A dostlar, sərvətə meyl etməyək çox,
Yaşayaq həyatda daim gözü tox.
Yetmişdə, səksəndə köçsək, eybi yox,
Vədəsiz bir ölüm-itim olmasın.
Dəyməsin ürəyə kədərin tamı,
Susmasın qəlblərin arzusu, kamı.
Atalı, Analı böyüsün hamı,
Heç kəsin balası yetim olmasın!
Təmkinəm, səadət dilərəm sizə,
Şadlanaq toylarda hey süzə-süzə.
Allah hər neməti bol etsin bizə,
Güzəran həyatda çətin olmasın!
Mart 2006
Məni var dövlətə satıb getmisən
Eləbil arzuna çatıb getmisən.
Özgəni qəlbində tutub getmisən,
Dönmək istəsəndə, qayıtma daha.
Mənim hər sözümü söz eylədin sən,
Sirrimizi yadlara söylədin sən.
Məni hər yetənə gileylədin sən,
Dönmək istəsəndə, qayıtma daha.
Məni yox, özgəni sevib inandın,
Güya məhəbbətdən yanıb odlandın.
Get, məni sevmədin, yad üçün yandın,
Dönmək istəsəndə, qayıtma daha.
Zeynəbin dərdini qana bilmədin,
Saf sevgi odunda, yana bilmədin.
Məni, sən özünkü sana bilmədin,
Dönmək istəsəndə, qayıtma daha.
Məhəbbət bağında, sevgi bağında,
Bəzəyək həyatı sevgiylə, gülüm..
Ömrün çiçəkləyən gözəl çağında,
Bəzəyək həyatı sevgiylə, gülüm….
Asta–asta gəlsin qoy neyin səsi,
Qarışsın bahara könül nəğməsi,
Duymuşam səndəki eşqi, həvəsi,
Bəzəyək həyatı sevgiylə, gülüm….
Nə qədər imkan var sevək–sevilək,
Şirin duyğularla döyünsün ürək,
Ömür yollarında əl–ələ verək,
Bəzəyək həyatı sevgiylə, gülüm…
Hər səhər parlayıb günəştək çıxaq,
Hicranı, kədəri sevgiylə yıxaq,
Qovuşan çay olub, bir yerdə axaq,
Bəzəyək həyatı sevgiylə, gülüm…
Qarşısında dəftər, əlində qələm dayanmışdı. Nə yazacağını, necə yazacağını bilmirdi. Hər zaman səsli – küylü, bir dəqiqə yerində dayana bilməyən nadinc uşaq indi bacardıqca hər kəsdən gizlənməyə çalışırdı. Bəlkə də əlacı olsaydı bu dəqiqə heç kim onu görməsin deyə yerin dibinə də getməyə razı olardı. Körpə qəlbi hürkmüş bir quş ürəyi kimi çırpınırdı, sanki köksünü yarıb çıxmağa can atırdı. Hər gözündə iki damla yaş gilələnib azadlığa çıxmağa tələsirdi. Bircə gözünü qırpmağına bəndmiş kimi bəyaz vərəqin üzərində bozumtul ləkələr əmələ gəldi. Özü öz etdiyindən utanırmış kimi sol əlini həmin ləkələrin üstünə qoyub gizlətməyə çalışdı, ürkək – ürkək ətrafa boylandı. Ondan başqa sinifdəki bütün uşaqlar başını aşağı salıb dayanmadan nəsə yazırdı. Bircə o idi qarşısındakı ağ vərəqə baxan.
Yaxşı ki pəncərənin yanında oturmuşdu. Arada bir pəncərədən boylanıb idman dərsi keçən başqa sinif uşaqlarını seyr edirdi. Fikri isə nə dərsdə idi, nə də həyətdə oynayan uşaqlarda. Xəyalları çox uzaqlarda idi, çox uzaqlarda…
– Nadir…
Müəllimin zəhmli səsi onu bu xəyallardan ayırdı. Onu çağırırdı. Başını qaldırıb Müəllimin üzünə baxmağa utandı. Səsini çıxartmadan başını dəftərinə əydi. Deyəsən, müəllim də yazı yazan uşaqlara mane olmamaq üçün sözünü davam etdirmədi. Ancaq nə olsun ki, yenə də yazmağa heç nə tapmırdı. Onsuz da inşa yazı yaza bilmirdi, həmişə ondan – bundan köçürürdü. Bu dəfəki mövzu isə onun kövrək uşaq qəlbini getdikcə daha da üzürdü. Bir az da beləcə keçdi. Ürəyində dərsin tez bitməsi üçün Allaha dua edirdi. Heç nə yazmadığı “yazı” dan iki alacağını bilirdi, ancaq bu, onu heç düşündürmürdü belə…
– Nadir, sən niyə heç nə yazmırsan?
Yenə də müəllim onun yazmadığını görüb acıqlanmışdı. Hələ ondan cavab da tışdı. Hələ ondan cavab da tələb edirdi.
– Yazıram, müəllim.
Bu dəfə müəllim sinifə müraciət etdi:
– Zəngə on dəqiqə qalıb, yekunlaşdırın artıq.
Bu an uşaq ilk dəfə özü yazdı inşasını. Kimsədən köçürtmədən, kimsədən yardım istəmədən öz sözlərini, öz hisslərini yazdı…
…Axşam bütün işlərini bitirib səhər şagirdlərinə yazdırdığı inşanı yoxlamaq üçün yazı masasının arxasına keçdi. İbtidai sinif müəllimi idi Rəhimə müəllimə. İyirmi ilə yaxın idi müəllimlik edirdi. Şagirdlərinə daim ana qayğısı ilə yanaşmışdı. Lap körpə yaşlarından uşaqlar ana qucağından çıxıb onun qollarına sığınırdılar. İndiki sinfini də iki il idi ki qəbul etmişdi. Şagirdlərinin ən böyüyünün səkkiz yaşı var idi. Əksəriyyəti yeddi yaşlı uşaqlar idi. Aralarında çalışqanı da var idi, nadinci də, tənbəli də. Ancaq bütün şagirdlərini bir ana məhəbbəti ilə sevirdi…
Aram – aram dəftərləri açmağa, yazıları oxumağa başladı. Hər yazını oxuyandan sonra müxtəlif hisslər yaşayırdı. Uşaqların səmimi sözləri ürəyini kövrəltmişdi. Nəhayət, növbə Nadir Cabbarlının yazısına çatdı. Nadir də sinifin dəcəllərindən biri, bəlkə də birincisi idi. Dərs oxumaqla da heç arası yox idi. Ancaq saf, mehriban, bir az da kövrək uşaq idi. Digərləri kimi onu da çox sevirdi Rəhimə müəllimə. Bu düşüncələrlə dəftəri açdı. Həmişə olduğu kimi yenə də şagirdinin qarışıq, səliqəsiz xətti ilə qarşılaşdı. Amma yazılı səhifələrin sonuncusunda həm hərflər bir-birinə qarışmış, həm də mürəkkəb yayılmışdı, oxumaq çətinləşmişdi. Elə bil yazının üstünə su dağılmışdı. Onsuz da inşa çox deyildi, cəmi bir neçə cümlədən ibarət idi, buna əsəbləşən müəllimi uşağın bu səliqəsizliyi daha da özündən çıxartdı:
– Bu uşaq lap həddini aşıb artıq, indi buna iki yazmayıb nə edim mən?
Bir anlıq əsəbini boğub yazılan cüm
– Bu uşaq lap həddini aşıb artıq, indi buna iki yazmayıb nə edim mən?
Bir anlıq əsəbini boğub yazılan cümlələri çətinliklə də olsa, oxumağa çalışdı:
“Müəllim bizə ana haqqında inşa yazmağı tapşırıb. Bayaqdan fikirləşirəm, ancaq yazmağa heç nə tapmıram. Axı heç vaxt görmədiyim adam haqqında nə yaza bilərəm ki? Anam mən doğularkən ölüb. Mənim “ana” deyərkən anladığım tək şey qəbiristanlıqda bizi gözləyən soyuq məzar daşıdı”.
Şagirdin göz yaşı ilə islanmış yazısına daha iki damla yaş da qarışdı…
Baharla bərabər ömrümə gələn,
Bahar tək özünü mənə sevdirən
Baharlı günləri mən bəxş edən,
Təkcə sən, sən oldun ömrümə gələn,
Gəlişin bahar tək gözəl, gözlədim yolun
Bahar gəlişi kimi gözlərimi yolda qoydun ,
Hardaydın, de niyə belə gec gəldin?!
Qışın buzun ,sazağını, soyuğunu sən əritdin,
Ömrümə bahar gətirən adam.
Ən yaxın sirdaşım, ən uzaq olan,
Ömrümə günümə bahar gətirdin…
Xəyalı mənlədi, özuysə yoxdu,
Ən yaxın sirdaşım, bahar ətirlim…
Sənsən tək sevincim, baharım mənim …
29.03 .2015. 18 :35
Qafqaz ƏVƏZOĞLU (Dəmirov Qafqaz Əvəz oğlu) 1954-cü il aprel ayının 1-də Qubadlı rayonunun Mahmudlu kəndində anadan olub.İbtidai və orta təhsilini öz doğma kəndlərində alıb.
Ədəbiyyata, poeziyaya erkən yaşlarından maraq göstərir.Dövri mətbuat səhifələrində şeirləri və məqalələri dərc olunub.Hal-hazırda da müxtəlif mətbu orqanlarda şeirləri və məqalələri dərc olunmaqdadır.
Süleyman Rəhimov adına Qubadlı rayon ədəbi ictimai birliyinin sədridir.”Sözün Sehri” qəzetinin təsisçisidir.”Qızıl qələm” və “Qızıl kitab” mükafatları laureatıdır.Gündəlik İnformasiya Agentliyinin və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktorudur. Bir neçə şeir və publisistik kitablar müəllifidir.Qarabağ müharibəsi veteranıdır.Hal-hazırda Qubadlı rayonunun dövət qəzeti “Bərgüşad” qəzetinin redaktorudur.
Gözəl əməl və əxlaq sahibi Qafqaz Əvəzoğluna öz mətbu orqanında “Gənc Yazarlara dəstək” layihəsini həyata keçirərək Azərbaycanın bölgələrindən olan gənc yazarların ədəbi-bədii nümunələrini, poeziya örnəklərini, məqalələrini dərc edir.Bakı və Sumqayıt şəhərlərində müxtəlif mətbu orqanlarla sıx əməkdaşlıq əlaqələri saxlamaqdadır.
Yeri get, qız
Sən məni heç zaman sevə bilməzsən,
Məni sevənlərin sonluğu – yalqız.
Aldanma beləcə görkəmimə sən,
Yeri sev ağıllı bir adamı, qız!
Məni sevənlərin ağılı yoxdur,
Mənim şıltaqlığım dözülməz, çətin.
Yeri get yerində sakitcə otur,
Vallah, mən deyiləm sənin qismətin!
Səni qısqanaram mən yerə, göyə,
Doğma ataya da, südvermişə də…
Kasası – hamıya, nə var hər şeyə,
Lap belə dünyasın dəyişmişə də!..
Tüpürüb dabana elə qaçarsan,
Ancaq dilədiyin şükrlər olar.
Mənim sevilməyim deyildir asan,
Belə bir dəlidən kim sevgi umar?!
Xətrinə dəyməsin, pis olma da heç,
Yəqin ki, bu sevgin bir şıltaq ərkdir.
Yeri get özünə bir babını seç,
Məni sevmək üçün ürək gərəkdir!!
Mən dəliyəm, o da kür
Qaşa-gözə bax Allah,
Qüdrətinə min şükür.
Yandırdığın söndürməz,
Xan Arazla, dəli Kür!
Hürü-pəri misaldı,
Baxdım ağlımı aldı.
Elə bil ac maraldı,
Adamın qəlbin sökür!
Mən biləni bu qızın,
Oğurlasan “saqqız”ın,
Ürəyində düş qızın –
Qəlbi yanar görükür!
Baxıram “bişən” deyil,
Çıxıb görüşən deyil,
Kəməndə düşən deyil,
Belə ceyran tez ürkür!
A Qafqaz, bu qız bil ki,
Umur tər-təmiz sevgi.
Heyif, tutmaz bizimki,
Mən dəliyəm, o da kür!!
ÖZGƏ
– Dön,- dedim, dönmədin, düşündüm bəlkə,
Istəyin ayrıdı, təmənnan özgə…
De, mənim qiymətli daha nəyim var,
Məndə “mən” deyilən ta “mən”dən özgə?!
Səni axtarıram, dolanır gözüm,
Axır ürəyimə yaş düzüm-düzüm.
Alışmır ocağım, od tutmur közüm,
Olmaz yandıranı bir səndən özgə!
Dön geri, a mənim könül möhtacım,
Üzülüb taqətim, yoxdur illacım.
Heç kimə, heç kimə yox ehtiyacım,
Sənintək səbrimi kəsəndən özgə!
Qafqaz Əvəzoğlu hər şeydən betər,
Gecəli-gündüzlü yolunda bitər.
Inana bilmirəm səni mən qədər,
Sevən tapılarmı, de, məndən özgə?!
2006.
AĞLADI
Gözlədim, gəlmədin, görüş yerimiz,
Halıma mükəddər oldu, ağladı!
Sənin görüşünə tələsən güllər,
Əlimdə saralıb-soldu, ağladı!
Bükdü qamətimi, əydi bu halət,
Gəldiyin yollar da çəkdi xəcalət.
Məhəbbət yanğılı bir dəli həsrət,
Qolların boynuma saldı, ağladı!
Nə bilim bu imiş yaxınlığımız,
Bir eşqin oduna yaxındığımız.
Bir vaxt qucağına sığındığımız,
Söyüdlər saçını yoldu, ağladı!
A Qafqaz, bu necə taledi, baxtdı?
Ahım göyləri də yandırıb-yaxdı.
Şimşəklər oynadı, ildırım çaxdı,
Buludlar hönkürüb doldu, ağladı!
2008.
AZ
Deyirsən, uzaq ol, amma bir zaman,
Bitib yollarımda qalmırdınmı, az?!
Dolanıb başıma pərvanə kimi,
Qadamı-bəlamı almırdınmı, az?!
Süzdürə-süzdürə o qaş-gözünü,
Qurban eyləyərdin mənə özünü.
Söykəyib üzümə hərdən üzünü,
Şirin xəyallara dalmırdınmı, az?!
Ayrıla bilmidin, zəliydin, zəli,
Olmuşdun sərsəri, olmuşdun dəli.
Mənə salam verən hər bir gözəli,
Şahmar ilan kimi çalmırdınmı, az?!
Niyə qurdaladın sən yaddaşımı,
Qafqaz Əvəzoğlu yenə naşımı?!
Bişirə-bişirə bu gic başımı,
Gülüstan qoynuna salmırdınmı, az?!
2008.
Bacarsanız siz
Ey əziz dostlarım, a yaxınlarım,
Bir sözüm var sizə! Bacarsanız siz, –
Bir uca təpədə – bir uca yerdə,
Mənim məzarımı qazarsınız siz!
Başdaşım ucalsın ənginliklərə,
Dağlara-daşalra, düzənliklərə…
Bilirsiz vurğunam gözəlliklərə,
Qəbrimi güllərə qatarsınız siz!
Demirəm güllərdən tutuban dəstə,
Hər gün gələsiniz dəstəbədəstə…
Hərdənbir dönübən qəbrimin üstə,
O mənli günləri anarsınız siz!
İşdi, yurd-yuvamız alınsa bir gün,
Qaralmış ocaqlar çatılsa bir gün…
Dönüb qəbrim üstə nə vaxtsa bir gün,
Heç yoxsa bir ocaq çatarsınız siz!
Bəxtəvər deyərdim bu külbaşıma,
Ölümüm çıxsaydı yurdda qarşıma!
Əgər burda ölşəm, sinədaşıma,
“Öldü vətən deyə” yazarsınız siz!
Sormayın bu nədi, nə vəziyyətdi?
Bu da, bir arzudu, bir vəsiyyətdi,
Qafqazdan sizlərə son əziyyətdi!..
Bilirəm, sözümə naçarsınız siz;
Edin dediyimi bacarsanız siz!
2007
Gedirəm
Bələnibən öz ahıma,
Üz tutmuşam sabahıma…
Qurban olum Allahıma,
Dərd sarıdan kef edirəm!
Uca tutdum mən hörmətin,
Əskiltmədi kəramətin…
Hey içirdib qəm şərbətin,
Dərd də verdi can yedirəm!
Döyə-döyə közarımı,
Şükür, açdı “bazarımı”.
İndi düşüb məzarımı,
Axtarmağa yol gedirəm!
2005
Gedək, canım
Ömür ötdü, yaş haxladı,
Çan yetişdi – lalıxladı.
Ta əzrayıl marıxdadı,
Verdik ələ yedək, canım!
Ötürmüşük neçə qış-yaz,
Qonaq olan bunca qalmaz.
Çəkilməmiş altdan palaz,
Dur yır-yığış edək, canım!
Günü-gündən çaşır təbrim,
Tükənibdi daha səbrim…
Gözü yolda qalan qəbrim,
Nigarandı, gedək, canım!
2005
Min, deyir
Başımda turp əkir gül nəvələrim,
Ölərəm, desələr, öl,- nəvələrim.
Açıbdı şipşirin dil nəvələrim,
Biri bir deyəndə, biri min deyir!
Qoşulub onlara uşaxlaşıram,
Bu qoca vaxtımdan uzaxlaşıram…
Düşüb dizin-dizin iməkləçirəm, –
Arvad,- mübarəkdi qədəmin,- deyir!
Minirlər belimə çökdürüb yerə,
“Dəh-dəh”lə çıxırlar evdə “səfərə”.
Hələ bir üstəlik xırda “heyvərə”,
-Ay nənə, yer var e, sən də min, deyir!
Otaxdan-otağa başlanır yolum,
Belə nəvələrin qurbanı olub!
Nəvə şirinliyin bilməyən oğlum,
-Baho, ağlı çaşım dədəmin, deyir!..
Başıma gələnlər başıza gəlsin,
Hər nəvə həsrətli tamarı kəsin!..
Qafqaz Əvəzoğlu Allah kəsməsin,
Bütün nəvələrdən kərəmin, deyir!
2005
Gedir
Ay Allah, bu qızın ismətinə bax,
Həyadan yanağı allanıb gedir.
Onun taleyinə, qismətinə bax,
Beləsi kor olub allanıb gedir!
Belə gözəl olmaz, belə qız olmaz,
Hələ görməmişəm belə sərvinaz.
Nə olar, ay Allah, onu mənə yaz,
Qaymaq dödaqları ballanıb gedir!
Onunla ömr edən nə bəxtəvərdi,
Kimə könül versə onun nə dərdi!..
Özümü yoluna durub sərərdim,
Bilsəydim üstümdən sallanıb gedir!
Yazardım şəninə gözəl şeirlər,
Sevərdim, bilərdi necə sevirlər…
Beləsin görəndə sonra deyirlər,
Qafqaz Əvəzoğlu hallanıb, gedir!
2005
Dağlar
Sənlə getdi şad günlərim,
Xoş növrağım, çağım, dağlar!
Hər sağalan yara deyil,
Sinəmdəki dağım, dağlar!
Ağır-ağır bir el idim,
Zaman-zaman hey qovuldum…
Qərib eldə bağban oldum,
Gül açmadı bağım, dağlar!
Qərib boynun büküb gedər,
Ürəyini söküb gedər…
Qaçqın deyib tənə edər,
Mənə solum, sağım, dağlar!
Günüm sizsiz keçməz idi,
İndi gözüm yaş selidi.
Söylənməmiş bir şərqidi,
Mənim ahım, ağım, dağlar!
Bu dərd məni hey ağrıdır,
Bal da yesəm zəhər dadır…
Sinən üstə at oynadır,
Neçə ildi yağım, dağlar!..
Qafqaz deyir, hanı sənin,
Babəklərin, nəbilərin?!..
Bizim kimi “igidlərin”,
Boyun yerə soxum, dağlar!!
1996
ƏSİR DÜŞƏN ŞEİRLƏRİM
Gəncliyimin xoş çağıydı,
İlk eşqimin sorağıydı,
Ürəyimin ocağıydı,
Əsir düşən şeirlərim!
Gah utancaq bir gül idi,
Gah bir ötən bülbül idi,
Şirin-şəkər bir dil idi,
Əsir düşən şeirlərim!
Bəzən qarlı dağım idi,
Bəzən güllü bağım idi,
Bəzən xəzan çağım idi,
Əsir düşən şeirlərim!
Naxışıydı xanamın, oy,
Cilvəsiydi sonamın, oy,
Laylasıydı anamın, oy,
Əsir düşən şeirlərim!
Gah titrəyən bir yel idi,
Gah kükrəyən bir sel idi,
Gah pərişan ağ tel idi,
Əsir düşən şeirlərim!
Bahür idi – yaz kimiydi,
Bir ismətli qız kimiydi,
İşvəlydi – naz kimiydi,
Əsir düşən şeirlərim!
Anadil tək gah ötərdi,
Gah qartal tək qıy çəkərdi,
Kəklik kimi hey səkərdi,
Əsir düşən şeirlərim!
Qəlb oxşayan xoş meh idi,
Gül üstündə bir şeh idi.
Haqq divanlı bir şah idi,
Əsir düşən şeirlərim!
Yandı yurdum-yuvam, qaldı,
Sərin suyum, havam qaldı…
Kül olmamaış haram qaldı –
Əsir düşən şeirlərim!
Bostanımın tağıydı o,
Ürəyimin yağıydı o,
Üç il qabaq sağıydı o,-
Əsir düşən şeirlərim!
Bükdü onu bu qışlarmı,
Çürütdümü yağışlarmı,
Görən məni bağışlarmı,
Əsir düşən şeirlərim?!
1996
VAR SUMQAYITIM
(Sumqayıt şəhərinin 60 illiyinə)
Bəstəkar Nərminə Nağıyeva tərəfindən mahnı-əsər bəstələnmiş, Sumqayıt şəhərinin 60 illiyi münasibəti ilə keçirilən şeir-mahnı müsabiqəsində III yeri tutmuşdur.
Sevdim ilk baxışdan, təmasdan səni,
Gördüm ürəklərdə bir dastan səni.
Olasan beləcə gülüstan səni,
Düşməsin üstünə xar, Sumqayıtım!
Qəlbimdə yandırdın od-ocağını,
Ilkin bahar bildim hər bucağını.
Açıb ana kimi öz qucağını,
Olmusan bizlərə yar, Sumqayıtım!
Doldun ürəklərə məhəbbətinlə,
Ruha qida verdin ülviyyətinlə.
Tanındın dünyada şan-şöhrətinlə,
Eylədin özünü car, Sumqayıtım!
Igid oğlanların bir tərlan-tülək,
Qoynunu bəzəyən qızların mələk.
Məhəbbət yanğılı gör neçə ürək,
Tapdı qucağında yar, Sumqayıtım!
Hüsnün ürəyimi çəkib qopardı,
Mənimçün qışın da yazdı, bahardı.
Könlüm harda belə qərar tutardı,
Yaxşı ki, yaxşı ki, var Sumqayıtım!!
2009.
SUMQAYIT GÖZƏLLƏRİ
(Sumqayıt şəhərinin 60 illiyinə)
(mahnı)
Ovsunudur gözlərin,
Bahardılar, yazdılar.
Gözəllikdə özlərin,
Tarixlərə yazdılar,
Sumqayıt gözəlləri!
Yaranandan bu şəhər,
Atıldılar qoynuna.
Çələng olub təzə-tər,
Sarıldılar boynuna,
Sumqayıt gözəlləri!
Sevsə, cahandan keçər,
Sevgisinin yolunda.
Lap belə candan keçər,
Bağlasan əl-qolun da,
Sumqayıt gözəlləri!
Nazdılar başdan-başa,
Nazlı Xəzərim kimi.
Hər biri bir tamaşa,
Yanırlar zərin kimi,
Sumqayıt gözəlləri!
Oğulsansa dayan, döz,
Bu qızlarda baxışa…
Şair olan, götür yaz,
Layiqdilər alqışa,
Sumqayıt gözəlləri!
2009.
Həyatım çox sakit ,hissiz ,duyğusuz ,
Sən gəldin ömrümə ,özümü tanımaz oldum…
Ölmüşdü hislərim bu həyat eşqim ,
Nə etdin sən mənə mən belə öldüm…
Fikirli gəzirəm nütün günü mən,
Özümdə bilmirəm nə istəyirəm.
Àyığam, bəlkə də yuxuyadam mən,
Ən əziz, ən doğma duyğudayam nəm.
Nədən belə öldüm , bu nə haldı?
Özümdə özümü tanımaz öldüm .
Deyirlər ,gülürlər ətrafda hər kəs ,
Bəs niyə mən belə heş gülməz oldum?!,
Yataqdan ,döşəkdən heç qalxmaz oldum,
Süsqünam balıq tək ,mən dinməz oldum.
Özümdə özümü tanımaz oldum .
Özümdə özümü tanımaz oldum.
25.03.2015 6:00
Nə qədər deyirsən, lənət şeytana olmur ki, olmur. Hansı saytı açırsan bunlar, hansı kanala baxırsan bunlar… tək yaradıcılıqları da facebookda paylaşdıqları yarıçılpaq fotoları…
Son zamanlarda əsas müzakirə olunan məsələ qadın və kişi münasibətləri. Müzakirə edən yenə bunlar. Bu cəmiyyətdə başqa mözvü, başqa problem yoxdumu. Bütün günü öz kanallarında şou verlişləri aparanlar, hansısa “qara” günlərimizdə küçələrə çıxıb, torpaqların işğal tarixini soruşurlar gənclərdən. Bilməyəndə də başlayırlar ki, ay gəncləər belə savadsız, ay elə savadsız. Halbuki, savadsız dedikləri gənclər bunların sayəsində müğənnilərin hansı rəng paltar geydiyini belə bilirlər…
Anadolu türklərinin dilində gözəl bir deyim var “ at izi qarışdı itin izinə”. İndi bizim cəmiyyətimizdə, ədəbiyyatımızda da eyni halldır. Adamın ürəyi yanır gəncliyin uçuruma getdiyini gördükcə.
Bir milləti yox eləmək üçün onun gənclərini yoldan çıxarmaq kifayətdir. Gəncliyin yoldan çıxması ailə dəyərlərinin ölməsi, nəticədə bir millətin yox olması deməkdir.
Nə qədər oğlanlar mavi oldu, nə qədər qızlar, gəlinlər evdən qaçıb barlarda, kafelərdə zülmətə düşdülər. Nə qədər ailələr dağıldı. Və bizim hələ də əsas müzakirə obyektimiz qadın, kişi münasibətləridir. Müzakirə edənlərsə şortikli facebook yazarları.
“ Like” üçün, oxunmaq üçün hər şeyə əl atdılar. Ən məhrəm şeyləri Postmodernizm adı altında ədəbiyyata gətirdilər, ən əxlaqsız düşüncələri müasirlik deyə gəncliyə sırıdılar. İnsan gənc olanda ağıldan daha çox nəfsani arzuların təsiri altında olur. Bunu yaxşı bildikləri üçün bu millətin gəncliyini beldən aşağı vurdular.
Bizim gəncliyimiz molped reklamları ilə keçdi, korlandı. İndiki gənclər viaqara reklamları ilə korlanır, bir sonrakı nəsli Allah özü qorusun. Bu qədər təcavüzlər yəqin ki, olmazdı insanların gəncliyin geni ilə oynanmasaydı. Heç bir heyvan viaqara qəbul etmir, heç bir heyvan dişisinə zorla sahib olmur. O yırtıcı dediyimiz canavarlar, çaqqallar belə….
Ciddi ədəbiyyat insanlara yol göstərir, onları tərbiyyələndirir. Bütün dünyanın oxuduğu yazarların əsərlərinə baxırsan hər bir obraz oxucunu mənəviyyata səsləyir. Mənə İsanın, kilsənin tərənnüm oldunmadığı bircə dənə qərb yazarının əsərini göstərə bilərsizmi?!
Bəs bizdə? Biz niyə mənəviyyatımıza, özümüzə bu qədər düşmən kəsildik?!
Türk sosioloq Cemil Meriç deyir : “ Nəzm əsasən geridə qalmış cəmiyyətlərdə, nəsr isə inkişaf etmiş topluluqlarda olur” İndi bizim halımıza baxsaq vəziyyəti görərik açıq, aydınca. Şeir duyqudu, nəsr isə ağıl.
İnsanlara istədikləri yazıları verəndə səni alqışlayacaq, ancaq öz vermək istədiklərini verəndə isə, səndən qaçacaqlar. Nə yazıq ki, indi oxucu yalnız seksual xarakterli yazılar istəyir. Onu isə onlara, ancaq şorikli facebook yazarları verə bilər…
Xəyalə Sevil (Abbasova Xəyalə Vaqif qızı) 1985-ci il mart ayının 18-də Gəncə şəhərində anadan olub.Azərbaycan Dövlət Müəllimlər İnistutunun “Pedeqoqika və metodika” fakültəsini bitirib. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür.Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsüdür.”Gənc ədiblər məktəb”ində təhsil alıb.”Səni sevdiyimi bilməyəcksən” , “Bəxtimə çıxan adam” , “Daş”,”Saçlarıma ay qonub” kitablarının müəllifidir.
Saçlarıma ay qonub
Düşdü tanrı əlindən,
Gecə yerə dagıldı.
Saçlarıma ay qonub
Nə bəxtəvər çagımdı.
Üzüm qəmi tərgidib,
Sevincimi bərkidib.
Məhhəbbətim kök atıb,
Könlüm lağım-lağımdı.
Birdən üşütdü əynim,
Aşağı düşdü boynum.
Yaman uzandı oynum,
İnanmayın nağıldı.
Nağıl
O vaxtlar nə gözəl vaxtlardı, Allah,
Həsrəti gözümdə sel eyləyərdi.
Bircə təbəssümü, bircə baxışı,
Dərdimi yandırıb kül eyləyərdi.
O vaxtlar nə gözəl vaxtlardı, Allah,
Qəlbi yarpaq kimi əsim-əsimdi.
Görüşə gələndə gizli təlaşı,
Narahat duruşu mənim bəsimdi…
Durub yollarımda boyun bukənim,
Yollar kimi gedənlərə tay oldu.
Mənim sevincimin, onun eşqinin
Ömrü təəssüf ki , bircə ay oldu.
Perikmiş, sozalmış, ölmüş arzular
Bu qəbristan gözlərimə yığılmış.
Sonradan bildim ki, vaxtlar o vaxtlar,
Ömrüm boyu deyəcəyim nağılmış.
Daş adamlar
Bağışla, atam, bağışla,
Bağışla, anam, bağışla,
Həyat məni dərdli etdi,
Mən də sizi…
Qırıldı, min qırıq oldu ürəyim
Dərdlərimə sarıq oldu ürəyim,
…görmədilər.
Dağa vurdum, daşa vurdum özümü,
Gözümdəki yaşa vurdum özümü,
Çılikləndim,
yığışdırdım özümü,
Heç qədrimi bilmədilər
adamlar…
Ah! Bu adamlar…
daş adamlar,
Qəlbi bumbuz qış adamlar,
Gülə-gülə yaşadılar,
Ölə-ölə gözlərindən yaş çıxacaq.
Öləndə canlarından,
Ruh yerinə daş çıxacaq.
Atılacaq başlarına
Bir də bir də atılacaq…
Sonra milyon dollarlara,
cəhənnəmə satılacaq.
Üzü bəzək dünyamızın
astarında daş adamlar.
Budur mənim ömür yolum
Kandarında daş adamlar.
Daşlı-daşlı baxışların
Altında əzildim daha,
Yığıldım bir damcı oldum
Hansısa bir günahsızın,
Gözündən süzüldüm daha.
Bağışla, atam, bağışla,
Bağışla, anam, bağışla,
Güldürmədim üzünüzü…
Uşaqsız gəlinlərə
Üzümə vurma, ay uşaq,
Üzüm tökülür yerə.
Toz basmışdı ürəyimin üstünü
Tozum tökülür yerə.
Allah məni elə seçdi,
Gəlinlərin arasında,
Mənim evlad payım gəlməz,
Gələnlərin arasında.
Göydə külək uğuldayır,
Buludlara layla çalır.
Mən yazığın dili çönüb,
Laylanı da vayla çalır.
Üzümə vurma, ay uşaq,
Üzüm tökülür yerə,
Ağlayıram gözlərimdən,
Oğlum,
qızım tökülür yerə…
Anamın əlləri
Anamın əlləri qocalır yaman,
Əllərinə cavan qırışlar düşür.
Aybaay, günbəgün, saatbasaat
Cavanlığı barmağından sürüşür.
Anamın əlləri qocalır yaman,
Əllərinə illər ağrısı çökür.
Bizim qayğımızı, zəhmətimizi,
İndi də qocalmış əlləri çəkir.
Bu qocalmış əllər cavan əllərin,
Beşik yürgələyən xatirəsidi.
Anamın əlinə düşən qırışlar
Onun taleyinin xəritəsidi.
Anamın əlləri qocalır yaman,
Ömrümü o qoca əllərə yazın.
Ölsəm, ruhumu da yaşadar mənim,
Qəbrimi anamın əlində qazın.
1973- cü il 21 iyun tarixində Qax rayon Almalı kəndində anadan olmuşam. Ailəmiz 7 nəfərdən ibarət idi. 3 bacım, qardaşım ,anam və mən.Atam dünyasını dəyişib.Tam orta təhsilimi doğma kəndimdə almışam.Ailəmiz ziyalı ailəsidir.1991-1996-cı illərdə hərbi xidmətdə olmuşam.1997-ci ildə bakı Dövlət universitetinin tarix fakültəsinə qəbul olmuşam.Müəllimlik fəaliyyətinə Qax rayonunun Almalı və Dəymədağlı kəndlərindən başlamışam.2005-ci ildən Qaradağ rayonunnun Puta qəsəbəsində məskunlaşmışam.Ailəliyəm ,iki övladım var.2007-ci ilin sentyabırından Korgöz qəsəbəsində müəllimlik edirəm.Hal hazırda həmin məktəbin təlim-tərbiyə işləri üzrə direktor müaviniyəm.
Nənəm şeri
Nənəmə dedim ki,ay nənə mənə
Atalar məsəli bir söyləsənə
Bir az düşünüb xəyala dalır
Könül dəftərindən gör nələr alır:
“Ömür qısadır tez yetir başa
Çalış həyatda özünçün yaça
El üçün ağlama kor olar gözün
Palaza bürünüb el ilə sürün
O qurd ki,dəymir mənə
min yaşasın dedi nənə,
düz adam düzdə qalar
böylə demişdir atalar”
Söylədi nənəm mənə
-Dedi:”bildiyin budur
O vaxt yox idi məktəb
Bəsdir,ta məndən əl çək!
Məndə bir şey qalmadı
nəvəmə söyləyəcək.
Çox düşündüm dinmədim
nə söyləyim bilmədim
Sağ ol dedim nənəmə.
Sonra açıb kitabı
Üz tutdum Babəkimə
oğluna söylədiyini
şərəf bildim özümə
“Qırx günlük köləlikdən
Bir günün azadlığı”
Daha çox örnəklidir
Nənəm dediklərindən..
Bu üç rəngli bayrağa bax !
Bu üçrəngli bayrağa bax !
Bürümüşdür Vətəni !
Bu üçrəngli bayrağa bax!
Sevgisiylə fəth edib ,
Milyonlarla qəlbləri.
Bu üçrəngli bayrağa bax!
Bənzər ana bətninə
Ay-ulduzu əkizlərtək,
Düşmüş onun bəxtinə.
Bu üçrəngli bayrağa bax!
Hamilədir hər günə,
Gözlər günəş batmağın,
Ay, ulduz doğsun deyə
Bu üçrəngli bayrağa bax!
Əvəz edib kəfəni,
Torpağın soyuğundan,
Yağışından, darından
Qoruyar şəhidləri.
Bu üçrəngli bayrağa bax!
Ətəyini hər kəs öpər,
Əyilməyən başlar belə,
Hüzurunda baş əyər.
Bu üçrəngli bayrağa bax!
Hər rəngində bir məna var,
Dostlar görüb sevindikcə,
Düşmənlərə dərd olar.
Bu üçrəngli bayrağa bax!
Babalardan qalıb miras,
Neçə toy, nişan görüb,
Neçə kədər, neçə yas.
Gülənlə gülə bilmiş,
Acıyanla acımış.
Sevincindən qüdrət alıb,
Acımızdan pay ummuş.
Bir istəkdən dolayı,
Zindanlara atılmış.
Bu bayrağı harada gördün,
Yerdə gördün, göydə gördün.
Yerdə gördün göyə qaldır!
Göydə gördün yenə qaldır!
Qaldır, qaldır, ərşə qaldır!
Qoyma birdə büksün boyun!
Dalğalandır, dalğalandır!
Bu gün gəldik,üz-üzə,
Yanında həyatının,
Yoluna yoldaş olan,
Səni sənlə yaşayan,
Bir sevgi heykəli var.
Sənə baxdım ustaca,
Toqquşarkən baxışlar,
Endi gözlərdən yerə,
Sarmaşdı,bir-birinə,
O şirin sözlərimiz.
Gör,nə qədər dəyişib?
O uşaq üzlərimiz?
O hamar çöhrələrə,
Vaxt salıb şırımını.
Araya salıb,gülüm,
Həsrət aşırımını.
Daha yollar haçalı,
Sənin öz ocağın var.
Bəlkə,bir gül körpəyə,
Sığınacaq verməyə,
Bir ana qucağın var?
Yox,sən öz yolundasan,
Mən azmışam yolumu,
Gözünün qarasında,
Dəfn elə bu son dəfə,
Könüldən pıçıldayıb,
Dediyim sağolumu.
Get,get ,baxma geriyə,
Qoyma,qəlbində bir də,
Sevgi mənə yürüyə.
Get,xoşbəxt ol,xoşbəxtlik,
Bəzəsin ömrünüzü.
Mən bu sevgi yolunda,
Üçüncüyəm,sevgilim!
Həyat qəbul eləməz,
Bir adla üçümüzü!
Elə dayanmısan bir maral kimi,
Susuram önündə, sanki lal kimi.
Yuxumu görürəm bir xəyal kimi?,
Qıymaginən səsiz qalım, a zalım,
Xəsdə tək dərdindən qoyma sozalım.
Rəsmınə baxdıqca çoxalır dərdim,
Xumar gözlərini duyğulu gördüm.
Dağlar çiçəyindən bir cələng hördüm,
Telinə düzməyə yetər gözəlim,
Xəsdə tək dərdindən qoyma sozalım.
Həsrətindən yanar oda qalandım,
Səndən ayrı dərdə, qəmə calandım.
Nail deyər dərd əlindən talandım,
Birazda ümid ver təzdən düzəlim,
Xəsdə tək dərdindən qoyma sozalım.
…Gözünün yuxusu qaçıb çəmənin,
Şehində şəfəqlər saçıb çəmənin.
Külək yaxasını açıb çəmənin,
Mindirib şöhrətə,şana gülləri.
Qəfəsdə çırpınan divanə quşdum,
Ən gözəl nəğməmi bahara qoşdum.
Onda gözlərimdə suya qoymuşdum,-
Dərib döndərdilər qana gülləri.
Sən elə bildin ki, eşq səltənətdir,
Hər axşam üzümə qapı bağladın.
Qonşu elçi gəldi, baş barmağına
Mənim rənglədiyim sapı bağladın.
Dünən düşüb itib nişan üzüyün,
Bilirəm, dünəndən əlin üşüyür.
…Mənim də gözümdə məndən nigaran
Bir ruhu havalı gəlin üşüyür…
Könül vəsf eləmir sən deyən sözü,
Götür nəyin varsa, canımdan gen dur.
…Tanrı, insaf elə, köç vədəsidir,
Bu gün bu xınalı xanımdan gen dur!
Daha səni qaçırası deyiləm,
Daha yoxdu yollarının qorxusu.
Anan bilsə çəkməyəcək daha qəm,
Qaçmayacaq innən belə yuxusu.
Yuxularım çin olmadı, neyləyim?!
Nədən oldu?-Ya taledən, ya baxtdan,
Sinəm dolu, üzüm gəlmir söyləyim,
Köks ötürüb boylanıram uzaqdan.
Arzularım, diləklərim, şüşəydi,
Sındı qəfil, qəlpə-qəlpə töküldü.
Səni tale, məni də ki vaxt əydi,
Sınan qəlbi bacarırsan tik indi!
Görən sənmi, görən mənmi günahkar,
Ya ağlımla dil tapmayan ürəyim?!
Göstər mənə günahsız bir Adam var,
Tanrı deyim, ulu deyim, pir deyim.
Daha səni qaçırası deyiləm,
Daha məndən hər gün uman-küsən var.
Daha səni ötürəsi deyiləm,
Bilirsənmi, qabağımı kəsən var.
Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye tamsilcisi
TANRI DAĞLARINDAN İNCE YEL ESER
TUNA’NIN KÖPÜREN YÜZÜNÜ ÖPER
ŞAHİTTİR CÜMLE CANLI
YARDIR,GÜL KOKAR ENDAMLI
YILLAR VAR Kİ HASRETİZ,GÖNLÜM GAMLI
İÇİMDEN MAHZUN TURNALAR GEÇER
MAHZUN TURNALAR GEÇER
PİR-İ TÜRKİSTAN SEMALARINDAN
SU İÇERLER ISSIK GÖLDEN,CEYHUNDAN
DOMURUR ALINLARINDAN TER
DERİM: KADER NEDEN BİZE KÜSER
İÇİMDEN FIRTINALI BULUTLAR GEÇER
GÖZLERİMİN ÖNÜNDEN TARİH GEÇER
EN ÖNDE BÖRTEÇİNE
ARDINDA ASENALAR,KÜRŞADLAR SAF TUTARAK İLERLER
ATİLLA MIZRAK VURUR AVRUPANIN KALBİNE
KORKUT ATA,OĞUZHAN’A BAHT DİLER
İÇİMDEN BİN ÇADIRLI TÜRKMENLER GEÇER
HUNLAR GEÇER,GÖKTÜRKLER GEÇER
PEŞİNDEN AVARLAR,HAZARLAR,UYGURLAR GEÇER
KARAHANLILAR,GAZNELİLER AT TEPER
SELÇUKLULAR,HARZEMŞAHLAR,ALTINORDALAR
TİMUR,BABÜR,OSMANLILAR
İÇİMDEN ÖFKELİ,GÜR NARALAR GEÇER
KAFKASLARDAN,RÜZĞAR KANATLI KÜHEYLANLAR GEÇER
CEYLAN ENDAMLI TAYLAR PEŞİNDE
ÇELİK BİLEKLİ ÇERİLER,ÜSTÜNDE
ISLIK ÇALAR GÖKTE OKLAR
BOŞALIR KİRİŞLER,SADAKLAR
İÇİMDEN YALINKILÇ ALPERENLER , ALPARSLANLAR GEÇER
BOĞAZDAN GEMİLER GEÇER
GÜN DEVRİLİR ,ASIR GEÇER
TARİH GEÇER GÖZLERİMİN ÖNÜNDEN
MOHAÇ’TA , ÇANAKKALE’DE , SAKARYA’DA
BEN VARDIM, BEN
VE
MAHZUN TURNALAR GEÇER ŞİMDİ İÇİMDEN
MAHZUN TURNALAR GEÇER GÖK KUBBEMDEN
MAHZUN TURNALAR GEÇER……….
Ahmet DİVRİKLİOĞLU
TUFAN
Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye tamsilcisi
* * *
Kuyulardan çekiyorlar ya titrek, ılık nefesimi
Urganlarla değil, sâfî nûrdan ipeklerle
Bekliyorum ben. Yüksünmeden
Derdin sahibine nazlanabilmek ki ne kıdem
İşte durmadan söylediğim gibi
Seçkin yaratıldım çünkü ben
* * *
Bütün kilitlerimi bilen ve şefkatle tutan ellerinde
Açan ve dahi kilitleyen gerektiğinde
Bıraktığına da tuttuğuna da şükr olsun
Ben olmasın, herşey güzel yine de
Sen.. “öyle olsun” dedin diye
Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye tamsilcisi
BEKLENTİ
Ucu açık mektuplar yolladım;
Pulsuz, zarfsız,
Selamsız, sabahsız.
Küstü kalem- kâğıt,
Küstü eller…
Çıkmaz sokaklara,
Geri dönülmez yollara,
Kuşun kanadında
Sıcak haberler postaladım
Bilinmez yerlerden…
Ne giden döndü,
Ne haber geldi,
Ne de kuşlardan seda duyuldu!
Arada bir esen rüzgâr,
Sanki birkaç sözcük fısıldadı.
Duyan olmadı,
Oysa
Bitmedi bekleyişler…
Adana.29 Kasım 2009
Saat: 23.50
ATEŞ VE GÜNEŞ
Dağların ardından yol bulsaydım
Tereddütsüz giderdim
Güneşi kucaklamaya
Oynaya güle…
Sevdanın zirvesi Ağrı’dan yüce
Çıkabilseydin sevgili,
Sevdayı doruklardan alıp
Gelebilseydin keşke!
O zaman can parçam
Bir damla çiy olurdum
Buğulu gözlerinde…
Ağaçların domurlarında
Neşeyle yeşeren umut,
Uçsuz bucaksız denizlerde
Gelin gibi süzülen ak yelkenli,
İstiridye içindeki inci,
Can tanem
Gözlerinde yakamoz olurdum.
7 Aralık 2014.MERSİN
Verin
Demirəm ki, qızıldan
siz mənə taxt-tac verin.
Qaytararam yenə də,
Yaxşılığı borc verin.
Sevən qəlbi sıxmayın,
Yandırmayın, yaxmayın.
Şairləri yıxmayın,
Həvəs verin, güc verin!
…Sözdən başqa işim yox,
Ayrı bir vərdişim yox,
Sağlığımda ,,beş”im yox.
Heç olmasa öləndə,
Sağlığıma üç verin!!
22.03.2015
Dərdimin
Nəşəm qəmdən aşağıdır,
Üzümdəki yaş, ağıdır.
Gözlərimdən yaş axıdır,
Yoxdur həyası- dərdimin.
Tükənməyir, yetmir sona,
Vərdiş edib, qəlbə qona.
Gündə girir dondan-dona,
Mindi boyası,-dərdimin.
Hay verən yoxdur səsimə,
Nə zilimə, nə pəsimə.
Necə qıyım özgəsinə,
Özüm geyəsi dərdimi?
Pəl qatır, xoş diləyimə,
Hopub qana, iliyimə.
Neştər olub ürəyimə
Batır tiyəsi dərdimin.
Könül sızlar, hər gün, hər ay,
Bir kimsədən gəlməz haray.
Ürəklərdə qurub saray,
Üzdə dəyəsi*- dərdimin.
Andıra qalmış birdimi?
Dərdim açılmaz sirdimi?
Mən belə dərd istəmirəm,
Gəlib aparsın dərdini,
Kimdi yiyəsi- DƏRDİMin!!!
21 mart 2015-ci il tarixdə Qazax rayonunda yerləşən Səməd Vurğun Poeziya Evində Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Qazax Bölməsinin sədri, Əməkdar incəsənət xadimi Barat Vüsalın təşkilatçılığı ilə Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycan Respublikasının “Xalq şairi”, Əməkdar incəsənət xadimi Səməd Vurğunun doğum gününə həsr olunmuş tədbir keçirilib.Kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələrinin də iştirakı ilə keçirilən tədbirdə Qazax və Ağstafa rayonlarında yaşayan sakinlər iştirak ediblər.Tədbiri giriş sözü ilə açan Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Qazax Bölməsinin sədri Barat Vüsal növbədə tədbir iştirakçılarını salamlayaraq, Xalq şairi Səməd Vurğunun həyat və yaradıcılığı haqqında tədbir iştirakçılarına məlumat verib, müxtəlif illərdə qələmə aldığı şeirlərindən tədbir iştirakçıları üçün səsləndirilib.
Düzənlənən tədbirin keçirilməsinin əhəmiyyətini qeyd edən Barat Vüsal Səməd Vurğun poeziyasının poeziya sevərlərin qəlbində həmişə yaşayacağını vurğulayıb.Tədbirin gedişatında musiqi məktəblərinin şagirdləri saz havaları üstündə şairin şeirlərini böyük məmnunluq hissi ilə ifa ediblər, şair haqqında öz fikirlərini bölüşüblər və Uca Tanrıdan Səməd Vurğuna rəhmət diləyiblər.Tədbirin sonunda isə xatirə şəkilləri çəkdirilib.
Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti
Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temsilcisi
Dünyadaki birçok toplulukta farklı inanışlarda ve farklı isimler altında şenliklere konu olan dünyanın en eski bayramı ”Nevruz”dur. “Nev” yeni “ruz” ise gün anlamındadır. Kelimenin aslı Farsça olup yeni gün anlamındadır. Pek çok farklı kültürde özel ve kutsal bir anlam da taşımaktadır. Türklerde Ergenekon’dan çıkışı ve baharın gelişine duyulan sevinci, tabiatın canlanmasını simgeler. 21 Martta kutlanır.
Türklerin İslamiyet öncesinden beri coşkuyla kutladıkları en eski bayramıdır. Nevruz Bayramı için hazırlıklar günler öncesinden başlar. Evlerde köklü bir bayram temizliği yapılır. Yeni kıyafetler dikilir. Giysiler baha gibi rengârenk olur. Canlı renklere özellikle kırmızıya daha fazla ağırlık verilir. O gün için “sömelek” denilen nevruz aşı pişirilir. Ziyafetler düzenlenir. Şekerler ve çerezler çocuklara dağıtılır. Pastalar, börekler, çörekler pişirilir. Günler öncesinden yumurtalar renk renk boyanır. Evde kaç kişi varsa hepsi için birer tane mum yakılır. Gelinlerin şimdiki kına tepsisi gibi Nevruz tepsisi itinayla hazırlanır. İçine renk renk süslenmiş boyanmış yumurtalar, çimlenmiş buğday, şekerlemeler, çerezler, pastalar, çörekler konur ve mumlar yakılır. Kadın-erkek, yaşlı- genç herkes bayramlık giysilerini giyer. Gençler kol kola girerek halay çekerler. Kız kaçırma oyunu ve at yarışı bu bayramda oynanan belli başlı oyunlardandır. Nevruz ateşi yakılır ve insanlar bu ateşin üzerinden atlarlar. Nevruz ateşinin kötülükleri kovduğuna inanılır. Nevruzda ağaç kesilmez, hele meşe ağacının kesilmesi iyi sayılmaz. Nevruzda özellikle dut ve şeftali fidanları dikilir.
Türki cumhuriyetlerde bu bayramı kutlamaya çok önem verilir. Yeniden canlanmaya başlayan doğanın insanlara sunduğu bolluğu, bereketi, sevgiyi, kardeşliği, paylaşmayı ve dostluğu simgeleyen Nevruz, Azerbaycan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan, Afganistan ve Tacikistan’da milli bayram olarak kutlanmaktadır. Hatta Azerbaycan dahil olmak üzere Türk kültürünü koruyan çok ülkede okullar tatil edilir, bu tatil 1-7 gün arasında değişir. Azerbaycan’da okullar bir hafta tatildir.
3000 yıldan beri kutlanmakta olan bu şenliği, 2010’da Birleşmiş Milletler Genel Kurulu; Dünya Nevruz Bayramı olarak ilan etmiştir. Günümüz İran’ında, her ne kadar İslami bir kökeni olmasa da bir şenlik olarak kutlanmaktadır. Bizde baharın gelişi ve Türklerin Ergenekon’dan çıkışı, göç edişi kutlanır. Nevruz’umuz kutlu olsun.
Adana.19 Mart2015
Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temsilcisi
Toprağın hareketi kanımızı coştursun,
En eski Türk bayramı Nevruz geldi hoş geldi.
Kadın- erkek, yaşlı- genç sevinç ile koştursun,
En eski Türk bayramı Nevruz geldi hoş geldi.
*
Önce havaya, suya derken düştü toprağa,
Cemrenin düşmesiyle canlandı birden doğa,
Kırlarda dans ediyor koyun, keçi, at, boğa,
En eski Türk bayramı Nevruz geldi hoş geldi.
*
Gelenek- görenektir Türk’ü Türk’e bağlayan,
Tasada sevinçte bir, ortak gülen, ağlayan,
Bayramın coşkusuyla her yürek bir çağlayan
En eski Türk bayramı Nevruz geldi hoş geldi.
*
Dikilsin dut, şeftali sakın kesmeyin meşe,
Nevruzda eksilmesin, içinizdeki neşe!
Şeker, tatlı, pasta, kek dağıtsın gelin Eşe,
En eski Türk bayramı Nevruz geldi hoş geldi.
*
Mumlar tek tek yakılsın evde varsa kaç kişi,
Kovsun kötülükleri, kıskandırsın güneşi,
Üstünden atlayalım yansın nevruz ateşi,
En eski Türk bayramı Nevruz geldi hoş geldi.
*
El emeği- göz nuru yeni yaygı serilsin.
Kurulan sofralarda ziyafetler verilsin,
Bahçelerden, bağlardan nevruz gülü derilsin,
En eski Türk bayramı Nevruz geldi hoş geldi.
*
Hanımların başında türlü türlüdür oya,
Nevruz senin bayramın gül, eğlen doya doya,
Hünerlerini göster renk renk yumurta boya!
En eski Türk bayramı Nevruz geldi hoş geldi.
*
Temiz, yeni, rengârenk bayramlıklar giyelim,
Nevruzda pişen aşı sömeleği yiyelim,
Komşularla gülelim, güzel sözler diyelim,
En eski Türk bayramı Nevruz geldi hoş geldi.
*
Giyilen urbaların süsü, rengi al olsun,
İnsanlar mutlu mesut ağızları bal olsun,
Genç kızların elinde çiçeklenmiş dal olsun,
En eski Türk bayramı Nevruz geldi hoş geldi.
*
Gençler kol kola girsin çalsın davulla zurna,
Çocuklar alkışlasın destek olsun oyuna,
Herkes coşsun, eğlensin, tempo tutsun boyuna,
En eski Türk bayramı Nevruz geldi hoş geldi.
*
Harika dostlar ile tutuşalım el ele,
Kız kaçırma oyunu çok keyiflidir hele
At yarışı sevilir, neşe karışır yele,
En eski Türk bayramı Nevruz geldi hoş geldi.
08.03.2005.Adana
Başa düşsəydin!
incitməzdi sözüm.
bilirəm,başa düşməyəcəksən.
yadındadır?
çürütdüyün xəzinənə
işıq daxil olmuşdu ki…
xərclədiyin ləlin qədərini biləsən.
hardan yadında olsun ki…
yadında olsaydı,
xəzinəni, başayaq keçən günlərə dəyişməzdin.
bir udumluq, dünyanın ovcunda
çiliklənməzdin…
hardan biləsən ki,
çilginin, doğrayır ömürünü.
bir gün kaşlar,
parçalarını birləşdirəcəkmi?!
birləşmək,
çiliklənmək qədərmi?!
suallar cavab dolu…
cavablarsa sual dolu ölür.
Nə ümidlər bəsləmişdim içimdə,
bir başqası gəlib onu uçurdu.
Tələsdim mən bu taledə seçimdə,
seçməsəydim, xoşbəxtliyim dururdu…
Vədəsinə səbr, dözüm qalmadı,
təsəlliyə toxdur mənim ürəyim.
Bir gün olsun axtarmadı, sormadı,
indi artıq deyildir o gərəyim…
Ruhu ölmüş, eşqi sönmüş küləm mən,
ocaq altda, odun üstə səpilmiş.
Gözü dönmüş , sözü bitmiş diləm mən,
nə bilim ki, məndən də vaz keçilmiş…
Bir gün məni tərk etdiyin bu yerə,
gətirəcək səni izlər, əzizim!
Fidan getdi mən dəymişəm qəlbinə
demək, burda artıq bitib sevgimiz…
Qaytar mənim məktubumu,
Aparma yara, poçtalyon…
Qırma yarın ürəyini,
Eyləmə para, poçtalyon…
Dəyişik sal o ünvanı,
Başqa qapını silkələ…
O ağlayaraq oxuyar,
Başqaları gülə-gülə…
Qaytar geri günahımı,
Savabın da qoy bu olsun…
Girmə mənim günahıma,
Qıyma ki, gözləri dolsun..
.
Qaytar geri məktubumu…
Gəldiyi ünvana göndər…
Vallah, ağladacaq onu,
Titrəyəcək açan əllər…
Hirsini sənə tökəcək…
Ayrılıqdan yaman qorxar…
Ümid evini sökəcək,
Çətin bir də təzdən qurar…
Qaytar, poçtalyon, qaytar,
Vallah, mən də ağlayacam…
Ona doğru gedən yollar
Bu məktubla bağlanacaq…
Qaytar mənim məktubumu,
Aparma yara, poçtalyon…
Qırma yarın ürəyini,
Eyləmə para, poçtalyon…
O ötən günlərdən xatirə kimi,
Nə ola bir şəklin qalaydı məndə.
Qırıq ürəyimə kömək, təsəlli,
Nə ola bir şəklin qalaydı məndə.
Gecdi göz yaşımı töküm o günə,
Günlər yas saxlamır itkin ömrünə.
Mən kölgə oluram yollara yenə,
Nə ola bir şəklin qalaydı məndə.
Bilirəm rəsmin də qəm gətirəcək,
Zilimi udacaq, bəm gətirəcək,
Quruyan gözümə nəm gətirəcək,
Nə ola bir şəklin qalaydı məndə.
Nə ola bir şəklin qalaydı məndə.
Bu gün uzun oldu deyəsen,
Sənsiz hansi günüm yerindədir ki?
Yoxluğun könül evimdə taxt qurub,
Səndən yadigardır deyə
Ona da baş əyirəm…
Sənsiz saat da qəsdimə durub elə bil,
Əqrəbin hər addımı
Adını pıçıldayır qulaqlarıma…
Saat məni sənə qısqanırmış elə bil
Səninləykən yel qanadı açan əqrəb
Indi yeriməyə də tənbəllik edir.
Üçümüzük otaqda:
Mən…
Yoxluğun…Və saat.
Hava da yaman soyudu birdən-birə,
Yoxsa sənsizlikdirmi
Məni üşüdən?
Sənsizliyin soyuğundan qorunmaq üçün
Sarılıram yoxluğuna,
Sığınıram xatirələrə…
Saat məni yoxluğuna da qısqanır,
Əzizim,
Deyəsən, yenə qanad açıb…
Gozlərim bir gozəl gordu,
Məni gorub o da suzdu,
Naz eləyib, həm də uzdu,
O qızı unutmaram mən.
Aşiq oldum zumrud gozə,
Həsrət qaldım şirin sozə,
Deyin, bu dərdə kim dozər,
O qızı unutmaram mən.
Urəyimdə arzu qaldı,
O qız canımdan can aldı,
Duşduyum bu hal nə haldır,
O qızı unutmaram mən.
Həbibi yaralı oldu,
Gozləri əzabdan doldu,
İnsan məhəbbətə quldur,
O qızı unutmaram mən.
12.06.2003.Gürcüstan
Ədəbiyyat iki şey üzərinə qurulmuşdu- sevgi və ölüm. Sevgini az da olsa anladıq, anlamağa çalışdıq bəs ölüm. Ölüm nə üçündür, insan nə üçün ölür? Tanrı öz əsərini nə üçün məhv edir. Dinlər ölümün son olmadığını, yeni bir başlanğıc olduğunu söyləyir. Buna inanırdı, inanmaq istəyirdi gənc bağban. Axı o, bağındakı güllərə o qədər əziyyət çəkəndən, onlar yetişdikdən sonra kəsirdi, kəsməlidir. Yeni tomurcuqlar gül olsun deyə. Bir gülün açılıb, sonra solması, ən nəhayətində torpağa düşməsinə bənzəmirdimi insan ömrü. Yenə də beynində cavabsız suallar vardı ki, bu suallara cavab tapmaqdan acizdi, bir bilənə- ağsaqqala ehtiyac duyurdu. Elə həyat da sevgi və ölüm üzərinə qurulmamışdımı. Ədəbiyyat yaşaya bilməyənlərin üsyanı deyildimi. Xoşbəxt olan, sevdiyinə qovuşan niyə şeirlər yazsın ki? Ancaq ölüm elə bir şeydi ki, sevdiyinə qovuşsa da, qovuşmasa da, zəngin vəya kasıb yaşasa da sonunda hər kəsi gözləyirdi. Ölümün olması əslində bir yerlərdə ədalətin olmasının dəlili idi. Yaşasın ölüm deyə bağırdı..
Birinci rəng: Bağban yetişən gülləri kəsir. Bu ətrafdan baxanlara qəribə görsənə bilər, ancaq bilənlər bilir ki, gülün kəsilməsi bitginin yaşaması, yenidən tumurcuqlaması üçün şərtdi. Bağban olan Allah öz yetişən güllərini- insanları onun üçün öldürüdü.
Ölümün ilk rəngini elə çiçəklərinin arasında anlamışdı, ancaq qəlbinin tətmin olması üçün daha artığına ehtiyac duyurdu- ehtiyacı vardı. Bunun üçün yollara düşməyə- gəzib, dolaşmağ gərək duydu. Ömrünü ölüm adlı həqiqəti anlamağa həsr edəcəkdi. Çox qorxurdu deyilənlərin yalan olmasından, ölümün son- yox olmağından. Ürəyindki fəryadı dindirmək lazımdı, dindirmək. Gözlərini yumub dönməyə başladı. Bir xeyli fırlandıqdan sonra dayandı və o tərəfə doğru getməyə başladı. Onu nələr gözləyirdi, çox maraqlı gəlirdi. Gecə- gündüz dayanmadan yol getdi. Gecləri çay kənarlarında qurbağaların nəğməsini dinləyərək, gündüzlərsə buludlarla yarışa- yarışa gedirdi. Hər şeydə bir gözəllik görür, duyurdu. Qurbağaların səsini əvvəllər heç sevməzdi. Bu qurultu onu çox narahat edirdi gecələri bağında yatmağa çalışarkən. Ancaq indi o qurultuda belə ilahi bir hikmət görür, o səsi ləzzətlə dinləyirdi. Öz- özünə gülürdü. Yəqin ki, qurbağalar da bizim səsimizi sevmir, bu cür düşünür. Ancaq görəsən onların içindən də bir dəli çıxıb insan səsini sevə bilərdimi. Bu düşüncələrini başqaları eşitsəydi yəqin onu dəli adlandırardı. Gecə və gündüz necə gözəl bir ahənglə bir- birilərini əvəz edirdi ilahi. Günəş yenidən batmaq üçün doğur, gecə günəşi qarşılamaq üçün öldürürdü özünü. Bu yolçuluqda hər gecənin, hər günün bir- birindən fərqləndiyini gördü.
İkinci rəng: Hər gecə, hər gün bir- birindən fərqlidisə, günəşin yenidən doğa bilməsi üçün gecənin ölməsi lazımdısa, deməli ölümdə həyat var. Ölüm yoxluğa deyil, varlığa- həyatın davam etməsinə xidmət edir.
Iki rəngi ilə rənglənmişdi ölümün. Daha indidən özünü xoşbəxt hiss edirdi. Kim bilir bütün həqiqəti dərk edəndən sonra necə olacaqdı, nələri hiss edib, nələri düşünəcəkdi. Günlərcə, gecələrcə çay kənarında qalıb su səsini, günəşin doğmasını qurbağaların dünyasını müşahidə etdi. Ayrılmaq istəmirdi bu dünyadan. Əvvəllər düşünürdü ki, bağını sahibsiz qoyub harasa getsə güllərinin sonu necə olar, onlara kim qulluq edər. İndi bu qədər gözəllikləri görəndə heç gülləri ağlına belə gəlmirdi. Dağlarda, çəmənlər minlərlə gül növü vardı. Kimdi bunları qoruyan, qulluq edən. Nə qədər qulluq etsə də bağı heç vaxt bu qədər təmiz, gözəl olmamışdı. O, elə təbiəti kirlədənin, yox edənin insan olduğunu anladı böyük dəhşət içində. Sən demə insan bütün heyvanlardan daha vəhşi bir varlıqdı. Sevdiklərinin göz yaşları ilə qidalanan insan. Özündən qorxmağa başlamışdı. Bir az da buralarda qalsa ağlını itirəcəyindən qorxub, yenidən yollara düşdü. Günlərcə yol getdi, gecələrcə dinlədi ana təbiəti. Ən çox sərin bulaqlardan içdiyi suyu sevdi, ən dərin duyquları gecələri ulduzları seyr edərkən yaşadı. Oxuduğu kitablar deyirdi: – ulduzlar söndükdən sonra uzun illər işıq saçmağa davam edir. İndi bizim gördüyümüz bəzi ulduzlar min illər öncə sönmüş ola bilər. İnsan da ulduzlar kimi olmalı deyilmi? Öldükdən min illər sonra belə işıq saçmağa davam etməlidir. İnsanın işığı isə ancaq əsərləri ola bilər. Ulduzları o qədər sevdi ki, daha gecələri yol alıb, gündüzləri dincəlir, təfəkkür edirdi. Gündüz insan hər şeyi görməyə məcburdur, bu da insanı yorur, ancaq gecələr yalnız görmək istədiyini görürsən, dincəlir varlığın. Gecənin rəngi ilə rəngləndi ömrü. Bəzən ölümü gecənin qaranlığına bənzədirlər.
Üçüncü rəng: Əgər gecə yoxluq deyilsə, sadəcə bəzi həqiqətlərin üstünü örtürsə, o zaman ölüm niyə yoxluq olsun ki?! Ölüm həyatın, yaşamın üzərində günəşin batmasıdır. Necə ki, gecədən sonra günəş doğur, ölümdən sonra yeni bir diriliş mütləq olacaqdır. Hər gecənin sabahı, hər qışın baharı, hər göz yaşının gülə çevriləcəyi gün mütləq gələcək.
Bir az daha rənglənmişdi sonsuzluğun rəngi ilə. Yola davam elədi. Daha baharın nəfəsi donur, qış soyuq qılıncı ilə güllərin başı üzərində cəllad kimi dayanmışdı. Qışda yola davam eləmək mümükün deyildi. Bunun üçün yaxınlıqdakı kəndlərdən birində yaza qədər sığınacaq tapmaq ümidi ilə yolunu kəndin yanından saldı. Çox axtardıqdan sonra ona qoca bir qarının evini göstərdilər. Tək başına yaşayan bu qadına bir yardımcı lazımdı ki, bu soyuq qışı sağ olaraq başa vura bilsin. Həm qalacaq yer tapdığına, həm də bir insana ( ölümə bu qədər yaxın olan bir insana) yardım edəcəyinə, gününü boşuna keçirməyəcəyinə çox sevindirdi. Gəlib qapını döydü. Titrək əlləri ilə ağaca söykənmiş, həddindən artıq yaşlı qadın qapını açıb, onu içəriyə dəvət etdi. Bir qədər sonra artıq tanış olub, qarı nənəyə yardımıcı olacağını söyləmişdi. İlahi, necə sevinirdi yaşlı qadın. Atası uzaq səfərdən gələn bir uşaq, ya da ayrılıqdan sonra tam ümidini kəsmişkən sevdiyinə qovuşan aşiq kimi sevincliydi. Günlərini qarının işlərini görərək, boş vaxtlarını isə onunla dərdləşərək keçirirdi. Nələr danışırdı, nələr… oxuduğu bütün kitablardan utandı. İndiyə qədər niyə insanları oxumaq əvəzinə kitablara üz tutub, axtardığı həqiqəti aciz vərəqlərdən gözləyirdi. Kitablar hansısa yazarın təxəyyülü, insanlarsa Tanrının əsəri idi. Neçə qışdan, neçə bahardan sonra bu qədər şeylər bilirdi, ancaq nəyə yarasın ki, indən belə bu bildikləri. Uşaqları atıb getmiş, ömür- gün yoldaşı isə çoxdan rəhmətə getmişdi. Bu yaşında insanlardan heç nə istəməməyi, onlara güvənməməyi öyrənmişdi. Əzab verən bir şeydi bu, ölümə yaxınlaşarkən anlayırsan ki, insanlara güvənmək, inanmaq olmaz. Ən çox sevdikləri qanatmışdı qəlbini, ən çox dəyər verdikləri ağlatmışdı onu. Qarının yaşamağının işgəncə olduğunu anlayırdı. İndi ona sadə insan yox, bir ana nəzəri ilə baxırdı. Dərk edirdi ki, bu qarının yaşaması ölümdən daha yaxşı deyildi. Bağını- oradakı gülləri xatırladı. Yetişib, saralan gülləri necə kəsdiyini keçirdi gözlərinin önündən. Tanrının bu gülünü çox yaxında qoparacağını anlayırdı. Günlər rüzgarın kirpiklərində sürətlə ötüb keçdi. Ağacalar ilk çiçəklərini açmağa başlayanda, yaşlı qadın sonuncu çiçəyini də tökdü- bu yuxudan ayılıb, bu dünyadan köçdü. Sadə bir qəbir qazıb dəfn etdi, sirdaşını. Çox şey öyrənmişdi yaşlı müəlliməsindən, çox şey… O, ölümü soruşdu. Qadın həyatı anlatdı. O, həyatı istədi, qadın ölümü göstərdi. Əslində ölümlə həyatın necə vəhdət təşkil etdiyini öyrənmişdi.
Dördüncü rəng: Müəyyən bir zamandan sonra insanın yaşaması deyil, ölməsi gözəldi, rəhmətdi. Yaşanan bir gün necə bitirsə, qoparılan bir gül necə quruyursa, hər arzunun- ümidin necə bir sonu olursa, yaşanan bir ömrün də sonu olmalıdır. Tanrı qocalıb əldən düşmüş bəndələrinin daha artıq əziyyət çəkmələrini istəmədiyi üçün, onları yanına alır.
Yenə yollara düşdü: bəlkə özündən, axtardığından qaçmaq üçün, bəlkə də yaxınlaşmaq üçün. Heç nə bilmədən günlərcə yeridi. Küləklər əsəndə ağladı doyunca, sonra günəş çıxdı gülümsədi- nəyə gülümsədiyini özü də bilmədən… Məzarlıqlardan keçəndə, orada yatanlara saatlarca dua elədi, adsız- sansız məzarlara salam verib, hal- əhval tutdu. Ayaqlarına toxunsun deyə təbiətin ruhu ayaqyalın yeridi, yeridi və ən nəhayətində bir çölə gəlib çatdı. Burada bir nəfərin var- gəl elədiyini görüb yaxınlaşdı. Adam qumların üzərində əyləşib, baxışlarını çox uzaqlara yola salmışdı. Onun yanına gəldiyini duymadı belə. Bir xeyli səssizcə dayandılar, sonra saatlar keçdi, sonra günlər. Adam sadəcə zəruri ehtiyaclarını görür, sonra yenidən sükuta qərq olurdu. Nə qədər çalışsa da adamın danımadığını görüb, daha onu incitmədi, ancaq oradan uzaqlaşmadı da. Ürəyindən bir səs bu adamın ona danışacaq bir hekayəsinin olduğunu deyirdi. Onun üçün səbrlə gözlədi, baharın gələcəyi günü… Aradan həftələr, sonra aylar keçdi. İndi onun da saçı- saqqalı uzanmış, dərsinin rəngi günün altında yanıb, möhkəmlənmişdi. Bir gün yabancı adam sözə başladı: – indi vaxtıdı, indi sənə ölümün beşinci rəngini və öz hekayəmi anladacam.
Beşinci rəng: Bəzi şeylər var ki, onun mükafat və cəzası bu dünya üçün deyil. Onun üçün ölüm və ondan sonra gələcək olan hesab günü mütləqdir. Bir də bu həyatda heç kimsə uğrunda öləcək və yaşayacaq qədər qiymətli deyil. İnsan özü üçün yaşamalı- ölümə qədər və ölümdən sonrakı həyatı üçün…
Çox sevirdim, hər kəs kimi. Bilirsənmi indi sevirəm deyəndə, çox sevirdim deyəndə insanlar gülür, adama dəli kimi baxırlar. O qədər ucuzlaşıb ki, sevgi, sevgili…. Nəisə hekayəmi anlatım və sən çıx get, burası sənin yerin deyil…
“ Bir gün gəlib, başqasını sevdiyini söylədi və getdi” – heyakə bu qədərdi. Gerisini özün anla, özün düşün. Hər şeyimi verdiyim bir insan bunu dedi və getdi . İndi deyə bilərsən ki, burada nə var səni sevməyib və gedib. Ancaq elə olmadı, gedərkən mənim həyatımı, ümid və xəyallarımı oğurladı. Əgər əynindəki paltarı oğurlayan adam oğru adlanırsa və bunun bir cəzası varsada, ümidlərini oğurlayan niyə oğru olmasın və niyə cəzalandırılmasın?! Bax bunun üçün ölüm var, bunun üçün ölüm lazımlıdı, çünki ikinci dediyim oğruların yarqılandığı məhkəmə, yalnız ölümdən sonrasında var…. bu birinci məsələ
Səni çox sevdiyini deyir. Ümidin, arzun- hər şeyin olur. Sonra başqasını sevdiyini deyir və onları səndən alıb gedir. Bir düşün Allah desə ki, bu həyatı- bu əli, ruhu, ürəyi mən səni sevərkən vermişdim. Daha səni sevmirəm və verdiklərimi alıb, gedirəm. Olarmı belə bir şey?!- təbii ki, yox. ..Bu da ikinci məsələ. İndi get və yaşa. Çünki həyat iki hissədən ibarətdir- ölümə qədər və ölümdən sonra. Hər ikisinin haqqını ver.
Altıncı rəngi, yaşadığın hər anda görəcəksən. Bu rəngi kimsə sənə anlata bilməz. Hər bitən gecənin sonrasında, hər gələn baharın ögey nəfəsində bir az daha rəngələcəksən, ölümün altıncı rəngi ilə…
Yeddinci rəngi , isə ölüm gəldiyi zaman görəcəksən. Bu rəngi, yalnız ölənlər bilir…
Yaşa- evlən, uşaqların olsun. Xoşbəxt yaşa, ancaq rəngləri ilə gözəlləşdiyin ölümü heç unutmayaraq….
Yoxluğun gətirdi ömrümə qəmi,
Soldum susuz qalan zəmilər kimi.
Gedişinlə mənim sevən qəlbimi,
Batırdın dəryada gəmilər kimi.
Artıq ürəyimdə qalmayıb dözüm,
Gözlərdən axan bir kədər yaşıyam.
Ardınca qaçıram xəyallarının,
Tənha küçələrin “yol yoldaşı”yam.
Nəyin çatışmadı, de, axı nəyin?
İnan acıyıram sənin halına.
Mən sənə ömrümü hədiyyə verdim,
Sən məni dəyişdin dünya malına.
“Əlvida” söylədin sən gülə-gülə,
Həsrətin üstümə sarılır hər gün.
Getmək…Necə asan səslənir dildə,
Burda bir sevən qəlb qırılır hər gün.
Daha həmin eşqi, o məhəbbəti,
Başqa birisində görə bilmərəm.
Bəlkə də xoşbəxtsən, vallah, nə deyim,
Sənin günahına girə bilmərəm.
Bu gediş səninçün çox asan oldu,
Ruhumu canımdan qoparıb getdin.
Gedərkən acıq da verdin üstəlik,
Tüstümü təpəmdən çıxarıb getdin.
Dünya da küsdürdü özündən məni,
Yox daha, ürəyim heç kəsi sevməz.
Allahın sevdiyi kasıb bəndəni,
Allahın qarnı tox bəndəsi sevməz.
Baxdığın aynada özünü tanı,
Səni bu aynadan qoparan da var.
Allahdan havayı aldığı canı,
Allaha minnətlə qaytaran da var.
İnsanın ayagı torpağdadırsa,
Torpağın bətnində kiriyər belə.
Şamın kəraməti yanmağdadırsa,
Şam da öz dibinə əriyər belə.
Aldanma dünyanın hər daş-qaşına,
Şeytanın ev yıxan min bir şəri var.
Ey insan, deyilsən sən öz başına,
Dünyanın Allahı, Peyğəmbəri var.
Dayanma özgəylə çiyin-çiyinə,
Özün öz boyunu öz əlinlə ölç.
Səni kim danlayar özgə yerinə?
Ölçürsən özünü əməlinlə ölç.
Padşahı zülümkar, cəlladı axmaq,
Səni də asarlar bir gün dilindən.
Şairin silahı sözüdür, ancağ,
Bu dərdin əlindən, qəmin əlindən.
Allaha getməyə yolun da ola,
Dərdini Allahla böləsən rahat.
Ölüm də, əlinin altında ola,
Ölmək istəyəndə öləsən rahat.
Daş-qalaq eyləyin, susdurun məni,
Gəlmərəm dünyaya, gəlmərəm bir də.
Allahin yanında basdırın məni,
Yatmağa həvəsim yoxdu qəbirdə
Kədərə qərq edib Azərbaycanı
Ağlatdı vəfatı Məmməd Arazın.
Nə qədər dünya var yaşayacaqdır,
Bitsə də, həyatı Məmməd Arazın.
Fırçatək yaratdı min rəng qələmi.
Mizrabtək yaratdı ahəng qələmi.
Həqiqət uğrunda tüfəng qələmi,
Söz oldu sursatı Məmməd Arazın.
İti qələmiylə söz kəsarəti
Qaldırdı ayağa xalqı, milləti.
Fəxri təltiflər yox, xalq məhəbbəti
Oldu mükafatı Məmməd Arazın.
Bütün aləm nura boyanıb durur,
Yatmış gözəl hislər oyanıb durur,
Gözlərim önündə dayanıb durur
Çəkiləndə adı Məmməd Arazın.
Qəlbinin bəhəri sözləri oldu.
Açılan səhəri sözləri oldu.
Ölməz əsərləri, sözləri oldu
Bizə amanatı Məmməd Arazın.
Gecə Vətən dərdinə,
Söykənib baş qoyuram.
Səhər Vətən ağrısın,
Ağrım bilib gözümdə,
Mən qəlbən yuyunuram.
Dərdlərim damla-damla,
Süzülür,gözlərimdən,
“Tanış olaq,oxucum,
Tanış olaq,bu mənəm!”
Bu, mənəm ki səsimi,
Xocalının ahına,
Qəlbimin sevgi adlı,
Vətən qibləgahına,
Yönəltmişəm nə vaxtdır?
Bu mənəm ki elimdə,
Soydaşlarım yuxulu,
Düşmənlərim oyaqdır.
Bizi səsləyir,Vətən,
“Tanış olaq oxucum,
Tanış olaq,bu mənəm!”
Bu, mənəm ki sinəmin,
Altında vurmur ürək,
Onu döyündürməyə,
Mübariztək ər gərək.
Mübarizə yolunda,
Mübarizlər gərəkdir.
Tanış olaq oxucum,
Mübariz nə deməkdir?
Sadəcə yatmaq deyil,
Bir az ayılmaq yetər,
Mübarizlərdən doğur,
Bütün mübarizələr.
Vətən xəritəsinə,
Gəl,yaxşı nəzər salaq,
Mənlə deyil,oxucum,
Vətənlə tanış olaq,
Tanış olaq oxucum..
Allahşükür AĞA (Ağayev Allahşükür Güləhməd oğlu) 1991-ci il iyul ayının 18-də Saatlı rayonunun Əhmədbəyli (keçmiş Telmankənd) kəndində anadan olub.2008-ci ildə Əhmədbəyli kənd tam orta məktəbindən məzun olub. Azərbaycan Müəllimlər İnstutunun Salyan filialının “Filologiya” fakültəsini “Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimliyi” ixtisası üzrə bitirib (2013). Uşaqlıq illərindən yaradıcılıqla məşğul olmuş, şeirlər yazmağa başlamışdır.“Mənim Qəmli Dünyam”, “Qəlbimdən Gələn Səslər ” adlı kitabların müəllifidir.DGTYB-nın üzvü, “Ocaq” qəzetinin bölgə müxbiridir.Hal-hazırda ixtisası üzrə öz rayonu olan Saatlıda Azərbaycan dili və Ədəbiyyatı müəllimi işləyir.
Gənc yazar Allahşükür Ağanın şerilərini təqdim edirik…
Dönən deyiləm…..
Məhəbbət məşəli yanır qəlbimdə,
Gecə də, gündüz də sönən deyiləm….
Min gözəl eşqini bəyan etsə də,
Mən sənin eşqindən dönən deyiləm….
Təsəlli ol mənə , barı təsəlli,
Günahım sevməkmi, ey şəkər dilli?
Eşqim, məhəbbətim gözümdən bəlli,
Mən sənin eşqindən dönən deyiləm….
İsti nəfəsinlə gəl, isit məni,
İsidə bilmirsən, tap, üşüt məni.
Harayıma hay ver, bir eşit məni,
Mən sənin eşqindən dönən deyiləm….
Dəyir xətrinə….
Uşaq kimi dəymə–düşər olmusan,
Adicə bir sözüm, dəyir xətrinə….
Gözlərim gözünə elə bənd olub,
Göz vuranda gözüm, dəyir xətrinə…
Yandırıb yaxırsan sevəni qəsdən,
Qısqanırsan hətta çiçəklərə sən,
Günəşli günlərdə kölgəniydim mən,
Yoxsa ayaq izim, dəyir xətrinə?
Bu qədər insafsız olmaz ki, adam
Görünür qəlbində hələ də yadam,
Soyuq havalarda ocağam, odam,
İsidəndə közüm, dəyir xətrinə….
Xatirələr var….
Xəyal aləminin tənhalıq quşu,
Alaraq qoynuna apardı məni…
Xəyallı dünyada qanad çalaraq,
Saldı yaddaşıma olub keçəni….
Gözümdə canlanır o illər mənim,
Aradan ötsə də neçə qış, bahar..
Qədrini bilmədim, bilmədim nədən,
İndi o illərdən xatirələr var…..
01..14..2015
Ey gül, eşidərkən gedişin qəmli küləklərdən,
Bir ahu –nəva hasil olar göydə mələklərdən.
Bir aşiqin əlbəttə ki, dövründə mənim qədri,
Başı gözəlim çəkmədi ta dərd fələklərdən.
Bülbüllərik əfqan edən hicrində ,əlamətdir,
Qan yaşımızın rəngi,gülüm,bağda çiçəklərdən.
Ya Məhdi zuhur etki düzəlsin bu fəna mülki,
Ətrin gəlir hər bir açılan əldə,diləklərdən..
Yox taqətim ey dil uzanıb əlləri zülm əhlin,
Qeyrətləri yoxdur ki tutublar da bələklərdən..
Zülm əhli qoparsa belə başları çiginlərdən,
Saleh, qoparılmaz bu Hüseyn eşqi ürəklərdən.
Deyirsən yaddaşım çox zəifləyib,
Sən necə unuda bilmisən məni?
Mən?
Səni unutmaq?
Gecəmdə, gündüzümdə,
Hara baxsam gözümdə
Sən varsan.
Hər anımda, sən varsan,
Min dəfə doğlub dünyay gəlsəmdə,
Min dəfə bu dünyadan köçsəmdə,
Qəlbimdə sevgin doğulub,
Qəlbimdə sevgin ölərəm
Amma düşünmə ki,
Mən səni unuda bilərəm
Sən mənim yuxusuz gecələrim,
Yuxulu sabahlarımsan,
Sən mənim sağalmaz yaram,
Bitməz əzablarımsan
Sən mənim arzum diləyimsən,
Dünənim, bu günüm, gələcəyimsən,
Hara baxsam bu dünyada
Tək gördüyüm, görəcəyimsən.
İndi mənə deyirsən ki,
Deyirsən yaddaşım çox zəifləyib,
Sən necə unuda bilmisən məni?
Mən?
Səni unutmaq?
Səncə unuda bilmişəmmi?
Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye tamsilcisi
Askerimin destan yazdığı yerdir,
Şehidin kanıdır Çanakkale’miz!
Düşmana mezarı kazdığı yerdir,
Atamdan anıdır Çanakkale’miz!
On Sekiz Mart günü en aziz gündür,
Vatanı korumak Türk’e düğündür,
Göz dikme yurduma kaçışın dündür.
Ulusun canıdır Çanakkale’miz!
Nusret gemisiyle ışıklar saçan,
Bir devri kapayıp devirler açan,
Kan renkli toprakta ak güller açan,
Cennetin yanıdır Çanakkale’miz!
İki yüz elli bin şehit yatıyor,
Ülkemin yüreği sende atıyor,
Türklük tarihine şeref katıyor,
Şanlı destanıdır Çanakkale’miz!
Çanakkale; dünya bilir, geçilmez,
Şehidin kanına paha biçilmez,
Anadolu’m bütün; diyar seçilmez,
Türk’ün vatanıdır Çanakkale’miz!
Bizim durağımız mübarek toprak,
Dillense savaşı anlatır yaprak,
Kurşunlar öyle çok adeta pıtrak,
Mehmet’in şanıdır Çanakkale’miz!
Harika’m övünür Çanakkale’yle,
Elinde gelincik, nergis, laleyle,
Başında hilâlle, ayla, haleyle,
Kurtuluş tanıdır Çanakkale’miz!
Adana.28 Ocak 2009
Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye tamsilcisi
Atatürk’ün Adana’ya gelişinin 92. yıl dönümü
Ayakbastı buraya Ata’m On beş Mart günü,
Atatürk’le canlandı; Adana, Çukurova!
Onun gelmesi sanki Adana’mın düğünü,
Atatürk’le canlandı; Adana, Çukurova!
Çekerek bastonunu “Yeşerecekti.” dedi,
O güzel bastonuna dayanmadı, ekledi:
Toprağın verimini çok güzel dilekledi.
Atatürk’le canlandı; Adana, Çukurova!
O günleri görmeyi inanın çok isterdim,
Harika bir anının şahidi benim, derdim,
Ata’mı görememek benim en büyük derdim,
Atatürk’le canlandı; Adana, Çukurova!
Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temsilcisi
AY VE DÜŞ TUTULMALARI
Ay tutulmuş geceden
Yıldızlar suda hapsolmuş
Nilüferlerle raks ederek
Yıkanıyor kentin ışıkları…
Liraları yitmiş bozukluklarda
Emekçi düş tutulmaları…
Uzaklarda bir fener
Göz kırparak
Yolunu aydınlatıyor
Gece yolcularının…
Hırçın dalgalar
Feneri kuşatmış,
Yalnızlığın savrukluğuyla
Sahili işaret ediyor.
Söndü ışık,
Birden
Sessiz ve sakin
Yankısını gözlerde bıraktı;
Ay, tutuklu kaldı düşlerde…
Fikrim başayaqdır, duyğum ütüsüz,
Nifrət bombasıyam ta mən Allahsız.
Ürək qızdırmalı bir bəndə qalmıb,
Ya Allah mənsizdir, ya mən Allahsız.
…Sən kimsən, nazından öldüyüm adam?
Tətiyə yönəlmiş barmaq kimisən.
Sən də, a ürəyi qara daş qadın,
Könül bulandıran qarmaq kimisən…
Mən fəda elədim yolunda, nə var,
Ağlama, gözünə yazığın gəlsin.
Yüz baxış çürütdüm, bir demədin ki,
Hayıfsan, özünə yazığın gəlsin.
Nəyi gözləyirsən susub bu qədər,
Bəs niyə demirsən qəlbindəkini?!
Dolanıb dünyanı əlində çıraq
Gəzib tapammazsan bir də bu günü…
Hələ səninkidi bu vaxt,bu vədə;
Hələ əlindədir bütün ixtiyar.
Bu saxta qüruru tulla bir yana,
Bu qapı,bu kilid,bax,bu da açar.
Tanrı qədəminə düzüb bu yolu,
Bəs niyə gedirsən ayrı yolla sən?
Qanrılıb o yana-bu yana baxma,
Dayanma,dəyişmə yolunu qəsdən.
Həmişə ağlına qulaq asıbsan,
Qəlbinin sözünə bax bircə dəfə.
Taleyin payııdı bəlkə bu görüş,
Bəlkə üzə gülür baxt bircə dəfə…
Baş qoşma kimsənin məsləhətinə,
Nə sən birincisən bu yolda,nə mən.
Məhəbbət dənizdi-düşdün dayanma,
Batıb gedəcəksən üzə bilməsən.
Bütün səmavi dinlərə baxdığımız zaman dinin təməlində tək Allah inancı, bir olan Allah`a iman və itaətə dəvət görürük. Allah hər dövrdə insanları haqq dinə dəvət etmək üçün elçilərini göndərib. Səmavi dinlərin heç birində elçilərə tabe olub iman edən insanların hansı qövmə mənsub olduqlarından asılı olmayaraq aralarında fərq qoyulmayıb.
Bəzən Quranda bütün yəhudilərin lənətləndiyini iddia edirlər. Bu fikirlər sadəcə Quranı düzgün anlamamaqdan irəli gəlir. Quranı düzgün anlamaq üçün yalnız bir ayəyə deyil, ayədən əvvəlki və sonrakı ayələrə də baxmaq lazımdır. Məsələn, “Maidə” surəsinin 56-60-cı ayələrini buna misal göstərmək olar. Bəzən bu ayələrdən birində keçən Allah`ın lənətlədiyi ifadəsi ümumi götürülərək bütün kitab əhlinə aid edilir. Ayələrə birlikdə baxanda isə Allah`ın lənətləndirdiyini bildirdiyi bu şəxslərin kitab əhlinin içində olan, lakin dinə qarşı olub, müsəlmanların dinini ələ salıb oyun-oyuncaq hesab edənlər, tağuta ibadət edənlər olduqlarını görərik. Bu şəxslər isə yalnız müsəlmanlara deyil, həmçinin imanlı yəhudi və xristianlara da düşməndirlər.
Qurana təktərəfli baxdıqda bir çox mövzuda olduğu kimi, yəhudi və xristianlara qarşı münasibət də yanlış anlaşılır. Halbuki Quranın bir çox ayəsində səmimi iman edən yəhudi və xristianlar təqdir edilmişdir. Hətta Quran müsəlmanları onları qorumaqla məsul etmiş, xoş rəftar etməli olduqlarını bildirmişdir. Bəziləri isə Quranın bu ayələrini görməzlikdən gəlib bütün yəhudi və xristianların düşmən olduqlarını, hətta onların lənətli olduqlarını iddia edirlər. Lakin Quranı hər tərəfli incələdiyimiz zaman bu ayələrin bütün yəhudilərə deyil, bir qisim radikal düşüncəli, ikiüzlü, Allah`a və müsəlmanlara qarşı düşmən olanlara aid edildiyini görərik.
Elə “Maidə” surəsinin 69-cu ayəsində Allah: “İman gətirənlərin, habelə yəhudi, sabii və xaçpərəstlərdən Allah`a və Axirət gününə iman gətirib yaxşı iş görənlərin heç bir qorxusu yoxdur və onlar kədərlənməyəcəklər”, -deyə xəbər vermişdir. Bu ayə ilə Allah səmimi iman edən hər kəsi yəhudi və ya xristian olmasından asılı olmayaraq müjdələyir. Ümumiyyətlə, Quranda ziddiyyət yoxdur. Allah bir ayədə lənətlədiyi birini, digər bir ayədə Cənnətlə müjdələməz. Buna görə də ayələrdə lənətlənən və müjdələnən insanların eyni qövmə aid, lakin imanlı və yaxud imansız olmasını nəzərdən qaçırmamaq lazımdır. Bildiyimiz kimi, Allah Quranda müsəlmanların arasında da münafiq xarakterli insanların olduğu bildirir. Bu insanları Cəhənnəmlə qorxudur. Burdan heç kim o nəticəyə gələ bilməz ki, bütün müsəlmanlar Cəhənnəmlikdir. Eynilə də ayələrdə kitab əhlinə qarşı keçən ifadələr bütün kitab əhlini hədəf almır.
Nərmin Kərimzadə
Dövrümüzdə bir çox cəmiyyətlərdə əxlaq böhranı və bundan qaynaqlanan problemlər mövcuddur. Müxtəlif millətlərin maddi və texniki baxımdan inkişaf etməsinə baxmayaraq, əxlaqi cəhətdən tənəzzül etdikləri bir həqiqətdir. Bu tənəzzüldən çıxış yolu gözəl əxlaqı öyrənmək və buna sahib olmaqdır.
Bu gün bütün dünya miqyasında baxdığımızda gözəl əxlaq yaşanmadığı üçün necə dəhşətli hadisələrin yaşandığının şahidi oluruq. Çox yaxın keçmişdə Türkiyədə Özgecan Aslan cinayətinin yaşanması gözəl əxlaqa sahib olmanın nə dərəcədə əhəmiyyətli olduğunu yenidən gündəmə gətirdi. Xüsusilə də atasının insanları sevgiyə, gözəl əxlaqa səsləməsi çox təsirli idi… Düşünün, hər gün dünyada bunun kimi onlarla təcavüz, qətl hadisələri baş verir. Körpə uşaqlara belə təcavüz edilib öldürüldüyü xəbərlərini oxuyuruq. İnsanlarda mərhəmət, sevgi, hörmət hissinin itdiyini, yerinə eqoist, yalnız öz mənfəətlərini düşünən, öz rahatı naminə başqalarına zülm edən cəmiyyətlərin formalaşdığını görürük. Halbuki gözəl əxlaqın yaşandığı bir cəmiyyətdə insanlar bir-birini öldürməz, başqalarının malına, namusuna göz dikməz. Hər kəs ətrafındakılara qarşı şəfqətlə, hörmətlə davranar.
Dünyanın nizamını da əxlaq təyin edir. Cəmiyyətdə sakitlik və rahatlığın olması üçün insanlar fərdi şəkildə gözəl əxlaqlı olmalıdır. Hər bir kəs ədalətli olmağı bacarmalı, insanlara zərər verməkdən çəkinməlidir. Gözəl əxlaqlı olmaq həm də insanı olduğu mühitdə etibar, hörmət-izzət sahibi edər. İnsanlar yanlarında hər zaman dürüst, sevgi dolu, ədalətli, mərhəmətli, şəfqətli birilərini görmək istərlər. İnsanların bu xüsusiyyətlərə sahib olması lap körpə yaşlarından, ailədən başlayır. Uşaqları tərbiyə edərkən valideynlər onlara mərhəmətsizliyi, şiddəti deyil, sevgini, şəfqəti öyrətməlidirlər. Məsələn, ən çox rastlaşdığım hallardan biri, xüsusilə də, oğlan uşaqlarına pişikləri, itləri təpikləmək, incitmək yaxşı bır hərəkət imiş kimi öyrədilir. Yaxud da özlərindən böyüklərə kobud şəkildə cavab vermək, söyüş söymək, istədiyi bir şey olmayanda əlinə keçən əşyanı yerə çırpıb dağıtmaq, əsasən də ananın sözünü heçə saymaq və s. kimi yanlış əxlaq xüsusiyyətləri aşılanır. Bu cür mühitdə böyüyən uşaqların da əksəriyyəti gələcəkdə ətraf mühitin də təlqinləri ilə daha pis xarakterə bürünə bilirlər. Saytlarda heyvanlara edilən vəhşiliklərlə bağlı paylaşılan videoları yəqin çoxunuz izləmişsiniz. Təəssüf ki, bu vəhşilikləri edənlər daha çox uşaq və ya yeniyetmə yaşlarında olan vətəndaşlarımızdır. Bu yeniyetmələr incitdikləri heyvanların bir canlı olduğunu, onların da baxıma, sevgiyə, şəfqətə möhtac olduğunu unudurlar. “Yaradandan ötrü yaradılanı sevmək” anlayışından bixəbər olduqlarından gələcəkdə insanlara belə zülm edə biləcək hala gələ bilirlər.
Gözəl əxlaqın vacibliyi məhz bu kiçik kimi görünən məsələlərdə özünü göstərməyə başlayır. Əgər uşaqlarımız kiçik yaşlarından sevgi ilə, gülərüzlə, şirindillə, səmimiyyətlə böyüdülsələr, gələcəkdə hər biri yüksək insani xüsusiyyətlərə sahib fərdlər olaraq cəmiyyətə qoşulacaqlar və cəmiyyətlər bu cür gözəl əxlaqlı fərdlərdən ibarət olacaq.
Gözəl əxlaq olduqca geniş anlayışdır. Özünün ehtiyacı olsa belə, başqalarına yardım etmək, heç kimi incitməmək, heç kimə əziyyət verməmək, çətinliklərə qarşı səbirli olmaq, qarşılıq gözləmədən yaxşılıq etmək, haramlardan uzaq olub halalları axtarmaq, gülərüzlü olmaq, başqalarının səhvlərini anlayışla qarşılamaq, həmişə öz çatışmazlıqları ilə məşğul olmaq, başqalarının malına, namusuna, canına göz dikməmək, heç kimin arxasınca danışmamaq, boş zaman keçirməmək, boş danışmamaq, insanlara kobud davranmamaq və s. bütün bunlar gözəl əxlaqa sahib olan insanların xüsusiyyətləridir. Önəmli bir xüsusiyyət daha: bu cür insanlar hadisə adamı olmurlar. Yəni işlər yolunda ikən gülərüzlü olub, bir işi alınmadıqda əsəbiləşib özlərindən çıxmaz, ətraflarındakı insanlara qışqırmaz, onları incitməzlər. Hadisələr nə olursa-olsun, necə sıxıntılı vəziyyətdə olursa-olsunlar, daima səbirli, gülərüzlü, mehriban olurlar.
Bu cür gözəl xarakterə sahib insanlarla hər kəs birlikdə olmaq, dostluq etmək istəyər təbii ki. Bəs bütün bu gözəl xüsusiyyətlərə özü sahib olmağı necə? Əgər ətrafımızdakı insanlardan gözəl davranışlar tələb ediriksə, ilk olaraq bu gözəl əxlaqa özümüz sahib olmalıyıq. Odur ki, dünyanı dəyişmək istəyiriksə, özümüzdən başlamalıyıq…
Aysel Vəlizadə
11 mart 2015-ci il tarixdə, saat 14 : 00-da, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Natəvan klubunda “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin növbəti toplantısı keçirilib.Kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələrinin də iştirakı ilə keçirilən tədbirdə AYB üzvü,Prezident təqaüdçüsü, gənc yazar Emin Piri, AYB və “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin üzvü, Prezident təqaüdçüsü, gənc yazar Ramil Əhməd, AYB və DGTYB üzvü, Gündəlik İnformasiya Agentliyinin və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktor müavini, gənc xanım yazar Şəfa Valiyeva, DGTYB və “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin üzvü, “Axın” İctimai Birliyinin sədri, gənc xanım yazar Günay Həsənli, “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin üzvü, Bakı Slavyan Universitetinin “Ədəbi Yaradıcılıq” fakültəsinin tələbəsi, gənc xanım yazar Gültən Qədirli, DGTYB Yönətim Kurulunun üzvü, gənc xanım yazar Gülnar Səma və digər qonaqlar iştirak ediblər.
Tədbiri giriş sözü ilə açan “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin məsul katibi, gənc yazar Emin Piri ilk növbədə tədbir iştirakçılarını salamlayaraq, filologiya elmləri doktoru, professor Elçin İsgəndərzadənin həyat və yaradıcılığı haqqında məlumat verib.Daha sonra isə sözü düzənlənən tədbirin bugünkü qonağı Elçin İsgəndərzadəyə verib.Tanınmış alim idə öz növbəsində yaradılan şəraitə, göstərilən diqqət və qayğıya görə, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin və “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin Rəhbərliyi başda olmaqla, zəhməti keçən hər kəsə təşəkkürünü bildirib.
Müxtəlif illərdə qələmə aldığı şeirlərindən tədbir iştirakçıları üçün səsləndirilib, ona ünvanlanan sualları cavablandırıb. Tədbirin gedişatında müxtəlif illərdə işıq üzü görmüş kitablarından tədbir iştirakçılarına imzalayaraq hədiyyə edib.Tədbirin sonunda isə xatirə şəkilləri çəkdirilib.
Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti
Dərsdən çıxmışdıq dərs-arası çay içməyə gedəndə Mübarizin aldığı şirniyyatdan qalmışdı. Artıb heyf olmasın deyə çantama qoymuşdum. Günay dedi ki, yaman bərk acmışam həmən bacın ölməyib ki deyib, çantamı açdım şiriyyatı çıxarıb üç qız arasında bölüm. Yol boyu hava o qədər xoş idi ki, yeridikcə xoşxal olurdum. Safuraya dedim: -Bacı gəlsənə bir az gəzək sonra gedərik evə. -Safura hə elə mən də evə getmək istəmirəm hava çox gözəldir. Meh belə əsmirdi. Safura dedi: Tarqovuya gedəkmi? dedim: yox bacı ora çox uzaqdır. İyirmi səkkiz mayda Cəfər Cabbarlı bağında əyləşək çox xoşuma gəlir o bağ. Nə isə getdik bağda gəzdik bir az o yan, bu yana. İskamyada oturub dini, dünyəvi bütün mövzulara toxunduq. Hətda binanın başında yanan göy işıq belə nəzərimizdən qaçmadı. Işıq yolkavari bir formada üç bucaq şəkildə binanın başının tən ortasına yerləşdirilmişdi. Indiyə qədər tikilən binaların heç birinin başında belə işarəyə rast gəlməmişdim. Görünür binanı tikən şirkət öz ölkəsinin gerbini yerləşdirmişdi. Nə isə sözüm bu deyil. Evə gəlmək üçün parkın başına tərəf irəlilədik. – Safura: dilləndi getmək istəyirsən? birinci dəfə qızı görürmüş kimi gözümü qızın üzünə zillədim. Bir neçə saniyədən sonra ayılmış kimi, istəyirsən on, onbeş dəqiqə də, gəzək sonra gedərik. Söhbət edə-edə parkın başına dolanırdıq. Birdən bir orta boylu çiynində asma çanta əynində cins şalvar, qaradan bir az açıq qısa gödəkçəli bir oğlan. Yaxınlaşdı bizə: – Bağışlayın bacı rayondan gəlmişəm. İndi qayıdıb getməyə imkanım yoxdur. Qalmışam burda mənə pul köməkliyi edə bilərsizmi? dilləndim: başqa adamlara yaxınlaşın. – Bacı doğrusu mən nədənsə inanmadım dedim Safuraya! Safuranın ürəyi yumşaldı. Yox bilmək olmaz. Bəlkə düz deyir? Gəl qayıdaq soruşaq. Əlacsız qalıb razılaşdım. Həm də, insanın içində şübhə qalanda bəlkələrə cavab tapa bilmirsən. Bəlkələrin cavabını bilmək üçün mən də, Safuraya qoşulub geri qayıtdım. Oğlan xeyli aralanmışdı. Safura oğlanın dalınca qaçdı ki, onu saxlasın. Mən də addımlarımı yeyinlətdim. – Ay qaqaş dayan! – Oğlan ayaqlarını cütləşdirdi. Buyurun: – Safura: siz hansı rayondan gəlmisiz? oğlan cavab verdi: Salyan rayonundan. Bəs necə olub burda qalmısız? – Oğlan iş axtarırdım getdim işlə təmin etmə ofisinə məndən beş manat aldılar ərizə doldurdum. Rayondan gələndə isə cəmi səkkiz manatla gəlmişdim. – Bəs qalmağa yerin varmı? Harda qalırsan gecəni? – İki gündür parkda yatıram. – Bəs qohum-əqrəbə heç kəs yaşamırmı şəhərdə? -Yaşayır dayım Sumqayıtda yaşayır amma şəhərə gəldiyimi deməmişəm. -Niyə? – Çünki əsgərliyə getməmişdən qabaq bir müddət dayım gildə yaşadım söz-söhbət oldu indi isə heç oraya getmək istəmirəm. Gedəcəm dayımın yoldaşı yenə də, söz-söhbət edəcək. Mən dövriyəyə keçdim. Bağışla qaqa bizim özümüzün də imkanımız yoxdur sənə dəstək olmağa. Amma çox narahat oldum. Safura ilə bir-birimizin üzünə baxdıq. Baxışlarımızla indi nə edək necə edək ki, bu oğlan üçüncü gecə də küçədə yatmasın deyə pıçıldaşdıq. Əlimizdən bir şey gəlmirdi. Soruşdum: bəs evdə neçə uşaqsız dedi: – Bircə mənəm. Anam, nənəm birdə mən! nə bacım nə də, qardaşım var. Atam da, dünyasını dəyişib.Özümüzün də evimiz yoxdur. Dayımgillə bir yerdə qalırıq. Gəlmişəm burda iş tapıb işləyim. Sonra yarımçıq evimiz var onu tikdirim. – Safura: qaqaş gəl sənə bir manat verim get evinizə bura şəhər yeridir. Allah etməsin başına zada bir iş gələr. Düzü ürəyimdən keçdi ki, Safura pul versə mən də qəpikləri özümə saxlayıb manatı verim. İki manat bizdən, azacıq da dilənsə beç manat yol pulu düzəldər. Mən xəbər aldım yaxşı bəs özünün nə qədər pulun var? cibindən gün ərzində dilənib yığdığı qəpikləri ovcuna tökdü. Bir manat altmış qəpik idi. – Oğlan yox iş söz veriblər. Mərdəkanda bir qoca qadın var. Tanımadığım bir adam onun nömrəsini verdi. Danışdım dedi: gəl sənədini ver mənə işləyəndə pulu ödəyər, sənədi götürərsən. Bayaqdan rayona gedirdin bəs sən? neyləyim pul tapmadım də… Iki başlı danışıq məni düşündürdü soruşdum: – Qaqa neçə yaşın var? on doqquz deyə cavab verdi: burda da əsgərliyə gedib gəlməyi ilə, yaşı arasında ziddiyyət var idi. Evə gələndə yol boyu ancaq onu düşündüm. Dediyinə görə Əfqanıstanda olmuşdu. Sülhməramlı qüvvələrdə. Nə bilim evin tək oğlu, necə olub bunu xarici ölkəyə əsgərliyə aparıblar? bildiyimiz kimi əsgərliyə on səkkiz yaşda aparırlar. Iyirmi yaşda da geri qaytarırlar. Bəs necə oldu. Bir ilmi hərbi xidmətdə oldu bu gənc oğlan? çox maraqlı idi. Amma cibindən bir telefon çıxardı ki, baxın! mən özüm idmançı olmuşam medallarım da var şəklini göstərdi. Əlində də diplom. Safura soruşdu: – bəs niyə öz sənətini davam etdirmirsən? – Orda da pul istəyirlər. Hər kim olursa olsun necə olursa olsun. Belə gənclərə baxanda adamın ürəyi acıyır. Nə hündür binanın başındakı işıq parıldayır nədə fəvvarə ilə bəzədilmiş park. Hər şey sönükləşir. – Safura yaxşı qaqa indi ki, sən pul istəmirsən bizdən, gəl gedək nəsə bir şey alım ye oğlan utandı. Yox sizin özünüzün də, pulunuz yoxdur axı?!!! həm də ac deyiləm ürəyim istəmir. Amma qəlbinin dərinliyində kaş ki, mənim dediyimə baxmayıb alaydılar arzusu açıq-aşkar gözlərinin kədərində görünürdü. Gedək qoğal alaq! Yenə də etiraz etdi. Yox ürəyim istəmir. Üçüncü dəfə təklifdə artıq oğlan susdu. Dedim gedək bacı bu sadəcə öz aləmində bizə qıymır. İyirmi səkkiz may metrosunun iyirmi səkkiz moll tərəfdə “Türk un məmulatları” olan bir yer vardı. Əvvəldən tanıyırdım. Göstərdim Safuraya ki, bax bacı girək içəri görək burda nə var? – Oğlan şirniyatları görüb dilləndi mən şirin şey yeyə bilmirəm. Bir az irəli getdik peraşkinin biri otuz qəpikdən üç ədəd peraşki, bir ədəd də əlli qəpiklik kartoflu pişinti götürdük. Safura bir manat mənsə tez çantamı açıb qırx qəpik çıxarıb aldığımız pişintilərin pulunu verdik. Ürəyim bir az rahat oldu ki, mənim də bu işdə bir qatqım oldu. Un məmulatlarından çıxanda tində bir arvad əl açmışdı yanında da, yeddi yaşları ancaq olardı bir oğlan olan uşaqı. -Ay bala Allah köməyiniz olsun. Allah rızası üçün. Öz-özümə dodaq altı pıçıldadım amin ay xanım Allah bizim köməyimiz olsun. Oğlan qeyri ixtiyari gülümsədi. Mən də, elə bu arvadın gününə düşmüşəm deyib başını aşağı dikdi. Onsuz da, Bayaqdan xəcalət çəkirdim dilləndim: qaqa bağışla məni bayaq mən də səni bunlardan biri hesab etmişdim. Haqqını mənə halal et.Oğlan dinmədi. Bir müddətdən sonra başını qaldırıb eybi yoxdur dedi: Tam olaraq bu gəncin kimliyini bilməsəm də kimin balasıdır. Hardan gəlib haraya getdiyini ürəyimə ağır bir yükün oturub sinəmi sıxdığının fərqinə varmışdım. Bir tərəfdən Əsgərlik yaşı, digər tərəfdən əvvəldən qadınla danışıb evində qalması üçün razılaşması, iki başlı sözlərini çözə bilməməyim şübhələrin içimdə daha da böyüməsi, və digər tərəfdən də canlı şüurlu bir insan olaraq, küçələrdə qalması hamısı qarma qarışıq bir yük idi ürəyimdə. Gecənin rəngi ölmüşdü. Hava da soyuqlaşmışdı bıçaq kimi kəsirdi adamı. Onu metro ilə Koroğlu stansiyasına yola saldıq… Safura da, məndən betər yüklənmişdi. Çünki yetərincə dəstək ola bilməmişdik…
Gülnarə İsrafilqızı
Bilgini də, sevgini də var edən Allahdır. Sevgi dolu qəlblərdə Allahın nuru var və Allahın nuru bilgiyə aparan ən işıqlı yoldur. Vurğulamaq istədiyimiz bilginin çoxluğumu, sevginin dərinliyimi bir insan üçün ilkin lazım olacaq hansıdır? (daha&helliip;)
İlk öncə tək insanın düşüncə tərzinə diqqət yetirək. Əgər tək bir insan ətrafdakı insanlara cinsindən, irqindən, milliyyətindən, rütbəsindən asılı olmayaraq, gözəl düşünürsə və ədalətli rəftar edirsə, bu insanın kamil, uzaqgörən və vicdanlı insan olduğuna nümunədir. (daha&helliip;)
Səmimiyyət hər kəsin, hər an ətrafında qarşılaşmaq istədiyi önəmli bir xüsusiyyətdir. Səmimi üslublu insanlar, səmimi mühitlər hər insanın düşüncəsində müsbət izlər buraxır. Belə mühitlərdə iştirak etməkdən hər kəs məmnun olur. Səmimi insan həmsöhbətləri üzərində gözəl təəssürat oyadır, xoş hisslərə səbəb olur. Səmimi insanlarla ünsiyyətdə olmaq, səmimiyyətin hakim olduğu mühitlərdə iştirak etmək insanlara rahatlıq verir. Çünki səmimiyyət insanların, səmimi olmaq isə insanın özünün ən böyük rahatçılığıdır. Səmimi üslub sahibləri daxilən rahat olmağa namizəddirlər. (daha&helliip;)
Quba təkcə ağ almaları ilə öyünmür. Burada gedən abadlıq – quruculuq işləri, qədimliklə müasirliyin vəhdət təşkil etməsi göz oxşayır, vüsət alan sosial-iqtisadi tərəqqi prosesləri bu elin gələcəkdə də firavanlığının təmin olunacağını söyləməyə əsas verir. Ancaq Qubanın ən əsas, ən dəyərli sərvəti, əlbəttə ki, bu elin zəhmətkeş adamları, tərəqqipərvər vətəndaşlarıdır. Quba Azərbaycan tarixinə, elminə, mədəniyyətinə, ədəbiyyatına, siyasətinə görkəmli şəxsiyyətlər bəxş edib. Hər biri bir insan materialı kimi öyrənilməyə layiq bu şəxsiyyətlərin şərəfli siyahısında adı olan bir nəfəri də biz tanıyırıq.
Onunla siz də tanış olun: İsgəndərov Sahib Səfər oğlu 1942 – ci il fevral ayının 3 – də Quba rayonunda kolxozçu ailəsində dünyaya gəlmişdir. Böyük Vətən müharibəsinin şiddətlə getdiyi həmin ərəfədə atasını əsgərliyə çağırmışlar. Nənəsindən icazə alan atası yeni doğulan uşağın adını Sahib deyə çağırmışdır: “Böyük oğlum İsmayıl 41 – ci ildə müharibəyə gedib. Bir xəbərim yoxdur. Mən də gedirəm. Bəlkə yurduma bir uşaq sahib oldu”. Həyat yoldaşı, qızları bu ada etiraz etsələr də, Səfər kişi seçimini dəyişməyib.
Ürəyinə damdığı kimi də olur. Səfər İskəndərov müharibədən qayıtmır… Sahib Səfər oğlu dünyanı dərk edəndən anasını namaz qılan, evlərində babası Hacı Gəncəlinin Məkkədən 1915 – ci ildə gətirdiyi Quranı görüb. Anası həmişə ona halal yaşamağı tövsiyə edib. 1955 – 1956 – ci illərdə Quba rayon Zizik kənd 7 illik məktəbini bitirəndə anası ağır xəstə idi. O üzdən təhislini davam etdirə bilməyib. Anasını 1958 – ci ildə itirən Sahib bacılarına həm qardaş, həm də ata olub. 1964 – cü ildə özünə ailə qurdu. İki oğlu, bir qızı var. Hər üçü ailəlidir, hər üçündən nəvələri var. Şair xislətlidir Sahib İskəndərov. Həm də təvazökardır. Özünə şair deməyə utanır. Lakin yazdığı hər bir şeir onun ürəyindən qopan qəlpələrdir desək, yanılmarıq. Olduqca humanist, ürəyiyuxa, alicənab admdı Sahib kişi. Həm də cəsarətlidi, vətənpərvərdi, elinin, obasının təəssübkeşidi, qeyrətini çəkəndi. Onu yaxşı tanıyanlar, “çoxdanın adamları” – ağsaqqallar, ağbirçəklər bu kişinin fəzil insani xüsusiyyətlərini təsdiqləyir, göstərdiyi qeyrət nümunələrinə dair olmuş əhvalatlar danışırlar. …
İrəvandan millət qaçırmış. May ayının bir günündə tanımadığı bir nəfər qapını döyüb. Sahib kişi qapını açıb. Qonaq həyətə gəlib və ağlamağa başlayıb: “ Bir yoldaşım, 3 balam var. Balalarım qorxudan gecə yata bilmirlər. Ermənilər başımızı kəsəcək. Xahiş edirəm, mənə bir sığınacaq verin…” O vaxt Sahib kişi iki otaqlı, bir eyvanlı təzə ev tikibmiş. Qonağın ağlamağına ürəyi göynəyib və deyib: “Razı olmaram ki, müsəlmanın başını erməni kəssin. Get, ailəni gətir”…Bir neçə gündən sonra əllərində iki çanta gəliblər. Nələri varmış qalıb İrəvanda. Bir il birgə yaşayıblar. Sonra Bakıya köçüblər. “El elə sığar, ev evə sığmaz” – deyib atalar. Amma Sahib kişinin geniş qəlbinə Allah sevgisi sığıb ki, bu da bütün yaxşılıqların hərəkətverici qüvvəsidir. Allah yaxşılığının əvəzini verib Sahib babanın. Yaxşı insanları qarşısına çıxarıb onun. Dostluqları qohumluğa çevrilib 2015 – ci il yanvarın 3 – də onların qızını Sahib kişinin nəvəsi İqbala gəlin gəlib. Taleyin bu gözəl gərdişinə bir şeir həsr eləyib Sahib baba:
Qubaya deyirlər gülüstan – irəm,
Gələn yollarına çiçək səpərəm.
Ayağın altında qurban kəsərəm,
Jalə xanım Gülüstana xoş gəlib.
Sağa boylanırsan qarlı Şah dağı,
Sola boylanırsan meyvə bağları.
Sizlər olun kəndimizin qonağı,
Qohumlarım kəndimizə xoş gəlib.
Bir Allahdır kainatda ixtiyar,
Jalə, İqbal, siz olasız bəxtiyar.
Ömür yollarınız olsun həmavar,
Jalə xanım evimizə xoş gəlib.
Sərin keçir obamızda havalar,
Səmamızda ucur telli durnalar.
Allah sizə versin gözəl balalar,
Jalə xanım İqbalıma xoş gəlib,
Jalə xanım evimizə xoş gəlib. …
Nankor ermənilərin Qarabağa təcavüzü üzündən soydaşlarımızın Qarabağdan köçməkdə olduğu günlərdən birində İskəndərovların kəndinə Ağdamdan bir ailə – ata, ana, 2 oğlan, 1 qız pənah gətiriblər. Atanın Adi Qaçay, qızın adı Səyalı, oğlanın adı Qəhrəman olub. Bu dəfə də qeyrət göstərən Sahib kişi atasından qalan yurdu – suyu, qazı, işığı olan 2 mərtəbəli evi, 10 sot həyatyanı sahəni onaların istifadəsinə vermək qərarına gəlib. Fikrini başa düşən biri ona deyib: “Sən nə edirsən? Onlar qaçqındır. Sonra evdən çıxmayacaqlar”. Sahib kişi ibrətamiz cavab verib: “Onların evini erməni alıb, Qoy mənim evimi müsəlman alsın.Təki o evi tikib, orada yaşamayan atama rəhmət desinlər”… Qaçqınlar 2 il Sahibgilin ata evində yaşayıblar. Sonra sağollaşıb Bakıya, Keşləyə köçüblər. O gündən bu ailələrin bir-birindən hec bir xəbəri olmayıb…
Hazırda Quba rayonunun Zizik kəndində yaşayır Sahib baba. Dövlətimizdən çox razılıq edir: “Rəhmətlik, Ulu öndərimiz təmənnasız olaraq bizlərə torpaqlar, bağlar payladı. Şükür Allaha, hökümətimin sayəsində insanın yaşamasına lazım olan hər şeyim var”- deyən Sahib İskəndərov öz şeirlərində qədirbilənləri, haqq itirməyənləri tərənnüm edir:
Üşüyənlər bilər közün qədrini,
Anlağlılar bilər sözün qədrini.
Yaxşı insanların qədrini bilək.
O bir Allah bilsin düzün qədrini.
Gözəl insani keyfiyyətlərinə, həmişə söz sahibi olduğuna görə el ağsaqqalı Sahib İskəndərova dəvət olunduğu məclislərtdə həmişə yuxarı başda yer göstəriblər, daha doğrusu, onun oturduğu yer həmin məclisin yuxarı başı sayılıb. Oğul evləndirənlər, qız köçürənlər ondan xeyir – dua alıblar. Bir çox hallarda arzu-istəklərini poetik tərzdə ifadə edib Sahib kişi. Onun başqa üstün məziyyətləri ilə səsləşən şairlik qabiliyyətini qiymətləndirən ətrafdakılar, qələmə aldıqlarını ictimalişdirməyin gərəkliyini deyiblər. Lakin tez parlayıb “ulduz” olmaq istəyən “məhsuldar” şairlərdən fərqli olaraq, Sahib İskəndərov tələsməmiş, oxucularla görüşməyin məsuliyyətini dərindən dərk etmiş, “taxçada-boxçada” qalan, indiyədək işıq üzü görməyən şeirlərini dəfələrlə götürüb-qoymuş, onları fikir süzgəcindən keçirmiş, nəhayət ki, kifayət qədər həyat təcrübəsi toplayandan, ömrünün kamillik, müdriklik zirvəsinə çatandan sonra şeirlərini dövri mətbuatda dərc etdirmək qərarına gəlmişdir. Elə bilirdim ki, Sahib babamı çox əla tanıyıram. Amma onu oxuduqca, düşüncələri ilə tanış olduqca bildim ki, onu hələ əla yox, yalnız yaxşı tanıyırmışam. Düzü, bu gecikmiş kəşfimə bir az özüm – özümdən utandım da. Sözün əsl mənasında Sahib babanı yenidən kəşf etdim, onun həyata baxışlarında bir yenilməzlik, mərdlik, ədalətsevərlik gördüm. Elə yenilməzləri, mərdləri vəsf edir şeirlərində:
Güllələr altında qırpmadın gözün,
Hünər meydanında söylədin sözün.
Anadan əmdiyin müqəddəs südün,
Deyirəm, Mübariz, halaldır sənə!
Qeyrətli oğullar Vətənə gərək,
Səntək şəhidlərə min rəhmət deyək.
Ata süfrəsində yediyin çörək,
Deyirəm, Mübariz, halaldır sənə!
Mənfur düşmənlərə matəm çaldırdın,
Günahsız qanların heyfini aldın.
Rəhbərin verdiyi müqəddəs adın,
Deyirəm, Mübariz, halaldır sənə!
Allahın əmriylə taleh yazılar,
Şəhidin məzarı cənnətlik olar.
Bu gün uyuduğun o ana torpaq,
Deyirəm, Mübariz, halaldır sənə! (Halaldır sənə”)
Daim mənəvi ucalığa can atan, insanlığa tamam başqa tələblər verən şairin sevgi motivli şeirləri isə bir ayrı söhbətin mövzusudur. Bu sırada diqqətiçəkən məqam odur ki, şair əbədiyaşar, fədakar sevgini alqışlayır:
Belə söyləyirlər, belə deyirlər,
Qu quşları çüt yaşarlar həyatda.
Əgər bu çütlüyün biri məhv olsa,
O biri də ölər, qalmaz dünyada.
20 Yanvarda cəllad Qarbaçov,
Bakını döndərdi qan çanağına.
Ey igid İlhamım, gəlin Fərizəm,
Sizlər də oxşadız qu quşlarına.
Güllə atmayınız qu quşlarına,
Onlar yaralıdır, onlar cavandır.
Qoy qoşa uçsunlar mavi səmada,
Biri Fərizədir, biri İlhamdır.
Qəhrəman İlhamım, gözəl Fərizəm,
Adınız düşübdür dildən – dillərə.
Siz dastan yazdınız tariximizə,
Müstəqillik qaldı biz nəsillərə. (“İlham və Fərizə”)
Təbiət gözəlliklərinin vəsfi Sahib İskəndərovun yaradıcılığinda əhəmiyyətli istiqamətlərdən birini təşkil edir. Bu qəbildən olan poeziya nümunələrində o, təbiət hadisələrinə, xüsusilə də baharda təbiətin oyanışına, onları müşayiət edən xalq adət-ənənələri ilə eyni prizmadan yanaşır, insanla təbiət arasındakı harmoniyanı arzuların çiçəklənməsi üçün vacib amil hesab edir:
Bütün həyətlərdə yanır tonqallar,
Sevinir qocalar, gənclər, uşaqlar.
Azəri xalqına qəlbən deyirəm,
Novruz bayramını təbrik edirəm.
Allahdan arzumdu çörək bol olsun,
Subay balalarçün nişan, toy olsun.
Eşidək həmişə “Vağzalı” səsi,
Yağı düşmənlərin gözü kor olsun.
Bəzənsin xonçalar, oynayaq, gülək,
Şadlanaq, əylənək, sağlıqlar deyək.
Bu gün ölkədəki sabitlik üçün,
Heydər babamıza rəhmət diləyək.
Vətəni qoruyub saxlayacağıq,
Düşmən fitnəsinə uymayacağıq.
İlham cənabının rəhbərliyi ilə,
Doğma Qarabağı qaytaracağıq! (“Novruz”)
Sahib İsgəndərovun başçılıq etdiyi ailədə həmişə böyük – kiçiyin yeri bilinib, Ulu Öndərimiz Heydər Əliyevə, Onun layiqli davamçısı, dövlətimizin başçısı cənab İlham Əliyevə dərin sevgi, xüsusi rəğbət bəslənilib. Əliyevlər ailəsinə simpatiyalarının, inamlarının nəticəsidir ki, Sahib babasından irsi olaraq, şairlik qabiliyyəti əxz edən nəvəsi Səbinə Polad qızı Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyevaya şeir yazıb:
Xalqın sevimli anası,
Əziz Mehriban xanım.
Mənim ürəyim, canım,
Hamının anasısan,
Məzlumun dayağısan.
Bu azad ölkəmizdə,
Əmin-amanlıq olsun.
Arzu-diləyim budur,
Sizi Allah qorusun.
Ən böyük zirvələrdə
Heykəliniz qoyulsun.
Siz məclisə gələndə
Şahlar ayağa dursun.
Ömrünün ahıl çağında, kamillik dövrünü yaşayan şair Sahib İskəndərovun poeziyası təravətini qoruyub saxlamışdır. İnanıram ki, bu şeirlərin dərc olunması onun həyat eşqini artıracaq, yaradıcı axtarışlara sövq edəcək. Arzu edirəm ki, bu poeziya nümunələri həm öz müəllifi, həm də oxucuları üçün həyatda bir düşərli talisman olsun.
Fəzli Kərəmoğlu
Azerbaycan türkcesinden Türkiye türkcesine çeviren:
Kamran MURQUZOV
Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Kurucusu ve Çevirme bölümünün Baş editörü
“Türk’ün Türkçülük Destanı”
(Poema)
Türk-Müslüman dünyasının kurulmasında ve toprak bütünlüğünün korunmasında zaman zaman kendi hökmdarlı borçlarını layıkıyla yapan Nuri Paşa’ya, Osman Gazi’ye, Ertuğrul beye ulu sayqılarla!
“Türk’ün Türkçülük Destanı” yoğrulub gelir Turandan,
Türkler yine ikna kalır Allah’la rehber “Kur’an” dan.
Osman Gazi, Ortoğrulla meydanlarda cana gelip,
Nuri Paşa at sırtında bak, Azerbaycan’a gelip.
Meydanlarda döyüşməkçün ömrü boyunca er olmuşlar,
Yağıyla meydanda bile halkına hüner olmuşlardır.
Kalpleri yüzyıllardır coşup, taşıp çeşme gibi,
Düşmanları meydanda da karşılayıp misafir gibi.
Tarihlerin denemesinden yüzleri de beyaz çıxıbdı,
Nuri Paşa, Osman Gazi-dözümlükdə dağ çıxıbdı.
Kalbinde vatan özlemi, gözünde üzüntü olmuş,
Meydanlarda tarih boyunca savaşı zafer olmuş.
Şükür, yine zaferi tarih boyunca varaqlanıb,
Nuri Paşa, Osman Gazi tarihlerden soraqlanıb.
Turan adlı büyük yurdu sevibler göz yaşı kadar,
Yiğitlikte kale olup yurdun, dağı, taşı kadar.
Destanlardan tarihlere yaş gibi süzülüp gelip,
Meydanlarda cəsrətçün toprağa dizip geldi.
Karma düşmeyip yine yurtta Türk’ün yası, toyu,
Canındadı, ruhundadı yiğitliği ömrü boyunca.
Palan atın sırtında meydanda ruhu görmüşlerdir,
Seve seve hak “Kuran” ı Adem’le Nuh’u görmüşlerdir.
Kalbinde vatan özlemi yanaqdakı yaşa dönüp,
Erenlikde dağlar gibi yurtta dağa, taşa dönüp.
Bir zamanın diliminde candakı bir ruha hopub,
Edirne’den, Erzincan’dan fırtına gibi bazen kopup.
Osman Gazi, Ortoğrulla hükümdar-paşa olmuşlar,
Vatan aşkı ile yanıp, bulutlar gibi dolublar.
Vatanı darda qoymayıb meydanlarda döyüşüblər,
Meydanlarda yağılarla yiğit gibi görüştüler.
Toprağın uğruna yine tökübdülər al kanını,
Tarih gibi yazıbdılar tarihine er canını.
Kalbinde Allah kelimesi, dilinde Türk’ün sözüyle,
Zengin tarihine dönüp sabaha bakan gözüyle.
Kalbinde hasret dolusu inildeyen Lute gibi,
Tarihini, geçmişini varaqlayıb kitap gibi,
Ana yurdu seçmediler gözlerinin karasından,
Kalplere süzülüp geldi taşlarının arasından,
Feryat oldu, nale oldu zaman zaman, tarih boyunca,
Dünya, hafızasında hatırla çok uludu Türk’ün soyu.
***
Yunusumdan süzüldüler, Türk’ün Ana toprağında.
Dastan olup dizildiler, Türk’ün Ana toprağında.
Sultan Murad, Sultan Selim, toprağın kendim geleyim.
Sıkıntıya göğüs gerim, Türk’ün Ana toprağında.
Selam olsun erenlere, Şere göğüs gerenlere.
Hakkı deyip, görenlere, Türk’ün Ana toprağında.
Dağlar gibi çığlık çekim, Çələngimdən saray çekim,
Hem güneş, hem de ay çekim, Türk’ün Ana toprağında.
Bir ruh ile cana dönüm, Pıhtılaşan Gana dönüm.
Zaman zamanla ana dönüm, Türk’ün Ana toprağında.
Ertuğrul’u anayım, Osmanlı’nın gönlün alayım.
Yunus gibi şair kalım, Türk’ün Ana toprağında.
Mövlanamı atayım yada, Ömrüm de geçmesin bada.
Türklere gelmesin yasak, Türk’ün Ana toprağında.
Elenen bembeyaz kar olayım, Mevlam gibi bir tar olayım.
Türklerime ben yar olayım, Türk’ün Ana toprağında.
“Kuran” ı gözüm biliyorum, Türkleri tahammül biliyorum.
Destanı kendim biliyorum, Türk’ün Ana toprağında.
***
Zaman zaman Türk’ün oğlu, Nuri Paşam-ordum benim.
“Azerbaycan!” Söyleyince, at sırtında kurdum benim.
Tarih boyunca meydanlarda hem feryat, hem çığlık oldun.
Türk’ün şanlı tarihinde, doğan güneş, hem ay oldun.
Zaman zaman Türk’ün oğlu, Nuri Paşam-ordum benim.
“Azerbaycan!” Söyleyince, at sırtında kurdum benim.
Hem rusa, hem Ermeniye, ömrü boyunca baş eymedin.
Silahsız birkaç yağının, kalbine de hiç dəymədin.
Kareler kendisinde de, qəddi-kametin əymədin.
Zaman zaman Türk’ün oğlu, Nuri Paşam-ordum benim.
“Azerbaycan!” Söyleyince, at sırtında kurdum benim.
Kalbindeki özleminden, gözünün yaşı süzüldü.
Türkiyəmi Qorumaqçün, senin tek erler dizildi.
şükürler Ermeni, Rus’un, Yine dudağı büzüldü.
Zaman zaman Türk’ün oğlu, Nuri Paşam-ordum benim.
“Azerbaycan!” Söyleyince, at sırtında kurdum benim.
Erzincan’dan, Edirne’den, Ankara’dan, İstanbul’dan, –
Büyük Türk’ün toprağından, zaman zaman yol gəlibsən.
Azerbaycan toprağını koruyarak yağılar,
meydanlarda erler gibi, yağının kalbin dəlibsən.
Zaman zaman Türk’ün oğlu, Nuri Paşam-ordum benim.
“Azerbaycan!” Söyleyince, at sırtında kurdum benim.
Səngərlədə silah gibi, Torpağımın gözündəsən.
Dastan gibi yoğrularak, Türklərimin sözündəsən.
Türk’ün şanlı varaqlanan, Tarihinde, özündəsən.
Zaman zaman Türk’ün oğlu, Nuri Paşam-ordum benim.
“Azerbaycan!” Söyleyince, at sırtında kurdum benim.
Türkün öz yurdu gibi, ruhumdasan, canımdasan.
Zaman zaman kalbim gibi, döyünürsən, yanımdasan.
Türksün, Büyük Türk oğlusun, Allah diyen anımdasan.
Zaman zaman Türk’ün oğlu, Nuri Paşam-ordum benim.
“Azerbaycan!” Söyleyince, at sırtında kurdum benim.
“İstiklal”, “Hürriyet” kelimesi,-Türklərimin ilk harayı.
Sengerde silahlı erler, durup yurttan başka.
Nuri Paşam-Türkler için, yurdumun güneşi, ayı.
Zaman zaman Türk’ün oğlu, Nuri Paşam-ordum benim.
“Azerbaycan!” Söyleyince, at sırtında kurdum benim.
***
Osman Gazi, Orhan Gazi, yiğitlik hünerim benim.
Osmanlı’yı koruyarak, Turanim kocam benim.
Tarih boyunca Türklərimin, bak, hüneri destan oldu.
Yanaqdakı gözün yaşı, hem düğünden, hem yasdan oldu.
Dar gününde dayanak olan, toprağım dosttan oldu.
Osman Gazi, Orhan Gazi, yiğitlik hünerim benim.
Osmanlı’yı koruyarak, Turanim kocam benim.
“Allahuekber” derken, nurlu gözü dolup gelen.
Vatanın özlemi için, içelim gibi solup gelen.
Ertuğrul sonra büyük, Türk’ün olup gelen,
Osman Gazi, Orhan Gazi, yiğitlik hünerim benim.
Osmanlı’yı koruyarak, Turanim kocam benim.
Yıldırımlar torpağmda, siyah bulut gibi çakıyor.
Kederi, qüssəsi kalbin, süzülüp gözünden akıyor.
Tarih kendisi yigitliğe, bugün hayran hayran bakıyor.
Osman Gazi, Orhan Gazi, yiğitlik hünerim benim.
Osmanlı’yı koruyarak, Turanim kocam benim.
Meydanlarda zafer için, yağıyla yüz yüze gelen.
Yeni yeni sefer için, yağıyla yüz yüze gelen,
Ordu-ordu sabah için, yağıyla yüz yüze gelen.
Osman Gazi, Orhan Gazi, yiğitlik hünerim benim.
Osmanlı’yı koruyarak, Turanim kocam benim.
Dağlar gibi, taşlar gibi, titrəməyəndə əsməyən.
Kapanan Eski peymanı, tarih boyunca kesmeyen.
Tarihin denemesinden da, yiğitler gibi küsməyən.
Osman Gazi, Orhan Gazi, yiğitlik hünerim benim.
Osmanlı’yı koruyarak, Turanim kocam benim.
***
Osman Gazi, Orhan Gazi,-Türk’ün hünərlik destanı.
Osmanlı’dan başlar bak, Türk’ün hünərlik destanı.
Osman Gazi, Orhan Gazi, yiğitlik hünerim benim.
Osmanlı’yı koruyarak, Turanim kocam benim.
Meydanlarda savaş oldu, yağılarla görüşme oldu.
Zaferlerden ilham alıp, tarih kendisi hayran kalıp.
Türklərimi her anıp,-Türk’ün hünerlik destanı.
Candan cana hopub gelip, tufan olup, kopup gelip.
Yaradan’ı bulup gelip,-Türk’ün hünerlik destanı.
Yine ruhum, canım oldu, zaman zamanla anım oldu.
Pıhtılaşan kanım oldu,-Türk’ün hünerlik destanı.
***
Ömrü boyu arşa ulaşan, feryadımla ahım benim,
Osmanlı’da Türk’ün oğlu, Ertoğrulum şahım benim.
Osmanlı’yı düşününce, gözün yaşına dönüyorum.
Erenlikde erler gibi, yurdun taşınabilir dönüyorum.
Kah güzelin hünerine, kah kaşına dönüyorum.
Ömrü boyu arşa ulaşan, feryadımla ahım benim,
Osmanlı’da Türk’ün oğlu, Ertoğrulum şahım benim.
Haray içsem, harayıma, dağlar kendisi kaçıp gider.
Osman Gazi Türkiye’den, mezarını açıp gelir.
Güneş kendisi şəfəqinlə, aydınlığa dönüp saçıp gelir.
Ömrü boyu arşa ulaşan, feryadımla ahım benim,
Osmanlı’da Türk’ün oğlu, Ertoğrulum şahım benim.
Tarih kendisi hünərinə, ömrü boyunca şahit oldu.
Osmanlı’da, Türkiye’de, toprak gibi birim olup.
Şer yürürlüğe dersler geçen, tarih boyunca zahid olup.
Ömrü boyu arşa ulaşan, feryadımla ahım benim,
Osmanlı’da Türk’ün oğlu, Ertoğrulum şahım benim.
Erenlikdə erler gibi, canım kadar aziz oldun!
Toprağına bağlılıkta, kanım kadar aziz oldun!
Hasret çeken, feryat çeken, anma kadar aziz oldun!
Ömrü boyu arşa ulaşan, feryadımla ahım benim,
Osmanlı’da Türk’ün oğlu, Ertoğrulum şahım benim.
Meydanlarda zaferler, yurdum için zafer oldu.
Mezarına baş çekmemek, benim için kader oldu.
Allah’a şükür, yağının, umutları heder oldu.
Ömrü boyu arşa ulaşan, feryadımla ahım benim,
Osmanlı’da Türk’ün oğlu, Ertoğrulum şahım benim.
***
Adına destan qoşdumsa, göz yaşına dönmeyimmi?!
“Türkler var” diye coşdumsa, göz yaşına dönmeyimmi?!
Yunus gibi süzüldümse, destan olup düzüldümse,
Dudak gibi büzüldümse, göz yaşına dönmeyimmi?!
Seni görünce ağladımsa, Allah bel bağladımsa,
Fırat gibi çağladımsa, göz yaşına dönmeyimmi?
Kanını kanım bildimse, canını canım bildimse,
Ruhunu anm bildimse, göz yaşına dönmeyimmi?
Gözüm nuru “Kur’an” dısa, Türkçülüyüm Turandısa,
Vilayetim Arandısa, göz yaşına dönmeyimmi?
10 mart 2015-ci il tarixdə, saat 13:00-da, Bakı şəhəri, Qaradağ rayonu, Korgöz qəsəbəsində yerləşən 197 saylı tam orta məktəbin Rəhbərliyinin təşkilatçılığı ilə Gündəlik İnformasiya Agentliyinin Mətbuat xidmətinin rəhbəri, “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin üzvü, gənc yazar Kənan Aydınoğlu yaradıcılığına həsr olunmuş tədbir keçirilib.Kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələrinin də iştirakı ilə keçirilən tədbirdə məktəbin müəllimi və şagird heyəti iştirak edib.Tədbiri giriş sözü ilə açan 197 saylı tam orta məktəbin direktor müavini Anar Alıyev ilk növbədə tədbir iştirakçılarını salamlayaraq, gənc yazar Kənan Aydınoğlunun həyat və yaradıcılığı haqqında ürəkdolusu danışıb, şairin üzvü olduğu müxtəlif ədəbi dərnəklər haqqında məlumat verib.Daha sonra isə sözü Kənan Aydınoğluna verib.Düzənlənən tədbirin keçirilməsinin əsas səbəbkarı sevimli şair, gənc yazar Kənan Aydınoğlu ilk növbədə tədbir iştirakçılarını salamlayaraq, yaradılan şəraitə görə zəhməti keçən hər kəsə təşəkkürünü bildirib, məmnunluq hissi duyduğunu dilə gətirib.Son zamanlar yetişməkdə olan gənc nəslin nümayəndələrinin əldə etdiyi nailiyyətlərdən söhbət açıb, Qədim Azərbaycan torpağında yaşayan azərbaycanlıların istedadlı bir xalq olduğunu xüsusilə diqqətə çatdırıb. O, həmçinin Çağdaş dönəmdə istedadlı gənc yazarların ədəbi mühitdə tanınmasının, müasir ədəbi prosesə cəlb edilməsinin, yazılarının müxtəlif mədəniyyət və ədəbiyyat yönümlü portallarda dərc olunmasının, Azərbaycan Yazıçılar Birliyi, Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi, “Gənc Ədiblər Məktəbi”nə üzv olmağın önəmli olmasından ürəkdolusu danışıb.
Sonra məktəbin müəllim və şagird heyətinin ünvanladığı sualları cavablandırıb, müxtəlif illərdə qələmə aldığı şeirlərdən səsləndirib, böyük məmnunluq hissi ilə həmin tam orta məktəbin şagirdlərinin qələmə aldığı şeirləri dinləyərək, hər birinin istedadlı gənc yazar olduğunu bildirib, qarşıdakı illərdə müxtəlif çətinliklər qarşısında dözümlü və səbirli olmağı, öz iradələrini nümayiş etdirib yaradıcılıq imkanlarını genişləndirilmələrini tövsiyə edib.Tədbirin sonunda isə xatirə şəkilləri çəkdirilib.
Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti
Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temsilcisi
“Zamanın değerini bilemedik
Yoksa biz her şeyin hayırlısını mı dilemedik” Gülten Sultan
Dememek için zamanın değerini anlamak ve yerinde o zamanı kullanmamız gerektiğine inanıyorum.
Zamanın değeri ne altınla, ne parayla, ne de pulla ölçülür. Adeta sabun gibi siz onu tutmazsanız elinizden kayar gider. Değerlendiremesek ömür gider…
Her yaşın kendine özgü güzellikleri vardır. Bunları yakalamayı hedef haline getirmemiz gerekir. Eğer o vakti yerinde değerlendirmesek hata bizde ve tembel oluşumuz dadır. Zaten hayattan dört dörtlük bir yaşam beklemek de olmaz. Hiç kimse dört dörtlük değildir. Çünkü dünyaya imtihan için geldiğimizi hiçbir zaman unutmamamız lazım.
Boş geçen ölü zamanın bir daha geri gelmeyeceğini hepimiz biliyoruz. O zaman verimli, bize kazanç sağlayacak( hem maddi, hem de manevi) eylemlerde bulunmamız daha doğru olacaktır. Bunu yapalım derken 24 saat dilimini iyi planlamamız lazım. Vücudumuzun dinlenmesi için uyku saatlerimizin düzenli olmasına, sağlığımıza, beslenme düzenimize dikkat etmeliyiz.
Kendimizi keşfedelim.
Neleri iyi yapabiliriz?
En çok nelerden hoşlanıyoruz?
Mutlu olduğumuz anların sayısının fazla olması bizi her konuda verimli kılacaktır.
İçimizde oluşan kötü düşüncelere yer vermeden güzellikleri yakalamak zamanın faydalı halde kullanmamıza sebep olacaktır.
Ürettiğimiz her fikir eyleme dönüşünce sonuçlarına biz bile inanamayacağız.
Zaman konusunda en önemli olan an, yaşadığınız şu anki durumunuz.
Bir saniye, bir dakika, bir saat, bir gün, bir hafta, bir ay, bir yılda neler olabilir?
Bir saniyede kaza olabilir.
Bir dakikada nabzı duran insan tekrar hayata dönebilir.
Bir saatte yağan yağmur çimenlerin yeşermesine sebep olabilir ya da geç gelen ambulans yaşayan kurtulacak olan bir hastanın ölümüne sebep olabilir.
Bir günde size gelen bir teklif hayatınızın değişmesine sebep olabilir.
Bir haftada ameliyat olan bir hasta sağlığına kavuşabilir.
Bir ayda çok normal gözüken bir yakınınız teşhisi sonunda hayata gözlerini yumabilir ve ya bir ay içinde evlenmeyi planladığın ve nikah tarihini aldığın bir insan, bir ay sonra senin hayatında olmayabilir.
Bir yılda bir önceki yıl hayalini bile kuramadığınız bir bebek sizin aileden olabilir….
Olumlu ve ya olumsuz örnekler çok ama siz olumlularını kendinize yakıştırın diyorum.
Vesselam hayat çok kısa, siz hayattayken sevdiğiniz insanların değerini zamanda bilin, bir gün bilmek isterseniz, onlara söylediklerinizi mezar taşı anlamaz.
Zamanınızın kıymetini zamanında bilerek anlamlı, kaliteli güzel bir hayat sürmeniz dileği ile…
“Zamanın değerini umursamayanlar
Ömürlerini bitmez tükenmezmiş sananlar
Tespihin taneleri kadar kısa bu hayat
Sen onu harcamazsan o zaman seni harcar”
Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temsilcisi
Fedakâr, cefakârdır ülkemizde her kadın,
Cana can Türkiye’min kadınları bambaşka!
Cennet ile söylenir anam mübarek adın,
Cana can Türkiye’min kadınları bambaşka!
Ülkemiz yemyeşildir; görenler hayran kalır,
Havası, suyu güzel; hastalar şifa bulur,
Mis kokan kadınımız, rengini gülden alır,
Cana can Türkiye’min kadınları bambaşka!
Güzellerin içinden onlar hemen seçilir,
Kınalı ellerinden zehir olsa içilir,
Evlerinin önünden saygı ile geçilir,
Cana can Türkiye’min kadınları bambaşka!
Cenneti sermiş Mevla’m ayağının altına,
Nasıl ulaşılır ki senin yüksek katına,
Konuk olmak pek hoştur; cömert, temiz çatına,
Cana can Türkiye’min kadınları bambaşka!
Yuvaya kanat gerer, cesur dişi kartaldır,
Bakışları anlamlı, yanakları al aldır,
Huyu pek yumuşaktır, sözleri sanki baldır.
Cana can Türkiye’min kadınları bambaşka!
Savaşta ve barışta erkeğinin yanında,
Mertlik dolaşmaktadır asil, temiz kanında,
Güneş gibi doğuyor her sabah yurt tanında,
Cana can Türkiye’min kadınları bambaşka!
Doğruluğun timsali, hepsi sözünün eri,
Sevgiyle dolup taşar, altındır yürekleri,
Güller açar yerlerde, bir damla aksa teri,
Cana can Türkiye’min kadınları bambaşka!
Harika güzellikte yarışırsınız ayla,
Dünya Kadın Gününü kutlayalım halayla,
Kalplere yollandı ok, gümüşten parlak yayla,
Cana can Türkiye’min kadınları bambaşka!
Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temsilcisi
* * *
Eşikte bekleyen göz ucuyla dahi bakmaz içeri
Merak etmez ardı saray mı han mı kulübe mi
Kalbi zelzele olanın kullanabildiği;
-sadece kalp yetisi!-
Kalbiyle görür kalbiyle bilir
Kalbiyle koklar rüzgârın nefesini
Ahh o eşikler ardı mıdır hep rüzgârın yurt bellediği
* * *
Kapalı kalmaktan ve kapatmaktan hep
Şimdi sarkıtıyorum akciğerlerimi onuncu kattan aşağı
Şairin dediği gibi tam da
Burası “göğe bakma durağı”
Benimkisi hem daha cüretkar /Rapunzel’in yanında
Göydə ulduz əlçim-əlçim,
Gözlərimə baxar, gedər…
Bu həsrətə dözəcək kim,
Həsrət məni yaxar, gedər…
Göydə ulduz qatar-qatar,
Sərnişini xəyalındı,
Bəxtim elə yatar, yatar,
Röyası da hicranındı…
Göydə ulduz birər-birər,
Hərəsi bir güvən, ümid…
Məni məndən alar gedər,
Vüsaldan üzülən ümid…
Göydə ulduz düzüm-düzüm,
Unutdurar məni mənə…
Daha yoxdur sənə sözüm,
Qaytar ver özünü mənə…
Qeyd: Düşünürəm ki, hər bir şairin şeir, esse, və məqalələrinin mərkəzində elə özüylə söhbəti dayanır. Mənim üçün sualların cavabını tapmağın yeganə yolu yazmaqdır. Bəlkə də, yazılan hər mətn hansısa bir suala cavab tapmaq cəhdidir…Zaman-zaman cavab tapmaq, məsələni özüm üçün aydınlaşdırmaq məqsədi ilə bir sıra məqalələr yazmışam. Həmin sualların bir qismini və cavablarını bir yerə yığanda isə belə bir söhbət alındı:
– Sənin təsəvvüründə şair obrazı necədir?
– Bizdə daha çox sovet dönəmindən qalan pafoslu bir şair obrazı var: çox içən, əlindən siqareti əksik olmayan, ütüsüz köynəkli, üzü tüklü və sair. Şair deyəndə sakit bir küncə çəkilib davamlı mütaliə edən, yazan bir insan düşür yadıma. Yaxşı mətnin arxasında içki, siqaret yox, istedad, zəhmət, mütaliə dayanır. Əksinə, indi şairlər daha rasional, nizamlı olmalıdırlar. Çünki günümüzdə şeirin oxucusu azalmaqdadır. Gərək şair istər mövzu, istərsə də forma baxımından oxucunun diqqətini öz üzərinə çəkə bilsin.
– İlham, istedad, zəhmət…
– Çox yazmaq yox, yaxşı yazmaq. Kəmiyyət yox, keyfiyyət. Kitabım olsun deyə tez-bazar kitab çap eləmək yox, yaxşı bir iş ortalığa qoymaq. İlham pərisini gözləmək yox, qrafiklə işləmək, zəhmət. Mükafat iddiası yox, yaxşı mətn iddiası.
– “Bir gün bir kitab oxudum və həyatım dəyişdi”…
– Tez-tez özümdən soruşuram: kitablar ölürmü? Ölürsə, kitablar üçün də cənnət, cəhənnəm varmı? Bəlkə də… Amma hər insanın alın yazısı olduğu kimi, kitabların da öz həyatı, öz taleyi var. Onlar da insanlar kimi doğulurlar, ev-ev, ölkə-ölkə gəzirlər, kiminə dost, kiminə düşmən olurlar… Və sonda ya əbədi həyatla mükafatlandırılır, ya da tarixin tozlu bir küncünə atılırlar. Yaxşı kitablar həyatımızın bələdçiləri olurlar, yolumuzu aydınladırlar. Pis kitablar isə, sadəcə, vaxt itkisi…
– Belə fikir var ki, ən çox satılan kitablar ədəbi dəyər baxımından əhəmiyyətsizdir, yüksək tirajla satılan əsərlər yalnız geniş kütlə üçündür.
– Mən Ximenesin “şeir ucsuz-bucaqsız azlığa səslənməkdir” fikriylə razılaşır, istənilən cəmiyyətdə şeir kitablarının az oxunmasını qəbul edirəm. Nəsrdə isə oxucu daha çox kitabı sıxanda bir vedrə göz yaşı tökülən ucuz eşq macəralı, bütün mahiyyəti ancaq qatili tapmağa yönələn detektiv mövzulu mətnləri sevdiyini də anlayıram. Nə qədər satılmağın, əslində, mətnin dəyərinə elə bir təsir göstərmədiyini düşünürəm. Fikrimcə, pis kitabın çox satılması yox, çox satılanın bir növ ədəbi ölçüyə çevrilməsi daha təhlükəlidir.
– Zamanın hökmü…
– Bir çox şeylər zamandan, dövrdən asılıdır. Məsələn, hər nə qədər adı ətrafında mübahisələr olsa da, bəlkə də, Şekspir müasirimiz olsaydı, Hollivud filmləri üçün ssenari yazan biri olardı. Kim bilir…
– Ədəbiyyat cəmiyyətin problemini qabartmalı, onu tərbiyələndirməli, doğru yol göstərməlidirmi?
– Ədəbiyyatın üzərinə zorla bu cür missiyalar yükləmək doğru deyil. Biz üzərinə missiyalar qoyulmuş ədəbiyyatın halından da xəbərdarıq. Uzağa getməyək, Sovet dövründə yüz minlərlə tirajla nəşr olunan, o çağın gəncliyinin kult romanları, sevimli yazıçıları günümüzdə nə qədər tanınır və ən əsası həmin əsərlər ədəbiyyat tarixində nə qədər önəmlidirlər? Reallıq budur ki, nəinki zamanın sınağından çıxmaq, heç həmin əsərləri oxuyub üçdən-beşdən bir qiymət almağa məcbur olan tələbənin “sınağından” belə keçə bilmir. Vaxtilə Sovet ideologiyasına, o dönəmin oxucusuna hesablanan, ədəbi zövqdən başqa üzərinə hər cür missiya qoyulmuş əsərlərin ömrü də SSRİ-dən uzun olmadı…
– Yazarın ən böyük istəyi nədir?
– Hər bir yazar yazdığı kitabın onu yaşatmasını istəyir. Sözün hər iki mənasında; həm zamanın yaddaşında, həm də kitablarının qarşılığında normal qonorar alıb yaşamağı nəzərdə tuturam. Ədəbiyyat tarixində sağlığında tanınmayan, ağır həyat tərzi keçirən onlarla yazıçı, sənətkar adı saymaq olar. Ancaq kim deyə bilər ki, sahib olduğu dəyərli əşyaları satmaq, girov qoymaq, bu cür əzab-əziyyət çəkmək onların – təbii, mazoxistləri nəzərə almasaq – ürəyincə idi?!…
– Sənət dünən və bu gün..
– Çağdaş insan alim, şair, yazıçıdan daha çox şou əhlinin sözünə ehtiyac duyur. Günümüzdə insanlara sənətin, yoxsa televiziyanın, sosial şəbəkələrin daha çox təsir etməsi haqqında nəsə deməyə, məncə, lüzum yoxdur. Bütün bunları deməkdə məqsədim televiziya və interneti ittiham etmək deyil. Belə bir fikir var: uşaqlar valideynlərindən daha çox zəmanəsinə oxşayırlar. Bu gün isə bütün dəyərlərin bir-birinə qarışdığı, yaxşıyla-pisin, sivilizasiyayla-barbarlığın arasındakı sərhədin silindiyi bir dövrdür…
– Bir az da ədəbi tənqid barəsində…
– Birincisi, oxucunun ölçü meyarları başqadır, onu asanlıqla aldatmaq olar. Orta statistik oxucu daha çox pafosu yüksək qiymətləndirir, yalnız süjet arxasınca qaçır, əsərin strukturu, forması, dili onun üçün bir o qədər də əhəmiyyət kəsb etmir. İkincisi isə Dostoyevskini Baxtini və ya Puşkini Belinskinin gözüylə oxuyan oxucu əsərlərin dərin qatlarında gizlənənləri, fərqinə varmadığı mətləbləri daha yaxşı başa düşür. Dəyərlərin qorunması və böyük bir xaosun qarşısını almaq baxımından ədəbi tənqid vacibdir. İndi narahatlıq doğuran bircə sual qalır: ədəbi tənqid nə qədər sağlam və obyektivdir? Deyəsən, bu sualın qarşılığında çox az adamın nikbin cavabı var. Bəziləri üçün ədəbi tənqid və tənqidçi öz funksiyasını, missiyasını bitirmiş sayılır. Məncə, ədəbi tənqidi lazımsız bir iş kimi qəbul etmək insafsızlıq olardı. Hansısa bir əsər haqqında nə qədər çox yazılsa, bu, həmin əsərin uğuru deməkdir. Çünki hər kəs mətnə öz yozumunu verir, hər kəs mətnin fərqli-fərqli tərəflərinə fokuslanır. Müasir estetikaya görə isə yaxşı əsərlər çoxqatlı olmalıdır və bir mətnin nə qədər çox yozumu, şərhi varsa, bu, müəllifin uğurudur.
– Müharibədə itirdiklərimiz və qazandıqlarımız….
– Yəqin, nikbinliyimizdən irəli gəlir ki, itkilərimizə yox, qazanclarımıza fokuslanırıq. Müharibə olmasaydı, bu gün heyranlıqla izlədiyimiz filmlərin, rəsmlərin, zövqlə oxuduğumuz mətnlərin bir çoxu olmayacaqdı. Bilirəm, indi belə bir sual yaranır: qazandıqlarımızla itirdiklərimizi kompensasiya edə bilərikmi? Mənə görə, hansısa bir filmi bu gözlə izləmək, mətnə bu tərzdə yanaşmaq, hər əsərdə özünü axtarmaq doğru deyil. Bu yerdə Milan Kunderanın xoşuma gələn bir fikrini sizinlə bölüşürəm: “Kafkanın əsərini başa düşmək üçün onu roman kimi oxumaq lazımdır”. Biz yaranan əsərləri müharibədə itirdiklərimizlə, şəxsi faciəmizlə ölçsək, çox ucuz görünəcək. Amma bu sənətdir və o, bizim yaşantılarımız, itirdiklərimizlə yox, konkret meyarlarla, ölçülərlə dəyərləndirilir.
– Nə üçün insanlar çox asanlıqla müharibə isteriyasına qapılırlar?
– Freyd, Eynşteynə yazdığı məktubunda insanı nifrət və dağıdıcı instinktin müharibəyə sövq etdiyini vurğulayır və belə bir sual verir: “Məncə, biz müharibəyə ona görə nifrət edirik ki, təbiətimiz etibarilə pasifistik. Başqalarının da pasifist olacağını çoxmu gözləməliyik?” Yaxşı sualdır. Və nə yaxşı ki, ömür vəfa elədi, əgər İkinci dünya müharibəsinin başlaması iyirmi iki gün geciksəydi, Freyd bu sualın cavabını tapa bilməyəcəkdi. Görünür, hər işdə bir xeyir var…
… və şeirləri
AMERİKA
Hər qadın bədəni
kişi üçün yeni bir qitə…
Kəşf edilir;
aza-aza, keçə-keçə,
üzə-üzə, öpə-öpə…
Bütün kişilər Kolumbdu, bəlkə?
Sevgi inanmaqdı
ömrün sonuna qədər,
ömrün sonuna qədər
Amerikanı Hindistan bilməkdi.
QIRMIZI
naməlum bir ölü tapılanda
gecə saatlarında,
polis maşınının
yanıb-sönən mavi işıqları altında
protokola yazılmışdı
mərhumun günahı:
göydələnin damındakı
antenin qırmızı işığından keçib
və çox sevirmiş, çoooox…
SEVGİNİN ZAMANI
Sevginin üç zamanı var:
darıxmaq, ayrılmaq və unutmaq.
Əslində,
biz özümüzü tanımaq üçün sevirik –
necə sevdiyimizi,
necə darıxdığımızı,
necə ayrıldığımızı,
necə unutduğumuz bilmək üçün…
NİKBİNLİK
Yolmayın,
çobanyastığının günahsız ləçəklərini,
Yormayın eyni suallarla onu:
– Sevir, sevmir…
Cavabını bildiyiniz sualları
başqasından soruşmayın.
Çiçəklər uşaqlar kimidir,
yalan danışa bilməzlər…
Göndərməyin parabüzənləri
sevdiyinizin arxasınca,
düşünün.
Bəlkə də,
barmağınızın ucundakı böcək
elə sizi aparmaq üçün gəlmiş…
O
Bu qədər sevgilərin içində
elə bil kiminsə sevgisi itkin düşüb.
Bu qədər səsin içində hansısa bir doğma səs yox.
Bu qədər adamın arasında kimsə çatmır.
Əslində, bu qədər sevgilər, səslər, adamlar artıqdı.
İndi bizə lazım olan
sevginin, səsin, adamın sonuncu parçasıdı.
Və xoşbəxtliyə bircə hərf çatmır – o…
GÜNƏŞ
Hərəni öz eşqi boyda göyə çevirir Allah!
(Vaqif Bayatlı Odər)
Bir boşluq ki içində
heç dolmur…
Boşluqlarla dolusan indi.
Bir kədərə hamiləsən ki
doğulmur illərdi,
İçində böyüdərsən kədər balanı,
Tanrı ruh üfürməz.
Gülüşü kədərinə,
sözləri sükutuna uduzan adam,
uduzduqca hər gün özünə,
baxıb, baxıb göy üzünə
soruşar: niyə?
Niyə, İlahi,
hamıdan gücsüzəm,
hamıdan zəif?
Sanma özünü kimsəsiz,
O, səndən xəbərsiz, səssiz,
oturub öz taxtında,
hamını öz vaxtında
gözləyər göy üzündə.
Ağrıdığın,
ağladığın qədərsən…
Nə qədər ki,
göy üzündən
minlərlə gözlər baxır,
Nə qədər ki,
O var, qorxma,
ölməzsən, ölməzsən…
Hesabla,
ömrün boyu Günəşə
nə qədər baxdın doyunca?
Zəngli saatın
səni hər səhər
işə, dərsə, görüşə
getməyin üçün oyandırdı.
Heç Günəşi qarşılamaq üçün
çaldımı zəngli saatın?
Günəşi görmək üçün oyandınmı?
Ömründə bircə yol
iş üçün yox,
dərs üçün yox
günəşi görmək üçün,
yaşamaq üçün olsa
gözlərinin ilk açılışı,
sevsən adamları,
dünyanı,
ağacları,
günəşi,
yağışı,
onda hamıdan,
hamıdan güclü olacaqsan!
BİR ÇAY QAŞIĞI ÜMİD
Hava proqnozundakı
qısa ətəkli aparıcı
üşümədən dedi ki,
Somaliyə qar yağacaq…
Görəsən,
oradakı uşaqların ürəyindən
qartopu oynamaq keçirmi?
“Somali qutusu”na atılan
qara qəpiklər
onları ağ günə çıxardarmı?
Somali üçün nitq söyləyənlər
onlar üçün bircə gün ac qalarmı?
Bir uşaq
oturub yol kənarında,
həyatla ölüm arasında.
Həyatla ölüm arasında
bir stəkan su,
bir dilim çörək
qədər məsafə…
Xəyalları ilə oynayır uşaq,
amma xəyalına belə gəlmir
NTV-də italyan salatının hazırlanması:
Holland pendiri – 200qr.
Bolqar bibəri.
Şüyüd.
Reyhan.
Zeytun.
Mayonez.
Afrika salatının resepti həmişə eynidir:
BİR damcı göz yaşı.
Vitamin A.
Bir DAMCI göz yaşı.
Vitamin B.
Bir damcı GÖZ yaşı.
Vitamin C.
Bir damcı göz YAŞI.
Kalsium.
Bir çay qaşığı da ÜMİD…
Bilmirsiniz,
neçə dərəcə soyuq var Somalidə?..
5 mart 2015-ci il tarixdə Bakı Slavyan Universiteti “İnnovasiya və Texnologiya üzrə” Rektor Müşavirliyinin və “Gənclərin Töhfəsi İctimai Birliyinin birgə təşkilatçılığı ilə akt zalında “VƏTƏNPƏRVƏRLİK” mövzusunda möhtəşəm tədbir keçirilmişdir.Tədbirdə milli qəhrəman İbad Hüseynov , Bakı Slavyan Universitetinin rektoru Asif Hacıyev ,Gənclərin Töhfəsi İctimai Birliyinin sədri Asim Vəliyev ,”Kempo “ federasiyasının prezidenti Rauf İbrahimli, tanınmış bədii qiraətçi Ağalar Bayramov ,HHQ komandiri Seymur İsayev ,Qarabağ qaziləri və digər ziyalılar iştirak edib.Tədbiri giriş sözüylə açan rektor Asif Hacıyev çıxışında gənclərin vətənpərvərlik ruhunun və milli mənəvi dəyərlərin aşılanmasında böyük rolu olduğunu bildirib.Tədbirin təşkil olunmasında əsas məqsəd gənclərdə vətənpərvərlik hissini aşılamaqdır. Gənclərin Töhfəsi İctimai Birliyinin sədri Asim Vəliyev qeyd edib ki, bu tədbirin keçirilməsinin məqsədi gənclərin maarifləndirilməsi və vətənpərvərlik ruhunun artmasına kömək olmaqla yanaşı, Qarabağ həqiqətləri haqqında dünya ictimaiyyətinin daha çox məlumatlandırılması istiqamətində Azərbaycan dövlətinin apardığı mühüm işlərə töhfə verməkdir. Diqqətə çatdırılıb ki, ümummilli lider Heydər Əliyev 1993-cü ildə siyasi hakimiyyətə qayıtdıqdan sonra erməni millətçiləri tərəfindən xalqımıza qarşı həyata keçirilən etnik təmizləmə, soyqırımı və təcavüzkarlıq siyasətinin əsl mahiyyəti açıqlandı, bu hadisələrə siyasi-hüquqi qiymət verildi. Sonra isə vətənpərvərlik ruhunda ifalar səsləndi, qonaqlara təşəkkürnamələr və fəxri diplomlar verildi.
Ülkər PİRİYEVA,
Gündəlik İnformasiya Agentliyinin Yönətim Kurulunun Fəxri üzvü
