kitabam,

    özümü köçürürəm.

    Bizim qızlar

    Akademik Arif Paşayevin

    ad gününə

    “Amazonka qızları”, –

    anam, ailəm mənim.

    Ey Gülşənim, Aygünüm,

    bir də Nailəm mənim!

    Xanım-xatın Gülərim!

    Ellada, Rəna, Solmaz, –

    hərəsi bir əsərim,

    qızıl səhifələrim!

    Hələ Südabə xanım

    xaricdədi xeyli var.

    Səyahətə meyli var,

    gəlsin danışaq, gülək,

    təzə nə deyir, görək.

    Lyubov Nikolayevna,

    ukraynalı bir ana!

    Ləhcəsi duzlu, şirin.

    Göründü sənin yerin, –

    Vüsalə, laləm mənim.

    Nüşabə də var hələ,

    daşqın şəlaləm mənim.

    Ələddin – müdrik insan,

    həm sayan, həm sayılan.

    Elçindən də qoy deyim,

    mənim gənclik illərim!

    Həm şıltaqdı, həm əziz,

    gah türkdü, gah ingilis.

    Ofelya xanım da var,

    halal bir qızdı rahat.

    Gəlişi yarımştat,

    görüşü yarımştat.

    İşə bir xanım gəlir.

    Demə, bir ştatıymış,

    O, yarım-yarım gəlir.

    Tehran… konservatoriya…

    Orda tələbələri,

    burda da şah əsəri:

    “Amazonka qızları”,

    qızlara hədiyyəsi, –

    Mehmandost – dost nəfəsi!

    Həssasdı Gülnarə xanım,

    nüfuzu xeyli üzdədi,

    bir gözü üstümüzdədi.

    Rektorun Nümayəndəsi

    Haqqın, ədalətin səsi!

    Ədalət müəllimin də

    “Ədalət!” – adı üstədi,

    adı-soyadı üstədi!

    O, Elmi Şuralarda da

    Kürsüdən hesabat verir.

    Rektorun hər təbəssümü

    ona bir qol-qanad verir.

    Tələbəm olubdu dekan,

    Ayxan… Rüstəmzadə Ayxan.

    O, dekan olandan bəri,

    İstanbulun alimləri

    Rektorun qəbulundadı,

    Qardaş – qardaş yanındadı.

    Bizə bu uçuş xəyalı

    Töhfə verən oğul da var, –

    Bir ölkənin Ağsaqqalı!

    O, getdiyi haqq yol da var, –

    O yol – Tanrının düz yolu,

    Arifdi,

    Mir Cəlal oğlu!

    27 avqust 2024-cü il

    Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/

  • Onunçün verdinmi mənə göyləri, Məndən göylər qədər uzaq olasan?!. – Xalq şairi Nəbi XƏZRİ

    Dəniz, göy, məhəbbət

    I

    – Dənizi hədiyyə verirəm sənə…

    Mən dedim, sən baxdın, sən gülümsədin.

    Göylərin şəfəqi düşdü üzünə.

    – Mən isə… göyləri verirəm, – dedin…

    Ayrıldıq qəribə hədiyyələrlə,

    Göylər eşqim kimi mənə əzizdir.

    Ayrıldıq dənizlə, ağ ləpələrlə,

    Necə aparasan? Dəniz dənizdir.

    Dənizi verdim ki, sənə hədiyyə,

    Gəldiyim sahilə gələsən bir də.

    Məni görməyəndə o mənəm – deyə,

    Mənimlə danışıb, güləsən bir də.

    – Əgər görüşməsək, bizə dağ olar,

    Dedim, neçə dəfə belə dedim mən.

    Dəniz sahilinə qayıtmaq olar,

    Göylərin sahili varmı, gedim mən?!

    Düşündüm, ayrıldıq gələndən bəri,

    Sən mənim eşqimə çıraq olasan.

    Onunçün verdinmi mənə göyləri,

    Məndən göylər qədər uzaq olasan?!

    II

    Mən bir dənizəm ki, eşqim səhərdir,

    Səni düşünürəm, əzizim, yenə.

    Mənim dalğalarım xatirələrdir,

    Qoy çatsın qəlbinin

    sahillərinə.

    Əsl məhəbbət ki, böyük hünərdir,

    Coşar ümman kimi təzə arzular.

    Mənim dalğalarım

    xatirələrdir,

    Orda tufan da var, burulğan da var.

    Dənizəm, eşqimdən qaçmaq hədərdir,

    Mən ki, adlayıram çölü, çəməni.

    Mənim dalğalarım,

    xatirələrdir,

    Gecə də, gündüz də tapacaq səni.

    III

    İstəsən yuxuna gələrəm sənin,

    gələrəm dəniz kimi.

    Üzünə incilər çilərəm sənin,

    çilərəm dəniz kimi.

    Yoluna şəfəqlər səpərəm hərdən

    səpərəm dəniz kimi.

    İstəsən üzündən öpərəm hərdən,

    öpərəm dəniz kimi.

    Adını qəlbinin sahillərinə

    yazaram dəniz kimi,

    “Sevirəm” söyləsən bir axşam mənə,

    Susaram dəniz kimi,

    Susaram dəniz kimi.

    IV

    Dünyada sakitlik aramadım mən,

    Günəş kimi parla,

    səhər kimi gəl.

    Göylərtək yuxuma gəlmək istəsən,

    Sən aylı, ulduzlu göylər kimi gəl.

    Adla qucağından gur tufanların,

    Mən baxım axşamdan səhərə kimi.

    Adla ağ yoluyla kəhkaşanların,

    Parlasın hər ulduz xatirə kimi.

    Gəl, qış gecəsində,

    yaz səhərində,

    Dənizi göylərdən ayırmaq olmaz!

    Sonsuz kainatın üfüqlərində,

    Sən görüş vaxtını şimşəklərlə yaz!

    Mən gərək nəğmətək səni dinləyəm,

    Sən mənim eşqimlə, ürəyimləsən.

    Nə qədər göylər var, mən səninləyəm,

    Nə qədər dəniz var, sən mənimləsən.

    İkilikdə

    Gəl bölək dünyanı ikilikdə biz

    Dərə mənə düşsün

    Dağı sən götür.

    Qalsın yer üzündə qoşa izimiz

    Qara mənə düşsün

    Ağı sən götür.

    İlin evladıyıq yayla qış kimi

    Fəsillər yaşasın yanaşı məndə

    Birgə bir yerdəyik gözlə qaş kimi

    Gözlər səndə qalsın

    Göz yaşı məndə.

    Gündüzü, gecəni əziz saxlayaq

    Günəş sənə düşsün

    Ay mənə qalsın

    Coşğun sellər kimi birgə çağlayaq

    Dəniz sənin olsun çay mənə qalsın.

    Bizik bu dünyadan sənilə şərik

    Bizsiz nə qış gülər, nədə ki bahar

    Həyatda hər şeyi bölə bilərik

    Amma bölünməyən:

    Bir sevgimiz var…

    Ay ürək

    Yaralar qövr edir təzədən ürək,

    Niyə könül verdin ona sən ürək,

    O səni sevmədi, sən niyə sevdin!

    Səni sevməyəni sən niyə sevdin!

    Eşqinə mən qurban gedim ay ürək,

    Dedim, neçə dəfə dedim ay ürək,

    Sevməyir o səni, niyə sevirsən,

    Səni sevməyəni niyə sevirsən,

    Sözümə baxmadın, indi yan ürək,

    Yan ey mənim tək peşman ürək,

    Sevmirdi o səni, niyə sevirdin!

    Səni sevməyəni niyə sevirdin!..

    İstə

    Öz məğrur eşqimdə təmənnasızam,

    Bir damla istəsəm,

    Bir ümman istə.

    Mən ki, bir dünyalıq boranam, yazam,

    Bircə gül istəsəm,

    Gülüstan istə.

    Mənə ulduz boyda işıq ver desəm,

    Sən məndən

    Günəşli asiman istə.

    Haçan bir saatlıq görüş istəsəm,

    Sən bütün ömrümü,

    Ərmağan istə.

    Söylə, bəs hardaydın?

    Sən gəldin,

    Zülmətdən gün çıxdı birdən,

    Nə qədər ecazkar göründü cahan?

    Səni gözləmişdim ömrüm boyu mən,

    Söylə, bəs hardaydın sən bu vaxtacan?

    Keçib göy dərəni,

    yaşıl çəməni,

    Elə yaxın gəldin, elə uzaqdan!

    Bəlkə min il əvvəl görmüşdüm səni,

    Sərin su içəndə sən buz bulaqdan!

    Elə bil üzləşdim

    ilahi sirlə,

    Bu nə möcüzədir, bu nə heyrətdir?!

    Məhəbbət ölçülmür illə, əsrlə,

    Məhəbbət ölçüsü əbədiyyətdir.

    Zöhrə ulduzutək

    yanıb obaşdan,

    Üfüqlər aşırdın xəyallarımda.

    Sən hələ dünyaya göz açmamışdan,

    Küsüb-barışırdın xəyallarımda.

    Sən gəldin ömrümün

    qarlı qışında,

    Ruhumda ehtiras, ürəyimdə qəm.

    Cənnət qapısının elçi daşında,

    Hazırdım min il də səni gözləyəm.

    O nəydi?

    Zülmətdən gün çıxdı birdən,

    Nə qədər ecazkar göründü cahan!

    Səni axtarırdım ömrüm boyu mən,

    Söylə bəs hardaydın sən bu vaxtacan?

    Şeir mənim üçün

    bir kainatdır

    Şeir mənim üçün bir kainatdır,

    Onun ulduzları, Günəşləri var.

    Şeir mənim üçün sirli həyatdır,

    Onun öz sevinci, öz kədəri var.

    Şeir də yaşayır öz baharıyla,

    Ona yol da verir sonsuz asiman.

    O keçir təbii addımlarıyla,

    Süni peyklərin aşdığı yoldan.

    Keçir addım-addım kənddən, şəhərdən,

    Ulduzlar üstünün naxışı kimi.

    O keçir başına yağsa da hərdən,

    Tənqidlər meteor yağışı kimi.

    Sözüm də gücünü ellərdən alıb,

    Qoy uçsun göylərə, o, birnəfəsə.

    Qalın qatlardakı yanan peyk olub,

    Nə qəm, neçə şeirim geri dönməsə.

    Nə qədər qol-qanad, açsa da ilham,

    Mən ana torpağın sinəsindəyəm.

    Nə qədər göylərə uçsa da ilham,

    Mən yerin cazibə qüvvəsindəyəm.

    Yenə düşüncələr aparır məni,

    Deyirəm: susmaram boran-qar olsun.

    Gəzirəm sevdiyim ana Vətəni,

    Misralar gəzirəm, misralar olsun.

    Şeirə vurulduğum, de, aymı, ilmi?

    Qəlbim arzularda, diləklərdədir.

    Ən böyük kainat sənət deyilmi,

    Sənət kainatı ürəklərdədir.

    Hər kəs xoşbəxt olar öz diyarında,

    Əzizdir əzəldən öz yerim dedim.

    Kaş xalq ürəyinin fəzalarında,

    Dünyalar dolaşa bir şeirim dedim.

    Baxıram göylərə qəlbimdə şeir,

    Ulduzlar uzaqdan göz vurur mənə.

    Kainat sirrini açsa da bir-bir,

    Sənət kainatı sirlidir yenə.

    Bəli, şeir mənə bir kainatdır,

    Sözlü, soraqlıdır bir kitab kimi.

    Bəli, şeir mənə sirli həyatdır,

    Açsam da, bağlıdır bir kitab kimi.

    Qadınsız ev

    Çiyinlərdə yerin-göyün qəmidir,

    Ah çəkirsən asimana yetişir.

    Qadınsız ev –

    tufandakı gəmidir,

    O nə batır, nə limana yetişir.

    Ağır dərdlər faciənin gücüdür,

    Nə sevinib, nə də gülə bilirsən.

    Qadınsız ev –

    xəstəxana küncüdür,

    Nə dirilir, nə də ölə bilirsən.

    Fəlakətdə neçə-neçə sirr yatır,

    Səni yıxır, polad kimi o sınmır.

    Qadınsız ev –

    günəşsiz bir dünyadır,

    Nə od yansa, qızınmır ki, qızınmır.

    Sən bir quşsan, ruhun sınmış qanaddır,

    Heç baxma ki, külək sərin, meh ilıq…

    Qadınsız ev –

    ulduzsuz kainatdır,

    Həmdəmindir sükut ilə qaranlıq.

    Ey kişilər!

    Sevginizi əzizləyin cahanda,

    Qadınlığın sədaqətdir ilk adı.

    Vay o gündən –

    ömrün axır anında,

    Gözünüzü qapayan da olmadı!

    Şəklinə baxıram

    Mərhum ömür yoldaşım

    Gülarə üçün

    Sən getdin cahanın

    Dərdli çağında.

    Bir çaya döndüm ki, sısqa axıram.

    …Sənsiz bir otağın tənhalığında

    Şəklinə baxıram…

    Yenə baxıram.

    Əsir pəncərədən

    Yel incə-incə,

    Sanki isti nəfəs üzümə dəyir.

    – Gecən xeyrə qalsın – söylərəm gecə,

    Səhər də söylərəm: sabahın xeyir!

    Ürəyim narahat,

    Qulağım səsdə

    Dövrün haqsızlığı titrədir məni.

    Çevrilib mələyə başımın üstdə,

    Ruhun gecə-gündüz hifz edir məni.

    Axı, səninlədir hər anım mənim,

    Sən mənim nisgilim, pərişanımsan.

    Gündüz şəkillərdə susanım mənim,

    Gecə yuxularda danışanımsan;

    – Ay Nəbi, özündən muğayat ol sən,

    Bil, daha dünənki cavan deyilsən.

    – Əlbəttə, mən səni itirən gündən,

    Həyatım dəyişdi tamam kökündən.

    Qar əskik olmayır doğma dağımdan

    Bir gündə asılıb hər ayağımdan.

    Bəzən yersiz düşdük haya, haraya,

    Axı pis də gedir, yaxşı da qalmır.

    Sən məni qısqandın bütün dünyaya,

    İndi dünya məni heç saya salmır.

    Tanrım bağışlasın,

    Günah varsa da,

    Günah xoşbəxtlikdən pay alan deyil.

    – Gənclik günahları yuyularsa da,

    Qocalıq günahı yuyulan deyil!

    Gec duydum həyatın

    Mən sirlərini,

    Zaman pərişandır, ömür pərişan.

    Mən öz günahımın zəncirlərini

    Çoxdan parçalayıb, çoxdan qırmışam.

    Səni yana-yana səsləyirəm ki,

    Eşitsin sözümü sevdiyim mələk.

    Dünyada o günü gözləyirəm ki,

    Gülarə adında nəvəm gələcək.

    Şəklinə baxıram,

    Baxıram yenə,

    Sanıram çiynimə yumşaq əl dəyir.

    – Gecən xeyrə qalsın – deyirəm sənə

    Səhər deyəcəyəm:

    – Sabahın xeyir!

    Dərələr

    Çinarlar qatar-qatar,

    Qalxıb zirvəyə çatar

    Dağa qısılıb yatar

    Mışıl-mışıl dərələr,

    Yaşıl-yaşıl dərələr.

    Sizlərə vurğunam mən,

    Bəzəyiniz şəfəqdən

    Günəş çıxar üfüqdən

    Ovuc-ovuc zər ələr,

    Dərələr, ay dərələr.

    Sevdiyiniz ağaclar

    Küknarmıdır, şammıdır?!

    Sizdən qalxan dumanlar

    Dağlara salammıdır?

    Quş kimi üstünüzdən

    Qanad çalım, dərələr!

    Şamlıqda bir axşamlıq

    Qonaq qalım, dərələr!

    Əgər ki, yıxılsam çinar göstərin,

    Mən ona söykənib arana baxım.

    Gözlərim görməsə Göygölü verin,

    Mən onun gözüylə cahana baxım.

    Hər yerdə, həmişə

    Sənsən gümanım,

    Canım-gözüm mənim,

    Azərbaycanım!

    Sən günəş, mən isə bir zərrə kimi

    Diriykən oğlunam, ölsəm torpağın.

    Sən ki, döyündürdün mənim qəlbimi,

    Sən uca çinarsan, mənsə yarpağın.

    Mənəm sənin özün,

    Ey eşqim, canım,

    Sənsən özüm mənim,

    Azərbaycanım!

    Sizlərdən yollar keçər,

    Siz yaxşı ki, varsınız,

    dərələr, ay dərələr.

    Zirvələrə açılan

    Geniş qapılarsınız,

    dərələr, ay dərələr.

    Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/

  • AZƏRBAYCAN YAZIÇILAR BİRLİYİNƏ QƏBUL ELANI

    Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə (AYB) üzv olmaq istəyən yaradıcı şəxslərin nəzərinə çatdırırıq ki, 2025-ci il fevral ayının 5-dən fevral ayının 20-ə qədər üzvlük üçün tələb olunan aşağıdakı sənədləri AYB Qəbul komissiyasına təqdim edə bilərlər:

    –        Geniş tərcümeyi-hal (yaradıcı məqamlar ətraflı göstərilməklə);

    –        Çap olunmuş kitablar (hərəsindən 1 nüsxə);

    –        Mətbu nəşrləri də göstərilməklə çap olunmuş əsərlərin ümumi siyahısı;

    –        AYB üzvü olan 3 nüfuzlu ədibin zəmanəti (bildiririk ki, zəımanət verən

    şəxslər AYB aparatında işləməməli, AYB-nin ictimai statuslu şuralarında və Qəbul Komissiyasında təmsil edilməməli, eyni zamanda 10 ildən artıq AYB üzvü olmalı, il ərzində üç nəfərdən artıq yazara zəmanət verməməlidirlər);

        – Üzvlüyə qəbulla bağlı ərizə;

        – AYB üzvünün qeydiyyat vərəqəsi;

        – Şəxsiyyət vəsiqəsinin surəti;

        – 3×4 ölçüdə 4 ədəd rəngli fotoşəkil;

    Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə üzv olmaq istəyən şəxslər, əgər nəsrlə

    məşğuldurlarsa, minimum 15 çap vərəqi, əgər poeziya ilə məşğuldurlarsa, minimum 5 müəllif vərəqi həcmində mətni əhatə edən nəşr edilmiş kitablarını təqdim etməlidirlər. Dramaturqlar və nəsr tərcüməçiləri də minimum 15 çap vərəqi çap olunmuş mətnlərini, kitablarını təqdim etməli, yaxud Birliyin mətbu orqanlarında çap olunmuş, dövlət teatrlarında tamaşaya qoyulmuş əsərlərini (mətn və ya kserokopiya şəklində) təqdim etməlidirlər.

        Bildiririk ki, 30 yaşa qədər gənclər qəbul üçün 2 zəmanət təqdim edə bilərlər.

        Eyni zamanda, bölgələrdə yaşayan və üzv olmaq istəyən şəxslərin üzvlüyü üçün AYB-ni müvafiq filial və bölmələrindən təqdimatın olması vacibdir.

        AYB nəşrlərində əsərləri çap olunan şəxslərə qəbul zamanı üstünlük veriləcəkdir.

        AYB üzvünün qeydiyyat vərəqəsi və ərizə forması Qəbul komissiyasından götürülməli, yaxud sənədlər təqdim edilən zaman doldurulmalıdır.

        Təqdim edilən sənədlərə sıra sayına müvafiq olaraq növbəti ilin qəbul tarixinə qədərki müddətdə (18 ay ərzində baxılacaq) və son qərar müraciət etmiş şəxslərə bildiriləcəkdir.

        Komissiya üzvlərinin rəyi müraciət edən şəxslərə təqdim edilmir.

        Təqdim edilən sənədlər və kitablar geri qaytarılmır.

        Mənfi rəy alacaq şəxslərin sənədlərinə növbəti iki il ərzində yeni kitabları və publikasiyalar olmadığı təqdirdə təkrar baxıla bilməz.

        Əlavə məlumat almaq istəyən şəxslər (+99412)493-74-81 telefonuna zəng edə, Qəbul komissiyasının katibi Məlahət Qənbərova ilə əlaqə saxlaya bilərlər.   

         Qəbul komissiyası

    Mənbə: http://azyb.az

  • Əziz şairlər və ədəbiyyatsevərlər!

    Dədə Ələsgər Ocağı İctimai Birliyi, türk dünyasının böyük saz və söz ustadı, haqq aşığı Dədə Ələsgər adını yaşatmaq və gələcək nəsillərə çatdırmaq məqsədi ilə yeni kitab nəşr etdirəcəkdir. Kitabda Dədə Ələsgərin həyat və yaradıcılığına həsr olunan şeirlər nəşr ediləcəkdir.

    Sizi haqq aşığı Dədə Ələsgərə ithaf etdiyiniz şeirlərinizi bizimlə bölüşməyə dəvət edirik. Seçilmiş şeirlər “Dədə Ələsgər ədəbi məclisində” paylaşılacaq və Dədə Ələsgərə ithaf olunan şeirlərdən ibarət kitabda çap olunacaqdır.

    Təqdim ediləcək şeirlər üçün tələblər:

    – Şeirlər haqq aşığı Dədə Ələsgərə həsr olunmalı;

    – Şəkiliniz (3×4);

    – Özünüz haqqında qısa məlumat;

    Qeyd: Həm Azərbaycan, həm də xaricdə yaşayan müəlliflərin əsərləri qəbul olunur.

    Şeir və məlumatlarınızı, dede.elesger.ocagi@mail.ru

    -elektron ünvanına göndərə bilərsiniz.

    Diqqət:

    Əlaqə telefonu: 051-556-36-62

    Mənbə: http://azyb.az

  • Şəfa VƏLİYEVA.”Qonağın qəndi”(Hekayə)

     “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin müdavimi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Gənclər Şurasının və Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü, Prezident təqaüdçüsü, “İlin gənci” müfakatçısı, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktoru

                                                     

             Qırx beş yaşlı bir kişi üçün həyatının bu günə qədərki düzənini pozmaq elə də asan deyildi. Qohum-qonşuların, hətta, yaşı yetmişi çoxdan keçmiş anamın belə evlilik haqda danışıqları bu səbəbdən beynimin bir küncündə hər gün eşidəcəyim avtomobil siqnalı kimi adiləşmişdi. Mən bu yaşa qədər özümə qəhvə dəmləməyə,  pencəyimin düymələrini bərkitməyə, köynəyimin boynunu sulu dəsmal qoyaraq ütüləməyə elə alışmışdım ki, bütün bunları kiminsə edəcəyini ağlıma da gətirmək istəmirdim. Aradabir güzgüdə saçlarımın arasında süd rəngi gözümə dəysə də gülümsəyirdim. Xəyalə Sevilin kitabındakı kimi özümü təsəlli edirdim: “Saçlarıma ay qonub”. Özün-özünü təsəlli edib gülümsəyincə içindəki hisslərin adı olmur. Bəzən düşünürəm də, elə yaxşı ki, bu hisslərin adı olmur. Yoxsa, öz gözümdən bir çılğın yalançı kimi düşərdim.

             Hə, deyirdim axı, evlilik mənimçün çoxdan getmişdi. Bu gediş bileti əlimdə yanan qatarın gedişi qədər təəssüf doğurucu deyildi, durnaların payız yaxınlaşınca isti ölkələrə qayıtması kimi adi idi. Çox adi. Lakin, adiliyi yox etmək üçün həyat mənimlə şərt kəsmişdi. Bu şərtin nə vaxtsa qarşıma qoyulacağı, məni sehr dükanına göndərəcəyini bilirdim. Qəsdən gecikirdim. Sevmədiyin bir qadının sevdiyin rəngdə manto geyinməsini görüb ona görüş təyin etmək kimi idi evliliklə üzləşməyə hazırlaşmağım. Lakin, bir gün ikicə kəlmə söz məni masaya oturmağa və bütün kartlarımı açaraq sonuncu  inadımdan da keçməyə vadar elədi. 

             Onda qış gəlmişdi. Dovşan ovu barədə sənədli filmə baxandan sonra həvəslənib uzaq kənddə yaşayan qohumlarımızgilə gedib çıxmışdım. Kəndə axşamüstü çatmışdım. Qonaq getdiyim ailə yaşı otuzu təzəcə keçmiş olan gənc bir ata, saçlarını çəhrayı kəlağayıda gizləyən gənc ana və üç yaşlı bir oğlan uşağındn ibarət idi. Şəhərin dolanbac küçələrinin riyakarlığından uzaq bu kənd məsumluğu məndə kövrəklik də yaratmışdı. Arada düşünmüşdüm ki, bəlkə yaşım əlliyə az qalıb deyə belə ürəyiyuxa olmuşam?!

             Kasıbyana süfrədə şəhərdə birini bəyənib  yediyim, o birinə mız qoyduğum şirniyyatlardan heç biri yox idi. Şüşə qənd qabının qapağının bir tərəfi çatlamışdı. İçindəki bir ovuc qənd şüşə qabın içərisində üst-üstə yığılmış oyuncaq kublara bənzəyirdi. Bilmirəm, niyə onda bu qəndqabına belə çox fikir vermişdim. Yəqin, bu da Tanrı  tərəfindən verilən bir işarət idi. Biz insanların hər birini sevgiylə yaradan Tanrı bizə hər şeyi anladır. Lakin, biz bunu görməzdən gəliriksə, bir şanssızlıqla üzləşincə, niyə özümüzü yox da, Tanrını günahlandırırıq?!

             Gecəni bu fikirlərlə yatmışdım. Tanrı və onun bizə göndərdiyi işarətlərin həyatımıza təsiri, əslində, həyatın nədən ibarət olduğu barədə o  qədər düşünmüşdüm ki, saat neçədə yatdığım yadımda deyildi. Oyananda ilk baxdığım saat oldu. Günortaya yaxınlaşırdı. Axşamın qaranlığında o qədər fikir verməsəm də, indi  qış günəşinin gözqamaşdırıcı parıltısını mənə  ötürən pəncərənin o üzündə kiçik  bir aynabəndin olduğunu gördüm.  Başımı qaldırıb eşiyə baxmaq istəyirdim ki,  eşitdiyim sözlər məni çarəsizcə  yerimdə donmağa məcbur etdi. Uşaq anasına deyirdi:

    -Ana, qonağın qəndinin biyi yeyə düsüb.

             Donmuşdum… Çarəsizdim… Necə yəni, qonağın qəndi? Axı, bu evdə başqa şirniyyat yoxdur? Üç yaşlı uşaqlar isə qəndi xart-xartla yeməyi sevirlər. Bəs, bu eşitdiyim? Düşündüyümü  özümə təsdiqləmək istəməsəm də yavaşca pəncərədən aynabəndə boylandım. Ananın əlinə şüşə qəndqabı vardı. Uşaq kiçik ovcundakı bir dənə qəndi qaldırıb anasına uzatmışdı. Ananın gözlərində qürurqarışıq  təəssüf vardı. Və ikisi birdən;  qürur və təəssüf iki gilə göz yaşına da qalib gəlmiş, onları ananın dumduru bəbəklərindən yanağına qovmağı  bacarmışdılar.

             Dovşan ovu həvəsimi  öz tariximin bir səhifəsinə yazıb həmin gün o kənddən ayrılmış, evlənməyə qərar vermişdim. Mən də üç  yaşlı oğlumun həyatın yoxluq və varlıq işvəsini anlamasını istəyirdim.

    “Ədəbiyyat və incəsənət”

    (15.10.2024)

  • Urmu gölünün öyküsü – Əkbər Qoşalının şeiri

    Adıma Urmu derlər,

    Suyum göyə çəkilib…

    Göllüyüm qeyb olsa da,

    Yenə quru göllərin ən gözəli özüməm.

    Türküstan talesizi

    Aralın bacısıyam;

    O daha tez qurudu –

    Məhşərə hazırlaşır

    atamqızı, elə bil…

    Ən uzaq yaddaşımdan süzülüb gələnləri

    danışım, qoy qalmasın –

    Min illər öncəydi – biz ayrılanda

    Aral sağ əlini çəkdi başıma

    Başıma gələnə bax –

    Min illər sonradı

                indi biz ikimiz də quruyuruq,

                            quruyuruq…

    Nə mənim Acıçayım,

    nə də bacım Aralın

                Ceyhun ilə Seyhunu

                            su daşımır dağlardan…

    Xəzərə də əl çatmır…

    Araz boynuburuqdu…

    Aralın da mənimtək

    gəmiləri pas atır…

    Tanrının işinə bax –

    Duzlu su çürütməyən gəmilər indi bir-bir

    susuzluqdan qəhr olur…

    Elə bil dil bilirlər,

    Elə bil göl bilirlər…

    Göl vardımı bizimtək?..

    Siz, ey zalim göllərin ən zalim gəmiləri,

    Sirdaşınız kim olsun?..

    Kölgənizə yığışıb

                əsnək vurur dəvələr.

    Balıqlar üzüşərdi böyrünüzdə ilmüdam,

    Bəlkə mən bilməyirəm,

    Balıqlar dəvə olub?

    Bircə onu bilirəm

                dəvələr balıq olmaz…

    Qanadsızdı dəvələr,

    Dəvələr dözümlüdü.

    Dözəcəklər, dözəcəklər,

    Bizim

                son qətrəmiz də quruyan gün –

                            baxarsız,

    Qanad çıxaracaqdır

    Kölgədəki dəvələr.

    İnanın, düz sözümdü…

    Xəzərə əlim çatmır…

    24.07.2024

    Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/

  • Almas İldırıma nəzirə – “Allahım, nə yaxşı şair doğuldum!!!”

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Qarabağ Bürosunun Rəhbəri

    Nemət Tahir, “Ədəbiyyat və incəsənət” (Qarabağ bölməsi)

    Bəzən nəsr, bəzən publisistika, amma mütləq ki bəzən də şeir. Mühacir şair
    Almaz İldırımın “Məlum bir zamanda, məhkum bir eldə. Allahım nə üçün şair doğuldum?”-şerinə cavab yazmışam bu şeiri…
    Ümid edirəm ki, bəyənərsiniz.

    “Xalq düşməni” deyib təqib etdilər
    Nələr çəkmədi ki, bəlalı başı?
    Dərdini söylədi Araza, Kürə
    Xəzərə yetişdi qanlı göz yaşı

    Dedi “dəfn edərsiz üzü vətənə”
    Onun Kəbəsiydi hər vətən daşı
    Adıtək ruhu da qalxdı göylərə
    Qürbətdə gömdülər bir Vətəndaşı

    O Yanvar gecesi qan dənizində
    Əliyalın xalqımla birgə boğuldum
    Arxalı köpəklər cumdu elimə
    Mən də sənin kimi yurddan qovuldum

    Şəhidlər can verib aldı hüriyyət
    Onların ruhutək mən azad oldum
    Azad məmləkətdə, azad bir eldə
    Allahım, nə yaxşı şair doğuldum!!!

    “Ədəbiyyat və incəsənət”
    (22.08.2024)

    Mənbə: https://edebiyyatveincesenet.az

  • Xəyalə SEVİL.”…Sonra gördüm, hər şey bəsit”

    “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin müdavimi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) üzvü, Azərbaycan Respublikası Prezidenti təqaüd fondunun təqaüdçüsü, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının GƏNCƏ Bürosunun Rəhbəri

    …Sonra gördüm, hər şey bəsit,
    Bu dünyada hər şey adi.
    Sonra gördüm, sevmək elə
    Yaşamağa bəhanədi.
    Hər gün göyün üzünə
    Pıçıldadım adını ki,
    Allah qəbul eyləsin.
    Həmişə yarım qalanım,
    Nə yoxumdun, nə bəsim.
    Bu içim, bu çölüm,- dedim,
    Ürəyinə yatırsa,
    Sev, sevə bildikcə məni,
    Nəyə gücün çatırsa…
    Ayrılıq ən orta həddi,
    Nə ölümdü, nə yaşam.
    Qəfil yadıma düşdün,
    Boylandım ürəyimə,
    Gördüm, bağışlamışam.

  • Xəyalə SEVİL.”Məni də həvəsdən salırlar hərdən”

    “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin müdavimi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) üzvü, Azərbaycan Respublikası Prezidenti təqaüd fondunun təqaüdçüsü, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının GƏNCƏ Bürosunun Rəhbəri

    Məni də həvəsdən salırlar hərdən,
    Özümü yetərsiz hiss eləyirəm.
    Elə oxuyurlar, tələsik, üzdən,
    Bilmirlər heç nədən bəhs eləyirəm.

    Necəydi? Nə oldu? Bu arallıqda
    Nələrdən keçmişəm, nəyim qalıbdı?
    Hər şeyi dəyişə bilmişəm bəlkə,
    Dəyişməyən bir ürəyim qalıbdı.

    Susub gizlənmişəm dilimin altda,
    Başıma vurmuşam neçə qaxıncı…
    Ağrının ən uca zirvələrinə
    Tək sənin adını ürəyim sancır.

  • Famil ŞİRALİYEV.”Olmadın”

    Sevgidən danışdım, eşqdən danışdım,
    Bir dəfə dodağım, dilim olmadın,
    Batdı tikanların barmaqlarıma,
    Su verdim, böyüyüb gülüm olmadın…

    Bəli, günahkaram, sevmişdim səni,
    Qürurun sevgimdən böyükmüş yəni,
    Saldın vətənimdən didərgin məni,
    Nə obam, nə də ki elim olmadın…

    Bütün dərdlərinə şərik, tən oldum,
    Qar yağan dağına gələn çən oldum,
    Məhəbbət odunda yanan mən oldum,
    Sən mənim bir zərrəm, külüm olmadın…

    Bilirəm, gecələr sən də yatmadın,
    Lap deyək, sevgimi ucuz satmadın,
    Nə mənim ömrümə ömür qatmadın,
    Nə də qəfil gələn ölüm olmadın…

  • Şəfa VƏLİYEVA.”Hərdən yuxum sürgün olur”

    “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin müdavimi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Gənclər Şurasının və Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü, Prezident təqaüdçüsü, “İlin gənci” müfakatçısı, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktoru

    Hərdən yuxum sürgün olur,
    Üz tutur sənin qoynuna.
    Gah da qəfil yolu düşür,
    “Səninlə mənim toyuma”.

    Yeyir, içir, sağlıq deyir,
    Utanmayıb oynayır da.
    Hamını özütək bilir,
    “Sən”li, “mən”li bu dünyada.

    Eh…bezdirir çoxunu,
    Arzumu gizləməliyəm.
    İnsaf et, qaytar yuxumu,
    Səhər işə getməliyəm.

  • “Eşq ilə yanmayan dərməsin səni” – Namiq Hacıheydərlinin şeirləri 

    “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Namiq Hacıheydərlinin şeirlərini təqdim edir. Bu dəfəki şeirlərin leytmotivi sevgidir, insanın təbiət və ilahi qüvvələr barədə düşüncələridir. Namiq Hacıheydərli bacarıqla qəzəl də yazır, onun bir qəzəli də sizlərin diqqətinizə çatdırılacaq.

    SƏN…

    Sən eşqin bağında bitən çiçəksən,

    Eşq ilə yanmayan dərməsin səni.

    Qaranlıq ürəkli, donuq baxışlı,

    Sevgidən uzaq göz görməsin səni.

    Adını çəkməsin; adını çəkən,

    Adında bal kimi dadı duymasa;

    Gəzməsin bu qutsal torpağın üstə,

    Özünü ən mutlu bəndə saymasa.

    Cismiylə yerləri nura bələyib,

    Mələklə göylərdə yaşıyanımsan.

    Türküstan çölünün, Tanrı dağının

    Ətrini ruhunda daşıyanımsan.

    DEDİ

    Əllərimdən tutmasan,

    Bu yollarda azaram.

    Dedim: qoyma darıxım,

    Dedi: tez-tez yazaram.

    Dedim: incitsəm səni,

    əfv edərmisən məni?!

    Dedi: acı kəlməni

    mən yaxşıya yozaram.

    Dedim: qoyma baş qatam,

    Kədər gölündə batam…

    Dedi: sənə üz tutan

    Dərdə quyu qazaram…

    Ah çəkdim yana-yana;

    “Mən atayam, sən ana…”

    Dedi: hər şey bir yana,

    Taleyimi pozaram.

    Dedim: dərd oldum sənə…  

    Dedi: eşqsiz yaşam nə?    

    Ya yurd ollam eşqinə,

    Ya da sənə məzaram.

    OLAR

    Ömrü yellərə vermək

    Aqillərə ar olar.

    Bir mürşid yanılarsa,

    Min-min mürid xar olar.

    Könüllərdə qalanlar;

    Dünyada iz salanlar.

    Var ikən yox olanlar,

    Yoxkən necə var olar?!

    Ulus, yurd nədi bilməz,

    Canda varsa yad nəfəs.

    Özgədən süd əmən kəs

    Özgələrə yar olar.

    Bədbəxt kimdi; yol əyən,

    Qazancını yeməyən.

    Haqqı görüb deməyən

    Kor olar, həm kar olar.

    (Söz demə almayana,

    Tanrıdan dolmayana).

    Könlü tox olmayana

    Geniş yer də dar olar.

    Yox! – deyib batma yasa,

    Var! – söylə – var, hardasa;

    Üç-beş yaxşı olmasa,

    Yaşamaq çox zor olar.

    BƏYAN

    Külli aləm zülmət idi, biz o zaman gündüz idik,

    Bir nöqtəykən bütün varlıq, min illərdi doqquz idik.

    O biz idik, Mudan çıxıb işıq yaydıq planetə,

    Şumer, Misir, həm Babildə çözülməyən möcüz idik.

    Oxuyub səcdə etdiyin ayələri nazil edən,

    4 kitabda peyğəmbərə “biz” deyənlər həm biz idik.

    “Var ol!” dedik, oldu aləm, bir nöqtədən doğdu nə var,

    Əzəldən öncə var olan, sondan sonra ölməz idik.

    Söyləyən biz, söylədən biz, endirən, həm enən bizdik,

    Sina dağa gələn mələk, söz sahibi, həm söz idik.

    İbrahimdik, Yusif, Musa, Məhəmmədlə İsa olduq,

    Sulara hökm edən qüdrət, həm yol verən dəniz idik.

    Bizə dindən bəhs eyləmə, biz endirdik o dinləri,

    Biz “sühuf”u yazanlarıq, öncə “lövhi-məhfuz” idik.

    Əski yunanda Zevs olduq, misirlilər Amon dedi,

    Bir tərəfdə Yahovaydıq, Zərdüşt üçün Hörmüz idik.

    Namiqə biz pıçıldadıq, özü yazdı söyləməyin,

    İnsan oğlu özü yoxdu, Özü bizik, biz Öz idik…

    “Ədəbiyyat və incəsənət”

    (01.03.2024)

    Mənbə: https://edebiyyatveincesenet.az/

  • “Saatımız köklənib həqiqətin vaxtına” – Fərqanə Səfərlinin şeirləri

    “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Fərqanə Səfərlinin yeni şeirləri ilə tanışlığı davam etdirir. Bu gün oxuculara gənc müəllifin 3 şeirini təqdim edəcəyik.

    CƏZALI QƏZA

    Ömrümü qoymuşam atın belinə,
    Yüyənini tuta bilmirəm
    Amma.
    Çalışıram ayaq-ayağa verim,
    Nə edirəm, çata bilmirəm
    Amma…
    Bu at keçib zamanımın üstündən –
    Həm yorğası,
    Həm dördnalı cəzadı.
    Hərdən dizləri üstə dincəlməyi,
    Yatmış arzularım üçün qəzadı…
    Bu qəzamla hüzuruna gəlmişəm,
    Ey Allahım, babalımı de,
    Bilim.
    Mən qulunam, bəlkə tərsə dönmüşəm –
    Tərs haramdı,
    Halalımı de, bilim.

    GUYA Kİ…

    Bismillahla keçib arxın üstündən
    Ağırlığı suya atdıq
    Guya ki.
    Yağışa küləyin göz yaşı deyib
    Ah-vayına çətir tutduq
    Guya ki…
    Bir gün ölüm mələk üzlə gələcək,
    Qorxu çəkdik sabahadək
    Guya ki?
    Yorğan tapıb uzatdıq savabların
    Ayaqların günahadək
    Guya ki…

    GERÇƏK ADAMLAR

    Biz gerçək adamlarıq:
    Hərə bir cür anlayır
    Dünyanın qərib üzün –
    Fitvasına bağlayıb
    Gecəsin, həm gündüzün.

    Biz gerçək adamlarıq:
    Həqiqətdən güc aldıq,
    Yalanla yoğrulmadıq-
    Dünyanın daş yerinə
    Boş yerə doğulmadıq.

    Biz gerçək adamlarıq:
    Nəfsimizin halına
    Haqqımızla yanırıq –
    Bircə addım geridə
    Səbirlə dayanırıq.

    Biz gerçək adamlarıq:
    Gülümüzdə arılar
    Şəfqətini anlayır –
    Bal yığa bilməyəndə
    Pətəyini danlayır.

    Biz gerçək adamlarıq:
    Saatımız köklənib
    Həqiqətin vaxtına –
    Yovşan kök üstə bitir
    Hər yoncanın baxtına.

    “Ədəbiyyat və incəsənət”

    (01.03.2024)

    Mənbə: https://edebiyyatveincesenet.az/

  • Sinə dağları – Şeirlər. Dəyanət OSMANLI

    1

    Heç nə yadımda yox

    hər şeyin nurani üzü

    soyuğa və qaranlığa bənzər.

    Viranəyə dönüb

    sentyabr şənbəsi

    dost könlü havasız

    qaranlıqdır deyə

    gedənlər öz rəhmini də

    çəkib aparmış…

    isinir tək gecə lampasına

    umudun solğun üzü.

    Payızın göyləri kövrəlir

    xatirəyə dönən sözdən

    nə vaxtsa yollarda

    kölgəsiz qaldığım günün

    ruhu sarmaşır

    həyətimizdə uşaqkən

    budağına ip salıb

    yelləncək oynadığım ağaclara.

    2

    Həmişə olduğu kimi

    bu gün də yuvasız mavilik

    quşların gözlərində mürgüləyir

    gecənin qəlbi nəbzim kimi

    döyünür səssiz və ıssız.

    Hər sabah ertədən

    yenə də dan üzü

    qəfildən pırlayıb uçur

    quşların yuvasından.

    Quşların qanad səsindən

    şeh damlayır puçur-puçur.

    Mən isə elə bilirəm

    quşlar uçub getsə belə

    maviliyin yuxusuz üzünü

    hər gün erkən duyacam

    və səsimlə sığayacam.

    Sükuta bürünmüş payızın

    tənhalıq qoxusunu

    son nəfəs tək

    son gücümü toplayıb udacam.

    Süpürüb atacam eyvanımdan

    küləyin qovduğu yarpaqları

    könlümə sığınıb titrəyən

    anılar kimi…

    3

    Hər kimsəsiz dərd

    soyuqdan donanda

    əzab verməkdən usananda

    qəlbimin qapısından

    sorğusuz keçir.

    Mən yazıq

    sadəlövh və divanəydim

    hər yetənə

    sıcaq

                sevimli

    eşqli bir söz söylədim

    gedənlər özlərini isindirib

    özləriylə apardılar anılarımı

    xaraba qaldı könlüm

    payız meşəsi kimi.

    Bu gün yenə də yaddaşım

    ağacı uyğuya dalan

    son payızın içinə bənzəyir.

    Ulduzum baxır

    ulusumun hər zaman

    qovrulan təzə yarasından

    və nə vaxtsa incitdiyim

    bir ruh uçur yanımdan

    uçunur cavan canım…

    Nə yaxşı hələ

    barmaqlarım və ürəyim var

    nakam tale nəğməsi oxuyan

    mübarək qələmə qoşulub

    avara dolanıram sözlərin arasında.

    Məktəbli çağlarımın

    xatirə kitabçasında

    uduram havanı

    uduram ilac kimi

    içimə dolur göy üzü

    aydınınlq və qaranlıqla birlikdə.

    4

    Neçə il öncə

    yanımdan sevinclə ötən

    qürurlu ömür saatı sükuta dalmış

    sona vardığım uğurun qaranlığında

    və mənim addımlarım

    döyükür dünyanın harası deyə

    dişləri tökülmüş sısqa gülüşlə

    etinasız şəkildə ötür

    son mənzilin yanından

    abırsız bir həyat gölgəsi.

    Bilmirəm nəyi ölmüş

    ağlar qalan göy üzünün

    tükənmir yaşı gözünün

    yağmurlar tamam işlatmış

    su içində qorxusuz yaşayan

    fədakar dünyanı.

    Daha yoxdur

    anamın solğun qədəmi

    izsiz yürüyür

    torpaq üstündə və havada

    yuyulub yuyulub

    görünür görk kimi

    həyatın min üzü birdən…

    5 

    Ayın qos-qoca nuruyla

    gecələrin üzü gülür

    ancaq xoş günlərdə belə

    yaşamaq eşqimiz sönür

    ağrı çəkəndə

    haqqımız itəndə… 

    və öz bəxtimizdən küsəndə

    Tanrı da adamın üzünə baxmır.

    İsrarla getdiyimiz yollarda

    bizə yoldaş kölgəmiz

    qos-qoca ölümün surətidir bəlkə.

    Yolumuzun kənarında

    əkib böyütdüyümüz ağaclarda

    otlardan yuva quran

    bala çıxaran quşların yatışında

    əzizini itirmək qorxusu var… 

    haqqın dağılan uyğusunda

    dağılır qiblənin xanımanı.

    Sabah yenə yaşamaq istəyi

    gecə yenə də

    həzin ölüm qoxuyur.

    Tanrını ibadətlə

    aldatmaq istəyən biçarə həyat

    həmişə gördüyüm kimi

    qələbəlikdə və qiyamətdə

    gözləri nəmli və həsrətli… 

    6

    Bu gün bayram ertəsi…

    yağmurlu axır çərşənbə

    sonuncu bayram günü tək

    bu nimdaş sevinci də islatdı

    çarəsiz qayğılar və ağrılar

    beynimdə yerini aldı.

    Yaxşı dərs verdi mənə tale

    dostum və güvəncim olsun

    bozqurd ağızlı dərd.

    Ulusun ürək dolusu qanı

    üzündə qalıb vətənin.

    Günün son nidasıdır şahid dualar

    şahid ağılardı verdiyim nəfəs.

    Qəzəb və rəhm sinəmizdə

    dərin çuxurlar qazmış

    və zirvəsi görünməz dağlar ucaltmış

    hələ yumşalmırsan Tanrım…

    7 

    Başımızın üstündən quşlar

    göy üzünü daşıyır

    bilmirəm hara.

    Hər addımda

    pis və xoş anlarımda

    açılır həyatın sirri

    zamanın xəcalətli üzündən

    günahlar torpağa damır

    şəffaf yağmurlar kimi.

    Adəmin viranə vətənindən

    pırlayıb göydəcə ölən quşun

    qəbri buğda zəmisində.

    Soyuqdan ağzımda dilim donanda 

    qaranlıqdan gözlərim qorxanda

    söz yandırıb

    ürəyimə düşən

    dilsiz kədər də tərpənmir yerindən..

    Qar kimi üzüylə

    qanıma qəltan olan

    divanə və nakam arzuların

    xatirəsi çox cavandı.

    Tanrım

    göy qübbəsi ver

    həyatın açıq yarasından

    ruhumun xəyalı uçur…

    8

    Ey izsiz gölgəm

    Alın tərini əllərimə tök

    dəstəmaz alım

    mən Böyük Çölün yorğunuyam

    yovşanlıq dil deyir qədəmlərimdə

    göylərim qocalır çiyinlərimdə

    gözlərimin işığı

    maviliyin ahəngini

    fərq etmədən və toxunmadan

    axır nəfəs-nəfəs

    Qiblənin açıq qapısına.

    Gecələr qarışıq yuxularda

    görünür uzaqdan

    vətən uğrunda övlad itirən

    anaların sinə dağları…

    o dağlar dərdin boyundan

    kiçik görünür

    önü o dağlara  tənha yolçuyam.

    9

    Qeybdən su kimi axan

    divanə səsdir

    hüzn günümdə oxunan ağı

    vəsf edir Tanrının kəramətini 

    mələklər xəbər aparır Qiblə ocağına

    yurdumuza təzə bir qərib gəlir deyə.

    Sinə dağlarının yolu dumandır

    orda aqibətin sehri tufandır

    daşı-torpağı ulu dağların

    söz kimi səpələnmiş

    dolanbac gədiklərə.

    Orda karvanyeriş şairlər itmiş

    sözlərin izində öyküyə dönmüş

    O adı bilinməyən gündən

    mələk qələmlər

    qansız qübbəsinə göylərin

    şəhid söz daşıyır nəfəs almadan

    10

    Türklüyün uğruna

    söylənmiş ulu sözlərin

    yanğılı öyküyə döndüyü

    bir vadinin ulu sularıyam.

    Yaşımdan çox erkən

    axıb-axıb duruldum

    ağacların

                insanların

                            səhraların

    uğrunda həlak oldum

    heç xəbəriniz olmadı.

    Keçmişin diliylə söylənən sözlər

    mənə kim olduğumu anladır.

    O ulu sözlərin

    yarandığı ruhların ürəyində

    çəkişdiyim dava anla və qanladır.

    Tarixin köşəsində

    gözləməkdən

                dinşəməkdən

                            yaşamaqdan

    dağlar kimi yalnızam

    yalquzağam kutsal yol ayrıcında.

    Həyata dönmüş viranəyəm

    bir and həmləsinə çoxdan həsrətəm.

    11

    Sular qiyamətə doğru axdı

    kimsə yox yer üzündə

    sonuncu günü yaşaya

    sonuncu gündən şahid qala.

    Mən səhra qızılquşuyam

    qızmarın cəsədi üstə

    qiblədə qaldı

    qocaman gözlərimin nuru.

    Bilmədim cənnət hardadı

    və havası düşərmi mənə

    elə hey can atdım ona doğru…

    Küləklərin qovduğu buludların

    sələskən suların dalınca uçdum

    uçdum və hey uçundum.

    Gözləri yumulu halda

    bir duanın sırtında

    addadım qiblənin qapısından

    əziz bəndə tək.

    Günahım varmış bəlkə də

    mən Tanrının yanında

    yenə də tənha qaldım…

    12

    Ölərkən söz vədəsində

    biz hara yolladıq bilmədən

    həyatdan küskün ruhumuzu…

    yerində təsəlli üçün

    bir nişanə də qalmadı.

    Talanmış buludlar o vaxtdan

    dolaşır dəli-divanə

    cəsədlərimizin arasında

    könlünü boşaltmağa yer tapmır.

    Bir ağı deyən də yox

    burda ölən yalquzağa…

    heç nədən ölürük deyə

    heç nədən unudulduq.

    Məkansız və adsız uhumuz

    sümüklərimizin sahibi deyil

    xaraba qoyduq cənnəti

    orda yaşamaq yasaq…

  • Fidan Vahiddən bir şeir

    Arzularımı sənin bomboz asılqanına asdım,

    Ruhumu parça-parça yandırıb külümdən təpəcik qurdum.

    Qaranlıq lampanda işığımı yandırdım…

    Ayağının altında qurban kəsdirdim həyatımı,

    Rəngləri əlindəki ağ pozana satdım

    Dəyər-dəyməzə…

    Keçmişi, gələcəyi, bütün zaman qavrayışını 

    Qolundakı mavi saata uduzdum..

    İndi 

    İndi isə

    Mənə qalan son “indi” ilə

    Gözümdən son yaşı silib gedirəm…

    Ölmüş ürəyimi əlindən alıb 

    Səninlə məzara qoyub gedirəm…

    Mənbə: https://edebiyyat.az/

  • Azərbaycanlı şairə-publisist Nəcibə İLKİN.Seçmə şeirlər

    Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü, Azərbaycan Respublikası Prezidenti Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü, “Azad qələm” ədəbi-bədii, ictimai-publisistik qəzetinin və “Ali Ziya” ədəbi-bədii, elmi-publisistik jurnalının təsisçisi və baş redaktoru

    EŞQİMİN QIŞ HARAYI

    Payız elə gəldi, qış belə getdi,
    Ayrılıq küləyi əsdi bir ucdan.
    Görüşə bilmədik bu necə dərddi?
    Qar da yolumuzu kəsdi bir ucdan.

    Sanki acıq çıxır təbiət bizdən,
    Görüşmək vədəmiz uzanır yaman.
    Həsrət də qar kimi gözlərimizdən-
    Yağıb yolumuzda qoparır tufan.

    Bölündük sevginin fəsillrinə,
    Eşqimiz baharkən, özümüz qışıq.
    Bəlkə ömrümüzün son illərindən,
    Bəxtin yollarına atılmış daşıq?!

    Eh…yenə səbrimin üstünə əsir,
    Sənin gətirdiyin şaxta, qar, boran.
    İnan ki, yolumu eşqimiz kəsir,
    Yoxsa bu yollarda kimidi ki, duran?!

    Həkim ağrın alım elə dərman yaz

    Həkim ağrın alım elə dərman yaz,
    Bütün dərdlərimə çarə eyləsin,
    Ya öldür, ya sağalt biryolluq məni,
    Qoyma həsrət könlüm yara eyləsin.

    Saçımı qəm yuyub, kədər darayıb,
    Ürəyimi şaxta, boran arayıb,
    Gözlərimə çökən həsrət qarıyıb,
    Qoyma tər qönçəmi xara eyləsin.

    Həkim ağrın alım, elə dərman yaz,
    Azalsın kədərim, sevinim bir az,
    Şaxtalı ömrümü vuran qar, ayaz,
    Qorxuram ömrümü para eyləsin.

    Bir dərmanla şirin eylə sözümü,
    Kərəm kimi kül etmişəm özümü,
    Qıyma, hicran hücum çəkib üzümü,
    Dost-tanış yanında qara eyləsin.

    Göydə Allah. yerdə sən ol amanım,
    Çırpılıbdı dağa, daşa gümanım,
    Sııxıb ürəyini zalım zamanın,
    Çəkdirib min kərə dara eyləsin.

    Həkim dinlə məni, düşünmə əbəs,
    Çarə etməz Allah yazana heç kəs,
    Bir ürəkdolusu həsrətini bəs-
    Söyləyin Nəcibə hara eyləsin?!

  • Şəfa VƏLİYEVA.Seçmə şeirlər

    “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin müdavimi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Gənclər Şurasının və Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü, Prezident təqaüdçüsü, “İlin gənci” müfakatçısı, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktoru

    Ən son nə vaxt ağlamısan?
    Nə vaxt keçdim ürəyindən?
    Məndən nəyi saxlamısan
    Qətl yeri-ürəyində?

    Ən son nə vaxt gülüşündən
    Adım asılıb, gülüm?
    Dad qalıbmı öpüşündə?
    Xatırlanırmı əllərim?

    Ən son nə vaxt…
    Nə vaxt axı
    Sevməyi xatırlamısan?
    Mənsizliyin azı-çoxu
    Aşıb boyunu…
    Anlasan…

    2017-dən bir qış nağılı…

    Səni sevən qadınam…
    Eşqin naməhrəmiyəm…
    Ömür yüküm adınla
    Möhürlənib ölməyə…

    Sevən qadın…
    Bu iki
    Kəlmə
    Dünya hikkəsi…
    Sənin ürəyindəki
    “Ağır eşq məhkəməsi”…

    Yoxsa elə bilirsən
    Qadınlar sevə bilmir?!
    Ah…
    Kimə güvənirsən?
    Sevmək əlindən gəlmir…

    Mən bütöv qadın idim…
    Sənlə min parça oldum…
    Eşqdən köynək geyindim,
    Bəxtə Tanrıça oldum…

    Hər qadın sevir, ömrüm,
    Hər qadın hikkəlidi…
    Eşqə üsyankar ömrüm
    Tanrıça heykəlidi…

    Sənin sevməməyinin
    Bir adı “ağıl” imiş…
    Tanrıça sevgisinin
    Lənəti nağıl imiş…

  • Banu MUHARREM.”Cənubumun gecələri dözülməz”

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktor müavini

    Cənubumun gecələri dözülməz..
    Bir ay çıxar pəncərənə-baxarsan.
    Kimsəyə dərd danışmazsan ölüncə,
    Gün doğana ulduz kimi axarsan..

    Cənubumun gecələri dözülməz..
    Ürəyini ağladarsan gülüncə.
    Boğazında nəfəsini sıxarsan
    Allah sənə yeni nəfəs verincə.

    Cənubumun gecələri çəkilməz
    arzuların əllərindən gedincə.
    Tələsərsən, gecikərsən yoluna
    Qollarını vaxt çiynindən söküncə.

    Cənubumun gecələri dözülməz
    Bu dünyanı öz dünyanda sıxarsan.
    Öldürərsən ümidləri yolunda,
    Həyatından günlər, aylar çıxarsan.

    Cənubumun gecələri dözülməz..
    Baxışında gülüşlərin sönüncə.
    Yağış kimi ağlamağa başlarsan
    Bir sevənin yer altına köçüncə.

  • Xəyalə SEVİL.Yeni şeirlər

    “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin müdavimi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) üzvü, Azərbaycan Respublikası Prezidenti təqaüd fondunun təqaüdçüsü, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının GƏNCƏ Bürosunun Rəhbəri

    Bir az yaxına gəl, Tanrı,
    İşim yoxdu bəndə ilə.
    Dünyaya sığmayan ruhum
    Qalıb bir bədəndə elə.

    Görmədi… Heç kim görmədi.
    Mən gördüm, bütün görmədim.
    Nə qürbətdə gün görmədim,
    Nə də ki, vətəndə elə.

    Hansından danışım indi,
    Görünür yanlışım indi.
    Dərindən yaşadım, indi
    Hamı necə, mən də elə.

    Qurunun oduna
    Yaş yanır indi,
    Su vurmuşam
    Ürəyimin üzünə,
    Oyanır indi.
    Oyanır canımdakı
    Şübhələr, ehtimallar,
    Bu mənəm, bu boş masa,
    Bu bir yığın suallar…
    Fikrim tamam dağılıb,
    Fikrim küləyə düşüb.
    Ağlıma ən sonuncu,
    Ən təzə qayə düşüb.
    Axıb gedir hisslərim,
    Ürəyimdə qırıq var.
    Qarşıda ayrılıq var…

  • Arzu HÜSEYN.Yeni şeirlər (2023)

    Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Prezident mükafatçısı, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının BAKI Bürosunun Rəhbəri

    * * *

    Deməzdim bu sevgidən,
    sən uddun, mən uduzdum.
    Elə həmin qış idin,
    Elə həmin payızdım.
    Bərabər olmadıq ki,
    Sən tənha, mən yalnızdım.
    Adını hər nə qoysaq
    Daş olar, sevgi olmaz.
    Belə ömür, gün olmaz.

    Ehtirasın, şəhvətin
    Qucağında iki lal.
    Bu dəlilik içində
    Mum olmaz ki, ihtilal.
    Ürəyində getmisən,
    Nə mənası desəm qal?
    Bitib tükəndim artıq.
    Məndən sənə yem olmaz.
    Belə ömür gün olmaz.

    Sayrışan ulduzların,
    Sehrinə dalıb qaldım.
    Yaş olub gözlərindən
    Axmadım, dolub qaldım.
    Mən sənin dünənində,
    Eləcə donub qaldım.
    Özgəninsən bilirəm,
    Bizimki mümkün olmaz.
    Belə ömür gün olmaz.

    Həsrət göy qurşağıymış,
    Rəngli, əlvan dərd imiş.
    Getdiyin bütün yollar,
    Ayağıma yurd imiş.
    Şübhə ilan deyilmiş,
    Kiçik, sinsi qurd imiş.
    Qalanı təfərrüat,
    Bu boyda sürgün olmaz.
    Belə ömür gün olmaz…

    * * *

    Necə oldu yollar səni yormadı,
    Gecə oldu, ulduz aya qovuşdu.
    Taleyimə yazdım səni, olmadı,
    Uşaq kimi olmazlara alışdıq.

    Tökdü xəzəl hələ dünən gül açan,
    Hədər oldu neçə-neçə fəsillər.
    Dirənmədik bu sevgidə sonacan,
    Aramızda soyuq yellər əsirlər.

    Bu nə gücdür dalğaları oyadan,
    Dəyişibdir çalarları rənglərin.
    Birdəfəlik çıx ömrümdən ay adam,
    Kəs arasın məktubların zənglərin.

    Necə oldu yollar səni yormadı,
    Boyun əydim intizara, dərdə mən.
    Bu nağılın sonu gözəl olmadı,
    Almaları cin apardı, Birdənəm…

  • Göy üzünə ulduz səp, Naxış olsun, İlahi… – Əkbər Qoşalının şeirləri

    İlahi

    Göy üzünə ulduz səp,

    Naxış olsun, İlahi.

    Arxamca bir cam su səp,

    Yağış olsun, İlahi…

    “Qaranlıqlar yarılsın”,

    Nə sorğun var sorulsun;

    Axırımız durulsun,

    Alxış olsun, İlahi.

    Xatirəmi ağ saxla,

    Gözlərimi sağ saxla,

    Qoy keçmişdən sabaha

    Baxış olsun, İlahi.

    2023

    Gəl

    Torpağı sərinəm, gəl,

    Kədəri dərinəm, gəl;

    Yüz ildən anrıdasan,

    Min ildən bərinəm, gəl…

    Gəl, quş qonan budağıq,

    İlk iz düşən yolağıq;

    Sabahlardan sorağıq,

    Sən mənsən, mən sənəm, gəl…

    Dənizəm – gəmin üçün,

    Bütöv ol – kəmim üçün;

    Sən bayraq ol, səninçün

    Yel olub əsənəm, gəl!..

    2023

    ***

    Qarışıq texnikalı ağ şeir

    Dağ başına yağdı qar,

    Yamacda gül üşüdü…

    Bu dünyada hər nə var,

    Qar işi, gül işidi…

    Deyirlər, bütün ilklər –

    Həm sevincdi həm kədər…

    Sizə, ey, ilk çiçəklər,

    Qar çiçəyi demişdik…

    Özgə kimi var qışın?

    O Günəşi batmışın…

    Hər qış ilk qış sayılsın,

    Ocaqları yandırın,

    Yandırın, kül üşüdü…

    Dağ başına düşdü qar,

    Ətəkdə gül üşüdü…

    Bu dünyada hər nə var,

    Qar işidi, gül işi…

    Qar qışın gülüşüdü…

    2023

    ***

    Qarışıq texnikalı şeir

    Gecələrə Günəş,

    gündüzlərə Ay…

    Say, zalım əfəndim,

    ömrümü gəl say…

    Eşq dolu – sevdaya ac,

    bir körpə nazlı turac,

    Ömrümü etdi tarac,

    Nə “uf” derim, nə də “oy”…

    Yağış yağmaz Günəşə…

    Kimdi gələ gənəşə?..

    Ətimi çəkməz şişə,

    Tənimi eyləyər zay…

    Yağış, Günəş və hava,

    Hər dərdə olsa dəva;

    Ollam daşa dost, valla,

    Demə, olduq nəyə tay…

    Eşq dolu – sevdaya ac,

    o körpə nazlı turac,

    Ömrümü aldı xərac,

    Nə “uf” deməm, nə də “oy”…

    Gecələrə Günəş,

    gündüzlərə Ay…

    Say, zalım əfəndim,

    ömrümü gəl say…

    2023

    Şuşa alqışı

    Şuşada açmışam sabahı bu gün,

    Şuşamıza şükür, sabaha şükür.

    Dolaşdım, toxundum, gördüm-götürdüm,

    Özümə tapdığım cavaba şükür.

    Ucada görmüşəm bayrağımızı,

    Ondan öyrənmişəm növrağımızı,

    Gündüzü cilvəli qutsalımızı,

    sığala yetişən axşama şükür.

    Yaddaşım oyandı, tərpəndi lay-lay,

    Gah aypara oldum, gah da dolunay…

    Xankəndi tərəfə boylandım bir az,

    Orda çatacağmız tonqala şükür.

    Əkbər, hər şəhərin öz gözəlliyi,

    Burdakı gözəllik döz gözəlliyi…

    Daha aramadım söz gözəlliyi,

    İdraka, iqbala, amala şükür!..

    İyul-2023, Şuşa

    ***

    “Yüz ev tikən cənnətini

                bu dünyada qazanar” –

    Eşitdim ki, mən yaşayan şəhərdə

    nə zamanmış belə inanc varıymış.

    O inancla evlər tikib adamlar –

    səksən olub, doxsan olub,

                yüzü görən olmayıb…

    Kainatın cilvəsidir elə bil:

    Olmur, cənnət sınaşıqla olmayır… –

    Amma yenə o inancın işığı

    ev tikdirib adamlara,

    ev tikdirir bu gün də… –

    Əgər kimsə bilə-bilə yalan danışıbsa da,

    Yenə kimsə o yalanı bu şəhərdə yayıbsa,

    cənnət olsun məqamı!

    Mənim gözəl şəhərimdə ayrı bir inanc da var –

    Deyərlər ki,

                “Bir ev yıxan

                cəhənnəmi bu dünyada satın alıb

                elə bil”…

    Gəl görəlim, yenə evlər yıxılır…

                Cəhənnəmi satın alır

                            gözgörəsi

                            tanıdığmız adamlar…

    O qaranlıq niyə çəkir adamları? – bilmirəm…

    Görən, onlar özlərini aldadırlar nə ilə?..

    Yenə evlər tikilir,

    Yenə yıxılır evlər…

    Tikin, qardaşlar, tikin,

    Bəlkə, yüzə çatmadınız,

    cənnət görmədiz, bəlkə…

    Amma         

    evyıxanın yeri bəlli                

    cəhənnəmsə,

    demək,

                evtikənləri         

    unutmayıb Yaradan…

    Eviniz yıxılmasın…

    2023

    ***

    Nə zamansa işim qalıb çətinlərdən çətində,

    Gözgörəsi qəm qarışıb ən sonuncu ümidə,

    Təvəkkül eyləmişəm…

    Olmadığım ürəklərin boylanmadım gözünə…

    Güzgüyə də baxmadım heç –

                baxdım dostun sözünə…

    Təvafüq eyləmişəm.

    Qırıq cama su tökmürəm,

                yaş keçəndən qırxları,

    “Bu dünyaya ağır gələr,

                bir qırıx qəlb hesabı” –

    Tərənnüm eyləmişəm…

    Coşan dəniz, yatan sahil…

                qarışqaynan balığı

    bir-birinə ruzi qılıb… – nədi başa saldığı?.. –

    Təfəkkür eyləmişəm.

    Bir köklücə yaşıl ağac

                budaq-budaq quruyub,

    Kölgəsində böyüyənlər

                çıxıb gedib, unudub…

    Təəssüf eyləmişəm.

    Əzəl başdan bir sevdiyi olmalıdı insanın…

    Sevib yetə bilmədiyim gələn ömrümə qalsın…

    Tərəddüd eyləmişəm…

    İnsanoğlu, çiyinlərin iki günə yarayar:

    Dərdli başa yastıq olar, bir də tabut daşıyar…

    Təsadüf eyləmişəm…

    Nə ki yaxşılıq etmişəm

                – unutmuşam, çox şükür,

    Nə yaxşılıq görmüşəmsə

                – yaddaşımda görünür…

    Tədarük eyləmişəm…            

    2020

    Həsrətin hekayəti

    İl yarım olmuşdu biz ayrılalı,

    İl yarım deyirəm, zarafat deyil.

    Şeytanın qıçını sındırdıq axır,

    İkimiz də kövrək, ikimiz dəli…

    Bilmirəm, həsrəti necə keçirib,

    Bilmirəm, o zalım nə yeyib-içib?

    Özümə çəkilib o aylar boyu,

    İçimi yemişdim mən gizlin-gizlin.

    Bilirəm, daha çox həsrət çəkən var,

    Bilirəm, tez küsüb-barışıb kimsə.

    Söz var: od düşdüyü yeri yandırar,

    Bizim ilyarımmız bəs edər bizə…

    Deyirdim, nə geyər bugün üçün o,

    Qırmızımı geyər, qaramı, ağmı?

    Qapqara geymişdi günü ağ olmuş,

    Kəməri, çantası qıpqırmızıydı.

    Deyirdim, ilk sözü nə olacaq, nə?

    Sinəmə sığmırdı yarımcan ürək.

    O gəldi,

                mən baxdım,

                            ikimiz susduq…

    unutduq ilk sözü…

                Nə deyəcəkdik?..

    Sonrası…

                Sonrası “itotu, bağayarpağı”… –

    Elə bil dünəncə sağollaşmışıq…

    Ah, mənim ilyarım yaşadıqlarım,

    Ah, mənim hələ də yaşamadığım…

    ***

    Sən necə soyundun ayaqlarını?..  –

    Ah,

                elə soyundun ayaqlarını,

    Sanki soyunmayır, əzizləyirdin!

    Ayaqların isə ərkələnirdi…

    Qoy mən təşəkkürlər edim onlara,

    səni mənə,               

                səni mənə gətirib…

    Var olsun, var olsun ayaqlarını!

    Gözlərim ayrılmır ayaqlarından:

    Yeriyən, “düşünən”, “döyünən” ayaq…

    Ağ ayaq, gül ayaq, ətirli ayaq…

    Ha yana baxsam da, görünən ayaq…

    “Gümüş topuğunda xal, sənə qurban”  –

    hələ yüz il öncələr Müşfiq belə yazırdı.

    Əlbət, Müşfiqdən öncə,

    əlbət, öncədən öncə,

    qadın ayaqlarından vəcdə gələnlər olub.

    Düşünə bilirsənmi, dünyanın ilk qadını  

    ilk dəfə ayaq açır,   

                yeriyir bu Yer üstə –

    Qadın ayaqlarıyla tanış olur torpaqlar…

    Bax, bəlkə də o vaxtdan         

    işvə, naz qarışıbdı torpağın canına da,

    yəqin, ona görə də

    qapqara torpaqlardan ağappaq güllər çıxıb,

    çiçəkləyib Yer üzü…

    Və

                ilk qadın addımı   

    ilk kişiyə doğruydu…  –

    İnsanlıq doğulurdu…

    Budur,

                min illər sonra

                            sənsən ayaq yiyəsi,

    qalxıb mənə gəlmisən.

    Gəlmisən, xoş gəlmisən!..

    Qoy      

    bircə doyunca baxım onlara –

    Qoy   

    bir də, qoy bir də baxım onlara…

    “Ayaq” dediyimiz başabəlaya.

    Ah, hələ barmaqların,

    Ah, rəngli dırnaqların,

    Ah, bir də topuqların!..  –

    “Xallı, gümüş topuqlar”…

    Bu gün sən səbrsizsən,

    qayğılıyam bu gün mən;

    Ta Adəmdən-Həvvadan       

    dönüb gələn fikirlər

    ayaqda tutur məni…

    Söylə,   

    yeni söz söylə   

    ayaq verək keçidə…

    ***

    Dostum və qardaşım

    Yolçu üçün

    Bir gün, əlbət, bir gün

    olanlar olmayacaq,

    olmayanlar olacaq.

    Nə qurşun atdıq bir kəsə,

    nə qurşun atdılar, ölək;

    Ömür deməm ömürə,

    yol yoxsa, cavan ölümə…

    Onsuz da olanlar olmayacaq,

    olmayanlar olacaq…

    Nə qurşun atdılar, ölək,

    nə qurşun atdıq bir kəsə;

    Ömür dedim ölümə,

    özüm dedim özümə:

    bütün ömürlər        

    ölümə aparır…

    Baxma, hər ölünü bir qoşun aparır,

    kim dünyadan nə götürür?

    Qoy desinlər,

                bir şair

                            dünyadan qurşun aparır…     

    Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/

  • İbrahim İLYASLI.”Balıqçı və balıq (n)ağılı”

    Azərbaycan Respublikasının Prezident Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Sumqayıt Bürösunun Rəhbəri

    (Rauf Qaraişıq və Əyyub Qiyas üçün)
    Zaman: 1990…

    Torunu sudan çək, balıqçı baba
    Mənim nə ölümüm torunda sənin?
    Məni yem etdiyin harınlar ki, var –
    Çıraq tutmayacaq gorunda sənin.

    Açıb qucağını bu dünya üzü,
    Dağlar da dərəymiş, dərə, bir cürə.
    Ümmana bənzəyir bu dünya özü,
    Hamı avar çəkir, hərə bir cürə.

    Heç nə görməyəndə heçə göz baxır,
    Heçliyə varmağın yüz qanunu var.
    Bir saman çöpünə neçə göz baxır –
    Dəryada davanın öz qanunu var!

    Ömrə qayıdırmış ömürdən gedən,
    Ölümdən qorxuruq ölənə kimi.
    Kimdi Tanrısına bəndəlik edən,
    Özüylə üz-üzə gələnə kimi?!

    Bədən qayığıma əllərim avar,
    Qolum qoltaq oldu sənə çatınca.
    Mənə bir tədbir tök, balıqçı baba
    Sualtı qayıqlar düşüb dalımca.

  • Xalq şairi Vaqif Səmədoğlunun “Seçmə şeirlər” kitabından şeirlər

    ***

    Mənim ünvanım – Nəhayətsizlik.

    Zaman.

    Məkan.

    Dünən,

    bu gün

    və sabah.

    Görünən, görünməyən. Eşidilən, eşidilməyən

    Qalaktika. Günəş sistemi.

    Yer kürəsi. Torpaq.

    Bir az Avropa. Bir az Asiya. Böyük ölkə. Doğma yurdum Azərbaycan.

    Bakı.

    Sakit bir küçə.

    Ev dörd, mənzil otuz yeddi. Otaq.

    Üçbucaq masa. Kağız və qələm. Şeirlər…

    ***

    Kağızın üstünə düşüb

    İki əlimin kölgəsi.

    Yenə də lap zilə qalxıb

    Təkliyimin yalquzaq səsi…

    Vaxtdan yaxa qurtarmışam,

    Bilmirəm saat neçədir.

    Ay yarımçıq, ulduzlar yox,

    Yaman ölməli gecədir…

    Nə varım var, nə barxanam

    Ömür yükü bağlamağa.

    Allah, məni yarı öldür,

    Yarı saxla ağlamağa…

  • “Bütün gülüşlər bədbəxtlikləri gizlətmək üçündü…” – YENİ ŞEİRLƏR 

    Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Gənclər üçün Prezident mükafatçısı,

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Muğan Bölməsninin Rəhbəri

    Dünya

    Qoy ruhdan düşməsin dərdə düşənlər,
    Hamının dərdindən halıdı dünya.
    Sonunda hər kəsin haqqını verir,
    Minillər şahidi, uludu dünya.

    Gah ömür yoluna bəla gətirər,
    Gah da yollarında çiçək bitirər,
    Doğru yol tutanı haqqa götürər,
    Əyriyə cəhənnəm yoludu dünya.

    O kəs ki, düşməni öz tamahıdır,
    Qazancı günahsız məzlum ahıdır,
    Şərə dost olanın şahənşahıdır,
    Haqqa dost olanın quludu dünya.

    Nəbzi var, dili var, canlı, diridi,
    Yaşayan varlığın o da biridi,
    Dilini bilənə yaylaq yeridi,
    Bilməzə düzlərin koludu dünya.

    Ay Namiq, əməllər getməz havayı,
    Hər kəsin önünə qoyular payı.
    Kim deyir, azalıb onların sayı,
    Yaxşı adamlarla doludu dünya

    Gülüş

    Bütün gülüşlər bədbəxtlikləri gizlətmək üçündü,
    Dünyanın ən bədbəxt adamıdı;
    Dünyanın ən çox gülən adamı.

    Söz

    Sözün
    tükəndiyi yer yoxdur,
    Sözün
    keçmədiyi yer var.

    Yol

    Tək bir yol var dünyada:
    Tanrıya gedən yol.
    Qalan bütün yollar
    yolsuzluqdur əslində.

    Gülüşünü yadırğayan

    Güldü,
    Gülüşündən utandı;
    Gülüşünü yadırğayan adam.

    Hardan gəldin?

    Sənə
    Dəvətnamə göndərmədim
    Buyur, gəl!- demədim,
    Çağırmadım…
    Hardan gəldin, niyə gəldin ömrümə?!

    Olam, olam…

    Tanrı aça qapıları,
    Göylərdən səs alam, alam.
    Bir işıq süzülüb gələ,
    Sevgi ilə dolam, dolam.

    İçimizi sevgi yuya,
    Ucalda bizi Tanrıya.
    Hamı sözə sayğı duya,
    Dağ-daş deyə: Salam! Salam!

    Bir gün ruhum qanadlana,
    Uçub vara yalnız Ona,
    Sual verə Yaradana:
    “Doğrudanmı qulam, qulam”?

    Bir məqamda Tanrı dinə,
    İşıq donlu bir səs enə,
    “Eşqsiz olan qula dönə,
    Eşqə varan: balam, balam”.

    İşıq, nur yağa yerlərə,
    Hər qarışda eşq göyərə,
    Sevgi qoxuya dağ, dərə –
    Ünvanı mən olam, olam.

    “Ədəbiyyat və incəsənət”

    (07.12.2023)

    Mənbə: https://edebiyyatveincesenet.az/

  • POETİK QİRAƏTdə Nemət Tahirin “Söydüyünüz o mərd mənəm” şeiri

    “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Poetik qiraət rubrikasında “Türkay” aylıq ədəbiyyat dərgisinin rəsmi elektron orqanı-Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Qarabağ Bürosunun Rəhbəri bu gün sizlərlə şair Nemət Tahir görüşür.

    Çəkilməyən, dözülməyən,

    Dediyiniz, o dərd mənəm.

    Qova-qova namərd edib,

    Söydüyünüz o mərd mənəm.

    Özümə də bir az yadam.

    Bir az suyam, bir az odam.

    Həm küləyəm, həm torpağam.

    Bildiyiniz, o dörd mənəm.

    Dostu yoxdur, düşməni çox,

    Qarnı acdır, gözləri tox,

    Kölgəsinə güvəni yox,

    Yalquzağam, bozqurd mənəm.

    Qan qoxuyur çiçəkləri,

    Kəfənsizdir şəhidləri,

    Kimsəsiz “ruhlar şəhəri”,

    -Gördüyünüz o yurd mənəm. 

    “Ədəbiyyat və incəsənət”

    (07.12.2023)

    Mənbə: https://edebiyyatveincesenet.az/

  • Astaralı Şeyx ZİYADXAN.Yeni şeirlər

    Zaman qardaşıma!

    Bahar çiçəyi tək açılsın ömrün,

    Düşməsin tufana həyatın Zaman!

    Dostların içində anılsın sözün,

    Günəştək nur saçsın sabahın Zaman.

    ********

    Arzum var göylərə ucalsın başın,

    Atasan qəm ilə qüssənin daşın,

    Yüzdən artıq olsun qoy sənin yaşın,

    Xoş keçsin dəqiqən, saatın Zaman.

    ********

    Ziyadxan söz yazıb, mətləbə çataq,

    Səninlə hər zaman oturub-duraq.

    Gün olsun oğluna toy-büsat quraq,

    Uğurla baş tutsun niyyətin Zaman!

    Məhəbbət

    Məhəbbət, məhəbbət yaxşı ki varsan,

    Əlində sevincə, dönür qəm sənin.

    Məni hara çəksən, hara aparsan

    İnan ki, dalınca gələcəyəm mən.

    Gələrəm kor kimi gözüyumulu,

    Bilərəm səninlə zülmətdə də mən,

    Taparam işığı, taparam yolu.

    Məhəbbət, məhəbbət hərş şeydən qabaq.

    Yaxşı ki, dünyada sən yaranmısan

    Bütün bəlalarla qabaqlaşaraq,

    Odlara düşmüsən çöldə yanmısan,

    Fəqət saxlamısan öz qüdrətini,

    Hökmünü yenə də düz vermisən sən.

    Tapdayım möhnəti, dərdi-sərini

    Qabaqda yenə də sən getmisən sən!

    Boranda, çovğunda, tufanda, qarda

    Fəsli bahar edən sən deyilmisən?

    Ziyadxan ölüncə üz döndərməsə

    Sən ona etməzsən əsla xəyanət,

    Eşqi ləyaqətli olan hər kəsə

    Sən qonaq olmusan ülvi məhəbbət!

    Nə mənası var?

    Ey nadan! insan ol, yaxşılıq eylə

    Yalanlar satmağın nə mənası var,

    Suyu şirin olan mavi bir gölə,

    Acılıq qatmağın nə mənası var?

    Mərifət hər zaman var yaxşılarda

    Düzlük uduzmamış qoca dünya da

    Altı boşluq olan əyri yollarda

    Günaha batmağın nə mənası var?

    İnsan ucalmalı təmiz ad ilə,

    Şöhrəti yayılsın hey dildən-dilə

    Min cür hiylə ilə, min bir kələklə

    Arzuya çatmağın nə mənası var?

    Ziyad xan! namərdin baxma sözünə

    Görəndə eybini söylə üzünə,

    Doğru yol seçməli hərə özünə

    Qəflətdə yatmağın nə mənası var?

    Fəğan eylər

    Rəngi solsa bağda gülün

    Bülbül ağlar fəqan eylər,

    Bulud tutsa göyün üzün

    Bülbül onda tufan eylər.

    ********

    Kimin qəlbən paklığı var

    Bilki onun saflığı var

    Kimdə hünər sağlığı var

    Gələcəyi tüğyan eylər.

    ********

    Kimin qəlbi çirkin olub,

    Kədər ona düçar olub,

    Bağ-bağçası viran olub

    Bu hal onu yaman eylər.

    ********

    Hər bir evdə könül gülsə,

    Böyük-kiçik zəhmət çəksə

    Ziyadxan orda şeir desə

    Hər bir kəsi heyran edər.

    Yaxşıdır

    Çalış zəhmətinlə bar versin bağın

    Özün əksən, özün biçsən yaxşıdır.

    Nəyə lazım suyu əğyarın

    Suyu öz əlinlə töksən yaxşıdır.

    *******

    Zəhərli ilan tək sərilmə yolda

    Arının qüdrəti tanındı balda

    Tikanlı bir kola döndüyün yolda

    Ətirli gül olub bitsən yaxşıdır.

    ********

    Bülbül istəməz ki, qızıl gül solsun

    Pislərin qəlbinə yaxşılıq dolsun,

    Ziyadxan! sözlərin nəsihət olsun

    Sözdən saray qurub tiksən yaxşıdır.

    Nərgiz

    Səhərlər açılan güllü bağların

    Ətirli güllərin bəzəyi Nərgiz

    Laləyə bürünmüş uca dağların

    Nigarın sevinci, ürəyi Nərgiz.

    ********

    Şirin sözlü, mərd ürəkli olmusan,

    Nərgiz gülü tək könüllərə dolmusan

    Gözəl Astaranın fəxri olmusan

    Talış qızlarının gözəli Nərgiz!

    ********

    Bakıda doğulub, yaşa dolmusan

    Nəğməli ürəklə hey oxuyursan

    Dəniz havasını hər an duyursan

    Olursan Xəzərin küləyi Nərgiz!

    ********

    Başında al-əlvan örpəyin də var

    Hər yeri seyr edib baxmağın da var

    Ziyadxandan dualar almağında var

    Gözəllər gözəli, gözəlim Nərgiz.

    Sevda bacıma!

    Bu şeir misrasın, nəğmə çələngin

    Sənə bəxş edirəm, sənə ay bacım!

    Ömür karvanında yaxşı günləri,

    Sənə bəxş edirəm, sənə ay bacı.

    ********

    İnsana ruh verən şeir-sənətdir

    İlhamsız bir ürək, quru qəfəsdir.

    İlhamla yaşamaq, böyük şərəfdir,

    Gündüzlər günəş ol, gecə ay bacım!

    ********

    Çoxlu yaşamaqla, öyünmək olmaz!

    Hər yetən insana güvənmək olmaz!

    Ömür yollarında keçən günləri,

    Şərəfli günlərdən say gözəl bacım!

    ********

    Uca dağlar başı olur duman-çən,

    Vətənin yolunda şəhid vermisən!

    Ziyadxan şerini qəbul eylə sən,

    Yazan vermiş sənə bunu pay bacım.

    Sənə

    Başında bağlanmış örpək gözəldir.

    Göy köynəyin elə bil ki, bəzəkdir,

    Yazın gözəlliyi yaraşır sənə.

    Ayağında qırmızı başmağında var

    Hərdən gözaltı baxmağında var

    Bir gülüşlə ömür yıxmağında var

    Onunçün ürəyim alışıb yanır…

    Ziyadxan qəlbini açacaq sənə.

    Əbədi qalmış

    Sən mənə əzizsən dünyalar qədər

    Canımı verərərəm yolunda sənin,

    Alışıb yansam da odlar içində

    Yenə məhəbbətin yaşadar məni.

    ********

    Səni görməyəndə alışır qəlbim

    Soyuyur bədənim, keyləşir qəlbim

    Şadam ki, ölsəm əgər mən

    Gələr ziyarətə sevgilim mənim.

    ********

    Kimsə soruşacaq kimdir bu yazıq?

    Sevgilim o zaman ağlayacaqdır

    Deyəcək məhv etdi məhəbbət onu

    Ziyadxan dünyadan doymadı getdi.

    ********

    Yagidar olaraq şeiri qalacaq

    Bütün nankorlara sübut olacaq

    Sevən aşiqlərdə sədaqət varmış

    Odur ki, məhəbbət əbədi qalmış…

    Arif insan

    Göz qoy ətrafına ey arif insan

    Ayıq ol səfərə başlamamışdan,

    Çalış qalmayasan axırda naçar

    Elə ki, köçməkçün zamanın gələr

    Bu mal-mülkün köməyə gəlməz.

    Endilər şan-şöhrət zirvələrindən

    Dar qəbir içində saldılar məskən

    Bir səs eşidilər dəfin zamanı

    Bəs sənin şahanə geyimin hanı?

    Vaxtıikən çox yeyib-içmişdir onlar

    Qurdlara yem oldu indi o canlar

    Ziyadxan! yazdığın bir həqiqətdir

    Dünyaya gələnlər bir gün köçəcək.

  • Görkəmli şair Rasim KƏRİMLİ.”Verilmədi”

    Yetirin dərdimi naşı təbibə,
    Deyin ki, dərmanım düz verilmədi.
    Sərraflar əlindən düşməyən zərə
    Misgər bazarında üz verilmədi.

    İstəsən qəlbinə nur ələsin dağ.
    Zirvəyə qartalın gözləriylə bax.
    Günəşin nurunu sevməz yapalax.
    Əzəldən bayquşa göz verilmədi.

    Rasim, tək olanda hünər də laldı,
    Yalqızın talehi gümana qaldı.
    Qarğa qarıldadı, mükafat aldı.
    Biçarə bülbülə söz verilmədi

    Mənbə: https://manera.az/

  • Görkəmli şair Rasim KƏRİMLİ.”Əlindən”

    Hər incə mətləbi anlamaz naşı,
    Tez düşər, tez düşər kaman əlindən.
    Könlüm zirvələrlə görüşmək istər,
    Yol tapa bilmirəm duman əlindən.

    Ziyarət etdirən bağı bar imiş,
    Ən uca dağların başı qar imiş.
    Nə yaxşı, dünyada yaxşı var imiş,
    Yoxsa tərk olardıq yaman əlindən.

    Rasim, bu dünyanın nurudur insan,
    Kim bilməz qədrini yaratsan, yansan.
    Sən elin, Vətənin haqqını dansan,
    Yıxılsan tutarmı zaman əlindən?

    Mənbə: https://manera.az/

  • Görkəmli şair Rasim KƏRİMLİ.”Səndən savayı”

    Məftunu olmayıb könlüm heç kəsin,
    Ay xumar baxışlım səndən savayı.
    Sığındım eşqinə bir pay görmədim,
    Dumandan savayı, çəndən savayı.

    Qaytar eşq havası çalan günləri,
    Ağlımı başımdan alan günləri.
    Ömürdən saymıram qalan günləri
    Oduna yandığım gündən savayı.

    Hanı sədasına uçduğum o səs,
    Dərdə düşməyənlər dərdimi bilməz.
    Tərk etdin Rasimi, demədinmi bəs
    Yoxdur bir kimsəsi məndən savayı.

    Mənbə: https://manera.az/

  • Görkəmli şair Rasim KƏRİMLİ.”Qurban olum”

    Vətən sənin torpağının
    Qüdrətinə qurban olum
    Koroğlunun, Babəkinin
    Qeyrətinə qurban olum

    Nurlu yolu, haqqın yolu,
    Bir sahilsiz çayın qolu
    Dünya dolu, tarix dolu
    Şöhrətinə qurban olum

    Dəfinə var dənizində,
    Hər dağında, hər düzündə
    Nəyin yoxdur yer üzündə
    Sərvətinə qurban olum

    Aşıb-daşan illərinin,
    Nəğmə qoşan dillərinin
    Nur çeşməli göllərinin
    Hikmətinə qurban olum

    Yaz arzulu, yaz diləkli,
    Duz-çörəkli, düz çörəkli
    Rasim deyər, dağ ürəkli
    Millətinə qurban olum

    Mənbə: https://manera.az/

  • Görkəmli şair Rasim KƏRİMLİ.”Min yaşasın”

    Dünya mərdlər dünyasıdır,
    Ərənləri min yaşasın.
    Sinəsini tufanlara
    Gərənləri min yaşasın.

    Nə gözəldir dağ qüruru,
    Bulaq kimi gözlər duru.
    İnsanlara həyat nuru
    Verənləri min yaşasın.

    Öz adı var el yanında,
    Yaxşının da, yamanın da.
    Hər bir kəsi öz donunda
    Görənləri min yaşasın.

    El tanınar çörəyiylə,
    Torpaq gülü, çiçəyiylə.
    Nəbzi xalqın ürəyiylə
    Vuranları min yaşasın.

    Könül gülər beşiyində,
    Öz evində, eşiyində.
    Həqiqətin keşiyində
    Duranları min yaşasın.

    Mənbə: https://manera.az/

  • Xalq şairi Ramiz RÖVŞƏN.”Gəldim”

    Mən bu ağlamalı, mən bu gülməli
    Dünyaya ağlayıb-gülməyə gəldim.
    Bir dünya tapılmaz bundan ölməli,
    Mən də tamahlanıb ölməyə gəldim.

    Hələ bu dünyada izim yoxuydu,
    Hər şeyi görürdüm, gözüm yoxuydu,
    Hələ ruhum vardı, özüm yoxuydum,
    Mən bura özümü görməyə gəldim.

    Mənə də yer çatar, dünya dar deyil,
    Biz balıq deyilik, dünya tor deyil,
    “Allah göydən baxır, Allah kor deyil!..” –
    Sizə bunu xəbər verməyə gəldim.

  • Coşqun XƏLİLOĞLU.”CAVİD”

    Bakı şəhərində doğulmuş, ADNSU-nun məzunu, Qarabağın azad edilməsi uğrunda Vətən müharibəsində qəhrəmanlıqla şəhid olmuş Cavid Mikayıl oğlu Həsənovun ölməz xatirəsinə ithaf edirəm.

    Qarabağ savaşında şanlı zəfər çalmışıq,
    Göydən düşən pay deyil, yüz yol istə, qələbə.
    Müqəddəs torpaqları yağılardan almışıq,
    Asan başa gəlməyib düşmən üstə, qələbə.

    Şirin canından keçdi, saysız qəhrəman igid,
    Vətənə qurban olmaq, bu da bir səadətdi.
    Küləklər şəhərində açmışdı gözün Cavid,
    Hələ balacalıqdan şirin dil, xoş ülfətdi.

    Qarabağ döyüşçüsü Mikayılın oğluydu,
    Halal, dürüst ailənin balası, övladıydı.
    Doğma elə-obaya, yurda qəlbən bağlıydı,
    Adı da ölməzlərin, ucaların adıydı.

    Anası Mirvarinin təkcə oğlu deyildi,
    Yamanı kim xoşlayar, xeirxahı sevərlər.
    Gözlərinin işığı, bəli, hər şeyi idi,
    Məktəbə getdi Cavid, gətirdi şad xəbərlər.

    “Əla”larla qurtardı təmayüllü məktəbi,
    Neftçi-mühəndis olmaq, məqsədi, niyyətiydi.
    Fizika, riyaziyyat həm həvəsi, həm təbi.
    ADNSU-da təhsil almaq onun qətiyyətiydi.

    Şanlı ali məktəbə qəbul oldu, sevindi…
    Oxudu, imtahanlar verdi yüksək qiymətlə,
    Anasına deyirmiş, “Ora da öz evimdi”,
    Vaxt gəldi, bu ünvanla vidalaşdı hörmətlə.

    Hərbi xidmətə getdi, afərin, əsgər oldu,
    Bakıtək doğmalaşdı ona Gəncə şəhəri.
    Əsgər yoldaşlarının dilində əzbər oldu,
    Başa vurub xidmətin döndü Bakıya geri.

    Qazma mühəndisitək göstərdi fəaliyyət,
    Hamı sevirdi onu, halal idi, düz idi.
    İşə can yandıranlar qazanır nailiyyət.
    Zəkalı, biliklərə sahib mühəndis idi.

    Vətən torpaqlarının xilasının məqamı,
    Cavid də sevinc ilə ordumuza yazıldı.
    Vaxtdır dayanmaq olmaz, alağın intiqamı…
    Həmin o payız günü sanki bahar-yaz oldu.

    Sevimli anasının üz-gözündən öpərək:
    -Məndən nigaran olma, nurlu səhər bizimdir.
    Düşməndən Qarabağı azad eyləyək gərək,
    Zülmət xain düşmənin, şanlı zəfər bizimdir.

    Cavid hərb meydanında qorxu nədi bilmədi,
    Vuruşdu qəhrəmantək, düşmənə uddurdu qan.
    Gündüz-gecə bilmədi, yuxu nədi bilmədi,
    Xocavənd döyüşündə Vətənçin keçdi candan.

    Həmişə qəlblərdədir unudulmaz heç zaman,
    Müqəddəs ucalıqda canlı, yaşayır Cavid.
    Üzündən, çöhrəsindən gülüş yağan qəhrəman,
    Bu gündən gələcəyə müjdə daşıyır Cavid.

    09.11.2023.

    Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Qaradağ Bürosunun Rəhbəri

  • Azərbaycanlı şairə-publisist Nəcibə İLKİN.”Canımda qalmayıb dözüm”

    Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü, Azərbaycan Respublikası Prezidenti Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü, “Azad qələm” ədəbi-bədii, ictimai-publisistik qəzetinin və “Ali Ziya” ədəbi-bədii, elmi-publisistik jurnalının təsisçisi və baş redaktoru

    Canımda qalmayıb dözüm,
    Dodağımda donub sözüm,
    Yollarına baxan gözüm,
    Tutulaydı görməyəydi.

    Qəm şələsi çəkdi ilim,
    Daha dinmir şirin dilim,
    Qırılaydı iki əlim,
    Sevda gülün dərməyəydi.

    Yoxmu sonu bu həsrətin,
    Vüsal dada yetə, çətin,
    Ürəyim bu məhəbbəti,
    Açıb düzə sərməyəydi.

    Taleyimiz nə qəribə,
    Salıbdı bizi qəlibə,
    Yox olaydı kaş Nəcibə,
    Sənə könül verməyəydi.

    1998….

  • Banu MUHARREM.”Dön getdiyin qollara”

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktor müavini

    Sən gedəndən pəncərəm
    işıq üzü görməyib.
    Bayırda nə baş verir
    Yadıma da düşməyib.

    Günəşi gözüm görmür,
    Kədər ovcuma dolur.
    Mənim sənli gicgahım
    Xatirələr yoğurur.

    Niyə getdin, bilmədim,
    Mən ki kiçik deyildim.
    Səndən böyük sevgimlə
    Mən nəyinə yetmədim?!

    Məni atmağa nə var?
    İki cümlə tabında.
    Səndən böyük qürur var
    Gördüyün bu qadında.

    İşdi, birdən qayıtsan
    O biz gedən yollara,
    Bir qucaq peşmanlıqla
    Dön, qaçdığın qollara.
    Saxla suallarını,
    Boğ bağrının başında,
    Bəsdir daha, əskilmə,
    Yerin sevgi dışında.

  • Xəyalə SEVİL.”Gözümdən itən kimi”

    “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin müdavimi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) üzvü, Azərbaycan Respublikası Prezidenti təqaüd fondunun təqaüdçüsü, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının GƏNCƏ Bürosunun Rəhbəri

    Gözümdən itən kimi
    Xəyalın canlandısa,
    Yarım qalan hər şeyim
    Tək səninlə tamdısa.

    Gülü solan güldanın
    Təkliyidi mənimki.
    Dərd yığılıb üst-üstə,
    Bu nə birdi, nə iki.

    Bu payız bir başqadı,
    Bu yağış kəsən deyil…
    Məni ki sevənlərin
    Hamısı bir sən deyil.

    O əvvəlki, o məsum
    Yaşımdan ayrılmadım.
    Məni nəylə qınadın?
    Xoşumdan ayrılmadım.

  • Arzu HÜSEYN.Yeni şeirlər (2023)

    Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Prezident mükafatçısı, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının BAKI Bürosunun Rəhbəri

    * * *

    Bu şəhərdə payız tənbəl, sarışın,
    Bu şəhərin küçələri yuxulu.
    Səsin gəlmir, başın kimə qarışıb?
    Gülüşlərim sevinclərim yox olub.

    Qulağını şəkləyibdir qorxular,
    Yuxularım tədirgindi, qırıqdı.
    Otağımın hər küncündə qoxun var,
    Ciyərimə çəkə-çəkə darıxdım.

    Darıxdıqca dalğalandım, kükrədim,
    Darıxdıqca leysan oldum, yel oldum.
    Yenə səni ürəyimdən sökmədim,
    Yenə səni sevə-sevə duruldum.

    Bu şəhərdə payız tənbəl, sarışın,
    Bu şəhərin gözlərində qəhər var.
    Unutma ki, mən cəhənnəm bu qışı,
    Sənsiz ev ev üşüyəcək şəhər var.

    Pəncərədən boylanıram hər səsə,
    Addımınla qulağımda gülsənə.
    Eybi yoxdur bu bayram da gəlməsən,
    Bahar çağı durnalarla gəlsənə.

    Qulağını şəkləyibdir qorxular,
    Yuxularım tədirgindi, qırıqdı.
    Otağımın hər küncündə qoxun var,
    Ciyərimə çəkə-çəkə darıxdım.

    Sənsiz yaman darıxdım…

    * * *

    Yoxluğun qəramət yuxudur Gülüm,
    Eləcə uzanır sabaha qədər.
    Gəl sənin bir ömür başına dönüm,
    Sən mənə bir kiçik ümüd ol yetər.

    Demirəm bu sevda daşı əridər,
    Bəlkə də bir kibrit ömrüdür odu.
    Yenə də ruhumu çətin kiridə,
    Öpüşü, sığalı, qucağı yadın.

    Çox böyük deyildir gözləntilərim,
    Çətin varlığından təmənna güdəm.
    Bircə əllərimi bərk tutsun əlin,
    Zaman acımasız qatardı gedən.

    Bircə oyananda yanımda görüm,
    Sabahım gül açsın, şehli, təzə-tər.
    Mən sənin bir ömür başına dönüm,
    Sən mənə azacıq gülümsə yetər.

  • Esmira RƏHİMLİ.”İbad” (Hekayə)

    Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvü

         Göy üzü buludlu, hava isti, sular bumbuz idi. Uzaqdan bir atlı aramla göy çəməndə çiçək toplayan qızlara doğru gəlirdi. Yaxınlaşanda qızlar onun İbad olduğunu gördülər. O kəndin ən yaraşıqlı oğlanı idi. Qızlar onu görüb pıçıldaşaraq Bircəbəyimə qaş-göz eləyib gülüşməyə başladılar. İbad atın belində Bircəbəyimə yaxınlaşdı. Qoynundan bir neçə alma çıxardıb ona uzatdı.

          – Al, Bircəciyim-dedi. Qız almaları alıb birini dişlədi. Sonra İbada baxıb gülümsədi. İbad həmin almanı ondan alıb daha iri bir dişdəm götürdü:

        – Almanı bax belə dişləyərlər e, day elə yox – deyib güldü. İbadın üzü günəşdən qaralmış, at çapdığı üçün yanaqları pörtüb qızarmışdı. Güləndə ağappaq dişləri ona bir az da yaraşıq verirdi.

          Bircəbəyim gün altında qalmış qar kimi əridi. Utana-utana gülümsəyib qımışdı.

           Qızlar bir kənara çəkilib öz aralarında pıçıldaşırdılar:

        – Az, Bircəbəyim öldü ki…

        Bir başqası :

        – Hə, Bircə ölür ondan ötəri. Ancaq bu qızı ona verməzlər.

        Bir başqası isə: – Niyə vermirlər ki, qara qaş-qara göz oğlandır da… – deyirdi.

         İbad: – Bircəbəyim, gəl otur tərkimə səni at belində bir az gəzdirim – deyib əlini qıza uzatdı.

           Elə İbad əlini Bircəbəyimə uzatmışdı ki, elə Bircəbəyim əlini onun ovcuna qoymuşdu ki, şimşək çaxdı. At diksinib qabaq ayaqlarını yerə çırpdı. Sonra yerindən götürülüb çapdı. İbadın gözü arxada, Bircəbəyimdə qaldığından müvazinətini saxlaya bilməyib atdan yıxıldı. Bircəbəyim əllərini irəli uzadıb var gücü ilə qışqırdı:       

           – İbad…! 

           Sonra sanki öz səsindən diksindi. Döyüküb ətrafına baxdı. Gənc, yeniyetmə qızların ona baxıb gülüşdüyünü gördü. Əlləri hələ də havada önə doğru uzalı qalmışdı. Qızlardan biri şaqraq səslə dedi:

         – Ay nənə,  niyə elə baxırsan, yenə də bizi tanımadın, hə? Mən Qətibəyəm, bu Qənirədir, bu Göyçəkdir, bu da Fatmadır. Sənin nəticələrinik! Gözəlliyimizi də səndən almışıq! Deyirlər gəncliyində sənin gözəlliyin dillərdə dastan imiş.

         Bircəbəyim səbirsizləndi:

        – Ay bala, İbad atdan yıxıldı ey, atdan!

         – Ay nənə, narahat olma yuxu görürdün. Sən harda otursan elə orda da yuxuya gedirsən. Yuxuya gedən  kimi də ya İbadı görürsən, ya atını, ya da onun sənə verdiyi almaları. Ya da elə hamısını birdən!

         – Ay bala, sən bilmirsən ey, İbad…

         – Bilirik, ay nənə. Bütün kənd bilir İbad məsələsini. Sənin bəy atan qızını kəndli balasına verməyib zorla, sürüyə-sürüyə  bəy oğluna ərə verib. İbadın da atından başqa heç kimi yox idi. Elə o atını da götürüb çıxıb getdi bu kənddən. Gah deyirdilər Tiflisə gedib, gah deyirdilər İrana keçib. Sovet höküməti qurulandan sonra da nə öldüsünü, nə qaldısını bilən olmadı. Sənin də artıq yüz beş yaşın var. Bu vaxta daha nə İbad qalar, nə də onun atı. Odur ki, onu fikirləşib özünə əziyyət eləmə.

       Qızlar yenə gülüşdülər. Bircəbəyim çarəsiz-çarəsiz baxdı:

       – Nakam məhəbbətə gülməyin, bala, başınıza gələr.

  • Esmira RƏHİMLİ.Yeni şeirlər

    Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvü

    Səhv

    Hamının səhvini bağışlayıram,

    Mən özüm çox şeyi məhv etdiyimçün.

    Əgər bu dünyaya bir də gəlseydim

    Yenə səhv edərdim, səhv etdiyimçün.

    Çoxunun üzünə tüpürdü dünya,

    Mənə tüpürcəyi çata bilmədi.

    İffəti, namusu süpürdü dünya,

    Mənə dişləriylə bata bilmədi.

    Hər bir şirin meyvə, gül həyatını

    Kökündə iylənən peyindən alır.

    İnsan ağılsızdır, çünki ağlını

    Hər sözə inanan gedən beyindən alır.

    Bəlkə yeni qitə kəşf etməmişəm,

    Bəlkə də bilirsiz dediklərimi.

    Məni öldürməyə çalışsanız da,

    Siz Allah, qoruyun sevdiklərimi.

    23.09.2023

    Saqqız

    Saqqız qurtaranda qır işə gəlir,

    Yenə də bir şeydir, bir dişə gəlir.

    Yeni bir iş çıxıb, bir peşə gəlir

    Məni kürəyimdən vuranlar üçün.

    Məndən danışırlar, bir də padşahdan,

    Nağıldan başlayan keçir dastandan.

    Hər gün mövzu çıxır  mən qəribandan,

    Məni kürəyimdən vuranlar üçün.

    Guya ki, vicdanı paslatmışam mən,

    Yeni gündəmləri partlaşmışam mən.

     Bir sözlə, əhv etmə başlatmışam mən,

    Məni kürəyimdən vuranlar üçün.

    Ağ hərflər

    Hansı məkanda yaşayırsan sən,

    Hansı şəhərdə?

    Hansı yolda, hansı döngədə,

    Hansı küçədə?

    Kim hördü ki bu divarı aramızda,

    Kim suvadı, kim boyadı

    Qara rənglə?

    Üstünə kim yazdı ki əlvida sözünü

    Ağ hərflərlə?

    Kim batdı ki bu günaha,

    Kim qaldırdı

    Dünyanın ən ağır yükünü?

    Kim dinlədi ürəyimi

    Kim bildi ki dərdi nədi?

    Kim tutdu ki əllərimi

    Dərd gələndə?

    Kim sildi ki göz yaşımı

    Mən güləndə?

    Hansı zamanda yaşayırsan sən,

    Hansı ildə,

    Hansı ayda, hansı gündə,

    Saat neçədə?

    Kim hördü ki bu divarı aramızda,

    Kim suvadı, kim boyadı

    Qara rənglə?

    Üstünə kim yazdı ki əlvida sözünü

    Ağ hərflərlə?

    Mənim ol

    Güllü çəmənləri toxusun xalı,

    Daşsın bulaqları, şan tutsun balı.

    Qoy ellərin olsun dünyanın malı,

    Təki sən mənim ol.

    Qılmanlar, rizvanlar cənnətdən gəlsə,

    Səndən göyçək olmaz al-ziba geysə.

    Ölmərəm əllərim əlinə dəysə,

    Təki sən mənim ol.

    Gecələr uyğumsan, günüdüz xəyalım,

    Qaşında ilişib qalıbdır ağlım.

    Üzü mələk kimi, ürəyi zalım,

    Təki sən mənim ol.

    İnanma kimsənin fitnə-felinə,

    Ölərəm dən düşsə bircə telinə.

    Çevirrəm dünyanı atəş yerinə,

    Təki sən mənim ol.

  • Gülnara MAHMUD.”Əsarət” (Hekayə)

    Bir günün içində eyni yerdə, eyni tor…
    Dünən sökülən, bu gün qurduğu yeni “evciyi” ilə dünyanı təəccübləndirəcək fitrətə malik dünyadan xəbərsiz adi hörümçək…
    Əməyindən bezməyən, tutduğunu buraxmayan varlıq sökülən tələsindən qurtulan qurbanlarının arxasınca boylanmışdı.
    Biri yarıac, o biri yarıcan…

    Gördüm. Güldüm. Utandım. 
    Gülməyim gördüklərimdən, utanmağım etdiklərimdən idi. Dünən sökdüyüm, yenə də bir gecəyə sanki əsəb telləri ilə tələm-tələsik və kortəbii tarıma çəkib qurduğu torunun tən ortasında oturmuş qorxulu nağıllardakı vahiməli hörümçək… 
    Söküləcəyindən qorxaraq alayarımçıq hördüyü torun bir neçə tellərindən bərk-bərk yapışıb qalan ayaqlarını toruna dirəmişdi.

    Şehli səhər və aydın səma. 
    Xırda parçalara bölünüb torun üzərinə səpələnmiş günəşin şəfəqlərində almaz daşlara bənzərşeh damcıları… 
    Xüsusi incəliklə səbrlə toxunmuş tor “bəyaz küpürdən” gəlinlik duvağına bənzəyirdi. Günəş şüaları altındakı göz qamaşdıran gözəlliyi dağıtmağa əlim qalxmadı, çünki hörümçəyin yaratdığı əsrarəngiz incə “sənəti” ilə artıq mən onun torundaydım.

  • Narıngül BABAYEVA.Yeni şeirlər

    Qarışqalar islanır…

    Tanrı tək məni vurub
    Deyəsən bu havada.
    Sən evcik ürəyimdə,
    Quşlar isti yuvada.

    Hər gecə şimşək çaxır,
    Hər gün yağışlar yağır.
    Göyün tavanı yoxmuş
    Bəs göyü kim saxlayır?

    Küçələrdə dolaşır,
    Çətir-çətir adamlar.
    Güzgü gölməçələrə,
    Tərs əkilir ağaclar.

    Bu yağışda, əzizim,
    Düşürəmmi yadına?
    Ömür quş kimi uçur
    İp bağla qanadına.

    Dünya yağışla dolu
    Bir quyuya sallanır.
    Yağır yağsın, cəhənnəm
    Qarışqalar islanır…

    Bakıya yağış yağır

    Göy qəzəbli qarı tək
    Çadrasını bağlayır.
    Küçə reklamındakı
    Çılpaq gözəl ağlayır.
    Bakıya yağış yağır.

    Köhnə çəkmə tayını
    Sular alıb aparır.
    Əyripapaq damların
    Örtüyü qaval çalır.
    Bakıya yağış yağır.

    Bədəni islaq qadın
    Sanki bir ikonadır.
    Tindəki şorgöz kişi
    Boylanır fağır-fağır.
    Bakıya yağış yağır.

    Ayaqyalın dilənçi
    Suları şappıldadır.
    Tənha qalmış küçədə
    Yeriyir ağır-ağır.
    Bakıya yağış yağır.

    Ucuz, isti kafelər
    Qazan kimi qaynayır.
    İslaq pişik qapıda.
    Şansını cırmaqlayır.
    Bakıya yağış yağır.

    Bir qadın suya girən
    Uşağını danlayır.
    Əvvəl qadın qışqırır
    Sonra uşaq ağlayır.
    Bakıya yağış yağır.

    Uzunqıç göydələnlər
    Hamıdan tez islanır.
    Şəhər qüsul verəcək
    Yuyunur hamamlanır.
    Bakıya yağış yağır.

    Bu qadın yenə təkdi…

    Masada külqadıda siqaret kötükləri
    Bağlayıb pəncərəni, bərk çəkib örtükləri
    Toplayır bir az əvvəl öpüşmüş qədəhləri
    Əl vursanız bu saat sınıb töküləcəkdi
    Bu qadın yenə təkdi.

    Xəyanətin hər üzü ona yaxşı tanışdı,
    İndi bütün kişilər gözündə aldanışdı,
    Hər təzə eşq tapanda sanır ki, başlanğıcdı,
    Bütün sevgilərinin ömrü bir gecəlikdi
    Bu qadın yenə təkdi.

    Gözlərini tor tutub, kimsə tora salıbdı,
    Sonra sakit ömründə macəra başlanıbdı,
    Bir vaxt fağır qız idi bəlkə qarğışlanıbdı,
    Hər gün bir yerə qonan bəzəkli kəpənəkdi
    Bu qadın yenə təkdi.

    Özü də baş açammır bu yola necə düşdü,
    Yolmu təkərdən çıxdı, ya ayağı sürüşdü,
    Daha bütün olanlar əyləncədi, vərdişdi,
    İndi bir pəncərədə susuz qalan çiçəkdi
    Bu qadın yenə təkdi.

    Guya ömrünə bir gün ağ atlı gələckdi,
    Hər gecə yuxusunda bir körpə rəsmi çəkdi,
    Kaş ki, görəydi bir gün xəyalları gerçəkdi,
    Sonda gözəlliyi də yox olub gedəcəkdi
    Bu qadın yenə təkdi.

    Şəhər darıxır…

    Yatıb vitrinində maniken gözəl,
    Bir kimsə tapılmır gəlib oyatsın.
    Bir gün bu şəhər də çıxıb gedəcək,
    Kimsə bu şəhərin başını qatsın.

    Səssizlik bürüyüb dar küçələri,
    Başını bulayır küçə lampası,
    Dəniz də çəkilib özünə sarı
    Dənizin başında balıq sevdası.

    Şəhər dərdləşməyə bir adam tapmır,
    Bir adam tapılmır qonaq aparsın.
    Asın bu şəhəri tənhalığından,
    Sonra kimsə gəlib ipini qırsın.

    Barı yağış yağsın, ildırım çaxsın,
    Küçəsində yatan sərxoş oyansın,
    Pişiyi boğuşsun, iti ulaşsın,
    Qoymayaq bu şəhər belə darıxsın.

    Dartın səsizliyi çəkin əynindən,
    Axıb küçəsinə dolsun adamlar,
    Tutsun ətəyindən heç ayrılmasın,
    Qarışqa adamlar, yosun adamlar.

    Şəhidim
    Yoluna su səpim, göz yaşı sıxım?
    Çəkməndə torpaq var, torpaq, bir sıxım…
    Ver, əsgər çəkməni köksümə sıxım,
    Çəkməsində çiçək bitən şəhidim.

    Bədənin yerdədi, ruhun göylədi,
    Göydən ulduz uçdu, yaram göynədi.
    Xəbərin oldumu o qız neylədi?
    Dönüb üfüqlərdə itən şəhidim.

    İgid Poladımla hər an qoşasan,
    Sən elə Ağdamsan, elə Şuşasan.
    Can fəda etdin ki, vətən yaşasın
    Bayrağa bürünüb ötən şəhidim.

    Torpağa qan səpdin, torpaq oyandı,
    Qanın çiçəklədi, bu necə qandı?
    Yazdın ki, Qarabağ Azərbaycandı!
    Sən elə vətənsən, vətən, şəhidim!

  • Aysel NƏSİRZADƏ.”Bəxtinə düşən deyiləm”

    Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü

    Bəxtinə düşən deyiləm
    Kirpiklərin şehli çəmən,
    Baxışların bulanıq çay.
    Mən- üfüqdə batan günəş,
    Sən- təzəcə doğulan Ay.

    Ömrümə vaxtsız gələnim,
    Vaxtına düşən deyiləm.
    Mən özgənin qismətiyəm,
    Bəxtinə düşən deyiləm.

    Əlimdən mədət ummasın,
    Yanağından axan yaşlar.
    Durma yolumun üstündə,
    Yolumun öz yoldaşı var.

  • Xalq yazıçısı ANAR.”Balaca” Fuadın son xahişi (Hekayə)

    Taksi Fəxri Xiyabanın qarşısında dayandı. Qabaqda oturmuş Fuad, arxada əyləşmiş Rumiyyə maşından düşdülər. Fuad iri gül dəstəsini götürüb sürücüyə: – Gözlə, indi gəlirik, – dedi.

    Sürücü:

    – Burda çox dayana bilmərəm, – dedi, – cərimələyərlər.

    – Tez qayıdacayıq.

    Xiyabana girdilər, qara mərmərdən sinə daşının üstündə ŞÖVQÜ ŞƏFİZADƏ (1911-1987) yazılmış məzara yanaşdılar, gül qoydular.

    Şövqü Şəfizadənin boyaboy heykəli onlara zəhmlə, bir az da məzəmmətlə baxırdı sanki.

    Rumiyyə yanındakı məzara narazı nəzər atdı: – Elə bil ayrı yer qəhətdi, burda da yanaşı olmalıydılar, – dedi.

    Sağ tərəfdəki məzarın üstündə:

    FUAD SALAHLI (1918-1976) yazılmışdı.

    Ağ mərmər başdaşının üstündə mərhumun arvadı, heykəltaraş Solmaz tərəfindən yaradılmış qabartma-portret vardı. Fuad Salahlıdan fərqləndirmək üçün hamının “balaca Fuad” adlandırdıqları Fuad Mehdiyev daxilən gülümsündü. Təsadüfənmi, ya bilərəkdənmi, Şövqünün heykəli və Fuad Salahlının qabartma-portreti əks istiqamətdə baxırdılar, elə bil bir-birindən üz çevirmişdilər. Rumiyyə bəyaz dəsmalını çıxarıb gözlərinin yaşını sildi. Fuad: – Gedək, – dedi – sürücünü cərimə edərlər. – Sən get, indi gəlirəm. Fuad çıxışa tərəf addımladı. Rumiyyə atasının heykəlinə bir az da yaxınlaşdı. Əlini heykəlin başına, üzünə çəkdi, sığalladı, sonra çönüb iti addımlarla ərinə çatdı. Taksiyə mindilər, Fuad sürücüyə ünvanı dedi, Rumiyyə açıq sezilən istehzayla:

    – Oqtay bəyin hüzuruna gedirsən? – dedi.

    – Qasım deyib ona xahişimi.

    Rumiyyə köksünü ötürdü:

    – Gör, nə günə qalmışıq, Qasımın minnətçiliyinə ehtiyacımız var.

    Fuad dinmədi.

    Qasım haçansa, – Nuh əyyamında – Şövqünün, ondan sonra da Fuadın sürücüsü olub. Rumiyyə onun gözləri qarşısında böyüyüb. İndi də bu yaşı ötmüş, amma peşəsindən əl çəkməyən kişi Oqtayın sürücüsüydü. Bütün səylərinə baxmayaraq, heç cür Oqtayla rabitə yaradı bilməyən Fuad, axır, Qasımın vasitəsiylə xahişini ona çatdırdı.

    Evlərinin yanında Rumiyyə taksidən endi, Fuad yoluna davam etdi.

    ***

    Qasımın sürdüyü maşın İdarələrinin qabağında dayandı, Qasım:

    – Oqtay qədeş, unutmamısan ki, bu gün Fuad qədeş yanına gələcək?

    Oqtay: – Unutmamışam, – dedi, maşından düşdü. Qarşısına çıxa biləcək növbənöv xahişçilərdən yayınmaq üçün ətrafa baxmadan iri addımlarla idarənin qapısına tərəf yeridi. İçəri keçmək istədiyi an qadın səsi eşitdi: – Oqtay!

    Oqtay qanrılıb baxdı. Onu çağıran dümağ saçlı qadın idi. Ondan başqa səkidə heç kəs yoxdu. Səs Oqtaya tanış gəldi, həm də məhrəm adam kimi onu adıyla çağırırdı. Oqtay diqqətlə baxdı və diksindi:

    – Əsmər? Sənsən?

    Əsmər yanaşıb əlini uzatdı, – mənəm, – dedi – yaxşı ki tanıdın. Çox dəyişmişəm?

    Oqtayın etiraz eləməyə dili gəlmədi, amma həm də Əsməri incitmək istəmədi, odur ki, sadəcə: – sən hara, bura hara? – dedi. – Haçan gəlmisən?

    – Bir həftə olar. Telefonun cavab vermir, odur ki, səni burda gözləməli oldum. Bilirəm, başın çox qarışıqdır. Məni beş dəqiqə qəbul edə bilərsən?

    – Əlbəttə, bu nə sözdür? Keç.

    İkinci mərtəbəyə qalxdılar. Qəbul otağında hələ Fuad Mehdiyevin vaxtından katibə işləyən Nelli onlara salam verdi. Oqtay otağının qapısını açdı, Əsməri içəri buraxdı, sonra özü keçdi, indicə verdiyi sualı təkrar etdi: – Haçan gəlmisən?

    Əsmər də təkrarən: – Bir həftə olar, – dedi.

    – Xeyir ola?

    – Xeyir deyil. Eşitməmisən? Camal rəhmətə getdi.

    Oqtay təəssüf hissiylə: – yox, bilmirdim, – dedi, – Allah rəhmət eləsin.

    Əsmər:

    – Camalın vəfatından sonra Moskvada yaşamaq çox çətin oldu bizə, – dedi. – Xumarı da götürüb – qızımı deyirəm, – Bakıya gəlməli olduq.

    Oqtay bu gözlənilməz görüşdən, Əsmərin belə dəyişməsindən, Camalın ölüm xəbərindən çaşıb qalmışdı, qarışıq hisslər keçirirdi, adda-budda, dağınıq fikirlər içindən sıyrılıb çıxmaq istəyirdi, hər şeyi ayıq başla dərk etməyə çalışırdı.

    Əsmər Oqtayın iş otağına göz gəzdirirdi. Divarda şəhərin ayrı-ayrı binaları, meydanları, küçələri, çeşidli layihələr, Məmməd Əmin Rəsulzadənin iri şəkli.

    – Nə yaxşı, məni o saat tanıdın. Bir daha soruşdu: – Çox dəyişmişəm?

    Oqtay nəzakət naminə:

    – Yox, – dedi. – Əlbəttə, illər keçib, ikimizin də başı ağarıb. Rəhmətlik haçan vəfat edib?

    – İki ay bundan qabaq. İnfarkt.

    Son illər həyatlarından danışmağa başladı. – Camalı xaricdən, diplomatik işindən geri çağırdılar. Perestroyka dövründə təzə nazir bütün köhnə kadrları bir-bir dəyişməyə başladı. Qatı rus şovinisti idi, Azərbaycan müstəqilliyini elan edəndən sonra: qayıdın, öz müstəqil ölkənizə, – demişdi Camala. Müavinlərindən biri erməni idi. Camalı görməyə gözü yoxdu. Bir sözlə, Camalı ən aşağı təqaüdlə işdən çıxardılar. Altı ay sonra elə evdəcə…

    Əsmərin səsi əsdi:

    – Elə gözümüzün qabağında, beş dəqiqənin içində keçindi. Heç təcili yardıma zəng edə də bilmədik.

    Oqtay stəkana su süzüb Əsmərə uzatdı, Əsmər bir qurtum aldı.

    – Bağışla, – dedi.

    Araya üzücü sükut çökdü.

    ***

    Fuad taksinin hesabını ödəyib idarənin qabağında maşından düşdü. Ömrünün neçə ilini verdiyi idarənin qapısının üstündə Azərbaycanın üçrəngli bayrağı dalğalanırdı.

    Qapıda əsgər qiyafəli, saqqallı gənc Fuadın pasportunu uzun zaman o tərəf-bu tərəfə çevirdi. Sonra qarşısındakı siyahıya bir də nəzər atıb nəhayət:

    – Keçin – dedi, – ikinci mərtəbə, 5-ci otaq.

    Fuad qeyri-ixtiyari:

    – Bilirəm, – dedi, tanış pilləkanlarla ikinci mərtəbəyə qalxdı. 5-ci otağın qapısını açıb içəri girdi. Qəbul otağı bir qədər dəyişmişdi. Amma katibə masasının arxasında onun, Fuadın vaxtındakı kimi Nelli əyləşmişdi. Bir qədər yaşlanmış və tosqunlaşmış Nelli Fuadı görüb dərhal ayağa qalxdı: – Ooo, Fuad Qurbanoviç, salam, necəsiz?

    – Sağ ol, yaxşıyam. Sən necəsən, Nelli?

    Nellinin cavabını gözləmədən əlavə etdi: – Oqtayın… Oqtay bəyin qəbuluna gəlmişəm. Özü bilir.

    Nelli:

    – Bəli, bilirəm, – dedi, – burda qeyd eləmişəm. Amma bir az gözləyin, yanında adam var. Çay?

    – Yox, sağ ol. Gözləyərəm.

    Keçib qarşıdakı stulda əyləşdi. Bu qədər tanış qəbul otağına göz gəzdirdi. Bir elə dəyişiklik yoxdu. Onun keçmiş kabinetinin qapısında Oqtayın ad-famili, qarşı-qənşər otağın qapısında müdirin ad-famili yazılmışdı: QAFUR ƏHMƏDLİ.

    Fuad gözlərinə inanmadı. Bir vaxt Fuadın atasını – Qurban kişini işdən çıxarmış məsul raykom işçisi, indi dəbdə olan sözlə qart partokrat Qafur Əhmədov? Xalq cəbhəsi iqtidarında belə mühüm vəzifədə? Ağlasığmazdır.

    – İndi burda müdir Qafur Əhmədovdur? – deyə Nelliyə mənasız sual verdi.

    Nelli başıyla təsdiq etdi.

    – Otağındadır? – daha bir mənasız sual. Guya yanına girəsiydi.

    Nelli:

    – Yox, – dedi. – Bir azdan gələcək. Qonşu otaqda namaz qılır.

    Fuad: “Nə yaxşı ki, o vaxt qəribə bir şıltaqlıqla o mühüm tədbirə getmədim, – deyə düşündü. – Elə bil məni şeytan yoldan çıxardı ki, ora gedib çıxış etmə. Demə, bu şeytanın əməli deyilmiş, mələyin işiymiş. Ora gedib uğurlu çıxış etsəydim, mütləq məni müdirin yerinə təyin edəcəkdilər. Çünki Əhməd Nəzərovun məsələsi artıq doxsan faiz həll olunmuşdu. Mənim üzrsüz çıxışa gəlməməyimi: – bu nə məsuliyyətsizlik, nə saymazlıqdır, – deyə pis yozmuşdular. Şövqü işə qarışmasaydı, hələ, yəqin müavin vəzifəsindən də atacaqdılar. Əl-qərəz, beləliklə, Əhməd Nəzərovun müdirlik vəzifəsi bir qədər də uzadıldı. Ta o günə qədər ki…”

    O gün Fuadın yaxşı yadındaydı. Bəylər hakimiyyətə gələndən on gün sonra avtomatlı cavanlar Nəzərovun kabinetinə girib onu birdəfəlik işdən atdılar. O gün Fuad bir balaca soyuqlamışdı, işə çıxmamışdı. Bu xəbəri ona telefonla Nelli çatdırdı.

    Səhərisi Fuad istefa ərizəsini yazıb göndərdi.

    Yaxşı deyiblər ki, şər deməsən, xeyir gəlməz. O həlledici tədbirdə çıxış etməməsi – Fuadın xeyrinə imiş. Yoxsa, onu da Əhməd Nəzərov kimi müdir kabinetindən avtomatla çıxaracaqdılar.

    ***

    – Bəs harda qalırsız?

    Əsmər: – Bir rəfiqəmgildə – dedi və ani tərəddüddən sonra əlavə etdi: – Elə sənin yanına da bu xahişlə gəlmişəm. Səndən başqa burda ərk edəcəyim kimsə yoxdu. Deyirlər, bu sənin əlindədi. Birotaqlı mənzil istəyirəm səndən. Harda olur-olsun, şəhərin lap ucqar yerində. Düzdü, rəfiqəm deyir, “nə qədər istəyirsiz, qalın”. Amma mən başa düşürəm axı, sıxılırlar. Üç otaqda invalid əri, özü, iki uşağı. Lap kiçik otağa da razıyıq, təki başımızın üstündə bir dam olsun.

    ***

    Qafur Əhmədli, ardınca da çiyni avtomatlı yekəpər bir kişi qəbul otağına daxil oldular. Qafur Əhmədli Fuada gözucu baxdı, tanısa da, tanımamış kimi, ağızucu salam verib tələsik otağına keçdi. Amma onunla gələn saqqallı kişi – guman ki, Əhmədlinin cangüdəni idi – Fuadı tanıdı:

    – Yallah, Fuad müəllim, – dedi, – Nə əcəb səndən belə? Xeyir ola…

    Fuad: “Görəsən bu namərbud adam məni hardan tanıyır?” – deyə düşündü.

    – Məni tanımadın? Zeydullayam da. Axır dəfə səninlə aeroportda görüşmüşdük.

    “Aeroportda?” Fuad yadına salmağa çalışırdı ki, avtomatlı kişi: – Mən onda nosilşik işləyirdim də, – dedi.

    An içində Fuad xeyli ixtiyarlaşmış bu yekəpər adamı, ibtidai məktəbdən tanıdığı, unutmaq istədiyi pis bir vaqeyəylə bağlı olan şəxsi, çox illər sonra aeroportda nosilişk kimi rastlaşdığı Zeydullanı və onun işlətdiyi “oxartana” sözünü xatırladı. – Zeydulla – dedi.

    – Həri, Zeydullayam da…

    – Görürsən də, Fuad yoldaş, – yoldaş sözünü açıq istehzayla dedi, – kiminin əvvəli, kiminin axırı.

    Fuad – Bəli, elədir, – dedi, Əhmədovun cangüdənisən?

    – Həri, qardaşım oğluyla qonşudu Qafur bəy, məni işə götürdü, canı-başı sağ olsun, partiyasına da üzv elədi.

    – Partiyasına? Əhmədovun partiyası var?

    – Bə nə bilmisən? “İrşad” partiyasın qurub da, Qafur bəy. Dindarlar partiyasıdır, halallıqla işləyirik.

    ***

    Oqtay siqaretini odladı. Çətin vəziyyətə düşmüşdü. Bir neçə an içində Əsmərlə ta məktəb illərindən başlanan və məktəb boyu davam edən, yuxarı siniflərdə az qala sevgiyə çevrilə biləcək və əfsus ki, çevrilməmiş münasibətləri gözlərinin qarşısından keçdi. Bəlkə də bu saf dostluq münasibətləri mehriban ailəyə dönə bilərdi. Amma heç kəsin gözləmədiyi halda, Əsmər ingilis dili müəllimləri, yaşca hamısından çox böyük olan Camala ərə getdi. Oqtay da, sinif yoldaşları – oğlanlar və qızlar da – bu nikahdan şoka düşmüşdülər. Dedi-qodular, gümanlar, fərziyyələr, xoş ya bəd niyyətlə deyilmiş sözlər baş alıb gedirdi. Bir müddət sonra Camalı Moskvaya apardılar, oradan da müxtəlif xarici ölkələrdə diplomatik işə keçdi. Təbii ki, Əsmər də əriylə birgə Bakıdan, anasından, İçərişəhərdəki köhnə evlərindən, məktəb yoldaşlarından tamamilə ayrılıb uzaqlaşdı, başqa bir aləmə düşdü. Və yalnız bir gün – Oqtayın ad günü ərəfəsində qəfildən uçub Bakıya gəldi – Oqtayı təbrik etməkçün. Bütün günü bir yerdə olsalar da, aralarındakı bu qeyri-müəyyən münasibət, zamanın, ictimai mövqelərin, həyat tərzinin yaratdığı sədlər aşılmadı. Əsmər növbəti dəfə ərinin kübar həyat sürməsindən danışanda Oqtay nə isə cod bir söz işlətdi və aeroportda çox soyuq vidalaşdılar. Oqtaya elə gəldi ki, bu səfər həmişəlik ayrılırlar, bir daha heç vaxt, heç yerdə görüşməyəcəklər. Yalnız səhərisi gün Əsmərdən qəribə bir imzayla – Kamikadze imzasıyla gələn teleqramı alanda Oqtay dərk etdi ki, Əsmərin zahirən firavan görünən həyatı o qədər də qayğısız deyilmiş, ağrı-acısını, nisgilini büruzə vermədən içində daşıyırmış. Və budur, bax, artıq bir ömür keçib gedəndən sonra, yalnız ərini deyil, illər uzunu vərdiş etdiyi həyat tərzini də itirəndən sonra, indi Oqtayın qarşısında yaşa dolmuş, solmuş, aciz və köməksiz bir qadın əyləşmişdi. Oqtaydan yardım umurdu və nə yazıq ki, Oqtay onun xahişinə heç cür əməl edə bilməyəcəkdi. Səbəbini Əsmərə izah etmək də asan iş deyildi. Səbəb isə ondaydı ki, Oqtaya təklif olunan bu vəzifəni istəməyərək qəbul edəndə özünə söz vermişdi ki, heç vaxt qanunazidd heç bir iş görməyəcək, heç bir şəxsi dostluq, tanışlıq hisslərinə məhəl qoymayacaq, dürüst işləyəcəkdir. Bütün bunları ayrı bir dünyadan gəlmiş Əsmərə necə izah edəydi? Həm də axı Oqtay bu yöndə müəyyən addım atsaydı belə, Qafur Əhmədli kimi bir vaxt sital kommunisti, indi qatı dinçini necə inandıra, razı sala bilərdi? “Necə, kiminçün ev istəyirsən, mənfur sovet diplomatının dul qadını üçün? – deyəcəkdi. – Hələ də cibində rus pasportu gəzdirən adamçün? Bəs minlərlə ev növbəsi gözləyən vətəndaşlarımıza nə cavab verəcəyik? Hələ mətbuatın nə şəbədə çıxaracağı bir yana dursun”.

    Məsələ ondaydı ki, Qafur Əhmədov Qafur Əhmədov olsa da, bu söylənməmiş, amma söylənə biləcək iradlarında haqlıydı.

    Əsmər Oqtayın tərəddüdlərini gözlərindən oxuyurmuş kimi, yorğun və üzgün bir səslə:

    – Səni çətinə salmışam, həmi? – deyə xəbər aldı.

    Oqtay sözləri sanki kəlbətinlə içindən dartıb çıxarırdı:

    – Bilirsən, Əsmər, – sözünü davam edə bilmədi. Necə deyəydi ki, mümkünsüz bir şey xahiş edirsən. – Həyatda ilk, son və yeganə xahişinə nə qədər istəsəm də, əməl edə bilməyəcəm.

    Əsmər heç nə demədən ayağa durdu. Əsmər həmin Əsmər idi – məğrur, sözü bir himdən anlayan, heç bir vəziyyətdə yalvar-yaxarla heç kəsin qarşısında əyilməyən qadın.

    Oqtay: – Dur, – dedi və hardansa, vəhylə ağlına gələn qəfil fikirlə, az qala qol qaldırıb oynayacaqdı. Çıxış yolu tapmışdı. Sevincək:

    – Mənim mənzilimdə qalarsız, – dedi.

    Əsmər təəccüblə:

    – Sənin mənzilində? Necə yəni…

    – Çox sadə. Mənim ikiotaqlı mənzilimdə.

    – Bəs sən, ailən?

    – Mənim ailəm yoxdur. Təkəm. Bilmirdin?

    Əsmər, əlbəttə, bilirdi bunu, bilirdi ki, Oqtay tək yaşayır. Sırf qadın marağıyla Oqtayın evlənmədiyini də öyrənmişdi. Rəfiqəsiylə hər telefon söhbətində bu barədə müfəssəl məlumat alırdı. Amma bununla məsələ çözülmürdü axı.

    – Bəs sən?

    – Mənim vəzifəmə görə Zuğulbada Hökumət bağında iki otağım var, – bunu düz deyirdi.  – Onsuz da ilboyu orda qalıram, – bu isə yalan idi. Olsa-olsa, ayda bir, ya iki gün orda qalmaq imkanı olurdu.

    – Yox, axı. – Əsmər hələ də özünə gələ bilmirdi, – bilmirdi ki, nəyə, nədən və nə üçün etiraz etsin…

    Oqtay cibindən açarları çıxarıb Əsmərə uzatdı: – Sürücüm sizi aparar, şeylərinizi daşımağa da kömək edər, – dedi.

    Əsmərin üzü sanki işıqlandı, elə bil son vaxtların bütün ağırlıqları, qeyri-müəyyənliyi, qayğıları sifətindən silinib getdi, əvvəlki bir az şıltaq, bir az işvəli, amma mülayim və mehriban Əsmər oldu.

    Boynunu uzadıb Oqtayın yanağından öpdü. Oqtayın bütün vücudu gizildədi. Əlli illik tarixi olan münasibətlərində Əsmər ilk dəfə öpürdü onu.

    ***

    Fuad saatına baxdı, yarım saatdı burdaydı, “görəsən, mən də o vaxtlar qəbuluma gələnləri bu qədər gözlətmişəm?” Xoş bir hisslə xatırladı ki, haçansa həmin bu Oqtay ömründə ilk və yeganə dəfə Fuadın qəbuluna gələndə, onu bir dəqiqə belə gözlətməmişdi. Elə bu an Oqtayın kabinetinin qapısı açıldı, əvvəlcə, ağ başlı bir qadın, ardınca Oqtay çıxdılar.

    Oqtay:

    – Salam, Fuad, – dedi, – bağışla, səni bir az gözlətdim, üzürlü səbəbim var, Əsməri tanımadın?

    Aman Allah, bu ağsaçlı qadın Əsmər imiş. Məktəblərində oğlanların hamısının, o cümlədən də Fuadın özünün hayıl-mayıl olduqları Əsmər. Əsmər də Fuadı tanımadı, yadına salmalı oldu, sonra::

    – Xoş gördük, Fuad, – dedi.

    – Xoş gördük. Necəsən…eee… necəsiz Əsmər… xanım?.

    – Sağ ol… sağ olun…

    Aydın olmadı, – Əsmər Fuada “sizlə” müraciət edir, ya buradakıların hamısıyla sağollaşır. Oqtay Əsməri qapıyacan ötürüb Fuadı içəri çağırdı:

    – Buyur…

    Fuad tanış kabinetə girdi, istər-istəməz otağa nəzər saldı. Divarlardakı layihələri göstərib:

    – Sənin proyektlərindir? – deyə xəbər aldı.

    Oqtay:

    – Heç biri mənim deyil – dedi.

    – ???

    Oqtay səssiz suala:

    – Hamısı rəhmətlik Fuad Salahlınındır, – dedi, – çalışırıq, heç olmasa, bir neçəsini həyata keçirək.

    – Hə, indi Fuad Salahlı zəmanənin qəhrəmanıdır.

    Bu sözlərdə xəfif bir istehza hiss elədi Oqtay, odur ki, qəti şəkildə:

    – Fuad Salahlı elə o zəmanənin də qəhrəmanı idi, – dedi.

    Sanki danışmağa söz tapmırdılar. Halbuki Fuad, şübhəsiz, hansısa, bir iş üçün gəlmişdi. Nəhayət, gərginliyi aradan qaldırmaqçün Oqtay:

    – Görürsən də, Fuad, bir vaxt bu otaqda sən məni qəbul edirdin, indi mən səni qəbul edirəm. “Oxartana”nın sözləri Fuadın yadına düşdü:

    – Kiminin əvvəli, kiminin axırı…

    Oqtay:

    – Boşla görək, – dedi, – nə əvvəl-axır, canım? İnan ki, yatsam, yuxuma girməzdi ki, haçansa bu vəzifəni tutacam.

    – Sən tutmayıb, kim tutacaqdı bu vəzifəni?! Bu bəylərin içində yeganə professional elə sənsən də…

    Oqtay bu sözlərə qarşılıq vermədən:

    – Bəy təkid elədi, – dedi.

    – Kim?

    – Böyük bəy, Elçibəy, Prezident. Haçansa, bizi Fuad Salahlı tanış etmişdi. Fuad müəllimlə dost idilər. Görünür, o vaxtdan yadında qalmışammış. Məni çağırdı. Dedi, dinçilərin dəstəyinə ehtiyacımız var, odur ki, hələlik, Qafur Əhmədlini müdir təyin etmişik. Amma belə mühüm yerdə bizim inandığımız dürüst, etibarlı adamımız da olmalıdır. Həm də yadımdadı, rəhmətlik Fuad Salahlı səndən ağızdolusu danışardı. İndi sən bu vəzifəni tutsan, onun da ruhu şad olar.

    Nə isə, razılaşmalı oldum.

    – Düz eləmisən. Əbülfəz bəy doğru seçim edib. Fuad Salahlının o vaxt həyata keçməmiş işlərini dirçəltməyiniz də doğrudur. Amma…

    Oqtay:

    – Amma nə? – deyə soruşdu.

    – Amma birini qaldırmaqçün başqasını yıxmaq vacib deyil.

    – Kimi yıxmışıq ki?

    Fuad siqaret çıxartdı:

    – Olar?

    – Əlbəttə.

    Siqaretini odladı, bir qüllab vurub:

    – Elə Şövqü Şəfizadəni… Yanına da bu məsələyçün gəlmişəm.

    – Nə olub ki, Şövqü Şəfizadəyə?

    – Guya bilmirsən? Tikdiyi binaları bir-bir sökürlər.

    – Şəhərin siması müasirləşməlidir də. Mikayıl Hüseynovun da bir neçə binası sökülüb.

    – Çox nahaq yerə, sən memarsan, bilirsən ki, binalar, həm də dövrün, epoxanın rəmzidir.

    – Elə ona görə sökürlər də, deyirlər ki, Sovet dövrünü xatırladan heç nə qalmamalıdır. Doğrusu, mən də bu ifrat yanaşmanın əleyhinəyəm. Amma çox vaxt fikrimi isbat edə bilmirəm. Ən çox da bu sahədə canfəşanlıq edən bilirsən, kimdi? Həmin elə mənim bu müdirim.

    – Yaxşı, binalar tutalım, sovet rejiminin timsalıdır, bəs küçələrin nə təqsiri var?

    – Küçələrin?

    – Bəli, küçələrin. Rima… Rumiyyə… yoldaşımı deyirəm.

    – Bilirəm. Şövqü Şəfizadənin qızı.

    Fuad bir qədər kəskin şəkildə:

    – Bəli, Şövqü Şəfizadənin qızıdır. Gecə-gündüz ağlayır ki, elə bil atam bunlara düşmən kəsilib. Binalarını bir-bir sökmələri bəs eləmir, hələ küçənin də adını dəyişdiriblər. Özü də elə bil qəsdən o küçəyə Fuad Salahlının adını veriblər. Guya ayrı küçə tapılmırdı…

    – Fuad Salahlı o küçədə yaşayırdı axı…

    – Şövqü Şəfizadə də o küçədə yaşayırdı.

    – Düz deyirsən. Bunu kimsə qəsdən eləyib. Axı sağlıqlarında yola getmədiklərini hamı bilir. Doğrusu, mənim bundan xəbərim olmayıb. Kimsə, kinlinin biri – Şövqü Şəfizadənin vaxtilə Fuad Salahlıya etdiklərinin heyfini çıxmaq istəyib. İncimə Fuad, axı çoxları Fuad Salahlının başına gələnlərdə, yəni sağlığında heç bir layihəsinin tikilməməsində Şövqünün barmağı olduğunu düşünür.

    Fuad Şövqü Şəfizadə-Fuad Salahlı qarşıdurmasının təfərrüatına varmaq istəmədi, bununçün gəlməmişdi bura. Xahişi başqaydı.

    – Sənin yanına ömrümdə ilk və son xahişlə gəlmişəm, – dedi, – heç olmasa, yaşadığı evin divarından Şövqünün xatirə lövhəsini çıxarmasınlar. Yoxsa, Rumiyyə buna dözməz. Ürək xəstəsidir. Qəzetdə Şövqü haqqında yazılanları ondan gizlədirəm.

    Oqtay başını buladı:

    – Təəssüf ki, belə şeylər o vaxt da vardı, indi də var. Fuad, bilirsən, yalandan söz vermək istəmirəm. Amma var gücümlə çalışacam ki, o lövhəni çıxarmasınlar. Hər halda Şövqü Şəfizadənin də, – kim nə deyir-desin, müəyyən xidmətləri olub.

    Fuad ayağa durub əl uzatdı:

    – Çox sağ ol, Oqtay – dedi.

    Oqtayın otağından qarışıq hisslərlə çıxırdı. Bir yandan, Oqtay sözünü yerə salmamışdı, hətta Şövqünün xidmətlərini qeyd etmişdi. O biri tərəfdən, tam əminlik də yoxdu ki, Oqtay istəsə belə bunun qarşısını ala biləcək; “hər halda Rumiyyəni bir az sakitləşdirə bilərəm”.

    Küçəyə çıxdı. Adəti üzrə köşkdən bir neçə qəzet aldı. Sabir bağında skamyaya əyləşib qəzetlərə baxmağa başladı.

    “Azadlıq” qəzetinin birinci səhifəsində Şövqü Şəfizadənin və onun, Fuadın iri şəkilləri verilmişdi.

    Şəkillərin altında “Dağılan tifaqlar” başlıqlı yazını oxumağa başladı.

    “Sovet memarı Şövqü Şəfizadənin eybəcər kommunist üslubunda layihələşdirdiyi binalar bir-bir sökülür. Şükür ki, onun adını daşıyan küçənin də adı dəyişdirilmiş, həmin küçəyə sovet rejiminin amansız repressiyalarına uğramış, məhz elə deputat və laureat Şövqü Şəfizadə tərəfindən amansızcasına təqib olunmuş həqiqi millətpərvər, dahi memar Fuad Salahlının adı verilmişdir. Mənbə onu da nəzərə çatdırır ki, Fuad Salahlıdan fərqləndirmək üçün “balaca Fuad” ayamasıyla tanınan Fuad Qurbanoviç Mehdiyev sovet vaxtı qayınatası həmin o Şövqü Şəfizadənin vasitəçiliyilə yüksək vəzifələr tutmuşdur. Hazırda təqaüdçüdür”.

    Küçədən keçən avtomobil bağın qarşısında dayandı. Qapısı açıldı, qıvrım saçlı cavan oğlan maşından düşdü. Maşının açıq qapısından mahnı eşidildi:

    Yar gəlir görüşə

    sürüşə sürüşə…

    Fuad qəzeti bir kənara atıb bərkdən güldü.

    “Sürüşə-sürüşə ha…nədi, yar görüşə xizəklə gəlir?”

    Uzun zaman gülür, toxtaya bilmirdi. Maşından düşən cavan oğlan əlindəki qəzeti kənara atıb gülən adama baxır, təəccüblənirdi, “görəsən, qəzetdə nə belə məzəli əhvalat yazılıb ki, bu yaşlı kişi belə qəhqəhə çəkir, uğunub gedir?”

    5-8 oktyabr 2023

    Ankara, İstanbul

    Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/

  • “O şəkil oğullar, şəhid oğullar torpağa yazılmış tariximizdi…” – Nəriman HƏSƏNZADƏ

    Vətən himnimiz

    Səfər yoldaşımız

    Aygün xanım Zeynalovaya hörmətlə

    Bakıdan Gəncəyə gedən o yollar

    mənim könlüm kimi pakdı, təmizdi.

    O şəkil oğullar, şəhid oğullar

    torpağa yazılmış

                            tariximizdi.

    Bir cavan, əlində silahı, gülür,

    o biri səngərdən qalxır ayağa.

    Cəbhədə dan yeri təzə sökülür,

    biri də,

                            durbinlə baxır uzağa.

    Orda, şəkillərdə Vətən havası,

    orda yazılmamış bir and var – Qisas!

    Şəhid anasının xeyir-duası,

    Vətən himnimizdi,

                            şair, qulaq as.

    Qədim arxivləri açın, oxuyun,

    hünərlə qoruyub, o, saflığını.

    Ya başqa xalqlarla yanaşı qoyun,

    paklıqla qoruyub,

                            qoçaqlığını.

    Hünər sərgisidi bu doğma yollar,

    paklıq sərgisidi, gətirin yada.

    O şəkil oğullar, şəhid oğullar

    burdan səs verəcək,

                            yüz il sonra da.

    Bir ana əyləşib indi yanımda,

    Tanrım!

                Gedənlərin əvəzi nəydi?!

    Gördüm, bir ah çəkib, gəldi fəryada,

    bilmədim, sükutun o səsi nəydi?!

    O Dəmir Yumruğa sığınsın gərək,

    bir mənzil başına rahat yol gedən.

    Gəncə yollarına biz salam verək,

    gələcək illərə

                            salam, indidən!

    …And içənlər

    Cənab Prezident İlham Əliyev Xankəndindəki tarixi çıxışında yetişən yeni ruhlu

    gənclərdən də danışdı.

    Sinifdə əyləşibdi

    dediyiniz o gənclər.

    Vətənin taleyini

    öz taleyi bilənlər.

    Bir şəhid tabutuna

    çiyin verib gələnlər.

    O, atasız, anasız,

    bunlar – qardaşəvəzi,

    Taleyin son töhfəsi!

    Milli Akademiyam,

    Dünyada yeni Dünyam!

    Mənim tələbələrim!

    Yeni bir şah əsərim!

    Yeni açılan səhər!

    İçində and içənlər!

    Milyondan

    doqquz nəfər:

    Barış,

    Murad və

    Ayxan;

    Fərid,

    Nicat və

    Haqan;

    Amil,

    Tale və

    Elmar!

    Fədakar,

    Təvazökar…

    O qız bir nəğməydi

    Qənirə xanımın xatirəsinə

    Dünyadan qazancı bir qələm-kağız,

    bir qəlbin oduna o yana bildi.

    Ana laylasına uyuyan o qız

    bəşər naləsinə

                            oyana bildi.

    Gördük, bəxtimizə doğan səhəri,

    əsrin,

                            Ulu Öndər şah əsəriydi.

    Jurnalist bir qızla o görüşləri

    onun, ata-bala töhfələriydi.

    Türkiyə səfəri… o da bir roman,

    oxu, sətirlərin oduna qızın.

    Sən kimi itirdin,

                            can, Azərbaycan,

    deputat qızıydı Türk dünyamızın!

    O qız bir nəğməydi, biz oxuyurduq,

    qalır kürsülərdə səsi, sözü də.

    Biz onu tac kimi başa qoyurduq,

    biz də görünürdük,

                            onun özü də.

    Sevib insanları, o, qiymət verib,

    görüblər arxadı, o bir dayaqdı.

    Qənirə bir gəncə zəmanət verib,

    bu, üzv seçilib,

                            o, özü yoxdu.

    Yüz canda çırpınan o, bir ürəkdi,

    hökmü əvəzsizdi andın, niyyətin.

    Ömrü-ömürlərə həsr eləməkdi,

    bəlkə,

                bir sirri də

                            Əbədiyyətin?!

    Qəzənfər müəllim, əmisisiniz,

    həmi doğmasınız, həmi Sizsiniz!

    Bu ağır gedişə ağırdı dözmək,

    göynəyir Vətənin qızı, oğlu da.

    Əkbər Qoşalıya təsəlli vermək,

    şair ürəyinə

                            dərd olar bu da.

    Burda nə təsəlli, nə ümid yeri,

    burda o pak ruhun öz surəti var.

    Onun ürəklərdə nitqi və şeri,

    Azərbaycan adlı –

                            əmanəti var.

    Ayağa qaldırdı o, hamımızı,

    qoymazdı,

                bilsəydi, bir ağlayan var.

    O, sevdi, sevdirdi torpağımızı,

    Tomrisin qanından – qanında qan var.

    Qoymazdı,

                bilsəydi, bir ağlayan var.

    O bizi hər yaşda eşidəcəkdi

    Qələm dostlarıma

    Bir səs harayladı Müşfiqi haqdan,

    narahat eləyən şairi nəydi?!

    “Şairəm”, söyləyir yerindən duran,

    adamın üzündə həya gərəkdi”.

    Çaxan şimşək idi, əsən bir külək,

    bir dedi,

                ta bir də o deməyəcək.

    O, dünən doğulan bir Gələcəkdi,

    o bizi hər yaşda eşidəcəkdi.

    Rəqs eləyə-eləyə

    O qız məni rəqsə dəvət elədi,

                rəqs eləyə-eləyə.

    Bu dəvəti bir az xəlvət elədi,

                rəqs eləyə-eləyə.

    Bu xəlvətdə gördüm xiffət elədi,

                rəqs eləyə-eləyə.

    Pakizənin qızıyam mən, – deyirdi,

                rəqs eləyə-eləyə.

    Saçlarının ətri mənə dəyirdi,

                rəqs eləyə-eləyə.

    Bir gözəli xatırladım o dəmdə,

                rəqs eləyə-eləyə.

    İlk görüşün son həsrəti sinəmdə,

                rəqs eləyə-eləyə…

    Möcüzə

    İnsanlar gör, necə heyif olurlar,

    Bilmirsən, haraya “qeyb” olurlar.

    Sağına baxırsan, sağında yoxdu,

    Soluna baxırsan, solunda yoxdu.

    Olub, ya olmayıb? –

                            ağlında yoxdu.

    Qoluna girdiyin qolunda yoxdu,

    Ayılıb görürsən, yanın boş qalıb,

    Qulaq həsrət qalıb, göz çaş-baş qalıb.

    Dünyanın sirri

    – Şair, yenə yazırsanmı? –

    sual verdi biri, mənə.

    Tanıtmaq istədi yəqin

    məndəki şairi, mənə.

    Axşam olur, sabah olur,

    mən yazmasam, günah olur.

    Yazan zaman agah olur

    bu dünyanın sirri mənə.

    Soyumasın od nəfəsin,

    əvəzi yoxdu heç kəsin.

    Ulu Tanrım çox görməsin,

    öz verdiyi şeri mənə.

    Məhəbbət

    Hörmətli Xalq artisti

    Murad Dadaşova

    O görüş, tarixi bir tamaşaydı,

    yerişi başqaydı Murad bəyin də.

    Deyirəm, həyatda kaş sağ olaydı,

    özü əl çalaydı,

                            yüzilliyində.

    Zaman dayanmışdı, anlar ötürdü,

    Murad səhnədəydi, hikmət səhnəsi!

    Heydəri

                            Heydərə təqdim edirdi,

    Əhsən Dadaşovun

                            oğul nəvəsi.

    Addımı təmkinli, baxışı həssas,

    səsində bir ovsun, salonda sükut!

    Elə ki, o dindi, danışdı az-az,

    əl verib görüşdü…

                            dəyişdi mühit.

    Biz onda gördük ki, ağzı dualı,

    Murad hər sözünün təsirindədir.

    Bir “Heydər” səhnədə –

                dərin,

                            mənalı! –

    Bir Heydər salonda uğunub gedir.

    Sənin ürəyinə eşqi, ülfəti

    verən o qüvvəyə, o gücə əhsən!

    O dahi insana, bu məhəbbəti,

    özü də,

                            səhnədən elan edirsən!

    Mən də salondaydım, onda yüzü də,

    millət heyran idi o böyük ada.

    Şanlı sərkərdəmiz İlham özü də,

    sənə əl çalıbdı,

                            şərəfdi bu da.

    O görüş, tarixi bir tamaşaydı,

    yerişi başqaydı Murad bəyin də.

    Deyirəm, nə ola, kaş sağ olaydı,

    özü əl çalaydı,

                            yüzilliyində.

    Tarix o məktubun oxucusuydu

    Lenin Atatürkə yardım elədi,

    dedilər, türk azdı, Antanta böyük.

    – Rusdan aldığımız borcdu bu, – dedi,

    türkün xilaskarı

                            dahi Atatürk.

    Qızıl pul göndərdi Doktor Nəriman,

    ölkədən neft getdi sisternlərlə.

    Türkiyə mərd çıxdı son imtahandan,

    səngərdən-səngərə,

                            yalnız Zəfərlə.

    “Nə qədər borcumuz var indi bizim?” –

    Atatürk deyirdi Azərbaycana.

    “Qardaşım, əbədi sındı bu tilsim!” –

    məktub da göndərdi, o,

                            Nərimana.

    Məktub gəzdi əl-əl, dolaşdı əl-əl, 

    söykədi əlini Doktor, başına.

    Borc üstə gələndə,

                            hər şeydən əvvəl,

    fikrini bildirdi türk qardaşına.

    “Yox, qardaş-qardaşa borc vermir heç vaxt”,

    cavab məktubunun ilk sözü buydu.

    Dünən o məktuba səs verdi bir xalq,

    tarix

                            o məktubun oxucusuydu.

    Yayırdı nurunu açılan səhər,

    millət oyanmışdı

                            bir nəfər kimi.

    Görənlər deyirdi, görməmişdilər,

    nə Türkiyə kimi,

                            nə türklər kimi,

    belə bir əvəzsiz vətənpərvəri.

    Sən bir abidəsən, ey türk əsgəri!

    Cənublu

    bəstəkar-müğənni

    Arif Mehmandosta

    Arazdan o tayda düşüb saça dən,

    bu tayda səbrinmi azalıb, Arif?!

    Başında açılır səhər, deyəsən,

    günorta üstünə,

                az qalıb,

                            Arif!

    Bu tayda səbrinmi azalıb, Arif?!

    Nə yaxşı

    Qələm dostum

    Yasif Nəsirlinin 85 illiyinə

    Hardan düşdü yadıma,

                            eşitdim mən o səsi,

    istədim ki, çağıram,

                            deyəm, nə yaxşı varsan!

    Hərəmiz bir sahənin

                            Moskva tələbəsi,

    bax, o gülüşlərindən

                            sən mənə yadigarsan.

    İstədim ki, çağıram,

                            deyəm, nə yaxşı varsan!

    Yasif, qoy sənin olsun,

                            açılan yeni səhər,

    qalmırsan yenə yəqin,

                            sən öz zarafatından.

    Biz nə vaxt yaşadıq ki,

                            belə keçdi bu illər? –

    85-in mübarək!

                            Nə vaxt gəldi, bu, hardan?

    Qalmırsan yenə yəqin,

                            sən öz zarafatından.

    Həyat – biz yazdığımız,

                            tərcümeyi-hal deyil,

    nədir bizi ayıran,

                            bizi görüşdürən də?

    Getdi sənin xanımın,

                            dünyan itdi elə bil,

    uçdu, getdi əlimdən,

                            gördüm təkliyi mən də.

    Nədir bizi ayıran,

                            bizi görüşdürən də?

    Xatirə gözəl qızım,

                            Könül də gözəl qızın

    əvəzsiz bir töhfəsi

                            deyilmi dünyamızın?

    “Dünya – yalan dünyadı”, –

                            dedilər,

                            birər-birər,

    guya kəşf elədilər.

    Qoymadılar yaşayaq,

    təsadüf də var ancaq,

                            “yalan dünyada” Yasif,

    deyirəm, yaşa, Həyat!

    Qızlar rəfiqədilər,

                            bacıdılar, şadam-şad,

    deyirəm, yaşa, Həyat.

    Adət

    Bu gün, bu tədbirdən qaça bilərdim,

    şeirimin üstündə əl gəzdirərdim.

    Nəvəm gözləyirdi, gedib dəyərdim,

    işdən axtarıblar, zəng eləyərdim.

    Bir qazi deyirdi şeir yazmışam,

    dəvət eləmişdim evə, bu axşam.

    İndi görürəm ki, tamam əksinə, –

    tədbirə qaçmışam,

                            iş əvəzinə…

    Dərdiş

    Səndən nigaran qalmışam,

    insafın hardadı, dərdiş?

    Sən hardasan, mən ordayam,

    canım da ordadı, dərdiş.

    Sən əzizim, mehribanım,

    necə susum, necə danım?

    Sənsiz günüm-güzəranım,

    gözə bir pərdədi, dərdiş.

    Sözümü saxla yadında,

    ovsun var sənin adında.

    Kölgəm ayağın altında,

    yanında – yerdədi, dərdiş.

    Hərdən mənə baxaydın

    Nəğmə mətni

    Mən yeniyetmə bir cavan,

    sən bir az uşaq olaydın.

    Mən ayıq, təmkinli-filan,

    sən yenə şıltaq olaydın.

    O şəlalə gülüşlərə

    qataydın bu “can!” səsini.

    Açaydın sən o gözləri, –

    o Tanrı pəncərəsini.

    Hərdən mənə baxaydın,

    yandıraydın-yaxaydın.

    “Yuxum gəlir” deyəydin,

    məni sehrləyəydin.

    Budaqları əyəydim,

    gündən kölgələyəydim.

    Gözdən-nəzərdən uzaq,

    sən yuxulu, mən oyaq.

    Oxumayın, durnalar,

    o, yuxudan oyanar.

    Üç qardaş nağılı

    Uşaqlar üçün

    Onlar üç qardaşıydı,

    böyük qardaş – başıydı.

    Ortancıl – ortadaydı,

    kiçiyinə – ataydı,

    sağ və salamatıydı.

    Kiçiyi – sadə, həssas,

    yoldaşı – darda qoymaz…

    Hansı alicənabdı?

    Hansı sadədi, safdı?

    Varmı bir xeyirxahı?

    Bu dünyadan agahı?

    Seçin, deyin özünüz,

    nə desəniz, yüzə-yüz!

    Şərikəm mən də sizə,

    Gələn söhbətimizə,

    gələn dəfə başlayaq,

    Qalibi alqışlayaq.

    Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/

  • Robotlaşan ruhum – NARGİS

    Qaia artıq hər şeyin dəyişdiyinin fərqində idi, getdikcə ağlını qaçırırdı.

    Mahiyyət nə idi. Sol kim idi. Tanıyırdı onu, əmin idi. Bütün bu paralel dünyaları beyninin içində daşımaq ondan nə alırdı. Onu nəyə, hara hazırlayırdı bu burulğan? O harasa hazırlanmaq istəyirdimi? Beyninin içi bumbuz idi. Getdikcə bu soyuqluq Qainanın vücudunu da keyləşdirirdi. Əlləri, qolları, gözləri, ruhu sözünə baxmırdı. Bunun sonu nə idi? Ruhu getdikcə buzlaşırdı.

    Ruhun buzlaşması nədir, xəbərin varmı, əziz oxucu? Ağrılar boğazına dolur. Ağrı getdikcə zoğ atır bədənində. Qarşısıalınmaz bir əzab ruhunu somurmağa başlayır həyasızcasına, dözə bilmirsən. Başını itirirsən az qala. Bu son Qainanın söndürülməsi (yeni texnoloji çağda artıq yaşayan, nəfəs alanlar söndürülürdü) ilə nəticələnəcəkdimi? Yox, Qaia bunu istəmirdi, o söndürülmək istəmirdi axı, o onlar kimi deyildi. İnsanlığını itirmək istəmirdi. İnsanlığına dəyər verirdi. İnsanlığı ilə xoşbəxt idi. Ruhun soyuması nədir, İlahi? Bədən ölmədən ruhun soyuması. Bu necə bir əzabdır, İlahi… Çağın şansı kimi görünən yarı robotlaşaraq ölümsüzlüyün pillələri ilə yüksəlmək onun tərzi, arzuladığı son deyildi.

    Uşaqlıqda “Vampir gündəlikləri” adlı serialı həvəslə izləyirdi. O zaman ən böyük arzusu ölümsüz olmaq idi. Bunu eqoistcəsinə istəmirdi, ha! O arzu edirdi ki, bu ona bütün xəyallarını gerçəkləşdirmək imkanı verəcək.

    Sonra həyatda bir çox şeylər yaşadı. Ən sevdiyi nənəsini, atasını, spagetti saçlı qızı və anasını itirdi. Hər itirişlə elə möhkəm ölmək istədi ki… Elə möhkəm, həm də…

    Ölüm hissi səngidikcə yerini ağlasığmaz dərinlikdə konyonvari uzanan, tənha bir darıxmaq hissi əvəzlədi. Zəncirvari darıxdı. O qədər darıxdı ki, hər şeyi xərclədi həyatında… Bircə özü qaldı xərclənməyən əlində…. Və nəhayət, bir gün özünü də xərcləmək istəyəndə çıxdı gümüşlər onun qarşısına…

    Bax, belə, əziz oxucu! İndi sən bütün hər şeyi bilirsən, lap yaxından tanıyırsan Qaianı. İstəmirəm bu romanda sən hansısa, maddi və mənəvi məsələni gündəminə daşıyasan. Sənə nə danışıramsa, ona yönəl. Cinsiyyət amili axtarma bu mətndə. Bu heç sənə lazım da deyil. Əsrlərə calayıb axtardığın hər şeyi kənara burax. Kifayət qədər danışmadınmı, bu mövzulardan? Nəyi həll etdin? Nə düzəldi, zehnində? Bilirəm, indi sən deyəcəksən: “axı ay yazar, axı sənə nə, mən nə düşünürəm? Öz mətnin, süjetini idarə etmək sənə kifayət etmirmi?

    Mən isə gülümsəyərək cavablamayacağam sualını. Bilirsən, niyə? Ona görə ki, Baccanalenin pəncərəsindən şütüyən qələbəliyi izləyərək yazıram bu sətirləri, arada Marlboronu da tüstülədirəm. Bildiyin lüks həyat… Ona görə sənin bu axmaq suallarını düşünməyə vaxtım yoxdur. Get, işinlə məşğul ol, əziz oxucu. Bir gün, bəlkə də bir gün sənin sualların mənim düşüncələrimdən və Gümüşlandiya adlı nəhəng dərdimdən daha vacib olar…

    Ayağa qalxdı, divarlardan tuta-tuta özünü küçəyə atdı… Qarşısında Bakının köhnə, ancaq bir o qədər də doğma tikililəri var idi. Kürəyini söykədi bu divarlardan birinə. Nə səbəblə tikilmişdi bunlar? Kimlərin səsi hopmuşdu bu barılara, görəsən? Neçə sevinc, kədər görmüşdü, kim bilir… Belində divarın cırmaq izlərini hiss etdi. Çoxdandır heç kimlə sevişmirdi. Sevişməyi çox ciddiyə alırdı Qaia. Sevişmək cəhdlərini adiləşdirsə belə, çox vaxt, daxilindəki gizli reallıq bu idi əslində. Beyninin və ruhunun dərinliklərində, əslində o  çox təlatümlü təklik yaşayırdı.

    Danışa bilmirdi. Dinə bilmirdi. Nə danışacaqdı ki? İnsanlar da, robotlar da, titanlar da onun söyləyəcəkləri ilə maraqlanmırdılar. Hər kəsi, bəli, bəli, hər kəsi güldürə bilərdi özünə. Necə əzabdır, İlahi, boğuluram. Nə edim mən? Yuxularım qaçır. Ətimi dişimə keçirib didib-tökmək istəyirəm. İstəyirəm, kimsə tişəni əlinə alıb vücudumu doğrasın, cızsın bütün son qalan insanlıq işartılarını.

    Siqareti yenidən damağına qoyub əvvəlki yerinə qayıtdı. Yenə əyləşdi kafenin şüşəyə yaxın hissəsində. Arxasında çoxlu içki şüşələri var idi. Ancaq heç içmək istəmirdi. İçki bütün bədənini yumşaldıb səssizliyinə səssizlik əlavə edirdi. Bu isə kifayət qədər bezdirici idi. Səslər, səslər eşidirdi. Budur, kafenin kənarında oturan lupasifət, soyuq bənizli bir varlıq fincanda nəsə içir. Bütün ağzı qapqaradır. Of, necə də ürəkbulandırıcıdır bu. Budur, onun qarşısında portağal saçlı biri də oturub. O, mavi, yupyumuru dərmanları sapsarı dişlərinin düzüldüyü ağzına təpişdirir. Dodaqaltı necə də nazikdir, İlahi… Gözəl qəmzələri ilə tərs mütənasiblik içindədir dodaqları… Yolka rəngində geyinib. Özünü ətrafa laqeyd göstərir. Ya da elə hamı laqeyddir. Bircə mən, darıxan, nə istədiyini bilməyən şüksüz mənəm, hamı ilə maraqlanan… Sonra, bəs sonra? Sonra bu marağa sahib çıxırmı ürəyim, ağlım? Yox! Yox! Yox! Başım fırlanır. Qulaqlarımın giziltisi qarışır çəngəl-bıçaq səsinə…

    Qaia bilirdi ki, nə vaxtsa, o da buna məcbur qalacaq. O labüd sonla, arzuları arasında qalıb başını itirəcək. Axı dünya gözəldir? Düşünmək, hiss etmək , nəfəs almaq, nəfəs dərmək. Bu gözəl dünyadan getmək istəmirdi. Çəkilmək istəyirdi bir kənara. Bütün bu inkişafdan kənarlaşmaq istəyirdi. Bu acgöz insanlıqdan, titanlıqdan, tanrılıqdan tamam kənarda qalmaq istəyirdi. Başqa bir şeyə çevrilmək istəyirdi Qaia… Qıraqda, hardasa, uzaqlardakı bir yerdə qalsaydı, görəsən, necə olardı, inkişaf üçün darıxardımı?

    Fransız mahnısının sədaları getdikcə çoxalan iç səsinə qarışır:

    Ma femme, la la la la la la…

    Ma femme, la la la la la la…

    Daxilində fransız…

    Kafedə isə italyan mahnısı səsləndirilir.

    “Va bene…” söyləyən gənc italyan bakılı ofisiantdan Amerikano istəyir.

    Səslənən “Love story” Qaianı 2015-ci ilə aparır – Romadakı günlərinə. O vaxt ayağı ilişmişdi küçənin tam ortasındakı bir sütuna. Bu, qədimdən qalan balaca bir abidə idi.

    Xırdavari sütunu belə çox böyük ustalıqla qoruyurdu italyanlar. Yadıma Naxçıvanda yaşadığım illərdə “qorumaq” başlığı altında savadsız memarların güdazına gedən bəzi abidələr düşür…

    Onları Batabatın məğrur təbiəti xatirinə əfv edirəm…

    Əməlli-başlı səs-küy başlayır daxilində. Yox, başına düşür bu səs-küy…

    Burda rol oynayaraq yaşamağa çalışsaydı…

    Onu robotlar tək, yalnız, rahat buraxardılarmı? Yoxsa, məcbur edilərdi onlar kimi olmağa. Bəs Gümüşlandiyaya köçsəydi… Axı ora, sadəcə, yuxudaykən köçə bilirdi. Əbədi olaraq yatmalı idi onda. Əbədi uyqu, bəli…

    Ancaq mənim “Uyqum çəkilmiş, gönlümü qəm almış”

    Bəs gümüşlər, onlar buna necə baxardı? Axı gümüşlər insanları sevmirdilər. Qaianın düşüncəsinə görə, gümüşlər, sadəcə, keçmişə məhkum zorba, kobud varlıqlar idi. Eyni zamanda maraqlı varlıqlar.

    Bütün bunlar hara qədər davam edəcəkdi? Ruhu, bəli, ruhu ciddi təlatümlər yaşayırdı.

    Bunu heç kim bilməməli idi. Beyni yarıinsan, yarı robotlar tərəfindən tədqiq obyektinə çevrilə bilərdi.

    Elanlar verilirdi. Artıq onlar bir yol seçməli idilər. Ya zavallı insan olaraq yaşamalı, ya da texnologiya tanrısına təslim olmalı idilər.

    Tanrıyla yarışan insanoğlu hər daim onunla eyni olmağı arzulamırdımı? Hər zaman əbədi yaşam, ölümsüzlük üçün çabalamırdımı?

    Ölümsüzlük axtarışına çıxan Şumer qəhrəmanı Gılgamış da yarı tanrıydı…

    Ən qədim və ən yaxşı dastanlardan sayılan Gılqamış bizə nə deyirdi, belə?..

    Manyetik sahə dəyişirdimi?

    Bu gün xəbərlərdə okeanda üzən insanlara balıqların hücumunu oxudum… Nə idi, balıqları belə dəli edən?

    Bilirdim ki, yenə hər şey dəyişir. Hiss edirdim bunu. Axına qoşulub yaşamaqmı gözəl idi? Bəs xilas yolu nə idi, Nuhun əfsanəsi də təkrarlanacaqdımı? Nuh gəmisinə dəqiq məni mindirəcəkdimi? Yoxsa, şans da seçilmişlərə veriləcəkdi?

    Deyilənə görə, bir gün Tanrı yerə əsəbiləşir. Alın yazısında insanın bütün həyat yolu yazılır, “Tanrı bilmədən tək yarpaq tərpənməz” deyilən bütün müqəddəs kitablarda yazılan bu bəndin əksinə, guya insanoğlu yerdə öz bildiyini edibmiş fəlsəfəsi ilə yeri dağıtmaq üçün bəhanə axtaran Yaradan aşağı baxanda əsəbiləşib yerə tufan göndərir.

    Yerdə Tanrı öz adamı olan Nuha tapşırır ki, özünlə xilasını layiq bildiyin canlılardan bir cüt götür:

    “Nəhayət, əmrimiz gəldikdə və təndir qaynadıqda (işlər ciddiləşdikdə və su qaynamağa başlayanda) Nuha dedik: “Əleyhinə hökm verdiklərimizdən başqa, hər şeydən iki cütü, ailəni və möminləri gəmiyə mindir”. Onsuz da, onunla birlikdə inanan çox az idi. Nuh dedi: Gəlin, gəmiyə minin. Onun axması da, dayanması da Allahın adı ilə bağlıdır. Həqiqətən, Rəbbim Bağışlayandır, Rəhmlidir!”

    Bundan əlavə, Seyyid Feyzullah Fındıki, “Levamiul-Cəvahir bi İsna Aşere Fennen Yücahir” də bu barədə o qədər danışıb ki, başqa söz danışmaq, sadəcə, vaxt itkisi və əməlli-başlı yorğunçuluq olar.

    Bu şans idi insana ki, daha çox yaşasın. Babaları kimi, ölümsüzlüyü tapmadan tərk etmək məcburiyyətində qalmasın bu dünyanı. Bəs çatılan ölümsüzlük buna dəyəcəkdimi?

    Bəs insan bu ölümsüzlüklə nə edəcəkdi? Ya bir gün dünya fırlanmaqdan bezsə?

    Ya anidən günəş sönsə? Zil qaranlıq dünyada necə yaşayacaqdı insan oğlu. Qaranlığı sevirdi Qaia, dünyanı da, yaşamağı da… Bəs ölümü?

    Onu sevirdimi?

    Ölüm nə idi, necə idi… Ölümü dərk edə bilmirdi tam olaraq. Anlamırdı ölümü. Bilmirdi, bəlkə də başqa dünyalara açılan qapı idi ölüm? Yox, o istəmirdi o qapını açmaq, bilirdi, əmin idi yaşamaq istədiyindən. Həyat gözəldir. Yaşamaq, nəfəs almaq, sevmək, qaçmaq, kəpənəyin ardınca elə məqsədsizcə, həm də…

    Qaia dağlarda gəzməkdən, bütün o təbiət gözəlliklərinin ətrini duymaqdan bezmirdi. O qoxu hərisi idi. Kitabı, adamları, havanı, özünü və yasəmənləri qoxlamaqdan bezmirdi… İnsanları nə səsindən, nə də addımlarından tanıyırdı. Sadəcə, qoxular, o qoxularla ayırd edirdi insanları.

    Ancaq insanların qoxu əlindən alınırdı. Hamı eyni idi, hamı bomboz. Boz daim darıxdırıcı idi. Qaia bomboz olmaq istəmirdi… Robotlaşmaq istəmirdi. İnsan qalmaq istəyirdi.

    Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/

  • Şeirlər – Həyat ŞƏMİ

    Tarix üzrə fəlsəfə doktoru, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Fərdi Prezident təqaüdçüsü

    Şuşa

    Musiqi beşiyim, səssiz qalmışdın,
    Dumanlı dağların bizsiz qalmışdı,
    Əsir yaşayırdın, susuz qalmışdın,
    Mən əsgər andımı içdim səninçün.

    Sən azad olmalı, hürr olmalıydın,
    Bir gecə içində sirr olmalıydın,
    Qara sevdamıza yar olmalıydın,
    Yar bağrım başını, açdım səninçün.

    Sıldırım qayandan od ələdilər,
    Qoynunu tənimə yurd elədilər.
    Ayağın altına “cənnət” dedilər,
    Mən ayağı yalın qaçdım səninçün…

    Dan yeri sökülür yaralı yerdən,
    Götür şəhid olmuş balanı yerdən!
    Keçilməz yollardan, dolama yerdən
    yol tapıb canımdan keçdim səninçün,
    Yol bulub canımdan keçdim səninçün.

    Xarı bülbül

    Bir tweetle gəldi xəbərin –
    Çiçəyim, quşum!

    On deyil,
    On beş deyil,
    İyirmi də,
    Tam iyirmi səkkiz il sonra
    Döndün, Şuşam.

    Kəlmələrə tökəmmirəm,
    Sadəcə,
    Gözümdən tökülür deyəcəklərim:
    Tökülməsin ləçəklərin,
    Gülüm,
    Çiçəyim, quşum…
    misra-misra,
    yaşam-yaşam,
    azad olmuşum,
    Şuşam!

    İstanbul vaxtı ilə

    Eyni işləməz
    Gedənlə qalanın saatı…
    Getdim,
    Bir saat geri çəkdim həyatı.

    Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/

  • Namiq HACIHEYDƏRLİ.”Basdırmışam sözə dən”

    Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Gənclər üçün Prezident mükafatçısı,

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Muğan Bölməsninin Rəhbəri

    Hər kəs gəlib, dünyanı,
    Körpü bilib dünyanı,
    İçdən silib dünyanı,
    İtirəcəm, itəcəm…

    Basdırmışam sözə dən,
    Bir gün çıxar üzə dən,
    …İtməyəcəm təzədən,
    Hər gün sözdə bitəcəm.

    O, gül desə, gülmüşəm,
    Onu Mütləq bilmişəm,
    Qucaqlarda gəlmişəm,
    Çiyinlərdə gedəcəm.

  • Namiq HACIHEYDƏRLİ.”DAĞ KOLANI DASTANI” poemasından bir parça

    Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Gənclər üçün Prezident mükafatçısı,

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Muğan Bölməsninin Rəhbəri

    Bir azca gec gəldin bu yerlərə sən,
    Dağlar al yaşıla bürünəndə gəl.
    Göyləri ulduzlar bəzəyən zaman,
    Ay ondörd gecəlik görünəndə gəl.

    Səhərlər yüngül meh əsən zamanda,
    ətirdən canlılar bihuş olanda,
    quşları göylərdə cəh-cəh vuranda,
    duman dağ döşüylə sürünəndə gəl.

    Kim qıyar, bu gözəl cənnəti atsın,
    Cənnəti dövlətə, şöhrətə satsın?!
    Atanlar kaş bir gün geri qayıtsın,
    Qayıtsın el-oba,
    onda sən də gəl.

    Gəl elə, obaya, gəl ulu yurda
    Ellər toparlansın, bir olsun burda.
    Segah da burdadı, kaman da, tar da
    Tütək çalınanda, tar dinəndə gəl.

    Siz ey özlərini Kolanı sayan,
    Gəl uca Girdədə səcdəyə dayan.
    Tanrıya yaxındı burda yaşayan,
    Istəsən olasan gözəl bəndə, gəl!