Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalı

Blog

  • Müzəffər MƏZAHİM.”Layiq olsam”

    mm

    Ana yurdum,-taleyimin, baxtımın,
    Ana dilim,- varlığımın aynası.
    Səndən ayrı qəlbim bir an toxtamır,
    Sən anamın şirin-şəkər laylası.

    Od ürəkli oğulları görənlər,
    Odlar yurdu söylədilər adına.
    Şöhrətinə uzananda yad əllər,
    Kür biləkli Babək çatdı dadına.

    Şah Xətai qələmiylə dilini,
    Qılıncıyla torpağını qorudu.
    Yad sözlərin sovurduqca külünü,
    Düşmənlərin dili, qəddi qurudu.

    Düşündükcə taleyini bu gün mən,
    Nə Arazda günah gördüm, nə səndə.
    Baş açmadıq bu qarışıq düyündən,
    Gec ayıldıq,- yolumuzu kəsəndə.

    Ürəyinə od götürüb odundan,
    İgidlərin qanda qeyrət bəsləyir.
    Yüz illərdir ad saxlayıb yadında,
    Dədəm Qorqud sahibini gözləyir.

    Layiq olsam o inama, o ada,
    Halal etsən çörəyini, bəsimdir.
    Sərhədlərə sığışmayan inadam,
    Şimşəklərim harayımdır, səsimdir.

    Babalardan əmanətim, mirasım,
    Sevincinlə, kədərimlə mənimsən.
    Gələcəyə qanadlanan murazım,
    Əsrlərdən keçib gələn ünümsən.

  • Esmira RƏHİMLİ.”Asiman”

    Sizə sanki bir dirijor çubuğu ilə rəngləri dilləndirib oxudan, vətənin keşiyində həm silahla, həm də fırça duran qəribə insan rəssam, baş leytinant Ağayev İntiqam Tofiq oğlu haqqında söz aşmaq istəyirəm.
    Mehdi Hüseynzadə rəssam idi, eyni zamanda kəşfiyyatçı. O kəçfiyyatçı idi, eyni zamanda da rəssam. Təsadüf elə gətirdi ki, rəssam İntiqam Ağayevin də həyatı özü də bilmədən Mixaylonun həyatına bənzədi. Sovet İttifaqı dağılan kimi ermənilər Azərbaycana qarşı əsassız ərazi iddiaları qaldırıb Qarabağı ələ keçirmək məqsədi ilə vətənimizə hərbi müdaxilə edəndə o, könüllü olaraq cəbhəyə yollandı.
    Müharibə vaxtı İntiqam Asiman adı ilə tanınırdı. Bu onun hərbi çağırışı idi. Bu adı rəssam bu günə qədər özü ilə daşıyır. O, 1992-ci ildən Şuşa, Ağdam, Tər-Tər, Füzuli bölgələrində ön cəbhələrdə döyüşdükdən sonra 1998-ci ildə II-ci qrup əlil kimi ordudan təlxis olunmuşdur.
    O vaxt sovet höküməti təzə dağılmış, ölkəmizdə dövlətçilik tam qurulmamış, ordu isə demək olar ki, əsasən könüllülərdən ibarət olaraq yaradılmışdı. Ölkə daxilində siyasi qurumların hakimiyyətə iddiaları, qarşılıqlı mübarizələr və verilən yalnış qərarlar ölkə xaricində düşmən tərəflərin siyasi fikirlərini və verdikləri qərarlarını doğrultmağa şərait yaradırdı. Odlar yurdu od içində idi. Əsgərlərimizin şücaətlə döyüşməsinə baxmayaraq daxili intriqalar nəticəsində torpaqlarımızı itirdik. Bu canlarını vətəninə, xalqına qurban verən döyüşçülərimizin şücaətini və igidliyini şübhə altına ala bilməz.
    İntiqam haqqında yazmaq üçün onu hər dəfə görəndə bir kəlmə qoparda bilirdim. Necə deyərlər ağzını bıçaq açmırdı. Yaxın dostu Hicran belə dedi:
    – İntiqam çox döyüşkən komandir olub! Döyüşdən adamın ya ölüsünü ya dirisini çıxardardı!
    Sonra yavaşca əlavə elədi:
    – Ondan müharibə haqqında heç nə soruşma! Qanı qaralacaq, kövrələcək, onsuz da heç nə danışmayacaq.
    Mən isə beş zarafatın arasında bir sual verirdim:
    – İntiqam, rəssam olduğun halda o ağır zamanlarda səni müharibəyə getməyə nə vadar etdi?
    – Vətənə and içmişdim və andımı tutmalı idim. Azərbaycan xalqının azad yaşamağa haqqı var! Onun bu haqqını qorumaq üçün 1992-ci ildə fırçanı silaha dəyişib könüllü olaraq cəbhəyə yola düşdüm. Döyüşlərin birində qonşuluqda olan sol tabora hücum edən ermənilərin fikrini yayındırmaq üçün tanka minib ermənilərə tərəf sürdüm. Onların mövqelərini atəşə tutduqdan sonra qayıtdım. Onlar hərbi qüvvələrimizin yerini müəyyən etdiklərini zənn edib həmən ərazini uzun-uzadı atəşə tutdular və boş ərazini bombalamaqla hədər yerə xeyli hərbi sursat sərf etdilər. Onları belə aldatmaqla yaxşıca məhv etmək olardı. Əgər o zaman ölkədə hərc-mərclik olmasaydı, cəbhə düzgün idarə olunsaydı hər şey bizim xeyrimizə dəyişə bilərdi. Doğrudur, mən rəssamam. Lakin döyüşə hərbiçi kimi gedirdim. Döyüşlər səngiyəndə isə yenə də əlimə qələm kağız götürüb rəssama çevrilirdim.
    Bir dəfə Tər-Tərin Qapanlı kəndində idik. Düşmənlərin atdıqları mərmilər nəticəsində torpağın üst qatı açılmışdı. Oradan bir küpə görünürdü. Hündürlüyü adamın sinəsinə qədər olardı. Küpəyə yaxınlaşıb içərisinə baxanda gördük ki, insan sümükləri var. Anladıq ki, bura qədim yaşayış məskənidir və biz də küp qəbiristanlıq üzərində dayanmışıq. Ermənilər atdıqları mərmilər ilə ulu əcdadlarımızın ruhlarını narahat etmişdilər. Digər tərəfdən də vətəndaş təəssüfkeşliyi keçirtdim. Çünki, bu sadəcə torpaq deyil həm də bizim tariximiz idi.

    Mülki həyata qayıtdıqdan sonra İntiqam yenədə öz sadiq dostları olan fırça və kətana sarıldı. 2000-ci ildən bir çox sərgilərdə iştirak etdi. Amma artıq onun rəsimlərində çox şey dəyişmişdi. Bu ikinci nəfəs idi. Fikrimcə o nə çəkirsə avtoportretdir. Dənizi çəkəndə belə özü də bilmədən özünü, öz rəsmini çəkir. Bəzən savaşan, bəzən barışan dənizi – özünü! Rəsimlərinə baxanda hiss olunur ki, o yaşadığı ağrını-acını daha gözəl bir şeyə dəyişmək istəyir. Ağrı-acının yerinə gözəllik qoymaq istəyir. Bəzən də müharibədə gördüklərini, ürəyindəkiləri tablolara köçürdür.
    Bütün istedadlı adamlar çox təvazökar olurlar. İntiqam mükəmməl forma və rəng duyumuna malikdir. Rəssam komppozisiya həllində sərbəstdir. Rəsimlərdəki insan obrazlarının psixoloji xarakterlərini rənglərin dili ilə yüksək professionallıqla ifadə edir. Emosional təsir qüvvəsi öz bədii formasını tapır və estetik keyfiyyətlər kəsb edir.
    Rəssam bəzən özü də bilmədən öz arzularını rəsmlərində təsvir edir. Bəzən də arzularına rəsmərində çatır. Mavi Xəzərin sahillərində çəhrayı Bakı, əlvan rəngli səhər… Bəzən isə həyat sanki üç rəngdən ibarət olur: yaşıl, qırmızı, göy. İnsanlar, evlər, yollar hər şey bu üç rəngin içindən keçib gedir. Bəzən isə kölgədəki çılğın çalarlar çox valehedici olur. Bir çalar digərindən icazə istəmədən cəsarətlə mən elə burada olmalıyam deyir.
    Əvvəlcə boş olan kətan sonradan rənglərdən şirə çəkirmiş kimi yetişir, dolğunlaşır, danışır və elə bir hala gəlir ki, orada lazım olan hər bir şey var.
    Günəşdən qızmış qumun istisinin rəsmini necə çəkmək olar? İlk baxışda adama elə gəlir ki, əl vursan qum əlini yandıracaq. Rəssamlar haqqında bir neçə məzəli əhvalat bilirəm. Amma beləsini heç eşitməmişəm. Təsəvür edirsiz, rəsimdəki isti quma toxundum əlimi yandırdım. Və yaxud rəsimdə gecə vaxtı dənizə baxarkən soyuqladım.
    Qağayılar sanki al günün altında qızmış qumdan canlarını qurtarırmış kimi özlərini sərin Xəzərə vururlar. Bu tablo: “Siz susun, mən danışıram!” – deyir. Bundan başqa bu rəsimdə Xəzər haqqında həzin bir bir nəğmə var. Bu rəsmə baxanda bu nəğməni biz də eşidirik. Çünki sən bu nəğməni rənglərin dili ilə çox gözəl oxuyursan, İntiqam.
    – Rəssam öz işindən zövq almasa rəsm çəkə bilməz. Rəssamlıq rəssama öz işindən zövq almaq bacarığını aşılayır, göz yaddaşını möhkəmləndirir. Amma rəsimlərə baxan insanlara isə gözəllikdən zöq almağı və ona dəyər verməyi öyrədir. Nəticədə rəsim insanı daha zərif duyuma malik olan sivil, ali bir varlığa çevirir. Bəşər tarixinə intibah dövrünü qızıl hərflərlə məhz bu sənət yazdı!
    – Ən çox müraciət elədiyin mövzu dəniz, müharibə, abşeron mövzusudur. Bu nə ilə əlaqədardır?
    – Aşıq gördüyünü çağırar deyiblər. Mənim də gördüyüm bunlardır. Gözümü açandan Xəzəri görmüşəm. Onun günün müxtəlif saatlarında rəngini dəyişməsi uşaqlıqdan mənim diqqətimi çox cəlb eləyib.
    –Xəzər sənin üçün nələr danışır?
    – Xəzərin bu duzlu, köpüklü suları nələr danışmır ki, “hər şeyin yerinə məni qoy, amma mənim yerimə heç nəyi qoyma, məni qoru, sev” deyir. O aldatmır, hər zaman düzünü danışır. Xəzərin rəsmini çox çəkdikcə sanki onu daha yaxından tannıyıram.
    – Tablolara baxarkən oradakı əhval-ruhiyəni insan öz qəlbinin dərinliklərində hiss edir. Bəzi tablolarda ölümün soyuq nəfəsi, bəzilərində açılan sabahların adrealini var. Çox maraqlı və məhsuldar işləyirsən. Elə başa düşürəm ki, qarşıda bizi bir-birindən gözəl sərgilər gözləyir. Elə rəssamlər var ki, onların rəsimlərinə baxanda kətan üzərinə vurulduğuna görə rənglərə hayıfım gəlir. Amma sənin əsərlərinə baxanda kətan üzərinə vurulmayan rənglərə hayıfım gəlir. Kaş ki, sən bundan daha çox rəsim çəksəydin!
    – Azərbaycanda çox gözəl rəssamlar var. Mən istərdim ki, azərbaycan rəssamlığı dünya rəssamlıq sənətində özünə layiq olan yeri tutsun. Bütün dünya görsün ki, azərbycan rəssamları nəyə qadirdirlər. Azərbaycan dünyanın ən gözəl, həm də ən qədim guşələrindən biridir. Burada təxminən 1,5 -2 milyon il əvvəl qədim insanlar yaşayıb məskən salmışlar. Onun üçün də çox qədim mədəniyyəti və incəsənəti var. XVl əsrdə azərbaycan rəssamlığı özünün intibah dövrünə gəlib çatmışdı. Təbriz miniatür məktəbinə məxsus Soltan Məhəmməd, Müzəffər Əli, Mir Seyid Əli, Behzad kimi ustad sənətkarlrımız olmuşdur. Azərbaycan miniatür rəssamlıq məktəbi Yaxın Şərq və Orta Asiya rəssamlıq məktəbinin yaranmasında təkanverici rol oynamışdır. Daha sonralar B. Kəngərli, Ə.Əzimzadə, T.Salahov, T.Nəimanbəyov, S. Bəhlulzadə və s. kimi rəssamlarımız azərbaycan rəssamlığı tarixinə öz adlarını yazmışlar. Biz də bu sənətə gələndə onlardan ilham almışıq.
    Bir çox rəssamlar mexaniki olaraq öz ustadlarını təkrarlayib təqlidçiliyə yol verirlər. Mən isə belə şeylərdən qaçıram. Necə görürəmsə, necə duyuramsa, bir sözlə ürəyim necə deyirsə elə də çəkirəm.
    P.S. Tablolarında xoş xəbərlərin coşqusu duyulur. Bu duyğun çin çıxsın, İntiqam!

  • Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetində “Dalğalanan 3 rəngli bayrağım” adlı inşa müsabiqəsi keçirilib

    Bayraq millətin qüruru, dövlətin rəmzlərindən biridir. Bayraq həm də xalqın və dövlətin varlığıdır. Deməli bayraq torpaq və şərəf qədər müqəddəsdir. Önəmli olan bir də odur ki, indi Azərbaycanda yaşından asılı olmayaraq hər kəs bunu anlayır, bayrağın dəyərini qiymətləndirməyi bacarır. Ən əsası bayrağımızın qorunması naminə gəncər ölümü belə göz önünə ala bilir. Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetində də bu həqiqətləri dərk edib alın yazısı bilən gənclik formalaşır.
    Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin mətbuat xidmətindən edebiyyat-az.com-a bildiriblər ki, hər il olduğu kimi bu il də bayram ərəfəsində Dövlət Bayrağı günü münasibətilə inşa yazı müsabiqəsi keçirilib. Ayrı-ayrı fakültələrdən müsabiqəyə qatılan 32 nəfər tələbənin isə bayraqla bağlı bir-birindən fərqli fikirləri olub. Hər fikrin də özünəməxsus mənası və dəyəri münsiflər heyətinin razılığı ilə qarşılanıb. Müsabiqədən əvvəl tələbələrə bayrağın dəyəri və əhəmiyyəti barədə verilən məlumatlar da onların köməyinə çatıb, fikri ifadə etmələrinə istiqamət olub. Verilən vaxt isə tələbələrin fikrni ifadə etmək üçün yetərli sayılıb.
    Sonda münsiflər tələbələrin yazdığı inşaları yoxlayıb, yerlər müəyyən ediblər. Mükafatlandırmadan öncə Aqrar Universitetin rektoru, professor, AMEA-nın müxbir üzvü İbrahim Cəfərov Byrağın mahuyyətini dərk edən tələbələrin cəsarətli və səmimi fikirlərini alqışlayıb, onlara daha böyük uğur qazanmalaını arzulayıb. 1-ci yerə magistr Aişə Novruzova, 2-ci yerə mühəndislik fakültəsinin 4-cü kurs tələbəsi Zərifə Həşimova, 3-cü yerə isə aqrotexnologiya fakültəsinin 3-cü kurs tələbəsi Gülnur Qurbanova layiq görülüb. Qaliblər pul mükafatı və fəxri fərmanlarla mükafatlandırılıb.

  • Azərbaycan və Gürcü alimləri Azərbaycanda və Gürcüstanda yetişdirilən subtropik meyvələrin ərsəyə gəlməsindəki fərqlilikləri araşdırıb

    Subtropik bitkilərin yetişdirilməsinə elmi yanaşma və praktiki mübadilə indi daha mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Gəncədə, Aqrar Universitetdə bir araya gələn azərbaycan və gürcü alimləri Azərbaycanda və Gürcüstanda yetişdirilən subtropik meyvələrin ərsəyə gəlməsindəki fərqlilikləri araşdırıb.
    Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin mətbuat xidmətindən edebiyyat-az.com-a bildiriblər ki, araşdırma Dövlət Aqrar Universitetinin istixanalarında aparılıb. Bitkiçi alimlər yerli və xaricdən gətirilən subtropik, eləcə də ərazi üçün spesifik olmayan bitkilərin yetişdirilməsi ilə tanış olub, xəstəliklərə qarşı mübarizə tədbirləri barədə məlumatlandırılıb və onların rayonlaşdırılması istiqamətində görülən işləri müzakirə ediblər. Gürcüstanlı mütəxəssislər gətirdikləri bir neçə növ limon tinglərini universitetin istixanalarında əkiblər. Gürcüstanlı alimlər eləcə də balıqçılıq və quşçuluq laboratoriyalarında elmi və praktiki təcrübələrin aparılması üçün yaradılan şəraitlə tanış olublar.
    Gürcüstan Dövlət Universitetinin subtropik təsərrüfat fakültəsinin professoru Aleksandr Mikeladze deyib ki, bizim məqsədimiz hər iki ölkənin aqrar sahəsində çalışan mütəxəssislərin fəaliyyətini yaxınlaşdırmaq, elcə də bitkiçilik və meyvəçilik sahəsində aparılan təcrübələri bölüşməkdir. Bu ali təhsil ocağında tələbələrin və elmi işçilərin öyrənməsi üçün müxtəlif sahələr üzrə hər cür şərait yaradılıb. Gətirdiyimiz limon tinglərini də əkdik ki, tələbələr dərs keçən zaman bu ağac üzərində təcrübə aparıb subtropik meyvələrdən olan limon haqqında dərin məlumatlara sahib olsunlar.
    ADAU-nun professoru Zaur Həsənov isə bildirib ki, mən Gürcüstanla uzun illərdir sıx əlaqədəyəm. Elmi şuralarda iştirak etmişəm, həm də disertasiya işlərimin hamısı orda müdafiə olunub və onlarla birlikdə bizim rus dilində 2 kitabımız çap edilib. İndi gürcüstanlı alimlərdən 4 nəfəri burdadır. Bizim əsas məqsədimiz qarşılıqlı təcrübə mübadiləsidir. Biz rektor İbrahim Cəfərovla və digər müəllimlərlə birlikdə Kutaisidə olmuşuq, onlarla təcrübə mübasiləsi aparmışıq. İndi qarşılıqlı olaraq gürcü dostlarımız gəlib və onlar Aqrar Universitetdə yaradılan şəraitdən çox razı qalıblar.
    Gürcü alimləri Aqrar Universitetin istixanalarında subtropik meyvə tinglərinin əkilməsini və təhsil müəssisəsi ilə tanışlığı davam etdirir.

  • “Söhbətcil duyğular” kitabnın təqdimat mərasimi keçiriləcək

  • Rahilə DÖVRAN.Yeni şeirlər

    rahileanam

    Şairə-jurnalist-publisist
    Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü,
    “Qızıl qələm” media mükafatı laureatı,

    V Ə T Ə N İ M
    /Qəzəllərim – silsiləsindən/

    Sevin, gül, fəxr et könül, vardır şöhrət, şanım mənim,
    Var Odlar Yurdu kimi, dövrü-qədim bir Vətənim.

    Dostuna-dost olubdur, düşmənini edib zəlil,
    Həm daşı, həm torpağı xainlərə olub qənim.

    Ərləri, ərənləri at belində, əldə qılınc,
    Tarixi hünər dolu, həm bu günüm, həm dünənim.

    Ucaldıb bayrağını beş qitənin üstə bu gün,
    Xalqları, ölkələri valeh edir şux gülşənim.

    Dillərdə dastan olub ehtişamı, əzəməti,
    Qurbanam qeyrətinə, qeyri hara mən güvənim?…

    Dövrana fəxarətdir olmaq ona “vətən daşı”,
    Haqqımdır cənnətməkan, vətənimlə qürrələnim.

    05.11.2015.

    DUZ DAĞI
    /”Vətənimdir ” – silsiləsindən/

    Ay elimin sevinci,
    Naxçıvanın duz dağı.
    İlahidən dürr-inci,
    Naxçıvanın duz dağı.

    Saf, ağ duzu təzə-tər,
    Yer altında qızıl, zər.
    Hər qayası şah əsər,
    Naxçıvanın duz dağı.

    Bir varsan ki, tükənməz,
    Düşmənlərin çəkənməz.
    Sənə eşqim heç sönməz,
    Naxçıvanın duz dağı.

    Ləçəyisən gülümün,
    Sərvətisən elimin.
    Ləzzətisən dilimin,
    Naxçıvanın duz dağı.

    Qayaların şir, aslan,
    Baxışından qorxarsan.
    Ay Nun eli Nuh çıxan,
    Naxçıvanın duz dağı.

  • Abdulla MƏMMƏD.Yeni şeirlər

    abdullamuellim

    ATAMIN ƏLİNƏ BAXIRAM,GÜLÜM!
    (“Tələbəlik illəri” silsiləsindən)

    Atamın əlinə baxıram,gülüm,
    Özüm qazanmıram çörəyi hələ.
    Dost-tanış yanında gödəkdir dilim,
    Rahat nəfəs almır ürəyim hələ.

    İyirmi yaşımı haqlasam belə,
    Əl tuta bilmirəm ata-anama.
    Bacara bilmirım ürəyim ilə,
    Hələ tələbəyəm məni qınama.

    Mən ki bir ocağı qoyub gəlmişəm,
    Orda məndən həsrət gizləyənlər var.
    Demirəm-obamdan doyub gəlmişəm,
    Yolumu ümidlə gözləyənlər var.

    Hələ ki sevinci qüssə dalayır,
    Hələ ki arzular çeşmə-çeşmədir.
    Arzuya yön olan yollar dolayı,
    Ümidlə yaşanan ömrüm çeşmədir.

    Hələ bu cahandan tələblərim çox-
    Hələ ev tikməli,ad almalıyam.
    Səndəsə gözləmək hövsələsi yox…
    Görünür mən sənə yad olmalıyam.

    Çəkmə imtahana baxışla məni,
    Qınama ürəkdən gələn sözümü.
    Bağışla gözəlim,bağışla məni,
    Hələ ki,gəzirəm özüm-özümü.

    Atamın əlinə baxıram,gülüm,
    Özüm qazanmıram çörəyi hələ.
    Dost-tanış yanında gödəkdir dilim,
    Rahat nəfəs almır ürəyim hələ.

    Azərbaycan.Bakı.1984

    ÜZÜNÜN SUYUNDAN GÖZÜM SU İÇMİR

    Üzünü ağ etmir üzgörənliyin,
    Üzünün suyunu töküb gedirsən.
    İçindən bulanıb üzünün suyu,
    Suyunda lillənib çıxıb gedirsən.

    O qədər üz görüb üzün dünyada,
    Üzünün ağlığı üzdə qalmayıb.
    Üzünü çevirib üzlər üzündən,
    Üzünə üz tutan üz də qalmayıb.

    Üzünün suyundan gözüm su içmir,
    Üzündə bozarır saxta qürurun.
    Səndə bu üz ki var,çətin durula
    Üzündə,gözündə Məhəmməd(s.) nuru.

    Üzünə tutmağa ələk gəzirsən,
    Üzündə üz varmı ələk tutası?
    Hələ söz deməyə bir üzün də var-
    Üzünə çökdükcə içinin pası?!

    Çevirib astarın üzünə üzün,
    Üz varmı bir daha üzə çıxasan?
    Çətin ki qədərin bataqlığından,
    Nəfsinin üzündən üzə çıxasan.

    Azərbaycan.Quba.
    30.05.2000.

  • Təvəkkül GORUSLU.Yeni şeirlər

    tm

    GƏLDİM

    Nə vaxtdı mən sənə gələ bilmirdim,
    Sevdanı səninlə bölə bilmirdim,
    Danışa bilmirdim, gülə bilmirdim,
    Yolları yollara calayıb gəldim.

    Yar oldum mehrabdan enən sevginə,
    Yel oldum külünə dönən sevginə,
    Eşqimi qor etdim, sönən sevgnə,
    Sevgi tonqalını qalayıb, gəldim.

    Könlüm ki, Könlünə olubdu həmdəm,
    Daha olmayacaq nə kədər, nə qəm,
    İnan, getməyəcəm, yenidən gələm,
    Həsrəti, hicranı talayıb, gəldim.

    17. 10. 2016

    GÜNAHA BATIR

    Bulud tutub göz – qaşını,
    Payız tökür göz yaşını,
    Yerə sərib üst – başını,
    Ağaclar günaha batır!

    Yuvasının yox tavanı,
    Atıb, tərk edib yuvanı,
    Gözə alıb ab – havanı,
    Quşlar kol, ağacda yatır.

    Geyib qara çuxasını,
    Səma açıb yaxasını,
    Alıb şimşək toxasını,
    Dağı çapır, düzü çapır.

    16. 10. 2016

  • Müzəffər MƏZAHİM.Yeni şeirlər

    mm

    GÖYLƏRİN EŞQİNƏ

    İtirsək borcu, hesabı,
    Ruh çəkəcək bu əzabı.
    Göylərdən gələn kitabı,
    Oxu, göylərin eşqinə.

    Nurlandıraq qəlbimizi,
    Qoy tox olsun qəlbin gözü,
    Yaradıbdır Tanrı bizi,
    Axı, göylərin eşqinə.

    Mənəviyyat bilsək nədir,
    Rahat olar qəlb məbədi,–
    Tutanda bizi əbədi
    Yuxu, göylərin eşqinə.

    Yaxşılıq et savab qazan,
    Allaha yaxın olasan,
    Bu ömrü sanır imtahan,
    Çoxu göylərin eşqinə.

    TORPAQLARIMIZ

    Fərəhim, iftixarım, ey qarı torpaqlarımız,
    Ən qədim tariximin memarı torpaqlarımız.

    Keçdi düşmən əlinə fitnə-fəsad, hiylə ilə.
    İndi yoxdur əlimizdə yarı torpaqlarımız.

    Hərə bir tarix icad eyləyərək işğal edib,
    Amma hifz etmədədir aşkarı torpaqlarımız.

    Başqasından kömək ummaqla qorunmaz ki, Vətən.
    Qayıda öz gücümüzlə barı torpaqlarımız.

    Gücümüz, qeyrətimiz bəs eləyər, tarixə bax,
    Yetirib gör nə qədər sərdarı torpaqlarımız.

    Yurdumun tarixini təhrif edənlər bilsin,
    Əsla qəbul eləməz murdarı torpaqlarımız.

    Bir çiçəkdir bu Vətən, bəslə, Müzəffər, gec-tez,
    Göməcək üstünə qonmuş xarı torpaqlarımız.

  • Sumqayıt Şəhər Mədəniyyət Evi hərbi hissədə konsert verdi

    Bayraq günü münasibətilə Sumqayıtın Şəhər Mədəniyyət Evinin özfəaliyyət kollektivi “N” saylı hərbi hissədə konsert proqramı ilə çıxış edib.
    Sumqayıt şəhər Mədəniyyət və Turizm idarəsinin mətbuat xidmətindən edebiyyat-az.com-a bildiriblər ki,
    konsertdə Allahverdi Xəyalın rəhbərlik etdiyi “Xəyal” instrumental ansamblının müşayiəti ilə solistlər Elşən Quliyev və Şahin Qədirsoyun ifasında bəstəkar və xalq mahnıları dinlənilib.
    Tədbirdə o cümlədən gənc müğənnilər Zaur Yusifli, İlkin Əlizadə və Sevda Akkayanın ifası əsgər və zabit heyəti tərəfindən alqışlarla qarşılanıb.
    Sonda maraqlı konsert proqramına görə Şəhər Mədəniyyət Evinin rəhbərliyinə və özfəaliyyət kollektivinə hərbi hissə rəhbərliyi tərəfindən təşəkkür elan edilib və fəxri fərman təqdim olunub.

  • 10 Kasım-Çağdaş Türkiye Cümhuriyetinin kurucusu ve mimarı Önerim Sayın Osman Gazi Mustafa Kemal ATATÜRKün anım günü

    SAYINMUSTAFAKEMALATATÜRK

    Mustafa Kemal Paşa (Osmanlı Türkçesi: مصطفى كمال پاشا), Soyadı Kanunu’ndan (1934) sonra Atatürk[3] (19 Mayıs 1881[2], Selanik – 10 Kasım 1938, İstanbul), Türkiye Cumhuriyeti’nin 1923’ten 1938’e değin görev yapmış kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı, mareşal ve daha evvelinde bir Osmanlı subayı.

    Atatürk, I. Dünya Savaşı sırasında bir ordu subayıydı. Savaş sonunda Osmanlı İmparatorluğu’nun yenilgisini takiben Türk Kurtuluş Savaşı’ndaki Türk Ulusal Hareketi’ne önderlik etmiştir. Kurtuluş Savaşı sürecinde Ankara Hükûmeti’ni kurmuş, askeri eylemleriyle İtilaf Devletleri tarafından gönderilen askeri güçleri bozguna uğratmış ve Türkleri zafere götürmüştür. Atatürk daha sonra eski Osmanlı İmparatorluğu’nu modern ve seküler bir ulus devletine dönüştürmek için politik, ekonomik, toplumsal ve kültürel reformlar başlatmıştır. Liderliği altında binlerce yeni okul inşa edildi. İlköğretim ücretsiz ve zorunlu hale getirildi. Kadınlara sivil eşitlik ve politik haklar verildi. Köylülerin sırtına yüklenen ağır vergiler azaltıldı.[4][5]

    Bu makale serisinin bir parçasıdır
    Mustafa Kemal Atatürk
    MustafaKemalAtaturk oval.png
    Özel Hayatı[göster]
    Askerî kariyeri[göster]
    Atatürk Devrimleri[göster]
    Atatürkçülük[göster]
    Ayrıca[göster]
    Galeri: Resim, Ses, video
    g t d
    Türk Orduları Başkomutanı olarak Sakarya Meydan Muharebesi’ndeki başarısından dolayı 19 Eylül 1921 tarihinde “Gazi” unvanını almış ve mareşalliğe yükselmiştir.[5] Halk Fırkası’nı kurmuş ve ilk genel başkanı olmuştur.[6] 1938 yılındaki vefatına kadar arka arkaya 4 kez cumhurbaşkanı seçilen Atatürk, bu görevi en uzun süre yürüten cumhurbaşkanı olmuştur.[5]

    Atatürk tarihte oynadığı önemli rolden dolayı pek çok yazar ve tarihçi tarafından incelenmiş ve hakkında 379 eser yazılmıştır. Bu yönüyle hakkında en çok eser yazılan ilk 100 kişi arasında yer almaktadır. Ayrıca dünyada ilk kez ve tek örnek olmak üzere, Birleşmiş Milletler’in UNESCO örgütü tarafından, kendisinin 100. doğum yılı olması sebebiyle ve tüm ülkelerin oy birliğiyle 1981 yılı “Atatürk Yılı” olarak kabul edilmiştir. Dergilerinin Kasım 1981 sayısında da, Atatürk ve Türkiye konusu ele alınmıştır.

    1839’da Kocacık’ta doğduğu sanılan[7] babası Ali Rıza Efendi, aslen Manastır’a bağlı Debre-i Bâlâ’dandır.[8] Babasını ailesi 14-15. yüzyılda Anadolu’dan bölgeye göç etmiş olan Kocacık Yörüklerindendir.[7][8][9][10][11] Bazı kaynaklara göre ise babasının ailesi Arnavutlardandır.[12][13][14][15] Annesinin kökeni ise Karaman’dan Rumeli’ye gelen Türkmenlerdendir.[16] Ailesi ile Selanik’e göç eden Ali Rıza Bey,[17] burada gümrük memurluğu ve kereste ticareti yaptı.[18] Ali Rıza Bey ayrıca 93 Harbi (1877-78) esnasında yerel birliklerde teğmenlik yapmıştı.[19]

    Ali Rıza Bey, 1871 yılında, 1857 yılında Selanik’in batısındaki Langaza’da çiftçi bir ailede doğan[19][20] Zübeyde Hanım’la evlenmişti.[21] Mustafa Kemal Atatürk, bu çiftin çocuğu olarak rumî 1296 (miladî 1881) yılında Selanik’te doğmuştur. Samsun’a çıktığı 19 Mayıs tarihini doğum günü kabul etmiştir.[22] Fatma, Ömer, Ahmet, Naciye ve Makbule adlı beş kardeşinin ilk dördü küçük yaşta hayatını kaybetmiştir.[23][24]

    Öğrenim çağına gelen Mustafa’nın hangi okula gideceği konusunda annesi ile babası arasında anlaşmazlık çıkmıştı. Annesi Mustafa’nın Hafız Mehmet Efendi’nin mahalle mektebine gitmesini istiyor, babası ise o dönemki yeni yöntemlerle eğitim yapan seküler[19] Mektebi Şemsi İbtidai’nde (Şemsi Efendi Mektebi) okumasını istiyordu. En sonunda önce mahalle mektebine başlayan Mustafa, birkaç gün sonra Şemsi Efendi Mektebi’ne geçti.[25] Atatürk, okul seçimindeki bu kararı için hayatı boyunca babasına minnettarlık duymuştur.[19] 1888 yılında babasını kaybetti.[26] Bir süre Rapla Çiftliği’nde annesinin üvey kardeşi[19] Hüseyin’in yanında kalıp hafif çiftlik işleriyle uğraştıktan sonra -eğitimsiz kalacağından endişe eden annesinin isteğiyle-[19] Selanik’e dönüp okulunu bitirdi.[27] Bu arada Zübeyde Hanım, Selanik’te gümrük memuru olan Ragıp Bey ile evlendi.[28]

    Şimdi müze olan Koca Kasım Paşa Mahallesi, Islahhane Caddesi’ndeki ev 1870’te Rodoslu müderris Hacı Mehmed Vakfı tarafından yaptırılmış ve 1878’de yeni evlenen Ali Rıza Bey tarafından kiralanmıştır ancak o öldükten sonra Mustafa ve ailesi bu evden yanındaki 2 katlı, 3 odalı ve mutfaklı daha küçük eve taşınmışlardır.[29]

    Mustafa, seküler bir okul olan ve bürokrat yetiştiren[19] Selânik Mülkiye Rüştiyesi’ne kaydoldu. Ancak muhitindeki askerî öğrencilerin üniformalarından da etkilenerek[19] -annesinin karşı çıkmasına rağmen-[19] 1893 yılında Selânik Askerî Rüştiyesi’ne girdi. Bu okulda matematik öğretmeni Yüzbaşı Üsküplü Mustafa Sabri Bey, ona anlamı mükemmellik, olgunluk olan “Kemal” adını verdi.[30] Fransızca öğretmeni Yüzbaşı Nakiyüddin Bey (Yücekök), özgürlük düşüncesiyle genç Mustafa Kemal’in düşünce yapısını etkiledi. Mustafa Kemal Kuleli Askerî İdadisi’ne girmeyi düşündüyse de ona ağabeylik yapan Selânikli subay Hasan Bey’in tavsiyesine uyarak Manastır Askerî İdadisi’ne kaydoldu. 1896-1899 yıllarında okuduğu Manastır Askerî İdadisi’nde tarih öğretmeni Kolağası Mehmet Tevfik Bey (Bilge), Mustafa Kemal’in tarihe olan merakını güçlendirdi.[31] Bu tarihte başlayan 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı’na gönüllü olarak katılmak istediyse de hem idadi öğrencisi olduğu için hem de 16 yaşında olduğundan dolayı cepheye gidememiştir. Bu okulu ikincilikle bitirdi.[32] 13 Mart 1899’da[33] [34] İstanbul’da Mekteb-i Harbiye-i Şahane’ye girdi. Birinci sınıfı 27., ikinci sınıfı 11., üçüncü sınıfı 1902’de mülazım (bugünkü ismiyle Teğmen) rütbesiyle 549 kişi arasından piyade sınıf sekizincisi (1317 – P.8) olarak bitirdi.[32] Akabinde Erkan-ı Harbiye Mektebi’ne (Harp Akademisi) devam ederek 11 Ocak 1905’te ”kurmay yüzbaşı” rütbesiyle mezun oldu.[35]

    Askerlik (1905-1918)
    Erken dönem

    Kıdemli Yüzbaşı
    Kurmay Yüzbaşı Mustafa Kemal, mezuniyetinin ardından merkezi Şam’da bulunan 5.Ordu’ya staj amacıyla gönderildi. Bu stajında piyade, süvari ve topçu sınıflarında görev aldı.1905-1907 yılları arasında Şam’da Lütfi Müfit Bey (Özdeş) 5. Ordu emrinde görev yaptı. İlk stajı 5. Ordu’ya bağlı 30’uncu Süvari Alayı’nda gerçekleşti.[36] Bu dönemde düşük rütbeli stajyer bir kurmay subay olarak Suriye’nin çeşitli bölgelerindeki isyanlarla ilgilenen Mustafa Kemal, “küçük savaş” (gerilla savaşı) üzerine tecrübe kazandı. İsyanlarla uğraştığı dört aydan sonra Şam’a döndü. 1906 Ekim ayında Binbaşı Lütfi Bey, Dr. Mahmut Bey, Lüfti Müfit (Özdeş) Bey ve askerî tabip Mustafa Cantekin ile ‘Vatan ve Hürriyet’ adlı bir cemiyeti kurduktan sonra ordudan izinsiz Selânik’e gitti. Selânik Merkez Komutan Muavini Yüzbaşı Cemil Bey (Uybadın)’in yardımıyla karaya çıktı ve orada cemiyetinin şubesini açtı. Bir süre sonra arandığını öğrendi ve ona ağabeylik yapan Albay Hasan Bey, Yafa’ya dönüp oranın komutanı Ahmet Bey’e Mısır sınırında Bîrüssebi’ye gönderildiğini bildirmesini önerdi. Ahmet Bey de Mustafa Kemal’i Bîrüssebi’ye tayin etti ve bir süre sonra topçu staj için tekrar Şam’a gönderildi.[37] 20 Haziran 1907’de Kolağası (kıdemli yüzbaşı) oldu ve 13 Ekim 1907’de 3.Ordu’ya kurmay olarak atandı[35] ancak Selânik’e vardığında ‘Vatan ve Hürriyet’in şubesinin İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne ilhak edildiğini öğrendi. Bu yüzden kendisi de 1908 Şubat ayında İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne üye oldu (Üye numarası: 322)[38]. 22 Haziran 1908’de Rumeli Doğu Bölgesi Demiryolları Müfettişliğine atandı.[35]

    23 Temmuz 1908’de Meşrutiyet’in ilanından sonra Aralık 1908 sonlarında[39] İttihat ve Terakki Cemiyeti tarafından toplumsal ve siyasal sorunları ve güvenlik problemlerini incelemek üzere bugünkü Libya’nın bir parçası olan Trablusgarp’a gönderildi. Burada 1908 Devrimi’nin fikirlerini Libyalılara yaymaya ve buradaki nüfusun farklı kesimlerinden gelenleri Jön Türk politikasına kazanmaya çalıştı.[40] Bu siyasi görevin yanı sıra bölge halkının güvenliği ile de ilgilendi. Kentin dışında yapılan bir savaş tatbikatında Bingazi Garnizonu’na önderlik ederek askerlere modern taktikler öğretti. Bu tatbikat süresince isyana meyilli Şeyh Mansur’un evini sararak bölgede sistem karşıtı başka güçlü kişilere örnek olması amacıyla onu kontrol altına aldı. Ayrıca hem kentli insanları hem de kırsal bölge insanlarını korumak için bir yedek ordu planlamaya başladı.[39][41]

    13 Ocak 1909’da 3. Ordu’ya bağlı Selânik Redif Fırkası’nın Kurmay Başkanı oldu ve 13 Nisan 1909’da Meşrutiyet’e karşı 3. Ordu’ya bağlı Taşkışla’da konuşlanmış 2. ve 4. Avcı Taburları’nın isyanıyla başlayan, diğer birliklerin katılımıyla genişleyen 31 Mart Ayaklanması’nı bastırmak üzere Selânik ve Edirne’den yola çıkarak Mirliva Mahmut Şevket Paşa komutasında 19 Nisan 1909’da İstanbul’a girecek olan Hareket Ordusu’na bağlı birinci kademe birliklerinin kurmay başkanı oldu. Daha sonra 3. Ordu Kurmaylığı, 3. Ordu Subay Talimgâhı Komutanlığı, 5. Kolordu Kurmaylığı, 38. Piyade Alayı Komutanlığı görevlerinde bulundu.[35][39]

    Stuart Kline’ın Türk Havacılık Kronolojisi kitabına göre[42], Mustafa Kemal, 1910 yılında Fransa’da düzenlenen Picardie Manevraları’na katıldı. Burada yeni üretilen uçakların deneme uçuşuları yapılıyordu. Ali Rıza Paşa, bu uçuşlardan birine katılmak isteyen Mustafa Kemal’i önledi. Ve akabinde uçuş yapan o uçak dönüş esnasında yere çakıldı.[43] Bazı kaynaklar tarafından, bu hikâyeye dayanarak Atatürk’ün uçağa binmekten korktuğu iddia edilse de kitabın yazarı Kline, Atatürk’ün olaydan sonra 3 defa uçağa bindiğinden bahseder.[44]

    Mustafa Kemal, dönüşünün ardından 27 Eylül 1911’de İstanbul’da Genelkurmay Karargâhı’nda görev aldı.[45]

    Trablusgarp Savaşı
    Ayrıca bakınız: Trablusgarp Savaşı

    Trablusgarp Savaşı’nda, Mustafa Kemal
    İtalyanlar’ın Trablusgarp’a saldırısıyla 19 Eylül 1911’de başlayan Trablusgarp Savaşı’nda, 27 Kasım 1911’de Binbaşı[35] olan Mustafa Kemal, Binbaşı Enver Bey, Fuat (Bulca), Nuri (Conker) ve Binbaşı Fethi (Okyar) gibi diğer İttihatçı subaylarla birlikte 18 Aralık 1911’de hareket etti.[46] Mustafa Kemal ile grubu, Mısır’da Kahire[47] ve İskenderiye üzerinden Bingazi’ye gitti. 19 Ekimde İskenderiye’den yola çıktıktan bir süre sonra bir hastalık geçirdi.[48] 22 Aralık’ta Tobruk yakınında zafer kazandı. Derne’deki 16 – 17 Ocak 1912 taarruzunda gözünden yaralanıp bir ay hastanede tedavi gördü ve 6 Mart’ta Derne Komutanlığı’na getirildi.[49] Aynı yılın eylülünde başlayan barış görüşmelerine rağmen çatışmalar sürerken, Karadağ’ın 8 Ekim’de Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etmesi ve Balkan Savaşları’nın başlaması nedeniyle barışa razı olunmasıyla Mustafa Kemal ve diğer subaylar İstanbul’a geri döndüler.

    Balkan Savaşları
    Ayrıca bakınız: Balkan Savaşları
    Balkan Savaşları başladığında Trablusgarp’ta görev yapan Derne Komutanı Mustafa Kemal ve Binbaşı Nuri Bey, bu savaşlarda görev almak istediler.[50] Mustafa Kemal, dönemin Osmanlı Harbiye Nezareti Enver Bey’in de izni ile 24 Ekim 1912’de Trablusgarp’tan ayrılmıştır.[50] 24 Kasım 1912’de karargâhı Bolayır’da bulunan Bahr-i Sefit Boğazı (Akdeniz Boğazı) Kuvayi Mürettebesi Harekât Şubesi Müdürlüğü’ne atandı.[51] Osmanlı ordusu burada general Stilian Georgiev Kovachev komutasındaki Bulgar 4. Ordusuna yenildi. Haziran 1913’de başlayan İkinci Balkan Savaşı’nda komutası altındaki birliklerle Dimetoka ve Edirne’ye girdi.

    27 Ekim 1913’te Sofya askerî ataşeliğine atanarak yakın arkadaşı Sofya sefiri (elçisi) Fethi Bey (Okyar)’in altında çalıştı.[52] Ek görev olarak Belgrad ve Çetine askerî ataşeliğini de yürüttü.[52] Bu görevde iken 1 Mart 1914’te yarbaylığa (kaymakam) yükseldi.[52]

  • Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin rektoru, professor, akademik İbrahim Cəfərovun xidmətləri isə 3-cü dərəcəli “Vətənə xidmətə görə” ordeni ilə qiymətləndirilib

    İki güəvvəl Prezident İlham Əliyev Kənd təsərrüfatının inkişafında xidmətlərinə və dövlət qulluğunda səmərəli fəaliyyətinə görə bir qrup şəxsi orden-medallarla təltif edib.
    Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin mətbuat xidmətindən Gundelik.info-ya bildiriblər ki, Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin rektoru, professor, akademik İbrahim Cəfərovun xidmətləri isə 3-cü dərəcəli “Vətənə xidmətə görə” ordeni ilə qiymətləndirilib.
    ADAU-nun mətbuat xidməti bildirir ki, “Vətənə xidmətə görə” ordeni 7 noyabr 2003-cü ildə təsis edilən Azərbaycan Respublikasının ordenidir və aşağıdakı xidmətlərə görə verilir:

    – Azərbaycan Respublikasına sadiqliyə görə, vəzifə borcunu ləyaqətlə və vicdanla yerinə yetirməyə görə;
    – dövlət qulluğunda səmərəli fəaliyyətə, yüksək peşəkarlığa və xüsusi nailiyyətlərə görə;
    – milli dövlət quruculuğu işlərində xüsusi xidmətlərə görə.
    Etiraf edək ki, İbrahim Cəfərov bu ordenə haqq edən azsaylı universitet rəhbərlərindədir və onun ADAU-da rektor olduğu dönəmdə bu qocaman təhsil ocağında çox böyük dəyişikliklər baş verib, köhnələrdən qalan neqativ sterotiplərin tamamilə unutdurulması istiqamətində ciddi səylər ortaya qoyulub. Məhz bunun nəticəsidir ki, bu universitetin beynəlxalq əlaqələri də xeyli genişlənib və ölkənin sayılıb-seçilən təhsil ocaqlarından birinə çevrilib.

  • Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin bütün korpuslarında və tələbə evində “Milli Bayraq günü” nün təntənəsi yaşanıb

    Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin bütün korpuslarında və tələbə evində “Milli Bayraq günü” nün təntənəsi yaşanıb.
    Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin mətbuat xidmətindən Gundelik.info-ya bildiriblər ki, aqronomluq fakültəsində 9 noyabr “Dövlət Bayrağı Günü”nə və 12 noyabr “Konstitusiya” gününə həsr olunan tədbirlər bir sıra əlamətləri ilə yadda qalıb. Tədbir Azərbaycan Respublikasının dövlət himni ilə başlayıb, fakültənin dekanı dosent Məhərrəm İsmayılov hər iki mühüm tarixi bayramlar haqqında qısa məlumat verib.
    ADAU- nun rektoru, AMEA-nın müxbir üzvü, professor İbrahim Cəfərov bayrağımızın müqəddəsliyi , konstitusiyamızın humanistliyi ətraflı çıxış edib, tarixi faktlar açıqlayıb, professor-müəllim və tələbə kollektivini təbrik edib.
    Fakültənin birinci kurs tələbəsi Şamil Səfərov bayrağı sevməyin əmanətlərə sahib çıxmağı bacarmaq olduğunu, konstitusiyamızın xalqa xidmətinin böyüklüyünü bildirib.
    Sonra fakültənin tələbələri A. Novruzova, N. Verdiyeva, Z. Balakişiyeva, S. Hüseynova, P. Ələkbərova, N. Əslibəyova, Y. Abazalıyev, T Bağırova, E Aslanova, hazırladıqları şeirlər və Z Balakişiyeva, Ş Səfərov “Çırpınırdı Qara Dəniz” musiqili kompazisiyaları təqdim ediblər.
    Sonda fakültənin ixtisaslar üzrə təşkil edilən komandaları arasında bilik yarışması keçirilib. Altı komanda arasında keçirilən yarışda meşəçik ixtisasının “Meşəçilər ” komandası 1-ci yeri, torpaqşünaslıq və aqrokimya ixtisasının “Kaspian” komandası 2-ci yeri, aqronomluq ixtisasının “Aqronomluq” komandası 3-cü yeri tutublar. Qalib olanlar fəxri fərmanlarla təltif ediliblər.
    Baytarlıq təbabəti və zoomühəndislik fakültəsinin Tələbə Həmkarlar İttifaqı və Tələbə Gənclər Təşkilatının ictimai dəstəyi ilə “9 noyabr Dövlət Bayrağı günü”nə həsr olunmuş tədbir keçirilib. Tədbiri giriş sözü ilə ADAU-nun rektoru, professor İbrahim Cəfərov açıb, bayrağımızın qürurumuz olduğunu, onun müqəddəsliyini ətraflı təhlil edib.
    Sonda isə Üzeyir Hacıbəyovun bəslədiyi “Koroğlu” opersaının musiqi fonunda “Bir kərə yüksələn Bayraq bir daha enməz” adlı qısametrajlı filim izlənib.
    Ictimai elmlər və multikulturalizm kafedrasının əməkdaşları isə ADAU-nun tələbə yataxxanasının zalında “Milli Bayraq günü”nü qeyd ediblər. Tədbiri giriş sözü ilə kafedranın müdiri, professor Azad Bayramov açıb, ilk dəfə Ulu öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə 1990-cı ilin noyabr ayının 17-də Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin sessiyasında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin üçrəngli bayrağının Naxçıvan Muxtar Respublikasının dövlət bayrağı kimi qəbul olunması haqqında qərarın qəbul edilməsini müstəqillik tariximizin ən şanlı səhifələrindən biri olduğunu deyib.
    Kafedranın müəllimlərindən Ə.Kazımov, A. Axundov, R.Xəlilov, E. Aslanov Dövlət bayrağının Azərbaycan Respublikası müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra milli suverenliyin simvolu kimi ölkəmizin bütün vətəndaşları üçün müqəddəs dövlətçilik rəmzlərindən birinə çevrildiyindən danışıb, bayrağın azadlıq məfkurəmizə, milli-mənəvi dəyərlərə və ümumbəşəri ideallara malik olduğunu bildiriblər.
    Sonda tələbələrə təşkilatçılar tərəfindən yüzdən çox Azərbaycan Respublikasının stolüstü bayrağı hədiyyə olaraq paylanılıb.

  • 9 Noyabr Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağı Günü

    IMG-20160408-WA0007

    Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağı Günü — Azərbaycanda qeyri-iş günü olan bayram.

    2009-cu ilin noyabr ayında Dövlət Bayrağı Günü ilə bağlı Əmək Məcəlləsinin 105-ci maddəsinə əlavə edilmişdir. Əlavəyə əsasən, 9 noyabr Azərbaycanda Dövlət Bayrağı Günü elan olunur və bu bayram ölkədə qeyri-iş günü olan bayramların siyahısına daxil edilir.

    1918-ci il noyabrın 9-da Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Nazirlər Şurası milli bayraq haqqında qərar verib. Nazirlər Şurasının sədri Fətəli Xan Xoyskinin imzaladığı həmin qərarda deyilir: “Milli bayraq kimi yaşıl, qırmızı, mavi rənglərdən, ağ aypara və səkkizguşəli ulduzdan ibarət olan bayraq qəbul edilsin”

    Poçt markası üzərində

    2011-ci ildə buraxılmış poçt markası
    “Vikixəbər”in loqotipiVikixəbərdə Azərbaycanın mininci poçt markası dövriyyə buraxılıb
    mövzusunda xəbər var
    2011-ci ilin noyabr ayının 9-da Bakı şəhərində Azərbaycan Respublikası Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyinin “Azərmarka” şirkəti tərəfindən Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağı gününə həsr olunmuş poçt markası təqdim edilmişdir. Qiyməti 30 qəpik, tirajı isə 100.000 ədəd olan həmin marka Azərbaycanın mininci poçt markası olunmuşdur

  • Rahilə DÖVRAN.”Üçrəngli, al bayrağım!”

    azerbaycanbayragi

    Şairə-jurnalist-publisist
    Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü,
    “Qızıl qələm” media mükafatı laureatı,

    Dövlət bayrağı gününüz mübarək!

    Pak duyğudur, dum- duru,
    Könüllərin qüruru.
    Ay- Ulduzu göz nuru,
    Qayə, amal bayrağım!

    Yüksəlibdir Ayacan,
    Ülvi hisslər, həyəcan.
    Simvolu,- Azərbaycan,
    Hürr, istiqlal bayrağım!

    Türk oğlunun şöhrəti,
    Azad, güclü dövləti.
    Köks qabardır qüdrəti,
    Ulduz, Hilal bayrağım!

    Dövranın iftixarı,
    Əzəməti, vüqarı.
    Milli sərvəti, varı,
    Üçrəngli, al bayrağım!

  • Abdulla MƏMMƏD.”Dərd göyərir asıldığım sözümdən!”

    abdullamuellim

    Niyə məni tək yaratdın,Allahım,
    Necə dözüm bu ağrıya,acıya?
    Görən nədir bu dünyada,günahım?
    Anam da yox bu halıma acıya.

    Nə bacım var,nə qızım var dünyada,
    Varaq üstə hönkürürəm sözbəsöz.
    Gözdən düşən,dərdimə yar dünyada
    Söz atanın neştərinə dözhadöz.

    Çiçəklənən sevdamı yel vurandan,
    Çiçək-çiçək çiçəklənən kədərəm.
    Qədərimlə misra-misra dərd udan,
    Bu dünyanın boğazında qəhərəm.

    İndən belə çiçəkləməz gözümdə,
    Kipriyimdə muncuqlanan gümanım.
    Göz dağıymış yerə düşən sözüm də,
    Qəlb dağlayır məni məndən umanım.

    Hara getsəm üz döndərib özümdən,
    Qəlbə dinclik verən deyil yaddaşım.
    Gün görmədim bu dünyanın üzündən,
    Bəlkə sənlə sənsizliyə yadlaşım?!

    Sözüm yerə düşənəcən sən demə
    Kaş düşəydi inamsızlıq gözündən.
    Yazılana döz ürəyim,qəm yemə,
    Dərd göyərir asıldığım sözümdən!

    Azərbaycan.Quba.
    11.01.2016.

  • Təvəkkül GORUSLU.”Bayrağın olsun”

    tm

    Verdim bi ürəyi, bayrağın olsun,
    Zülməti qəlbindən, könlündən silsin!
    Verdim bu ürəyi, bayrağın olsun,
    Namusdan, qeyrətdən, eşqdən tikilsin!

    Verdim bu ürəyi, bayrağın olsun,
    Onsuz bircə an da qalma heç zaman!
    Döyünsün, xoş sədan, sorağın olsun,
    Köksündən aşağı salma, heç zaman!

    Verdim bu ürəyi, bayrağın olsun,
    Müqəddəs sevgiylə qoru, sən onu!
    Ruhuna ruh versin, dayağın olsun,
    Bu eşqin, sevginin olmasın sonu!

    Verdim bu ürəyi, bayrağın olsun,
    İçində qövr edən şəhid qanıdı!
    Zirvəyə ucalan növrağın olsun,
    Bayraq kətan deyil, qəlbdi, canlıdı!

    Verdim bu ürəyi, bayrağın olsun,
    Başının üstündə saxla hər zaman!
    Saçına əl çəkən darağın olsun,
    Gözün onda olsun, yoxla hər zaman!

    09.11.2016

  • Müzəffər MƏZAHİM.”Bayrağımız”

    mm

    Gün kimi şölə saçır şanlı zəfər bayrağımız,
    Sabaha yollar açır nurlu, hünər bayrağımız.
    Qəhrəman nəslimizin töhfəsidir bayrağımız,
    Neçə xalqın bərəkət süfrəsidir bayrağımız.

    Xalqımın nurlu ziyasından alıb şəfqətini,
    O böyük, şanlı dühasından alıb şəfqətini,
    Birliyin “Urra” sədasından alıb qüdrətini,
    Dinimiz, türklüyümüz, ər qanıdır bayrağımız,
    Yurdumun, millətimin dastanıdır bayrağımız.

    Haqq-ədalət yolunun məşəlidir, sönməyəcək,
    Sancılıbdır bəşərin zirvəsinə, enməyəcək,
    Daima dalğalanır, şölələnir nur seli tək,
    Müstəqil ölkəmizin şöhrətidir bayrağımız,
    İnamı, iftixarı, qüdrətidir bayrağımız.

    Dalğalandıqca dönür düşmənimin göz dağına,
    Bənzəyir nurlu, al-əlvan açılan sübh çağına,
    Dönəcək yer üzünün sülh daşıyan bayrağına,
    Yer verər hər kəsə altında uca bayrağımız,
    Dönəcək daima aləmdə taca bayrağımız.

  • Bayrağımız milli kimliyimizin göstəricisidir

    cenabrafiqoday

    Hər bir dövlətin və millətin varlığını təsdiq edən bir sıra mühüm atributlar vardır ki, bunlar olmasa o dövlət haqqında müəyyən təsəvvür formalaşdırmaq mümkün deyil. Bu sıraya himn, gerb, bayraq, milli valyuta və s. daxildir. Bu sadalananların mövcudluğu eyni zamanda həmin dövlətin azad, müstəqil və suveren olmasının təsdiqidir. Təbii ki, bunların hər biri dövlət üçün böyük önəm daşıyır, bununla belə bunların arasında milli bayrağın rolu və çəkisi digərlərinə nisbətdə daha çox müzakirə mövzusuna çevrilir sanki. Bu da təbiidir, çünki hər bir dövlətin bayrağı onun milli kimliyinin, dilinin, dini-mənəvi əxlaqının, yaşam tərzinin, bir sözlə milli ideologiyasının göstəricisidir. Bayraq sevgisi dünyanın, demək olar ki, bütün dövlətlərində, bütün millətlərində birində bir az az, birində bir az çox olmaqla mövcuddur. Bu da həmin ölkədə vətəndaşlara bayrağa olan sevginin aşılanmasının dərəcəsindən, daha dəqiqi isə bayrağın daşıdığı funksiyanın mahiyyətinin izah olunması ilə bağlı aparılan təbliğatdan asılıdır. Bayraq bir millətin keçmişindən, bu günündən və gələcəyindən xəbər verir. Əgər kimsə bir vətəndaş olaraq yaşadığı dövlətin milli ideyasının nədən ibarət olduğunu bilmək istəyirsə mütləq və mütləq bayrağın daşıdığı milli-ideoloji anlayışı dərindən dərk etməlidir. Bunu dərk etməyən kəsdə bayraq sevgisi, dolayısı ilə isə vətən sevgisi yarana bilməz. Və danılmaz bir həqiqətdir ki, istər ölkə daxilində, istərsə də xaricdə ən çox istifadə olunan bayraqdır və əksər hallarda dövləti məhz bayrağına görə tanıyırlar. Buna görə də hər bir ölkə vətəndaşının borcudur ki, milli bayrağı ilə bağlı yetərli bilgiyə sahib olsun. Bu sahədə yorulmadan, usanmadan, bəsdir demədən təbliğat-təşviqat işlərini genişləndirmək lazımdır. Buna dünən də ehtiyac var idi, bu gün də var, sabah da olacaq. Çünki əgər biz bu gün kütləvi şəkildə insanlar arasında bayrağımızla bağlı sorğu aparsaq, sorğuda iştirak edənlərin mütləq əksəriyyətinin ya tam məlumatsız, ya da qismən məlumatlı olduqları ortaya çıxacaq.
    Bu gün bizim qürurla və fəxrlə daşıdığımız üçrəngli, ay-ulduzlu bayrağın iki ildən sonra yüz yaşı tamam olacaq. Amma əfsuslar olsun ki, bəlkə də dünyada çox az dövlətlərdənik ki, son bir əsrə yaxın dövr (98 il) ərzində ya bayrağı, ya da bayraqdakı ornamentlər dəfələrlə dəyişdirilmiş olsun.
    21 iyun 1918-ci il – bu Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağı haqqında verilən ilk hökumət qərarının tarixidir. Bu qərara əsasən Azərbaycan bayrağı qırmızı materialdan, üstündə ağ aypara və ağ şəkkizguşəli ulduzun təsviri verilmiş bayraq kimi qəbul edilmişdir. Qırmızı rəngdə olan bu ilk bayraq Türkiyənin dövlət bayrağını xatırladırdı. Bu qərar qəbul edilərkən Bakıda fəaliyyət göstərmək qeyri-mümkün olduğundan Azərbaycan hökuməti hələ Gəncə şəhərində yerləşirdi. Sentyabrın 15-də Bakı şəhəri türk qoşunlarının köməyi ilə düşmən qüvvələrindən təmizləndikdən sonra hökumət Bakıya köçə bildi və Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin bu ilk bayrağı 9 noyabr 1918-ci ilə qədər – Nazirlər Şurası milli bayraq haqqında növbəti qərarını verənə qədər mövcud oldu. Nazirlər şurasının sədru Fətəli xan Xoyskinin imzaladığı həmin qərarda deyilir: “Milli bayraq kimi yaşıl, qırmızı, göy rənglərdən, ağ aypara və səkkizguşəli ulduzdan ibarət olan bayraq qəbul edilsin”. Bu bayraq həmin gün Nazirlər Şurasının yerləşdirdiyi binada qəbul edilmiş, elə o binanın üzərində də qaldırılmışdı. Bu bina hazırda Azərbaycan Dövlət Neft şirkətinin (SOCAR) yerləşdiyi binadır. Azərbaycan bayrağının ən şərəfli və yaddaqalan günlərindən biri də Şərqdə və Türk-İslam dünyasında ilk demokratik və dünyəvi dövlət olan Azərbaycan Demokratik Respublikası parlamentinin açılışı zamanı (7 dekabr 1918-ci il) parlament binası üzərində qaldırılması olmuşdur (indiki Əlyazmalar İnstitutunun binası).
    Sovet İmperiyasına məxsus XI Qızıl Ordunun işğalı nəticəsində ADR devrildikdən və 1920-ci il aprelin 28-də Bakıda Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra Azərbaycan İctimai Şuralar Cumhuriyyəti (Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası) elan olundu. Bundan bir neçə gün sonra – mayın 3-də müstəqilliyimizin rəmzi olan üçrəngli milli bayrağımız Azərbaycan Parlamentinin binası üzərindən endirildi.
    1920-ci ildən 1952-ci ilə qədər Azərbaycanın (Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının) bayrağı 1920-1921, 1921-1922, 1922-1924, 1924-1930, 1930-1937, 1937-1940, 1940-1952-ci illəri əhatə etməklə yeddi dəfə dəyişdirilmişdir. Bu dəyişikliklər bayraqdakı rənglər, ulduz, oraq-çəkic, respublikanın adının dəyişdirilməsi, bayraqdakı sözlərin tərcüməsindəki dəyişikliklər və əlifbamızın dəyişdirilməsi ilə bağlı olmuşdur.
    Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 1952-ci il 7 oktyabr tarixli fərmanı ilə Azərbaycan SSR-in yeni – qırmızı rəngli üst zolaqdan (eninin ¾-nə bərabər), göy rəngli alt zolaqdan (eninin ¼-nə bərabər), qırmızı zolağın yuxarı sol küncündə yerləşdirilmiş qızıl oraq və çəkic və qırmızı beşguşəli ulduzdan ibarət bayrağı qəbul edilmişdir. Bu bayraq 1952-ci ildən 1991-ci ilə kimi mövcud olmuşdur.
    1990-cı il noyabrın 17-də Ulu öndər Heydər Əliyevin rəhbərliyi altında Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisinin qərarı ilə ADR dövründə mövcud olan üçrəngli bayrağımız Muxtar Respublikanın dövlət bayrağı kimi qəbul edilmiş, 1991-ci il oktyabrın 18-də müstəqillik haqda Konstitutsiya Aktdı qəbul edildikdən sonra isə üçrəngli bayrağımız Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağı kimi yenidən dalğalanmağa başlamışdır.
    Azərbaycan Respublikasının dövlət bayrağı bərabər enli üç üfüqi zolaqdan ibarətdir. Yuxarı zolaq göy, orta zolaq qırmızı, aşağı zolaq isə yaşıl rəngdədir. Qırmızı zolağın ortasında bayrağın hər iki üzündə ağ rəngli aypara ilə səkkizguşəli ulduz təsvir edilib. Bayrağın eninin uzunluğuna nisbəti 1:2-dir. Mavi rəng – Azərbaycan xalqının türk mənşəli olmasını bildirir, bu rəng türkçülük ideyası ilə bağlıdır. Türklərin göy rəngə üstünlük verməsi ilə bağlı müxtəlif şərhlr də mövcuddur. Orta əsr mənbələrinə nəzər salsaq görərik ki, türkdilli xalqların yaşadığı ərazilərdə saysız-hesabsız qədim abidələr mövcud olmuşdur ki, bu abidələrin əksəriyyəti də göy rəngdə idi. Bu baxımdan göy rəng, həm də simvolik məna daşıyır. Qırmızı rəng – müasir cəmiyyət qurmaq, demokratiyanı inkişaf etdirmək, bir sözlə müasirləşməni, inkişafa istəyi ifadə edir. Yaşıl rəng – islam sivilizasiyasına, islam dininə mənsubluğu ifadə edir. Bu da o deməkdir ki, Azərbaycan bayrağının üç rəngi: türk milli mədəniyyətinin, müsəlman sivilizasiyasının və müasir Avropa demokratik əsaslarının təcəssümündən qaynaqlanır.
    Bayrağımıza olan sevgi və ehtiramın göstəricisi olaraq Möhtərəm prezidentimiz İlham Əliyevin sərəncamı ilə Azərbaycanda hər il 9 noyabr Dövlət Bayrağı günü kimi qeyd olunur. 2009-cu ilin noyabr ayında bu günlə əlaqədar Əmək Məcəlləsinin 105-ci maddəsinə əlavələr edilmiş və bu əlavəyə əsasən 9 noyabr Dövlət Bayrağı günü həm də ölkədə qeyri-iş günü olan bayramların siyahısına daxil edilmişdir.
    Bayrağımız möhtərəm prezidentimizin bütün xarici səfərlərində, keçirilən bütün beynəlxalq görüşlərdə, işgüzar tədbirlərdə, olkəmiz üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edən müqavilələrin imzalanma mərasimlərində olkəmizi təmsil edə biləcək qədər əzəmətlidir. Bayrağımız dünya və avropa birinciliklərində, beynəlxalq idman yarışlarında göylərə qalxacaq qədər vüqarlıdır. Bayrağımız müqəddəs amallar uğrunda and içərkən diz çöküb öpüləcək qədər qürurvericidir. Bayrağımız vətənin bütövlüyü, bölünməzliyi uğrunda ölüm-dirim savaşına qalxan və şəhid düşən ər oğullarımızın tabutuna büküləcək qədər müqəddəsdir. Bu baxımdan qürur mənbəyimiz olan üçrəngli dövlət bayrağımıza dərin hörmət, sevgi, sayğı və ehtiram hissi ilə yanaşdığımız kimi, ondan istifadə qaydalarına da ciddi əməl etməliyik. Yuxarıda da qeyd etdiyimiz kimi indi Azərbaycan beynəlxalq siyasi, humanitar və idman tədbirlərinin keçirildiyi məkana çevrilib. Bu tədbirlərdə həmişə dövlət bayrağından istifadə olunur. Ölkəmizdə dövlət bayrağından istifadə qaydaları barədə mükəmməl qanunvericilik bazasının yaradılmasına baxmayaraq, bəzən görürsən ki, dövlət bayrağından istifadə zamanı yanlışlıqlara yol verilir. 2004-cü ildə “Azərbaycan Respublikası dövlət bayrağının istifadəsi qaydaları haqqında” Qanun qəbul edilib. 2005-ci ildə Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə “Azərbaycan Respublikası dövlət bayrağının qaldırılması (asılması), endirilməsi, saxlanılması və istehsalı Qaydaları” təsdiq olunub. 2013-cü ildə isə Nazirlər Kabineti “Azərbaycan Respublikası dövlət bayrağının qaldırılması (asılması), endirilməsi, saxlanılması və istehsalı Qaydaları”nda dəyişiklik edilməsi haqqında” qərar qəbul edib. Birmənalı şəkildə bilinməli və qəbul olunmalıdır ki, ölkə daxilində keçirilən mərasimlər və digər təntənəli tədbirlər zamanı dövlət bayrağımız digər dövlətlərin, beynəlxalq təşkilatların, siyasi partiyaların, qeyri-hökumət təşkilatlarının, müəssisə və idarələrin bayraqları ilə birgə qaldırılırsa (asılırsa) və ya yerləşdirilirsə, qarşıdan baxanda Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağı həmin bayraqlardan solda olmalıdır. Dövlət bayrağı bayraq dirəyinin, yaxud xüsusi tutqaclara bərkidilən dəstək üzərində qaldırılan zaman bayrağın mavi zolağı dirəyin uc tərəfi istiqamətində olmalıdır. Dövlət bayrağı binanın divarına dirəksiz şaquli vəziyyətdə asıldıqda və ya xüsusi tutqaclara bərkidildikdə onun mavi zolağı qarşıdan baxarkən sol tərəfdə yerləşməli, ayla ulduz isə üzüaşağı olmalıdır. Dövlət bayrağı binanın divarına dirəksiz üfüqi vəziyyətdə asıldıqda və ya xüsusi tutqaclara bərkidildikdə mavi zolaq qarşıdan baxarkən yuxarıda olmalı, ayla ulduz isə sağ tərəfə baxmalıdır. Kiçik ölçülü dövlət bayrağı masaların, kürsülərin üstündə xüsusi oturacağı olan şaquli milə bərkidildikdə və yaxud əldə tutulduqda da mavi zolaq yuxarıda yerləşməlidir. Dövlət bayrağı tribunalarda tamaşaçıların, yürüşlərdə iştirakçıların və qalib idmançıların əllərində üfüqi vəziyyətdə dirəksiz tutularkən də mavi zolaq yuxarıda olmalıdır.
    Bayrağımıza olan sevginin daha bir göstəricisi kimi Bakıda Dövlət Bayrağı Meydanının yaradılması barədə möhtərəm Prezidentimiz İlham Əliyev tərəfindən 2007-ci il noyabrın 17-də imzalanmış sərəncamı qeyd etmək olar. Ümumi ərazisi 60 hektar, yuxarı hissəsinin sahəsi 31 min kvadratmetr olan meydanda bütün infrastruktur yaradılıb. Meydanda ucaldılmış dayağın hündürlüyü 162 metr, bünövrəsinin diametri 3,2 metr, bünövrənin üst hissəsinin diametri isə 1,9 metrdir. Qurğunun ümumi kütləsi 220 tondur. Bayrağın eni 35 metr, uzunluğu 70 metr, ümumi sahəsi 2450 kvadratmetr, çəkisi isə təqribən 350 kiloqramdır. Ginnes dünya rekordları təşkilatı 2010-cu il mayın 29-da Azərbaycan Dövlət Bayrağı dirəyinin dünyada ən hündür bayraq dirəyi olduğunu təsdiq edib. Meydanda qurulmuş Azərbaycan Respublikasının gerbi, dövlət himninin mətni və Azərbaycanın xəritəsi qızıl suyuna salınmış bürüncdən hazırlanıb. Meydanda həmçinin Dövlət Bayrağı Muzeyi də yaradılıb.
    Bu gün Azərbaycan möhtərəm Prezidentimiz İlham Əliyevin yürütdüyü uğurlu və məntiqli daxili və xarici siyasət nəticəsində özünün ən yüksək inkişaf dövrünü yaşayır. Dünyada hökm sürən iqtisadi və siyasi böhrana baxmayaraq Azərbaycan həm iqtisadi inkişafını, həm siyasi sabitliyini qoruyub saxlaya bilib. Bu günkü Azərbaycanın mövcudluğunda, fəaliyyətində, sivil və qlobal dünyanın bir parçasına çevrilməsində müqəddəs bayrağımızın rənglərindəki mənalara sadiqliyinin əhəmiyyəti danılmazdır. Bu gün Azərbaycan türk dövləti olmaqla bütün dünyada yaşayan türklərin və azərbaycanlıların ümid və pənah yerinə çevrilib. Eyni zamanda Azərbaycan İslam dininin mövcud olduğu bir ölkə olmaqla heç bir radikalizmə qapılmadan İslam dinin sivilizasiyasından məharətlə bəhrələnir. Həmçinin tolerant bir dövlət kimi bu ölkədə yaşayan insanların inanclarına sayğı ilə yanaşılır və fəaliyyətlərini düzgün zəmin üzərində qurmalarına dəstək olunur. Bu da dünyada Azərbaycana multikulturalizm məkanı kimi baş ucalığı gətirir. Dirər bir tərəfdən də Azərbaycan Avropanın ən mükəmməl yeniliklərindən bəhrələnməklə dünya dövlətləri sırasında müasir, demokratik və bərabərhüquqlu üzv kimi özünü təsdiq edir. Bu da o deməkdir ki, bu gün Azərbaycan türkçülük ideologiyasına sadiqliyi, islam sivilizasiyasından və Avropa mədəniyyətindən bəhrələnməsi ilə fəxarət hissi keçirməklə, müstəqil və demokratik dövlət kimi öz varlığını bir daha təsdiq edir.
    Dövlət Bayrağı gününüz mübarək olsun!

    Rafiq ODAY,
    Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi Sumqayıt şəhər təşkilatının sədri
    republikanın Əməkdar jurnalisti

  • Sumqayıt Mədəniyyət Evindən balalara bayram hədiyyəsi

    Sumqayıt şəhər Mədəniyyət və Turizm idarəsinin Mətbuat xidmətindən edebiyyat-az-a bildiriblər ki, Şəhər Mədəniyyət Evində Bayraq günü münasibətilə tədbir keçirilib.
    Uşaqlar üçün keçirilən tədbirdə Əlipaşa Paşayev bayraq gününün yaranması və mahiyyəti haqqında məlumat verib. Daha sonra Şəhər Mədəniyyət Evinin solistləri İlkin Əlizadə, Elvin Qasımov, Zaur Yusifli, Sevda Akkaya musiqi nömrələri ilə çıxış ediblər. Musiqi sədaları altında balacaların səhnədə rəqsi, bədii qiraət dərnəyinin üzvləri Ləman Salmanlı, Zəhra Əzizova, Rabid Əzizov, Mələk Fərəcova, Maksim Yaqubovun ifasında bayrağa həsr olunmuş şeirlər tədbiri daha da rövnəqləndirib.
    Tədbir Şəhər Mədəniyyət Evində yeni yaradılmış “Narbala” kukla teatrının “Dovşanın evi” tamaşasının nümayişi ilə yekunlaşıb.

  • İnsan hər düşdüyü vəziyyətdə şərəf və ləyaqətini qoruya bilərmi ?

    esmiraxanim

    İnsan bir çətinlik və bir sıxıntı ilə qarşılaşdığında içində iki fərqli səs meydana gəlir. Bunlardan biri fədakarlığı, cəsarəti, gözəl əxlaqı və hər zaman Allahın dilədiyi şəkildə xeyir əmələ uyğun davranmağı bildirən vicdanının səsidir. Bu səsi dinləyən adam hər zaman üçün Allahın ən çox razı olacağı rəftara uyğun səbrli, özünü idarə etməyi bacaran, ləyaqətli, şərəfli, ağlı başında, nə etdiyini bilən yəni uzaqgörən insan olur. İkinci səs isə “var gücüylə pisliyi əmr edən” nəfsin səsidir. Bu səs insana üsyanı, düşmənçiliyi, hiyləni, səmimiyyətsizliyi, təkəbbürü, nankorluğu və qorxaqlığı pıçıldayır. Bu səsə tabe olanlar sonunda çox böyük bir itkiyə yəni əslində həm maddi, həm də mənəvi itgilərlə qarşılaşırlar. Bəzən ilk baxışda nəfsin səsini dinləyənlər uğurlu kimiymiş görsənə bilir. Elə əsl imtahanda buradadır. inanc sahibi olan bir vicdan mütləq hər şeyin sonunu, axirətini düşndüyü üçün Allahın hesab günündən heç kəsin qurtula bilməyəcəyi təfəkkürünə sahibdir. Yəni imandan uzaqlaşdıqca insanlar mövzuların sadəcə zahirini görməyi adət edirlər, inanc sahibləri isə daim mövzuların pərdə arxasını görürlər. Heç nəyə baxmayaraq isə, ləyaqəti və şərəfi ilə yaşayan insanlar Allah qatında dəyəri olan insanlar qismində anılırlar. Nəfsi üçün şərəf və ləyaqətdən uzaq bir həyat tərzi yaşayanlar isə həm dünyada, həm axirətdə özlərini alçaltmış olurlar.

    İnsan hər şeyinin axarında getdiyi, bolluq və bərəkətin içində yaşadığı, sağlamlığının yerində olduğu, ya da heç bir əksikliyin olmadığı vəziyyətlərdə onsuz da rahatlıqla gözəl bir əxlaq nümayiş etdirə bilər. Amma əsl əhəmiyyətli olan, insanın zərərə uğradığı, ya da pis və tərs bir rəftarla, haqsız bir böhtan, incidici sözlərlə, maddi itkilərlə qarşılaşdığında yenə də gözəl əxlaqa uyğun bir rəftar göstərməsi, pisliyə yaxşılıqla cavab verməsidir önəmli olan. Çünki Rəbbimzin bildirdiyi kimi “Hər çətinlikdən sonra mütləq bir asanlıq var.” və bir digər ayədə Rəbbimiz sizi sınayaraq şəxsiyyətinizin gözəl yanlarını üzə çıxardırıq deyə bildirir. “Yaxşılıqla pislik eyni ola bilməz. Sən, ən gözəl olan bir tərzdə (pisliyi) uzaqlaşdır; o zaman, (görərsən ki) səninlə onun arasında düşmənçilik olan şəxs, sanki yaxın bir dost (un) olmuşdur.” (Fussilət surəsi, 34)

    Və ya bir insanı sıxışdıraraq pis bir işə cəlb etmək istəyən insanlar da ola bilər. Sanki hər şey sənin əlehindəymiş kimi göstərən və səni pis bir işə məcbur buraxan hadisələr əslində vicdanın və insanın sahib olduğu gözəl xüsusiyyətlərin qarşısında heç də elə deyil. Əksinə tamamilə bunun bir sınaq olduğunu başa düşür. Daha da gözəl yaşayışı və qərarları ilə həyatına məna və saflıq qatır. Bu isə insanın inancı və qətiyyəti ilə mümkündür. İnsanın ən gözəl xüsusiyyəti onun iradə gücünün heç bir hadisədən və heç kəsdən asılı olmamasından irəli gəlir. Əlbəttə burada mənəvi dünyagörüşünə, dərin düşüncə tərzinə, bilik sahibi insanlara xas üstünlüklərdir. Yəni insan cahillikdən qurtulduqca başqalarının istəklərinə alət, işlərinə oyuncaq olmaqdan xilas olur.

    “Haqqlısansa qorxma, Haqq səni qoruyar.” (Hz.Əli)

    Günümüzdə insanlar Allahın daim haqqlıdan yana olduğunu unutduqları üçün, vəziyyətlərə uyğun olaraq dəyişiklik, yəni bir növ səmimiyyətsizlik göstərməyin, yalan danışmağın məqbul, həyatın çətinlikləri içində normal hal kimi qəbul olunacağını düşünürlər. Halbuki, bu səhv düçüncə illər sonra nəsillərin pozulmasına, mənəviyyatların zəifləməsinə gətirib çıxardır. Yəni hər vəziyyətdə daim doğrularla olmaq insanın varlıq səbəbidir.

    Bir sözlə insan hər düşüdüyü vəziyyətdə şərəf və ləyaqətini qoruya bilər, təki insan bunu istəsin və insan olduğunu, şərəfli bir varlıq olduğunu, iradə və ağıl sahibi olduğunu unutmasın və Allaha sığınıb, daim Allaha güvənsin. Çünkü Allahın vəkil olması bəs edər.

    Esmira Nizami qızı

  • Əliağa KÜRÇAYLI.Həyatı və Yaradıcılığı

    eks

    Vəliyev Əliağa Həsənağa oğlu (Əliağa Kürçaylı) — şair, dramaturq, tərcüməçi, 1951-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü.

    Həyatı

    Bakı Dəmir Yolu Texnikumunda birillik mühasiblər kursunda oxuduqdan sonra baş mühasib olmuş, Salyan Dram Teatrında eyni vəzifəyə dəyişilmişdir (1946-1947). Bu dövrdə onda poeziyaya güclü maraq oyanmışdır. “Sənin gözlərin” adlı ilk şeiri ilə (“Azərbaycan gəncləri”, 1946) ədəbiyyata gəlişi uğurlu olmuş, mərkəzi və respublika dövri mətbuatda müntəzəm çıxış etmişdir. Salyan radio qovşağında redaktor işləmiş, gənc yazıçıların I Respublika müşavirəsində iştirak etmişdir (1947). Bakıda fəhlə gənclər orta məktəbinin son sinfini bitirib ADU-nun Filologiya fakültəsinə daxil olmuşdur. Onu M.Qorki adına Ədəbiyyat İnstituduna təhsil almağa göndərirlər, a-havası düşmədiyindən geri qayıdıb universitetdə təhsili davam etdirir (1949-1954), eyni zamanda “Kommunist” qəzeti redaksiyasında ədəbi işçi, “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzetində şöbə müdiri (1953-1955) işləyir. Moskvada ali ədəbiyyat kursunun dinləyicisi (1955-1957), “Azərbaycan gəncləri” qəzeti zredaksiyasında şöbə müdiri (1959-1965), “Azərbaycan” jurnalı redaksiyasında məsul katib, Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı nəşriyyat şöbəsinin rəisi (1965-1966), “Literaturnıy Azerbaydjan” jurnalı redaksiyasında məsul katib, Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatında redaktor (1966-1967) işləmiş, sonra bir müddət yaradıcılıq fəaliyyəti ilə məşğul olmuş, yazıçılar ittifaqında dramaturgiya bölməsinə rəhbərlik etmiş (1975), “Yazıçı” nəşriyyatında (1978-ci ilin mayından ömrünün axırınadək baş redaktor olmuşdur.
    1980-ci il fevralın 11-də vəfat etmişdir.

    Mükafatları

    Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi — 30.07.1979

    Kitabları

    Arifin bağçası. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 16 səh.
    Salam, gələcək illər. Bakı: Azərnəşr, 4, 112 səh.
    Gözəllik. Bakı: Azərnəşr, 195856 səh.
    Cavabsız məktublar. Bakı: Azərnəşr, 1960, 76 səh.
    Nargindən əsən külək. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1961, S səh.
    Şeirlər. Bakı: Azərnəşr, 1963, 90 səh.
    Əsmər və Zəfər. Bakı: Azərnəşr, 1964, 32 səh.
    Səfərə çıxıram. Bakı: Azərnəşr, 1965, 212 səh.
    Durnalar cənuba uçur. Bakı: Gənclik, 1967, 255 səh.
    Seçilmiş əsərləri. Bakı: Azərnəşr, 1969, 488 səh.
    Yollarda axtar məni (şeirlər və poemalar). Bakı: Gənclik, 1970, 180 səh.
    Həyatın dolayları. Bakı: Azərnəşr, 1973, 232 səh.
    Dünya ovcumdadır (şeirlər və poemalar). Bakı: Gənclik, 1976, 243 səh.
    Bütövlük (şeirlər və poemalar). Bakı: Yazıçı, 1978, 60 səh.
    Ülkər. Bakı: Yazıçı, 1980, 23 səh.
    Qəlbin sıxılsa əgər… (şeirlər və poemalar). Bakı: Yazıçı, 1987, 300 səh.
    Seçilmiş əsərləri. Bakı: Azərnəşr, 1989, 344 səh.
    Seçilmiş əsərləri. Bakı: Şərq-Qərb,2004, 400 səh.

    Tərcümələri
    (ruscadan)

    Sergey Yesenin. Şeirlər və poemalar. Bakı: Azərnəşr, 1965, 182 səh.
    Sergey Yesenin. Qadına məktub. Bakı: Gənclik, 197(, 170 səh.
    Dante Aligyeri. İlahi Komediya. Bakı: Azərnəşr, 1973, 546 səh.
    Sergey Yesenin. Şeirlər və poemalar. Bakı: Azərnəşr, 1975, 253 səh.

    Bakı

    Uzaq elli əziz dostum soruşdu
    -Sizin Bakı söylə, necə şəhərdir?
    Dedim: -Qardaş, mənim doğma şəhərim
    Yazılmamış, oxunmamış əsərdir.

    Çıiçək desən- könül açan çiçəyi,
    Külək desən- ev uçuran küləyi,
    Qasırğada ağ dalğalar ləçəyi,
    Sakit gündə gözü mavi Xəzərdir.

    Nəğməsidir zavodların fit səsi,
    Suya düşüb buruqların kölgəsi.
    Ətirlidir bağlarının meyvəsi,
    Ağ şanısı elə bil ki, şəkərdir.

    Dost görəndə tükənməyir hörməti,
    Düşmən görsə, dərya olur nifrəti,
    Bir qədər də dəlisovdur adəti,
    Əziz dostum, Bakı belə şəhərdir.

    Yadına düşürəmmi?

    Qaldı arxada artıq ömrün xöşbəxt illəri,
    İndi mənim əlimə dəyməz sənin əllərin.
    Söylə hərdən əsəndə soyuq payız yelləri,
    Dağılanda üzünə o pərişan tellərin,
    Deyirsənmi olaydıq eşqin gənclik yazında?
    Heç olmasa xəyalın dumanlı aynasında
    Səninlə bir anlığa gəlıb görüşürəmmi?
    Yadına düşürəmmi?

    Səadət fürsətini qaçırtdıq sən də, mən də,
    Onu köhlən at kimi salmalıydıq kəməndə,
    Hərdən sevda yolunu azıb dumanda, çəndə,
    Sənə ümid verəcək bir işıq görməyəndə
    Bələdçi olurammı cığırlar arasında?
    Heç olmasa xəyalın dumanlı aynasında
    Səninlə bir anlığa gəlıb görüşürəmmi?
    Yadına düşürəmmi?

    Gəl indi xatırlayaq bütün olanları biz,
    Özümüz yazmalıykən hökmü biz, qərarı biz,
    Taleyin əllərinə verdik ixtiyarı biz,
    Günah kimdədir görən? Mən bilmirəm! Barı biz
    Bir nişanə qoymadıq xatirə dünyasında.
    Heç olmasa xəyalın dumanlı aynasında
    Səninlə bir anlığa gəlib görüşürəmmi?
    Yadına düşürəmmi?

    Lövhə

    Səmada dövrələnirkən
    buludların düzümü
    Zillədim göylərə həsrətlə
    yol çəkən gözümü.
    İldırımlar
    mənə göstərdi
    nurlu gündüzümü.

    Sübhədək
    mən belə süzdüm
    bahar yağışlarını,
    Saplı mirvaritək üzdüm
    bahar yağışlarını,
    Güllərin boynuna düzdüm
    bahar yağışlarını.

    Yadıma sən düşürsən

    Hər çiçəyin öz ətri,
    hər gülün öz rəngi var,
    Hər qəlbin öz istəyi,
    öz sözü, ahəngi var.

    Hər insan öz ömrünə
    dost seçir, həmdəm seçir.
    Mənimsə ürəyimdən
    qəmli bir nisgil keçir,
    Yadıma sən düşürsən.

    Göydə bulud dolaşır
    axşam düşür, yel əsir,
    Heç bilmirəm nədəndir
    könlüm belə tələsir.
    Yollarına baxıram,
    nə gələn var, nə gedən.
    Qəlbimdəki intizar
    nədir, düşünürəm mən.
    Yadıma sən düşürsən.

    Təklik üz verir mənə,
    çıxıram otağımdan,
    Sevgililər küçədə
    deyib-gülür mehriban…
    Onları belə xöşbəxt
    belə məsud görəndə
    Duyğular dalğa kimi
    çırpınır bu sinəmdə,
    Yadıma sən düşürsən.

    Əbədiyyət

    Mən sənin nəğmənin əks sədası,
    Könlünün tükənməz arzularıyam.
    Qışında- bir ilıq payız havası,
    Yayında- bir sərin quzey qarıyam.

    Gecə zülmətində, qaranlığında
    Qəfildən parlayan qəmərinəm mən.
    Kədərli çağında, qəmli çağında
    Dərdini dağıdan xəbərinəm mən.

    Səadətli keçən illərinəm mən,
    Mənsiz itirirsən bu səadəti.
    Günəşə uzanan əllərinəm mən
    Məndədir qəlbinin od hərarəti.

    Mən sənin yaşanmış dəqiqələrin,
    Hələ yaşanacaq ayın, ilinəm.
    Mən sənin məhəbbət adlı əsərin,
    Sevgi xallarıyla ötən dilinəm.

    Mən sənin….
    Təsviri mümkünmü məgər?
    Hər şeyi söyləmək çətindir, çətin.
    Axı necə deyim… Dağlar, dərələr
    Kiçik zərrəsidir əbədiyyətin.

    Qüssəli çağlarında…

    Qüssəli çağlarında
    Sənin dodaqlarında
    Təbəssüm görünübsə,
    Gülüşə bürünübsə
    Kədərlərin bir anda-
    Bu uğurlu zamanda
    Demək hələ mən varam!

    Ümid dumanda, çəndə
    Səni atıb gedəndə,
    Qəlbinə şölə kimi,
    Kiçik bir gilə kimi
    Təzə ümid dolubsa,
    Belə günün olubsa,
    Demək hələ mən varam!

    Qış şaxtadan qılıncı,
    Çiynində ağ yapıncı
    Əlini kəsən zaman,
    Sərt yellər əsən zaman
    Bir çiçək görmüsənsə,
    Əyilib dərmisənsə,
    Demək hələ mən varam!

    Baharınam xəzanda,
    Bələdçinəm azanda.
    İşığınam zülmətdə,
    Həyatınam qürbətdə,
    Sənin çətin anında
    Mən hazıram yanında,
    Demək hələ mən varam!

    Xərclədim gəncliyi…

    Xərclədim gəncliyi qara pul kimi
    Yerini bilmədən, əsirgəmədən.
    Vardan-yoxdan çıxan bir yoxsul kimi
    Oxu axtarıram, axtarıram mən.

    Kefdəmi, nəşələr qucağındamı
    Getdi o illərim, getdi gəncliyim?
    Gözəl xanımların dodağındamı
    Soyuq öpüş kimi itdi gəncliyim?!

    Culyetta

    Səni mənim qədər kimsə anlamaz,
    Kimsə duya bilməz səni mənimtək.
    Sən ölmək istədin dünyada bir az,
    Beş saat…
    Bir saat…
    Bir qədər ölmək!

    Sonra yenə qalxıb soyuq məzardan
    Duymaq məhəbbətin şirin dadını.
    Sənə söyləyərdi hamı o zaman
    Cavan Romeonun gözəl qadını.
    Vəssalam.
    Yaxşıdır bəlkə bu ölüm –
    Yenə dirilirsən, ömr eləyirsən.
    Sevgidə Culyetta,
    A mənim gülüm,
    Belə bir oyunu istəmirəm mən.

    Əgər baş tutsaydı bu oyun, düzü,
    Min ləkə gələrdi saf məhəbbətə.
    Nə sən, nə devdiyin Romeo özü
    Qovuşa bilməzdi əbədiyyətə.

    Uşaq oyuncağı deyil məhəbbət,
    Onun əzabı da, nəşəsi də var.
    O, həqiqət sevir, yalnız həqiqət –
    Həqiqi bir həyat!
    Həqiqi məzar!

    Bir ovuc günəş

    İlk dəfə anamdan eşitdim bunu:
    Bir ovuc günəşin nə olduğunu.
    Naqafil səsdən, bir gurultudan
    Bizi bürüyərdi qorxu, həyəcan.
    Faşist təyyarəsi gəlir sanardıq,
    Torpaq qazmalarda daldalanardıq.
    Elə ki qaranlıq qazmaya girdik,
    Anam söylənirdi, gileylənirdi:
    “Bir ovuc günəş də qəhətdi bizə,
    Qaranlıq yazılıb taleyimizə…”

    O gündən bir ovuc günəş sözünü,
    Bir ovuc günəşin, nurun özünü
    Gəzdirdim qəlbimdə öz qanım kimi.
    Nəmli daxmaların dərmanı kimi.
    Bildim o həyatdır, güldür. çiçəkdir.
    Hamıya hər yerdə günəş gərəkdir.
    Gərəkdir barmaqlıq arxasında da,
    Laləli düzlərin yaxasında da.
    Ya bir ovuc olsun, ya da bir qətrə –
    O gərək nurunu salsın hər yerə.

    Al günəş parlayır indi elimdə,
    Bütöv bir günəş var mənim əlimdə.
    Lakin gizləyərək öz həsrətini,
    Bir ovuc günəşin hərarətini
    Gözləyən xalqlar var, qəbilələr var.
    Günəşsiz açılan neçə səhər var.
    Günəşsiz günləri açıram bu gün,
    Anamın sözləri keçir qəlbimdən.
    Bir ovuc günəşi gətirmək üçün
    Bir ömür piyada yol gedirəm mən.

    Səninkidir

    Nə çox pəncərə var şəhərimizdə,
    Ən çox işıqlısı…
    O səninkidir!
    Gör neçə qağayı üzür dənizdə,
    Ən ağı-bəyazı
    O səninkidir!

    Nəzər sal xurmayı, sarı saçlara,
    Ən tündü, qarası…
    O səninkidir!
    Qəlbimi bəzəyir neçə min yara,
    Ən dərin yarası…
    O səninkidir!

    Mənim borc alınmış bir həyatım var.
    Əmanət bir həyat…
    O səninkidir!
    Mənim şair kimi ülvi adım var,
    Ləkəsiz, təmiz ad…
    O səninkidir!

  • Rahilə DÖVRAN.Yeni şeirlər

    rahileanam

    Şairə-jurnalist-publisist
    Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü,
    “Qızıl qələm” media mükafatı laureatı,

    SƏMƏD VURĞUNA

    ”Şair,nə tez qocaldın sən?!

    Dədə Vurğun döğru deyir,
    “Şair olan qəm də yeyir.
    Şair qəlbi dərd kanıdır,
    Sehirli, sirr məkanıdır.
    Qəlb sədası hər bir şeir
    Pıçıldayır mənə pəsdən:-
    “Şair, nə tez qocaldın sən?!”

    Heyran- heyran hey ğəzdiyim,
    Sinəsində ot əzdiyim.
    Zümrüd meşə göy yaylaqdan,
    Qarli zirvə, “Zorbulaq”dan,
    Hər sətrinə gül düzdüyüm
    Duydum qoşma, təcnisimdən:-
    “Şair, nə tez qocaldın sən?!”

    Hərdən əsir soyuq külək,
    Səbəbini biləm gərək.
    Ömür boyu sirdaş olan,
    Gah boşalan, gah da dolan.
    Yurda, elə bağlı ürək
    “Üzəvura, deyir hərdən:-
    Şair, nə tez qocaldın sən?!”

    Yazdıqlarım sərvət, varım,
    Nəğməkardır həyat tarım.
    Şərəfimlə ömür sürdüm,
    Yaxşı gördüm, yaman gördüm…
    Hey ox oldum, yayı tarım
    Səda gəldi hədəflərdən:-
    “Şair, nə tez qocaldın sən?!”

    Saç ağartdım, əldə qələm,
    Dop- doludur hələ sinəm.
    Gur bulaqdır təbim mənim,
    Sadiq yarım, hürr vətənim.
    Yaratdıqca mənə nə qəm?
    Qoy deməsin yarım, Vətən:-
    Dövran, “nə tez qocaldın sən?!”…

    OLMUSAN

    Qəzəllərim- silsiləsindən

    Görən nə səbəbdir gülüm,belə qansız olmusan,
    Görmürəm gül üzümü,yoxsa inamsız olmusan.

    Hey edirsən bəhanə,gəlməyirsən heç görüşə,
    Səbəbin söylə bilim,niyə amansız olmusan.

    Yəqin ki,eyləyibdir sevməyənlər ərzi-giley,
    Uyub bədxah sözünə,ruhsuz və cansız olmusan.

    Eylə qeyrət ki,bizə, toxunmasın fəsli-xəzan,
    Sən bahar çiçəyisən,sissiz,dumansız olmusan.

    Inamım var sabaha,görəcəyəm gül üzünü,
    Inan öz sevdiyinə,yoxsa gümansız olmusan.

    Təlaşın varsa gülüm,həvalə et sən- Dövrana,
    Kimsələr söyləməsin vaxtsız,zamansız olmusa

  • Abdulla MƏMMƏD.Yeni şeirlər

    abdullamuellim

    DALĞIN BAXIŞINA BAXA BİLMİRƏM!

    Dalğın baxışına baxa bilmirəm,
    Sənin ki, gözlərin dan işığıydı.
    Dünən gözlərində dinən sözlərin,
    Sevən ürəyinin danışığıydı.

    Daha düz oxumur özündə sözün,
    Sözündə məhəbbət dağım-dağımmış.
    Nifrətin gözündə peşiman qüssə,
    Dilinin riyası röya dağımmış.

    Sən demə susarmış gözündə sözün,
    Gözümün dünyası sözümün canı.
    Çətin kimsə sevə mənim tək səni,
    Salma qəribliyə sözümü, canım.

    Çılğın dəniz kimi coşqun dalğalı,
    Sevdalı qəlbimdə qədərim sənsən.
    Yapışıb yaddaşın yaş yaxasından
    Sızlayan sözümdə qəhərim sənsən.

    Sən demə bu sevda alın yazısı,
    Qüssəsi ölüncə bəs edər mənə.
    Ümidim üzülməz nazilsə belə
    Qədər toy tutsa da bəs qədər mənə.

    Gülüm, üz çevirib o gül üzündən
    Tale gül üzünü səndən, sən məndən.
    Bəlkə bağışlayım günəşi sənə,
    Barı uzaq olsun çisən,çən səndən.

    Dalğın baxışınla baxsam dünyaya,
    Başını itirər bu dünya belə.
    Səni sevəcəyəm son nəfəsəcən,
    İçimi göynədən nisgilin ilə!

    Bülbül yuvasıyam kövrək budaqda,
    Sevdalı ürəyim bübülə həsrət,
    Qənim kəsildiyin göz yaşlarınla
    Dərdim çiçəkləyir tər gülə həsrət…

    Dalğın baxışına baxa bilmirəm,
    Sənin ki gözlərin yar işığıydı.
    Dünən gözlərində dinən sözlərin
    Sevdalı qəlbimin yaraşığıydı.

    Azərbaycan.Quba.
    23.05.2016.

    QADASI.

    Mən bu yolda saçlarımı ağartdım,
    Ağarmadı sənsiz günüm,qadası.
    Qədərimə de, nə qədər göz yumum?
    Ötüşməyir çənsiz günüm qadası.

    Göz yaşınam-quru dərdə yaşam mən,
    Sel deyiləm dağ çayı tək daşam mən.
    Bəlkə sənin nəzərində daşam mən?
    Üzə gülmür ayım, günüm, qadası.

    Nəsibimmiş şimşək kimi çaxmağın,
    İntizarın od püskürən çaxmağım…
    Olmasaydı eşq qapısın çaxmağın,
    Ağlamazdı sənli günüm, qadası.

    Fikirlərin nə qaradır, nə ağdır,
    Yersiz küsüb, inciməyin nahaqdır.
    Bilməyirsən-nə yalandır, nə haqdır?
    Yetmir sənə ürək ünüm, qadası?!

    Sənsiz yağır yağmur ümid yollara,
    Barı bir yol bu yollardan yol ara!
    Canım nədir, ürəyimi yollaram,
    Sən istəsən ömrüm-günüm qadası.

    Qayıt, gülüm-könlüm gülsün, gülüm, sən
    Gül üzünlə bir üzümə gülümsə.
    Gözlərimdə qəlbən gülən gülümsən,
    Gəlsən, gülər ayım, günüm, qadası.

    Gəl, gülüm, gül, gül ömrümün mənası,
    Qəmlə ötən günlərimdən məna sız.
    Abdullayam, sənsiz ömrü mənasız.
    Calayıram günə günü, qadası.

    Azərbaycan.Quba.
    08.06.2016.

  • Təvəkkül GORUSLU.Yeni şeirlər

    tm

    SÖZ ETSİN

    Qədərsiz sevginə ümman kimiyəm,
    Eşqinlə, sevdanla doldur nəhrimi.
    Sevdanın acıyam, uman kimiyəm,
    Gətir sevincimi, itir qəhrimi.

    Hələki uzaqsan, əlim çatmayır,
    Ruhumdu ruhunun qonağı olan.
    Gecələr dincəlmir, yazır, yatmayır,
    Könüldü fəraqdan saçımda solan!

    Yanıbdı bu saçlar kədər közündə ,
    İtirib rəngini olub bımbəyaz .
    Qəlbimi ehtiva edir özündə,
    İçində payızdı, nə bahar, nə yaz.

    Saçıma sığal çək, rəngi durulsun,
    Əlinin təması külü köz etsin.
    Könlümdə sevgidən xeymə qurulsun,
    Dilə düşsün bu eşq, bilən söz etsin!

    SEVGI – MƏHƏBBƏT

    Bir dayan, doyunca baxım üzünə,
    Rəsmimi həkk edim qumral gözünə,
    “Sevmək nə gözəldi “- söylə özünə,
    Həyat cövhəridi sevgi – məhəbbət!

    Sevgi – məhəbbətlə ömr edir əyyam,
    Bu eşqə, sevgiyə eyləmə qiyam,
    Cahan gövhəriyik söyləmiş Xəyyam,
    Duyğu gövhəridi sevgi – məhəbbət!

    Qəlbləri dolduran ümman kimidi,
    Könüldə inləyən kaman kimidi,
    Elə yer kimidi, zaman kimidi,
    Bəşər məhvəridi sevgi – məhəbbət!

    Tanrının sevgisi yaratdı onu,
    Ülvi məhəbbətdi həm canı, donu,
    Sevgi bərqərarsa yetişməz sonu,
    Cahandan bəridi sevgi – məhəbbət!

    Atır səhralara Məcnun da edir,
    Çaldırır sazını Cünun da edir,
    Şeir də yazdırır, məmnun da edir, )))
    Şair şeiridi sevgi – məhəbbət!

    18. 10. 2016

  • Təvəkkül GORUSLU.Yeni şeirlər

    tm

    SÖZ ETSİN

    Qədərsiz sevginə ümman kimiyəm,
    Eşqinlə, sevdanla doldur nəhrimi.
    Sevdanın acıyam, uman kimiyəm,
    Gətir sevincimi, itir qəhrimi.

    Hələki uzaqsan, əlim çatmayır,
    Ruhumdu ruhunun qonağı olan.
    Gecələr dincəlmir, yazır, yatmayır,
    Könüldü fəraqdan saçımda solan!

    Yanıbdı bu saçlar kədər közündə ,
    İtirib rəngini olub bımbəyaz .
    Qəlbimi ehtiva edir özündə,
    İçində payızdı, nə bahar, nə yaz.

    Saçıma sığal çək, rəngi durulsun,
    Əlinin təması külü köz etsin.
    Könlümdə sevgidən xeymə qurulsun,
    Dilə düşsün bu eşq, bilən söz etsin!

    SEVGI – MƏHƏBBƏT

    Bir dayan, doyunca baxım üzünə,
    Rəsmimi həkk edim qumral gözünə,
    “Sevmək nə gözəldi “- söylə özünə,
    Həyat cövhəridi sevgi – məhəbbət!

    Sevgi – məhəbbətlə ömr edir əyyam,
    Bu eşqə, sevgiyə eyləmə qiyam,
    Cahan gövhəriyik söyləmiş Xəyyam,
    Duyğu gövhəridi sevgi – məhəbbət!

    Qəlbləri dolduran ümman kimidi,
    Könüldə inləyən kaman kimidi,
    Elə yer kimidi, zaman kimidi,
    Bəşər məhvəridi sevgi – məhəbbət!

    Tanrının sevgisi yaratdı onu,
    Ülvi məhəbbətdi həm canı, donu,
    Sevgi bərqərarsa yetişməz sonu,
    Cahandan bəridi sevgi – məhəbbət!

    Atır səhralara Məcnun da edir,
    Çaldırır sazını Cünun da edir,
    Şeir də yazdırır, məmnun da edir, )))
    Şair şeiridi sevgi – məhəbbət!

    18. 10. 2016

  • Müzəffər MƏZAHİM.Yeni şeirlər

    mm

    MİLLƏTİM

    Küsmə taleyindən, baxtından, oyan,
    Çox keçib durğunluq vaxtından, oyan,
    Enmə Şah İsmayıl taxtından, oyan,
    Qorqud ümidini, qırma millətim.

    Tarix ələyindən çıxmısan narın,
    Dünyaya bəllidir üzün, astarın,
    Düşmənin nə qədər olsa da harın,
    Önündə boynunu burma, millətim.

    Ləkədir yurdunda köçkünlük sənə,
    Nə verdi bu süstlük, üzgünlük sənə,
    Yaraşmır baxtından küskünlük sənə,
    Əlləri qoynunda durma, millətim.

    Olma ehtiyaca, olma kölə sən,
    Namərdlər önündə susma belə sən,
    Qarşıda aşrım çox, kükrə hələ sən,
    Özünü enişdə yorma, millətim.

    Bəsdir, yarı yolda qurdun bardaşı,
    Səbrlə göyərtdin o qara daşı,
    Qoyma ki, korşala tarix yaddaşı,
    Özünü özgədən sorma, millətim.

    RAMİL

    Neftçala rayonunun Aşağı Qaramanlı kəndindən
    Qarabağ uğrunda döyüşlərdə şəhid olmuş
    zabitimiz leytinant İmanov Ramil Davud oğlunun əziz xatirəsinə.

    Vətən sevgisindən, məhəbbətindən,
    Təpər, dözüm aldı, güc aldı Ramil.
    Öz zabit adına şərəf gətirdi,
    Qüdsal əməliylə ucaldı Ramil.

    Vətənə xidmətdi müqəddəs andı,
    Daim bu eşq ilə alışdı, yandı,
    Yurdun keşiyində sayıq dayandı,
    Hər dəfə düşməndən öc aldı Ramil.

    Bildi torpağına həyan ömrünü,
    Şərəflə yaşadı cavan ömrünü,
    Ləyaqətlə verdi qurban ömrünü,
    Vaxtdan ölməzliyi bac aldı Ramil.

    Sevib inandığı saf ülviyyətdən,
    Azadlıq amallı bəşəriyyətdən,
    Sonsuz ucalıqdan, əbədiyyətdən,
    Şəhidlik adında tac aldı Ramil.

    Ömrünə bənzəyir solmaz çiçəklər,
    Ruhunu hifz edir göydə fələklər,
    Çaldıqca əbədi layla mələklər,
    Cəsur ürəklərə saçıldı Ramil.

  • Sumqayıtda Məleykə Alıqızı ilə görüş keçirilib

    Sumqayıt şəhər Mədəniyyət və Turizm idarəsinin və Corat qəsəbə mədəniyyət evinin birgə təşkilatçılığı ilə Əli Kərim adına Poeziya Evində Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin dosenti, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Məleykə Alıqızı ilə görüş keçirilib. Görüşə Məleykə Alıqızının tələbələri və sənət dostu, aktrisa Həlimət Sultan da qatılıblar.
    Sumqayıt şəhər Mədəniyyət və Turizm idarəsinin Mətbuat xidmətindən [url=http://gundelik.info/][color=#990000][b]Gundelik.info[/b][/color][/url]-ya bildiriblər ki, tədbiri giriş sözü ilə açan Sumqayıt şəhər Mədəniyyət və Turizm idarəsinin rəisi Mehman Şükürov qonaqları salamlayıb və şəhərimizdə görməkdən məmmunluğunu ifadə edib, xoş arzularının çatdırıb.
    O, bildirib ki, bu qəbildən olan görüşlərin şəhərimizdə təşkili əhalidə böyük maraq doğurur və mədəniyyət müəssisələrinə olan diqqəti artırır. Şəhərdə görülən işlərdən danışan idarə rəisi qonaqları əsaslı təmir olunmuş Sumqayıt Dövlət Dram Teatrının binası və Heydər Əliyev Mərkəzi ilə yaxından tanış olmağa dəvət edib.
    Daha sonra söz sənətkarlara verilib. Tamaşaçılar Məleykə Alıqızının və Səlimət Sultanın ifasında Əhməd Cavadın, Almas İldırımın, Musa Yaqubun, Ramiz Rövşənin şeirlərini maraqla dinləyiblər.
    Daha sonra sənətkarın tələbələrinə söz verilib. Xəyyam Abdullayev, Nuranə Dadaşova, Fatimə Fidayeva çıxış edərək müəllimləri haqqında xöş sözlər söyləyib, sevgi və arzularını ifadə ediblər.
    Tədbirə qatılan Məleykə Alıqızının tələbəsi gənc müğənni Emin Nəsirlinin ifasında “Çırpınırdı Qara dəniz” mahnısı, muğam üçlüyünün ifasında muğam parçaları və xalq mahnıları tədbir iştirakçıları tərəfindən maraqla qarşılanıb.

    Sumqayıt şəhər Mədəniyyət və Turizm idarəsinin mətbuat xidməti

  • Təvəkkül GORUSLU.”Daha nə deyim!”

    tm

    İlhamım yar olub qara buluda,
    Çıxıbdı qəlbimdən, dönübdü yada,
    Yağdıqca yağışlar, süzülür o, da
    Daha necə yazım, daha nə deyim!

    Daha yaşadıqca, durduqca burda,
    Ruhum sığışmayır bu yerə, yurda,
    Artıq kömək etmir təbil də, sur da,
    Daha necə yazım, daha nə deyim!

    İçimdə əsdikcə səmum yelləri,
    Qəlbimi yalayır soyuq dilləri,
    Könül də qaldırmır zindan əlləri,
    Daha necə yazım, daha nə deyim!

    Söylənən kəlmələr nifaq salırsa,
    Rəngini dəyişir, tərs rəng alırsa,
    Bu ürək xiffətə, qəmə dalırsa,
    Daha necə yazım, daha nə deyim!?

    21.10.2016

  • Təvəkkül GORUSLU.”Deyir”

    tm

    Ayazdan, şaxtadan, çovğundan sonra,
    Səmada doğulan bir günəş kimi,
    Ətalət, sükutdan, durğundan sonra
    Ruhum alov saçan bir atəş kimi,
    Qəlblərə nur kimi axacam, deyir!

    Doludan, leysandan, yağışdan sonra
    Səmada iz qoyan göyqurşağıtək,
    Dünyaya bir təzə baxışdan sonra
    Könlüm də, Ruhum da haqqaşığıtək,
    Pislik, istibdadı yıxacam, deyir!

    Özünə qapılan qəfəsdən sonra
    Nəğmələr söyləyən bir qarğı kimi,
    Aldığı ikinci nəfəsdən sonra
    Qıy vurub yüksələn bir qırğı kimi,
    Əlyetməz zirvəyə çıxacam, deyir!

    23. 10. 2016

  • Müzəffər MƏZAHİM.”İnsanlığa”

    mm

    Bir günahkar bəndə varsa, yox nicat insanlığa,
    Hər bir insan saf əməl versin zəkat insanlığa.

    Qoy arınsın büs-bütün hər cür günahdan bəndələr,
    Eyləsinlər çox savab işlər barat insanlığa.

    Durmadan karvan gedir, yollar uzaqdır, yük ağır,
    Sən də ver öz töhfəni, vaxtında çat insanlığa.

    Vermə əldən insafı, fürsət var ikən adil ol,
    Pak əməllər bəxş edər sonsuz həyat insanlığa.

    Sözlərinlə, gəl, Müzəffər, qəlbləri abad elə,
    Mənəviyyat müjdəni şövq ilə qat insanlığa.

  • Müzəffər MƏZAHİM.”Kimiyəm”

    mm

    Sənin eşqinlə, gülüm, cismə gələn can kimiyəm.
    Sən küləksən, mən isə kükrəmiş ümman kimiyəm.

    Sevgimiz nur selidir, qərq eləyib ömrümüzü,
    Sən günəş, mən işığından ağaran dan kimiyəm.

    Ömrümüz güllü-gülüstandı bütün, sayəndə,
    Sevgimiz bal, sən arı, mən dolu bir şan kimiyəm.

    Sən mənim eşqimə təşnə çiçəyimsən, mən isə,
    Bir məhəbbət buludu, eşq dolu leysan kimiyəm.

    Tapdı xoşbəxtliyini səndə Müzəffər əbədi,
    O zamandan elə öz ömrümə mehman kimiyəm.

  • Abdulla Məmmədi doğum günü münasibətilə təbrik edirik! ( 4 noyabr 1963-cü il)

    abdullamuellim

    ETİRAF

    Nə qədər gizləyim baxışımı mən,
    Nə qədər gözündən yayınım, qaçım?
    Sığınıb gecənin ağuşuna mən,
    Tənha bir qüssəni nə qədər qucum?

    Sənli ümidimin gerçəyi baha,
    Sövq etmə əlçatmaz istəyə məni.
    Ömrümün payızı yetişib daha,
    Salma dərd eləyib ürəyə məni.

    Bu könül dünyam da könlümü almır,
    Könülsüz açılır gözümdə səhər.
    Ürəyim könüllü qayğıma qalmır,
    Haradan qarşıma çıxdı bu qədər?!

    Səninlə bağlıdır könül süstlüyüm,
    Könlümü açıram yuxutək suya.
    Könlünü üzməsin könülsüzlüyüm,
    Könlümdə tək sənsən – sevgili dünya.

    Tər gülsən, ətrin də ürəyimcədi,
    Qışımda bahartək könlüm də sənsən.
    Nə desən, haqqın var – ürəyincə de…
    Dəymə ürəyimə – könlümdə sənsən.

    Özümdən qaçıram dili dualı
    Günlərin əlində nazilir könlüm.
    Bu dəli sevdamla başı havalı
    Nə qədər sızlayım, əzilim, könlüm?!

    Nə qədər daş olum baxışına mən,
    Nə qədər gözündən o yana qaçım?
    Nə deyim bu həsrət yağışına mən,
    İslana-islana hayana qaçım?

    PAYIZ YAMAN TƏLƏSDİ

    Külək çaldi yel kökləyən kamançani,
    Şahə qalxdi ağaclarin həyəcani.
    Yarpaq örtdü yay ətirli göy xonçani,
    Payiz yaman tələsdi.

    Susdu şirin nəğməsi də turaclarin,
    Doluxsundu nanəsi də yamaclarin.
    Həna yaxib əllərinə ağaclarin
    Payiz yaman tələsdi.

    Gözüm düşdü ağaclarin sirğasina,
    Əsmə külək, sirğa düşər, sirğa sinar!
    Həsrət qaldi bu cöllər də durnasina,
    Payiz yaman tələsdi.

    Rübənd saldi çöhrəsinə ulduzlar da,
    “Sari gəlin” yenə dindi ağizlarda.
    Köçən köçdü, nişanlandi…
    Bu qizlar da
    Bu payiz yaman tələsdi.
    Payiz yaman tələsdi…

  • Rahilə DÖVRAN.Yeni şeirlər

    rahileanam

    Şairə-jurnalist-publisist
    Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü,
    “Qızıl qələm” media mükafatı laureatı,

    CAVABINI TAPAMMIRAM

    “Könül dəftərim” – silsiləsindən

    Çəkilibdir ərşə yuxum,
    Göy buludlar kədər, ahım.
    Sənsizliyim kabus, qorxum.
    Kiprik yumub, yatamıram.

    Qəm, qüssədir, qəlb düşməni,
    Sancıb köksə,dərd qəməni.
    Leyli edib sevdan məni,
    Ahu-zardan, utanmıram.

    Kimlər girdi aramıza?
    Duz basdılar yaramıza.
    Küsmək bizim haramıza?
    Heç ağlımdan atammıram.

    Ovsunlayıb hicran bizi,
    Eşq tərk edib qəlbimizi.
    İtirmişəm yolu, izi,
    Vüsalına, çatammıram..

    Durub saat, donub zaman,
    Ömür deyil,yarsız bir an.
    Necə yaşar, sənsiz Dövran?
    Cavabını, tapammıram…

    BAXMIR GÖZƏLİM

    “Qəzəllərim” – silsiləsindən

    Necə küsübsə məndən, üzə baxmır gözəlim,
    Hicrindən od tutmuşam, közə baxmır gözəlim.

    Nə qədər namə yazıb, etmişəm, – dərdi bəyan,
    Uyub əğyarə yəqin, bizə baxmır gözəlim.

    Çıxiram qarşısına, dayanaq göz- gözə biz,
    Süzdürür baxışların, gözə baxmır gözəlim.

    Hər sabah əldə kuzə, keçirəm hey qapıdan,
    Salmışam neçə cığır, izə baxmır gözəlim.

    Bircə “hə” kəlməsiçün, dolannam mən başına,
    Neyləsin yazıq Dövran, sözə baxmır gözəlim.

  • Kutluhan SAYGILI.”HAKKI ALBAYRAKOĞLU (1921-…)”

    “Tek isteğim Tokatlıların mutluluğudur.” / 11.03.2012

    Tokat’ta görev yapmış valilerimiz için özel bir sayı çıkarılması kararını aldığımızda bu çalışmanın Tokat siyasi, idari ve kültür tarihi bakımından büyük önem arz edeceğini düşünüyordum. Tokatlılar bu güzel şehre hizmetleri geçmiş valilerimizi tanımalıydı. Hakkı Albayrakoğlu’nu hatırlamalıydı.
    Hakkı Albayrakoğlu 1960-1964 yılları arasında Tokat valiliği, 1960- 1963 ve 1968-1972 yılları arasında Tokat Belediye Başkanlığı görevlerinde bulunmuştur. Bu vesile ile Sayın Valimiz hakkında bilgi edinebilmek maksadıyla çeşitli kaynakları araştırarak Cinlioğlu Kütüphanesi’nde Sayın Mehmet Ali Cinlioğlu’nun da yardımlarıyla gazete arşivlerini taramak suretiyle bazı bilgilere ulaştık. Hakkı Albayrakoğlu’nun 1921 yılında Kemaliye doğumlu ve 1948 yılında da Kemaliye Kültür ve Kalkındırma Derneği kurucu üyesi olduğunu öğrendikten sonra dernek başkanı Sayın Gönül Önderoğlu ile görüştük ve Gönül Hanım’ın yardımlarıyla Sayın Hakkı Albayrakoğlu ile iletişim kurduk.
    Sayın Valimizle görüşmemizi 11 Mart 2012 Pazar günü Heerilife Dergisi Yayın Kurulu Başkanı Sayın Hasan Akar ile birlikte yaptık. İlk görüşmemiz Sayın Ülker Albayrakoğlu (eşi) ile oldu. Sayın Valimizin istirahatta olduğunu ifade etti. İkinci görüşmemiz Sayın Hakkı Albayrakoğlu ile oldu, bizleri telefonda çok hoş ve nazik karşıladı. Ne kadar sevgi ve muhabbet dolu biri olduğu konuşmalarından anlaşılıyordu. Belki bedeni Tokat’tan çok uzaklardaydı ama kalbiyle, ruhuyla sanki yanımızdaydı. Kısa süren görüşmemizde ilk olarak hayat hikâyesi hakkında bilgiler aktardı:
    “1921 yılında Kemaliye’de doğdum. Kemaliye İstiklal İlkokulu, Manisa Ortaokulu ve Kütahya Lisesi’nde okuduktan sonra 1944 yılında Siyasal Bilgiler Fakültesinden mezun oldum. Siyasal bilgiler fakültesinden mezun olduktan sonra sırasıyla Ankara Maiyet Memurluğu, Anamur Kaymakamlığı, Ankara Nallıhan Kaymakamlığı, Sinop Ayancık Kaymakamlığı, Iğdır Kaymakamlığı, Ankara Emniyet 1. Şube Müdürlüğü ve İskenderun Kaymakamlığı yaptım. İskenderun Kaymakamlığı’ndan istifa edip üç yıl görevden ayrıldım. Devletin teklifi üzerine 13 Haziran 1960 tarihinde Tokat Valisi oldum. Daha sonra Aydın Valiliği ve Hatay Valiliği yaptım. Hatay’daki görevimden İçişleri Bakanlığı’na geçmek üzere ayrıldım. 1968 Yılında Tokat’tan bağımsız belediye başkanı oldum. Tokat halkına muhabbetim vardı, saygım vardı. Tokatlıya yok diyemedim, kıramadım. Dört yıl belediye başkanlığı yaptım. 1972 yılında emekliliğimi istedim ve Tokat Belediye Başkanlığı’ndan emekli oldum. İzmir’e yerleştim.”
    Sayın Valimizin konuşmalarından Tokat’ı ne kadar sevdiği ve özlediği anlaşılabiliyordu. Kendisini Tokat’a davet ettik “Artık yorgunum” diyordu. Ne Tokat’ı ne Tokatlıları ne de mesai arkadaşlarını unutabilmişti. Kendisinden şehrimizde görev yaptığı yıllarla ilgili bazı hatıralarını aktarmasını istedik, bizleri kırmadı:
    “En iyi hatırladığım, sevinçle ve gururla hatırladığım hizmetim Tokat’ta korunmaya muhtaç çocuklar için yetiştirme yurdunu açmak oldu. Elli yıldan bu yana kimsesiz çocukların okuması, yetişmesi için hizmet eden bir müessesedir. Tokat’ta en çok sevdiğim işlerden biri budur. Yetiştirme yurdu konusundaki heyecanım hala devam ediyor. Sulusaray Kaplıcaları’nı hatırlıyorum. Daha önce küçük bir kulübeydi, yer altındaydı. Sulusaray’da yaptırdığımız tesisler şehrimize yaptığımız önemli hizmetlerdendi. Birlikte mesai yaptığım arkadaşlarımı da hala en iyi duygularla hatırlıyorum.”
    Sayın Valimizin, Tokat’ la ilgili duygu ve düşüncelerini anlatırken ne kadar samimi, hasret dolu ve bir o kadar da heyecanlı olduğu apaçık ortadaydı:
    “Tokatlıları halen dostlukla hatırlıyorum. Sevgi ve saygıyla hatırlıyorum. Daima bana yardımcı oldular. Müzahir oldum. Hiçbir kötü hatıram yok. Meslek hayatımda zevk duyarak çalıştığım, halkla muhabbet duyarak kaynaştığım bir yer. Tüm Tokatlılara saygı ve sevgilerimi iletiyorum. Tokat’a hizmetim oldu ise helal olsun. Hiç pişman değilim. Yapılan hizmetler imkân bulunurdu da öyle yapılırdı. Bu bir vazifeydi. Ben bu imkânları iyi kullanmaya, dürüst kullanmaya çalıştım. Vazifemi yaptım. Kimseye sitem edecek durumum yok. Yakında doksan iki yaşıma basacağım. Bu yaşıma kadar olduğu gibi bundan sonra da Tokat’ı daima sevgi ve saygıyla hatırlayacağım.”
    Sayın Hakkı Albayrakoğlu ve Tokatlıların karşılıklı sevgi ve muhabbetlerine Sayın Valimizin Tokat’tan ayrıldığı aylara ait gazete yazlarında da şahit oluyoruz. Bu güzel yazılara geçmeden önce Sayın Metin Gürdere’nin “Zamana, Olaylara ve İnsanlara Şahitlik Edenlerin Anlattıklarıyla 20. Yüzyılda Tokat – Bir Şehrin ve İnsanlarının Hikâyesi” adlı kitabında yer alan, Sayın Hakkı Albayrakoğlu’nun Tokat Valiliği dönemine ait bazı bilgi ve hatıralara yer vermek istiyorum.
    “Tokatlılar Hakkı Albayrakoğlu ile 27 Mayıs Askeri Müdahalesi’nden sonra Tokat Valisi olunca tanıştı. O dönemde Tokat’ta askeri birlik ve üst rütbeli subay olmadığı için müdahalenin sert ve otoriter yüzünü vali temsil ediyordu. Her ne kadar sağda solda “Ben ihtilal valisiyim” gibi sözler etse de kişilik olarak böyle şeylerden çok uzaktı. Beyefendi, sakin ve düzgün bir insandı. O günlerin şartlarında başka yerlerde DP iktidarının yanlış işlerinin hesabının sorulması adına pek çok haksızlıklar yapılırken, O bunlardan uzak durdu. Yıllar sonra Tokat’lı olmadığı halde Tokat Belediye Başkan adayı olacak kadar olumlu izler bıraktı.”
    Adı geçen kitapta Sayın Mustafa Balcı (İşadamı), Sayın Hakkı Albayrakoğlu ile ilgili bilgiler veriyor:
    “27 Mayıs Askeri Müdahalesi olunca CHP’liler DP’lileri şikâyet etmeye başladılar. Vali’nin bütün şikâyetleri dikkate alması, kendi görüşleri doğrultusunda hareket etmesi için baskı yapıyor, CHP’nin valisi gibi davranmasını istiyorlardı. Bu şikâyet ve baskılar karşısında Vali Hakkı Albayrakoğlu: “Ben devletin valisiyim” diyerek şikâyetleri ve şikâyet edenleri reddetti.”
    Sayın Naci Yazoğlu (İnşaat mühendisi) ise Sayın Hakkı Albayrakoğlu’nun dürüstlüğü ve mütevazılığını şöyle tanımlıyordu:
    “Hakkı Albayrakoğlu dürüsttü. Tokat Valisi iken, vali konağından Namık Kemal İlkokulu’na kadar çocuğunu elinden tutarak getirir, O’nu bıraktıktan sonra peşi sıra boş olarak gelmekte olan valilik makamı aracına binerdi. Devleti ve devlet malını korurdu.”
    Aynı kitapta Sayın Hakkı Albayrakoğlu’nun valiliği döneminde Tokat’ta voleybolun gelişmesi adına önemli ve gayretli çalışmalar yapıldığını görüyoruz:
    “…Dönemin Valisi Hakkı Albayrakoğlu ile Dr. Zeki Akengin Tokat’ta voleybolun devam etmesi için benim voleybol ajanı (il temsilcisi) olmamı teklif ettiler. Teklifi şimdiki Ali Yücel Spor Salonu’nun sportif faaliyetlere açılması şartı ile kabul ettim. O zamana kadar salon spor faaliyetlerinden çok sosyal faaliyetlerde kullanılıyordu…”(Burhan Yamanoğlu)
    “1963 yılında Ali İhsan Kalmaz adına düzenlenen bir turnuvaya Ankara, İstanbul, İzmir’in yanı sıra Tokat ili karması da çağrılmıştı. Balıkesir, Eskişehir, Konya, Adana il karmaları da katılıyordu. Günün Valisi Hakkı Albayrakoğlu, Gençlik Spor Bölge Başkanı Dr. Zeki Akengin, Başsavcı Veysi Sami Ünser ve fotoğrafçı Celalettin Peker’in daveti üzerine veteriner hekim Burhan Yamanoğlu valiliğe çağrılarak Tokat ili karması oluşturmak üzere görevlendirildi. Burhan Yamanoğlu’nun çalışmaları ile turnuvaya katıldık. Ankara, İstanbul, İzmir tüm karmaları yenerek birincilik kupası ile Tokat’a dönüldü. Tokat ilinde güreş ve futbolun dışında aktif spor yoktu. Bu kupa ile Tokat ilinde voleybol sporuna karşı büyük ilgi oluştu…”(Güngör Kaya)
    Haziran 1964’te Sabah Postası Gazetesi’nde yayınlanan “Valimizin Ayrılık Bildirisi” adlı yazıda Sayın Hakkı Albayrakoğlu Tokatlılara hitap ediyor “Hizmetinizde bulunmuş olmaktan ömrüm boyunca gurur duyacağım” diyordu. Halis Cinlioğlu, 01 Temmuz 1964 tarihinde Sabah Postası Gazetesi’nde “Bir ‘Adam’ Yolcu Ettik” adlı yazısında Tokatlıların sevgi ve muhabbetlerini dile getirmiş Sayın Hakkı Albayrakoğlu’da aynı adlı gazetede bir teşekkür telgrafı yayınlatmıştır.

    Valimizin Ayrılık Bildirisi:
    “Yurdun bir başka bölgesine tayinimden dolayı Tokat’tan ayrılıyorum. Dört yılı aşan hizmet süremin devamınca, müstesna vasıf ve meziyetlerine hayranlık duyduğum çok muhterem Tokat’lı vatandaşlarımdan, onun bütün müessese ve kuruluşlarında görev almış güzide temsilcilerinden, daima yüksek bir anlayış, vefa, kadirbilirlik ve müzaheret gördüm.
    Yine bu müddet içinde birlikte çalıştığım mesai arkadaşlarımın bilgili, feragatli ve vatanperver çalışmalarına şahit oldum. Tokat’a ve Tokatlılara ait anılarım, hatıralarım arasında her zaman en mümtaz mevkii işgal edecektir.
    Aranızdan ayrılmak üzere olduğum şu günlerde iyi dileklerimi, en güzel temennilerimi sizlere iletmek istiyorum. Hizmetinizde bulunmuş olmaktan ömür boyu gurur duyacağım. Hepinize gönlümüm dolusunca muhabbetler ve saygılar sunarım.”
    Hakkı Albayrakoğlu
    Tokat Valisi

    Bir ‘Adam’ yolcu ettik
    Halis Cİnlioğlu

    “Büyük bir kalabalık yemyeşil bir bahçenin içini dışını kaplamış. Herkesin yüzünde bir hüzün var, bazılarının gözleri bile yaşlı. Ölüm mü var burada?
    Herkes hatıralar anlatıyor. Herkes “Ne güzel adamdı”, “Böyle birini görmemiştik”, “Ne sabırlı ne alçak gönüllü adamdı” diyordu. Ebediyete göçen birisini mi konuşuyorlardı? Acele acele eve girenler, yeni yeni, telaşlı telaşlı gelenler bir fevkaladeliği gösteriyordu. Kendisine bu telaşlar, bu heyecanlar gösterilen adam kimdi? Sonsuzluğa mı gidiyordu?
    Hayır, hayır… Bu adam ölmemişti. Gönlümüzün derinliklerinde ebedi bir yaşama mahkûm etmiştik onu. Evet bu adam bir sonsuzluğa gidiyordu, fakat bu bizim bildiğimiz bir sonsuzluk değil sonu gelmeyen, ucu bucağı bulunmayan bir sonsuzluğa gidiyordu: Yüce Türk vatanının bir köşesinden bir köşesine gidiyordu.
    Evet, bu adam değerli valimiz Hakkı Albayrakoğlu idi. Aydın ilimize aydın bir adam olarak gidiyordu. Kelimenin gerçek anlamıyla adam gelmiş, adam gidiyordu. Ondaki “Adam”lık değeri, onu uğurlamaya gelenlerin çokluğundan; ağlayan, sarılan iki tarafında halinden belliydi. O yola dizilmiş gidiyor, arkasından “Uğurlar olsun”, “Allah selamet versin”, “Yolun açık olsun” sesleri de birlikte gidiyordu. Allah, Hakkı Albayrakoğlu’na ve bütün iyi adamlara sağlıklar versin, iyi günler nasip etsin…”

    Eski Valimiz Sayın Hakkı Albayrakoğlu’nun Tokat Halkına Teşekkür Telgrafı:
    Halis Cinlioğlu/Gazeteciler Cemiyeti Başkanı
    “Tokat halkından gördüğümüz çok müstesna ve sıcak ilgiyi hatıralarımızın en güzeli olarak daima minnet ve şükranla anacağız. Yüksek insan meziyetlerinin hayranı olduğumuz Sayın Tokatlılara en iyi dileklerimizin ve saygılarımızın iletilmesine lütfen delaletlerini her vesile ile yardım ve müzaheretine mazhar olduğumuz muhterem matbuatımızdan saygılarımızla rica ederiz.”
    Albayrakoğulları

    Sayın Hakkı Albayrakoğlu 11.07.1964 tarihinde Aydın’da iken Tokat için “Mektup” adlı 13 kıtadan oluşan bir şiir yazmış ve şiiri 30 Ekim 1964 tarihli Sabah Postası Gazetesinde yayınlanmıştır. “Mektup” şirinde Tokat Kalesi, Yeşilırmak, Behzat Deresi, Topçam Tepesi ve Gıjgıj gibi şehrimizle özleşmiş mekânlara yer verirken Tokat ile birlikte Turhal, Zile, Niksar, Erbaa, Reşadiye, Almus ve Artova için de güzel ithaflarda ve temennilerde bulunmuştur.

    “Selam yemyeşil ovaya,
    Selam doruğu ormanlı dağına,
    Selam kadınına erkeğine,
    Selam sevgilerin en gerçeğine…”
    diye başlayan şiir yine sevgi dolu sözlerle bitiyordu.
    …
    Yüce yüce dağlar ötesinde,
    Bir bakır tepside, bir su sesinde,
    Her yerde, her şeyde sen varsın Tokat.
    Birkaç gün de değil, her gün her saat,
    Ağzımızda senin ismin dolaşır.
    Tokat unutulmaz, hatıralaşır…

    Köyümüze, şehrimize kısacası vatan topraklarımızın her bir köşesinde devletimize ve milletimize hizmeti geçenler asla unutulmayacaktır. Hizmet ettikleri topraklara sevgiyle bağlanan, yıllar sonra dahi bu sevgi bağını hatıralarında yaşatanlar kalbimizde sonsuza dek yaşayacaktır. Sayın Hakkı Albayrakoğlu’nda bu sevgi bağına bir kez dahi şahit olduk. Kendisiyle görüşmemizi sonlandırmadan önce “Tokat’tan bir isteğiniz, bir arzunuz var mı?” diye sorduk. Sayın Hakkı Albayrakoğlu şu cevabı veriyordu: “Tek isteğim Tokatlıların mutluluğudur.”

  • M. Ali CİNLİOĞLU.”26 HAZİRAN 1919’UN IŞIĞINDA ATATÜRK’Ü ANLAMAK VE ANLATABİLMEK”

    Tokat Atatürkçü Düşünce Derneği 2.Başkanı

    Milli Mücadelenin başlangıcı ve Türkiye Cumhuriyetinin ön sözü Çanakkale’de yazılmıştır. Bütün akvam-ı beşerin yığıldığı Çanakkale, en son 18 Mart 1915 günü bütün dünyaya “Geçilmez”, Türk’ün de yenilmez olduğunu göstermiştir. Bu yüzden yazıma Çanakkale’den başlama gereği duydum.
    Çanakkale, bir başka güzel, gizemli, doğası başka denizi bir başka, rüzgârı hiç dinmeyen esen, soluğu kesen denizi, insanıyla dalga geçen, dağları içinde yaşayana yamaç, yayla ormanı bol, kışın üşütmeyen kendine sıcak, yabana soğuk, çok görkemli, kıyıya vardıkça kıyı dağa doğru dikilir gibi, geleni de ürkütür gibi işte… 250 000 şehidiyle, Mustafa Kemal’i, komutanları, Yahya Çavuş’uyla, Koca Seyit’i ile Çanakkale…
    1071 den 1453’e kadar gelip geçen yıllar… Ve “Hasta Adamı” yok etmek için sevinç çığlığı atan Avrupalılar… Korsan kafalı, Avrupalı emperyalist düşlü, Avrupalı zevki âlemdeki İngilizler. Bu arada Kral George’un tek kızı Mary’nin düğünü oluyordu. Winston Churchill’in üniforması ve süslü şapkası denizci kılıcıyla görünümü, yeni kurulan BBC ve 5 İngiliz lirası ödeyerek bir “alıcı telsiz aracı” edinenler eğlencelerle günlerini gün ediyorlardı.
    Bu arada İngiliz gazeteci Ward Price’e, Mustafa Kemal “Artık savaşmak için bir sebep kalmadı” demişti. “Türkiye için çizilmesini istediğimiz sınırlar Suriye ve Irak’ı içine almıyor ama Türk ırkının oturduğu bölgelerinin sınırlarımız içinde kalmasını istiyoruz. İsteklerimiz önceden ne ise kazandığımız zaferden sonra da aynıdır. Biz batı Anadolu’yu, Meriç nehrine kadar Trakya’yı ve İstanbul’u istiyoruz…” demiştir.
    Word Pirece, Atatürk’e müttefikler İstanbul’u teslim etmeyi reddederlerse ne yapacağını sormuş. Atatürk’ün cevabı ise kesin; “Başkentimizi geri almamız şart. Aksi halde ordumla beraber İstanbul üzerine yürümek zorunda kalacağım ki bu da benim için birkaç günlük iştir. Elbette şehri karşılıklı görüşme yolu ile geri almayı tercih ederim fakat ilelebet bekleyemem.” sözleriyle kesin amacını açıklamıştır.
    Yabancıların bu düşünceleri, hain planları devam ederken Anadolu bağımsızlığı için farklı cephelerin içindedir. 1915’de Çanakkale Savaşı ve 1922’de İstiklal Savaşı’nın en hareketli ayları 21 gün 21 gece süren Sakarya Meydan Muhaberesi gibi bu iki büyük savaşın Atatürk’ün üstün dehası ve askeri bilgi birikimiyle kazanılıp ulusal kurtuluşa giden yolun başıydı. Onun için büyük bir mücadele verdiğimiz Ulusal Kurtuluş Savaşı, emperyalist güçlerin iç mihraklarla birlik olup, Türk Milletini tarihten silme amaçlarına karşı asla unutulmaz bir ders verdiğimizin, yenilmezliğimizin karşılığıdır.
    Biz, son Türk kalesini düşmana teslim etmemek için “Ya İstiklal ya Ölüm” parolasıyla savaşa başlarken, emperyalistler içerideki gayrimüslim milletlerin örgütlenmesini sağlamışlardır. Örneğin İstanbul Rum Patriği himayesinde kurulan Mavri Mira Cemiyeti, Yunan Kızıl haçı, Resmi Göçmenler Komisyonu, Ermeni Patriği Zaven Efendi, Rum patriği ile birlikte bütün Karadeniz kıyılarında kurulmuş Pontus cemiyetleri ülkenin parçalanmasında faal haldeyken, doğudaki Kürt Teali Cemiyeti (Kürt yükselme derneği; Bu derneğin amacı yabancı devletlerin kanadı altında bir Kürt hükümeti kurmaktı.) faaliyetlerini Türk milletinin parçalanması için sürdürmüşlerdir.
    Bunlara karşı da Anadolu’nun birçok yerinde Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri kurulmuştur. Anadolu’da kurulmuş olan milis kuvvetleriyle, ayrı ayrı bölgesel çatışmalardan bir şey elde edilemeyeceğini gören büyük Atatürk nihayetinde bunları milli birliktelik çatısı altında toplamayı amaçlayarak 15 Mayıs 1919’da İstanbul’dan hareketle 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkıp, oradan Amasya’ya geçerek Amasya Tamimini yayınlamıştır. Bağımsızlık için çıkılan bu yolda daha sonra da Sivas ve Erzurum Kongrelerini yapmıştır.
    Milli Mücadele’de alınan kararların oluşmasında Tokat’taki görüşmelerin oldukça ehemmiyetli olduğunu belirtmek için Amasya’dan Sivas’a geçerken Tokat’ta yaşadığı bir olayı kendi söylevinden aktarıyorum:
    “25/ 26 Haziran gecesi yaverim Cevat Abbas beyi çağırdım ve: “Yarın sabah karanlıkta Amasya’dan güneye gideceğiz” dedim. Bu gidişimiz gizli tutularak hazırlık yapılması için emir verdim. Bir yandan da 5. Tümen komutanı ve kurmaylarımla gizli olarak şu önlemi kararlaştırdık: 5. Tümen komutanı tümeninden seçme subay ve erlerle olabildiğince güçlü bir piyade birliğini hemen o geceden başlayarak çabucak kuracaktı. Ben 26 Haziran 1919 sabahı karanlıkta arkadaşlarımla birlikte otomobil ile Tokat’a gitmek üzere yola çıkacaktım. Birlik kurulur kurulmaz Tokat üzerinden Sivas’a doğru gönderilecek ve benimle bağlantı kurulacaktı. Gidişimiz hiçbir yere telle bildirilmeyecek ve elden geldiğince Amasya’da da açığa vurulmayacaktı.
    26 Haziran da Amasya’dan yola çıktım Tokat’a varır varmaz telgrafhaneyi gözaltına aldırarak benim varışımın Sivas’a ve hiçbir yere bildirilmemesini sağladım. 26/ 27 Haziran gecesini Tokat’ta geçirdim. 27 de Sivas’a doğru yola çıktım. Otomobille Tokat’tan Sivas’a aşağı yukarı 6 saattir. Özel bir amaç güderek telde çıkış saatimi bildirdim ama bu telin ayrılışımdan 6 saat sonra çekilmesini ve o zamana dek hiçbir yoldan Sivas’a bilgi verilmemesini sağlayacak önlemleri aldım.”
    Tokat Belediye salonunda 25 kişilik aydınlara özetle: “…Hiçbir savunma vasıtasına sahip olmasak dahi, dişimiz, tırnağımızla, zayıf ve dermansız kolumuzla mücadele ederek şeref ve haysiyetimizi, namusumuzu müdafaa etmeyi zaruri görüyorum. Tarih bize, vatan uğrunda, canını malını esirgemeyen milletlerin asla ölmediklerini, hala yaşadıklarını göstermektedir. Ben hayatımı hiç bir zaman milletimden üstün görmedim ve görmeyeceğim. Her an milletim için şerefimle ölmeye hazırım.”
    İşte Atatürk, Tokat’tan yaptığı görüşmeler neticesi milletinden aldığı bu milli ruhun feyzi ile ayrılmıştır.
    23 Temmuz 1919 Erzurum Kongresi-4 Eylül 1919 Sivas Kongresi İstiklal Savaşımızın asıl temelini oluşturan iki büyük karar kongresidir. Kuvayi Milliye ruhunun yaratılmasında, savaşın başarıya ulaşmasında 29 Ekim 1923’te kurulan Cumhuriyet’in temellerinin atılmasında Samsun, Amasya ve Tokat’tan sonra bu şehirlerdeki çalışmaları dikkate almak gerekir.
    Ve TBMM’nin açılışı, Doğu’da, Batı’da değerli komutanların komutasında aralıksız iki yılı aşkın süren savaşlar… İşgal kuvvetlerinin bir bir topraklarımızdan çekilmesi, antlaşmalar… 22 Ağustos, 26 Ağustos, 30 Ağustos’ta kazanılan zaferler. 9 Eylül 1922’de İzmir’de son Yunan kalıntılarının denize dökülüşü…
    Milli Mücadelenin sona ermesi, nihayetinde 24 Temmuz 1923’te yapılan Lozan Barış Antlaşması ile her şey bitmiş değildir. Cumhuriyet’in ilanından sonra da yeni kurulan Türkiye’yi yine zor şartlar beklemektedir. Ama çağdaş bir lider olmanın gereğini taşıyan Gazi Mustafa Kemal bütün imkânsızlıklara rağmen Milli Mücadelede olduğu gibi yapacağı inkılâplarda da üstün dehasını göstermiştir. O, bütün hayatı boyunca ”ben” den sıyrılarak “Toplum, millet” olmayı bilmiştir.
    İşte bizim anlayamadığımız, büyük önderi bakın bir İngiliz devlet adamı Lord Kinross nasıl anlatıyor: “Atatürk’ü Mussolini ve Hitler gibi yöneticilerden ayıran nokta işte bu niteliktir. Onlar her yaptıklarında kendilerini düşünerek hareket ediyorlardı. Oysa Atatürk, kendisinden ötesini 20 – 30 yıl ilerisini görerek hareket edebilme başarısını göstermiştir.”
    Bana göre 20 – 30 yıl değil 100 yıl ötesini görebilmiş, Sovyetler Birliği’nin tıpkı Osmanlı gibi, tıpkı Avusturya – Macaristan gibi gün geldiğinde parçalanabileceğini sezinlemiştir.
    Dünyadaki bağımsızlık mücadelelerinin sürebileceğini söylerken Türk milletinin gelişmiş ülkeler düzeyine ulaşması için yurdun her köşesinde fabrikalar, demiryolları, limanlar, elektrik santralleri, çimento fabrikaları, demir çelik işletmeleri, uçak motor fabrikası, mensucat fabrikaları yazmakla sayfaları dolduracak yatırımların yapıldığı ve 1923 – 1950 arasında tüm bu yatırımlar gerçekleştirilirken tek kuruş bile borç alınmamıştır. Borç alınmadığı gibi Osmanlı’nın bıraktığı Düyun-u Umumiye borçları da ödenmiş, Osmanlı’da köylüden alınan aşar vergisi de kaldırılmıştır. 1929 – 1932 arası Dünya tarihinde şu ana kadar yaşanan en büyük kriz olan “ Dünya ekonomik bunalımı dönemidir.”
    Atatürk ve silah arkadaşlarının dünya tarihinde görülmemiş emperyalizme karşı verilen bağımsızlık mücadelesinin bir örneği dünyada yoktur. Biz bu bağımsızlık mücadelesinden ne anlayabildik? Ne dersler çıkarabildik? Atatürk’ün bir dahi olduğunu bütün dünya kabul etti, biz Türk milleti olarak kabul edemedik. Atatürk’ün kendi döneminde 15 yılda eğitimde, sanayi ve zirai kalkınma hamlesinde yaptıklarının dünyada bir örneği yoktur.
    Bu hamleler kültür ve sanat alanında da devam etmiş, millet olma, öze dönme bilincini Türk toplumuna vermek adına Türk Tarih Kurumu’nu, Türk Dil Kurumu’nu, Halkevlerini, Türk Ocakları’nı kurmuştur. Bu kurumlar Türk birliğini ve dirliğini yaşatmak için kurulmuştur. Yoksa içi boşaltılmış bir binada levhası bulunsun diye değil.
    Atatürk’ün emanet ettiği siyasi partisi Türk siyasi hayatına geçmişinde büyük hizmetler yaparak iz bırakmıştır. Yazımızın başlığında olduğu gibi Atatürk’ü anlamak, anlatabilmek cümlesinde bugün Atatürk’ün nasıl anlatıldığıdır. Koskoca mirasına sahip olup 6 ilkesini benimsediğini söyleyenler iki ilkesini içselleştirip diğer dört ilkeyi neden topluma anlatmıyorlar. Diğer ilkeleri de günün koşullarına göre değerlendirilip anlatılabilinirdi. Hâlbuki Atatürk’ü iyi okuyup anlasalardı bir toplumun varlık sebebinin millet ve milliyetçilik olduğunu bilmeleri gerekirdi.
    Atatürk’ün milliyetçilik anlayışı etkin bir şoven milliyetçilik değildir. Ziya Gökalp’in belirttiği hars (kültür) milliyetçiliğidir. O, son dönem Osmanlı aydınlarının ümmetçiliğine eğilmelerinin, milliyetçiliği dışlamalarının olumsuz sonuçlarını görmüştür. O’nun milliyetçiliği din ve ırk ayrımı gözetmeksizin milletin tanımını dil, kültür ve siyasi birliktelik değerlerine dayandıran milliyetperverliktir.
    Onun hâlâ anlaşılmak istenmeyen çalışmalarının başında 3 Mart 1924 tarihinde 429 Sayılı Kanun’la Başvekâlete bağlı (Başbakanlık) Diyanet İşleri Reisliği, bugünkü adıyla Diyanet İşleri Başkanlığını bizzat kurdurması gelir. Böylelikle din hizmetlerinin siyasetin dışında ve üstünde tutulduğunu göstermiştir. Bu önemli çalışma O’nun dine karşı zayıf olduğunu savunanlara en güzel cevaptır.
    Beni çok duygulandıran Nazım Hikmet’in Kuvayı Milliye Şiirinden seçtiğim 26 Ağustos gecesini anlatan şu dizelerini aktarmadan geçemeyeceğim.
    “…
    Sarışın bir kurda benziyordu.
    Ve mavi gözleri çakmak çakmaktı.
    Yürüdü uçurumun başına kadar,
    Eğildi durdu.
    Bıraksalar ince uzun bacakları üstünde yaylanarak
    Ve karanlıkta akan bir yıldız gibi kayarak
    Kocatepe’den Afyon ovasına atlayacaktı.
    Yüzbaşı sordu: Saat kaç?
    Beş. Yarım saat sonra demek…
    Alacakaranlıkta, bir çınar dibinde,
    Beygirin yanında duran
    Sarkık, siyah bıyıklı süvari
    Kısa çizmeleriyle atladı atına.
    Nurettin Eşfak baktı saatine
    Beş otuz..
    Ve başladı topçu ateşiyle
    Ve fecirle birlikte Büyük Taarruz…”

    Ve son sözlerimizi bir Norveç atasözü ve Gazi Mustafa Kemal’in, her zaman mensubu olmaktan gurur duyduğumuz milletimizle ilgili bir vecizesiyle tamamlayalım:
    “Çaresiz kaldığında ATATÜRK gibi düşün” Biz de öyle düşüneceğiz.
    “Ne Mutlu Türk’üm Diyene” Biz de öyle hissedeceğiz.

  • M.Nihat MALKOÇ.”Kan kırmızı al bayrak”

  • Elməddin VƏLİYEV.”Yalnız Sənə yazdım eşq məktubumu!”

    13925070_1803201926562797_6078987066876541785_n

    Yalnız Sənə yazdım eşq məktubumu
    Çünki başqasına baxa bilmədim
    Qələm əllərimdə illər uzunu
    Səndən başqasına yaza bilmədim

    Yalnız Sənə yazdım eşq məktubumu
    Sevgimi saxlayıb gizlədəmmədim
    Həm əvvəli yazdın həm də sonunu
    Qədərdən kənara çıxa bilmədim

    Yalnız Sənə yazdım eşq məktubumu
    Kərəm tək əsliyə yana bilmədim
    İllərlə sakitcə büküb boynumu
    Kimsə hüzurunda dura bilmədim

    Yalnız Sənə yazdım eşq məktubumu
    Roman qəhrəmanı ola bilmədim
    Fərhadtək çırmayıb əlim qolumu
    Şirinçün dağları yara bilmədim

    Yalnız Sənə yazdım eşq məktubumu
    Mülkündə ortağı görə bilmədim
    Məcnuntək qaçaraq səhranı qumu
    Leyliyçün divanə ola bilmədim

    Yalnız Sənə yazdım eşq məktubumu
    Sənsiz bircə an da qala bimədim
    Sevmədim şan şöhrət,qızıl,pulunu
    Dünyanın zövqünü ala bilmədim

    Yalnız Sənə yazdım eşq məktubumu
    Etibarlı bir dost tapa bilmədim
    Bircə səndə tapdım güvən duyğumu
    onunçün mən Səndən qopa bilmədim

    Yalnız Sənə yazdım eşq məktubumu
    Şeytanın yanında dura bilmədim
    Səninçün seçirəm cənnət yurdunu
    Rəhmətindən uzaq ola bilmədim

    Yalnız Sənə yazdım eşq məktubumu
    Qəlbim sənə aid məndə bilmədim
    Bürümüş durumda bütün ruhumu
    Sevgin məhəbbətin yox deyəmmədim

    Yalnız Sənə yazdım eşq məktubumu
    Başlanğıc da Allah sonu da Allah
    Sevgiylə yoğurdun qul vücudunu
    Sevdirən də Allah sevən də Allah.

  • Polad SABİRLİ.Yeni şeirlər

    Polad Sabirli

    Axtarır

    Simasını itirənlər,
    Üz qoymayıb, üz axtarır.
    Ömrə dərd-qəm gətirənlər,
    Onda bunda düz axtarır.

    Meydən cana gəlir, canı,
    Beləsində həya hanı?
    Nə dini var, nə imanı,
    Beşcə arşın bez axtarır.

    Hər işində etibarsız,
    Əli əyri, qəlbi barsız,
    Üzə gülür arsız-arsız,
    Kül içində köz axtarır.

    Ürək, tab et, döz bu dərdə,
    Aralıqdan qalxdı pərdə,
    Həm xeyirdə, həm də şərdə,
    Astarı yox, üz axtarır.

    Hər çiçəkdə, güldə Polad,
    Hər ağızda, dildə Polad,
    Sevə-sevə eldə Polad,
    İnci gəzir, söz axtarır.

    9.06.2015.

    Həqiqəti deyən az olur

    Əlim gətirirdi, qazancım vardı,
    Çox idi dövrəmdə dostum, tanışım,
    Elə ki, kasıblıq tutdu yaxamdan,
    Bir-bir dağıldılar, tək qaldı başım.

    Çox vaxt dil çıxardıb, yalvaran adam,
    Adamı diliylə sancır ilantək.
    Hər işə gizlində pəl vuran adam,
    Gül kimi görünür, batır tikantək.

    Dost kimi gözümə görünən yaltaq,
    Mən dara düşəndə, gözümdən itdi.
    Gözdən pərdə asan “qəhrəman” qorxaq,
    Qəfil yoxa çıxdı biryolluq getdi.

    Mən onun yolunda yanıb kül oldum,
    Halıma yalandan yanmağı varmış.
    Mən onu dərindən dartan əl oldum,
    Xoş günə çıxanda, danmağı varmış.

    Yaman güvənirdim əhdə, ilqara,
    Özümü öz zənnim aldatdı mənim,
    Gülə-gülə vurdu qəlbimə yara,
    Dondurdu qanımı qaraltdı mənim.

    Yaltağın biri də, arada gəzdi,
    Gördü ki, dardayam, çıxdı aradan,
    Güclüyə yalmandı gücsüzü əzdi,
    Heyif ki, gec seçdim ağı qaradan.

    Dostluğun körpüsü halal bir loxma,
    Bu halal loxmadan, yeyən az olur.
    Polad, haqqa sığın, çətindən qorxma,
    Bil ki, həqiqəti deyən az olur.

    22.10.2016.

  • Şəhid atasından minnətdarlıq məktubu

    Son bir ildə Sumqayıt şəhərində həyata keçirilən abadlıq və quruculuq işləri bütün sumqayıtlılar kimi bir şəhid atası olaraq mənim də ürəyimdən xəbər verir. Sumqayıtda həyata keçirilən layihələr möhtərəm Prezidentimiz İlham Əliyevin həyata keçirdiyi uğurlu kadr siyasətinin bəhrəsidir. Sumqayıtda hamının tanıdığı və hörmət bəslədiyi, hörmətli Zakir müəllim Fərəcovun şəhər icra hakimiyyətinin başçısı təyin olunması, demək olar ki, hər bir sumqayıtlının sevincinə səbəb oldu.
    Möhtərəm Prezidentimizin diqqət və qayğısı, İcra Hakimiyyətinin rəhbərliyi altında Sumqayıtda görülən bu qədər işi bir ilin çərçivəsinə sığışdırmaq, az qalır ki, inanılmaz görünsün. Ulu öndərin adını daşıyan Parkın yenidən qurulması, yeni və möhtəşəm Heydər Əliyev Mərkəzinin tikilməsi, Musiqi və Şahmat məktəblərinin inşası, Sumqayıtın giriş yolu sayılan Sülh küçəsinin genişləndirilməsi və yenidən qurulması, binaların dam örtüklərinin dəyişdirilməsi, liftlərin yenilənməsi və digər işlər son bir ilin bizə bəxş etdiyi yeniliklərdir.
    Həyata keçirilən ən böyük layihə isə Sumqayıt Dənizkənarı bulvarının yaradılmasıdır. Bu layihə Sumqayıt şəhər statusu alandan bəri şəhər sakinlərinin ən böyük arzusu olmuşdur ki, bu arzu da hörmətli Zakir müəllim Fərəcov tərəfindən gerçəkləşdirilmişdir.
    Bu müddət ərzində məktəblərin, uşaq bağcalarının və səhiyyə ocaqlarının da əsaslı təmiri davamlı olaraq həyata keçirilmişdir ki, belə müəssisələrdən biri də Sumqayıt şəhər 1 saylı doğum evidir. Bildiyimiz kimi, bu tibb ocağına son dovrlərə kimi sumqayıtlıların münasibəti birmənalı olmamışdır. Bütün bunlar nəzərə alınaraq Sumqayıt şəhər 1 saylı doğum evi həm əsaslı şəkildə təmir edilmiş, həm də Səhiyyə naziri Oqtay Şirəliyevin əmri ilə yeni baş həkim təyinatı olmuşdur. Təmirdən sonra tibb müəssisəsinə gələn şəhər icra hakimiyyətinin başçısı əsaslı təmirin nəticələri ilə tanış olmuş, tibb personalı ilə görüşərək, onların istək və arzularını dinləmiş, insanların sağlamlığı keşiyində nümunəvi şəkildə dayanmağın başlıca amil olduğunu vurğulayaraq, öz tövsiyələrini vermişdir.
    Bir məsələni də qeyd edim ki, bu tibb ocağında 350-dən artıq tibb personalı çalışır və müəssisəyə Təranə xanım Rəcəbli rəhbərlik edir. Rəhbərlikdə kadr dəyişikliyindən sonra 1 saylı Doğum evi işini günün tələbləri səviyyəsində qurmağa çalışır və insanlara nümunəvi xidməti özünün başlıca vəzifəsi hesab edir. Öz işinin bilicisi olan baş həkim Təranə xanım Rəcəbli bundan öncə Real klinikasında baş həkim vəzifəsində çalışmış, sonra isə Respublika Perinatal Mərkəzdə baş həkimin müavini vəzifəsini icra etmişdir. 1 saylı Doğum evinin baş həkimi işlədiyi 6 ay ərzində şəhərin ictimai həyatında yaxından və fəal iştirak edən Təranə xanım kollektiv arasında da sağlam mühit yarada bilmişdir. Burada çalışan həkim və tibb bacılarının da dediyindən belə məlum olur ki, Təranə xanım işinə qarşı çox ciddi və məsuliyyətlidir, tələbkardır, səliqə-səhmanı sevəndir, həmçinin kollektivin üzvlərinə qarşı çox diqqətli və mehribandır. Bu doğum evində çalışanlar arasında şəhid ailəsinin üzvü, şəhid bacısı, şəhid həyat yoldaşı olanlar da yetərincədir. Təranə xanım bu qəbildən olan insanlara, eyni zamanda aztəminatlı ailələrin üzvlərinə diqqətlə yanaşır, onları mütəmadi olaraq dinləməklə problemlərini həll etməyə çalışır. Uğurlu və səmərəli fəaliyyəti nəzərə alınaraq Təranə xanım bu yaxınlarda şəhərin baş neonatoloqu təyin olunmuşdur.
    Təranə xanımı bu təyinat münasibətilə təbrik edir, şəhid ailələrinin üzvlərinə göstərdiyi diqqət və qayğıya görə bütün şəhid ailələri adından ona dərin minnətdarlığımı bildirirəm.

    Hörmətlə,

    Müslüm Abbasov
    (şəhid Elman Abbasovun atası),
    Sumqayıt şəhəri, 12-ci mkr, ev 30, mən 45

  • Kənan AYDINOĞLU.”Pəncərə də qırıqdı, bu otaqda, İlahi!”

    Photo Kenan

    Üşüyərmi görəsən,
    De, qonaq da, İlahi?!
    Pəncərə də qırıqdı,
    Bu otaqda, İlahi!

    Yurdun torpaq, daşı var,
    Aqil ilə naşı var.
    Həsrətin göz yaşı var.
    Bu yarpaqda, İlahi!

    Dağlar çənə bürünür,
    Dünya gözəl görünür.
    Xatirələr sürünür,
    Bu ocaqda, İlahi!

    Böyük Türkün əslidir,
    Koroğlunun nəslidir.
    Ömrün bahar fəslidir,
    O Qazaxda, İlahi!

    Çətinə sinə gərdim,
    Şeir aparıb, gəldim.
    Haray qoparıb, gəldim,
    Mən uzaqda, İlahi!

    Ay doğur, günəş batır,
    Ömür otuza çatır.
    Babək, Koroğlu yatır,
    Bu torpaqda, İlahi!

    Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin
    Mətbuat xidmətinin rəhbəri,
    Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü.
    Bakı şəhəri.2-3 noyabr 2016-cı il.

  • Kənan AYDINOĞLU.”Geniş və zəngin yaradıcılıq yolu keçən şair-dramaturq Süleyman Rüstəm”

    Photo Kenan

    Ən yeni dövr Azərbaycan ədəbiyyatının birinci mərhələsində (1918-1950) yaşayıb, bədii yaradıcılıq fəaliyyəti ilə məşğul olan gənc şairlərdən biri Süleyman Rüstəm idi.Erkən yaşlarından yaradıcılığa başalayan və qısa zaman kəsiyində öz yaradıcılıq münifestini elan edən istedadlı şair Süleyman Rüstəm sovet hakimiyyətinin öncədən müəyyən etdiyi siyasətin tələblərinə uyğun olaraq, yaradıcılıq fəaliyyətini uğurla davam etdirmişdir.
    “Partbiletim sol cibimdə, ürəyimin başındadı” misrası sovet şairin ən məşhur deyimlərindən biri kimi diqqəti cəlb edir.Geniş və zəngin yaradıcılıq yolu keçən şair-dramaturq Süleyman Rüstəm istər xalq şeiri, istərsə də klassik üslubda bədii yaradıcılıq nümunələri ərsəyə gətirməyə müəssər olmuşdu.Həmyaşıdları kimi, o da Azərbaycan Yazıçılar İttifaqına üzv qəbul olunmuş, Əməkdar incəsənət xadimi, Xalq şairi, SSRİ dövlət mükafatına layiq görülmüşdür.
    XX əsrin 70-ci illərindən etibarən, yaradıcılığında daha çox klassik üslunbda yazdığı şeirlərə, xüsusilə də qəzəllərə təsadüf olunur.Mövzu-ideya, forma-məzmun sənətkarlığı baxıımından yüksək sənətkarlıq nümunələri sayılmağa layiq olan həmin nümunələr qısa zaman ərzində muğam ifaçılarının repertuarında özünə yer tapdı.Şeirlərinin bir qisminə isə bəstəkarlar tərəfindən mahnılar bəstələndi.Dillər əzbərinə çevrilən həmin nəğmələr sonradan karifey sənətkarlarımızın da ifasında mədəniyyət və incəsənətimizin inkişafında özünəməxsus mərhələ kimi xarakterizə olundu.
    Hələ keçən əsrin əvvələrində Azərbaycan ədəbiyyatının mühüm məsələlərindən biri hesab olunan şimal-cənub həsrəti digər həmyaşıdları, xüsusilə Məhəmmədhüseyn Şəhriyar və Bulud Qaraçorlu Səhənd kimi, şair Süleyman Rüstəmin də zəngin yaradıcılığından yan keçməmişdi.O taylı, bu taylı Azərbaycan həsrəti ilə yaşayan sevimli şairimiz bu ağrıya, bu acıya dözə bilməmiş, qəlbinin dərinliyindəki ən saf və səmimi duyğuları nəzmə çəkməyə müəssər olmuşdu.Bu baxımdan “Təbrizim”, “Təbrizli Analar” şeirləri xüsusilə seçilir:

    Mən təbrizli analara bələdəm,
    Fəxrimdir bu əziz, qoçaq analar.
    Körpəsinin beşiyinin başında,
    Sübhə qədər qalar oyaq analar.

    Gənclik illərindən etibarən, xalqın adət-ənənəsini dərindən öyrənməyə başlaması, daha çox xalq şeirinə meyl göstərməsi, böyüyüb, boya-başa çatdığı və vurğunu olduğu doğma yurdumuz Azərbaycan təbiətinin gözəlliklərini vəsf etməkdən doymaması deyilənlərə əyani sübutdur.“Gəlsin” rədifli şeirini misal göstərmək olar:

    Vətənimin seyrinə çağırıram elləri,
    Sərvət görmək istəyən Azərbaycana gəlsin!

    Xalq şairi Süleyman Rüstəmin geniş və zəngin yaradıcılıq fəaliyyəti SSR Rəhbərliyinin daim diqqətində olmuş, nəticədə Sovet ədəbiyyatının inkişafındakı xidmətlərə görə müxtəlif fəxri adlara layiq görülmüşdü.Anadan olmasının 100 və 110 illik yubleyləri dövlətimizin başçısı Prezident cənab İlham Əliyevin sərəncamına uyğun olaraq, republikanın müxtəlif rayon və şəhərlərində dövlət səviyyəsində qeyd olunmuşdu, əsərləri kütləvi tirajla işıq üzü görmüşdü.Nəfis tərtibatla işıq üzü görən həmin kitablar respublikanın orta və ali təhsil müəssələrinin kitabxanalarına hədiyyə edilmişdi.
    Keşməkeşli ömrün ən çətin günlərində belə, mənsub olduğu xalqın yanında olmağı bacaran istedadlı qələm sahibi Xalq şairi Süleyman Rüstəmin Fəxri Xiyabanda dəfn olunması xalqın şair oğluna bəslədiyi sevgi ehtiramın təcəssümü kimi qəbul olunmalıdır.

    Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin
    Mətbuat xidmətinin rəhbəri,
    Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü
    Bakı şəhəri.3 noyabr 2016-cı il.

  • Təvəkkül GORUSLU.”Qalaq”

    tm

    Gözlər baxır həsrət ilə,
    Yolun üstdən “yollar çəkir”.
    Baxışların şəfqət ilə,
    İzlərimə çiçək əkir!

    O baxışın, o , gözlərin,
    Aşiqi mən, vurğunu mən.
    Cana məlhəm bal sözlərin,
    Qəlbdə vurur sən gedəndən!

    Xəyalımda çiçəkləri,
    Baxışımla dərim gərək.
    Bircə- bircə ləçəkləri,
    Könlümüzə sərim gərək!

    Çiçək ətri gəlsin gərək,
    Ruhumuzdan, qəlbimizdən.
    Duyğulardan çələng hörək,
    Dəstə tutaq eşqimizdən!

    Bu sevginin ətiriylə,
    Nəfəs verək, nəfəs alaq.
    Xəyalların çətiriylə,
    Daldalanaq, birgə qalaq!

    24.10. 2016

  • Təvəkkül GORUSLU.”Gəl”

    tm

    Gözəllər içində sən birincisən,
    Ömrümün bəzəyi, sən bir incisən,
    Günəşim qaralar məndən incisən,
    Könlümə mərhəm ol, sevdiyim ol, gəl!

    Gövhərsən, yaqutsan, ya almazmısan,
    Aşiqi yanına qiz almazmısan,
    Alıb eşq bağına tez salmazmısan,
    Könlümə mərhəm ol, sevdiyim ol, gəl!

    İndi mən saydıqca daşı- qaşları,
    Qaldırıb endirmə kaman qaşları,
    Yoxsa boyayaram bəytaz saçları(((
    Könlümə mərhəm ol, sevdiyim ol, gəl!

    Sən mənim çiçəyim, şəbingülümsən,
    Eşqim səndə ada, lazur gölümsən,
    Küləyəm, dağımsan, orman , çölümsən,
    Könlümə mərhəm ol, sevdiyim ol, gəl!

    25.10.2016

  • Müzəffər MƏZAHİM.”İntiqam məqamıdır”

    mm

    Ruhumuza çəkilən yanar dağdır Xocalı,
    Qisas yaddaşımıza bir mayaqdır Xocalı.
    İllərdir haray çəkir əsir qalmış o ellər,
    Yadlaşır doğma diyar dəyişdikcə nəsillər.
    Bu yurdun dağlarında, düzlərində dolaşan,
    Bir ac yalquzaq kimi uğuldayan, ulaşan,
    Sərgərdan küləklərə qarışıb haray səsi,
    Zülümlə qətl edilən körpələrin naləsi.
    Günahsız qadınların, qocaların fəryadı,
    Uyuyan vicdanları diksindirir, oyadır.
    Öc almağa çağırar bu susmaz səslər bizi,
    Dinclik, rahatlıq verməz , döyüşə səslər bizi.
    Yağmalayıb yurdumu erməni qatilləri,
    Millətimin qanına batıb murdar əlləri.
    İntiqam məqamıdır, ey yurdun igidləri,
    Bu cənnət yurdumuzdan qovaq sülək itləri.
    Şəhidlərin ruhuna məlhəm qisasımızdır,
    Ağlayıb sızıldamaq əbədi yasımızdır.
    Yolumuzu gözləyir Şuşa, Laçın, Xocalı,
    Bizim əlimizdədir Qarabağın açarı.
    Nicat gözləyən yurda qeyrətimizdir əlac,
    Nə kimsədən kömək um, nə də kimsəyə əl aç.

  • Müzəffər MƏZAHİM.”Atlan igidim”

    mm

    Atlan igidim, dada yetiş, Allaha and iç,
    Qeyrətlə, inamla yola düş, bir daha and iç,
    Bu yurdur bizə dünyada candan baha, and iç,
    And iç, bilirəm mərd igidim dada yetəndir,
    Namus da, əmanət də bu torpaqdır, Vətəndir.

    Yoxdursa onu qoruyan əsgər, Vətən ağlar,
    Birləşməsə yumruq kimi ərlər, Vətən ağlar,
    Boş qalsa bu dar gündə də səngər, Vətən ağlar,
    Ağlar, o kömək görməsə bil, ərliyimizdən,
    Gəl, atəşə dönsün gücümüz birliyimizdən.

    “Haqqdan ucalan bayrağımız bir daha enməz”,
    Heç kəs bu müqəddəs, ulu yoldan geri dönməz,
    Yoxdursa ürək atəşimiz torpaq isinməz,
    Dağlar kül olar hər yağı düşmən od aparsa,
    Versək bir ovuc torpağımızdan yad aparsa.

    Qan-qan deyənin qan iyi var hər kələyində,
    Acgöz qaraçı nəfsi yatıb hər diləyində,
    Son fitnəsi də keçmədi sərraf ələyindən,
    Heç heyvan özü bir belə haqqı daşa qaxmaz,
    Hər yersizə yer versə də xalqım başa qaxmaz.

    Birlikdədir güc, səngərimiz hər qala, hər bənd,
    Versin Bakı, Təbriz əl-ələ, bir də ki, Dərbənd,
    Dönsün öz ulu keçmişinə Borçalı, Xankənd,
    Min köhlənini Urmiyadan Göycəyəcən çap,
    Xalqın, Vətənin dərdinə mərdanə nicat tap.

    Hər yandan açıb üstümüzə ağzını böhtan,
    Fır-fır dolanır ortada bir sərsəri şeytan,
    Meydan açalım, fitnəkara süngülü meydan,
    Atlan, yola düş, xalqımızın hərbi bilinsin,
    Qaldır igidim yumruğunu, zərbi bilinsin.

  • Kənan AYDINOĞLU.”Öndərdən misal çəkirsən”

    Photo Kenan

    Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin
    Mətbuat xidmətinin rəhbəri,
    Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü

    Böyük fəxr hissi ilə Ümummilli lider Heydər Əliyevdən
    sitatlar gətirən Əziz qardaşım Ülvi Qarayevə

    Ömrün çətin günlərini,
    Yaşamışam mən də, qardaş!
    Öndərin hər kəlməsini,
    Unutma gəl, sən də, qardaş!

    Araya düşdükcə yenə,
    Yurdun, elin toy-düyünü.
    Kitab kimi varaqlanır,
    Ömrümüzün hər bir günü.

    Müəmmalar ilin denən,
    Görək hansı ayındadı?!
    Qədim tarix, zəngin sərvət,-
    Yurdumuzun payındadı.

    Şeirlərim keşik çəksin,
    Məndən sonra izim üçün.
    Bu torpağın hər qarışı,
    Yaradılıb bizim üçün.

    Hər insanın bu dünyada,
    Doğması da, yadı da var.
    Hikmət dolu Haqq “Quran”da,
    Ana yurdun adı da var.

    MaşAllah! Heç yorulmadın,
    Pis əməldən əl çəkirsən
    Hər məqamda, hər saatada,
    Öndərdən misal çəkirsən.

    Bakı şəhəri.2 noyabr 2016-cı il.

  • Bütöv Azərbaycanın ünlü şairi Ustad şair Məhəmmədhüsyen Şəhriyarın oğlu Hadi ŞƏHRİYARın bir qism ziyalılar, ədəbiyyat nümayəndələri və gənc yazarlarla görüşü baş tutmuşdu

    Oktyabrın ayının 31-i saat 11:00-da Yunis Əmrə İnstitutu Bakı Türk Mədəniyyət Mərkəzində bir qrup gənc yazarın təşkilatçılığı ilə bütöv Azərbaycanın ünlü şairi Ustad şair Məhəmmədhüsyen Şəhriyarın oğlu Hadi ŞƏHRİYARın bir qism ziyalılar, ədəbiyyat nümayəndələri və gənc yazarlarla görüşü baş tutmuşdur. Tədbiri giriş sözü ilə açan gənc şair Emil Rasimoğlu hər kəsi salamladıqdan sonra Məhəmmədhüseyn Şəhriyarın keçməkeşli və çoxşaxəli həyat və yaradıcılığından söz açmış, nitq söyləmişdir.
    Sonra Mərkəzin əməkdaşı Əli İhsan Çevik, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Güney Azərbaycan şöbəsinin müdiri şair Sayman Aruz, Ustad Şəhriyarın oğlu Hadi Şəhriyar, Təbrizli tənqidçi Məhəmməd Rəhmanifər, Urmiyalı şairə Sümayə Əsədi, şair Fərqanə Mehdiyeva, ədəbiyyatşünas-tənqidçi İradə Əlili, şair Nəriman Zeynalzadə, gənc yazar İntiqam Yaşar, “Buta fm Radio və Televiziya” MMC-nin baş redaktoru, gənc yazar Şahanə Müşfiq və başqaları çıxış edərək ölməz Şair Məhəmmədhüseyn Şəhriyarın həyat və yaradıcılığı, onun Güneyli, Cənublu Azərbaycan ədəbiyyatındakı yeri və rolu haqqında geniş fikirlər sərgiləmişlər. Gənc aşıq Dərya Cəbrayıllının ifası tədbirə ayrı maraq qatmışdır.Görüşün sonunda xatirə şəkilləri çəkilib.
    Onu da xatırladaq ki, ustad şairin oğlu Hadi Şəhriyar artıq 5 gündür paytaxtımızda qonaqdır.

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti

  • Sumqayıt şəhər Mədəniyyət və Turizm idarəsi silsilə tədbirlərə imza atıb

    Sumqayıt şəhər Mədəniyyət və Turizm idarəsinin mətbuat xidmətindən Ədəbiyyat-Az.Com bildiriblər ki, Sumqayıtda uşaqların asudə vaxtının təşkili, mədəniyyət və incəsənət sahəsinə olan maraqlarının artırılması məqsədilə silsilə tədbirlər keçirilib.
    N.Nərimanov adına mədəniyyət mərkəzində “Müasir Qafqaz Rəqsi” və “Dəcəllər” rəqs qruplarının birgə konserti bu qəbildən olan tədbirlərdəndir. Xareoqraflar Fərhad Dadaşov və Elnarə Xəlilova tərəfindən hazırlanmış konsert proqramında rəqs qruplarının ifasında milli rəqslərimizlə yanaşı qafqaz xalqlarının, eləcə də hind və özbək xalqlarının rəqsləri tamaşaçılar tərəfindən alqışlarla qarşılanıb. Konsertdə həmçinin vətənpərvərlik mövzusunda illüziya nömrələri, o cümlədən, slink shou böyük marağa səbəb olub.
    Daha bir tədbir isə S.Vurğun adına Mərkəzi Kitabxananın uşaq şöbəsində baş tutub.
    Belə ki, uşaqların mütaliə maraqlarının artırılması və kitabxanalara cəlb olunması məqsədilə tədbir keçirilib. Uşaqlar “Payız mozaikası” mövzusunda rəngli kağızlardan istifadə etməklə öz əl qabiliyyətlərini, istedad və bacarıqlarını nümayiş etdiriblər. Valideynlərə tədbirin keçirilməsində sərbəst imkanlar yaradan kitabxana kollektivinə sonda təşəkkür edilib və belə tədbirlərin davamlı olması arzulanıb.
    Xatırladaq ki, artıq uşaq şöbəsində “Bizim rənglər dünyamız” adlı guşə yaradılıb və burada oxucuların əl işlərinin nümayişinə başlanılıb.

    Sumqayıt şəhər Mədəniyyət və Turizm idarəsinin mətbuat xidməti

  • Elməddin VƏLİYEV.”Dünya”

    13925070_1803201926562797_6078987066876541785_n

    Kiminə çox rahat gediləcək yol
    Kiminə keçilməz qaladır dünya
    Birinə ruzidən bərəkətdən bol
    Birinə aclıqdan çaladı dünya

    Solunda birinə məzar olanda
    Sağında toy edən haydadı dünya
    Bir üzü qaranlıq zülmət qalanda
    Bir üzü günəşli aynadı dünya

    Kimini yaddaşa möhkəm həkk edib
    Kimi unutduran havadı dünya
    Neçə firovunlar burda məhv edib
    Sultan Süleymana qalmadı dünya

    Kiminə mehriban qayğıkeş bir dost
    Kimisinə çox sərt qabadı dünya
    Kimə qorunacaq güvənli bir post
    Kimə arxa dönən yabadı dünya

    Bəzi zamanlarda sözünə bütün
    Bəzənsə sözünü satandı dünya
    Bəzən güvənilir möhkəm bir sütun
    Bəzən də aranı qatandı dünya

    Hərdən sel su tufan boran çən duman
    Hərdən sakitləşən şıltaqdı düya
    Hərdən inandırır adamı yaman
    Əslində iki üz yaltaqdı dünya

    Söz ilə aldadıb üzünə gülüb
    Güya ki, arxanda durandı dünya
    Hərləyib fırlayıb toruna salıb
    Xəyanətlə zərbə vurandı dünya

    Özü də seyr edir seyrəngahında
    Qədərin içində yol alıb dünya
    Son mənzil görsənir qibləgahında
    Qiyamət gününə az qalıb, dünya!
    Qiyamət gününə az qalıb, dünya!

  • Yalçın Yücel Hocamızın doğum gününü kutluyoruz!

    175054_178868168822977_4360000_o

    SÖYLEYECEKLERİM VAR
    Çocuklar
    Hele bir toplanın yanıma şöyle
    Söyleyeceklerim var
    Dinleyin bir, konuşmadan
    Kocadım biliyorsunuz
    Karlı tepelere dönen saçlarıma
    Pantolon gibi kırışmış şu yüze
    Beni artık taşımak istemeyen ayaklarıma, sözüm geçmiyor
    İnsanız
    Çok değil, hemen şuracıkta ölüm bekleşir durur
    Kucaklar sonunda
    Hepimizi de bir mezar
    Yolda giderken
    Ya da beklerken birilerini
    Düşmeyeceğiniz belli midir ki?
    Nerede, ne zaman?
    Ve düştüğünüzde kalkamayacağınız
    Öylece kapanır işte sayfanız
    Bir el bile sallayamazsınız sevdiklerinize
    Sizinle birlikte gider, söylemek istediğiniz birkaç sözcük de
    Hele bir gelin şu yanıma
    İyice bakayım şöyle size
    Diyeceklerim, hepsini koymak istiyorum önünüze
    Sonra duyamazsınız belki de
    Şimdiden yaşarmasın, silin hele o gözyaşlarını
    Silin hele, daha henüz buradayım
    İsterim ki, hiç üzüntü duymasın yüreğiniz
    Hep güle oynaya taşısın sizi
    O gün gelecek elbet, o bir gün
    Değişmez bir sonuçtur bu, yaratan ister yarattığını yanına
    Hepimiz için de aynıdır bu
    Yan yana yatacağız, şu bastığımız toprakta

    (Döş Cebim adlı yapıtından)

    UNUTTUĞUM SEN MİYDİN

    Unuttum yüzünü çoktan
    Sanırım oturmuştuk karşılıklı
    Kumral mıydı, kısa mıydı saçları?
    Yıllar neler götürmüş benden böyle
    Oysa, kaç kez karşı karşıya geldi bu gözler
    Elleri ellerim gibiydi
    Anımsıyorum biraz; çekingendi de
    Oracıktan bakıyordu yine aynı
    Kaçık sevgiler taşıdığımız o köşeden
    Unutmuş olsam gerek çoğunu
    Yıllar neler götürmüş benden böyle
    Var mıydı günlerimde zamanı benimle paylaşan?
    Bir çiçek gibiydi belki de yaşamımı konuşturan
    Gözleri yeşil miydi, yoksa ela mı?
    Yorgunum şu an, ondandır belki de unuttuğum
    Ama bir şey var ki, yer almış yüreğimde işte
    Yazmışım defterimin birkaç sayfasına
    İsminin hemen altında şiirlerimle

    * * *

    Çocukluğum büyüdü döş cebimde
    Yıllar ne de tez geçti böyle
    Anılar kaldı tek tük
    Yırtık ceplerimden düşmediyse
    Şimdi düşünüyorum
    Kurgusu tükenmek üzere olan saatler gibi
    Nice yoksul kaldırımlar, yürüyen yorgun ayaklarım
    Ve nasırlaşmış acılarıyla yaşamım
    Çocukluğum büyüdü, şu küçük döş cebimde
    Umutlarım ne kadar da çoktular o zaman
    Hepsi de sıcak bir ekmek gibi güzeldiler
    Koparamadım bir parça olsa da
    Çocukluğum, dürüp büküp döş cebimde sakladığım
    Bir ıtır kokusuyla çıkıyorlar yerlerinden şimdi
    Hangisini karşılasam, ne desem ki
    Kapım açık ardına kadar
    Orada büyüdü diyorum çocukluğum
    Şu boynu bükük döş cebimde işte
    Ne zaman üşüse, üşüse parmaklarım
    Bir arayıştır başlıyor, bir koşuşturma.

  • Əlirza Həsrəti doğum günü münasibətilə təbrik edirik! (1 Noyabr 1963-cü il)

    ehe

    SƏNİ YARALI SEVDİM

    Gözdən, könüldən uzaq
    Düşüb aralı, sevdim.
    Oxlanıb kirpiyinlə,
    Səni yaralı sevdim.

    Lalələr qan içində,
    Ha alış, yan içində.
    Dağda duman içində
    İtən maralı sevdim.

    Heykəl qurub xəzəldən,
    Eşq umdum hər gözəldən.
    Bu dünyanı əzəldən
    Ağlı-qaralı sevdim.

    GÖRƏK KİM GÖZƏL AYRILIR

    Gün keçdi dağın dalına,
    Dağ sevindi bu halına.
    Gəl ayrılıq vağzalına,
    Görək kim gözəl ayrılır?!

    Çiçəklədi tökdüyün qan,
    Ruha tamarzıdır bu can.
    Nəğmə öpür dodağımdan,
    Könlümdən qəzəl ayrılır.

    Sil ömrün-günün pasını,
    Saxlayaq sevda yasını.
    Payız açıb yaxasını.
    Budaqdan xəzəl ayrılır.

    DÜNYANIN DÜZƏLMƏK
    TƏHLÜKƏSİ VAR

    Şimşək işığına düşdü gözlərim,
    Buludlar dərdimə məlhəm aradı.
    Sabahı ürəklə qarşılamağa,-
    Ümidim sevdiyim adamlaradı.

    Kölgəm də haçandır düşüb dalımca,
    İstidən çəkinmir, soyuqdan qaçmır.
    Yaxşı ki, dilənmir kölgəm adamtək,
    Yaxşı ki, heç kimə əlini açmır.

    Gəlmir xoşunuza divanəliyim,
    Ruhumu çarmıxa çəkən adamlar!
    Atın özünüzü Yer kürəsindən,-
    Dünyanın düzəlmək təhlükəsi var!.

    KÖNÜL HEYRAN OLUB UCALIQLARA

    Quşlar dimdiyini şehə batırıb,
    İbadət eləyir yarpağın üstə.
    Torpağın altından çıxan nə varsa.
    Tapır qiymətini torpağın üstə.

    Hər dağ bir təpənin əlindən tutub,
    Könül heyran olub ucalıqlara.
    Sən də ayağını Yerə möhkəm bas,
    Özünə dağlar tək ucalıq ara.

    Vətən torpağına bərəkət verir,
    Bu zəhmət çiçəyi alın tərimiz.
    Hər doğan Günəşin şəfəqlərində.-
    Gülüb aynalanır ümidlərimiz.

  • Rahilə DÖVRAN.”Öyrətməyəydin”

    rahileanam

    Şairə-jurnalist-publisist
    Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü,
    “Qızıl qələm” media mükafatı laureatı,

    Çox gəncdim, naşıydım, həm də cavandım,
    Həyat görməmişdim, həm də əvvamdım.
    Bilmirdim hayan üz, hayan uvandım,
    Hardan peyda olub gözümə dəydin?
    Kaş məni özünə öyrətməyəydin.

    Bilmədim vallahi,bu necə işdi,
    Səni görcək ayım, günüm dəyişdi.
    Bilmədim baharmı, yoxsa ki qışdı,
    O vaxt öz yolunla çıxıb gedəydin,
    Kaş məni özünə öyrətməyəydin.

    Onda həm göyçəkdin, həm də ki, mətin,
    Məni yoldan etdi boyun, qamətin.
    Belə lütf önündə dayanmaq çətin,
    Bağçamın gül açmış budağın əydin,
    Kaş məni özünə öyrətməyəydin.

    Eşq yox ki, həyatda dərdsiz, cəfasız,
    Sanmazdım olarsan, bunca vəfasız.
    Ömrə çökdü zülmət günəşsiz, aysız,
    Dövrana bu zülmü sən etməyəydin,
    Kaş məni özünə öyrətməyəydin.

    30.10.2015.

  • Rahilə DÖVRAN.”Yada düşür”

    rahileanam

    Şairə-jurnalist-publisist
    Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü,
    “Qızıl qələm” media mükafatı laureatı,

    Vaxt çatanda ağ libası geyinməyə,
    Hacət qalmır təkəbbürə, öyünməyə.
    Başlayırlar, əldə təsbeh deyinməyə
    Sanki varmış bu günədək öndə duran,
    Yada düşür oruc, namaz, həm də Quran.

    Sığışmayır ziyarətlər günə, aya,
    “Canıdişdə” qatlaşırlar hər bəlaya.
    Güzar düşür Məşhəd, Həccə, Kərbəlaya
    Hamı olur minbərlərə alın vuran,
    Yada düşür namaz, oruc, həm də Quran.

    Açarını qazanmaqçün axirətin,
    Inkar edir vəbalların, qəbahətin.
    Namazlarda ön cərgədə durur mətin
    Dönüb olur molla, mömün yüz- yüz vuran,
    Yada düşür namaz, oruc, həm də Quran.

    “Küpü süzür” zorbaların, harınların,
    Anlayırlar faniliyin varın- karın.
    Toplamaqçün əkdikləri “əməl barın”
    Mələk olur qəlb sındıran, könül qıran,
    Yada düşür oruc, namaz, həm də Quran.

    Nə ziyarət, nə nəzirlər çatmaz dada,
    Axirəti qazanarlar bu dünyada.
    Çiyindəki mələkləri salıb yada
    Nöqtə qoyur misrasına şair Dövran,
    Yada düşür oruc, namaz, həm də Quran…

  • Abdulla MƏMMƏD.”Gedəsiyəm söz çiynində”

    abdullamuellim

    Bir gözümdə dəli sevdam,
    Bir gözümdə bəyaz günah.
    Sağ ovcumda ürəyimdir,
    Sol ovcumda güman,Allah!

    Üzümə gülən qədərim
    Sevindirir doğmaları.
    Sözümə qibtə edənə
    Nuş olmur söz loxmalarım.

    Eşqlə yandım diri-diri,
    Hər günümü üzdü gülüm.
    Kül altında közüm diri,
    Gələn günə közdü külüm.

    Yarı bəndə,yarı mələk,
    Yarı sevinc,yarı dərdəm.
    Yarı röya,yarı gerçək,
    Qədərimin yarı dərdəm.

    Yarı quldur,yarı cənab,
    Yarı yolun yarı canım.
    Sevincimə yarımadın,
    Barı dərdə yarı canım.

    Söz altında yoxdur yerim,
    Yol gedirəm,haqq əynimdə.
    “Ol” sözündən yaranmışam,
    Gedəsiyəm söz çiynində.

  • Abdulla MƏMMƏD.”Dilimdə kədərim böyüyür Allah”

    abdullamuellim

    Dilimdə kədərim böyüyür Allah,
    Böyüyür,ağzıma sığmayır daha.
    Qədərim sevinci kürüyür,Allah,
    Ürəyim köksümə sığmayır daha.

    Daha daşdan keçən sözüm daş olub
    Yağır ürəklərin daş xarasına.
    Ümidlə yaşanan dözüm daş olub
    Atılır göz ilə qaş arasına.

    Torpaq yad əlində,qeyrət yuxuda,
    Atılan söz oxum hey daşa dəyir.
    Girəvə gözləyir qorxu pusquda,
    Hədələr önündə kədər baş əyir.

    Ağarır başımda qara günlərim-
    Yağır saçlarıma qar kimi qədər.
    Hərə öz ömrünə kəsilir qənim,
    Hərə itkilərə dözür birtəhər.

    …Mənim kədərimdir o Dərbənd qalam,
    Babamın yurdunda qonaq kimiyəm.
    Qında korşalarmış ər qala-qala,
    Dünyanın ovcunda balıq kimiyəm.

    Mənə-öz kədərim bəsimdir,mənə
    Bəsimdir Təbrizim,bəsimdir Göyçəm.
    Arazım,Samurum bəsimdir mənə,
    Bəsimdir Xocalım yerdən göyəcən!..

    Dilimdə kədərim böyüyür yaman,
    Böyüyür,sözümə sığmayır,Allah!
    Günlərim sevinci kürüyür yaman,
    Ürəyim sözümə sığmayır,Allah!

    Azərbaycan.Quba.
    25.11.1995.

  • Təvəkkül GORUSLU.Yeni şeirlər

    tm

    SANİYƏ SAYIR

    Dəqiqəm sənsizdi, saatım sənsiz,
    Gecəni gündüzdən indi gəl ayır.
    Qalmışam sevgiyə, eşqə güvənsiz,
    Könlüm də, qəlbim də saniyə sayır.

    Günüm bir il olub, sönüb günəşi,
    Gecənin zülməti qaraltmış gözüm.
    Qəlbdə tüğyan edir həsrət atəşi,
    Hicrinə əzizim, qalmayıb dözüm.

    Baxışım yollarda ilişib qalıb,
    Zaman da insafsız, yollar da sonsuz.
    Zaman ki, ömrümü çaldıqca çalıb,
    Çiskinli payızdı yarpaqsız, donsuz.

    Sən gəlsən ömrümün dəyişər fəsli,
    Yox olar payızı, yetişər yazı.
    Gəl yetir özünü sevda nəfəslim,
    Gətir baharımı, itir ayazı.

    27.10.2016

    EYLƏMƏ

    Həsrətə, hicrana dalmışsa gözlər,
    Gözlərə qəhərdən bulud çökəcək.
    Kədər buluduyla dolmuşsa gözlər,
    Yağış yağrıracaq, leysan tökəcək.

    İntizar, iztirab dondursa qəlbi,
    Ağrısı, acısı gözə axacaq.
    Sevdanın atəşi yandırsa qəlbi,
    Yanağı göz yaşı köztək yaxacaq!

    Yaşlı gözlərini gördükcə, gülüm,
    Göz yaşın qəlbimin taxtın uçurur.
    Kipriyin yaşlara hördükcə, gülüm,
    Bir nisgil talenin baxtın uçurur!

    Ciyərim dağlama, bağrım teyləmə,
    Yaşlı gözlərinə baxa bilmirəm.
    Ruhumu qoparıb məndən eyləmə,
    Naçaram, gözlərin silə bilmirəm!

    26. 10. 2016

  • Təvəkkül GORUSLU.Yeni şeirlər

    tm

    QURBANI OLSUN!

    Gözümün önündə xəyalın durub,
    Demək ki, səbəb var, görüşə gəlib.
    Naəlac kimidi, boynunu burub,
    Gəlibsə güvənib, pənahı bilib!

    Səndən uzaqdayam, çatmayır əlin,
    Ruhumu göndərdim, dayağın olsun!
    Getməsə ayağın, ağrısa belin,
    Demişəm qaldırsın, ayağın olsun!

    Dolsun nəfəsinə, dolsun gözünə,
    Sızlayan könlünün dərmanı olsun!
    Doğması, öz canı, bilsin özünə,
    Ağrıyan qəlbinin qurbanı olsun!

    Tezliklə xəyalın gülüşlə gəlsin,
    Gətirsin ruhumu, qaytarsın geri.
    Nigaran qəlbimdən nisgili silsin,
    Sükuta qərq olub, bomboşdu yeri!

    30. 10. 2016

    KEÇİM GEDİM!

    Mənə yolum göstər , Allah,
    Bu nə yoldu, cığır təki.
    Könül xoş gün istər, Allah,
    Susub durub, fağır təki.

    Nadanlar var yolum ustdə,
    Hiyləgərlər qazır izim.
    Qoyma olsun ruhum xəstə,
    Bükülməsin qəmdən dizim!

    Sevincin az, ələmin çox,
    Payız gedir, qışın gəlir.
    Hərisliklə gələnin çox,
    Nə gəlirsə, naşın gəlir!

    Bir yol eylə, keçim gedim,
    Yoxuşunu düzən eylə.
    Nur çeşməndən içim, gedim,
    Haqqa gedim, gülə- gülə!!!

    28.10.2016

  • Müzəffər MƏZAHİM.”Qorxudur”

    mm

    Ətəyində qocaldığım zirvədir,
    Arzulardan bac aldığım zirvədir,
    Ömür verib ucaldığım zirvədir,
    Bu zirvənin zəhmi məni qorxudur.

    Dörd tərəfim baxılmamış mənzərə,
    Bir qəriblik çəni çöküb hər yerə,
    Pıçıltımdan uğuldayır dağ, dərə,
    Tənhalığın vəhmi məni qorxudur.

    Sıxılıram gur alqışlar içində.
    Təklənirəm yad baxışlar içində,
    Yol gedirəm ağ yağışlar içində,
    Taleyimin rəhmi məni qorxudur.

    Duyulduqca doğmalığın itkisi,
    Göz yaşardır ürəyimin tüstüsü,
    Əllərimdə dost əlinin istisi,
    Ayrılığın fəhmi məni qorxudur.

  • Müzəffər MƏZAHİM.”İki səfil”

    mm

    Pilləkənlərdə əyləşib
    İki səfil yanaşı,
    Onların soyuqluğundan
    Buza dönüb altlarındakı
    Pilləkən daşı.
    Birinin əlində
    Pivə şüşəsi,
    O birinin qarşısında
    Boşalmış, yalanmış
    Koserv qutusu.
    Hərəsi öz aləmində…
    Biri tez-tez gəyirir,
    O biri tez-tez əsnəyir.
    Adam it günündədir,
    İt isə adam olmaqdan ötəri
    İtliyindən çıxıb deyəsən
    bir az…
    Hər canlı özündən çıxmasa
    Dünyada səfil olmaz.