Blog

  • Xəyalə SEVİL.Yeni şeirlər

    12111937_472520186252742_297742977754560256_n

    Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin və “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin üzvü,
    Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü

    İllər sonrakı görüş

    Nə yaman gec qayıtmısan?
    Səni elə gözləyirdim.
    Deyirdilər dönməyəcək,
    Bilə – bilə gözləyirdim.

    Eh, soruşma ürəyimi,
    Yadın olub, yadın olub.
    O qızcığaz da böyüyüb,
    Qadın olub, qadın olub.

    Daha sənə aldanmağa
    Böyüyübdü, ağlı qoymaz.
    Dayanma yolum üstündə,
    Qızı qoysa, oğlu qoymaz.

    Baxma səni görən kimi
    Gözlərimi yaşlamışam.
    Deyirsən: “bağışla məni”
    Mən çoxdan bağışlamışam.

    O illərin arxasınca
    Ayım gedir, ilim gedir.
    Bu gün bizim toyumuzdu,
    Göz yaşlarım gəlin gedir…

    Mənə xoşbəxtlik şəkli çək

    Gözlərimdə yaz havası,
    Dayan, ürəyimi dinlə.
    Gəlincik duyğularım var,
    Uşaqlaşım qoy səninlə.

    Ağacdan düşən yarpağa
    Çiynimizdə yer salaq.
    Sevək, elə sevək ki,
    Sevgimizdən dərs alaq.

    Əllərim bəyaz kəpənək,
    Uçsun, dolansın boynuna.
    Mənə xöşbəxtlik şəkli çək,
    Götürüm, geyim əynimə.

  • Eldar Nəsibli SİBİREL.Şeirlər

    ens

    Ürəklərə yazılan ad- Eldar Nəsibli Sibirel 19iyun 2008

    (Mustafa Kamal Ataturkə)

    Sevdi Vətənini canından artıq,
    Ədalət yolunu tutası oldu.
    Dünyaya gələndən igidlik, mərdlik
    Arzusu, istəyi,butası oldu.

    Meylini qartal tək saldı zirvəyə.
    Oldu arxasıza pasiban, yiyə.
    O haqqın bağrından qopmuşdu-deyə,
    Haqqın səsi oldu, sədası oldu.

    Türkün tarixlərdə izi var-deyib.
    Hər zaman deməyə sözü var-deyib.
    Döyüşdə bükülməz dizi var-deyib
    İnam tonqalını çatası oldu.

    Qorxub çəkinmədi fırtınalardan,
    Böyük bir milləti qurtardı dardan
    Yağı doymayanda vuruşmalardan
    Sulara qərq olub batası oldu.

    Boğdu namərdliyin hər səs-küyünü,
    Açdı düşmən vuran kilid,düyünü.
    Bütün dünya gördü böyüklüyünü,
    Səsi ulduzlara çatası oldu.

    Sibirel,bu dünya qoca dünyadı.
    Çox-mən-deyənləri bir-bir sınadı.
    Qəlblərə yazıldı Atatürk adı,
    O türk dünyasının atası oldu.

    Bu Gecə Bir Mənəm,

    Bir Də Ki, Qələm-1972

    Bu gecə qəlbimdə bulud yığını,
    Bəs dəli hisslərin şimşəyi hanı?!
    Bu gecə qəlbimə sükut yığılıb,
    Bu gün ulduzlardan nəğmə istərəm,
    Bəs zalım gecənin ürəyi hanı?!
    Bu gecə bir mənəm, bir də ki, qələm.
    Sükut da soyuqdur daş kimi bu gün.
    Gərək gecənin də nazını çəkəm,
    Qəlbimdən bir nəğmə eşitmək üçün.

  • Eldar Nəsib SİBİREL.Şeirlər

    ens

    Türkəm mən

    Mərə kafir,unutdunmu?
    Azman türk oğlu türkəm mən.
    Bir nərəylə halayları
    Pozan türk oğlu türkəm mən.

    Var dünyada yolum, izim.
    Yox kimsəylə bir qərəzim.
    Hər zaman haqqa tərəzi,
    Mizan türk oğlu türkəm mən.

    Azmamışam duman, çəndə.
    Aç oxu tarixi məndə.
    Şəhidə qəbri sinəmdə
    Qazan türk oğlu türkəm mən.

    Dözümdə- Bamsı Beyrəyəm,
    Sözümdə- Yunis İmrəyəm.
    Sazımda- dəli nərəyəm,
    Ozan türk oğlu türkəm mən.

    1994

    ƏYİLMƏZ BAŞINI UCA TUT VƏTƏN-1990

    Ağlama yaraşmır sənə göz yaşı,
    Qurut gözləriyin yaşını, vətən.
    Axı qalda gərək igidin başı,
    Uca tut əyilməz başını, vətən.

    Yamanca ağırmış Vətən, daşımız,
    Onu qaldırmağa “dostlar” can çəkir.
    Yox, daha oyanıb qan yaddaşımız,
    Bizi azadlığa daha qan çəkir.

    Zaman dost-düşməni bir-bir tanıdır,
    Ölməyir Əsliyçün Kərəmlərimiz.
    Sinəmiz Şəhidlər Xiyabanıdır,
    Orda dəfn etmişik ərənləri biz.

    Yolları uzundur özünü dərkin.
    O yol igidlərin qanından keçir.
    Sənin oğulların, Vətən, sevin ki,
    Döyüşdə səndən yox, canından keçir.

    Kökünün qədrini biləni varsa,
    Nəsillər sabaha ümid daşıyır.
    Azadlıq uğrunda öləni varsa
    O xalqın yaşamaq haqqı yaşayır.

    Qələbəyə saxla göz yaşlarını,
    Azadlıq boylanmır sənə yad kimi.
    O gün şəhidlər də baş daşlarını.
    Düşmənə sıxacaq avtomat kimi.

    Əyilməz başını uca tut ,Vətən
    Azadlıq arzulu igidlərinlə.
    Ömrü yaz ömrü tək qərənfilləşən,
    Məzarı – and yeri şəhidlərinlə.

  • Eldar Nəsib SİBİREL.Şeirlər

    ens

    Ürəklərə yazılan ad- Eldar Nəsibli Sibirel 19iyun 2008

    (Mustafa Kamal Ataturkə)

    Sevdi Vətənini canından artıq,
    Ədalət yolunu tutası oldu.
    Dünyaya gələndən igidlik, mərdlik
    Arzusu, istəyi,butası oldu.

    Meylini qartal tək saldı zirvəyə.
    Oldu arxasıza pasiban, yiyə.
    O haqqın bağrından qopmuşdu-deyə,
    Haqqın səsi oldu, sədası oldu.

    Türkün tarixlərdə izi var-deyib.
    Hər zaman deməyə sözü var-deyib.
    Döyüşdə bükülməz dizi var-deyib
    İnam tonqalını çatası oldu.

    Qorxub çəkinmədi fırtınalardan,
    Böyük bir milləti qurtardı dardan
    Yağı doymayanda vuruşmalardan
    Sulara qərq olub batası oldu.

    Boğdu namərdliyin hər səs-küyünü,
    Açdı düşmən vuran kilid,düyünü.
    Bütün dünya gördü böyüklüyünü,
    Səsi ulduzlara çatası oldu.

    Sibirel,bu dünya qoca dünyadı.
    Çox-mən-deyənləri bir-bir sınadı.
    Qəlblərə yazıldı Atatürk adı,
    O türk dünyasının atası oldu.

    Bu Gecə Bir Mənəm,

    Bir Də Ki, Qələm-1972

    Bu gecə qəlbimdə bulud yığını,
    Bəs dəli hisslərin şimşəyi hanı?!
    Bu gecə qəlbimə sükut yığılıb,
    Bu gün ulduzlardan nəğmə istərəm,
    Bəs zalım gecənin ürəyi hanı?!
    Bu gecə bir mənəm, bir də ki, qələm.
    Sükut da soyuqdur daş kimi bu gün.
    Gərək gecənin də nazını çəkəm,
    Qəlbimdən bir nəğmə eşitmək üçün.

  • Eldar Nəsibli SİBİREL.Şeirlər

    ens

    Türkəm mən

    Mərə kafir,unutdunmu?
    Azman türk oğlu türkəm mən.
    Bir nərəylə halayları
    Pozan türk oğlu türkəm mən.

    Var dünyada yolum, izim.
    Yox kimsəylə bir qərəzim.
    Hər zaman haqqa tərəzi,
    Mizan türk oğlu türkəm mən.

    Azmamışam duman, çəndə.
    Aç oxu tarixi məndə.
    Şəhidə qəbri sinəmdə
    Qazan türk oğlu türkəm mən.

    Dözümdə- Bamsı Beyrəyəm,
    Sözümdə- Yunis İmrəyəm.
    Sazımda- dəli nərəyəm,
    Ozan türk oğlu türkəm mən.

    1994

    ƏYİLMƏZ BAŞINI UCA TUT VƏTƏN-1990

    Ağlama yaraşmır sənə göz yaşı,
    Qurut gözləriyin yaşını, vətən.
    Axı qalda gərək igidin başı,
    Uca tut əyilməz başını, vətən.

    Yamanca ağırmış Vətən, daşımız,
    Onu qaldırmağa “dostlar” can çəkir.
    Yox, daha oyanıb qan yaddaşımız,
    Bizi azadlığa daha qan çəkir.

    Zaman dost-düşməni bir-bir tanıdır,
    Ölməyir Əsliyçün Kərəmlərimiz.
    Sinəmiz Şəhidlər Xiyabanıdır,
    Orda dəfn etmişik ərənləri biz.

    Yolları uzundur özünü dərkin.
    O yol igidlərin qanından keçir.
    Sənin oğulların, Vətən, sevin ki,
    Döyüşdə səndən yox, canından keçir.

    Kökünün qədrini biləni varsa,
    Nəsillər sabaha ümid daşıyır.
    Azadlıq uğrunda öləni varsa
    O xalqın yaşamaq haqqı yaşayır.

    Qələbəyə saxla göz yaşlarını,
    Azadlıq boylanmır sənə yad kimi.
    O gün şəhidlər də baş daşlarını.
    Düşmənə sıxacaq avtomat kimi.

    Əyilməz başını uca tut ,Vətən
    Azadlıq arzulu igidlərinlə.
    Ömrü yaz ömrü tək qərənfilləşən,
    Məzarı – and yeri şəhidlərinlə.

  • Əziz MUSA.Yeni şeirlər

    em

    Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü,
    “İlham çeşməsi” qəzetinin təsisçisi və baş redaktoru,
    Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü

    Dost daşı

    Gözlərimi yumuram,
    Oyadıram yaddaşı.
    Yurd-yuva yada düşür,
    İtirdim çox yoldaşı.

    Çoxlarını pir bildim,
    Nə biclik, nə sirr bildim.
    Ağlamalı yer bildim,
    Selə döndü göz yaşı.

    Kim çəkərdi bu dərdi,
    Ötən ömür hədərdi.
    Mənə təsəlli verdi,
    Özgələr uzaqbaşı.

    El dərdini ağladım,
    Dost yolunu saxladım.
    Hamıya bel bağladım,
    Dəydi mənə dost daşı.

    Ölümə sarı

    Bir qəribəm doğma yurdda,
    Ruhumu kimə tapşırım.
    Dilim söz tutmur danışam,
    Sözü qələmə tapşırım.

    Yollarda tükəndi səbrim,
    Heç sevmədi dünya məni.
    Ümidlərə bel bağladım,
    Səpdi saçlarıma dəni.

    O dağlardan ayrılandan,
    Üstümə küləklər əsir.
    Dağ vüqarım xəstə düşüb,
    Ayrılıq səbrimi kəsir.

    Ömür sönür yavaş-yavaş,
    Cismimdən köçüb gedirəm.
    Bu dünya görmədi məni,
    Səssizcə keçib gedirəm.

    Heç kimdən kömək ummuram,
    Demirəm yaramı sarı.
    Vətənə gedə bilmədim,
    Gedirəm ölümə sarı.

    Dünya

    Bu dünyanın işinə bax,
    Gecə-gündüz hey fırlanır.
    Gündüzlər günəşi yanır,
    Gecələr ayı nurlanır.

    Həm qışı var, həm də yazı,
    Gah can verir, gah can alır.
    Birini ata mindirir,
    Birini də atdan salır.

    Ömür verir, gün verməyir,
    Göz yaşını bol eyləyir.
    Son mənzilə çatmır hamı,
    Yolçunu yolda əyləyir.

    Tonqal qurur, ocaq satır,
    Yananı külə döndərir.
    Toxumu ağac eyləyir,
    Qönçəni gülə döndərir.

    Qəribədi vallah dünya,
    Gah zülmət, gah işıq olur.
    Gedənə bir taxta tabut,
    Gələnə bir beşik olur.

  • Əziz MUSA.Yeni şeirlər

    em

    Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü,
    “İlham çeşməsi” qəzetinin təsisçisi və baş redaktoru,
    Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü

    Payız yağışı

    Yuyulur dağ, meşə, yuyulur yarpaq,
    Oxunur təbiət bax varaq-varaq.
    Göyərən zəmidi, nurlanan torpaq,
    Ruzi-bərəkətdi payız yağışı.

    Sanırsan hər qaya qaval daşıdı,
    Görürsən durnalar bağları aşdı.
    Həzin bir nəğmədi, sevinc yaşıdı,
    Köhnə rəvayətdi payız yağışı.

    Çən, duman içində çaşır ucalar,
    Baxıb köks ötürür tənha qocalar.
    Bir “Vağzalı” çalır düşən damcılar,
    Şirin söz-söhbətdi payız yağışı.

    Saxlaya bilməyir budaqlar barın,
    Gülür çöhrələri, xoş duyğuların.
    Yanağı qızarır gülöyşə narın,
    Sevgi, məhəbbətdi payız yağışı.

    Niyə şair oldum

    Niyə şair oldum, Allahım niyə,
    Vətənə şair yox, əsgər gərəkmiş.
    O yurda, torpağa qeyrətli yiyə,
    Yurdu qorumağa bir nər gərəkmiş.

    Yurd əldən getməzdi qorunsa əgər,
    Bizim qəlbimizdə təpər olmadı.
    Şeirimi, sözümü oxuyan əsgər,
    Gedib bir qarış da torpaq almadı.

    İgid bir döyüşçü doğulaydın kaş,
    Soyuq səngərlərdə duraydın gərək.
    Əldən getməyəydi o torpaq, o daş,
    Gedəydin düşmənin üstünə şirtək.

    Söz çatmır dünyanın kar qulağına,
    Ürəyim partlayır qüssədən, dərddən.
    Gör kim sahib çıxıb cənnət bağına,
    Sözlə düşmən çıxmaz tutduğu yerdən.

    Tanrı sözünü də eşitmir nadan,
    Qansız eşidərmi şair sözünü.
    İndi ayaq açıb yeriyir yalan,
    Tülkü bir şir bilir indi özünü.

    Boş vədlə sağalmaz bir qanlı yara,
    Silaha silahla cavab verilər.
    Torpağı verməyək qəsbkarlara,
    Dərdin ağlamasaq torpaqmı gülər.

    Düşmən insaf bilməz, mürüvvət bilməz,
    Daha hayımıza gəlib çatan yox.
    Döyüş meydanında söz kara gəlməz,
    Hamı şeir yazır, silah tutan yox.

    Niyə şair oldum, Allahım niyə,
    Vətənə şair yox, əsgər gərəkdir.
    O yurda, torpağa qeyrətli yiyə,
    Yurdu qorumağa bir nər gərəkdir.

    Ötüşən günlər

    Ötüşən günlərin yoxdu əvəzi,
    Biz gəlib yetişdik barlı günlərə.
    Günlər yavaş-yavaş aparır bizi,
    Şaxtalı günlərə, qarlı günlərə.

    Günəşin üzünü örtüb buludlar,
    İndi qızınmağa günəş gəzirik.
    Yaylaqdan enibdi kişnəyən atlar,
    Evdə oturmaqdan daha bezirik.

    Qızılı geyinib qoca çinarlar,
    Dağlar çoxdan örtüb ağ örpəyini.
    Nazlanır bağlarda gülöyşə narlar,
    Küləklər süpürür dağ ətəyini.

    Çiçəklər sığınıb dar dərələrə,
    Kəsilib qışların şirin nəğməsi.
    Bir sükut çökübdü indi hər yerə,
    Bir az qəzəblidi küləyin səsi.

    Uzanıb yamanca payız gecəsi,
    Təzə naxış açır damlalar yerdə.
    Duyulur hər yerdə qışın nəfəsi,
    Çiçəklər açılır xatirələrdə.

  • Müzəffər MƏZAHİM.Yeni şeirlər

    mm

    ADAM VAR Kİ…

    Zəmanənin aşağıdan yuxarı,
    Qarışıbdır halal gəlir-çıxarı,
    Bu dünyanın tərsə düşüb axarı,
    Qurd qoyunun sayasına şellənir.

    Adam var ki, halalına güvənir,
    Adam var ki, kamalına güvənir,
    Adam da var cəlalına güvənir,
    Haram tutmuş mayasına şellənir.

    Çoxu istər ehkamları qıra bir,
    Alçalsa da, təki olsun sıra bir,
    Xəbəri yox, əldən gedib ar-abır,
    İtirdiyi hayasına şellənir.

    TORPAQ

    Zəhmət kitabıdır, qeyrət dastanı,
    Oxu, varaq-varaq çevir torpağı.
    Onun tək insana yaxın dost hanı?
    Aqillər binadan sevir torpağı.

    Odur bu dünyanın doğum sənədi,
    İlk zəfər nəğməsi ona deyilib.
    Nəsillərə keçən bir dəfinədir,
    Əzəldən torpağa Ana deyilib.

    Atamın ovcuna bənzəyir bir az,
    Ətrindən, dadından, səxavətindən.
    Əkib becərməsən bir dən də qıymaz,
    Zəhmət ətri gələr bərəkətindən.

    Dilini öyrəndik danışdı bizə,
    Ötən əsirlərin hekayətini.
    Hər izi doğmadır, tanışdır bizə,
    Saxlayar tarixin əmanətini.

    Torpağın bətnindən Vətən doğulub,
    Dönüb zaman-zaman el nəğməsinə.
    Torpaq Vətən olub, torpaq yurd olub,
    Dönübdür xalqımın salnaməsinə.

    Heç vaxt itirmədi bütövlüyünü,
    Bölsək də biz onu həyətbə-həyət.
    Torpağa tapşırıb taleyimizi,
    Bizə həyat verən ana təbiət.

  • Müzəffər MƏZAHİM.Yeni şeirlər

    mm

    NƏ LAZIM

    Yaxşını vaxtında qorumuruqsa,
    Ölümünə tərif, çələng nə lazım.
    Əyrinin yolunu düz bağlamırsa,
    Yalana bürünmüş mələk nə lazım.

    Ümidlə keçirik bahara qışdan,
    Arzu göyərdirik əməldən , işdən,
    Halal qazancınız çıxırsa daşdan,
    İanə verilmiş çörək nə lazım.

    Nadan öz sözünü , yerini bilməz,
    Dayazı bəyənməz , dərini bilməz,
    Öyünər , xeyrini-şərini bilməz,
    Görməyən gözlərə eynək nə lazım.

    Demə bu dünyanın işləri kəmdir,
    Bərabər bölünmüş sevincdir , qəmdir,
    Yaxşılıq , yamanlıq bir ömrə cəmdir,
    Pozma tarazlığı , ələk nə lazım.

    Düz yolla nail ol düz məqsədinə,
    Quş ol uç , qəvvas ol üz məqsədiə,
    Halallıqla yetiş öz məqsədinə,
    Ağıl olan yerdə kələk nə lazım?

    BORCUNU QAYTAR

    (Oğlum Babəkə)

    Mən sənə Babəkin adını verdim,
    Bu ad Svalana, Kəpəzə taydır.
    Dünəndən bu günə uzanan dərdim,
    Babamdan oğluma mirasdır, paydır.

    Bu adın taleyi doğmadır mənə,
    Onun qeyrətini, odunu qoru.
    Bürünmə bu adın isti kürkünə,
    Qanında qaynasın kişi qüruru.

    Tarixin dolanbac cığırlarından,
    Keçibdir haqq kimi, ədalət kimi.
    Mən sənə vermişəm bu xoşbəxtliyi,
    Ulu nəslimizdən əmanət kimi.

    Səhl Sumbatların gədələrindən,
    Satqından, yaltaqdan qoru bu adı.
    “Dostun” böhtanından, hədələrindən,
    Riyadan, qılıqdan qoru bu adı.

    Bu ad yaddaşındır, bəzəyin deyil,
    İntiqam yaddaşın, qisas yaddaşın.
    O Bəzz qalasında çalınan təbil,
    Döyüşə səsləyən kompas yaddaşın.

    Qəfil xəyanətin yarası dərin,
    Hələ də qövr edir canımda, oğul.
    Yersizə yerini göstərən ərin,
    Atəşi dolanır qanımda, oğul.

    Tər çiçək kimidir köhnə yurdumuz,
    Hələ şirə çəkir bal arıları.
    Bu təndir yurdumuz, təknə yurdumuz,
    Doydurub nə qədər ac qarınları.

    Yiyəsi yoxdursa qeyrətli, mətin,
    Vətənin dərdləri yetim qalacaq.
    Yatsa oğulları bir məmləkətin,
    Xalqı isidəmməz nə od, nə ocaq.

    Məslək səngərində, el keşiyində,
    Gecəli-gündüzlü ayıq dur, ayıq!
    Dədə-babaların yurd beşiyində,
    Hələ nəsil-nəsil yaşamalıyıq.

    Daşıdığın adın zəhmi, vüqarı,
    Üstündə dağ yükü dayanır hələ.
    Dalğalı, tufanlı ümmanlar yarıb,
    Bu nəhəng gəmini çatdır sahilə.

    Sənə borc verilib bu ad, bu şərəf,
    Vətənə oğulluq borcunu qaytar.
    Haqqı tapdalanmış Azıərbaycanın,
    Bütövlük adında tacını qaytar.

  • Abdulla MƏMMƏD.Şeirlər

    12647929_456084107917624_702711598_n

    YAMAN UZUN ÇƏKDİ SÜKUTUN DİLİ.

    Yaman uzun çəkdi sükutun dili,
    Gözlərim üşüdü lal baxışından.
    Mən kiməm alnımdan yazını pozum?
    Qaçmağa yer də vox göz yağışından.

    Bu yağış daşlaşan sözləri yuyur,
    Hələ ki dərdimə acıyır səbrim.
    Bir yandan sükutun içimi oyur,
    Bir yandan dişini qıcıyır səbrim.

    Üzünə baxmağa baxışım aciz,
    Dinib-danışmağa söz tutmur dilim.
    Bu necə sevgidir,səssiz-səmirsiz,
    Sükutdan alışıb yanıram,gülüm!

    Yoxsa ayrılıqmı bu sükut,görən?
    Əsir əzalarım hey əsim-əsim.
    Bəlkə gözlərində fərsizəm,kürəm,
    Tənha bir qüssəyəm-ağlın nə kəsir?!

    Bəlkə kor olubdur ağlımın gözü,
    Ürəyim açılmır-dərdə əl açır.
    Vaxtında batmadı ağlıma sözün,
    Görəsən,sükutmu eşqin əlacı?

    Gözlərin könlünü gizlədə bilmir,
    Gözündə tək mənim əksimdir,demə.
    Sevdalı ürəyim dərdimə əsir,
    Səni sevməyim də tilsimdir,demə.

    Qəlbimin açarı səndədir səndə,
    Qəlbi qıfıllayıb əsir etmisən.
    Qıfılı açmağa dil yoxdu məndə,
    Dilimə baxışla təsir etmisən…

    Yaman uzun çəkdi sükutun dili,
    Gözlərim üşüdü lal baxışından.
    Mən kiməm alnımdan yazını pozum?
    Qaçmağa yer də vox göz yağışından.

    BİR DÜNYA QÜSSƏSƏN GÖZÜMDƏ MƏNİM

    Dedin:”Yol acıqdır üzünə sənin,”
    Dünya gözlərimdən düşdü bir anda.
    Utandım baxmağa gözünə sənin,
    Sözlərin üşütdü həyamı canda.

    Nə idi istəyin,nə idi,de nə?
    Payız tək saraldım bahar gözümdə.
    Qınadım özümü hey dönə-dönə,
    Sanki heçə döndü- nə var gözümdə.

    Oduna qalanıb yolunda yandım,
    Üstümə bir zərrə su çiləmədin.
    Dərdinin önündə sipər dayandım,
    Yaxşı ki səbrimə kül ələmədin.

    Dünyamı yuxulu,mənmi yuxulu?
    Səni sevməyim də yuxuymuş,demə.
    Çiçəyin çırtlayıb yalan qoxulu,
    Zərrəcə insafın yoxuymuş,demə!

    Olan insafın da çəkilib göyə,
    Daş əsri deyil ki,daşa dönəsən.
    Göz də o göz deyil-gözümü döyəm,
    Gözümdə həsrətdən yaşa dönəsən.

    Ömrün payızında saralan güləm,
    Dərdin ümidinə qoymusan məni.
    Çətin ki sevinib ürəkdən güləm,
    Sən ki dar ayaqda saymısan məni!

    Bir dünya qüssəsən gözümdə mənim,
    Dərdimin üzünə gülə bilmirəm.
    Sən elə etmisən özümdən məni,
    Daha özümə də gələ bilmirəm.

    Dedin:”Səni anıb gəzməz ürəyim,
    Daha mənim üçün quruca adsan”.
    Səni ələmədi qüssə ələyim,
    Yaxşı ki dar gündə dərdimə yadsan.

    Azərbaycan.Quba.
    26.12.2002.

  • Abdulla MƏMMƏD.Şeirlər

    12647929_456084107917624_702711598_n

    VER ƏLİNİ ÇIXAQ GEDƏK

    (Şair-filoloq Elnur Rəsuloğlu Əliyevə)

    Bu dəyirman darğaların…
    Ver əlini çıxaq gedək.
    Ögeyləşən doğmaların
    Sol əlini sıxaq gedək.

    Haram kalan, halal talan
    Pərdələyir haqqı yalan.
    Həqiqəti düzdə qalan
    Doğruları yiğaq gedək.

    Tərəzinin gözü əyri,
    Söz verənin sözü əyri…
    Düz dünyanın düzü əyri,
    Əyilmədən çıxaq gedək.

    Doğruya yalan dünyanın,
    Oğruya talan dünyanın,
    Əğyara qalan dünyanın
    Qapısını çaxaq gedək.

    Əməl sözə qənim olsa,
    Gözəl gözə qənim olsa,
    Əcəl düzə qənim olsa-
    Gözünə düz baxaq gedək!

    Azərbaycan.Quba

    GƏRƏK ÇIXMAYAYDIN YOLUMA BİR DƏ

    Gərək çıxmayaydın önümə bir də,
    Kaş elə qalaydın dünənimdə sən.
    De,niyə dönmüsən günümə bir də?
    Sən ki sənə bağlı dünənimdəsən.

    Yadıma düşdükcə sənli o çağım,
    Yenə də ürəyim yerindən çıxır.
    Külü də sovrulub sənli ocağın,
    Başımın üstündə şimşəyi çaxır.

    Yeriyir üstümə dərd dönə-dönə,
    Yeyir ürəyimi sənli fikirlər.
    Sən özün-özünü saldın düyünə,
    Dumanlı,çisənli,çənli fikirlə.

    Düşüb şübhələrin bəd qəlibinə,
    Dedin:”Yanılmışam sevən anımdan.”
    Köçürə bilmədin məni qəlbinə,
    Kəsildin məhəbbət imtahanından.

    Getdin,qədərimə yar oldu dünyan,
    Əsdi qara yellər yollarım üstə.
    Payız yarpağı tək saraldı sevdam,
    Eşqin gül tək soldu qollarım üstə.

    Geyib dərd donunu kəsilir qənim,
    Sevdalı dünənim,yaslı bu günüm.
    Məni də salmısan gözümdən-məni,
    Gözümdən düşənlə necə öyünüm?!

    Dəlir ürəyimi məsum görkəmin,
    Gözümə dağ çəkir baxışların da.
    Mənə bəxş etdiyin ayrılıq qəmi
    Sızlayır alnımın qırışlarında.

    Gərək çıxmayaydın yoluma bir də,
    Kaş elə qalaydın dünənimdə sən.
    Söylə necə dözüm sən boyda dərdə,
    Necə zənn eləyim dünənimdəsən?!

    Azərbaycan.Quba.
    09.07.2000.

  • Rəhim MEHNƏT.Yeni şeirlər

    12584137_533420616825212_752487860_n

    Xocalı

    24 ildi ahın çəkilir,
    Həsrətinə qərənfillər əkilir,
    Anaların gözü yola dikilir.
    Çəkilməyən göz dağımsan, Xocalı.

    Daş heykəllər alıb sənin yerini,
    Taladılar torpağını, elini.
    Sındırdılar ataların belini,
    Közü qalmış ocağımsan, Xocalı.

    Qız-gəlinlər əsir düşdü o gecə,
    İnsanları yandırdılar beləcə,
    Bu əzaba ürək dözsün de, necə,
    Dünən, bu gün, hər çağımsan, Xocalı.

    Süngülərə keçirdilər çağanı,
    İki bölüb kiçiltdilər çağanı,
    Tikə-tikə incitdilər çağanı,
    Yetim qalan uşağımsan, Xocalı.

    26.02.2016

    SINA, YAR MƏNİ

    Hər daşın altında üzü sərt yatar,
    Nə ahım yetişər, nə ünüm çatar,
    Dünya gərdişini tərsinə qatar,
    İmtahan eyləyib sınayar məni.

    Sənsizliyi qabiq-qabıq soymuşam,
    Könlümə adını yazıb oymuşam,
    Gülüm, düşünmə ki, səndən doymuşam,
    Sən də imtahan et, sına, yar məni.

    Dilim acı olar, batar günaha,
    Yaxşılıq azalar, çatar günaha,
    Alıb səvabları qatar günaha,
    İmtahan eyləyib sınayar məni.

    Xəyalın köz olar, yaxar qəlbimi,
    İncidər qəlbimi, sıxar qəlbimi,
    Əgər inanmırsan, çıxar qəlbimi,
    Sən də imtahan et, sına, yar məni.

    01.03.2016

  • Rəhim MEHNƏT.Yeni şeirlər

    12584137_533420616825212_752487860_n

    Ey zalım YOXSAN

    Sən görüş yerini söylədin mənə,
    Saçımın telini yandır gələrəm.
    Darıxdım ay gülüm, darıxdım yenə,
    Ey zalım, özümü yandırdım, yoxsan!

    İlləri aylara caladıq o gün,
    Elə bil fəsillər olubdu sürgün.
    Əlimdə telinə baxaraq süzgün,
    Ey zalım, özümü yandırdım, yoxsan!

    Həsrət dənizində batan gəmi tək,
    Aldı əllərimdən zamanı fələk.
    Yandıra bilmədim telləri tək, tək,
    Ey zalım, özümü yandırdım, yoxsan!

    04.03.2016

    QOYMARAM GÖZÜMDƏN UZAĞA SƏNİ

    Ayırmağa gücü yetməz kimsənin,
    Harda olsam sən mənimsən, mən sənin.
    İz salmışam, izlərimlə gəl mənim,
    Qoymaram gözümdən uzağa səni.

    Mənə şahid olub tək bir Allahım,
    Səni sevmək olub mənim günahım,
    Gecələrin fəryadıdı bu ahım,
    Qoymaram gözümdən uzağa səni.

    Öpüm qara gözlərindən, qaşından,
    Tənhalıq fikrini sən at başından,
    Ürəyim sizlayar gözün yaşından,
    Qoymaram gözümdən uzağa səni

    Sənsizlik dərd olar, canımı alar,
    Didərgin eyləyər, çöllərə salar,
    Səni olmasan kədər mənimlə qalar,
    Qoymaram gözümdən uzağa səni.

  • Rahilə DÖVRAN.Yeni şeirlər

    rxd

    Şairə-jurnalist-publisist
    Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü,
    “Qızıl qələm” media mükafatı laureatı,

    İFASIDI BÜLBÜLLƏRİN

    Gözəl bahar, gözəl bahar,
    Açıbdı qönçə güllərin.
    Gülə sədağət, etibar,
    Cəfasıdı, bülbüllərin.

    Yola salıb qışı, qarı,
    Alqışlayır ilk baharı.
    Ağuşunda gültək yarı,
    Səfasıdı, bülbüllərin.

    Tutuşub eşqin oduna,
    Qolun salıbdı boynuna.
    Qonub gül, çiçək qoynuna,
    Şəfasıdı, bülbüllərin.

    Hər sınağı, səddi aşmaq,
    Məhəbbətlə əsib, coşmaq.
    Gülxarına nəğmə qoşmaq,
    Vəfasıdı, bülbüllərin.

    Kəlmələrin nəfis, dərin,
    Bənzəridi tər güllərin.
    Dövran,- gözəl şeirlərin,
    Ifasıdı, bülbüllərin.

    02.03.2016.

    İSTƏYİR

    Yenə gəlib bahar çağı,
    Insan işvə, naz istəyir.
    Dolandıqca bağça, bağı,
    Gördüm könül yaz istəyir.

    Açıbdı bahar gülləri,
    Cöşdurubdu bülbüləri.
    Titrəyir qəlbin telləri,
    Aşıq, qoşma, saz istəyir.

    Tər çiçəyə qonan arı,
    Qısqandırır dostu, yarı.
    Alqışlayir ilk baharı,
    Şirin, bal, avaz istəyir.

    Buludlardan gülab əmən,
    Səmənitək, yaşıl çəmən.
    Düymələyən, tər yasəmən,
    Baharı pişvaz istəyir.

    Məhəbbətlə qəlbi vuran,
    Istər yaşlı, istər cavan.
    Görcək səni, -sair Dövran,
    Yeni şeir, söz istəyir.

    03.03.2016.

  • Rahilə DÖVRAN.Yeni şeirlər

    rxd

    Şairə-jurnalist-publisist
    Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü,
    “Qızıl qələm” media mükafatı laureatı,

    DEYİR

    Yuxudan oyanıb ağsaçlı dağlar,
    Gəlintək nazlanır ayna bulaqlar.
    Yam-yaşıl səməni, zümrüd oylaqlar,
    Ay şair mehmanım, olasan deyir.

    Lalələr hər yanı qana boyayıb,
    Süsənlər saçların hörüb, darayıb.
    Nərgizlər ətrini çəmənə yayıb,
    Buludtək boşalıb, dolasan deyir.

    Güllü don geyibdi yallar, yamaclar,
    Gəlintək bəzənib kəklik, turaclar.
    Rəbbə dua edən kollar, ağaclar,
    Qonçəmdən arıtək, çalasan deyir.

    Gicitkən, itburnu, quzuqulağı,
    Əsgərtək qoruyur, mərcan bulağı.
    Buz sudan allanan, zanbaq yanağı,
    Üzümdən bir busə, alasan deyir.

    Könül hər çiçəkdən, bir buta dərir,
    Öpüb əzizləyir, həsrət didərir.
    Kəkotu daş altdan, boyun göstərir,
    Məndən də, gül, yarpaq, yolasan deyir.

    Vaxt, zaman necə də, su kimi axdı,
    Çatdı geri dönmək,ayrılıq vaxtı.
    Qoca dağ Dövrana, həsrətlə baxdı,
    Güzarı qoynumdan, salasan dedi

    04.03.2016.

    SƏMƏD VURĞUNA

    /”Şair,nə tez qocaldın sən?!/

    Dədə Vurğun döğru deyir,
    “Şair olan qəm də yeyir.
    Şair qəlbi dərd kanıdır,
    Sehirli, sirr məkanıdır.
    Qəlb sədası hər bir şeir
    Pıçıldayır mənə pəsdən:-
    “Şair, nə tez qocaldın sən?!”

    Heyran- heyran hey ğəzdiyim,
    Sinəsində ot əzdiyim.
    Zümrüd meşə göy yaylaqdan,
    Qarli zirvə, “Zorbulaq”dan,
    Hər sətrinə gül düzdüyüm
    Duydum qoşma, təcnisimdən:-
    “Şair, nə tez qocaldın sən?!”

    Hərdən əsir soyuq külək,
    Səbəbini biləm gərək.
    Ömür boyu sirdaş olan,
    Gah boşalan, gah da dolan.
    Yurda, elə bağlı ürək
    “Üzəvura, deyir hərdən:-
    Şair, nə tez qocaldın sən?!”

    Yazdıqlarım sərvət, varım,
    Nəğməkardır həyat tarım.
    Şərəfimlə ömür sürdüm,
    Yaxşı gördüm, yaman gördüm…
    Hey ox oldum, yayı tarım
    Səda gəldi hədəflərdən:-
    “Şair, nə tez qocaldın sən?!”

    Saç ağartdım, əldə qələm,
    Dop- doludur hələ sinəm.
    Gur bulaqdır təbim mənim,
    Sadiq yarım, hürr vətənim.
    Yaratdıqca mənə nə qəm?
    Qoy deməsin yarım, Vətən:-
    Dövran, “nə tez qocaldın sən?!”…

    05.03.2016.

  • Mənə bir az ondan danış

    12715938_1553741268269462_768538964726371781_o

    Mәnә bir az ondan danış, pulsuz, işsiz qalmağından,
    Mәnә bir az ondan danış, banka olan borclarından,
    Girovdakı maşınından, mәnzilindәn, әldәn gedәn qır-qızıldan…
    Mәnә bir az ondan danış, bir tәrәfdә yoxsul, yetim,
    Bir tәrәfdә kök buraxmış rüşvәtxorlar,
    Mәnә bir az ondan danış çirkli pulu yumağından,
    Çıxardırsan vәtәnindәn, büdcә qalıbdır manatsız….
    Mәnә bir az ondan danış, küçә olub ev-eşiyin,
    Qışda yayı, yayda qışı gözlәmәyin,
    Olub sәnin tәk istәyin, ötüb keçir vәtәndaşlar
    Vecә almır, onlar üçün yoxsan sanki…
    Mәnә bir az ondan danış, dәrd әlindәn bezәnlәrdәn,
    Hәll yolunu intiharda görәnlәrdәn, vәtәnindәn gedәnlәrdәn,
    Mәnә bir az ondan danış, zorla әrә gedәnlәrdәn,
    Evdә şiddәt görәnlәrdәn, susma danış,
    Az da olsa, çox da olsa, mәnә ancaq ondan danış….
    Bir dә mәnә ondan danış, vәzifәdә olanlardan,
    Mleqarxdan, messenatdan, maqnatından,
    Xalq tәrәfdәn seçilmәyәn deputatdan, xalqdan qaçan insanlardan…
    Danışdıqca, pıçıltıyla ver cavabı,
    Söylә nәdir xalqın dәrdi?!
    Gәlirindәn çox xәrclәyәn, borcla ayı yola verәn,
    Artan bazar qiymәtindәn, bir dә geniş ürәyindәn,
    Danış mәnә mənim xalqım…

  • Çox istəyirəm…

    Çox istəyirəm, səni… Sən varsansa, axtar tap məni… Qoyma gözüm qalsın yollarda, yol çəksin gözlər gözləməkdən…

    Çox istəyirəm, pəncərədən təbiət mənzərəsinə birgə baxaq, həyata baxdığımız kimi…

    İstəyirəm, sənin olum, səninlə olum, paylaşdıqca, zəifliklərimi də biləsən, ağlamağımı və kövrəkliyimi zəiflik bilib, qınamayasan…

    İstəyirəm, qəlbimi xilas edəsən məzara gedən yoldan, biganəlikdən, sevgisizlikdən…

    İstəyirəm, ruhumuz bir-birinə qovuşsun, desinlər ki, torpağımız bir yerdən götürülüb bizim…

    İstəyirəm, unutdurasan mənə keçmişimi, günahlarımı bağışlayasan, etiraflarımı düz anlayıb sirri kimi saxlayasan özündə…

    İstəyirəm, xəzinən olum, xəzinəm olasan, əlçatmaz olaq başqaları üçün…

    İstəyirəm, hər gün bir-birimizi yenidən kəşf edək…

    İstəyirəm, insanlar, xəstəliklər bizi ayırmasın, soyutmasın, dalaşdığımızda belə yatağımızı ayırmayaq, yataqda barışaq…

    İstəyirəm, barışaq, bağışlayaq, qıymayaq pislikləri bir-birimizə, qəlbimizə dəyməyək…

    İstəyirəm, ağlımdakı hər fikrim sənin haqda olsun, məni itirim içimdə, bizi qəbul edim…

    İstəyirəm, sevim səni, sevəsən məni, səbəbsiz, qınaqsız, qərəzsiz…

    İstəyirəm, yenidən inanmaq, xoşbəxt olmaq, gözlərimdəki kədəri sevinclə, işıqla əvəzləmək, üzüm gülsün, təbəssüm mənə yaraşır axı…

    İstəyirəm, unutmayaq, ayrılmayaq…

    İstəyirəm, ən yaxın dostum olasan, məsləhətçim olasan, sirdaşım olasan, sevgilim olasan, yol yoldaşım olasan, qadağalar, məhdudiyyətlər olmadan, məni olduğum kimi qəbul edəsən…

    İstəyirəm, tək almaq istəməyəsən, verməyi də bacarasan, qədrimi biləsən…

    İstəyirəm, zirvəyə qalxdıqca, yanımda olasan, sevinc, uğurlarımı səninlə paylaşım, sənsə mənə baxıb, qucaqlayasan, öpəsən alnımdan, əlimdən, baxasan gözlərimə və gözlərin desin məni sevməyini…

    İstəyirəm, sevginlə, əməllərinlə sözlərin dəyərini mənə qaytarasan… İnanım sözlərə…

    Heyif, özümü tanıdığım, anladığım andan sevdiyim insanlar məni sevməyib, məni sevənləri mən sevə bilməmişəm, çox kişi sadəcə məni yataqda təsəvvür edir, istəyir, səmimilik, sevgi yoxdur, ehtirasdır…

    Sənsənsə, özünə əminsənsə, gəl, sınayaq! Belə bir sevgiyə hazırsan?!

  • İŞİD-in ideologiyası ancaq Quranla məğlub edilə bilər

    12794565_1281441791873145_9114821865958912790_n

    2015-ci il gəlib keçdi, amma İŞİD dünya mediasının gündəmindən heç düşmədi. İŞİD zorakılıqları, sosial mediadakı fəaliyyətləri, təbliğat üsulları, iddialı açıqlamaları və qəddar yaraqlıları ilə həmişə gündəmdə idi. Bu radikal təşkilata qarşı mübarizə planları il boyu müzakirə edildi. İŞİD-in yeni kadrlar toplamasının qarşısını almaq və cazibə gücünü yox etməyə yönəlik səylər fasiləsiz davam etdi.

    Görünən odur ki, 2016-cı il də oxşar hadisələrə şahid olacaq. Bunun işarələrindən biri yanvar ayının ilk günlərində Obama rəhbərliyi tərəfindən təşkil edilən bir toplantı idi. Kaliforniyadakı önəmli toplantının iştirakçıları arasında dünya miqyasında tanınan isimlər vardı. Dəvət edilənlərin siyahısı ABŞ rəhbərliyinin məsələyə böyük əhəmiyyət verdiyini göstərirdi. Ağ Evin yüksək rütbəli dövlət rəsmiləri, milli təhlükəsizlik müşavirləri və ABŞ-ın nəhəng texnologiya şirkətlərinin rəhbərləri bir araya gəldilər. Məqsəd dövlət qurumları və özəl sektor təşkilatlarını radikalizmə qarşı bir araya gətirmək və inkişaf etmiş texnoloji mübarizə layihəsini işə salmaq idi.

    İŞİD-in internet və sosial mediadan öz ideologiyasını yaymaq üçün uğurla istifadə etdiyi məlumdur. Qərbli dövlətlərin buna qarşı təsirli mübarizə aparmadığı də hər kəsə məlumdur. Məhz Kaliforniya görüşü, əslində, İŞİD təbliğatını dayandırmaq üçün bir addım olaraq atıldı. Alınacaq yeni tədbirlər sırasında ön plana çıxanlardan biri ABŞ-ın xarici işlər nazirliyinin bildirdiyi kimi, radikal təşkilatların sloqanlarına cavab verəcək bir mərkəzin yaradılması idi. Bu mərkəz “radikal qrupların əməllərinə diqqət çəkməyə və müsbət qərb imici formalaşdırmağa” çalışacaq.1

    Bunlar ilk baxışda qulağa xoş gələn, ancaq dərindən düşündükdə istənilən nəticələri verməkdən çox uzaq hədəflərdir. Əvvəla, müsbət qərb imici formalaşdırmağa yönəlik cəhdi, digər bir ifadə ilə ictimaiyyətlə əlaqələr fəaliyyətini nəzərdən keçirək. Belə bir üsulla İŞİD yaraqlıları və ya tərəfdarlarının ABŞ və Qərb dövlətlərinə qarşı qatı və mənfi düşüncələrini dəyişdirmək mümkün görünmür. İmic düzəltmə səyləri təşkilati şirkətlər üçün az və ya çox fayda verə bilər. Amma demək olar ki, hər gün hücum, hava bombardmanları, həyatını itirən günahsız uşaqlar, mülki şəxslər və qaçqınlar olan bir dünyada ictimaiyyətlə əlaqələrin çarə olması çətin görünür. Yaxın Şərqdə Qərbə qarşı qəzəbin 2000-ci illərin əvvəlindən etibarən Qərbin yanlış siyasətinin səbəb olduğunu və bunların həqiqətən bərpası çətin böyük əzabları geridə qoyduğunu unutmayaq. Qərbin silah və raketlərinin hələ də Yaxın Şərqə müdaxilə etdiyini unutmamaq lazımdır. Buna görə də müsbət bir Qərb imicinin region insanlarının qəlbinə yerləşdirilməsi çox çətin görünür.

    Qərb dövlətləri, həqiqətən, müsbət bir Qərb imici istəyirlərsə, strategiyalarını dəyişdirməlidirlər. Silahlı mübarizəyə deyil, öz ölkələrində müdafiə etdikləri sülh, azadlıq, bərabərlik, qardaşlıq, ədalət, sevgi, həmrəylik kimi gözəl dəyərlərə önəm verməlidirlər. Sahib olduqları güclü maddi, iqtisadi və texnoloji imkanlarla faydalı həll yolları gətirməlidirlər.

    Amerikan rəhbərliyinin digər əhatəli çözüm hədəfi isə sosial media vasitəsilə “radikal təşkilatların əməllərindən” insanları xəbərdar etmək və beləliklə İŞİD-ə yeni qatılanların qarşısını almaq idi. Bunun da təsirli strategiya olmadığını burada qeyd etmək lazımdır. İŞİD kimi radikal təşkilatlar zorakılıq əməllərini pislik adına deyil, öz “müqəddəs məqsədləri” uğrunda edirlər. Bu unudulmamalıdır ki, İŞİD yaraqlıları məlumatsız və sadəlövh insanlar deyil. Dəli, pozğun və ya şəxsiyyət problemi olan insanlardan ibarət deyil. Pis niyyətli insanlar tərəfindən və ya sosial media vasitəsi ilə aldadılaraq manipulyasiya edilən şəxslər də deyil. Əksinə, bu insanlar, mütəxəssislərin də ifadə etdiyi kimi, keçmişdə sosial həyata adaptasiya olan, yüksək karyeraları olan, müasir gənclərdir. Haqlı olduqlarını düşündükləri və inandıqları üçün mallarını, karyeralarını və dünyaya qarşı bütün hədəflərini tamamilə tərk edərək bir ideologiyanın ardınca düşürlər. Nəticədə etdiklərini pislik olaraq görmədikləri, bir ideologiyanın arxasınca getdikləri üçün “pisliklərin ifşası” təbliğatının heç bir təsiri olmaz.

    İŞİD-in şiddətə, qanlı aksiyalara və dəhşətli terror aktlarına əl atmasının səbəbi inanc sistemidir. Bu inanc sisteminin əsas dayağı isə həqiqi İslamda heç bir yeri olmayan xurafatlar, uydurma hədislər və fanatik inanclardır. Bütün dünyanın əslində çox yaxşı bildiyi həmin xurafatlar və uydurma hədislər İslamın həqiqi mənbəyi kimi təqdim olunduqca, onların törətdikləri vəhşiliyə təəccüblənməmək lazımdır.

    Göründüyü kimi, problem yanlış inanc sistemidir. Yanlış inanc sisteminin yeganə çarəsi Quranla mümkün olacaq. Beləliklə, İŞİD silahla, bomba və ya quru təbliğatla deyil, yalnız və yalnız Quranla düz yola gətirilə bilər…

    Əslində ötən il İŞİD-lə ideoloji mübarizənin əhəmiyyətini gec də olsa fərq edən və dilə gətirən dünya liderləri olub. Bunlardan biri ABŞ prezidenti Obama idi. Sentyabr ayında BMT Baş Assambleyasındakı çıxışında ifadə etdiyi kimi, “Nəticə etibarilə, İŞİD-i döyüş meydanında məğlub etmək yetərli olmayacaq. Hər şeydən əvvəl onun insanları radikallaşdırmasını, özünə cəlb etməsini və şiddətə çəkməsinin qarşısını almalıyıq. Bu onların ideologiyasını məğlub etmək mənasına gəlir. İdeologiyalar silahla məğlub edilməz. Daha yaxşı fikirlərlə, daha cəlbedici və daha maraq doğuran bir baxışla məğlub edilər. Cəsarətlə İŞİD-ə və onun İslamı təhrif edən fikirlərinə qarşı duran müsəlman alimlər, din xadimləri və İŞİD-dən ayrılanları da ehtiva edən insanların səslərini yüksəltməyə çalışırıq”.2

    Bəs İŞİD-in radikal ideologiyasına qarşı kim duracaq? Onun səhv təbliğatına qarşı doğrunu kim deyəcək? Amerika dövlətinin bu məsələdə kimə dəstək verəcəyini yaxşı düşünməsi lazımdır. Unutmaq olmaz ki, İslam alimi kimi tanınan bir çox din adamı, ənənəvi ortodoks İslam mədəniyyətinin təməl əsərlərini rəhbər qəbul edir və İŞİD-lə nəzəri mənada eyni səhv inanclara və xurafatlara inanır. Belə din xadimləri tərəfindən aparılacaq maarifləndirmənin İŞİD üzərində heç bir təsiri olmayacağı açıqdır. Həmin şəxslər yanlış ideologiyanı aradan qalıracaq elmi cavab verə bilməz, çünkü özləri də eyni ideologiyanın tərəfdarlarıdır. İŞİD isə onları İslami kitablarda keçən bütün bu bəyanatları qəbul edən, amma yerinə yetirməkdən çəkinən qeyri-səmimi, qorxaq, passiv və utancaq insanlar kimi görəcək, müdafiə etməli olduqları dəyərlərə sahib çıxmadıqlarını düşünəcək.

    Beləliklə, həll yolu İŞİD-lə nəzəriyyədə eyni ideologiyanı müdafiə edən din alimlərindən istifadə etmək deyil, yanlış ideologiyaya həqiqətlərlə cavab verə biləcək sağlam düşüncəli insanlarla bu mübarizəni aparmaqdır.

    İŞİD-in ideologiyasını tamamilə məğlub etmək və aradan qaldırmaq istəyirlərsə, Obama və ABŞ rəhbərliyinin bir seçimi var: Quran. Radikalizmin dərmanı Qurandır. İŞİD ideologiyasının qarşısında dura bilməyəcək tək güc ancaq Qurana əsaslanan maarifləndirmədir.

    Adnan Oktarın «New Straits Times» da dərc edilən məqaləsi:

    http://bakisesi.com/…/2402-shd-in-ideologiyasi-ancaq-quranl…

    http://agxeber.com/sonx…/1284-id-nec-mlub-edil-bilrmvqe.html

    http://gundelik.info/index.php?newsid=8174

    http://xeberler.tv/xeberler.php?haber_id=1172

    http://www.nst.com.my/…/126668/ideology-can-be-defeated-onl…

  • Elnarə GÜNƏŞ.”8 mart”

    ail__

    Qadın hikməti…
    Şimal okeanın əridə bilər,
    Topal arzuları yeridə bilər.
    Dünya savaşını kiridə bilər.
    Bir qadın zəkası, qadın hikməti.

    Kimdir qadın? – Ülvilik, zəriflik təcəssümü, məsumluq nişanəsi, lazım gəldikdə övladı üçün həyatını təhlükəyə atan ana, insanları həyat məktəbinə hazırlayan müəllimə, Allahın xeyir duasını almış bəndə, İnsanların sağlamlığına xidmət edən həkim, yer üzündə ədalətin bərpası üçün çalışan vəkil, gözəl sözləri ilə həyatın rəsmini çəkən şair və ən əsası Vətənini sevən bir vətəndaş. Elə bir vətəndaş ki, əlində imkan olsa bütün dünyanı sülhə, əmin-amanlığa qərq edər. Həqiqətən də dünya savaşını durdurar.
    Hansı hikmət var bu qadında? Zaman-zaman ədəbiyyatlarda qadına aid ən gözəl sözlər, misralar düzülmüş, mahnılar bəstələnmiş, etiraflar səsləndirilmişdir. Tarixin min illik süzgəcindən keçib gələn Türk Dünyasının Və bütün dünyanın ən güclü ədəbiyyat salnaməsi Kitabi-Dədə Qorqud dastanında qadına, anaya hörmət, ehtiram, məhəbbət dəfələrlə vurğulanmışdır. Bu ondan irəli gəlir ki, zərif cinsin nümayəndələrinə hələ ulu babalarımız da xüsusi hörmət və ehtiramla yanaşmışdırlar. Dünya tarixində bir çox günlər bayram kimi qeyd olunur. Həmin günlərdən ən önəmlisi isə 8 Mart – qadın və gözəllik bayramıdır. Lakin tarixə nəzər salsaq görərik ki, bu bayram heç də romantik hadisələr nəticəsində yaranmayıb. Həmçinin “qadın bayramı”nın qeyd olunması daha qədim tarixə malikdir.
    Belə ki, hələ qədim romalılar mart ayında qadınlar bayramını qeyd edirdilər. 8 martın beynəlxalq qadınlar günü kimi qeyd olunması tarixi inqilabçı Klara Setkinin adı ilə bağlıdır. 1910-cu il Kopenhagendə keçirilən beynəlxalq sosialist qadınlar konfransında Klara Setkin, 8 martın beynəlxalq qadınlar günü kimi qeyd olunması təklifi ilə çıxış etdi.
    1917-ci ildə rusiyalı qadınlar “Çörək və Sülh” şüarı ilə küçələrə çıxdılar. 4 gün sonra II Nikolay taxtdan düşdü. Müvəqqəti hökumət qadınlara seçmə hüququnu zəmanət etdi. Bu hadisə 8 mart tarixinə təsadüf etmişdi. Azərbaycanda bu bayram 1917-ci ildən qeyd olunur.
    1977-ci ildə BMT 8 martı “Beynəlxalq Qadınlar Günü” kimi elan etdi bu bayram sevgi, diqqət bayramı kimi tarixə düşdü.
    Qadınlar xarakter baxımından bir-birinə bənzəməz: – zəifi olur, güclüsü olur. Onları birləşdirən yeganə bir ad var – ana adı! Bütün qadınlar gözəldir. Hələ bir də ki, Azərbaycan qadını. Bütün dövrlərdə öz istedadı, zəkası, iradəsi və əzmi ilə milli – mənəvi dəyərlərimizin qorunub saxlanması və yaşadılmasında müstəsna xidmətlər göstərmiş qadınlarımız.
    Azərbaycan qadını dünyaya mədəni fikir xəzinəsinin incilərini yaradan ədəbi şəxsiyyətlər, görkəmli elm və sənət adamları, tanınmış siyasi xadimlər bəxş etmişdir. bizim üçün ana məfhumu doğma yurdun, Vətən torpağının təcəssümüdür. Ötən əsrdə qadın hüquqlarının qazanılması və qorunması yolunda misilsiz uğurlar əldə etmiş Azərbaycan qadını bu gün artıq ölkəmizin ictimai-siyasi, iqtisadi, mədəni həyatının fəal iştirakçısıdır. Dövlət quruculuğunda Azərbaycan qadınının yüksək ehtirama layiq mövqeyi bu gün qeyd edilən bayramı müstəqillik ideyası ətrafında sıx birləşən xalqımızın və cəmiyyətimizin bayramına çevirmişdir.
    Ümummilli lider Heydər Əliyev 8 Mart Beynəlxalq Qadınlar bayramı ilə bağlı deyirdi: “Bu bayram, doğrudan da bizim bütün bayramlar içərisində ən gözəl bayramdır. Çünki qadınlara həsr olunubdur. İnsan cəmiyyətində qadının rolu, əhəmiyyəti məlumdur. Qısaca onu demək olar ki, qadınsız həyat yoxdur. Qadınlar cəmiyyətdə, həyatda göstərdikləri bütün başqa xidmətlərlə yanaşı, ona görə ən yüksək qiymətə layiqdirlər ki, onlar anadırlar…”
    Ümummilli lider Heydər Əliyevin 2000-ci ildə imzaladığı “Azərbaycan Respublikasında Dövlət qadın siyasətinin həyata keçirilməsi haqqında” fərmandan irəli gələn məsələlərin həlli Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir. Bu da onu göstərir ki Dövlətimiz tərəfindən xanımlara xüsusi diqqət və qayğı göstərilir. Qoy gülüş üzünüzdən əskik olmasın. Hər bir xanıma əsil qadın səadəti, qadın xoşbəxtliyi arzulayırıq. Həyatın bütün gözəllikləri sizinlə olsun. Çünki Azərbaycan xanımları ən ülvi məhəbbətə, ən gözəl sözlərə, xoşbəxt olmağa layiqdirlər. Əziz xanımlarımız bu bahar çağında bizi qarşılayan 8 mart Beynəlxalq qadınlar bayramınız mübarək!

  • Şəfaqət CAVANŞİRZADƏ.”Sevginin gözləri” romanının XXXIV hissəsi

    http://s017.radikal.ru/i405/1601/36/333ddbb0f8b0.jpg

    Lamiyənin uşaq istəməməsi Səfəri həm təəccübləndirdi, həm də arvadından şübhələnməyinə səbəb oldu:
    – O nə deməkdir? Uşağı niyə istəmirsən?

    Lamiyə səhvini indi başa düşdü. Özünü ələ aldı.
    – Yəni, demək istəyirəm ki, təzə barışmışıq. Uşaq üçün tələsməyin mənası nədir?

    – Hər ehtimala qarşı gedək. Bəlkə ikimizdən biri problemliyik? İndidən üstünə düşək. Həkimlə danışmışam. Daha gecdi.
    – Gərək mənimlə məsləhətləşərdin.

    Səfər Lamiyənin üzünə baxmadı, çayından bir qurtum içdi, sözünə davam etdi:

    – Gələn dəfə məsləhətləşərəm.

    Artıq nə isə demək mənasız idi. Lamiyə yaxşı bilirdi, hansı həkimə getsə, gec-tez uşaq doğduğu üzə çıxacaq, Səfər də onu boşayacaq.
    ***

    Cəmilə qızı Aybənizin yanında ev telefonundan kiminsə nömrəsini yığıb zəng etdi. Dəstəyin o biri tərəfindən bir kişi cavab verdi.
    – Allo
    – Salam Qalib. Necəsən?
    – Cəmilə? Səsini eşidək. Haralardasan?
    – Başım bir az qarışıq idi. Çoxdandır qohum-əqrabalardan xəbərim yoxdur. Dedim birinci səndən başlayım.
    – Həmişəki kimi zarafatından geri qalmırsan, dayı qızı. Yeznə necədir?
    – Yəqin yaxşıdır.
    – Bıy, Necə yəni yəqin? Başa düşmədim.
    – Telefonda rahat danışa bilmirəm. Bugün vaxtın var?Görüşə bilərik?
    – Əlbəttə, o nə sözdü? İşdəyəm. Günorta gələ bilərsən?
    – Hə, gələrəm
    -Oldu, gözləyəcəm səni. Görək nə məsələdir.
    – Yaxşı sağ ol.
    – Sağ ol.

    Cəmilə telefonun dəstəyini yerinə qoydu. Aybəniz şübhəylə anasına yaxınlaşdı.
    – Qalib dayıya niyə zəng elədin?
    – Öz işinlə məşğul ol.
    – Düz deyirsən. Bir-iki səhvim var. Gərək onlara düzəliş verim. Baxmada dörd səhv bir düzü aparır.
    – Hansı səhvlərdən danışırsan?
    Aybəniz dərindən nəfəs aldı – Düzünü deyim ana, atamla münasibətlərinizə baxıram…
    Aybəniz susdu, cümləsini bitirməyi məsləhət bilmirdi.
    Cəmilə – Sonra?
    – Atam onsuzda gec-tez səndən boşanacaq. Daha doğrusu, səni boşaması üçün əlindən nə gəlir onu edirsən. Nə məcbur idi açıb düzünü danışasan?
    – Sən belə şeyləri bilmərsən?
    – Özün də bilirsən ki, atam xəstədir. Fikirləşmirsən ki, ürəyinə yük düşər?
    – Narahat olma, atan arsızdır. Ona heç nə olmaz.
    Cəmilə otağına getmək üçün qonaq otağından çıxdı, qızına baxa-baxa pilləkanları qalxdı.

    ***

    Eldar Fidanı və oğlunu görmək üçün evə gələndə, qapını onun üzünə açan Qadiri görəndə təəccübləndi. Qapıdan içəri girib, salamsız-kəlamsız Qadirə dedi.
    – Səni bu vaxt burda gözləmirdim.

    Qadirin yerinə qucağında oğlunu saxlayan Fidan cavab verdi.
    – Mən çağırmışam. Uşağa bir-iki şey lazım idi. Sağ olsun Qadir, zəng edən kimi gətirdi. Sənə də zəng eləmişdim. Telefonun sönülüydü.
    – Hə, ola bilər.
    Qadir – Cangüdən necədir?
    – Yaxşıdı. Axşam xəstəxanadan çıxacaq.
    – Evləri tanış makler vardı, demişəm.
    – Nə deyir?
    – Deyir gərək evlərə baxsın, qiymət qoysun.
    – Nə gözləyirik, gedək. Bir də Fidan,iki gündən sonra Rəşadgil də gəlir. Biz gələnəcən qapını heç kimə açma. Gedək, evləri də göstərək, bir də… Görək əlində bizim yaşamağımız üçün ev varmı?

    Eldar tərs-tərs Fidana baxdı. Fidan da ərinin baxışlarından narahat oldu. Eldarın şübhəli baxışları Qadirin də diqqətindən yayınmadı.
    Eldarla Qadir evdən çıxan kimi Fidan qapını açarla bağladı.

    ***

    Lamiyəylə Səfər klinakaya gəldilər. Səfər qeydiyyat şöbəsinə yaxınlaşdı.
    – Salam. Bizə Lətafət xanım lazımdır.
    Şöbədə oturan qız sual verdi.
    – Ad-soyadınız nədi?
    – Səfər Kərimov.
    – Buyurun. İkinci mərtəbə.

    Lamiyə həyəcanlı idi. Səfərlə ikinci mərtəbəyə çıxdılar.

    Səfər Lətafət həkimin qapısını döyüb içəri keçdi. Lamiyə də onun arxasınca. Lətafət – Səfər? Necəsən? Anangil necədi?
    – Şükür, yaxşıdılar. Siz necəsiz?
    – Şükür, səhərdən axşamacan xəstəxanadayıq.
    – Tanış olun, yoldaşımdır, Lamiyə.
    Səfər Lamiyəni başıyla işarə elədi. Lamiyənin gərginliyi həkimin gözündən qaçmadı.
    Lətafət Lamiyəyə – Niyə gərginsiz?
    – Buraların havası məni boğur elə bil.
    Həkim maraqlı baxışlarla Lamiyəyə baxır.
    – Bəlkə hamiləsiz?

    Səfər də təəccüblə arvadına baxdı.
    Lamiyə – Yox, sadəcə uşaqlıqdan dərman iyini götürə bilmirəm. Bir az həssas insanam.
    Lətafət – Aydındır. Sən burda gözləməli olacaqsan Səfər. Lamiyədən analiz götürməliyik.
    Səfər – Əlbəttə, narahat olmayın. Sonra səni Tofiq həkimin yanına göndərəcəm.

    Lətafət həkimlə Lamiyə otaqdan çıxdılar. 20 dəqiqədən sonra Həkimlə Lamiyə qayıtdılar.
    Lətafət – Analizlərin cavabını iki gündən sonra götürə biləcəksiz. Səfər, sən qalx üçüncü mərtəbəyə. Tofiq həkim səni gözləyir.
    Səfər – Yaxşı.
    Lətafət həkim – Zəhmət olmasa, qapını da ört.

    Səfər çıxanda qapını örtdü. Lətafət şübhəylə Lamiyəyə baxırdı. Lamiyə Lətafət həkimin baxışları altında elə bil özünü əzilmiş adamlar kimi hiss edirdi.
    Lamiyə – Mənə niyə elə baxırsınız?
    – Siz əvvəllər hamilə qalmamısız?
    – Xeyr, qalmamışam.
    – Dəqiq?
    – Dəqiq.
    – Sizə baxan Xəyalə xanımın hardasa on beş il təcrübəsi var. Demək olar, peşəkar həkimlərimizdəndir.
    – Bunu mənə niyə danışırsız?
    – Siz dəqiq uşaq doğmamısız?
    – Bu nə sualdı? Uşaq doğsam, daha bura niyə gəlirəm?
    – Sizə baxan Xəyalə həkim əmindir ki, siz bir dəfə uşaq dünyaya gətirmisiz.

    Lamiyə fikirləşmədən etiraz etdi, səsinin tonunu bir az qaldırdı:
    – Yalandır.
    – Niyə qışqırırsız? Siz mənə düzünü danışın.
    – Nə düzü? Mən nə hamilə olmuşam, nə də ana.

    Lətafət həkim susdu, diqqətlə lamiyənin gözlərinə baxdı.

    Səfər on beş dəqiqədən sonra həkimin otağına qayıtdı. Səfəri görən Lamiyə ayağa qalxdı.
    Lətafət Səfərə – İki gündən sonra gəlib analizlərin cavablarını götürərsən. Yoldaşını da gətirərsən. Lazımdır.
    Səfər şübhəylə – Nə isə problem var?
    Lətafət gülümsədi – Yoox, narahat olmayın. Qorxulu heç nə yoxdur. Rəfiqə xanım var, o da yoxlamalıdır.

    Səfər – Həə, başa düşdüm. Gələrik.

    Lamiyə başa düşdü ki, həkim onu qəsdən çağırır. Ona başqa həkim təzədən baxacaq və uşaq doğub-doğmaması dəqiqləşəcək.
    ***

    Cəmilə qohumu Qalibin yanındaydı. Bir-birinin qarşısında əyləşib çay içirdilər.
    Qalib Cəmilənin danışdıqlarından sonra əda ilə, arxayınlıqla gileylənməyə başladı.

    – Onsuzda Kərimdən elə də razı deyildim. Sənin xətrinə göz yumurdum. Madam boşanacaqsız, yəqin ona vəzifə də lazım olmayacaq .
    – Kərim başa düşmür ki, mən yoxamsa vəzifə də yoxdur.
    – Çalış yenə də boşanma.
    – İki ayağını bir başmağa dirəsə neyniyə bilərəm? Məni başqa qadına görə boşayır. – Düzdür e, vəzifədəkilərin çoxunun kənarda qadını var. Bu o demək deyil ki, boşanmağımız şərtdir.

    Cəmilə təəccüblə Qalibə baxdı: – Boşanmağımız? Yoxsa səndə…
    Qalib Cəmilənin cümləsini tamamlamağa qoymadı.

    – O mənada demirəm. O dəqiqə yozursan. Siz qadınlar beləsizdə, yüz söz deyəsən xeyri yoxdur. İstədiyiniz kimi düşünürsüz, sonra da ömürlük o düşüncədə qalırsız. Niyə yalan deyim, başqa qadına görə evdəkiləri boşamaq axmaqlıqdan başqa bir şey deyil.
    – Kərim elə bilir ki, məni boşasa ağ günə çıxacaq? İmkan vermərəm. Vallah, imkan vermərəm.
    – Narahat olma, heç nə edə bilməz. Biabır edərik. Ağlı başına gələr, suyu süzülə-süzülə evinə qayıdar.

    Bu zaman Qalibin cib telefonuna zəng gəlir. Qalib telefona cavab verməli olur.
    – Allo.
    Telefonda kim nə deyirsə, Qalibin üzünün ifadəsi dəyişilir, diqqətlə Cəmiləyə baxır.
    Qalib telefondakına – Yaxşı.
    Qalib ayağa qalxır, telefonu masanın üstünə atır.
    Cəmilə – Nə olub?
    – Kərim könüllü işindən ayrılıb. Ciddi-ciddi səndən boşanmaq istəyir ki!…

    Cəmilə kədərləndi, biruzə verməməyə çalışdı, bacarmadı;
    – Deməli, bu qədər asandır!…
    ***

    Səfər maşını Evin qabağında saxladı. Lamiyə maşından düşdü.
    – Mən də gələrdim. Bilirsən, anan da, bacın da məni görmək istəmir.
    – Narahat olma, bilirəm.
    – Yaxşı, sağ ol.
    Lamiyə maşının qapısını örtdü. Evin qapısını açıb içəri girəndə anası Aynuru qarşısında gördü.
    – Ana, sənin burda nə işin var? İçəri necə girmisən?
    Aynur – Çoxdandır ananı görmürsən. Öpüb-qucaqlamaq yerinə bu nə sözdür?
    – Sən allah bağışla. Xəbər eləməmiş gəlmisən, gözləmirdim.

    Lamiyə anasıyla görüşüb, qucaqlaşdılar.
    Lamiyə – Evin açarı səndə varıydı?
    – Nə huşsuz qız olmusan belə? Açarı özün verməmişdin?
    – O qədər fikirliyəm ki!… Dünən yediyim bugün yadımdan çıxır.
    – Yenə nə olub?
    – Bugün həkimə getmişdik. Həkim uşaq doğmağımdan şübhələnir. Mənə çox sual Verdi.
    – Boynuna aldın?
    – Yox.
    – Narahat olma, həkimlə danışaram. Lazım olsa pul da verərik. Bir dəqiqə, sən məndən pulu buna görə istəyirdin?
    – Yox, onu başqa həkimə görə istəyirdim. Bugünkü həkimə pul təklif etmək də bir az qorxuludur. Cəmiləni də tanıyır.
    – Narahat olma qızım. Pulun susdurmadığı ağız yoxdur. Başqa həkim nə məsələdir, onu danış mənə.

    Lamiyə diqqətlə anasına baxdı…Düzünü danışmaqdan başqa yolu yox idi.
    ***

    Səfər evə gələndə qapıda bacısıyla rastlaşdılar. Aybəniz gedəcəyi yerə tələsirdi.

    Səfər – Harasa tələsirsən?
    Aybəniz – Yox. Qapıda dayanma, keç içəri?
    – Kim var evdə?
    – Dayəylə uşaqdı. Bir də xadimə.
    – Onda həyətdə danışaq.

    Aybəniz evin qapısını örtdü.
    Səfər – Gecə evdə nə olub?
    – Bilmirəm. Mətbəxin pəncərəsindən gördüm ki, atamız anamızı hovuzda boğur.

    Səfər təəccübləndi: – Niyə?

    Aybəniz başa düşdü ki, atası Səfərə heç nə deməyib. Özü də danışmaq istəmirdi.
    – Bilmirəm. Onları ayırmaq üçün özümü hovuza tulladım. Bu ona deyirdi səni boşayacam, o buna deyirdi səni boşayacam. Nə bilim…
    – Yəni barışmağa yer qoymayıblar?
    – Məncə, yox… Hamısı o qadının ucbatından oldu.
    – Hansı qadının?
    – Nə bilim e, atamız birini saxlamırdı? Təhminəydi, nə zibildi. Deyəsən, ata onu tapıb, əlaqə saxlayıb. Anamız da bunu eşidib, aləmi qatıb bir-birinə. Axşam bir yerdə restorana getmişdilər. Aralarında nə söhbət olub bilmirəm, qayıdanda gecə 41-45 müharibəsi oldu.

    Səfər fikirli halda dilləndi: – Atamın Təhminəni yığdığını anama kim deyib?
    Aybəniz kinayə ilə dedi: – Kim olacaq? Sənin gözəlçən!…

    Səfər tok vurmuş adamlar kimi oldu. əsəbdən gözləri doldu.
    – Mən demişdim axı, aramızda qalsın.Deməli belə…
    Səfər bacısıyla sağollaşmadan yanından hirslə ayrıldı. Aybəniz qardaşı həyət qapısından çıxanacan arxasınca baxdı, köks ötürdü. Sonra telefonunu çantasından çıxartdı, nömrələri yığdı.

    – Hardasan? Gözlə gəlirəm.

    ***

    Aynur qızının dediklərini eşidəndə səsini qaldırdı, qapının ağzında kimsə olsaydı, Lamiyənin danışdığı həqiqətləri eşidərdi.
    Aynur – Sənin başın xarab olub. Axı, bundan sonra sənin nəyinə lazımdır, o uşaq Səfərdəndir, yoxsa o, alçaqdandır.
    – Qurban olum, səsini başına atma. Eşidən-bilən olar. Onsuzda aləm qarışıb bir-birinə.
    – Zamana zəng elə, de ki, test lazım olmadı. Ay axmaq, bugünə bax, keçmişin üstündən birdəfəlik xətt çək. Bunu sənə neçə dəfə demək olar?
    – Daha gecdi, bəyaq Zamana mesaj yazmışdım. İndilərdə gəlməlidir.
    – İndi ifritə qaynanan da gələr, nə zibilin varsa, ortaya çıxar. Tutaq ki, uşaq Səfərdəndir. Neyniyəcəksən?
    – Heç nə, bir yol tapıb geri qaytaracam.
    – Ay sağ ol! Səfər də, ailəsi də sənə afərin deyib, başlarına çıxadacaqlar – Aynur əl çalıb qızına əsəbdən lağ etdi.
    – Neyniyim? Ürəyim dözmür. Sən necə mənim üçün narahatsan, mən də balam üçün narahatam.
    – İstəsən də o uşağı ala bilmərsən. Yer-göy ağlasa da ala bilmərsən.
    – Niyə?
    – Ərinin keçmiş nişanlısı sənə uşaq verər?
    – Uşağın atası kimdir bilinsin, sonra növbə ona da gələcək.

    Bu zaman evin qapısı döyüldü.

    Lamiyə – Zamandı.

    Lamiyə qapını açdı, Zamanı içəri dəvət elədi.
    – Keç içəri, görən olmasın.
    Zaman evə girdi. Lamiyə qapını örtdü, nə fikirləşdisə, yenidən açdı. Gözüucu küçəyə baxdı və özünü itirdi. Yola çıxan küçədə Tahiri gördü. Şübhəylə Lamiyəyə baxırdı. Lamiyə qapını örtüb həyəcanla anasının yanına qaçdı.
    – Burdadı. Zaman, Tahir səni gördü.
    Aynur – Onun burda nə işi?
    – Bilmirəm.
    Lamiyənin gözləri doldu.

    Aynur – Ağlama, sakitləş – deyib qapıya tərəf getdi. Qapını açanda qarşısında Cəmiləni gördü. Zaman Cəmiləni görəndə Lamiyəylə arasında məsafə saxladı.
    Cəmilə onu görüb özünü itirən qudasını başdan ayağa süzdü, kinayə ilə dedi:
    – Xoş gəlmisən.
    Cəmilə içəri girəndə gəlini Lamiyənin yanında yad kişini gördü, təəccüblə və şübhəli baxışlarla Zamandan soruşdu….

    – Sən kimsən?

    Ardı var…

  • Esmira RƏHİMLİ.” Bülbülün düşmüş gülə meyli, olub dan oxuyur”

    Esmira

    Bülbülün düşmüş gülə meyli, olub dan oxuyur,
    Könlünü yox ovudan, gözləri giryan oxuyur.

    Aşiqin görməz gözü yar yolunda hər möhnəti,
    Bağrını dəlmiş tikan, bax sinəsi qan oxuyur.

    Ülfətin ki adını eşq qoyalar böylə olar,
    Ürəyim parçalanır, naleyi əfqan oxuyur.

    Ox qoyub kaman qaşa, bu canımın qəstinədir,
    Qəsrimin sultanı mən, özgəsi fərman oxuyur.

    Danışdı ol dili-qəm, bal axdı ləbdən dəmü-dəm,
    Sandım ki, bəxtim gülüb, cənnətdə rizvan oxuyur.

    Əsməra, götür gedək sirli qismət kitabını,
    Qafilə heç nə demə, “eşq” əhli quran oxuyur.

  • Mahir CAVADLI.”Yeddi qəpiklik zəng” (Hekayə)

    12472542_1083526378364885_3082059040864656186_n

    Bazar günü olmasına baxmayaraq, Nərgiz səhər tezdən yuxudan durmuşdu. Yeni ailəlik dövründə ilk dəfə evdən çıxıb, doyunca gəzmək, gənc xanımın ancaq pəncərəsindən boylandığı təzə mənzillərinin əhatə dairəsindən uzaqlaşmaq, şəhərin görməli yerləri ilə tanış olmaq istəyirdilər. Bunu axşamdan planlaşdırmışdılar. Özü də ideya gənc bəydən gəlmişdi. Sadiq doğma kəndlərində görüb bir könüldən aşiq olduğu bu qıza dünən axşam xatırlatmışdı ki, hələ tanışlıqlarının ilk günlərində, danışmaq üçün söz tapmağa çətinlik çəkdikləri vaxtlarda aralarında bu xüsusda söhbət olub. Düzdür, gənclər elə ilk günlərdən bir-birinə mehr bağlamışdılar. Ancaq bu izdivacın baş tutmasında şəhər gəzintisinə dair söhbətin az rol iynamadığını da danmaq olmaz. Utancaq Sadiqin danışmağa sözü qurtaran kimi, Bakının bu və ya digər gözəl mənzərələri, bir kənd qızına maraq kəsb edə biləcək qədər qeyri-adi guşələri barədə ən kiçik xatırlamaları, smartfon telefonun geniş ekranında barmağın ucu ilə fırlanan fotolara dair şərhləri onları həm cismani, həm də kövrək qəlblərinin nazik telləri ilə bir-birinə getdikcə daha çox yaxınlaşdırmışdı.
    Baxanda Nərgiz də adi kənd qızlarından deyildi. Dağ döşündə xüsusi zövqlə tikilmiş, müasir üslubda bəzədilmiş, gülbaxt aqlayla üzlənmiş ikimərtəbəli, kafelli-metlaxlı, mətbəxində qabyuyanına qədər quraşdırılmış evdə böyümüşdü. Kənd mollasının qızı olan anası Nazlının mal-heyvandan, toyuq-cücədən zindi-zəhləsi getdiyi üçün həyətlərində “ho” deməyə, kişləməyə bir canlı tapılmazdı. Vardan-yoxdan “Sirun” adında bir avçarka saxlayırdılar ki, onu da şəhərdən Nazlının bazarda alver edən dayısı oğlu ailənin üç-dörd aylıq dolanışıq xərci müqabilində gətirmişdi. Ancaq bişmiiş ətlə qidalanan bu itin gündəlik yeməyində nələr yer aldığı dursun bir yana, rayon mərkəzindən olan baytar həkiminin xüsusi nəzarətində olması bu kasıb kənddə söz-söhbətlərə də yol açmışdı.
    Seçmə ağacları nəzərə almasaq, rayon mərkəzi xəstəxanasında anbardar vəzifəsində işləyən Namaz kişinin geniş daş hasarlı həyətində heç bir lək də əkilməmiş, xiyar-pomidor üçün bir cərgə də çəkilməmişdi. Nazlı isə kənddəki marketdən hər dəfə kiçicik bazarlıq edəndə “mənə o bahalı xiyar-pomidordan ver” cümləsini xüsusi intonasiya ilə deməsi ilə diqqəti cəlb etməyi bacarırdı. Adama elə gəlirdi ki, o, sanki mağazaya alış-verişə yox, elə məhz bahalı tərəvəz aldığını nümayiş etdirmək üçün gəlir. Bir sözlə, bu ailə ucqar dağ rayonunda kəndli kimi yaşamağa adət etməmişdi, bərkə də düşməmişdi ki, çətinliyin nə olduğunu bilə.
    Ancaq, insafən Nazlı Nərgizi gəlin kimi bir ailəni xoşbəxt edəcək səliqəli-səhmanlı, bişirli-düşürlü qız kimi böyütmüşdü. Tərbiyəsinə, adam arasında özünü aparmağına da söz ola bilməzdi. Bu mənada istər nişanlı qaldığı səkkiz ay zamanı, istərsə də şəhərdəki təzə mənzilinə gəlin köçdüyü bu qısa müddətdə özünə güldənağır söz də dedirtməmişdi. Arvadının xasiyyətinə yaxşı bələd olan Namaz kişi ananın gənc ailəyə hər hansı bir müdaxiləsinə də yol verməmişdi. “Bu arvadların damazdıxları elə yerdən götürülüb ki”, demişdi, “qaşınmayan yerdən qan çıxarmaqda ustadırlar. Birdən nəyisə bilərəkdən, ya bilməyərəkdən düz demərsən, cavandırlar, qəlblərinə toxunar. Qoy əl-ələ verib dolansınlar”. Kişinin bir sözünü iki etməkdən qorxan Nazlı neçə müddətdir ürəyini boşaltmağa imkan tapmırdı. Odur ki, Namazın yaxın kəndə toya getməsi fürsətini bada vermək istəmədi.
    …Anasının zəngi gələndə Nərgiz səhər süfrəsini hazırlamaqla məşğul idi. Sevincək cavab verdi. Qaynananın ağızdolusu salamını da istəkli kürəkənə çatdırdı. Telefon qulağında yenidən mətbəxə keçdi. Yarım saatlıq danışıqdan sonra qızının narahatçılığını səsindən hiss edən həssas ana toxtaxlıq verməyə başladı:
    – Ay qız, sən narahat olma, məndə cindi, saatı 7 qəpiyə, rahatca danış.
    Sözsüz ki, Nərgizə danışmaq imkanı da vermədi. Bir müddətdən sonra hələ də sərbəst ev dolandırmağa adət etməmiş Nərgizin qaz sobasının üstündə pıqqıldayan dəm çaynikinə “vay” deyib heyfsləndiyini eşidən ana xəttin o başından qızını sorğu-suala tutmağa çalışdı.
    – Nooldu, mənim balam. Əlini yandırmadın ki? Ay qız niyə tələsirsən, nə qaça-qaçdı. Sənə dedim axı, rahat danış, nə qədər desən konturum var.
    Sadiq hələ də mətbəxdə anası ilə danışmağına davam edən Nərgiz tərəfə boylandı, hövsələsi daralıb, elə qaynamış çaynikdən özünə çay süzdü, tünd rəngin üstünə qaynar su tökdü. Təzə bəy öz əli ilə hazırladığı səhər yeməyini qurtarsa da, telefon söhbəti hələ bitməmişdi.
    O, qarderobdan geyəcəyi köynəyi çıxarıb Nərgizə uzatdı və danışığa mane olmadan işarə etdi ki, yəni ütülənməlidir. Nərgiz ütünü taxıb isinməyi gözlədi. Arada utancaq səslə “ana, yaxşı” desə də, xeyri olmadı. “Başına dönüm, niyə sıxılırsan, nə qədər könlün istəyir danış, nə kontur aparır ki”. Təbii ki, yenə də özü bıdılamağında davam elədi.
    Nərgiz çıxılmaz vəziyyətdə qalmışdı. Sadiqin hirsini güclə boğduğunu hiss edirdi. Anasına qarşı kobudluq da edə bilmirdi. Qız utandığından eyvana çıxdı. Ağzını doldurub, “ay ana, icazə ver, gedim işimlə məşğul olum” demək istəyirdi ki, mətbəxin pəncərəsində Sadiqi gördü. O saat yarım əvvəl geyməyə hazırlaşdığı köynəyi əlində tutmuşdu. Köynəyin döş hissəsində böyük bir qaraltı vardı. Bu, ütünün yanıq yeri idi.
    Nərgiz “uf” eləyib əlini ağzına apardı. Bu sakitlikdə xəttin o başından Nazlının səsi daha aydın eşidildi:
    – Bala, ağrın alım, nə sözün var de, çəkinmə, konturum çoxdur, məndə cindi, dəqiqəsi yeddi qəpiyə…

    02.03.2016

  • Həqiqi xoşbəxtlik

    12788200_978786092207630_1877730528_n (1)

    İman gətirməyən insanlar xoşbəxt olmaq üçün səbəblər axtarır. Bəziləri var-dövlətlə, bəziləri gözəlliklə, yaxud gəncliklə, bəziləri məşhur olmaqla və ya nailiyyətlər qazanaraq xoşbəxt olacağını zənn edir. Dünyadakı hər şeyi səthi dəyərləndirən, sadəcə dünyadan zövq almaq istəyən bu insanlar əsla həqiqi mənada xoşbəxt ola bilməzlər. Çünki onların sevinc hissi tamamilə müvəqqəti həvəslərdən qaynaqlanır. Hər hansı bir şeyi əldə etmək üçün çalışır, həmin şeyi əldə etdikdən qısa müddət sonra həmin şeyə maraqlarını itirirlər. Ona görə, qısa müddət sonra sevincləri də sönür. Məsələn, yeni avtomobil almaq istəyən bir nəfər bu avtomobili əldə etdikdə sevinir, ancaq bir müddət sonra avtomobilə marağı itir, artıq sevinc hissi də sönür.
    Allah Quranda dünya zövqlərinin də dünyadakı hər şey kimi müvəqqəti olduğunu belə xəbər verir:

    Bilin ki, dünya həyatı oyun və əyləncə, bəzək-düzək, bir-birinizin yanında öyünmək, var-dövləti və oğul-uşağı çoxaltmaq istəyindən ibarətdir… (Hədid surəsi, 20)

    İman gətirən insanlar nemətlərdə əskilmə olduqda, xəstəlik və ya başqa hər hansı çətinlik zamanı sevinclərini itirməzlər. Xoşbəxt olmaları üçün xüsusi səbəbə ehtiyac yoxdur, iman gətirmək onlar üçün ən böyük şükür və sevinc mənbəyidir. Dünya həyatındakı çətinliklərin onlara sınanmaq üçün verildiyini və çətinliklərə səbir etdikdə bunun Allah dərgahında gözəl qarşılığı olacağına ümid bəsləyirlər. Bu düşüncə onların sevinc mənbəyidir. Vicdanla hərəkət etdikləri üçün müqayisə edir və nemətlərin dəyərini daha yaxşı bilirlər.
    İman gətirməyən insanlarda isə vəziyyət tam tərsinədir. Bir evi olan insan daha böyük evi olan dostunu gördükdə sevinmək əvəzinə paxıllıq edir, bundan da böyük evi əldə etmək üçün planlar qurur. Ancaq ən böyük evi əldə etsə də, yenə xoşbəxt olmayacaq. Çünki Allah dünya həyatındakı rahatlığı və xoşbəxtliyi evin böyüklüyünə, gözəlliyinə, yemək-içməyin bolluğuna, şöhrətə və ya başqa nailiyyətə bağlı yaratmayıb. Bir az dərin düşünən insanlar bunu dərhal qavrayarlar.
    Bir insan on otaqlı evə sahib olarsa, otaqların hamısında eyni anda olmaz, bir otağın içində yaşayar.
    Ən zəngin qonaqlıq süfrəsi arxasında oturmuş insan üçün də vəziyyət eynidir. Zəngin süfrə belə olsa, hər insan müəyyən qədər yemək yeyə bilir.Çox yeyilsə, orqanizmdə ciddi narahatlıqlar yaradır.
    Gənclik və gözəllik də müvəqqətidir, hər insan zaman keçdikcə yaşlanır, gücünü itirir. İman olmasa, bu, insan üçün böyük sıxıntı olar.
    Dünyada verilən nemətlərin hamısına artıqlaması ilə sahib olduqda deyil, sevgi ilə paylaşdıqda, fədakarlıqla hərəkət etdikdə zövq verir, əks təqdirdə, insanın əzabına çevrilir.
    İmanın dərəcəsi artdıqca insan nemətlərdən daha çox zövq alır. Hər şeyin gözəl cəhətini görür, hər hadisədə bir xeyir görür. Bu da dərin imana, sevməyə, sevilməyə və rahatlığa səbəb olur.
    Allaha və axirətə yəqinliklə iman gətirməyən insanlar əsla həqiqi sevinc hissini bilməzlər. Onlar ancaq mənfəətləri olduqda, nəfslərinin istəklərini müvəqqəti təmin etdikdə sevinirlər. Ancaq bu, müvəqqəti sevinc hissidir. Çünki mənfəətləri olmadıqda və həvəsləri itdikdə sevincləri də itir.
    Halbuki möminlər üçün Rəbbimizin rizasını qazanmaq və din əxlaqına xidmət etmək məqsədilə görülən hər iş sevinc və xoşbəxtlik mənbəyidir. Möminlərin bu sevinci imanın sevincidir.
    İmanın sevinci səmimi sevinc hissidir, qəlbində həqiqi iman olmayan insanlar bu sevinc hissini təqlid edə bilməzlər. Çünki bu, Allahın rizasını, rəhmətini və əbədi cənnət həyatını ümid edən möminin qəlbinin Allahdan gələn sevinclə dolmasıdır. Möminlərin dünya həyatındakı sevinc dolu həyatı Rəbbimizin izni ilə cənnətdə artaraq davam edəcək.

    Ülviyyə Əlizadə

  • Nara NUR.Yeni şeirlər

    12572994_175125082855063_7249835397245726757_n

    * * *

    Həyəcanla əllərini tutduğum,
    Həsrət ilə gözlərinə baxdığım,
    İntizarla yollarında durduğum,
    Zaman gələr, geri dönər sandığım.

    Öz dünyamda xəyalını qurduğum,
    Dövrani tək etibarsız çıxanım.
    Cavan ömrüm heçə döneb, bilirsən?!
    Bəlkə sən də duyğular tək ölüsən?!

    * * *

    Sevməkmi asandı, yoxsa sevdirmək?!
    O hissin önündə hər zaman getmək?!
    Sevdiyin insanı hər an dinləmək?!
    Bu fani həyatı bir addımlamaq?!
    Bu çətin yollarda əlindən tutmaq!
    Birgə getdiyin sevgi yolunda…
    Getmək çətindir, yoxsa aparmaq?!

  • Kişilərin təsnifatı və qadınların ehtiyatda saxladıqları kişilər… 18+

    ge

    Elə bilirsiniz, ancaq kişilər xəyanət edir, ancaq kişilər ehtiyatda adam saxlayır, qara günü üçün, axtarışdadır? Xeyr! Qadınlar da xəyanət edir, ailə və ya münasibətlərdən kənarda da başqa kişilərlə münasibət qurar… Nə tökərsən aşına, o çıxar qaşığına prinsipi…

    Düzdür, heç bir hala, xəyanəti dəstəkləmirəm, amma kişilər kimi qadınlar da axtarışadırlar, ehtiyat variantları olur, “olmadı belə, olsun belə”, “o, olmasın, bu, olsun” şüarı, həyat devizi altında yaşayanlar çoxdur…

    İndiki zamanədə, qadınlarımız da doymurlar, nə gözləri, nə ehtirasları, nə cibləri doymur…

    Düzdür, indiki qadınlarımızı da tam razı salmaq olmur, hey nədənsə narazıdırlar…

    Kişi tiplərini təsnifatlaşdırmaqla, hansı kişilərin ehtiyat variantda saxlanıldığını bilərik.

    Əfəl, sakit kişi tipi- çox darıxdırıcı kişidir, işdən evə, evdən işə, ambisiyasız, arzusu və məqsədi olmayan və heç nəyi önəmli saymayan, sadəcə melanxolik yaşam tərzini yaşayan və ünsiyyətcil olmayan kişidir. Kişi bu cür davrananda, qadın və ailə üzvləri ilə ünsiyyətdə olmayanda, münasibətlər arasında biganəlik və soyuma yaranır. Qadın başını qatmaq, kimin üçünsə maraqlı olmaq, kiminləsə dost kimi olsa da, ünsiyyətdə olmaq, paylaşmaq istəyir, digər bir kişi ilə başlayan dost macəraları sonra sevgiyə, ehtirasa gətirib çıxardır, xəyanət etmə, ailədən kənar münasibətlərin yaranması ilə nəticələnir.
    İntellektual, kitab oxuyan- hey intellektual söhbətlər edir, boşl vaxtında adi məişət söhbəti, xanımıyla ünsiyyətlə olmaq əvəzinə ya kitab oxuyur, ya intellektual oyunlar oynayır, ya dostları ilə -intellekt səviyyəsi uyyğun gələn dostları ilə ünsiyyətdə olur, ailəsindəki qadın onun üçün aşağı səviyyəli, savadsız olur, bu cür qadınla intellektual və hər mövzuda danışmaq maraqsız gəlir, çünki çox zaman onu biliksiz, maraqsız çıxardır, bilik səviyyəsindən narazı qalır. Hətta bəzən ittiham edir ki, ailədə uşaqların təhsili ilə ana bu bilik və savadla məşğul ola bilməz, uşağın savadsız olması ananın genlərindən gəlmişdir, çünki ata-yəni o, çox savadlı, ağıllıdır, ali insanlar qrupuna daxildir. Bu zaman alçaldılmış, aşağılanmış qadın onu anlayacaq və onun səviyyəsində olacaq kimisə axtarır.
    İdmançı, futbolu sevən- ağlı əvəzinə fiziki göstəriciləri və idman formalı gözəl bədəni ilə öyünür, topaza meyllidir, boş vaxtlarında da idmanla məşğul olduğundan, evdə televizorda idman yarışlarına baxıb, şərh etdiyindən, idmandan və idmançılardan savayı danışmağa mövzusu olmayan, yeri gələndə fiziki gücünü göstərib evdə xanımına ağır söz deyib, əl qaldıranlar. Qazandığı pulları pivəyə, idman yarışlarındakı uduş fondlarına xərcləyir. Buna hər qadın səbr etmir, dözmür, belə kişiləri tərk etməyə ehtiyat edirlər, qorxurlar bu cür kişilərdən, kənarda gizli münasibət qururlar, cəsarətli qadınlar isə belə kişiləri sadəcə bir gün tərk edirlər.
    İşgüzar, evdə tapılmayan-o qədər başı pul qazanmağa, müqavilə bağlamaq üçün iş vaxtı bitəndən sonra işdə qalıb işləməyə, işğüzar görüş, şam yeməklərinə, ezamiyyətlərə qarışır ki, evindəki qadınından, onun həyatından, sevgisiz və diqqətsiz qoyduğundan xəbərsiz olur. Qadın kişisi ola-ola kişisizlik sindromu ilə yaşayır, bir müddət onun işiilə və qazandığı çoxlu pullar ilə fəxr etsə də, tənhalığı öz sözünü deyir. Qadın bu cür kişiləri gec-tez tərk edir və ya başqasıyla əvəz edir.
    Avara-işi, gücü olmayan, pul qazanmayan, işə yaramayan və hər şeydən, hər kəsdən narazı, şikayət edən insandır. Bu cür insanlar cinsindən asılı olmayaraq, darıxdırıcı və bezdirici olurlar və tənha qalmağa məhkumdurlar.
    Alfons- son zamanlar çox yayılmış kişi tipidir, xanım işləsin, məni saxlasın, qadını önə verib, özü harınlayan, evdar kişilik edən kişilər əlbəttə ki, çox qıcıq doğuran kişilərdir. Qadın hesabına yaşayan və işləmək istəməyən kişiyə qadınlar hörmət etmir. Bu cür kişilər uğursuz, məqsədsiz, zəif kişilər olduğundan, qadından asılı olduğundan qadını yorur, qadın baha başa gələn və onun puluna görə yanında olan kişiləri axır-əvvəl yola salır və qovur. Bir də var ki, evdə digər kişilər qrupuna aid edilən ərləri tərəfindən “atılan qadınlar” bu cür alfons fırıldaqçı, ovçuların tələsinə düşür, pul müqabilində ərindən ala bilmədiklərini, ərinin yaşatmadıqlarını onunla yaşayır, ondan alır, amma bu da gec-tez onu bezdirir.
    “Əliaçıq”-sadəcə puluna və qadını pulla saxlamasına görə qadınlar bu kişiləri tərk etmirlər, qalan bir işə yaramadıqları, qadını pulla aldıqları üçün qadına münasibəti də yuxarıdan aşağı olur. Bu qadına axır-əvvəl təsir edir və qadın kənarda başqa kişi axtarır. Ehtiyatda başqa kişi olur ki, bunu tərk edən zaman tək qalmasın.

  • KİBATEK – 39 İTALİYADA MÖHTƏŞƏM ƏDƏBİYYAT FESTİVALI

    Türiyənin mötəbər ədəbi təşkilatı sayılan, dünya ədəbi mühitində böyük nüfuz qazanmış, geniş miqyasda tanınıb-sevilən şair, yazar, alim və tərcüməçiləri öz ətrafında toplayan, onların yaradıcılıqlarını beynəlxalq aləmdə təbliğ edən Kıbrıs, Balkanlar, Avrasiya Türk Ədəbiyyatları Qurumunun üzvləri İtaliyada Uluslararası Ədəbiyyat festivalnda bir araya gəldilər. İtaliyanın Pablo Neruda Mədəniyyət Mərkəzinin və KİBATEKin birlikdə düzənlədiyi 39-cu Uluslararası Ədəbiyyat Festivalı dünyanın müxtəlif ölkələrinin – İtaliya, Türkiyə, Azərbaycan, Quzey Kıbrıs Türk Cümhuriyyəti, İraq, Hindistan, İrlandiya, Kanada, Rumınya, Hollandiya, Almanya, Albaniya, Belçika, Filippin, Çili, Bosniya-Hersoqovinya ədəbiyyatçılarını, ziyalılarını İtaliyada bir araya gətirdi. KİBATEK idarə heyəti üzvlərinin 17 fevralda Roma gəzintisindən başlayaraq ölkənin mədəniyyəti və tarixi abidələri ilə tanışlığı dərin təəsüratlarla yadda qaldı. Romanın Kolizey, Vatikan, Fontane Truve kimi dünyanın ən qiymətli mədəni-tarixi abidələrindən sayılan qədim məkanları ziyarət edildi.
    18 fevralda qatarla Romadan Bari şəhərinə gələn KİBATEK heyəti Pablo Neruda Mədəniyyət Mərkəzinin rəsmi nümayəndəliyi tərəfindən böyük hörmət və ehtiramla qarşılandı. Festival iştirakçılarının şərəfinə Taranto şəhərində İtalyan Dəniz Qüvvələri Komandanlığının Circolo Ufficialidə verilən festival açılış ziyafətində müxtəlif ölkələrin ədəbiyyatçıları bir-birilə tanış oldular. Pablo Neruda Mədəniyyət Mərkəzinin prezidenti professor Saverio Sinopoli, onun müavini Maria Miraqlia, KİBATEK-in qurucusu və fəxri başqanı Fəyyaz Sağlam, festivalın bədii işlər üzrə direktoru Massimiliano Raso qonaqları bir-birinə təqdim edərək onlar haqqında verdikləıri məlumatlarla ilkin tanışlığa yardımçı oldular.
    19 fevralda Bari Aldo Moro Universitetində Sala del Centro Polifunziole konfrans salonunda KIBATEK Uluslararası Ədəbiyyat festivalı gerçəkləşdi. Lino Patrunonun aparıcılığı ilə keçirilən festivalda Maria Miraqlia giriş sözü ilə çıxış edərək bu möhtəşəm ədəbi tədbirin keçirilməsi zərurətini yaradan amillərdən bəhs etdi. O, beynəlxalq səviyyədə keçirilən belə tədbirlərin dünyada qlobal problemlərin baş alıb getiyi bir vaxtda daha səmərəli olduğunu, müxtəlif millətlərin ədəbiyyat adamlarının sözə, söz sahibinə sevgisiylə əslində dünyaya barış toxumu səpdiyini vurğuladı. Maria Miraqlia xanım bu festivalın İtaliya-Türkiyə, İtaliya-Azərbaycan, İtaliya-Kanada, İtaliya-Filippin… və eləcə də tədbirə qatılan digər ölkələrlə ədəbi əlaqələrin genişlənməsi baxımından böyük töhfələr verəcəyinə əmin olduğunu qeyd etdi. Bari şəhər Bələdiyyəsinin Mədəniyyət işləri üzrə müdiri Silvio Maselli çıxışında ədəbi əlaqələrin dünya xalqlarının qaynayıb-qarışmasında, bir-birini yaxından tanımasında ciddi önəm daşıdığını bildirdi. Köklü təhsil ənənələri ilə Avropada özünəməxsus mövqeyi olan Bari Aldo Moro Universitetinin rektoru professor, doktor Antonio Felice Urıcchıo Beynəlxalq Festivalın rəhbərlik etdiyi universitetdə gerçəkləşməsindən böyük fəxarət duyduğunu, tələbələrin dünyagörüşünün, mədəni səviyyəsinin yüksəlməsində belə tədbirlərin böyük əhəmiyyətə malik olduğunu vurğuladı. Rektor prof.Antonio Felice Urıcchıo Bari Aldo Moro Universitetinin beynəlxalq təhsil aləmində tutduğu mövqe, başlıca nailiyyətlər, eləcə də universitetin yertləşdiyi şəhər haqqında məlumatlarla qonaqların təsəvvürlərinə aydınlıq gətirdi. KIBATEKin genel başqanı doktor Mevlut Kaplan, Bosniya Hertsoqovinyanın İzmirdəki baş konsulu Ahmet Kemal Baysak, Türkiyənin Brindisidəki baş konsulu Pınar Uğursal Bolognini çıxışlarında bu festivalın dünya xalqlarının təkcə ədəbi əlaqələrinə deyil, bu əlaqələr vasitəsilə bir-birinə siyasi münasibətlərinin də yaxşı mənada dəyişməsinə təsir aspektlərindən söz açdılar. Çıxışlarda KİBATEK – 39 Beynəlxalq Ədəbiyyat Festivalı yalnız söz sənətinin təntənəsi tək yox, həm də insanlığın bayramı kimi qiymətləndirildi.
    Ölkələr adından çıxış etmək üçün yeddi ölkənin iştirakçısına söz verildi. Hindistandan Jernail Singh Anand, Kanadadan Ashok Bhargava, Rumıniyadan Bruma Anka Mihaela, Azərbaycandan dos.dr.Təranə Turan Rəhimli, İrlandiyadan Amy Barry, İraqdan Kemal Beyatlı, Quzey Kıbrıs Türk Cümhuriyyətindən Sevil Emirzade çıxış edərək bu tədbirin müharibələrin tüğyan etdiyi, millətlərarası münaqişələrin getdikcə artdığı bir zamanda nə qədər böyük əhəmiyyət daşıdığını, şeir diliylə, ədəbiyyat sevgisiylə insanlığı bir araya gətirmək kimi müqəddəs bir amala xidmət etdiyini vurğuladılar. İraqlı şair Kemal Beyatlının dünyaya səslənən “Cocuqlar ölməsin!” mesajı bütün salonu titrətdi. Ölkəmizi təmsil edən şair-araşdırmaçı, Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin dosenti, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, prezident təqaüdçüsü Təranə Turan Rəhimli çıxışında bu festivalın Azərbaycan-İtaliya ədəbi əlaqələrinə verdiyi töhfələrdən bəhs edərək festival öncəsi ədəbi tanışlıqlar sayəsində bələd olduğu çağdaş italyan ədəbiyyatından tərcümələr etdiyini bildirdi. O, italyan şairi Maria Miraqlianın şeirlərinin Azərbaycan mətbuatında yayımlanmasını, eləcə də öz şeirlərinin Maria Miraqlianın tərcüməsində İtaliyada italyan və ingilis dillərində çap edilməsini bu əlaqələrin genişlənməsi sahəsində ilkin uğurlardan biri kimi vurğuladı. Festival iştirakçılarının şeirlərini özündə birləşdirən ingilis və italyan dilində şeirlərin və tərcümeyi-hal materiallarının yer aldığı “Poeziya antologiyası”nın da nəşrini ədəbi əlaqələr sahəsində mühüm addımlardan biri kimi dəyərləndirdi. Təranə Turan Rəhimli bu kimi çalışmaların gələcəkdə öz çevrəsini daha da genişləndirəcəyinə, festival iştirakçılarının hər birinin şeirlərinin Azərbaycanda, Azərbaycan şairlərinin yaradıcılıq örnəklərinin isə həmin ölkələrdə nəşrinə əminliyini vurğuladı.
    Bari Aldo Moro Universitetində gerçəkləşən şeir şölənində Leyla İşık, Fəyyaz Sağlam, dr.Mevlüt Kaplan (Türkiyə), Maria Mıraqlıa (İtalya), dos.dr. Təranə Turan Rəhimli (Azərbaycan), Kornelia Marks (Almaniya), Nuri Can (Hollandiya), Sevil Emirzade (KKTC), Ashok Bhargava, Aida Bhargava (Kanada), Pen Pen Bugtong Takipsilim (Filippin), Anka Mihaela Bruma (Rumıniya), Amy Berry (İrlandiya), dr.Jernail Singh Anand (Hindistan), Aron Shele (Belçika), Shqiponja Duro (Albaniya), Kemal Beyatlı (Iraq) şeirlərini səsləndirdilər.
    Tədbirdə KİBATEK qurucusu və fəxri başqanı, TC Dokuz Eylül Univesritetinin müəllimi Fəyyaz Sağlamın “Doğu şeiri – Batı şeiri bağlamında çağdaş Türk şeiri” mövzusunda məruzəsi dinləyicilərin böyük marağına səbəb oldu. Məruzəçi İtaliyanın yerli xalqı etruslarla türklərin kök bağlılığına aydınlıq gətirən məqamlara da toxundu. Festifalın fəxri fərmanlarını iştirakçılara təntənəli surətdə təqdim edən rektor prof.dr. Antonio Fellice Urıcchıoya müxtəlif ölkələrin nümayəndələri öz ölkələrinin simvolik hədiyyələri ilə minnətdarlıqlarını ifadə etdilər. Masaüstü Azərbaycan bayrağını, Bakı-İçərişəhər illüstrasiyalı hədiiyəni, həmçinin “Sevgimden tanıyacaklar” adlı Türkiyədə nəşr olunan kitabını rektora hədiyyə edən Azərbaycanlı şair Təranə Turan Rəhimli belə bir möhtəşəm festivalın gerçəkləşməsində əməyi olan təşkilatlara, eləcə də Bari Aldo Moro Universitetinə dərin təşəkkürünü bildirdi. Bari Aldo Moro Universitetindəki tədbir rektorluğun KİBATEK heyətinin şərəfinə verdiyi ziyafətlə başa çatdı.
    Festival proqramı çərçivəsində hərəkət edən ədəbiyyatçılar İtaliyanın Puliya vilayətində Alberobello kommunasına səyahət etdilər. Alberobello Bələdiyyəsi başqanı Mikele Longo ilə görüşdən sonra qədim nağılvari evlərin yerləşdiyi, dünya turistlərinin axışdığı əfsanəvi Turilli evlərini gəzdilər. Daha sonra isə Martina Francanı ziyarət etdilər. Günün sonunda Crispiano Cty Bələdiyyə başqanı Goffiolio Jppolitonun KİBATEK heyəti şərəfinə Pizzicheridde restoranında ziyafət verdi.
    20 fevralda KİBATEK-çilər Taranto Bələdiyyə başqanını ziyarət etmiş, Tarantonun mədəniyyət işləri üzrə müdürü Ippazıo Stefano ilə görüşmüş, italyan mədəniyyət işçisi festival iştirakçılarıyla yaxından tanış olmuşdur. İtaliya Dəniz Qüvvələri Komandanlığını və tarixən ölkəni yadellilərdən qorumaq üçün mühüm hərbi iqamətgah olmuş əzəmətli Taranto Qalasını (Castello Aronesse) ziyarət edən ədəbiyyatçılar admiral Françesko Riççinin qalanın tarixi, sirli konstruksiyası və hərbi əhəmiyyəti haqqında məlumatlarını böyük həvəslə dinləyiblər. Françesko Riççinin öz işinə sonsuz sevgisini müşahidə edən şaair-yazarlar bir gündə gəzib başa çatdırmağın qeyri-mümkün olduğu böyük qalanın əsas keçidlərini, sirli guşələrini, eləcə də bürclərdə qoyulmuş orijinal Vatikan toplarını geniş və dərin hərbi biliyə malik admiralın sayəsində tanıdılar. İtaliya Dəniz Qüvvələri Komandanlığının verdiyi günorta yeməyi ziyafətindən sonra Taranto gəzintisi davam etdi.
    Bari Aldo Moro Üniversitetinin Taranto korpusunda (Salone Dell universita Degli Studi Vıa Duomu) festivalın qala gecəsi reallaşdı. Foyedə KIBATEK Yayınları tərəfindən nəşr edilən kitablar sərgiləndi. Qala gecəsinin aparıcısı məşhur sunucu Rosaballa De Giorgi festival həyəcanını yüsək səviyyədə ifadə edən nitqi ilə rəğbət qazandı. Tədbirin əvvəlində ödül törənini gerçəkləşdirən festival mənsubları və iştirakçılar KİBATEKin və Pablo Neruda Mədəniyyət Mərkəzinin mükafatları, medalları ilə təltif olundular. Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyini ödüllərini ədəbi əlaqələr sahəsində xidmətlərinə görə Saverio Sinopoli, Fəyyaz Sağlam, Maria Miraqlia, Leyla Işık, Ahmet Kemal Baysak və Massimiliano Rasoya həmin birliyin məsləhət konseyinin üzvü dosent doktor Təranə Turan Rəhimli təqdim etdi.
    Qala gecəsindəki uluslarası şeir şölənində daha çox diqqəti çəkən məqam bu idi ki, festival iştirakçıları şeirlərini öz ana dillərində oxuduqdan sonra həmin şeirlərin italyan dilinə tərcüməsi İtaliyanın tanınmış bədii qiraət ustaları və teatr xadimləri Rosanna Morrigan Papalia, Miriam Linciano, Adriano Calzolaro tərəfindən məharətlə ifa edildi. Qala gecəsini unudulmaz edən təkcə poeziya örnəkləri deyil, həm də italyan balet, rəqs, folklor və musiqi qruplarının ifaçıları oldu. Balet üzrə Avropa birincisi seçilmiş Roberto Di Laura, müğənni Lorenzo Sermon, folklor rəqqası Selva Cupina, trio üzvləri Armonie Esemble, M.Vincen Zo Zecca, Miriam RİZZO və başqaları əsrarəngiz çıxışları ilə Qala gecəsində fərqli ölkələrin iştirakçılarının zövqlərini oxşayıb, zəngin təəssüratarla yaddaşlara həkk olundular. Gecənin sonunda Taranto İncəsənət Liseyinin şagirdlərinin festivala qatılan şairlərin karikaturalarından ibarət maraqlı hədiyyələri təntənəli surətdə təqdim olundu. Festival iştirakçılarının birgə foto çəkdirməsindən sonra Qala gecəsi başa çatdı. Lakin festivalın ədəbi könüllərdəki ömrü hələ çox davam edəcək. Hər bir şairin ədəbiyyata, insana sevgi ilə döyünən qəlbində, ruhunda İtalyan qonaqpərvərliyi və möhtəşəm festivalın son dərəcə zəngin təəəssüratları həmişəlik yaşayacaq.

  • “Bitməyən ömür yolu”

    Fani dünyadakı yerini təzə nəsillərə verib könüllərə köçməsəydi 92 yaşı tamam olacaqdı. Və hələ yaşının, səhhətinin imkan verib-verməməsinə məhəl qoymadan üzərinə götürdüyü neçə-neçə mürəkkəb elmi vəzifənin həllinə çalışacaqdı. Hər gün iş stolunun arxasına keçib bir neçə sətir yazmağa vaxt tapa bilsə, bu bir neçə cümlə ilə də elmimizə əhəmiyyətli, lüzumlu nəsə verəcəkdi. Çünki, o Kamal Talıbzadə idi. Milli ədəbiyyatımızın XX əsrdə yetirdiyi klassik yazıçı, görkəmli maarifçi pedaqoq Abdulla Şaiqin sonsuz sevgi və ehtiramla Müstafa Kamal Atatürkün adını verdiyi böyük oğlu, adına layiq kamalı ilə elmin zirvəsini fəth etmiş, böyüklüyü ilə özü də bir zirvə kimi ucalmış akademik Kamal Talıbzadə.
    2003-cü ildə ədəbi-elmi tədbirlərdən birində onun haqqında xoş məramla deyilmiş bir fikir səslənmişdi: “Bu gün Kamal Talıbzadə yazmır, lakin onun yetirmələri yazır.” Bu qənaət əslində onun Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığı üçün yetirdiyi alimlərin varlığını yada salmaqla yaratdığı elmi məktəbin ənənələrinin yaşayacağına, bilavasitə Kamal Talıbzadənin ölməzliyinə işarə idi. Lakin 2006-cı ilin 20 yanvarında o, dünyasını dəyişəndə – milli tariximiz üçün unudulmaz bir gündə matəmi şəhidlərimizin matəminə qarışanda yazı stolunda gecədən qalan, nə vaxtdı üzərində işlədiyi altı cildlik “Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi”nin cildlərindən biri vardı. Kamal Talıbzadənin vəfatından sonra üzə çıxan, arxivindən tapılan yazıları – həyatının son günlərində dəyirmi masalar, ədəbi müzakirələr üçün qələmə aldığı çıxışları, böyük alim məsuliyyətilə sovet dövründə yazdıqlarına aydınlıq gətirən məqalələri və s. alimin ömrünün son gününədək qələmdən soyumadığını, məhsuldar işlədiyini bir daha təsdiqləyir.
    Hələ sağlığında onu klassik ədəbiyyatşünaslar nəslinin sonuncu mogikanı, elmin patriarxı hesab edirdilər. Kamal Talıbzadə fenomeninin sehrinə düşənlər bunun böyük alim, yaxud möhtəşəm şəxsiyyət amili ilə bağlı olduğunu yəqinləşdirməyə ehtiyac duymasalar da, hamı bu böyük sevgi və rəğbətin mənbəyini bilirdi. Kamal Talıbzadənin böyüklüyü, Kamal Talıbzadə fenomeninin sirri-sehri onun heç bir tərifə sığmayan insanlığı, müqayisəedilməz kübarlığı ilə orijinal elmi təfəkkürünün, yaradıcı istedadının vəhdət təşkil etməsində idi. O, ilk növbədə, mənsub olduğu soy-kökün genetik yaddaşından ruhuna hopan sadə təbiəti, qeyri-təvazökarlığı, yüksək ziyalı etikası, dürüstlüyü, son dərəcə mehribanlığı və insansevərliyi ilə həmsöhbətinin qəlbini qazanırdı. Torpağın bağrını incitməmək üçün ehmalca yeriyən, adamları yormamaqdan ötrü çox sakit, aramla danışan, insanlara rütbəsinə, titul və adlarına görə deyil, istedadına, ləyaqətinə, qabiliyyət və bacarığına, bütövlükdə mənəvi keyfiyyətlərinə görə dəyər verən Kamal Talıbzadə bütün parametrləri ilə klassik ziyalılığın örnəyi idi. O, bütün əcdadlarının ən yaxşı cəhətlərini özündə cəmləmişdi. Babası Axund Mustafa Talıbzadənin müdrikliyini, humanistliyini, xeyirxahlığını, əmisi Yusif Ziyanın hərbçi-siyasətçi təbiətinin ciddiliyini, qətiyyət və prinsipiallığını, əqidəsinə sədaqətini, atası Abdulla Şaiqin mülayim xarakterini, sadəliyini, təvazökarlığını, böyük insanlığını,… sanki son zərrəsinədək əxz etmişdi.
    Buna görə də, bütün mülayimliyinə, həlim xasiyyətinə rəğmən o, elmdə qətiyyətlə öz sözünü deyən, düzgün hesab etdiyi mövqeni prinsipiallıqla müdafiə edən, ədəbiyyatın, nəzəri-estetik fikrin səviyyəsini aşağı salanlara qarşı barışmazlığı ilə ən sərt mövqedə dayanan alim kimi tanınırdı. Onu tanıyanlar təsdiq edərlər ki, Kamal müəllimin üz cizgilərinin mülayimliyi, xarakterinin ipək həlimliyi ilə elmin mövqeyinin müdafiəsindəki sərtliyi, alim ciddiyyətindən doğan prinsipiallığı, qətiyyəti kəskin təzad təşkil edirdi. O, asan anlaşılan, adamlarla tez dil tapan insan kimi nə qədər sadə təbiətli idisə, alimə, elmə münasibətdə bir o qədər ciddi və tələbkar idi.
    Kamal Talıbzadənin çoxillik alim qənaətinə görə elmdə həlli olmayan bir problem yox idi, istənilən elmi problemi həll edə bilən istedadlı tədqiqatçı, yaxud təsadüfən elm cığırına düşən yarıtmazlar var idi. Ümumiyyətlə, həmişə ədəbiyyatşünaslığın ən mürəkkəb vəzifələrinin icrası ilə məşğul olduğu üçün «çətin, mürəkkəb» anlayışı Kamal Talıbzadəyə yad idi. Elm aləminə qədəm qoyduğu ilk vaxtlardan, XX əsrin 40-cı illərindən ədəbiyyatşünaslığın ən çətin və həlli vacib məsələlərini yerinə yetirməklə məşğul olmuşdu. Milli romantizmin və romantik sənətkarların bəraət almasında mühüm rolu olan ilk tədqiqat əsəri «Abbas Səhhət» (1955) monoqrafiyasından başlayaraq ədəbiyyatşünaslığımızın əvəzsiz elmi əsərlərindən sayılan «Azərbaycan ədəbi tənqidinin tarixi» (!984) monoqrafiyasınadək, çağdaş ədəbiyyatımızın və nəzəri-estetik fikrin ən aktual problemlərinə həsr etdiyi tədqiqatlarınadək keçdiyi şərəfli yola nəzər salanda bir daha bunun şahidi oluruq.
    Kamal Talıbzadə yaradıcılığının hər bir uğuru keçmiş sovetlər məkanında ümumittifaq miqyasda maraq (bəzən heyrət) doğurmuş, haqqında dəyərli fikirlər söylənmişdi. Hələ sovet dövründə, xarici ölkələrlə əlaqənin məhdud olduğu vaxtlarda onun alim şöhrəti Şərq və Qərb ölkələrinə yayılmışdı. İtaliya, Hindistan, Bolqarıstan, İran, Türkiyə, Gürcüstan, Latviya, Rusiya, Qırğızıstan, Özbəkistan, Qazaxıstan, Tacikistan və b. ölkələrin ədəbi-elmi ictimaiyyəti Kamal Talıbzadə elmi-nəzəri irsini kifayət qədər yaxından tanıyır və yüksək qiymətləndirirdilər. «Hindistanda Aylıq Dostluq günlərin»də Azərbaycan nümayəndə heyətinin başçısı kimi 10-a qədər şəhərdə ali məktəb tələbələri üçün «Azərbəycan-hind ədəbi əlaqələri», «Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi» mövzularında mühazirələri, İtaliyanın Neapol Şərqşünaslıq Institutunda Azərbaycan ədəbiyyatı tarixinə dair mühazirələri, şərqşünasların Beynəlxalq Ümumdünya konqresində, Puna Universitetində, Türkiyədə keçirilən Birinci Millətlərarası Böyük Azərbaycan Konqresində, Nizami Gəncəviyə həsr olunmuş Beynəlxalq Tehran Konqresində və başqa nüfuzlu elmi tədbirlərdəki məruzə və çıxışları böyük elmi maraqla qarşılanmışdı. Həmin ölkələrin alimləri Kamal Talıbzadənin “Azərbaycan ədəbi tənqidinin tarixi” monoqrafıyasının tək müəllif tərəfindən yazıldığına təəccüblərini gizlətməmiş, bütöv bir elmin çoxmərhələli tarixinin yazılmasını, bir elmi institutun yerinə yetirə biləcəyi bir vəzifəni alimin təkbaşına öz öhdəsinə götürərək fundamental tədqiqat ərsəyə gətirməsinə heyranlıqlarını bildirmişlər.
    Alimin elmi yaradıcılığına belə geniş miqyaslı marağın yaranması həm düzgün mövzu seçimi, həm də qələmindən çıxan hər bir tədqiqat əsərinin monumentallığı ilə bağlıydı. Onun məqalələri də monoqrafiyaları, fundamental tədqiqat əsərləri kimi ciddi məsuliyyətlə yazıldığından bitkin, dolğun təsir bağışlayırdı. Kamal Talıbzadəni böyük alim kimi bir çox dünya ölkələrində tanıdan, sevdirən də məhz bu cəhət idi.
    Kamal Talıbzadə elm aləmində hələ ilk addımlarını elə inamla atıb ki, bu addımların əks-sədasını böyük elm və incəsənət xadimləri də eşidə bilib. Onun haqqında dövrün hansı nəhəng sənətkarı, nüfuzlu tənqidçisi, böyük alimi söz deməyib ki?! Səməd Vurğun, Mehdi Hüseyn, Məmməd Arif, Mirzə İbrahimov, Mir Cəlal, Əziz Şərif, Əhməd Cəfəroğlu… Bu möhtərəm imzalar elbəel, nəsilbənəsil sıralanaraq böyük bir siyahı – unudulmaz adlar şəcərəsi yaradır. Maraqlıdır, hələ çox gənc olan Kamal Talıbzadə yeni başladığı elmi yaradıcılığının hansı cəhətləri ilə bu böyük ədəbiyyatçıların, söz sərraflarının diqqətini cəlb edə bilmişdi? Bu ilk növbədə onun tədqiqatçı cəsarəti, daha sonra müraciət etdiyi mövzunu son dərəcə ciddi məsuliyyətlə işləməsi ilə bağlı idi. Romantizmin ədəbi metod kimi gözdən salındığı, onun ən görkəmli nümayəndələrinin “pantürkist”, “panislamist” damğasıyla həbs olunduğu vaxtlarda o ilk monoqrafik tədqiqatını “təhlükəli” bir mövzuda yazır. Abbas Səhhət yaradıcılığını araşdırır, işə romantik şairin ilk elmi tərcümeyi-halını yaratmaqla başlayıb, bütövlükdə romantik sənətə bəraət qazandırmaqla bitirir. Belə vacib bir elmi missiyanı yerinə yetirməsi, əlbəttə, nəzərlərdən yayınmır, dövrün milli təəssübkeşləri, qədirbilən ziyalıları gənc alimin uğurunu layiqincə qiymətləndirirlər.
    Abbas Səhhətə həsr etdiyi bu ilk tədqiqat əsərinə görə Səməd Vurğun onu böyük ümid verən gənc tədqiqatçı hesab edərək yazırdı: “Kamal Talıbzadənin “Abbas Səhhətin həyat və yaradıcılığı” adlı əsəri həqiqətə istinad etdiyi üçün elmdə daxili bir parlaqlıq əmələ gətirmişdir. О, Səhhət haqqında bir sıra məlum olmayan sənəd və faktları üzə çıxara bilmişdir. Kamalın bu əsəri bizi çox sevindirir.” Mehdi Hüseyn K.Talıbzadəni ədəbi hadisələrə ayıq və tənqidi münasibətinə görə istedadlı ədəbiyyatşünas kimi alqışlayırdı: “Əsərin dili səlisdir ki, bu da dissertasiyaya xüsusi bir parlaqlıq verir. O, ədəbi hadisələrə çox ayıq və tənqidi yanaşa bilmdir. Müəllif mövzu seçməkdə də müvəffəq ola bilmişdir. Dissertasiyanın istedadlı bir tənqidçinin əlindən çıxdığına insan inanır. Müəllif əsərdə mütəqabil əlaqələri də düzgün verə bilmişdir.” Əsəri elmi yeniliyinə, ədəbiyyatşünaslığımıza bəlli olmayan fakt və sənədlərə istinadən yazıldığına görə yüksək qiymətləndirən Cəfər Xəndan qeyd edirdi ki, “Səhhət haqqındakı tədqiqatlarda sənətkarın yaradıcılığı bu vaxta qədər bir tərəfdən izah edildiyi halda dissertant bunu hərtərəfli şərh etmiş, şairin nəsri, şeiri, publisistikası, dramları, elmi-tənqidi məqalələri, tərcümələri, estetik görüşləri və s. haqqında ətraflı məlumat verməyə çalışmışdır.”
    Bu ilk dəyərləndirmə alimi gələcək fundamental tədqiqatlarını yazmağa ruhlandırır. K.Talıbzadənin “Qorki və Azərbaycan”, “XX əsr Azərbaycan tənqidi”, Azərbaycan ədəbi tənqidinin tarixi” monoqrafiyalarının, yüzlərlə məqalələrinin, məruzə və çıxışlarının yaranmasında gərgin alim zəhməti ilə yanaşı, bu ilk ruhlandırmanın, ilk etimadın da payı var. Alimin bütün yazdıqları zaman-zaman dövrün söz xiridarlarının diqqətini ən yaxşı tədqiqatlar kimi cəlb edib. Burada alimin hələ sağlığında haqqında üç fundamental monoqrafiya və yüzlərlə məqalə yazılıb nəşr edilməsini xatırlamaq yerinə düşür.
    Onun təkcə Azərbaycan tənqidinin inkişaf tarixinə həsr etdiyi əsəri 70-80-ci illərdə ittifaq miqyasında ən nüfuzlu alimlər tərəfindən bəyənilib təqdir edilmişdi. Sonralar, 1986-cı ildə bu monoqrafiyanın Dövlət mükafatına layiq görülməsi həmin dəyərləndirmənin yekun göstəricisi oldu.
    Məmməd Arif hələ 60-cı illərin sonlarında əsərin ilk nəşrini – «XX əsr Azərbaycan ədəbi tənqidi» monoqrafiyasını elmi-nəzəri qənaətlərinin ciddiliyi və dəqiqliyi ilə seçilən bir əsər kimi Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığının nailiyyəti hesab edirdi. Məhz həmin əsərin yaratdığı dərin təəssüratla Kamal Talıbzadəyə məktub yazan Mirzə İbrahimov nəhəng əmək sərf edən tədqiqatçının qiymətli bir əsər yaratdığını, çox gərəkli bir iş gördüyünü qeyd edirdi. Mir Cəlal bu əsərdə müəllifin XX əsrin əvvəllərində ədəbi həyatın müstəqil bir sahəsinə çevrilən ədəbi tənqidin ilk tarixini yaratdığını alqışlayırdı. Türkiyəli ədəbiyyatşünas Əhməd Cəfəroğlu bu əsəri türk ədəbiyyatında hələ işlənməmiş ən mürəkkəb problemlərdən birinə həsr edildiyi üçün təqdir edirdi. Əziz Şərif Kamal Talıbzadənin ədəbi tənqidin inkişaf tarixi kimi mürəkkəb bir prosesdən bəhs edən əsərini Azərbaycan filologiyasında ilk və hələlik yeganə təşəbbüs kimi yüksək dəyərləndirirdi. Qeyd etmək lazımdır ki, Kamal Talıbzadənin «Azərbaycan ədəbi tənqidinin tarixi» monoqrafiyası hələ də milli tənqidimizin inkişaf tarixindən bəhs edən yeganə elmi əsər olaraq qalır, həmin kitabın ali məktəblərin filologiya fakültələrində analoqu olmayan dərslik kimi tədrisdə istifadəsi də bunun bariz göstəricisidir. Milli ədəbi tənqidimizin Xətib Təbrizidən Seyid Hüseynə qədərki 900 illik geniş inkişaf tarixini yazan Kamal Talıbzadənin (özü belə fərqinə varmadan) nə qədər mürəkkəb bir elmi vəzifəni yerinə yetirməsi bir daha onunla şərtlənir ki, ədəbi tənqidin Seyid Hüseyndən sonrakı, yəni XX əsrin 20-30-cu illərindən başlayaraq həmin əsrin sonuna qədərki tarixi hələ də yazılmayıb.
    Kamal Talıbzadə elmi yaradıcılığında milli ədəbiyyatımızın və ədəbiyyatşünaslığımızın müxtəlif məsələlərini bu və ya digər dərəcədə işıqlandırıb. Poeziya, nəsr, dramaturgiya, tənqid, yaradıcılıq metodları, ədəbi mətbuat… bütün bunlar Kamal Talıbzadənin fəal tənqidçi, ədəbiyyatşünas münasibəti bildirdiyi sahələr olub. Və bu yaradıcılıq sahələrinin hər birinin düzgün inkişaf istiqamətini müəyyənləşdirmək amalı ilə yazdığı məqalələrində məqsədinə nail ola bilib. Alimin məqalələri içərisində tənqidə dair yazıları xüsusilə diqqəti cəlb edir. Ədəbi tənqidin müxtəlif məsələlərini əhatə edən, məzmunca rəngarəng olan bu məqalələr 1967-ci ildə «Tənqidimiz haqqinda qeydlər» kitabında toplanıb nəşr edildi. K.Talıbzadənin həmin məqalələrində ədəbiyyatşünaslığın bu mühüm sahəsinə həssas tədqiqatçı münasibətini görürük. Burada ədəbi tənqidin qarşısında duran problemlərdən, tənqidin və tənqidçinin başlıca vəzifələrindən bəhs edən müəllif müasir Azərbaycan tənqidçisini belə görmək istəyirdi: «Tənqidçi nadir istedada, gözəlliyi, sənəti duya bilən estetik hisslərə, ədəbiyyatı sevən böyük bir qəlbə malik olmalıdır. Bütün bunlarla yanaşı, həqiqi tənqidçi dövrünün ən irəlidə gedən, geniş dünyagörüşə sahib bir adamı olmalı, dövrün hakim görüşlərini izah və inkişaf etdirməyi bacarmalıdır. Ancaq bu halda o, ədəbiyyata doğru istiqamət verər, tənqidi həqiqi nəzəri yüksəkliyə qaldıra bilər… Orada ki cəsarət yoxdur, orada həqiqi ədəbi tənqid də yoxdur.» (Talıbzadə K. Tənqidimiz haqqında qeydlər. Bakı, Gənclik, 1967, s.165)
    Kamal Talıbzadə bütün yaradıcılığı boyu elmi yaradıcılığın hansı sahəsinə müraciət edibsə, orada təzə söz deyə bilib, ciddi bir elmi yenilik əlavə edib. Ədəbi əlaqələrdən yazmağın hakim ideologiyanın maraqlarına xidmət etdiyi, rus ədəbiyyatının üstün mövqeyini nəzərə çatdırmaq məqsədi güddüyü vaxtlarda Kamal Talıbzadə “Qorki və Azərbaycan” monoqrafiyasında məsələyə tamamilə fərqli prizmadan yanaşır. O, Azərbaycan mühiti və ədəbiyyatının Qorki yaradıcılığında izlərini axtarıb tapır, təkcə Qorkinin Azərbaycan ədəbiyyatına deyil, Azərbaycanın da Qorki yaradıcılığına təsir aspektlərini üzə çıxarır. Bununla da ədəbi əlaqələrin qarşılıqlı bir proses olduğunu yada salır, tədqiqatçıları bu sahəni birtərəfli izah etmək üsulundan imtina etməyə səsləyir.
    Azərbaycan elminin XX əsrin ortalarında yetirdiyi bu böyük ədəbiyyatşünas alim təkcə elmimizin ən nəhəng problemlərinin həllində deyil, ədəbiyyatşünaslığımızın istiqamətləndirilməsində də bilavasitə iştirak edib. Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun rəhbər vəzifələrində çalışdığı illərdə ədəbi-nəzəri elmin inkişafında misilsiz rolu olub.
    …20 yanvarda Kamal Talıbzadənin vəfatının on ili tamam oldu. Bu on il ərzində həmişə yeri göründü. Ədəbiyyat institutunda, Abdulla Şaiqin mənzil-muzeyində, müdafiə şuralarında, mötəbər ədəbi tədbirlərdə gözümüz hələ də onu axtarır. Cismani yoxluğuna inanmaq çətin olsa, da bir ümidlə təsəlli tapırıq: “Əsərləri, tövsiyələri, ondan əxz etdiyimiz ali insani keyfiyyətlər, öyrəndiyimiz elm bizimlədir.” “Nəsimi” kinofilmində məşhur bir fraza var. Fəzlullah Nəimi ustadlarının qətl ediləcəyindən qorxan şəyirdlərinə deyir: “Ölən cismimdir. Mən öz ruhumu çoxdan sizə köçürmüşəm.” Ruhunu ruhumuza köçürən Kamal Talıbzadə də bizimlədir, ruhumuzda, varlığımızda, yazdıqlarımızda, xatirələrimizdədir. Nə qədər ki, yetirmələri həyatdadır, nə qədər ki, Azərbaycan ədəbiyyatşünaslıq elmi yaşayır, Kamal Talıbzadənin də alim ömrü o qədərdir. Bu ömür yolunun isə çox uzun olduğu şəksizdir.

    TƏRANƏ TURAN RƏHİMLİ,
    Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent,
    prezident təqaüdçüsü.

  • Şerare KIVRAK YAĞCIOĞLU.”GAZİ MUSTAFA KEMAL ATATÜRK’Ü ANARKEN ONU ANLAMAK”

    SAYINMUSTEFAKEMALATATURK

    Aramızdan ayrılalı 77 yıl geçmesine rağmen her 10 Kasımlarda yeniden doğan bir liderdir o…
    19. yy sonlarında yetişen güçlü bir Türk aydını, son yüzyılında en büyük dâhisidir. Dünya zor dönemlerden geçerken korkunç hızla ilerleyen batının yani emperyalist güçlerin “Hasta adam” dedikleri imparatorluk üzerindeki çirkin emelleri Mustafa Kemal’in doğuşunu tetikleyen en önemli oluşumların başında gelmektedir.
    O, bir nesil için doğmamıştır. Bir dönem içinde doğmamıştır. O önderliği ile asırlar boyu ulusunun tarihinde yaşatılacak, dünya tarihinde de örnek alınacak bir lider olarak doğmuştur.
    Lider doğan insanların kendilerine has birtakım özellikleri vardır. Bu özellikler Gazi Mustafa Kemal Atatürk ‘ün fıtriyatındaki seçkinliklerdir. O, bu özelliklerini, yeteneklerini bir düzen içerisinde, bir arada işleterek kullanmış ve başarılara ulaşmıştır.
    Onun lider doğuşu; önder oluşu, gerçekçi, yaratıcı, akıl ve ilimci, idealist, ileri görüşlü, birleştirici, bütünleştirici ve dürüst yetenekleri doğuştan getirdiği imandan-imkân yaratma gücünü kuvvetlendirmiştir.
    Mustafa Kemal’in keskin zekâ gücünün yanında son derece engin duygularla dolu bir vatansever olduğunu asla unutmamak gerekir. O, her şeyden önce onurlu bir asker, dahi bir komutandır. Asker oluşunun ona verdiği üstün inandırma gücünü siyasi alanlarda kullanırken başarılı ve saygın bir devlet ve siyaset adamı olmuştur.
    ÖNDER MUSTAFA KEMAL: 1918 yılında savaşın sona ermesiyle parçalanmaya başlayan Osmanlı Devleti artık canlanamaz hale gelmişti. Vatan elden gidiyordu. Kutsal emanetlerimiz ayaklar altında, Fatih Sultan Mehmet Han’ın onlarca şehit verilerek alınışı ile çağı değiştiren İstanbul işgal altındaydı. Kuruluş için harcanan onca reform çabaları da artık sonuç vermiyordu. Bu durum Mustafa Kemal’in yaradılışından taşıdığı önder olma duygularını kamçılamış, ya istiklal ya ölün sözlerini eyleme dönüştürmesine sebep olmuştur. Millet kendi geleceğine kendisi karar vermeliydi artık. Onun önderliğinde birleşen Türk milleti verdiği kurtuluş savaşı sonucu ülkeyi cumhuriyete taşımış, Atatürk ilke ve inkılâpları ilerde taçlanmış bir cumhuriyet yönetimine kavuşmuştur. Mustafa Kemal’in en belirgin özelliklerinden bir tanesi ilim ve akılcı oluşuydu. Bu özelliği onun kişiliğine yol veren en önemli olgularındandı. İlimin sonsuzluğuna inanmış “Hayatta en hakiki mürşit ilimdir.” Özlü sözlerini millete armağan ederken ilke ve inkılâplarına teması olan bu özellik, sistemin de ayrılmaz parçası olmuştur.
    GERÇEKCİ VE YARATICI MUSTAFA KEMAL: O hiçbir zaman akıl ve mantık dışına çıkmamıştır. Yaratıcı sezgisi ile umutsuz durumlarda vatan kurtarmayı başarmış, dâhiyane planlarıyla tarihimize yön vermiştir. Dâhilerin en belirgin özellikleridir yaratıcılıkları. Kimsenin düşünmeyeceğini düşünse bile gerçekleşmesinin mümkün olmayacağını zannettiği eserler vermektedir. Bir dahi olan Atatürk için de en güzel örnek cumhuriyetin ilanıdır. Osmanlının son dönemlerinde cumhuriyet kavramı zaman zaman bilinse de, birçok aydınlar en iyi yönetim şekli olduğunu savunsalar da sonuç alınamıyordu. Kimse cumhuriyetin kurulabileceğini hayal bile edemiyordu. Milletin cumhuriyeti bir anda kucaklayıp bağrına basması Mustafa Kemal’i İDEALİST yapmıştı. Onun başlıca ideali milli birlik içinde çağdaşlaştı. Değerli bir bilim adamımız onun bu yönü hakkında şöyle diyor “Atatürk fiil ile fikir, ulaşılacak hedefte birleştirme maharetiyle, idealizmle realizmle kendi varlığında toplayan kudretli bir devlet adamı ve siyaset üstadıdır. Hiçbir zaman boş ve hayali düşünceler içine girmemiştir. O milletin bağımsız aşkından şüphe etmemiş her zaman milletine güvenmiştir.

    MUSTAFA KEMAL’İN BAŞKA ÖZELLİKLERİNDE: BİRLEŞTİRME BÜTÜNLEŞTİRME ÖZELLİĞİDİR: Türk milletinin milli benliği oluşturularak kazanılan kurtuluş savaşı buna en güzel örnektir. O komutan olarak ordusuyla bütünleşmiş, onun nitelik ve niceliklerini çok iyi öğrenmiştir. O milli ve insani değerleri kaynaştırmış, milleti ulus yapmıştır. Hiçbir zaman vatanı milletten ayrı düşünmemiş, millet aynı ideale bağlı insanların oluşturduğu bir beraberlik ise o insanların üzerinde yaşadığı vatan parçası da kutsaldır. Bölünmez parçalanmaz fikrini her defasında dile getirmiştir. O ulusal birliğe ulusal duyguyla ulusal kültüre en yüksek seviyelerde sahip çıkmasını istemiştir.

    ÖNEMLİ ÖZELLİKLERİNİN BİR TANESİ DE İLERİ GÖRÜŞLÜ OLUŞUYDU MUSTAFA KEMAL’İN: Onun güçlü sezgisi gelecekteki oluşumları ona hissettirmiş olmalı ki, gençliğe hitabesi, tarih sayfalarına altın harflerle yazılmış oldu. Gençlere ufku değil ufkun ötesini görün derken verdiği mesajlar günümüzde ihtiyaç duyduğumuz fikirlerden değil midir? 1932 yılında 2. Dünya savaşının çıkacağını söylerken insanları şaşkınlık içinde bırakan sonuca gelindiğinde ileriyi ne derecede gördüğünü kanıtlamıştır. Mustafa Kemal ileriyi gördüğü müddetçe hedeflerini büyüten bir devlettir.
    Akılcı, ilimci, fenci, insancı, eylemci, bağımsızlık ışığı olan ve emperyalizmin düşmanı olarak bilinen İslam ve İslami değerlerin, aksi yönde kullanımı Mustafa Kemal’i çıldırtan tezgâhlardı.
    Bunun sonucu olarak Atatürk ilke ve inkılâpları doğmuş, insanların müspet ilimlere yönelmesi kaçınılmaz olmuştur.
    Mustafa Kemal’in çok önceden tasarlandığı birbirine bağlı yeniliklerden oluşan tüm güzellikleri, ilkelerden taçlandıran devlet ve siyaset adamıdır. Türk ulusunu hiçbir zaman ırk veya din esası üzerine oturtmamıştır. Yüzyıllardan beri bir arada yaşayan Türk toplulukları, başka ırklarda kaynaşmış birlikte yaşıyorlardı. Bir ayrım asla düşünülmezdi.
    İslamiyet’in tüm değerlerine yürekten derin bir bağla bağlanmış olan Mustafa Kemal milletin temiz duygularının zedelenmemesi için adına LAİKLİK dediğimiz ulusal egemenliği demokrasiyle, özgürlüğü bilime dayalı sosyal ve kültürel yaşamın çağdaş düzenleyicisin cumhuriyetle beraber yürümesini istedi. Bu sisteme göre din ve devlet işleri ayrı olmalı, ayrı düşünülmeliydi. Devletin yönetimi dinsel kurallara göre değil, demokrasi kurallarına göre olmalıydı.
    Böylelikle de laiklik, devletin akla ve bilimin kurallarına göre değil demokrasi kurallarına göre yapılanmasını amaçlarken karşılıklı saygı hoşgörü ve anlayışa katkıda bulunarak ulusal birliğin temelini oluşturuyordu.
    Mustafa Kemal Atatürk insanlara ve onların toplumsal ilişkilerine her zaman önem vermiştir. Onun karşı olduğu taassuptur, gericiliktir.
    Laiklik ülkede çağdaşlaşmayı hızlandırmış, Demokrasiye geçişin de aracı olurken uygarlık, özgürlük ve çağdaşlık ortamlarını doğurmuştur.
    Gazi Mustafa Kemal Atatürk gösterişten hoşlanmayan gerçek bir halk adamıydı. Milletin kendine verdiği serveti kabul etmeyerek, çıkardığı özel kanunla da milletine geri verecek kadar millet sevdalısıydı.
    Hayatı mücadeleyle geçmiş, zorlukları daima bilimsel yollarla çözerken sonuçlarına asla “BİTTİ” gözüyle bakmamıştır.
    “Her güç şey zevklidir.” derken Türk Ulusunun uyuyan cevherini açığa çıkarıp ızdırabın ve acının yaratıcı bir rol oynayacağına inanmıştı.
    Tüm bu saydığımız farklılıklar Gazi Mustafa Kemal Atatürkü dünya devletlerinin liderleri arasında en seçkin yere oturtmuş, ünlü düşünürlere, şairlere ilham kaynağı olmuştur. Onun bağımsızlık sevdası bilim adamlarına, mazlum toplumlara güç vermiş, yeni çığırlar açmıştır.
    Hindistan’ın büyük düşünürlerinden olan Muhammed İkbal Mustafa Kemale duyduğu büyük hayranlığı defalarca dile getirmiş, manzumeleri ile onu ölümsüzleştirmişti. Çünkü o, Mustafa Kemali düşünceleri ile koyduğu hedefleri ile çok iyi anlamıştır.
    Millet olarak bizler de onun evrensel fikirlerini, insanlık adına düşüncelerini, çağdaşlık ve bilimselliğin ışığında anlamalı, anlatmalıyız kuşaklara. Onun ilke ve inkılâplarının sebep ve sonuçlarını öğretmeliyiz çocuklarımıza. Etrafı her dönemde ateş çemberi ile örülü güzel yurdumuzun ve ulusumuzun ufkun ötesini görebilen Atatürk fikir ve düşüncelerine ihtiyacı vardır. Ülkemiz için, dünya barışı için bu gereklidir.
    Mustafa Kemal Türk milletini yüzlerce yıl ızdırap içinde bırakan acı olayların tekrarlanmaması için, Türklüğün yükselip yücelmesi için, çağdaşlaşması için attığı her adımın ancak kendine inanmış gençlerle yaşatacağını biliyordu. O gençliğe inanıyor ve güveniyordu
    Kutsal cumhuriyeti Türk gençliğine emanet etmesi bu inancın ve güvenin bir sonucu değimliydi? Türk genci, Türk gençliği sınırlarının bir metre gerisinde olup bitenlere bakıp her gün bölgemizde tekrarlanan acı olayları değerlendirirken, Atatürk’ün koyduğu sistem ve kuralları daha iyi anlayarak geleceğin Türkiye’sini ufkun ötesine taşıyabilmelidir. Tüm bu özellikler de Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü çok iyi anlamak, çok iyi tanımak ve eserlerini korumakla gerçekleşecektir.
    Zira Atatürk ulusal değer, evrensel kıymettir…

  • “AZERBAYCAN TÜRKLERİNİN MEHMET AKİF ERSOY SEVGİSİ”

    SAYINMEHMETAKIFERSOY

    Prof. Dr. Tamilla Abbashanlı Aliyeva
    Eskişehir Osmangazi Üniversitesi /Öğretim Üyesi
    Sona Çerkez Kuliyeva
    Bakı Devlet Üniversitesi/Rus Dili Bölümü, Öğretim Görevlisi

    Bildiğimiz gibi, Türkiye’nin istiklal şairi Mehmet Akif Ersoy bütün Türk dünyasında olduğu gibi, Azerbaycan’da çok sevilir ve eserleri herkesin diller ezberidir. Bunun kanıtı olarak Azerbaycan Milli Elmler Akademiyası Ord. Prof. Ziya Bünyadov’un adını taşıyan Doğuşünaslık Enstitüsünün İlmi Şurasının kararı ile Bakı’da yayımlanmış Mehmet Akif Ersoy’un Yaratıcılığında İçtimai Problemlerin Bedii Tecessümü kitabını gösterebiliriz. Kitabın yazarı Kafkas Üniversitesinin Öğretim Üyesi Doç. Dr. Seriyye Gündoğdu’dur. Seriye Hanım Azerbaycan’da Türk edebiyatının tanınmasında, tebliğinde büyük emeği olan bilim insanlarından biridir. Kitabın ilmi editörleri Prof. Dr. Gövher Bahşeliyeva, Dr. Elmira Memmedova’dır, kitab hakkında ilmi fikirleri Prof. Dr. Aydın Abıyev, Prof. Dr. Asger Rasulov, Prof. Dr. Penah Halilov yazmışlar.
    S. Gündoğdu kitabın ilk sayfalarında Mehmet Akif hakkında şöyle yazmıştır: “Mehmet Akif Türk gençliğine, vatanı canı kadar sevenlere, aydınlara eserleri ile ciddi etki göstermiştir. Buna göre de şairin şöhreti Türkiye sınırlarını aşarak Türk halkları arasında büyük nüfuz kazanmıştır.”
    Kitaba Azerbaycan’ın çok ünlü Türkologları Prof. Dr. Gövher Bahşeliyeva ve Prof. Dr. Aydın Abıyev önsöz yazmışlar. Gövher Hanım genç bilim insanı araştırmacı Seriyye Gündoğdu’nun konu üzerinde titizlikle çalıştığını, Türk Dünyasının önde gelen şairlerinden olan Mehmet Akif Ersoy’un azatlığın, özgürlüğün sesi olduğunu dile getirmiştir. Aynı zamanda şunu da demiş ki, bu eser Mehmet Akif şahsiyetine sonsuz sevgi ile yazılmıştır, bu sevgi sadece eser müellifinin değil, bütün Azerbaycan Türklerinin şaire olan sevgisidir.
    Mehmet Akif Ersoy hakkında yazılmış bu güzel araştırma hakkında kitabın editörü Prof. Dr. Aydın Abıyev şunları yazmaktadır: S. Gündoğdu M. Akif Ersoy’un yaşamı ve yaratıcılığı hakkında Azerbaycan edebiyatı tarihinde ve Doğuşünaslık bilim alanında geniş, etraflı araştırma yapmıştır. O, şairin edebi, sosyal ve felsefi idealarını ışıklandırmış, yaşadığı dönemin sosyal problemlerine onun münasebetini aydınlatmaya çalışmıştır. S. Gündoğdu M. A. Ersoy’la ilgili Türkiye ve Türkiye dışında yayımlanmış bol malzemeden, edebiyat ilmi ile uğraşan ünlü bilim insanlarının teorik-estetik eserlerinden istifade etse en fazla dikkatini Mehmet Akif’in eserlerine yöneltilmiştir. O Mehmet Akif Ersoy’un fikir ve düşüncelerinden bol bol istifade etmiştir.
    Prof. Dr. A. Abıyev’in fikrince, S. Gündoğdu Mehmet Akif Ersoy hakkında şunları dikkatimize iletmiştir: M. Akif Ersoy hakkında yazılmış bu değerli eser istiklal şairine ithaf olunsa da geniş anlamda XX. asır Türkiye edebiyatının öğrenilmesinde, Azerbaycan-Türkiye edebi ilişkilerinin gelişmesinde önemli kaynaklardan biri olacaktır. Eserde okurların dikkatine sunulan ilmi fikirler ve söylenilen değerli mülahazalar bu kanaate gelmeğe esas vermektedir.
    Bakı’da faaliyet gösteren Kafkas Üniversitesinin Öğretim Üyesi S. Gündoğdu’nun Mehmet Akif Ersoy’un Yaratıcılığında Sosyal Problemlerin Bedii Tecessümü adlı eseri giriş, üç fasıl, sonuç, son söz ve kaynaktan oluşmaktadır.
    Giriş bölümünde yazar eserde değineceği konulardan genel olarak konuşmaktadır: Zengin kültüre malik olan her bir milletin tarihinde ünlü fikir ve sanat adamları olmuştur, Türkiye edebiyatı tarihinde böyle insanlar çoktur. Onlardan biri de vatanı, milleti için canını feda eden azatlık mücahidi şair Mehmet Akif Ersoy’dur. Yazar şairin yaşadığı o dönemin önemli siyasi, içtimaı ve kültürel problemlerini gösteren, karışık bir döneme “şahitlik” eden Safahat eserinden söz açıyor ve diyor ki, edebiyat teorisi ile ilgili araştırmalar yapan bazı bilim insanları bu eseri o dönemin içtimai siyasi manzarasını dolgunluğu ile gösteren manzum roman adlandırırlar. S. Gündoğdu eserinin giriş bölümünde M. Akif’in eserlerini bir bir tahlil ederek onlar hakkında birkaç kelime ile okurlarına bilgi vermiştir. Şairin kaleme aldığı İstiklal Marşı’ndan konuşurken Türk milletinin birlik ve beraberliğinin gayesini, milli mücadelenin ruhunu gösteren eser gibi bizlere takdim ediyor. Müellifin fikrince, M. Akif Ersoy hiçbir eser yazmasaydı bile İstiklal Marşı şiiriyle dünya edebiyatı tarihine altın harflerle yazılabilirdi. M. Akif’in halkı düşünen fikirleri S. Gündoğdu’nun dikkatini celp etmiştir. O şairin bu fikrini esas alıyor:-Gülden, çiçekten aşktan yazmaktansa halka yol göstermek, yaralarına melhem sürmek lazımdır”. Milletini canı kadar seven şair şahsi dertlerini, duygularını kenara atıp halkının derdine derman olmaya çalışıyor. Araştırmacının fikrine göre, Sovyet kuruluşu çökene kadar M. Akif’in yaratıcılığını incelemek yasak idi. Onun azatlık fikirleri Rusya’nın esareti altında inleyenlerin, Rusya’nın esaretine karşı çıkanların ekmeğine yağ sürebilirdi. Ona göre de Azerbaycan’da M. Akif’in eserleri yasak idi. Hatta Sovyetlerin ilk yıllarında Türkiye’ye gelip M. Akif’in konuşmalarını dinleyenler, bu konuşmaları alkışlayanlar Rus şovinistlerinin eliyle buzlu Sibirya’ya gönderildi, komünist terörünün kurbanı oldular. Bunların içinde azatlık idealarını Mehmet Akif’in eserlerinden alarak yola çıkan Hüseyin Cavit, Ahmet Cavat var idi. S. Gündoğdu M. Akif’in Türkiye’nin istiklali ve arazi bütünlüğü uğrunda ölüm dirim savaşında kalemi ve silahı ile ön sıralarda olmasından söz açmaktadır. Şair hem ön, hem de arka cephelerde halkın psikolojisini derinden öğrenmiş, yüzleştiği problemlerin nedenini açık aydın görmüştür. Şair problemlerin hallini İslami ve milli değerlerde görüyordu. Eserlerinin kökünde İslami ve milli değerler olduğu için onun eserleri ve bu eserlerin araştırılması Rusya’da yasaklanmıştı. Hatta şairin kendi memleketinde bile ona kötülük yapanlar olmuştur, onu retorik fikirler yayan, sanatkârlık değeri az olan, zayıf eserler yazan idealist şair demiştiler.
    S. Gündoğdu M. Akif Ersoy hakkında Türkiye’de yapılan araştırmalardan da söz açmaktadır. İlk araştırma eseri şairin sağlığında ışık yüzü görmüştür, bu eser Süleyman Nazif’in “M. Akif – şairin zatı ve eserleri hakkında bazı malumat ve tahkikat” eseridir. Böylece, sıra ile o biri eserlerinin de ismini çekiyor ve birkaç cümle isle eserin içeriğini anlatmaktadır. Örneğin, yazar-şair Orhan Seyfi Orhon’un Mehmet Akif’in hayatı ve eserleri adlanan eseri 1937 yılında İstanbul’da Cumhuriyet matbaasında basılmış, şairi seven okurlara takdim edilmiştir.
    S. Gündoğdu bir önemli meseleyi de dikkatimize ulaştırmıştır. Yazıyor ki, Sovyetler Birliği döneminde ciddi anti-Türk rejimine bakmayarak Azerbaycan’ın bilim insanları hayatlarını tehlikeye atarak M. Akif hakkında değerli eserler ortaya koymuşlardır. O insanlardan bir kaçının ismini söylemek makbule geçer. Örneğin; Ord. Prof. H.Araslı, Prof. Dr. P. Halilov, Prof. Dr. A. Abıyev, Prof. Dr. A. Nebiyev, Prof. Dr. K. Paşayev, Prof. Dr. V. Arzumanlı, Prof. Dr. A. Musayeva,, Prof. Dr. E. Cafer, Prof. Dr. C. Nagıyeva, Prof. Dr. A. Babayev vs. isimlerini söylemek mümkündür. 2005 yılında Türkiyeli yazar A.Tüylü Mehmet Akif’de Sosyal Problemler adlı eserini Azerbaycan Türkçesine çevirerek Bakı’da yayımlamıştır.
    M. Akif hakkında bu değerli eserin Birinci Faslı Edebi-İçtimai Muhit ve Mehmet Akif Ersoy adlanmaktadır. Eser müellifinin fikrince, Mehmet Akif’i daha iyi anlamak için onun yaşadığı döneme gitmek lazımdır. Bu fasılda yazar küçükbaşlıklara yer vermiştir. Örneğin Şairin hayatı, Edebi-İçtimaı Muhiti; bir de Şairin Yaratıcılığı.
    İlk küçükbaşlık altında verilen malumatta şairin hayatının en ince detayları ile tanış oluyoruz. Şairin annesi, babası yaşamı, ilk eğitimi vs.
    S. Gündoğdu’nun M. Akif’in yaratıcılığından söz açarken onun eline kalem alıp ilk eserlerini yazmasından konuşmuş ve demiş ki, şair ilk şiirlerini 17 veya 18 yaşlarında kaleme almıştır. Edirne’de baytarlık müfettişi olarak işe başladığında ilk gazellerini yazmıştır. Şairin ölümünden sonra yapılmış araştırmalarda yazılır ki, onun birçok şiirleri Safahat’a salınmamıştır. Araştırmacı S.Gündoğdu’nun yazdıklarından belli oluyor ki, Mehmet Akif ilk şiirlerini yazarken Bağdadi Ruhi’den etkilenmiş, Fars şairleri Sadi ve Hafız’ın, Türk şiirinin önde gelen isimlerinden olan Muallim Naci ve Abdulhak Hamit’in yaratıcılığına özel bir ilgi göstermiş, özel ve dini duyguları ifade eden şiirler yazmıştır. Yazar M. Akif şiirinin halk arasında bu kadar sevilmesini şöyle dile getirmektedir: “M. Akif azim ve metanet sahibi, korku bilmeyen, oldukça mütevazı bir insan idi. Kendisini göze sokmayı bilmezdi, sözü ve ameli aynı idi. Yalanı sevmezdi, yalancılara karşı mücadele ederdi. Onun bu karakterini Safahat eserindeki Asim şiirinde görmekteyiz:
    Zulmü alkışlayamam, zalimi asla sevemem,
    Gelenin keyfi için geçmişe kalkıp sövemem.
    Biri ecdadıma saldırdı mı, hatta boğarım.
    -Boğamazsın ki,
    Hiç olmazsa yanımdan kovarım…

    Seriye Hanım Safahat’ın birinci cildinin edebiyat âleminde çok ses getirdiğini söylemiş ve bu hakta geniş makale yazan H. Sübhi Tanrıöver’in makalesinden söz açmıştır: “Safahat’ın en büyük değeri bize hasretini çektiğimiz benliğimizi göstermesidir.”.S.Gündoğdu Akif’in 1914 yılında Belin’e gedmesinden, o seyahatle ilgili notlarından, Doğu ile Batı hayatının özelliklerini mukayeseli şekilde anlatan “Berlin Hatıraları” eserinden söz açmıştır. Yazar şairin Berlin’den sonra Mısır’a seyahatinden, onun Hz. Muhammet Peygamber’in mezarını ziyaret etmesinden, şairin kaleme aldığından söz açmıştır. Bu bölümün sonunda S. Gündoğdu ölmez şairin edebiyat hakkında her dönem için önemli olan fikirlerini dile getirmiştir: “Edebiyat bu gün için içtimaiyatın gözünü açacak, ahlakını süsleyecek, bize edep dersi verecek özellikte olmalıdır. “ Kitabın yazarı M. Akif’in fikirlerine uygun olarak bu cümleleri dile getirmiş ve bununla da “Şairin Yaratıcılığı” bölümünü şöyle toparlamıştır: “Edebiyat “edeb” sözünden geliyor, bir terbiye aracıdır. Millet kendi şairinden çok şey umuyor. Eğer şair milletin derdini dile getirmezse, halkın derdiyle ağlayıp sevinci ile gülmezse böyle şairin yaratıcılık ömrü kısa olur. M. Akif’in bütün Türk Dünyası tarafından sevilmesinin sebebi de onun millet aşkı ile yanıp tutuşması olmuştur.
    S. Gündoğdu’nun eserinin 2’ci bölümü İçtimai Problemlerin Koyuluşu ve Edebi Yönden Araştırılması adlanmaktadır. Seriye Hanım bu bölümü aşağıdaki başlıklar halında vermektedir: 1. Eğitim meseleleri; 2. Cemiyette manevi değerler; 3. Avrupa ve Avrupa “kültürüne” münasebet; 4. Savaş ve milli mücadelenin edebi yönden tahlili; 5. Devletçilik ve Devlet idaresi.
    Yazar şairin eğitim hakkındaki fikirlerinden konuşurken onun dediği ölmez fikirlere müracaat ediyor: “Maarif… Maarif… Bizim için başka bir çare yoktur. Eğer yaşamak iste yirikse her şeyden önce maarife bakmalıyız. Dünya da maarifle, din de maarifle, ahret de maarifle. Her şey maarifle bağlıdır. Yazar diyor ki, M. Akif’in altıncı kitabı olan “Asim” eserinde onun ilme, maarife, irfana verdiği değer göz önündedir:
    Doğrudan doğruya Kur’an’dan alıp ilhamı,
    Asrın idrakine söyletmeliyiz İslam’ı.

    Kitap yazarının fikrince şair milli mücadele yıllarında halka hitap ederken, camilerde vaazlar verirken, yazdığı şiir ve makalelerde maarifçiliğin ne kadar önemli olduğundan söz açmıştır. Şaire göre, ilimsiz ve cahil milletin geleceği yoktur.
    Mehmet Akife sevgi ve saygı yazılmış bu kitabın şairin eğitime verdiği değerle bağlı bölümünde önemli meselelere dikkat yetirilmiştir. Örneğin: aile-mektep-çocuk üçlüğü içerisinde geçirilen telim-terbiye meselesi. M. Akif’e göre çocuğu eğitmek küçük yaştan başlamalıdır. Şair cemiyetteki cahilliğin nedenini okulların yetersizliğinde görüyordu. Şair milletin cehaletten kurtulmayın yolunu ilimde ve öğretmende görüyordu. Şaire göre, öğretmen milleti ileriye götüren güçlü bir ordudur. Okulları dikkatten kenarda kalan, öğretmeni zayıflayan, ihtiyaç içinde yaşayan millet uçuruma yuvalanmaktadır. Şair diyor k, okul ve öğretmenlerin vazifesi öğrencilerine ilim vermektir. Kitabın yazarı M. Akif’in eğitim meseleleriyle bağlı fikirlerini ele alırken şairin aydın ve halk fikirlerine de dikkat yetirmiştir. M. Akif’e göre aydın fikirli insanlar halka onun anlaya bileceği şeylerden konuşmalı, onun duygu ve düşüncelerini ezip geçmemelidir. Kitapta şairin bu fikirlerine önem verilmiştir: Bizi kurtaracak yegâne çare maariftir, gerçek ve hakiki maarif. Ülkemize bun u getire bilsek, o zaman kurtuluruz. Maalesef, maarif ülkemize giremedi. Cahil halk yazıp okuyamıyor, yazıp okuyanlar ise ne dünyaya, ne de ahrete yaramayan bir sıra teori ile uğraşmaktadır”.
    Eğitim meselelerinden konuşan M. Akif bu işte komşu ülkelerin tecrübesinden söz açmayı da unutmuyor. Örneğin; Rus milletinden konuşurken onların ne kadar çalışkan olduğunu, Rus aydınlarının halkın menafiyi uğrunda gördükleri işlerden konuşmuştur. M. Akif’in aydın ve halk fikrinden yola çıkan S. Gündoğdu burada da M. Akif’in Rus aydın fikirli insanlarından örnek getirdiğini söylemiştir ve onun bu fikrini aşağıdaki gibi özetlemiştir: “M. Akif’e göre Rus halkının yüzde yetmiş faizi okuma-yazma bilmiyor, ama Rusya’daki aydınlar ısrarla halka taraf yönelmiş, onlarla yakından ilgilenerek sosyal bütünlüğü korumak yönünden halkı bilgilendirmeğe çalışmışlardır. Sonuçta Rus halkında belli bir ilerleyişin oluştuğunu, durumun değerlendirile bilecek bir duruma geldiğini söylemiştir.” M. Akif’in fikrince, ülkesinde aydın fikirli insanlar halkı göz ardı ederek faaliyet gösterir. Onun fikrince, halk için yazılan eserler başa düşülür şekilde yayımlıyor, halkın eğitim alması için istenilen yardım gösterilmiyor, aydınlar toplumun duygularına tercüman olamıyorlardır.
    S. Gündoğdu M. Akif hakkında yazdığı eserinde şairimizin cemiyetteki manevi değerlere münasebetini bildiren fikirlerine de yer vermiştir. Kitap yazarının fikrince, M. Akif “Fatih Kürsü” eserinde ahlak, marifet, fazilet konularını daha dolgun, ardıcıl şekilde göstermiştir. M. Akif ahlakın ve faziletin kaynağını dinden görmektedir. M. Akif’e göre, milletleri yaşatan esas amil milli ahlakı besleyen milli ruhtur, eğer ahlak çökerse millet mahıv olur. Şaire göre, cemiyette negatif hallerin çoğalması, cahillerin çoğalması ile ilgilidir.
    Kitap yazarının fikrince, M. Akif cemiyetteki manevi değerlerden konuşsa da kendisi de manevi yönden zengin bir insan olmuştur. Şair vefat eden arkadaşının beş evladını kendi evlatlarından ayırmamış, onları büyütmüştür. Bir de “İstiklal Marşı” için aldığı parayı kimsesiz çocuklar vakfına hediye etmiştir. Bunlar M. Akif’in manevi yönden ne kadar temiz bir insan olduğunu kanıtlamaktadır.
    M. Akif hakkında Azerbaycan’da basılmış bu kitaptan okuyoruz ki, şair cemiyetin temeli olan aile hayatına büyük önem vermiştir. Ona göre, mutluluk ve rahatlık yalnız aile hayatında mevcuttur. S. Gündoğdu şairin aile münasebetlerine, kadın hukukuna ithaf olunmuş eserlerinden söz açmaktadır. Kadının dövülmesini, boşanmamı “Emri İlahi” olarak kabul edenlere karşı çıkmakla cemiyeti kurtarmaya çalışan M. Akif kadına yüksek değer vermiştir.
    S. Gündoğdu’nun kitabının 2’i faslındaki bölümlerden biri de M. Akif’in Avrupa ve Avrupa “kültürüne” karşı münasebeti adlanır. Seriye Hanım asıl konuya –yani M. Akif’in Avrupa ve Avrupa “kültürüne” karşı münasebeti adlı konuya girmeden önce o dönemin Türkiye’sine kısa bir seyahate çıkıyor ve şunları dile getirmektedir: “Osmanlı İmparatorluğunun zayıflaması Avrupa’yı çok sevindirdi. Bir zamanlar Osmanlı padişahlarını gezdiren atların üzengisini öpmeği kendine şeref bilen Avrupalılar bu gün onun karşısında güçlü biri gibi durmuştur. Osmanlı Padişahının bir işaretinden korkuya düşen Avrupa kralları şimdi Osmanlı’nın zayıfladığını görüp onun iç işlerine müdahile ediyordular. Şimdi Avrupa’nın karşısında güçlü Osmanlı yok idi. “Medeniyet” maskesi altında “Savaş labüttür”, “Güçlü zayıfı ezer”, “Medeni milletler böyle olmalıdır” vs. siyasi sloganlar altında dünyanın dört yanında soykırımlar yapıyordular”. M. Akif Avrupa’nın İslam ülkelerindeki bu zulme karşı “Hakkın Sesleri” adlı kitabında hak sesini yüceltmiştir. Şair Fransızlarla savaşan Almanların çalışmakla uğur kazandığını ve bunun aynı zamanda halkla aydın fikirli insanların sağlam münasebet sonucunda olduğunu dile getirmiştir. S. Gündoğdu yazıyor ki, M. Akif ilim ve teknolojiden konuşurken ilkin olarak milli ruha üstünlük vermiştir. Bu hakta o Japonların gördükleri işlere değer vermiştir. Şairin fikrince, Japonlar Batının elim ve teknolojisinden istifade etmişler, fakat taklit etmemişler. Onlar bunu manevi değerlerine esaslanarak ona uygun şekilde hayata geçirmişlerdir. Şair “Süleymaniye Kürsüsünde” adlı eserinde Japonların uğur kazanmaları ile eşit olarak Türklerin geri kalmalarının nedenini de açıklamıştır.
    S. Gündoğdu’nun kitabında M. Akif’in bu günle çok sesleşen bir bölümü de var. Rusya’nın elinin altında inleyen Müslümanların durumu. Kitabın yazarı şunları söylemektedir: Şair “Süleymaniye Kürsüsünde” adlı eserinde vaizin dilinden Rusya’yı tasvir etmiştir. Düşünen başlar kesilir, “medeni” Avrupa ise görmemezlikten geliyor. Bütün bunları M. Akif manzum şirinde böyle ifade etmektedir;
    O zaman Rusya’da hâkimdi yaman bir tazyik,
    Zulmü sevdirmek için var mı ya bir başka tarik?
    Düşünen her kafanın mutlak ezilmekti sonu!
    Medeni Avrupa bilmem, niye görmezdi bunu?

    Evet, bu mısralar içimizi sızlattı. “Medeni” Avrupa bu gün Müslümanların, Türklerin hem sevinçli, hem kederli günlerine karşı sorumsuz olmaları bizi çok üzdü. Hocalı soykırımı Avrupa’nın umurunda değil, ama Avrupa Ermenilerin olmayan soykırımına “gözyaşı” dökmektedir. Keşke Mehmet Akif yasasaydı ve bunları görseydi…
    M. Akif’e ithaf olunmuş bu kitapta M. Akif’in yaratıcılığında savaş ve milli mücadelenin edebi yönden yansıması da vardır. Şaire göre, Osmanlı toplumunu sosyal çöküşe uğratan faktörlerden biri yoksulluk ve bir de devleti zayıflatan savaşlar idi. Birinci Dünya Savaşı, Balkan Savaşı vs. felaketler şairin şiirlerinde gösterilmiştir. Bildiğimiz gibi, 1914 yılındaki I.Dünya Savaşında Osmanlı Devleti zorla savaşa sürüklenmişti. Bu fırsatı elinden kaçırmayan Rusya Doğu Anadolu’ya hücum ederek orada çok yerleri işgal etti. Batı Devletleri de Rusya’dan geri kalmadılar, onlar da Çanakkale Boğazına girmeğe çalıştılar. 1918 yılında Mondros sözleşmesi ile Osmanlı İmparatorluğu çöktü. O günlerde Prof. Dr. M. Ergin yazıyordu: Kılıcın simgesi şanlı Türk Ordusu adına Anafartalar kahramanı Mustafa Kemal Atatürk, kalemin simgesi ise “Şehitler Destanı”, “Çanakkale Destanı” ile Mehmet Akif idi. S. Gündoğdu yazıyor ki, o zorlu günlerde Mehmet Akif Batıcıları, İslamcıları, Türkçüleri ve bütün aydınları milli birlik uğrunda birleşmeğe çağırıyordu. O günlerde M. Akif o günlerde Osmanlı’nın acı günlerini kaleme alıyordu. Şair yazıyordu ki, Osmanlı yeni ayrılmış balkan devletlerine mağlup olmuş, o günlerde Rumeli adlanan topraklarda yaşayan binlerce Türk’e soykırım yapılmıştı. O günlerde Vardar nehrinin suları kandan kıpkırmızı idi. Dağlar, taşlar “kırmızı ufukların altında her şey kıpkırmızı idi”.
    O günlerde Sırplar, Hırvatlar camileri hayvan ahırına çevirir, binlerle Müslüman Türkünün imzasını taşıyan şah eseri yok ediyordular. Balkanlardaki dehşete sabır edemeyen Mehmet Akif “bu insanlık dramını” yürek ağrısı ile kaleme almıştır. M. Akif hakkındaki kitabın yazarı S. Gündoğdu XX.asrın başlarında Balkanlarda Türklerin başına getirilen bu olayları XX. Asrın sonlarında Karabağ’da yaşayan Azerbaycan Türklerinin başına getirilen olaylarla karşılaştırır. Biz de ona cevap olarak diyoruz ki, her zaman M. Akif’in dediği gibi, Batılıların kışkırtmasıyla başlayan bu olaylar Her zaman Türklerin faciasıyla sonuçlanmıştır, her dönemde de Batı bu olayları kenardan sakince seyir etmiş, müdahile etmemiş, bir kelime de söylememiştir.
    M. Akif ise bu olaylara sorumsuz kalmamıştır, yaşasaydı bu gün de kalemini kalbinin kanına batırarak ülkesinin ve Türk Dünyasının derdini dünyaya iletirdi.
    Seriye Hanım Çanakkale müjdesinin alan M. Akif’in sevincini güzel, anlamlı cümlelerle ifade etmiştir. Yazar der ki: “Çanakkale Destanı” eseri bu savaşta şehit ve gazi olan askerlerin hatırasına yüceltilmiş en büyük abide idi:
    -Ey şehit oğlu şehit, isteme benden makber,
    Sana iki aguşunu açmış duruyor Peygamber!

    M. Akif hakkında bu değerli eseri yazan S. Gündoğdu şairin İstiklal Marşı’ndan söz açarken şunları söylemektedir:-Bu eserde köke bağlılık, birlik, hem fikir olmak, Türk-İslam maneviyatı, vatan, millet, bayrak sevgisi vardır.
    Yazar M. Akif’in devletçilik ve devlet idaresi fikirlerini bir başlık altında toplamıştır. Şairin bu mefhumlar hakkında fikirlerini anlatırken yazar şairin Kuranı Kerim’deki devletçilik ve devlet idaresi hakkındaki fikirlerine istinat etmiştir. Şair devletten konuşurken devlet başçısının en önemli vazifelerinden olan adaletin yerini bulmasından konuşmaktadır. Gündoğdu yazıyor ki, M. Akif “Asim” mesnevisinde şunları yazmaktadır: Sadece idarenin başında duran insan dürüst olmamalıdır, etrafındaki insanlardan da bunu talep etmelidir. M. Akif’in fikrince, devletin temel görevlerinden biri de vatandaşlarının kanuna uygun davranmaları için şerait yaratması, cemiyete zarar veren şahıslar hakkında gereken hukuki tedbirler görmesidir.
    S. Gündoğdu’nun M. Akif hakkında yazdığı eserinin son bölümü M. Akif’in İçtimai-sosyal Konulu Şiirlerinin Sanatkârlık Özellikleri hakkındadır. Yazar bu fasılda ilk önce şairin şiirlerinin içerik, forma ve türlerinden, İstifade ettiği aruz formalarından, Dil ve üslup özelliklerinden sohbet açmaktadır.
    Seriye Hanım ilk önce şairin “Sanat cemiyet içindir” fikrine önem vermiş, şairin sözleriyle bu fikri bir daha onaylamıştır: “Cemiyete, insanlara hayır vermeyen sanat yerin dibine batsın”. S. Gündoğdu der ki, şair ömür boyu bu düşünce ile yaşamıştır, aynı zamanda şair edebiyatın cemiyetteki rolünü yüksek değerlenmiş, onun etki gücüne inanıyordu. M. Akif’e göre, konunun seçilmesi ve düzgün istifade edilmesiyle beraber fikrin etkili tasviri de yaratıcılığın önemli şartlarından biridir. Tasvirlerde esas maksat olayı eşyalar aracılığı ile vermektir. Örneğin, dilencinin sefaletini göstermek için o zavallının evindeki bütün çıplaklığı ile merhamet uyandıracak ne kadar eşya varsa onları göstermek daha etkili olacaktır.
    S. Gündoğdu’nun fikrince M. Akif eserlerini en çok sevdiği aruz vezninde yazmıştır. M. Akif’in şiirlerinin dil ve üslup özelliklerinden konuşan S. Gündoğdu bu konu ile ilgili şunları yazmaktadır: M. Akif’in yaratıcılığında Türk dili bütün güzelliği ile öz aksini bulmuştur. M. Akif Türk dilini aruza en mükemmel uygunlaştıran sanatkâr idi. M. Akif dilde sadelik taraftarı idi. İlk şiirlerinde Arap, Fars kelimeleri kullansa da çağdaş şairlerden farklı olarak şiirlerini halk arasında istifade olunan konuşma dilinde kaleme aldığını görmekteyiz. Aynı zamanda M. Akif büyük sevgi ile ömrü boyu sanat felsefesine sadik kalmış, şiirlerinde işlediği bedii ifade vasıtalarının tabii ve gerçekliğe uygun olmasına çalışmıştır. O eserlerinin daha etkili ve güzel olması için bedii ifade vasıtalarından maharetle istifade etmiştir.
    Genç araştırmacı Seriye Gündoğdu Türk Dünyasının büyük şairi Mehmet Akif’e sevgi ve saygı ile yazdığı bu eser üzerine çalışırken çok sayıda çeşitli dillerde edebiyattan istifade etmiştir. O Azerbaycan ve Türkiye Türkçesiyle, Rus ve İngiliz dillerinde çok sayıda edebiyattan kaynaklar almıştır. Eserin sonunda M. Akif’in hayat ve faaliyetini aks ettiren resimler de vardır.
    Sonuca gelmeden onu da diyelim ki, Bakı’da faaliyet gösteren Kafkas Üniversitesi 2013 yılının Mayıs ayında Türk Dünyasını Işıklandıranlar: M. Akif Ersoy ve Hüseyin Cavit konulu Uluslararası sempozyum düzenlediler, o sempozyuma dünyanın dört tarafından Mehmet Akif Ersoy ve Hüseyin Cavit sevdalıları gelmişti. Bu sempozyum bir daha kanıtladı ki, Azerbaycan Türklerinin M. Akif’e dünya boyda sevgisi ve saygısı vardır. Sempozyumun düzenlenmesinde Mehmet Akif Ersoy kitabının yazarı Dr. Seriye Gündoğdu’nun büyük emeği vardır.
    Eserin “Sonuç” bölümünden sonra “Son Söz Yerine” isimli yazını Dr. Raşit Tahmezoğlu yazmıştır. Bilim insanı Mehmet Akif’ten sevgi ile konuşuyor ve bunları dile getirmektedir: Azerbaycan okurları M. Akif’i şimdiye kadar “İstiklal Marşı” şairi gibi tanıyordularsa, Türkoloji’mize kazandırılan bu eser sayesinde Mehmet Akif’e Safahat ışığında bakacak, onu saygı ile anacaklar. Bu sevginin yolu ebediyete kadar uzayacaktır.
    Biz de bu fikirlere ortak olduğumuzu söylüyoruz ve diyoruz ki, öyle eserler Türk dünyasını kaynaştıracak, dünyada yaşayan Türklerin kalbinde Mehmet Akif’e büyük bir sevgi ateşi yakacaktır. Ne kadar ki, Türk Milleti var onun büyük şairi, azatlık mücahidi Mehmet Akif Ersoy da vardır. Artık Mehmet Akif Azerbaycan Türklerinin de evladıdır, o Azerbaycan şairidir.

  • Vətən həsrəti dediyim…

    Vətənindən qaçanları, qaçmaq istəyənləri, qərib ölkələri üstün bilib, vətənini aşağılayanları anlamıram… Vətənini sevən insan vətən həsrəti, acısının nə qədər ağır, ağrılı, dərdli olduğunu anlayır…

    2 il vətənimdən uzaq yaşadım… Bilirəm, nədir ayrılıq, vətən həsrəti…

    Vətən həsrəti qərib ölkədə nə qədər səni qəbul etsələr, sevsə də qəriblilər səni, özünü yad hesab etməkdir…

    Vətən həsrəti doğma dilində danışmaqdan məhrum olmaq deməkdir…

    Vətən həsrəti vətənində yaşadığın hər anı yada salmaq, xəyallarında yenidən yaşamaqdır…

    Vətən həsrəti milli yeməklərin üzünə həsrət qalmaqdır…

    Vətən həsrəti doğma torpağının dənəsinə həsrət qalmaqdır…

    Vətən həsrəti hər gün vətənə bir gün dönəcəyinin həsrət dolu ümidi ilə yaşamaqdır…

    Vətən həsrəti vətənində son dəfə əzizlərinlə vidalaşmağı və vətənində ölməyi arzulamaqdır…

    Vətən həsrəti üzdə gülmək, gözdə yaşamaqdır vətən sevgisi və həsrətini…

    Vətən həsrəti yuxuya getməməkdir, gözlərə güc salıb, hər gecə yuxuya ağlayaraq getməkdir…

  • Yalçın YÜCEL.Muhteşem şiirler

    175054_178868168822977_4360000_o

    Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temssilcisi

    BAYRAMDA AÇAN ÇİÇEKLER

    Her bayram
    Çocukluk günlerim gelir karşıma
    Anılarım kokar burnuma
    Fırından yeni çıkmış
    Ekmekler gibi

    Başucumda
    Birlikte yattığımız o siyah ayakkabılar
    Başlarını uzatıp bakışırlar sanki
    Eski bir dost gibi gözleri

    Her bayram
    Nice sevinçlerim
    Fırlayıp kalkarlar yataklarından
    Dağlara öte koşarlar
    Tutarak duygularımın elinden

    Böyle bir bayram vardır içimde yaşayan
    Barış ve sevgiyle kol kola
    Dışları süslenmiş insanlardan uzak
    Böyle bir bayram işte

    Bilebilir misiniz ki
    Hangi yoksul nasıl güler
    Nasıldır düşünce sofraları
    Sözcükleri belki de bir dilenci gibi dökülür

    Böyledir bendeki bayramlar
    İçtiğim su gibi olsun isterim
    Kandırsın beni bir güzel gibi
    Çekiştirsin dostluğun sıcaklığına

    Dargınlık yok diyor yaratan da
    Nedir o zaman içimizde yatan o karanlık
    Belki öbür bayram, ya da öteki diyorsun
    Yaşayacak mısın ki, ne kadar daha, ne kadar?

    SEVDİM Mİ

    Ben seversem, tam severim
    Acıkmış bir çocuğun ısırması gibi,
    Tırmanışı gibi bir dağcının,
    Özgürce koşar şu bendeki yürek.

    Sevdam desen,
    Derin izler bırakıp da geçer.
    Yeter ki, sevsin bu gönlüm,
    Mayhoş bir durum alır yaşamım.

    Dost deyince de böyleyimdir,
    Tam isterim bu duyguyu.
    Ne bir yaprak gibi büzülsün,
    Ne de kaçıp gitsin gerçeklerden.

    Bu yüzden belki de,
    İşte bu yüzden, pek dost tutamam.
    Yüzler maskeler gibi sahteleşir karşımda,
    Ararım, hiç değilse, bir iki insan.

    Ben seversem, tam severim,
    Çalarım kapısını, hem de sertçe.
    Sözcüklerim, durgun bir su gibi dökülür içimden,
    Yüreğim, bir sofra gibidir açılır.

    Bilirler ki,
    Sevdam sevdikçe büyür benim.
    İçimde ise geçilmez bir orman vardır,
    Böyle severken, tam severim.

  • Yalçın YÜCEL.Muhteşem şiirler

    175054_178868168822977_4360000_o

    Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temssilcisi

    NE DİYEM

    Çocukluğumu daha yaşamadan
    Zaman çekiştirdi tutup elimden
    Hızlı bir tren gibi geçti günler
    Dönüp de bakmadıysa bir
    Şimdi günlere ben ne diyem?

    Gül tomurcukken bir gelin gibidir
    Duvağını biraz açsa solgunlaşır yüzü birden
    Çok sürmeden de dökülür yaprak yaprak yerlere
    Ne desem ki, gül fidanı bu
    Hep öylece kal diyemem ki

    İnsan demişiz, akıllı bir canlı
    Niyedir öyleyse yüreklerden dökülen bu kötülük
    Bunca savaş, bunca acı
    Ben de bir insanım işte
    Şimdi sana ne diyem?

    Çöl yağmura hasret
    Yağmursa çöle
    İnsan sevgiye
    Sevgi kavuşmaya
    Düşünüyorum da, hangisine ne diyem?

    Şu koca evren ne gizemlerle dolu
    Hangisini gördün ki, hangisine ulaştın
    Gerçek olan var ki, tanıyabildin mi kendini önce
    Dünyanın malı senin olsa ne çıkar
    Ne diyem, bilmem ki şimdi?

    KALEM YAZARSA

    Bu gece
    En acılı sözcüklerim dökülecek kalemimden
    Mısralar
    Üşüdüğünü duyacak belki de ilk kez

    Bu gece
    Ya da sonra ki
    Çalacak kulak kapımı
    Ürkek bir ceylan gibi sesin

    Ellerin
    Yeniden yoklayacak
    Yürek cebindeki sevdanı
    Ve saçılacak her yana, üzüm taneleri gibi duyguların

    Demiştim
    Bir başka yazacağımı bu gece
    Adını bir başka koyacağımı
    Bir başka bu gizil sevginin

    Bir başka demiştim
    Bu gece bir başka
    Kalemimden anlamıştım bunu
    Ortalığın bu kadar karışacağını da bilemedim

  • Harika UFUK.Muhteşem şiirler

    huh

    Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temssilcisi

    Aşkımızın Damgası

    Öteledim elimin tersiyle
    Beni üzen, yoran, yıpratan ne varsa…
    Yelken açtım yeni ufuklara;
    Özlediğim
    Dostluğa, barışa, güzelliğe…

    Gözlerimden geçen ak yelkenli
    Ak köpükle karıştı uzaklarda
    İki el kenetlendi
    Geçmişten geleceğe
    Ilık rüzgârlar esti kirpiklerimden
    Düşler ülkesine…
    Denizin dalgalarını birer birer katladım!

    Geceler siyah değil,
    Aklaştı tertemiz aşkınla.
    Aydınlandı artık gelecek günler…
    Gümüşten sözler döküldü
    Yakut dudaklardan,
    Zümrüt gözlerden ise inciler…

    Gitme, bekle!
    Yalnızlığı beraber yolcu edelim.
    Tut ellerimi hadi,
    Bastır yüreğinin üstünde…
    Bir mühür gibi
    Damgası olsun aşkımızın!

    KIBRIS (GİRNE – CRATOS OTEL)
    28 AĞUSTOS 2011
    SAAT: SABAH

    Atalarından Emanettir

    Türkçene sahip çık, çok sev dilini,
    Dilin emanettir atalarından!
    Hor görme köyünü, güzel ilini,
    İlin emanettir atalarından!

    Tanı milletini, şanlı ordunu,
    Canından aziz bil, çok sev yurdunu,
    Fark etmen gerekir, kuzu kurdunu,
    Gülün emanettir atalarından!

    Vatanın bağrında karlı dağların,
    Bereket kaynağı yeşil bağların,
    Tarihler boyunca şanlı çağların,
    Yolun emanettir atalarından!

    HARİKA’M milletle güzeldir seyran,
    Dağı, taşı güzel, hayranım, hayran,
    Türkmen güzeli ver yayıktan ayran,
    Tülün emanettir atalarından!

    Adana.20.11.2008.Saat: 09.10

  • Harika UFUK.Muhteşem şiirler

    huh

    Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temssilcisi

    Âşık Olmak İstiyorum

    Öyle susadım ki sevgiye, aşka,
    Ben âşık olmayı çok istiyorum.
    Duruşun, bakışın, gülüşün başka,
    Ben âşık olmayı çok istiyorum.

    Herkes muradını felekten aldı,
    Geride yüreğim pek mahzun kaldı,
    Yalnızlık içime ateşler saldı,
    Ben âşık olmayı çok istiyorum.

    Yalandan aşklara karnım tok benim,
    Hasret yüreğimde sanki ok benim,
    Kırdın, üzdün ama kinim yok benim,
    Ben âşık olmayı çok istiyorum.

    İnsan yüreğinin tektir sahibi,
    Sevda okyanustur görünmez dibi,
    Yusuf’unu seven Züleyha gibi,
    Ben âşık olmayı çok istiyorum.

    Ömür geçse bile gurbet ellerde,
    Bu muhabbet destan olsun dillerde,
    Elde saz, dilde söz, tozlu yollarda,
    Ben âşık olmayı çok istiyorum.

    Harika aşkını yaşa diyorum,
    Yazılan gelirmiş başa diyorum,
    Ayağın değmesin taşa diyorum,
    Ben âşık olmayı çok istiyorum.

    Aşkı Yüreğime Artık Sığmıyor

    Sevdiğim bambaşka, o benim devim,
    Aşkı yüreğime artık sığmıyor!
    Hayranıyım; sevmek, saymak görevim,
    Aşkı yüreğime artık sığmıyor!

    Özlem oğul verdi, büyür ay gibi,
    Kalbimin sadece odur sahibi,
    Bakışları serttir, yumuşak kalbi,
    Aşkı yüreğime artık sığmıyor!

    Harika özlemin destanını yaz,
    Mevsimleri unut, deme bahar, yaz,
    Hasreti üşütür, adeta ayaz,
    Aşkı yüreğime artık sığmıyor!

    Adana.2012

  • Cahan Gülsünü doğum günü münasibətilə təbrik edirik! (3 mart 1993-cü il)

    cahangulsun

    Cahan Gülsün 3 mart 1993-cü il tarixində Masallı şəhərində anadan olub. 2010-cu ildə Bakı şəhəri S.Hacıyev adına 5 nömrəli orta məktəbi bitirib.2010-2014-cü illərdə Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsində bakalavr dərəcəsi üzrə ali təhsil alıb.Hal-hazırda Bakı Dövlət Universiteti, Filologiya fakültəsi Dünya ədəbiyyatı kafedrasının magistrantıdır.
    Ədəbi-bədii yaradıcılığıa erkən hələ uşaq yaşlarından başlayıb.Şeirləri “Yeni nəfəs”, “Bakı Universiteti” qəzetlərində, “ Ulduz” jurnalı, “Amal” incəsənət və ədəbiyyat dərgisində, həmçinin kult.az, avromedia.az və digət saytlarda çap olunmuşdur.
    Fakültənin ədəbi, ictimai həyatı və “BDU Dram Klub”un ən fəal iştirakçılarındanam. İctimai fəaliyyətimə görə 2013-cü ildə “İlin ən yaxşı tələbəsi” mükafatına layiq görülmüşəm.

    Gəl apar özünü…

    Qəribə yuxuydu mənim gördüyüm,
    Tərsinə,düzünə yozumu eyni.
    Bunun həsrəti bir,ayrılığı bir,
    Bunun gözləməyi,dözümü eyni.

    Nə qədər gözləyim nə qədər səni?!
    Bəlkə heç gəlmədin bir ömür boyu
    Nə qədər gizləyim nə qədər səni,
    Nə qədər qoruyum bu soyuqluğu?!

    Nə qədər boylanıb pəncərələrdən,
    Nə qədər gözümü yollara dikim,
    Öz yüküm özümə ağırlıq edir
    Bəs sənin dərdini nə qədər çəkim?

    Nə qədər ağlayım,nə qədər axı?
    Allah da yorulur yağışlarından.
    Mən də yorulmuşam, Allahın haqqı.
    Gəl apar özünü baxışlarımdan.

    Gəl apar özünü lap uzaqlara,
    Yığışdır özünü bu küçələrdən.
    Gəl apar özünü bu döngələrdən,
    Gəl apar özünü bu gecələrdən.

    Hər gün gözlədiyim dayanacaqdan,
    Hər gün rastlaşdığım o yoldan apar.
    Yığışdır özünü küncdən,bucaqdan,
    Beynimdə dolaşan xəyaldan apar.

    Bu şəkildən apar boş qalsın yerin,
    Güzgüdən boylanan əksini apar.
    Bir vaxt ağac üstdə yazılıb qalan,
    Adının birinci hərfini apar.

    Daha ağlamağa gücüm qalmayıb,
    Allah da yorulur yağışlarından.
    Mən də yorulmuşam, Allahın haqqı.
    Gəl apar özünü baxışlarımdan…

    Gecikmişəm…

    Zamana ölçü deyil?
    Bir gün,bir gecə ,bir il.
    Bilirəm,gecikmişəm,
    Bilmirəm ki,neçə il?!

    Amma çox gecikmişəm…
    Təbəssüm dolu üzündən,
    Alnındakı qırışlara qədər.
    Unutmadığın sevgindən,
    Xatırlamadığın xatirələrə qədər.

    İtirmədiyin ümidindən,
    Gözləmədiyin mənə qədər.
    Öldürdüyüm səndən,
    Öldüyüm mənə qədər …

    * * *

    Sonrakı peşmanlıq…
    Axı mən nə elədim,
    Nə etdim öz başıma?!
    Özüm öz əllərimlə,
    Zəhər qatdım aşıma.

    Səni yoxluğun boyda,
    Uzaqlara yolladım.
    Özüm ölüm hökmümə,
    İmza çəkdim,qolladım.

    İndi də ki cəzamı,
    Çəkirəm yavaş-yavas.
    Bu ömrü dürmələyib,
    Bükürəm yavaş-yavas.

    Nə ağır dərd,ağır yük!
    Sənsiz sevinmək,gülmək,
    Ölüm boyda ayrılıq,
    Sənsiz qocalmaq,ölmək!

    Nə ağır dərd,əzizim,
    Mən belə bilməmişdim.
    Bu boyda yaşamışdım,
    Bu boyda ölməmişdim…

    Qəribə yuxuydu mənim gördüyüm

    Qəribə yuxuydu mənim gördüyüm –
    Tərsinə, düzünə yozumu eyni.
    Bunun həsrəti bir, ayrılığı bir,
    Bunun gözləməyi, dözümü eyni.

    Nə qədər gözləyim, nə qədər səni,
    Bəlkə, heç gəlmədin bir ömür boyu…
    Nə qədər gizləyim, nə qədər səni,
    Nə qədər qoruyum bu soyuqluğu?

    Nə qədər boylanıb pəncərələrdən,
    Nə qədər gözümü yollara dikim?
    Öz yüküm özümə ağırlıq edir,
    Bəs sənin dərdini nə qədər çəkim?

    Nə qədər ağlayım, nə qədər axı?
    Allah da yorulur yağışlarından…
    Mən də yorulmuşam, Allahın haqqı,
    Gəl apar özünü baxışlarımdan…

    Gəl apar özünü lap uzaqlara,
    Yığışdır özünü bu küçələrdən.
    Gəl apar özünü bu döngələrdən,
    Gəl apar özünü bu gecələrdən.

    Hər gün gözlədiyim dayanacaqdan,
    Hər gün rastlaşdığım o yoldan apar.
    Yığışdır özünü küncdən, bucaqdan,
    Beynimdə dolaşan xəyaldan apar.

    Bu şəkildən apar, boş qalsın yerin,
    Güzgüdən boylanan əksini apar.
    Bir vaxt ağac üstdə yazılıb qalan
    Adının birinci hərfini apar.

    Daha ağlamağa gücüm qalmayıb,
    Allah da yorulur yağışlarından
    Mən də yorulmuşam, Allahın haqqı,
    Gəl apar özünü baxışlarımdan…

    Ölü Dəniz

    Qulaq ver səsimə,duy harayımı,
    İndi təsəlliyə ehtiyacım var.
    Viranə qoyublar qəlb sarayımı,
    Səntək gözəlliyə ehtiyacım var.

    Gəlmişəm hal-əhval edim səninlə,
    Dalğalar ruhumu alsın aparsın.
    Gəlmişəm baş alıb gedim səninlə,
    Bu zalım dünyadan canım qurtarsın.

    Bəs sənə nə olub niyə durğunsan?!
    Gözümə birtəhər dəyirsən bu gün.
    Bir az kədərlisən, bir az yorğunsan,
    Bir az da qəddini əyirsən bu gün.

    Vaxt ötür, hər şeydən bezirsən,dəniz,
    Nifrət eləyirsən dünya varına.
    Sən də mi ölümü gəzirsən dəniz,
    Yazığın gəlmirmi dalğalarına?!

    Sanki yadlaşmısan,uzaqlaşmısan,
    Elə bil dünyadan qovublar səni.
    Sən ki qatilinlə qucaqlaşmısan,
    Çirkab sularında boğublar səni.

    Gəmilər dönübdür başdaşlarına,
    Qəbrini qoynunda qazdırıbdılar.
    Məhəl qoymayıblar göz yaşlarına,
    Səni diri-diri basdırıbdılar.

    Sənə nə deyim ki,güldürüm,dəniz,
    Söylə sonuncu kəz nə vaxt gülmüsən?!
    Gəlmişdim özümü öldürüm,dəniz,
    Gördüm ki, sən məndən əvvəl ölmüsən!

    * * *

    Kaş ki,yarpaq olaydım…
    Kaş ki, yarpaq olaydım
    Bu həyatda çox qısa-
    Bir bahar yaşayaydım.

    Görməyəydim nə qışı,
    Nə qarı, nə yağışı,
    Yazda açıb gözümü
    Payızda qapayaydım.

    Bu həyatda çox qısa –
    Bir bahar yaşayaydım.
    Çəkməyəydim dərdini
    dərdi böyük dünyanın.

    Görməyəydim zülmünü,
    Sevməyəydim dünyanı.
    Bir ömür yad baxışlar,
    Ya da tənəli sözlər
    altında qalmaqdansa,

    Xəzəl olub bir payız
    ayaq altda qalaydım.
    Bu həyatda çox qısa-
    Bir bahar yaşayaydım.

    * * *

    İndi sənsiz oturub
    Qəm çəkirəm özümçün.
    Qəmə həm gülümsəyib
    Həm çəkirəm özümçün.

    Heç bilmirəm nə yolla
    Səni yola gətirim,
    Bu həsrəti bu evdən
    Birdəfəlik itirim.

    Sənə nə söz söyləyim,
    Nə deyim ki, dönəsən.
    Bu qaranlıq gecəni
    boyayasan günə sən.

    Nə gəlir ki, əlimdən
    Gələn gözümden gəlir,
    Bu dərd özümlə gedir,
    Bu dərd özümlə gəlir.

    Kimə pay düşər axı
    yalnızlıqdan bu boyda,
    Mənn bədbəxt nə haydayam,
    Sən bəxtəvər nə hayda…

  • Səadət CABBARLI.Yeni şeirlər

    481071_494837197235003_1096770744_n(3)

    UNUTMAQMI İSTƏYİRSƏN?

    Gözüm qaldı bu yollarda.
    Görünürsən röyalarda.
    Xəbər vermir durnalarda.
    Gözləyirəm,sən gəlmirsən.
    Unutmaqmı istəyirsən?

    İlk eşqimin duyğuları.
    Bu ömrümün ilk baharı.
    Sənlə olan xəyalları.
    Yuxulara gətirirsən.
    Unutmaqmı istəyirsən?

    Səni sevdim gülzarımda.
    Cəh-cəh vurdun baharımda.
    Mən burdayam,sən uzaqda.
    Bəlkə gəlmək istəmirsən?
    Unutmaqmı istəyirsən?

    Həsrətlidi sevən qəlbim.
    Dərd üstünə gəlir dərdim.
    Yarım deyib səni sevdim.
    Nələr çəkdim,bilmədin sən.
    Unutmaqmı istəyirsən?

    Səadətin sənsən yarı.
    Bir namə yaz,alım barı.
    Unudarmı,sevən yarı?
    Sevdiyinə heç gəlmirsən.
    Unutmaqmı istəyirsən?

    Bakı 05-11-2014 saat 10-53

    YENƏ SƏNSİZ QALMIŞAM

    Həsrət çəkib qılıncın.
    Yenə sənsiz qalmışam.
    Bilsən,tənhadı yarın.
    Xəyallara dalmışam.
    Yenə sənsiz qalmışam.

    Alnımda öpüş izin.
    Gözlərimdə gözlərin.
    Çatmır mənə əllərin.
    Həsrətdən saralmışam,
    Yenə sənsiz qalmışam.

    Gözüm qalıb yollarda.
    Tənhayam tək otaqda.
    Gözüm qalıb tavanda.
    Sənli gün axtarmışam.
    Yenə sənsiz qalmışam.

    Sənsən varlığım mənim.
    Ay sevincim,kədərim.
    İndi söylə neyləyim.
    Qızılgüldüm, solmuşam.
    Yenə sənsiz qalmışam.

    Yetir mənə özünü.
    Öpüm ala gözünü.
    Səadətin sözünü.
    Eşitmirsən,dolmuşam.
    Yenə sənsiz qalmışam.

    Bakı 06-11-2014 saat 10-00

  • Səadət CABBARLI.Yeni şeirlər

    481071_494837197235003_1096770744_n(3)

    MƏN SƏNİ SEVMİŞDİM,SƏN SEVİLMƏDİN

    Sevgi dolu bir dünyaya düşmüşdüm.
    Mən səni sevmişdim,sən sevilmədin.
    Gülüstanda camalını görmüşdüm.
    Olmuşdum bülbülün,sən ki,bilmədin.
    Mən səni sevmişdim,sən sevilmədin.

    Yuxusuz gecələr oldu qonağım.
    Sönmədi sübhətək yanan çırağım.
    Düşünürdüm sən olarsan həyatım.
    Gecələr röyama tez-tez gəlirdin.
    Mən səni sevmişdim,sən sevilmədin.

    Bəyənmədin,ya bəyəndin bilmədim.
    Havada boş qaldı mənim əllərim.
    Hər yerdə gəzsədə səni gözlərim.
    Gözümün yaşını gəlib silmədin.
    Mən səni sevmişdim,sən sevilmədin.

    Bahar gəldi ləçəyini açmadın.
    Düymə oldun,dönüb mənə baxmadın.
    Bu sevgimi ürəyinə salmadın.
    Axı bu sevgimə cavab vermədin .
    Mən səni sevmişdim,sən sevilmədin.

    Səadətəm,qəlb evimi bağladım.
    Səni ürəyimdə gizli saxladım.
    Ancaq ömür boyu,sevgimlə yandım.
    Olmuşdum bülbülün,sən ki,bilmədin.
    Mən səni sevmişdim,sən sevilmədin.

    Bakı 27-11-2014 saat 07-21

    ÜRƏK DEYİR SEVMƏ DAHA

    Göz yaşına döndü sevgim.
    Ürək deyir sevmə daha.
    Yaralıdı sevən qəlbim.
    Ürək deyir sevmə daha.

    Qartal oldum,qanad çaldım.
    Bulaq üstə məskən saldım.
    Yarım getdi,tənha qaldım.
    Ürək deyir sevmə daha.

    Gülzar oldum gülşənimdə.
    Dəyanətli öz əhdimdə.
    Oxumadı bülbülümdə.
    Ürək deyir sevmə daha.

    Qan ağladı,könül dünyam.
    Qanda sızdı dərdli yaram.
    Vətənimdən aralıyam.
    Ürək deyir sevmə daha.

    Səadətin gülməz üzü.
    Bilməm, yara çatar sözü?.
    Uzaqları gəzdi gözü.
    Ürək deyir sevmə daha.

    Bakı 05-11-2014 saat 10-40

  • Vidadi AĞDAMLI.Yeni şeirlər

    NƏ QALDI

    Ömrüm dəniz oldu,günlərim dalğa,
    Hey çırpıldım sahildə qayalara,
    Pərvanə tək çox dolandım çırağa.
    Bu dövran qarşıma nələr çıxartdı,
    Hər ötən günlərdə ömrümü satdı.

    Qartal oldum,yaralandım dağlarda,
    Məni imtahana çəkdi həyatda,
    Çatmadı hayıma övlad,uşaqda.
    Ötən günlərimdə acı xəyaldı,
    Arzu-ümüdlərim dəryada batdı.

    Vətən həsrətindən xəstə düşmüşəm,
    Bu dünyanın namərdini görmüşəm.
    Çoxlarından acı söz götürmüşəm.
    Gəncliyimi tufan hara apardı?
    Qocalmışam,qohum,qardaşda yaddı.

    Ürək necə dözsün bu ağır dərdə?
    Sanki bir qatardı gedir ömürdə,
    Vətənsiz qalmışam doğma elimdə,
    Batan günəşimdə niyə çıxmadı?
    Zülmət qılınc çəkib bağrımı yardı.

    El oğlu şairəm adım Vidadi,
    Gedən durnalarda geri dönmədi,
    Bilmirəm,bu dünya axı kimindi?!
    Hər saray əhlinə bir kəfən qaldı,
    Deyərdim bu dünya boş xanimandı.

    Bakı 06-12-2015

    MƏNİM TURAN BALAM,SƏN EY QARTALIM!

    (Oğlum Turana atasından.)

    Böyü,ərənlərə qoşul ay balam!
    Mənim Turan balam,sən ey qartalım!
    Vətənsizəm,olubdu dünyam haram,
    Qalx ayağa!Sənsən ümüd çırağım,
    Mənim Turan balam,sən ey qartalım!

    Qalx Mirova,qalx dağların başına,
    Qarabağın qara bəxt torpağına,
    Sarıl vətənimin sən bayrağına.
    İtən ümüdləri sənlə qaytarım,
    Mənim Turan balam,sən ey qartalım!

    Şığı dağ başından düşmən üstünə,
    Kül üfür,o namərd daşnaq gözünə,
    Dönsün didərginlər doğma evinə.
    Mənimdə evimdə yansın çırağım,
    Mənim Turan balam,sən ey qartalım!

    Elimin rəmzi ol,oyat yatanı,
    Sevindir ay oğul,qoca atanı.
    Caynağınla böl sən,torpaq satanı.
    Sənə Elşən desin elim,elatım
    Mənim Turan balam,sən ey qartalım!

    Vidadiyəm,sənə qalıb ümüdüm,
    Vətən bayrağını əlində görüm,
    Kinli baxışlardan qurtarsın üzüm.
    Qalx ayağa!Sənsən ümüd çırağım,
    Mənim Turan balam,sən ey qartalım!

    Bakı 06-12-2015 saat 08-00

  • Vidadi AĞDAMLI.Yeni şeirlər

    QAYTAR MƏNİ ÖZ DÜNYAMA

    Getməyimi istəmirsən,
    Qaytar məni öz dünyama.
    Qəlbimi sən ki, bilirsən,
    Qan ağlayan torpağıma,
    Qaytar məni öz dünyama.

    O dağlara,bulaqlara,
    Qərib qalan qayalara,
    Buz bağlayan ocaqlara.
    Qaytar məni dövranıma,
    Qaytar məni öz dünyama.

    O füsünkar gecələrə,
    Qaynar olan bir şəhərə,
    Həsrətliyəm o günlərə.
    Qaytar məni Ağdamıma,
    Qaytar məni öz dünyama.

    Xarıbülbül bitən yerə,
    Şuşam qalıb yad ellərə,
    İnamım yox kimsələrə.
    Qaytar məni Daşaltıma,
    Qaytar məni öz dünyama.

    Dağ döşündə məskən salan,
    Qərib olub xəstə qalan,
    Ayaq altda hey tapdanan.
    Xankəndimə,Laçınıma,
    Qaytar məni öz dünyama.

    Dumanlı Taxtabaşına,
    Kəlbəcərə,Zəngilana,
    Turşsuyuma,Yalbaşına.
    Cəbrayıla,çinarıma,
    Qaytar məni öz dünyama.

    Xocavəndə,Ağdərəyə,
    Gözü yolda Fizuliyə,
    Bulaq üstü gözəlliyə.
    Dərdli qalan Zarıslıma,
    Qaytar məni öz dünyama.

    Xocalıda kədər axar,
    İntiqamın elim alar,
    Qubadlımda var yaralar.
    Demə şair sən qayıtma,
    Qaytar məni öz dünyama.

    Çeşmələrim küskün qaynar,
    Qanqallıdı bütün yollar,
    Dərələrdə bir fəryad var.
    Qaytar məni yurd-yuvama,
    Qaytar məni öz dünyama.

    Xanım küsüb,Cabbar ağlar,
    Vaqif bizə kinlə baxar,
    Aç yolları məni apar.
    O dövrana,xoş çağıma,
    Qaytar məni öz dünyama.

    Ömür gəlib başa çatır,
    Elimə yox bircə cığır,
    Vidadidə xəstə yatır.
    Qaytar məni dərmanıma,
    Qaytar məni öz dünyama.

    Bakı 18-11-2015 gecə 05-27

    “ÖTƏN GÜNƏ GÜN ÇATMAZ, CALASAN GÜNÜ GÜNƏ”.

    (Həyat nə qəribəsən,
    Böyük bir möcüsəsən,
    Həm dərd,həmdə sevincsən.
    “Ötən günə gün çatmaz,
    Calasan günü günə”.)

    Ömrün sarayında dastanlar yatır,
    İllər ötür,illəri gözləyirsən.
    Sanki dağ döşündən bir çeşmə axır,
    Özündə bilmədən gün ötürürsən,
    Bu günlər bir ömrü yaman azaldır.

    Uşaqlıqda bir duyğuyla yaşarsan,
    Məktəb illərini başa vurarsan,
    “Ali məktəb”,gəncliyə atılarsan.
    Bax onda qəlbində sevgi oyanır,
    Bu günlər bir ömrü yaman azaldır.

    Qəlbinin hökmüylə sevərsən birin,
    Bir gözəl axtarıb,gəzər gözlərin,
    Əsiri olarsan bu məhəbbətin.
    Yenə fikir,xəyal məni aparır,
    Bu günlər bir ömrü yaman azaldır.

    Bir gün ata olub fərəhlənərsən,
    Övladı böyüdüb nəvə görərsən,
    Elə ki,qocaldın əsa gəzərsən.
    Ömrün qatarıda səni aparır,
    Bu günlər bir ömrü yaman azaldır.

    Bir gün ata gedir haqq dünyasına,
    Atasız bir həsrət hopur canına,
    Dözürsən ananın sən yoxluğuna.
    Səni də o dünya yaman çağırır,
    Bu günlər bir ömrü yaman azaldır.

    Bacı ,qardaş gedir,dəyişir dövran,
    Düşünürsən,nəyə lazımdı insan?
    Hərdən ömür verir fələyə cavan.
    Bu yoxluq ürəkdən səni yandırır,
    Bu günlər bir ömrü yaman azaldır.

    Əvvəl sevinclisən,sonu kədərli,
    Görürsən bu dünya dərdlidi-dərdli,
    İtirirsən özündə bir gözəli.
    İnsan qocaldıqca dərdləri artır,
    Bu günlər bir ömrü yaman azaldır.

    Vidadi,qocaldın ömürdə getdi,
    Bağında,bağçanda həsrətlər bitdi,
    İndi qara torpaq təkcə sənindi.
    Ata,babaların səni çağırır,
    Bu günlər bir ömrü yaman azaldır.

    Bakı 03-12-2015

  • Bakı Dövlət Universitetində Xalq şairi Nəriman Həsənzadənin 85 illik yubileyinə həsr olunmuş tədbir keçiriləcək

    neriman-hesenzade

    3 mart 2016-cı il tarixində saat 12:00-da Paytaxtın Yasamal rayonunda yerləşən Bakı Dövlət Universitetində Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycan Respublikasının Xalq şairi, Əməkdar incəsənət xadimi, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərdi təqaüdçüsü, Azərbaycan Milli Aviasiya Akademiyasının “Humanitar fənlər” kafedrasının müdiri, filologiya elmləri doktoru, professor, şair-dramuturq Nəriman Həsənzadənin anadan olmasının 85 illik yubileyinə həsr olunmuş tədbir keçiriləcək.Kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələrinin, mədəniyyət, ədəbiyyat, incəsənət, elm, təhsil işçilərinin, o cümlədən yubilyarın qələm yoldaşlarının də iştirakı nəzərdə tutulub. İştirak etmək istəyən hər kəs dəvətlidir.
    Qeyd edək ki, bundan öncə fevral ayının 24-də Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Natəvan klubunda Sevimli Xalq şairimiz Nəriman Həsənzadənin anadan olmasının 85 illik yubileyinə həsr olunmuş tədbir keçirilmişdi.

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti

  • Azərbaycan Milli Avia Akademiyasında Xalq şairi Nəriman Həsənzadənin anadan olmasının 85 illik yubileyinə həsr olunmuş tədbir keçiriləcək

    neriman-hesenzade

    4 mart 2016-cı il tarixində Paytaxtın Binəqədir rayonunda yerləşən Azərbaycan Milli Avia Akademiyasında Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycan Respublikasının Xalq şairi, Əməkdar incəsənət xadimi, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərdi təqaüdçüsü, Azərbaycan Milli Aviasiya Akademiyasının “Humanitar fənlər” kafedrasının müdiri, filologiya elmləri doktoru, professor, şair-dramuturq Nəriman Həsənzadənin anadan olmasının 85 illik yubileyinə həsr olunmuş tədbir keçiriləcək.Kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələrinin, mədəniyyət, ədəbiyyat, incəsənət, elm, təhsil işçilərinin, o cümlədən yubilyarın qələm yoldaşlarının də iştirakı nəzərdə tutulub. İştirak etmək istəyən hər kəs dəvətlidir.
    Qeyd edək ki, bundan öncə Azərbaycan Respublikasının Prezident cənab İlham Əliyev Fərdi prezidenti təqaüdçüsü, şair-dramaturq Nəriman Həsənzadə 85 illik yubileyinin tamam olması münasibətilə təbrik məktubu göndərmişdi.Fevral ayının 24-də Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Natəvan klubunda Sevimli Xalq şairimiz Nəriman Həsənzadənin anadan olmasının 85 illik yubileyinə həsr olunmuş tədbir keçirilmişdi.

    Ünvan: AZ1045, Bakı şəh., Binə qəs., 25-ci km., Milli Aviasiya Akademiyası

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti

  • Olmur, olmasın (M.Ə.Sabirə nəzirə)

    539869_3384599974134_1590840138_n

    Kişi:

    Ay molla, qız hələ uşaqdır axı? Günah olmaz, olacaqmı bunun savabı?
    Olsa da, günah, yoxsa savab, istəyirəm onu almaq, olmur olmasın!
    Molla:

    Allah yerinə mən verim sənə halallıq, vardır savab, qızışmaz qız uşağı!
    Qız nədir, təhsil, məktəb nədir, getsin ərə, doğsun uşaq!Savad olmur olmasın!
    Gənc:

    Ay ata, girmir beynimə, bu kitab, yorub məni təhsil, oxumaq!
    İstəyirəm gəzmək, əyləncə, qızlar, oyunlar, təhsil olmur olmasın!
    Ata:

    Gir ali məktəbə, getmə əsgərtək hərbi xidmətə, bir az səbr elə!
    Sonra özüm oxudaram səni, beynində nəsə olmur olmasın!
    Ər:

    Arvad dinləmir məni, deyir sözünü, gündə dır-dır, davadayıq!
    Evdə var bir arvad, evdən kənar başqaları, sevgi olmur olmasın!
    Oğul:

    Ata, bu nə işdir, tapmısan mənə, çox darıxıram?!
    Pulu puldur, amma ay ata, iş iş olmur olmasın!
    Qız:

    Bu nə ərdir tapmısan, adama oxşamır axı?!
    Gözəl olmur, olmasın, saxlayar, gəzdirər məni…

  • “Pünhan gəzirəm” kitabı işıq üzü görüb

    Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, “Xalqın Nüfuzlu Ziyalısı”, “Dövrün Vətənpərvər Şairi” fəxri media mükafatı laureatı, şair Vidadi Ağdamlının “Pünhan gəzirəm” adlı şeirlər kitabı 2016-cı ildə Bakı şəhərində, “Gənclik” nəşriyyatı tərəfindən 270 səhifə həcmində, 100 tirajla işıq üzü görüb.Kitabın redaktoru və ön sözün müəllifi Müasir Azərbaycan ədəbiyyatının istedadlı nümayəndəsi, “Qızıl qələm” media mükafatı laureatı, şairə Mehri Əliyevadır.
    Kitab müəllifin oxucular ilə sayca on birinci görüşüdür.Kitaba müəllifin son illərdə qələmə aldığı şeirləri daxil edilib.Geniş oxucu auditoriyası üçün nəzərdə tutulub.Oxucuların rəğbətini qazanacağını ümid edirik.
    Qeyd edək ki, istedadlı şair Vidadi Ağdamlı Azərbaycan Respublikası Kütləvi İnformasiya Vasitələri İşçiləri Həmkarlar İttifaqı Rəyasət Heyətinin 30 noyabr 2015-ci il tarixli qərarı ilə”Qızıl qələm” media mükafatına layiq görülmüşdü.

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti

  • “Ürək deyir sevmə daha” kitabı işıq üzü görüb

    Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, “İnam yolu” qəzetinin təsisçisi və baş redaktoru, “Qızıl qələm” media mükafatı laureatı, şairə-jurnalist Səadət Cabbarlının “Ürək deyir sevmə daha” şeirlər kitabı 2016-cı ildə Bakı şəhərində, “Gənclik” nəşriyyatı tərəfindən 220 səhifə həcmində, 100 tirajla işıq üzü görüb.Kitabın redaktoru və ön sözün müəllifi “Qızıl qələm” media mükafatı laureatı, şair Vidadi Ağdamlıdır.
    Kitab müəllifin oxucular ilə sayca dördüncü görüşüdür.görüşüdür.Kitaba müəllifin son illərdə qələmə aldığı şeirləri daxil edilib.Geniş oxucu auditoriyası üçün nəzərdə tutulub.Oxucuların rəğbətini qazanacağını ümid edirik.
    Qeyd edək ki, bundan öncə şairə-jurnalist Səadət Cabbarlının şeirləri “Qarabağnamə” kitabının birinci hissəsində dərc olunaraq, ictimaiyyət nümayəndələrinin nəzərinə çatdırılıb.

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti

  • “Qarabağnamə” kitabının birinci hissəsi işıq üzü görüb

    “Qarabağnamə” kitabının birinci hissəsi Bakı şəhərində, “Gənclik” nəşriyyatı tərəfindən 600 səhifə həcmində, 200 tirajla işıq üzü görüb.Kitabın redaktoru “Qızıl qələm” media mükafatı laureatı, şair Vidadi Ağdamlıdır.
    Kitaba respublikanın, o cümlədən Qardaş Türkiyə Cümhuriyyətin və Dağıstan Respublikasının müxtəlif bölgələrində yaşayıb, bədii yaradıcılıq fəaliyyəti ilə məşğul olan yazarların Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli istiqamətində görülən işlərdən, aparılan danışıqlardan bəhs edən şeirləri, hekayələri və poemaları daxil edilib.

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti

  • “Ruhuma süzülür pıçıltıların” kitabının təqdimat mərasimi keçiriləcək

    13 mart 2016-cı il tarixində, saat 14:00-da respublikanın paytaxtı Bakı şəhərində fəaliyyət göstərən “Kitabevim.az” mağazasında Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, “Dirili Qurbani” Ədəbi Məclisinin üzvü, “Qızıl qələm” media mükafatı laureatı, istedadlı şair Xuraman Camalqızının “Ruhuma süzülür pıçıltıların” kitabının təqdimat mərasimi keçiriləcək.Tədbirdə Kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələrinin, mədəniyyət, ədəbiyyat, incəsənət xadimlərinin, o cümlədən müəllifin qələm dostlarının iştirakı da nəzərdə tutulub. İştirak etmək istəyən hər kəs dəvətlidir.

    Ünvan: Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri, 28 may metro stansiyasının yaxınlığında yerləşən AK Mərkəzin II mərtəbəsi

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti

  • Xalq şairi Zəlimxan Yaqubun xatirə gecəsi keçiriləcək

    3 mart 2016-cı il tarixində respublikanın paytaxtı Bakı şəhərində Heydər Əliyev Mərkəzində Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi ilə Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin birgə təşkilatçılığı ilə Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycan Respublikasının Xalq şairi, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərdi təqaüdçüsü, “Nazim Hikmət” Beynəlxalq Ədəbiyyat Ödülü laureatı Zəlimxan Yaqubun xatirəsinə həsr olunmuş “Zəlimxan özü var xatirələrdə” ədəbi-bədii gecə keçiriləcək.Kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələrinin iştirakı ilə keçiriləcək tədbirdə şairin yaradıcılıq nümunələri səsləndiriləcək, əsərlərinə bəstələnmiş mahnılar ifa olunacaq.

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti

  • “Səs… Söz.. Rəng” kitabının təqdimat mərasimi keçiriləcək

    4 mart 2016-cı il tarixində saat 15:00-da paytaxtın Bakı şəhərində yerləşən Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Gənclər Fondunun maliyyələşdirdiyi “Ədəbiyyat, Musiqi, Təsviri sənət və Gənclik”adlı layihə çərçivəsində 2015-ci ildə Bakı şəhərində “Elm və təhsil” nəşriyyatı tərəfindən işıq üzü görən “Söz… Səs… Musiqi” kitabının təqdimat mərasimi keçiriləcək.Kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələrinin iştirakı ilə keçiriləcək tədbirdə mədəniyyət, ədəbiyyat, incəsənət xadimlərinin də iştirakı nəzərdə tutulub.

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti

  • Abdulla MƏMMƏD.Şeirlər

    12647929_456084107917624_702711598_n

    QARI NƏNƏ,AĞI DEYİB AĞLAMA!

    (“Didərgin şərqisi”,”Qaçqın harayı” silsiləsindən)

    Bu çöllərin durnaları didərgin,
    Bu torpağı parçalar kim,didər kim?
    Bu göylərin yaxasını didər kin,
    Qari nənə,ağı deyib ağlama!

    Qarı nənə,göyün üzü qaradır,
    Astarı göy,əyan üzü qaradır.
    Qarı nənə,bu göy üzüqaradır,
    Qari nənə,ağı deyib ağlama!

    Qara bulud qara gündür,qara gün,
    Qara teli ağ edəndir qara gün.
    Sən də,mən də qaragünük,qaragün,
    Qari nənə,ağı deyib ağlama!

    İslanmışıq-qorxumuz yox yağışdan,
    Ya payızdan deyilik biz,ya qışdan.
    Ayağımız üzülübdü yoxuşdan,
    Qari nənə,ağı deyib ağlama!

    Görən kimə göy üzü daş saxlayır?!
    Yurdu gedən bədəndə baş saxlayır.
    Hərə bir cür vətəndə baş saxlayır,
    Qari nənə,ağı deyib ağlama!

    Gözümüzdə göz dağıdır Xocalı,
    Bu qüssədən,Allah,ürək qocalır!
    Vətən para deyil dərdi borc alım,
    Qari nənə,ağı deyib ağlama!

    Yurdumuzda qərib olduq neçəmiz,
    Yadlaşdıqca Həkərimiz,Göyçəmiz.
    Gör kim idik,necə endik heçə biz,
    Qari nənə,ağı deyib ağlama!

    Azərbaycan.Quba.1996.

  • Rahilə DÖVRAN.Yeni şeirlər

    rxd

    Şairə-jurnalist-publisist
    Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü,
    “Qızıl qələm” media mükafatı laureatı,

    A DAĞLAR

    Bahar gəlib oyansanız, a dağlar,
    Könül sizə qanad açıb gəlmişəm.
    Zirvə qarı, dağ havası, bulaqlar,
    Qaranquşla birgə uçub gəlmişəm.

    Məlhəmsiniz dərdə, qəmə, kədərə,
    A dağ gölü, yaşıl ada, gur dərə,
    Göy yamaclar, gəlməyəsiz nəzərə,
    Neçə məskən, oba keçib gəlmişəm.

    Vüqarınız ərənlərin görküdür,
    Ağ buludlar başınızın börküdür,
    Hər qayanız bir mahnıdır, türküdür,
    Oxumaqçün sizi seçib gəlmişəm.

    Səmalardan nur ələnir daşına,
    Qövsi-qüzeh lap oxşayır qaşına,
    Heyran-heyran dolanmağa başına,
    Ceyran kimi süzüb, qaçıb gəlmişəm.

    Qəhrəmanlıq bəlli olar savaşda,
    Tariximiz, salnaməmiz hər daşda,
    Qol götürüb oynayıram bu yaşda,
    Lalələrdə şəbnəm içib gəlmişəm.

    29.02.2016.

    ƏCƏLDƏN QAÇIŞ

    /Xocalı faciəsinə/
    Qarlı, qaranlıq dağ- daş,
    Ayaq yalın, açıq baş.
    Bağrında çağa – sirdaş
    Yüyürürdü yal ilə.

    Çıxarmırdı səsini,
    Dərmirdi nəfəsini.
    Sarmışdı körpəsini,
    Canına yun şal ilə.

    Fəlk dursun, biz sayaq,
    Qıc olmuşdu əl, ayaq.
    Qoynunda körpə- dayaq,
    Cəngdəydi, zaval ilə.

    Yarımcan, aşdı dağı,
    Keçdi meşə, oymağı.
    Bitdi əcəl sınağı,
    Çatdı, bu minval ilə.

    Ayırdılar bağrından,
    Şal qarışıq körpə, qan.
    Necə barışsın Dövran?
    Bu qanlı əhval ilə…

    26.02.2016.

  • Daş – qalaq (rəcm) Quranda varmı?

    das--qalaq-recm-quranda-varmi-0Qz

    İslam dini illərdir dinə əlavə edilən bidətlərdən, xurafatlardan zərər çəkir.

    İslam dini illərdir dinə əlavə edilən bidətlərdən, xurafatlardan zərər çəkir. Quranda olmayan minlərlə hökm dinimizə əlavə edilib və bu hökmlər asan olan dinimizi dünyaya dəhşət dini kimi tanıdıb. Nümunə üçün qeyd edim, 55 min saxta hədis əlavə edilib və təbii ki, bu hədislərlə gələn bir-birindən fərqli halal-haramlar. Bu hökmlər haqqında zaman-zaman bəhs edirik. Bu yazını yazmağımda məqsəd isə rəcm (daş-qalaq) haqqında bir çoxlarının bilmədiyi məlumatları diqqətinizə çatdırmaqdır.

    “Daş-qalaq edilən Sürəyya” filmini, yəqin ki, izləməyən yoxdur. İzləməsə belə, bu filmin adını mütləq eşitmişdir. Filmdə İslam dünyasında hökm sürən radikalizm və fanatizm öz əksini tapıb, zina iftirası atılaraq şərlənən və rəcm edilən qadından bəhs edilir. Bu film xurafatçıların dinə gətirdiyi vəhşəti bütün dünyaya göstərdi və filmi izləyən bir çox insanın dindən soyumasına səbəb oldu.

    Yaxın günlərdə Suriyada zina səbəbi ilə bir qadını daşlayıb öldürdülər, ilk daşı qızın atası atmışdı. Pakistanda isə gənc qız sevdiyi oğlanla ailə qurmaq istədiyi üçün atası və qardaşları tərəfindən daş-qalaq edilib öldürüldü.

    Halbuki zinaya görə daş-qalaq edilmə İslama sonradan əlavə edilmiş və Quranda olmayan hökmlərdən biridir. Əslində, bu adət yəhudilik və xristianlıqdan qalmışdır. Bu haqda bəzi nümunələr göstərəcəyəm. Peyğəmbərimizin (səv) zamanında yəhudi bir qadının zina etdiyi üçün cəzalandırılması tələbi ilə yəhudilər peyğəmbərin yanına gəlir. Peyğəmbərimiz (səv) zina edənlərin yəhudilikdə necə cəzalandırıldığını soruşanda, onlar yarıya qədər toprağa basdırıb daş-qalaq etdiklərini deyirlər. Yəhudilərin şəriət kitabı “Talmud”da rəcm haqqında belə yazılır:

    22: 22 əgər bir adam başqa birinin qadını ilə birlikdə olarsa, həm kişi, həm qadın, ikisi də öldürüləcək. İsraildən pisliyi uzaqlaşdıracaqsınız.

    22: 23 əgər bir adam şəhərdə nişanlı qızla qarşılaşar və onunla birlikdə olarsa,

    22: 24 ikisini də şəhərin qapısına aparacaq, daşlayaraq öldürəcəksiniz…

    Bu hökm hz.İsanın zamanında xristianlığa da daxil edildi. Hz.İsanın təbliğ etdiyi din insanlara hamı ilə mehriban olmağı, düşmənləri belə sevməyi, xətaları bağışlamağı, başqalarını mühakimə etməkdən çəkinməyi əmr edirdi. Bu dini təbliğ edən peyğəmbərdən zina edən qadının cəzasının verilməsini istədikdə, hz.İsa: “İlk daşı heç bir günahı olmayanınız atsın”- demiş və qadını ölümdən qurtarmışdı.

    Göründüyü kimi, bu, yəhudilərdən qalma adətdir və dinlərlə heç bir əlaqəsi yoxdur. Qurandan əvvələ aid olan bu hökmü bəzi “alimlər” ayələrə əlavə etmək istəyirlər, bunun üçün rəcmin Quranda olduğunu, lakin sonradan çıxarıldığını göstərən yalan hədislər yazırlar. Onlardan bəziləri:

    Zina edən evlilərin daş-qalaq edilərək öldürülmələrini əmr edən ayə Ayişənin döşəyinin altındakı səhifədə yazılı idi. Peyğəmbər vəfat etdikdə Ayişə onun dəfni ilə məşğul ikən evin açıq qapısından içəri girən keçi o səhifəni yedi. Beləliklə rəcm cəzası Qurandan çıxdı. Amma hökmü davam edir. (İbn-i Mace 36/194; Hanbel 3/61,5/131)

    “Keçi yediyi üçün Qurandan çıxan daş-qalaq ayəsini Ömər yenidən Qurana salmaq istədi, ancaq xalqdan qorxduğu üçün cəsarət edə bilmədi. (Buhari 53/5; 54/9; 83/3; 93/21; Muslim, Hudud 8/1431; Ebu Davut 41/1; Itkan 2/34)

    Bu hədislər tamamilə saxtadır, çünki Quranın qorunması ilə bağlı ayələrə ziddir. Allah bir ayədə belə buyurur:

    Şübhəsiz ki, Quranı Biz nazil etdik və sözsüz ki, Biz də onu qoruyub saxlayacağıq!” (Hicr surəsi, 9)

    Zinaya görə dinin hökmündə isə deyilir:

    Zinakar qadının və zinakar kişinin hər birinə yüz çubuq vurun. (Nur surəsi 2)

    Ayədə çubuq “cəldə” sözü ilə ifadə edilir və bu, nazik çubuq deməkdir. Peyğəmbərimizin dövründə bu hökm yüz çubuğu bir-birinə bağlayıb zina edənlərə bir dəfə vurmaqla yerinə yetirilirdi. Lakin burda əsas olan zina edənləri cəzalandırmaq üçün 4 şahidin olmasının vacibliyidir. Dolayısı ilə, zinaya görə tətbiq olunan cəzalar bu əməldən çəkindirmək məqsədi güdür.

    Qurana görə zinanın hökmü bu şəkildədir. Hazırda rəcm cəzasının tətbiq edildiyi İran, Əfqanıstan, Səudiyyə Ərəbistanı kimi ölkələrdə İslama və Qurana zidd hərəkət edilir, hətta cinayət törədilir. Çünki Allah ayədə insan öldürməyin cəzasının ağır olduğunu bildirmişdir.

    Bəli, İslama ən çox fanatizm və radikalizm zərər verir. Bunun aradan qaldırılması üçün sevgini, mərhəməti, sülhü əsas alan, xurafata qarşı ideoloji mübarizə aparan və Quran hökmlərini izah edən müasir səmimi müsəlmanlar olmalıdır. Tək çarə Qurana əsaslanan əxlaq ilə yaşamaqdır və dini yalan hədislərdən deyil, Qurandan öyrənməkdir.

    Aysel Vəlizadə

  • Ömrünün sonuna kimi xoşbəxt yaşaya bilərsən

    12524275_536269009888751_6960569758742870207_n

    Uşaqların hər zaman xoşbəxt olduğunu hamımız bilirik. Ən ağır şəraitdə, ən məhdud imkanlar içində yaşayan uşaqları xəyal edin, onların mütləq sevinəcək bir səbəbləri var. Uşaqların sevinməsi üçün bahalı oyuncağa ehtiyacları yoxdur, bir ağacın budağı belə onlara oyuncaq olur, sevindirir onları. Bu, əslində, bütün insanların mükəmməl bir fitrətlə doğulmalarından irəli gəlir.

    İnsanın əsil fitrəti sevinclidir, sevgi doludur, ruhları, bədənləri sağlamdır. Ancaq zaman keçdikcə Quran əxlaqından uzaq yaşayan cəmiyyətlərin mənfi təsirləri insanların həyatını qaraldır, bədbəxtliyə sövq edir onları. Allaha təvəkkülü, qədərə təslim olmağı bilməyən insanların təbii ki, xoşbəxt olmaları mümkün deyil.
    İnsanların bir çoxu xoşbəxt ola bilməmələrini maddi vəziyyətləri, yəni böyük ölçüdə maddiyyatla əlaqələndirirlər. Sanki dünyanın ən varlı insanı olsalar, heç bir problemləri qalmayacaq, xoşbəxtliyi tam əldə edəcəklər. Ancaq xoşbəxt ola bilməməyin səbəbi bu deyil. Bunun tək səbəbi iman zəifliyidir, Allahdan uzaq yaşamaqdır.
    Əgər insan Allahın varlığından tam əmin olsa, bütün qəlbi ilə Allaha inansa, cənnətin varlığına tam əmin olsa, niyə xoşbəxt ola bilməsin ki? Bu qeyri-mümkündür. Qəlbi Allaha tam bağlanmış, hər şeyin bir qədər üzrə yaradıldığını, dünyanın gəlib-keçici bir imtahan yeri olduğunu bilən insan ac qalsa, susuz qalsa, evsiz-eşiksiz qalsa, ağır xəstəliyə tutulsa da sevinc içində olar, əsla bədbəxt ola bilməz.

    Allahın varlığına iman gətirmiş, axirət inancı olan bir insan ətrafında gördüyü hər şeyin varlıq səbəbinin Allah olduğunu bilir. Bu şüurla ətrafına baxan insan Allahın insanlar üçün yaratdığı, saymaqla bitməyən gözəllikləri hər an dərk etmə xüsusiyyətinə malik olur. Allahın yaratdığı gözəllikdən və sənətdən böyük zövq alır.
    Ancaq iman tərəddüdü, iman zəifliyi olduqda, öldükdən sonra yox olma inancı olduqda, axirət inancı olmadıqda insanların canı yanır. Ən xırda səbəb onların narahat olmalarına səbəb olur. İmanı zəif olan bir insan qarşılaşdığı hər çətinliyin, əslində, bir imtahan olduğunu düşünə bilmir. Bəzən qarşılaşdığı çətinliklər onu üsyana sövq edir. İmanı güclü olan insan isə nə qədər böyük çətinliklərlə, imtahanlarla qarşılaşırsa-qarşılaşsın, bunlara səbir etdiyinə görə axirətdə Allahın ona cənnətini nəsib edəcəyi ümidi ilə sevincli və xoşbəxt olur. Güclü iman insana hər zaman dinclik, sevinc, gözəllik, zehin açıqlığı və güclü ağıl verir. İmanlı insanlar çox ağıllı olurlar.
    İman zəifliyinin tək çarəsi qəlblərin Allaha yönəlməsində, Allahın yaratdıqları üzərində dərin düşünməkdədir. Yəni insanı imana gətirən və imanın artmasına səbəb olan həqiqətlər, yaradılış möcüzələridir. Bu dəlillər üzərində dərin təfəkkür edən hər vicdanlı insan Allahın varlığını və böyüklüyünü açıq şəkildə görərək iman gətirər.
    Doğrusu, göylərin və yerin xəlq edilməsində, gecə ilə gündüzün bir-birini əvəz etməsində ağıllı adamlar üçün dəlillər vardır. O kəslər ki, ayaq üstə olanda da, oturanda da, uzananda da Allahı yad edir, göylərin və yerin yaradılması haq-qında düşünür (və deyirlər:) “Ey Rəbbimiz! Sən bunları əbəs yerə xəlq etməmisən. Sən pak və müqəddəssən. Bizi Odun əzabından qoru!” (Ali İmran surəsi, 190-191)
    Bunun üçün qəlbləri Allahla birlikdə olan, Allaha səmimi bağlı olan insanlar var gücləri ilə Allahın varlığının dəlillərindən bəhs etməlidirlər. Allahın yaratdığı canlılardakı bənzərsiz xüsusiyyətlər, möhtəşəm incəliklər Allahı daha yaxından tanımağımıza, Allahın varlığına tam iman gətirməyimizə, Allaha bəslədiyimiz sevginin qat-qat artmasına səbəb olacaq.
    “… hər kəs Mənim haqq yolumu tutub getsə, nə (dünyada) yolunu azar, nə də (axirətdə) bədbəxt olar!” (Taha surəsi, 123)

    Xəyalə SƏFƏROVA

  • Gerçək ağıl nədir?

    12107763_547033358793642_2666399707952423352_n

    Ağıl – Allahın insana dünya həyatında lütf etdiyi ən gözəl nemətdir. Hər kəsin sahib olmaq istədiyi, insanlarda görüb bəyəndiyi üstün keyfiyyətdir.

    Bu yazını yazmaqda məqsədim insanların çoxunun ağıl məfhumunu savad və zəka ilə qarışdırmalarıdır. Ancaq zəka və ağıl tamamilə fərqli şeylərdir. Elə isə “gerçək ağıl nədir?” onu araşdıraq. Ağılı zəka və savaddan fərqləndirən cəhət nədir? Necə ağıllı insan olmaq olar? suallarına cavab axtaraq.

    Öncə onu deyim ki, ağılın qaynağı Allah qorxusudur. Bunu Quran ayəsinə baxarkən anlayırıq: “Ey iman gətirənlər! Əgər Allahdan qorxsanız, O sizə haqla nahaqqı ayırd etmə bacarığı verər…” (Ənfal surəsi, 29). Haqla nahaqqı ayırd etmə bacarığına isə “fərasət” deyilir. Bu anlayış ağıllı insanın göstərdiyi davranışdır. Çünki ağıllı insan dərin qavrayışa sahib ola bilər, bu qavrayış isə bəsirətdir. Bəsirət anlayışı Quranda bizə təfsilatı ilə izah edilir. Quranda bildirilən ağıl, yəni bəsirət ruhda yaşanan mənəvi xüsusiyyətdir. Dolayısı ilə, ağıl beyinin bir funksiyası olan zəkadan fərqlənir. Yəni ağıl vicdanın da olduğu qəlbdə yerləşir. Bu, Quranda açıq-aşkar bildirilir:
    Məgər onlar yer üzündə gəzib dolaşmırlarmı ki, düşünən qəlbləri (bəsirət gözləri), eşidən qulaqları olsun? Həqiqətən, gözlər kor olmaz, lakin sinələrindəki ürəklər (qəlb gözü) kor olar. (Həcc surəsi, 46)

    Ağılı zəka və savaddan fərqləndirən xüsusiyyətlərdən biri də ağılın artıb-azalması, zəkanın isə sabit, dəyişməz qalmasıdır. Ağıl insanın vicdanı ilə əlaqəlidir. İnsan vicdanını nə qədər çox dinləsə, ağlı da artar. Zəka isə insanın beyni zədələnərsə, zəifləyə bilər. Beyin zədələnməsə, insanın zəkası dəyişməz, sabit qalar. Zəkalı, savadlı insan elmi kəşflər edə, dövrünün tanınmış adamı və görkəmli şəxsiyyətlərindən biri ola bilər. Hər kəs savadlı və zəkalı ola bilər, ancaq ağıl yalnız iman gətirənlərə məxsus xüsusiyyətdir.

    Sizə bir misal verim. Pula, mal-dövlətə hərisliyi olan insan düşünün. Bu hərislik həmin insanın ağlını o dərəcədə örtər ki, bu vəziyyətdə olan insan ancaq “necə daha çox pul qazanım, dövlətli olum”, – deyə düşünər. Bəlkə də, varlı olar və hər şeyə sahib olar. Amma bu var-dövləti qazanmaq üçün ağılı, bəsirəti o qədər bağlanar ki, yardıma ehtiyacı olana kömək etməz, ətrafında baş verən hadisələrə laqeyd yanaşar və qəlbi qatılaşar. Həmin insanı kənardan izləyənlər “necə də ağıllıdır, fərasətlidir. Pulunun qədrini bilir, ətrafa dağıtmır”, – deyə düşünərlər. Ancaq həmin var-dövlət o insana axirətdə bir fayda verməz, əksinə, əzabını artırar (Doğrusunu Allah bilir). Ağıllı insan isə heç nəyə hərisliklə bağlanmaz, hər şeyi yaradanın Allah olduğunu bilər, öz acizliyini, Allahın isə sonsuz güc sahibi olduğunu görər, bunu dərk edər, köməyə ehtiyacı olana yardım edər, Allahın onun qarşısına çıxardığı hər fürsəti dəyərləndirər.

    Son olaraq qeyd etmək istəyirəm ki, ağılı insana Allah verir və dilədiyi anda da geri alır. İnsanın ağlının artması onun qəlbinin Allahın zikri ilə dolmasından asılıdır. İnsan öncə Allaha dua edərək bunu Ondan istəməlidir və unutmamalıdır ki, ağıl Qurandan qaynaqlanır, ağılı bizə Quran verir. Zəkalı insan Qurana tabe olduqda ağıllı olur. İnsan qəlbini nə qədər təmiz saxlasa, qısqanclıqdan, təkəbbürdən, kin-küdurətdən təmizləsə və nə qədər çox vicdanına uysa, bir o qədər Allaha yaxınlaşar və ağıl sahibi olar.

    Sevinc Haqverdizadə

  • “Sən gecikmə” kitabının təqdimat mərasimi keçiriləcək

    10 mart 2016-cı il tarixində, saat 13:00-da respublikanın paytaxtı Bakı şəhərində fəaliyyət göstərən “Kitabevim.az” mağazasında yeni nəsil Azərbaycan gəncliyinin istedadlı nümayəndəsi, gənc xanım yazar, Şəhriyyə Qəzənfərqızının “Sən gecikmə” adlı ilk kitabının təqdimat mərasimi keçiriləcək.Tədbirdə Kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələrinin, mədəniyyət, ədəbiyyat, incəsənət xadimlərinin, o cümlədən müəllifin qələm dostlarının iştirakı da nəzərdə tutulub. İştirak etmək istəyən hər kəs dəvətlidir.

    Ünvan: Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri, 28 may metro stansiyasının yaxınlığında yerləşən AK Mərkəzin II mərtəbəsi

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti

  • “Mən çox sevirəm…”

    Pəncərədən baxmağı çox sevirəm… Pəncərə də insan kimi gah qapalı olur, gah da ki, açıq… Pəncərə insan qəlbi kimidir, gah plastikdəndir, sünidir, gah da ki, şüşədən, tez qırılandır… Pəncərə kimi şüşəsi gah tünd olur insan, qapanır, hamını görür, hamı üçün görünməzdir… Pəncərə kimi açıq rəngli şüşədən olanda hamı üçün açıq olur, hamını da görür, qarşılıqlıdır. Qəlb də pəncərə kimi bəzən kənar səsləri buraxır, bəzən təcrid edir bizi o səslərdən… Pəncərə də qapalı olanda insan kimi arxasında gizlənirik, müdafiə olunuruq, tünd şüşədən görürük hər yeri, qara rəngdə, bizi isə kimsə görmür, qorunuruq soyuqdan, yağışdan, qardan, küləkdən, baxıb müşahidə etsək də, bizim üçün təhlükəli, qorxulu olmur, açıq olanda pəncərə hər şey girə bilər, həşərat da, xəstəlik də, yağış da, soyuq da, istənilən şəxs də… Pəncərə kimi bizim önümüzü pərdə kəsmişdir…

    Qalanı sevirəm… Bir hər kəsüçün məlum qapısı var insanın mənəvi aləmi, qəlbi kimi 3-4 gizli, yeraltı giriş-çıxış, yolları var, hər kəs üçün naməlum, qapalı… Qalanı müdafiə edən olur, alınmaz olur, tarixə düşür, yaxşı təməli varsa, dağılmır…

    Təbiəti sevirəm… Dəyişsə də, təbiidir, gah vəhşidir, gah zərif, sakit, gah dağıdıcı, gah qoruyucu, gah da ki, yaradıcı… Mübarizəsi də təbiidir, seçimi də, etirazı da təbiidir, susqunluğu da…

    Dənizi sevirəm… Qumluqda gəzinib, özümlə və ya kiminləsə, dənizlə də söhbət etməyi çox sevirəm… Dəniz gah sakitdir, tabe olandır, gah da inqilabçı, islahatçı, tabe etdirəndir… Gah da ki, liberal, ya da radikal… Kiminlə ünsiyyətdə olmadığından asılı olmayaraq, dəniz dinləməyi bacarır, insanlardan fərqli olaraq, öz dilində təsəlli verir, münasibətini bildirir, hər damcısında, ləpəsində, dalğasında…

  • Arzu RÜSTƏMSOY.”Ayrı….”

    Nə deyim,dünyanın xeyir-şərinə,
    Ağı ayrı yığır,qaranı ayrı.
    Mat qalıb özü də bu işlərinə,
    Dağı ayrı yığır,Aranı ayrı.

    Dağa tamarzıdır,bax Arandakı,
    Aran sevdasına düşür,dağdakı,
    Kürü,Araz ilə su qovuşdurur,
    Qollar parçalayır,aranı ayrı…

    Diz atdım,süründüm,bildim bağ nədi,
    Xəyalda düşündüm,dərə-dağ nədi.
    Min budaq budandım,bir budaq nədi,
    Gözüm görməz oldu,haranı,ayrı?

    Başından dəli yel,əssə bilinməz,
    Kələklər yolunu,kəssə bilinməz.
    Yarından ürəyi,küssə bilinməz,
    Unutmaz,heç ara vuranı ayrı.. .

  • Arzu RÜSTƏMSOY.”Dözə-dözə yaşadım…”

    Dastanlara sığmayalı taleyim,
    Gözlərimdə buz salxımdı,gileyim.
    Qərarını itirəndə küləyim,
    Mən bu ömrü dözə-dözə yaşadım…

    Bir ağıdı,hər cümləsi qəm tütər,
    Onsuzluğu cəhənnəmdən də betər.
    Qırışlarda köz düşəndə qara tər,
    Mən bu ömrü dözə-dözə yaşadım…

    Necə keçdi,heç bilmədim adı nə,
    Vüsalının necəsi nə dadı nə.
    Doymamışdım,ocağına oduna,
    Mən bu ömrü dözə-dözə yaşadım…

    Çox uzaqdır,indi mənə bir ili,
    Yollarımda ayaq açdı,nisgili.
    Uzadı ardımca fələyin dili,
    Mən bu ömrü dözə-dözə yaşadım…

    28.02.2016

  • Mehriban İBRAHİMOVA.Yeni şeirlər

    UNUDURUQ.

    Yaşayırıq,itirdiklərimizə yana-yana,
    Addım-addım gedib geriyə boylana -boylana,
    Köç eyləyir,zaman -zaman duyğularımız,
    Artır ,çoxalır gündən -günə qayğılarımız.
    Dərd yükünə sarılırıq,sıxılırıq,darılırıq,
    Bəzən yorulub,yoxdan var oluruq,
    Yaşayırıq ,içimizdə məhbus ikən,
    Hey qaçırıq lap ölümə məhkum ikən.
    Hərdən elə insan kimi yaşayırıq,
    Hərdən bunu unudaraq,insanları daşlayırıq,
    Unudaraq düz yolları,əyri yoldan başlayırıq
    Ömür keçir gün dolanır,hey qaçırıq,
    Bu sabahdan ,o sabaha yol açırıq
    Unuduruq sabahlarda ,daş atana daş dəyəcək,
    Unuduruq zaman gəlib ,bel bükəcək ,baş əyəcək
    Unuduruq hərdən ,unuduruq nədən?
    Qaça bilməz insan oğlu qədərindən,
    Günü gəlib ,vaxtı çatan son dəmindən.

    28 02 2016.

    AZDA TORPAĞIN QÜDRƏTİ.

    Hər fəslin öz zamanı var.
    Hər zamanından bir hikmət ,
    Bir möcüzə boylanar.
    Yaz olar oyanar,oyadar,yatmışları,
    Heyrət doğurar hər bir işləri,
    Qaynayar,qarışar həyat,
    Üzə çıxar yurd ,yuvası bilinməyən
    yüz cür həşərat ,yaşamaq istəyi
    böyük..
    Sən də yaşa,ey insan ,sanma zəhməti bir yük
    İsinər,çevrilər insan əliylə çəmənzara ,gülzara,cənnətə.
    Uçub getmiş köçəri quşlar qayıdar yenidən minnətə.
    Qüdrətlidi,min nemətli,sərvətlidi bu torpaq…
    Torpaq canlanır ,hər bir insan
    qudrətini görəsidi…
    Zəhmət çəkib çalışana,göstərəcək qüdrətini
    ,qoymaz düşə kimsə möhnətə,
    Yetirdiyi,bitirdiyi barına bax,
    Bar verdiyi bəhərinə,nübarına bax,
    Xoş açılan səhərinə,varına bax!
    İşini bilənə vaxtını onunla bölənə,
    Elə hey çalışıb ,qədrini bilənə,
    Zamanında zəhmətinin bəhrəsini verəsidi,…

    29 02 2016.

  • Mehriban İBRAHİMOVA.Yeni şeirlər

    BU YAZIN GƏLİŞİ.

    Bu yazın gəlişi sevinc,səadət,
    Çırtlayıb çiçəyi naz bənövşənin,
    Boylanır yamyaşıl bahar donunda,
    Gətirir özüylə sevinc ,nəşəni.

    Çəməndə çiçəkıər düzüləsidi,
    Sevənlər əliylə üzüləsidi,
    Sevgi ürəklərə yazılasıdı
    Bu yaz gəlişində özgə büsat var.

    Qaranquş qanadlı xoş məramına
    Uçub hər qapıya təzə iz salar
    Hamı yetişəcək arzu ,kamına
    Çətin bir ürəkdə intizar qalar.

    Açın qapıları,qırın səddləri,
    Ürəkdən bir nəğmə oxuyaq gəlin,
    Unudub ürəkdə bütün dərdləri
    Sevincdən bir çələng toxuyaq, gəlin.

    Bənövşə ətirli ,bənövşə yazım,
    Boyanıb ətrinə səsim,avazım.
    Bu yaz gəlişinə bir namə yazdım,
    Qalsın ürəklərdə ,söhbətim,sözüm.

    27 02 2016.

    NECƏYƏM.

    Yenə kövrəlmişəm ,yenə dolmuşam,
    Sənsiz boynu bükük ,tənha qalmışam.
    Kədərdən saralıb ,gül tək solmuşam,
    Özünü tez yetir ,zülmət gecəyəm.
    Dayanma yollarda boran ,qar olar,
    Fikrim ürəyimdə tari mar olar,
    Günlərim elə hey ahu zar olar,
    Özünü tez yetir,gör ki necəyəm.

  • Fidan ABBASOVA.”Gərək hər gününü yazmaq lazımdır….”

    Bəzən yoxuşuna enib dünyanın
    yazılan qanunu pozmaq lazımdır
    bir az xəyalrdan qaçıb uzağa
    dənizə sığınıb azmaq lazımdır
    bu həyat yolunu yaşamaq üçün
    gərək hər gününü yazmaq lazımdır…

    Bəs edə bilsəydi həsrət sevgiyə
    yolunu gözləyən gözləyir niyə?
    bir gün o dönəcək xoş təsəlliyə
    inanıb taledən qaçmaq lazımdır
    bu həyat yolunu yaşamaq üçün
    gərək hər gününü yazmaq lazımdır…

    O çox güvəndiyin doslarda bir gün
    tərk edib gedəcək səni büsbütün
    boşluqda düşünüb günlərcə deyin
    vəfasız vədəsiz getməyin üçün
    hər gün bu ömründən yazmaq lazımdır.

    Fidan desəydiki dayanıb durdum
    məndə bu taledə itməz iz qoydum
    hər şeydən usandım hər şeydən doydum
    nəyim var onlra razıyam inan
    çoxum çox, azım az olan varımdır
    bu həyat yolunu yaşamaq üçün
    gərək hər gününü yazmaq lazımdır….