Mədəniyyət Nazirliyinin sifarişi ilə 44 günlük Vətən müharibəsində Şanlı Zəfərimizin 5 illiyinə həsr olunmuş ,,THE GREAT VICTORY. 44 DAYS.23 HOURS.43 MINUTES” adlı nəşr çapa hazırlanıb. Vətən müharibəsi dövründə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Müzəffər Ali Baş Komandan cənab İlham Əliyevin çıxışlarının, xalqa müraciətlərinin, tvitlərinin, xarici media nümayəndələrinə müsahibələrinin, xarici ölkələrin dövlət başçıları ilə görüşlərinin və birgə bəyanatlarının əks olunduğu bu kitabda Zəfərdən sonra başlanan bərpa və quruculuq işləri, eləcə də 19-20 sentyabr 2023-cü il tarixlərində keçirilmiş anti-terror əməliyyatı mövzularına da toxunulub. Kitab Șanlı Zəfərimizin xarici ölkələrdə təbliği məqsədilə ingilis dilində çap edilib.
2020-ci il 27 sentyabr tarixində Ermənistanın hərbi təcavüzünə cavab olaraq əks-hücum əməliyyatına başlayan Azərbaycan Ordusu Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə 44 gün davam edən Vətən müharibəsində möhtəşəm Qələbə qazanıb. Noyabrın 8-də Şuşa şəhərinin azad edilməsindən sonra işğalçı ölkə faktiki olaraq məğlubiyyətlə barışmağa məcbur olub. 10 noyabr 2020-ci il tarixli Üçtərəfli Bəyanatla ölkəmizin ərazi bütövlüyü təmin edilib. Azərbaycan Ordusu tərəfindən 2023-cü ilin 19-20 sentyabr tarixlərində Qarabağda həyata keçirilən antiterror tədbirləri isə dövlət suverenliyimizin tam şəkildə bərpası nəticələnib. Bu tarixi Zəfərin salnaməsini geniş ictimaiyyətə çatdırmaq məqsədilə Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin sifarişi ilə “44 gün 23 saat 43 dəqiqə” adlı toplu hazırlanıb. Nəşr dövlətimizin və xalqımızın sarsılmaz birliyini, dəmir iradəsini və ədalətli mübarizəsini sənədlərlə, faktlarla və xronoloji ardıcıllıqla oxucuya təqdim edir. Şanlı Zəfərimizin 5 illiyinə həsr olunmuş kitab Azərbaycanın haqq mübarizəsinin tarixini sistemli şəkildə əks etdirir, Vətən müharibəsinin siyasi, hərbi və mənəvi tərəflərini işıqlandırır. “44 gün 23 saat 43 dəqiqə” nəşri həm arxiv dəyəri, həm də təbliğat və tədris baxımından mühüm mənbə olaraq Azərbaycan xalqının qəhrəmanlıq salnaməsini gələcək nəsillərə ötürəcək.
Bu gün Azərbaycanın hər yerində Zəfərin səsi, Vətənin nəfəsi duyulur. Bakının Azadlıq meydanında Vətən müharibəsində Qələbənin beşinci ildönümünə həsr olunmuş Hərbi parad bir daha göstərdi ki, Azərbaycan xalqının qüruru, ordusunun qüdrəti və şəhidlərinin müqəddəs xatirəsi əbədiyaşardı. Bu Hərbi parad təkcə ordunun gücünü deyil, xalqın ruhunu, şəhidlərin əbədiyyətlə birləşən çağırışını əks etdirir. Bu gün gözlərdə qürur, qəlblərdə minnətdarlıq, addımlarda Vətən sevgisi vardı. Hər keçən əsgər heyəti, hər dalğalanan bayraq bir dastan, sanki bir dua idi bu gün.
Bu parad mənim üçün sadəcə bir hərbi nümayiş deyil, Vətən sevdalı bir şairə kimi illərlə içimdə yaşayan ağrının – Qarabağ həsrətinin qürura çevrildiyi anların təntənəsidir. Çünki mənim yaradıcılığım boyu yazdığım hər misrada Qarabağın səsi, o torpağın nisgili və Zəfərin işığı duyulub. İllərlə həsrətə çevrilən sözlər indi sevincə, şükranlığa dönüb.
Bunu AZƏRTAC-a Vətən müharibəsində Qələbənin beşinci ildönümünə həsr olunmuş Hərbi parad haqqında fikirlərini bölüşən Azərbaycan, Türkiyə Yazıçılar birliklərinin üzvü, Özbəkistan Yazıçılar Birliyinin fəxri üzvü, Türk Dünyası Qadın Şairlər Birliyi başqanı Xuraman Muradova deyib.
O qeyd edib ki, 8 Noyabr – Zəfər Günü Azərbaycan xalqı üçün həm qürur, həm də mənəvi məsuliyyət günüdür. Bu tarix bizə xatırladır ki, Vətən sevgisi sadəcə hiss deyil, hər birimizin ruhunda yaşamalı olan amal, dəyər və vətəndaş borcudur.
“Bu Zəfər bir döyüşün sonu deyil, bir millətin yenidən doğuluşudur. Azad edilmiş torpaqlarda səslənən azan səsi, dalğalanan üçrəngli bayraq, açılan məktəblər və mədəniyyət ocaqları bu ruhun canlı nişanəsidir.
Zəfər Günü bizə bir daha göstərdi ki, milli birlik və mənəvi güc qarşısında heç bir maneə dayana bilməz. Bu gün azad yurd yerlərində inşa olunan hər yeni kənd, tikilən hər körpü, əkilən hər ağac şəhidlərimizin ruhuna yazılmış bir dua kimidir.
Mən bir şair kimi inanır, hiss edirəm ki, bu zəfər təkcə tariximizin səhifəsində deyil, hər azərbaycanlının ürəyində yazılıb. Qələbənin ruhu bu xalqın iradəsində, sədaqətində və sevgisində yaşayır.
8 Noyabr – Zəfər Günü Vətənin gücünü, xalqın birliyini və müstəqilliyimizin əbədiliyini simvolizə edən ən ali gündür”, – deyə X.Muradova fikirlərini yekunlaşdırıb.
Noyabrın 5-də Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin (DGTYB) təşkilatçılığı ilə Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, DGTYB-nin sədr müavini, Prezident təqaüdçüsü, yazıçı, publisist Şahanə Müşfiqin Vətən müharibəsi şəhidimiz mayor Natiq İsmayılovun xatirəsinə həsr etdiyi “Əzəli, əbədi Azərbaycanam!” kitabının təqdimat mərasimi keçirilib.
Tanınmış jurnalist Orxan Məmmədovun aparıcılıq etdiyi tədbir Azərbaycanın müstəqilliyi və suverenliyi uğrunda canlarından keçmiş şəhidlərimizin xatirəsinin bir dəqiqəlik sükutla yad edilməsi və Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himninin səsləndirilməsi ilə başlayıb.
Qeyd edilib ki, 30 illik torpaq həsrətimizin, Qarabağ dərdimizin sona yetdiyi Vətən müharibəsindəki Böyük Zəfərdə mayor Natiq İsmayılovun timsalında 3 mindən çox şəhidimiz müstəsna pay sahibidir. Təqdimatı keçirilən kitab təkcə bir şəhid ömrünü deyil, eləcə də bizim haqq savaşımızı əks etdirir. Şəfa Vəlinin redaktoru olduğu bu kitabda qəhrəman şəhidimizin ailə üzvlərinin, uşaqlıq dostlarının, kursant yoldaşlarının, 25 illik xidmət dövründə onunla çiyin-çiyinə xidmət keçmiş hərbçilərimizin və nəhayət, 44 günlük Vətən savaşında onunla son ana qədər birlikdə düşmənə qan udduran zabitlərimizin xatirələri toplanıb.
Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı, Cəmşid Naxçıvanski adına Hərbi Liseyin rəisi, polkovnik Anar Mirzəyev çıxışında Vətən müharibəsinin Azərbaycan və eləcə də bütün türk dünyası üçün tarixi əhəmiyyətindən danışıb, bu qələbənin Ali Baş Komandan, cənab Prezident İlham Əliyevin qətiyyətli siyasəti, ordumuzun şücaəti və xalqımızın birliyi sayəsində qazanıldığını vurğulayıb. Şəhid Natiq İsmayılovla uzun illər birgə xidmət etdiyini deyən polkovnik A.Mirzəyev onu məsuliyyətli, peşəkar, vətənini, millətini ürəkdən sevən qorxusuz bir hərbçi kimi dəyərləndirib: “Natiq yaşına, tutduğu vəzifəyə baxmayaraq, bu xidmət dövründə rastlaşdığım ən ədəbli, ən ərkanlı, ən məsuliyyətli zabitlərdən biri olub.
Tədbirdə mayor Natiq İsmayılovun ömür yoluna həsr olunmuş videoçarx nümayiş etdirilib.
Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin başqanı, şair İntiqam Yaşar çıxışında Vətən müharibəsinin ədəbiyyatımıza, mətbuatımıza da təsirsiz ötüşmədiyini deyərək, yazıçı, jurnalist Şahanə Müşfiqin beş ildir ki, bu istiqamətdə yorulmaz fəaliyyət göstərdiyini vurğulayıb. Müəllifin Vətən müharibəsinə həsr olunmuş 4-cü kitabının təqdim olunduğunu bildirən İ.Yaşar DGTYB olaraq hər zaman bu cür tədbirlərə dəstək verməyə hazır olduqlarını dilə gətirib.
N.İsmayılovun xidmət yoldaşları – polkovnik-leytenant Maarif Süleymanov, baş çavuş Mahir Qasımov öz çıxışlarında qəhrəman şəhidlə bağlı xatirələrini bölüşüb, onu həm bir peşəkar hərbçi, həm vətənə bağlı bir insan, həm də sədaqətli dost kimi dəyərləndiriblər.
“Zəfər” Şəhid Ailələrinə Dəstək İctimai Birliyinin sədri, Aprel döyüşləri şəhidi, “Murov qartalı” adı ilə tanınan polkovnik-leytenant Raquf Orucovun həyat yoldaşı Sevinc Alızadə çıxışında şəhidlərimizin hər zaman yad edilməsinin mənəvi borcumuz olduğunu deyib.
“Əzəli, əbədi Azərbaycanam!” kitabının müəllifi, yazıçı, publisist Şahanə Müşfiq çıxış edərək Vətən müharibəsi davam edən günlərdən bu günə kimi – beş il ərzində yaradıcılığının ciddi hissəsini məhz şəhidlərimizin, qazilərimizin, Vətən müharibəsi qəhrəmanlarımızın xalqa tanıdılmasına həsr etdiyini, bunu özünün mənəvi borcu olduğunu deyib. Şəhid Natiq İsmayılova həsr olunmuş kitabın yaranma prosesindən danışan müəllif kitabda və təqdimat mərasimində zəhməti keçən hər kəsə təşəkkür edib.
Tədbirin rəsmi hissəsinin sonunda Natiq İsmayılovun ailə üzvləri adından çıxış edən həyat yoldaşı Nigar İsmayılova şəhid adının yaşadılması üçün addım atan hər kəsə təşəkkürünü bildirib.
Tədbirin bədii hissəsində müğənni Rövşanə Kərimduxt sözləri və musiqisi Gövhər Həsənzadəyə aid olan “Vətənim Azərbaycan”, müğənni Xasay Şıxıyev sözləri Rəfail Hüseynova, musiqisi Faiq Sücəddinova aid olan “Gözəl Vətən” mahnılarını ifa ediblər.
Əslən qarabağlı olan, Amerikada yaşayan tanınmış müğənni Gül Merinin ifasında “Azərbaycan Vətənim” mahnısı da maraqla qarşılanıb.
4 noyabr tarixində Azərbaycan xalqının şanlı tarixində əbədi iz qoymuş 44 günlük Vətən Müharibəsində qazanılan Böyük Qələbənin beşinci ildönümü münasibətilə “Zəfər” Musiqi və Teatr Festivalı çərçivəsində “Zəfərin ruhu” adlı foto və rəsm sərgisi keçiriləcək. Tədbir Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı, Azərbaycan Fotoqraflar Birliyi və Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyasının dəstəyi, Biləsuvar Rəsm Qalereyasının ev sahibliyi ilə baş tutacaq. Sərgidə nümayiş olunacaq rəsm və foto əsərləri Azərbaycan Ordusunun şücaətini, xalqımıza bəxş etdiyi əbədi Zəfər ruhunu, həmçinin işğaldan azad edilmiş torpaqlarımızda aparılan böyük quruculuq və dirçəliş prosesini, o cümlədən Qarabağ təbiətinin füsunkar gözəlliklərini rəssam və fotoqrafların gözü ilə əks etdirəcək. Sərginin əsas məqsədi Qələbənin əhəmiyyətini, milli birliyi və Müzəffər Ali Baş Komandanın rəhbərliyi ilə qazanılan Zəfərin tarixi dəyərini, azadlıq və mübarizə ideyalarını incəsənət vasitəsilə əks etdirmək, gənc nəsildə vətənpərvərlik duyğularını daha da gücləndirməkdir. Festival çərçivəsində təşkil olunan sərgi vasitəsilə tamaşaçılar Vətən müharibəsinin həm mənəvi, həm də bədii qatlarını dərk etmək imkanı qazanacaqlar.
Sərginin açılışı: Biləsuvar Rəsm Qalereyası Tarix: 4 noyabr 2025-ci il, saat 12:00
Azərbaycan Mədəniyyət Elçilərinin I Forumu çərçivəsində noyabrın 3-də Antalya Kitabxanasında Azərbaycan bölməsinin açılışı keçirilib. Bölmə Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyi, Azərbaycanın Türkiyədəki Səfirliyi, Ankaradakı Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi və Antalya Böyükşəhər Bələdiyyəsinin dəstəyi ilə yaradılıb. Mərasimdə mədəniyyət naziri Adil Kərimli, səfir Rəşad Məmmədov, Antalya valisinin müavini Ayhan Yazqan, Antalyanın Kepez rayonunun bələdiyyə sədri Mesut Kocagöz iştirak ediblər. Kitabxananın direktoru Oğuzhan Ceylan yeni yaradılan Azərbaycan bölməsi haqqında məlumat verib. Deyib ki, Azərbaycan bölməsində ölkəmizlə bağlı 700 nüsxə müxtəlif nəşr nümunəsi var. Digər çıxış edənlər kitabxanada Azərbaycan bölməsinin yaradılmasını yüksək qiymətləndirib, iki ölkənin mədəni əlaqələrinin inkişafına töhfə olduğunu bildiriblər. Sonra bölmənin rəmzi açılışını bildirən lent kəsilib. Daha sonra kitabxana ilə ümumi tanışlıq olub. Məlumat verilib ki, 24 saat fəaliyyət göstərən kitabxananın qeydiyyatlı 100 min oxucusu var və onlardan min nəfəri Azərbaycan vətəndaşlarıdır. Qeyd edək ki, kitabxananın Azərbaycan bölməsində klassik və müasir ədəbiyyatımız, ölkəmizin tarixi, incəsənəti və folkloru, eləcə də şanlı Zəfərimizlə bağlı nəşrlər mövcuddur.
Oktyabrın 30-da mədəniyyət nazirinin müavini Fərid Cəfərov Türkiyə Əməkdaşlıq və Koordinasiya Agentliyinin (TİKA) rəhbəri Abdullah Erenin başçılıq etdiyi nümayəndə heyəti ilə görüşüb. Görüşdə “bir millət, iki dövlət” prinsipi əsasında mədəni əlaqələrin inkişafı, tarixi abidələrin bərpası, arxeoloji tədqiqatlar və digər sahələrdə əməkdaşlığın genişləndirilməsi imkanları müzakirə olunub. Abdullah Eren TİKA-nın fəaliyyəti barədə məlumat verərək birgə layihələrin davam etdirilməsində maraqlı olduqlarını bildirib. Həmçinin Birinci Türkoloji Qurultayın 100 illiyi ilə bağlı məsələlər ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb
3-5 noyabr tarixlərində Azərbaycan Mədəniyyət Elçilərinin I Forumu keçiriləcək. Forum Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyi və Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin təşkilatçılığı ilə Türkiyənin Antalya şəhərində reallaşacaq. Forumun məqsədi mədəniyyət elçiləri və onların şəbəkəsi vasitəsilə mədəniyyətimizin beynəlxalq səviyyədə mütəşəkkil təbliği, xaricdə yaşayan mədəniyyət xadimlərinin fəaliyyətinin stimullaşdırılması, incəsənət və yaradıcılıq sahələrinin inkişafına əlavə dəstəyin verilməsidir. Xaricdəki Azərbaycan Mədəniyyət mərkəzləri və Azərbaycan evlərinin daha sıx əməkdaşlığına nail olunması da forumun hədəfləri sırasındadır. Forum çərçivəsində “Mədəniyyət elçiləri” rəqəmsal portalı və “Milli dilli” layihəsinin təqdimatı keçiriləcək. Tədbir gedişində üç panel müzakirənin təşkili, eləcə də xaricdəki Azərbaycan Mədəniyyət mərkəzləri və Azərbaycan evlərinin hesabat iclaslarının təşkili nəzərdə tutulur. Həmin ərəfədə Antalyada keçirilən “Mədəniyyət Yolu” Festivalında Azərbaycan incəsənət nümayəndələrinin iştirakı ilə konsert proqramı da planlaşdırılır.
Azərbaycan musiqi mədəniyyətinin banisi, böyük bəstəkar, musiqişünas, publisist, dramaturq və pedaqoq, akademik Üzeyir Hacıbəylinin 140 illik yubileyi münasibətilə Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi və Mədəniyyət İşçiləri Həmkarlar İttifaqı musiqi və incəsənət təhsili müəssisələrində çalışan təhsilverənlər arasında “Üzeyir Hacıbəyli Mükafatı” müsabiqəsini elan edir. Məqsəd: Nazirliyin tabeliyindəki musiqi və incəsənət məktəb və mərkəzlərində tədrisin keyfiyyətinin yüksəldilməsi, müəllimlərin peşəkarlığının və yaradıcılıq fəaliyyətinin stimullaşdırılması, eyni zamanda cəmiyyətdə təhsilverənin nüfuzunun artırılması. Kimlər iştirak edə bilər? Nazirliyin tabeliyində olan musiqi və incəsənət məktəb və mərkəzlərində əsas və ya əlavə iş yeri üzrə çalışan müəllimlər. Müsabiqənin formatı: İki mərhələdən ibarətdir: Sənədlərin ekspertizası və ən yüksək bal toplayan namizədlərin seçilməsi İxtisas üzrə 10–15 dəqiqəlik açıq dərsin videoyazısının təqdimatı və mütəxəssis qiymətləndirilməsi Mükafatlar: Cəmi 25 qalib seçiləcək: — Klassik musiqi ifaçılığı – 9 — Milli musiqi ifaçılığı – 9 — Musiqişünaslıq – 2 — Xor dirijorluğu – 2 — Təsviri sənət – 2 — Xoreoqrafiya – 1 Hər bir mükafat qalibi 1 000 manat pul mükafatı və diplomla təltif ediləcək. İştirak üçün əsas şərtlər: — ən azı 3 il pedaqoji iş stajı — yüksək nəzəri və praktiki hazırlıq — şagirdlərin son 2 ildə əldə etdiyi uğurlar — şəxsi yaradıcılıq və peşəkar nailiyyətlər — ustad dərsləri və təlimlərdə çıxış və tədris fəaliyyəti — mədəniyyət sahəsində ictimai fəallıq — Mədəniyyət İşçiləri Həmkarlar İttifaqı üzvlüyü Tələb olunan sənədlər: — təqdimat məktubu — tərcümeyi-hal — xasiyyətnamə — şəxsiyyət və təhsil sənədlərinin surətləri — şagird və müəllimin nailiyyətlərini təsdiq edən sənədlər — təlim və ustad dərslərində iştirakı təsdiq edən sənədlər — ictimai fəallığı təsdiq edən materiallar
Qəbələ rayon Mədəniyyət Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə Qəbələnin musiqi mədəniyyətinə misilsiz xidmətləri olan incəsənət xadimi, xanəndə Asim Əliyevin 75 illik yubiley mərasimi keçirilib.
Yubiley tədbirində mədəniyyət nazirinin müşaviri Cəsarət Valehov, Mədəniyyət üzrə Elmi-Metodiki və İxtisasartırma Mərkəzinin, YAP Qəbələ rayon təşkilatının, Şəki-Zaqatala Regional Mədəniyyət İdarəsinin nümayəndələri, incəsənət xadimləri və musiqiçilər, A.Əliyevin yaxınları və rayon ictimaiyyət nümayəndələri iştirak edib.
Musiqişünas, Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının mətbuat katibi, MEMİM-nin əməkdaşı Səadət Təhmirazqızının moderatorluğunda həyata keçirilən yubiley tədbirində xalq və bəstəkar mahnıları, muğam, aşıq musiqiləri, həmçinin şeirlər səsləndirilib.
Çıxış edənlər Asim Əliyevin keçdiyi sənət yolu, yaradıcılığı və muğam sənətinin incəliklərindən bəhs ediblər.
Sonda xanəndəyə fəxri Fərman və hədiyyələr təqdim edilib, xatirə şəkli çəkilib.
15–19 oktyabr 2025-ci il tarixlərində Almaniyanın Frankfurt şəhərində dünyanın ən böyük nəşriyyat tədbirlərindən biri — Frankfurt Beynəlxalq Kitab Sərgisi keçirilib. Sərgi bu il də minlərlə nəşriyyat, müəllif, tərcüməçi, kitab satıcısı və mədəniyyət nümayəndələrini bir araya gətirib. Azərbaycan bu mötəbər beynəlxalq tədbirdə Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə geniş pavilyonla təmsil olunub. Pavilyonda ölkəmizin tanınmış yazıçı və şairlərinin əsərləri, müasir Azərbaycan nəşrləri, uşaq ədəbiyyatı nümunələri, həmçinin milli mədəniyyət və irsimizi əks etdirən nəşrlər ziyarətçilərin diqqətinə təqdim edilib. Sərgi çərçivəsində Azərbaycan nümayəndə heyətinin nümayişləri, təqdimatlar və beynəlxalq görüşlər keçirilib. Xarici nəşriyyat nümayəndələri ilə birgə əməkdaşlıq imkanları müzakirə olunub, Azərbaycan ədəbiyyatının beynəlxalq arenada tanıdılması istiqamətində yeni razılaşmalar əldə edilib. Frankfurt Beynəlxalq Kitab Sərgisi dünyanın 100-dən çox ölkəsindən 4 mindən artıq iştirakçını bir araya gətirən, qlobal kitab sənayesinin əsas hadisələrindən biri hesab olunur. Azərbaycan nümayəndə heyətinin iştirakının məqsədi ölkənin nəşriyyat və kitab sənayesini, milli ədəbiyyatını, həmçinin mədəni potensialını beynəlxalq səviyyədə təbliğ etməkdir. Azərbaycan pavilyonu ziyarətçilər tərəfindən böyük maraqla qarşılanıb. Sərgi çərçivəsində əldə edilən əlaqələrin gələcəkdə ədəbi-mədəni əməkdaşlıqların inkişafına töhfə verəcəyi gözlənilir.
Azərbaycanın azadlığı və istiqlalı yolunda çarpışan, bütün həyatını, yaradıcılığını bu müqəddəs amala həsr edən Xəlil Rza Ulutürk milli poeziyamızın qranit sütunlarından biridir. O, bütün ömrü boyu ictimai-siyasi fəaliyyəti ilə xalqımızın gələcəyinə xidmət etmişdir. Dünyasını vaxtsız dəyişsə də, Xəlil Rza Ulutürk həmişə ruhumuzda yaşayan, bizimlə birlikdə sabaha addımlayan, daha obrazlı desək, bu günün və gələcək dövrlərin şairidir.
AZƏRTAC xəbər verir ki, bu gün Xalq şairi Xəlil Rza Ulutürkün anadan olmasının 93-cü ildönümü tamam olur.
Xəlil Rza Ulutürk keçən əsrin 50-ci illərində yaradıcılığa başlamış, 60-70-ci illərdə bir sənətkar kimi püxtələşmiş, 80-90-cı illərdə Azərbaycanın azadlığı və istiqlaliyyəti uğrunda mübarizə aparmışdır. Xəlil Rzanın yaradıcılığı ilk illərindən ədəbi ictimaiyyətin diqqətini cəlb etmiş, Məmməd Arif, Məmmədcəfər Cəfərov, Yaşar Qarayev, Əkbər Ağayev, Qulu Xəlilov, Şamil Salmanov və digər alimlər onun əsərləri haqqında təqdiredici elmi qənaətlərini söyləyiblər.
Onun yaradıcılığını yüksək qiymətləndirən ədəbiyyatşünas-alim Yaşar Qarayev deyib: Vətənin və şairin taleyi ayrı heç yerdə, heç kəsdə bu qədər Xəlildəki qədər bir-birinə bənzəmədi. Yalnız həqiqətən xalis fitri şairlər həyatın, şəhidliyin sınağına, həm də poeziyanın imtahanına bu tamlıqda, bu səviyyədə hazır olurlar. Əslində, indiyə qədər də Xəlil qüvvətli ruhun, fəhmin təcəssümü olan bir varlıq idi, indən belə də ruhun simvolu olaraq qalacaqdır”.
1991-ci il mayın 6-da şair “Türk milləti mükafatı laureatı” fəxri adına layiq görülüb. Bir ildən sonra ona “Xalq şairi” fəxri adı verilib.
Xalq şairi Bəxtiyar Vahabzadə onun haqqında belə söyləyib: “Əgər məndən soruşsalar “Xəlil Rza Ulutürk sənin üçün kimdir?” mən bir cümlə ilə deyərəm: “Millətimizin istiqlal mücahididir”. Xəlil yalnız qələmi ilə deyil, əməli, fəaliyyəti ilə Vətənimizin istiqlalına xidmət göstərmişdir. Bunlarla da kifayətlənməyən şair öz balasını da bu yolda qurban verməkdən çəkinmədi. Bir sözlə, Xəlil bu Vətən üçün nə lazımsa, onu elədi. Xəlil Rzanın böyüklüyü ondadır ki, o, doğma torpağının azadlığı, xalqının səadəti yolunda öz canından belə keçməyə hazır olan, son dərəcədə cəsarətli, qeyrətli şair-vətəndaş idi. Onun zəngin və mərdanə poeziyası da məhz Vətən və xalq idealları ilə mayalandığı üçün əsrlər boyu ürəklərdə yaşayacaqdır”.
İstiqlaliyyəti uğrunda mübarizə aparan Azərbaycanı körpə ikən beşiyində boğmağa uzanan əlləri kəsmək üçün onu müdafiəyə qalxan və bu müqəddəs amal uğrunda ölümün şəhidlik zirvəsini fəth edən igidlərdən biri də məhz Milli istiqlal şairi Xəlil Rza Ulutürkün oğlu Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Təbriz Xəlilbəylidir. Qəhrəmanlıq bir neçə anın, saniyənin işi deyil, qəhrəmanlıq fərdin, şəxsiyyətin iliyində, qanında, sümüyündədir.
Bu fikirlər isə Xalq yazıçısı İsmayıl Şıxlıya məxsusdur: “Mən hər dəfə onunla rastlaşanda “məndə sığar iki cahan, mən bu cahana sığmazam” misralarını xatırlayırdım. Şair Xəlil, müəllim Xəlil bu məhdud, qapalı cahana sığmırdı”.
Xəlil Rza Ulutürk 1994-cü il iyunun 22-də vəfat edib və Fəxri xiyabanda dəfn olunub.
Azərbaycan xalqının milli mübarizəsində xüsusi xidmətlərinə görə Xalq şairi Xəlil Rza Ulutürk (ölümündən sonra) “İstiqlal” ordeni ilə təltif edilib.
Bu gün Zəngilan Şəhəri Günüdür. Bu tarixi gün münasibətilə Milli Kitabxanada “20 Oktyabr – Zəngilan Şəhəri Günü” adlı virtual sərgi və eyniadlı ənənəvi kitab sərgisi istifadəçilərə təqdim olunub.
Kitabxanadan AZƏRTAC-a bildirilib ki, virtual sərgidə rəsmi sənədlər, fotolar, Zəngilan şəhəri, eləcə də aparılan bərpa-quruculuq işləri haqqında, Zəngilana Böyük Qayıdışın yüksək səviyyədə təmin edilməsi, Vətən müharibəsi və Böyük Zəfəri əks etdirən Milli Kitabxananın fondunda mühafizə olunan kitablar, məqalələr və s. materiallar Azərbaycan və xarici dillərdə nümayiş olunur.
Ənənəvi sərgidə isə Zəngilan şəhərinin tarixi, toponimləri, tarixi əhəmiyyət daşıyan qədim maddi-mədəniyyət abidələri haqqında, Vətən müharibəsindən, şanlı Qələbədənn, tarix yazan qəhrəmanlardan, ölkəmizin ərazi bütövlüyü yolunda canlarından keçən əsgər və zabitlərin, şəhidlərin döyüş yolundan bəhs edən Azərbaycan və müxtəlif dillərdə kitablar nümayiş olunur.
Türkiyənin İstanbul şəhərində Xalq şairi Bəxtiyar Vahabzadənin 100 illik yubileyinə həsr olunan tədbir keçirilib.
AZƏRTAC xəbər verir ki, tədbir Azərbaycan Diasporuna Dəstək Fondunun dəstəyi ilə uzun illər Türkiyədə Azərbaycan mədəniyyətini tanıdan “Xarıbülbül” Azərbaycan Mədəniyyət Birliyi tərəfindən şairin yubileyi münasibətilə hazırlanan ikigünlük layihə çərçivəsində təşkil olunub.
Layihənin ilk günü “Axı dünya fırlanır” mövzusunda keçirilən tədbirdə Bəxtiyar Vahabzadənin həyatına və əsərlərinə həsr edilən panel iclas olub. İclasda İstanbul Mədəniyyət Universitetinin müəllimi İsa Kocakaplan, “Türk ədəbiyyatı” jurnalının baş redaktoru İmdat Avşar və “Xarıbülbül” Azərbaycan Mədəniyyət Birliyinin rəhbəri Kamalə Kamal Cabbarovanın Bəxtiyar Vahabzadə ilə bağlı məruzələri dinlənilib.
Həmçinin Hafiz Ataxanlı, Günel Karatepe, Zeynəb Yalçın, Sahil Nəzərovun birgə fəaliyyəti, Orxan Lətifzadənin bəstəkarlığı ilə hazırlanan və Bəxtiyar Vahabzadəyə həsr olunmuş “İstiqlal şairi” sənədli filminin premyerası olub, şairin həyat və yaradıcılığını əks etdirən sərgi açılıb.
Tədbirin bədii hissəsində aşıq Rəna Quliyevanın ifasında Bəxtiyar Vahabzadənin şeirlərinə bəstələnən mahnı ifa edilib, məktəbli Arvis Sadigov şairin “Azərbaycan-Türkiyə” şeirini səsləndirib.
Layihənin ikinci günü birliyin nəzdində fəaliyyət göstərən Cəfər Cabbarlı adına Türkiyə-Azərbaycan Teatrının şairin əsərləri əsasında hazırladığı “Yağışdan sonra” ikipərdəli tamaşasının premyerası olacaq.
Qeyd edək ki, “Xarıbülbül” Azərbaycan Mədəniyyət Birliyinin nəzdindəki Vizyon Teatr Birliyinin 10-cu mövsümünün açılışı ilə əlaqədar adı dəyişdirərək Cəfər Cabbarlı adına Türkiyə-Azərbaycan Teatrı olaraq fəaliyyətini davam etdirəcək. Teatrın yubiley mövsümünün açılışı Xalq şairi Bəxtiyar Vahabzadənin 100 illik yubileyinə həsr olunub.
Cəfər Cabbarlı adına Respublika Gənclər Kitabxanasında Müstəqilliyin Bərpası Günü ilə əlaqədar “Müstəqilliyimizin bərpası ən böyük nailiyyətimizdir” adlı daycest, virtual və ənənəvi kitab sərgiləri hazırlanıb.
Kitabxanadan AZƏRTAC-a bildirilib ki, materiallarda Azərbaycan dövlətçiliyinin müstəqillik tarixi, qurucuları haqqında məlumatlar əks olunub.
Materialda görkəmli şəxslərin müstəqillik haqqında söylədikləri dəyərli fikirlər, “Ümummilli Lider Heydər Əliyev müasir, müstəqil Azərbaycan dövlətinin memarı və qurucusudur”, “Heydər Əliyev yolunun davamçısı” kimi məqalələrin tam mətni, dövlət rəmzləri haqqında məlumatlar yer alıb. Həmçinin Azərbaycanın müstəqillik tarixindən, onun bərpası və mahiyyətindən bəhs edən 2017-2025-ci illərdə dövrü mətbuatda dərc edilən məqalələrin təsviri, qısa məzmunu və elektron mənbələri istifadəçilərə təqdim olunub. Daycestdə məqalələr illər üzrə, daxildə isə əlifba ardıcıllığı ilə verilib.
“18 Oktyabr – Müstəqilliyin Bərpası Günü” adlı virtual sərgidə bir sıra rəsmi sənədlərin, “Müstəqilliyimiz əbədidir” nəşrinin 38 cildi ilə yanaşı “Heydər Əliyev. Müstəqillik yolu”, “Müstəqillik yollarında: Liderlik missiyası” kimi kitabların, “Müstəqillik yollarında: Heydər Əliyevdən İlham Əliyevə”, “18 oktyabra aparan yol”, “Müstəqilliyimizin memarı” kimi məqalələrin tam mətni əks olunub.
Kitabxanada nümayiş olunan ənənəvi sərgidə müstəqillik və Zəfər tarixindən bəhs edən kitablar, dövri mətbuat nümunələri və kitabxana əməkdaşları tərəfindən hazırlanmış “Müstəqilliyimizin bərpası ən böyük nailiyyətimizdir” adlı daycest sərgilənib.
Bu gün Füzuli Şəhəri Günüdür. Bu tarixi gün münasibətilə Milli Kitabxanada “17 Oktyabr – Füzuli Şəhəri Günü” adlı virtual sərgi və eyniadlı ənənəvi kitab sərgisi istifadəçilərə təqdim olunub.
Kitabxanadan AZƏRTAC-a bildirilib ki, virtual sərgidə rəsmi sənədlər, fotolar, Füzuli şəhəri, eləcə də aparılan bərpa-quruculuq işləri haqqında, Füzuliyə Böyük Qayıdışın yüksək səviyyədə təmin edilməsi, Vətən müharibəsi və böyük Zəfəri əks etdirən Milli Kitabxananın fondunda mühafizə olunan kitablar, məqalələr və s. materiallar Azərbaycan və xarici dillərdə nümayiş olunur.
Virtual sərgi ilə linkindən istifadə edərək tanış ola bilərsiniz.
Ənənəvi sərgidə isə Füzuli şəhərinin tarixi, toponimləri, tarixi əhəmiyyət daşıyan qədim maddi-mədəniyyət abidələri haqqında, Vətən müharibəsindən, şanlı Qələbədən, tarix yazan qəhrəmanlardan, ölkəmizin ərazi bütövlüyü yolunda canlarından keçən əsgər və zabitlərin, şəhidlərin döyüş yolundan bəhs edən Azərbaycan və müxtəlif dillərdə kitablar nümayiş olunur.
Azərbaycan mədəniyyətinə ağır itki üz verib. Görkəmli tarzən, pedaqoq, Dövlət mükafatı laureatı, Xalq artisti, professor Ramiz Quliyev 15 oktyabr 2025-ci il tarixində, 78 yaşında vəfat edib Ramiz Əyyub oğlu Quliyev 30 aprel 1947-ci ildə Ağdam şəhərində anadan olub. 1960-cı ildə Ağdam şəhər 7 illik musiqi məktəbini tar ixtisası üzrə bitirib. Həmin ildən Ü.Hacıbəyli adına Ağdam Orta İxtisas Musiqi Məktəbində təhsilini davam etdirib. 1964 –1969-cu illərdə Ü.Hacıbəyli adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında (indiki Bakı Musiqi Akademiyası) tar və dirijorluq ixtisasları üzrə təhsil alıb. 1963–1974-cü illərdə Ağdam və Bakıda musiqi məktəblərində müəllim işləyib. Daha sonra Ü.Hacıbəyli adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında Xalq çalğı alətləri kafedrasında tar ixtisası üzrə müəllimlikdən professorluğa kimi yüksəlib. Ustad tarzən 1990–2002-ci illərdə həmin kafedraya rəhbərlik edib. 2004-cü ildən ömrünün sonunadək Bakı Musiqi Akademiyasında “Şifahi ənənəli Azərbaycan professional musiqisi və onun yeni istiqamətlərinin tədqiqi: orqanologiya və akustika” elmi-tədqiqat laboratoriyasının baş elmi işçisi vəzifəsində çalışıb. Ramiz Quliyev pedaqoji fəaliyyətlə yanaşı, tar ifaçılığı sənətinə dair sanballı kitab və dərs vəsaitlərinin müəllifidir. Müxtəlif illərdə nəşr olunan “Azərbaycan bəstəkarlarının əsərlərinin tar və fortepiano üçün işləmələri”, “Xarici bəstəkarların əsərlərinin tar və fortepiano üçün işləmələri” dərs vəsaitləri, eləcə də “Azərbaycan və xarici bəstəkarların əsərlərinin iki tar və fortepiano üçün köçürmə və işləmələri” adlı ikicildlik kitabı böyük maraqla qarşılanıb və bu gün də təhsil ocaqlarında geniş tədris olunur. Ramiz Quliyev eyni zamanda Heydər Əliyev Fondu və Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi və təşkilatçılığı ilə həyata keçirilən yerli və beynəlxalq incəsənət layihələrində yaxından iştirak edib, bir sıra müsabiqələrdə, festivallarda münsiflər heyətinin sədri kimi fəaliyyət göstərib. Sənətkar Türkiyə, Əfqanıstan, Suriya, İsveçrə, Almaniya, Pakistan, Əlcəzair, Tunis, Hindistan, Yaponiya, ABŞ, Kanada, Polşa, Danimarka, İran, İraq, Fransa, İngiltərə, İsrail, Norveç və digər ölkələrdə qastrol səfərlərində və beynəlxalq festivallarda musiqi mədəniyyətimizi yüksək səviyyədə təmsil edib. Ustad tarzənin musiqi mədəniyyətimizin inkişafındakı xidmətləri dövlətimiz tərəfindən daim yüksək qiymətləndirilib. O, “Əməkdar artist” (1982), “Xalq artisti” (1988) fəxri adlarına, “Şöhrət” (2007) və “Şərəf” (2017) ordenlərinə, eləcə də Azərbaycan Respublikasının Dövlət Mükafatına (2014) layiq görülüb. Sənətkar 2004-cü ildən Prezidentin fərdi təqaüdçüsü idi. Mədəniyyət Nazirliyinin kollektivi Xalq artisti Ramiz Quliyevin vəfatından kədərləndiyini bildirir, mərhumun ailəsinə və yaxınlarına dərin hüznlə başsağlığı verir. Allah rəhmət eləsin.
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə 13-15 oktyabr tarixlərində ölkəmizdə Türkmənistan Mədəniyyəti Günləri keçirilir. Bu münasibətlə Türkmənistan mədəniyyət nazirinin müavini Nursəhet Şirimovun rəhbərliyi ilə qardaş ölkənin mədəniyyət xadimləri və incəsənət ustalarından ibarət geniş nümayəndə heyəti Azərbaycanda səfərdədir. Oktyabrın 13-də Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyində Türkmənistan nümayəndə heyəti ilə görüş olub. Qonaqları salamlayan nazir Adil Kərimli Azərbaycanda Türkmənistanın Mədəniyyət Günləri münasibətilə təbriklərini çatdırıb. Görüşdə iki ölkə arasında mədəniyyət sahəsində əməkdaşlığın inkişafına dair fikir mübadiləsi aparılıb.
Bu il Azərbaycanın Xalq şairi, Dövlət mükafatı laureatı Fikrət Qocanın anadan olmasının 90 ili tamam olur. Bu münasibətlə Cəfər Cabbarlı adına Respublika Gənclər Kitabxanasında “Azərbaycan poeziyasında Fikrət Qoca imzası” adlı metodik vəsait hazırlanıb.
Kitabxanadan AZƏRTAC-a bildirilib ki, təqdim olunan vəsaitdə Xalq şairi Fikrət Qocanın 90 illik yubileyinin qeyd edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin Sərəncamının tam mətni təqdim edilir. Metodik vəsaitdə filologiya elmləri doktoru Baba Babayevin “Sevgidən yoğurulmuş poeziya” adlı məqaləsi, Fikrət Qocanın həyat və yaradıcılığı haqqında qısa məlumat, görkəmli şəxslərin onun haqqında söylədikləri dəyərli fikirlər, “Fikrət Qoca irsinin kitabxanalarda təbliği” başlığı altında görkəmli şairin müəllifi olduğu və onun haqqında qələmə alınan kitabların və digər informasiya daşıyıcılarının kitabxanalarda geniş təbliği məqsədilə təşkil edilən müxtəlif kütləvi tədbirlərin həyata keçirilməsinə dair tövsiyələr diqqətə çatdırılır.
Vəsaitin hazırlanmasında əsas məqsəd şairin ədəbi irsini geniş oxucu auditoriyasına, xüsusən də kitabxana işçilərinə, tələbələrə və informasiya sahəsində fəaliyyət göstərən mütəxəssislərə sistemli şəkildə təqdim etməkdir.
“Azərbaycan poeziyasında Fikrət Qoca imzası” adlı metodik vəsait kitabxananın rəsmi saytında yerləşdirilib.
Kopenhagenin “Albertslund” Mədəniyyət Mərkəzində Azərbaycanın İkinci Qarabağ müharibəsində Zəfərinin 5-ci ildönümü və dahi Azərbaycan bəstəkarı Üzeyir Hacıbəylinin 140 illiyinə həsr olunmuş tədbir keçirilib.
AZƏRTAC xəbər verir ki, Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi, Danimarka-Azərbaycan “Vətən” Cəmiyyətinin təşkilatçılığı ilə keçirilən tədbir İsveçdə yaşayan azərbaycanlı pianoçu Aynur Məlikovanın təşəbbüsü ilə baş tutub.
Konsertdə 200-dən çox musiqisevər – Azərbaycan və türk diasporlarının nümayəndələri, həmçinin çoxsaylı Danimarka tamaşaçısı iştirak ediblər.
Tədbiri giriş nitqi ilə açan “Vətən” Danimarka-Azərbaycan Cəmiyyətinin sədri Mehriban Səfər Əliyeva musiqi ilə milli qüruru birləşdirən bu tədbirin əhəmiyyətini vurğulayıb və belə təşəbbüslərin Azərbaycan mədəniyyətinin Avropada tanıdılmasında mühüm rol oynadığını bildirib. O xatırladıb ki, beş il əvvəl azərbaycanlılar bir xalq kimi birləşərək öz torpaqlarını işğaldan azad edib, öz ölkəsinin tarixində yeni səhifə açıblar. “Qələbə keçmişə hörmət və gələcəyə inam rəmzidir, musiqi isə bu Zəfərin səsidir”, – deyə Cəmiyyətin sədri vurğulayıb.
Sonra çıxış edən Türkiyənin Danimarkadakı səfirliyinin birinci katibi Özgür Kafadar tədbirin əhəmiyyətini vurğulayıb.
Tədbirin proqramında pianoçu Aynur Məlikova, Azərbaycandan gəlmiş opera müğənnisi Aytac Şıxəlizadə və isveçli fleyta ifaçısı Katrin Yohanssonun ifasında xalqları birləşdirən sülh və dostluq körpüsünə çevrilmiş Azərbaycan və Skandinaviya əsərləri səsləndirilib.
Üzeyir Hacıbəylinin musiqisi ilə yanaşı, onun davamçıları – Arif Məlikov, Fikrət Əmirov, Niyazinin əsərləri də ifa olunub.
Türk dünyası ailəsinin üzvü olan Azərbaycan Respublikası ilə Türkmənistan Respublikasını qədim tarix, ortaq köklər və birgə mədəni-mənəvi dəyərlər birləşdirir. Son illər iki ölkə arasında münasibətlər sürətlə inkişaf edir, mədəniyyətin müxtəlif sahələri üzrə əməkdaşlıq dərinləşir. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə 13-15 oktyabr tarixlərində ölkəmizdə Türkmənistan Mədəniyyəti Günləri keçiriləcək. Bu münasibətlə qardaş ölkənin mədəniyyət xadimləri və incəsənət ustalarından ibarət geniş nümayəndə heyəti Azərbaycana səfər edəcək. Maraqlı proqramı olan mədəniyyət günləri çərçivəsində Türkmənistanın musiqisi, dekorativ-tətbiqi sənəti, muzey eksponatları və mətbəx nümunələrinin geniş təqdimatı olacaq. Bundan əlavə, Azərbaycan Milli Kitabxanasında “Türkmənistan ədəbiyyatı guşəsi”nin də açılışı nəzərdə tutulur. Türkmənistan Mədəniyyəti Günləri xalqlarımızın daha da yaxınlaşmasına və mədəni əlaqələrin inkişafına mühüm töhfə olacaq.
Mədəniyyət Günləri çərçivəsində 15 oktyabr tarixində Gəncə Dövlət Filarmoniyasında Türkmənistan Mədəniyyəti Günlərinin bağlanış mərasimində mədəniyyət-incəsənət ustalarının konserti baş tutacaq.
Azərbaycanın mədəniyyət ictimaiyyətinə ağır itki üz verib. Görkəmli aktrisa və bədii qiraət ustası, Xalq artisti Əminə Yusifqızı 2025-ci ilin 9 oktyabr tarixində, ömrünün 89-cu ilində vəfat edib. Əminə Yusifqızı 1936-cı il sentyabrın 24-də Bakıda anadan olub. 1961-ci ildə M.F.Axundzadə adına Pedaqoji Rus Dili və Ədəbiyyatı İnstitutunu (indiki Bakı Slavyan Universiteti) bitirib. O, məktəbli yaşlarından səhnə sənətinə böyük maraq göstərib. 1958–1964-cü illərdə Gənc Tamaşaçılar Teatrında, 1974-cü ilədək Akademik Milli Dram Teatrında aktrisa kimi fəaliyyət göstərib. “Anacan” (Y.Əzimzadə), “Son məktub” (R.İsmayılov), “Söz yarası” (Q.Rəsulov), “Ana tarla” (Ç.Aytmatov), “Şeytanın şagirdi” (B.Şou) və s. tamaşalarda maraqlı obrazlar yaradıb. 1974-cü ildə “Azərbaycanfilm” kinostudiyasında işə başlayan Əminə Yusifqızı “Şərikli çörək”, “Sən niyə susursan?”, “Bizim küçənin uşaqları”, “Musiqi müəllimi” və s. filmlərdə, eləcə də televiziya tamaşalarında çəkilib. Çoxsaylı filmlərin dublyajında uğurla iştirak edib, kino qəhrəmanlarını öz məlahətli səsi ilə tamaşaçılara sevdirib. Əminə Yusifqızı klassik və çağdaş Azərbaycan poeziyasının yorulmaz təbliğatçısı kimi də sənət tariximizdə silinməz iz qoyub. Uzun illər çalışdığı Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radiosunun efirində görkəmli şairlərimizin yaradıcılıq nümunələri onun qiraətində tamaşaçı və dinləyicilərin qəlbinə yol tapıb. Mədəniyyətimizin inkişafında xidmətləri yüksək qiymətləndirilən aktrisa 1982-ci ildə “Əməkdar artist”, 1998-ci ildə “Xalq artisti” fəxri adlarına, 2016-cı ildə isə “Şöhrət” ordeninə layiq görülüb. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin kollektivi Xalq artisti Əminə Yusifqızının vəfatından kədərləndiyini bildirir, mərhumun ailəsinə və yaxınlarına dərin hüznlə başsağlığı verir. Allah rəhmət eləsin.
Bu il Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, Xalq şairi, dramaturq, ədəbiyyatşünas, pedaqoq və ictimai xadim, Dövlət mükafatları laureatı, akademik Bəxtiyar Vahabzadənin anadan olmasının 100 ili tamam olur. Bu münasibətlə Cəfər Cabbarlı adına Respublika Gənclər Kitabxanasında elektron məlumat bazası yaradılıb.
Kitabxanadan AZƏRTAC-a bildirilib ki, elektron məlumat bazasında bir sıra rəsmi sənədlərin tam mətni, şairin zəngin həyat və yaradıcılığı, layiq görüldüyü fəxri adlar haqqında məlumat, elm, mədəniyyət, ədəbiyyat, mətbuat sahəsinin nümayəndələrinin, ictimai-siyasi xadimlərin onun haqqında söylədikləri dəyərli fikirlər yer alır.
“Xalq şairi Bəxtiyar Vahabzadə 100” adlı bazada akademik Nizami Cəfərovun “Bəxtiyar Vahabzadə yaxud millətin şairi”, türkoloq, filologiya elmləri doktoru Nizami Məmmədov Tağısoyun “Bəxtiyar Vahabzadə poeziyasında idrakla intellektin vəhdəti” kimi məqalələrin tam mətni ilə yanaşı, şairin sözlərinə yazılmış bəstələrin, notların siyahıları, “Bəxtiyar Vahabzadə simpoziumu”, “Bəxtiyar Vahabzadənin gündəliyindən”, “Tərcümələr”, “Dissertasiya və avtoreferatlar”, “Virtual sərgi”, “Foto və video qalereya”, “Xatirəsinin əbədiləşdirilməsi” kimi bölmələr də mövcuddur.
Bundan əlavə, kitabxana əməkdaşları tərəfindən hazırlanan elektron məlumat bazasında şairin müəllifi, redaktoru, rəyçisi olduğu və onun haqqında qələmə alınan kitablar, dövri mətbuat nümunələri sərgilənir.
Türkiyədə yaşayan azərbaycanlı rəssamların əsərlərindən ibarət “Suverenliyimizə qovuşduran şanlı Zəfər” adlı sərgi keçiriləcək. Tədbir ölkəmizdə elan olunmuş “Konstitusiya və Suverenlik İli”, habelə 44 günlük Vətən müharibəsində qazanılan Zəfərin 5 illiyi münasibətilə Türkiyədəki Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin Ankara Rəsm və Heykəllər Muzeyi ilə birgə layihəsi əsasında reallaşacaq.
AZƏRTAC xəbər verir ki, sərginin Təşkilat Komitəsi nümayiş etdiriləcək əsərlərin seçilməsini həyata keçirəcək. Sərgiyə təqdim olunacaq dəyərli əsərlərin Azərbaycan və Türkiyənin muzeylərinə daimi eksponat kimi göndərilməsi nəzərdə tutulub.
Sərginin Türkiyənin Ankara və İstanbul şəhərlərində il ərzində keçirilməsi planlaşdırılır.
Qeyd edək ki, Türkiyədə çox sayda azərbaycanlı sənət adamları və rəssamları yaşayır, aparıcı universitetlərdə, sənət mərkəzlərində fəaliyyət göstərirlər. Onların əsərləri beynəlxalq və yerli sərgilərdə nümayiş etdirilir, bir sıra rəsm qalereyalarının fondlarında saxlanılır.
Türkiyədə yaşayan azərbaycanlı rəssamların sərgisi Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin “Azərbaycan nişanələri dünyada” adlı layihəsinə əsasən Türkiyədəki Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi tərəfindən keçirilir.
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə keçirilən XI Bakı Beynəlxalq Kitab Sərgisi çərçivəsində Medianın İnkişafı Agentliyinin icraçı direktorunun müavini, tarix elmləri namizədi, Əməkdar jurnalist Natiq Məmmədlinin yeni əsəri – “Sev” romanının təqdimatı keçirilib.
AZƏRTAC xəbər verir ki, tədbiri giriş sözü ilə Əməkdar jurnalist və yazıçı Yunis Orucov açıb. O qeyd edib ki, roman Azərbaycan ədəbiyyatına, xüsusən də müasir nəsrə sanballı töhfədir.
Müəllif Natiq Məmmədli daha sonra əsərin üzərində yaradıcılıq prosesi, onun adının seçilməsindən danışıb. Onun sözlərinə görə, müasir ədəbiyyatın hədəf auditoriyası gənclərdir və onlar “biz niyə kitab oxuyuruq?” sualına cavab axtarmalıdırlar.
Roman əfsanəvi məhəbbət nəğməkarı Sarı Aşığın kitabıdır. Onun gerçək dastanı əsərin ruhuna hopur. Heç bir məhəbbət dastanına bənzəməyən Sarı Aşığın hekayəsi ilahi sevgini əks etdirir, bu baxımdan onun romanda peyda olması təsadüfi görünmür. Əsəri oxuduqca onun qəhrəmanları ilə birlikdə müxtəlif coğrafiyalara və zamanlara əfsanəvi səyahət başlayır. “Sev” əsl səyahət romanıdır. Müxtəlif surətlərin, xarakterlərin, ekzotik məkan təsvirlərinin yer aldığı bu səyahət həm dünya ilə, həm də müxtəlif insanlarla unudulmaz tanışlıq imkanı yaradır. Romanda postmodernizm elementləri, qloballaşmaya yeni münasibət, modern dünya nizamına, XXI əsrdə tərk-silah olunmuş ədəbiyyata fərqli baxış bucağı var. Bu baxımdan “Sev” öz fəlsəfi-estetik mesajları ilə ənənəvi sevgi romanı çərçivəsindən kənara çıxır. Hadisələr dünyanın müxtəlif yerlərində, fərqli zamanlarda cərəyan etsə də, sevənlər Odlar Yurduna can atır. Epiqrafda əsəri başa düşməyin asan yolu da göstərilir: “Yalnız sevənlər anlayar”.
Qeyd edək ki, “Sev” romanı TEAS Press nəşriyyatında çap olunub.
Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sisteminin (MKS) M.Ş.Vazeh adına Mərkəzi Kitabxanasında həyata keçirilən “Milli qəhrəmanlarımız” layihəsi çərçivəsində 2025-ci ildə yubileyləri olan Milli qəhrəmanlar haqqında silsilə videoçarxlar hazırlanır.
MKS-dən AZƏRTAC-a bildirilib ki, 2025-ci ilin sonuncu 7-ci videoçarxı Ümummilli Lider Heydər Əliyevin və Prezident İlham Əliyevin şəhidlər və qəhrəmanlıq haqqında sitatları ilə başlayır. Videoçarxda Milli qəhrəmanlar Niyazi Aslanovun, Gültəkin Əsgərovanın, Eldar Həsənovun, Yuri Kovalyovun, Füzuli Rüstəmovun, İbad Hüseynovun, Eltun İsgəndərovun gənclərə örnək şərəfli ömür yolu, göstərdikləri qəhrəmanlıqlar, təltifləri və xatirələri haqqında məlumatlar verilir.
Süjetdə Milli qəhrəmanlardan altı nəfər Birinci Qarabağ müharibəsində, 1 nəfər sərhəd pozucuları ilə döyüş (2009) zamanı qəhrəmanlıq göstərib.
Videoçarx kitabxananın YouTube kanalında nümayiş olunur.
XI Bakı Beynəlxalq Kitab Sərgisi çərçivəsində Azərbaycan və Türkiyə Milli kitabxanaları arasında ikitərəfli, həmçinin Milli Kitabxana, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu və Mərakeş Milli Kitabxanası arasında üçtərəfli əməkdaşlıq memorandumu imzalanıb.
AZƏRTAC xəbər verir ki, mərasimdə çıxış edən Milli Kitabxananın direktoru, professor Kərim Tahirov kitabxananın beynəlxalq əməkdaşlığı barədə məlumat verib. O, bu günədək Azərbaycanın 54 ölkənin milli kitabxanaları ilə əməkdaşlıq memorandumu imzaladığını diqqətə çatdırıb. K.Tahirov yeni razılaşmaların kitab və informasiya mübadiləsi, ədəbiyyat guşələrinin yaradılması, elektron resurslardan istifadə, mütəxəssislərin təcrübə mübadiləsi, sərgilər, konfranslar və onlayn xidmətlər sahəsində yeni imkanlar yaradacağını vurğulayıb.
Türkiyə Respublikası Millət Kitabxanasının rəhbəri Ayhan Tuğlu imzalanan sənədin iki ölkə arasında mədəni və elmi əməkdaşlığın inkişafına xidmət edəcəyini qeyd edib.
AMEA-nın prezidenti akademik İsa Həbibbəyli isə beynəlxalq kitab sərgisi çərçivəsində keçirilən imzalanma mərasimlərinin elm, təhsil və mədəniyyət sahələrində beynəlxalq əlaqələrin möhkəmlənməsinə böyük töhfə verdiyini diqqətə çatdırıb.
Mərakeş Milli Kitabxanasının direktoru Samira El Malizi kitabxanaların xalqlar arasında körpü rolu oynadığını və imzalanan üçtərəfli memorandumun gələcək birgə layihələr, sərgilər və elmi araşdırmalar üçün yeni imkanlar açacağını qeyd edib.
Türk Dövlətləri Parlament Assambleyası (TÜRKPA) tərəfindən Yunus Əmrə İnstitutu Bakı Mərkəzi və Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Şəki filialının dəstəyi ilə Xalq şairi, akademik Bəxtiyar Vahabzadənin 100 illik yubileyi münasibətilə Bakı və Şəki şəhərlərində dostlarının görüşü təşkil olunub.
TÜRKPA-dan AZƏRTAC-a bildirilib ki, əvvəlcə tədbir iştirakçıları Fəxri xiyabanda Ümummilli Lider Heydər Əliyevin, akademik Zərifə Əliyevanın və Bəxtiyar Vahabzadənin məzarlarını, həmçinin Şəhidlər xiyabanını ziyarət ediblər. Bakıdakı tədbir TÜRKPA Katibliyində baş tutub və çıxışlarda şairin ədəbi irsi, pedaqoji və ictimai fəaliyyəti yüksək qiymətləndirilib.
Tədbirin əsas hissəsi Şəkidə keçirilib. Toplantıda TÜRKPA-nın Baş katibi Mehmet Süreyya Er, Azərbaycan və Türkiyə parlamentlərinin üzvləri, dövlət, elm və mədəniyyət xadimləri iştirak ediblər. Çıxışlarda Bəxtiyar Vahabzadənin azadlıq ideallarına, milli dəyərlərə və Türk dünyası birliyinə sədaqəti vurğulanıb.
Tədbir çərçivəsində qonaqlar şairin ev-muzeyini və Şəki Xan Sarayını ziyarət edib, abidəsi önünə gül dəstələri qoyublar. Yubiley tədbirləri Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 21 fevral 2025-ci il tarixli Sərəncamına uyğun olaraq həyata keçirilir.
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə 1-7 oktyabr 2025-ci il tarixində Bakı Ekspo Mərkəzində 11-ci Bakı Beynəlxalq Kitab Sərgisi keçiriləcək.
“Texno-insan: dünənin əfsanəsi, bu günün hadisəsi” mövzusuna həsr olunmuş builki sərgidə hazırda iştirak üçün 22 ölkədən 61 xarici təşkilat, 100-dən artıq yerli nəşriyyat-poliqrafiya və kitab sənəti ilə əlaqəli müəssisə qeydiyyatdan keçib.
Dövlət İmtahan Mərkəzinin mətbuat orqanı “Abituriyent” jurnalı redaksiyası da sərgidə iştirak edəcək. “Abituriyent” jurnalı stendində DİM nəşrləri ilə tanış ola, nəşrlərlə bağlı suallarınıza cavab tapa, nəşrləri endirimli qiymətlərlə əldə edə, hədiyyələr qazana bilərsiniz.
Sərgidə Azərbaycanın xalq yazıçıları və şairləri, tanınmış gənc yazarlar, dünyaşöhrətli xarici yazıçılar iştirak edəcəklər.
Sərgi çərçivəsində uşaqlar və böyüklər üçün master klaslar, inklüzivlik və digər aktual mövzular üzrə kitab təqdimatları, imza günləri, konfranslar, simpoziumlar, müsabiqələr, qiraət və musiqi saatları və kitab sənayesi sektorunun subyektləri arasında əməkdaşlıq platformaları təşkil ediləcək.
Ziyarətçilərin “Elmlər Akademiyası”, “28 may” və “Koroğlu” metrostansiyalarından Bakı Ekspo Mərkəzinə xüsusi avtobuslar vasitəsilə gediş-gəlişi təmin ediləcəkdir.
Azərbaycanın qədim şəhərlərindən biri olan Şəki təkcə tarixi ilə deyil, ev memarlığındakı zəriflik və ağıllılıqla da seçilir. Şəki evləri, sadəcə, yaşayış məkanı deyil-onlar bir dövrün dünyagörüşünü, zövqünü və təbiətlə harmoniyasını əks etdirən taxta, daş və rənglə yazılmış hekayələrdir.
İqlimə uyğun ağıllı tikinti
Şəki dağətəyi zonada yerləşdiyi üçün burada yay isti, qış isə sərt olur. Bu səbəbdən, Şəki ustaları ev tikərkən iqlim şərtlərini əsas götürmüşlər. Qalın divarlar, hündür tavanlar və geniş eyvanlar evləri yayda sərin, qışda isə isti saxlayır. Evlərin çoxunda kuzəxana (mətbəx), zal (qonaq otağı), eyvan, gizli keçidlər və şəbəkəli pəncərələr olurdu.
Şəbəkəli pəncərələr: işıqla oynayan sənət
Şəki evlərinin pəncərələri adi deyildi. Şəbəkə sənəti ilə düzəldilən bu pəncərələr taxtadan, mismarsız və yapışqansız hazırlanırdı. Gün işığı bu rəngli pəncərələrdən keçərək otaqlara düşəndə, divarlar naxışla boyanmış kimi görünərdi. Bu, evin həm işıqlandırılması, həm də bədii görkəmi üçün nəzərdə tutulmuşdu.
Taxta oyma və tavanlar
Şəki ustalarının özəlliyi həm də taxta oyma sənətində idi. Evlərin içindəki sütunlar, dolab qapıları və tavanlar bir-birindən fərqli naxışlarla bəzədilərdi. Bu oyma sənəti təkcə zövq məsələsi deyil, həm də hər ailənin sosial statusunu göstərən bir göstərici idi.
Divar naxışları və freskalar
Bəzi evlərin daxili divarları əl işləri ilə bəzədilirdi. Bu naxışlar çiçək, günəş, ay və bəzən insan siluetlərini əks etdirirdi. Hər bir rəsmin bir mənası vardı-ailə uğuru, bolluq və qorunma arzusu.
Həyət evləri və mədəni quruluş
Ənənəvi Şəki evləri bağlı həyət sisteminə əsaslanırdı. Həyətlərdə meyvə ağacları, hovuzlar və çiçək kolları olurdu. Uşaqlar bu həyətdə böyüyər, qadınlar çörək bişirər, kişilər isə axşam saatlarında çay süfrəsi arxasında gündəmi müzakirə edərdi. Belə evlər yalnız daş divarlardan ibarət deyildi- onlar bir cəmiyyətin kiçik modeli idi.
Samirə Yusifova (Şəki Xalq Tətbiqi Sənəti Muzeyi, Elmi işçi)
Bu il görkəmli ədəbiyyatşünas-alim, Xalq şairi Bəxtiyar Vahabzadənin anadan olmasının 100 illik yubileyidir. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev 21 fevral 2025-ci il tarixində “Bəxtiyar Vahabzadənin 100 illik yubileyinin qeyd edilməsi haqqında” Sərəncam imzalayıb. Ölkə Prezidentinin Sərəncamına uyğun olaraq paytaxtda və bölgələrdə Xalq şairinin yubileyinə həsr edilmiş silsilə tədbirlər keçirilir.
Mahmud Kaşqari adına Beynəlxalq Fondun rəhbərliyi altında bu il Türk dünyasının görkəmli alimlərinin iştirakı ilə Bakıda, Şəkidə, Xankəndidə Bəxtiyar Vahabzadənin çoxşaxəli ədəbi-elmi yaradıcılığına həsr olunmuş elmi simpoziumlar keçirilib, 1450 səhifədən ibarət konfrans materialları dərc olunub. Eyni zamanda, Fondun əməkdaşları ədibin əsərlərini Türkiyə türkcəsinə çevirərək “Hamımız bir gəminin yolçusuyuq” adı ilə nəşrə hazırlayıblar.
AZƏRTAC xəbər verir ki, Fondun layihəsi əsasında Bəxtiyar Vahabzadə yaradıcılığına böyük ehtiramla qələmə alınmış “İstiqlal idealına tapınan böyük şair” monoqrafiyası işıq üzü görüb. Əsər bütövlükdə Bəxtiyarşünaslığa qiymətli töhfədir. Şairi yaxından tanıyan, yaradıcılığına dərindən bələd olan tədqiqatçı-alim Həbibulla Manaflının bu elmi monoqrafiyası Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin (ADPU) Şəki filialının Elmi şurasının iclasının qərarına əsasən çap olunub.
Milli Məclisin deputatı Cavanşir Feyziyevin layihə rəhbərliyi və “Ön söz”ü ilə oxuculara təqdim olunan kitab giriş, 5 fəsil və geniş nəticədən ibarətdir.
Kitabın redaktorları Milli Məclisin əməkdaşı Günel Mustafayeva və ADPU-nun Şəki filialının dosenti Vüsal Baxışovdur. Rəyçilər AYB-nin Şəki bölməsinin sədri Vaqif Aslan, tanınmış alimlər Lətifə Məmmədova və Fikrət Əsgərovdur. Bədii tərtibat Fondun əməkdaşı Xəyalə Əfəndiyevaya məxsusdur.
Qeyd edək ki, “İstiqlal idealına tapınan böyük şair” sadəcə şairin yaradıcılığını əhatə edən təhlillərdən ibarət əsər deyil, ali məktəblərin müəllim və tələbələri, Bəxtiyar yaradıcılığı ilə dərindən maraqlanan oxucu auditoriyası üçün həm də dəyərli elmi mənbədir.
Azərbaycan UNESCO-nun 2025-ci il 29 sentyabr – 1 oktyabr tarixlərində Barselonada keçiriləcək Dünya Mədəniyyət Siyasətləri və Dayanıqlı İnkişaf Konfransında (MONDIACULT 2025) təmsil olunacaq. Tədbirdə ölkəmizi mədəniyyət naziri Adil Kərimli başda olmaqla Azərbaycan nümayəndə heyəti təmsil edəcək.
MONDIACULT 2025 çərçivəsində sentyabrın 28-də Barselonada “Mədəniyyət əsaslı iqlim fəaliyyəti üzrə 3-cü Yüksək Səviyyəli Nazirlər Dialoqu” keçiriləcək. Bu dialoq mədəniyyət sahəsinin qlobal iqlim gündəliyinə inteqrasiyasını təşviq etməklə, dayanıqlı gələcək naminə yeni yanaşmaların müzakirəsinə imkan yaradacaq.
MONDIACULT UNESCO-nun təşəbbüsü ilə 1982-ci ildən etibarən keçirilən və dünyada mədəniyyət siyasətləri üzrə ən genişmiqyaslı hökumətlərarası platforma kimi tanınır. Bu ilki konfrans mədəniyyətin qlobal miqyasda inkişafın əsas dayaqlarından biri kimi tanınmasını, həmçinin 2030-cu il Dayanıqlı İnkişaf Gündəliyində mədəniyyətin ayrıca məqsəd kimi təsbit edilməsini hədəfləyir.
Tədbir çərçivəsində “Mədəni hüquqlar”, “Rəqəmsal texnologiyalar və mədəniyyət”, “Təhsil və mədəniyyət”, “Mədəniyyət iqtisadiyyatı”, “İqlim və mədəniyyət”, “İrs, mədəniyyət və böhran” kimi mövzular müzakirə olunacaq. Konfrans yüzlərlə ölkəni, beynəlxalq təşkilatları, mədəniyyət sahəsinin ekspertlərini və vətəndaş cəmiyyətini bir araya gətirərək, qarşılıqlı təcrübə və ideya mübadiləsi üçün unikal qlobal platforma rolunu oynayacaq.
Sumqayıt Dövlət Dram Teatrı 57-ci mövsümünün açılışını yazıçı Elşən Sərxanoğlunun eyniadlı əsəri əsasında səhnələşdirilən “Ölməz” monotamaşası ilə edib.
AZƏRTAC xəbər verir ki, tamaşadan öncə Qarabağ müharibəsində şəhid olmuş Vətən övladlarının əziz xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad olunub. Ardınca teatrın baş rejissoru, xalq artisti Firudin Məhərrəmov 44 günlük Vətən müharibəsinin Azərbaycanın müstəqillik tarixində oynadığı roldan bəhs edib, həmçinin teatrın yaradıcılıq yoluna dair qısa məlumat verib.
Tədbirdə Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Natiq Qasımovun ailə üzvləri, övladları Vətən müharibəsində şəhid olmuş analar, Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyətinin nümayəndələri, şəhər ictimaiyyətinin tanınmış simaları, həmçinin Xidmət Sahələri üzrə Sumqayıt Dövlət Peşə Təhsil Mərkəzinin tələbələri iştirak ediblər.
Daha sonra “Heç nə unudulmur, heç nə yaddan çıxmır” layihəsi çərçivəsində hazırlanan “Ölməz” tamaşası nümayiş olunub. Səhnə əsərinin müəllifi yazıçı Elşən Sərxanoğlu, quruluşçu rejissoru Xalq artisti Firudin Məhərrəmov, quruluşçu rəssamı Elşən Sərxanoğlu, rejissoru isə Ümid Abbaszadədir. Monotamaşada gənc aktyor Elay Xasıyev çıxış edib.
Tamaşada Milli Qəhrəman Natiq Qasımovun igidliyi, vətənpərvərliyi və fədakarlığı səhnə təcəssümünü tapıb. Əsərdə onun altı silahdaşını itirdikdən sonra beş gün ərzində Alban kilsəsində təkbaşına mühasirəyə qarşı göstərdiyi müqavimət, bütün təzyiqlərə baxmayaraq təslim olmaması, Xocalıda girov götürülən 22 sakinin həyatını xilas etmək üçün göstərdiyi fədakarlıq tamaşaçılara böyük təsir bağışlayıb.
Qeyd edək ki, Natiq Qasımov əsirlikdə ağır işgəncələrə məruz qalaraq qəhrəmancasına şəhid olub. Lakin son anına qədər Azərbaycan bayrağını düşmənə təslim etməyib. Prezident İlham Əliyevin 2024-cü il 25 iyun tarixli Sərəncamı ilə Natiq Qasımov ölümündən sonra “Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı” adına layiq görülüb.
Milli Kitabxananın əməkdaşları tərəfindən “27 Sentyabr – Anım Günü” adlı virtual və ənənəvi kitab sərgisi istifadəçilərə təqdim olunub.
Kitabxanadan AZƏRTAC-a bildirilib ki, virtual sərgidə Anım Gününün təsis edilməsi haqda Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı, mövzu ilə əlaqədar fotolar, kitablar və məqalələr nümayiş olunur.
Ənənəvi sərgidə isə Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə qazanılmış möhtəşəm Zəfər, 44 günlük Vətən müharibəsinin gedişatı, Zəfər salnaməsi, Vətən uğrunda şəhid olmuş qəhrəmanların həyat və döyüş yolları, onların yaxınlarının, dostlarının və döyüş yoldaşlarının kövrək xatirələri, göstərdikləri igidliklərdən bəhs edən Azərbaycan və müxtəlif dillərdə nəşr olunmuş ədəbiyyatlar nümayiş olunur.
Bəstəkar Lalə Cəfərova Londonda keçirilən “Golden Time Talent” müsabiqəsinə göndərdiyi simfonik orkestr üçün “Sumela” poemasına görə I yerə layiq görülərək diplom və sertifikatla təltif olunub.
Lalə Cəfərova Şərq aləmində Azərbaycanın ikipərdəli balet yazan ilk qadın bəstəkarıdır. O, Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasını (BMA) əvvəlcə fortepiano ixtisası üzrə bitirib, Bəstəkarlıq fakültəsində təhsil alıb və bu sahə üzrə aspiranturanı da bitirib. 1992-ci ildən BMA-da müəllim kimi əmək fəaliyyətinə başlayıb. Hazırda BMA-nın professoru, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, Əməkdar müəllimdir.
Lalə Cəfərova 1999-cu ildən Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının üzvüdür. 2001-ci ildə Bəstəkarlar İttifaqının, Gənclər və İdman Nazirliyinin təqdimatı ilə simfonik əsər nominasiyası üzrə “İlin ən yaxşı bəstəkarı” mükafatına layiq görülüb. 2002-ci ildə “Azərbaycan Sərhəd Qoşunları bu gün” müsabiqəsinə təqdim etdiyi solist, nəfəs alətləri orkestri və xor üçün “Sərhədçi” marşına görə diplom və mükafata layiq görülüb.
O, simfoniya, fortepiano və simfonik orkestr üçün konsertlərin, kamera, instrumental və vokal, caz əsərlərinin, marşların və mahnıların, ikipərdəli “Bir Xəzər əfsanəsi” baletinin, bədii-sənədli film musiqisinin, 9 dərs vəsaitinin, bir sıra elmi məqalələrin müəllifidir.
“Bir Xəzər əfsanəsi” baletinin premyerasından sonra (2022) may-iyun ayında “Baku” jurnalında Lalə Cəfərovanın yaradıcılığı haqqında geniş məqalə dərc edilib (Anna Qordeeva).
2018-ci ildə Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 95 illik yubileyi münasibətilə “Əbədiyaşar Heydər” romansının müəllifidir. 2021-ci il noyabrın 2-də Heydər Əliyev Sarayında Zəfər Gününə həsr olunmuş “Qarabağ Azərbaycandır” konsertində L.Cəfərovanın “Zəfər marşı” Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestri, Xor Kapellası və solistin ifasında uğurla səslənib. 2023-cü il noyabrın 11-də Azərbaycan Akademik Dövlət Filarmoniyasında Heydər Əliyevin 100 illiyinə həsr olunmuş konsertdə musiqisi Lalə Cəfərovaya, sözləri Leyla Əliyeva məxsus olan “Skuçayu” (Darıxıram) romansı səsləndirilib.
Lalə Cəfərova xalq mahnılarının və bir sıra bəstəkarların əsərlərini, bunlardan F.Şopen, Q.Qarayevin, Ə.Mustafazadənin əsərlərinin işləməsinin müəllifidir. 2023-cü ildə Üzeyir Hacıbəylinin “O olmasın, bu olsun” musiqili komediyasından bir neçə musiqi nömrəsinin fortepiano üçün işləməsi ABŞ-da nəşr olunub. Lalə Cəfərovanın əsərləri Azərbaycanın müxtəlif səhnələrində, ABŞ və Avropa ölkələrində böyük uğurla səslənir.
Bəstəkarın əsərləri bir sıra dissertasiyaların mövzusu olub. Onun yaradıcılığı Azərbaycanda və xaricdə bir çox qəzet və jurnallarda işıqlandırılır.
Hər sənət əsərinin ilham qaynağı müxtəlifdir, bəzən gözlənilməz bir anda möhtəşəm ideyalar yarana bilir. “Təmirçilər” tablosu da təsadüfi hadisə nəticəsində ərsəyə gələn möhtəşəm əsərlərdəndir.
Rəssam Tahir Salahov xatirələrində qeyd edib ki, neftçilərin qrup portretlərini yaratmaq üçün Neft Daşlarına yollansa da, dənizdə baş vermiş qəza onu bu fikrindən daşındırır. Rəssam kəşf etdiyi yeni qəhrəmanları – qəza yerinə tələsən təmirçiləri kətana köçürməyi qərara alır.
AZƏRTAC mövzu ilə bağlı videomaterialı təqdim edir.
Bu gün Gürcüstan paytaxtında ənənəvi “Tbilisoba” bayramı keçirilir.
AZƏRTAC xəbər verir ki, iki gün davam edəcək bayram ilə əlaqədar şəhərin mərkəzi küçə və parklarında – Rike parkı, Orbeliani meydanı, Abanotubani rayonunda Heydər Əliyev Parkının qarşısında müxtəlif pavilyon və guşələr yaradılıb.
“Tbilisoba” çərçivəsində Abanotubani rayonunda Heydər Əliyev Parkının qarşısında Tbilisi şəhər Şurasının dəstəyi ilə “Tbilisi müxtəlifliyi” adlı sərgi-satış yarmarkası da təşkil olunub. Sərgidə Gürcüstanın azərbaycanlı icması da daxil olmaqla ölkədə yaşayan milli azlıqlar öz milli adət-ənənələrini, mədəniyyət və mətbəx nümunələrini nümayiş etdirirlər.
“Gürcüstanın Fəal Azərbaycanlı Qadınlar Assosiasiyası”nın yaratdığı “Azərbaycan Guşəsi”ndə Azərbaycan xalçaları, kəlağayı, azərbaycanlı xanımların əl işləri, rəsm əsərləri, şəkərbura, paxlava, badambura, şorqoğalı və digər mətbəx nümunələri, nar və digər meyvələr nümayiş etdirilir.
Guşəni ziyarət edənlər Azərbaycan mədəniyyət nümunələrini maraqla izləyir, şirniyyat alırlar. Guşənin ziyarətçiləri Azərbaycan çayına qonaq edilirlər.
Assosiasiyanın rəhbəri Gültəkin Mustafayeva AZƏRTAC-a müsahibəsində deyib: “Bu gün “Azərbaycan Guşəsinə” böyük maraq var. Şəhər ictimaiyyətinin nümayəndələri, eləcə də qonaqlar Azərbaycan şirniyyatına böyük maraq göstərirlər. Guşəni ziyarət edənlərə milli mədəniyyətimiz barədə ətraflı məlumat verilir. Burada, eyni zamanda, gürcü, yunan, Latviya, Ukrayna və digər xalqların mədəniyyəti ilə tanış olmaq mümkündür”.
Qeyd edək ki, bayram günlərində müxtəlif əyləncəli və idman tədbirləri, konsertlər, musiqili şoular və teatr səhnəcikləri nümayiş etdiriləcək. Bu gün, eyni zamanda, Tbilisidəki Mirzə Fətəli Axundov adına Azərbaycan Mədəniyyəti Muzeyi də “Tbilisoba” bayramı münasibətilə xüsusi guşə təqdim edib. Muzeyin yaxınlığında yaradılmış guşədə milli mədəniyyət nümunələri ilə yanaşı, Azərbaycan mətbəxinin təamları da sərgilənib.
Bu gün ənənəvi olaraq Tbilisinin fəxri vətəndaşlarının təltifetmə mərasimi keçiriləcək.
Bayram tədbirlərinə sentyabrın 21-də Tbilisinin Avropa meydanında təntənəli qala-konsertlə yekun vurulacaq.
Məlumat üçün xatırladaq ki, “Tbilisoba” bayramı ilk dəfə 1979-cu ildə qeyd edilib. Gürcüstanda 1989-cu ildən 1994-cü ilə qədər mövcud ağır sosial-iqtisadi duruma görə bayramın keçirilməsi mümkün olmayıb.
“Tbilisoba” 2020-ci ildə koronavirus pandemiyası, 2021-ci ildə isə Batumidə 9 nəfərin ölümü ilə nəticələnmiş yaşayış binasının uçması səbəbindən ləğv edilmişdi.
Bu gün Şərqdə ilk operanın müəllifi Üzeyir Hacıbəylinin anadan olmasının 140-cı ildönümü tamam olur
18 sentyabr – Azərbaycanın dahi bəstəkarı Üzeyir Hacıbəylinin dünyaya göz açdığı gün ölkəmizdə Milli Musiqi Günü kimi qeyd olunur. Ümummilli Lider Heydər Əliyevin müvafiq Fərmanına əsasən, bu gün münasibətilə hər il Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində silsilə tədbirlər keçirilir.
AZƏRTAC xəbər verir ki, bu gün dahi bəstəkar, Azərbaycan professional musiqi sənətinin banisi, musiqişünas-alim, Şərqdə ilk operanın müəllifi kimi tanınan, ictimai xadim Üzeyir Hacıbəylinin anadan olmasının 140-cı ildönümü tamam olur.
2025-ci il fevralın 3-də Prezident İlham Əliyev Şərqdə ilk operanın yaradıcısı, böyük musiqişünas-alim, istedadlı publisist, dramaturq və pedaqoq, tanınmış ictimai xadim, Xalq artisti, Dövlət mükafatları laureatı, Azərbaycan Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü Üzeyir Hacıbəylinin anadan olmasının 140 iliyi münasibətilə Sərəncam imzalayıb.
Sərəncamda deyilir: “Üzeyir Hacıbəyli çoxşaxəli yaradıcılığı ilə Azərbaycan mədəniyyəti tarixində silinməz iz qoymuş qüdrətli şəxsiyyətlərdəndir. Ömrünü cəmiyyətin mədəni tərəqqisinə həsr edən fədakar ziyalının yüksək mənəvi-estetik dəyərə malik irsi Azərbaycan xalqının XX əsrin ilk onilliklərindən vüsət almış ədəbi-mədəni intibahının aynasıdır. Azərbaycan bəstəkarlıq məktəbinin banisi olan Üzeyir Hacıbəyli novator sənətkar kimi milli musiqi xəzinəsini unikal forma və janrlarla zənginləşdirmişdir. O, Şərqin və Qərbin musiqi nailiyyətlərinin dərin vəhdətində dünya musiqisinin qızıl fondunda fəxri yer tutan nadir sənət inciləri meydana gətirmiş, Azərbaycan mədəniyyətinə beynəlxalq miqyasda geniş şöhrət qazandırmışdır. Üzeyir Hacıbəyli, eyni zamanda, parlaq bədii dühası sayəsində Azərbaycan dramaturgiyasına dəyərli töhfələr vermiş, alovlu publisistikası ilə mətbuat salnaməsinə yeni səhifələr yazmışdır. Onun azərbaycançılıq məfkurəsi ilə yoğurulmuş dolğun ictimai-siyasi fəaliyyəti əsl vətənpərvərlik nümunəsidir”.
Üzeyir Hacıbəyli Beynəlxalq Musiqi festivalları
Böyük bəstəkarın doğum gününün bayram kimi qeyd edilməsi ənənəsini Ulu Öndər Heydər Əliyev qoyub. Ümummilli Liderin 1995-ci ildə – dahi bəstəkarın anadan olmasının 110 illik yubileyi ərəfəsində imzaladığı Fərmanla hər il sentyabrın 18-i ölkəmizdə Milli Musiqi Günü kimi qeyd olunur.
Görkəmli bəstəkarın anadan olduğu gün həm də Üzeyir Hacıbəyli Beynəlxalq Musiqi Festivalının açılışı ilə əlamətdardır. Bu il festival 17-ci dəfə zəngin proqramla tamaşaçıların görüşünə gələcək. Heydər Əliyev Fondunun və Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı, Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu, eləcə də ICESCO-nun dəstəyi ilə reallaşacaq festival sentyabrın 28-dək davam edəcək. Bakı, Sumqayıt, Şuşa, Gəncə, Ağcabədi, Naxçıvan və Qazax şəhərlərində keçiriləcək tədbirlər çərçivəsində möhtəşəm konsertlər, tamaşalar, sərgilər, elmi simpozium və ustad dərsləri təşkil olunacaq.
Festivalda Azərbaycan musiqiçiləri ilə yanaşı Türkiyə, ABŞ, Almaniya, Fransa, İsveçrə, Cənubi Koreya və digər ölkələrdən tanınmış ifaçılar və musiqişünaslar çıxış edəcəklər. Həmçinin görkəmli bəstəkarın 140 illik yubileyi münasibətilə bir sıra ölkələrdə müxtəlif səpkili silsilə tədbirlər keçiriləcək.
Azərbaycan opera və operettasının banisi
Üzeyir Hacıbəyli bəstəkar, alim, yazıçı, publisist, ictimai və siyasi xadim kimi çoxşaxəli fəaliyyəti ilə yanaşı, Şərqdə ilk operanın banisi kimi tanınan sənətkardır. Məhz onun fədakar əməyi sayəsində Azərbaycan milli opera sənətinin tarixi 1908-ci il yanvarın 12-də (25-də) Bakıda Hacı Zeynalabdin Tağıyevin teatrında tamaşaya qoyulan “Leyli və Məcnun” operası ilə başlandı. Operanın ilk dirijoru Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev, rejissoru Hüseyn Ərəblinski olub. Məcnun rolunda ölməz sənətkar Hüseynqulu Sarabski, Leyli rolunda isə aşpaz şagirdi Əbdürrəhim Fərəcov çıxış ediblər.
Dahi Azərbaycan şairi Məhəmməd Füzulinin eyniadlı poeması əsasında hazırlanmış “Leyli və Məcnun” yalnız Azərbaycanın deyil, həm də Şərqin ilk operasıdır. Qoca Şərqin opera tarixi məhz bu gündən başlanıb. İlk operanın uğurlarından ruhlanan Üzeyir bəy bir-birinin ardınca “Şeyx Sənan” (1909), “Rüstəm və Söhrab” (1910), “Şah Abbas və Xurşidbanu”, “Əsli və Kərəm” (1912), “Harun və Leyla” (1915) kimi milli operalar yazıb.
Üzeyir Hacıbəyli yaradıcılığının zirvəsi – “Koroğlu” operası
Üzeyir Hacıbəyli yaradıcılığının zirvəsi “Koroğlu” operasıdır. “Koroğlu” təkcə Azərbaycan mədəniyyətində deyil, dünya operalarının sırasında əzəmətlə dayanan parlaq nümunələrdən biridir. “Koroğlu” operası Moskva tamaşaçılarını da məftun etmişdi. Taleyi uğurlu gətirmiş bu nəhəng əsər keçmiş sovet respublikalarının opera və balet teatrlarında dəfələrlə göstərilib.
Üzeyir Hacıbəylinin “Füruzə” adlı yarımçıq qalmış bir operası da olub. Xalq rəvayətləri əsasında hazırlanan bu operanın musiqi parçaları arasında “Füruzə”nin ariyası xüsusilə diqqətəlayiqdir. Bəlkə elə buna görədir ki, opera yarımçıq qalsa da, ariya uzun illər müğənnilər tərəfindən məharətlə ifa edilib.
Şərqdə ilk operetta janrının yaranması da Üzeyir Hacıbəylinin adı ilə bağlıdır. Dahi bəstəkarın ilk musiqili komediyası üç pərdədən ibarət “Ər və arvad”dır. Bu əsər Azərbaycanda musiqili komediyanın ilk nümunəsidir. Əsərin ilk tamaşası 1910-cu ildə olub. Rollarda H.Sarabski (Mərcan bəy), Ə.Ağdamski (Minnət xanım) və başqaları çıxış ediblər.
Müəllifin ikinci musiqili komediyası “O olmasın, bu olsun”dur. Əsərin ilk tamaşası 1911-ci ilin aprelində Bakıda olub. Sonralar musiqili komediya müxtəlif dillərə tərcümə olunaraq səhnələşdirilib.
Ölməz sənətkarın üçüncü və sonuncu musiqili komediyası “Arşın mal alan”dır. Bu operetta 70-ə yaxın xarici dilə tərcümə edilib, 100-dən çox teatrın səhnəsində oynanılıb. “Arşın mal alan” beş dəfə ekranlaşdırılıb, dəfələrlə qrammofon valına yazılıb. Bu musiqili komediya əsasında ilk bədii film 1916-cı ildə çəkilib. Bu, səssiz film olub.
Ədəbi və elmi irsin böyük nümunəsi
Üzeyir Hacıbəylinin ədəbi irsi də çox zəngin və qiymətlidir. Bütün ömrü boyu Azərbaycan mədəniyyətinə, musiqisinə xidmət edən bu unudulmaz şəxsiyyət 300-dən çox xalq mahnısını nota salıb, marş, kantata, fantaziya, mahnı və romanslar, kamera və xor əsərləri yazıb. Maraqlıdır ki, həm Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin, həm də sovet Azərbaycanının himnləri dahi sənətkara məxsus olub. Müstəqilliyimizi qazandıqdan sonra xalqımıza azadlıq şərafəti çatdıran ilk himni biz bu gün yenə də məhəbbətlə səsləndiririk.
Üzeyir Hacıbəyli təkcə musiqi bəstələmirdi, həm də xalq musiqisinin nəzəri əsaslarını gələcək nəslə çatdırmaq üçün müxtəlif vəsaitlər hazırlayırdı. 1945-ci ildə nəşr edilmiş “Azərbaycan xalq musiqisinin əsasları” adlı elmi əsəri Üzeyir Hacıbəylinin musiqişünas-alim olaraq mükəmməl fəaliyyətinin yadigarı kimi bu gün də musiqi dərsliyi kimi istifadə edilir. O, Azərbaycan musiqisində köklü dönüş yaratmış əsl dahidir. Bu gün adını çox iftixarla qeyd etdiyimiz Üzeyir Hacıbəyli Azərbaycan musiqi mədəniyyəti tarixində yeni gəlişmə yollarının və milli bəstəkarlıq məktəbinin özülünü qoymaqla yanaşı, Azərbaycan musiqisi tarixində ilk opera, ilk musiqili komediya və bir sıra digər janrlarda ilk nümunələrin yaradıcısı kimi xatırlanır. Onun işıqlı xatirəsi xalqın qəlbində əbədi olaraq daim yaşayacaq.
Milli Kitabxanada “18 sentyabr – Milli Musiqi Günü” adlı virtual sərgi və ənənəvi kitab sərgisi istifadəçilərə təqdim olunub.
Kitabxanadan AZƏRTAC-a bildirilib ki, virtual sərgidə fotolar, mövzu ilə əlaqədar kitablar və dövri mətbuat səhifələrində dərc olunan məqalələr təqdim olunur.
Ənənəvi sərgidə Milli Kitabxananın və Mədəniyyət Nazirliyinin birgə təşkilatçılığı ilə “Milli musiqi xəzinəmizdən: Azərbaycan Milli Kitabxanasının fondundan” layihəsi çərçivəsində nəşr olunmuş bəstəkarlarımızın not məcmuələri və “Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətləri” seriyasından nəşr etdiyi biblioqrafiyalar, ölkəmizin musiqi sənətinin təşəkkülü və inkişafı tarixi, dahi bəstəkar Üzeyir Hacıbəylinin zəngin irsi, milli musiqimizin görkəmli xadimlərinin həyatı, yaradıcılığı və pedaqoji fəaliyyəti, milli musiqi alətləri və s. haqqında Azərbaycan və xarici dillərdə müxtəlif ədəbiyyatlar nümayiş olunur.
On ildir ki, xəstəliklə mübarizə aparırdı, çox təəssüf, biz onu itirdik.
AZƏRTAC xəbər verir ki, bu sözləri Xalq artisti Hacı Murad Yagizarovun qardaşı Rəsul Yagizarov jurnalistlərə açıqlamasında deyib.
Onun sözlərinə görə, bu müddət ərzində qardaşına kifayət qədər dəstək və qayğı göstərilib: “Bu mənada, ona diqqət və qayğı göstərən hər kəsə təşəkkür edirəm”.
“Xalq artisti Hacı Murad Yagizarovunun yaratdığı obrazlar yaddaşlarda daim yaşayacaq”, – deyə mərhum sənətkarın qardaşı vurğulayıb.
Azərbaycan bəstəkarlıq məktəbinin banisi, görkəmli sənətkar Üzeyir Hacıbəylinin anadan olmasının 140 illiyi ölkəmizdə geniş şəkildə qeyd olunur. Bu yubiley münasibətilə incəsənət təhsilində fəaliyyət göstərən müəllimlərin əməyinin qiymətləndirilməsi və stimullaşdırılması məqsədilə yeni mükafat təsis edilib. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi və Mədəniyyət İşçiləri Həmkarlar İttifaqının birgə layihəsi olaraq həyata keçirilən “Üzeyir Hacıbəyli Mükafatı” musiqi və incəsənət məktəbləri, mərkəzlərinin pedaqoji fəaliyyətində xüsusi nailiyyətlər göstərmiş müəllimlərə təqdim olunacaq. Layihə çərçivəsində ümumilikdə 25 müəllim müxtəlif sahələr üzrə mükafatlandırılacaq. Namizədlərin seçimi müsabiqə yolu ilə aparılacaq və iki mərhələdən ibarət olacaqdır: Birinci mərhələdə təqdim edilən sənədlərin ekspertizası həyata keçiriləcək; İkinci mərhələdə isə namizədlər ixtisasları üzrə açıq dərs təqdim edəcəklər. Namizədlərin fəaliyyətinin qiymətləndirilməsi Ekspert Komissiyası tərəfindən aparılacaq, mübahisəli məsələlərə isə Apellyasiya Komissiyası baxacaq. Nəticələrə əsasən, ən yüksək bal toplamış 25 müəllim “Üzeyir Hacıbəyli Mükafatı”na layiq görüləcək.
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin Bakı, Abşeron-Xızı, Quba-Xaçmaz və Mil-Muğan regionları üzrə musiqi və incəsənət məktəbləri müəllimlərinin attestasiyasının nəticələrinə uyğun olaraq nazirliyin Mədəniyyət üzrə Elmi-Metodiki və İxtisasartırma Mərkəzinin (MEMİM) təşkilatçılığı və Mədəniyyət İşçiləri Həmkarlar İttifaqının (MİHİ) dəstəyi ilə keçirilən təlimlər davam edir. Sentyabrın 12-də təlimlərin üçüncü mərhələsinə başlanılıb. Xor-dirijorluğu, vokal, violin, klarnet, fleyta və rəssamlıq ixtisasları üzrə 40-а yaxın müəllimin cəlb olunduğu təlimlər Bakı şəhərindəki Vaqif Mustafazadə adına 2 nömrəli Uşaq İncəsənət Məktəbində keçirilir. Bir aydan artıq davam edəcək təlimlərə pedaqoji təcrübəyə malik ixtisaslı müəllimlər və mütəxəssislər cəlb olunub. Proqram çərçivəsində iştirakçılara həm fərdi, həm də qrup şəklində tədris metodları, interaktiv dərs modelləri, yeni təhsil texnologiyalarından istifadə imkanları təqdim edilir. Təlimin ilk günündə MEMİM-in direktoru vəzifəsini icra edən sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Vüqar Hümbətov və MİHİ-nin şöbə müdiri Mehman Məhərrəmov təlimin gedişatını izləyib, iştirakçılara uğurlar arzulayıblar. Qeyd olunub ki, təlimlər müəllimlərin yaradıcılıq potensialının inkişafına, onların peşəkar inkişafının dəstəklənməsinə, musiqi və incəsənət məktəblərində tədrisin keyfiyyətinin yüksəldilməsinə töhfə verəcək. Təlimlərin müəllimlərin nəzəri və praktiki biliklərinin artırılması, onların müasir tədris metodlarına yiyələnməsi, daha səmərəli nəticələr əldə etmələrinə dəstək məqsədilə həyata keçirildiyi vurğulanıb. Xatırladaq ki, musiqi və incəsənət məktəbləri müəllimlərinin attestasiya prosesində komissiya tərəfindən müvafiq olaraq 3 əleyhinə, 2 lehinə səslə qiymətləndirilən şəxslər üçün təlimlərə cəlb olunub və onlara xüsusi müsabiqədə iştirak edərək yenidən pedaqoji fəaliyyətə qayıtmaq imkanı yaradılacaq. Attestasiyanın nəticələrinə əsasən, bu ilin may-iyul aylarında fortepiano və musiqi nəzəriyyəsi, avqust-sentyabr aylarında isə tar, kamança, qarmon, xanəndə, nağara ixtisasları üzrə keçirilmiş təlimlərə ümumilikdə 200-ə yaxın müəllim qatılıb.
Sentyabrın 11-də Azərbaycan Milli Xalça Muzeyində “Faiq Əhməd: 2011–2024-cü illər dövrü” adlı sərginin açılış mərasimi keçirilib. Tədbirdə Azərbaycan Milli Xalça Muzeyinin direktoru Əminə Məlikova, Azərbaycan Respublikası mədəniyyət nazirinin müşaviri Cahangir Səlimxanov çıxış edərək rəssamın yaradıcılığı, Azərbaycan xalça sənətinin dünyada təbliği istiqamətində uğurlu fəaliyyəti və sərginin əhəmiyyətindən danışıblar. Sərgidə yer alan unikal xalçalar indiyədək “Şanqri La” İslam İncəsənəti, Mədəniyyəti və Dizaynı Muzeyi (Havay), San Luis Obispo İncəsənət Muzeyi (Kaliforniya), Pensilvaniya İncəsənət və Dizayn Kolleci, Tuleyn Universitetinin Nyukomb İncəsənət Muzeyi (Nyu Orlean), Maraya İncəsənət Mərkəzi (Şarjah), Arnem Muzeyi (Niderland) və İsveç Tekstil Muzeyi (Boras) kimi nüfuzlu mərkəzlərdə nümayiş etdirilsə də, onların əksəriyyəti ölkəmizdə ilk dəfə tamaşaçılara təqdim olunur. Ənənəvi Azərbaycan xalçaçılığına innovativ yanaşması ilə tanınan müasir rəssam Faiq Əhməd bu qədim sənət növünü müasir düşüncə, fəlsəfə və texnologiya ilə harmonik şəkildə birləşdirir. O, milli irsi qorumaqla, onu qlobal incəsənət dilində ifadə edir və beynəlxalq miqyasda rezonans doğuran gücə çevirir. Sərgidə müəllifin tekstil sənətinə yanaşmasının zaman və mədəniyyət kontekstində dəyişməsini əks etdirən “Sosial anatomiya” (2016) və “Sən müqəddəssən” (2024) adlı videoçarxlar da nümayiş olunur. Qeyd edək ki, rəssamın əsərləri indiyədək Ağa Xan Muzeyi (Toronto), Corc Vaşinqton Universitetinin Tekstil Muzeyi (Vaşinqton), Viktoriya və Albert Muzeyi (London), Viktoriya Milli Qalereyası (Melburn), Roma Müasir İncəsənət Muzeyi, Qədim və Müasir İncəsənət Muzeyi (Tasmaniya) və dünyanın digər şəhərlərindəki nüfuzlu sənət mərkəzlərində sərgilənib. Eyni zamanda, müəllifin əsərləri Heydər Əliyev Mərkəzi (Bakı), De Young İncəsənət Muzeyi (San-Fransisko), Birminhem İncəsənət Muzeyi (Alabama), Elm və Tətbiqi İncəsənət Muzeyi (Sidney), Çikaqo İncəsənət İnstitutu, Los-Anceles İncəsənət Muzeyi və digər tanınmış mədəniyyət müəssisələrinin daimi kolleksiyalarına daxildir. 2007-ci ildən bəri ənənəvi xalça naxışlarını müasir baxışla yenidən şərh edən Faiq Əhməd bu silsilə əsərləri ilə dünyanın müxtəlif ölkələrində tamaşaçılar tərəfindən böyük rəğbətlə qarşılanır. Sərgi 30 dekabr 2025-ci il tarixinədək davam edəcək.
Bu gün Azərbaycanın dövlət xadimi və yazıçısı Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin doğum günüdür.
AZƏRTAC xəbər verir ki, anadan olmasının 138-ci ildönümü tamam olan Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin yaradıcılığı bu gün də öz aktuallığını qoruyub saxlayır.
Yusif Vəzir Çəmənzəminli 1887-ci il sentyabrın 12-də Şuşa şəhərində anadan olub. Atası Məşədi Mirbaba Mirabdulla oğlu Vəzirov Şuşa bəylərindən biri idi. Yusif Vəzirin daşıdığı Vəzirov soyadı Qarabağ hökmdarı İbrahimxəlil xanın nüfuzlu vəzirlərindən olan Mirzə Əliməmmədağanın tutduğu vəzir vəzifəsinə bağlı olaraq nəsildən-nəslə keçib.
Yazıçı ilk təhsilini Şuşada “Kar Xəlifə” ləqəbi ilə tanınan Molla Mehdinin məktəbində alıb. 1896-cı ildə Şuşa realnı məktəbinə daxil olub. Bu məktəbdə təhsilini rus dilində aldığı üçün 1904-cü ildə həyatından şikayət tərzində olan “Jaloba” adlı ilk şeirini yazıb. Həmin illərdə əmisi oğlu və dostu Mirhəsən Vəzirovla birlikdə rus dilində “Fokusnik” adlı aylıq yumoristik jurnal çıxarıb. 1910-cu ildə Bakı realnı məktəbini bitirən gənc yazıçı Kiyev şəhərindəki Müqəddəs Vladimir adına İmperator Universitetinin Hüquq fakültəsinə daxil olub. Bu dövrlərdə Yusif Vəzir uşaqlar üçün yazdığı və əsasını xalq nağıllarından götürdüyü məşhur “Məlik Məmməd” nağılını qələmə alıb.
Əsərlərini “Bədbəxt”, “Haqq tərəfdarı”, “Müsavi”, “Stradayuşiy”, “Sərsəm” və başqa təxəllüslərlə yazan Yusif Vəzirin ən tanınmış təxəllüsü “Çəmənzəminlidir”. O, bu təxəllüsdən 1911-ci ildən istifadə etməyə başlayıb və bu adla tanınıb.
Çəmənzəminli Kiyev şəhərində 1912-ci ildə “Yeddi hekayə”, 1913-cü ildə isə “Həyat səhifələri” adlı kitablarını çap etdirib. Bundan başqa, Ukraynada “Arvadlarımızın halı”, “Qanlı göz yaşları”, “Ana və analıq” kitabları da işıq üzü görüb.
O, Ukraynada təhsil alan azərbaycanlı tələbələri ilə birgə “Müsavat”ın Kiyev şöbəsini qurub. Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyəti tərəfindən Yusif Vəzir Ukraynada diplomatik nümayəndə təyin edilib.
Yusif Vəzir həmin dövrdə “Azərbaycanın Muxtariyyatı” və “Biz kimik və istədiyimiz nədir?” kitablarını çap etdirib. Daha sonra Nəsib bəy Yusifbəylinin təklifi ilə 1919-cu ildə səfir kimi İstanbul şəhərinə göndərilib. O, İstanbulda diplomatik fəaliyyətlə yanaşı, ədəbi yaradıcılığını da davam etdirib. “Azərbaycan ədəbiyyatına bir nəzər”, “Tarixi-coğrafi və iqtisadi Azərbaycan” adlı kitablarını yazıb.
“Bakı işçisi” nəşriyyatında şöbə redaktoru, daha sonra Dövlət Plan Komitəsinin ictimai-mədəni bölməsində ixtisası üzrə vəkil işləyib, Azərbaycan Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsində, müxtəlif institutlarda rus dilindən dərs deyib.
Repressiya dövründə – 1937-ci ildə Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının üzvlüyündən çıxarılıb.
1938-ci ildə Yusif Vəzir Özbəkistan SSR-in Urgənc şəhərindəki Pedaqoji İnstitutda baş müəllim və eyni zamanda, institut kitabxanasına müdir təyin olunub. 1940-cı il yanvarın 25-də həbs edilərək Bakıya gətirilib. Altı aya yaxın Keşlə qəsəbəsindəki həbsxanada saxlanıldıqdan sonra 1940-cı il iyulun 3-də Nijni Novqorod vilayətindəki həbs düşərgəsinə göndərilib. Yusif Vəzir Çəmənzəminli 1943-cü il yanvarın 3-də dustaq olduğu həbs düşərgəsində vəfat edib və Betluqa çayının sahilindəki qəbiristanlıqda dəfn olunub.
Onun “İki od arasında”, “Qızlar bulağı”, “Soyuq öpüş”, “Bir cavanın dəftəri”, “Gündəliklər”, “Qanlı göz yaşları”, “Xanın qəzəbi”, “Zeynal bəy”, “Son bahar”, “Üç gecə” əsərləri xüsusilə məşhurdur.
1956-cı ildə bir çox digər repressiya qurbanları kimi Yusif Vəzirə də bəraət verilib.
Kino tariximizdə iz qoyan, dərinməzmunlu yaradıcılığı ilə yaddaşlarda əbədiləşən sənətkarlarımızdan biri də tanınmış rejissor, Xalq artisti Muxtar Dadaşovdur. Muxtar Dadaşov ustad operator olmaqla yanaşı, həm də kinorejissor kimi fəaliyyət göstərib. Onun lentə aldığı sənədli filmlər tariximizin əsl kino salnaməsidir.
AZƏRTAC xəbər verir ki, bu gün Xalq artisti, kinorejissor, ssenarist, aktyor və operator Muxtar Dadaşovun anadan olmasının 112-ci ildönümü tamam olur.
O, 1913-cü il sentyabrın 11-də Bakıda dünyaya göz açıb. Hələ erkən yaşlarından tale onun yolunu böyük sənət məbədindən salır. Belə ki, Akademik Milli Dram Teatrının səhnəsində görkəmli dramaturq Cəfər Cabbarlının “Sevil” tamaşasında Gündüz rolunu oynayır. Bu, onun həyatında yeni səhifələr açır. Qəlbində görkəmli sənət ustaları ilə bir yerdə çalışmaq arzuları baş qaldırır. 1929-cu ildə Gənc Tamaşaçılar Teatrında rejissor assistenti kimi fəaliyyətə başlayır. Eyni zamanda, tamaşalarda kiçik rollar oynayır. 1931-ci ildə kinostudiyada operator assistenti vəzifəsində çalışır. Bir sıra sənədli və bədii filmlərin lentə alınmasında iştirak edir. 1933-cü ildə operator təhsili almaq məqsədilə Moskvaya gedir. Orada da bir sıra filmlərin çəkilişində iştirak edir. Təhsilini başa vurduqdan sonra böyük ümidlərlə vətənə dönür, kinostudiyada operator işinə qayıdır. 1935-ci ildə “Rəqs edən bağalar” bədii filminin (Abdulla Şaiqin “Oyunçu bağa” hekayəsi əsasında) quruluşçu operatoru olur.
Dövrün mühüm ictimai-siyasi hadisələri onun lentə aldığı sənədli filmlərin əsas mövzusunu təşkil edib. “Ana yurdum, Azərbaycan”, “Arazın o tayında”, “Sabir”, “Kür”, “Səadət yolu ilə” və s. filmlərində vətənin əsrarəngiz təbiəti, tarixi şəxsiyyətləri kino dili ilə tərənnüm olunub.
O, kino haqqında danışanda deyərdi: “Kino həyatın aynasıdır. Sabir demişkən, “düzü-düz, əyrini-əyri” əks etdirməyə qadir olan möcüzədir. O, mənən saf, canını sənətə fəda edən istedadlı və professional şəxslərin əlində olmalıdır”. Doğrudan da, Muxtar Dadaşov kinoya qəlbən bağlı olub. Ekran əsərlərində fərdilik qabarıq şəkildə görsənib.
Muxtar Dadaşov 1945-ci ildə çəkilən “Arşın mal alan” filmində operator köməkçisi olub. Xalq artisti Leyla Bədirbəyli bu filmin çəkilişlərindən söz düşəndə Muxtar Dadaşovu aktyorun daxili aləminə nüfuz etməyi bacaran sənətkar kimi xarakterizə etmişdi. “Kəndlilər”, “Yeni horizont”, “Vətən oğlu”, “Sualtı qayıq T-9” bədii filmləri də onun operator kamerası vasitəsilə həyata vəsiqə alıb.
Quruluşçu rejissor kimi isə debütü “Qanun naminə” bədii filmi olub. Xalq yazıçısı Süleyman Rəhimovun “Mehman” povesti əsasında çəkdiyi filmin ssenarisini də özü yazıb. Filmdə baş rola kənardan aktyor (Şimali Osetiyadan Bimbulat Vatayev) dəvət olunsa da, ekran əsərində bir çox görkəmli sənətkarlarımız da rol alıb: Adil İsgəndərov, Rza Təhmasib, Mustafa Mərdanov, Nəcibə Məlikova, Nəsibə Zeynalova, Hacıbaba Bağırov…
Muxtar Dadaşovun “Bakıda küləklər əsir” filmi müharibə mövzusunda çəkilən dəyərli ekran əsərlərindəndir. O, müharibə mövzusunda hələ 1943-cü ildə “Bakı döyüşür” adlı sənədli film çəkmişdi. Maraqlıdır ki, Muxtar Dadaşov müharibənin gedişi vaxtı S.Vurğunu, Ü.Hacıbəylini, kimyaçı alim Y.Məmmədəliyevi, neftçilərdən G.Əliyevi, A.Nematullanı, R.Rüstəmovu və başqalarını bu filmə çəkib. Sonra filmi genişləndirərək “Bakı-42” adı ilə lentə alıb. Ancaq istedadlı rejissor fantaziyasını bu filmdə də yekunlaşdırmayıb. Nəhayət, 1974-cü ildə “Bakıda küləklər əsir” bədii filmini çəkərək istədiyinə nail olub. Filmdə xalqımızın müharibə illərində arxa və ön cəbhədə göstərdiyi hünəri, casusların ifşa edilməsində qəhrəman kəşfiyyatçıların ayıq-sayıqlığını, onların çox cəsarətli əməliyyatları nəticəsində Bakının neft mədənlərinin partladılmasının qarşısının alınmasını ustalıqla əks etdirib.
O, həm də araşdırıcı rejissor olub. Çəkdiyi tarixi filmlər üçün zəngin material toplayar, sonra onları lentə alardı. “Nəriman Nərimanov” sənədli filminin (1966) çəkilişi zamanı da belə olub. N.Nərimanovun Genuya konfransındakı çıxışını əks etdirən kadrları Moskva arxivlərinin birindən tapıb, sonra həmin kadrları filmdə canlandırıb.
Muxtar Dadaşovun yaradıcılığı Azərbaycan kinosunun 50 ildən artıq bir dövrünü əhatə edir. Ekran əsərləri dünyanın bir çox ölkələrində göstərilib. Onun “Səadət yolu ilə” filmi Moskvada Ümumittifaq festivalında qızıl medala, “Nəriman Nərimanov” filmi Tbilisi festivalında xüsusi mükafata layiq görülüb. Sənətkarın gərgin və yaradıcı əməyi dövlətimiz tərəfindən yüksək qiymətləndirilib. O, Əməkdar incəsənət xadimi, Xalq artisti fəxri adlarına və “Şöhrət” ordeninə layiq görülüb. Dövlət mükafatı laureatı olub.
1998-ci il mayın 7-də vəfat edən sənətkar bu gün də hörmət və məhəbbətlə yad edilir. Çəkdiyi ekran əsərləri xalqımızın milli-mənəvi dəyəri kimi qorunub saxlanılır.
Azərbaycan Respublikasının Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyə yardımı ilə “Ozan Dünyası” Aşıq Yaradıcılığının Təbliği İctimai Birliyinin həyata keçirdiyi “Aşıqlar Qərbi Azərbaycanı tərənnüm edir” adlı layihə çərçivəsində hazırlanmış eyniadlı kitab işıq üzü görüb.
İctimai Birlikdən AZƏRTAC-a bildirilib ki, bu gün aktual olan Qərbi Azərbaycana qayıdış konsepsiyasına dəstək məqsədilə hazırlanmış kitabda XVII əsrdə yaşamış Dərdli Nəsibdən üzübəri günümüzədək ustad aşıqların poetik yaradıcılığından seçmələr – Qərbi Azərbaycandakı yer-yurd adlarını, bu qədim torpaqlarımızda yaşamış soydaşlarımıza qarşı zaman-zaman ermənilərin törətdikləri vəhşilikləri əks etdirən şeirlər toplanıb.
“Ozan Dünyası” Aşıq Yaradıcılığının Təbliği İctimai Birliyinin sədri, Əməkdar mədəniyyət işçisi Musa Nəbioğlu bildirib ki, nəfis tərtibatla çap olunmuş kitaba daxil edilmiş şeirlər bir neçə aspektdən diqqəti çəkir: dövrün ictimai-siyasi mənzərəsi, bütün dövrlərdə baş vermiş erməni zülmünün əks olunması, tarixi yer-yurd adları ilə zəngin olması, ermənilərin zaman-zaman xalqımıza qarşı törətdikləri vəhşiliklərin təsviri, erməni zülmünə qarşı mübarizə aparmış mərd və mübariz igidlərimizin tərənnümü və s.
Kitab Qərbi Azərbaycanın aşıq sənətinin ilk beşiklərindən biri olmasına diqqət yönəltməklə yanaşı, həm də bu tarixi torpaqlarımızdakı yer-yurd adlarımızın öyrənilməsi baxımından da əhəmiyyətlidir.
Layihənin rəhbəri “Ozan Dünyası” Aşıq Yaradıcılığının Təbliği İctimai Birliyinin sədri, Əməkdar mədəniyyət işçisi Musa Nəbioğlu, kitabın elmi redaktoru Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin (ADPU) prorektoru, professor Mahirə Hüseynova, elmi məsləhətçi Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin sədri, Əməkdar elm xadimi, professor Məhərrəm Qasımlı, rəyçi ADPU-nun Ədəbiyyat kafedrasının müdiri, dosent Razim Məmmədlidir.
Yaxın günlərdə kitabın təqdimatı keçiriləcək və müvafiq təşkilatlara paylanılacaq.
Azərbaycan Aşıqlar Birliyində (AAB) “Qərbi Azərbaycan aşıqlarının dastan repertuarı” adlı layihə çərçivəsində hazırlanmış eyniadlı kitab işıq üzü görüb.
AAB-dən AZƏRTAC-a bildirilib ki, kitabda Qərbi Azərbaycan aşıqlarının repertuarından seçmə dastanlar yer alıb.
Layihənin rəhbəri Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin sədri, Əməkdar elm xadimi, professor Məhərrəm Qasımlı, kitabın elmi redaktoru Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin (ADPU) prorektoru, professor Mahirə Hüseynova, nəşrə hazırlayanı Əməkdar mədəniyyət işçisi Musa Nəbioğlu, rəyçilər ADPU-nun Ədəbiyyat kafedrasının müdiri, dosent Razim Məmmədli və Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin Aşıq sənəti kafedrasının dosenti Altay Məmmədlidir.
Yaxın günlərdə kitabın təqdimatı keçiriləcək və müvafiq təşkilatlara ödənişsiz paylanılacaq.
Layihə Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə reallaşıb.
Onun həzin və əsrarəngiz ifaları Azərbaycan mədəniyyətinə sanballı töhfə olub, milli musiqi salnaməsində müstəsna yer tutur. O, XIX əsrin 50-ci illərinin sonunda böyük sənət aləminə qədəm qoyduğu ilk vaxtlardan geniş dinləyici auditoriyasının məhəbbətini qazanmışdı. Habil Əliyev qısa müddət ərzində qədim Azərbaycan musiqi aləti kamançada xalq mahnılarının, muğam və təsniflərin nadir istedada malik yaradıcı ifaçısı kimi şöhrət tapmışdır. Ömrünün sonunadək ifaçılıq sənətini daim təkmilləşdirərək o, Azərbaycan muğamının çoxəsrlik ənənələrini layiqincə davam etdirmişdir. Sənətkarın nadir istedadı ölkəmizdə həm kamança məktəbinin püxtələşməsinə, həm də kamança üçün yeni əsərlərin yaradılmasına təkan vermişdir.
AZƏRTAC xəbər verir ki, bu gün milli musiqi sənətinin görkəmli nümayəndəsi, tanınmış kamança ustası, Xalq artisti Habil Əliyevin vəfatından 10 il ötür.
Habil Mustafa oğlu Əliyev 1927-ci il mayın 28-də Ağdaş rayonunun Üçqovaq kəndində anadan olub. O, Ağdaşda orta məktəbi və eyni zamanda, yeddiillik musiqi məktəbini bitirdikdən sonra pedaqoji texnikumda oxuyub, 1952-1956-cı illərdə isə Bakıda Asəf Zeynallı adına orta ixtisas musiqi məktəbinin kamança şöbəsində təhsil alıb. Habil Əliyev burada ustad sənətkarlar tarzən Qurban Pirimov və müğənni Xan Şuşinskidən Azərbaycan xalq musiqisinin, muğamların bütün incəliklərini öyrənməklə ifaçılıq sənətinin sirlərini daha dərindən mənimsəmişdir.
Erkən yaşlarından kamançaya meyil salan, ifaçılıqla da hələ musiqi təhsili illərindən məşğul olan Habil Əliyev əmək fəaliyyətinə Nəcəf bəy Vəzirov adına Ağdaş Dövlət Dram Teatrında çalışmaqla başlamış, 1953-cü ildən Müslüm Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında muğam üçlüyündə kaman ifaçısı olaraq fəaliyyət göstərmişdir. O, 1956-1978-ci illərdə Müslüm Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının, 1978-ci ildən Azərbaycan Dövlət Qastrol-Konsert Birliyinin solisti olmuşdur.
Şərqin qocaman sənətkarlarına xas dərin musiqi duyumunun virtuoz ifa tərzi ilə ahəngdar vəhdətində Habil Əliyev özünəməxsus səs tembrinə malik kamançanın təsirli avazına yeni guşələr, xallar və rənglər qatmaqla onun imkanlarını görünməmiş yüksəkliklərə qaldırmışdır. Kamança ilə solo ifaçılığının musiqi mədəniyyətimizdəki hazırkı mövqeyi mütəxəssislər tərəfindən Habil Əliyev fenomeni kimi qiymətləndirilir.
Habil Əliyev muğam kompozisiyalarının yaradıcısı və improvizasiya ustası idi. Geniş repertuarlı musiqiçi Azərbaycan xalqının milli sərvəti sayılan “Segah”, “Şur”, “Çahargah”, “Rast”, “Mahur”, “Zəminxarə”, “Bayatı-Qacar”, “Bəstənigar” muğamlarının yeni ifa tərzini formalaşdıraraq novatorluqla ənənənin sintezinə nail olmuşdur. Sənətkarın ifasında “Sarı gəlin”, “Qaragilə”, “Sona bülbüllər” və digər xalq mahnıları mədəniyyətimizin qızıl fonduna daxildir. Habil Əliyevin ifaçılıq üslubu şəxsən ona həsr olunmuş simfonik bəstələrin işıq üzü görməsinə yol açmışdır.
Ustad sənətkar virtuoz ifaçılığı ilə yanaşı gözəl mahnıların da müəllifidir. Onun bəstələdiyi 15-dən artıq mahnı bu gün də tanınmış musiqiçilər tərəfindən sevilə-sevilə ifa olunur. Habil Əliyevin ABŞ, Fransa, Yaponiya, İtaliya və Yunanıstanda Azərbaycan muğamlarından və xalq mahnılarından ibarət kompakt diskləri də buraxılıb. O, keçmiş SSRİ respublikalarında və eləcə də dünyanın bir çox ölkələrində Türkiyə, Amerika, Almaniya, İngiltərə, Fransa, Hindistan, Pakistan, İran, Misir, İsveçrə, Hollandiya, Tunis, Yaponiya, Suriya, Mozambik və s., qastrol səfərlərində olub.
Təkrarolunmaz ifaçılıq məharəti, mənəvi aləmə nüfuz etmək bacarığı və yüksək səhnə mədəniyyəti Habil Əliyevin qüdrətli sənətini musiqi bilicilərinə və saysız-hesabsız muğam pərəstişkarlarına sevdirib. Mahir kaman ifaçısı, eyni zamanda, bir sıra mahnıların müəllifi olaraq tanınırdı. Vətənin hüdudlarından uzaqlarda Azərbaycan mədəniyyətini böyük uğurla təmsil edən sənətkar mötəbər səhnələrdəki çoxsaylı unudulmaz konsert proqramları ilə milli musiqiyə, muğamlara geniş şöhrət qazandırmışdır.
Muğam ifaçılığı ənənələrinin və xalq musiqisinin saflığının qorunmasını həyatı boyu öz sənət fəaliyyətinin başlıca qayəsi hesab etmiş Habil Əliyev Azərbaycanın milli mənəvi və mədəni dəyərlərinin həqiqi təəssübkeşi idi. Onun milli mədəniyyətə xidmətin parlaq nümunəsi olan sənət yolu gənc musiqiçilər nəsli üçün əsl məktəbdir. Azərbaycan ədəbiyyatının və təsviri sənətinin tanınmış nümayəndələri Habil Əliyevə həsr etdikləri əsərlərdə artıq muğamın rəmzlərindən birinə çevrilmiş böyük ustadın dolğun obrazını canlandırmışlar.
Milli mədəniyyətin inkişafı və təbliği sahəsində mühüm nailiyyətlərinə görə Habil Əliyev müxtəlif təltiflər almış, müstəqil Azərbaycan Respublikasının ali mükafatlarından “Şöhrət” və “İstiqlal” ordenlərinə layiq görülmüşdür.
Xalq artisti Habil Əliyev 2015-ci il sentyabrın 8-də ömrünün 89-cu ilində vəfat edib.
82-ci Venesiya Beynəlxalq Film Festivalının “Müsabiqədənkənar bədii filmlər” (Out of Competition Fiction) bölməsində tanınmış azərbaycanlı rejissor Hilal Baydarovun “Boşluğa xütbə” (Sermon to the Void) filminin təqdimatı olub. Mədəniyyət Nazirliyi və Mədəniyyət Nazirliyinin nəzdində fəaliyyət göstərən Azərbaycan Respublikası Kino Agentliyinin (ARKA) dəstəyi ilə sentyabrın 5-də nümayiş olunan ekran əsəri mütəxəssislər və tamaşaçılar tərəfindən maraqla qarşılanıb.
Bu barədə AZƏRTAC-a Mədəniyyət Nazirliyindən məlumat verilib.
Bildirilib ki, filmin nümayişindən sonra mətbuat konfransı keçirilib, Azərbaycan mədəniyyətindən və kino sənətindən söz açılıb. Hilal Baydarovun “Xütbə” trilogiyasının sonuncu filmi olan “Boşluğa xütbə”nin ideya-estetik məziyyətləri yüksək qiymətləndirilib.
Qeyd olunub ki, Azərbaycan ədəbiyyatının, təfəkkür tərzinin, folklorunun dünyada təqdimatı baxımından film böyük əhəmiyyət kəsb edir. Dahi Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Məhəmməd Füzulinin yaradıcılığı üzərində qurulan filmdə sevgililərin dirilik suyunu axtarması, əslində, insanın daxilindəki məni axtarması kimi mənalandırılır.
Filmin ssenari müəllifləri Hilal Baydarov və Aysu Akcan, prodüseri Orxan Fikrətoğludur. Azərbaycan, Meksika və Türkiyə kinematoqrafçılarının ortaq işi olan filmdə əsas rolları Hüseyn Nəsirov, Məryəm Nağıyeva, Rəna Əsgərova, Elşən Abbasov, Orxan İsgəndərli oynayırlar.
Qeyd edək ki, 82-ci Venesiya Beynəlxalq Film Festivalı avqustun 27-də başlayıb və bu gün başa çatır.
Azərbaycan səhnəsində aktyorluq məharəti, ecazkar səsi ilə yaddaqalan obrazlar yaratmış aktyorlar çox olub. Onların sırasında Hüseyn Ərəblinski, Hüseynqulu Sarabski, Abbas Mirzə Şərifzadə, Ülvi Rəcəb, Ələsgər Ələkbərov, Möhsün Sənani və başqalarının adlarını qürur hissi ilə çəkə bilərik. Özünəməxsus sənəti ilə seçilənlər arasında Xalq artisti İlham Əsgərovun də öz yeri var. Onun istər klassik, istərsə də müasir qəhrəmanlarının hər biri dərin fəlsəfi, lirik, dramatik məzmun kəsb edən portretə çevriliblər.
AZƏRTAC xəbər verir ki, bu gün Xalq artisti İlham Əsgərovun vəfatından 10 il ötür.
1958-ci il iyulun 16-da anadan olan İlham Əsgərov 1980-ci ildə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin Dram teatrı və kino aktyoru fakültəsini bitirib. 1982-ci ildən ömrünün sonunadək Akademik Milli Dram Teatrının aktyoru olub. İstedadlı aktyor Akademik Teatrın ən populyar tamaşalarında iştirak edib. O, Azərbaycan Dövlət Radiosunun məşhur “Bulaq” verilişinin aparıcılarından biri olub.
İlham Əsgərov “Közərən ocaqlar”da Əli, “İblis”də Ərəb, “Atabəylər”də Əbubəkir, “Fəryad”da Loğman və Əmir, “Dar ağacı”nda Sabutay, “Rəqabət”də Nadir, “Büllur sarayda” Həbib, “Mahnı dağlarda qaldı”da Nicat, “Sevgililərin cəhənnəmdə vüsalı”nda Anaşkin, “Tənha iydə ağacı”nda doktor Altay, “Hökmdar və qızı”nda Məhəmməd xan, “Qarabağnamə”də İbrahim xan, “Kral Lir”də Fransa kralı, “Bu dünyanın adamları”nda Nemət Səmədzadə, “Qaraca qız”da Piri baba və digər tamaşalarda yaddaqalan obrazlar qalereyası yaradıb. O, həmçinin bir sıra bədii filmlərdə, seriallarda da unudulmaz rolları ilə tamaşaçı sevgisi qazanıb.
Onun əməyi hər zaman yüksək qiymətləndirilib. Belə ki, 2000-ci ildə Əməkdar artist, 2006-cı ildə Xalq artisti fəxri adlarına layiq görülüb.
İlham Əsgərov 2015-ci il sentyabrın 6-da Bakıda vəfat edib. O, Masallı rayonunun Xoşçobanlı kəndində dəfn olunub.
Sentyabrın 16-dan Kiyevdə Ukraynada yaşayan və yaradıcılığı ilə tanınan soydaşımız, diaspor fəalı, tətbiqi incəsənət ustası Rəna Səfərovanın sərgisi açılacaq.
Bu barədə AZƏRTAC-a məlumat verən Rəna Səfərova bildirib ki, “Ukrayna məkanında Azərbaycan ruhu!” adlanan sərgi bir ay davam edəcək.
Ukrayna Milli Kitabxanasında açılacaq sərgidə Azərbaycanın milli geyimləri, atributları, musiqi alətləri və milli əsərləri nümayiş olunacaq.
“Hər zaman öz əl işlərimlə beynəlxalq festivallarda Azərbaycanı təmsil etmişəm. Son dövrlər qazandığımız tarixi Qələbə Azərbaycana olan marağı daha da artırıb. Ona görə də ölkəmizin mədəniyyətinin, milli geyimlərinin təbliğinə daha böyük ehtiyac yaranıb. Mən də ilk fərdi sərgimdə əl işlərimlə, tikdiyim milli geyimlərimlə Azərbaycanı layiqincə təmsil etməyə çalışacağam”, – deyə Rəna Səfərova vurğulayıb.
Azərbaycanın nəsr tarixində tarixi roman janrı görkəmli ədəbiyyatşünas, ictimai xadim, filologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü Əzizə Cəfərzadə qələmi ilə yenidən canlanıb. 1963-cü ildə ərsəyə gətirdiyi “Natəvan haqqında hekayələr”də Xurşidbanu Natəvanın həyatını dolğun ifadələrlə qələmə alan Xalq yazıçısı Əzizə Cəfərzadənin ədəbiyyatımızda öz yeri var.
AZƏRTAC xəbər verir ki, bu gün Xalq yazıçısı Əzizə Cəfərzadənin vəfatından 22 il ötür.
1921-ci ildə Bakıda anadan olan Ə.Cəfərzadə 38 nömrəli məktəbdə ibtidai təhsilini aldıqdan sonra Sabir adına Pedaqoji Texnikumda və Bakı Teatr məktəbində oxuyub. Əlaçı olduğu üçün Azərbaycanda ilk dəfə təsis edilən M.F.Axundzadə mükafatına birinci o layiq görülüb. 1942-1944-cü illərdə Ağsu rayonundakı Çaparlı kəndində müəllim işləyib. 1946-1947-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsini bitirib. 1957-1974-cü illərdə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Əlyazmalar İnstitutunda baş elmi işçi, şöbə müdiri işləyib. 1974-cü ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin professoru olub. XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixinin bilicisi kimi tanınan Ə.Cəfərzadə 1950-ci ildə “XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatında maarifçi-ziyalı surətləri” mövzusunda namizədlik, 1970-ci ildə “XIX əsr Azərbaycan poeziyasında xalq şeiri üslubu” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib.
1937-ci ildə 16 yaşlı Əzizənin “Əzrayıl” adlı ilk hekayəsi “Ədəbiyyat” qəzetində çap edilsə də, 11 il sonra nəşr olunmuş ilk kitabı Moskvanın xüsusi qərarı ilə satışa çıxmadan yığışdırılaraq yandırılıb.
Müəllifin ilk tarixi romanı XIX əsrdə Şamaxıda yaşayıb-yaradan məşhur şair Seyid Əzim Şirvaninin ədəbi həyatından bəhs edib. “Aləmdə səsim var mənim” adlı həmin roman 1973-1978-ci illərdə yazılıb. Paralel olaraq yazdığı “Vətənə qayıt” tarixi romanı isə 1977-ci ildə çap edilib.
1980-ci ildə XIX əsrin sonu XX əsrin əvvəllərində yaşayan romantik şair Abbas Səhhətin həyat və yaradıcılığından bəhs edən “Yad et məni” romanını, cəmi bir il sonra Şah İsmayıl Xətai və onun Bakıya yürüşü tarixini özündə əks etdirən “Bakı-1501” tarixi romanını yazıb. “Cəlaliyyə” (1983) romanında isə XII əsr Naxçıvanın qadın hökmdarı Cəlaliyyənin Vətənin müdafiəsi uğrunda apardığı mübarizənin tarixini dəqiqliklə göstərib. İstər tarixi, istərsə də ədəbi prosesləri gözəl bilən və daim axtarışda olan ədəbiyyatşünas alim Azərbaycan ədəbiyyatında öz qələmi ilə silinməz iz qoyub. “Sabir” romanı məşhur satirik şair Mirzə Ələkbər Sabirə, “Eldən-elə” XIX əsrdə 37 il dünya səyahətində olan coğrafiyaşünas Zeynalabdin Şirvaniyə həsr edilib. “Bir səsin faciəsi”, “Gülüstandan öncə”, “Zərrintac-Tahirə”, “İşığa doğru”, “Bəla”, “Rübabə sultanım” tarixi romanları Ə.Cəfərzadənin fasiləsiz axtarışlarının məhsuludur.
Əzizə Cəfərzadənin 2003-cü ildə qələmə aldığı “Xəzərin göz yaşları” adlı povesti isə 1938-ci ildə Azərbaycanda yaşayan Cənubi azərbaycanlıların Stalin rejimi tərəfindən 3-4 gün ərzində İrana məcburi deportasiyasına həsr olunub. Ə.Cəfərzadə, eyni zamanda, Şərqin dühası Məhəmməd Füzuli yaradıcılığına gözəl bələd olduğundan, ölümündən az əvvəl onun həyatı haqqında “Eşq sultanı” adlı romanını yazıb.
Yazıçının “Sahibsiz ev”, “Əllərini mənə ver”, “Sənsən ümidim”, “Xəyalım mənim” əsərləri geniş oxucu kütləsi tərəfindən rəğbətlə qarşılanıb. Uşaqları da yaddan çıxarmayan Əzizə Cəfərzadə “Qızımın hekayələri”, “Anamın nağılları”, “Çiçəklərim”, “Pişik dili” kimi hekayə və nağıllar yazıb.
Azərbaycan dilinin saflığını qoruyan və onu təbliğ edən ədəbiyyatşünas alimin elmi əsərləri də bədii ədəbiyyat nümunələri kimi daim oxunur. “Fatma xanım Kəminə”, “Könül çırpıntıları”, “Azərbaycanın aşıq və şair qadınları” (iki nəşrlə), “Şirvanın üç şairi”, “Mürcüm Kərim Vardani. Sünbülüstan”, “Abdulla Padarlı. Seçilmiş əsərləri”, “Hər budaqdan bir yarpaq” kitabları yazıçının şöhrətini daha da artırıb.
Ana və qadın mövzusuna xüsusi önəm verən yazıçının folklor araşdırmaları, etnoqrafik yazıları da maraq doğurur. Onun “Bayatı düşüncələrim”, “Xızır Nəbi”, “Novruz” və başqa əsərlər bu qəbildəndir. Ə.Cəfərzadə iştirak etdiyi beynəlxalq konfranslarda, xarici səfərlərində daim Azərbaycan və onun tarixini təbliğ etməklə yanaşı, həmin ölkələrin kitabxana və fondlarında Vətənimizlə bağlı məlumatları araşdıraraq toplayıb. Bu məqamlar Əzizə xanımın səyahət gündəliklərində öz əksini tapıb.
Əzizə xanım 1965-1966-cı illərdə pilot olan həyat yoldaşı ilə birlikdə Qanada (Afrika) yaşamalı olub və həmin illərin xatirələri 1968-ci ildə çap olunan “Qızıl sahilə səyahət” kitabında toplanıb. Kitabda yazıçı afrikalı insanların həyat tərzini, fəaliyyətlərini, kənardan görünə bilən və bilinməyən tərəflərini məharətlə təsvir edib.
Əzizə Cəfərzadə 1981-1989-cu illərdə Respublika Qadınlar Şurasının sədri vəzifəsində işləyib. Tutduğu sosial statusdan asılı olmayaraq, qadın və uşaqların hüquqlarının qorunması sahəsində aktiv fəaliyyət göstərib. 1979-cu ildə kitablarından qazandığı qonorar hesabına Hacıqabul rayonunun Tağılı kəndində orta məktəb və klub binası tikdirib. Azərbaycanın tarixi torpaqları olan Qarabağda erməni separatizmi baş qaldıranda ilk səsini ucaldan ziyalılar arasında Ə.Cəfərzadə də olub. Yazıçı dəfələrlə ön cəbhəyə gedərək, əsgərlərlə görüşüb, onlara ana nəvazişi göstərib. Xalqına bağlılığı nəticəsində ömrünün 80-ci ilində “Azərbaycan Anası” adını alıb.
Xalq yazıçısı Əzizə Cəfərzadə 2003-cü il sentyabrın 4-də vəfat edib.
Vaxtilə böyük ingilis ədibi Vilyam Şekspir bildirirdi ki, həyat bir səhnədir, bizlərsə aktyoruq, hərə öz rolunu bir şəkildə səhnədə canlandırır. Vilyam Şekspirin bu bənzətməsi ilə razılaşsaq, onu da qeyd etmək lazım gəlir ki, bəziləri bu “həyat səhnəsi”ni vaxtından əvvəl tərk edir. Elə insanlar da var ki, həyatda elə aktyor olaraq rol oynayır. Belə görkəmli insanlardan biri də sevimli sənətkarımız, görkəmli aktyor, hər bir azərbaycanlının sevimlisi, Xalq artisti Yaşar Nuridir…
AZƏRTAC xəbər verir ki, bu gün unudulmaz sənətkarın anadan olmasından 74 il ötür.
1951-ci il sentyabr ayının 3-də Bakıda tanınmış aktyor Məmmədsadıq Nuriyevin ailəsində dünyaya gələn sənətkar özünəməxsus milli koloriti ilə seçilən, lirik, komik, psixoloji və dramatik rolların məharətli ifaçısı, hamının sevimlisi idi. Aktyorun atası Azərbaycan kino və teatr tarixində çoxsaylı rolların mahir ifaçısı olub. Hər birimizin sevə-sevə izlədiyi “Yeddi oğul istərəm”, “Ulduz”, “Uşaqlığın son gecəsi”, “Sehrli xalat” və s. filmlərdə rol alan Məmmədsadıq Nuriyevin aktyorluq istedadı, sözsüz ki, övladı Yaşar Nuriyə sirayət edib və hər iki sənətkar kino və teatr tarixində unudulmaz rolların mahir ifaçısına çevrilib.
Yaşar Nuri hələ kiçik yaşlarında ikən səhnədə rol alıb. İlk dəfə on bir yaşı olarkən “Toy kimindir?” tamaşasında Tapdıq rolu ilə səhnədə rol alan unudulmaz aktyorumuz Yaşar Nuri televiziyada “Yelkən” verilişinin aparıcısı olub, “Buratino”, “Qaranquş”, “Pioner” uşaq verilişlərində iştirak edib. Onun yaradıcılıq arealı bununla məhdudlaşmır. Dəyərli sənətkarımız müxtəlif dram dərnəklərində iştirak edib, görkəmli kino və teatr xadimlərimizdən dərs alıb.
Aktyor teatr səhnəsində çoxsaylı obrazların mahir ifaçısı olub. Sevilən sənətkarımızın Azərbaycan teatr səhnəsində “Övlad” komediyasında Silva, “Bağlardan gələn səs” dramında Pərviz, “Ölülər” əsərində Məşədi Oruc, “Od gəlini” dramında Altunbay, “Büllur sarayda” pyesində Bayandur, “Bizim qəribə taleyimiz” pyesində Davud, “Bəşərin komediyası və yaxud Don Juan” əsərində Sqanarel, “Dəli yığıncağı” faciəsində Sərsəm Salman, “Fəryad” əsərində Rəhman, “Mesenat” əsərində Ağamusa Nağıyev, “Sevil” əsərində Əbdüləli bəy, “Qanlı Nigar” pyesində Abdi, “Gülüstanda qətl” pyesində Şahməmməd İsmiyeviç, “Afət” əsərində Xandəmir və s. rolları ona geniş tamaşaçı rəğbəti qazandırıb.
Yaşar Nuri, eyni zamanda, hamı tərəfindən sevilərək izlənilən televiziya tamaşalarında da yadda qalan obrazların görkəmli ifaçısıdır. Çoxlarımız Yaşar Nurinin baş rol ifaçısı olduğu tamaşaları sevə-sevə izləyirik. Yaşar Nuri Azərbaycan Dövlət Televiziyasının hazırladığı “Yollar görüşəndə”, “Ömrün yolları”, “Qatarda”, “Evləri köndələn yar”, “Qonşu qonşu olsa”, “Kökdən düşmüş piano”, “Topal Teymur”, “Yarımştat”, “Ac həriflər”, “Göz həkimi”, “Yaşıl eynəkli adam”, “Səni axtarıram” trilogiyasında və bir çox teletamaşalarda bənzərsiz rolların mahir ifaçısına çevrilib. Bir çoxunun yaddaşında Yaşar Nuri “tamada Surxayzadə”, “Gülərin Həsənağası”, “Gülnarın Elçini”, “çəkməçi Dadaşov”, “ac həriflərin Həsən dayısı”, “fotoqraf Əli bəy” və digər obrazlarda qalıb. Bu da aktyorun istənilən obrazı yaddaqalan və unudulmaz canlandırmasından irəli gəlir.
Böyük sənətkarın aktyorluq fəaliyyəti bununla məhdudlaşmır. Kino sahəsində də bir-birindən parlaq obrazlar yaradan sevimli sənətkarımız “Dörd bazar günü”, “Bəyin oğurlanması”, “Ad günü”, “Yol əhvalatı”, “Yaramaz”, “Yuxu”, “Hər şey yaxşılığa doğru”, “Lətifə”, “Qətl günü”, “Fransız”, “Yoxlama” və s. filmlərdə rol alıb.
O, həm kino, həm də teatr sahəsində xidmət göstərməklə yanaşı, teatrda “Subaylarınızdan görəsiniz” tamaşasına quruluş verib, kinoda isə “Spasibo” filmini çəkib.
Xalq artisti uzun sürən xəstəlikdən sonra 2012-ci il noyabrın 22-də dünyasını dəyişib.
Yaşar Nuri yaddaqalan obrazları ilə həmişə xalqımızın ürəyində yaşayacaq. Təkrarsız və bənzərsiz istedada malik bu sənətkar özünəməxsus lirik koloritlə tamaşaçıların rəğbətini qazanıb və istənilən azərbaycanlının sevimli aktyoruna çevrilib. Özünəməxsus səhnə mədəniyyəti və davranışı, improvizə qabiliyyəti, yaradıcılıq istedadı, obrazlara məxsusi yanaşma tərzi onu bir çox aktyor yoldaşlarından, həmkarlarından fərqləndirirdi. Onun film və tamaşalarda səsləndirdiyi bəzi fikirlər az qala hər birimizin dilində gündəlik işlədilən və tez-tez rast gəldiyimiz ifadəyə çevrilib. Yaşar Nurinin səsləndirdiyi “Sənə əjdaha lazımdır?”, “Hə, nolsun”, “Ay moment” və s. ifadələr bugünkü gündə tez-tez dilimizdə işlədilir və hər dəfə “Yaşar Nuri demişkən” söylənilib bu böyük sənətkarımız yad edilir. Bütün bunlar böyük aktyorumuza olan rəğbətdən irəli gəlir.
Belə bir məşhur fikir var: “Dünya bir pəncərədir, hər gələn baxar gedər…” Həqiqətən də belədir, lakin kimlərsə bu pəncərədən çox baxır, kimlərinsə ömür payına “pəncərədən” az müddət baxmaq nəsib olur… Yaşar Nuri də bu “həyat pəncərəsindən” az müddət baxa bildi. Ancaq bu gün böyük sənətkarımızın əziz xatirəsi yaratdığı obrazlarla yad edilir və hər zaman ürəklərdə yaşayır.
Azərbaycanda ilk və yeganə ödənişsiz vokal təhsil ocağı olan Bülbül Vokal Məktəbi yeni tələbələrini seçib.
AZƏRTAC xəbər verir ki, 2025-2026-cı tədris ili üzrə məktəbdə təhsil almaq üçün 300-dən çox namizəd müraciət edib.
Namizədlərdən 47 nəfər növbəti mərhələyə buraxılıb. Dinləmə zamanı yeni tədris ili üçün 10 tələbə seçilib. Müsabiqəyə Azərbaycanın müxtəlif bölgələrindən (Gəncə, Mingəçevir, Şəki, Quba) iştirakçılar müraciət edib.
Əməkdar artist Ramil Qasımovun yaratdığı, Azərbaycan professional vokal sənətinin banisi, SSRİ Xalq artisti Bülbülün ənənələrini davam etdirən Bülbül Vokal Məktəbi artıq iki ildir fəaliyyət göstərir.
Bu gün Azərbaycanlı milyonçu, xeyriyyəçi, Rusiya imperiyasının Həqiqi Dövlət Müşaviri, müsəlman Şərqində ilk qızlar məktəbinin yaradıcısı, II və III dərəcəli Müqəddəs Stanislav ordeni laureatı Hacı Zeynalabdin Tağıyevin anım günüdür.
AZƏRTAC xəbər verir ki, vəfatından 101 il ötməsinə baxmayaraq xalqımız Hacı Zeynalabdin Tağıyevin xatirəsini hər zaman əziz tutur, onu böyük hörmət və sevgi ilə yad edir.
Bakıda XIX əsrin sonu – XX əsrin əvvəllərində yaşamış məşhur sahibkar, mesenat Hacı Zeynalabdin Tağıyev Bakıda başmaqçı Məhəmmədtağı Tağıyev və onun arvadı Umxanımın ailəsində dünyaya göz açıb. Xeyriyyəçinin anası Hacı Zeynalabdin Tağıyev uşaq olarkən dünyasını dəyişib. Anasını itirəndə 10 yaşı olan Zeynalabdini atası peşə öyrənsin deyə bir bənnanın yanına usta köməkçisi olaraq göndərib. 15 yaşı tamam olanda Zeynalabdin bənnalıq etməyə başlayıb.
O, bir müddətdən sonra tikinti ustası və təşkilatçısı kimi tanınmağa başlayır, müəyyən qədər vəsait toplayaraq artıq 20 yaşında ev tikintisi və daşyonma işləri təşkil edir. Özünün sonrakı tikinti işlərinə də şəxsən nəzarət edirdi. Tikdirdiyi binalarda, şəxsən açdırdığı qızlar gimnaziyasının binasında da onun dəst-xəti hiss edilir.
Bir müddət sonra Zeynalabdin özünü ticarət sahəsində və yüngül sənayedə də sınamaq qərarına gəlir. Hər iki sahədə də qabiliyyəti, fərasəti ilə uğur qazanır, dükanlara və manufakturaya sahib olur. O, həm də Bakı neftini Xəzər dənizi və Qafqaz dəmir yolu vasitəsilə ixrac edən ən böyük sahibkarlardan biri idi.
1870-ci ildə Tağıyevin artıq iki qazanxanadan ibarət kerosin zavodu var idi. Kerosin zavodu ilə yanaşı, o sonradan “Hacı Zeynalabdin” şirkətini yaradır. Bu dövrlərdə Bakı əsl neft səltənətinə çevrilmişdi. Bakı ətrafındakı kəndlərdə torpaqlar Rusiyadan və xaricdən gəlmiş sərmayədarlar tərəfindən alınır və burada neft buruqları ucaldılırdı. Bu, Hacını da maraqlandırır və o, podratçılığı buraxaraq neft işinə başlayır.
Götürdüyü torpaqdan neft fəvvarə vuran Hacı “H.Z.Tağıyev” adlandırdığı neft şirkətini qeydiyyata aldıraraq mədənində ustalara yüksək maaş verir və ən yeni avadanlıq quraşdırır.
Nəticədə onun gəlirləri sürətlə artmağa başlayır. Bundan sonra o, neft zavodları alır. Hacı Zeynalabdin Tağıyev 1901-ci ildə 300 min rubl vəsait sərf edərək, Bakıda ilk qızlar məktəbi tikdirir. Bu bütün Qafqazda yeganə qızlar məktəbi idi. Binanı 1898-ci ildə tikməyə başlayırlar. 1900-cü ildə hazır olur. Qızlar məktəbinin binası memarlıq baxımından Azərbaycan memarlığının milli-romantik üslubundadır. Əsas fasaddakı divar bir cərgə ağ, digər cərgə isə qızılı daşdan hörülüb.
Qeyd edək ki, xeyriyyə məqsədilə yaradılan cəmiyyətlər ya Tağıyevin şəxsi iştirakı və vəsaiti ilə, ya da onun yaxından köməyi ilə yaradılıb.
Tağıyev həm də Bakı-Şollar su kəmərinin tikintisi üçün şəxsi vəsaitindən pul ayırıb.
Sovet Rusiyasının 28 aprel 1920-ci ildə Azərbaycanı işğal etməsi ilə vəziyyət kökündən dəyişir. İnsanların mülkiyyəti əlindən alınır, milli kadrlar və ziyalılar təqib edilməyə başlanır. Hər şey Rusiyanın maraqlarına yönəlir. Yerli əhalinin xahişi ilə yeni hakimiyyətin rəhbərlərindən biri olan Nəriman Nərimanovun göstərişi ilə Tağıyevə mülk seçmək imkanı verilir. O özünün artıq əlindən alınmış keçmiş mülklərindən ancaq Mərdəkandakı bağ evini seçir.
Hacı Zeynalabdin Tağıyev 1924-cü il sentyabrın 1-də vəfat edib və sentyabrın 4-də dəfn edilib.
2022-ci il yanvarın 18-də xeyriyyəçi Hacı Zeynalabdin Tağıyevin Bakıda ucaldılan heykəlinin açılışı olub. Açılışda Azərbaycan Respublikasını Prezidenti İlham Əliyev də iştirak edib.
Görkəmli bəstəkar Oqtay Zülfüqarov ömrünün 60 ilindən çoxunu uşaq mahnılarının yazılmasına, Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafına həsr edib. Uşaqlara daim böyük sevgi və həssaslıqla yanaşan Oqtay müəllim onlar üçün şən, gözəl mahnı nümunələri yaradıb və neçə-neçə nəsil bu mahnılarla böyüyüb.
AZƏRTAC xəbər verir ki, bu gün görkəmli sənətkar, Xalq artisti Oqtay Zülfüqarovun vəfatından 9 il ötür.
Oqtay Zülfüqarov 1929-cu il mayın 31-də hakim ailəsində anadan olub. Musiqi Məktəbinin violonçel sinfini, A.Zeynallı adına Musiqi Məktəbi və Dövlət Konservatoriyasının violonçel sinfində təhsil alıb, professor Qara Qarayevin tələbəsi olub.
1957-ci ildə üçüncü kursda oxuyarkən Azərbaycan bəstəkarlarının qurultayında gənc bəstəkarın fortepiano triosu uğur qazanıb. 1958-ci ildə Qara Qarayevin sinfini uğurla başa vuran Oqtay Zülfüqarov müəlliminin məsləhəti ilə uşaqlar üçün silsilə mahnılar yaratmağa başlayıb.
O, uşaqlar üçün yazılan “Qız-ulduz”, “Pişik və Sərçə” və “Meşə nağılı” operalarını da yazıb. “Şəngülüm, Şüngülüm və Məngülüm” adlı musiqili komediya, violonçel və fleyta üçün konsertlər, simfonik poemalar, kantatalar, dörd simfoniya, instrumental pyeslər, teatr və kino üçün musiqi yazan bəstəkarın böyük simfonik orkestr üçün yaratdığı “Şənlən, mənim xalqım” uvertürası kimi bir çox məşhur musiqi əsərlərinin müəllifidir.
2010-2012-ci illərdə O.Zülfüqarov “Məlik Məmməd” nağılı əsasında uşaqlar üçün “Sehrli alma” ikihissəli balet, eyni zamanda, musiqi dərslikləri yazıb. Uzun illər “Tumurcuq” və “Aysel” Uşaq Mahnı Teatrı görkəmli sənətkarın rəhbərliyi altında Azərbaycan Dövlət Televiziyasında verilişlər hazırlayıb. Musiqi ilə yanaşı, bəstəkar həm də şeirlər yazıb və onlar “Oxuyur Aysel” adlı topluda işıq üzü görüb. 1972-ci ildə Əməkdar incəsənət xadimi adına, 2000-ci ildə Xalq artisti adına layiq görülüb. Prezident təqaüdçüsü olan bəstəkar uzun illər Dövlət Uşaq Filarmoniyasının bədii rəhbəri işləyib.
Oqtay Zülfüqarov ömrünün 60 ilindən çoxunu uşaq mahnılarının yazılmasına, Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafına həsr edib. O, Azərbaycanın ən böyük uşaq bəstəkarlarından biri kimi bu sənətə öz möhürünü vurub. Uzun müddət Azərbaycan televiziyasında onun uşaqlarla apardığı veriliş uşaqların sevə-sevə izlədiyi proqram idi.
Oqtay Zülfüqarov 2016-cı il avqustun 31-də 87 yaşında vəfat edib.
Avqustun 29-da “İçərişəhər” Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsinin təşkilatçılığı ilə dahi şair Əliağa Vahidin yaradıcılıq gecəsi keçirilib.
AZƏRTAC xəbər verir ki, proqram İçərişəhərdə, Vahidin abidəsi önündə təqdim olunub.
Azərbaycanın Əməkdar artisti Loğman Kərimov şairin yaradıcılığının milli poeziyamız üçün əhəmiyyətindən danışaraq, onun əsərlərinin bu gün də aktual olduğunu vurğulayıb.
Aktyor, dramaturq və teleaparıcı Kamran Ağabalayev və aktyor Sənan Əlləz Vahidin qəzəllərindən nümunələr səsləndiriblər.
Azərbaycan ədəbiyyatında dahi şairin xidmətlərindən söz açan Hacı Aqil Məlikov, şairin ənənələrinin bu gün də davam etdirildiyini diqqətə çatdırıb.
Xanəndə Nisbət Sədrayeva, kamança ifaçısı Toğrul Əsədullayev və tar ifaçısı Səxavət Məmmədov şairin yaradıcılığından nümunələr ifa ediblər.
Gecəyə xüsusi məna qatan məqamlardan biri isə rejissor Şahmar Ələkbərovun çəkdiyi “Qəzəlxan” (1991) tammetrajlı filmindən seçilmiş kadrlar nümayiş olunub.
Qeyd edək ki, Əliağa Vahidin heyrətamiz istedadı meyxanadan qəzələ qədər bir çox janr və istiqamətləri əhatə edən Azərbaycan poeziyasının obrazlı dilini həmişəlik dəyişib. Onun şeirləri bu gün də aktuallığını itirmədən səhnədən səslənir. Şekspirin sonetləri kimi onlar da zaman kontekstinin fövqündə yaşayırlar.