HAZRET-İ MEVLÂNA HAKKINDA BÂZI YANLIŞ TESPİTLER
M. Hâlistin KUKUL
Büyük Türk-İslâm mutasavvıfı Hazret-i Mevlâna (1207-1273) hakkında, bugüne kadar, maksatlı veya maksatsız, bilerek, bilmeyerek veyâ gizli hedefli olarak, bâzı yanlışlıklar dile getirilmiş ve getirilmektedir. Bunlardan tespit edebildiğimiz birkaçı üzerinde durmaya çalışacağız.
a) Mevlâna, ‘hümanist’ değildir:
Hazret- i Mevlâna’ya ‘hümanist’ demek, O’na en büyük ithâm / bühtân / iftirâdır. İftirâ; basit bir yakıştırma, üstü örtülecek bir tavır değildir. Olmayan bir şeyi, o kişiye yüklemedir. Sâdece bu da değildir. Kendindeki ‘müspet fikir ve hâl’i, kendisiyle asla münâsib olmayan ile eşleştirme hattâ ondan geride bulundurmadır.
Kimin, buna hakkı olabilir? O’nu, bu fikir ve hâl ile tartışmak bir yana; O’na bu vasfı / sıfatı yüklemek asla mümkün ve münasip olmamalıdır. (daha&helliip;)
Blog
-
M. Hâlistin KUKUL HAZRET-İ MEVLÂNA HAKKINDA BÂZI YANLIŞ TESPİTLER
-
Burhan KURDDAN (Yeni şeir) HİÇ DOYUM OLMAZ
Müjde ver baharın güzelliğinden,
İçimiz dışımız gülecen olsun.
Güzel düşünelim, gülistan olsun
Bizim bu ellere hiç doyum olmaz.Bırakalım dedikodu, gıybeti,
Aksi halde kaybederiz kıymeti.
Tarih, doğa, kültür ve de heybeti,
Bizim bu ellere hiç doyum olmaz. (daha&helliip;) -
Yasemin DUTOĞLU.”ERENLER DİYARINDA HAYAT VE ÖLÜM”
Şehirler bir medeniyetin insan eliyle oluşmuş en somut göstergelerinden biridir. Arap dilinde şehir anlamına gelen Medine kelimesi ile medeniyetin aynı kökten geliyor olması şüphesiz bir tesadüf değil. Bir yandan medeniyetler şehirler inşa ederken, diğer yandan şehirlilerin ürettiği medeniyet şehirleri besler ve geliştirir. İşte bu yüzden, Ortadoğu merkez olmak üzere Atlas okyanusundan Uzakdoğu’ya, İslam Medeniyetinin yeşerip yayıldığı çok geniş bir coğrafyada üç aşağı beş yukarı benzer biçim ve anlayışla inşa edilmiş şehirlerle karşılaşabiliyoruz. Merkezinde iman, ilim ve irfanın (cami, medrese ve tekke) yer aldığı, yaratan başta olmak üzere, insana, diğer yaratılmışlara, hatta cansız varlıklara dahi hürmet ve muhabbetin tezahürü olan şehirlerdir bunlar. Sosyal hizmet işlevi taşıyan anıtsal yapılarda kalıcı malzeme ile görkemli bir mimari dil ortaya konulurken, kişisel kullanıma ait evlerde geçici malzeme ile mütevazı, mahremiyeti önceleyen, tabiatla barışık bir anlayış hâkimdir. Yine bu şehirlerin en önemli özelliklerinden biri de, ölümü bir son değil, ebedi hayatın başlangıcı olarak gören bir inanç sisteminin doğal sonucu olarak, mezarlıklarla iç içe yaşamalarıdır. Tokat bu yönüyle de tipik bir İslam şehridir.
Eski kültürümüzde sanki gülistan dermiş gibi, kabristan diye adlandırılan mezarlıklar yalnız şehrin çevresinde değil, cami ve tekkelerin hazireleriyle ve türbe yapılarıyla şehrin her yerinde karşımıza çıkıverirler. Korkulacak yerler gözüyle bakılmaz buralara. Bir ev hanımı kapı komşusu gibi addettiği bitişikteki evliya kabrinin toprağında hercai menekşeler yetiştirirken, çocuklar bir tekke bahçesinde mezarların tam önünde, neşe ile oyunlar oynarlar. Kabirlerin önünden geçilirken birkaç dakika duraklanır, selam verilir, bir Fatiha yollanır. Mezarlıklar ekseriyetle Allah dostu büyük bir zatın etrafında, hem o zata kabir komşusu olmak, hem de onun ziyaretçileri vesilesiyle daha fazla hayır dua almak umuduyla oluşturulmuştur. Genellikle manzaralı ve sefalı yerlere konumlanmış durumdadırlar. Şehrin batı çıkışındaki adı üstünde Erenler Mezarlığı ile doğu yakasındaki Şeyh-i Şirvanî Mezarlığı ve Beybağı taraflarında kalıp yazık ki, son yıllarda çevre yolu inşaatı nedeniyle tarumar olan Alpgazi mezarlıkları bunun tipik örneğidir. Bu erenler bu dünyadan göçmüş olsalar da, ruhaniyetleri, feyiz ve bereketleri ile capcanlıdırlar. Seyyid Seyfullah hazretlerinin;
“Biz aşığız biz ölmeyiz
Çürüyüp toprak olmayız
Karanlık yerde kalmayız
Bize leyl-ü nehar olmaz.” deyişi bu gerçeğin ne güzel ifadesidir.
Tokat, Anadolu ve Rumeli’nin hemen her köşesi gibi bir evliyalar beldesidir. Şehir fethedilmeden önce gelip gönüller fetheden Yesevi erenlerinden Gıjgıj Baba, şehre hâkim Gıjgıj tepesi üzerinden Tokat’ı koruyup gözetmektedir. Efsanelerde Gıj- gıj sesleri ile düşmana taş yuvarlayarak mücahitlere yardım ettiği anlatılır. Evliya çelebi seyahatnamesinde, Hünkâr Hacı Bektaş-ı Veli’nin Horasan’dan Anadolu’ya göçü sırasında Tokat’ta bir müddet konakladığı ve halifelerinden Sümbül Baba’yı burada bırakarak Tokat için, âlimler yurdu, fazıllar konağı ve şairler yatağı olması yönünde dua buyurduğunu anlatır. Sümbül Baba halen 13. yy sonlarına tarihlenen zaviyesinin bitişiğindeki türbesinde yatmaktadır. Halvetiliğin Anadolu’dan İstanbul’a geçişinde önemli halkalardan biri olup, Sivas’ta medfun bulunan Şems-i Sivasî hz.’ni yetiştirmek üzere Tokat’a gelen Abdülmecid Şirvanî k.s (Şeyh-i Şirvanî) Çay mahallesindeki mütevazı kabrinde istirahat etmektedir. Mü’min kardeşlerinden ayırt edilmemek için hazretin türbe istemediği, ölümünden sonra sevenleri ve takipçileri tarafından birkaç kez yaptırılan türbenin bu nedenle ertesi sabah yıkıldığı rivayet edilir. Tokatlılar tarafından mübarek günlerde yoğun olarak ziyaret edilmektedir. Hac kafilelerinin hazretin huzurunda toplanarak yapılan duanın ardından yola çıkmaları geçmişin güzel geleneklerindendi. Küçük bir çocukken yaptığımız kabir ziyaretlerinde, kendi aile büyüklerimizden önce mutlaka Şeyh-i Şirvanî hazretlerinin kabrini ziyaret ettiğimizi ve ebeveynimin huzurdan arkalarını dönmeksizin geri geri ayrılarak, büyüklere böyle hürmet edilmesi gerektiğini öğütlediklerini hatırlarım. Kendi adıyla anılan caminin bitişiğinde cennet bahçesi gibi huzur dolu bir bahçede yatan Hoca Behzat-ı Veli, şair, âlim ve mutasavvıf, İshak-ı Zencanî, Ali Tusî, Nurettin Sentimur, Sefer Beşe, Acepsır, Murat sevdakâr, Kırkkızlar, Halef Sultan, Şeyh Meknun, Pir Ahmet türbeleri, Ebu Şems Hangâhı, Ahi Muhyittin Zayiyelerinde yatan zevat ve isimleri tam olarak bilinmese de yer yer karşımıza çıkan tek mezarların sakinleri, Tokat’ın dört yanına dağılmış durumda manevi mühürleri gibidirler.
Hayat ve ölüm, bir elmanın iki yarısı gibi birlikte akar bu şehirde. Yeni doğan bebeğin ismi konulurken kulağına okunan ezan, vefatında kılınacak cenaze namazı içindir. Hakikaten, ömür dediğimiz şey, ezanla namaz arasındaki süre kadar bir şey değil midir? Bembeyaz kundak ile kefen, yapılan mevlit törenleri, eşe dosta dağıtılan helvalar doğum ve ölümün ortak şiarıdır. Bu ikisinin arasında bir yerde duran düğün törenlerinde de aynı tema kendini hissettirir. Vakıf malı olarak halkın hizmetine sunulmuş olan aynı kazanlarda pişer düğün ve ölüm yemeği. Aynı sofra etrafında kaşık sallar eş, dost ve akrabalar. Gelin kızlarını uğurlayan ana-babası, beyaz gelinliğiyle gittiği yeni evinden ancak beyaz kefeniyle çıkabileceğini hatırlatırlar.
Gösterişten çok kullanışı önceleyen geleneksel evler, doğumdan ölüme kadar hayatın her aşamasını kapsayacak şekilde yapılmıştır. Her birinde cenazelerin yıkanması için teneşirin rahatça döndürülebileceği genişlikte hayatlar mutlaka vardır. Apartmanlaşma furyasının başladığı 70’li yıllarda aile büyükleri sırf bu nedenle, eski konaklarından apartman dairelerine geçmemek için hayli direnmişlerdi. Buna çözüm olarak birtakım anlayışlı (!) müteahhitler, giriş katında bir gasilhane bulunan apartmanlar bile yaptılar o dönemde. Ölümlerin evden çok hastanelerde gerçekleştiği günümüzde ise, belediyeler seyyar cenaze araçlarıyla olaya son noktayı koymuş durumdadırlar. Dede ve ninelerimizden bize kalan önemli bir görenek de; kefen ve cenaze çeyizi denebilecek bir bohça kâfur kokulu eşyanın yaş kemale erince hazırlanıp, sandıklarda veya ahşap dolaplarda kullanıma hazır vaziyette bekletilmesidir. Evdeki gençlere ara sıra ”Ölürsem telaşa kapılmayın, kefen bohçam falanca dolapta” diye hatırlatılırdı. Kuruyan ağaçların düzgün olanları, ”bundan güzel kabir tahtası olur” diye biçtirilerek bir köşeye konurdu. Ölüm her an gelebilecek bir misafir gibi beklenirdi hatta. Azrail a.s batı toplumlarındaki gibi elinde tırpanla resmedilen korkunç bir yaratık değil, emaneti Sevgiliye kavuşturacak bir elçi tasavvurundadır bizim medeniyetimizde. Rahmetli dedem hasta bile olmadan – hani ayakta ölmek diye bir tabir vardır- tam da öyle, ağaç dikerken ruhunu teslim etmişti. O gün kefen bohçasını bulunduğu dolaptan almak için rahmetlinin odasına giren anneciğim, bohçayı dedemin yatağının başucuna konmuş, hazır halde bulacaktı. Onların endişe ettikleri tek şey, elden ayağa düşüp yatağa bağımlı hale gelmek ve başkalarına yük olmaktı. Ninelerimiz ”pişirdiğim aş ile bağladığım baş ile emanetini al Allah’ım” diye dua ederlerdi. Rahmetli anneannemim ”ölmekten değil, ölmemekten korkun yavrum ” diyen sesi hala kulaklarımdadır.
Ölüm, her ne kadar bir mümin için korkulacak bir son değil, vatan-ı asliye göç olarak algılansa da geride bırakılan yakınlar ve sevilenlerin mevcudiyeti nedeniyle her zaman hüzünlü bir yan barındırır kuşkusuz. Göçen yakınların ardından yaşaran göz ve hüzünlenen kalp son derece doğal ve insani bir gerçektir. 14. yy başlarında inşa edilmiş bir İlhanlı eseri olan Abdul Muttalip (Ahi Muhyittin) zaviyesinin kitabesinde bu insani hüzün çok veciz bir eda ile taşa hakkedilmiş bir ibret levhası olarak durmaktadır;
“Dünya geçici ve değersizdir. Evveli ümit, sonu ölümdür. Elimizde olmayarak dünyaya geldik. Orada şaşkın bir şekilde konakladık. Ve istemeye istemeye oradan çıktık.”
Zaten mezar şahideleri eski kültürümüzde hat sanatımızın en nadide örneklerinin sergilendiği birer sanat eseri durumundadırlar. Öte yandan sahiplerinin cinsiyetini, hangi mesleğe, hangi meşrebe dâhil olduklarını, hangi yolun yolcusu olduklarını dilsiz ve dudaksız bir şekilde söylemektedirler.
Gülbahar Hatun (Meydan) Camii haziresinde yer alırken, Hatuniye medresesinin yıktırılması esnasında oradan kaldırılan mezarlardan biri olup, şu an Tokat müzesi olarak hizmet veren tarihi bedesten önüne nakledilmiş bulunan 1913 tarihli bir lahit vardır. Kırık şahidesindeki yazıdan anlaşıldığına göre bu, Sivas valisi Ahmet Muammer Bey’in refikası Faika Hanımın kabridir. Bakınız Ahmet Muammer Bey, verem nedeniyle kaybettiği sevgili eşine, zarif bir talik hatla nakşedilmiş şu satırlarda nasıl sesleniyor;
Ey tenha Türk kadını hayatımın yoldaşı
Sen mi varsın altında kaldırırsam bu taşı
Yok, sen yoksun cismin var zulmet dolu bu yerde
Sen bir ruhsun gülersin yıldızlarla göklerde
Ay doğdukça ruhunu hissettirir bu yerler
Söyler benim hüznümü ağladıkça bülbüller
…
Hicran ateşinin âşıkta meydana getirdiği sarsıntıyı en sanatkârane bir şekilde gösteren bu taşın önünde, bir asır önce yarım kalmış bu aşk için hüzünlenmemek elde değil. Muammer Bey, Faika hanımına çoktan kavuşmuş olmalı. Aşkları ziyade olsun. Nur içinde yatsınlar.
Hz. Mevlana’nın sağlığından itibaren sevenleri ve takipçilerini barındıran Tokat’ın elbette yüzyıllar boyunca Aşk talimhanesi olmuş güzel bir mevlevihanesi de vardır. Semahanesi, derviş hücreleri, şeyh dairesi ve hamamı ile günümüze ulaşmış olan bu nadide mevlevihanenin yazık ki hamuşanından eser kalmamış. Hamuşan muhtemelen son yüzyılda, civardaki resmi kurumlardan birinin alanında kalarak yalnız sessizliğe değil, görünmezliğe de karışmış olmalı.
Asırlar boyunca farklı dinler ve etnik kökenlerin bir arada kardeşçe, barış içinde yaşadığı Osmanlı coğrafyasının bütün kadim kentlerinde olduğu gibi 20. yy’ın son çeyreğine kadar Tokat’ta da biraz Musevi, biraz Rum ve hatırı sayılır bir Ermeni nüfus vardı. Millet-i sadıka denen bu hemşerilerimizle atalarımız güzel komşuluk ve arkadaşlık ilişkileri içinde yaşadılar. Karşılıklı olarak bir birlerinin dinlerine, kutsal değerlerine saygılı oldular. Sözgelimi Ermenilerin evlerinde her zaman Müslüman komşuları için seccadeler bulunduruldu. Bayramlarımız karşılıklı olarak kutlandı. Kurban’da onlara komşu payı gönderilirken paskalyada bize yumurta gelirdi. Cenazelerde komşuluk bağları çerçevesinde her zaman birbirlerine destek oldular. Ermenilere ait maşatlık adıyla bilinen mezarlık, Gıjgıj tepesinin kuzeybatı eteklerinde halen mevcuttur. Birlikte cemaat oluşturabilmek ve çocuklarını daha kolay evlendirebilmek gibi pratik gerekçelerle 50’lerden itibaren şehirdeki Ermeni nüfus giderek büyük kentlere göçmüş, günümüzde yazık ki yalnızca birkaç aile kalmıştır. Bunun doğal sonucu olarak maşatlığın ziyaretçileri gitgide azalmaktadır. Birkaç yıl önce, yıllardır Amerika’da yaşayan, Tokat sevgisi ortak noktasında buluştuğumuz değerli ağabeyim ve hemşehrim Dr. Vahe Karaçorlu, bir miktar para göndererek babasının medfun bulunduğu Ermeni mezarlığının kapısını boyatmamızı rica etmişti. Biz de bu isteğini yerine getirdik. Bu esnada olayı muhterem kayınpederim Hafız Hüseyin Efendiye anlattığımda, kayınpederim 1960 larda yeniden inşa edilmesine öncülük ettiği Şeyh-i Şirvanî camisinin doğramalarını Vahe beyin babası Haçik Ustanın gönüllü olarak bila ücret yaptığını tebessümle hatırladı. Evrensel kaide olan, iyilik yap, iyilik bul ve her milletin iyisi iyidir düsturlarını bu tevafuk vesilesiyle bir kez daha idrak ettik. Keşke en az bizim kadar buralı olan Ermeni hemşehrilerimizle, barış ve esenlik içinde hala birlikte yaşıyor olabilseydik. Onların Maşatlıkta yatan ataları içinde; dinince dinlensinler, toprakları bol olsun demeden geçmeyeyim.
Çocukluğumun Tokat’ında, mahalle kültürünün bütün canlılığı ile hüküm sürdüğü devirlerde birisi vefat ettiğinde yardıma koşacak ilk kişi komşular olurdu. Yakın komşunun ana-babadan bile ileri sayılması işte tam da bu yüzdendi. Komşular el birliği ile cenazenin gereken hizmetini görürler, rahat yatağına yatırırlar, uzakta yakınlar varsa haber verme, telgraf çekme gibi işleri yaparlar, mezar yerinin tespiti ve hazırlanması gibi konuları hallederlerdi. Böylece cenaze yakınlarının ilk şoku atlatmasına yardım ederler ve bu kederli günde yalnız bırakmazlardı. İçli selalar ile tüm şehre duyurulurdu vefat haberi. Cenazenin gasl ve defin işlemlerinde hizmet, en başta evlatları olmak üzere en yakınlarına düşerdi. Erkekler 3 gün, kadınlar bir haftadan az olmamak kaydıyla, 40 güne kadar taziye ziyaretlerine devam ederlerdi. Bu süre zarfında cenaze evinde yemek pişirilmez, eş, dost ve komşular sıra ile bu işi hallederdi. Mahallede planlanmış düğün varsa yapılmaz, cenazeye hürmeten bir süre ertelenirdi. Taziye sürecinde vefat eden kişi güzel vasıflarıyla ve rahmet dileğiyle yâd edilir, aşrı şerifler okunur, hatimler indirilir, 71.000 kelime-i tevhit tesbih edilirdi. Geride kalanlar “Allah sizlere ömür versin, Allah daha ağır acı göstermesin, Allah sabr-ı cemil ihsan eylesin, Takdir-i ilahi” gibi cümlelerle teselli edilirdi. Cenaze kadın ise tabutun üzerine iğne oyalı yeşil bir yazma örtülürdü mutlaka. Cenaze günü yakınları defin işleminden sonra mezarlıkta ıskat sadakası dağıtır, sonraki günlerde vefat eden kişinin tüm giyecekleri, ihtiyaç sahiplerine verilir ve hayır hasenat yapılırdı. 40. ve 52. günlerinde Kur’an-ı kerim, kelime-i tevhid ve mevlit meclisleri düzenlenir, ardından misafirlere aynen düğün yemeklerinde olduğu gibi, yoğurtlu yarma çorbası, pehlili pilav, helva ve ayrandan oluşan bir yemek ikram edilirdi. Cenazenin en yakınları ve sevenleri tarafından bu süre zarfında her gün bir şişe içindeki suya Kur’an-ı kerim, en çok ta Yasin-i şerif okunur ve 41. gün kabir ziyaret edilerek bu su mezar toprağına dökülürdü. Daha sonraki yıllarda genellikle vefatın sene-i devriyesinde bu yemekli meclisler tekrarlanacaktı. Arefe günleri bilhassa ikindiden sonra veya bayram sabahları namazdan sonra kabirler ziyaret edilerek, bayram sevinci göçüp gidenlerle de paylaşılmış olurdu.
Adeta hamamlar başkenti olan ve doğum, düğün başta olmak üzere her vesileyle hamama gidilen bu şehirde elbette ölümü takip eden bir hamam töreninin olmaması düşünülemez. Genellikle 40 günlük taziye süresi dolduktan sonra, yakın akrabalardan biri, cenaze yakınlarını hamama davet eder, onları araba göndererek aldırır, üzüntülü oldukları için yıkanma ve giyinmeleri ile olağan vakitlerden daha fazla alakadar olur ve hamam ücretlerini öderdi. Buna yas hamamı denir ve ölenin ardından kalan yakınların, olağan gündelik hayata dönüp adapte olabilmeleri için adeta bir sınır teşkil ederdi. Hayat devam ediyor, ölenle ölünmüyordu elbette. Yine düğünler olacak, bebekler dünyaya gelecek velhasıl devran dönecek, “Ey hayat, seni böyle sıkı tutuşum ölüm sayesindedir” diyen filozof haklı çıkacaktı.
Halk irfanından süzülen o güzel ifade “Ölüm Allah’ın emri ayrılık olmasaydı” der demesine ama asıl önemli olan ahiret ayrılığı olmamasıdır. Cemal cennetlerinde başta Efendimiz s.a.v olmak üzere, sevdiklerimizden ayrı düşmemek duasıyla noktalayalım. Allah kimselere ahiret ayrılığı vermesin efendim. -
M. Hâlistin KUKUL.”HAZRET-İ MEVLÂNA HAKKINDA BÂZI YANLIŞ TESPİTLER”
Büyük Türk-İslâm mutasavvıfı Hazret-i Mevlâna (1207-1273) hakkında, bugüne kadar, maksatlı veya maksatsız, bilerek, bilmeyerek veyâ gizli hedefli olarak, bâzı yanlışlıklar dile getirilmiş ve getirilmektedir. Bunlardan tespit edebildiğimiz birkaçı üzerinde durmaya çalışacağız.
a) Mevlâna, ‘hümanist’ değildir:
Hazret- i Mevlâna’ya ‘hümanist’ demek, O’na en büyük ithâm / bühtân / iftirâdır. İftirâ; basit bir yakıştırma, üstü örtülecek bir tavır değildir. Olmayan bir şeyi, o kişiye yüklemedir. Sâdece bu da değildir. Kendindeki ‘müspet fikir ve hâl’i, kendisiyle asla münâsib olmayan ile eşleştirme hattâ ondan geride bulundurmadır.
Kimin, buna hakkı olabilir? O’nu, bu fikir ve hâl ile tartışmak bir yana; O’na bu vasfı / sıfatı yüklemek asla mümkün ve münasip olmamalıdır.
Bunda da iki sebep vardır. Birincisi: Tarihî hata; ikincisi ise, fikrî hatadır.
Tarihî hata şudur: Hazret-i Mevlâna, 1207 – 1273 yılları arasında yaşamıştır. ‘Hümanizm’ denilen akımın kurucularından biri olan Dante Alighieri ise, 1265 yılında doğmuş ve 1321 yılında ölmüştür. Bu da şu demektir ki, Hazret-i Mevlâna vefât ettiğinde, Dante, henüz sekiz yaşında bir çocuktu.
Yine; hümanizmin kurucularından olan Francesco Petrarca 1304 yılında doğmuş, 1374’te ölmüş ve Giovanni Boccacio ise, 1313’te doğmuş, 1375 yılında ölmüştür.
Öyleyse; bu tarihî duruma göre, Mevlâna mı takipçi olabilir, yoksa Dante mi, Petrarca mı, Boccacio mu?
Hazret-i Mevlâna, kendisinin vefâtından yıllar sonra doğmuşlar’ın ve meydana gelmiş bir fikir akımının tâkipçisi nasıl olabilir? Hz. Mevlânâ’yı bunlara bağlayan p(i)sikoloji ne vaziyettedir? Bu p(i)sikolojinin geliştirmeye çalıştığı zihniyetin maksadının altında hangi ‘tuzak’ yatmaktadır? Düşünmek lâzımdır!..
Diğer bir husus da şudur: Bu dönemde ve bu dönemin öncesinde, Türk ve İslâm dünyasında öyle büyük şahsiyetler vardır ki, Hazret-i Mevlâna’yı ‘hümanizm’e bağlayanların bunlardan haberleri olmamasını düşünmek de mümkün değildir. Kimler mi?
Meselâ; İmâm-ı Gazalî (1058-1111), Yusuf Has Hâcib (1017?-1077) , Ahmed Yesevî (1093-1166), Kâşgarlı Mahmud (1008-1105), Hacı Bektâş-ı Velî (1281-1338), Yûnus Emre (1240-1321), Âşık Paşa (1272-1333), Nasreddin Hoca (1208-1284), Sâdî-i Şîrâzî (?-1291), Ferîdüddîn Attâr (?-1230)… bunların sâdece birkaçıdır. Peki; bunların yanında, ‘hümanizm’ ve ‘öncüleri’nin esâmesi mi okunur?
İkinci sebep ise; fikrî hatadır demiştik. Hazret-i Mevlâna’yı ‘hümanist’ olmakla itham edenler, hümanizmi yanlış tarif ve tahlil ediyorlar.
Bu hususu, büyük sosyolog S. Ahmet Arvasî’nin, Size Sesleniyorum-1 adlı eserindeki (“Hümanizm” ve “Ortaçağ” Üzerine…”) başlıklı makalesinden nakille açıklamak istiyorum. Diyor ki:
“Batı kültür ve medeniyetini az-çok bilen herkes, bilir ki, “hümanizm” ve “ortaçağ” kavramlarının çok hususî mânâları vardır. Batılı fikir ve ilim adamı, “hümanizm” derken, Hıristiyan Ortaçağına ve skolastiğine karşı eski Grek ve Lâtin kültür ve medeniyetine dönüşü ve o kültür ve medeniyet temelleri üzerinde yeni bir uyanış hareketini kastetmektedir.
Felsefe tarihçisi Alfred Weber’e göre, Batı Dünyası’nda, Ortaçağ Kilisesi’nin baskısı ve bitmeyen zulmü, Avrupalı’nın eski Yunan ve Roma putperestliğine sığınmasına yol açmıştır ve Batılı fikir adamları bu harekete “hümanizm” adını vermişlerdir. Böylece, “…Virgilius’un ve Homeros’un dini, Hz. İsa’nın dininin yerine, neşeli Olimpos, ciddî Golghota (güya Hz. İsa’nın çarmıha gerildiğini sandıkları dağ)ın yerine geçiyordu. Yehova, Hz. İsa ve Hz. Meryem ise Jüpiter, Apollon ve Venüs oluyorlardı. Kilisenin azizleri, Yunanistan’ın ve Roma’nın tanrıları ile karışıyordu: bir kelime ile müşrikliğe (le paganizme) dönülüyordu.”(A. Weber, Felsefe Tarihi, H. V. Eralp, sf.161.1949)
“(…) Bakınız, bu konuda çağdaş sosyologlardan Prof. Carle C. Zimmerman ne diyor: “İslâm tarihi, Batı tarihinden, birçok memleketlerde, belirli surette farklar arz ettiğinden, Garp Sosyolojisindeki fikirleri İslam Dünyası’na ithal etmek son derece güçtür… Biz M.S. 600 yılından 1000 yılına kadar süren karanlık çağımızı yaşıyorken, İslâm Dünyası, altın çağında idi.” (Yeni Sosyoloji Dersleri, C.C. Zimmerman, Çev: A. Kurtkan, İstanbul, Sf.5)(Bknz: S. Ahmet Arvasî, Size Sesleniyorum-1, Model Yayınları, İstanbul, 1989, sy. 349-350)
Hâlbuki Hz. Mevlâna diyordu ki: “Men bende-i Kur’ân’em, eğer ki cân dârem / Men hâk-i reh-i Muhammed muhtârem / Eğer nakl küned cüz in kes ez gûftârem / Bîzârem ez ü ve’z ân sûhen bîzârem”
Yâni: “Ben, sağ olduğum müddetçe Kur’ân’ın kölesiyim / Ben, Muhammed muhtârın (s.a.v.) yolunun tozuyum. / Benim sözümden bundan başkasını kim naklederse/ Ben ondan da bîzârım, o sözlerden de bîzârım.”
Hümanizm’in, Türkçe’deki, insânîyetçilik, insanlık aşkı ve sevgisi, insancılık, insânîlik… gibi mânâlarına kanmamak lâzımdır. Hümanistlerin öncülerinde de, sonda gelenlerinde de dehşetli bir İslâm düşmanlığı mevcuttur. Kaldı ki, bahsettikleri ‘insanlık sevgisi’, kendi cemiyetlerinde huzuru sağlayıcı olamamıştır.
b) “Yine gel, yine gel, kim olursan ol, yine de gel!” diye başlayan rubaî, Hz. Mevlâna’ya âit değildir:
Bu rubaîyi, ben, bizzat, T. C. Kültür Bakanlığı tarafından 15-17 Aralık 2000 tarihleri arasında tertip edilen “Uluslararası Mevlâna Bilgi Şöleni”ne sunduğum ” Mevlâna Celâleddîn-i Rûmî’nin Mesnevî’sinde İnsan” konulu tebliğimde kullandım. Ve bu tebliğim, aynı yıl, Kültür Bakanlığı tarafından çıkarılan “Uluslararası Mevlâna Bilgi Şöleni Bildirileri” adlı kitabın 519-534’üncü sayfalarında yayınlandı. Hatta oturumlardan birinde, bu rubâînin Mevlâna’ya âit olup olmadığı, kısa bir süre, söz konusu oldu. Kimse üzerinde durmayınca, vazgeçildi.
Daha sonra, Mesnevî-hân Şefik Can, Tarih ve Düşünce Dergisi’nin on dokuzuncu Haziran 2001 tarihli sayısında, bu rubâînin Mevlâna’ya âit olmadığını ve Mesnevî’nin altı cilt olduğunu, sonradan O’na atfedilen yedinci cildin Mevlâ’nın olmadığını ve “Ne olursan ol yine gel..”in bu ciltte yazılı olduğunu söyler.
Bu hususta, 22 Şubat 2014 tarihli Fazilet Takvimi’nde şunlar yazılmaktadır: “Şiir, ilk olarak İran coğrafyasında yetişmiş iki âlimin eserinde yer almıştır.
Bunlardan biri Ebû Saîd Ebu’l-Hayr’ın (Ö.1049) Divân-ı Eş’ar’ındaki rubâîleri arasında geçer. Öbürü Baba Efal-i Kâşî’ye (Efdalüddin-i Kâşânî ) (Ö.1268)’ye atfedilir. Bu Farsça rubâîyi Harabat’ ına alan Ziya Paşa da dörtlüğün yanına Baba Efdal-i Kâşî ismini yazmıştır. Bu kadar eski mâzîsi olan bir şiirin nasıl ve ne maksatla Mevlâna’ya atfedildiği, hangi çıkarlara âlet edildiği de başlı başına bir araştırma mevzuudur.”
Ebû Saîd Ebu’l-Hayr (967-1049), hepsinden daha önce yaşadığına göre, bu rubâînin, O’nun olması akla ve ilme daha yakındır.
Bu hususta; Prof. Dr. Erkan Türkmen, Tarih ve Medeniyet Dergisi’nin on yedinci sayısında, rubâîde geçen (bâz â)nın mastarının (baz amadan) olduğunu ve “tövbe etmek veya pişman olmak” demek olduğunu ifade ederek, bu rubâîyi şöyle mânâlandırır:
“Bâz â bâz â her ân çi hestî bâz â / Ger kâfir u gebr u but-perestî bâz â/
În dergâh-i mâ dergâh-i nevmî dî nîst / Sad bâr eger tevbe şikestî bâz â ”
Yâni: “Vazgeç (tövbe et), vazgeç, her neysen vazgeç / Eğer kâfir, Mecusi, putperest isen vazgeç/
Bizim dergâhımız umutsuzluk dergâhı değildir / Yüz kere tövbeni bozsan da vazgeç ”
c) Hz. Mevlâna; raks etmedi / dönmedi, ney çalmadı:
Bu mes’ele, ‘semâ veyâ simâ’ bahsinde geçer ve ‘semâ veyâ simâ’nın ne olduğu, nasıl yapılacağı / yapılması gerekeceği hakkında bilgi verir. Bu mevzûda; İmâm-ı Gazâlî Hazretlerinin, A. Fârûk Meyân tarafından tercüme edilip 1973 yılında İstanbul’da Bedir Yayınevi tarafından neşredilen Kimyâ-yı Saâdet adlı kitabının 337 ile 353 üncü sayfaları arasında ve yine İmâm-ı Gazâlî Hazretlerinin Ahmed Serdâroğlu tarafından tercüme edilen ve 1985 yılında Bedir Yayınevi tarafından neşredilen “İhyâu’ Ulûmi’d-dîn” isimli bir hazîne değerindeki eserinin ikinci cildinin 675 ile 751’inci sayfaları arasında çok geniş malûmat edinilmesi mümkündür.
Ancak; umûmî bir tariften sonra, bu bahse dönmek istiyorum: “Semâ’: Bir veya birkaç kişinin çalgısız, âletsiz okudukları dînî, îmânı kuvvetlendiren ve ahlâkı güzelleştiren, şiirleri, kasîdeleri dinlemek. (Bknz. Simâ)” tir.
(Bknz: Dînî Terimler Sözlüğü, Cild:2, Türkiye Gazetesi Yayını, İstanbul. Sy. 175)
Raks’a ise:” Oynamak, dans.” karşılığı verildikten sonra, şu açıklama önem arz ediyor: “Tasavvuf yolları çoktur. Bunların içinde en lüzumlusu ve en uygunu sünnete yapışan ve bid’atlerden (dinde reformlardan) kaçan büyüklerin yoludur. Bu büyükler, her sözlerinde ve her hareketlerinde, sünnete uyup da, kendilerinde hiçbir keşf, kerâmet, hâl, görüş ve ma’rifet hâsıl olmaz ise, hiç üzülmezler. Fakat bunların hepsi hâsıl olup da, sünnete uymakta gevşek davranırlarsa, bunları hiç beğenmezler. İşte bunun içindir ki, bunların yolunda simâ’ ve raks yasaktır. Böyle şeylerden hâsıl olacak lezzet ve hâllere kıymet vermemişlerdir. Bundan hâsıl olan şeylere dönüp bakmamışlardır. (İmâm-ı Rabbânî)”
(Bknz: a.,g., Ansiklopedi, Sy. 127)
“Raks, eli, ayakları tempo ile oynatmak ve dans etmek demektir. (…)İhtiyarî olmayan, yani kendi elinden olmadan raksa vecd denir. Vecde gelmek, kendi elinde olmadığı için günah değildir.” (www.ehlisunnetbuyukleri.com)
Muhakkak ki, bu hususlarda temel kaynağa Kur’ân-ı Kerîm’e müracaat esas olmalıdır. A’râf sûresinin 51. âyetinde şöyle buyurulmaktadır: ” O kâfirler ki dinlerini bir eğlence ve oyun edinmişler, dünya hayatına aldanmışlardı. Onlar bugünlerine kavuşacaklarını nasıl unutmuşlar ve âyetlerimizi nasıl bilerek inkâr etmişlerse, bugün biz de onları unuturuz.” (Bknz: Kur’an-ı Kerîm Meâli ve Tefsiri, Tibyan Tefsiri, Merhum Ayıntabî Mehmed Efendi, Bugünkü Dile Çeviren ve Açıklayan: Süleyman Fâhir, Bütün Kitabevi, İstanbul 1956, sy. 379)
Yine; En’âm Sûresi’nin 70. âyetinde şöyle buyurulur: “(Yâ Muhammed!) Dinlerini bir oyuncak bir eğlence edinenleri ve dünya yaşayışına mağrur olan kimseleri kendi hâllerine bırak.” ( Bknz: a.,g.,e., Sy. 339)
Hazret-i Mevlâna buyuruyor ki:
“Pes zî cân kün, vasl-ı Canan-râ taleb / Bî leb-ü gâm mîgû nâm-ı rab.”
Yâni: “O hâlde, Canana kavuşmayı, cân-u gönülden iste / Dudağını oynatmadan, Rabbinin ismini kalbinden söyle.”
‘Zikr’i bile, ‘dudağını oynatmadan’ , bunu riyâ sayarak, söylemeyi nasihat eden ve “Kurân’ın kölesi” ve “Muhammed muhtarın yolunun tozuyum” diyen Hazret-i Mevlâna, nasıl olur da, yukarıdaki âyet-i kerîmelere rağmen, raks’a meyledebilir?
Bu hususta, doğrudan doğruya Hazret-i Mevlâna’yı ilgilendirmesi bakımından, İslâm âlimlerinin de önemli beyanları mevcuttur.
“Allahü teâlâ aşkı ile dolmuş, evliyânın büyüklerinden olan Mevlâna Celâleddîn-i Rûmî, ney veya başka hiçbir çalgı çalmadı. Mûsikî dinlemedi ve raks etmedi.” (Abdülhakîm Arvâsî)”
(Bknz: a.,g., Ansiklopedi, Sy. 127)
Yine, Seâdet-i Ebediyye adlı eserinde, M. Sıddık Gümüş, Hazreti Mevlâna için şöyle der: “Ney ve dümbelek çalmadı. Dönmedi, raks etmedi. Bunları, sonra gelen câhiller uydurdu.” (Bknz: Seâdet-i Ebediyye, Hazırlayan: M. Sıddık Gümüş, Hakikat Kitabevi, İstanbul 1986, sy. 993)
Mesnevî’de, Emîrü’l-Mü’minîn Hazret-i Ömer (r.a.) zamanında ,” ihtiyar çalgıcının hikâyesi ” meşhûrdur. Bülbüllerin ve onu dinleyenlerin kendilerinden geçmesine rağmen, sonunda, kocalıp, kamburu çıktıktan sonra ‘tövbe’ ederek kurtuluşa ermesi, bu mevzûda en bâriz ve en mühim örnektir. (Bu hususta: 1- Mesnevî ve Şerhi-1, Abdülbâki Gölpınarlı, Kültür Bakanlığı Yayını, Ankara 2000, sy. 377-392; 2- Mesnevî -i Şerîf, Mütercim: Süleyman Nahîfî, Sadeleştiren, Prof. Dr. Âmil Çelebioğlu, Timaş Yayınları, İstanbul, 2007, sy. 96-101; 3- Mesnevî, Türkçesi: Tahirü’l Mevlevî, Yayına Hazırlayan: Selahaddin Tuna, Kırkambar Kitaplığı, İstanbul 2006, sy. 146-156 adlı eserlere müracaat edilebilir.)
Necip Fâzıl ise, İman Ve İslâm Atlası adlı eserinde şöyle der: “İş raksa gelince, onun ele alınabilir ve iyiye götürülebilir tarafı yoktur. Hele dinî vecde âlet edilmesinden büyük felâket tasavvur edilemez. Son zamanların turist fuarı hâline getirilen ve sırmalı terliği menzilesine indirilen Mevlevî ihtifallerinde, dinî yasağın hem İslâm zevkine, hem şeriat hiddetine, hem tarikat meşrebine, hem de başta Mevlâna Celâleddîn-i Rumî Hazretleri bulunmak üzere, Mevlevîlik hakikatine iftira şeklinde en yalçın manzarasını görüyoruz.”(Bknz: Necip Fâzıl, İman ve İslâm Atlası, b.d, yayını, İstanbul 1981, sy. 246)
Prof. Dr. Ramazan Ayvallı, kendisi ile yapılan bir mülâkata verdiği cevapta şöyle diyor: “Mevlana Celâleddîn-i Rûmî hazretleri de, diğer bütün İslâm âlimleri gibi, ömrünü insanlara, ebedî saâdet yolunu göstermek, onları aydınlatmakla geçirmiştir. Onu alelâde bir ozan veya düşünür sanmak, ney veya diğer çalgı âletlerini çaldığını, raks edip döndüğünü zannetmek son derece yanlıştır. O, ney, dümbelek ve başka hiçbir çalgı çalmadı. Raks yâni dans etmedi. Bunlar sonradan ortaya çıkmış bid’ât (yâni uygun olmayan âdet)lerdir.
O, her şeyden önce olgun, âlim ve velî bir müslümandır. İslamiyet’e uymayan şeyleri yapması düşünülemez.
(…) Mevlâna müzesinde bulunan dört adet ney, bir kemençe, iki rebab, bir tambur, bir kudüm, bir keman, iki ud ve bir çeng’in nereden, ne zaman ve nasıl geldiği tarafımızdan tespit olunmuştur. İlk çalgı 1945 senesinde müzeye konulmuştur. Diğer çalgıların dokuz tanesi muhtelif kişiler tarafından hediye edilmiş, üç tanesi de müzeye vasiyet edilmiş olmaları sebebiyle alınmıştır. Bizde detaylı bir listesi bulunan bu çalgılar hakkında, müzedeki Envanter defterini inceleyenler de yeterli bilgiye sahip olabilirler. Bu çalgıların hiçbiri Hz. Mevlâna’ya ait değildir.”
(Bknz: Hz. Mevlâna’yı Yeterince Tanıyor muyuz?, Ramazan Ayvallı ile Mülâkat: Kenan Arvas, Türkiye Gazetesi, 18 Aralık 1990)
Hazret-i Mevlâna, Mesnevî’sinde, şöyle buyurur:
“Hem de acayip bir körsün ki keskin bakışlı ve uzakları görür olduğun hâlde, deveden ancak yükü görebiliyorsun.
İnsanlık hırsının icabı ayrı ayrı görür ve bilirsin. Fakat ayı gibi maksatsız raks edersin.
Ey haris insan! Öyle bir yerde raks et ki orada kendini, yâni nefsini ve onun arzularını kırarsın ve şehvet yarası üzerinden pamuğu çıkarırsın.
Merdan-ı İlâhî, yâni; ricâlullah, raksı, meydan başında ve kendi kanları içinde ederler.
Kendi ellerinden, yâni benliklerinden kurtulunca el çırparlar, kendi noksanlıklarından halâs bulunca raks ederler.
O gibi zevatın mutribleri, içerlerinden def çalarlar; hattâ denizler onların coşkunluğundan köpük saçarlar. ”
(Bknz: Mesnevî – 2, Mevlâna, Tahirü’l-Mevlevî, Yayına Hazırlayan: Selahaddin Tuna, Kırkambar Kitaplığı, İstanbul 2006, Sy. 30)
Aynı eserin sonunda, “Semâ’ Hakkında Hz. Pîr’in Beyânatı” başlıklı bölümde de şöyle buyuruluyor:
“Semâ’ın ne olduğunu biliyor musunuz?
– ALLAH’ın “Ben, sizin Rabbiniz değil miyim?” suâline, ruh zerrelerinin, “Evet Rabbimizsin” deyişlerinin sesini duymak, kendinden geçmek, Rabbine kavuşmaktır.
Semâ’ın ne olduğunu biliyor musun?
-Dostun hâllerini görmek, lâhut perdelerinden Hakk’ın sırlarını bulmaktır.
-Semâ’ın ne olduğunu biliyor musun?
Kendindeki varlıktan geçmek, mutlak yoklukta zevalsiz, devamlı varlık tadını tatmaktır.
-Semâ’ın ne olduğunu biliyor musun?
Dostun aşk çırpıntıları önünde başını top yapıp, başsız ayaksız dosta koşmaktır.
Semâ’ın ne olduğunu biliyor umsun?
Nefs ile harbetmek, yarı kesilmiş kuş gibi toprak ve kan içinde çırpınmaktır.
Semâ’ın ne olduğunu biliyor musun?
Yâkub’un derdini ve devâsını bilmek, Yusuf’a kavuşmak korkusunu Yusuf’un gömleğinden koklamaktır.
-Semâ’ın ne olduğunu biliyor musun?
Mûsâ Peygamber’in asâsı gibi her solukta o Firavun ‘ın sihirlerini yutmak, yok etmektir.
-Semâ’ın ne olduğunu biliyor musun?
-“Benim, Allah ile öyle bir vaktim vardır ki, o vakitte ne Allah’a yakın bir melek, ne de bir peygamber aramıza giremez” hadîs-i şerîfinde buyurulduğu gibi SEMÂ’ bir sırdır. İşte meleğin bile sığmadığı o yere vasıtasız varmaktır.
-Semâ’ın ne olduğunu biliyor musun?
– Semâ’, Şems-i Tebrîzi gibi gönül gözlerini açmak ve kudsî nurları görmektir.”
(Bknz: a.,g.,e., Sy. 629 – 630)
İmâm-ı Gazâlî hazretlerinin İhyâu’ Ulûmid’d-dîn adlı eserinin ikinci cildinin “Semâ’ Ve Vecd’in Âdâbı” başlıklı bölümünün “Netîce”sinde şöyle deniliyor:
“Buraya kadar verdiğimiz îzâhâttan çıkarılan netîceye göre, semâ’ bâzan haram, bâzan mübâh, bâzan mekrûh ve bâzan da müstehâb olur. Dünya şehvetleri gâlib olanlar ve gençlerin çoğu için haramdır. Çünkü semâ’ ancak onların gönüllerini istilâ eden şehvetlerini galeyâna getirir.
Semâı mahlûk sûretine tenzîl etmeyerek, oyun ve eğlence yolu ile âdet hâline getirerek, zamânlarının çoğunu semâ’ ile geçirenler için de mekruhtur.
Yalnız güzel sesten zevk almak için dinleyenlere de mubahtır.
Allah sevgisi kendisine galebe çalıp iyi vasıflarını harekete geçirenler için de semâ’ müstehâbtır.
Yalnız Allah’a hamdeder, Muhammed ve Âline salât u selâm ederim.”
(İhyâ’u Ulûmi’d-dîn, İmâm-ı Gazâlî, Cilt-2,Tercüme eden: Ahmed Serdâroğlu, Bedir Yayınevi, İstanbul, 1985, Sy. 751)
Son söz:
“Tasavvufçuların bir şeyi yapıp yapmaması, helal veyâ harâm olmasını göstermez. Onlara bakılmaz. Yaptıklarına da, bir şey demeyiz. Ma’zûr görürüz. Onların hâlini, Allahü teâlâ bilir ve bildiği gibi karşılar. Bir şeyin helal veya harâm olduğunu anlamak için, imâm-ı a’zam Ebû Hanifenin, imâm-ı Yûsüf Ensârînin ve imâm-ı Muhammed Şeybânînin sözlerine bakılır. Ebû Bekr-i Şiblî ve Ebül-Hüseyn Nûrî ve Cüneyd-i Bağdâdî “rahmetullahi aleyhim” gibi, tasavvuf büyüklerinin yapıp yapmadıklarına bakılmaz. Şerî’atden ve tarîkatden haberi olmayan, ham sofular, pîrimiz böyle yaptı diye, bahane ederek, hayhuy etmeği, tegannî ve dans etmeği, din ve ibâdet hâline sokmuşlar. Bunlarla sevap kazanıyoruz sanmışlar. Allahü teâlâ, En’âm ve A’râf sûrelerinde: “Ey sevgili Peygamberim! ‘sallallahü aleyhi ve sellem’ Dinlerini, ibâdetlerini, şarkı ile, mûsıkî ile, oyun ve eğlence hâline sokanlardan uzak ol! Onlar Cehenneme gideceklerdir) buyuruyor.”
(Bknz: Mektûbât Tercemesi, İmâm-ı Rabbânî, Tercüme eden: Hüseyn Hilmi Işık, İhlâs Vakfı Yayınları, İstanbul 1980, sy.429 – 430) -
Burhan KURDDAN.”HİÇ DOYUM OLMAZ”
Müjde ver baharın güzelliğinden,
İçimiz dışımız gülecen olsun.
Güzel düşünelim, gülistan olsun
Bizim bu ellere hiç doyum olmaz.Bırakalım dedikodu, gıybeti,
Aksi halde kaybederiz kıymeti.
Tarih, doğa, kültür ve de heybeti,
Bizim bu ellere hiç doyum olmaz.Birileri derse şunun şuyu var,
Bizim oralarda billur suyu var.
İnan ki ardında bin bir kuyu var,
Bizim bu ellere hiç doyum olmaz.Baş başa vererek edelim sohbet,
O zaman oluşur esas muhabbet.
Yaşadığı yer herkese cennet,
Bizim bu ellere hiç doyum olmaz.Aynı vatan içinde düşmanlık neymiş,
Ecdat bu güzelliği iyi becermiş.
Aramızı açanlar kendini sevmiş,
Bizim bu ellere hiç doyum olmaz.
07/07/2008/ -
Hikmət Məlikzadə (Yeni şeir) Ölüm vaxtı keçmiş dərman kimidir
Azərbaycan Respublikasının Prezident Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü,
Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliyinin üzvüBu həyat elə bil qəm çəlləyidir,
Yenə də sinəmin dağı çoxalıb.
Mən ki bacarmıram fikir çəkməyi,
Nədən saçlarımın ağı çoxalıb?!Yanmır, tüstülənir, bədəni donub,
Neçə qurd dolanır şamı pərişan.
Bu yerin üstündə min-min büt gəzir,
Bu yerin altında hamı pərişan.
(daha&helliip;) -
Şəfaqət CAVANŞİRLİ. “Qızım”
Yoldaşımla aramızdakı soyuqluğu qızım son günlərdə hiss etmişdi. Əslində, soyuqluğun səbəbini ikimiz də bilmirdik, sözlərimiz bir-birimizə xoş gəlmirdi. Ali təhsilli, yaşı qırxı keçmiş, həyat görmüş insanlardıq. On beş yaşlı qızımız olmasaydı, ailə xətrinə də olsa, savadımızın iki kəlmə sözü bir-birinin ardınca qoşub danışmağa gücü çatmazdı.
Nişanlı olanda atam mənə bir kişinin ailədə rolunun nədən ibarət olduğunu uzun-uzadı, ata-oğul kimi yox, iki kişi kimi izah etmişdi. Ruhun şad olsun, ata! Səndən tez-tez eşitdiyim cümləni hələ də unuda bilmirəm. “ İnsan məişət həyatının məsuliyyətini daşımağa hazırdırsa, sevginin tükənməsinə şübhə ola bilməz”
Qızımın anasına qarşı bugün sevginin qığılcımlarından söhbət gedə bilməzdi. İllər keçdikcə dərk elədik; nə o qadın kimi, nə də mən kişi kimi xoşbəxt ola bilmədik. Savaş həddinə çatan yersiz qısqanclıqlar sonralar bir-birimizdən uzaqlaşmağımıza səbəb oldu. (daha&helliip;) -
Şəhanə CƏFƏROVA.” Niyə yenidən gəldin həyatıma?!!”
Niyə yenidən gəldin həyatıma?!!
Mən səndən başqasini sevə bilmədim!
Səndən başqasina səni sevirəm demədim.
Qəlbimdə yaşadirdim gizlicə səni.
Niyə yenidən gəldin həyatima?!Ağlatdin məni bilə-bilə
Yenidən gəldin həyatima gülə-gülə
unudurdum səni yalandan sevmirəm deyə-deyə!!
Niyə yenidən gəldin həyatima?!
(daha&helliip;) -
Təranə Turan RƏHİMLİ.Türkçülük şeirləri
MƏN TÜRKƏM
Mən türkəm, türklüyümlə öyüləsi boyum var,
Oğuz kimi mərd elim, azər adlı soyum var,
Yağı bağrını yaran harayım var, hoyum var,
Mən türkəm.Türkəm, türkün öcünü düşməndən alasıyam,
Mən sultan Bəyazidin, Teymurun balasıyam,
Babəkin, Cavanşirin alınmaz qalasıyam,
Mən türkəm.Nizami, Yunus İmrə qələmindən sipərim,
Koroğlu qalxanından dəmir düşmən çəpərim.
Xətai qılıncında polad gücüm, təpərim,
Mən türkəm. (daha&helliip;) -
Təranə TURAN RƏHİMLİ.Şeirlər
* * *
Yenə yuxum qaçaq düşüb,
Bu gecə – dözüm gecəsi.
Yeyib bitirəcək məni
Ömrün ən uzun gecəsi.Oyanacaq xatirələr,
Elə ki, oyaq biləcək.
Keçmişin künc-bucağından
Kimlər tökülüb gələcək.
(daha&helliip;) -
Nigar Rəfibəylinin poeziya sevgisi, sevgi poeziyası
NİGAR RƏFİBƏYLİ – 100
POEZİYA SEVGİSİ, SEVGİ POEZİYASIOrta məktəb illərində bizə çağdaş milli ədəbiyyatımızın bir neçə qadın şairini tanıtmışdılar: Nigar Rəfibəyli, Mirvarid Dilbazi, Mədinə Gülgün və Hökumə Billuri. Bu sıralamada adı həmişə birinci çəkilən Nigar Rəfibəylinin o zaman nə tərcümeyi-halının ağır kədər qatını bilirdik, nə yaşının gənc çağlarında siyasi rejimin təzyiqlərinə, təqiblərinə məruz qaldığından, nə də mənsub olduğu nəslin, soy-kökün əsilzadəliyi ucbatından, millətinə sədaqəti üzündən çəkdiklərindən xəbərimiz vardı. Lakin şairin o vaxt əzbərlədiyimiz bir neçə şeiri bu poeziyanın mayasında, cövhərində dərin bir ağrının, dərdin, kədərin varlığından xəbər verirdi. Şairin misralarında məharətlə «gizlənən» kədər bu şeirlərin müəllifinin çəkilməz qəm yükü daşıdığını, hansısa nisgili, həsrəti illərlə qəlbində əzizlədiyini pıçıldayırdı. 80-ci illərdə unudulmaz bəstəkar Emin Sabitoğlunun şairin sözlərinə bəstələdiyi «Neyləyim» mahnısının çox sürətlə məşhurlaşması, Akif İslamzadənin yanıqlı səsi ilə bütün Azərbaycanı evbəev dolaşması, könülbəkönül fəth etməsi də bu həzin kədərin əsrarəngiz poetik ahəngi ilə bağlı idi. «Mən işıq qızıyam, işıq övladlı» deyən şairin fotoşəkillərində, portretlərində də işıqlı çöhrəsinin nurunu bir qədər də artıran xəfif təbəssümünün altında kölgədə qalmış bu kədəri sezmək olur. (daha&helliip;)
-
Gənc yazar Əli Musanın yeni kitabı işıq üzü görüb
Yeni nəsil Azərbaycan gəncliyinin nümayəndəsi, istedadlı qələm sahibi, “Ədəbiyyat işığı”Müstəqil ədəbi-bədii portalının Baş redaktoru, gənc yazar Əli Musanın “Sevgidir yaşadan məni” adlı ilk kitabı “Orxan” Nəşriyyat və Poliqrafiya müəssəsinin mətbəəsində 104 səhifə olmaqla, 500 tiraj həcmində işıq üzü görüb.Kitabın ön sözünün müəllifi Mingəçevir Turizm Kollecinin təlim-tərbiyə işləri üzrə direktor müavin,i dramaturq, yazıçı-publisist Əşrəf Bayram oğlu Əsgərovdur.Redaktorları Azarbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvləri şair-jurnalist Ruslan Ələkbərli və Təhminə Çaxmaqlıdr.Kitabda müəllifin dövri mətbuatda dərc edilmiş şeir və publisistik məqalələri yer alıb.
Kitab müəllifin oxucularla ilk görüşüdür.Geniş oxucu auditoriyası üçün nəzərdə tutulub.Poeziyasevərlər tərəfindən rəğbətlə qarşılanacağına ümid edirik.
Gündəlik İnformasiya Agentliyinin Rəhbərliyi adından sayğıdəyər dostumuz, istedadlı qələm sahibi Əli Musaya yeni yaradıcılıq uğurları və fəaliyyəti diləyirik!Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti
-
Mədəniyyətimiz – “mədəni niyyətimiz”
Cəmiyyətimiz əvvəllər çox mədəni idi, niyyəti də xoş idi, sonra dövlətimiz, iqtisadiyyatımız elə sürətlə inkişaf etməyə və irəli getməyə başlayıb ki, cəmiyyətimiz bu sürətə öyrəşə bilməyib, hələ də geridə qalır…
Söhbət müasirlikdən, qərbləşib qəribləşməkdən və s. getmir. Söhbət əvvəllər insanlarımıza, ölkəmizə və cəmiyyətimizə xas olan mədəniyyətdən gedir.
Unutmayaq ki, ölkəmiz şərqdə ən demokratik, ən mədəni dövlətlərdən biri olub, qadın hüquqları, qadına hörmət, namus, qeyrət və əxlaq, özünə tənqidi yanaşmaq mövcud idi, nöqsanlarımızı düzəltməyə çalışırdıq, yaxşı insan olmağa, insanlara kömək etməyə çalışırdıq. Bəs indi necə olmuşuq biz insanlar, bu cəmiyyəti formalaşdıranlar…
Hər şey insanın ilk növbədə, özündən, sonra kiçik dövlət olan ailəsindən başlayır. Seçimləri insan özü, özü üçün, sonra ailəsi və ailəsi üçün edir…
İndiki mədəniyyətimizdə mədəniyyətdən, mədəni niyyətdən nə qalıb axı?
Biz insanlar və cəmiyyətimizin üzvləri nadan olmağı, ələ salmağı, təhqir etməyi, söyüş söyməyi, təhsili “görüntü yaratmaq” və sadəcə əlinə “diplom almaq” üçün almağımız, həyatı və insanları pul, maddi meyarlar ilə ölçməyimiz də indiki “mədəni niyyətimiz”dən və “mədəniyyətimiz”dəndir. Təhsil insanın özünə lazımdır. Bir gün gələcək, nə sənin pulun, güclü dayağın-arxan olmayacaq bu dünyada, irəli getmək, zirvəyə qalxmaq, məqsəd və arzularına çatmaq üçün ancaq savadın, biliyin və iş təcrübən tələb olunacaqdır! O zaman savadlı insanlar olan seçim mərhələsində sən məğlub olacaqsan və başlayacaqsan, hər kəsi günahkar bilməyə! Halbuki günahkar özünsən!Çünki təhsil almaq, oxumaq əvəzinə, seriallara baxırdın, “qız tutmaq” və oğlan dostlarının yanında lovğalanmaq üçün qadın və qızlardan gözünü çəkmir, ağzının suyunu axıdırdın hər yerdə, “tutar qatıq, tutmaz ayran” prinsipi, “keyf elə, avaralan” devizi ilə, planşetdə, noutbookda porno sayt və videolar, aqressiv oyunlar oynamaqla, yaşayırdın həyatını… Səviyyəsizliyini göstərib təhqir, söyüş, qeyri-etik hərəkət və sözlərin vəhdəti səndə olurdu, sonra da başqalarını qınamağa başlayırdın, özünü təmizə çıxartmağa çalışırdın…Keçirdin tənqid etməyə səhiyyəmizi, təhsilimizi və s. sahələri, orada inkişafın olması üçün, o sahələrdə çalışanların gərək biliyi, savadı, bacarığı və iş təcrübəsi olsun, ən əsası isə ağılı, vicdanı, qəlbi və xoş niyyəti, mədəniyyəti…
İctimai nəqliyyat vasitələrində oturmaq üçün yer üstündə dava, mübahisə, təhqirlər də indiki “mədəni niyyətimiz”dən və “mədəniyyətimiz”dəndir. Cavanıq deyə, hökmən yer verməliyik, düzdür, amma nə bilirsən, bəlkə mən ürək xəstəsiyəm, bəlkə hamiləyəm, bəlkə əməliyyatdan çıxmışam, bəlkə həkim ayaqüstə çox dayanmağa icazə vermir. Oturmamışdan qabaq üzərimə elan yapışdırmalıyam ki, niyə yer vermirəm… Hərdən elə adamlar yer üstündə dava edir ki, ona veriləcək yerə belə sığışmayacaq! Mən şəxsən kiməsə yer verəndə, insana baxıram, ancaq mədəni və ziyalı, bu yerə layiq insanlara verirəm yerimi… Seçimim düz olduğundan, əksər hallarda, yer verdiyim kimi dərhal başqa bir gənc mənə yer verir, qoymurlar ayaqüstə dayanım… Təşəkkürlər!
Dəfələrlə görmüşəm, ictimai yerlərdə köməyə ehtiyacı olanlara kömək etmək əvəzinə video və foto çəkiliş edib qoyuruq sosial şəbəkələrə, hələ arsız-arsız şərhlər veririk, müzakirə edirik. Bu da bizim indiki “mədəni niyyətimiz”dən və “mədəniyyətimiz”dəndir.
Qızların, qadınların əxlaqını “bakirəliliyi” ilə ölçürük, bakirə olmayana ad qoyuruq, əxlaqsız hesab edib, damğalar vururuq, halbuki dinimizdə belə bakirəlilik məsələsinə həssaslıqla yanaşılıb, boşanmış qadının ərə getməsi, bakirə olmayan qızların qınanılmaması tövsiyyə olunub (nə bilirsən, bəlkə qız vaxtında yıxılıb itirib bakirəliliyini, bəlkə zorlanıb, bəlkə ailəsi dağılıb və boşanıb), bakirə qız axtarırsınız evlənməyə, bakirə olmayanlara isə əxlaqsız təkliflər edirsiniz… Bunu da siz kişilər edirsiniz, nə bilirsiniz, bakirə saydığınız qız əslində hansı xasiyyət və əxlaqa malikdir?! Həqiqəti bilmədən və bilmək istəmədən insanlara qiymət vermək, onlara qarşı diskriminasiya etmək də indiki “mədəni niyyətimiz”dən və “mədəniyyətimiz”dəndir.
İctimai yerlərdə etik qaydalara riayət etməməyimiz, tənqid edənləri və nöqsanları deyənlərə rişxəndlə gülməyimiz, yazdığımız yazıları dərk etməməyimiz və düzgün qiymətləndirməməyimiz də səviyyəsiz, əxlaqsız olmağımızdan, tərbiyəsizliyimizdən, nadanlığmızdan və indiki “mədəni niyyətimiz”dən və “mədəniyyətimiz”dəndir. Sizi bu səviyyəniz qane edirsə, buyurun, yerinizdə sayın, paxıllayın, qısqanmağa davam edin. Ancaq unutmayın ki, söyüş söymək, təhqir etmək, qeybət etmək, insanın dalınca danışmaq, yalan danışmaq, şər atmaq, əxlaqsız təkliflər etmək böyük günahlardandır… Siz buna görə cəzanızı çəkəndə, bizlər şahid olacağıq Sizlərə…
Nə dirilərə, nə ölülərə hörmət etməməyimiz, adət-ənənələrimizi deqradasiyaya uğratmağımız, ailəmiz olduğu yerdə, halalımızı qoyub, harama can atmağımız da, indiki “mədəni niyyətimiz”dən və “mədəniyyətimiz”dəndir.
Kimsə öz biliyi, savadı, bacarığı və işgüzarlığı ilə irəli gedəndə, onda qüsur axtarmağımız, paxıllamağımız, yerimizdə sayarkən, cəhdlər etməyərkən, zəhmət və əməkdən, halaldan qaçıb, “Allahdan buyruq, ağzıma quyruq” devizi ilə təmbəl olmağımız da, indiki “mədəni niyyətimiz”dən və “mədəniyyətimiz”dəndir.
Başqalarının pulunun məbləğini, evini, mebellərini, xoşbəxtliyinin sirrlərini, sevənlərinin sayını öyrənmək, burnumuz girməyən yerə başımızı soxmağımız da, indiki “mədəni niyyətimiz”dən və “mədəniyyətimiz”dəndir.
Qapalı insanlara isə “qudurğan və özündən razı” damğasını vurub dalınca onu “Ağ yuyub qara sərməyimiz də” indiki “mədəni niyyətimiz”dən və “mədəniyyətimiz”dəndir.
İctimai yerlərə zibil atmağımız da, piyada keçidlərindən istifadə etməməyimiz də, yerə tüpürməyimiz, günəbaxan tumunu yeyib qabığını yerə tullamağımız, siqareti qadın və uşaqların yanında arsız-arsız çəkib, onların üzünə tüstüsünü verməyimiz, maşınlarımızdan zibili arxadan gələn maşının üzərinə atmağımız, yerə yıxılan və ya paltarını külək qaldıran zaman qadına kömək etmək əvəzinə, onu başdan ayağa acgözlüklə gözlərimizlə süzməyimiz, şəklini çəkib, başqa cür qələmə verməyimiz, geyimə görə insana qiymət verməyimiz, həyasızlığımız, istirahət yerlərində, parklarda özümüzü insan kimi apara bilməməyimiz də, indiki “mədəni niyyətimiz”dən və “mədəniyyətimiz”dəndir.
Ardı var… -
“Mədəniyyətimiz-mədəni niyyətimiz” (II hissə)
Bu mövzuya o qədər aktual problemləri, müzakirə edilməli mövzuları salmaq olar ki… Amma ikinci hissəsini yazıb bu mövzunu tam bitirmək istəyirəm…
– Nədənsə, cinsindən asılı olmayaraq aptekə vaxtından asılı olmayaraq, girib hamiləlik əleyhinə dərman, qoruyucu vasitə, hamiləlik testi alanda, həm aptekin işçiləri, həm də müştərilər bu alıcıya elə baxırlar ki, elə bil ki, alıcı yadplanetdən düşüb, kitabxanaya gəlib kitabxanadan kitab…əvəzinə, bistroff məhsulu götürmək istəyir, hələ üstəlik alıcını pərt etmək və borclu çıxartmaq istəyir və qınayırlar… Sanki biz bu cür məhsulları aptekdən deyil, başqa yerdən almalıyıq… Bu da bizim indiki “mədəni niyyətimiz”dən və “mədəniyyətimiz”dəndir.
– Arıq və gözəl bədən quruluşuna malik insanlara qulp qoymağımız, onlarda xəstəlik axtarmağımız, “qurdlu insan” damğasını vurmağımız, “Qızım, oğlum, niyə belə arıqsan, heç nə yemirsən, evdə səni ac saxlayırlar?! Bəlkə, xəstəsən, get həkimə.” Deyənlər hələ sənə başları çıxdı – çıxmadı xəstəliklər tapıb, diaqnozlar qoyurlar… Arıq olmağımız gözlərinə neçə girirlərsə, hələ bir soruşurlar ki, “Belə arıq qalmağının sirri nədir? Hansı pəhrizi saxlayırsan?” Soruşuram bu sualı verənlərdən, Sizə nə dəxli var, mənim arıq və ya kök olmağımdan?! Həkimsən?! Bu cür məntiqsiz və paxıllıq dolu sorğu-suallar, müdaxilələr də bizim indiki “mədəni niyyətimiz”dən və “mədəniyyətimiz”dəndir.
– Bəzi insanlarımız hələ o səviyyədə qalıblar ki, primitiv sual verməkdən çəkinmirlər: “Niyə saçını rəngləmirsən? Niyə şortik geyinirsən (geyinilən şortikin uzunluğu diz və dizdən aşağı olsa da)?, Niyə dırnağına lak qoymursan? Niyə qaşını alıb, nakolkalatmırsan? Niyə makiyaj etmirsən?”. Ay camaat, Allah məni elə yaradıb ki, təbiiliyim məni qane edir və süni olmaq istəmirəm! Heç dəxli var, xoşunuz belə gəlirsə, gündə saça bir rəng qoymaqdan, bir saş düzümü etməkdən, dırnağa lak etməkdən, nakolka qaşlardan, gedin öz üzərinizdə təcrübə keçin, məndən nə istəyirsiniz? Sanki bir zavoddur, hamı eyni cür etməlidir və eyni cür görsənməlidir, Barbi gəlinciyi kimi.. Bu kimi primitiv səviyyəmiz də, yerimizdə saymağımız da, indiki “mədəni niyyətimiz”dən və “mədəniyyətimiz”dəndir.
– İctimai yerlərdə gedərkən, səni uzun müddətdir tanıyan adam sənin yanında adam olanda, salam verməyib, özünü görməməzliyə qoymasını anlamıram, hələ üstəlik, onları görüb salam verəndə, salamına cavab verməyib, öz “mədəniyyəti”ni göstərənləri, özləri tək olmayanda, salamlaşmayanları, salamı eşitməzliyə qoyanları anlamıram. Onların məntiqinə qalsa, deməli salamlaşmaq üçün ictimai yerdə salamlaşan tərəflər tək olmalıdırlar?! Bu cür mədəniyyətsiz mədəniyyətinizin səviyyəsi Afrikada ağacda yaşayan meymunların səviyyəsindən də aşağıdır, adi etika qaydaları var, riayət etsəniz, “xəncərinizin daşı” düşməyəcək… Salam, Allahın adıdır. Özünün bu cür səviyyə və mədəniyyətsizliyini göstərənlərin bu hala gəlməsi də, indiki “mədəni niyyətimiz”dən və “mədəniyyətimiz”dəndir.
– Parklarda yaşıllığın suvarılmasına müsbət baxıram, amma təkcə yaşıllıq suvarılsın, daha piyada və maşın yolları, skamyalar, skamyada oturanlar, parkda gəzənlər, piyada səkisindən istifadə edənlər, maşınlar yox (konkret Sahil parkı və Filarmoniyaya gedən yoldakı park (İçərişəhər metrosunun yanındakı park)). Ay camaat yolunuz bu tərəfdən düşəndə, ya piyada və maşınlarınız üçün müvafiq suvarılma saatlarında ya alternativ yol axtarın, ya da ehtiyat üçün iki dəst paltar götürün özünüzlə, başdan ayağa çiməndə, işdə və ya evdə, paltarınızı dəyişə biləsiniz. Bir də ki, bu tərəflərə gələndə, ələxsus xanımlar, kabluk və ya dabanı sürüşkən ayaqqabı geyinməyin, çünki şpaqat və yıxılma və yerindəcə onurğa sütunlarının sınması və kəllə beyin travması, silkələnməsi diaqnozları ilə təmin ediləcəksiniz. Bu məntiqlə suyun təzyiqinə nəzarət etməyən park baxıcıları, bu tip səhvlər, indiki “mədəni niyyətimiz”dən və “mədəniyyətimiz”dəndir.
– Piyada üçün keçidlərdən istifadə etməyən qucağında körpəsi olan, kolyaskada uşağı olan, özü gəzə bilən və valideyninin əlindən tutan uşaqlarla olan valideynləri anlaya bilmirəm, özünüzün həyatınız cəhənnəmə ki, ölmək istəyirsiniz, özünüz bilərsiniz, uşaqlarınızın nə günahı var, bu qədər çətindir, yaşıl işığı gözləmək, yeraltı, yerüstü və zebra kimi keçidlərdən istifadə etmək? Tənbəlliyiniz uşağınızın təhlükəsizliyi və həyatından belə öndə gedən amildirmi?! (Sahil metrosunun yanında, bu hallar tez-tez təkrarlanır, halbuki orda həm zebra var, həm yeraltı keçid)… Bu cür məsuliyyətsiz, nadan piyadalar üçün yazıq “işıqforlarımız”da dilə gəlib, deyir ki, “Keçin, gözləyin!” Bundan artıq neyləsinlər, piyada keçidi yazısı vurdular, piyada üçün işıqlı, bəzəkli yol işarəsi qoydular, qanmadınız, yazıq işıqfor da dilə gəldi, yenə qanmayacaqsınız?! Qanmırsınızsa, elə ölün maşının altında! Bu cür məsuliyyətsizlik də, indiki “mədəni niyyətimiz”dən və “mədəniyyətimiz”dəndir.
– Gecə Bakının gözəlliyini yaşamaq yaxşıdır, əsasən də maşınla gedərkən, anlayıram, mən özüm də Bakını gecə olanda, qaranlıq çökərkən, işıqlandırılan zaman daha çox sevirəm, amma ay Bakının vurğunları, maşınınızla gecə gəzintiyə çıxmağınız, yolda maşınların az olması o demək deyil ki, maşını 200 km/saatla sürəsiniz və hökmən yolda küləyinizlə və ya maşınınızın özüylə kimisə və ya nəyisə vurasınız… Maşın sürmək mədəniyyətinin olmaması da, indiki “mədəni niyyətimiz”dən və “mədəniyyətimiz”dəndir.
– Parkda oturarkən, kitab oxuyan, qulaqcıq taxıb musiqi dinləyənlərə, blaknotunda nəsə yazanlara vəhşicəsinə ya təəccüblə baxmağınızı anlamıram… Siz hansı planetdən enmisiniz ki, belə şeyləri görəndə təəccüb edirsiniz? Yəqin Sizin kimi insanlar əlinə ömründə kitab almayıb, alıb oxuduğu da, yəqin ancaq Kamasutra və o tərz kitablar olub, yəqin heç əlifbanı da bilmirsiniz və yazı da axırıncı dəfə nə vaxt yazdığınız yadınızdan çıxmışdır! Siz də mənim ki, o biriləri kimi insansınız, belə hallar görəndə, təəccüb etməyin, kənardan gülməli görsənir…
– Ən gülməli tendensiya bilirsiniz nədir? Yolla gedəndə, sənə reklam vərəqələrin vermələri, mənə bir neçə də hazırlıq kurslarına (abituryent və magistraturaya hazırlıq) dəvət edən reklam vərəqələri verəndə, öz-özümə düşünürəm, bu komplimentdir ki, 30 – 32 yaşımda məni 18-24 yaşlı kimi qəbul edirlər, ya təhqirdir ki, mən bu yaşıma çatıb, təhsil aldığımı anlaya bilmirlər… Ən gülməli hal isə, mənim kimi, artıq çəkidən əziyyət çəkməyən, arıq insana arıqlamaq üçün pəhriz və arıqlama mərkəzinin reklam broşürünü verən oğlanla üz-üzə gəlmək idi, yəni bu cür broşüraları paylayanlar, haraları ilə düşünüb, özlərinə müştəri yığmağa çalışırlar? Günah onlarda deyil, onları küçələrə məlumat vermədən salanlardadır. Bir az marketinq, müştəri kontingentindən bu cür insanlarınıza məlumat verin ki, düzgün paylasınlar və nəticə əldə edəsiniz, mənim kimi digər şəxsləri də təhqir etməyəsiniz…
– Qız görəndə, Binqo-bonqo kimi “qaşınan”, bir-birilərinin adını, telefon nömrəsini qışqıran klounları anlamıram… Əziyyət çəkməyin, mən keçəndə, qulağımda çox zaman qulaqcıq olur, nə adınızı, nə telefon nömrənizi eşidən deyiləm…
– Bəzi nadanlara demək istəyirəm ki, 2015-ci ildir, etika anlayışı var, ölkənin qanunları və dölət strukturları var, bizim dinimiz İslam olsa da, toleyrant millətik, ölkəyik, konstitusiyaya görə din azadlığı var… Ölkəmiz dünyavi-demokratik dövlətdir, din dövlətdən ayrıdır! Bura Azərbaycandır, hansısa hakimiyyətində din olan dövlət deyildir! -
ƏGƏR?ONDA!
Xarici vətəndaşlar, xaricilərlə nigaha girmək istəyənlər üçün praktiki məsləhətlərƏgər əcnəbi vətəndaşı sevmişsinizsə, onunla ailə qurub, onunla bərabər onun vətəninə, digər ölkəyə köçmək niyyətindəsinizsə, o zaman bu praktiki məsləhətləri oxuyub, nəzərə almağı tövsiyyə edirəm. Yazımı işgüzar keyfiyyətlərimi, risk inzibatçı olmağımı nəzərə alıb, mövcud risklərə görə təsnifləşdirmişəm, “ən pis” halda, “ən yaxşı” halda, ssenari təhlilini aparmışam:
1. Münasibətlərinizin ilkin mərhələsində və ya sevginizin başlanğıcında:
Onun vətəni və adət ənənələri haqqında geniş ilkin məlumat əldə edin, mülki, cinayət qanunvericiliyi (Mülki, Cinayət, Ailə, Mənzil Məcəllələri, vətəndaşlıq haqqında qanun, miqrasiya ilə bağlı qanunvericilik) ilə tanış olun; (daha&helliip;)
-
“Zərrələr” Cəlilabadda
Zərrələr növbəti qədəmini Cəlilabad rayon mərkəzi kitabxanasına qoydu. 24.07.2015-ci il tarixində Cəlilabad mərkəzi kitabxanasında oxuculara xidmət şöbəsinin müdiri, Elnarə Əhədova ilə görüşdük. Xüsusən kitabxana daxilində olan bölmələr diqqəti cəlb edirdi. Biz bütün şöbələrlə tanış olduq. Kitabxananın direktor müavini, İsrafilova Qənimət, uşaq şöbəsinin müdiri Rəna Təhməzova, bu şöbənin multimediya mütəxəsisi Cahan Əbillova və digər işçilər tərəfindən hörmətlə qarşılandıq. Kitabı rəsmi olaraq, kitabxana fonduna hədiyyə etdik. Zərrələrə uğurlar diləyirik.
Sonsuz sevgi və hörmətlə Layihə rəhbəri və tərtibatçısı Gülnarə İsrafilqızı. -
Mayisə ƏSƏDULLAQIZI.”Hər gün səhərimiz xeyrə açılsın!”
Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü,
“İctimaiyyət və təhsil” qəzetinin təsisçisi və baş redaktoruSəmalardan enir ruhum, ilhamım,
Coşmasam, gecələr çıxmaz hilalım.
Təkcə xoş əməllər, fikrim, xəyalım,
Ömrümüzə xoş arzular saçılsın,
Hər gün səhərimiz xeyrə açılsın!Zülmətdən günəşin gələn vaxtıdır,
Dünyanın sevilib gülən vaxtıdır,
Süsənlər bağların bar-baharıdır,
Ömrümüzə xoş arzular saçılsın,
Hər gün səhərimiz xeyrə açılsın!Boz küləklər saçlarımı yolubdu,
İncə ruhum yanar məşəl olubdu,
Hərdən sinəm şeir, sözlə dolubdu,
Ömrümüzə xoş arzular saçılsın,
Hər gün səhərimiz xeyrə açılsın!Xeyirxahlıq ruhun öz bəhrəsidir,
Sevən könüllərin söz töhfəsidir,
Hüriyyət saflığın pak nəfəsifdir,
Ömrümüzə xoş arzular saçılsın,
Hər gün səhərimiz xeyrə açılsın!
-
Təranə Turan RƏHİMLİ.Şeirlər
ADIMI «TƏRANƏ» QOYDUN
Anama
Adımı «Təranə» qoydun,
Nənəmin oxuduğu
bayatıdan, ninnidən
kövrək ruhuma axan
təranəylə böyüdüm.
Rəngindən, görkəmindən yox,
təranəsindən tanıdım
palıdı, çinarı, söyüdü.
Təranə-təranə yaddaşımı təzələdi
Çayın, şəlalənin, bulağın öyüdü.
Adımı «Təranə» qoydun,
İldən-ilə yaşa doldum,
Günbəgün təranələşdim.
Bir vaxt itirdim nənəmi,
bulağı, söyüdü… (daha&helliip;) -
Mais TƏMKİN.”Məndən sonra….”
Sagkən qara olan bəxtim,
Ağ olacaq məndən sonra.
Daşlara tuş gələn canım,
Dağ olacaq məndən sonra.Görün, nələr deyir səbrim:
-Döz, bilinər bir gün- qədrin!
Güllərə qərq olan qəbrin,
Bağ olacaq – səndən sonra…Qulağıma gəlir səslər:
Nədəndir bu bəhsəbəslər?..
Demə məni sevən kəslər
Doğulacaq- məndən sonra. -
Zeynəb DƏRBƏNDLİ.”Dünya”
Gündəlik İnformasiya Agentliyinin və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının “Cənubi Qafqaz Xalqları üzrə xüsusi müxbir”i,
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüDaha səni qınamıram
Qoca dünya ulu dünya
Sən heç düzələn deyilsən
Kor fələyin qulu dünyaHəqiqət az, haqsızlıq çox
Vurulur ürəklərə ox.
Bircə kəlmə düz deyən yox
Yalanlarla dolu dünya.Məna vardır dünənimdə
Çaqqal çoxdur vətənimdə.
Gül yerinə çəmənimdə;
Bitir tikan kolu dünyaZeynəbəm ürəyim yanar
Nadan, naşı lovğalanar
Qarabağda mərdiməzar;
Bağlayıbdır yolu dünya -
Elnur RƏSULOĞLU.”Zaraftyana”
Evimizdən uzaq, qərib şəhərdə
Nə yaxşı var imiş dostlarım mənim.
Dostluğa qəlblərin verib şəhərdə,
Dostluğa and içmiş dostlarım mənim.Universitetin yaxınlığında
Həmişəki yerə yığışdıq yenə.
Piyada gəzərək “Sahil” bağında
Olub-keçənlərdən danışdıq yenə.Dostlarım narahat sordular məndən:
– Qorxmusan ki? Ağzın uçuqlayıbdır!
Dedim ki, dostlarım, bu olub dünən,
Qorxu məni yaman pis haqlayıbdır.Qız tanışlığımı bilirdi onlar,
Təsadüfən olub bu iş, hadisə.
Mən danışdıqca hey gülürdü onlar,
Danışım, gülün siz gülüncsə, sizə.Dəstəyi götürüb ecahanlıqdan,
Ağlıma gələn bir nömrəni yığdım.
Mənə cavab verən qız olduğundan,
Bilərəkdən onu “dostum” çağırdım.Qızla tanış olub telefonda mən,
Bir xeyli danışdım, söhbət eylədim.
Görüş təyin edib, əlbət, sonda mən,
Tanrının işinə hörmət eylədim.Bazar günü axşam saat altıda
Metronu seçmişdik görüş yeriyçün.
Dəyişməliydi həyat altıda,
Məncə, olmalıydım xoşbəxt həmən gün.Həsrətli günlərim illərtək uzun,
Kədərli, mənasız, üzücü keçdi.
Yuxuda bir gözəl büzərək ağzın,
Mənə nəzər salıb gözucu keçdi.Dostlarım pisliyə yozub yuxumu,
Getmək bilmədilər məsləhət mənə.
Yetişdi həmən gün. Pozub yuxumu,
Ağalıq elədi məhəbbət mənə.Özümü çatdırıb, minib qatara,
Tələsdim, tələsdim görüş yerinə.
Sürətlə şütüyən dönüb qatara,
Külək kimi əsdim görüş yerinə.İki qız durmuşdu görüş yerində,
Biri kök, var idi bığı, birçəyi.
O birisi isə yer üzərində
Məskən salmış gözəl göylər mələyi.Elə çatırdım ki, cananıma mən,
Gözəl qız dedi: “Bax, sevgilin gəlir!”.
Həmən an tüpürüb dabanıma mən,
Necə qaçdığımı bir allah bilir.Güzgüdə özümə nəzər salanda
Görürəm ki, ağzım uçuqlayıbdır.
Yəqin sevgilimi gördüyüm anda
Qorxu məni yaman pis haqlayıbdır.Odur ki edirəm məsləhət sizə,
Yad qızla görüşə getməyin, dostlar!
Başınıza gələr belə hadisə,
Mən etdiyim səhvi etməyin, dostlar!
-
Elnur ABDİYEV.Yeni şeirlər
* * *
Getdikcə qəlbində qısqanclıq artır,
Allahdan sübhünə şəfqət dilə sən.
Ömrün şosesində bil sürət artır,
Gülərsən sonuna rəhmət diləsən.Ayna,zülmət ömrə doğan Ay,nadan!
Özünü görmürsən hələ aynadan?
Özgənin səhvini görən,ay nadan,
Özün öz səhvini gətir dilə sən.Qələm yox, bil tutub əlin yabanı,
Qarşıq salmısan ya dan,ya banı?
Ruhun əcnəbidir,dilin yabanı,
Gəl vurma, hər sözdə dilə zərbə sən.Bayrağımın dalğasından
Vətən göyün meh oxşaya,
Bayrağımın dalğasından.
Bayraq ləpə-ləpə yaya,
Səsin efir dalğasından.Bayrağımın bu üç rəngi,
Hər biri bir məna rəngi.
Hər sübh ana, nəğmə rəngi,
Ay – ulduzun dalğasın dan.
Coşqun, məni bu yurd uma,
Təki xoşbəxt ol,yurdum a!
Zəfər səsin doğ yurduma,
Düşmən ürksün dalğasından.21.07.2015
Bu gün dostluğumda olan bir xanım: “Sevgidən yazırsız, sevgi varmı,-dedi,-nişanlım gedib Bakıda imkanlı bir dul xanımla eevlənib,məni tərk edib”. Buna yazdığım şeir.
Bir sevgi yaşadıq,yox ilki,sonu,
Gəl sonsuz bir hisdən sonra ummayaq.
Uzanır xəyalın kölə kölgəsi,
Gəl bütöv bir ömrü xəyal sanmayaq.Hər qaş qaralanda, bir ac qurd kimi,
Baxıb göy üzünə həsrət ulayır.
Fərhadın Şirinə pak məhəbbəti,
Ölen esrlere başın bulayır.Sənin məhəbbətin bir damla yaştək,
Mənim kirpiyimdən asılı qalıb.
Sevgi ucuzlaşıb bu adi gerçək,
Qəlbə yox,ciblərə qısılı qalıb.Qurduq arzulardan qurduq, bir qala,
Həsrət bürclərində keşikçi oldu.
Zamandan-zamana doğan yollara,
Xəyanət yoluxdu,keçici oldu.Kişilər seviblər,biz sevəmmədik,
Biz kişi olmadıq,deyəkmi,bala?!
Biz onlar yaşayan dövrə düşmədik,
Bu dövr tab gətirmir, bir-iki bala.Qəlbimdə qırılır eşq süxurları,
Həsrət süxurları alır öz yerin.
Qəlbə çəpər çəkən həsrət qolları,
Dağıdır qəlbimin episentrin.21.07.2015
-
Nailm DAĞLAROĞLU.”Ay xumar baxışlım, ay gülər üzlüm”
Ay xumar baxışlım, ay gülər üzlüm,
Tək sənsən könlümün gözəl maralı.
Sən mənim dərdimi qanan, düşünən,
Bir anda düşmərəm sənnən aralı.Sən mənim yarama məlhəm olmusan,
Mənlə ağlamısan, mənlə gülmüsən.
Dərdi-qəmlərimi yarı bölmüsən,
Uzaq düşmə qoyma məni yaralı.Bir dənəmsən sənnən ayrı kimim var,
Sözümüz bir, dil-dil ötən simim var.
Nail deyər dəmlər üstə dəmim var,
Yanaq lalə, gözün, qaşın qaralı. -
Gənc xanım yazar Aliyə Əsədovanın yeni kitabının imza günü keçiriləcək
25 iyul 2015-ci il tarixində, saat 17.00-da Kitabevim.az-da yeni nəsil Azərbaycan gəncliyinin nümayəndəsi, istedadlı qələm sahibi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Prezident təqaüdçüsü, gənc xanım yazar Aliyə Əsədovanın “Payız nəğməsi” adlı ikinci şeirlər kitabının imza günü keçiriləcək.Kütləvi informasiya nümayəndələrinin iştirakı da gözlənilir.İştirak etmək istəyən hər kəs dəvətlidir.
Ünvan: 28 may metrosu tərəfdə dəmiryol xəstəxanası yanında AKsentrin 2-ci mertebesinde olacaq .Unvan Puşkin küçesi-32.
Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti
-
Gündüz Sevindiyi doğum günü münasibətilə təbrik edirik! (24 iyul 1978-ci il)
Gündəlik İnformasiya Agentliyinin Rəhbərliyi Sizi, Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsini, istedadlı qədim sahibini, Gündəlik İnformasiya Agentlikləri və Azərbaycanın MMədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının “Qarabağ bölgəsinin ədəbiyyatı” bölməsinin Baş redaktorunu, Redaksiya heyətinin üzvünü və əməkdaşını doğum gününüz münasibətilə səmimi qəlbdən təbrik , Sizə uzun ömür, möhkəm cansağlığı, işlərinizdə uğurlar diləyir!
Mətbuat xidməti
Gündüz Sevindik 1978-ci il iyul ayının 24-də Ağcabədi rayonunda anadan olub.Şeirləri müxtəlif mətbu orqanlarda dərc olunub.Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür.
2012-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökümət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurası tərəfindən maliyyələşdirlilən və Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi tərəfindən həyata keçirilən ”Bölgə yazarlarına dəstək” layihəsi çərçivəsində “Bölgələrdən səslər” kitabında şeirləri dərc olunaraq ilk dəfə olaraq Respublika səviyyəsində ictiamiyyətin nəzərinə çatdırıldı.Fələstinli uşaq və…
Dünyanın sonudu bura bəlkə də,
Burda mələklər də günah axtarır.
Bu qara uşağın uşaq dünyası,
Bu qara ölkədə Allah axtarır.Yeməyin üstündən yarımçıq durub,
Dünyanı qarpıztək kəsib yeyəcək.
Verməyin Anaya siz bu uşağı,
Bu uşaq anasın basıb yeyəcək.
(daha&helliip;) -
Şafa KAMİLLİ.”Kədər”
Yedin, bitirdin, məni,
Ömrüm boyu əl çəkmədin,
Hey mənimlə sən bərabər ,
Bütü ömrüm,
Mənimləsən,
Kədər…
Niyə məni bu qədər sevdin?
Niyə, məndən uzaq durmadim?
Nə istədin sən məndən?
Nə vermisən ,ala bilmirsən?
Kədər…
Gözlərim heç gülmədi ki,
Ürəyimdə daima sən,
Ömrüm boyu mənimləsən,
Kədər…
Mən istərdim, sənsiz olum,
Üzüm gülsün, bəxtim gülsün,
Həyatımda sevinc olsun,
Çox az da olsa…
Əl çəkmədin,
Məndən…
Kədər!!!
Sevincimi, məndən aldın,
Mən xoşbəxtkən ,
Mənlə qaldın,
Həyatimda qaranlıqlar,
Yenə mənlə yol yoldaşı,
Qüssə, kədər,
Dostum oldun,
Yol yoldaşım,
Ömrüm boyu,
Mənlə qaldın,
Mənimləsən,
Sən, mənim özümsən ,
Kədər…
19.07.2015 -
Gənc xanım yazar Şəfa Vəliyeva “Peşəkar jurnalist” fəxri adına layiq görülüb
22 iyul 2015-ci il tarixində Azərbaycan milli mətbuatının yaradılmasının 140 illik yubileyi münasibətilə yeni nəsil Azərbaycan gəncliyinin nümayəndəsi, istedadlı qələm sahibi, Gündəlik İnformasiya Agentliyinin və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktor müavini və “Nəsr” bölməsinin redaktoru, Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi ilə Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin birgə layihəsi olan “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin və Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin üzvü, istedadlı gənc yazarlara dəstək məqsədilə birillik verilən Prezident təqaüdünə layiq görülən “Ruzigar” qəzetinin redaktoru, şairə, jurnalist Şəfa Vəliyeva peşəkar fəaliyyətinə görə, “Qafqaz Media” İctimai Birliyi tərəfindən “Peşəkar jurnalist” fəxri adına layiq görülüb.
Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti
-
Allahşükür AĞA.Yeni şeirlər
Oynayır…
Hərənin içində hava,
Hərə bir sözə oynayır.
Yoxuşlar üzü dağlara,
Enişlər düzə oynayır…Misralardan evcik qurub,
Gah yorulub, gah oturub,
Yuxudan təzəcə durub,
Bu adam təzə oynayır…
(daha&helliip;) -
Şəhriyyə QƏZƏNFƏRQIZI.”Sərçə sevgisi” (Hekayə)
Burdan aşağı baxanda hər şey necə qəribə görünür. Bu gün mənə o günü xatırladır. O gün də belə bərk külək vardı. Onların binasının qarşısında qollu-budaqlı bir ağac vardı. Mən həmişə onun budaqlarında oturardım. Dostlarımla hamımız sırayla bir budağa düzülərdik. Balaca meh əsən kimi hamısı uçardı, bir mən yox. Yelləncək kimi o budaqda yellənərdim. Ağacın başı buludlara dəyərdi. Indi, deyəsən,ağacı kəsiblər. Yoxsa burdan hər şey fərqli görünür? Bizim qonub oturduğumuz məkanlar fərqli idi. Binaların başı, paltar iplərinin üstü. Mən hansı quş idim? Unutdum. Hə, deyəsən, sərçə idim. Hə, dəqiq sərçə idim. İndi daha böyük görünürəm. Axı deyirlər burda hər kəs başqa cilddə olur. Gəl gedək oturaq o ağ pambığın üstündə. Görürsən necə yumşaqdır? Orda belə yumuşaq yerlər tapmırdıq biz. Onunla tanış olana kimi bilirsən nə qədər yer dəyişmişdim? Böyük quşlar oturduğumuz yerləri də əlimizdən alırdılar. Hələ yeməyimizi demirəm. Eh, sən hardan biləsən? Sən evdə bəslənmisən, qulluq görmüsən. Biz nə zülmlər çəkirdik. Bilirsən, yaxşı insanlar da var. Onun kimi. Ancaq bizə daş atanlar da çox olub. Biz bütün quşlardan sadiqik, heç yerə köçmürük. Qarda-boranda da yerimizi dəyişmirik. Niyə bizi sevmirlər görəsən? (daha&helliip;)
-
Şafa KAMİLLİ.”Anam…”
Gecəni , gündüz etmisən ,
Nə yatmisan ,nə eylənmisən ,
Bütün günü hey ,calışmisan ,
Nazimizi cəkmisən ,
İndi xəstə düşmüdən ,
Ay mənim xəstə anam,
Sən gözəlsən ,günəş tək ,
Ömtümə işiq ,şölə ,bəzəksən ,
Sənsiz olmasin günüm ,
Sən ömrümə ,yaraşiq ,
Arxa ,dayaq ,həyansan,
Ey mənim xəstə anam,
Gözlrin hey yoldadi,
,,Balam harda bəs qaldi?,,
Sən hey söylüysən ,
Bütün günü gözlürysən .
Sən ağrida ,acidan ,
Hec yuxu bilməyirsən,
Üzün gülür ,,,hec nə yoxdu ,mən də,,diyirsən,
Bilirəm ağrinirsan,
Sən xəsdəsən ay anam,
Ağ saclarina ,qurban,
Dərdin ,ağrin qəlbimə,
Hec aği görməyəsən ,
Bilirəm ağrinirsan,
Hec şikayyet etmirsən.
Ay mnim xəstə,anam,
Üzün daima gülür ,
Sən həmişə ,güləsən ,
Dərdin ,ağrin urəymə,
Ay mənim gözəl anam,
Qayikeş, üzü gülər ,
Heyatimin mənasi,
Sənsiz olmasin günüm,
Ey ömrümümün günəşi,
Ey menim ,xəstə anam…..
Həyatimin mənasi …
23.07.2015 -
Harika Ufuk Doğum gününüz kutlu olsun..
Eğitimci, şair, yazar, araştırmacı… Adana’da doğdu. Öğrenim hayatına İstanbul’da Çengelköy İlkokulu’nda başladı. İstanbul Marmara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Bölümü’nü bitirdi. Aynı yıl Ankara Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’ni kazandı. Devam zorunluluğu nedeniyle fakülteyi 3. sınıftan bıraktı. Adana’da Türkçe-Edebiyat öğretmenliği yaptı.
2005 yılının Ocak ayında “Çiçek Açtı Yalnızlığım” adlı ilk şiir kitabı Özgün Yayınevi’nden çıktı. Bu kitap Gürcistan’da çevirisi yapılarak yayınlandı. Ocak 2012’de Adana Büyükşehir Belediyesi’nin Çukurova Tüyap 5. Kitap Fuarındaki standında sergilenmek üzere komisyon tarafından seçilen dokuz şair ve yazardan alınan kitaplar arasında “Çiçek Açtı Yalnızlığım” da vardı. Dokuz edebiyatçı arasında tek bayan şair ise Harika Ufuk’tu.
(daha&helliip;) -
Əli Şirin Şükürlü (şeir-esse)Tale düsturu
tale nədir – sualına
cavab olaraq bir neçə əhvalat
danışım sizə;xəyalan çəkin rəsmini
hər mənzərənin və
tale barədə düşünərkən hər dəfə
çağırın bir parçasını yaddaşın – rəsm dəftəri kimi
içində rəsmi cızılmış o hadisələr. (daha&helliip;) -
Zeynəb Dərbəndli (Yeni şeir) Dünya
Gündəlik İnformasiya Agentliyinin və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının “Cənubi Qafqaz Xalqları üzrə xüsusi müxbir”i,
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüDaha seni qınamıram;
Qoca dünya; ulu dünya.
Sən heç düzələn deyilsən;
Kor fələyin qulu dünya.Həqiqət az haqsizliq çox;
Vurulur ürəklərə ox.
Bircə kəlmə; düz deyən yox;
Yalanlarla dolu dünya.
(daha&helliip;) -
Qədiməli Əhməd (Yeni şeir) PAYIZ ÖMRÜ
Mən bir payız ömrü oldum,əzizim,
İndi məni ha xatırla,ha ara.
Vaxtsız
əsən küləklərə dözməyib,
Yarpaq-yarpaq tökülmüşəm yollara.Günlər yağıb,aylar düşüb üstümə,
İzlərində qarış-qarış itmişəm.
Yuxu kimi,nağıl kimi illərin
Dodağında misra-misra bitmişəm. (daha&helliip;) -
Abdulla Məmməd (Yeni şeir) ÇADIRDA DOĞULAN QAÇQIN UŞAĞI
(“Didərgin şərqisi, qaçqın harayı” silsiləsindən)
Çadırda doğulan qaçqın uşağı,
Axır ki, yetişdin məktəb yaşına.
Vətəndə vətənsiz-başı aşağı
Dərdinlə böyüdün başlı –başına.Acı taleyinlə oynayan artdı,
Böyüdün yarı tox, yarı ac, bala.
Kimsə sənə görə rütbəyə çatdı,
Sənisə sarsıtdı ehtiyac, bala. (daha&helliip;) -
Hikmət Məlikzadə (Yeni şeir) Ruhlar da bədənə yük olur bəzən
Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü,
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsüRuhlar da bədənə yük olur bəzən,
Zülmü bar verməyən bağa oxşatma.
Hərdən qorxa-qorxa çıxdığım dağı,
Sinəmə çəkdiyin dağa oxşatma.Bəsdir, kipriyimdən yelləncək asdın,
Bir az da can soran zəli ol, quzum.
Mən dəli olmağı bacardım, şükür,
Sən də, ağlın varsa, dəli ol, quzum. (daha&helliip;) -
Əziz MUSA.Yeni şeirlər
CƏBRAYILIM
Bulaqların aşıb-daşır gözümdə,
Qəm-qüssədi hər kəlməm, hər sözüm də.
Taqətim yox qollarımda, dizimdə,
Çiçəyim, pətəyim, balım,
Anam, doğma Cəbrayılım.Sən də mənsiz darıxırsan, bilirəm,
Qərib eldə həsrətindən ölürəm.
Elə bilmə sənsiz deyib, gülürəm,
Ürəyimdə qara xalım,
Anam, doğma Cəbrayılım. (daha&helliip;) -
Mayisə ƏSƏDULLAQIZI.”Ramazan dualarım”
Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü,
“İctimaiyyət və təhsil” qəzetinin təsisçisi və baş redaktoruAllahım!
Bu gözəl, müqəddəs gündə,
Əl açıram sənin O qüdrətinə,
Elə bu gecənin şan- şöhrətinə.
Şəhid qanı qarışmasın torpağa,
Nisgil yetişməsin heç bir ocağa.
Ürəklərdə qoy sızıltı gəzməsin,
Taleləri kədər, sazaq əzməsin!Allahım!
Əl açıram sənin O qüdrətinə,
Elə bu gecənin şan-şöhrətinə.
Yolun açıq eylə, yurd-yuvasızın.
Çarə qıl halına el-obasızın!
Zalıma yol vermə, qır tələsini,
Yeməsin məzlumun son tikəsini!Allahım!
Əl açıram sənin O qüdrətinə,
Elə bu gecənin şan-şöhrətinə.
Qoru qoca ata-anaları sən,
Onlara sağlamlıq ver bu həyatda,
Bəs onlar olmasa, Uca Allahım,
Kim alar bizləri qanadı altda?!
Cəmi xəstələrə eylə mərhəmət,
Qoyma xəstəlikdən əsər-əlamət!Allahım!
Əl açıram sənin O qüdrətinə,
Elə bu gecənin şan-şöhrətinə,
Cəmi dustaqların aç qapısını,
Onların da günü bir imtahandır,
Xeyrə qovuşsunlar, daha, amandır!Allahım!
Əl açıram sənin O qüdrətinə,
Elə bu gecənin şan-şöhrətinə,
Əskik etmə bizdən suyu-çörəyi,
Qayıtsın torpaqlar, ellər-obalar,
Bağımızda bitir gülü-çiçəyi,
Yetir ey Allahım, xoş gələcəyi! -
Hikmət MƏLİKZADƏ.”Mən dəli olmağı bacardım, şükür…”
Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü,
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsüRuhlar da bədənə yük olur bəzən,
Zülmü bar verməyən bağa oxşatma.
Hərdən qorxa-qorxa çıxdığım dağı,
Sinəmə çəkdiyin dağa oxşatma.Bəsdir, kipriyimdən yelləncək asdın,
Bir az da can soran zəli ol, quzum.
Mən dəli olmağı bacardım, şükür,
Sən də, ağlın varsa, dəli ol, quzum.Anadan olandan kir içindəyik,
Əzan da oxundu, yu, ağa, bizi.
…İpindən ağ köynək asdığın həyat,
Nə vaxtsa bükəcək bu ağa bizi. -
22 iyul-Azərbaycan milli mətbuatının 140 illik yubileyi tamam olur
XIX əsrin ikinci yarısında ədəbi proses təşəkkül tapdı. Kapitalist sənayesinin inkişafı, xüsusilə Bakının iri sənaye mərkəzinə çevrilməsi Ədəbiyyatımızın inkişafına təsir göstərirdi. Elm sahəsində aparılan ardıclı işlər öz bəhrəsini verirdi. Əsası Axundov tərəfindən qoyulan dramaturgiya bu dövrdə də inkişaf edirdi. Axundovdan sonra dram, faciə, tarixi-faciə, alleqorik mənzum dram, vodevil, kiçik məzhəkələr və başqa janrlarda əsərlər yaranırdı. Ənənə və novatorluq dramatik növün başlıca istiqamətini təşkil edirdi. Bu illərdə ədəbi prosesdə nəsr aparıcı mövqe tuturdu. Abbasqulu ağa Bakıxanovun, İsmayıl bəy Qutqaşınlının əsərlərində inkişaf tapan nəsr əsərləri getdikcə yeni mənzum və formada özünü göstərməyə başlayır.
Cəlil Məmmədquluzadənin “Danabaş kəndlinin əhvalatı”, Nəriman Nərimanovun “Bahadır və Sona”, Soltan Məcid Qənizadənin “Məktubati Seyid bəy Şirvani”, Əsgər ağa Goranının “Qara yel”, Zeynalabdin Marağayinin “İbrahim bəyin səyahətnaməsi” və başqa əsərləri yeni üslub və ideya-məzmun axtarışlarının bəhrəsi idi.
Cəlil Məmmədquluzadə ilk dəfə olaraq Azərbaycan qadınını və kəndlisinin dözülməz şəraitdə yaşamasını göstərir. Müəllif “Danabaş kəndlinin əhvalatı” əsəri ilə Azərbaycan ədəbiyyatına “göz yaşı içində gülüş gətirdi. 70-90-cı illər Azərbaycan ədəbi prosesində həm xalq şeiri, həm də klassik üslubda yaranan poeziya nümunələri diqqəti cəlb edir.30-40-cı illərdə olan satira 70-90-cı illərdə daha da güclənir.Seyid Əzim Şirvani, Mirzə İsmayıl Qasir, Fəqir Ordubadi və başqaları öz əsərləri ilə xalqı elmə çağırırdı.
Bu dövrdə Aşıq Ələsgər, Molla Cuma, Çoban Əfqan xalq poeziyası üslubunda şeirlər yazırlar. Puşkinin, Nekrasovun, Lermontovun, Krılovun əsərləri tərcümə olunub Azərbaycan oxucusuna çatdırlır.Dövrün ədəbi-mədəni inkişafını göstərən mühüm xüsusiyyətlərdən biri də milli mətbuatın yaranması idi.
Həsən bəy Məlikova qədər Azərbaycan dilində milli mətbuat yox idi. Həsən bəy Məlikov (Zərdabi) 1837-ci il iyunun 28-də keçmiş Göyçay qəzasının Zərdab kəndində anadan olmuşdur. Həsən bəy ilk təhsilini mollaxanada almış, sonra Şamaxı qəza məktəbində oxumuş, orta təhsilini isə Tiflisdə tamamlamışdır.1861-ci ildə Moskva Universitetinə daxil olan Həsən bəy Zərdabi dörd il sonra həmin universitetin təbiyyət-riyaziyyat fakültəsini bitirmişdir.Ali təhsil ocağında oxuduğu müddətdə Həsən bəy tələbələr arasında xüsusi olaraq seçildiyinə görə fakültəni əla qiymətlərlə başa vurduqdan sonra elmi iş üçün universitetdə saxlanılmışdır. Lakin vətəninə, doğma Azərbaycanına olan sonsuz məhəbbəti, xalqına, millətinə xidmət etmək arzusu bu gənc, perspektivli müəllimi Azərbaycana çəkib gətirdi. Bir müddət Tiflisdə qulluq edəndən sonra Qubada məhkəmədə işləyən Zərdabi daha sonra Bakıya gələrək burada rusca orta məktəbdə təbiətdən dərs deməyə başladı.
Gündəlik həyatında və işində xalqla sıx bağlı olan Zərdabi asudə vaxtlarını xalq arasında keçirir, uşaqları və yeniyetmələri elmə, mədəniyyətə, maarifə həvəsləndirirdi. Onun apardığı təbliğatın köməyi ilə Bakı gimnaziyasında oxuyan tələbələrin sayı az bir zamanda xeyli çoxalmışdı.
O zaman Azərbaycanın mərkəzi şəhəri kimi Bakının sürətli inkişafı milli mətbuatımızın yaranması zərurətini doğurdu. Doğma ana dilində qəzetə böyük ehtiyac olduğunu dərk edən Həsən bəy Zərdabi qəzet çap etmək üçün hökumətə müraciət etdi. Bununla əlaqədar böyük mütəfəkkir İstanbuldan hürufat gətirtdi və nəhayət, xeyli zəhmətdən, əzab-əziyyətdən sonra 1875-ci ilin 22 iyulunda Bakıda qubernatorun mətbəəsində Azərbaycan dilində “Əkinçi” qəzetinin nəşrinə müvəffəq oldu. Bu mətbu orqanla milli mətbuatımızın əsası qoyuldu.1877-ci il sentyabrın 29-a qədər fəaliyyət göstərir. “Əkinçi” qəzeti ayda iki dəfə 300-400 tirajla nəşr olunurdu.Qəzetin 1875-ci ildə 12, 1876-cı ildə 24, 1877-ci ildə isə 20 nömrəsi çıxmışdır.
“Əkinçi” qəzeti beş əsas şöbəyə bölünürdü: “Daxiliyyə”,“Məktubat”, “Əkin və ziraət xəbərləri”,“Elmi xəbərlər”, “Tazə xəbərlər”.Qəzetin əsas şöbəsi olan “Əkin və ziraət xəbərləri” şöbəsində əkin, maldarlıq, bağ, bostan, kənd təsərrüfatına aid kütləvi elmi məqalələr dərc olunurdu.
“Məktubat” şöbəsində müxtəlif yerlərdən gələn məqalələr dərc olunurdu.Bu məqalələrdə feodal-patriarxal adət və ənənələr tənqid edilərək Rusiyadakı elmin yeni ixtiralarından bəhs olunurdu.
Bu şöbədə gedən məqalələrin əsas müəllifi Əhsənül Qəvaid idi.
“Əkinçi”də Nəcəf bəy Vəzirov və Əsgər ağa Goraninin Moskvadan, Məhəmmədtağı Əlizadə Şirvaninin Şamaxıdan, Heydərinin Dərbənddən göndərdikləri məktublar, Seyid Əzim Şirvaninin şeirləri və Mirzə Fətəli Axundovun məqalələri dərc olunurdu.
“Əkinçi”nin cəsarətli və şiıqlı fikirləri çar hökümət dairələrini, yerli mühafizəkarları qorxuya salırdı.Ona görə də qəzetin fəaliyyətinə mane olmağa çalışırdılar.Qəzetin bağlanmasından daha çox özümüzünkülər əsas rol oynayırdılar.Qəzet bağlandıqdan sonra Səid Ünsizadənin redaktorluğu ilə “Ziya” qəzeti nəşr olundu.1883-cü ildə Cəlil Ünsizadə “Kəşkül” qəzetini nəşr etdirməyə başlayır.Bu qəzetin səhifələrində bədii ədəbiyyata daha çox yer verilirdi.Dünya Ədəbiyyatından tərcümələr çap olunurdu.Bu dövrün ədəbi-mədəni tarixinə nəzər salsaq görərik ki, qabaqcıl ziyalılarımızın qəzet və jurnal çap etdirməyə çar höküməti icazə vermirdi. -
Rafiq bəy Sizi doğum gününüz münasibətilə səmimi qəlbdən təbrik edirik
Gündəlik İnformasiya Agentliyinin Rəhbərliyi Sizi, Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsini, Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvünü, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin Sumqayıt şəhər təşkilatının sədrini, “Möhtəşəm Azərbaycan” müstəqil ictimai-siyasi, ədəbi-bədii qəzetinin təsisçisi və baş redaktorunu, Azərbaycan Respublikasının “Əməkdar jurnalist”ini doğum gününüz münasibətilə səmimi qəlbdən təbrik edir, Sizə uzun ömür, möhkəm cansağlığı, xoşbəxtlik, işlərinizdə, ədəbi-bədii yaradıcılığınızda bol-bol uğurlar diləyir!
Mətbuat xidməti
Rafiq ODAY ( Bayramov Rafiq Hüseyn oğlu) 23 iyul 1960-cı ildə Naxçıvan MR Şərur rayonunun Şəhriyar kəndində anadan olub. 1983-1988-ci illərdə Naxçıvan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsində təhsil almışdır. Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvüdür.Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin Sumqayıt şəhər təşkilatının sədridir.”Möhtəşəm Azərbaycan” qəzetinin təsisçisi və baş redaktorudur.”Ziyalı Ocağı” İctimai Birliyinin elektron orqanı Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat Xidmətinin Rəhbəridir.”Qızıl qələm”, “Həsən bəy Zərdabi”, “Qafqaz-Media” mükafatları laureatıdır.”Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafına dəstək”, “Çağdaş Türkiyə ədəbiyyatının inkişafına dəstək” layihələrini mətbu orqanının səhifələrində həyata keçirən ilk AZƏRBAYCANLI ŞAİRDİR.
Sən ulu öndərisən bu xalqın, bu millətin
Sən zülmət gecələrin bir ümid çırağısan,
Sən elin ağsaqqalı, sən yurdun dayağısan,
Sən hürriyyət sədası, azadlıq sorağısan,
Hər qarışda izin var, bu izi silmək çətin,
Sən ulu öndərisən bu xalqın, bu millətin.Vətənin hər daşını sevginlə naxışladın,
Bu yurda kəc baxanın yolunu yoxuşladın,
Sən qalan ömrünü də xalqına bağışladın,
Əbədiyyət rəmzi var kökündə bu ülfətin,
Sən ulu öndərisən bu xalqın, bu millətin.Əshabi-kəhf timsallı neçə pirlər burada,
Hər qayanda qorunur neçə sirlər burada,
Sənə yön çevirdilər “91-lər” burada,
Bir daha bəlli oldu xalqına sədaqətin,
Sən ulu öndərisən bu xalqın, bu millətin.Sən haqqa arxa durdun, əsarətə yox dedin,
Acın dərdini bilməz heç bir zaman tox, dedin,
Oyan, ey ulu millət, qaranlıqdan çıx dedin,
Aydınlıq nuru qonsun üzünə məmləkətin,
Sən ulu öndərisən bu xalqın, bu millətin.Bu dövlətin qırılmaz təməlində yaşarsan,
Ən müqəddəs, ən ülvi əməlində yaşarsan,
Vətən sevdalıları cəm elində – yaşarsan,
Xalq görür bəhrəsini çəkdiyin hər zəhmətin,
Sən ulu öndərisən bu xalqın, bu millətin.Sənə xalq məhəbbəti sonsuz – dərindən dərin,
Yüksəliş müjdəlidi hər açılan səhərin,
Daha yolu rəvandı aşılmaz zirvələrin,
Bütün dünya çevirib yurduma öz diqqətin,
Sən ulu öndərisən bu xalqın, bu millətin.Ən böyük əmanətin İlham Əliyev bizə,
Bir də müqəddəs Vərən – döğma ocaq, ev bizə.
Onunçün o, qatır ki, gecəsini gündüzə,
Heç zaman laxlamasın özülü bu qüdrətin,
Sən ulu öndərisən bu xalqın, bu millətin.Azərbaycan – Türkiyə qardaşlıq nümünəsi,
Bütün cahan bir ola boğa bilməz bu səsi,
Hələ qarşımızdadır Qarabağ təntənəsi,
Ürəyində gömərik düşmənin bəd niyyətin,
Sən ulu öndərisən bu xalqın, bu millətin.And içirik günəşin sübh doğan çağına,
And içirik qan ilə boyanan torpağina,
And içirik üçrəngli müqəddəs bayqağına,
Kokünü kəsəcəyik hər zülmün, hər zillətin,
Sən ulu öndərisən bu xalqın, bu millətin.Ali Baş Komandanım
Bütün türk dünyasının gözü dikilib sana,
Türk dünyası bir yana, Azərbaycan bir yana,
Yüz milyonluq millətə Azərbaycan bir ana,
O mənim görən gözüm, o mənim cismim, canım,
Ali Baş Komandanım!Şəhərlər kəndə dayaq, kəndlər şəhərə arxa,
Ay gecəyə nur çilər, günəş səhərə arxa,
Şükür, yenə su gəldi bir vaxt su gələn arxa,
Azadlıq naxışıyla zinətlənir hər anım,
Ali Baş Komandanım!Yacuc-Macuc «yan»ların – boyuna qibtəsi var,
Min illik Dədə-Qorqud boyuna qibtəsi var,
Vətən, millət sevdalı soyuna qibtəsi var,
İnam, güvənc yerimsən – bunu mən necə danım,
Ali Baş Komandanım!Neçə yüz milyonların çörəyi səndən keçir,
Cahanın qan paylayan ürəyi səndən keçir,
İlləri aydan soruş, ayları gündən keçir,
Gör hansı kürsülərdən təriflənir ad-sanım,
Ali Baş komandanım!Heydər baba naxşı var yurdun hər qarışında,
Dünya baş əymiş ona siyasət yarışında,
Bir çözümü olmalı sülhün də, barışın da,
BMT-yə, ATƏT-ə nəsə qaynamır qanım,
Ali Baş Komandanım!Bizə dostu düşməndən 20 Yanvar seç dedi,
Şovinist ocağında neçə «yan» var – seç dedi.
Önündə bir körpü var – bu körpüdən keç dedi,
Qoy yazılsın tarixə haqq sədalı ünvanım,
Ali Baş Komandanım!Xocalı faciəsi tarixin dərsi bizə,
Neçə tale çarxının fırlandı tərsi bizə,
Bizi ərzə tanıtdı, tanıtdı ərzi bizə,
Bircə anda yetişdi dada Şahi-Mərdanım,
Ali Baş Komandanım!İyirmi faiz torpağım yağıda qala bilməz,
Çala, çapa, talaya, dağıda – qala bilməz,
Bundan artıq millətim ağıda qala bilməz,
Gülsün artıq çöhrələr, sevinsin dörd bir yanım,
Ali Baş Komandanım!Vətənə layiq oğul, Sizə sadiq əsgərik,
Haqqa qılınc çalanın qollarını bükərik,
Yurdun hər kədərinə, sevincinə biz şərik,
Vətən qürur mənbəyim, Vətən şərəfim, şanım,
Ali Baş Komandanım!Azərbaycan güvənir müzəffər ordusuna,
Qoymaz yağı önündə bu xalqı ordu, sına,
İstər tufanda yoxla, yağışda, qarda sına,
Bir nərə çək, dəniztək aşıb-daşsın meydanım,
Ali Baş Komandanım!Ulu öndər eşqinə qılıncı qından çıxar,
Gündə min dona girən iblisi dondan çıxar,
Qanı qanla yuyarlar, bu xalqı qandan çıxar,
Ucalsın haqq bayrağım, zəfərlə doğsun danım,
Ali Baş Komandanım! -
Nəcibə xanımı doğum günü münasibətilə səmimi qəlbdən təbrik edirik.
Gündəlik İnformasiya Agentliyinin Rəhbərliyi Sizi, Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsini, Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvünü, Dünya Azərbaycanlılarının Mədəniyyət Mərkəzinin Mətbuat xidmətinin rəhbərini, “Azad qələm” qəzetinin və “Ali Ziya” jurnalının təsisçisi və baş redaktorunu doğum gününüz münasibətilə səmimi qəlbdən təbrik edir, Sizə uzun ömür, möhkəm cansağlığı, xoşbəxtlik, işlərinizdə, ədəbi-bədii yaradıcılığınızda bol-bol uğurlar diləyir!
Dodaqlarınızdan gülüş, yanaqlarınızdan təbəssüm əskik olmasın! Sevib, sevdiyiniz insanların əhatə dairəsində olun!Mətbuat xidməti
1961-ci il 22 iyulda Tərtər rayonun Sarov kəndində doğulub. 1978- ci ildə həmin kənddə orta məktəbi qurtarıb. 1979-81- ci ildə Bakı Kooperativ texnikumun əmtəəşünaslıq fakültəsini bitirmişdir. Həmin il qiyabi yolla Moskva Kooperativ (indiki Koomersiya universiteti) institutunun iqtisadiyyat fakültəsinə daxil olmuşdur. Ailə qurmasıyla əlaqədar institutun 3-cü kursundan sonra davam etməmişdir. 1998- ci ildə Beynəlxalq Elmi Tətbiqi Kosmonavtika institunun filologiya (dil-ədəbiyyat) fakültəsinə daxil olmuş, oranı əla qiymətlərlə başa vurmuşdur. Əvvəllər əmtəəşünas, iqtisadçı sahələrində çalışsa da, müəllimlik sahəsinə meyl etməmişdir. 1980-ci ildən dövrü mətbuatda şeir və məqalələri dərc olunduğundan, mətbuat aləminə maraq göstərmiş və bir filoloq kimi bu sahədə fəaliyyətə başlamışdır.
Nəcibə İlkin orta məktəbdə oxuduğu illərdən şeir yazır. Şeirləri və publisist məqalələri “Zaman”. “Ümman”, “Kaspi”, “Respublika”, “Demokratiya”, “İcmal”, “Ədalət” qəsetlərində və “Vəfa”, “Sözün işığı” , “Qoşa ulduz”,”Kotoloq” jurnallarında dərc olunmuşdur.
2004-cü ildə “Bir ömür uduzdum”, 2006-cı ildə “Qəlbimdə dil açan dünya “ şeirlər kitabı işıq üzü görmüşdür. 2007- ci ildə “Tərtər inciləri” toplusunda bir neçə şeirləri çap olunmuşdur. Bu kitablar haqqında tanınmış qələm sahibləri rəy yazmış və müsbət mənada öz fikirlərini bildirmişdir.
Şeirlərinə və publisist məqalələrinə görə Az.KİVİHİ-nın “Qızıl Qələm”, “Xalqın nüfuzlu ziyalısı”, “Xan qızı Natəvan” mükafatına, “ İnam” şərəf diplomuna layiq görülmüşdür. Qafqaz Media İctimai birliyi tərəfindən “Vicdanlı qələm” , “Peşəkar jurnalist” diplomları ilə mükafatlandırılmışdır. Bu yaxınlarda təsis etdiyi “Azad Qələm” qəzetinin 3 yaşı tamam olmasına görə, publisist məqalələri və ədəbi yazılarına görə AZKİVİHİ-nın “Qızıl Qələm” mükafatına layiq görülmüşdür. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin ədəbi orqanları olan “Ulduz” , “Azərbaycan” jurnallarında şeirləri dərc olunub.
Dünya Azərbaycanlıları Mədəniyyət Mərkəzinin idarə heyətinin və Qadınlar Şurasının üzvü və DAMM-ın və katibidir.
AYB-nin və AJB-nin üzvüdür. 2006- cı ildən təsis etdiyi “Azad qələm” ədəbi-bədii, ictimai-publisistik qəzetinin, “Ali Ziya” jurnalının təsisçisi və baş radaktorudur.
Ailəlidir. Iki övladı və bir nəvəsi var.SƏN GETDİN
Sən getdin göynədi sinəmdə ürək,
Yox olub əridi ömrün illəri.
Soldu qucağımda arzularım tək,
Dərib gətirdiyin sevda gülləri.Sən getdin… arxanca baxan gözlərim –
Su səpdi yoluna aydınlıq üçün.
Dilimdə ilişib qalan sözlərin,
Bir haray salmadı, bilmədim neyçün?Sən getdin… eşqinin bahar naxışı,
Min ilmə toxudu payız ömrümə.
Gözümdən süzülən sevda yağışı.
Sanki qılıncını çəkdi könlümə.Get gülüm, – qınama sənsiz səbrimə,
Küləklər yan alar, sellər yan alar.
Get barı, tez qayıt, mənim xətrimə,
«Sənsizlik» dərd olub məndən can alar.EŞQİMİN QIŞ HARAYI
Payız elə getdi, qış belə gəldi,
Ayrılıq küləyi əsdi bir ucdan.
Görüşə bilmədik, bu necə dərddi?
Qar da yolumuzu kəsdi bir yandan.Sanki acıq çıxır təbiət bizdən,
Görüşmək vədəmiz uzanır yaman.
Həsrət də qar kimi gözlərimizdən,
Yağıb sinəmizdə qoparır tufan.Bölündük sevginin fəsillərinə,
Eşqimiz, baharkən, özümüz qışıq.
Bəlkə ömrümüzün son illərindən,
Bəxtin yollarına atılmış daşıq?!Eh… yenə səbrimin üstünə əsir,
Sənin göndərdiyin şaxta, qar, boran.
İnan ki, yolumu eşqimiz kəsir,
Yoxsa, bu yollarda kimdi ki, duran?! -
Şəfa Vəliyevanı doğum günü münasibətilə təbrik edirik! (22 iyul 1988-ci il)
Gündəlik İnformasiya Agentliyinin Rəhbərliyi Sizi, yeni nəsil Azərbaycan gəncliyinin nümayəndəsi, istedadlı qələm sahibi, Gündəlik İnformasiya Agentliyinin və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktor müavini, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin, “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin, Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin üzvü, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsünü doğum gününüz münasibətilə səmimi qəlbdən təbrik edir, Sizə uzun ömür, möhkəm cansağlığı, xoşbəxtlik, işlərinizdə, ədəbi-bədii yaradıcılığınızda bol-bol uğurlar diləyir!
Dodaqlarınızdan gülüş, yanaqlarınızdan təbəssüm əskik olmasın! Sevib, sevdiyiniz insanların əhatə dairəsində olun!Mətbuat xidməti
Şəfa VƏLİYEVA (Şəfa Elxan qızı Vəliyeva) 1988-ci il iyulun 22-də Göyçə mahalının Dərə kəndində dünyaya göz açıb.2005-2009-cu illərdə Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Gəncə filialının “İbtidai təhsilin metodikası və pedaqogikası” fakültəsində bakalavr dərəcəsu üzrə ali təhsil alıb. İlk kitabı kiçik həcmli hekayələrdən ibarət olan “Ümiddən olan qurbanlar” 2010-cu ildə işıq üzü görüb. “BUTA” -2012 Qadın yazarlar seminarının iştirakçısıdır.
2012-ci ildə Azərbaycan Respublikası Gənclər-İdman Nazirliyi tərəfindən maliyyələşdirlilən və Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi tərəfindən həyata keçirilən ”Bölgə yazarlarına dəstək” layihəsi çərçivəsində “Bölgələrdən səslər” kitabında hekayəsi dərc olunaraq ilk dəfə olaraq Respublika səviyyəsində ictiamiyyətin nəzərinə çatdırıldı.
2014-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Gənclər Fondu tərəfindən maliyyələşdirilən və həyata keçirilən “Vətən sevgisi sərhəddən başlamır, sərhəddə bitmir” layihəsi çərçivəsində işıq üzü görən “Bitməz könlümüzün Vətən sevgisi” antologiyasında şeiri dərc olunaraq ictimaiyyətin nəzərinə çatdırılıb.Həmin layihədə fəal iştirakına görə Sertifikata layiq görülüb.
2015-ci ildə “Zərrələr” layihəsi çərçivəsində işıq üzü görən “Zərrələr” antologiyasında şeirləri dərc olunaraq ictimaiyyətin nəzərinə çatdırılıb.
Gündəlik İnformasiya Agentliyinin və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktor müavini və “Nəsr” bölməsinin redaktorudur.Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin, “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin, Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin üzvüdür.Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsüdür.XƏZAN GÜLÜ
Payızda gəldin ömrümə,
Payızda getmə, nə olur.
Sənsizliyi taleyimə
Xəzəltək tökmə, nə olur.Ağlasam, özüm oluram,
Güldür, olum istədiyin.
Ayrılsan, dözüm oluram,
Getmə, yoluna küsdüyüm.Bu payızın gülüyəm mən,
Rəngim sarı, qönçəm yarı.
Yarpaqların diliyəm mən,
Nəğməm yarı, ömrüm qarı.Sarı güllər ayrılığın
Rəmziymiş, söylədin mənə.
Payız yazdığım nağılın
Özüymüş, söylədin mənə.Getdinsə, götür özünlə,
Xatirən nəyimə gərək.
Bu xəzanda sarı gülü
Sevməyə bir ürək gərək.QAYTAR YUXUMU
Hərdən yuxum sürgün olur,
Üz tutur sənin qoynuna.
Gah da qəfil yolu düşür,
“Səninlə mənim toyuma”.Yeyir, içir, sağlıq deyir,
Utanmayıb oynayır da.
Hamını özütək bilir
“Sən”li, “mən”li bu dünyada.Eh…bezdirir çoxunu,
Arzumu gizləməliyəm.
İnsaf et, qaytar yuxumu,
Səhər işə getməliyəm.ADINI DEYIB GƏLMIŞƏM
Bir qədəh sevinc icmişəm
sağlığına… sağlığına…
Utanmayıb oynamışam
yoxluğuna… yoxluğuna…Adını deyib gəlmişəm,
düşmüşəm yolun ağına…
Adımı yaza bilmişəm
çəkdiyin həsrət dağına…Bağışla… Ömrüm günahdı…
Batırma eşqi günaha…
Dilimdəki bu son “ah”dı…
Badədir, sağlığına…FALÇI DEYIB GƏLIŞINI…
Dərdi yanına sal gətir,
Yeni görüşə gələndə…
Özünə eynək al gətir…
Böyütsün məni gözündə…Bəxtimin kiçik qızıyam…
Falçı deyib gəlişini…
Qəlbində ağrı, sızıyam,
Qoru üzdə gülüşünü…Mənə “Qırmızıpapaq” al,
Öz içimdədi canavar…
Nağıl dünyandaca qal…
Ölsəm bundan sənə nə var?Unutmuşdum…Bu görüşə
Sevgini gətirmə, yaxşı?
Nolsun söylənirik dərddən,
Nə sən aşıq, nə mən naşı…İkimiz də uduzmuşuq…
Sən sevgini…Mən də səni…
Ayrılığı unutmuşuq…
Görüşə səslədim səni?Ehh…Qırmızı şal gətir,
Tamamlansın bəzəyim də…
Özünə eynək al gətir…
Böyütsün məni gözündə…Gəncə
-
Toğrul Kərimlini doğum günü münasibətilə təbrik edirik! (22 iyul 1994-cü il)
Gündəlik İnformasiya Agentliyinin Rəhbərliyi Sizi, yeni nəsil Azərbaycan gəncliyinin nümayəndəsi, istedadlı qələm sahibi, Gündəlik İnformasiya Agentliyinin və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Yönətim Kurulunun Fəxri üzvünü və əməkdaşını doğum gününüz münasibətilə səmimi qəlbdən təbrik edir, Sizə uzun ömür, möhkəm cansağlığı, xoşbəxtlik, işlərinizdə, ədəbi-bədii yaradıcılığınızda bol-bol uğurlar diləyir!
Mətbuat xidməti
Sular daşa dönübdü
Bir buz küləklərin sərin istisi,
bir qara günəşin üşüntüsü var.
Bu ağ adamların,ağ ürəyində,
qara dərd saxlayan döyüntüsü var.Allah,ağacların quşa dönübdü,
bu dünya gör neçə başa dönübdü.
Bir də gördük sular daşa dönübdü,
daşların su kimi ərintisi var.Hamını içimə büküb gözlərim,
bəxtini ölümə dikib gözlərim.
Bu gecə yuxuda çəkib gözlərim,
məndə o dünyanın görüntüsü var. -
“Zərrələr” in sədası Dərbənddən gəldi.
“Zərrələr” in sədası Dərbənddən gəldi. Bu çox qürur vericidir. Düşünərəm ki, illər sonra 2015-ci ilin yazarları haqqında bu kitabdan araşdırma aparmaq istəsələr , adı gedən kitabxanalara üz tutacaqlar… (daha&helliip;)
-
Gülnarə İSRAFİLQIZI.”Eh qoca şəhər”
heç kəs xoşbəxt olmadı bu şəhərdə
hamı bir səadət axtarışında,
saçlarını ağartdı
və tapmadıqda, küçələri günahlandırdı
cığırları qınadı
yolun sonunda tikilən evləri…
qəsəbələr də zinakar sifətində göründü
insanların gözünə
insanlar da…
yolun başında itirmişdilər günəşrin sualararını
zülmət şəhəri idi insanların daxili.
pozulmuşdu əxlaqları…
daralmış yollar ölüləri daşıyırdı üstündə
o tərəf bu tərəfə…
eh, qoca şəhər, ölsəydin
insanlar da xoşbəxt olardılar! -
Şafa KAMİLLİ.”Baharım soyuq, sazaq…”
Baharım soyuq ,sazaq,
Öldüm üşüyürəm mən,
Sevdiyim baharda da ,
dondum soyuqdan,
Baharmı ?
soyuq ,sazaqmı?
Baharımı, qış etdin,
Günəşmi ,ay etdin,
Gülüşümü, göz yaşın çevirdin,
Bu baharmı?
Üşüyürəm soyuqdan ,
Səssizlikdən ,
Bu həsrətimi,
Darıxmaqmı ?
Bilmirəm ..
Mən donuram ,
Sənsizlikdən ölürəm,
Yaşaya-yaşaya, ölürəm,
Necə yaşa-yaşaya ölür insan,
Sən bunu öyrətdin mənə,
Ölürəm soyuqdan,
Soyuqdu mənə,
Baharmi ?
Yoxsa qışmı ?
Hec bilmirəm ,mən,
Baharsa ,baxiram,
Pəncərədən ,mən,
Soyuqdu, küləkdi,
Hava da , tutqun,
Mənim əhalimdadi ,
Hava da bu gün,
O da sanki his edir məni,
Mənlə bərabər ,
Bahar yaşamir,
Sanki payizdi,
Xəzanlar ,yağişlar ,
Fəslindəyik biz ,
Gedmisən ,baharda ,
Səninlə gedib,
Bir daha geri dönmə sən,
Baharim qış olsa da ,
Getdiyin yet də qal,
Mən öyrəndim,
Sənsizliyə,
Ölə-ölə yaşamağa ,
Baharda,soyuğa, sazağa ,
Üşüməyə,
Təkliyə,
Gedmisən, geri dönmə sən ,
Geri dönmə sən…19.07.2015
-
Şəhanə CƏFƏROVA.”Atam və Anam”
Bir gündə azalir ömrünüzdən
Çox qorxuram sizsizlikdən
Bu yalan dünyada kimsəsizlikdən.
Allahim qoru Atami və Anami.
Körpə uşaq kimiyəm
Kövrək ürəkli kəpənək kimiyəm
Siz yoxsuzsa məndə yox kimiyəm.
Məni yaşadan sizsiz Atam və Anam.
Bu həyatda valdeyinsiz olmaq
Kimsəsizlikdən aci çəkib ağlamaq
Hər gözünü açdiğinda onlarsiz olmaq
Allahim mən onlarsiz istəmirəm qalmaq!
Bu həyatda ən dəyərli ata və anadir.
Hər dərdə dərman ata və anadir.
Onlarsiz bir günüm olmasin.
Açilan hər gül onlarsiz solmasin.
Göydə dolan bulluda yagmasin.
Hər şad günüm xoş günüm onlarsiz olmasin.
Sizlərsiz məni yaşadan Allahdan sonra Atam və anam. -
Şəfa Eyvazı doğum günü münasibətilə təbrik edirik! (21 iyul 1987-ci il)
Gündəlik İnformasiya Agentliyinin Rəhbərliyi Sizi, yeni nəsil Azərbaycan gəncliyinin nümayəndəsini, istedadlı qələm sahibini, Gündəlik İnformasiya Agentliyinin və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktor müavinini doğum gününüz münasibətilə səmimi qəlbdən təbrik edir, Sizə uzun ömür, möhkəm cansağlığı, xoşbəxtlik, işlərinizdə, ədəbi-bədii yaradıcılığınızda bol-bol uğurlar diləyir!
Dodaqlarınızdan gülüş, yanaqlarınızdan təbəssüm əskik olmasın! Sevib, sevdiyiniz insanların əhatə dairəsində olun!Mətbuat xidməti
Şəfa EYVAZQIZI (Kazımova Şəfa Eyvaz qızı) 1987-ci ildə Gədəbəy rayonunun Qoşabulaq kəndində dünyaya gəlmişdir. İlk təhsilini doğma kəndində almışdır. 2003-cü ildə Bakı Qızlar Universitetinə daxil olmuş, həmin universiteti fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. 2007-ci ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinə magistraturaya qəbul olmuş və 2009-cu ildə həmin universiteti də fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. 2012-ci ildən Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin dissertantıdır. Təhsil Problemləri İnstitutunun Kurikulum Mərkəzinin böyük elmi işçisidir.Gündəlik İnformasiya Agentliyinin və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktor müavinidir.
Bədii yaradıcılığa hələ uşaq yaşlarında başlamış, heca vəznində bir çox şeirlər yazmışdır. Universitetdə təhsil aldığı müddətdə “Humay” poeziya dərnəyinin fəalarından olmuş, bir sıras mətbu orqanlarda şeirləri çap olunmuşdur. 2006-cı ildə “Keçə bilsəm bu sınağı” adlı ilk şeir kitabı çapdan çıxmışdır. Yaradıcılığının ilk illərində heca vəznində şeirlər yazmağa üstünlük versə də, sonralar sərbəst vəzndə daha çox yazıb yaratmışdır.Ehtiyac
Mənim yuxularım qarışır, Ana!
Qarışır, içindən çıxa bilmirəm.
Darıxır ürəyim içimdə, Ana!
Darıxır, özümü yıxa bilmirəm.Sənin əllərinin kəraməti var,
Gəl, topla dağınıq ruhumu yenə.
Qan verən yaramı ürəyinə sar,
Bir tək ürəyini sıxa bilmirəm.Zaman tərs yellənir, ömür viranə,
Dağıdıb küləklər könül evini.
Ya ruhum sovrulub bir küncə yenə,
Ya da ki çıxmışam yoxa, bilmirəm.Bu suçlu taledə müttəhim özüm,
Hakim də özüməm, qınama, Ana!
Elə dəyərsizə ağlayır gözüm,
Sonradan üzünə baxa bilmirəm.02.06.2015
Məhəbbət
Nə qədər qaçsan da küncə bucağa,
Gəlib düz içindən keçər məhəbbət.
Doldurar badəyə şərbət əvəzi,
Axan göz yaşını içər məhəbbət.İcazə istəməz, çalar qəlbini,
Göz yaşı gətirər, verməz səadət.
İçində cücərən yaşıl ümidi,
Qazıyar kökündən, biçər məhəbbət.Qapayar, gözlərin doğrunu görməz,
Dilində bal dadar acı həqiqət.
Getmək istədimi əliboş getməz,
Ruhunla dünyadan köçər məhəbbət.Dəlib ürəyini keçsə də gözəl,
Axan göz yaşını içsə də gözəl.
Ruhunla dünyadan köçsə də gözəl…
Nəğmədi, haraydı, haydı məhəbbət
Tanrıdan insana paydı məhəbbət…16.04.2013
-
Əsmər Qasımlını doğum günü münasibətilə təbrik edirik! (21 iyul 1991-ci il)
Gündəlik İnformasiya Agentliyinin Rəhbərliyi Sizi, yeni nəsil Azərbaycan gəncliyinin nümayəndəsini, istedadlı qələm sahibini, Gündəlik İnformasiya Agentliyinin və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktor müavinini doğum gününüz münasibətilə səmimi qəlbdən təbrik edir, Sizə uzun ömür, möhkəm cansağlığı, xoşbəxtlik, işlərinizdə, ədəbi-bədii yaradıcılığınızda bol-bol uğurlar diləyir!
Dodaqlarınızdan gülüş, yanaqlarınızdan təbəssüm əskik olmasın! Sevib, sevdiyiniz insanların əhatə dairəsində olun!Mətbuat xidməti
Əsmər QASIMLI (Qasımova Əsmər Eldar qızı) 21 iyul 1991-ci ildə Ağdam rayonunun Mirəşəlli kəndində anadan olub.1997-2008-ci illərdə orta məktəbdə təhsil alıb.2008-2013-cü illərdə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Filologiya fakültəsində bakalavr dərəcəsi üzrə ali təhsil alıb.2013-cü ildə Təhsil Nazirliyinin keçirdiyi müəllimlərin işə qəbulu imtahanından keçərək Ağdam rayonu Ə.Vəliyev adına II Baharli ümumi orta məktəbə müəllim kimi təyin olunub. Eyni zamanda A.Kərimov adına Bənövşələr tam orta məktəbində də ixtisasim üzrə müəllim kimi fəaliyyət göstərir.
6 mart 2015-il tarixdə Gündəlik İnformasiya Agentliyinin Yönətim Kuruluna Fəxri üzv qəbul olunub.Qara gözlərində yasa büründüm
Qorxdum, gətirələr gözə bu eşqi,
İstədim əlinlə bəzə bu eşqi,
Qismət arzuladım bizə bu eşqi,
Sən gedən yollarda özüm süründüm.Adını yazmışdım hər diləyimə,
Sanırdım çatarsan sən köməyimə,
Dar gəldi bu sevinc gen ürəyimə,
Sevgimlə qəlbinə böyük göründüm.Hər gülə, çiçəyə axmadım,gülüm
Qəlbini odlara yaxmadım,gülüm,
Ağına, bozuna baxmadım, gülüm,
Qara gözlərində yasa büründüm.Qarabağım
Mizrab toxunanda sədəfli saza
Deyərdik hüsnündən şan Qarabağım.
İyirmi ildir ki, düşmən əlində,
İşğalda verirsən can, Qarabağım.Sınıbdır vüqarı sənsiz bu xalqın,
Başımız dumanlı, fikirlər dalğın,
Gəlməyir qulağa toy-büsat çalğın,
Ağlayır ürəyin qan, Qarabağım.Taleyin hökmüdür bu həsrət, bu dərd
Mərdin şəhid oldu, yetmədi namərd
Tapmayır qeyrətsiz özündə qeyrət
Olmağa qoynunda xan, Qarabağım.Sən orda əsirsən, biz burda yesir
Sənə gələn yolu yağılar kəsir.
Çağırış səsinə kimlər tələsir?
Almırıq fələkdən kam, Qarabağım.Dirənib səbrimiz nəhayət daşa,
Bayrağı sancarıq sinəndə qoşa.
Ulu yurd! Can vətən! Əbədi yaşa!
O zaman olarıq tam, Qarabağım!!! -
Ülkər PİRİYEVA.”Bakı bütün şübhələrə tam cavab verdi”
Bakı Avropanın ilk olimpiadasına ev sahibliyi etdi.
Birinci Avropa Oyunlarının keçirilməsi 2012-ci ilin dekabr ayında Avropa Olimpiya Komitəsi (AOK) tərəfindən Bakı şəhərinə həvalə edib. Bakı Avropa Oyunları Əməliyyat Komitəsi AOK ilə əməkdaşlıq şəraitində Oyunlar yüksək şəkildə təşkil edilib, idarə edildi.
Mərasimin təşkilində əksəriyyəti azərbaycanlılardan ibarət 1600-dan çox könüllü iştirak etdi. Eyni zamanda 17 ölkədən də könüllülər bu işə cəlb olundu. Bu tədbirin ərsəyə gəlməsi istiqamətində könüllülər 400 dəfədən çox məşq etdlər.
Mərasimin təşkilinə 28 ölkədən 300 nəfərdən çox yaradıcı heyət və 34 ölkədən müxtəlif sahələrdə ixtisaslaşmış 1000 mütəxəssis cəlb olundu.
Beləliklə, Sıralarında əlli doqquz Olimpiya qızıl medalının sahibi olan yüz əlli Olimpiya medalçısı “Bakı-2015” birinci Avropa Oyunlarında iştirak etdi. Birinci Avropa Oyunlarının açılış mərasimi iyunun 12-də oldu və Oyunlar 17 gün davam edib. Bu müddət ərzində 50 ölkədən olan 6 min idmançı medallar uğrunda mübarizə aparıb.
Gecələr Bakı Şərq nağıllarını xatırladır. Minlərlə projektorla işıqlandırılan və kosmosdan gələcək oyunların mayakını xatırladan idman obyektlərini görəndə aydın olur ki, Azərbaycanın Olimpiya Oyunlarını keçirmək iddiası əsassız deyil. Bu, idman və ümumilikdə infranstrukturun inkişafı istiqamətində böyük işdir. Birinci olmaq nə qədər çətindirsə, bir o qədər də şərəflidir.
Avropa Oyunları Azərbaycanın dünya dövlətləri arasında yerinin müəyyən edilməsi istiqamətində daha bir addım, eyni zamanda, Avropa dəyərlərinə sadiqliyinin sübutudur.
Əslində, Avropa Oyunları Olimpiya Oyunları səviyyəsində keçdi. Açılış və bağlanış mərasimləri də yüksək səviyyədə təşkil olunmuşdu.
İdman insanları fərqli düşünməyə və daha çox nailiyyətlər əldə etməyə həvəsləndirmək gücünə malikdir. Bizim ölkəmizdə idman müxtəlif mədəniyyətlərə malik insanları bir araya gətirmək, insanlar arasında ixtilafların qarşısını almaq üçün bir vasitə kimi istifadə edilir. Eyni zamanda, Avropada da idman müxtəlif dövlətlər arasında qarşılıqlı anlaşma yaratmaq üçün bir vasitə kimi istifadə edilə bilər. Bu baxımdan Azərbaycanda baş tutan İlk Avropa Oyunları bütün keçmişdə olan ixtilafları bir kənara qoyub və bunun əvəzində daha yaxşı işləri önə çəkmək üçün unikal bir imkan yarada bilər. Eyni zamanda, bu Oyunlar idmançılara illərdir çəkdikləri əziyyətin, ağır zəhmətin bəhrəsini görmək, dünya şöhrətli idmançı olmaq arzularını reallaşdırmaq şansı Verdi.
I Avropa Oyunları Azərbaycan üçün həm cari, həm də strateji gəlirlər vəd etmiş oldu. Nəticə etibarilə, özlüyündə bu layihə iqtisadi-strateji layihədir və ölkə iqtisadiyyatının bu layihədən uzun müddət faydalanmasına imkan verəcək. Bu tərz beynəlxalq yarışlar ölkəmizin iqtisadi potensialını tanıtmaq üçün olduqca vacibdir.
Avropa Oyunları iqtisadiyyatın müxtəlif sektorları üçün yeni maliyyə imkanları yaratmış oldu. Eyni zamanda fevralda devalvasiyaya uğrayan manatın sabitləşməsinə təkan verərək: “Oyunlar son aylar daha çox müzakirə olunan manatın stabilləşməsinə müsbət təsir göstərdi. Çünki Azərbaycana gələn turistlər bura xarici valyuta ilə gələrək və burada olduqları müddətdə həmin xarici valyutanı manata çevirdilər.
Eyni zamanda ölkəmizin bank sektoru Avropa Oyunlarından gəlir əldə edən sahələrdən biri oldu. Belə ki, ölkəyə gələn turistlər plastik kartlardan istifadə edərək, bu da bank xidmətindən daha aktiv istifadə edilməsinə və bankların Avropa Oyunlarından gəlir əldə etməsinə səbəb oldu.
Ölkəmizin bu yarışlardan digər qazancı da yeni infrastrukturun yaradılması ilə bağlıdır. Bu gün inşa edilən hər bir idman obyekti və hotellər sonrakı dövrdə qlobal və beynəlxalq yarışların keçirilməsi üçün istifadə ediləcək. Nəzərə alsaq ki, 2017-ci ildə Azərbaycanda İslam Həmrəyliyi Oyunları, 2020-ci ildə isə futbol üzrə Avropa çempionatının yarımfinalının və digər beynəlxalq oyunların keçirilməsi qərarı verilib, artıq bu o deməkdir ki, xərcləri gəlirlərlə müqayisə etməməliyik. Çünki növbəti mərhələdə ciddi xərcləmələr olmadan digər beynəlxalq oyunları təşkil etmək mümkün olacaq.
Birinci Avropa Oyunlarının ölkəmizdə keçirilməsinin iqtisadi cəhətdən müsbət faydası ilə yanaşı, kifayət qədər çoxlu sosial üstünlükləri də oldu. Yeni xərclər dövlət büdcəsinə əlavə vergi ödənişlərinə imkan yaradaraq,digər tərəfdən də ölkəmizə gələcək turistlərin yalnız paytaxta deyil, eyni zamanda regionlara səfərlər etməsi və orada müxtəlif xidmətlərdən faydalanması vətəndaşlarımız üçün əlavə gəlir mənbəyinə çevrildi. Oyunlar zamanı paytaxt və regionlardakı turizm obyektləri və restoranlar şəbəkələrinin aktiv fəaliyyət göstərməkləri və bu sahədən həm əhalinin, həm də dövlət büdcəsinin faydalandığı aydın görünür.
Bir sözlə, Oyunların təşkilindən udan tərəf Azərbaycan və ölkə iqtisadiyyatı oldu.
Təbii ki, Azərbaycan bu Oyunlara ev sahibliyi etməklə bir çox istiqamətdə böyük faydalar əldə etdi. Siyasi baxımdan, Avropa oyunları Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzunu artıraraq, bütün dünyanın diqqəti Azərbaycana yönəltdi ki, bu da ölkəyə özünü dünyaya təqdim etmək üçün bir imkan yaratdı. Şübhəsiz ki, dünyanın diqqətinin bu şəkildə Azərbaycana yönəlməsi gələcəkdə ölkəyə iqtisadi dividentlər də gətirəcək. İlk növbədə bu, Azərbaycana turistlərin marağını xeyli artırdı və hətta Avropa Oyunlarından sonrakı dövrdə də uzun zaman ölkə iqtisadiyyatının çıçəklənməsinə xidmət edəcək. Bundan əlavə, idmançılarla yanaşı bu Oyunları izləmək üçün Azərbaycana çoxlu sayda tamaşaçılar da gəldi. Təbii ki, bu da öz növbəsində ölkədə yerli biznesin inkişafına gələcəkdə öz töhfəsini daha yaxşı verəcək.
Odlar Yurdu Can Azərbaycan!Ülkər Dəniz (Piriyeva) – Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin üzvü, Bədii qiraətçi, Bakı Slavyan Universitetinin tələbəsi, genc xanım yazar
-
Zeynəb DƏRBƏNDLİ.”Qarağım küsüm bizdən”
Gündəlik İnformasiya Agentliyinin və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının “Cənubi Qafqaz Xalqları üzrə xüsusi müxbir”i,
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüBulaqların susub axmır
Günəşin küsübdür çıxmır.
Xarı bülbül bizə baxmır
Qarabağım küsüb bizdən.Yolu daşlı kəsəklidir
Dağı qarlı küləklidir.
Özü insan ürəklidir
Qarabğım küsüb bizdən.Neçə ildir yol gözləyir
Yadlar onu əzizləyir.
Yolu həsrətdən sızlayır
Qarabağım küsüb bizdən.Divarları qan qoxlayır
Dərdi adamı oxlayır.
Durub igid soraqlayır
Qarabağım küsüb bizdən.Zeynəbəm, canım göynəyir
Dərdim öz içimi yeyir.
Yurdum ədalət istəyir.
Qarabağım küsüb bizdən. -
Əlirza HƏSRƏT.Yeni şeirlər
SƏNİ YARALI SEVDİM
Gözdən, könüldən uzaq
Düşüb aralı, sevdim.
Oxlanıb kirpiyinlə,
Səni yaralı sevdim.Lalələr qan içində,
Ha alış, yan içində.
Dağda duman içində
İtən maralı sevdim.Heykəl qurub xəzəldən,
Eşq umdum hər gözəldən.
Bu dünyanı əzəldən
Ağlı-qaralı sevdim.GÖRƏK KİM GÖZƏL AYRILIR
Gün keçdi dağın dalına,
Dağ sevindi bu halına.
Gəl ayrılıq vağzalına,
Görək kim gözəl ayrılır?!Çiçəklədi tökdüyün qan,
Ruha tamarzıdır bu can.
Nəğmə öpür dodağımdan,
Könlümdən qəzəl ayrılır.Sil ömrün-günün pasını,
Saxlayaq sevda yasını.
Payız açıb yaxasını.
Budaqdan xəzəl ayrılır.KÖNÜL HEYRAN OLUB UCALIQLARA
Quşlar dimdiyini şehə batırıb,
İbadət eləyir yarpağın üstə.
Torpağın altından çıxan nə varsa.
Tapır qiymətini torpağın üstə.Hər dağ bir təpənin əlindən tutub,
Könül heyran olub ucalıqlara.
Sən də ayağını Yerə möhkəm bas,
Özünə dağlar tək ucalıq ara.Vətən torpağına bərəkət verir,
Bu zəhmət çiçəyi alın tərimiz.
Hər doğan Günəşin şəfəqlərində.-
Gülüb aynalanır ümidlərimiz. -
Təranə Turan RƏHİMLİ.”Qadın ürəyi qədər kövrək poeziya”
filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent,
Prezident təqaüdçüsüFiruzə Məmmədli çağdaş Azərbaycan poeziyasına özünəməxsus poetik ruh, çalar bəxş edən, Məhsəti, Natəvan, Heyran xanım, Ağabəyim ağa şeirindəki böyük qadın ürəyinin yaşantılarını, yalnız qadın şairlərə məxsus həssaslıqla sözə xəfif yanaşmanı yeni tərzdə şeirə gətirən şairdir. Onun ilk şeiri 1963-cü ildə çap olunub. “Ay həkim” adlı bu şeirin sayalı qədəmləri şairin o vaxtdan bu günədək nəşr olunan 23 kitabına, 130 elmi-publisistik məqaləsinə, 5 cildlik “Seçilmiş əsərləri”nə yol açıb. Hər yeni şeiri, hər təzə işıq üzü görən əsəri Firuzə Məmmədlini mötəbər oxucuya bir addım daha yaxınlaşdırıb. Şairin bəzən kövrək, bəzən sərt düşüncələrə köklənən, gah incə hisslər aşılayan, gah da qəti hökm kimi səslənən dərin məzmunlu poeziyası şeir-şeir boy atıb duyumlu ürəklərə nüfuz edib, estetik zövqləri oxşayıb. Beləcə, şair doğulan, şair taleyi yaşayan Firuzə Məmmədli ömrün bir-birini qovan günlərini, illərin ovqatını, ahəngini misra-misra sözlərə köçürüb. Taleyini ən vəfalı həmdəm bildiyi Sözə bağlayan şair söz dünyasının hər sınağında sınanıb, çətinində bərkiyib, bugünkü sənətkar əzminə yiyələnib:
Çətininə çiyin verdim,
Asanında sındım sözün.
Yandım, bişdim ocağında
Əhdim sözün, andım sözün.F.Məmmədli yaşadığı dövrün sosial-ictimai gerçəkliklərini vaxtında görüb-dəyərləndirən şairlərimizdəndir. O, sənətdə ilk, kövrək addımlarını atdığı 60-cı illərin, ilk şeir kitabı “Gümüşü damla” (1972) ilə şair “mən”ini təsdiqlədiyi 70-ci illərin, eləcə də sənətdə ən inamlı illər kimi qarşılayıb yola saldığı milli özünüdərk ərəfəsi və milli müstəqillik dönəminin – 80-90-cı illərin sosial-estetik problemlərini yaradıcılığında böyük məharətlə əks etdirmişdir. Şair poeziyasında xalqımızın ictimai həyatının bütün narahat məqamlarına, ağrılı günlərinə həssas sənətkar münasibəti bildirmişdir. 70-ci illərdə qələmə aldığı, 37-ci il repressiyasının qurbanlarına həsr etdiyi şeirdə F.Məmmədli Azərbaycanın yaşadığı faciəli tarixi yada salır. O, xalqın ən qüdrətli zəka sahiblərinin aradan götürülməsi, düşünən beyinlərin məhv edilməsi ilə stalinizmin amansız siyasətinin həyata keçirildiyinə, milləti başsız qoymaq, kiçiltmək, milli mənliyini yox etmək missiyasının yerinə yetirildiyinə işarə edir. Bu şeirdə şair heç bir repressiya qurbanının adını çəkmir, amma gözlərimiz önündə Hüseyn cavidin, Əhməd cavadın, Mikayıl Müşfiqin… və yüzlərlə böyük fədakar milli şəxsiyyətlərin əzəmətli siması canlanır:
Bir xatakar əllə
qara daş olub
tulazlandılar
yeddi dəryadan
o yana.
Sağlıqlarında
döndülər
qorxulu nağıla,
qorxulu dastana…
Bir xalqın başının
ucalığıydı onlar –
Xalqın ucalığını
üzdülər bədənindən.
Bir xalqın cavanlığı,
qocalığıydı onlar –
sürdülər vətənindən.“Şəhid məzarları” şeiri isə Azərbaycanın yaxın keçmişinin ovqatını mükəmməl şəkildə nümayiş etdirir. 90-cı illərdə xalqın milli mücadiləsi, emosiyası, erməni işğalçılarına qarşı müharibənin acı nəticələri bu şeirdə dolğun inikasını tapmışdır. “Şəhid məzarları qəbristan deyil” – deyən şair buranı “fəryadın saçını yolduğu”, “qanın çiçəklərə dolduğu” məkan kimi təsvir edir. Şairə görə bura elə məkandır ki, “Oğullar – başdaşı, qızlar – başdaşı”, “Ağrılar içində sızlar baş daşı”, “Şəhid məzarları… Güllər təzə-tər, Yaralar hələ də qan verir burda. Hələ də üzünü cırır dərd, kədər, Hələ də çiçəklər can verir burda”…”
Çağdaş milli poeziyanın yaradıcıları cənub mövzusuna yüzlərlə şeirlər, onlarla poemalar həsr etmişlər. Ümumiyyətlə, 60-70-ci illər, eləcə də 80-ci illər ədəbiyyatında cənub həsrəti aparıcı mövzulardan biri olmuş, bu həsrət “o tay-bu taylı vətən”, “fəraq salan Araz”, “Xudafərin körpüsü”, “Heydərbaba”, “Təbriz dərdi”, “Savalan” və s. obrazlarda mükəmməl bədii ifadəsini tapmışdır. Həmin illərdə Firuzə Məmmədli də səsini müasirlərinin səsinə qatır, “Əsrin o tayı, bu tayı”, “Səslə məni”, “Sahillərin həsrəti” şeirləri ilə B.Azəroğlu, H.Bülluri, M.Gülgün, S.Tahir kimi qələmdaşlarının cənub harayına qoşulur:Bu qədər hicrana ürəkmi dözər?!
Bacı qardaşıyla görüşməz məgər?!
Təbrizi Bakıya qoşub bir səhər
Danışıq xəttində, tel, səslə məni.“Səslə məni”
Sərhədlər – yolumun sönmüş çırağı, –
Ömür sərhədlərdə dolaşıb qalıb.
Əsrin o tayına bir Araz yağıb –
Əsrin bu tayında təlaşı qalıb.
“Əsrin o tayı, bu tayı”Cana doyub sahillərin həsrəti,
Üzə durub bu ayrılıq haçandı.
Ümidləri yumruğunda gizlədib,
Bu diş bizə gülə-gülə qıcandı.“Sahillərin həsrəti”
F. Məmmədlinin özünəməxsus lirik-fəlsəfi üslubu var. Bu üslub milli poeziyada həm ənənəvi məktəbin, həm də eksperimental-modern məktəbin ən yaxşı keyfiyyətlərini özündə birləşdirir. Bu cəhətdən də F.Məmmədli şeiri bir tərəfdən Molla Pənah Vaqif, Səməd Vurğun şeiriyyətindəki səmimiyyəti, dil sadəliyini, fikir aydınlığını özündə ehtiva edirsə, digər tərəfdən Rəsul Rza poeziyasının özünüdərkə səsləyən modernist ruhunu təcəssüm etdirir. Və bu orijinal üslubun səmimiliyi, fəlsəfiliyi, ahəngdarlığı şairin bütün yaradıcılıq nümunələrinə hopub, onun yaratdığı yeni ruhlu poeziyanın başlıca uğurunu təmin edir.
F.Məmmədlinin sənətkar “mən”i onun poeziyasında son dərəcə fəal, dürüst ifadə olunur. Bu poeziyada şair “mən”i ilə lirik qəhrəmanın ideya-estetik mövqeyi arasında məsafə yoxdur, onların əlaqəsi bütövdür, qırılmazdır. Şairin lirik qəhrəmanının düşüncələr aləminə daxil olduqda bu poeziyanın rəngarəng mövzular “karvanı”na bir aparıcı mövzunun – humanizmin “sarbanlıq” etdiyini görürük. F.Məmmədlinin insanın psixoloji aləmi, fəlsəfi təfəkkürü, sevgisi, sevinci, kədəri, həyat, ölüm, dostluq, sədaqət, milli mənlik, dini etiqad və s. haqqında duyğuları əks etdirən lirikasında bütün mövzular humanizmdən qaynaqlanır, mənbəyini həssaslıq, paklıq, mənəvi saflıq, xeyirsevərlik kimi ülvi hisslərdən götürür. Həmin humanizmdən, ülvi hisslərdən doğan şair qayğıkeşliyi bu kimi poetik deyimlərdə sərgilənir: “Sən ki, cilvələnən bir kəpənəksən, Qonma çiçəklərə, toz dəyər sənə”, “Bu yolu özündən qabağa salma, səndən əvvəl gələn tapdaya bilər, Tapdaya-tapdaya toplaya bilər bu yolun dərdini, ağrılarını”, “Dünyanın başı üstündə atom bombası, O bombanın altında keçəsi yolu var bu uşağın”…
Müdriklərin belə bir məşhur məntiqi qənaəti var: “Əsil insan ailəsini özündən artıq sevən, yaxşı insan vətənini ailəsindən artıq sevən, ən yaxşı insan bəşəriyyəti vətənindən artıq sevəndir.” F.Məmmədli poeziyasına diqqətlə nəzər saldıqda şairin ailəsini özündən, vətənini ailəsindən, bəşəriyyəti vətənindən çox sevdiyini müşahidə edirik. Şairin vətən sevgisi ilkin mənbəyini doğulduğu yurddan, el-obadan alır, “Xaçmaz”, “Yurd yeri”, “Kəndimiz”, “Qızbənövşə”, “Pirbəhyə dağı” kimi onlarla şeirlərində boy atıb böyüyür:Sən adında mənaya bax, “can əxi”…
“Əxi”lərin yadigarı Şamaxı,
Bəlkə sənin bir parçandı canaxır…
Bəlkə qopub nağıllardan kəndimiz.
“Kəndimiz”
Demirəm ki, odun daha istidir,
Demirəm ki, suyun daha dadlıdır.
Məni soyuq torpağın da isidir,
Mənə acı küləyin də bal dadır.“Ata yurdum”
Bu yurd sevgisi şairin poetik istedadı ilə birgə böyüyərək daha böyük sevgiyə – bütöv Azərbaycan sevgisinə qovuşur: “Bağrında tükənməz atəş qaynağı, adında “can” kimi şirin sözü var”. Sonra bu sevgi daha böyük vətən anlamına – türkçülüyə, Turançılığa üz tutub səslənir: “Dünya daşım, ocaq daşım, yurd daşım, Doğu, Batı türk elimə vətənmiş”, “Elə “cənnət” dediyimiz o diyar Türkiyəymiş, bilməmişik, ilahi”.
“Xatın”, “Özbəkistan torpağı”, “Bu gün Daşkənd”, “Heykəl anası”, “Əfqanıstan”, “Ümidlər, inamlar”, “Çili ilin dörd fəslində”, “Fudzi”, “Mirvari yetirən qız” şeirlərində isə F.Məmmədlinin sevgisi bütün bəşəriyyətə ünvanlanıb. Həmin şeirlərdə o, dünya üçün narahatlıq hissi keçirir, itkin Çili vətənpərvərlərinin, əfqan millətinin, Xirosima-Naqasaki sakinlərinin taleyini düşünür. Bəşəriyyətin bütün bədbəxtliklərinin ən böyük səbəbi olan odlu və soyuq müharibələrə nifrət yağdırır:Göy üzünün ulduzları heyrətdə,
Söz dodaqda, əl çənədə –
qışlayıb.
İnsandımı –
bu adda, bu qeyrətdə,
Barmağını öz məhvinə tuşlayıb.Leonardo da Vinçi rəssamlığı tamaşa etməklə anlaşılan poeziyaya, poeziyanı isə dinləməklə anlaşılan rəssamlığa bənzədirdi. F.Məmmədlinin poeziyası da insan duyğusunun süzgəcindən keçmiş təbiət qədər dolğun, incəsənət kimi unudulmaz təəssürat yaradır. Bu cəhət şairin təbiət lirikasında xüsusilə özünü aydın şəkildə biruzə verir. Anadilli poeziyamızda elə bir şair tapmaq mümkün deyil ki, təbiətə bir neçə şeir həsr etməsin. Yaradıcılığının mühüm bir qismini peyzac lirikası təşkil edən, “təbiət şairi” kimi tanınan şairlərimiz də olmuşdur. Firuzə Məmmədli təbiəti təkcə gözəl, faydalı olduğu üçün vəsf etmir, həm də insanın ən saf duyğularına görə təbiətə borclu olduğu üçün, onun xislətindəki təbiiliyin, saflığın təbiətdən gəldiyinə görə ona yüksək poetik dəyər verir. “Təbiətin qulağından sırğatək qızıl payız sallanır”, “İlk bahar… Həvəsim kəndə üz tutub, gedib çiçəkləri qarşılamağa”, “Ömrünə od düşsün, ay sazaq, sənin, Bahar fəslidir”, “Ətirindən kim məst olar, bilmərəm, bu güllərin gül sevinci mənimdir”, “Gilas budağından sallanıb elə şeh də nənnilənir belədən-belə”, “Nə gözəldir çiçəklərin mürgüsü, sarmaşığın çəpərlərdə hörgüsü”, “Yaşayıb dünyanın baharı boyu, bir yarpız ətrinə köçəcəyəm mən” kimi misralar şairin təbiətə sonsuz vurğunluğunun, sevgisinin izharıdır.
Aşıq ədəbiyyatı nümunələrindən çağdaş müasir poeziyaya qədər anadilli şeirimizin çoxəsrlik inkişaf yolunda daim “təzə-tər qalan”, köhnəlib unudulmayan obrazlardan biri də Bənövşədir. Bu obrazın ən mükəmməl yaradıcısı Aşıq Qurbaniyə qədər və Aşıq Qurbanidən üzü bəri neçə-neçə sənətkar bənövşəni sevə-sevə vəsf edib. F.Məmmədlinin “Bənövşə”si də (sələflərində olduğu kimi!) “kövrək vücudunda” şairin çəkilməz ovqat yükünü daşıyır:Boynu bükükmüydü binadan-başdan?
Ayrı düşmüşdümü yardan, yoldaşdan?
Bəlkə də qaçıbmış bir qəlbidaşdan,
Düşüb qar üstündə qara bənövşə.
…Mən də sənin kimi qəlbidağlıyam,
Nisgil soraqlıyam, qəm soraqlıyam.
Bir sınıq taleyə elə bağlıyam,
Çəkib varlığımı dara, bənövşə.Bir neçə il öncə “Haqqın işığına tapınan misralar” adlı məqalədə Firuzə Məmmədlinin adını dünyanın görkəmli qadın yazıçıları ilə bir sırada çəkmişdim. Məqsədim məhz “kişi nəhənglər kimi yazdığına” görə yox, dünyanı, həyatı daha incə, daha həssas qadın ürəyi, qadın hissiyyatı ilə duyub şeirə gətirdiyinə görə Firuzə Məmmədli yaradıcılığının üstünlüyünü nəzərə çatdırmaq idi. Bir vaxtlar bütün dünya ədəbi ictimaiyyətində maraqla qraşılanan, bütün xalqları cəlb edən əsərləriylə heyrət doğuran qadın yazıçılar Şarlotta Brontenin, Etel Lilian Voyniçin, Harriet Biçer Stounun, Suat Dərvişin sənətkar üstünlüyü kimi…
-
Qalib ŞƏFAHƏT.”Vur başıma ürəyimi”
Yarımadı bir işə ki!
Vur başıma ürəyimi.
Əlindən niyə düşə ki?..
Vur başıma ürəyimi.Sevib, sevilə bilməyib,
Danışıb, dinə bilməyib.
Sənsiz ki, ölə bilməyib,
Vur başıma ürəyimi.İndən belə nə faydası,
Dərdim toy tutub oynasın.
Vur sınsın qəlbin aynası,
Vur başıma ürəyimi.Etibarsız sirdaş kimi,
Başsız qalan bir baş kimi,
Al əlinə, vur daş kimi-
Vur başıma ürəyimi.Nə çırpınsın, nə döyünsün,
Qoy daş olub, daşa dönsün.
Ürəyim başıma dəysin,
Vur başıma ürəyimi.Dərdimə bir dərd qatılıb,
Eşqim başıma atılıb.
Qəlbim eşqimə satılb,
Vur başıma ürəyimi.Qapısı qəlbiin açıqdı..
Bəlkə baş alıb qaçıbdı?
Dərdimdən ki, diri çıxdı!
Vur başıma ürəyimi. -
Şafa KAMİLLİ. “Mən səni unudmaq üçün sevmədim…”
Mən səni unudmaq üçün sevmədim…
Elə bil bu həyat qəsdimə durub,
Sevmədim unudam səni,
Unudan deyiləm,
Özün bilərsən,
Ne edibsən, get et sən,
Sevdim ki qəlbimə həyan olsan,
Bu dərdli dünyama,sevinc qatasan ,
Xoşbəxtlik payım,
Gülüş payim olasan,
Sevmədim ömrümə yas gətirəsən?
O qara gözləri ömrümə işıq sanmışdım,
O gözlər ömrümə gecə gətirdi,
Yoxluğun ömrümü gecə ,elədi,
Sən yoxsan ,qəmin,kədərin, həsrətin, intizarin ,
Yazdıqların, gülüşlərin,
Dediklərin…
Hə birdə…
Ən böyük günahım…
Yalanlar,
Satqınlıq,
Söz verib, üstündə durmamaq ……
Xəyanət,
Gözyaşları …
Vəfasızlıq…
İnsafsızlıq…
Qəddarlıq…
Bu siyahı uzanıb gedir,
Sən yoxsan,
Gör nə qədər şeylər var ,
Yoxluğun,heç bilinmir ki,
Dərd əlindən ölmək istəyəm,
Mən səni unutmaq üçün sevmədim ki,
Heç gözləməm də,
Unudum…
Mən səni çətin unudum,
Bu mümkün deyil ,
Ölsəm belə qəbrimin üstündə,
Qübar daşı olacaqsan,
Həyatim dönüş nöqtəsi ,
Bitib ,tüknməz ,dərd,qəm,
Göz yaşlarim olacaqsan,
Mən səni unutmaq üçün sevmədim,
Sevdim ki …15.07.2015
-
Hikmət MƏLİKZADƏ.”Gözlərim yol çəkir, divanəm, tez gəl”
Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü,
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsüGözlərim yol çəkir, divanəm, tez gəl,
Çıxsın həsrətimin buxarı, susum.
Ya da insaf elə, küçədə görün,
Qaldır əllərini yuxarı, susum.Nə dözüm qalıbdı içimdə, nə tab,
Yoxluq zəli kimi qanımı alır.
Qonşu çəpərdəki alagöz qadın,
Ruhuma əl çəkir, canımı alır.Axı şan kimidi ömür də, bəxt də,
Vaxt yetib, bu eşqin pətəyin kəsək?
Tez gəl, deməsinlər – nə çox qız, gəlin,
Birini bəyən ki, ətəyin kəsək.Gözlərim yol çəkir, divanəm, tez gəl,
Fələk nisgilimi qoxlaya bilər.
Bir gör, necə baxır qonşudakı qız,
Qorxmursan, qəlbimi oxlaya bilər?! -
Mayisə ƏSƏDULLAQIZI.”Pis niyyətli adam”
Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü,
“İctimaiyyət və təhsil” qəzetinin təsisçisi və baş redaktoruEy niyyəti özü kimi çürük adam!
Hər bir kəsin öz yolu var.
Bu da mənim haqq yolumdu,
Tanrının göstərdiyi yol,
Cani-dildən qəbulumdu.
Deyirsən ki, varmı indi, söz əhlinə,
Hörmət qoyan?
Bəs sənin öz işin nədi?
Adam soyan…
Gecə-gündüz qalın cildli kitabları,
Birər-birər oxuyuram,
Söz naxışı toxuyuram!
Hərdən elə qorxuram ki…
Birdən dönüb sən olaram,
Qalaram çöl-biyabanda,
Yolun azmış əlamanda…
Nə ismimi anan olar,
Sənin kimi…
Nə halıma yanan olar.
O sözlər ki, dedin mənə,
Başqasına demə bir də…
İş-gücünü, kimliyini bilən olar,
Vallah, sənə gülən olar! -
Məmməd HACIZADƏ.”Çıxara bilmədim dadını ömrün”
Gördüyün bu ömür adsız ömürdü,
Nə qoyum bilmirəm adını ömrün?
Qaçıbdı ləzzəti,dadsız ömürdü,
Çıxara bilmədim dadını ömrün.
Cilovda saxladım atını ömrün.Mən elə bilmişdim hamıya birdi,
Sən demə bu dünya sehirdi,sirdi.
Gələn də,gedən də haqqıma girdi,
Söymüşəm yüz kərə zatını ömrün.
Çıxara bilmədim dadını ömrün.Könlünü bir kəsə açmadı sarvan,
Düşüb arxasınca getdi bu karvan.
Bu gün ümid oldu,sabahsa güman,
Duman,çən bürüdü qatını ömrün.
Çıxara bilmədim dadını ömrün.Hardasan,ay eşqin qədrini bilən?
Hardasan,eşq ilə ağlayan,gülən?
Gəl indi özgədən məhəbbət dilən,
Sən ola bilmədin qadını ömrün.
Çıxara bilmədim dadını omrün.Dünyanın nahaqqı,haqqı itməyib,
Haqqı qorumağa gücüm yetməyib.
Hələ yaşayıram ömür bitməyib,
Hələ sarıyıram çatını ömrün,
Çıxara bilmədim dadını ömrün.