O yerlərə qayıtmalıyıq!
“Ya Qarabağ, ya ölüm” adlı filmin təqdimat mərasimi keçirildi
Bir neçə il bundan öncə İran İslam Respublikasında yaşadığım hissləri bu günlərdə təkrarən bir də yaşadım… O hisləri təkcə mən deyil, Beynəlxalq Mətbuat Mərkəzində “Kaspi” qəzeti və Azərbaycan Mətbuat Şurasının təşkilatçılığı, Xocavənd rayon İcra Hakimiyyətinin təşəbbüsü ilə çəkilən “Ya Qarabağ, ya ölüm” adlı filmin təqdimat mərasimində iştirak edən şəxslərin hamısı yaşadı. Həmin gün Vətənini, torpağını sevib onun müqqəddəsliyini hər şeydən uca tutan şəxslər – çox ağır hislərlə baş – başa qaldlar… Kövrələnlər də az olmadı… .
Öncə qeyd edim kimi İranda məni daim düşündürən bir məsələ var idisə, o da qonşu məmləkətdə hər gün sübh tezdən milli ruhun, Vətən sevgisinin insanlara müxtəlif filmlər vasitəsi ilə aşılanması idi. Səhər tezdən, dan yeri açılmamış Vətənin qorunması, gənclərin pis vərdişlərdən uzaq olması, əxlaq dəyərlərin uca tutulması və s. ilə bağlı mütəmadi göstərilən filmlər qeyri millətin nümayəndələrini belə təsirləndirirdi. Qeyd edim ki, göstərilən igidliklər- gənclərin bellərinə partlayıcı maddələr bağlayaraq özlərini tankın altına atması və yaxud narkomaniyaya qurşanan gəncin açı taleyi və s. görüntülər deyərdim İran siyasilərinin dövlətin qorunması istiqamətində apardığı ən güclü təsir vasitələrindəndir. Bax o zaman içimdən keçən, məni narahat edib göynədən hiss bizdə belə verilişlərin az olması idi .
Təqdimatına toplaşdığımız “Ya Qarabağ, ya ölüm” adlı filmdə yaşadığımız gercəkliklər bunu yenidən mənə xatırlatdı. Həcmcə kicik olsa da ( 40 dəqiqəlik) mənaca çox böyük və əhatəli olan bu sənədli filmi həyəcansız seyr etmək mümkün olmadı. Çünki burada hər kəsə bəlli olan Azərbaycan reallıqları tam çılpaqlığı ilə əks olunmuşdu.
Filmdə Azərbaycanın işğal altında olan əraziləri, erməni qəsbkarların tariximizi, mədəniyyətimizi necə məhv etməsini özündə əks etdirən materiallar sadə, anlaqlı şeir dilli ilə geniş mənada tamaşaçıya çatdırılır.
Filmin cənab prezident İlham Əliyevin bu sözləri – Vaxt gələcək bayrağımız Şuşada dalğalanacaq”ilə başlaması, od icindən kecən Qarabağ atlarının böyük sürətlə irəliyə doğru sıçraması tamaşaçıya məlum reallığı – gec – tez arzuların gerçəkləşməsini xatırlatdı.
Filmdə kövrək, incə notlara söykənərək şeir dili ilə olanların təsviri jurnalistləri bir daha acı həqiqətlərlə baş – başa qoymuş oldu. Bu Vətən sevgisinin içindən hər kəs keçdi yana – yana, içindən boğula – boğula.. Atların hayqıraraq kecdiyi od alovun icindən boylanan seyriçiyə çox həqiqətlər bəyan oldu… “Torpaqdan pay olmaz”… anlamı filmdə özünü bir daha təsdiqləmiş oldu.
Sona xanımın torpaq məhəbbətindən doğan yanğısı, cağrışı içindən hay-haray salaraq arxaya boylandı və daxildən əks- səda verərək ərənlərimizi meydana çəkdi…
“.Sevgiylə çoxsaylı əsərlər yaratmaq olar, mahnılar bəstələmək olar, amma onların içərisində ana xətt kimi Vətən mövzusu olmalıdır. Bu sözləri Mətbuat Şurasının sədri Əflatun Amaşov “Ya Qarabağ, ya ölüm” adlı filmin təqdimat mərasimində dedi.
Onu da qeyd edək ki, filmdə Sona Vəliyevanın “Vətən”, “Yurd həsrəti” şerlərindən, professor Səyavuş Kəriminin Şuşaya səfər təəssüratları, Əhməd Şəfəqin “Qarabağ” və “Sarı gəlin” mahnıları, Ozan Arifin “Ya Qarabağ, ya ölüm” şeiri, Mənsum İbrahimov və Səadət Cavadovanın ifasında “Qarabağ şikəstəsi”, Əsəd Kabaklının “Çabuk böyü, mabuk yetiş, tez, oğlum” mahnısından yüksək səviyyədə istifadə olunub.
Filmdə səslənən şeirlərin müəllifi Sona Vəliyeva Qarabağ və Şuşa barədə geniş acıqlama verərək bildirdi ki,
hər bir azərbaycanlı Qarabağ və Şuşanı öz evi bilməlidir. Sona Vəliyeva filmin əvvəlindən axırına qədər görünən at simvolu barədə düşüncələrini bölüşərək dedi:
– “Bu film atlarla başlayır. Çünki at muraddır, böyük gücün, etibarın ifadəsidir. Bu atlar filmə türkçülük, azərbaycançılıq simvolu verib. Atı ilk dəfə türk ram edib.Biz ümid edirik ki, işğal olunmuş torpaqlarımızı geri qaytaracağıq. Bu gün hər birimiz Şuşanı öz evimiz, ocağımız bilməliyik. Şuşa hər birimizin qapısı, bağlanan evimizdir. Biz öz gücümüzlə, mübarizəmizlə o qapını açmalıyıq və bundan sonra Şuşanın qədrini bilməliyik. Mən Şuşanı görməmişəm, amma mənə elə gəlir ki, Şuşa mənim evimdir. Qarabağ məsələsində iqtidar və ya müxalifət olmasından asılı olmayaraq hamımız bir düşüncədə olmalı, bir amal uğrunda mübarizə aparmalıyıq. Qarabağ, Şuşa hər birmizin qəlbimində bir yanğıdır. Şuşa hamımızın dərdi, yaralı yeridir. İnanıram ki, bir daha o yerlərə qayıdacağıq”.
Tənzilə Rüstəmxanlı da çıxış edərək filmin türkçülük rəmzi olan atla başlanmasının çox təsirli olduğunu bildirdi :-“Bu film gələcəyə hesablanmış sənət əsəridir. Bu əsərlər nə qədər çox olsa, millətin gələcəyi də bir o qədər zəngin olar. Bu filmdə “Sarı gəlin” mahnısının səsləndirilməsi həm də, bu mahnını öz adına saxtalaşdırmaq istəyənlər üçün bir sübutdur”.
Filmin ssenari müəllifi və rejissoru Bəxtiyar Qaraca da bildirdi ki, “Ya Qarabağ, ya ölüm” filminin çəkilməsində əsas məqsədin xalqımızın unutqan olmamasını bir daha xatırlatmaqdır.
“Filmdə məqsəd odur ki müxtəlif mövzularda müxtəlif janrlarda yazılan əsərlərimizdə yaddaşımızı diri saxlaya bilək. Qarabağla bağlı o sakitliyi insanlara, özümüzə verməməli, yəni hər an xatırlamalıyıq və bilməliyik ki bizim belə bir dərdimiz var. Çalışdıq ki, bu filmdə türk-müsəlman dünyasının Qarabağla bağlı fikirlərini, düşüncələrini, duyğularını bir yerə cəmləşdirə bilək. Qarabağ Qəzza kimi böyük müsəlman dünyasının yarasıdır. Biz də həmin yaranı göstərmək istədik”.
O yerlərə qayıtmalıyıq!
“Ya Qarabağ, ya ölüm” adlı filmin təqdimat mərasimi keçirildi
Bir neçə il bundan öncə İran İslam Respublikasında yaşadığım hissləri bu günlərdə təkrarən bir də yaşadım… O hisləri təkcə mən deyil, Beynəlxalq Mətbuat Mərkəzində “Kaspi” qəzeti və Azərbaycan Mətbuat Şurasının təşkilatçılığı, Xocavənd rayon İcra Hakimiyyətinin təşəbbüsü ilə çəkilən “Ya Qarabağ, ya ölüm” adlı filmin təqdimat mərasimində iştirak edən şəxslərin hamısı yaşadı. Həmin gün Vətənini, torpağını sevib onun müqqəddəsliyini hər şeydən uca tutan şəxslər – çox ağır hislərlə baş – başa qaldlar… Kövrələnlər də az olmadı… .
Öncə qeyd edim kimi İranda məni daim düşündürən bir məsələ var idisə, o da qonşu məmləkətdə hər gün sübh tezdən milli ruhun, Vətən sevgisinin insanlara müxtəlif filmlər vasitəsi ilə aşılanması idi. Səhər tezdən, dan yeri açılmamış Vətənin qorunması, gənclərin pis vərdişlərdən uzaq olması, əxlaq dəyərlərin uca tutulması və s. ilə bağlı mütəmadi göstərilən filmlər qeyri millətin nümayəndələrini belə təsirləndirirdi. Qeyd edim ki, göstərilən igidliklər- gənclərin bellərinə partlayıcı maddələr bağlayaraq özlərini tankın altına atması və yaxud narkomaniyaya qurşanan gəncin açı taleyi və s. görüntülər deyərdim İran siyasilərinin dövlətin qorunması istiqamətində apardığı ən güclü təsir vasitələrindəndir. Bax o zaman içimdən keçən, məni narahat edib göynədən hiss bizdə belə verilişlərin az olması idi .
Təqdimatına toplaşdığımız “Ya Qarabağ, ya ölüm” adlı filmdə yaşadığımız gercəkliklər bunu yenidən mənə xatırlatdı. Həcmcə kicik olsa da ( 40 dəqiqəlik) mənaca çox böyük və əhatəli olan bu sənədli filmi həyəcansız seyr etmək mümkün olmadı. Çünki burada hər kəsə bəlli olan Azərbaycan reallıqları tam çılpaqlığı ilə əks olunmuşdu.
Filmdə Azərbaycanın işğal altında olan əraziləri, erməni qəsbkarların tariximizi, mədəniyyətimizi necə məhv etməsini özündə əks etdirən materiallar sadə, anlaqlı şeir dilli ilə geniş mənada tamaşaçıya çatdırılır.
Filmin cənab prezident İlham Əliyevin bu sözləri – Vaxt gələcək bayrağımız Şuşada dalğalanacaq”ilə başlaması, od icindən kecən Qarabağ atlarının böyük sürətlə irəliyə doğru sıçraması tamaşaçıya məlum reallığı – gec – tez arzuların gerçəkləşməsini xatırlatdı.
Filmdə kövrək, incə notlara söykənərək şeir dili ilə olanların təsviri jurnalistləri bir daha acı həqiqətlərlə baş – başa qoymuş oldu. Bu Vətən sevgisinin içindən hər kəs keçdi yana – yana, içindən boğula – boğula.. Atların hayqıraraq kecdiyi od alovun icindən boylanan seyriçiyə çox həqiqətlər bəyan oldu… “Torpaqdan pay olmaz”… anlamı filmdə özünü bir daha təsdiqləmiş oldu.
Sona xanımın torpaq məhəbbətindən doğan yanğısı, cağrışı içindən hay-haray salaraq arxaya boylandı və daxildən əks- səda verərək ərənlərimizi meydana çəkdi…
“.Sevgiylə çoxsaylı əsərlər yaratmaq olar, mahnılar bəstələmək olar, amma onların içərisində ana xətt kimi Vətən mövzusu olmalıdır. Bu sözləri Mətbuat Şurasının sədri Əflatun Amaşov “Ya Qarabağ, ya ölüm” adlı filmin təqdimat mərasimində dedi.
Onu da qeyd edək ki, filmdə Sona Vəliyevanın “Vətən”, “Yurd həsrəti” şerlərindən, professor Səyavuş Kəriminin Şuşaya səfər təəssüratları, Əhməd Şəfəqin “Qarabağ” və “Sarı gəlin” mahnıları, Ozan Arifin “Ya Qarabağ, ya ölüm” şeiri, Mənsum İbrahimov və Səadət Cavadovanın ifasında “Qarabağ şikəstəsi”, Əsəd Kabaklının “Çabuk böyü, mabuk yetiş, tez, oğlum” mahnısından yüksək səviyyədə istifadə olunub.
Filmdə səslənən şeirlərin müəllifi Sona Vəliyeva Qarabağ və Şuşa barədə geniş acıqlama verərək bildirdi ki,
hər bir azərbaycanlı Qarabağ və Şuşanı öz evi bilməlidir. Sona Vəliyeva filmin əvvəlindən axırına qədər görünən at simvolu barədə düşüncələrini bölüşərək dedi:
– “Bu film atlarla başlayır. Çünki at muraddır, böyük gücün, etibarın ifadəsidir. Bu atlar filmə türkçülük, azərbaycançılıq simvolu verib. Atı ilk dəfə türk ram edib.Biz ümid edirik ki, işğal olunmuş torpaqlarımızı geri qaytaracağıq. Bu gün hər birimiz Şuşanı öz evimiz, ocağımız bilməliyik. Şuşa hər birimizin qapısı, bağlanan evimizdir. Biz öz gücümüzlə, mübarizəmizlə o qapını açmalıyıq və bundan sonra Şuşanın qədrini bilməliyik. Mən Şuşanı görməmişəm, amma mənə elə gəlir ki, Şuşa mənim evimdir. Qarabağ məsələsində iqtidar və ya müxalifət olmasından asılı olmayaraq hamımız bir düşüncədə olmalı, bir amal uğrunda mübarizə aparmalıyıq. Qarabağ, Şuşa hər birmizin qəlbimində bir yanğıdır. Şuşa hamımızın dərdi, yaralı yeridir. İnanıram ki, bir daha o yerlərə qayıdacağıq”.
Tənzilə Rüstəmxanlı da çıxış edərək filmin türkçülük rəmzi olan atla başlanmasının çox təsirli olduğunu bildirdi :-“Bu film gələcəyə hesablanmış sənət əsəridir. Bu əsərlər nə qədər çox olsa, millətin gələcəyi də bir o qədər zəngin olar. Bu filmdə “Sarı gəlin” mahnısının səsləndirilməsi həm də, bu mahnını öz adına saxtalaşdırmaq istəyənlər üçün bir sübutdur”.
Filmin ssenari müəllifi və rejissoru Bəxtiyar Qaraca da bildirdi ki, “Ya Qarabağ, ya ölüm” filminin çəkilməsində əsas məqsədin xalqımızın unutqan olmamasını bir daha xatırlatmaqdır.
“Filmdə məqsəd odur ki müxtəlif mövzularda müxtəlif janrlarda yazılan əsərlərimizdə yaddaşımızı diri saxlaya bilək. Qarabağla bağlı o sakitliyi insanlara, özümüzə verməməli, yəni hər an xatırlamalıyıq və bilməliyik ki bizim belə bir dərdimiz var. Çalışdıq ki, bu filmdə türk-müsəlman dünyasının Qarabağla bağlı fikirlərini, düşüncələrini, duyğularını bir yerə cəmləşdirə bilək. Qarabağ Qəzza kimi böyük müsəlman dünyasının yarasıdır. Biz də həmin yaranı göstərmək istədik”.
Filmdə S. Vəliyevanın sözlərinə yazılmış mahnıların bir neçəsini ifa edən Əhməd Şəfəq öz ürək sözlərini dedi: – “Mənim o filmdə iştirakıma gəlincə, ona ruhumun pəncərəsindən baxmaq lazımdır. Mənim üçün təkcə Azərbaycan yoxdur, bütöv Türk dünyası var. Türk dünyasının ortasında tapdalanmış, əsir edilmiş yanıqlı bir yer var”
Tədbirdə çıxış edən digər şəxslər
KİVDF-nin icraçı direktoru Vüqar Səfərli, Xocavənd Rayon İcra Hakimiyyətinin nümayəndələri və digər tanınmış şənətcilər də filmin əhəmiyyətindən danışdılar.
Yazımın öncəsinə qayıtmaq istərdim. Hesab edirəm ki, torpaqlarımızın azadlığını istəyiriksə bu film hər gün televiziya kanalları vasitəsi ilə nümayiş olunmalıdır.
Nazilə Rafiq