Blog

Ulu yurdun ölümsüz lideri, natiqi, dahi sitasətçisi, islahatçısı, filosofu, Azərbaycanın qurucusu – H.Ə.Əliyevin arzularını bu gün reallığa çevirən övladından, varisindən, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Heydər oğlu Əliyevdən söz açacam ellərə, aləmə!
Bu şansı mənə bəxş edən Allaha həmd və sənalar söyləyir, “Mərhəmət elçisi” jurnalının təsisçisi, direktoru Tahirə xanım İsmayılovaya öz təşəkkürümü bildirərək yazıma davam edirəm…
Ən yaxın qonşusuna sevgisinin bədəli nifrət, işğal, soyqırım olan bir xalqın liderindən, “dünyanın dilmancından” bəhs edəcəm ədaləti pak tutub sevənlərə!
Qonşusu ackən, evində rahat yata bilməyən bir millətin liderindən yazacağam vərəqlərə, yayacağam ellərə!
Yaradana, onun yaratdığı ümmətlərə sönməyən sevgisindən, qəlbinin “sonsuz”a sevincindən, aləmə şəfqətindən bəhs edəcəm işində, əməlində Allahı görənlərə!
“Axirəti nurlandıran ədalətli rəhbərin fəzilətli əməlləridir” – söyləmiş aqillərimiz. İşinə başladığı zamandan – Allaha ümidlənən, onu özünə pənah bilən, Allahın yardımıyla bu gün ulduzu parlayan bir mücahiddən bəhs edəcəm yazımı oxuyub “Bizim prezidentimiz”ə dualar edənlərə! Həmd olsun Allaha və onun fədakar bəndəsinə!
İlham Heydər oğlu Əliyevdən – danışacam Allahın qüdrətini, Onun təcəllisini hər işində gözü ilə görənlərə! Onu sevən könüllərin sevgisinə ürəyimin sevgisini qataraq Allahın rəhmətini axıdacam dünyanın dörd küncünə!
Müharibənin “kor qoyduğu” torpaqlardan qaçqın düşən ümmətinin ürəyindən keçənləri mələklərin yardımıyla, fantastik zaman ərzində reallığa çevirən, Azərbaycanın prezidenti, Allahın sevimli bəndəsi – İlham Heydər oğlu Əliyevdən bəhs edəcəm uca, qadir Allahı doyunca zikr edib sevənlərə!
Azərbaycanın və dünyanın astronomu, alimi, şairi, övliyası Nizami Gəncəvinin məqbərəsini onun ruhuna ehtiram olaraq yenidən bərpa etməklə Allahın xoş nəzərini özünə cəlb edən şərəfli bəndəsindən bəhs edəcəm dünyada Allahı “gözü ilə görənlər”ə!
Qiyamət günü mizana qoyulacaq birinci şey ədəbdir! İnsan dünyada bütün üstünlüklərə ədəbiylə nail olur. Həmd olsun, Allaha!
Ədəbiylə bütün arzularını reallığa çevirən, haqlı olduğu təqdirdə, düşməninə belə “haqq verən” – Allahın bir helim bəndəsindən bəhs edəcəm bu bəndənin sevgisinə sevgi qatan ellərə, ədəbi ilə seçilən millətlərə!
Kainatın sultanı Məhəmməd (s.ə.v) demişdir: “İslah olmayan yaddaş böyükləri kiçildər”. Bu sözlərə qulaq asaraq “böyük qonşu” Rusiyanın prezidenti Vladimir Putinlə mehriban qonşutək sayqı ilə dolanan, həmkarlarının sevincinə sevinc qatan, kədərində qəmlənən bir liderdən danışacam dostluqda sadiqlərə!
Türkiyənin prezidenti R.T.Ərdoğanla məsləkdaş olan, torpaq kimi təvazökar, su kimi lətif bir doğma yurddaşdan “üyüdüb tökəcəm” insana dəyər verib, özündə Allahı görənlərə, hər sözündə Allahı bilənlərə!
Sevginin hüzur içində bəsləndiyini əməlləri ilə reallığa çevirən bir hüzur rəhbərindən bəhs edəcəm, Allaha təslim olub, ona baş əyənlərə!
Ölkəmizdə multikulturalizm ili elan edən, insanlara babamız Adəmi, nənəmiz Həvvanı yenidən xatırladan ictimai-siyasi xadimdən bəhs edəcəm dünyadakı bacı-qardaşlarıma!
Əməlləri qəlblərə fərəh verən, dözümündə səbatlı, məhəbbətində səbrli-təhəmmüllü, “sonsuz”a sevgisi axıcı bir liderdən bəhs edəcəm Allaha ibadətdə siddiqlərə!
Kainatı gülüstana çevirmək istəyən bir mömindən bəhs edəcəm bu yazımı oxuyan kəslərə!
Bir hədisdə deyilir: “Bilin ki, həyatda bir çox fürsətlər vardır ki, Allah tərəfindən əsən nəsim küləklərinə bənzər.”
İstər elmdə, mədəniyyətdə, quruculuq və kənd təsərrüfatı işlərində, dinimizin təşəkkül tapmasında üzərinizə əsən nəsim küləklərinin cilovunu əlinizdən buraxmadınız! Həmd olsun Allaha, onun fədakar, zəhmətkeş quluna!
İşinizdəki uğurların sirri – xalqın hər təbəqəsindən olan insanlara dost, qardaş kimi ülfətdə olmanız, onların problemləriylə yerindəcə tanış olmanızdır. Həmd olsun Allaha və onun peyğəmbərinin (s.ə.v.) yolunun nuru ilə xeyir-bərəkət tapan bəndəsinə – İlham Heydər oğlu Əliyevə!
Azərbaycanın ictimai-siyasi problemlərini xalqın içində məsləhət və məşvərətlə həll edən, həyata keçirəcəyi qərarları xalqın sərəncamına təqdim edən, Quranın nuruna bürünən bir mömündən bəhs edəcəm, Allahı layiqincə tanıyıb, layiqincə sevənlərə!
Bu gün “Qurani-Kərim”i diri tutub, diri yaşatmaq dünya liderlərindən, “Quran”ın düzgün təbliğindən asılıdır. Yurdunun eşqiylə vəcdə gələn, ilhamla xarüqələr yaradan dünyanın qabaran dərdlərini ağlının qüdrətilə tənzimləmək istəyən bir liderdən bəhs edəcəm anamız dünyanı yaşatmaq istəyən kəslərə!
Hər zümrədən olan vətəndaşlarının arzu və istəklərinə biganə qalmayan, “vətənin torpağı”ndan bəhs edəcəm doğulduğu torpağı ürəkdən sevənlərə!
Bu gün fəzilətlə rəzalətin mübarizəsinin kəskinləşdiyi bir zamanda imamət rəhbərlərinin “Qurani-Kərim”i ilahi şövq və vəcdlə təbliğ edə bilməmələri səbəbindən “Quran”ın diri olaraq yaşanması əngəllənmişdir.
Təzadlı həyatı nizamında saxlamaq liderdən bilgi və böyük iradə tələb edir. Aldığınız mükəmməl təhsil və ailə tərbiyəsi ürəyinizin əbədiyyət sevincinin qaynağıdır. Həmd olsun Allaha!
Allaha ulaşmaq, ümmət olaraq onun ipinə sarılmaq həyatımızın qayəsidir. Ölkəmizin və dünyamızın “Rəhbər ülküsü”nü, möhtərəm İlham Heydər oğlu Əliyevi ad günü münasibətiylə təbrik edir, ona can sağlığı, ailə səadəti, çətin və şərəfli işində müvəffəqiyyətlər arzulayaraq, yazımı buradaca bitirmək istəyirəm!
Əslində heç bitməsini istəmirəm…

Böyük hörmət və ehtiramla:

Ulduzə Süleyman qızı Nəsir,
respublikanın Əməkdar artisti, şairə, publisist

(Dəmirqapı Dərbəndlə ilk görüş)

Yaxınlarda Şəkidəydik və “Şəki ARB TV” kanalının proqram müəllifi Elşən Zəkəriyyəbəyli bizimlə çəkilişdən sonra yaxın günlərdə Dərbəndə gedib ordakı soydaşlarımızla görüşməyi təklif etdi. O eyni zamanda, mərhum xalq şairimiz Bəxtiyar Vahabzadənin ömür-gün yoldaşı Dilarə xanımın arzusunu da bu səfər çərçivəsində həyata keçirmək istədiyini bildirdi. Dilarə xanım Türk Dünyasının böyük filosof-şairinin müəllifi olduğu xeyli sayda kitabı Dərbənd Mərkəzi Kitabxanasının fonduna hədiyyə etmək qərarına gəlmişdi. Əlbəttə, bu, olduqca xoş niyyət idi və bircə qalırdı həmin arzunu həyata keçirmək.
Səfərimizin baş tutacağı günü dəqiqləşdirdik və həyat yoldaşım Gülməmməd İsrafiloğlunun maşınıyla yola düşdük. Sən demə, illər boyunca həsrətini çəkdiyimiz Dərbənd heç o qədər uzaq da deyilmiş bizdən. Səfər yoldaşlarımın qənaətinə görə, yolumuzun uzunluğu Bakıdan Şəkiyədək olan məsafə qədər ola, ya olmaya. Hava da sanki bizim xatirimizə elə yaxşıydı ki, sanırdın yaz gəlib. Gömrüyə qədər olan yolları asanlıqla keçib getdik. Sərhəddəsə… Bax, əsl narahatlıq burda yaşanacaqmış. İnsanları neçə dəfə yoxlayır, nə qədər kağız-filan yazıb-doldurmağa məcbur edirlər, İlahi! Maşınla getdiyimizə görə işimiz lap çətiniydi – yalan olmasın, hər iki üzdə hesabını unutduğum sayda yoxlamalardan keçməli olduq. Televiziya və media nümayəndələri olduğumuzu və məramımızı xatırlatmamız da işə yaramadı, hey eşib-tökdülər kitab, qəzet, jurnal dolu çantalarımızı. Cavan operatorumuz Rasimin çəkiliş üçün lazım olan kamera və digər avadanlıqlarını dişində-dırnağında daşıması isə heç yadımdan çıxmır.
Xülasə, xeyli əzab-əziyyətdən sonra sərhədi keçib üz tuturuq Dəmirqapı Dərbəndə tərəf. Şəhərə girəndən sonra soraqlaşıb özümüzü yetiririk şəhərin Mərkəzi Kitabxanasına. Burada bizi olduqca mehriban qarşılayırlar. Kitabxananın direktoru Diana xanım Əliyeva şirin Azərbaycan ləhcəsində bizimlə əhvallaşır. Hiss olunur ki, doğma dilimizdə tam sərbəst ünsiyyət qurmağa çətinlik çəkir. Bu hal başadüşüləndir: qədim Türk yurdu olan Dərbənd iki əsrə yaxındır rusların təəbəliyindədir və burada hökmran dil rus dilidir. Hələ bugünəcən soydaşlarımız dilimizi bu səviyyədə – işlək halda qoruyub-saxlaya bilmişlərsə, buna da şükür!
Telejurnalist Elşən müəllim gəlişimizin məramını izah etdikcə Diana xanımın üzünə xoş bir təbəssüm yayılır. Axı, kitabxanalar indi həqiqətən də kitab aclığı keçirir, özü də anadilli ədəbiyyat sarıdan bu problem daha çox özünü qabarıq hiss etdirir. Diana xanım hədiyyə edəcəyimiz kitabları nəzərdən keçirərək deyir ki, kaş bu kitablar kiril əlifbasıyla olaydı. Axı, kitabxanamızın oxucularının əksəriyyəti latın əlifbasıyla oxumaq bilmir. Söz veririk ki, növbəti gəlişimizdə bu məsələni hökmən diqqətdə saxlayacağıq. Çünki evlərində artıq əşyaya çevrilmiş kiril əlifbasıyla işıq üzü görən kitabları hara etmək, yaxud kiməsə hədiyyə vermək barədə baş sındıran o qədər insanlarla qarşılaşmışam ki…
Təklif olunur ki, apardığımız kitabların təqdimatı dəyirmi masa ətrafında, həm də oxucuların iştirakı ilə keçirilsin ki, televiziya əməkdaşları efir üçün süjetlər hazırlaya bilsinlər. Elə də olur. Diana xanımın zəngindən sonra özünü tam vaxtında yetirən “Dərbənd” qəzetinin şöbə redaktoru, fəal ictimai xadim Tahir Salehin kofe və şirniyyat qonaqlığından sonra görüş başlayır.
Elşən müəllim gəlişimizin məramını açıqlayır, Dilarə xanımın göndərdiyi Bəxtiyar Vahabzadənin müxtəlif vaxtlarda işıq üzü görmüş xeyli sayda kitabını böyük məmnuniyyətlə kitabxanaya hədiyyə edir. Daha sonra oxuduğunuz sətirlərin müəllifi də gətirdiyi kitab, qəzet və jurnal nüsxələrini Diana xanıma təqdim edir. Kitabxana direktoru da öz növbəsində bu günü əsl bayram kimi dəyərləndirərək, belə “səxavətli və varlı ziyalı qonaqları” qəbul etməkdən hər zaman qürur duyduqlarını bildirir. Burada vaxtaşırı keçirilən tədbirlər barədə ətraflı məlumat verərək, lap yaxın günlərdə Azərbaycanın böyük klassik şairi Nizami Gəncəvinin 875 illiyi münasibətilə tədbir keçirməyə hazırlaşdıqlarından danışır. Söhbətdən məlum olur ki, Azərbaycan və Dərbənd ədəbi mühiti arasında əlaqələr mövcud olsa da, bu əlaqələrin daha da möhkəmlənməsinə ehtiyac duyulur. Çünki bu mühit eyni kökdən qaynaqlanır, havamız, suyumuz bir, dilimiz, dinimiz, mənəviyyatımız, adət-ənənələrimiz birdir.
Daha sonra Elşən müəllimin gətirdiyi məşhur Şəki paxlavası ilə içilən çay söhbətimizə daha da şirinlik qatır. Çay süfrəsi ətrafında Dərbəndin dünəni və bugünü, milli-mənəvi dəyərlərimiz, problem və qayğılar barədə səmimi söhbət edirik. Şair-jurnalist Tahir müəllim Dərbənddə ədəbi ictimaiyyətin sevə-sevə toplaşdığı və həmçinin özünün rəhbəri olduğu “Gülüstan” ədəbi məclisinin fəaliyyətindən danışır. Hiss olunur ki, ürəyi doludur. Deyir, ədəbi mühitimiz kimi, Dərbənd Teatrının da qayğıya ehtiyacı var. Kitabxana ilə üzbəüzdə yerləşən təzə tikilini göstərərək deyir: “Baxın, bu bina Dərbənd Azərbaycan Dövlət Dram Teatrı üçün tikilib. Lakin standartlara cavab vermir, teatr tamaşalarının hazırlanıb səhnəyə qoyulması üçün əlverişli deyil…”
Öyrənirik ki, əsası ilk dəfə 1898-ci ildə qoyulan bu teatrın fəaliyyəti ilkin dövrlərdə özfəaliyyət səviyyəsində olub. Sonradan bu fəaliyyət durmadan genişlənib və nəhayət 1931-ci ilədə Azərbaycan Dövlət Teatrı statusu qazanıb. Sonra müharibə başlandı və yenidən teatrın fəaliyyətində durğunluq yarandı. Nəhayət, 1968-ci ildən başlayaraq, teatr Dərbənd Mədəniyyət Şöbəsi nəzdində Xalq Teatrı kimi fəaliyyətini davam etdirməyə başladı. Prezident İlham Əliyev teatrın yeni binasının inşasına 50 milyon manat ayırıb. Bu, çox sevindiricidir. Bakıda fəaliyyət göstərən “Dərbənd” Xeyriyyə Cəmiyyətinin sədri Tofiq Bağırovun, Nurulla müəllimin bu sahədə gördüyü işlər də olduqca qürurvericidir. Onlar Dərbəndli oxucuları mütəmadi olaraq dərsliklərlə, müxtəlif ədəbiyyatlarla təmin edirlər. Tahir Saleh SOCAR-ın da dərbəndlilərə qayğısını yüksək dəyərləndirdi.
Tahir müəllimdən “Dərbənd” qəzetinin taleyi barədə də məlumat almağa çalışırıq.
– “Dərbənd”-in ehtiyacları çoxdur, ən əsası isə, heç olmasa mini mətbəəyə ehtiyacımız var. Bu, qəzetimizin maddi ehtiyaclarının ödənməsində bizə xeyli kömək edərdi. Qəzetimiz həm latın, həm də kiril əlifbası ilə çap olunur. Bunu oxucu tələbatını nəzərə alaraq edirik, çünki sovet rejimi bizə kirili aşılayıb, indisə Azərbaycanda ədəbiyyatlar latın qrafikası ilə çap olunur. Müxtəlif yaş təbəqəsindən olan soydaşlarımızın tələbatını nəzərə alırıq qəzetimizi nəşr edərkən.
– Biz eyni kökdən, eyni qandan olan insanlarıq. Dərbənd, Təbriz, Bakı – ayrılmaz qardaşlardır. Bu qardaşlar arasında əlaqələr sizi qane edirmi?
– Doğrusunu deyim ki, əlaqələrimiz yetərincə deyil. Dağıstan və Azərbaycan arasında əlaqələrin möhkəmlənməsi birbaşa Dərbəndlə olan mənəvi körpünün möhkəmlənməsi demək olardı. Baxın, bizi ancaq sərhəd ayırır. Bir-birimizə nə qədər yaxınıqsa, bir o qədər də uzaq sayılırıq. Çünki ayrı-ayrı ölkələrin vətəndaşlarıyıq. Vaxtilə hansısa səbəbdən buraya üz tutmuş 100-ə yaxın soydaşımız var ki, sənədlərini itirmələri, yaxud sənədlərdəki hansısa uyğunsuzluq səbəbindən burada səfil həyatı keçirməyə məcburdurlar. Bu insanlar bizim öz vətəndaşlarımız, öz qardaşlarımızdır. Onların küçələrdə xəstə, köməksiz, ac, səfil həyatı keçirdiklərini görmək dözülməzdir. Azərbaycan dövləti öz insanına sahib çıxmalıdır.
Sərhəd-keçid məntəqəsi əsl alverxanaya çevrilib. Burda vətəndaşlarla kobud rəftar edilir, qeyri-insani münasibət, əsassız yubandırmalar saatlarla, günlərlə davam edir.
Bütün bu problemlərin həlli üçün Dərbənddə Azərbaycan tərəfin hansısa rəsmi dövlət qurumunun olması vacibdir. Qarşılıqlı əməkdaşlığa söykənən əlaqələr qurulumalıdır ki, Dərbənd azərbaycanlıları ən xırda problemlərin belə həll olunması üçün rəsmi məktubla Moskvaya müraciət etmək məcburiyyətində qalmasınlar. Nə vaxtadək Azərbaycanın Moskvadakı səfirliyi həll etməlidir vətəndaşlarımızın sənədlərindəki cüzi, əsassız anlaşılmazlığı?… Axı bu, günlərlə davam edən vaxt itkisi, maddi vəsait, hətta belə demək mümkünsə, insan həyatı və sağlamlığı bahasına başa gələn problem deməkdir sonda.
– Son olaraq, arzunuzu, təklifinizi bilmək istərdik…
– Arzum budur ki, yaxın zamanlarda Dərbənddə Azərbaycan konsulluğu açılsın. Bu, Dərbənddə yaşayan soydaşlarımız üçün hava və su kimi lazımdır. Yalnız bu halda ədəbi, mədəni və iqtisadi əlaqələrimizin istənilən səviyyədə təşkilindən söhbət gedə bilər. Bir də təklifim budur ki, Dərbəndə ki gəlmisiniz, qalıb qonağımız olasınız. Səhər “Gülüstan” ədəbi məclisinin üzvləri ilə yaxşı bir görüş təşkil edək…
Razılığımızı bildirib, bu qısa görüşümüzdən məmnunluğumuzu ifadə edirik: “İnşallah, qismət olsa, yaz-yay aylarında yenidən Dərbəndə gəlib, soydaşlarımızla görüşməyə söz veririk.”

Dərbənddə mərhum şair Rəna Türksoylunun ocağını ziyarət etdik…

Elşən Zəkəriyyəbəyli birgünlük səfərimizin uğurlu sonluğu kimi Dərbənddə hər kəsin sevə-sevə xatırladığı mərhum şair-publisist xanım Rəna Türksoylunun ocağına baş çəkməyi təklif etdi. Getdik. Bizi ailənin oğlu Nizami bəy qarşıladı. Hiss olunurdu ki, Rəna xanımla bağlı danışılan hər kiçik epizod belə onu kövrəldir. Sözarası güclə eşidilən bir səslə: “Vallah, hələ də biz özümüzə gələ bilməmişik” – deyir. Ona təsəlli verməyə çalışırıq. Rəna xanımlı günlərə qaytarır bizi Elşən müəllimin dilə gətirdiyi xatirələr. Sonra ailənin ağsaqqalı Əjdər dayı danışır – kövrələ-kövrələ, doluxsuna-doluxsuna. “Rəna mənə təkcə həyat yoldaşı olmayıb, o həm də mənim dostum, sirdaşım, ailəmizin sütunu idi” – deyir. Bu kövrək kadrları da lentin yaddaşına köçürürük. Qalmaq təklifi etsələr də, yenidən dönüşümüzdə bu ailəyə bir daha baş çəkəcəyimizi bildirib, yola çıxırıq.
Yolumuz Bakıyadır… Dərbəndin, Təbrizin… qardaşı Bakıya!

Dərbənd həsrətim

Gedirəm, yenidən qayıdam, gələm,
Sevgimi bölüşəm, sevincdən öləm.
Həsrəti qılınctək doğrayam, böləm,
Bitmədi, ey anam Dərbənd, həsrətim!

Ömrü qısa oldu ilk vüsalımın,
Həsrətdən nəm çəkdi ucu şalımın.
O göyçək hüsnünlə bir şad halımı
Etmədi, ey anam Dərbənd, həsrətim!

Dağına, daşına sarılacaqdım,
Gözünün yaşına sorulacaqdım.
Bayraqtək başına sancılacaqdım,
Yetmədi, ey anam Dərbənd, həsrətim!

Yeriyə bilmədim bir addım belə,
Tutuldum – doğmammış hər yadım belə.
Unutdum… Dərbəndmiş öz adım belə,
İtmədi, ey anam Dərbənd, həsrətim!

Mən sənə Dərbəndmi, Təbrizmi deyim,
Bu qoşa qanada əkizmi deyim,
Türklüyü yaşadan bir izmi deyim,
Ötmədi, ey anam Dərbənd, həsrətim!

Can atdım “can” deyəm, dilim lal oldu,
Hər ləhzə qəlbimə axan bal oldu.
Ürək elə coşdu – halbahal oldu,
Getmədi, ey anam Dərbənd, həsrətim!

Dəmirqapı Dərbənd, ey ulu Dərbənd,
Bir qolum Təbrizdi, bir qolum Dərbənd.
Müqəddəs pir yolum, sirr yolum Dərbənd,
Bitmədi, ey anam Dərbənd, həsrətim,
Ötmədi, ey anam Dərbənd, həsrətim!

Azərbaycanın və dünyanın xalq artisti Rəşid Behbudovun həyat və yaradıcılığına həsr edirəm. 4 oktyabr 2016-cı il tarixində Bakıda Rəşid Behbudov heykəlinin açılışı münasibətiylə yazılıb)

Bir yol tutdun – bu yol uzun, yorucu…
Bir yol tutdun – təşaş dolu, ömür kəsən – sıxıcı!
Bir yol tutdun – vətənin gülşənində saf səsinlə bülbül kimi şən nəğmələr ötməyə!
Ürəyinin vətən eşqi, sevinci bir vətənə sığmadı! Bu eşq səni əbədi yolçuluğa səslədi!
Bir yol tutdun – xeyirli, bərəkətli! Bir yol tutdun – dünyanı görə-görə, insanları doya-doya, duya-duya sevməyə!
Anlar ötüb keçmədən tələşlandın, zamanın cilovunu əlindən buraxmadın!
Yaradanın sənə səxavətlə bəxş etdiyi fürsəti əlindən qaçırtmadın! Qatarlarda, uçaqlarda uzun-uzun məsafələr qət etdin. Doğulduğun Qarabağ mahalının sirrini ellərə, aləmə açıqladın! Bu sirrin sehirli gücüylə Qarabağı dünyada tanıtdın!
Sinənin altında “Qarabağ incisi” yatırdı! Bu “inci”nin sirrini bir Yaradan bilirdi!
Elə ki, bu “inci” ilhamla oyanırdı, bütün oktavalarda səsin enib-qalxırdı! Səsin dağ seli kimi – oktavanı aşırdı!
Eşq seli şahə qalxır, ürəkləri yandırırdı, yaxırdı! İnsanlar cuşa gəlir, konsert salonlarında sevinc aşıb-daşırdı!
Bir yol tutdun – vətənin cəfasına dözməyə!
Bir yol tutdun – vətənin ölümsüz yolçularını – savaş, əmək qəhrəmanlarını baldan şirin səsinlə mədh etməyə!
Bir yol tutdun – qəlbinin Qarabağ sevincini səsindən doymayan ellərə ilhamla bəxş etməyə!
Doya-doya, sevə-sevə mahnılar oxudun, “nə anandan, nə də doğma vətəndən” heç doyunca doymadın!
Əbədi yolçuluğa gedən yollarda nələr-nələr yaşamadı o səbatlı ürəyin, nələrə, nələrə dözmədi o lətif ürəyin!
Əzablı-əziyyətli yollarda “pəhrizkarlıq ruhu” heç vaxt səni tərk etmədi. Bu ruh sənin vücudunu nəzarətdə saxladı!
Sarsılmaz iradən – qılıncdan iti, şaxtadan soyuq ağlına güc verdi, ağlın iradənə baş əydi, təslim oldu!
Əbədi yolçuluğa – sonsuza gedən yolda – ölümsüz həyatın təntənəsi başladı!
Bir yol tutdun – şəlalətək çağlayan səsinlə aləmə sevinclər bəxş etməyə!
Bir yol tutdun – ömründən-günündən darğınlara, bəxtindən küskünlərə səsinin qüdrətiylə həyat gücü verməyə!
Ürəyinin vətən eşqi – oxuduğun mahnıların Mahnı teatrında həyat tapacağını diktə edirdi sənə, səni sevən sirrindən xəbərsizə, səni duyan, anlamayan dünyadan xəbərsizə!
Taxt qurdun könüllərdə – Qarabağın dərin-dərin sirlərindən qaynaqlanan səsinlə! Yaratdığın instrumental ansamblla yeni ruh, yeni nəfəs gətirdin Mahnı teatrına!
Mahnı teatrı Bakını Novruz xonçası kimi bəzədi!
Qeyrət damarın sənə keçilməz sədləri qeyri-adi hünərlə aşmağı öyrətdi! Elin coşqun sevgisi nur kimi, həlqə-həlqə ətrafını bürüdü!
Bir yol tutdun – doğma vətən ətirli!
Bir yol tutdun – laləli, qərənfilli, süsənli, sünbüllü!
Bir yol tutdun – ürəklərin qapısından ədəblə, nəzakətlə könüllərə köçməyə!
Bir yol tutdun – nurla, işıqla dolu bir əbədiyyət yolu!
Bir yol seçdin özünə – dünyanın qapısından uça-uça sonsuzluğa keçməyə!
Yazının bu yerində bir faktı xatırlatmaq istərdim…
Dahi sənətkar Mahnı teatrını yaratmaq istədiyi ərəfələrdə Mədəniyyət Nazirliyinin dəhlizində çağırış dəvəti gözləyirdi…
Salam verdim, başını qaldırıb xəfifcə kədər çökmüş gözüylə salamı aldı. O qədər sarsıntı, intizar və təlaş hissi keçirirdi ki, mən ordan uzaqlaşaraq dəhlizin axırına getdim…
Onu bu vəziyyətə gətirən bəlkə məmur laqeydliyi, bəlkə də gördüyü möhtəşəm işlərin çətinliyi idi?! Bilmədim…
Ey əbədiyyət yolçusu, rahat yat, rahat uyu!
Təməlini Qarabağın eşqiylə qoyduğun Mahnı teatrını əziz varisin, gözümüzün işığı Rəşidə Rəşid “dişi aslan” kimi cəsarətlə qorudu, hünərlə yaşatdı!
Möhtəşəm dünyamızın dayağı, bel sütunu İlham Heydər oğlu Əliyev cənablarının dahi sənətkarın adını daşıdığı küçədə, onun şərəfinə qoydurduğu Rəşid Behbudov heykəli Qarabağsız çətin günlər yaşayan xalqımızın yaralı ürəyinə bir təsəlli, onun sənət irsinə verilən qiymətin bariz təzahürüdür!
Qoy uca Yaradanın xoş nəzəri – Azərbaycanın və dünyanın qeyrətli hamisi – ölkə Prezidenti İlham Heydər oğlu Əliyevin, onun cəfakeş ailəsinin və xalqımızın üstündən əskik olmasın! Amin!!!

Böyük hörmət və ehtiramla:
Ulduzə Süleyman qızı Nəsir,
respublikanın Əməkdar artisti, şairə, publisist

Cəsarətimi toplayıb Sizə, adınıza şeir yazmaq istədim, utandım, şeirə sığışdıra bilmədim Sizi – Böyük İnsan! Safsınız, məsumsunuz, mərhəmətlisiniz, eyni zamanda dövlətimizin çox ciddi rəhbəri – Prezidentisiniz. Ad gününzü təbrik etmək, ürəyimdən keçənləri yazmaq cəsarəti topladım özümdə. Hardan başlayım yazmağa, yenə də tərəddüd etdim. O qədər qollu-budaqlı, nəsilli-köklüsünüz ki… Özünüz gənc olsanız da elə ulu görkəminiz var ki… Çox sadəsiniz, səmimisiniz, bu sadəlikdə bir böyüklük yaşayır. Hamımızın öyünə biləcəyi dərəcədə elmli və savadlısınız. Siz hər dəfə sərbəst və tərcüməçiyə ehtiyac duymadan rusca, ingiliscə danışanda mən sevindiyimdən ağlayır və fəxr edirəm Sizinlə. O dillərin savadlıları gedib təzədən öz dillərininin qrammatikasını araşdırıb baxsalar sizdən öyrəniləsi çox mətləblər olduğunu görərlər. Allah Sizi qorusun, bəd nəzərdən uzaq olasınız.
Dünyaya çox az sayda, barmaqla syılacaq qədər fenomen insan gəlir. Onlardan biri, bəlkə də birincisi, müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurucusu rəhmətlik Ulu öndərimizdir! Mən inanıram ki, onun ruhu hər an Sizin, millətimizin və xalqımızın başınızın üstündədir. Vətəninə, xalqına, ən əsas da öz adına layiq belə şəxsiyyət yetişdirdiyi üçün böyük Yaradana şükürlər edir. “Şükriyyə” mahnısını çox sevərdi və dinlədikcə o gözəl ala gözləri yaşla dolardı Ulu öndərin.
Mən, Sizi canımdan artıq sevirəm desəm, bu səmimiyyətimə inanın. 24 dekabr Sizin ad gününüzün tarixidir. Çox xoşbəxtəm ki, mənim də ad günüm bu tarixdədir. Amma mən bu tarixdə Sizin ad gününüzü qeyd edirəm, özümün yox. Ad gününüz mübarək, əziz və möhtərəm Prezidentim. Sağlam canla 100 il yaşayasınız! Amin!

Qaratel Azəri,
şairə, publisist

Rəssam ruhlu doğulmuşdu, bəlkə də elə rəssam gəlmişdi dünyaya o. Hələ uşaqkən rəssamlığa meyil etmiş, fərqli duyumları, fərqli baxışları ilə yaşıdlarından seçilmiş, daxilindəki yaradıcılıq cücərtisi və bir də rənglər dünyasının sehri kiçik yaşlarından əlindən tutub sonu bəlli olmayan, sirli-sehrli bir aləmə aparmışdı onu. O da qeyri-ixtiyari ürəyinin səsinə, qəlbinin döyüntüsünə qulaq verib bu əsrarəngiz aləmə üz tutmuş, kiçik ürəyinə böyük arzularını sığışdırmış, gördüklərini, görmək istədiklərini ağ vərəq üzərinə köçürmək, bir-birindən maraqlı mənzərələr, natürmortlar, portretlər yaratmaq həvəsi cuşa gəlmişdi.
1933-cü ildə qədim Naxçıvan diyarında kasıb, zəhmətkeş bir ailədə dünyaya göz açmışdı Məmmədəli İsmayılov. Həyatı çətinliklərlə keçən, dövrün, zamanın gərdişinə boyun əyərək ömrünü min bir əziyyətlərlə övladlarına həsr edən valideynlərini bir dəfə olsun belə incitməz, bacardığı qədər ailənin qayğısını çəkməyə can atardı. Sakit, qaradinməzliyi ilə bacı-qardaşlarından seçilər, bu rəngsiz, məşəqqətli, maraqsız dünyadan ayrılaraq daxilində al-əlvan, rəngli bir dünya təlatümə gətirər, yeknəsəq həyatını min bir rəngə çalan əlvan rənglərlə boyamaq arzusu ilə yaşayardı. Elə bu arzu onu illər sonra Əzim Əzimzadə adına Rəssamlıq Məktəbinə aparır. Kasıb kənd həyatında böyüsə də, daxilən zəngin, Vətəninə, elinə bağlı olan gənc elə ilk günlərdən illərlə ürəyində gəzdirdiyi arzularının bir addımlığında dayandığını anlayaraq var qüvvəsi ilə bu aləmin dərinliklərinə baş vurur. Burada xalq rəssamı Böyükağa Mirzəzadə, Vəcihə Səmədova kimi sənət korifeylərindən sevib-seçdiyi sənətin incəliklərinə yiyələnir, elə oxuduğu illərdən də professional sənətə qədəm qoyur. Az bir müddətdə müəllimlərinin hörmətini qazanan Məmmədəli İsmayılov 1964-cü ildə buranı əla qiymətlərlə başa vuraraq doğma torpağına üz tutur. Doğulub boya-başa çatdığı qədim Naxçıvan torpağının əzəmətli qayaları, yaşıl ormanları, laləli dağları hələ uşaqlıqdan məftun etmişdi onu. Bəlkə də rəssamlığa olan marağı da burdan qaynaqlanmışdı elə.
Gördüklərini kətan üzərində ustalıqla əks etdirmək bacarığı ona Tanrı vergisi idi. Sevən ürəyi və bir də doğma torpağının gözəl təbiəti rəssamın hər bir əsərinə həyat bəxş edir, estetik gözəllik yaradırdı. Naxçıvan torpağı rəssamın yaradıcılığında bütün əlvanlığı, gözəlliyi ilə tərənnüm olunur, təbiətin bu lətif gözəlliyi, insanların torpağa bağlılığı, onu əkib-becərmək, qurub-yaratmaq istəyi rəssama ilham verir, bir-birindən gözəl sənət lövhələri yaratmağa ruhlandırırdı.
“Xalxal”, “Batabat”, “Kültəpə”, “Uzunoba”, “İlanlıdağ”, “Badamlı dağları” əsərlərində güllü-çiçəkli çəmənləri, axarlı-baxarlı kəndləri, bərəkətli çölləri, vüqarlı dağları özünəməxsus tərzdə vəsf edən rəssam “Tarladan gələn qızlar”, “Gərgin əməkdən sonra”, “Sağıcı qız”, “Dəyirman kombinatı”nda isə insan həyatının ayrılmaz hissəsi olan, ona şan-şöhrət gətirən, onu ucaldan əməklə qazanılan çörəyin müqəddəsliyini, halallığını tamaşaçısına ustalıqla çatdıra bilmişdir.
Daxili mədəniyyətə, sərrast gözə, dəyərləndirmək bacarığına, yüksək yumor hissinə, özünəməxsus düşüncə tərzinə, yüksək intellektual səviyyəyə malik olan Məmmədəli İsmayılov hər bir əsərində incə mətləbləri üzə çıxarmağı, öz sözünü rənglərin dili ilə deməyi bacaran rəssamlarımızdandır. O, zaman-zaman yadelli işğalçıların basqınına məruz qalan, lakin əyilməyən, Əmir Teymuru belə heyrətləndirən alınmaz “Əlincə qalası” əsərində o vüqarı, o əzəməti çox böyük qürurla, fəxrlə təsvir etmişdir. Yaradıcılığının əsas mövzusu, qayəsi Vətən sevgisi, ana təbiətə bağlılıq olan rəssamın böyük sevgi və məhəbbətlə, eyni zamanda heyranlıqla vəsf etdiyi mənzərə tablolarında sanki bulaqların həzin şırıltısı, saralmış yarpaqların asta pıçıltısı, güllərin-çiçəklərin xoş ətri duyulur.
Xalq rəssamı Mikayıl Abdullayevin fərdi təsvir manerası ilə Səttar Bəhlulzadəni xatırladan Məmmədəli İsmayılovun yaradıcılığı ilə yaxından tanış olduqdan sonra “Səttar dirilib ki…, Bu Səttar Bəhlulzadə deyil, onun kimi təbiət aşiqi olan Məmmədəlidir, sənətin ikinci Səttarıdır” – deməsi onun sözün əsl mənasında istedadlı, güclü rəng duyumu, geniş dünyagörüşü, yaradıcılıq axtarışları, tapıntıları, rənglərdə duyulan ürək çırpıntıları ilə zəngin bir rəssam olduğunu təsdiqləyir.
Rəssamın çəkdiyi mənzərələrlə doğma yurdun seyrinə çıxmaq, bu yerlərə bələd olmayan insanlara bələdçilik etmək olar. Vətəninin torpağına, daşına əsərlərində həyat bəxş edən, yaşamaq vəsiqəsi verən rəssam üçün bu yerlərin təbiəti tükənməz ilham mənbəyi, mövzu çeşməsidir. Təkcə doğma diyarının təbiətini deyil, onun ölməz sənət incilərini, tarixi abidələrini öz fırçasında yaşadan, muxtar respublikada gedən quruculuq işlərini yaradıcılığının əsas mövzularından biri hesab edən rəssam “Beton zavodu”, “Vayxır”, “Yuva”, “Sirab gölü”, “Çoban” kimi əsərlərində əməyin romantikasını bütün parlaqlığı ilə tərənnüm etmişdir.
Rəng, forma, məzmun, kolorit, işıq-kölgə və başqa ifadə cəhətlərindən düzgün, yerində istifadə etməklə rəssam bir-birindən fərqli, dəyərli, mükəmməl sənət əsərləri yaratmışdır. Onun “Payız”, “Yol ayrıcında”, “Qoruqlar’, “Şum”, “Bahar” əsərlərində klassik Azərbaycan miniatür sənətinin inciləri duyulur.
“Vəhşilərin əməli”, “Mən insanam”, “Qanlı torpaq”əsərlərində isə dünyada baş verən siyasi hadisələrə, erməni qəsbkarlarına qarşı münasibətini bildirərək hər bir Vətən övladını öz torpağı, milləti, xalqı uğrunda mübarizəyə səsləyir.
Geniş yaradıcılıq diapazonuna malik, milli adət-ənənələrimizi, dəyərlərimizi qoruyan, insan və təbiəti həmişə vəhdətdə təsvir edən Məmmədəli İsmayılov əsərlərində göy, bənövşəyi, firuzəyi, yaşıl rənglərə üstünlük verərək canlılıq, təbiətə yaxınlıq eyni zamanda göz oxşayan harmoniya yaradır.
Böyük bacarıqla tematik janrda işləyən, mənzərə, natürmort, portret janrında müəllifinin fırçasından çıxan çoxsaylı əsərlər qədim Azərbaycan torpağının epik obrazının ifadəsidir. Milli etnoqrafiyamızı rənglərin vasitəsilə yaradan rəssamın yaradıcılığında tematik tablolar, portretlər, mənzərələrlə yanaşı teatr dekorasiyaları da mühüm yer tutur. Belə ki, o 1964-cü ildə Əzim Əzimzadə adına Rəssamlıq Məktəbini bitirdikdən sonra C.Məmmədquluzadə adına Naxçıvan Dövlət Dram Teatrında işə başlayaraq M.S.Ordubadinin “Beş manatlıq gəlin”, H.Elsevərin “Vüqarlı gözəl”, şair, dramaturq R. Muxtarovun quruluş verdiyi “Dovşanın ad günü”, İ.Əfəndiyevin “Sən həmişə mənimləsən”, A.Babayevin böyük rəssam Bəhruz Kəngərlinin həyatından bəhs edən “Yarımçıq şəkil” və s. tamaşalara tərtibat vermişdir.
Naxçıvanın dilbər guşələrini, təbiətinin özünəməxsusluğunu, bərəkətli torpaqlarımızın yetirdiyi bol nemətləri, qədim diyarın tarixi və əski mənzərələrini məharətlə vəsf edən rəssam yaradıcılığında natürmort janrı ilə yeni bir zirvəni fəth edir. Onun “Nənəmin süfrəsi” əsəri bunun bariz nümunəsidir.
Əməkdar rəssam Məmmədəli İsmayılov çağdaş Azərbaycan təsviri sənətində öz dəst-xətti, özünəməxsus yaradıcılığı olan, öz daxili aləmini, gözəllik duyğularını sarıldığı fırçası ilə ifadə edən, gördüklərindən, təbiətin möcüzələrindən heyrətlənən, eyni zamanda çəkdikləri ilə də öz tamaşaçısını heyrətləndirməyi bacaran sənətkar idi.
Yaratmaq həvəsi ilə yaşayan və yaratdığı hər bir əsərinə yaşamaq vəsiqəsi verməyə çalışan və çox zaman da işgüzarlığı, inadkarlığı, zəhmətsevərliyi sayəsində buna nail olan Məmmədəli İsmayılov bu gün böyük ustalıqla, məharətlə yaratdığı doğma torpağının vüqarlı dağlarında, al-əlvan təbiətinin qoynunda, güllü-çiçəkli çöllərində, bağlı-bağatlı bağçalarında, ən əsası isə onu tanıyanların qəlbində yaşayır.

Mehparə ƏLİYEVA,
“Respublika”.

Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev Azərbaycana rəhbərliyinin bütün dövrlərində öz xalqına sonsuz məhəbbət və qurub-yaratmaq amalı ilə yaşamışdır. Özünün zəngin və mənalı həyatı boyu daim xalqını düşünmüş, onun xoşbəxt gələcəyini təmin etmək üçün böyük fədakarlıq göstərmişdir. Heydər Əliyev öz şərəfli və möhtəşəm fəaliyyəti ilə müasir, müstəqil Azərbaycan dövlətini yaratdı, onun gələcək inkişaf istiqamətlərini müəyyən etdi. Ulu öndərimiz tərəfindən o dövrdə təməli qoyulmuş güclü iqtisadiyyatın nəticəsidir ki, bu gün müstəqil Azərbaycan qısa bir zaman kəsiyində bütün sahələrdə, o cümlədən rabitə sektorunda da yüksək inkişafa nail olmuşdur. Pillə-pillə inkişaf edən Azərbaycanın rabitə sektoru bu gün özünün ən yüksək dinamik inkişaf mərhələsindədir. Rabitə və yüksək texnologiyalar sahəsində əldə olunmuş bütün uğurların təməlində ölkəyə rəhbərliyinin hər iki dövründə bu mühüm sahəyə göstərdiyi xüsusi diqqət və qayğı dayanır. “Müstəqil dövlətin müstəqil rabitəsi olmalıdır”, – deyən ulu öndər Heydər Əliyev Azərbaycan rabitəsinin müasir dünya standartları səviyyəsində olması və beynəlxalq aləmə inteqrasiyası üçün məqsədyönlü tədbirlər həyata keçirmişdir. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev tərəfindən təməli o illərdə qoyulmuş işlərin bariz təzahürüdür ki, bu gün müstəqil Azərbaycan ən müasir data mərkəzi, kosmik sənayesi olan ölkədir, yüksək texnologiyaları və innovasiyaları ilə regionun lider dövlətidir.
Bu yaxınlarda Azərbaycan rabitəsinin 135 illik yubileyi ərəfəsində Azərbaycan Respublikası Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi tərəfindən “Azərbaycan Telefon Rabitəsi 135 il” jurnalı işıq üzü gördü. Üç dildə, Azərbaycan, rus və ingilis dillərində nəfis şəkildə çap olunmuş jurnalda ölkə rabitəsinin inkişaf tarixi, Heydər Əliyevin Azərbaycana rəhbərliyi dövründə, həm Sovetlər Birliyi dönəmində, həm də müstəqillik illərində ölkə rabitəsinin inkişafı ilə bağlı gördüyü işlər, həyata keçirdiyi məqsədyönlü tədbirlər və Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə bu sahədə son illər əldə olunmuş uğurlar öz əksini tapmışdır.
Dünyada telefonun ixtirasından cəmi 4 il sonra Şərqdə bir çox ilklərə imza atan Azərbaycanda telefon rabitəsinin tətbiqinə başlanılıb. 1880-ci ilin dekabrında “Qafqaz və Merkuri” Paroxod Cəmiyyəti Azərbaycanda ilk telefon xəttini inşa edib.
Xətt cəmiyyətin həmin dövrdə “Naberejnaya” küçəsində (indiki Neftçilər prospekti) yerləşən baş kontoru ilə Bakı limanındakı “Kaspi” neft cəmiyyətinin binasını birləşdirib.
Telefon çəkilişinə icazə alınması, inşası, istifadə qaydaları və s. məsələlər İmperator III Aleksandrın 27 fevral 1881-ci il tarixli “Telefon rabitəsinin qurulması qaydaları” (“Pravila ob ustroystve telefonnıx soobheniy”) fərmanı ilə tənzimləndiyi üçün yalnız bu tarixdən sonra çəkilişinə icazə verilmiş xətlər qanuni hesab edilir.
1881-ci ilin yanvar ayında “Nobel Qardaşları Cəmiyyəti” telefon çəkilişinə icazə almaq məqsədilə Bakı qubernatoru general-leytenant Pozenə müraciət edib və fevralın 18-də onlara icazə verilib. Həmin il noyabr ayının 23-də, yeni stillə dekabrın 6-da Azərbaycanda uzunluğu 6 km olan və “Nobel Qardaşları Cəmiyyəti”nin baş kontoru ilə sədr və baş mühəndisin evlərini birləşdirən ilk telefon xətti istismara verilib. (Qeyd edək ki, yeni stil dedikdə 1917-ci ildə Rusiyada baş verən inqilabdan sonra tətbiq olunan yeni təqvim nəzərdə tutulur ki, bu təqvimlə köhnənin arasında 13 gün fərq yaranır).
Rəsmi olaraq Azərbaycanda telefon rabitəsinin yaradılması bu tarixdən hesablanır.
Azərbaycan Demokratik Respublikası (ADR) dövründə, əsasən, dövlət quruculuğu, ordunun formalaşdırılması və s. əhəmiyyətli məsələlər ön plana çəkildiyi üçün Rusiya imperiyasından miras qalmış rabitə sahəsinə xüsusi diqqət yetirilməyib. Amma bu dövrdə Azərbaycan rabitəsinin ilk rəsmi dövlət orqanı olan Poçt və Teleqraf Nazirliyi yaradılıb.
Bu dövrdə rabitə obyektlərinin bərpası, Azərbaycanla qonşu dövlətlər arasında rabitə əlaqələrinin yaradılması işləri həyata keçirilib. Rabitə sahəsində kadrların hazırlanması işinə də xüsusi diqqət yetirilib.
Sovet hakimiyyəti illərində Azərbaycan rabitəsi müxtəlif inkişaf dövrü keçib.
Bu dövrlər ərzində rabitə sahəsində müəyyən işlər görülsə də, 60-cı illərdə respublikamız bu sahədə İttifaqın digər respublikalarından çox geri qalıb. Yalnız 1969-cu ildə Heydər Əliyev Azərbaycana rəhbərlik etməyə başladıqdan sonra digər sahələrlə bərabər, rabitə də davamlı inkişaf yoluna qədəm qoyub.
Keçən əsrin 70-ci illərinin əvvəllərinə aid mənbələrin araşdırmalarının nəticələri göstərir ki, Heydər Əliyev respublika iqtisadiyyatının inkişafında nəqliyyat və rabitə sahəsinin roluna xüsusi əhəmiyyət verib. Heç təsadüfi deyil ki, ulu öndər hakimiyyətə gəlişinin elə ilk aylarında respublika və dünya üzrə rabitə sahəsindəki mövcud vəziyyətin, inkişaf tendensiyalarının, ölkəmizdə rabitənin inkişaf imkanlarının araşdırılması və yaxın gələcək üçün görüləcək işlər haqqında layihə sənədinin hazırlanması barədə tapşırıq verib. Hakimiyyətə gəlişindən bir il sonra, 1970-ci il iyun ayının 24-də hazırlanmış “Respublikada rabitə vasitələrinin vəziyyəti və gələcək inkişafı haqqında” sənədi Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin bürosunda müzakirəyə çıxarılır və sənəd qəbul edilir.
Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə Mərkəzi Komitədə təsdiq olunmuş bu sənədin ən əhəmiyyətli cəhətlərindən biri mövcud vəziyyətin real qiymətləndirilməsi olub. Sənəddə, bu sahədə vəziyyətin orta Ümumittifaq göstəricilərdən xeyli aşağı və qeyri-qənaətbəxş olması qeyd edilir. Məsələn, göstərilir ki, respublikada sovxozlar 50%, kolxozlar isə cəmi 25% telefonlaşıb, rayon və kənd yaşayış məntəqələrində quraşdırılan stansiyaların böyük əksəriyyəti əllə kommutasiya olunan köhnəlmiş sistemlərdir və s.
Qeyd etmək lazımdır ki, bu sənəd mahiyyətcə rabitə sahəsi üzrə İnkişaf Proqramı olmaqla bərabər, həm də bir Fəaliyyət Planı idi. Sənəddə sahənin inkişaf strategiyasının müəyyənləşdirilməsi ilə bərabər, konkret iş qrafiki, məsul icraçı tərəflər, müddətlər, maliyyə mənbələri və s. göstərilirdi. Eyni zamanda sənəddə 1971-75-ci illərdə 16 rabitə qovşağı üçün binaların tikilməsi, şəhərlərin icraiyyə komitələri tərəfindən ATS binalarının inşa edilməsi, o cümlədən Bakıda hər il 1 ATS binasının tikilməsi, Rabitə Nazirliyi tərəfindən ATS avadanlıqlarının alınması və texnoloji avadanlıqların inşası, bütün bunlar üçün lazımi vəsaitin ayrılması və digər mühüm tədbirlərin həyata keçirilməsi kimi məsələlər yer alır.
Beləliklə, 1976-cı ildə təkcə Bakı telefon şəbəkəsinin gücü 1927-ci illə müqayisədə 20 dəfədən çox artıb və telefon Azərbaycan əhalisinin məişətinin ayrılmaz hissəsinə çevrilib.
1970-80-ci illərdə rabitənin inkişafı təkcə Bakı şəhəri ilə məhdudlaşmayıb, respublikanın digər bölgələrini də əhatə edib. Bu illərdə Gəncədə beşmərtəbəli xüsusi rabitə binası istifadəyə verilib, orada 8 min nömrəlik ATS, şəhərlərarası ATS, teleqraf və radio avadanlıqları quraşdırılıb, Sumqayıtda 9 min nömrəlik ATS, Naxçıvanda 5 min nömrəlik ATS inşa edilməklə yanaşı, digər şəhər və rayonlarda, kənd və qəsəbələrdə də ATS tikintisi aparılıb.
Rabitə Nazirliyinin 1974-1980-ci illərdə öhdəsinə ümumi gücü 164,4 min nömrəlik ATS-lərin tikintisi və montajı məsələləri qoyulub. Bununla əlaqədar qurumda yeni ATS-lərin tikintisi və istismara verilməsi planı təsdiq edilib ki, bu da rabitə sahəsində yeni nailiyyətlər əldə etməyə imkan verib.
Həmin illərdə poçt, teleqraf və teleradio proqramlarının yayımı sahələri də diqqətəlayiq inkişaf yolu keçib. Bakıda Dəmir yolu yanı Poçtamt binasının, Rabitə evinin, onlarla rayon mərkəzində rabitə qovşaqları üçün binaların, respublikanın müxtəlif bölgələrində 300-dən çox poçt şöbəsi binasının tikintisi o dövrdə reallaşıb.
1980-ci ildə respublikada montaj olunmuş telefon stansiyalarının tutumu 279,1 min nömrə, o cümlədən bunların 274,12 mini ATS sistemli olub.
Şəhər telefon şəbəkəsinin abunəçilərinin ümumi sayı 234,7 min olub ki, bu da 1975-ci ilə nisbətən 1,4 dəfə çox olub.
1979-cu ildə Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə yaradılmış komissiya tərəfindən Bakıda – köhnə Teleqüllənin yaxınlığında tikilməsi nəzərdə tutulan 310 metrlik Yeni Teleqüllənin layihəsi təsdiq edilib və 1981-ci ildə obyektin tikintisinə başlanıb. Buna baxmayaraq, bir sıra obyektiv və subyektiv səbəblər üzündən Yeni Teleqüllənin istismara verilməsi ləngidilsə də, ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin respublikamıza ikinci dəfə rəhbərlik etdiyi dövrdə—1996-cı ildə xalqımızın istifadəsinə verilib.
Məlum səbəblərdən 1985-1993-cü illərdə rabitənin inkişaf sürəti kəskin zəifləyib.
Lakin 1993-cü ildə Heydər Əliyev Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçildikdən sonra ölkə rabitəsinin inkişafı yenidən prioritet sahələrdən birinə çevrilib və rabitənin inkişafında yeni bir mərhələ başlayıb. Ölkə rəhbərinin müdrik siyasəti nəticəsində tədricən bərqərar olan siyasi və iqtisadi sabitlik şəraitində respublikaya xarici investorlar cəlb olunub, rabitə sahəsinin inkişafında əsl dönüş də bundan sonra başlayıb.
1993-cü ildən başlayaraq xarici rabitə şirkətləri tərəfindən Bakıda, Sumqayıtda, Gəncədə və digər bölgələrdə müasir elektron tipli ATS-lər qurulub. “Aztelekom” İstehsalat Birliyində 2000 kanallı Beynəlxalq Telefon Stansiyası, 6150 kanallı respublikadaxili Şəhərlərarası Telefon Stansiyası, ilk mobil rabitə xidməti göstərən “Bakcell”, “Azərcell” və digər birgə müəssisələr yaradılıb.
Heydər Əliyevin diqqət və qayğısı sayəsində 1998-ci il rabitədə daha bir yeni səhifə açılıb. Həmin il ərzində respublikamızda 108 min nömrəyə yaxın tutuma malik elektron tipli müasir ATS-lər qurulub və istifadəyə verilib.
1993-2003-cü illərdə görülən işlər nəticəsində ölkənin telefon şəbəkəsinin 48,4 faizi, o cümlədən Naxçıvan Muxtar Respublikasının telefon şəbəkəsi 100 faiz elektronlaşdırılıb, əsas telefon aparatlarının sayı 1991-ci ildəki 611,5 min ədəddən bir milyon ədədə çatdırılıb, respublikamız Trans-Asiya-Avropa kabel magistralına qoşulub, Bakıətrafı kənd və qəsəbələrin hamısı telefonlaşdırılıb, bütün bölgələrin yaşayış məntəqələri telefon rabitəsi ilə təmin olunub, ölkə ərazisində internet xidmətlərindən istifadə etmək imkanı yaradılıb, telefon rabitəsi şəbəkəsində stansiyalararası rabitənin 80 faizi rəqəmli texnologiyalar əsasında təşkil edilib.
Azərbaycanda internet rabitəsinin inkişafı da Heydər Əliyevin bu sahədə müəyyənləşdirdiyi siyasətin əsas istiqamətlərindən biri olub. 1993-cü ildə Azərbaycanın yüksək domen adı – “.az” domeni ICANN-da (İnternetdə Domen Adların və ünvanların Verilməsi Təşkilatı) qeydiyyata alınıb və bir il sonra ölkədə internet saytları yaranmağa başlamışdır. Azərbaycan bir çox sahəvi beynəlxalq təşkilatlara, o cümlədən Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqına (1992) və Ümumdünya Poçt İttifaqına (1993) üzv qəbul edilib.
Ölkədə İKT sahəsinin qanunvericiliyinin formalaşdırılmasına başlanılıb. 20 iyun 1997-ci il tarixli “Rabitə haqqında” və 3 aprel 1998-ci il tarixli “İnformasiya, informasiyalaşdırma və informasiyanın mühafizəsi haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanunları sahə üzrə ilk əsas qanunvericilik aktları olub.
XX əsrin sonlarında, XXI əsrin əvvəlində Azərbaycanda rabitənin inkişafı istiqamətində atılmış ən mühüm addımlardan biri ulu öndər Heydər Əliyevin 17 fevral 2003-cü ildə “Azərbaycan Respublikasının inkişafı naminə informasiya və kommunikasiya texnologiyaları üzrə Milli Strategiyanın (2003-2012-ci illər)” təsdiq edilməsi haqqında sərəncamı olub və bu dövr ərzində respublikada İKT sahəsində reallaşdırılan siyasət məhz bu strategiyanın üzərində qurulub.
Heydər Əliyevin “Azərbaycan Respublikasının inkişafı naminə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları üzrə Milli Strategiya”nı (2003-2012-ci illər) təsdiq etməsi ilə ölkəmiz BMT-nin müəyyən etdiyi Minilliyin tələblərinə müvafiq olaraq İKT sahəsi üzrə Milli Strategiya qəbul edən ilk ölkələr sırasında qərarlaşıb. Cənubi Qafqazda isə birinci olub.
İlk dəfə olaraq məhz bu sənəddə innovasiyayönlü inkişaf və biliklər iqtisadiyyatının formalaşdırılması zərurəti önə çəkilib. Bu strategiya İKT sahəsində həyata keçirilən fəaliyyətin əsas istiqamətlərini müəyyən edib və onun həyata keçirilməsi ölkədə informasiya cəmiyyətinin bərqərar olmasına əlverişli zəmin yaradıb.
Ulu öndər Heydər Əliyevin müəyyənləşdirdiyi strateji kursu uğurla davam etdirən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan bu gün sürətlə inkişaf edən müasir dövlətdir və iqtisadi inkişaf templərinə görə dünya miqyasında lider ölkələrdəndir.

Hazırladı:
Əli SADIQOV,
“Respublika”.

Təşkilat Komitəsinə rəhbərlik etmiş Mehriban Əliyevanın böyük fəaliyyətini xüsusilə yüksək qiymətləndirirəm. O, bu oyunların keçirilməsinə çox böyük töhfə vermişdir. Deyə bilərəm ki, bu Oyunların bu səviyyədə keçirilməsinə öz canını qoymuşdur.
(Birinci Avropa Oyunlarında qalib gəlmiş idmançılar, onların məşqçiləri, idman ictimaiyyətinin nümayəndələri və xarici tərəfdaşlarla görüşdə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin nitqindən.)
Azərbaycanın çox minillik zəngin tarixində xanımlarımız həmişə öz müdrikliyi, kamilliyi, ərlərinin yanında olaraq qəhrəmanlığı, sülhsevər missiyaları ilə fərqlənib və qoca Şərqin ən parlaq qadın obrazlarını yaradıblar. Nağıllarımızda, dastlanlarımızda, yazılı ədəbiyyatımızda, tarixi sənədlərimizdə bizə bəlli, kifayət qədər zəngin və kamil qadın şəxsiyyətlərimiz var.
Lakin müasir dövrümüzdə – XXI əsrin əvvəllərində ölkənin birinci xanımı, taleyinə ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin soyadını daşımaq nəsib olmuş Mehriban Əliyevanın çoxsahəli və dolğun fəaliyyəti ilə bu missiya daha da zənginləşdi və özünün ən yüksək zirvəsinə çatdı. Bu gün mübaliğəsiz demək olar ki, o, dünyanın ən tanınmış görkəmli xanımlarından biri və birincisidir. Onun çoxsahəli ictimai-siyasi fəaliyyətində UNESCO və İSESCO-nun xoşməramlı səfiri, Azərbaycan Milli Məclisinin deputatı, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti və başqa bu kimi məsuliyyətli və fəxr ediləsi missiyalar əsas yer tutur.
Mehriban xanım Əliyeva 1995-ci ildə Azərbaycan Mədəniyyətinin Dostları Fondunun və 1996-cı ildə Azərbaycan, ingilis və rus dillərində işıq üzü görən “Azərbaycan-İrs” jurnalının təməlini qoyub. 2002-ci ildə Azərbaycan Gimnastika Federasiyasının prezidenti, 2004-cü ildə Milli Olimpiya Komitəsinin İcraiyyə Komitəsinin və Yeni Azərbaycan Partiyası Siyasi Şurasının üzvü, 2013-cü ildə isə partiya sədrinin müavini seçilib.
2004-cü ildə şifahi xalq ədəbiyyatının və musiqi irsinin qorunub saxlanılması və inkişaf etdirilməsinə görə UNESCO-nun, çoxşaxəli, genişmiqyaslı fədakar fəaliyyətinə, qayğıya ehtiyacı olan uşaqlara diqqətinə, təhsilə və islam dəyərlərinə verdiyi töhfələrə görə isə 2006-cı ildə İSESCO-nun xoşməramlı səfiri adına layiq görülüb. Mehriban xanım Əliyeva 2005, 2010 və 2015-ci illərdə 3 dəfə dalbadal 14 saylı Xəzər seçki dairəsindən Milli Məclisə deputat secilib.
Onun 2004-cü ildə təsis və rəhbərlik etdiyi Heydər Əliyev Fondu dünyaşöhrətli dövlət xadimi, ümummilli lider Heydər Əliyevin zəngin irsinin öyrənilməsi, onun yaratdığı milli dövlətçilik ideyalarının yeni nəsillərə çatdırılması və inkişaf etdirilməsi istiqamətində misilsiz işlər görür. Mehriban xanım Əliyeva eyni zamanda Azərbaycan-Amerika, Azərbaycan-Fransa parlamentlərarası dostluq qrupunun rəhbəri, “Muğam” jurnalının təsisçisidir.
Azərbaycan mədəniyyətinin böyük himayədarı Mehriban xanım Əliyevanın ardıcıl səyləri nəticəsində UNESCO-nun xətti ilə Azərbaycanın tarixi abidələri, muğamlar, qopuz yaddaşımızın nişanəsi olan saz, tar dünyanın maddi-mədəni inciləri sırasına yazıldı. Ötən əsrin 20-ci illərində “Oxuma, tar” qadağası ilə öz yaddaşına qənim kəsilənlər böyük Üzeyir bəy Hacıbəyovun, Müslüm Maqomayevin və Mikayıl Müşfiqin, 50-ci illərdə isə Azərbaycanın birinci xanımının babası, professor Nəsir İmanquliyevin “Oxu, tar, səni kim unudar” nidası, Sadıqcanın, Əhsən Dadaşovun nadir ifaları, əsl sahibinin möhürünün vurulması faktı ilə Heydər Əliyev Fondunun prezidentinin adına yazıldı. Mehriban xanım Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin və UNESCO-nun Baş katibi Koişiro Matsuuranın xeyir-duası ilə Dənizkənarı Milli Parkda Muğam Mərkəzinin təməlini qoydu.
Birinci xanımın xalqımız və dövlətimiz üçün gördüyü ən böyük işlərdən biri və bəlkə də birincisi onun Bakıda keçirilən ilk Avropa oyunlarında Təşkilat Komitəsinə rəhbərlik etməsidir. Təsadüfi deyil ki, ölkə Prezidenti İlham Əliyev 29 iyun 2015-ci il tarixli sərəncamı ilə Mehriban Əliyevanı Azərbaycan Respublikasında mədəniyyətin, təhsilin, səhiyyənin və idmanın inkişafında səmərəli fəaliyyətinə, Azərbaycan xalqının mədəni irsinin beynəlxalq miqyasda geniş təbliğinə və I Avropa Oyunlarının təşkilində böyük xidmətlərinə görə “Heydər Əliyev” ordeni ilə təltif etmişdir.
“Bakı-2015”-in 17 oyun günü, maraqlı və gərgin keçən yarışlar, idmançılarımızın parlaq çıxışı Azərbaycan xalqının ürəyincə oldu. Azərbaycan ötən 17 gündə 21 qızıl medal sevinci yaşayıb. Biz bu göstəriciyə görə yalnız Rusiyadan geri qalaraq ikinci yerə çıxdıq. Avropanın 49 ölkəsindən 48-ni geridə qoyaraq qitə ikincisi olmaq doğrudan da böyük şərəfdir.
Bağlanış mərasimində tamaşaçılar Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevi, xanımı, “Bakı-2015” ilk Avropa Oyunları Təşkilat Komitəsinin sədri Mehriban Əliyevanı, Avropa Olimpiya Komitəsinin prezidenti Patrik Hikkini, Bolqarıstan Prezidenti Rosen Plevneliyevi, Rusiya Dövlət Dumasının sədri Sergey Narışkini, Lixtenşteyn parlamentinin sədri Albert Friki, Avropa Olimpiya Komitəsinin, Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin nümayəndələrini, Avropa Olimpiya ailəsinin üzvlərini hərarətli alqışlarla salamladılar.
Tədbirdə birinci xanım Mehriban Əliyeva çıxış edərək dedi ki, ilk Avropa oyunları başa çatır. Ötən 17 gün Azərbaycanın tarixində əlamətdar və yaddan çıxmaz günlər oldu. Son 17 gün ərzində biz Avropa dövlətləri arasında birliyin, həmrəyliyin və dostluğun şahidi olduq.
Mən oyunlara və atletlərə verdiyi böyük dəstəyə görə Azərbaycan xalqına və Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevə dərin minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm.
Bütün xalq öz atletləri ilə qürur duyur. Onlar bütövlükdə 56 medal, o cümlədən 21 qızıl medal qazanmış, ümumi medallar cədvəlində isə ikinci yeri tutmuşlar. Azərbaycan atletləri, Sizin uğurunuz gələcək nəsillər üçün bariz nümunədir.
Daha sonra Mehriban xanım dedi ki, son 17 gün hər zaman xatirimizdə qalacaq. O, nəsillərə qalacaq, tariximizin yaddaqalan məqamı olacaq.
Atletlər, sağ olun!
Dostlar, sağ olun!
Azərbaycan, sağ ol!
Möhtəşəm tədbirdə iştirak edən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev demişdir ki, mən bu gün Təşkilat Komitəsinin fəaliyyətini xüsusi qeyd etmək istəyirəm. Çünki Təşkilat Komitəsinin çox böyük və gərgin fəaliyyəti olmuşdur. Təbii ki, ictimaiyyət tam şəkildə bu fəaliyyətin nədən ibarət olduğunu bilə bilməz. Çünki Təşkilat Komitəsinin tədbirləri mütəmadi qaydada keçirilirdi. Ancaq ictimaiyyətə o qədər də geniş məlumatlar verilmirdi. Hər bir xırda məsələ üzrə bütün işlər ən yüksək səviyyədə görülmüşdü və məhz buna görə Oyunların keçirilməsində heç bir problem yaşanmadı.
Mən Təşkilat komitəsinin tərkibini müəyyən edərkən tam əmin idim ki, bu tərkibdə bu Komitə ən yüksək nəticə göstərə bilər. Çünki burada həm təcrübə, həm peşəkarlıq və ən önəmlisi xalqa, dövlətə sevgi, məhəbbət var idi və var. Bu, ümumiyyətlə ölkəmizin əldə etdiyi uğurların əsas şərtidir. Bəzən məndən soruşurlar ki, Azərbaycan sürətlə inkişaf edir, baxmayaraq bölgədə, dünyada, bizim qitədə yaşanan proseslər o qədər də ürəkaçan deyil, nədir bunun sirri?
Bu barədə çox danışmaq olar. Ancaq mən hesab edirəm əsas məsələ ondan ibarətdir ki, biz dövlətimizi, xalqımızı hər şeydən çox sevirik.
İki il bundan qabaq (2014-cü il) Mehriban xanımın ad günü öncəsi Rusiyanın nüfuzlu “Moskovski komsomolets” qəzetində Janna Qolubitskayanın Azərbaycanın birinci xanımının yubileyinə həsr olunmuş “Mehriban Əliyeva həm öz ölkəsi, həm də başqa ölkələr üçün çox iş görür” sərlövhəli məqaləsi dərc edilib.
Məqalədə deyilir ki, avqustun 26-da Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin xanımı 50 illik yubileyini qeyd edir. Bu zərif, gənc qadını görəndə inanmaq çətindir ki, o, həqiqətən yarım əsrlik yubileyini qeyd edir, özü isə üç nəvənin nənəsidir! Heydər Əliyev Fondu yaradılandan bəri ona Azərbaycanın birinci xanımı rəhbərlik edir. Bu il may ayında fondun da 10 illiyi qeyd olundu. Bu illər ərzində fondun köməyindən təkcə doğma Azərbaycan deyil, Rusiya və digər dövlətlər də bəhrələniblər.
Mehriban Əliyeva Azərbaycanın birinci xanımı olmaqla bərabər, həm də dünyada ali dövlət təltiflərinə layiq görülmüş ilk qadındır. Axı Azərbaycan Prezidentinin xanımı fondun rəhbəri olmaqla həm öz ölkəsi, həm də başqa ölkələr üçün çox iş görür. Məsələn, avqustun 21-də Mehriban Əliyeva Küveyt Dövlətinin Qadın Məsələləri üzrə Komitəsinin sədri Şeyxa Lətifə Əl-Fəhd Əl-Səlim Əl-Sabahın imzaladığı Fəxri diplom ilə təltif edilib. Bu, Küveyt qadınlarının adından xarici ölkənin ictimai-siyasi xadiminə, üstəlik əcnəbi qadına verilən ilk mükafatdır.
Bu il birinci xanımın ad günü ərəfəsində yenə şad xəbər aldıq. Azərbaycanın birinci xanımı, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban Əliyeva Bolqarıstanın Veliko Tırnovo şəhərinin fəxri vətəndaşı seçilib.
Bu gün mənəvi sərvətlərimizin, xüsusən də kökü çox dərinlərə işləmiş muğam sənətimizin, Novruz bayramının, İçərişəhərin, Qobustanın, milli xalçalarımızın, tarın, Qız qalasının və s. bu kimi Azərbaycan rəmzi olan adət və ənənələrimizin, tarixi yaddaşlarımızın, milli rəmzlərimizin dünyada tanınması, təbliğ olunması və sevilməsi məhz Mehriban xanımın bu sahəyə göstərdiyi diqqəti sayəsində olmuşdur. Uşaqların, yeniyetmə gənclərin, gənc istedadların vətən və xalq üçün yetişməsi və tərbiyə olunması onun humanist və xeyirxah missiyasının aparıcı xəttidir. Bu, vətənə, xalqa şərəflə xidmət etməyin ən bariz nümunəsidir. Hələ illər öncə “Yeniləşən Azərbaycana yeni məktəb” layihəsi də uğurla həyata keçirildi. Ölkənin çox bölgələrində Avropa standartlarına cavab verən məktəblər, uşaq bağçaları tikilib istifadəyə verildi və işlər bu gün də davam etdirilir. Bütün bunlar məhz Heydər Əliyev Fondunun göstərdiyi birbaşa köməyin, qayğının sayəsində başa gəlmişdir. Yaradılmış yeni mühitdə xalq ruhunun, milli təfəkkürün formalaşması və inkişafı mütəmadi olaraq davam etdirilir. Bu xəttin uğurla inkişaf etdirilməsi qüdrətli dövlət başçısı İlham Əliyevin ölkədə yaratdığı sabitliyin, öz axarına saldığı rahat, mədəni həyat tərzinin, apardığı böyük quruculuq işlərinin, işıqlı sabahlara doğru inamla addımlaması sayəsində mümkün olmuşdur.
Birinci xanımın zəngin, səmərəli fəaliyyətinə dünya dövlətləri, beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən verilən ordenləri, təltifləri, mükafatları saymaqla qurtaran deyil: “Yüzilliyin mesenatları” Beynəlxalq Fondunun “Yaqut Xaç” ordeni, Polşa Respublikasının “Xidmətlərə görə”, Fransa Respublikasının “Şərəf legionu” ordeni, UNESCO-nun “Qızıl Motsart” medalı, Rusiya Federasiyasının İ.M.Seçenov adına Birinci Moskva Dövlət Tibb Universitetinin fəxri professoru, Pakistanın “Şəhid Bənazır Bhutto Qadın Mükəmməlliyi Mükafatı – 2013”, Azərbaycanın “Heydər Əliyev” ordeni
Lakin Mehriban xanım Əliyevanın ən böyük mükafatı Azərbaycan xalqının, bütövlükdə isə bəşəriyyətin işıqlı, mütərəqqi insanlarının sevgisi, ehtiramıdır…

Nəriman CAVADOV,
“Respublika”.

“Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun keçirdiyi müsabiqəyə təqdim etmək üçün”.

Yalnız Sevgilimi düşünürəm … Evdə, işdə, yemək yeyərkən, televizor seyr edərkən, kitab oxuyarkən, yazı yazarkən ağlımda hər zaman Sevgilim olur.
Həyatıma məna qatan sevgini tapmışam mən, ONSUZ HƏYAT MƏNASIZDIR. Zaman sürətlə axıb gedir, bir çox hadisələr baş verir, ancaq Sevgi olmadan yaşamaq çox çətindir.
Əsil sevgini hiss etmədən yaşayanda insanın robotdan fərqi olmur, həy şey adiləşir … Gözəlliyin mənası olmur, Sevginin əvəzinə bütün mənfi duyğular – qısqanclıq, həsəd, qəddarlıq, eqoistlik, həsəd üzə çıxır. İnsanların şüuru tamamilə qapanır, xoşbəxt olmur, yalnız qalır, hətta ağıllarını belə itirirlər. Bəs siz də mənim kimi aşiq olmaq istəyirsinizmi?
Mənim Sevgilim, Yarım bütün gözəlliklərin tək sahibi, tək yaradıcısı, ağılın, gücün, qüvvətin, elmin, sevginin tək sahibi olan uca Rəbbim Allahdır.
Ətrafınızda gördüyününüz gözəlliklərə yenidən nəzər salın, məsələn, gözəl bir qadını, yaxud da yaraşıqlı bir kişini götürək. Heç birinin yaratmaq gücü yoxdur, çünki özləri də yaradılıblar. O gözəlliklərin bir Yaradanı var, o sənətin bir Sənətkarı var. Bəs siz kimi sevərsiniz, rəsm əsərinimi, yoxsa o rəsm əsərindəki gözəllikləri yarada bilənimi? Heç o əsər sənətkar olmadan ərsəyə gələ bilərmi? Əlbəttə, gələ bilməz, ona görə də siz də gözəlliyin əsil sahibini sevəndə aşiq ola bilərsiniz. Sevginiz də əsla bitməz, o sevgidə qısqanclıq və ya keçici həvəslər də olmaz.
Allah sevgisi olmadan birini sevməyin heç bir mənası yoxdur. Bəs siz Allahın təcəllisi kimi həyatınızda kimsəni sevdinizmi, belə hislər yaşadınızmı? Əgər yaşamamısınızsa, mənim demək istədiklərim sizə qeyri-adi gələ bilər. Çünki Allahı sevmədən Allah sevgi nəsib etməz. Bir adamın pulunu sevə, fiziki görünüşünə heyran qala bilərsiniz, amma pulu qurtaranda, yaxud da gözəlliyi gedəndə “sevginiz” də bir anda bitəcək. Açıq danışsaq, hal-hazırda “sevgi” deyə izah edilənlər mənfəətə əsaslanan hislərdir, mənfəət bitəndə artıq sevgidən də əsər-əlamət qalmır. Bunu da heç kim inkar etmir. “Mən qarşımdakı insanın əxlaqını sevirəm”, “çox yaxşı, mədəni, əxlaqlı insandır”, – deyə düşünə bilərsiniz. Ola bilər, əxlaqını sevirsiniz, bəs o əxlaq nəyə və kimə görə gözəl əxlaqdır? 7 milyard insanın 7 milyard fərqli əxlaq anlayışı var, öz mənfəətlərinə görə bu əxlaq anlayışları da dəyişə bilər. Məsələn, “sevirəm” dediyin insan bir anda sizin düşməniniz ola bilər. Allaha sədaqəti olmayan insanın heç kimə vəfası olmaz. Allah qorxusu olmayan insan yeri gələndə dəyişib gözəl əxlaq əvəzinə çirkin əxlaq göstərib zorakılığa əl ata bilər. Ancaq Allah sevgisini qazanmaq üçün göstərilən əxlaq daimi olar, insanlara və hadisələrə görə dəyişməz. Allah bizdən Qurana görə gözəl əxlaq göstərməyimizi istəyir, Allahı sevən insan da Sevgilisinə görə davranar. Allah “qısqanclıqdan, həsəddən, qəddarlıqdan, zorakılıqdan, kindən uzaq durun”, – deyir, sevən insan da sevə-sevə Allahın istədiyi gözəl əxlaqı göstərməyə çalışar.
Sevən insan hər yerdə – insanlarda, çiçəklərdə, sevimli bir heyvanda Sevgilisini görər. Əgər insan sevgini bilməsə, o çiçək onun üçün sadəcə bir ot və ya bitki kimi görünəcək. Biz yaradılanı Yaradandan ötrü sevirik. Əgər siz də belə sevginin nə olduğunu bilsəniz, sevginiz durmadan artar. Gözəl insan görəndə ona Allahın təcəllisi kimi baxarsınız, Allah sevginiz artar, tərtəmiz bir çiçəyi qoxlayanda ondan xüsusi zövq alarsınız, bu da Allah sevginizi coşdurar, beləliklə də, sevginiz günbəgün artaraq davam edər, həyatınıza məna gələr. Gündəlik qarşılaşdığınız mənfi və ya müsbət kimi görünən hər hadisə sizə xoş gələr, əsəbiləşəcəyiniz, narahat olacağınız heç bir vəziyyət qalmaz. Çünki Sevgilidən gələn hər şeyə razı olarsınız, bilərsiniz ki, ağılın və gücün tək sahibi olan Allah yaratdığı bütün hadisələri xeyir və hikmətlə yaradır.
Allaha aşiq olsanız, qaranlıq otaqdan işıqlığa çıxmış kimi qəlbiniz rahatlayar, şüurunuz açılar, hadisələrə daha müsbət yöndə yanaşarsınız. Bir də əsil xoşbəxtliyin nə olduğunu görəcəksiniz. Allah sizə də mənim yaşadığım kimi SEVGİ nəsib etsin.
Allah iman gətirənlərin Himayədarıdır, onları zülmətlərdən nura çıxarır. Kafirlərin dostları isə tağutlardır, onları nurdan zülmətə salarlar. Onlar Od sakinləridirlər və orada əbədi qalacaqlar. (Bəqərə surəsi, 257)

Xəyalə SƏFƏROVA

Heydər Əliyev Mərkəzində Sumqayıt şəhər Mədəniyyət və Turizm idarəsinin və Sumqayıt Dövlət Rəsm Qalereyasının birgə təşkilatçılığı ilə Əməkdar İncəsənət xadimi Əyyub Hüseynovun 100 illik yubileyinə həsr olunmuş sərgi keçirilib.
Sərgidə Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyasının fondundan gətirilmiş təsviri sənətin boyakarlıq bölməsinə aid 20 ədəd əsər nümayiş olunub.
Sərgidə Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin təsviri və dekorativ sənət sektorunun müdiri Qalib Qasımov, Sumqayıt şəhər İcra başçısının müavini Teymur Səmədov, şəhər Mədəniyyət və Turizm idarəsinin rəisi Mehman Şükürov, Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyasının direktoru, rəssam Eyyub Hüseynovun oğlu Elnur Hüseynov və tanınmış rəssamlar, incəsənət xadimləri və digər qonaqlar çıxış edərək görkəmli rəssamın yaradıcılığı haqqında yüksək fikirlər ifadə edib, xatirələrini bölüşüb, belə tədbirlərin yüksək əhəmiyyətindən danışıblar.
Daha sonra qonaqlar rəssamın həyat və yaradıcılığına həsr olunmuş video-roliki izləyib, sərgidə nümayiş olunan əsərləri ilə yaxından tanış olublar.
Qeyd edək ki, görkəmli rəssam Eyyub Hüseynov daha çox zəhmət və kənd mövzusunda tablolar yaradıb, yaradıcılığının bütün dövrlərində mənzərə, portret, məişət janrlarına müraciət edib, özünəməxsus bədii xüsusiyyətləri, geniş rəng yaxmaları ilə seçilən üslub nümayiş etdirib. Onun əmək mövzusunda çəkdiyi “Kömək gəlib”, “Yaylaqda”, “Çobanlar”, mənzərə janrında “Şahbuz”, “Yağışdan sonra” əsərləri, o cümlədən, “Aşıq Ələsgər” və “Əmək qəhrəmanları” portretləri hazırda müxtəlif muzeylərdə saxlanılır.

Sumqayıt şəhər Mədəniyyət və Turizm idarəsinin Mətbuat xidməti

Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi Sumqayıt şəhər təşkilatının Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Portalının təsisçisi və direktoru, respublikanın Əməkdar jurnalisti cənab Rafiq Oday və bütün kollektiv Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin Mətbuat xidmətinin rəhbəri, əziz dostumuz Qalib Rəhimliyə anası Minayə xanımın vaxtsız vəfatından kədərləndiklərini bildirir, dərin hüzn və kədərlə başsağlığı verirlər.
ALLAH rəhmət etsin! Ruhu şad olsun! Məkanı Cənnətlik olsun!

Sumqayıt səhər 33 nömrəli tam orta məktəbin Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimi Xavər Əhmədovanı tanıyanlar onu həm də yaradıcı, xeyirxah, səmimi insan kimi sevirlər. Qürurverici haldır ki, bu gün respublikamızın ali təhsil ocaqlarında Xavər müəllimənin dərs dediyi şagirdlər bilik və qabiliyyətləri ilə xüsusilə seçilirlər. Xavər müəlliməni fərqləndirən cəhətlərdən biri də həddən artıq təvazökar olmasıdır. Özü haqqında danışmağı xoşlamayan müəllimənin arxivi onun haqqında kifayət qədər məlumat verir. Xavər müəllimənin bu yazısı Heydər Əliyev Mərkəzinin Azərbaycan xalqının Ümummilli lideri Heydər Əliyevin 90 illik yubileyi ilə əlaqədar Azərbaycanın ümumtəhsil məktəblərinin müəllimləri arasında keçirdiyi “Dövlətim üçün layiqli vətəndaş yetişdirirəm” adlı müsabiqədə mükafata layiq görülmüşdür. Yazının aktuallığını nəzərə alaraq dəyərli oxuculara təqdim edırik.

Müasir təhsil qloballaşan dünyamızın mühüm bir sahəsini əhatə edir. Müstəqillik illərində dünyanın həm siyasi, həm iqtisadi, həm də ictimai-mədəni arenasında böyük uğurlar qazanan ölkəmizdə təhsil sahəsində də inkişafı təmin etmək və dünyanın aparıcı təhsil sisteminə inteqrasiya məqsədi ilə islahatlar aparılır. Yeni fənn kurikulumlarının tətbiqi sahəsində aparılan işlər, məktəblərin maddi-texniki bazasının yeni tələblərə uyğun olaraq zənginləşdirilməsi, təhsilimizə göstərilən xüsusi dövlət qayğısı hər bir müəllim üçün geniş imkanlar açır və onu öz işinə günün tələblərinə uyğun olaraq yanaşmağa sövq edir.
Müəllim gələcək nəsillərin memarıdır. O, yetişdirdiyi vətəndaş üçün cavabdehdir. Müəllim öz işinin məsuliyyətini dərk etməklə əslində dövlətin, vətənin gələcəyini düşünür. Bütün bunları nəzərə alaraq hər bir müəllim işinin öhdəsindən layiqincə gəlməyə çalışmalıdır. Azərbaycan dili və ədəbiyyat dərslərinin şəxsiyyətin formalaşmasında müstəsna əhəmiyyətini nəzərə alaraq demək istərdim ki, təhsildə müasir yanaşma metod və üsulları bu fənlərin tədrisini daha maraqlı və rəngarəng edir.
Müəllim daim axtarışda olmalı, hər dərs şagirdlərin marağına səbəb ola biləcək dərəcədə cəlbedici forma və üsul seçməyi, yerində saymadan həm şagirdlərinin, həm də özünün inkişaf dinamikasını nəzarətdə saxlamağı bacarmalıdır. Müəllim tədris etdiyi fənnin incəliklərini yaxşı bilməklə yanaşı, həm də zamanın tələbinə uyğun olan metodologiyanı öyrənməlidir.
Milli kurikulumun əsas cəhətlərindən biri nəticəyönümlülükdür. Yəni hər bir fənn üzrə təlim nəticələri dövlət sənədi kimi təqdim olunur. Təlim prosesi həmin nəticələrin əldə olunması üçün verilən standartların reallaşdırılmasına xidmət edir.
Mənim fikrimcə, müəllim özü öz fəaliyyətini də planlaşdırmalı, qarşısına qoyduğu məqsədə necə nail olduğunu daim izləməli, öz işini qiymətləndirməlidir. Axı biz müəllimlər şagirdlərimizi təkcə elm öyrənməyə sövq etmirik. Onları bir vətəndaş, bir şəxsiyyət olaraq yetişdiririk. Bir sözlə, məktəb həm təlim, həm də tərbiyə işini öz üzərinə götürməklə, deyərdim ki, cəmiyyətin ən məsuliyyətli missiyasını yerinə yetirir. Böyük şairimiz M.Ə.Sabirin bir fikri yerinə düşür: ”Hər şeyin ibtidası tərbiyədir.”
Bir müəllim olaraq, şagirdlərin vətənpərvərlik ruhunda tərbiyə almalarına, torpağına, yurduna bağlı əsl insan, əsl vətəndaş kimi yetişmələrinə xüsusi önəm vermək, həm dərs prosesində, həm də məktəbdaxili və məktəbdənkənar tədbirlərə cəlb etməklə onlara layiqli vətəndaş olmağın mahiyyətini dərk etməkdə bələdçilik etmək bizim həm vətəndaşlıq, həm də vəzifə borcumuzdur.
Müəllim öz üzərində daim işləməli, aparıcı pedaqoji təcrübədən yararlanmalıdır. Azərbaycan təhsili tarixinə islahatlarla zəngin bir dövr kimi daxil olan son illər ərzində iştirak etdiyim çoxsaylı treninq və əlavə kurslar həm Milli Kurikulumun tətbiqi ilə təhsil sahəsində aparılan əsaslı dəyişikliklərlə yaxından tanış olmağıma, həm yeni təlim texnologiyalarına əsaslanan fəal interaktiv təlimin forma və üsullarına yiyələnməyimə, həm də bu sahədə kifayət qədər təcrübəsi və biliyi olan neçə-neçə həmkarımla tanışlığıma səbəb olmuşdur. Ayrı-ayrı bölgələrdə və şəhərimizin digər məktəblərində çalışan müəllimlərimizlə apardığımız işgüzar əməkdaşlıq bizi daim inkişaf etməyə və təcrübə mübadiləsinə sövq edir.
Müasir cəmiyyətin bütün sahələrində olduğu kimi təhsil sahəsində də İKT böyük əhəmiyyət kəsb edir. Müəllim çox böyük vaxt və zəhmət çəkmədən dünya təcrübəsindən faydalana bilər. Bugünkü şagirdi düşündürən, onu axtarışa aparan dərs necə olmalıdır? Yaxşı müəllim bu işin öhdəsindən necə gələ bilər? Bu suallara cavab tapmaq üçün İngiltərənin York Universitetinin professoru Riçhard Leolancın “Yaxşı öyrətməyin 10 ən yaxşı üsulu”nu təqdim edirəm (www.colorado.edu).
1. Yaxşı öyrətmək bir vəzifə olmaqla bərabər həm də müəyyən məqsədlərə xidmət edir. Bu məqsədlər şagirdləri öyrənməyə həvəsləndirmək, hər cəhətdən uyğunluğu gözləməklə öyrəndiyinin mənalı və yaddaqalan olmasını təmin etməkdir.
2. Yaxşı öyrətmək həmçinin öyrətdiyinin vacibliyini şagirdlərə dərk etdirməkdir. Müəllim müvəffəqiyyətə nail olmaq üçün daim axtarmalı, öz sahəsinə aid mənbələri incəliklərinə qədər aramalı, zirvədəki yerini qorumağa çalışmalıdır. Bu yalnız nəzəri məlumatları əldə etmək deyil. Yaxşı öyrətmək nəzəriyyə ilə praktika arasındakı boşluğa körpü salmaqdır. Müəllim “qaladan” çıxmalı boş “sahələrdə” köməyə ehtiyacı olanlara kömək etməli, məsləhət verməli və onları düzgün istiqamətləndirməlidir.
3. Yaxşı öyrətmək dinləmək, mühakimə etmək, məsuliyyətli olmaqdır. Şagirdlərin və sinfin müxtəlifliyini nəzərə almaq, şagirdlərin istəyini yerindəcə duymaqdır. Sakit dayanan şagirdin şifahi nitq bacarığını inkişaf etdirməkdir. Yaxşı öyrətmək yüksək peşəkarlıqla şagirdləri başqalarına hörmətlə yanaşmaqla hamıdan yaxşı olmağa sövq etməkdir.
4. Yaxşı öyrətmək sabit bir plana riayət etmək deyil. Bu mühitə, mövzuya uyğun strategiya seçilməsidir. Yaxşı öyrətmək dəyişən, mühitə uyğunlaşan üsul seçməkdir. Nəzərdə tutulan işin 10%-ni həyata keçirmiş vəziyyətdə də ruhdan düşməməkdir. Yaxşı öyrətmək daha tutarlı, mükəmməl mənbə varsa proqramdan kənara çıxmaqdır. Yaxşı öyrətmək üsulu diktator müəllimlə olduqca mülayim müəllim arasında balans qurmaqdır. Yaxşı müəllimlər bu iki qütb arasında şəraitdən asılı olaraq hərəkət edirlər. Onlar harada və nə zaman olduqlarını yaxşı bilirlər.
5. Yaxşı öyrətməyin həmçinin üslubu var. Yaxşı öyrətmək cəlbedici olmalıdır? Hə və ya yox. Yaxşı öyrətmə bir nöqtədə hərəkətsiz dayanmaq və ya gözlərini slaydlara zilləyib danışmaq deyil. Yaxşı müəllim otaqdakı şagirdlərin və əşyaların hamısını işlədir. Onlar özlərini dirijor, sinfi isə orkestr kimi qəbul edirlər. Şagirdlər hər biri ayrı-ayrı musiqi alətlərində ifa edirlər. Gözəl “musiqi” almaq üçün “dirijor” “orkestr”i canlandırmalı, sinfin bacarıqlarını inkişaf etdirməlidir.
6. Yaxşı öyrətmək həmçinin yumordur və bu çox vacibdir. Müəllim öz səmimi zarafatı ilə şagirdlərlə dostcasına münasibət qurur, ”buzları əridir”. Şagirdlər daha rahat bir atmosferdə öyrənirlər. Müəllimi hamı kimi səhvləri və çatışmazlıqları ola biləcək insan timsalında qəbul edirlər.
7. Yaxşı öyrətmək şagirdlərə qayğıkeşliklə yanaşmaqdır. Onların fikir və istedadlarını inkişaf etdirməkdir. Bütün bunları hiss etdirmədən hər bir şagirdə vaxt sərf etməkdir. Yaxşı öyrətmək təmənnasız proqramlar qurmaq, gələcək dərslər üçün materiallar hazırlamaqdır.
8. Yaxşı öyrətmək öz sahəsində güclü və görünən liderliklə, dəqiq təlimat mənbələri və tapıntıları ilə fərqlənməklə xarakterizə olunur. Yaxşı öyrətmək bütün vaxtını sərf etməkdənsə müəyyən vaxtını səmərəli sərf etməklə müəyyənləşir.
9. Yaxşı öyrətmək təhsilin hər mərhələsinə uyğun aparılır. Yaxşı öyrətmək mükafatlandırılır. Zəif öyrətmək treyniq və əlavə inkişaf proqramları ilə aradan qaldırılır.
10. Yaxşı öyrətmək günün sonunda əyləncəli və şən əhvali-ruhiyyədə olmaqla daxilində hiss etdiyin mükafatlardır… Bunlar ən son partada əyləşən şagirdin gözlərində duyduğun maraq, yeni bir şey öyrənən şagirdin çöhrəsində yaranan təbəssüm, köhnə şagirdinin “Sizin dərsiniz mənim həyatımı dəyişdirdi” deməsi və ya başqa bir şagirdin “Sizin dərsiniz mənim gördüyüm ən yaxşı dərs idi” deməsidir.
Yaxşı müəllimlər öz işlərini pul üçün və ya məcburiyyətdən yerinə yetirmirlər. Onlar, həqiqətən, bundan zövq alırlar. Yaxşı müəllimlər özlərini başqa bir işdə təsəvvür belə etmirlər.
Hesab edirəm ki, professor Riçhard Leolancın bu tövsiyələri yaxşı öyrətmək üçün bizə faydalı ola bilər.

Xavər Əhmədova,
Sumqayıt şəhər 33 saylı tam orta məktəbin
Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimi

Heydər Əlirza oğlu Əliyev 1923-cü il mayın 10-da Azərbaycanın Naxçıvan şəhərində anadan olub. 1939-cu ildə Naxçıvan Pedaqoji Texnikumunu bitirdikdən sonra Azərbaycan Sənaye İnstitutunun (indiki Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası) memarlıq fakültəsinə daxil olmuş, lakin İkinci dünya müharibəsinin başlanması ilə əlaqədar təhsili yarımçıq qalmışdır.
Heydər Əliyev 1941-ci ildən Naxçıvan MSSR Xalq Daxili İşlər Komissarlığında şöbə müdiri və Xalq Komissarları Sovetində məsul vəzifələrdə çalışmış, 1944-cü ildən isə dövlət təhlükəsizliyi orqanlarında işə göndərilmişdir. Leninqrad (indiki Sankt-Peterburq) və Moskva şəhərlərində xüsusi ali təhsil almış, 1957-ci ildə isə Azərbaycan Dövlət Universitetinin tarix fakültəsini bitirmişdir. Dövlət təhlükəsizliyi orqanlarında iyirmi beş il çalışan Heydər Əliyev 1964-cü ildən Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti yanında Dövlət Təhlükəsizliyi Komitəsinin sədr müavini, 1967-ci ildən sədri vəzifələrində işləmiş və general-mayor rütbəsinə yüksəlmişdir.
Heydər Əliyev Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin 1969-cu il iyul plenumunda Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi seçilərək respublikanın rəhbəri olmuşdur.
1976-cı ildə Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi Siyasi Bürosu üzvlüyünə namizəd, 1982-ci ilin dekabrında isə Siyasi Büronun üzvü seçilən Heydər Əliyev SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini vəzifəsinə təyin edilmişdir. Bu vəzifədə işləyərkən Heydər Əliyev SSRİ-nin iqtisadi, sosial və mədəni həyatının ən mühüm sahələrinə rəhbərlik etmişdir.
Heydər Əliyev iyirmi il ərzində SSRİ və Azərbaycan SSR Ali Sovetlərinin deputatı olmuş və beş il SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini vəzifəsində çalışmışdır.
1987-ci ilin oktyabrında Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi Siyasi Bürosunun və şəxsən Baş katib Mixail Qorbaçovun yeritdiyi siyasi xəttə etiraz əlaməti olaraq tutduğu vəzifələrdən istefa vermişdir.
Heydər Əliyev 1990-cı il yanvarın 20-də sovet qoşunlarının Bakıda törətdiyi qanlı faciənin ertəsi günü Azərbaycanın Moskvadakı nümayəndəliyində bəyanatla çıxış edərək Azərbaycan xalqına qarşı törədilmiş cinayətin təşkilatçıları və icraçılarının cəzalandırılmasını tələb etmişdir. SSRİ rəhbərliyinin ikiüzlü siyasəti nəticəsində Dağlıq Qarabağda yaranan kəskin münaqişə vəziyyətinə etiraz əlaməti olaraq, 1991-ci ilin iyulunda Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının sıralarını tərk etmişdir.
1990-cı ilin iyulunda Azərbaycana qayıdan Heydər Əliyev ilk əvvəl Bakıda, sonra isə Naxçıvanda yaşamış, həmin ildə də Azərbaycan Ali Sovetinə deputat seçilmişdir. 1991-1993-cü illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin sədri, Azərbaycan Respublikasının Ali Məclisinin sədr müavini vəzifələrində çalışmışdır. Heydər Əliyev 1992-ci ildə Yeni Azərbaycan Partiyasının Naxçıvan şəhərində keçirilmiş təsis qurultayında partiyanın sədri seçilmişdir.
1993-cü ilin may-iyun aylarında hökumət böhranının son dərəcə kəskinləşməsi nəticəsində ölkədə vətəndaş müharibəsinin baş verməsi və müstəqilliyin itirilməsi təhlükəsi yarananda Azərbaycan xalqı Heydər Əliyevin hakimiyyətə gətirilməsi tələbini irəli sürdü və Azərbaycanın o dövrkü rəhbərliyi Heydər Əliyevi Bakıya dəvət etməli oldu.
Heydər Əliyev 1993-cü il iyunun 15-də Azərbaycan Ali Sovetinin sədri seçilmiş, iyulun 24-də isə Milli Məclisin qərarı ilə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin səlahiyyətlərini həyata keçirməyə başlamışdır.
Heydər Əliyev 1993-cü il oktyabrın 3-də keçirilən səsvermə nəticəsində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçilmişdir.
1998-ci il oktyabrın 11-də keçirilmiş seçkilərdə o, yenidən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçilmişdir. Öz namizədliyinin növbəti prezident seçkilərində irəli sürülməsinə razılıq vermiş Heydər Əliyev səhhətində yaranmış problemlərlə bağlı 2003-cü il oktyabrın 15-də keçirilən seçkilərdə iştirakdan imtina etmişdir.
Azərbaycanın ümummilli lideri Heydər Əliyev 2003-cü il dekabrın 12-də müalicə olunduğu Klivlend klinikasında (ABŞ) vəfat etmiş, dekabrın 15-də Bakıda Fəxri xiyabanda dəfn olunmuşdur.

Mənbə: http://heydaraliyevcenter.az

Dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan və bədii yaradıcılıq fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxslər, xüsusilə də yazarların böyük bir qisminin dövlət tərəfindən diqqət və qayğı ilə əhatə olunması, ədəbiyyata göstərilən qayğı kimi qəbul olunur.Hətta bəzən dövlət başçılarının özləri belə bədii yaradıcılıq fəaliyyəti ilə məşğul olurlar. Məsələn, Osmanlı dövlətinin başçısı Sultan Süleyman Qanuni dövləti idarə etməklə yanaşı, həm də vaxt və imkan daxilində könül duyğularını varağa köçürməyə də müəssər olmuşdu.Bəzi dövlət başçıları isə rəhbərlik etdiyi ölkədə bədii yaradıcılıq fəaliyyət ilə məşğul olan şəxslərə-yazarlara diqqət və qayğı göstərməkdən məmnunluq hissi duyur.Mədəniyyət və incəsənət xadimlərinin fəxri adlara və təqaüdlərə layiq görülməsi dövlət tərəfindən uğurla gerçəkləşdirilən daxili siyasətin tərkib hissəsidir.
Doxsanıncı illərin əvvəllərində öz müstəqilliyini yenicə bərpa etmiş Azərbaycan mədəniyyətin, incəsənətin, ədəbiyyatın inkişaf səviyyəsinə görə dünyanın ən inkişaf etmiş ölkələri sırasında özünəməxsus yer tutan müasir və gənc dövlətlərdən hesab olunur.Gündən-günə qloballaşan dünyada baş verən hadisələr deyilənləri bir daha sübut edir. Müasir standartlara cavab verən və mədəniyyət, incəsənət, ədəbiyyat sahəsində baş verən ən son yeniliklərlə ictimaiyyət nümayəndələrini yaxından tanış edən media təmsilçiləri dövrümüzdə informasiya mübadiləsi aparmaqla, mədəniyyət və incəsənət xadimlərini təbliğ etmiş olmuş olurlar.
Çağdaş dönəmdə öz müstəqilliyini qoruyub, saxlayan dövlətimiz Azərbaycan keçən əsrin 90-cı illərinin sonlarına qədər gərginlik şəraitində şərəfli bir ömür yolu keçmişdir. Müasir müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurucusu və memarı, Azərbaycan xalqının ümummilli lideri, ictimai-siyasi xadim Heydər Əliyev hətta sovet hakimiyyətinin ən çətin günlərində belə dünya mədəniyyətinə, incəsənətinə Müslüm Maqomayev, Polad Bülbüloğlu kimi daha çox xalq ruhunda mahnı ifa edən və milyonların rəğbətini qazanan korifey sənətkarları, Fikrət Əmirov, Qara Qarayev kimi dahi Azərbaycan bəstəkarları, Məmməd Araz, Cabir Novruz, Xəlik Rza ULUTÜRK kimi ədəbiyyat aləmində daha çox əsərləri oxunan şairlər yetişdirmiş Ulu bir xalqın-AZƏRBAYCANIN istedadlı övladlarının fəaliyyətini böyük məmnunluq və fəxr hissi ilə izləmiş, diqqət və qayğısını əsirgəməmişdir.Xalq şairi, Əməkdar mədəniyyət işçisi, tərcüməçi-şairə Mirvarid Dilbazini “Əsrimizin anası” adlnadırmaqla, qucaqlayıb, bağrına basması ən gözəl nümunə kimi qeyd oluna bilər. Məmməd Araz, Cabir Novruz, Xəlik Rza ULUTÜRK kimi istedadlı şairlərin geniş və zəngin yaradıcılıq yolu keçməklə, ədəbiyyatımızın inkişafındakı xidmətlərinə görə, Azərbaycan Respublikasının “Xalq şairi” fəxri adlarına layiq görməsi ümummilli lider Heydər Əliyevin Azərbaycan ədəbiyyatına, mədəniyyətinə, incəsənətinə göstərdiyi diqqət və qayğının təzahür forması kimi qəbul olunmalıdır.
Ümummilli lider, ulu öndər Heydər Əliyevin 1997-ci ilin noyabr ayının 24də imzaladığı “Azərbaycan yazıçılarına dövlət qayğısının artırılması haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı ilə yazıçılara-ədəbiyyat xadimlərinə göstərilən diqqət və qayğı bir az genişləndi.Fərmana uyğun olaraq, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin mətbu orqanları dövlət büdcəsinin hesabına nəşr olunmağa başlandı, fərdi təqaüdlər müəyyən olundu.
1998-ci ilin fevral ayının 19-da Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin X qurulyatında gözəl və səlis nitqi ilə çıxış edən ümummilli lider, ictimai-siyasi Heydər Əliyev Azərbaycan yazıçılarının uğurlarından ürəkdolusu danışdı. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin qərarı ilə, Azərbaycan yazıçılarını dövlət qayğısı ilə əhatə edən Heydər Əliyev Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində ilk dəfə olaraq, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Fəxri üzvü seçildi.
Dövlət müstəqilliyimizin bərpasının 13-cü ili tamam olmamışdan öncə-2004-cü ilin yanvar ayının 12-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Zati-aliləri cənab İlham Əliyev tərəfindən imazalanmış “Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə kütləvi nəşrlərin həyata keçirilməsi haqqında” sərəncama uyğun olaraq, Azərbaycan ədəbiyyatının ən qədim dövrlərindən ən yeni dövrünə qədər yaşayıb, bədii yaradıcılıq fəaliyyəti ilə məşğul olan söz sənətkarlarımızın-şair və yazıçılarımızın əsərləri kütləvi tirajla-25000 çap olunmaqla, respublikada fəaliyyət göstərən müxtəlif ali təhsil müəssələrinin və orta məktəblərin kitabxanalarına hədiyyə edildi.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Heydər Əliyev siyasi məktəbinin layiqli davamçısı cənab İlham Əliyevin 12 iyul 2005-ci il tarixli “Azərbaycan Yazıçılar Birliyi üzvlərinin təltif edilməsi haqqında” sərəncama uyğun olaraq, Azərbaycan ədəbiyyatı və mədəniyyətinin inkişafındakı xidmətlərinə görə, Nəriman Həsənzadə, Zəlimxan Yaqub və Sabir Rüstəmxalı Azərbaycan Respublikasının “Xalq şairi”, Çingiz Abdullayev isə Azərbaycan Respublikasının “Xalq yazıçısı” fəxri adına layiq görüldülər.
Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının ideya-məzmun, forma-sənətkarlıq baxımından inkişafındakı xidmətlərinə görə, görkəmli söz sənətkarlarımızın-Xalq şairi və Xalq yazıçılarımızın da həmçinin yubileylərinin dövlət səviyyəsində qeyd olunması, “Şərəf”, və “Şöhrət” ordenləri ilə təltif olunmaları, Azərbaycan Respublikası Prezidnetinin Təqaüd Fondunun fərdi təqaüdünə layiq görülmələri cənab Predient İlham Əliyev tərəfindən yubilyarlara göndərilən təbrik məktubları (Məsələn, cari ilin fevral ayında Xalq şairi Nəriman Həsənzadənin anadan olmasının 85 illik yubileyində göndərməsi), əsərlərinin kütləvi tirajla çap olunması əsası və bünövrəsi Müasir müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurucusu və memarı, Azərbaycan xalqının ümummilli lideri, ulu öndər, ictimai-siyasi xadim Heydər Əliyev tərəfindən qoyulan söz sənətkarlarına-şair və yazıçılarımıza göstərilən dövlət qayğısının davamı kimi xarakterizə olunmalıdır.

Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının
Mətbuat xidmətinin rəhbəri,
Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü
Bakı şəhəri.11 oktyabr 2016-cı il.

Müasir müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurucusu və memarı, Azərbaycan xalqının ümummilli lideri, ulu öndər, ictimai-siyasi xadim Heydər Əliyev öz xalqına, millətinə, dövlətinə bütün varlığı ilə bağlı olan və dünya liderlərinə nümunə olacaq tarixi şəxsiyyətlər içərisində həyatı və geniş fəaliyyəti öyrənilməsi və təbliğ olunması vacib olan dövlət başçısıdır.Yeni bir möhtəşəm və əsrarəngiz bir əsərin- “Müasir Azərbaycan” əsərinin müəllifidir.Rəhbərliyi və uzaqgörən siyasəti nəticəsində qısa zaman kəsiyində ölkənin iqtisadi və siyasi baxımdan tərəqqisi və inkişafı üçün yorulmaq bilmədən çalışması, dünyanın müxtəlif ölkələrinin dövlət başçıları tərəfindən bu humanist addımların rəğbətlə qarşılanması uğurlu daxili və xarici siyasətin əsas konsepsiyası kimi xarakterizə olunmalıdır.Mənsub olduğu xalqın zəngin adət-ənənəsi, mədəniyyəti, incəsənəti, ədəbiyyatı, tarixi haqqında geniş biliklərə malik olması ümummilli lider Heydər Əliyevin Azərbaycana bütün varlığı ilə bağlı olduğunu göstərən növbəti faktor kimi diqqəti cəlb edir.
Ümumiyyətlə, ulu öndər Heydər Əliyev müəllifi olduğu Müasir müstəqil Azərbaycanın dünya miqyasında tanınması və düzgün təbliğ olunması məsələsini həmişə ön plana çəkmiş, hətta sovet hakimiyyəti illərində belə dünyanın müxtəlif ölkələrinə rəsmi səfəri zamanı keçirilən tədbirlərdə və iclaslarda dünya xəritəsində Azərbaycanı-Ana yurdumuzu dünya ictimaiyyətinin və media təmsilçilərinin nəzərinə çatdırmışdır.Vətəndaş cəmiyyətinin inkişafı üçün böyük əhəmiyyət kəsb edən məsələlət ətrafında fikir mübadiləsi aparmış, müzakirələrdə iştirak etmiş, ölkənin tərəqqisi və çiçəklənməsi naminə böyük işlər görmüşdür.Ən qısa zaman kəsiyində Azərbaycanın iqtisadi və siyasi baxımından inkişaf etdirilməsini təmin etmişdir.Ölkəmizin beynəlxalq aləmdə nüfuzunun artmasına, dünyanın ən inkişaf etmiş ölkərinin sırasında adının hallanmasına nail olmuşdur.Rəhbərliyi ilə həyata keçirilən uğurlu daxili və xarici siyasət dünya mediasının diqqət mərkənizdə saxladığı ən ümdə məsələlərdən biri olmuşdur.
Cənubi Qafqazda lider dövlətə çevrilən Azərbaycan çağdaş dönəmdə öz iqtisadi inkişaf səviyyəsinə görə məhz ümummilli lider Heydər Əliyevə borcludur.Mənsub olduğu milləti ilə daima qürur və fəxarət hissi keçirən ulu öndər Heydər Əliyevin illər öncə söylədiyi fikir hər bir azərbaycanlının yaddaşına həkk olunub:
“Hər bir insan üçün onun milli mənsubiyyəti onun qürur mənbəyidir.Mən həmişə fəxr etmişəm, bu gün də fəxr edirəm ki, mən Azərbaycanlıyam!”.
2013-cü ilin may ayının 10-da ulu öndərin anadan olmasının 90 illik yubileyinin dövlət səviyyəsində qeyd olunması Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Zati-aliləri cənab İlham Əliyevin və Azərbaycan xalqının ümummilli lider Heydər Əliyevə olan sonsuz sevgi və sayqısının, hörmət və ehtiramının, diqqət və qayğısının bariz nümunəsidir.
Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrinin yaradıcılığında ümummilli lider Heydər Əliyevin mənsub olduğu xalqa-Azərbaycan xalqına olan sonsuz sevgi və ehtiramı fəxr və qürur hissi ilə qeyd olunur.Ən yeni dövr Azərbaycan ədəbiyyatının ikinci-sonuncu mərhələsində Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi Sumqayıt şəhər təşkilatının sədri, respublikanın Əməkdar jurnalisti, şair-publisist Rafiq Odayın “Sən ulu öndərisən bu xalqın, bu millətin” şeirini və Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, “Qızıl qələm” media mükafatı laureatı, şairə-publisist Rahilə Dövranın “Bir insan ömrünə nələr sığarmış” poemasını deyilənlərə ən bariz nümunə kimi göstərmək olar.Sadalana bədii yaradıcılıq nümunələrinin hər biri çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının uğurları kimi də qeyd etmək daha doğru olardı.
Təbii ki, çağdaş dönəmdə yetişməkdə olan yeni nəsil Azərbaycan gəncliyinin istedadlı nümayəndələrinin də bədii yaradıcılıq fəaliyyətlərində ümummilli liderə olan sonsuz sevgi və ehtiramlarını yüksək sənətkarlıqla əks etdirməyə müəssər olmuşdular.
Müstəqil müasir Azərbaycan dövlətinin müstəqilliyinin bərpasının 25 illik yubileyinə həsr olunmuş “Azərbaycanın” şeirini nümunə göstərmək olar:

Ruhuma dopdoğma duyğular kimi,
Sevinir Xəzəri Azərbaycanın.
İslam dünyasında sülh tərəfdarı,
Tanınır səfəri Azərbaycanın.

Günü başlayasan Haqqın sözündən,
Aləm yaradasan, dünya, özündən.
Şükürlər olsun ki, yenə gözündən,
Dağılır kədəri Azərbaycanın.

Yenə dilə gəldi könlümün simi,
Dar günə düşəndə çağırım kimi?!
Gözümün önündə qapılar kimi,
Açılır səhəri Azərbaycanın.

Danışma sən mənə o Şah Qacardan,
Könlümü oxşayan bu ilk bahardan.
Bu doğma torpaqdan, doğma diyardan,
Duyuolur zəfəri Azərbaycanın.

Mən hələ Gəncədən söhbət açmıram,
Sözümü ortada qoyub, qaçmıram.
Süleyman mülkündən hələ köçmürəm,
Gözəldi gülləri Azərbaycanın.

Dünyanın yolunu Haqqa döndərin,
Sevgidən bir pay da mənə göndərin.
Çiçəklər ölkəsi-ULU ÖNDƏRİN,-
Möhtəşəm əsəri-Azərbaycanın.

Haqqın vergisinə Haqq kimi baxan,
Dağılmış evlərdə min büsat quran.
Elə arxalanan, elə inanan,
Yaşasın RƏHBƏRİ Azərbaycanın.

Sadalanan bu uğurlar isə ən yeni dövr Azərbaycan ədəbiyyatının ikinci-sonuncu mərhələsində yeni bir ideyanın (Azərbaycançılıq ideologiyasının və ideyasının) forma və məzmun, ideya və sənətkarlıq baxımından inkişafına təkan verdiyini göstərən əsas amillərdən biri kimi həm dünya ictimaiyyətini, həm media təmsilçilərini, həm də ədəbiyyatşünas alimlərin diqqətini cəlb etməyə bilmir.

Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin
Mətbuat xidmətinin rəhbəri,
Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü.
Bakı şəhəri.10 oktyabr 2016-cı il

Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin İctimai elmlər və multikulturalizm kafedrasının əməkdaşları Aqrar iqtisadiyyat və Aqrobiznes və idarəetmə fakültələrinin tələbə müəllimləri ilə birgə “Ulu öndər Heydər Əliyevin anım günü” nü qeyd edib. Tədbir Ulu öndərin xatirəsini bir dəqiqəlik sükutla başlayıb.
Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin mətbuat xidmətindən Gundelik.info-ya bildiriblər ki, tədbirdə universitetin rektoru, professor, AMEA-nın müxbir İbrahim Cəfərov çıxış edib və bildirib ki, Ümumilli lider H.Əliyev bəşəriyyətin yetişdirdiyi dahi şəxsiyyətlərdən biridir ki, o da bizim xalqa qismət olub və onun taleyinə yazılıb. Heydər Əliyevi zirvələrə qaldıran, onu Ulu öndər səviyyəsinə yüksəldən daim öz xalqına arxalanması və onun yanında olması idi. 34 illik hakimiyyəti dövründə o Azərbaycanı bütün dünyaya tanıtdı, onun yüksək sosial – iqtisadi, mədəni və siyasi inkişafına nail oldu.
İctimai elmlər və multikulturalizm kafedrasının müdiri professor A.Bayramov çıxışında Ulu öndər Heydər Əliyev hakimiyyətinin hər iki dövrünə nəzər saldı, Azərbaycanı geridə qalan aqrar ölkədən ittifaqın ən qabaqcıl aqrar sənaye ölkəsinə çevirməyindən danışdı. Ümumilli lider Heydər Əliyev həmişə Azərbaycan xalqının çətin anlarında bütün ağırlığı öz çiyinlərinə götürüb və xalqını ən ağır bəlalardan xilas edib, müstəqil Azərbaycan dövlətinin memarı və qurucusu kimi tarixə yazılıb. Bu gün isə Heydər Əliyev kursunu rəhbər tutan prezident İlham ƏliyevAzərbaycanın bütün dünyada tanıdılması və onun beynəlxalq aləmdə nüfuzunun artması istiqamətində mühüm işlər görür.
Daha sonra çıxış edən İctimai elmlər və multikulturalizm kafedrasının müəllimi S.Abdullayeva, menecment ixtisası üzrə IV kurs tələbəsi G.İbrahimova, qida məhsulların mühəndisliyi ixtisası üzrə II kurs tələbəsi E.Əzizov, iqtisadiyyat ixtisası üzrə I kurs tələbəsi G.Seyidova ümumilli lider Heydər Əliyevin keçdiyi həyat yolu və zəngin fəaliyyəti haqqında ətraflı danışıblar.

Sədayə Əliağa qızı Həmidova 1962-ci ildə Siyəzən rayonunda anadan olub. 1979-cu ildə Siyəzən rayon 1 nömrəli orta məktəbi bitirib. 1981-ci ildə indiki N.Tusi adına Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin ibtidai təhsilin pedaqogikası və metodikası fakültəsinə daxil olmuş, 1985-ci ildə bitirmişdir. Pedaqoji fəaliyyətinə Siyəzən payon Böyük Həmyə kənd məktəbində ibtidai sinif müəllimi kimi başlamışdır. Daha sonra Siyəzən rayon 8-illik məktəbdə və rayonun Gənclik qəsəbəsindəki 4 nömrəli orta məktəbdə ibtıdai sinif müəllimi, sonra isə ibtidai siniflər üzrə direktor müavini işləmişdir. Ailə vəziyyəti ilə əlaqədar olaraq fəaliyyətini Sumqayıt şəhərindəki 13 nömrəli orta məktəbdə davam etdirmişdir. 2003-2004-cü illər ərzində Sumqayıt şəhər 14 nömrəli tam orta məktəbdə ibtıdai siniflər üzrə direktor müavini işləmişdir. Hazırda həmin məktəbdə ibtıdai sinif müəllimi işləyir. Ailəlidir, iki övladi var. Hər insan canlı bir kitaba bənzəyir. İnsan ömrünün səhifələrini vərəqlədikcə sanki arzular qatarının ümidlərə, üfüqlərə, gerçəklərə doğru yürüşünü seyr edirsən. Gah sevincli, gah kədərli olan bu yürüşlər hansi səmtə yol almağından asılı olmayaraq bir nöqtəyə doğru irəliləyir. Xoşbəxtlik nöqtəsi insan üçün əlçatmaz olsa belə, o anlarla, hadisərlə, yaşam tərzi ilə xoşbəxt olmağı bacarır. Elə təcrübəsi, xeyirxah əməlləri, səmimiliyi, təvazökarlığı ilə seçilən, orta məktəbdə və müxtəlif ali məktəblərdə təhsil alan şagirdlərinin, onların valideynlərinin, həmkarlarının hörmət etdiyi, sevdiyi Sədayə Həmidova kimi. Hər insan haqqında ilk təəssürat müəyyən fikirləri ifadə edir. Hər dəfə dəhlizdə sinfinin şagirdlərini cərgəyə düzüb evə yola salan Sədayə müəllimənin gözlərindəki işığı gördükdə ilk müəllimimi xatırlayıram. Bu işıq sözün həqiqi mənasında sönməz, istı bir çırağa, övladlarının yoluna şəfəq saçan günəşə bənzəyir. Bu mənzərəni seyr etdikcə fikirləşırəm, xoşbəxtdir o uşaqlar ki, Sədayə müllimənin qayğısı, sevgısı ılə böyüyürlər, bilik adlı xəzinəni mənimsəyirlər. Məncə elə budur ilk müəllimin unudulmazlığı, müqəddəsliyi… “Bilik tükənməz xəzinədir, o xəzinənin açarı isə soruşub öyrənməkdir. Soruşun, öyrənin, Tanrı rəhmət etsin sizə, çünki soruşanda 4 adama savab düşür: soruşana, öyrədənə, dinləyənə, bunları sevənə.” Məhəmməd Peyğəmbər (s.ə.s) Bu rəhməti, savabı qazanmaq hələ orta məktəbdə oxuyarkən filoloq olmaq arzusunda olan Sədayə Həmidovaya Tanrı tərəfindən bəxş edıldi, illər keçdikcə müqəddəs müəllimlik peşəsi onun ömrünün mənasına çevrıldı. Cəmiyyətimizın qurucularının bünövrəsi möhkəm olmalıdır, çünki cəmiyyətdə yaşamaq və yaşatmaq əsası məhz bu fidanların pöhrələnməsindən, torpağa, vətənə bağlılığından başlanır. Əbəs yerə deməyiblər ki, ibtidai sinif şagirdləri bir çox xüsusiyyətləri ilə ilk müəllimlərinə bənzəyirlər. Sədayə müəllimənin şagirdləri vətənpərvərlikləri, müstəqil fikir yürütmələri, şüurlu və sürətli oxumaları, yaradıcılıq qabiliyyətləri, ən əsası isə səmimilikləri ilə ona bənzəməyə çalişirlar. 3-cü sinfə daxil olduqda oradakı uşaqların ayrı-ayrı ailələrdən gəldiyini hiss etmirsən. Müəllimin daxili gözəlliyi, ədalətli münasibəti, həssaslığı, pedaqoji məharəti, hər işdə ölçü hissini gözləməsi olduqca gözəl surətdə sinifdə öz nəticəsini vermişdi. Sədayə müəllimə dərslərin tədrisi haqqında olduqca maraqlı və dolğun məlumat verdi: “Müasir təlimin başlıca vəzifələrindən biri öyrənməyi öyrətmək, şagirdləri biliklərin müstəqil əldə edilməsinə yiyələndırməkdir. Təlim prosesində motivasiyanin yaradılması, sinifdə fəallığın artırılması, məzmununun hərtərəfli aşılanması və şagirdlərdə müasir dünyagorüşünün formalaşmasında kurikulumun rolu danılmazdır. Əvvəlki təlim metodlarıyla işləyərkən müəllim hər şeyi özü hazırlayırdı, indi əksinə, şagirdlər görülən işlərin ən yaxşı tərtibçisi olur. Əvvəlki proqramlardan fərqlənən Kurikulumun üstün cəhətlərindən biri də ondan ibarətdir ki, məhz müəllim şagirdlərin fikirlərini daha geniş ifadə etməsi üçün sinifdəki şagirdlərin ümumi fikrindən sonra yekun nəticəyə gəlməli, hər bir şagirdin bacarığını aşkar etməklə yüksək, texnoloji, rəqabətli dünyaya hazır olan şəxsiyyət formalaşdırmağı bacarmalıdır. Sinif müllimi kimi onu da qeyd etmək istəyirəm ki, kurikulum əyani vəsaitlər vasitəsilə daha tez mənimsənilir. Belə ki, tablolar üzərində düşüncələr şagirdlərdə düşünmək qabiliyyətini, təfəkkürü ən yaxşı formada inkişaf etdirir. Bu zaman hər şagirdin özünəməxsus fikri və düşüncəsi yaranır, müəllim onların bilik və bacarıqlarını asanlıqla kəşf edir.” Şəhərimizdəki təhsil ocaqlarındakı sinif otaqlarının tərtibatı həmişə diqqətimi çəkib. Nədənsə sinflər əsaslı təmiri, gözoxşayan pərdələrlə deyıl, əyani vəsaitlərlə, daha dəqiq desəm, düzgün tərtıbatı ilə hər zaman məni valeh edib. Sədayə müəllimənin sinfinin gözəl tərtibatını təəccüblə, heyranlıqla seyr etməmək mümkün deyıl. Mən sinif otağındaki skafların üzərindəki qeyri-adi əl işlərinə, divardakı əyani vəsaitlərə, xüsusi yaradiciliq qabiliyyəti ilə düzəldilmiş qalaktikaya, planetləri əks etdirən maqnit lövhələrə, həftənin, ayın və ilin əlaçı şagirdlərinin şəkillərini əks etdirən lövhələrə, əlaçı şagirdlərin bir-birinə bənzəməyən nişanlarına, idmanda, rəqsdə, müxtəlif tədbirlərdə müvəfəqiyyət qazanan şagirdlərin mükafatlarına baxdıqca müsahibim olan Sədayə müəllimə ilə, onun işlədiyi təhsil ocağı ilə qürur duydum. Təvazökarlıq edib deməsə də, öyrəndim ki, özünün, hətta ailə üzvlərinin zəhməti, əl əməyi ilə araya-ərsəyə gəlib bu sinif otağı. Təkrarçılığı sevməyən Sədayə müəllimə hər zaman yenilik axtarışındadır. Tərtib etdiyi, hər gün yenilənən testlər, əyani vəsaitlər, müasir dərsə verilən əsas tələblərdən biri olan fəndaxili və fənlərarası inteqrasiyanin rəngarəngliyi, şagirdlərə fərdi yanaşma tərzi, valideynlərin maarifləndirilməsi onun işinin əsasına çevrılıb. Həyatda əldə etdiyi naliyyətlərə görə Sədayə Həmidova 9 övlad tərbiyə etmış valideynlərinə – atası Əliağa Yaqubova, anası Nurcahan xanıma, müəllimlərinə, işlədiyi məktəbin direktoru Xanım Həsənovaya minnətdarlığını bildirir, həyat yoldaşı Rüstəm Həmidovla birgə tərbiyə etdiyi övladları Azərbaycan Neft Akademıyasını bıtırən oğlu Ramiz Həmidovun, Azərbaycan Dövlət Dillər Universitetinin avropaşünaslıq fakültəsini bitirən, hazırda Təhsil Nazirliyində çalışan qızı Nərmin Həsənovanın, şirin-şəkər nəvəsi Nəzrinin, şagirdlərinin timsalında xalqının bütün övladlarına sağlamlıq, xoşbəxtlik arzulayır. “Şagirdlərim sevə-sevə yazdığım əsərlərimdır, məni yaşadan, stimul verən, sabaha səsləyən uğur mələkləridir”, – deyir Sədayə müəllimə. Arzu edirəm bu mələklər Sədayə müəllməyə daim xoş müjdələr versinlər, onun mənalı ömrünə ömür qatsınlar.

Nisə Qədirova,
şairə-publisist,
Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü.