Dekabr ayının 11-də Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Natəvan klubunda Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin (DGTYB) Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyinin dəstəyi ilə həyata keçirdiyi “Gənc yazarların Bakı Görüşü” adlı layihə çərçivəsində Bakıya gəlmiş gənc şairlərin Azərbaycan Yazıçılar Birliyində respublika ədəbiyyat ictimaiyyətinin nümayəndələri və Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin rəhbərliyi ilə görüşü keçirildi.
Görüşü giriş sözü ilə DGTYB-nin rəhbəri Əkbər Qoşalı açaraq iştirakçıları salamladıqdan sonra layihə çərçivəsində görülən işlər haqqında məlumat verdi, rayonda yaşayıb fəaliyyət göstərən gənclərlə iş birliyi, problemlər, perspektivlər, uğurlar haqqında danışdı.
Görüşdə Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin gənclərlə iş üzrə katibi Rəşad Məcid çıxış edərək 2008-ci ildən fəaliyyət göstərən Gənc Ədiblər Məktəbinin fəaliyyətindən, uğurlarından, gənclərə göstərilən dövlət qayğısından danışdı.
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin birinci katibi Fikrət Qoca çıxışında gənc şairlərə ədəbiyyatın kəşməkeşli yollarında yaradıcılıq uğurları, yaşadıqları həyatda geri baxıb utanmamağı arzuladı.
Görüşdə Aydın Xan Əbilov, Xəyal Rza, Qəşəm Nəcəfzadə, Fərqanə Mehdiyeva, Cəvahir Qaraqızı, Fəridə Ləman, Zərəngiz Dəmirçi, Balayar Sadiq və başqaları iştirak edirdilər.
Görüşün sonunda bölgələrdə yaşayan, fəaliyyət göstərən gənclərin adından Elşən Əzimov çıxış edərək gənclərə göstərilən etimada görə Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin rəhbərliyinə, ədəbi ictimaiyyətin nümayəndələrinə təşəkkürünü bildirdi,
bölgələrdə yaşayan gənclərlə Bakıda və digər şəhərlərdə yaşayan yaradıcı gənclərin virtual aləmdə ortaq şəbəkələrinin yaradılması təklifini irəli sürdü.
Blog
-
Bakıya gəlmiş gənc yazarların AYB-də respublika ədəbiyyat ictimaiyyətinin nümayəndələri ilə görüşü
-
Qiymət Məhərrəmlinin yeni kitabı işıq üzü gördü
Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat Xidmətinin yaydığı məlumata görə, “Elimiz.günümüz” elmi-ədəbi, mədəni-kütləvi, publisitik qəzetin təsisçisi və baş redaktoru, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Əlyazmalar İnstitutunun elmi işçisi, filologiya elmləri üzrə fəlsəfə doktoru, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidmətinin rəhbəri, Azərbaycanın istedadlı xanım yazarı Qiymət Məhərrəmlinin 50 illik yubileyi ərəfəsində “Mənim ünvanımı ürəyinə yaz” adlı növbəti şeirlər kitabı 2013-cü ildə Bakı şəhərində “Araz” nəşriyyatı tərəfindən 64 səhifə olmaqla işıq üzü görüb.Kitabın redaktoru şair-tərcüməçi Giya Paçxataşvilidir.
Oxucuların əsasən lirik şeirlər müəllifi kimi tanıyıb sevdiyi şair Qiymət Məhərrəmlinin növbəti kitabı “Mənim ünvanımı ürəyinə yaz” adlanır. Kitab şairin
yarıməsrlik ömrünün qovuşuğunda oxucularla daha bir səmimi görüşüdür. Ədəbi yaradıcılığının müxtəlif dövrlərində qələmə aldığı bədii nümunələrin toplandığı kitab şairin lirik mənini tam olaraq özündə əks etdirir. İnanırıq ki, Qiymət poeziyasının vurğunları şairin əlli yarpaqdan ibarət bu yeni kitabını da sevgiylə qarşılayacaq, buradakı səmimi duyğular öz həqiqi ünvanını tapacaqdır. -
Yazıçı Cəlaləddinin “27 ildən sonra” kitabının müzakirəsi
Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının yaydığı məlumata görə, 14 dekabr 2013–cü il saat 17:00-da Elmi Araşdırmalar Mərkəzi İctimai Birliyi, Milli Düşüncə İnstitutu İctimai Birliyi, Alp nəşrləri və eqoist.net – in birgə təşkilatçılığı ilə yazıçı Cəlaləddinin “27 ildən sonra” kitabının müzakirəsi keçiriləcək. Kitab XX əsrin ən dəhşətli faciəsi olan Xocalı soyqırımını bütün dünyaya çatdırmaq üçün qələmə alınmışdır.
Giriş sərbəstdir.
Ünvan: Klassik Kafe
Həsən Əliyev( keç.İnqilab) küçəsi 57
tel: 0515132609, 0709027097, 0552001428 -
“Gənc Ədiblər Məktəbi”nin növbəti toplantısının vaxtı məlum oldu
Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin Məsul katibi Emin Piriyə istinadən yaydıığı məlumata görə, dekabr ayının 13-ü saat 14:00-da Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Natəvan klubunda Gənc Ədiblər Məktəbinin növbəti toplantısı keçiriləcək.
Bu görüşdə şair, “Ulduz” jurnalının redaktor müavini Qulu Ağsəsin iştirakıyla, digər ədəbiyyat adamlarıyla “Ulduz” jurnalının gənclər dərc etdirdiyi noyabr sayının müzakirəsi olacaq.
İştirak etmək istəyənlər dəvətlidir. -
Debüt: Mais TƏMKİN (Lerik).”İlhamlı günlərin nəğməsi” (Poema)
Tərcümeyi-hal
Əsədullayev Mais Əsəd oğlu Mais Təmkin. 15 oktyabr 1968-ci ildə Lerik rayonun Livədirqə kəndində fəhlə ailəsində dünyaya göz açmışdır. Hələ orta məktədə oxuduğu dövrdə əədəbiyyata, poeziyaya böyük həvəs göstərmişdir. 1986-1988-ci illərdə Ukrayna respublikasında hərbi xidmətdə olmuşdur. Ilk şeirlər kitabı ,, Bu gecə ulduzlar yaman seyrəlib,, 2003-cü ildə işıq üzü görmüşdür. Respublika Prezidenti Cənab İlham Əliyeva ithaf olunmuş ,,İlhamın gücü,, poeması 2005-ci ildə ,,Avropa,, nəşriyyatında çapdan çıxmışdır. Lerik rayon İcra Hakimiyyətinin vəsaiti hesabına nəşr olunmuş ,,Hikməti sözündə axtar,, şeirlər kitabı 2009-cu ildə ,,Nurlan,, nəşryatında oxucuların ixtiyarına verilmişdir. Hal-hazırda qələmə aldığı ,,İlhamlı günlərin nəğməsi,, poeması müəllifin sayca dördüncü kitabıdır. 1993-cü ildən dövri mətbuatda poeziya nümunələrilə bərabər publisistik yazılarla çıxışlar edən Mais Təmkin həm də ,,Azad Təfəkkür,, qəzetinin əməkdaşıdır. Ailəlidir, üç övladı var.
,,Ey könül,böyuklük almadan ələ,
Böyüklər yerində oturma hələ,
Dünyada böyüklük görmək istəsən,
Al ələ qələmi yaz böyuklərdən.
Yazmalı elə bir uğurlu dastan,
Ondan bir incəlik duysun oxuyan.Nizami Gəncəvi
İlhamlı günlərin nəğməsi
Üzümü tutmuşam haqq dərgahına,
Ey külli aləmi yaradan Allah.
Layiq bil, üz qoyum səcdəgahına,
Sənə gətirmişəm ürəkdən pənah.Özümü həyatda xoşbəxt sanıram,
Sənin dərgahına sığınmaq ilə.
Quş kimi göylərə qanadlanıram,
O uca adını gətirib dilə.Gərək bağışiasın, əfv etsin məni
Nizami-o böyük dahi sənatkar,
Sındırıb üzməsin incə qəlbimi,
Deməsin, mən onu edirəm təkrar.Əsl sənatkarlar, əsl şairlər
Böyüklər haqqında dastan yazanda
Həmişə dünyada özündən qabaq
Sənə güvəniblər həmin o anda.Baxma ki yazmağa həvəsim çoxdur,
Mən nə Nizamiyəm, nə də Füzuli.
İlahi, bilirsən qüdrətim yoxdur,
Onlar tək yaradım seiri, qəzəli.Tutduğum yol ki var, deyldir asan.
Mənim baş vurduğum dərin dəryadır.
Haqqı, ədaləti nəzmə çəkirəm,
Yazdığım Tanrıdan ğələn sədadır.Həyacan içində çırpınır ürək,
Sözün dəryasında üzürəm indi
Şairlər Allahı Şeyx Nizami tək
Dəryada mirvari ğəzirəm indi.Sən özün şahidsən, böyük yaradan,
Hələ bu dastanı başlamamışdan.Sənə əl uzadıb, durdum salama,
Sənsən zinət verən hər bir kəlama.Müqəddəs arzumla,saf niyyətimlə,
İstərəm başlayım bir ğözəl işə.
Böyük şəxsiyyətə məhəbbətimlə,
Bir dastan ərməğan edim gərdişəYazdığım, qoşduğum səbəbsiz deyil,
Zamanın hökmüdür məni dindirən,
Uca şəxsiyyətin saf əməlidir,
Könlümü coşdurub, hey sevindirən.Məramı müqəddəs olan bir dahi,
Qəlbimə hakimdir çoxdan, İlahi.Yurdumun bu günü, həm sabahıdır,
Xoşbəxt ğələcəyin, xoş rifahıdır.Yazıram ilhamla,açıq beyinlə,
Arzumu, duyğumu sən özün dinlə.Heydər atamızın əzəmətindən,
Varisi İlhamın xoş niyyətindən,
Yazmaq istəyirəm gözəl bir əsər,
Yazdığım hər sözə özün sal nəzər.Həm ondan söyləyim, həm varisindən,
Könüllər kam alsın haqqın səsindən.Onsuz gülüstanım olardı xəzan,
Yolunu itirmiş neçə yol azan,
Hərəsi özünü bir şah sanardı.
Heydər tək hünərvər ər olmasaydı,
Bu vətən yüz yerə parçalanardı.Bir səda yetişdi uca Allahdan,
,,Rəhbər göndərirəm sizə sabahdan.Elə bir rəhbər ki şir ürəklidr,
Qəlbi xoş arzulu, xoş diləklidir.Ona arxa olun, dayaq olun siz,
Onunla şad olar sizin qəlbinizOnunla fəxr edər, öyünərsiniz,
Onsuz dərdə-qəmə bürünərsiniz.Bu xalqı, milləti tanıdan gərək,
Eşqi haqdan gərək,Tanrıdan gərək.O elə rəhbərdir, zəkası nurlu,
Qartal tək vüqarlı, dağ tək qürurlu.Nurlu gələcəyə aparır xalqı,
Bacarır seçməyi haqqı, nahqqı.Tanrının səsini eşidən bir xalq
Daim zəfər çalar, əlində bayraq.’’Xalq, millət yığışdı hamı bir yerə,
Qəlbdən dəstək oldu Ulu Öndərə.Tək Azərbaycanmı səs veri ona,
Xalqımın qəhrıman, cəsur oğluna?Bütün Türk dünyası, İslam dünyası,
Dedi; Rəhbər olsun elin atası.Xalqı nicat tapdı xoş gəlişindən,
Hamı razı qaldı onun işindən.Millətin yolunda can fəda etdi,
Xalqa güvənməklə kamına yetdi.Amalı tanrıydı. Bir də Peyğəmbər,
Onunçün adına deyildi; Heydər.Peyğəmbər buyurub; ,,İtaət edin,
Sizi sevənlərin ardınca gedin.’’Zəka sahibləri mində biridi,
Rəhbərlər Allahın elçiləridir??Xalqı əsarətdən qurtaran oldu,
Fərhad tək dağ çapıb, dağ yaran olduDoğdu ömrümüzə bir günəş kimi,
Yaşatdı qəlbində elin eşqini.Millətin səsinə qarışdı səsi,
Düşmədi dilindən ,,Vətən’’ kəlməsi.Ayağa qaldırdı xalqı, milləti,
Mat qoydu özünə bəşəriyyəti.Gəzdi qarış-qarış bütün cahanı,
Tanıtdı dünyaya Azərbacanı.Dirçəldi ölkədə mədəniyyəti,
Yüksəltdi göylərə incəsənəti.Sözünün mənası dərindən-dərin,
Bilirdi hər sözün məqmın yerin.Bütün elmlərdən xəbərdar idi,
Arzusu gül açan xoş bahar idi.Xalqını sanmaqla könül sirdaşı,
Haqqın dərgahına ucaldı başı.Haqsızı susdurdu haqqın səsiyilə,
Vətən sevgisiylə, Xalq sevgisiyə.Xalqın ürəyiydi, vuran nəbziydi,
O haqdan gəlmişdi,haqqın səsiydi.Hər sözündə hikmət, hökmündə kəsər,
Ömrünü xalqına bəxş etdi getdi.
Azərbaycan adlı böyük bir əsər,
Xalqın tarixinə nəqş etdi getdi.***
Nə etmək ucalar ucası Allah,
Bəyənib sevdiyi güiü aparır.
Əzrayıl baxsa da ölüm işinə,
Yaxşısı Allahın özü aparır.Bənzərsiz ölmüylə, pak məramıyla.
Tanrı dərgahına apardı onu.
Müqəddəs atanın ölüm xəbəri,
Sarsıtdı bir anda vətən oğluna.Qəlbləri sarsidan buacı xəbər,
Yayıldı bir anda bütün cahana.
Millətin bir məsud, xoş məqamında*
Müsübət üz verdi Azərbaycana.Doğradı qəlbləri ağrı-acılar,
Dənizə çevrildi insan axını.
Göz yaşı axıtdı ana-bacılar,
Dərd-kədər bürüdü uzaq-yaxını.Bu qoca dünyanın hər bir bucağı,
Şərikdir xalqımın ağır qəminə.
Didərgin yurdların sönmüş ocağı,
Alışdı, odlandı el matəminə.Matəmə qərq olub güllər, çiçəklər,
Ağlayır, sızlayır yolların üstə,
Gedir son mənzilə uca babamız
Xalqın bükülməyən qolları üstə.Xiyaban içində durub mükəddər,
Ürəyi qubarlı nəvə ağlayır.
Baba həsrətinə , baba dərdinə,
Göz yaşı tökdügcə ürək dağlayır.
Inanmır hələ də Baba hüznünə,
Kədəri qəlbindən axır dilinə:-Bu ellər səninlə nə bəxtiyardır,
Hə anı ətirli güllü bahardır.
Hələ qəlbimizdə çox arzu vardır,
Getmə, şanlı baba, getmə, sən Allah.Əgər olmasaydı zəhmətin, səyin,
Sönərdi ahəngi min-min ürəyin.
Sən-xalqı, milləti düşünən beyin,
Getmə, şanlı Baba, getmə, sən Allah!Yol alır cənnətə bir ulu insan,
Haqqın, ədalətin mücəssəməsi.
Torpağa tapşırır onu bu cahan,
Yüksəlir göylərə “Yasin” surəsi.Susur ehtiramla insan axını,
Ətrafa nur saçır “Quran”ayəsi.
Cismi aramızdan getsədə onun,
Millətin üstündən getmız sayəsi.Xalqımın, millətimin
sevgili sultanı Baba,
Ölümün üzdü tamam
Azərbaycanı Baba.Hüznə qərq oldu təmamən
elimiz,millətimiz
Edir ziyarət hər il “Fəxri-
Xiyaban”ı, Baba.Millət ağ günlərə çıxdı
işıqlı ağlın ilə,
Bizə sən bəxş elədin bir
belə dövranı, Baba!“ Həcər-ül-Əsvədi” öpdün
dolanıb Kəbəni sən
Qazanıbsan sağ ikən
cənnəti-rizvanı, Baba.Cəng meydanına ər
tək atılıb cəng elədin,
Qəhrəman ölkəmizin, ey
Şiri-Aslanı, Baba.Ömrünün hər anı
səlnamələrə həkk oldu,
Həm yazan sənsən onu,
həm də qəhrəmanı Baba.Böyük oldun böyüyə, həm
kiçik oldun kiçiyə,
Hamının sevgilisi, dostu-
mehribanı Baba.Sən kimi dahini dünya
daha kəşf etməyəcək,
Iki əsrin ən uca, ən nəcib
insanı Baba!Ata sevgisinin alqışındayıq ,
Şəninə nəğmələr yarışındayıq.
Müqəddəs ruhunun işığındayıq,
Şad görüm rhunu, ey Heydər Ata.Sən elin qəlbində sonsuz həvəsdin,
Göydən nazil olmuş ilahi səsdin.
Əzmin, hünərinlə biryolluq kəsdin
Zəka silahını, ey Heydər Ata !Onda ki müsibət ərşə dayandı,
Yatan dünya haqq səsindən oyandı.
Gecəli-gündüzlü düşündün, andın
Yurdun sabahını, ey Heydər Ata.Xalqın haqq səsini dünyaya yaydın,
Sən xalqa Tanrıdan verilmiş paydın.
Nizıdən, qılıncdan kəsərli saydın
Zəka silahını, ey Heydər Ata!Gül çiçəkdən xəbər aldım:
-Xəzan düşsə solmazsan ki?
-Mən solsam da, yaz gələndə
Min-min çiçək bitər, – dedi.Sual verdim şən bülbülə:
-Güllər sussa, susmazsan ki?
-Bu torpaqda çiçək solmaz,
Dilim hər vaxt ötər, -dedi.Dedim: – günəş, hey yanırsan,
Bu yanmaqla sönməzsən ki?
– Bu atəşim, hərarətim
Məhşərəcən yetər, -dedi.Dedim: – dağlar, nə ucasan,
Qürürundan enməzsən ki?
-Kim əbədi qalandır ki?
Gələn bir gün gedər, -dedi.Əl çəkmədim həvəsimdən,
Dönüb sordum ürəyimdən?
– Heç əbədi olan varmı?
Bunu mənə deməzsən ki?
Qəlbim coşdu bir ilhamla,
Qətiyyətlə, ehtiramla,
“ Heydər” – dedi, “Heydər” –dedi !Ulu rəhbər! Sənsən əzbər
Milyonların dilndə
Sən əbədi bir günəşsən
Azərbaycan elində.
Nəfəsinlə ətir saçır
Bu müqəddəs torpağın,
Göy üzünün Kəbəsidir
Əzəmətli bayrağın.Bu gün sevinc gül açırsa
Körpələrin dodağında,
Nəmələrin ruzi varsa
Təknəsində, tabağında,
Xoş səadət parlayırsa
Millətimin sabahında,
Min şeiriyyət çağlayırsa
Ilhamımın söz bağında…
Dünya yaşamağa dəyər,
Ömür yaşamağa dəyər!Ulu rəhbər! Sənsən zəfər
Yenilməzdir qüvvətin.
Sən əbədi rəhbərisən
Bu xalqın, bu millətin.
Sən bir tale günəşisən.
İşığından nur alır,
Al geyinir asiman.
İşığınla açılır
Sabahımız hər zaman.Bu gün şükran oxunursa
Süfrələrin duasında,
Saf diləklər boy atırsa
Anaların laylasında,
Əsrarəngiz məna varsa
Ömrümüzün hər anındaAzadlığım bərq vurursa
Ağ göyərçin qanadında…
Ömür yaşamağa dəyər!Ulu rəhbər! Ey hünərvər,
Sən vətənin özüsən.
Onun xoşbəxt taleyində
Qızıl xətli yazısan.
Dünyama nur yağar ki,
Inanc dolu həyatda
Yaşamağa nə var ki!
Göyər arzularım, göyər!
Ömür yaşamağa dəyər!
Dünya yaşamağa dəyər!Cismən tərk etsə də bizi atamız,
Qoyduğu doğru yol , məram duracaq.
Dönməz iradəsi, dəmir əzmiylə
Indi önümüzdə İlham duracaq…Millətin taleyi, Xalqın rifahı,
Daim düşündürür onu dərindən.
Vətənin, torpağın xoş sabahını
Dönmədən qoruyur düşmən şərindən.Məqsədi, məramı əmin-amanlıq,
Qan-qada istəmir , sülhə can atır.
Hərbin xislətindən deyilmi məgər,
Torpaqda nə qədər günahsız yatır?Xalqın istəyiylə istəyi təndir,
Daim xidmət edir Azərbaycana.
Dərin zəkasıyla, iradəsiylə,
Zəfər müjdəsini yayır hər yana.Olsa da kədəri hamıya bəlli,
Yenə də özüdür Xalqa təsəlli.
Rəbbin bəndəsinə budur köməyi,
Qadir əllərdədir Xalqın taleyi.Sönməz işığsan elin, obanın,
Qeyrət simvolusan Azərbaycanın.
Ruhu pərvaz edir Heydər Atanın,
Oldun yurda layiq ərən, İlhamım.
Qoy uca amalın mübarək olsun,
Ey xalqın önündə duran İlhamım!Odlar diyarının nurlu sabahı,
Xoşbəxt gələcəyin əmin rifahı.
Darda qalanların ümid, pənahı.
Zülmətin bağrını yaran İlhamım.
Qoy uca amalın mübarək olsun,
Ey Xalqın önündə duran İlhamım.Alqışa yüksələn əl səninlədir,
Ürək səninlədir, dil səninlədir,
Ellər pənahısan,el səninlədir,
Xalq səni əzizlər hər an, İlhamım.
Qoy uca amalın mübarək olsun,
Ey Xalqın önündə duran İlhamımƏlacsız dərdlərin sənsən dərmanı,
Səndə qayalaşıb Xalqın gümanı
Daha da yüksəltdin Azərbaycanı,
Hər zaman yaradıb-quran İlhanım.
Qoy uca amalın mübarək olsun,
Ey Xalqın önündə duran İlhamım!Nə qədər qursa öz hiyləsini,
Haqsız boğa bilməz haqqın səsini.
Xeyirin şər üstə qələbəsini
Gördü gözləriylə cahan, İlhamım.
Qoy ucaamalın mübarək olsun,
Ey Xalqın önündə duran İlhamım!Köksümə sığmayır nəşəm, şadlığım,
Şairəm, haqdadır qoşub-yazdığım.
Sizə kömək olsun o əl basdığın
Kəlamı müqəddəs “Quran” İlhamım.
Qoy ucaamalın mübarək olsun,
Ey Xalqın önündə duran İlhamım!Zəkalı Öndərə layiqli varis,
Məramı müqəddəs, diləyin təmiz.
Səninlə öyünüb, fəxr edirik biz,
Safdır könıündəki məram, İlhamım.
Qoy ucaamalın mübarək olsun,
Ey Xalqın önündə duran İlhamım!O, zirvələr hökmdarı
Bir dahinin balasıdır.
Ucalıq var xislətində,
Ucalarda qalasıdır
Millətin gənc Prezidenti!Təmsl edir Avropada,
Şanlı odlar ölkəsini.
Gur səsiylə hayqiracaq,
Bir dün zəfər nəğməsini.
Millətin dənc Prezidenti!Ucalıqda haqq səsimiz,
Dünya bizə açır qucaq.
Xoş günümüz hələ öndə,
Çırağımız gur yanacaq…
Millətin gənc Prezidenti!Yurdumun zəfər sorağı
Bürüyəcək kainatı.
Uca göydən Ata ruhu,
Seyr edəcək bu busatı,
Millətin gənc Prezidenti!Boğa bilməz böhtan, şər
Xalqımın azadlığını.
Mən ,,Azadlıq’’ deyəndə
Düşünürəm hər zəman
Yurdumun abadlığını.Istəyirəm vətənim
Azad olsun yağıdan.
Lənətə dücar olsun,
Yurdumu talan edən,
Viran qoyan, dağıdan!Xalqımızı ağ günə
Çıxaran oğul gərək.
Böyük zəka sahibi,
Düşüncə, ağıl gərək.Azadlığı görürəm;
Millətimin ər oğlu,
Qeyrətli Heydər oğlu,
Ilhamın timsalında,
Müqəddəs arzusnda,
Gözəl, xoş amalında.
Vətənin yenilməyən
Üçrəngli bayrağında.
Qarabağ torpağında,
Şuşa-Cıdır düzündə,
Bir dahi mərdzadənin
Əməlində, sözündə.O, Heydər Atamızın
Layiqli Varisidir.
Xalqımın zirvələrdən
Yüksələn haqq səsidir.Arzusu ülvi, təmiz,
Xalqına həmdəm, əziz,
Qəlbi çağlayan dəniz.
Iradəli, dözümlü,
Azadlığın yolunda
Cəsur, mətin dayanan,
Xalqla coşub-qaynayan,
Vüsəti eldən alıb
Elə sevinc paylayan,
Azərbaycan Xxalqımın
O, hünərvər oğludur.
Çünki Heydər oğludur.
Bu millətin köksündə
Bir döyünən ürəkdir.
Azərbaycan Xalqına
Vurən ürək gərəkdir.
Xalqın sərkərdəsidir,
Koroğludur, Babakdir.
Vətənin haq səsidir,
,,Haqq’’deyən nəfəsidir.Haqq səsinə səs verən
Xalq var,milləti var.
Bu xalqın qüdrəti var
Bu ağlın, bu zəkanın
Çücü var, qüvvəyi var
əyilməyən qolunda.
Çünəş kimi sönməzdi,
Şəəq saçar hər zaman
Bu millətin yolunda.Həqiqət yolunda verib səs-səsə,
Uğura, zəfərə səs verdi Xalqım.
Ülvu bir insanın dəyanətinə-
Qeyrətə, hünərə səs verdi Xalqım.Günəş tək nur saçan kəndə, şəhərdə,
Əyilməz, yenilməz, sarsılmaz ərə,
Zülmət gecələri yaran səhərə,
Işıqlı günlərə səs verdi Xalqım.Heydər Varisinə məhəbbətiyilə,
Xaş arzu, istəyi, saf niyyətiylə.
Göydəki Allahın mərhəmətiylə,
Yerdəki Rərbərə səs verdi Xalqım.Müqədəs,,Quran’’a and içən zaman,
Sonsuz qəhər qondu məsud anınaa.
Bir qüssə qəlbində qövr etdi yaman,
Yollandı ,,Şəhidlər Xiyabaı’’na.Süzür xiyabanı göz yaşlarıyla,
Məzarlar üstünə səpir gül-çiçək.
Hüzünlü, nigaran baxışlarıyla,
Söyləyir; -,,Unutmaz sizləri ürək.’’Tərk etmək istəmir o, xiyabanı,
Niskli süzülür daş məzarlara.
Ən böyük səcdəgah sanır bu yeri,
Əyir ehtiramla baş-məzarlara.Hər məzar önündə əyildikcə o,
Qopur ürəyində min ağrı, min ah.
Başını qaldırır uca göylərə,
Bir nida göndərir qeybdən Allah.Ər igidlər, qəhrəmanlar ,
Elin dərdinə yananlar,
Əbədiyyət qazananlar
Bu dünyada ölməz olur.Şəhid olub köçənlərim,
Yağıları biçənlərim,
Vətən andı içənlərim
Öz əhdindən dönməz olur!Torpaq udub çox ərləri,
At oynadan ərənləri,
Ülviyyətin şölələri
Daim yanar , sönməz olur!Vətən üçün töküb qanlar,
Vətənləşdi qəhrəmanlar.
Şan –şöhrətə ucalanlar
Zirvələrdən enməz olur!Ömrünün –gününün cavan çağında,
Əyləşib rəhbərim iş otağında.Fərman imzalayır xeyrinə xalqın,
Qalır hər dərdinə-sərinə xalqın.Xalqın rifahını düşünür daim,
Yurd eşqi qəlbinə kəsilib hakim.Millətin dərdinə odur qatlaşan,
Elin qəlbincədir əməli, işi.
Sənədlər masada qalaq-qalaqdır,
Bu milyon iş yeri, bu neft sazişi.Dünyanı özünə heyran eylədi,
Rəngi qara, özü qızıl neftimiz.
Böyük siyasətdə fantan edibdir,
Rəngi qara, özü qızıl neftimiz.Torpağıma verir vüsət, yaraşıq,
Bakı –Ceyhan bir millət, bir qardaşıq.
Bu günümdən sabahıma gur işıq,
Rəngi qara, özü qızıl neftimiz.Sazişlərə Heydər Ata çəkib qol,
Tanrım , eylə bu sərvəti daim bol.
Xalqın əmin sabahına açır yol,
Rəngi qara, özü qızıl neftimiz.Dolanıb dünyanı o, qarış-qarış,
Sadiq yol-yoldaşı Vətən sevgisi.
Zəfərə qol atıb hər səfərində,
Qalibdir yurdumuz – Odlar ölkəsi!Qeyrətə səsləyir əzmiylə eli,
Səsinə səs verir hər Vətən oğlu.
Bu ana torpağın ər igidləri,
Hərəsi bir Babək, bir qoç Koroğlu!Dərin düşüncələr, fikirlər onu
Alır ağuşuna dalğalar kimi.
Gərir dalğalara polad köksünü,
Xilaskar yelkənli nəhəng bir gəmi.Haqqın yolundadır gənc Prezident,
Sadiqdir Öndərin siyasətinə.
Böyüyə ehtiram bəsləyən bir kəs,
Dünyada heç vədə düşməz çətinə.Düşmür Şah atanın adı dilindən,
Daim yad eyləyir Ulu Öndəri.
,,Balaca,, Heydərin tutub əlindən,
Gəlir ziyarətə Böyük Heydəri.Məzarlar önündə dalır sükuta,
Yad edir atalı keçən günləri.
Atalı anları xatırladıqca,
Titrəyir qəlbinin incə telləriSon qoydun xalqın ahına,
Nur çilədin sabahına.
Ucaldın haqq dərgahına,
Şanlı atam!Sən Ustad, mən şagird oldum,
Sevgin ilə yaşa doldum.
Yol-ərkanı səndən aldım,
Şanlı atam!Heyif, vaxtsız köçüb getdin,
Köçüb ürəklərdə bitdin.
Kamalınla kama yetdin,
Şanlı atam!Eşqin uca, zəkan dərin,
Qürurusan nəsillərin.
Müstəqillik şah əsərin,
Şanlı atam!Dalır sonsuz xəyallara
Gənc rəhbərim hüzn içində.
Haray çəkir duyğuları
Ana heykəli önündə.Yad eyləyir anasını,
Həyatının mənasını.
Cana gəlir sanki heykəl,
Xiyabana nur çilənir.
Ananın saf çöhrəsində
Məlakələr güzgülənir.O özü də bir mələkdir,
Eşqi təmiz, qəlbi zərif.
Ülviyyətdir ana torpaq,
Yerdən göyə nur ələnib.Nur verib gözündən neçə gözlərə,
Şöləsi əridib qaranlıqları.
Bəşər övladına məhəbbətiylə
Günəşə döndərib dumanlıqları.Cənnət bəxş eyləyib saysız qəlblərə,
Indi öz məkanı cənnətə dönüb.
Dillərdə söylənən ,,Zərifə’’adı,
Bitib-tükənməyən sərvətə dönüb.Dayanıb məzarlar önündə rəhbər,
Burda sevgi bütöv, məzar qoşadır.
Əbədi yaşamın tək bir yolu var,
Insanı xeyirxah əməl yaşadır…Dayanıb rəhbərim-gözlərində qəm,
Neyləmək, əzəldən belədir aləm.Tanrının hikməti dərsdir insana,
Qəm-sevinc qol-qola gəlib cahana.Bu dünya üzündə hər şey qoşadır,
Insanı xeyirxah əməl yaşadır…
——————————————-
O böyük ananın, şanlı atanın
Adı qoşalaşıb dillərə düşdü.
Şükür Allahıma, xalqın taleyi
Yenə də sarsılmaz əllərə düşdü.Ey uca millətin uca rəhbəri,
Əsil-nəsəbdəndir xeyirxahlığın.
Sələfindən gəlir üzü ağlığın,
Sənin rəhbərliyin, sənin şahlığın
Mən ,,şair,, olduğum illərə düşdü.Bu gündən boylanıb baxdım dünənə,
Varmış bəxtimizdə ilahi məna.
Uca Tanrımızın seçimi sənə-
Əbədi səadət ellərə düşdü.Xeyir-duasını Tanrıdan aldı,
Hünər meydanında qələbə çaldı.
Amalı, eşqiylə daim ucaldı
Günəş tək göylərdə doğan Prezident.,,Hə,, dedi millətdən gələn seçimə,
Inandı qeyrətli xalqın gücünə.
Xoş arzu , ilhamla xalqın içinə
Həmişə üzüağ çıxan Prezident.Qorunub şərindən bədnəfəslərin,
Kəsir sədasını ,,bayquş,, səslərin.
Sədaqət andına dönük kəslərin
Başında şimşək tək çaxan Prezident!Dağlar tək vüqarı, qüruru ilə,
Hər yeni səfəri, uğuru ilə,
Həqiqət işığı, haqq nuru ilə
Azman yağıları yıxan Prezident.
Şəri , qaranlığı boğan Prezident.Xalqına , elinə bir həmdəm kimi,
Qəlini millətə edib şəm kimi.
Dərdə şəfa verən saf zəm-zəm kimi,
Yanar ürəklərə axan Prezident.Millət,xalq sevgisi hopduqca qana,
Məhəbbət nurunu saçır hər yana.
Nura qərq etdiyi Azərbaycana
Heydər zirvəsindən baxan Prezident!!!
………………………………………………………………Vətən bizim and yerimiz,
Bu vətəni hər birimiz
Gülüstana çevirməli,
Yağıları devirməli,
Bizə xəyanət edəni,
Bizlə ədavət edəni
Yolumuzdan götürməli,
Zibil kimi süpürməli
Xəyanətkar cəlladları,
Vəhşiləri, manqurdları!!!
Sən adamda bir üzə bax,
Söylədiyi bəd sözə bax.
Nə həya, nə ar eyləyir,
Öz adına car eyləyir,Üzeyirin nəğməsini,
Nizaminin ,,Xəmsə,,sini.
Məni məndən alana bax,
Bu böhtana, yalana bax!Bu hiyləsi , yalanıyla,
Yurdumdakı talanıyla
Düşmən mənə verir dərdi ,
Başdan-ayaq bu ki şərdi!
Bu vətəni bölmək istər,
Sonra durub gülmək istər,
Içimizdən bizi yıxan,
ətimizi şişə çəkən
Harınlara, azğınlara,
Leş axtaran quzğunlara!
Susayıb xalqın qanına,
Duşmənin dəyirmanına
Su tökənə nə ad verək
Belə dərdə dözmür ürək.
Nə söyləyim yağıları,
Rəzil, nankor dığaları
Üstümüzə hayqırana,
Xocalıda soyqırıma
əldə badə nuş eyləyən,
baharımı qış eyləyən
rəzillərə, alçaqlara,
yurdu satan yaltaqlara?
Düşmənlərin qədəminə
Açılırsa qapı məndən,
Demək özgə baltasının
Yonulubmuş sapı məndən.
Bu torpağa xor baxanlar,
Gözü varkən kor baxanlar,
Birdəfəlik eşitsinlər
Nə qədər ki bu vətənin,
Bu torpağın, məmləkətin
Koroğlusu, Babəkləri
Çin eyləyir könüllərdə
Xoş arzuyla diləkləri,
Xətailər qeyrətiylə
Coçdurursa ürəkləri,
Sola bilməz bu vətənin
Cülüstanda çiçəkləri!
Bu torpağı sevənlərin,
Igidlərin, ərənlərin
Qeyrətini, hünərini,
Uğurunu , zəfərini
Alqışlayıb, əzizləyib
Oxşayacaq Azərbaycan,
Xoş arzular qovşağında,
Həqiqətın işığında
Yaşayacaq Azərbaycan!
Yaşayacaq Azərbaycan!!!
………………………………………Baxmayır çovğuna, baxmayır qara,
Gah Gəncəbasarda, gah Arandadır.
Baş çəkir Ağdaşa,Qaxa, Ucara,
Gah da Astarada,Lənkərandadır.Gəzir bölgələri o, qarış-qarış,
Toy-bayram eşqi var hər səfərində.
Xalqın sevgisidir coşub –çağlayan
Könül arzusunda, diləklərində.Vətənin başına Cənab Prezident,
Şam-səhər dolanan bir pərvanədir.
Qəlbləri coşduran hər xoş söhbəti
Özü tək ucadır, bir şahanədir.Elin şad günündə şadlanır-gülür,
Qəmli günlərində qəmlidir, gülmür.
Milləti səsləyir xoş gələcəyə,
Olub –keçənləri unuda bilmir:Büllur bulaqların qaynar çeşməsi,
Yurdumun çəməni,dağı,dərəsi,
Mavi dalğaların bəyaz ləpəsi,
Kür –Arazım , Göy Xəzərim –Vətəndir.Ulu babalardan milyon il qabaq,
Nəsillərə əmanətdir bu torpaq.
Döyünən ürəyim Şuşa, Qarabağ,
Göyçə eli, Zəngəzurum Vətəndir,Doğrunu deməkdə çaşmayıb zəndim,
Ruhuma nəşədir şəhərim-kəndim.
Borçalı ,İrəvan, qədim Dərbəndim,
Xəyallarım, duyğularım Vətəndir.Hər qynar bulaqda, hər axar çayda,
Bir qurtum dadmasam, axı nə fayda?
Bakım bu taydadır, Təbriz o tayda,
Ortadan bölünən yarı-Vətəndir.…………………………………………………………..
Anıb keçmişini eylədikcə yad,
Yadına qırğınlar, talanlar düşür.
Sağalmaz yaramız Xocalı dərdi ,
Yurdundan didərgin olanlar düşür.Əminəm, xaraba yurdlar yerində,
Çiçəkli bağçalar salınacaqdır.
Günahsız tökülən nahaq qanların
Bir gün intiqamı alınacaqdır!!!Seçib ağı qaradan
Haqqı nahaqqa qıymaz .
Ümidimiz Yaradan
Bu qanı yerdə qoymaz!Bilir , haqq- nədir- Allah,
Doğruya təndir Allah.
Əlçatmaz qadir Allah
Bu qanı yerdə qoymaz!Gözdən axan yaşları,
Dildən qopan ahları,
Əfv olmaz günahları,
Görən o qəhhar Tanrı
Bu qanı yerdə qoymaz!Görmüş viran elləri,
Itkin düşmüş ərləri,
Şəhid düşmüş ərləri,
O bənövşə boyunlu
Qızları , gəlinləri…Gün gələr , bitər ahım,
Çünki o bir Allahım ,
O dar gündə pənahım
Bu qanı yerdə qoymaz!Tarixən, zaman-zaman
Bizə gəlib hər bəla.
Olmayıb, üstümüzdən
əskilsin qəm, dərd-bəla.
Şəhidlərin məskəni
Azərbaycan –Kərbəla!..
Görürsə bu fəğanı,
Ölmüş qoca-cavanı,
Sızlayan Ələsgəri,
Ağlayan Natəvanı,
Görürsə qan içində
Yurdum Azərbaycanı,
əminəm ki, Yaradan
yerdə qoymaz bu qanı,
yerdə qoymaz bu qanı!!!
…………………………………………..Hara qədəm basır Cənab Prezident,
O yer çiçək açır, o yer gül açır.
Dilindən süzülən şirin kəlamlar
Qəlbə fərəh verir, min könül açır.Verir bəhrəsini çəkdiyi zəhmət,
Məktəblər tikilir, yollar açılır.
Hansı kənd-şəhərdə olursa-olsun,
Onun pişvazına qollar açılır.Doğma Lerikimə ayaq basanda,
Yurduma xoş ahəng, təravət gəldi.
Dağların başından duman çəkildi,
Dağlara bir yeni hərarət gəldi.Heydər ziyasından, İlham nurundan,
Hər tərəf al geyib, nura boyandı.
Ata bir xilaskar, oğul sərkərdə,
Ata-oğul,millət- bütöv bir candı.Qartal baxışıyla, dağ vüqarıyla
Dağlara əzəmət, vüqar gətirdi.
Gəlsə də Lerikə bir payız günü,
Özüylə gül açan bahar gətirdi.Heydər zirvəsində səsləyir bizi,
Ucalmaq hər kəsin deyildir işi.
O böyük dahiyə layiqdir, əlbət,
Ata Heydər yolu gedən bir kişi.Həqiqət yoluyla gedən Prezident
Gücünü həmişə Haqdan alıbdır.
Qəlbində xoş arzu, ülvi bir niyyət,
Haqqı deyə-deyə o ucalıbdır.Istərsə xaricdə, istə daxildə
Amalı, məramı həqqət olub.
Köksündə döyünən saf ürəyində
Vətənə, torpağa məhəbbət olub.Qəlbində vətənin ağrı-acısı,
Vətəndir gözünün ağı-qarası.
Qövr edir köksündə hər an, hər saat
Qarabağ həsrəti, Şuşa yarası.Hər Ali məclisində, tribunalarda
Gündəmə gətirir o, Qarabağı.
Kökündən qoparıb atmaq istəyir
Xalqın sinəsinə çəkilmiş dağı.Dəf edir düşmənin fitnə-şərini,
Ədalət rəhbərin haqq səsindədir.
Xalq ilə bərabər, millətə birgə
Zəfər sorağında. həvəsindədir.
————————————–Yanar ürəklərin alar odunu,
Tükənməz, çağlayn bulaqdır İlham.
Yenilməz,əlçatmaz uca dağ kimi
Bu xalqa, bu ələ dayaqdır İlham.Dillərdə dolaşır şöhrəti, şanı,
Axır damarından ər Heydər qanı.
Böyük bir millətin Baş Komandanı,
Vətən keşiyində oyaqdırİlham.Bu xalqa, bu elə dar gündə yardı,
Etdiyi yaxşılıq aləmə cardı.
Millətə ömrünə zinətdi, nurdu,
Sönməyən işıqdır, mayakdır İlham.
——————————————–Ellər anasıdır Mehriban xanım,
Min alqış, afərin yaraşır ona.
Xalqı öz kökünə qaytaran ana
Yeni bir can veri muğamatıma.Dünyani dolaşir,,Zabul’’, ..Cahargah’’,
Muğam dünyasına qərq edib bizi.
Kişi qeyrətiylə, ər hünəriylə
Yaratdı Bakıda ,,Muğam mərkəzi,,Bu Mərkəz Bakının zinət tacıdır,
Seyrinə dalana bir tamaşadır.
Çalışır İlhamla çiyin-çiyinə,
Koroğlu Nigarla sanki qoşadır.Şairlər adına dastan yzmalı,
Şəninə təriflər, alqışlar azdır.
Dirçəltdi ölkədə muğamatımı,
Növbədə Qorquddn yadigar sazdır.Qeyrətdə Nigara, Həcərə taydı,
Xoş zəfər müjdəli səsdi, haraydı.
Zülmət gecələrdə parlayan aydı,
Gündüzlər günəşdən ziyası vardır.Tanrı öz lütfünü göstərib ona,
Qəlbi xəzinədir ali-ürfana.
Hünərdə bənzəyir Burla Xtuna,
Ismətdən yoğrulmuş çöhrəsi vardır.Azəri yurdumun hər bucağında,
Qızılgül bitirir Vətən bağında.
Fidan balaların qönçə çağında
Mehriban adında anası vardır.
…………………………………………….Uzaq deyil, o xoş çağım,
Çin olacaq umacağım.
Qurtulacaq qəm əlindən
Cənnətməkan Qarabağım.
Prezdentin sayəsində!
Yox olacaq qüssə-kədər,
Üzümüzə gülür səhər…
Abadlaşır rayon-şəhər
Prezdentin sayəsində!Xalqım hər əmrə müntəzir,
Vətənçün can deyib nəzir.
Azərbaycan dünya gəzir
Prezdentin sayəsində!Vicdanı saf, qəli təmiz.
Xalq yanında xətri əziz.
Dalğalanan coşan dəniz-
Prezdentim ,Prezdentim!Qaranlığı yara-yara
Gedir nurlu sabahlara.
Kimsəsizə məlhəm-çara-
Prezdentim , Prezdentim!Xalqa bəlli qeyrət, arı,
Yenilməzdir dağ vüqarı.
Ulu Heydər yadigarı-
Prezdentim , Prezdentim!
…………………………………………..Gecəsi yox, gündüzü yox,
Axşam –səhər xalqı anır.
Sevincini öz sevinci,
Dərdini öz dərdi sanır.Əməliylə olub bizim
Ömrümüzə işıq saçan.
Laləzara döndəribdir,
Gülüstandır Azərbaycan!Qürur duyur hər bir zaman
Millətimin xoş günündə.
Danılmazdır xidmətləri,
Uğurları göz önündə.Sevgisi el sevgisidir,
Qəlbi eşq ilə doludur.
Haqq-ədalət carçısıdır,
Yolu həqiqət yoludur.
………………………………………..Qəlbi sevgi, nəğmə dolu,
Gül-çiçəkdir sağı-solu.
Xalqın ,elin işıq yolu,
Nur yaranıb, nur doğulub.Hər kəlamı canlı əsər,
Xoş günlərə xalqı səslər.
Zəhmətini danan kəslər
Bu dünyada kor yaranıb.Alqış xalqa hörmətinə,
Qayğısına , diqqətinə.
Arxa durub millətinə,
Tur doğulub, Tur yaranıb.Vətən üçün can yandıran,
Haqla nahaqqı sındıran,
Dağ əzmiylə öndə duran,
Haqq səsiylə Sur yaranib!
…………………………………………Sənətə ehtiram, sənətə qiymət,
Tükənməz istəyi, amalı olub.
Həyatda qaradan ağı ayıran
Dərin düşüncəsi, kamalı olub.Alar ilhamını hər an, hər zaman
Gözəl musiqidən, gözəl əsərdən.
Verər qimətini istedadlara,
Şairi , alimi qoymaz nəzərdən.Deyirəm, Füzuli kaş sağ olaydı,
Vaxtında alardı öz qiymətini.
Sənətə ehtiram bəslənən yerdə
Itirməz heç zaman söz qiymətini.Bu dünya durduqca daim var olsun,
Qüdrəti dağlardan uca rəhbərim.
Yaradan hər zaman ona yar olsun.
Layiqdir bu taxta-taca rəhbərim.
………………………………………………………..Heydər bağı…cənnət guşə…
Həyat eşqi coşub-daşır.
Burda hamı gözəlliklə,
Səaətlə salamlaşır.Bu səfalı dilbər guşə
Vətnin bir parçasıdır.
Təbiətə min rəng vuran
Ilahinin fırçasıdır.Qoca-cavan şövq içində,
Odur, gəlir axın-axın.
Nəvəsinə can-can deyən
O qocaya siz də baxın.Baba müdrik ərliyimiz,
Nəvə məsud gəncliyimiz.
Bir sarsılmaz özül üstə
Qərar tutub dincliyimiz.Qövsü-quzeh təravətli
Gül-çiçəklər min rəng çalır.
Baba çılğın nəvəsinə
Bəxtiyarca nəzər salır.Nəvə şən-şən oynadıqca
Daş döşəmə üzərində
Ömür, həyat gözəlləşir
Ixtiyarın gözlərində.Fəvvarələr saçaqlanıb
Salxım söyüd budağıtək.
Azadlıqda keçən illər
Bir-birindən xoş gələcək.Doğma yurdun səmasında
Nə çiskin var, nə duman var.
Azadlığı pay verməzlər,
Azadlığı qazanan var.O kimdir ki,həyatını
Öz xalqına bağışladı?
Xilaskarı yerdə bəşər,
Göydə mələk alqışladı.Hər yaranan bəşər oğlu
Yaradana minnətdardır.
Hər möhtəşəm bir sarayın
Öz memarı, bil ki, vardır.
———————————-
Ey böyük sərkərdə, ey böyük insan,
Şəninə söz demək deyildir asan.Asan olmasa da, yazdim şeirimi,
Yaratdım ilhamla, duydum ürəklə.
Amalın müqəddəs, niyyətin təmiz,
Yaşa qəlbindəki arzu,diləklə,Vətən bağçasının bağbanı sənsən,
Gülüstan görünür önüm, İlhamım!
Xalqın komandanı, rəhbəri sənsən,
Anbəan xoş gəlir günüm, İlhamım!Ata Heydər yolu hər yoldan haqdır,
Sevgisi qəlblərdə sönməz ocaqdır.
Səninlə boyaboy ucalacaqdır.
Bayrağım, məsləkim, dinim, İlhamım!Əbədi bahardır xoş təbiətin,
Vətənə xidmətdir işin, sənətin.
Hünərin sarsılmaz, iradən mətin,
Olubsan düşmənə qənim, İlhamım!Sən mənim rəhbərim, havadarımsan,
Mərdliyim, qürurum, iftixarımsan.
Mənim sərvətimsən, mənim varımsan,
Mənim İlhamımsan, mənim İlhamım!
……………………………………………………..
Duyğumu, hissimi çevirib şeirə,
Göylərə boylanıb dalıram seyrə.
Orda hər kəsin öz bəxt ulduzu var.
Tanı ulduzunu,ey ürək, tanı,
Indi üfüqlərdən günəş doğacaq,
Durum qarşılayım Heydər Atanı !!!son 2003-2010.
-
“Əbədi insan” (Poema)
Əbədi insan
(Poema)SƏNİN KİMİ BİR DAHİ
BİR DAHA YER ÜZÜNƏ
BƏLKƏ DƏ GƏLMƏYƏCƏK.
AZƏRBAYCAN SƏNİNTƏK
BÖYÜK ZƏKA SAHİBİ
BƏLKƏ DƏ GÖRMƏYƏCƏK.
ŞƏXSİYYƏT OLMAQ ÜÇÜN,
BİR TƏK İNSAN OLMAĞIN
HEÇ DƏ ÖNƏMLİ DEYİL
HƏR ADDIMDA AD ALMAQ,
HƏR ADDIMDA UCALMAQ
HEÇ DƏ HƏQİQƏT DEYİL.
HƏQİQƏT ODUR Kİ, SƏN
BU MİLLƏTİN, BU XALQIN,
SƏSİNƏ SƏS VERƏSƏN.
HƏQİQƏT ODUR Kİ, SƏN,
HƏR İNSANIN ÖMRÜNÜ
ÖZ ÖMRÜNTƏK BİLƏSƏN.
BUSA SƏNİN AMALIN
ƏMƏLİNDƏ GÖRÜNDÜ.
AZƏRBAYCAN SƏNİNLƏ
BİR SIRADA DÖYÜNDÜ.
İNDİ SƏNİN UĞURUN,
MİLLƏTİNƏ GÜC VERİR
GÖRDÜYÜN ƏMƏLLƏRİN
QÜDRƏTİNDƏN SÖZ VERİR.
“HEYDƏR BABA”ADINI,
SƏNƏ OLAN MƏHƏBBƏT
BU TORPAQDA BÖYÜYƏN,
YETİŞƏN KÖRPƏN DEYİR.
SƏN BU GÜN BİZİM ÜÇÜN
BİR ƏBƏDİ MAYAKSAN.
HƏLƏ İNSANLARINDA QƏLBİNDƏ
ƏSR-ƏSR DAİM UCALACAQSAN.
AĞLINA, QÜDRƏTİNƏ ÇOXLARI
HEYRAN QALIB
NEÇƏ ÖLKƏ BAŞÇISI
NEÇƏ BÖYÜK ŞƏXSİYYƏT
SƏNDƏN BİR İLHAM ALIB
SƏNDƏN SONRA YETİRMƏN
İLHAMIMIZ VAR BİZİM
SABAHLARA APARAN
DÜZ YOLUMUZ VAR BİZİM
SƏNDƏN İLHAM ALMIŞDIR
AZƏRBAYCAN HƏR ZAMAN.
OĞLUNLA FƏXR EDİRİK
UCALIRIQ HƏR BİR AN
SƏN TARİXİN ÖZÜSƏN
SƏNİ ÖYRƏNMƏLİYİK
SƏNİN UĞURLARINLA
İRƏLİ GETMƏLİYİK.
SƏN BƏŞƏRİN BİZLƏRƏ
BƏXŞ ETDİYİ DÜHASAN!
SƏN ZİRVƏYƏ UCALIB,
ZİRVƏLƏRDƏN DƏ UCASAN
YENİLMƏZ BİR XİLASKAR,
SÖNMƏYƏN BİR ÇIRAQSAN.
ƏBƏDİLİK BİZİMLƏ
TARİXDƏ QALACAQSAN! -
“Nə qələm, nə varaq, nə vaxt bəs eylər!”
NƏ QƏLƏM, NƏ VARAQ, NƏ VAXT BƏS EYLƏR!
Azərbaycan Xalqının Ümummilli lideri Heydər Əlirza oğlu Əliyevin anadan olmasının 90 illik yubileyinə.
Bir dövrün, zamanın astanasında,-
Xalq “Heydər”-söylədi, Heydər “Xalq”-dedi.
Doğma diyarının ulu öndəri,-
Hayanda oldusa yenə haqq dedi.Bu ulu torpağa, ulu diyara,
Öndərin sevgisi bitmədi şükür.
Sevincdən gözləri dolan torpaqda,
Rəhbərin zəhməti itmədi şükür.Yenə tarix boyu göyə ucalan,
Bayrağın önündə əyilməyi var.
Ruhunun önündə əyilən dünya,
Tanrıdı öndərə yenə, yenə yar.Bir dastan qoşulsa, ulu öndərə,
Böyük bir diyarda-yurdda səs eylər.
Ömrünü qələmə almaq istəsəm,
Nə qələm, nə varaq, nə vaxt bəs eylər.Şərəfli bir ömrü yurdda yaşamaq,-
Mən indi bildim ki, asan deyilmiş.
Gözünə baxanda gördüm ki, göz də,-
“Yaşa, AZƏRBAYCAN, yaşa!”-deyirmiş.Kənan AYDINOĞLU.
“Hüseyn Arif” Ədəbi Birliyinin üzvü.
2 fevral-2 aprel 2013.Bakı şəhəri -
DGTYB: “Çağdaş Azərbaycan ədəbi qurumları” kitablaşdırıldı
Azərbaycan Respublikası Gənclər-İdman Nazirliyi tərəfindən maliyyələşdirilən və Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi tərəfindən həyata keçirilən “Gənc yazarların Bakı görüşü” layihəsi çərçivəsində “Çağdaş Azərbaycan ədəbi qurumları” kitabının növbəti sayı 180 səhifə olmaqla, 1035 tirajla işıq üzü gördü.Layihənin rəhbəri Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin Təsisçilər Şurasının başqanı Əkbər Qoşalıdır.Layihə çərçivəsində Azərbaycanda fəaliyyət göstərən peşəkar ədəbi yaradıcılıqla məşğul şəxsləri birləşdirən qurumlar, dərgilər, qəzetlər; saytlar; ədəbiyyatşünaslıq üzrə istisaslaşmış elm-tədqiqat ocaqları; ədiblərin ev muzeyləri, Poeziya Evləri; nəşriyyatlar; eləcə də represiya qurbanı olmuş Azərbaycanlı ədiblər, şəhid Azərbaycan şairləri barədə bilgilər “Çağdaş Azərbaycan Ədəbi Qurumları”nda kitablaşdırıldı.
Qeyd edək ki, “Çağdaş Azərbaycan Ədəbi Qurumları” kitabının I nəşri 2009-cu ildə “Turan evi” nəşriyyatı tərəfindən 118 səhifə olmaqla, 450 tirajla dərc olunmuşdu.DGTYB başqanı Əkbər Qoşalının hazırladığı kitabın redaktorları Rəsmiyyə Sabir, İlqar İlkin və Namiq Hacıheydərli olmuşdu. -
BÖLGƏ ŞAİRLƏRİ BAKIDA TOPLANIR
DGTYB-nin Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyinin dəstəyi ilə həyata keçirdiyi “Gənc yazarların Bakı görüşü” adlı layihə çərçivəsində, dekabrın 10-da Bakıdakı Rəşid Behbudov adına Dövlət Mahnı Teatrında “Şeir Axşamı” keçiriləcək (Qeydiyyat: s.16.00, açılış: s.17.00). “Şeir Axşamı”nda bölgələrdən gəlmiş gənc şairlər öz şeirlərini oxuyacaq vəmünsiflər heyətinin müəyyənləşdirəcəyi 3 nəfər ödülləndiriləcək. “Münsifər heyəti”nə Rəşad Məcid (AYB Gənclər katibi, “525-ci qəzet”in baş redaktoru), İbrahim İlyaslı (Sumqayıtdakı Əli Kərim adına Poeziya Evinin direktoru), Dəyanət Osmanlı (Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin baş redaktoru), Rüstəm Kamal (BSU Yaradıcılıq fakültəsinin dekanı), Qulu Ağsəs (“Ulduz” dərgisinin baş redaktor müavini), Ramiz Qusarçaylı (Qubadakı “Ay işığı” Ədəbi Məclisinin başçısı), İlqar İlkin (“Birlik” dərgisinin baş redaktoru) daxildir.
“Şeir Axşamı”na DGTYB mənsubları və donor təmsilçiləri ilə yanaşı şairlər, yazıçılar, jurnalistlər, QHT nümayəndələri, şeir və kitab dostları dəvətlidir (Giriş sərbəstdir).***
Bakıya gəlmiş gənc şairlər 11 dekabr, günün birinci yarısında Azərbaycan Yazıçılar Birliyində respublika ədəbiyyat ictimaiyyətinin nümayəndələri və AYB rəhbərliyi ilə, günün ikinci yarısında isə Atatürk Mərkəzində Milli Məclisinin Mədəniyyət Komitəsinin sədri, AMEA-nın müxbir üzvü Nizami Cəfərovla görüşəcəklər.
Gənc yazarların Bakı Görüşü iştirakçıları Fəxri Xiyabanda ümummilli lider Heydər Əliyevin məzarını, Şəhidlər Xiyabanı, Bakı Türk Şəhidliyini və “Güllələnmiş heykəlləri” ziyarət edəcəklər. Gənclərin həmçinin paytaxtdakı muzeylərdə, o cümlədən N.Gəncəvi adına Ədəbiyyat Muzeyində olmaları da nəzərdə tutulub.
Qeyd edək ki,DGTYB bu ilin yayında Azərbaycan Prezidenti yanında Gənclər Fondunun dəstəyi ilə “Türk Dünyası Gənc Yazarlarının Bakı Toplantısı”, eləcə də Azərbaycan Prezidenti yanında QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə dəstəyi ilə “Türk Dünyasında Ədəbiyyat… Ədəbiyyat(ımız)da Türk Dünyası…” layihələrini də həyata keçirib. Artıq başa çatmış bu layihələr çərçivəsində (uyğun olaraq) “NAKAM ŞAİRLƏR” və “TÜRK DÜNYASINDA ƏDƏBİYYAT…” kitabları işıq üzü görüb. Hazırda davam edən “Gənc yazarların Bakı görüşü” layihəsi çərçivəsində isə “ÇAĞDAŞ AZƏRBAYCAN ƏDƏBİ QURUMLARI” adlı tanıtım kitabı hazırlanıb.
Əlaqə tel.: 050 529 28 33, 055 350 32 22, 050 545 68 98, 055 573 11 98; E-mail: dgtyb@box.az, yazar55@rambler.ruDövlət Mahnı Teatrının ünvanı: Bakı, R.Behbudov küçəsi -12, AZ1000.
-
Yeni layihə: “Dastana çevrilən rəhbərin ömrü”.
Salam, Əziz və Hörmətli Dostlar!
Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalı “Dastana çevrilən rəhbərin ömrü” adlı yeni bir layihə həyata keçirir.Layihənin rəhbəri Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Fəxri üzvü və “Şərq bölgəsinin ədəbiyyatı” bölməsinin redaktoru, “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin üzvü, Azərbaycanın istedadlı gənc xanım yazarı Elnurə Ağazadədir.Layihə çərçivəsində dekabrın 12-də Ümummilli Lider Heydər Əlirza oğlu Əliyev haqqında qələmə alınan ədəbi-bədii nümunələr, poeziya örnəkləri, poemalardan parçalar, məqalələr, publisitik qeydlər dərc olunaraq facebook sosial şəbəkəsi vasitəsilə ictimaiyyətin nəzərinə çatdırılacaq.
Yazılarının dərc olunmasını istəyən əziz və hörmətli sayğıdəyər dostlarımız dekabr ayının 11-i saat 22:00-q qədər aşağıda göstərilən ünvanlara müraciət edə bilərlər:Üvnan: Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri.
E-mail: edebiyyat-az.com@mail.ru
Əlaqə telefonları: (051) 785 44 33; (055) 260 98 90 -
Yunus Əmrə.Həyatı və Yaradıcılığı
HƏYATI VƏ YARADICILIĞI
Həyatı və şəxsiyyəti haqqında çox az məlumata sahib Yunus Əmrə-nin yaradıcılığı ,Anadolu Səlcuq dövlətinin dağılması və Anadolunun çeşidli bölgələrə kiçik-böyük Türk bəylikllərin qurulmaya başladığı dövrləri əhatə edir. Həmçinin yaşadığı dövr,Osmanlı imperiyasının qurulmağa başladığı dövrdür.
Yunus Əmrə uzun müddət Hacı-Bektaşı Vəli Dərgahında işləmişdir.
Yunusun yaşadığı illər ərzində, Anadolu türkləri ilə Moğol imperiyası arasında sıx ittifaq və münaqişə olmuşdur.Həmçinin Yunus Əmrənin yaşayış tarixçəsi , yalnız siyası baxışlarla deyil,həmçinin məzhəb və inanclarında toqquşduğu və müharibələrin geniş vüsət aldığı illərlə zəngindir.
Yunus Əmrə yaradcılığını ilham qaynağı Mövlana Cəlaləddin Rumi,Həci Bektaşi-Vəli,Əhli Evrani Vəli və sair şairlərdir.Yunus Əmrə bu insanlar sayəsində Allaha sevgini,məhəbbət və əxlaqi düşüncələri ,digər başqa batil inanclara qarşı yöntəmləri öyrənmişdir.Bir sıra mənbələr Həci Bektaşi-Vəlidən dərs aldığını söyləyirlər.
Kitabların bildirdiyi tarix və məlumatlara görə Yunus Əmrə 1240(1)-1320(1) illərin arasında yaşamışdır.Doğulduğu yerin tam aydın olmaması bəzi müzakirələrə gətirib çıxardığından mənbələrin çoxu artıq Yunusun Əskişəhərin Mihalıççık kəndində doğulması ilə bağlı fikri qəbul etmişlər.Həmçinin təhsili haqqında da heç bir məlumat tapılmayıb.
Türk ədəbiyyatın ən böyük adlarından sayılan Yunus Əmrə yalnız xalq və təkkə şeirini deyil,divan şeirini də yaradıb.Yaşadığı dövrü boyu şeirləri ilə ədəbiyyata töhfə verən Yunus Əmrə heca və əruz vəzni ilə yazdığı şeirlərində sevginin təməlini qoymuşdu.Əsasən movzularında İslam düşüncəsi,nəsnələr,Allah qarşı sevgi və fikirlər,ölüm,doğum,yaşama bağlılıq,İlahi ədalət,insan sevgisi və sair geniş yer alıb
Həmçinin yaşadığı dövrə hakim olan bir mövqü seçən Yunus Əmrə həqiqətləri insanlara yaxın dildə söylədiyindən çoxu zaman təzyiqlərlə uzbəüz qalıb.
Yunus , insan olan hər kəsə qarşı : kaslb,zəngin,xristiyan,müsəlman ayrımı etməyən sevgiylə bağlıdır.Ondan ki, insan sevgisi Allahdan bir parçadır.Yunusun Allah diyarına qarşı sonsuz həsrət duyması bir çox şeirində səslənir.Yunus ömrü boyunca belə bir nostaljik fikirlərlə yanmış və şeirlərində hümmanın hərəkətini vermişdir.Divani Lüğət
Yunus Əmrə şeirləri məhz bu divanda toplanılmışdır.Şeirlər əruz ölçüsü və heca vəznində yazılıb.Yunus Əmrə-dən qalan bütün informasiya və şeirlər məhz həmin kitabda cəmləşib.
Yunus Əmrə ilə bağlı bəzi rəvayətlər və Yunus Əmrənin yaradıcılığından sitatlar….Cənnət,cənnət dedikləri,bir neçə mələk,bir neçə hüru,istəyənə ver onları,mən sən gərəksən,sən…
Dağlar nə qədər yüksək olursa olsun,yol onun üstündən keçir…
Nəfsdir səni yarı yolda qoyan,yolda qalır nəfsə uyan
Sevəlim,seviləlim,onsuzda bu dünya kimsəyə qalmaz….
Çox mal haramsız,çox söz yalansız olmaz
* * *
Biz dünyadan gedər olduq
Qalanlara səlam olsun.
Bizim üçün xeyir-dua
Qılanlara səlam olsun.Əcəl bükə belimizi
Söylətməyə dilimizi
Xəstə ikən halımızı
Soranlara səlam olsun.Tənim ortaya açıla
Yaxasız kömlək biçilə
Bizi bir asan vəch ilə
Yuyanlara səlam olsun.Sal verilən qəsdimizə
Gedər olduq dostumuza
Namaz üçün üstümüzə
Duranlara səlam olsun.Dərviş Yunus söylər sözü
Yaş dolmuşdur iki gözü
Bilməyən nə bilsin bizi
Bilənlərə səlam olsun.Haqdan enən şərbəti içdik əlhəmdülillah,
Şol qudrət dənizini keçdik əlhəmdülillah.Ana rəhmindən gəldik bazara;
Bir kəfən aldıq döndük məzara!Yunus Əmrənin şeirləri ilə bağlı Anadoluda xalq arasında maraqlı bir rəvayət dolaşmaqdadır. Rəvayətə görə, onun vəfatından təxminən yüz il sonra (bəzi rəvayətlərdə isə Yunus Əmrənin sağlığında) Molla Qasım adli özünü alimlər alimi hesab edən birisinin əlinə Yunus Əmrənin şeirləri keçir. O, bir çayın başında bu şeirləri oxuyur və onlardakı mənaları anlamadığı üçün: – Bunlar da şeirdirmi?-deyə çaya atırdı. Nəhayət, şeirlərin birində bu misraları oxudu:
Dərvis Yunus, bu sözü əyri-bəyri söyləmə
Səni sınağa çəkər bir Molla Qasım gəlir.Bu sözləri oxuyan Molla Qasım, o anda səhv etdiyini anlayır və böyük bir peşmanlıq içində:
– Ay Allah, Mən nə etdim! Qoca bir ümmandan xəbərim olmadı. Halbuki bir ruhi və mənəvi hikmət xəzinəsi tapmışdım. Mən bunu anlaya bilmədim. Amma o 100 il bundan əvvəl mənim halımdan xəbərdar imiş,-deyə ağlamağa başlayır. Sonra şeirlərin qalan hissəsini öpərək gözünün üstünə qoyur və onları mühafizə etməyə başlayır. Deyilənə görə, o vaxt Yunus Əmrənin mindən artıq şeiri məhv olub. Ardı var…Həyatı
Yunus Əmrə Porsuq çayının Sakaryaya töküldüyü yerdə – Sərfi kəndində 1238-ci ildə doğulmuşdur. Mədrəsə təhsili görmüş, Tapdıq Əmrə adında şeyxə şəyirdlik etmişdir. Mövlana Cəlaləddin Ruminin məclislərinin iştirakçısı olmuşdur. Anadolunun bir çox kəndlərini gəzmiş, Azərbaycana və Şama da səfər etmişdir. Yunus Əmrə Qax rayonunun Oncallı kəndindəki oğuz qəbiristanlığında dəfn olunmuşdur. Hər il may ayında Türkiyənin ən gözəl şəhərlərindən olan Əskişəhərdə Yunus Əmrə günləri keçirilir.
Yunus Əmrə xalq ozanı idi. Təkkə şerinin öncülüdür. Təmiz türk dilinin bayraqdarı “Vəhdəti vücud” fəlsəfəsinin qaranlıqlarını dələn bir filosofdur. O, sufizm fəlsəfəsini sadə xalq dilində, əsasən heca vəznində yazdığı qoşmalarda, gəraylılarda, ilahilərdə, eləcə də əruz vəznində yaratdığı qəzəl və məsnəvilərdə ifadə etmiş, şerimizi yüksək bədii səviyyəyə qaldırmış, özündən sonra yaranan Türkiyə, Azərbaycan və Türkmən ədəbiyyatlarına güclü təsir göstərmişdir.
Yunus Əmrənin özü və yaradıcılığı haqqında bir çox əsərlər yazılıb. Bunlardan “Yunus Əmrə, Həyatı, sənəti və şerləri” (Əbdülbakı Cəlpinarlı, 1952-ci il) “Yunus Əmrə və Tasavvur” (Əbdülbakı Cəlpinarlı, 1961-ci il), “Dərdli dolab və Yunus Əmrənin həyat hekayəsi” (Nəzihə Araz, 1961- ci il), “Anadolunun iç aydınlığı, Yunu Əmrə” (Köyxan Övliya oğlu, 1963) və s. adını qeyd etmək olar.
Türk şairi Yunis Əmrə 1320-ci ildə vəfat etmişdir.“Əmrə” sözünün mənası
Anadoluda müxtəlif xalq ozanlarının, aşiğin və dərvişin adında iştirak edən Əmrə/Emre sözünün (məsələn, Yunus Əmrə, Tapdıq Əmrə) türkcədə “Aşiq” mənasını verdiyi dil elmi baxımından dəqiqləşmiş vəziyyətdədir. Bu sözün İmrə anlayışı ilə əlaqəli olduğu qəbul edilməkdədir. Türk-monqol dillərində dərman, ağız, qadınlıq, işarə bildirən (Am/Əm/Em/İm) kökündən törəyən Amramaq/Əmrəmeq/İmrəmek felləri “aşiq olmaq” deməkdir və Əmrə sözü də aşiq mənası daşıyır. Amrağ/Amra/Əmrə çevrilməsinə uğramışdır. Anadoluda “imremek” və “imrenmek” felləri bir şeyi çox sevmək, qibtə etmək, həddindən artıq istəklənmək mənaları daşıyır.
Yaradıcılığı
Biz dünyadan gedər olduq
Qalanlara səlam olsun.
Bizim üçün xeyir-dua
Qılanlara səlam olsun.Əcəl bükə belimizi
Söylətməyə dilimizi
Xəstə ikən halımızı
Soranlara səlam olsun.Tənim ortaya açıla
Yaxasız kömlək biçilə
Bizi bir asan vəch ilə
Yuyanlara səlam olsun.Sal verilən qəsdimizə
Gedər olduq dostumuza
Namaz üçün üstümüzə
Duranlara səlam olsun.Dərviş Yunus söylər sözü
Yaş dolmuşdur iki gözü
Bilməyən nə bilsin bizi
Bilənlərə səlam olsun. -
Mövlana Cəlaləddin Rumi.Həyatı və Yaradıcılığı
Mövlana Cəlaləddin Rumi (fars. مولانا جلال الدین محمد رومی Mevlānā Celāl-ed-Dīn Muhammed Rūmī; 1207, Bəlx, Əfqanıstan – 1273) — İslam və təsəvvüf dünyasında tanınmış fars dilli [1][2][3][4][5] şair, mövləvi yolunun öncülü, vəhdəti-vücud (panteizm) fəlsəfəsinin tanınmış nümayəndəsi.
Həyatı
Mövlana Cəlaləddin Rumi (Rumi adı ona Anadoluya (o vaxtlar Anadolu “Diyari Rum” adlanırdı) yerləşib orada yaşadığı üçün, “Əfəndimiz” mənasına gələn Mövlana isə özünə qarşı duyulan böyük hörmətin əlaməti olaraq verilmişdir) indiki Əfqanıstanın Bəlx şəhərində anadan olmuşdur. Rumi o dövrün İslam mədəniyyəti mərkəzlərindən biri sayılan Bəlx qəsəbəsində müəllimlik edən və Sultan-ül Üləma (alimlər sultanı) ləqəbi ilə tanınan Bəhaəddin Vələdin oğlu idi. Bəhaəddin Vələd 1214-1217-ci illər arasında ailəsi ilə birgə Anadoluya köçür. Mövlana bütün ömrünü o vaxt Səlcuqların paytaxtı olan Konya şəhərində keçirir, orada da dəfn edilir. Atası Bəhaəddin Vələdin ölümündən bir il sonra, 1232-ci ildə Konyaya gələn Seyyid Bürhanəddin Mövlananın tərbiyəsi ilə məşğul olmuş və Mövlana doqquz il ona xidmət etmişdir. Rumi 38 yaşında olarkən 60 yaşlı İslam piri, dərviş Şəmsəddin (Şəms) Təbrizi ilə tanış olur. Bu tanışlıq Cəlaləddinin dünyagörüşünə dərin təsir göstərir, onun fikir dünyasını kökündən dəyişdirir. Şəmsə qeyri-adi bir məhəbbətlə bağlanmış Cəlaləddin onu tanrı səviyyəsində ilahiləşdirir. Bir gün Şəms sirli şəkildə qeyb olarkən, Cəlaləddin sarsılmış və müəlliminə olan məhəbbətini, onun itməsindən doğan kədər və həsrətini bədii əsərlərində – məsnəvilərdə, rübai və qəzəllərində ifadə etmişdir. Nizami, Xaqani kimi türk oğlu olan Rumi şeirlərini fars dilində yazmışdır, türk dilində yalnız bir neçə şeri və farsca-türkcə müxəmməsi qalmışdır.
2007-ci ildə Mövlananın anadan olmasının 800 illiyi YUNESKO tərəfindən Dünya Mövlana İli elan edilmişdir.
Əsərləri
Məsnəvi
Divan-ı Kəbir
Fihi ma fihiGitme, istəməm!
Demek sen böyle salına salına bensiz gidiyorsun,
Ey cаnımın cаnı.
Еy, dostların canına can katan,
gül bahçesine böyle bensiz gitme, istemem.
İstemem, ey gökkubbe, bensiz dönme.
İstemem, ey ay, bensiz doğma.
İstemem, ey yeryüzü, bensiz durma.
Bensiz geçme, ey zaman, istemem.
Sen benimle beraberken
Hem bu dünya güzel bana, hem o dünya güzel.
İstemem, bensiz kalma bu dünyada sen,
o dünyaya bensiz gitme, istemem.
İstemem, ey dizgin, bensiz at sürme.
İstemem, ey dil, bensiz okuma.
İstemem, ey göz, bensiz görme.
Bensiz uçup gitme, ey ruh, istemem.
Senin aydınlığındır aya ışığını veren geceleyin
Ben bir geceyim, sen bir aysın madem,
gökyüzünde bensiz gitme, istemem
Gül sayesinde yanmaktan kurtufan dikene bak bir.
Sen gülsün, bense senin dikeninim madem,
gül bahçesine bensiz gitme, istemem.
senin gözün bende iken
ben senin çevgänın önündeyimdir.
Ne olur, öylece bak dur bana,
bırakıp gitme beni, istemem.
O güzelle berabersen, sen ey neşe,
istemem, sakın içme bensiz.
Hünkärın damına çıkarsan, ey bekçi,
sakın bensiz çıkma, istemem.
Bir şey yoksa bu yolda senden,
bitik bu yola düşenlerin hali.
Ben senin izindeyim, ey izi görünmez dost,
bensiz gitme, istemem.
Ne yazık ki bu yola bilmeden rasgele girene!
Sen ay, gideceğim yolu bilen,
sen ey yolumun ışığı, sen ey benim değneğim,
bensiz gitme, istemem.
Onlar sadece aşk diyorlar sana,
oysa aşk sultanımsın sen benim.
Ey, hiç kimsenin düşüne sığmayan dost,
bensiz gitme, istemem.Hatırla ama!
Bir tatlı ömür gibi gitmeye niyetlendin,
Ayrılık atına eyer vurdun inadına.
Ama bizi unutma, hatırla ama.
Sana temiz dostlar, iyi dostlar, bağdaş dostlar
Yeryüzünde de var, gökyüzünde de var.
Eski dostla ettiğin yemini, hatırla ama.
Sen her gece ay değirmisini
Başına yastık edince yollarda,
Dizime yattığın geceleri hatırla ama.
Sen ey, Hüsrevi kendine kül,
Şirin gibi bir nice güzeli esir eden,
Aşkının ateşiyle tıpkı Ferhat gibi benim
Ayrılık dağını delmede olduğumu, hatırla ama.
Bir deniz kesilen gözlerimin rüyasında
Bir aşk ovasını görmüştün hani;
Safran dallarıyla, ağustos gülleriyle sarmaşdolaş.
Ey Tebrizli Şems,
dinim aşktır benim, senin yüzünü gördüm göreli,
benim dinim senin yüzünle övünür, ey sevgili.
Bunu unutma, hatırla ama.GEL ARTIK!
Ne aklım benim, ne dinim,
ne kararım kaldı benim, ne sabrım,
gel ne olur, gel artık.
Ne gönlümün derdini sor bana,
ne sararan yüzümü sor bana,
ne içimin ateşini sor bana,
gel gözünle gör, gel artık.
Sıcağımla pişmiş bir somun gibi
o kıpkızıl, al al yüzümü sorma.
Gene ekmek gibi bayatlayıp bayatlayıp,
gene ekmek gibi ufalana ufalana
çaresiz, dökülmüş yollara,
gel topla beni, gel artık.
Bir vakitler bir aynaydım,
yüzünden izler toplamadaydım,
şimdi buruştum, şimdi sarardım,
gel gör beni, gel artık.
Dere gibi akıyorum sağa sola,
ayrılık her yanımda pusuda.
Sabahları yalvarırım yakarırım
rüzgärların karşısmda,
gel ne olur, gel artık.
Başın kille ıslaksa da,
ayağına diken batmışsa da,
durma gel Allah aşkına,
gel demeden kurtar beni.
Ey äşıklar peygamberi,
gönül ateşinde yanmtşım ben,
boğulmuşum göz yaşına.
Git sor Allahm seversen:
Ne yol gösterir sevgili,
ne çare yazar bana?BU ŞİİR ONDAN UTANIYOR
Bu ne güzel koku böyle,
bu ne güzel koku.
Gül bahçesinden yoksa gelen o mu?
Gece mi bu gelen, misk mi bu, amber mı bu?
Bu ne güzel koku böyle,
bu ne güzel koku.
O pazardan tezcecik yoksa o mu geliyor,
yoksa güzelimiz geri mi geliyor ne?
Bu nasıl yüz böyle,
bu nasıl ışık?
Bu nasıl ay böyle,
bu nasıl güneş?
Mağaradan çıxdı,
dağdan mı iniyor,
o yanlızlığın adamı,
o dost?
Boş yere arama şarap testisini sen.
Koklama onun ağzını sen boş yere.
Şu meyhaneciden mi geliyor sandın onu;
dostum, onu sen kendin gibi belleme.
Yolda o yapayalnızsa ne olur?
Başında sarık yoksa ne çıkar?
Ne bundan güneşe bir leke olur,
ne ayın gösterişine zarar.
Bu gece uyuma dostum, uyuma.
Bir kolayma getir onu bul.
Sarhoşlar meclisine hep böyle geceleyin gelir o.
Bu gece uyuma dostum, uyuma.
Biz duvarda asılı duran resimleriz.
Bizi yapan ressamın varlık şavkı
duvarın üzerine bir vurdu mu,
bakarsın o andacanlanıvermiş, kımıldanmışız.
Onun selvi boyu bir göründü mü,
bakarsın dünya güllük gülistanlık.
Kalktı bir salındı, kendini bir gösterdi mi,
bakarsm kıyamet koptu gitti.
Bakarsın Calinus gibi hastalar ülkesindedir o.
Bakarsın hayret yurdunda dolaşır hastalar gibi.
Sustum artık ben,
sustum artık.
Bu şiir utanıyor ondan.O GELİYOR, O!
Yollara sular dökün,
bahçelere müjdeler edin,
bahar kokuları geliyor,
o geliyor, o.
Ay parçamız, sevgilimiz, yarimiz geliyor.
Yol verin, açılın, savulun.
Beri durun, beri.
Yüzü apaydınlık, akpak,
bastığı yeri ardında gündüzler gibi bırakarak
o geliyor, o.
Аy парçаmız, sеvimlimiz, yarimiz geliyor.
Gökler yeryüzünü kapladı, örttü bir anda.
Bir anda dört yanı mis gibi bir koku sardı.
Bir anda bir velvele, bir kıyamet koptu cihanda.
O geliyor, o.
Ay parçamız, sevgilimiz, yarimiz geliyоr.
Bir anda can geldi bağlara, bağlar ışıdı.
Bir anda açıldı baktı bağlarda gözler.
Bir anda bizde ne gam kaldı, ne dert kaldı, ne keder.
O geliyor, o.
Ay parçamız, sevgilimiz, yarimiz geliyor.
Yayından fırladı ok.
Hedefe ha vardı, ha varacak.
Bahçeler selama durdu.
Selviler ayağa kalktı.
Çayır çimen yollara düştü.
işte konca, ata binmiş geliyor.
Biz ne duruyoruz.
o geliyor, o.
Ay parçamız, sevgilimiz, yarimiz geliyor.
Sen bizim yöremize gelirsen göreceksin, ey Şems,
huyumuz sadece susmak olmuş bizim, susmak.
Senin güzel gözlerin için işte canım pusuda.
Rahatım kaçtı benim,
geceleri uykum kalmadı gitti ama,
bak işte o güzel hüriler yola çıkmış geliyor.GELDİ
Güneşim, ayım geldi.
Gözüm, kulağım geldi.
Gümüş bedenlim geldi.
Altın madenim geldi.
Başımın sarhoşluğu geldi.
Gözümün nuru geldi.
Başka bir şey dilediysen
işte o başka bir şeyim geldi.
Yolumu vuran geldi.
Tövbemi bozan geldi.
Gümüş bedenli güzel
kapımdan ansızın çıkageldi.
Ey eski dostum benim,
bak bugün dünden çok iyi.
Dün ondan bir haber almıştım,
hemen de sarhoş olmuştum.
Dün gece onu mumla aramış durmuştum.
Bak bugün bir demet gül gibi
yol uğrağıma geliverdi.
Şarap içmeliyim şarap,
şimşekler saçmalı aklım,
bunun tam vakti.
Kuş olmalıyım, uçmalıyım,
kolum, kanadım geldi.
Bir anda aydınlık içinde dünya.
Bir anda dünya sabahlar gibi.
İşte bağırmanın tam zamanı şimdi.
İşte kükremenin tam zamanı.
Benim koca arslanım geldi.GÖLGE KESİL
İşte meyhane güzeli geldi,
bizi alacak, eve götürecek.
İşte geldi baharlar içinde,
geldi yüzümüz gülsün diye,
içimiz açılsın, ışısın diye,
olalım diye genç ve taze.
İşte dağarcığını açtı.
işte belini sıktı.
İşte yayını kurdu.
İşte okunu yastı.
İşte yolumuzu vuracak.
İşte bizi yemek, yutmak için,
bin dereden su getirecek,
bir nice düzenler kuracak.
Ama durma gene yürü sen,
gölge kesil onun ince boyuna.
Önünde ardında koş yuvarlan.
Sonunda taze bir fidan gibi
kökümüzden söküp çıkaracaksa da bizi aldırma.
Mermer bir yürek varsa sende dostum, dayan!
Gene geldi işte gene geldi.
İşte o uzun ömür geldi.
Sultanların şahı geldi.
Gizli hazine geldi.
Cihanın canı geldi.
İşte güneş koç burcuna geldi,
gülen yüzümüzü görmek için
yaradılış ağacının üstünde.BAŞKA YARINLAR
Bugün yüzünde bir başka güzellik var senin,
bugün dudağında bir başka tad var,
boyunda bir başka yücelik.
Bugün kırmızı gülün bir başka daldan.
Ayın gökyüzüne bugün sığmamış.
Göklere benzeyen göğsün bugün daha geniş.
Hangi yanımdan kalktın bu sabah, söyle,
bir başka kavga var dünyada senin yüzünden,
dünyada bir başka gidiş.
Biz senin gözlerinden gördük
arslanlara meydan okuyan o ceylanı.
Başka bir ovası var o ceylanın bugün
iki cihandanda dışarı.
Seven insanın ayağı mı yok,
işte ona ölümsüzlük kanadı.
Yukarlarda onunla uçar gider.
Gözlerinin denizinde onu arama.
O inci bir başka denizde.
Bakarsın bugün sever bu yürek,
yarın sevilir bakarsın.
Yüreğimin özünde başka yarmlar var.DÜN GECE
Ne güzel geceydi dün gece, ne güzel geceydi:
Onunla sarmaşdolaş, dudak dudağa,
talih kapısı ardına kadar açık,
güneşkucağımızda.
Ne güzel geceydi dün gece, ne güzel geceydi:
Şarap tasını her sunuşunda
diyordu aklını başına al.
Hani dün gece aklın da tam sırasıydı ya!GENE NE OLDU SANA?
Gene ne oldu sana böyle birdenbire,
neden gene suratın asık?
Yoksa bir başka dost mu buldun kendine?
Gene neden uzattın cefa elini,
neden ayağını bizden çekiverdin?
Ay parçam benim, sevgilim,
kötü şeyler söylemiş düşmanlar sana.
Yalancılık etmişler, kandırmışlar seni.
Dün gece içlendim, acındım, bir hal oldum.
Gözüme bir damla uyku girmedi.
Ey sıcak soluğum benim, kalk.
Ey dün gecem benim, geri gel.
Ne gördün, nasıl gördün, söyle.
Böyle çaresiz bırakma bizi.
Bir ayna almışsın eline,
yüzüne bakıp duruyorsun.
Perdemizin ardına girmişsin
yırtmışsın perdemizi.
Bir çıkar yol nasıl bulayım, bilmem ki,
seni gördüğüm günden bu yana
akıl mı kaldı bende,
fikir mi kaldı sanki.
işte gönül yurdunun kapısı
ardına kadar açık.
işte her yanda ayak izlerin senin.
Ne diye düşmanların kapısına koşarsın hala anlamadım
ne diye hala onların evine girersin.
Bizim dudaklarımızı emdiğin günden bu yana
aklımda hep senin dudakların, ağzın.
Nerde senden bir söz açan görsem
hep onun ağzına bakar, biterim.
Onda senden bir şey görsem
aklıma kötü şeyler gelir,
sakın bu hırsız falan olmasın, derim,
derim, sen bunu nerden buldun,
sen bunu nerden aldın, derim.
Ey Rum ülkesinin övünduğü Şemseddin,
bir daha yüzünü çevirip bakmadın bize.
Artık şu dünyanın sensiz hiç tadı yok.
Dünyada her şey gözünü seninle açardı,
sen her şeyden olgun ve güzeldin.
Bize Tebriz’den bir habercik salarsan,
sana kalk bu yana gel, kalk gel, derim,
kalk gel, derim, seni doğuran, büyüten toprağa
-
Dadaloğlu.Hayatı ve Yaratıcılığı
Dadaloğlu, (gerçek adı: Veli) Osmanlı Devleti’nin Anadolu Türkmenlerini iskân politikasına tepki olarak tanınmış bir Halk ozanıdır. 18. yüzyılın son çeyreğinde Kayseri’nin Tomarza ilçesinde doğup 19. yüzyılın ortalarında öldüğü bilinmektedir. Doğum ve ölüm tarihleri hakkında kesin bilgi yoktur. Oğuzların Avşar boyundandır.
Osmanlı Devleti’nin konar-göçer Avşar, Karsantı, Sırkıntı, Bozdoğan, Kırıntı, Berber, Menemenci gibi Türkmen aşiretlerini yerleşik hayata geçirmek için verdiği uğraş, yer yer başkaldırılara ve çatışmalara neden olmuştur. Dadaloğlu’nun şiirleri, yerleşik hayata geçmek istemeyen Türkmen aşiretlerinin sesi ve sözlü tarihi sayılabilir. Her yıl Kayseri’de, Dadaloğlu ( Avşar ) Şenlikleri düzenlenmektedir.
Dadaloğlu, Öztelli, Taha Toros, Haşim Nezihi Okay, Ahmet Z. Özdemir ile Saim Sakaoğlu şiirlerini yayınlamıştır. Diğer 19’uncu yüzyıl halk ozanlarından üstün yeteneği ile, Köroğlu’nun yiğit ve kavgacı anlatımını birleştirir.Kalktı göç eyledi, Avşar elleri
Ağır ağır giden eller, bizimdir.
Arap atlar yakın eder ırağı
Yüce dağdan aşan yollar bizimdir.Halk Ozanı Dadaloğlu hakkında aile kütüğü ile ilgili yapılan çalışmalardan bilgilere göre Gavurdağında elleri (Kanlıgeçit) buradan gittiği
Yarsuvatta güreş ettim yıkıldım
Dokuzyüz atlıynan harbe dıkıldım
Yüzü burda sekizyüzü nicoldu.”demektedir. Bu türkünün aşiret kavgasında Kozanoğlu, Dulkadiroğlu ve Ali Osman Oğlu isimli beylerin Maraş’ın üst tarafında bulunan Kırım isimli yerden gelerek Çukurova’ ya yerleşmek isteyen Ceritler ile kavgaya girmemesi ve bundan haberi olmayan bu gün Kozan Kadirli arasında bulunan Anavarza Kalesine ulaşınca söylediği bilinmektedir. Türküde:
“Sana derim sana Anavarza Kalesi
Sana konup göçenlerin nicoldu”diye hüküm sürmekte olan bu beyler ,Ceritler önünce çekilince Ceritler Çukurova’yı istilaya başlamış ve bunun doğal sonucu olarakta Çukurova da aşiret kavgaları başlamıştır. Çukurova halkı ve Ceritler konar-göçer olduğundan Gavurdağını ve Kozandağını kontrol altına alarak Erzin, Kadirli ve Kozan gibi kasabalar Fırka-i İslahiye’nin kurduğu veya yeniden düzenlediği yerlerdir. Dadaloğlu’nun Gavurdağı-Kozandağı arasında hareket eden aşiret beylerinden biri olduğu bilinmektedir. Kozan Dağları, Binboğa Dağları ve Gavurdağları’nda aynı isimde yerlerin bulunması ve her yörede sözlü hikâyenin farklı anlatılması türkülerin veya türkü mısralarının farklılık göstermesi de bundandır.
Dadaloğlum der ki, aslım nereli,
Bizde ölen şehit, gazi yaralı,
Haydin aslanlarım ,haydin ileri,
Seyret kavgayı da, gör Kozanoğlu.Gerçek olan bir şey vardır. O da Dadaloğlu’nun Çukurova, Kozan, Binboğa ve Gavurdağı yöresinde konar-göçer bir halk ozanı olarak yaşadığıdır. Çok bilinen bestesi yapılan şiirlerinden iki tanesi
KARALAR BAĞLADI BURUĞU DÜŞTÜ
Karalar bağladı buruğu düştü.
Misis mihenk imiş alasın kaçtı.
Sırkıntılı karahacılı kaçtı.
Boz kartala pay oldu ya ölünüz.Avşar’ın uyluğu duruyor atta.
Cerid’in hopuru çıktı yarsuvat’ta.
Kaçtı tecirliler hep selamette,
Kaçın sırkıntılı gavur dağı carınız.Çekildi Avşar’ın atlısı bindi.
Cerid’in üstüne peştemal döndü.
Göçmüş sırkıntılı yurduna kondu.
Nerde kaldı kolu bağlı delimiz.Der Dadal’ım bu böyle olmadı.
Atlı fena düştü birbirini bulmadı.
Yürü bire cerit sana yurt kalmadı.
Geç arabistan’a amut yolunuz.MİSİS KÖPRÜSÜ DE MÜHENGİ AŞTI
Misis köprüsü de mühengi aştı.
Karalar ho dedi buruk’a düştü.
Sırkıntı menemenci hep yalın kaçtı.
Hani ya kabak hasan kodaz ali’niz.Avşar’ın uyluğu tutmuyor atta.
Tecirli de kaçtı gitti firkatta.
Cerit'(in) hopuru çıktı yarsuvat’ta,
Boz kartala pay oldu ya ölünüz.Bozdoğan davaya girmeden kaçtı,
Reyhanlı beyi de Halep’e düştü
Kozanoğlu duydu buna pek şaştı,
Hani ya hiç beri gelmez biriniz.Çekildi Avşar’ın atlısı bindi.
Cerit’in üstüne peştemal döndü.
Göçmüş sırkıntılı yurduna kondu.
Nerde kaldı kolu bağlı deliniz.Der Dadal’ım hani beyler kalanı.
Mistik paşa’m ne tez tuttun belen’i,
Çapanoğlu gene yaptın planı,
Hani sizin çakmak çalan eliniz. -
Karacaoğlan.Hayatı ve Yaratıcılığı
Karacaoğlan (1606-1679). 17’nci yüzyılda yaşamıştır.
Karacaoğlan’ın şiirleri aşk ve doğa üzerinde kuruludur. Ayrılık, gurbet, sıla özlemi ve ölüm en çok değindiği konulardır. Duygularını, yaşadıklarını, düşüncelerini içten, gerçekçi ve özgün bir şiir yapısı içinde anlatır. Karacaoğlan, Türk aşık edebiyatına yepyeni bir söyleyiş biçimi getirdi. Doğa benzetmelerini sık sık kullanır. Çok yalın ve temiz bir Türkçe kullanır. Kendisinden sonra gelen birçok ozanı derinden etkiledi. Bu olumlu etkiler günümüz Türk şiirine kadar uzanır. Şiirlerini ilk kez Nüzhet Ergun derleyip yayınladı. Birçok şiiri bestelendi.
Şiirlerinin özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Karacaoğlan, yaşadığı çağda yetişmiş başka saz şairlerinin tersine, dil ve ölçü bakımından Divan Edebiyatı’nın ve tekke şiirinin etkisinden uzak kalmıştır. Anadolu insanının o çağdaki günlük konuşma diliyle Türkçe yazmıştır. Kullandığı Arapça ve Farsça sözcüklerin sayısı azdır. Yöresel sözcükleri ise yoğun bir biçimde kullanır. Deyimler ve benzetmelerle halk şiirinde kendine özgü bir şiir evreni kurmuştur. Bu da onun şiirine ayrı bir renk katar. Bu sözcüklerin bir çoğunu halk dilinde yaşayan biçimiyle, söylenişlerini bozarak ya da anlamlarını değiştirerek kullanır. Karacaoğlan, halk şiirinin geleneksel yarım uyak düzenini ve yer yer de redifi kullanmıştır. Hece ölçüsünün 11’li (6+5) ve 8’li (4+4) kalıplarıyla yazmıştır. Bazı şiirlerinde ölçü uygunluğunu sağlamak için hece düşmelerine başvurduğu da görülür. Mecaz ve mazmûnlara çokça başvurması, söyleyişini etkili kılan önemli öğelerdir. Şiirsel söyleyişinin önemli bir özelliği de, halk şiiri türü olan mani söylemeye yakın oluşudur. Koşmalar, semailer, varsağılar ve türküler şiirleri arasında önemlice yer tutar. Bunların her birinde açık, anlaşılır bir biçimde, içli ve özlü bir söyleyiş birliği kurmuştur. Pir Sultan Abdal, Âşık Garip, Köroğlu, Öksüz Dede, Kul Mehmet’ten etkilenmiş; şiirleriyle Âşık Ömer, Âşık Hasan, Âşık İsmail, Katibî, Kuloğlu, Gevheri gibi çağdaşı şairleri olduğu kadar 18. yüzyıl şairlerinden Dadaloğlu, Gündeşlioğlu, Beyoğlu, Deliboran’ı, 19. yüzyıl şairlerinden de Bayburtlu Zihni, Dertli, Seyranî, Zileli Talibî, Ruhsatî, Şem’î ve Yeşil Abdal’ı etkilemiştir. Daha sonra da gerek Meşrutiyet, gerek Cumhuriyet dönemlerinde, halk edebiyatı geleneğinden yararlanan şairlerden Rıza Tevfik Bölükbaşı, Faruk Nafiz Çamlıbel, Behçet Kemal Çağlar, Necip Fazıl Kısakürek, Ahmet Kutsi Tecer ve Cahit Külebi Karacaoğlan’dan esinlenmişlerdir. Şiirleri 1920’den beri araştırılan, derlenip yayımlanan Karacaoğlan’ın bugüne değin, yazılı kaynaklara beş yüzün üzerinde şiiri geçmiştir. -
Xoca Əhməd Yəsəvi.Həyatı və Yaradıcılığı
Əhməd Yəsəvi – XI əsrin məşhur mütəfəkkir-şairi, ortaq türk ədəbiyyatında ilk mütəfəkkirlərdən, türk dilində sufizm ədəbiyyatının ilk yaradıcılarından. Əhməd Yəsəvi Batı Türküstanın Çimkənd şəhəri yaxınlığındakı Sayram qəsəbəsində dünyaya gəlmişdir.
Orta Asiya Türkləri arasında İslamı yayan, Anadolunun türkləşməsində və müsəlmanlaşmasında böyük rolu olan Əhməd Yəsəvinin doğum tarixi dəqiq bilinmir.
Əhməd bin İbrahim bin İlyas Yəsəvi – Pir Sultan, Xoca Əhməd, Kul Xacə Əhməd kimi də tanınmışdır. O, ilk təlim və tərbiyəsini Yəsi şəhərində almış və bu şəhərin adını özünə təxəllüs götürmüşdür.
Kiçik yaşlarında anasını itirən Əhməd ilk dərslərini Sayramın ən məşhur vəlilərindən olan atası Şeyx İbrahimdən almışdır. Amma o 7 yaşında ikən atası da vəfat etmişdir. Atası öləndən sonra əvvələcə Yəsidə Arslan Babadan dərs alan Əhməd, qısa zaman içində təhsildə böyük uğurlar qazanmışdır. Arslan Baba dünyasını dəyişəndən sonra o, Buxaraya yollanmış və burada böyük övliya Yusif Həmədaninin şagirdi olmuşdur. Həmədanidən icazət və xilafət alan Əhməd Yəsəvi müəlliminin vəfatından sonra bir müddət Buxarada qalıb burada şagird yetişdirmişdir.
Əhməd Yəsəvinin əsas əsəri sayılan “Divani-hikmət” əslində müəllifdən əsrlərcə sonra Yəsəvi dərvişləri tərəfindən tərtib edilmişdir. Bu səbəbdən ərin mətninin dili XI əsrin deyil, daha sonrakı yüzilliklərin dil xüsusiyyətlərinə malikdir. “Divani-hikmət” qafiyə sistemi və vəzn baxımından qoşmalara bənzəyən dördlüklərdən və əruz vəznində yazılmış qəzəllərdən ibarətdir. -
Yusif Xas Hacib Balasaqunlu.Həyatı və Yaradıcılığı
Yusif Balasaqunlu (təxəllüsü Yusif Has Hacib; 1020 — 1075) — orta əsrlər türk dünyasının ən böyük mütəfəkkirlərindən biri, məşhur “Qutadqu-bilik” əsərinin müəllifi.
Türk xalqlarının ortaq ədəbi sərvətlərindən olan “Qutadqu-bilik” ədəbiyyat tariximizdə xüsusi yer tutur. Bu əsər vaxt etibarı ilə türk dilində yazılmış, həm də türklərin İslamı qəbul etmələrindən sonra əruz vəznində yazılmış bu gün bizə məlum olan ilk poemadır. XI əsr şairi Yusif Balasaqunlu böyük dilçi, lüğətçi alim Mahmud Qaşqarlının müasiri və yerlisidir. Poemanın adını “Səadət biliyi”, “Bəxtiyarlıq sənəti”, “Xoşbəxtliyə aparan elm” kimi çevirmək olar. “Qut” səadət, xoşbəxtlik deməkdir. Yusif Balasaqunlu 1015-1018-ci illər arasında Doğu Türküstanın Balasaqun şəhərində dünyaya gəlib. 1068-ci ildə Qaşqar şəhərinə köçüb. Orada 18 ay ərzində bu əsər üzərində işləyib və 1069-cu ildə “Qutadqu-biliy”i Qaraxanlılar dövlətinin – Məşriqin və Çinin hökmdahı Tabğaç Buğra xaqana ərmağan etmişdir. Minnətdarlıq əlaməti olaraq xaqan Yusif Balasaqunluya Ulu Xas Hacib (saray naziri, saray işlərinin rəhbəri) vəzifəsini vermişdir.
Ərəb və tacik (fars) dillərində belə əsərlərin mövcudluğunu, türk dilində isə “Qutadqu biliy”in ilk örnək olduğunu qeyd edən müəllif əsərinin dilini xaqaniyyə adlandırırdı. Mütəxəssislərin fikrincə “Qutadqu biliy”in dili türk dillərinin cənub-qərb qrupuna, yəni Oğuz qrupuna yaxındır. 13200 misradan, 6520 beytdən ibarət, məsnəvi şəklində yazılmış poemanın içində rübai formasından da istifadə olunur. “Qutadqu biliy”in vəzni əruzun kəsik (qısa) mütəqarib bəhri kimi müəyyənləşdirilir. Əsərin giriş hissəsi nəsrlə yazılmışdır.
Əsərin yazıldığı dövrdə Qaraxanlı dövlətində, əvvəlcə, Uyğur əlifbasından istifadə edilirdi. Sonra isə dövlətin rəsmi yazışmalarında və ədəbi mühitdə ərəb dilindən istifadə edilməyə başlandı. Bu səbəbdən “Qutadqu-bilik” bir dünya görüşündən digər dünya görüşünə keçid dövrünün məhsuludur və əsər yazılarkən də bu amilin ona müəyyən qədər təsir göstərdiyi şübhə doğurmur. “Qutadqu-bilik” əslində xaqanlar, şahlar, hökmdarlar, dövləti idarə edənlərin kitabıdır. Çünki bu kitabın əsasında adil və ağıllı hökmdar ideyası dayanır. Ağıllı və adil hökmdar arzusu, ümumiyyətlə, bütün türk dünyasını, türk xalqlarını qədimlərdən narahat edən ən ağrılı problemlərdən olub. İstər bizə qədər gəlib çatan ən qədim şifahi xalq ədəbiyyatında, istərsə də ilk qədim yazılı abidələrimizdə adil və ağıllı hökmdar ideyası daim diqqət mərkəzində olub. “Qutadqu-bilik”də isə bu ideya özünü bütün varlığı ilə büruzə verir. Əsərin müəllifi Yusif Has Hacibin yaşadığı dövr müəyyən qədər ziddiyyətli dövr idi. Müxtəlif türk tayfaları arasında hakimiyyət uğrunda gedən mübarizə, daxili çəkişmələr, şübhəsiz ki, adil, ağıllı və güclü hökmdar məsələsini zərurətə çevirmişdi. Daxili çəkişmələrdən qurtarmaq, mənasız yerə qardaş qanının tökülməsinin qarşısının alınmasını istəyənlərdən biri də, şübhəsiz ki, “Qutadqu-bilik”in müəllifi olub. Daxili çəkişmələrə “Qutadqu-bilik”in sonlarında yer alan “Zəmanənin çürüklüyünü və dostların cəfasını söylər” başlıqlı bölümdə açıq şəkildə işarə vurulub. “Qutadqu-bilik” keçmiş təcrübədən istifadə etməklə gələcəyi qurmaq kitabıdır.
Yusifin bu əsəri hansısa hökmdarın xahişi ilə yazıb-yazmadığı və ya bunu qəlbinin hökmü ilə edib-etmədiyi də, hələlik, məlum deyil. Məntiqi baxımdan, əsərin sifarişlə yazılmasını iddia etmək olar. Çünki o vaxt Yusif həm Qaraxanlı dövlətində, həm də ondan xeyli uzaqlarda – bütün Şərq dünyasında tanınan və hörmət edilən bir şəxs idi. O dövrdə xaqanlar və hökmdarlar öz adlarının əbədiləşdirilməsi üçün tanınmış yazarlara özlərinin nəsillərinin və idarə etdikləri dövlətin tarixini, öz dövrlərini qələmə almaq üçün sifariş verirdilər. Ola bilsin ki, Yusif də belə bir sifariş alıb. Ancaq təəssüflər olsun ki, əsərin heç yerində buna vurulan hər hansı bir işarəyə rast gəlmirik. Bəlkə də, müəllif bunu əsərin girişində qeyd edib, ancaq kimlərinsə əli ilə bu, əsərdən çıxarılıb.
“Qutadqu-bilik” kimi bir əsər hər hansı bir təsadüf nəticəsində meydana çıxa bilməzdi. Bu əsərin yazılmasında iki amildən biri – ya hansısa hökmdarın sifarişi, ya da müəllifin adil hökmdar arzusu əsas rol oynayıb. Əsərin hansı səbəblə yazılmasından asılı olmayaraq, o, həqiqətən də, çox qiymətli bir əsər kimi tarixdə qalıb. Əgər əsərə bu günkü baxımdan yanaşsaq, onu mahir bir hüquqçunun qələmindən çıxan konstitusiyaya bənzətmək olar. Hər halda, müəllifin cəsarətinə və ağıllı hökmdar haqqında söylədiklərinə heyran qalmamaq olmur. Günümüzdə aktuallığını itirməyən ağıllı hökmdar ideyası, sadəcə olaraq müəllifin geniş dünyagörüşünə və təfəkkürə malik olduğunu bir daha göstərir. Bu, Yusif Has Hacibin əbədiyyətə qovuşması deməkdir. Əslində “Qutadqu-bilik”də türk xalqlarının, imperatorluqlar quran böyük və əzəmətli bir millətin dövlət anlayışı və dövləti idarə etmək praktikası qələmə alınıb. Əsəri bu baxımdan türklərin tarix boyu yaratdıqları sivilizasiyaların, türk zəka və təfəkkürünün mahir bir bilicisi, tükənməz təfəkkür sahibi tərəfindən qələmə alınan əvəzsiz, ölməz sənət abidəsi hesab etmək olar.
10-13-cü əsrlər olduqca qarışıq və ziddiyyətli, eyni zamanda intibah dövrüdür. “Qutadqu-bilik” belə bir intibah dövründə yazılıb və şübhəsiz ki, bu da əsərin mahiyyətinə öz təsirini göstərib. Əsərin “Bəyliyə (hökmdarlığa) layiq bir bəyin necə olması (idarə etməsi) gərəkliyini söylər” adlı bölməsində dövlətin idarə olunması ilə bağlı olduqca ibrətamiz məsləhətlər var:
Bəy məmləkəti qanunla idarə edər və ağıllı bir idarəetmə siyasəti yeridər. Xalq hökmdara baxaraq, ondan özü üçün nümunə götürər.
Bəy adət-ənənəyə necə riayət edərsə, xalq da eyni şəkildə riayət edər. Bəylər hansı yoldan getsə, qul da o yoldan gedəcək.
Bəy doğru olmalı, sözləri və hərəkətləri bir-birinə uyğun gəlməlidir. Belə olsa, xalq əmin-amanlıq, sülh şəraitində yaşayacaq.
Bəy adil olmalıdır. Əgər bir bəy uzun müddət ölkəni idarə etmək istəyirsə, onda ölkəni ədalətlə idarə etməli və həqiqəti müdafiə etməlidir.
Bəy həyalı, ismətli və namuslu olmalıdır. Bəy təkva sahibi və təmiz olmalıdır. Əgər bəy düz olmasa, əxlaqını qorumasa, onda ölkə fəlakətə sürüklənər.
Bəy cəsur və qəhrəman olmalı, xalqının da özündən nümunə götürməsinə cəhd etməlidir. Bəyi qorxaq olan dövlət məhvə və dağılmağa məhkumdur.
Bəy səbirli, sakit və təmkinli olmalıdır. O, səbirlə, əsəbiləşmədən, ağılla iş görməlidir. Bütün bunlar bəy üçün bir Allah vergisidir.Mənbə
Yusif Balasaqunlu — Min beş yüz ilin Oğuz şeri, Antologiya.
Yusif Balasaqunlu. Qutadğu bilig. Bakı: “Avrasiya Press”, 2006.
“Yusif Balasaqunlu”, Reha Yılmaz“Kutadqu bilik” əsəri haqqında
Dünya ədəbiyyatı tarixində məşhur olan əsərlərdən biri də “Kutadqu bilik” poemasıdır.Poemanın müəllifi Yusif Xas Hacib Balasaqunludur.Müəllif bu əsəri 18 ay ərzində yazıb.Poemanı 1069-cu ildə tamalayıb.Əsəri Qaraxni dövlətinin hökmdarı Süleyman Arslan Qaraxana həsr edib.Hökmdar bu poemanı yüksək qiymətləndirib.Əsərin müəllifinə “Xas Hacib” fəxri adını verib.
“Kutadqu bilik” poeması 85 bölmə və 6520 beytdən ibarətdir.Şeirlər əsasən dördlük şəklindədir.Dil və üslub baxımından Mahmud Kaşğarinin “Divani-lüğət it-türk” əsəri il yaxından səsləşir.Əruz vəzninin mütəqarib bəhrində yazılıb.Bu əsər əxlaqi-didaktik mövzudadır.
Poemanın “Kutadqu bilik” adlanması da təsadüfi deyil.Müəllif özü bu əsər haqqında yazır: “Bu kitabı oxuyan kutlu olsun.Kitab onun əlindən tutsun”.Bu əsəri Azərbaycan dilinə Ramiz Əsgər və Kamil Əliyev tərcümə edib.
Bu poemanın elm aləmində üç nüsxəsi var:
1.Vyana nüsxəsi 2.Qahirə nüsxəsi 3.Fərqanə nüsxəsi -
Mahmud KAŞĞARİ.Həyatı və Yaradıcı
Qasqarlı 11 əsrdə Qaraxanlılar yəni indiki Özbəkistanda anadan olub.kitab 319 səhifən ibarətdir.Kitabda “ərzi-Azərabaqdan″ adlı xəritə var. Qaşqarlı Mahmud, Türk Lәhçәlәrinin lüğәtı, Divanü Lüğәtit Türk’ü 20 il müddәtlә yığdığı materyallar ilә 2 il әrzindә qәlәmә vermişdi.
Alim, min il әvvәl bütün Türk diyarını gәzib vә Türk xalqları arasında yaşıyaraq Türk dili, tarixi, coğrafiyası, folkloru vә mifolojisilә bağlı abidәvi bilik xәzinәsini bizlәrә әrmәğan etmişdir.
Qaşqarlı, Xaqaniyә, Uygur, Oğuz, Kıpçak, Türmәn, Qırğız, Çiğil, Yağma, Arqu vә digәr Türk soylu xalqları Türk adı altında cәmlәşdirәn bir Türkoloqdur.
Türklәrin yaşadıqları ölkәlәri, şәhәrlәri, qәsәblәri, kәndlәri tanış edәn, tәfәrrüatlı mәlumat çatdıran qiymәtli әsәri xәritә ilә dә Türk coğrafiyaşünası adına layiq görülmüşdür.
Mahmud Kaşqari “türklərin bölgələrini, kəndlərini və çöllərini qarış-qarış gəzmişdir. Uzun illər o, türk, oğuz, qırğız şəhərlərini, kəndlərini, düşərgələrini dolaşaraq onların lüğətini yazmışdır”. Nəticədə M.Kaşqari Xəzərin şərq sahillərindən başlamış Lobnor gölü meridianına və İli çayı enliyindən Kaşqariyanın cənub sərhədlərinə qədər olan geniş ərazini öyrənmiş, Orta və Mərkəzi Asiyanın bir hissəsinin ilk rayonlaşdırılmasını aparmış və türk xalqları və abidələrinin məskunlaşma sərhədlərini və yerlərini böyük dəqiqliklə müəyyən etmişdir.
Onun məşhur “Divani-lüğət it-türk” (1072-1074) əsərində türk qəbilələri, çoxlu dağ, çay, göl, ölkə və dövlətlər haqqında geniş məlumatlar toplanmışdır. Tyan-Şan və Yeddigöllük, İssık-Kul gölü, Balasaqun dağları (Qırğızıstanda), Altay vadisi və İli çayı və s. ən müfəssəl şəkildə səciyyələndirilmişdir. O, Narının yuxarı hövzəsində olmuş, Çatırgöl və Siziç (Songöl) gölünü qeydə almışdır. “Divan”ın sonuna əlavə olunmuş xəritə Mahmud Kaşqari dövründə türkdilli xalqların yaşadığı ərazilərin təsvirini verən ilk xəritədir. O, bir sıra paralel formada düzülmüş Qərbi Tyan-Şan dağ sistemini öz xəritəsində daha düzgün əks etdirmişdir. Kaşqari Manqışlak (Manqıstan) yarımadası ilə də tanış idi – bu yarımadaya ilk dəfə məhz onun xəritəsində rast gəlinir.“Divani-lüğət it-türk” əsəri haqqında
Dünya ədəbiyyatı tarixində məşhur olan əsərlərdən biri də “Divani-lüğət it-türk” əsəridir. Bu əsərin müəllifi XI əsrdə yaşayıb-yaratmış məşhur türkoloq Mahmud Kaşğaridir.Müəllif bu əsəri 1075-ci ildə yazmağa başlayır.Əsəri 1077-ci ildə tamalayır.Bu əsər ərəblərin türk dilini öyrənmək məqsədi ilə yazılıb. Divani-lüğət it-türk” əsərində 7500-dən çox sözün şərhi verilib.Bu sərdə türk xalqlarının həm şifahi, həm də yazılı ədəbiyyatından şeir nümunələri də verilib.Şierlər əsasən dördlük formasındadır.Misra daxili bölgü 4+3 formsındadır.Səkkiz hecalı şeirlərə də təsadüf olunur. Divani-lüğət it-türk” əsərində türk dillərində ahəng qanununun olması haqqında ilk dəfə olaraq məlumat verilir.
-
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sözcüsü Xəyal Rzadan yeni silsilə tədbirləri
26 noyabr 2013-cü il tarixdə Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin “Natəvan” klubunda Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin yeni sözcüsü Xəyal Rzanın təşkilatçılığı ilə “İnternet və ədəbiyyat: problemlər, imkanlar”dlı yeni silsilə tədbirlərə start verildi.Silsilə tədbiri saat 14:00-dan-16:00-a qədər davam etdi.Tədbiri giriş sözü ilə AYB-nin yeni sözcüsü Xəyal Rza açdı.O, ilk növbədə tədbir iştirakçılarını salamladı, sonra Çağdaş Azərbaycan ədəbi mühitində ədəbiyyatın və internetin həm müsbət, həm də mənfi cəhətləri haqqında tədbir iştirakçılarını bilgiləndirdi.İlk sözü Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumunun sədri, yazıçı-kulturoloq Aydın xan Əbilova verdi.Aydın xan Əbilov ilk növbədə tədbirə gələn qonaqları salamladı və ədəbiyyat və internetin çağdaş dönəmdə əhəmiyyətindən danışdı.Daha sonra Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin Təsisçilər Şurasının başqanı Əkbər Qoşalı, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Prezident təqaüdçüsü Səidə Könül, Azərbaycanın istedadlı xanım yazarı Afaq Şıxlı, “Ədalət” qəzetinin əməkdaşı Ceyhun Musaoğlu, “Dünya ədəbiyyatı” dərgisinin baş redaktoru Səlim Babullaoğlu, Azərbaycanın istedadlı xanım yazarı Vüsalə Babaxanqızı, Mütləqə İnam Ocağının Yükümlüsü İşıqlı Atalı və digərləri çıxış edərək “İnternet və ədəbiyyat: problemlər, imkanlar” mövzusu ətrafında öz fikirlərini bildirlər və təkliflərini etdilər.Tədbirin sonunda Xəyal Rza zəhmət çəkib tədbirə gələn insanlara təşəkkürünü bildirdi.
-
İç göynədən bir öykü…
Əfsanə BAYRAMQIZI
Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi Yönətim Kurulu başqan yardımcısıKölgənin səyahəti
Uzaqdan, lap uzaqdan boynu bükük bir yarıdağılmış minarə boylanır… boylandığı səmtdə sanki itirdiyi doğma birisini axtarır. Onun yanından üzü doğuya sıx ortaölçülü daşlarla döşənmiş dar küçə… sanki sonsuzluğa baş alıb gedir… Küçə boyu uzanan, damları qırmızı kirəmitli evlərin indi sadəcə çox az hissəsinin kirəmiti yerində qalıb. Sıx biçimdə nizamla döşənmiş kirəmitlərin bəziləri ya dağılıb, ya da qar-yağış rəngini-rufunu aparıb.
İllərdir, bu məhəllələrin yol daşları addım səsinə möhtacdır, yol boyu bir canlının səs-səmiri yoxdur… Bu kimsəsiz küçələr beləcə ölü sakitliyi yaşayır. Addımların altında indi əzilən daşlar illərin, yüzillərin, tarix olmuş, neçə-neçə igidin addımını “eşidib”, atlarının kişnərtisinə tanıqlıq edib, qılınclar çəkiləndə “haydı, igidlərim” – deyən əcdadın qopardığı tozanağı udub, sinəsini qabağa verib bu daşlar… bu daşlar indi qəribsəməzmi o səslər üçün..? – Qəribsəməsəydi, üzərində naməhrəm – tanımadığı, tanımağa çətinlik çəkdiyi addımlara sifətini bozardıb, çınqıl kimi xırıltı səsi çıxarmazdı. İllərdir, bu daşlar minarəyə gedən yolda beləcə xırıldayır. Son canını verməyə çalışan məxluq kimi, xırıldadıqca, dar küçə boyu uzanan divarlar əks-səda verir…
“ – Hacı Məmməd, hara belə?
– Yuxarı tərəfə. Sən hara belə, a Mövsüm?
– Mən də dükanı bağlayıb, aşağıya enəjəm.”
…Daşlar böyüklü-kiçikli yeyin addımların toxunuşundan xoşhallanır, bütün istini canına çəkirdi. Sürətlə bir-birini əvəzləyən addımların biri küçənin yuxarı başına, digəri isə aşağı başına yol alırdı. Elə ki, qapının girişinə yetişdilər, başı göyün yeddinci qatına ucalan minarələr bir-birini gözəl avazla salamlayıb, hal-əhval tutardı… İki ayrı yerdən eyni vaxtda ucalan ecazkar, musiqili avaz havada əks-səda verər, şəhər əhlini Yerin, Göyün Yiyəsini salamlamağa səslərdi.
“ – Salam, hacı, ovqatın təlxdir deyən. Noolub belə?
– Əleykümə salam! Bir az sən deyəndi elə… canın sağolsun. Səndə hal-qəziyyə nə yerdədir?
– İşlər şuluqdur, bu naməhrəmlər rahat durmur, urusun silahıyla bizə xox gəlirlər.
– Pristav, naçalnik də öz kef-damağında… Keçən gecə qonşu mahalda on evi yandırıb, bir çətən arvad-uşağı qana boyayıblar bu kafirlər. Bu inqilab hələ başımıza çox oyun açacaq. Yığışıb öz başımızla qaladakı arvad-uşağı qorumalıyıq.
– Xalqın namusu bizə əmanətdir!”
…Qalanın küçələrindən keçən at faytonları ağır-ağır hərəkət edir, küçədən keçən tək-tək adam, ya da darvaza dalından boylanan uşaqlar ilgi ilə onun arxasınca baxardı. İsti yay günlərində küçə daşlarının tez-tez yaratdığı bu cırıltılı səslərə böyükdən-kiçiyə hər kəs adət etmişdi. Bu o demək idi ki, qalaya Bakıdan qonaqlar gəlib. Həyət-bacadan qonaqlara edilən “xoş gəldin” sədalarını indi daşların yaddaşının çözələmədiyi dildəki kobud və tükürpədici qırıq-qırıq səslər ya da yarıuçuq evin damında yuva qurmuş qarğaların qarıltısı əvəz edir.
“Görəsən evimiz durur?! Anam həmişə deyərdi ki, minarənin yanına çatanda sola dön. Orda darvazanın arxasında hündür bir tut ağacı görəcəksən… bax, ora bizim evdir… – Yaxşı, hanı bəs?! Minarənin yarısı yoxdur. Solda darvaza da gözümə dəymir. Nənəm yalan deməz axı.!?
Aha, kötük..! Bu ki, bizim tut ağacının kötüyüdür! Yüz faiz, odur… Ən son onun tininə çıxmışdım ki, ətrafa baxım. Atılan “Qrad” səslərindən diksinib, yerə yıxıldım. Ah, tut ağacım mənim, babam deyərdi, əgər mən də qonşu Vüqar əminin oğlu Nadir kimi oxuyub böyük adam olsam, bu ağacın altındaca mənə qonaqlıq verəcək, bu ağacın bərəkətindən ailəmə bərəkət payı ayıracaq. Zamanı gəlincə bu ocağı gələnəyimizcə, mənə təhvil verəcəkdi. Bircə mən qoruya bilmədim ocağımızı, baba, mən…”
…Böyük, qol-budaqlı tut ağacından bircə kötük qalmışdı. Hansısa zalım bir əl onu baltanın ağzına vermişdi. Kötüyün üzərinə böyük bir kölgə çökdü, çökməsiylə bir neçə dəqiqə ətrafında dövrə vurub dayandı. Bir neçə dəqiqədən sonra kötüyün üstü göz yaşlarına qərq olmuşdu…
Ortaya sükut çökmüşdü, bu sükutu küçədən yavaş-yavaş keçən xəfif addım səsləri pozurdu. Sərin yay küləyi əsdikcə, küçə qırağındakı otlar dalğalanır, gələnlərin ayaqları altına sərilirdi. Ayaqlandıqca incinən bu otlar səssiz-səmirsiz dursalar da, hər tapdaqdan sonra daha böyük əzmlə başlarını minarəyə doğru ucaldırdı. Bunun fərqinə varmayan mavi rəngli şort geyinmiş eynəkli bir gənc oğlan düz minarə önündə dayandı. Əli ilə tərini silərək “Vau…” – deyib fotoaparatını nə isə kəşf etmiş kimi, minarəyə doğru uzatdı. Qəfildən həmin an minarə daşlarından qopan xırda dənəciklər toz qarışıq mavi şortlu gəncin obyektivinə doğru səpələndi. “Damnd!” (Lənət olsun”) deyə fotoaparatı aşağı alaraq, gözlərini ovuşduran oğlan hirsindən tikilini təpiklə döyəclədi. Bayaqdan dünya səyahəti həvəsində olan bu yabançını izləyən saqqallı kişi hiyləgər və özündənrazı vəhşi baxışlarıyla hırıldadı. Öz-özünə “Yaxşı ki, çəkmədin, əclaf” deyə onun qolundan tutub, yaşıl dağlara tərəf sürüklədi.
Kölgə minarə boyu dolanaraq, onu sakitləşdirməyə, təsəlli verməyə çalışdı, minarənin içindən salona daxil oldu. “Yadımdadır, babam hər cümə namazı məni sənin yanına gətirərdi. Uzaqdan sənin naxışlı minarəndəki bəzəkləri görəndə ixtiyarsız olaraq sevinərdim. Ən çox o naxışları sevərdim. İçəridə “la ilahə illəllah” səsləri əks-səda verdikcə, məhəllənin bütün kişiləri buraya toplanardı. Divarını nəinki cızmaq, heç bərk yumruqlamağa da qıymazdıq. Hər hansı uyğunsuz hərəkətimiz olsa, babamın bir tərs baxışı ilə hər şey həll olardı. İndi gör, bu divarlar nə kökdədir, aman Allah.!? Bu şərəfsizlər Allahın belə evini murdarlayıblar, öz adlarıyla. Bu adlara bax… Tfu… Bilirəm, istəmirsən, bu görkəmdə səni görsünlər. Ona görə o yabançıya elə hirsləndin…”
Kölgə salonun mərkəzində – divarları dağıdılmış və kimsəsiz bu Tanrı evində iki qat əyildi, hələ üç dəqiqə vardı azana. Küçəyə baxdı, elə yəqin edəcəkdi ki, məhəllə kişiləri yolda bir-birilə salamlaşıb yeyin addımlarla içəri girəcək… Hanı?!. Səs-küy, hal-əhvallar, şəhərin və qəzanın ən yeni xəbərləri buradan yayılırdı məhəlləyə. Ancaq küçə sakitlik idi, nə gələn vardı, nə gedən… Azan verilən səmtə, 10 kilometr aralıdakı minarəyə baxdı. Oralarda isə daşı-daş üstə qalmamış viranəlikdə bircə minarə boylanırdı, o da 20 ildən çox idi, başını aşağı salıb susurdu. Bütün şəhəri şumlasalar da, onu göz dağı kimi saxlamışdılar. “Sənin Tanrın belə güclüdürsə, səni qurtarsın” sədaları bu kimsənin qalmadığı, otun belə cücərmədiyi viranə şəhərdə vəhşi və istehza dolu qəhqəhələrlə əks-səda verir, hər daşı belə titrədirdi.
Azan vaxtı bu dəfə uzaqlardan verildi. İkiqat əyilən kölgə insan kölgəsinə çevrildi, oturaraq əllərinə göyə açdı, bir neçə dəfə nizamlı şəkildə aşağı-yuxarı hərəkət etdi. Rahatsız ruhundakı təlaşı və keçmişin həsrətini dindirən kölgə azad səmadan bir daha ətrafı seyr etdi: “Bir də gəlsəm, minarəəki səsə gələrəm, ayrı heç nə məni bura gətirəmməz..!” – göydəki bəlirsiz sığınacağına uçdu…
…Bir vaxtlar gözəlliyi ilə şəhər qonaqlarının belə heyran olduğu “Gövhər Ağa” yadigarından indi bircə dağıdılmış yarıuçuq minarə qalmışdı. Neçə illər, onu tərk edən və gözəlliyini itirən daşlarına, bəzəklərinə küssə də, bu gün sevincli idi o. “Qrad” səslərindən, şəhər əhalisinin tükürpədici səslərindən uzun müddət sonra nəhayət kiminsə yadına düşmüşdü. Nəinki yadına düşmüş, onu ziyarət edən doğma bir ziyarətçi varid olmuşdu. “Son daşım uçana kimi, gözləyəcəm, minarəmə çıxıb o gözəl avazı yenidən şəhərə yayanı görmədən ölmərəm..!”
Minarənin səthi bir az tünd görünürdü. Bayaq fotoaparatı ona tuşlayan yabançı qayıdanda minarəyə baxdı. Əlini məscidin divarına toxundurdu, nəm ovcuna hopdu. Xeyli təəccüblə minarəyə baxıb, ehtiyatlı şəkildə bir neçə şəkil çəkdi. Belə isti yay günündə binanın daşlarının nəmliyi görünür, onu təəccübləndirmişdi. Amma bunun səbəbini bircə kölgə, bir də onun Yiyəsi – Tanrı bilirdi… minarə illər sonra doğma “qonağ”ın “gəliş”inə ağlayırdı: daş-daş… -
Natiq Səfiyevin yeni kitabı işıq üzü gördü
Natiq Səfiyevin “Afrika xalqlarının nağılları” kitabı 2013-cü ildə “Təknur” nəşriyyatı tərəfindən 84 səhifə olmaqla, 200 tirajla dərc olunub.Kitabın redaktoru Azərbaycan Xarici Dillər Universitetinin müəllimi Güntəkin İlyasovadır.
Afrika qitəsində çoxlu xaqlar yaşayır.Onlardan hər birinin özünəməxsus folkloru vardır.Bu kitabdakı dilimizə çevrilmiş nağıllar ibrətamiz, tərbiyəvi xarakter daşıması ilə hər kəsi özünə cəlb edir.Topluda 25 xalqın 40 nağılı toplanmışdır.
Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü, “Qızıl qələm” media mükafatı laureatı, Azərbaycan mətbuatında 50 ildən artıq yazıları ilə çıxış edən görkəmli və istedadlı yazıçı-publisist Natiq Səfiyevin “Afrika xalqlarının nağılları” kitabı geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulmuşdur.
-
Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin (DGTYB) yeni nəşri işıq üzü görüb
“NAKAM ŞAİRLƏR” adlanan yeni kitab Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Gənclər Fondunun maliyyələşdirdiyi layihə çərçivəsində hazırlanıb.
Nəşrin tərtib və ümumi redaktəsi Əkbər QOŞALIya aiddir. Nəşrin məsləhətçiləri prof.dr. Almaz ÜLVİ və Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin baş redaktoru Dəyanət OSMANLI, rəy verənləri isə DGTYB Təsisçilər Şurasının üzvü, “Fəxri gənc” ödülü laureatı dos.dr. Rəsmiyyə SABİR, Azərbaycan Vətən Müharibəsi Veteranları Birliyinin Sədr müavini Mübariz HACIOĞLU və “Birlik” dərgisinin baş redaktoru İlqar İLKİNdir.
Kitabda gənc yaşlarında həyata gözlərini əbədi yummuş yeni nəsil Azərbaycan şairləri haqqında bilgilər və şeirlərindən örnəklər verilib. “Ömrü özünə yaşamayan” şəhid şairlərin şeirlərinin də yer aldığı nəşrdə “nakam” sözü onların fiziki ömürlərinin qısa sürdüyünü, Ədəbiyyatımıza daha çox töhfələr vermək, uğurlar qazandırmaq potensiallarının olmasına bax¬mayaraq, həyatdan erkən köçdüklərini ifadə edir. DGTYB-nin bu nəşri… məhz özləri həyatda olmayan – həmişəgənc şairlərin yaradıcılığına müraciət etməsi ilk növbədə özləri həyatda olmasa da, sözləri həyatda olanlara vəfa borcundan irəli gəlir… eləcə də, onların hər birinin xatırlanmağa haqları olduqlarının etirafıdır…
21 yaşlı Ülvi Bünyadzadənin şəhid olmamışdan xeyli öncə öz əli ilə yazdığı “AND” kitaba “önsöz” yerinə verilib.
Kitab geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulur. -
“Çağdaş Azərbaycan ədəbi qurumları” kitablaşdırılacaq
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökümət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurası tərəfindən maliyyələşdirilən və Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi tərəfindən həyata keçirilən “Yeni nəsil Azərbaycan ədəbiyyatının təbliği” layihəsi çərçivəsində “Çağdaş Azərbaycan ədəbi qurumları” kitabının növbəti sayı nəşrə hazırlanır.Layihənin rəhbəri Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin Təsisçilər Şurasının başqanı Əkbər Qoşalıdır.Layihə çərçivəsində Azərbaycanda fəaliyyət göstərən peşəkar ədəbi yaradıcılıqla məşğul şəxsləri birləşdirən qurumlar, dərgilər, qəzetlər; saytlar; ədəbiyyatşünaslıq üzrə istisaslaşmış elm-tədqiqat ocaqları; ədiblərin ev muzeyləri, Poeziya Evləri; nəşriyyatlar; eləcə də represiya qurbanı olmuş Azərbaycanlı ədiblər, şəhid Azərbaycan şairləri barədə bilgilər “Çağdaş Azərbaycan Ədəbi Qurumları”nda kitablaşdırılacaq.
Qeyd edək ki, “Çağdaş Azərbaycan Ədəbi Qurumları” kitabının I nəşri 2009-cu ildə “Turan evi” nəşriyyatı tərəfindən 118 səhifə olmaqla, 450 tirajla dərc olunmuşdu.DGTYB başqanı Əkbər Qoşalının hazırladığı kitabın redaktorları Rəsmiyyə Sabir, İlqar İlkin və Namiq Hacıheydərli olmuşdu.
-
Debüt: Azər ABBASOV (Naxçıvan Muxtar Respublikası).Yeni şeirlər
Azər ARİFOĞLU (Abbasov Azər Arif oğlu) 1975-ci il sentyabr ayının 12-də Naxçıvan Muxtar Respublikasının Naxçıvan şəhərində anadan olub.1982-1992-ci illərdə Naxçıvan şəhər 3 saylı orta məktəbdə təhsil alıb.Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika və Hüquq fakültələrində bakalavr dərəcəsi üzrə ali təhsil alıb.
2013-cü ildən Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Redaksiya, Yaradıcı Nümayəndə Heyətlərinin Fəxri üzvü və “Naxçıvan Muxtar Respublikasının ədəbiyyatı” bölməsinin Redaktorudur.* * *
Axşamçağı gördüm səni bulvarda, gözəl qız…..
Qalmışdı gözün sanki uzaqlarda, gözəl qız….Bir uykuya dalmışdı dəniz sanki o axşam…..
Yatmışdı o nisgilli baxışlar da, gözəl qız…….Hərdən də üzən zülfünü oxşardı küləklər…..
Sandım ki, vurulmuş sana onlar da, gözəl qız……Bir ani göz atdın mənə birdən….yenə bir bax…..
Heç baxmadın amma daha…..yalvar da…..gözəl qızAzər sana ya sanki vurulmuş….bu həqiqət
Getdin, buraxıb Azəri sən darda, gözəl qız* * *
Ey gözüm, qan ağlamaqdan çeşmi-giryanım vətən
Sən mənim cismimdə canımsan, pərişanım vətənBir anamdır, bir də sənsən, başqa bir şey istəməm
İstərəm olsun fəda uğrunda bir canım, vətənÇox da şairlər gözəllərdən qəzəl yazmaqdadır,
Başqa bir yar yox mənim qəlbimdə, cananım vətənLeylinin uğrunda Qeysin əqli olmuşdur fəda
Leylilərdən gül açıb qoynun, gülüstanım vətənHər zaman bir halə düşdüm, sən səbəb oldun buna
Həm sevincimsən mənim, həm ahu- əfğanım vətənGər adım Azər mənim, sən ərməğan etdin onu
Həm adımsan sən mənim, həm şöhrətim, şanım vətən -
Debüt: Ruhiyyə BAHAR (Sumqayıt).Hekayə
TƏRCÜMEYİ-HAL
Ruhiyyə BAHAR (Əliyeva Ruhiyyə Səfərxan qızı) 1976-cı il noyabr ayının 12-də Sumqayıt şəhərində anadan olub.1983-1993-cü illərdə Sumayıt şəhər 10 saylı orta təhsil, 1993-1998-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Pedaqogika fakültəsində bakalavr dərəcəsi üzrə ali təhsil alıb.
2005-2007-ci illərdə “Hakimiyyət və Zaman” qəzetinin redaktoru olub.2007-ci ildən “Bahar” uşaqlar üçün ədəbi-bədii əyləncəli jurnalın və 2010-cu ildən “Bahar çiçəyi” uşaqlar üçün ədəbi-bədii əyləncəli qəzetin təsisçisi və baş redaktorudur.
2013-cü ildən Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Redaksiya, Yaradıcı, Nümayəndə Heyətlərinin Fəxri üzvü və “Uşaq ədəbiyyatı” bölməsinin redaktorudur.sLalələr
Dağları əzəmətinə görə sevir insanlar. Özü boyda sirr dünyası olan dağlar bəşəri canlılar üçün bir beşik, bir yuvadır. Güneyi gül-çiçəkli, qüzeyi ağaclı,kollu, biçənəkli olur dağların. Həm də insanlar dağlara sevgisindən çoxlu əfsanələr, rəvayətlər söyləmiş dağlara.
Deyirlər belə dağlardan birində sarı qaya zirvəsindən aşağılarda, dərəyə yaxın bir yerdə kənddən xeyli aralıda bir koma varmış. Komada Yaxşı nını ilə bir yerdə Lalə adlə gözəl bir qız yaşayarmış. Bu iki varlığı eldən-obadan uzaq salan bir dərd varmış. Toy günündən bir neçə ay sonra Yaxşı adlı gözəlin sevgilisi Böyük Vətən müharibəsinə gedir. Il ötsə belə sevgilisindən xəbər olmur. Amma sevgilisindən gözəl-göyçək bir qız uşağı dünyaya gəlir. Illər ötür. Müharibə qurtarır. Lalə böyüdükcə Yaxşının ər intizarı yavaş-yavaş yoxa çıxır. Axşam günəş kimi sönür…
Lalə yaşadığı komadan meşəyə doğru gedən cığırın qurtaracağında çökəkdə bir bulaq qaynayırmış. Bulağın yuxarı tərəfində sıldırım qayalar, qayaların sinəsində içərisində qurt-quş yaşayan böyük meşə varmış. Bulağa su içməyə gələn cüyürlər özləri ilə cığırlar gətirmiş və həmin cığırlarla yoxa cıxarmışlar.
Daha Lalə böyümüş, seviləsi bir qiz olmuşdu. Incə beli, ceyran yerişi, gül taxılmış sinəsi zamanın sürətlə ötdüyündən xəbər xerirdi. Lalənin ən çox sevdiyi dağlar gülü lalə idi. Burada bitən lalələrin bir rəngi vardı,qırmızı….
Bir dəfə Lalə səhəngi götürüb bulağa gələndə gördüyündən təlaşlandı. Başında buxara papaq,qara qaşlı, qara gözlü, qara bığlı bir cavan yerə sərilmişdi. O, bir əlində tüfəng olduğundan o biri əli su icmək üçün bulağın gözünə doğru sürünsədə taqətdən düşmüş halda zarıyırdı. Ayağının baldırından axan qan laxtalanmışdı. Lələ bu ovçu oğlanı komalarına naecə gətirdiyini özu də bilmədi. O,gücü haradan aldığını belə duymadı.
Anası Yaxşı qarı güllərin,çiçəklərin sirrini dərindən bildiyinə görə tez otlardan məlhəm düzəltdi. Ovçu oğlanın yarasını yuyub sonra sarıdı.
Bir neçə gün keçdi. Bu günlər Lalə üçün zindan oldu. Ovçu oğlanın qarsılmış dodaqlarından su və gül şirəsindən başqa hec nə keçmədi. Bir səhər bu gözəl oğlan gözlərini açdı və:
-Mən hardayam?- deyə soruşdu.
Heç bir cavab olmasa da ətrafında nurani bir qarı ilə gözəl bir mələk gördü. Qara gözlü su sonası oğlanlın gözünü günəş kimi qamaşdırdı.
Beləcə ovçu oğlan bir neçə gündən sonra tamam sağaldı və ayağa qalxdı.
Onu xilas edənlərlə yaxından tanış oldu. Başına gələnləri, ayı ilə döyüşən zaman gülləsinin qurtarmasını, yaralanıb ayının əlindən qaçmasını söylədi.
Ovçu nə söyləsə belə Lalə sanki yuxuda idi. Onu iki duyğu odlandırırdı. Biri özgə, tanımadığı yaralı oğlanı sevdiyi idi, ikincisi isə…
Daha ovçu tam sağalmışdı. Günün birində oğlan üzünü həm Yaxşı nənəyə, həm də Laləyə tutub getməli olduğunu söylədi. Ona etdikləri yaxşılığı heç bir zaman unutmayacağını dedi.
Lalənin dili tutulmuşdu. Icazəsiz sevdiyi bu oğlana deməyə sözü daşa dönmüşdü. Oğlanda sanki cadugər kimi qızın dil ağzını bağlamışdı.
Ovçu komadan uzaqlaşar-uzaqlaşmaz hava qəflətən dəyişdi. Göy guruldadı, şimşək çaxdı. Ele bir yağış yağdı ki, sel suya qarışdı. Indiyə dək bu tərəflərə belə bir yağış yağmamışdı. Dağlardan gələn güclü sel, koma qarışıq Yaxşı nənəni, Laləni ağuşuna alıb sıldırım dərələrə görünməz etdi.
Yeni ildə adamlar gözlərinə inanmadılar. Dağlarda əvvəllər qıp-qırmızı bitən lalə güllərin indi bağrı qara idi. -
Ruhiyyə BAHAR.”Şirinçayı çək başıva” (Hekayə)
Şirin çayı çək başıva.
Baharın 5 yaşı var, o, evin tək qızıdı. Hər səhər anası onu min bir zülümə yuxudan oyadıb, səhər yeməyini yedirdib bağçaya aparırdı.
Bir səhər də yenə yuxudan qışqırda-qışqırda, ağlaya-ağlaya yuxudan oyatdılar.
-Ay qızim, dur da axı mən işə gecikirəm. Səhər yeməyini ye səni bağçaya qoyum, tez işə gedim. Bax işdən gələndə sənə çoxlu konfetlər, oyuncaqlar alacam-deyə anası dilləndi.
Oyuncaq, konfet eşidən kimi Bahar yerindən durdu və dilləndi:
-Onda səhər yeməyini yemirəm.
-Yox, olmaz yeməsən konfet də görməyəcəksən-dedi anası.
Bahar əl-üzünü yudu, anası saçlarını darayıb hördü. Tənbəl-tənbəl gəlib stolda oturdu. Anası ona çay süzüb, şirin elədi. Çörəyi xırda kubiklərə ayırıb üstünə cem, yağ sürtüb qarşısına qoydu. Bahar gah şirinçaya baxır, gah da qarşısına yığılan çörəklərə. Güclə birini ağzına qoyub şirinçaydan bir qurtum aldı. Yavaş-yavaş öz dünyasında danışa-danışa yeyir, gah sağa baxır, gah sola baxır gah da stolun altına. Anası yenə dilləndi:
-Bahar, mən işə gecikirəm axı tez ol ye yeməyini gedək.
Anası bir dedi, iki dedi amma, Bahar öz aləmində idi. Anası hirsləndi:
-Yemirsən yemə heç olmasa şirin çayı çək başıva gedək.
Bahar içi şirin çayla dolu stəkanı başının üstünə qaldırıb başından aşağı süzdü. Başdan ayağa oldu su içində. Anası bunu görüb bərk qəzəbləndi:
-Ay Bahar, neylədin?
-Demədin şirincayı çək başına, mən də çəkdim də. -
“Bölgələrdən səslər” kitabının ikinci hissəsi nəşrə hazırlanır
Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyinin tərəfindən maliyyələşdirilən və Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi tərəfindən həyata keçirilən “Bölgələrdə yaşayan yaradıcı gənclərlə görüşlər” adlı layihə çərçivəsində “Bölgələrdən səslər” kitabının ikinci hissəsi nəşrə hazırlanır.Layihənin rəhbəri Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi Təsisçilər Şurasının başqanı Əkbər Qoşalıdır.Lahiyə çərçivəsində Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində yaşayıb ədəbi-bədii yaradıcılıqla məşğul olan istedadlı gənc yazarların özkeçmişləri, ədəbi-bədii nümunələri, poeziya örnəkləri toplanaraq “Bölgələrdən səslər” də kitablaşdırılacaq.
Qeyd edək ki, “Bölgələrdən səslər” kitabının birinci hissəsi Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyinin maliyyələşdirdiyi “Bölgələrdə yaşayan yaradıcı gənclərlə görüşlər” adlı layihə çərçivəsində 2012-ci ildə “Bilik” Poliqrafiya Mərkəzi tərəfindən 240 səhifə olmaqla 500 tirajla dərc olunub.Layihə rəhbəri Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin başqanı Əkbər Qoşalı, tərtibçisi Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin Baş katibi Rəsmiyyə Sabir, redaktorları Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Prezident təqaüdçüsü İbrahim İlyaslı, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü Elşən Əzim, məsləhətçilər Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü Əlirza Həsrət, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Qazax Bölməsinin sədri Barat Vüsal, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Gəncə Bölməsinin sədri Məmməd Alim, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Şəki Bölməsinin sədri Vaqif Aslan, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Quba Bölməsinin sədri Ramiz Qusarçaylı, texniki redaktoru Bahar İsmayılova, üz qabığının tərtibçisi Nəvai Metindir.Kitabda 28 rayon və şəhərimzdən 75 gənc qələmin yazıları yer alıb. Onların bir çoxu respublika səviyyəsində ilk dəfə təqdim olunub.“Bölgələrədn səslər” respublikanın aparıcı kitabxanalarına pulsuz paylanıb. -
Debüt: Günel GÜN (Bakı şəhəri).Yeni şeirlər
Günel GÜN
Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının İdarə Heyətinin üzvüGünel GÜN (Lətifova Günel İzzət qızı) 1985- ci il avqust ayının 3-də Bakı şəhərində anadan olub. Bakı şəhəri F.Nəcəfov adına 266 saylı orta məktəbin məzunu olub. 2007-ci ildə Bakı Biznes Kooperasiya Universitetinin Maliyyə-Vergi Hüququ fakultəsini bitirib. Azərbaycan ,rus, türk, ingilis və digər dünya yazarlarının yaradıcılığı ilə tanışdır. 600- ə yaxın şeirin, 3 essenin və 1 dedektiv romanın müəllifidir. Musiqiyə olan həvəsindən dolayı 15-dən çox həvəskar bəstələri var, bəstələdiyi musiqilərin sözləri də Günel xanımın özünə məxsusdur. Bundan əlavə 2013 cü il aprel ayında Unisef və Gənclər Turizm Nazirliyinin birgə təşkil etdiyi ”Qısametrajlı filmlər”layihəsində, ssenarisi Günel xanıma məxsus olan “Səadət” filmi 3 yer almışdır. Günel xanım televiziya kanallarında dublyaj səslənməsində işləyir,Lider tv-nin efirində “Qida-mədəniyyətimiz”adlı layihənin baş redaktoru olmuşdur, eyni zamanda öz dilimizlə yanaşı rus, ingilis və türk dillərini bilir, şeirlərinin 200-dən çoxu türkcədir . Gənc şairəmizin yaradıcılığı fəlsəfi fikirləri ilə fərqlənir. Onun şeirlərində tanrıya inamı, həyatın fərqli hadisələrinə fərqli zəmində yanaşmasını sezmək mümkündür. Artıq Günel xanım “Günel Gün” təxəllüsü ilə oxucularını salamlamaq istəyindədir. Və bu ləqəbin izahını belə təhlil edir.”Hər yaradıcının fərqli dünyası var o dünya, kainatımızın günəşi ilə deyil öz günəşi ilə doğar və doğrular. Mənim dünyamı doğruldan günəşsə, məs adımdan sonra təxəllüsüm etibarilə doğan Gün ifadəsini təsdiq edən günəşdir. Ancaq bu təxəllüs mənim fikirlərimdə doğrulmasına baxmayaraq, öz ideyam deyil. Çox böyük və xüsusi hörmətim olan ,insanlığını çox sevdiyim, ən yaxın və ən əziz ifadələrini layiqincə qazanmış dostumdan hədiyyədir”.2013-cü ildən Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının İdarə Heyətinin üzvüdür.
Düşüncələr.
Düşünürəm… bu anda mən nə görürəm?
Görmək hissi düşüncəyə aid deyil.
Düşüncədə hərflərdə samit deyil, sait deyil,
Düşüncənin sonuda heç sabit deyil!Düşünürəm gün gələcək…
Bu sözləri yazan bamaqlar məhv olaraq gedecək.
Nəyinki bu barmaqları, bu vücudu, bu varlığı
Hər kəs yaddaşdan siləcək.Bircə yad daş, görünəcək
Soyuq daşlar arasında
Rəsmi vardır daş başında
Ismi vardır başdaşında.Tək bununla, o kimsənin kimliyi kim?
Xatirlərdə bilinəcək.Düşünürəm … düşüncəmin soyuq düşüncələri ilə üşüyürəm.
Bəs bu nədir? Bəlkə yox olmaq qorxusu
Bəlkədə aşkar yuxusu, düşüncələr həyatimın
Tək cavabı, tək sorğusu,
Düşüncələr hisslərimin, söylədiyim sözlərimin
Vardır onlarda qorxusu.
Düşüncələr göz yumduqca yalnız görüntüyə gələr,
Onların məkanı dəniz, rəngi şəffaf, meyyarı su?Yoxsa dənizlərmi verdi, düşüncələri bizlərə?
Ağlamaq hissi nə imiş biz hələ bilmirdik hələ
Dəniz düşüncəni verdi,düşüncə dərdə çevrildi,
Dərdsə qərq oldu gözlərə, deyə bilmədi sözlərə
Dərd yenə suya çevrildi, göz yaşları süzülərək
Bənzədilər üzdəki, qırışlar ilə yanağ dağından asaraq
Görünən dolğun sellərə,
Yenə sellər aşdı – daşdı, töküldülər dənizlərə.
Düşüncələri dənizlər, dənizlər verdi bizlərə..?
Düşüncələr ağıllını dəli edər.
Düşüncələr insanı öz – özü üçün zəlil edən
Düşüncələr vardan yoxlar, yoxdan heçlər
Düşünsən ki, düşüncələr gəldi – gedər
Dərin düşün! Düşüncəni, verən bizə, vermədiki düşün hədər.
Rəbbim bizə bəxş etdiki düşüncəni,
Yaşamaq üçün hər günü maraq olsun təzə yeni.
Rəbbim bizə bəxş etdiki düşüncəni,
Dərk edək biz yaradanı, dərk edək həvva – adəmi.Həyat üstümüzə gəlir fərəhlə…
Həyat üstümüzə gəlir fərəhlə.
Bizsə gedəcəyik addımba-adım
Bu gün dalaşarsan daşla- kəsəklə
Dön! Və üzür istə addımba-addımDünən dili laldı, bugün gözü kor
Sabahsa qulağı eşitməyəcək.
Artıq pislikləri cin, şeytan deyil
onların yerinə insan edecək.Kiçik bir uşağa sual verirəm,
Cavabında mənə “bilmirəm” deyir!
Atası örgətmiş yoxsa anası,
Ancaq bilirəmki bu belə deyil
Bugunki zamanda bugün doğulan,
Dündən bətinində şeytanlıq edir.Dostum bu sözləri məcazi dedim,
Insanı gözü kor lal və kar dedim
Indidə izin ver dediyim sözün
Bildiyim qədərlə izahın edim.Dedim:- gözü kordur demədim görmür
Sən bugün gördüyün o dünən görmüş
Elə bir əməllə durub qarşında
Sən sabahda onu görməyəcəksən
Bəlkə görə bildin ahıl yaşında.Dedim:- dili laldı demədim dinmir
Sən dediklərinə o qulaq asır
Məgər bilmirsənmi ağıl hey susur
Danışanda yalnız hiylə danışırDostum deyəcəksən axı eşitmir
Mənim dediklərim hardan duyacaq.
Ona duyduğunu qulaqlar deyil,
Yenədə yenədə hiylə deyəcək.Həyat üstümüzə gəlir fərəhlə
Bizsə gedəcəyik addımba- addım
Bugün dalaşarsan daşla kəsəklə
Dön! Və üzr istə addımba-addım.Dostum bu dünyada hiylələr qurma
O dünyada yerin cəhənnəm olar
Daşı kəsəyidə incitmə, qırma
Rəbbim yaratmışsa haqqını sorar.Qorxu
Keçmişdən bu günə bir sirrlə gəldim,
Içimi içimdə mən hər an yedim,
Həqiqəti dandım, dana bilmədim,
Qorxduğum fikirlər məndən qaçsa da,
Mən nə qədər qaçdım, qaça bilmədim.
Istədim söyləyim qorxularımı,
İstədim toplayım yaxınlarımı.
Istədim o qorxunc yuxularımı,
Qışqırım ətrafa səs-səda kimi.
Çiskin yağış kimi, coşqun çay kimi,
Canlı təbiətə açım sirrimi.
Nə qədər istədim aça bilmədim,
Sıçraya bilmədim, saça bilmədim,
Qorxular! Bəzən çox bəsitlər, bəzən dolğunlar,
Qorxular! Insanın beynini gəmirir onlar,
Qorxular! O aləmdə qalma, səni boğarlar.
Bir qorxu məhv olsa, biri doğular.
Mən nədən qorxuram, niyə qorxuram?
Bəlkə bunu bilsəm, mən heç qorxmaram.
Doğulub-yaşayıb, mən yox oluram,
Ən böyük qorxum da bu yoxluqdadır.
Elə bu səbəbdir mən hey qorxuram,
Müxtəlif qorxular sarır qəlbimi,
Müxtəlif şübhələr tutur dilimi.
Bir də görürəm ki, əyib belimi,
Artıq nə etsəm də mən heç qorxmuram,
Qorxumun yerinə günlər sayıram.
O anda bir şeyi dərk edir insan,
Nəyi dərk etmişsə, qanmışsa əgər,
Nələr yaşamışdır bu günə qədər.
Demə, qorxu imiş bunu səbəbkar,
Sevgi də qorxudur, nifrət də qorxu.
Dərk etmək də qorxu, iffət də qorxu.
Həyatda yaşamaq, var olmaq qorxu,
Ölümə hazırlıq, yox olmaq qorxu.
Bütün hissilərə sızmış bu qorxu,
Bəzisi anlayır, anlamır çoxu,
Elə bilirlər ki, ötər bir hissdir.
Elə bilirlər ki, zamanla keçir.
Bu qorxu insana nələri deyir,
Hətta düşmənin də hirsdən oyansa,
Qarşında acıqla, kinlə dayanssa.
Qəlbindəki qorxu daha qorxuncdur,
Onun dediyini düşmən deyəmməz.
Bax, budur! Qorxumdan hər an qorxuram,
Qorxumu özümə bəyan edirəm.
Qaçıram qorxumdan, hey qorunuram,
Nə qədər qaçsam da, hara gedirəm?
Yenə də özümlə, qorxumla birəm,
Qorxunun da azı, çoxu var, inan!
Ən böyük qorxumuz Uca Allahdan!
Tək qorxum budur ki, ondan qorxmağı,
Bir gün silər, alar kiçik ağlımdan.
Dua edirəm ki, uca Rəbbimə,
Bu müdrik qorxunu çox görmə mənə.
Qoy qorxu yaşatsın bir ömür məni.
Qoy qorxu səslənsin ömrün dilqəmi,
Qorxu – qəlbdə yara, dildə dil qəmi.
Qorxudan dərs aldım hər düşüncəmi,
Qorxuyla qazandım itirdiyimi.
Qorxuyla yaratdı, yaşatdı məni,
Qorxuyla bitəcək həyatın dəmi.
Unutma! Allahdan gələn qorxunu,
Unutma! əvvəli, nə də sonunu! -
“Elimiz.günümüz” qəzetinin növbəti buraxılışı işıq üzü gördü
“Elimiz.günümüz”
“Elimiz.günümüz” elmi-ədəbi, mədəni-kütləvi, publisistik qəzetqəzeti ayda bir dəfə 16 səhifə olmaqla 1033 tirajla dərc olunur.Qəzet Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyində qeydiyyata alınmışdır.Əlyazmalar geri qaytarılmır.Qəzet redaksiyanın kompyuter mərkəzində yığılıb səhifələnir və “Azərbaycan” nəşriyyatında çap olunur.Müəlliflərlə redaksiyanın mövqeyi üst-üstə düşməyə bilər.Dərc olunan materiallara müəlliflər cavabdehdirlər.
Tiraj: 1017
Dövrülüyü: ayda 1 dəfə
Təsisçi və baş redaktor: Qiymət MƏHƏRRƏMLİ
Tərtibatçı: Oqtay ORUCLU
“Elimiz.günümüz”qəzetinin dərc olunan növbəti buraxılışını əldə etmək istəyənlər aşağıdakı ünvana müraciət edə bilərlər:
Website: htttp://edebiyyat-az.com
E-mail: Qiymet_549@box.az
Əlaqə telefonları: (012) 537 22 04; (050) 345 60 93; (055 781 61 72
Ünvan: Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri, Yasamal rayonu, Mətbuat prospekti, 529-cu məhəllə, “Azərbaycan” nəşriyyatı, 6-cı mərtəbə -
“Vedibasar” qəzetinin növbəti buraxılışı işıq üzü gördü
“Vedibasar”
Müstəqil qəzet“Vedibasar” müstəqil qəzeti ayda iki dəfə, 8 səhifə olmaqla, 1000 tirajla dərc olunur.Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyinin 27 yanvar 2003 tarixli icazəsi ilə nəşr edilir.Məqalələr üçün müəlliflər məsuliyyət daşıyırlar.Qəzet “Vedibasar” qəzetinin kompyuter mərkəzində yığılır, səhifələnir və “Azərbaycan” nəşriyyatının mətbəəsində ofset üsulu ilə çap olunur.
Qəzet 2003-cü ildən çıxır
Dövrülüyü: ayda iki dəfə
Tiraj: 1000
Təsisçi və baş redaktor: Sərtib İSLAMOĞLU
Məsləhətçi: Azər ŞADLINSKİ
Redaktor: Nəsibə İSRAFİLQIZI
Müxbirlər:
Tacir SƏMİMİ,
Zaur VEDİLİ,
Füzuli CÜMŞÜDOĞLU,
Elxan NƏRİMANOĞLU,
Operator: Səbiqə RASİMQIZI
Dizayner: Mürvət SAHİBOĞLU
“Vedibasar”qəzetinin dərc olunan növbəti buraxılışını əldə etmək istəyənlər aşağıdakı ünvana müraciət edə bilərlər:
E-mail: Vedibasar2010@mail.ru
Əlaqə telefonları: (012) 510 59 43; (050) 582 34 42
Ünvan: Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri, Yasamal rayonu, Mətbuat prospekti, 529-cu məhəllə, “Azərbaycan” nəşriyyatı, 6-cı mərtəbə -
“Möhəşəm Azərbaycan” qəzetinin növbəti buraxılışı işıq üzü gördü
Müstəqil ictimai-siyasi, ədəbi-bədii qəzet olan “Möhtəşəm Azərbaycan” qəzeti ayda bir dəfə 16 səhifə olmaqla 1000 tirajla dərc olunur.Qəzet Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyində qeydiyyata alınmışdır.Əlyazmalar geri qaytarılmır.Qəzet redaksiyanın kompyuter mərkəzində yığılıb səhifələnir, “Ekspress-servis” mətbəsində çap olunur.Müəlliflərlə redaksiyanın mövqeyi üst-üstə düşməyə bilər.Dərc olunan materiallara müəlliflər cavabdehdirlər.
“Möhtəşəm Azərbaycan” qəzeti yalnız Azərbaycan Respublikasında yayımlanmır.Eyni zamanda qardaş Türkiyə Cümhuriyyətinə-Türkiyə Yazarlar Birliğinə, Tokat Şairler ve Yazarlar Derneğine, Selcuk Universitetinə, Yıldırım Beyazid Universitetinə göndərilir.”Möhtəşəm Azərbaycan” qəzeti Azərbaycan mətbuatında dərc olunan mətbu orqanlar arasında yeganə mətbu orqandır ki, “Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafına dəstək”, “Çağdaş Türkiyə ədəbiyyatının inkişafına dəstək” layihələrini öz səhifələrində həyata keçirərək yazarlar olan bilgiləri ictimaiyyətin nəzərinə çatdırır.
“Möhtəşəm Azərbaycan” qəzetinin dərc olunan növbəti buraxılışını əldə etmək istəyənlər aşağıdakı ünvana müraciət edə bilərlər:
Təsisçi və Baş redaktoru: Rafiq ODAY
Telefon: ( 018) 642 01 80; ( 070) 630 88 42
E-mail: office@edebiyyat-az.com
Elektorn orqan: edebiyyat-az.com
Ünvan: Sumayıt şəhəri, 2-ci mikrarayon. -
“Azad qələm” qəzetinin növbəti buraxılışı işıq üzü gördü
“Azad qələm” ədəbi-bədii, ictimai-publisistik qəzeti ayda bir dəfə 8 səhifə olmaqla bir dəfə 1500 tirajla dərc olunur.Qəzet 2006-cı ildə Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyində qeydiyyata alınıb.Qəzet “Azad qələm” qəzetinin kompyuter mərkəzində yığılır, səhifələnir və “Azərbaycan” nəşriyyatının mətbəəsində çap edilir.Qəzetdə gedən materillara görə müəlliflər məsuliyyət daşıyır.Müəlliflərin mövqeyi ilə redaksiyanın mövqeyi uyğun gəlməyə bilər.
Qəzet 2006-cı ildən nəşr olunur.
Qeydiyyatı: 1944
Tiraj: 1500
Dövrülüyü: ayda 1 dəfə
Təsisçi və baş redaktor: Nəcibə İLKİN
Baş redaktorun müavini və baş məsləhətçi: Fazilə QAFARQIZI
Redaktor: Gülnar MƏHƏRRƏMOVA
Şöbə müdirləri: Mətləb KƏRİMOV, İlkin ƏHMƏDOĞLU
Məsul katib: Bikə İSMAYILQIZI
Əlaqə telefonları: 055 291 77 43; 050 367 75 43
Daxili nömrə: 5 29
E-mail: Azad_qelem@mail.ru
Website: http://edebiyyat-az.comÜnvan: Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri, Yasamal rayonu, Mətbuat prospekti, 529-cu məhəllə, “Azərbaycan” nəşriyyatı, 7-ci mərtəbə
-
Nəcibə İLKİN.Yeni şeirlər
Dözmürəm soyuqluğuna
Nədəndi bu qədər soyuqsan mənə.
Yoxsa eşqimizi kədərmi uddu?
Dedin: «hər kəlmənlə dayaqsan mənə»,
Yoxsa sözlərin də sənə yad oldu?Bəlkə günahkaram, bəlkə suçunam?
Düşmüşəm ömrünün sevgi payına.
Mən həsrət qoxulu vüsal acınam,
Nə zaman çağırsan gəlləm hayına.Sənli yuxular da şaxtaya düşüb,
Taleyin boranlı yolları kimi.
Bəxtimin əlindən qismət şürüşüb,
Həsrətin bəmbəyaz ilqarı kimi.Payız libasında çiçəkli yazam.
Nağıla dönmüşəm qış gecəsində.
Bu eşqin önündə qəm dolu nazam,
Qalmışam taleyin bilməcəsində.Yenə qəm gecəsi, yenə gileylər,
Yenə ümidimə kəmənd atmışam.
Qınama, məni də yorub bəlkələr,
Özümlə-özümü çox aldatmışam.Məni hey isladır ümid yağışı,
Qorxuram bu eşqin buz nəfəsindən.
Üstümə zillənən soyuq baxışı,
Bir anda duyuram isti səsindən.Ərköyün sevginəm, götür ərkimi,
Sevgi dəlisiyəm, inan sən buna.
Sən yalan bir sözə dözməyən kimi,
Mən də ki, dözmürəm soyuqluğuna.Bu yağış
Döyür pəncərəmi payız yağışı,
Dəli sevgimizin göz yaşı kimi,
Səni arzulayır kövrək baxışım,
Neçə min illərin sirdaşı kimi.Elə möhtacam ki, bax bu an sənə,
Qəlbimin ağrısın yağış da duyur.
Səngimək bilməyə bu yağış yenə
Bəlkə sevgimizin günahın yuyur.Həsrət ünvanlıdı, vüsal gileyli,
Mənə gizli-gizli baxan bu yağış.
Baxışı Məcnundu, gedişi Leyli,
Sevdalı qəlbimə axan bu yağış.Gəl tut əllərimdən ürəyimizi –
Yağışın altında boşaldıb, doyaq.
Gizlədək, yağışdan gileyimizi,
Özümüz sevginin günahın yuyaq. -
Fazilə QAFARQIZI.”Tüpürcək” (Felyaton)
Tüpürcək
(Felyaton)
Dördüncü sinifdə oxuyurdum. Nə yaxşı oxuyurdum, nə də pis. Sentyabr ayı idi. Havalar çox soyuq keçirdi. Sinifdə də paltolu, yaylıqlı otururduq. Müəllimlərimiz də bizə qalın geyinməyimizi tapşırırdılar. Xəstələnəndə neçə gün dərsə getmirdik. Dərslərimiz yüklənirdi boynumuza. Bir gün dərsdə olanda sinfin qapısı döyüldü. Məktəbin direktoru və bir də tanımadığımız bir kişi içəri girdilər. Hamımız ayağa qalxdıq. Direktor “Salam uşaqlar”, dedi. Sinfin hamısı xorla, “Salam” dedik. Oturun, oturduq. Direktor həm müəlliməyə, həm də sinfə üz tutub özüylə gətirdiyi kişini bizə təqdim etdi:
-Uşaqlar bu gündən etibarən sizə rus dili fənnini Talış müəllim keçəcək. Çalışın diqqətlə öyrənin. Çünki rus dili dünya dilidir, dedi və getdi. Müəllim də onunla getdi. Böyük tənəffüsdən sonra birinci dəfə idi ki, rus dilini keçəcəkdik. Müəllim gəldi, jurnalı açdı. Tanışlıq üçün adlarımızı oxudu. Biz də, yəni 30 nəfər bir-bir ayağa qalxıb “Burda” dedik. Həyacanlı idik. Rus dilində danışacaqdıq. Bu mənim üçün möcüzə olacaqdı. Neçə ay keçməsinə baxmayaraq, tək mən yox, bütün sinif yaddaşsız olmuşdu. Bu rus dilini öyrənə bilmirdik ki, bilmirdik. Düzdü, bəzi sözləri öyrənmişdik, amma cümlə qura bilmirdik. Bir dəfə müəllim qarşımıza məqsəd qoydu ki, kim dərsə cavab verməsə yanında oturan şagird onun üzünə tupurəcək. Səylə hazırlaşırdıq. Lakin yenə üzümüz tüpürcəkli idi, çünki oxuya bilmirdik. Neçə illər keçdi, böyük qız olmuşdum. Ürəyimdən keçirdi ki, kaş məni bir xaxol oğlan ala. Mən də ondan öyrənəm bu rus dilini.
Həyət evində yaşayırdıq. Lap balaca vaxtlarımdan həyətdə, küçədə uşaqlarla oynayanda sözümüz çəp gələndə bir-birimizin üzünə tüpürürdük. Əlim ev işlərinə çatanda, nəyinsə yerini dəyişəndə, ya səhf edəndə anam “tfu, həyana” deyərək üzümə tüpürərdi. Bu tüpürcək mənim üçün adi hala çevrilmişdi. Bir gün avtobusda yol gedirdik. Yanımda oturan sapsarı saçlı bir qadın gözlərini yumub yatmışdı. Ürəyimdən keçdi ki, kaş bunun oğlu ola, məni ala. Çünki qadın rusa oxşayırdı. Çoxmu getdik, bilmirəm. Fikirləşdim ki, arvad yatdı qaldı. Bunu durquzmaq üçün mehribanlıq göstəmək istədim. Yavaşca ona toxundum və çox ərkyanalıqla qadın”Skatina???” dedim. Heç demə qadın yatmayıbmış. Sadəcə gözlərini yumubmuş. Demə bu qadın heç rus da deyilmiş. Çönüb mənə baxdı. Ağzı dolu saxladığı tüpürcəyi birbaşa üzmü atdı və özünsən dedi. Yapışqanlı tüpücək sol gözümün üstündən aşağı axdı. “Bağışlayın xanım, mən nə dedim ki, belə etdiniz. Üzümü dəsmalımla silib. (həmişə əlimin arxasıyla silərdim), qadının üzünə baxıb dedim, mən elə bildim siz yatmısınız. Düşəcəyiniz yer arxada qalıb. Ona görə sizi durquzdum. Qadın az qalırdı ki, məni döysün. Mənə skatina deyirsən, ləçərin biri, ləçər. Allaha and içdim ki, sizə düşmürsünüz, deyə rus dilində müraciət etmək istəyirdim. Qadının səsi svtobusu başına almışdı. Bu biri yanımda oturan oğlandan soruşdum ki, qardaş düşürsünüz sözü rus dilində necə deyilir? Dedi ki, “Sxodite”. Mən dedim bəs skatina nə deməkdir. Cavab verdi ki, rusların söyüşüdü. Mən qadından bir də üzr istədim. Nə isə…
Qapımıza tez-tez elçilər gəlir. Mənim isə fikrim rus xaxoluna getməkdi. Bir dəfə anamın yanında bu fikrimi dedim. Arvad üzümə tüpürüb, “boyununu yerə soxum, oğlan qəhətdi ki, xaxola getmək istəyirsən”. Açıb-ağarda bilmirdim ki, mən rus dilini öyrənmək istəyirəm.
Soyuqlamışdım, qızdırmam çoxalmışdı. Evdə telefonumuz yox idi. Qonşumuz rus idi. Getdim dedim, olar təcili yardıma zəng edim. “Pajalusta”, dedi. Telefonu və stulu verdi ki, “sidite, qovorite”. Mən 103-ü yığdım. Bir qız götürdü. Dedim, “Alo sto tri”. Dedi “da”. Dedim “Ya umerla”. O dedi, “çto s toboy”. Dedim “temperatur mnoqo yes”. O, soruşdu, skolko?. Mən dedim “devenosto tri”. O, isə “maya daraqaya, vı nropali suda. Luçşe vı pozvonite pojarnı”, dedi və trubkanı üstünə qoydu. Mən əlimi qoynuma qoyub sakitcə oturdum. Qonşu gəldi ki, “çto sluçilos”. Dedim ona adboy verdi. Dedi, zaçem. Dedim, neznayu. Tez nömrəni yığdı və əsəbi vəziyyətdə nə isə danışdılar. Sonradan bilmişəm ki, mən qızdırmam üçün 39 əvəzinə 93 demişəm. Görürsünüz də bu da mənim rus dilində danışmağım.
Ailə qurdum, qarşıma meşədə böyümüş bir oğlan çıxdı. Çox döyüldüm, söyüldüm. Üzümdən də tüpürcək əskik olmurdu. Nə isə..
Beləcə, bünövrəsi məktəbdə rus dili müəllimimiz tərəfindən qoyulan bu tüpücək mənim yol yoldaşım oldu. Rus dilini bizə yaxşı öyrətmək əzvəzinə üzümü tüpürcəyə öyrətdi. Allahın bir xaxolunu da tapa bilmədim ki, bu tüpücəkdən üzüm qurtaraydı…Amma onu da deyim ki, üzüm elə öyrəşdi ki, tüpücək olmayanda darıxırdı… -
Hikmət MƏLİKZADƏ.Şeirlər
* * *
Səsim ərşi titrədir,
İpi çürük zəng kimi.
Tanrıya tuşlanıbdı
əlim boş tüfəng kimi.Kefimə dəysə külək,
Bulud yeri daşlayar.
Odun düşdüyü yerdən,
Təzə sevda başlayar.Kimsə yox damın altda
məndən savayı, tez gəl.
Tale baha satılır,
Ömür havayı, tez gəl.1995
***
İki bacanaq (o, varlı, mən kasıb)
qonaq getdik qaynata evinə.
Onu öpdülər, qucaqladılar,
ədəblə ehtiram göstərdilər…
…Və yuxarı başa çəkdilər.
(Dövrəsində quş kimi səkdilər).
Mənə sadəcə –
“xoş gəlmisən” dedilər.
Burda otur, ya ora keç demədilər.
Hamı onun başına yığışdı –
Biri çay süzdü,
Biri ayaqlarını sərinlətmək üçün
su gətirdi…
Biri də onun
bahalı maşınını sildi
kosmik sayıqlıqla.
Mən bir anlıq (xəyalən)
paxıl görkəmdə
özümlə taleyin arasındakı
boşluqlara göz apardım.
Bəlkə də orada
bir ümid işığı tapardım,
Bu an kimsə dedi:
– Dəyərli kürəkən!
O xoruzların hansını gözün tutur,
göstər, kəsim?! -
Rafiq ODAY.Yeni layihələr
Salam, Əziz və Hörmətli Dostlar!
Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalı “Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafına dəstək”, “Çağdaş Türkiyə ədəbiyyatının inkişafına dəstək”, “Azərbaycanın istedadlı gənc yazarlarına dəstək” layihələrini həyata keçirir.Layihələrin rəhbəri Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Direktoru Rafiq Odaydır.
Layihə çərçivəsində yazarların özkeçmişləri (tərcümeyi-halları), ədəbi-bədii nümunələri, poeziya örnəkləri, nəsr nümunələri həm Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalında, həm də “Möhtəşəm Azərbaycan” müstəqil ictimai-siyasi, ədəbi-bədii qəzetdə yayınlanacaq.Layihəyə bu gündən start verilib.
Qeyd edək ki, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalı bir müddətlik
öz fəaliyyətini dayandırmışdı.Bu gündən etibarən öz fəaliyyətini yenidən bərpa edərək siz Əziz və Hörmətli Sayğıdəyər Dostlarımızın görüşünə yeni layihələrlə gəlib sizi sevindirəcək!
BİZİ SEÇİB, BİZİMLƏ OLDUĞUNUZ ÜÇÜN TƏŞƏKKÜRLƏR!Dərin hörmət və ehtiramla:
Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat Xidməti
-
Kənan AYDINOĞLU.Şeirlər
ULU XALQIN GÖRÜŞÜNƏ BİR XİTABLA GƏLMİŞƏM MƏN!
Gözəllərin yanağından damla-damla süzüləndən,
Bir qələmlə, bir varaqla, bir kitabla gəlmişəm mən!
YUNUSUMLA bu torpağa təsbih kimi düzüləndən,
Ulu yurdda həm günahla, həm savabla gəlmişəm mən!Dastanlardan gözlərinə ələnəndə bir qar kimi,
Dərdlərindən Ana yurdda inildəyən bir tar kimi,
Səhralarda MƏCNUN təki eşq arayan bir yar kimi,
Ömrü boyu min iztirab, bir əzabla gəlmişəm mən!Kim deyir ki, mənim dərdim daşlarından süzülməzdi,
Kim deyir ki, ruhum yurdda YUNUS kimi düzülməzdi?!
Kim deyir ki, HAQQ NURUNDAN dodaqlar da büzülməzdi,
MÖVLAM kimi dastan qoşub bir rübabla gəlmişəm mən?!Ömrü boyu sevməliyəm ərşə çatan harayımı,
Nə dağlardan, nə daşlardan hörənmərəm sarayımı.
Sevməliyəm ram olunan həm günəşi, həm ayımı,
“QURAN” adlı hikmət dolu bir kitabla gəlmişəm mən!Ruhum, anım, canım özü əzizlənən qucaqdadı,
Ərşə çatan harayım da min közərən ocaqdadı.
HAQQ şairi KƏNAN özü Ana yurdda, torpdadı,
Ulu xalqın görüşünə bir xitabla gəlmişəm mən!YORULMAQ BİLMƏDƏN ÇALIŞMALIYAM
Səhərdən-axşama bəndəyəm deyə,
Yorulmaq bilmədən çalışmalıyam.
Körpəlik çağlarım arxada qaldı,
Bu yeni həyata alışmalıyam.Haqqın dərgahından süzülüb gəldim,
Sonda da torpağa qarışmalıyam.
Allahın mərhəmət sahibliyini,
Dünyada bəndəyə danışmalıyam.Küsülü qalanla gözəl dünyada,
Əlimi uzadıb barışmalıyam.
Yaxşı əməllərdə mən öz növbəmdə,
Bəndəylə hər zaman yarışmalıyam. -
Xırdalan Mərkəzləşdirilmiş Kitabxanasında yeni kitabın təqdimatı düzənləndi
15 noyabr 2013-cü il tarixdə Xırdalan Mərkəzləşdirilmiş Kitabxanasında Azərbaycanın istedadlı şairi Ədalət Nicatın “Dərdin də öz dərdi var” şeirlər kitabının təqdimatı keçirildi.
Tədbiri giriş sözü ilə Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin Təsisçilər Şurasının başqanı Əkbər Qoşalı açdı.O, “Dərdin də öz dərdi var” kitabının nəşrinin Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatı üçün önəmli bir hadisə olduğunu, Uluslararası Aktivist Sanatçılar Birliyinin Azerbaycan tərəfindən ilk nəşr olunan kitab olduğunu qeyd etdi.Sonra Ədalət Nicatın həyat yoluna qısa nəzər salaraq bu günə qədər dərc olunan kitabları haqqında olan bilgiləri tədbir iştirakçılarına sundu.Daha sonra kitabın redaktoru Əli Kərim adına Sumqayıt şəhər Poeziya Klubunun direktoru İbrahim İlyaslı, filologiya elmləri doktoru, professor, tənqidçi Vaqif İbrahimli, Süleyman Rəhimov adına Qubadlı rayon ədəbi ictimai birliyinin sədri Qafqaz Əvəzoğlu, görkəmli ədəbiyyatşünas, tənqidçi Rüstəm Kamal, görkəmli və istedadlı şair Məmməd Nüamaz, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü Oqtay Rza, “Sözün sehri” qəzetinin redaktoru Xan Rəsuloğlu Siqurd, kitabın üz qabığını işləyən rəssam Nəvai Metin Məmmədoğlu, görkəmli şairlər Dayandur Sevgin, Zakir Zahir, Azırbaycan Yazıçılar Birliyinin aylıq ədəbi-bədii orqanı “Ulduz” jurnalının “Poeziya” şöbəsinin redaktoru Fərqanə Mehdiyeva və başqaları çıxış edərək Ədalət Nicatın yeni işıq üzü görmüş kitabından, yaradıcığılığında ürəkdolusu danişdılar.Tədbirin ən maraqlı məqamlarından biri də Qubadlı rayon Mədəniyyət və Turzim şöbəsinin məsləhətçisi Eldar Xanlaroğlunun öncə işıq üzü görmüş kitablarını Xırdalan Mərkəzləşdirilmiş Kitabxanasına hədiyyə etməsi, şeirlər kitabından şeirini oxuması oldu.Tədibirin aparıcısı Əkbər Qoşalı Xırdalan Mərkəzləşdirilmiş Kitabxanasının rəhbərliyinə, müəllifə, zəhmət çəkib gələr insanlara təşəkkürünü bildirdi. -
Zərifə Novruzovanın yeni kitabı işıq üzü gördü
“Respublika gəncləri” qəzetinin xüsusi müxbiri, Azərbaycanın istedadlı xanım yazarı Hacı Zərifə Novruzovanın “Hindistan səfərim, “Tac mahal” gözəlim” kitabı 2013-cü ildə Bakı şəhərində “Gənclik” nəşriyyatı tərəfindən 160 səhifə olmaqla, 300 tirajla dərc olunub.Kitabın redaktoru “Qızıl qələm” fəxri media mükafatı laureatı, jurnalist-publisist Nazilə Rafiq, rəyçilər tarix elmləri doktoru M.N.Əlizadə, fəlsəfə elmləri doktoru R.R.Teymurovadır.
Bu kitab böyük bir dövlət olan Hindistan haqqında, onun gözəlliyindən, tarixindən, bu günündən, keçmişindən, ümumiyyətlə, ziyarıtində olduğum bütün müqəddəs yerlərin, ən qədim abidələrin, dünyada tayı bərabəri olmayan, 7 möcüzədən biri olan “Tac Mahal”dan, müsəlman məscidi “Cümə məscidi”ndən, gözlərimlə gördüyüm, neçə-neçə müqəddəs məkanlardan, əsrlərin yadigarı bu ulu torpağın, ruhuma qida verən bölgələrindən, ştatlarından, musiqisindən, tayı-bərabəri olmayan kino sənətindən və belə bir dövrdə Hindistan dövləti haqqında bu əsərin yazılması, Azərbaycan və Hindistan dövlətinin birliyi və inkişafının daha da yaxınlaşması istiqamətində atılan ən uğurlu addım hesab oluna bilər.
Qeyd edək ki, “Hindistan səfərim, “Tac mahal” gözəlim” kitabı müəllifin oxucularla ilk görüşüdür. -
“Vüqar Əhmədin yaradıcılıq yolu” adlı monoqrafiya işıq üzü gördü
Müəllifləri Rasim Nəbioğlu və Müşfiq Cabiroğlu olan “Vüqar Əhmədin yaradıcılıq yolu” kitabı 2013-cü ildə “MBM” nəşriyyatında 384 səhifə olmaqla, 500 tirajla nəşr olunub.Ön sözün müəllifi ilahiyyat elmləri doktoru, professor, akademik Vasim Məmmədəliyev, elmi redaktoru filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Vüqar Qaradağlı, rəyçilər Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, professor Teymur Kərimli, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru İslam Qəribli, Azərbaycan Milli Konservatoriyasının professoru Rafiq Musazadədir.
“Vüqar Əhmədin yaradıcılıq yolu” monoqrafiyasi görkəmli şair, yazıçı, alim, tənqidçi, publisist, musiqişünas, dramaturq, tərcüməçi və pedaqoqun 50 illik ömür yoluna və çoxşaxəli fəaliyyətinə həsr olunmuşdur.Monoqrafiya müəllifləri respublikada və xaricdə geniş tanınan Vüqar Əhmədin ədəbi-bədii və elmi-pedaqoji yaradıcılığını ətraflı təhlil və tədqiq etmişlər.
Bu kitab ilk növbədə gənclərə ünvanlanmışdır.Daha sonra elm, tədris müəssisələrinin, mədəni-maarif ocaqlarının tələbələri və əməkdaşları, həmçinin magistr, dissertant, doktorantlar, habelə, kütləvi oxucu auditoriyası üçün nəzərdə tutulmuşdur. -
Ədalət Nicatın yeni kitabı işıq üzü gördü
Azərbaycanın istedadlı yazarı Ədalət Nicatın “Dərdin də öz dərdi var” şeirlər kitabı 2013-cü ildə “Bilik” Poliqrafiya Mərkəzi tərəfindən 152 səhifə olmaqla, 300 tirajla dərc olunub.Kitabın redaktoru Ehtiram İlham, ön sözünün müəllifi İbrahim İlyaslı, üz qabığını işləyən Nəvai Metin Məmmədoğludur.
“Dərdin də öz dərdi var” şeirlər kitabı istedadlı şair Ədalət Nicatın oxucularla dördüncü görüşüdür.Əvvəlki nəşrlərdə olduğu kimi, bu kitabda toplanan şeirlərdə də yurd sevgisi, torpaq həsrəti, el-obaya bağlılıq, səmimi və sevdalı bir qəlbin ürək çırpıntıları kimi duyğular poetik bir dillə qələmə alınıb.Gözəl qələm ustası Ədalət Nicatın bu kitabının da şeirsevərlər tərəfindən maraqla qarşılanacağına inanırıq.
Qeyd edək ki, Ədalət Nicatın 2004-cü ildə “Haray, Vətən, haray, haray, Yurd haray”, 2010-cu ildə “Şirinli-acılı dünya”, “Gəl axtar məni” adlı şeir kitabları işıq üzü görüb.
-
Debüt: Ruslan DOST ƏLİ (Bərdə).Yeni şeirlər
Əliyev Ruslan 1993-cü ildə Bərdə rayonunun Xanərəb kəndində doğulmuşdur.Orta məktəbi ele həmən kənddə 2010-cu ildə bitirmişdir.Uşaq vaxtlarından poeziyaya marağı olsa da, sərbəst yazmağa on səkkiz yaşından başlamışdır. Dəfələrlə müxtəlif qəzetlərdə, saytlarda şeirləri dərc olunmuşdur.2011-ci ildə Heydər Əliyev adına Zirvədən-Zirvəyə ŞÖHRƏT diplomu ilə təltif olunmuşdur.2013-cü ildən Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Fəxri üzvü, “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin üzvüdür.
GÖZÜMƏ
Yola tikmirəm gözümü,
Yol özün tikir gözümə.
Kimi görmək istəmirəm,
Gözlərin dikir gözümə…Bu ağrıdan ayır məni,
Ki, yola salmayır məni.
İlan da çalmayır məni,
Zəhərin tökür gözümə…Çiynim ağır yük götürüb,
Kömək də yox, tək götürüb.
Bəxtim ağ lələk götürüb,
Qarasın çəkir gözümə…Gecə şam da yanır gedir,
Ölürsə, qazanır, gedir.
Işıqlar uzanır, gedir,
Qaranlıq çökür gözümə…YER ÜZÜNDƏN
Bir dəli şeytan deyir,
Çıx get bu yer üzündən.
Ölüb getməyə nə var,
Sağ get bu yer üzündən…Hərə bir yönə üzür
Bu gün toy, sabah hüzür.
Üzü ağ gəldin, üzü
Ağ get bu yer üzündən…Dalda qalmasın gözün,
Hər şeyi gördün özün…
Yola səpdiyin gözü
Yığ get bu yer üzündən….SOL QOLUM NƏ VAXTI SÖZÜMƏ BAXMIR…
Bəxtin ağ atında gəzə bilmədim,
Qara bəxt gəzdirdim ağ qolum üstə.
Dağların qolları saxlamır məni,
Bəs necə dayanıb dağ qolum üstə…O bağlı gözləri tükdənmi qorxur?
Yoxuşdanmı qaçır, dikdənmi qorxur?
Dünya bir çiyinlik yükdənmi qorxur?
Dünyanın yükünü yığ qolum üstə!Zülmətin əllərin çıraqdan salın,
Bu dəfə yolunu uzaqdan salın.
Yorğunam, yerimi torpaqdan salın,
Məni yatizdırın sağ qolum üstə…Kisələ
Ağzı bulaşıq adamın
Ağzın aç,dilin kisələ.
Ayaqqabısız ayağın,
Əlcəksiz əlin kisələ.Bu adama yatmaz əlin,
Baxma gözün,tutmaz əlin.
İçəriyə çatmaz əlin,
Kisələ, çölün kisələ.Çəkin yüngül, yükün ağır,
Əlin qabar, çiynin yağır.
Haçan gördün yağış yağır
Dünyanın belin kisələ… -
Debüt: Tural ADIŞİRİN (Şəki).Yeni şeirlər
Tural Adışirin 1990-cı il fevral ayının 26-da Şəki şəhərində anadan olub.1996-2007-ci illərdə Şəki şəhər 9 saylı orta məktəbdə təhsil alıb.2007-2011-ci illərdə Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Filologiya fakültəsində bakalavr dərəcəsi üzrə ali təhsil alıb. Elmi və bədii yaradıcılıqla məşğuldu. Dövri mətbuatda publisistik yazılarıyla müntəzəm çıxış edir. Şeirləri “Region Şəki”, “Şəki təhsili”, “Oğuz yurdu”, “Ədalət”, “Söz odası” mətbuat orqanlarında müntəzəm çap edilir.
2012-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökümət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurası tərəfindən maliyyələşdirlilən və Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi tərəfindən həyata keçirilən ”Bölgə yazarlarına dəstək” layihəsi çərçivəsində “Bölgələrdən səslər” kitabında şeirləri dərc olunaraq ilk dəfə olaraq Respublika səviyyəsində ictiamiyyətin nəzərinə çatdırıldı. Həmçinin şeirləri Türkiyədə çap olunmuş “Türk dünyası şairləri antologiyası”na da salınmışdır. “20-21-ci əsr Şəki ədəbi-mədəni mühiti”(Səbuhi ədəbi məclisi) elmi işi üzərində tədqiqat aparır.2013-cü ildə Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Fəxri üzvü seçilmişdir.Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin üzvüdür.Sən kimsən?
Sən kimsən?-bu sual yerinə düşdü,
Özünü ələ al tələsmə bir an.
Bu sənin özünlə qəfil görüşdü,
Sən kimsən? Özünlə üz-üzə dayan.Gör, kimin eşqiylə döyünür ürək,
Gör, kimin odunda bu qəlb isinər”
Sən öz kimliyini biləsən qərək,
Kimsə kimliyini soruşa bilər.Ovçumda çığırlar ömür yolusa,
Əllərim bilir ki,sabah mən kiməm.
Əgər sonralardan xəbərim olsa,
Mən öz kimliyimə bilki hakiməm.Sən kimsən?-bu fikrin tərkinə mindim,
Sən kimsən?-bu fikiri çəkdim ortaya.
Torpaqdan boyumca dərinə endim,
Baxdım uzaqlara,baxdım sonraya.Mən elə Fərhadam-qayalar yaran,
Ya da,haqq yolunda güllə hədəfi,
Mən öz kimliyimi unudammaram,
Mən elə hər yerdə düzün tərəfi.Sən ana südündən halallıq istə,
Özünə məhrəm bil,mənim ərkimi.
Heykəl oğullar var bu torpaq üstə,
“Kimsən” sualına bir cavab kimi.Sevinc, kədər…
Tale dənizində qaldırıb yelkən,
Ömür uzaqlara üzüb gedəndir.
Dünya başdan-başa bir nəğmə ikən,
Bu kədər hardandır, bu qəm nədəndir?Yəqin xoşbəxtliyin yolu daş-kəsək,
Yəqin bədbəxtliyin yolu düz-hamar.
Əgər qarış-qarış dünyanı gəzsək,
Görərik sevincdən artıq kədər var.Qara saçlara da vaxtsız salar dən,
Sevinc bir üzlüdü, kədər min yönlü.
Qəm elə hissdir ki, özün bilmədən,
Ağlada-ağlada ovudar könlü.Sevinc qəm içində kiçik bir ada,
Kədər təlatümlü,dalğalı ümman.
Bir cür sevinsə də hər kəs dünyada,
Başqa cür qəmlənir, qəmlənən zaman.Sevinclər hardasa uyuyar, yatar,
Hiss edər nə vaxtsa qəmi qovacaq.
Günəş də belədir, axşamlar batar,
Bilər ki, səhərlər bir də doğacaq. -
Debüt: Ramin CİLOVDARLI (Tovuz).Yeni şeirlər
Ramin CİLOVDARLI (Qasımov Ramin) 1983-cü ildə Tovuz rayonunun Cilovdar kəndində anadan olub.1989-2000-ci illərdə orta məktəbdə, 2000-2004-cü illərdə Sumqayıt Dövlət Universitetinin İqtisadiyyat və İdarəetmə fakültəsində bakalavr dərəcəsi üzrə ali təhsil alıb.2011-ci ildə “Dərdə şükür” adlı şeirlər kitabı işıq üzü görüb.Ailəlidir, bir övladı var.
Halalın olsun
Ömrümü yollarına
Sərdim, halalın olsun.
Könül nədi, ruhumu
Verdim, halalın olsun.Həyat uşaq nağlımı?
Könül qapın bağlımı?
Aparanda ağlımı
Gördüm, halalın olsun.Baxışların nə laldı?
Nə verdisə məlaldı.
Nə verdimsə halaldı,
Dərdim halalın olsun.Getdim
Hardasa qərib səsdim,
Gəldim dünyaya küsdüm.
Bir dərimlik nəfəsdim,
Bir udum suydum, getdim.Arım, sənə çiçəkdim,
Yarım, sənə göyçəkdim.
Nə bildiniz, nə çəkdim,
Ya da nə duydum getdim.Nə ucuzdu, nə baha?
Dindim, batdım günaha.
Ömür yaşamadım ha,
Günümü saydım, getdim. -
Bugün Ulu önderimiz Mustafa Kemal Atatürkün anım günüdür
Mustafa Kemal, 1881 yılında, Osmanlı İmparatorluğu’na bağlı bir vilayet olan Selanik’te doğdu. Babası Ali Rıza Efendi, annesi Zübeyde Hanım’dır. Babasını küçük yaşta kaybettikten sonra ilkokulu Selanik’te Şemsi Efendi Mektebi (İlkokul)’nde okudu. Öğrenimini Selanik Askeri Rüştiyesi(ortaokul) ve Manastır Askeri İdadisi(Lise)’nde sürdürdü. 1899’da girdiği İstanbul Harbiye Mektebi’ni 1902 yılında piyade teğmeni rütbesiyle, Harp Akademisi’ni de 1905’te kurmay yüzbaşı rütbesiye bitirdi.
Mustafa Kemal, 1905 yılında Şm’da 5. Ordu’da, 1907’de Makedonya’daki 3. Ordu’da görevlendirildi. Manastır ve Selanik’te görevli iken 1909’da İstanbul’daki (31 Mart Vak’ası) ayaklanmayı bastıran Hareket Ordusu’nda görev aldı ve ayaklanma başarıyla kısa sürede bastırıldı. Arnavutluk isyanını bastırma harekatına katıldı. 1911’de İtalya’nın Trablusgarp’a asker çıkarması üzerine Tobruk’a gönderildi. Tobruk ve Derne’de Türk Kuvvetlerini başarı ile yönettikten sonra binbaşı rütbesiyle 1912-1913 yıllarında Balkan Savaşı’na katıldı; Edirne’yi Bulgaristan’dan geri alan kolorduda görev yaptı. 1913-1915 yıllarında Sofya’da ataşe olarak bulundu. Birinci Dünya Savaşı’nda, 1915’te, 19. Tümen Komutanı olarak Çanakkale Savaşı’na katıldı. Gelibolu’da düşman saldırılarını başarı ile durdurdu; “Anafartalar Kahramanı” olarak ün kazandı.
1916’da Doğu Cephesi’ne Kolordu Komutanı olarak atandı ve generalliğe yükseltildi. Rus saldırılarını durduran Mustafa Kemal, Bingöl ve Muş’u düşmandan geri aldı. 1917’de Filistin ve Suriye’de görevli 7. Ordu Komutanlığı’na atandı. Aynı yıl Veliaht Vahdettin ile Almanya’ya gitti.
Alman Genel Karargahı ve Alman savaş cephelerinde incelemeler yaptı. 1918’de yeniden görevlendirildiği Suriye cephesinde 7. Ordu Komutanı iken, Birinci Dünya Savaşı’nın sona ermesiyle imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra İstanbul’a geldi. Ülkeyi düşman işgalinden kurtarmak amacını gizli tutarak, Ordu Müfettişliği görevi ile İstanbul’dan ayrıldı.
Karadeniz yoluyla 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkan Mustafa Kemal, 22 Haziran 1919’da Amasya Genelgesi’ni yayımladı. Türk milletine, “Vatanın bütünlüğünün ve milletin bağımsızlığının tehlikede olduğunu, azim ve kararlılıkla vatanın kurtarılması için Sivas’ta bir kongre toplanacağını” bildirdi. Ayrıca Osmanlı Hükûmeti’nin verdiği görevden ve askerlikten istifa ederek 23 Temmuz 1919’da Erzurum’da, 4 Eylül 1919’da Sivas’ta toplanan kongrelerin başkanlığını yaptı.
Bu kongrelerde, “Düşman işgaline karşı milletin vatanı savunacağı, bu amaçla geçici bir hükûmetin kurulacağı ve bir milli meclisin toplanacağı, manda ve himayenin kabul edilmeyeceği” kararları alındı ve açıklandı. Türkiye Büyük Millet Meclisi, onun çabalarıyla 23 Nisan 1920’de Ankara’da tarihi görevine başladı; Mustafa Kemal, Meclis ve Hükümet Başkanı seçildi. Osmanlı Hükümeti ile İtilaf Devletleri arasında imzalanan Sevr Antlaşması’nı Türk milletinin kabul etmediğini dünyaya duyurdu.
İtilaf Devletleri’nin yardımıyla İzmir’i işgal eden Yunan Kuvvetlerinin ilerlemesi 1921’de Birinci ve İkinci İnönü savaşlarıyla durduruldu. 23 Ağustos 1921’de yeniden saldıran Yunan Ordusu bozguna uğratılarak Başkomutan Mustafa Kemal Paşa’nın yönettiği Türk Ordusu Sakarya Meydan Savaşı’nı zaferle sonuçlandırdı. 22 gün geceli gündüzlü süren bu savaşta Yunan Ordusu ağır kayıplara uğratıldı. Bu zafer nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Mustafa Kemal’e a€˜Mareşal’ rütbesi ve ‘Gazi’ unvanı verildi. Türk Ordusu, vatanı düşman işgalinden kurtarmak için 26 Ağustos 1922’de karşı saldırıya başladı. Mustafa Kemal Paşa’nın yönettiği Başkomutan Meydan Savaşı’nda (30 Ağustos 1922) Türk Ordusu Yunan Ordusu’nun büyük kısmını yok etti. Bozguna uğrayarak kaçan düşman kuvvetlerini izleyen Türk Ordusu 9 Eylül 1922’de İzmir’e girdi. 11 Ekim 1922’de Mudanya Ateşkes Antlaşması imzalandı ve İtilaf Devletleri işgal ettikleri Türk topraklarından çekildiler.
Kurtuluş Savaşı’nın ardından TBMM tarafından 29 Ekim 1923 günü Cumhuriyet ilan edilirken, Mustafa Kemal de Cumhurbaşkanı seçildi. 1938’deki ölümüne dek arka arkaya 4 kez cumhurbaşkanı seçilen Atatürk, bu görevi en uzun süre yürüten cumhurbaşkanı oldu.
Mustafa Kemal’e, 24.11.1934 günlü, 2587 sayılı kanunla Atatürk soyadı verildi ve bu soyadının başkaları tarafından kullanılması yasaklandı.
Mustafa Kemal Atatürk, 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı’nın etkilerini hafifletmek ve ülkenin kalkınmasını hızlandırmak amacı ile 1933’te Beş Yıllık Sanayi Planı’nı başlattı. Aynı dönemde dış politikada da önemli adımlar atıldı; Milletler Cemiyeti’ne girilmesi (1932), Balkan Antantı’nın imzalanması (1934), Montrö Boğazlar Sözleşmesi (1936) ve Sadabat Paktı (1937) gibi girişimler Türkiye’nin bölgesinde ve dünyada etkili bir aktör olarak öne çıkmasına katkıda bulundu. Atatürk, Hatay’ın anavatana katılması için yoğun bir diplomatik çaba sarf etti ve onun bu amacı, vefatının ardından 1939 yılında gerçekleşti.
Atatürk, yalnızca Türk milletinin Kurtuluş Savaşı’nı başarı ile yöneten bir komutan değil, aynı zamanda gerçekleştirdiği devrimler ile de dahi bir devlet adamı idi. 57 yıl süren yaşamının büyük kısmında, milletinin ve vatanının bağımsızlığı ve mutluluğu için yılmadan çalıştı ve girdiği her mücadeleden zaferle çıktı.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu, cesur ve unutulmaz önderi Mustafa Kemal Atatürk, 10 Kasım 1938’de aramızdan ayrıldı. -
İlham ƏLİYEV: “Azərbaycan bundan sonra da inamlı inkişaf yolu ilə gedəcəkdir”
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin prezident seçkilərinin ilkin nəticələri ilə bağlı xalqa müraciəti– Əziz həmvətənlər!
Hörmətli xanımlar və cənablar!
Mənə böyük etimad göstərmiş, yenidən prezident vəzifəsinə seçmiş doğma xalqıma minnətdaram. Azərbaycan xalqını əmin etmək istəyirəm ki, bundan sonra da doğma xalqıma ləyaqətlə xidmət edəcəyəm, daim Azərbaycanın dövlət maraqlarını müdafiə edəcəyəm.
Azərbaycan xalqı bu seçkilərdə azad, şəffaf şəkildə öz iradəsini ortaya qoydu. Azərbaycanda keçirilən prezident seçkiləri demokratiyanın təntənəsidir. Azərbaycanda bütün azadlıqlar mövcuddur. Azərbaycan demokratik dövlət kimi bundan sonra da uğurla inkişaf edəcəkdir.
Bu seçkilərin azad, şəffaf şəkildə keçirilməsi demokratiyaya doğru atılan növbəti ciddi addımdır. Azərbaycanda bütün azadlıqlar – söz azadlığı, mətbuat azadlığı, siyasi azadlıqlar, vicdan azadlığı təmin edilir. Azərbaycanda bütün xalqların, bütün dinlərin nümayəndələri bir ailə kimi sülh, mehribanlıq şəraitində yaşayırlar. Bu, bizim böyük üstünlüyümüzdür, böyük dəyərimizdir. Təsadüfi deyildir ki, Azərbaycan bu gün dünyada milli və dini dözümlülük məsələlərində çox önəmli ölkəyə çevrilmişdir. Azərbaycan dünyada multikulturalizmin mərkəzlərindən biridir.
Eyni zamanda, ölkəmizdə bütün proseslər müsbət istiqamətdə getmişdir. Azərbaycan xalqı bu seçkilərdə son on il ərzində görülən işlərə öz yüksək qiymətini vermişdir. On il ərzində dövlətçiliyimizin əsasları möhkəmləndi. Bu gün Azərbaycan dövləti güclü, müstəqil siyasət aparan bir dövlətdir. Bizim güclü ideoloji əsaslarımız vardır. Azərbaycançılıq məfkurəsi bizim ideoloji dayağımızdır.
Azərbaycanda bütün istiqamətlərdə inkişaf, tərəqqi özünü göstərməkdədir. Biz beynəlxalq məsələlərin həllində bu gün dünya miqyasında çox önəmli ölkəyə çevrilmişik. Azərbaycan dünya birliyinin mütləq əksəriyyətinin dəstəyi ilə iki il bundan əvvəl dünyanın ən ali orqanı olan BMT Təhlükəsizlik Şurasına üzv olmuşdur və hazırda bu təşkilata sədrlik edir.
Azərbaycanda iqtisadi sahədə çox böyük uğurlar əldə edilmişdir. Deyə bilərəm ki, son on il ərzində iqtisadi islahatlarla bağlı atılan addımlar və əldə edilmiş nəticələr dünya miqyasında ən ciddi nəticələrdir. Təsadüfi deyildir ki, bu nəticələr insanların gündəlik həyatında da öz əksini tapmaqdadır.
Son on il ərzində iqtisadiyyatımız 3,4 dəfə artmış, yoxsulluğun səviyyəsi isə təxminən on dəfə azalmışdır. Bu, ölkədə aparılan ciddi iqtisadi və sosial siyasətin nəticəsidir. Bu siyasətin nəticəsində Azərbaycan öz iqtisadi potensialını böyük dərəcədə möhkəmləndirə bilmişdir.
İqtisadi güc bizə imkan verir ki, öz maraqlarımızı beynəlxalq arenada da lazımi səviyyədə müdafiə edək. Azərbaycan bu gün nəinki regional, dünya problemlərinin həllində də öz rolunu oynayır və getdikcə bizim rolumuz daha da artacaqdır.
Azərbaycanda bütün istiqamətlər üzrə konkret proqramlar vardır. Böyük infrastruktur layihələri icra edilir, şəhərlərimiz abadlaşır, gözəlləşir, insanların yaşayış səviyyəsi yaxşılaşır. Dünyanın aparıcı iqtisadi qurumlarının reytinqlərinə görə, hətta dünyanı bürümüş iqtisadi və maliyyə böhranı zamanı Azərbaycan uğurla inkişaf edir. Bizim iqtisadiyyatımız son on il ərzində dünya miqyasında 40 ən rəqabətqabiliyyətli iqtisadiyyatların arasına daxil edilibdir. Bizim bütün təşəbbüslərimiz regional əməkdaşlığa hesablanıbdır. Azərbaycanda bütün sahələr üzrə inkişaf, tərəqqi vardır. Biz bu gün qürur hissi ilə deyə bilərik ki, Azərbaycan artıq kosmik dövlətə çevrilibdir.
Bütün bu nailiyyətlər Azərbaycan xalqının istedadı, zəhməti hesabına mümkün olmuşdur. Düşünülmüş siyasət, xalqla iqtidar arasındakı birlik və bütün təşəbbüslərimizin xalq tərəfindən dəstəklənməsi, hesab edirəm ki, uğurlarımızın əsas şərtidir, əsas səbəbidir.
Azərbaycanda aparılan enerji siyasəti nəinki region üçün, dünya üçün çox böyük əhəmiyyətə malik olan bir məsələdir. Bu gün Azərbaycan müasir, müstəqil dövlət kimi dünyada öz rolunu oynayır və bizim imkanlarımız getdikcə daha da genişlənəcəkdir.
Bu gün bölgədə gedən proseslərdə bizim təsir imkanlarımız kifayət qədər genişdir. Azərbaycanın razılığı olmadan bölgədə heç bir təşəbbüs – istər siyasi, istər iqtisadi mümkün deyildir. O təşəbbüsün gələcəyi olmayacaqdır.
Bütün bunlar görülən işlərin nəticəsidir. Bütün bunlar müstəqil Azərbaycanın uğurlarıdır. Müstəqilliyimizin nə qədər böyük dəyər olduğunu Azərbaycan xalqı gündəlik həyatda görür. Biz azadıq, biz müstəqilik. Bizim taleyimiz öz əlimizdədir. Bu seçkilərdə mənə verilən səslər, hesab edirəm ki, müstəqilliyə, azadlığa, xoşbəxt gələcəyə verilən səslərdir.
Mən çox fəxr edirəm ki, son illər ərzində bütün təşəbbüslərim reallığa çevrilibdir. On il bundan əvvəl – 2003-cü ildə xalqa elan etmişdim və bəyan etmişdim ki, əgər mənə etimad göstərilərsə, mən Heydər Əliyev siyasətinə sadiq qalacağam. Son on il ərzində bu siyasətə sadiq qalaraq Azərbaycanın inkişafı, Azərbaycanın tərəqqisi üçün çox böyük işlər görülmüşdür. Müstəqilliyimiz dönməzdir, sarsılmazdır.
Bu illər ərzində müstəqil siyasətimiz istənilən sahədə özünü göstərmişdir. Biz öz milli maraqlarımızı lazımi səviyyədə müdafiə edə bilərik, müdafiə edirik, edəcəyik. Mənim üçün Azərbaycan xalqının, Azərbaycan dövlətinin maraqları ən birinci yerdədir. Bu maraqların müdafiə edilməsi üçün xalqla iqtidar arasındakı birlik əsas şərtdir. Mən bütün addımlarımda xalqın dəstəyini hiss edirdim, bu dəstəyə güvənirdim. Əgər bu dəstək olmasaydı, biz heç bir işi görə bilməzdik. Məhz xalqla iqtidar arasındakı birlik, vəhdət Azərbaycanı fərqləndirən amillərdən biridir.
Bu seçkilərdə böyük səs çoxluğu ilə mənə göstərilən etimad həm görülən işlərə verilən qiymətdir, həm də Azərbaycanın gələcək inkişafı ilə bağlı olan, xalq tərəfindən ifadə edilən niyyətdir, tələbdir.
Biz gələcəyə çox böyük ümidlərlə, böyük nikbinliklə baxırıq. On ilin təcrübəsi bu inamı daha da artırır. Çünki son 10 il ərzində biz istənilən sahədə çox böyük uğurlara imza atdıq. Bu gün Azərbaycan güclü, inkişafda olan, müstəqil siyasət aparan dövlət kimi gələcəyə də çox böyük nikbinliklə baxır. Belə gələcəyə nikbinliklə baxmaq üçün kifayət qədər əsaslar vardır.
Növbəti illərlə bağlı bizim siyasətimiz açıqdır, aydındır. Mən dəfələrlə müxtəlif tədbirlərdə Azərbaycanın gələcəyi ilə bağlı öz fikirlərimi xalqla bölüşmüşəm. Görülən işlər haqqında xalqa daim hesabat verirəm. Bu gün də bildirmək istəyirəm ki, Azərbaycan bundan sonra da inamlı inkişaf yolu ilə gedəcəkdir. Azərbaycan beynəlxalq müstəvidə öz yerini möhkəmləndirəcəkdir və bütün beynəlxalq təşəbbüslər Azərbaycan xalqının maraqlarını müdafiə edəcəkdir.
Biz Azərbaycanda demokratiyanın inkişafı ilə bağlı bundan sonra da ardıcıl siyasət aparacağıq. Müasir dövlət quruculuğu prosesi bundan sonra da davam etdiriləcəkdir. Növbəti illərdə xoşagəlməz halların aradan qaldırılması üçün, xüsusilə korrupsiya və rüşvətxorluğa qarşı mübarizə daha da ciddi aparılacaqdır. Bu mübarizənin gözəl nəticələri vardır. Xalq tərəfindən bizim siyasətimiz, qətiyyətimiz, addımlarımız dəstəklənir. Sahibkarlığın inkişafı ilə bağlı siyasətimiz davam etdiriləcəkdir. Bütün istiqamətlər – yeni iş yerlərinin açılması, yoxsulluğun, işsizliyin azaldılması, idxalın əvəz olunması üzrə bizim konkret proqramlarımız vardır.
Sosial siyasətlə bağlı bu il və əvvəlki illərdə atılmış addımlar onu göstərir ki, bu məsələlərə nə qədər böyük əhəmiyyət göstərilir. Mən dəfələrlə bəyan etmişəm və bunu həyat və atılan addımlar da təsdiqləyir ki, Azərbaycan sosial dövlətdir. Bizim siyasətimizin mərkəzində Azərbaycan vətəndaşı, onun qayğıları, onun problemləri, onun təhlükəsizliyi, onun xoşbəxtliyi dayanır.
Növbəti illərdə biz bütün bu istiqamətlər – iqtisadi islahatlar, sosial siyasət, enerji siyasəti, xarici siyasət üzrə ancaq və ancaq irəliyə gedəcəyik. Biz daha da güclü Azərbaycan, daha da güclü dövlət quracağıq ki, bu dövlətdə hər bir vətəndaş özünü rahat hiss etsin, sülh, əmin-amanlıq şəraitində yaşasın. Son on il ərzində sabitliyin və ictimai asayişin qorunması bax bu reallıqları şərtləndirdi. Azərbaycanda insanlar təhlükəsizlik şəraitində yaşayır və bu, bizi fərqləndirən cəhətlərdən biridir.
Bir sözlə, əziz həmvətənlər, əziz bacılar və qardaşlar! Gələcək inkişafımızla bağlı məndə və əminəm ki, sizdə heç bir şübhə yoxdur. Azərbaycan bundan sonra da inamlı inkişaf dövrünü yaşayacaqdır. Azərbaycan dövləti və mən prezident kimi Azərbaycanın milli maraqlarını müdafiə edəcəyəm, xalqın rifahını təmin edəcəyəm.
Mən bir daha sizə son on il ərzində mənə göstərdiyiniz böyük dəstəyə görə minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm. Bir daha sizi əmin etmək istəyirəm ki, var gücümlə doğma xalqımızın rifahı, dövlətimizin möhkəmləndirilməsi üçün çalışacağam. Biz birlikdə hələ böyük qələbələrə imza atacağıq.
Yaşasın müstəqil Azərbaycan Respublikası! -
“Mənim üçrəngli bayrağım”
4 noyabr 2013-cü il tarixdə Dövlət Bayrağı Meydanında “9 noyabr-Azərbaycan Bayrağı günü”nə həsr olunmuş “Mənim üçrəngli bayrağım” mövzusunda Qaradağ rayon Gənclər və İdman İdarəsi və Qaradağ rayonundakı 274 saylı məktəbin təşkilatçılığı ilə ədəbi-bədii kompozisiya keçirildi. Kompozisiyadan əvvəl məktəblilər Dövlət Bayrağı Muzeyi və oradakı eksponatlarla əyani surətdə tanış oldular. Tədbiri giriş sözü ilə açan 274 saylı məktəbin direktoru A.Cəfərov məktəblilərin iştirakı ilə keçirilən belə kateqoriyalı tədbirlərin şagirdlər üçün əhəmiyyətindən danışaraq bu istiqamətdə Dövlət Bayrağı Muzeyindəki yaradılmış şəraitə görə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevə bütün pedaqoji heyət adından minnətdarlıq etdi. Sonra şagirdlər tərəfindən bayrağımızı tərənnüm edən şeirlər, mahnılar və milli rəqslər ifa olundu. Tədbirdə iştirak edən Qaradağ rayon Gənclər və İdman İdarəsinin rəisi E.Abbasov “9 noyabr-Azərbaycan Bayrağı günü” münasibətilə rayon İcra Hakimiyyətinin xüsusi göstərişi əsasında rayonda silsilə tədbirlərin keçirildiyini və bu tədbirin müvafiq tədbirlər planının tərkib hissəsi olduğunu qeyd etdi. Ədəbi-bədii kompozisiyanın sonunda tədbirin təşkilati işlərində yaxından iştirak etmiş müəllim və şagirdlər Qaradağ rayon Gənclər və İdman İdarəsinin fəxri fərmanları və hədiyyələrilə mükafatlandırıldılar.
-
Fidan ABBASOVA.Yeni şeir
* * *
Bilirəm darıxır ürəyin mənsiz
qürurun qoymayır yazasan mənə
gizlin bir duyğudur içində səssiz
aman vermir ürək bir anlıq dinə.Nə bilim bəlkəmdə yalnış zamanın
yalnış qonağıyıq hər ikimizdə
sənə bəslədiyim doğru yalanın
mənası qalmadı bitirdik bizdə.Deyirəm bir anlıq isdək ölürmüş
çünkü sevgi diqqət nəvaziş isdər
kim getsə yerinə biri gəlirmiş
əbədi qalansa sədaqət isdər.Fidan sonu deyil zamanla keçir
həsrət bir günlükdür kədər bir anlıq
yaxşını hər zaman göydəki seçir
ölüb bu dünyada daha insanlıq………………. -
Əziz MUSA.Yeni şeirlər
Payız
Əsir payız yeli, sınır havalar,
Günəş də nurunu azaldır bir az.
Həzin nəğmə deyir durduru sular,
Üşüdür körpəcə otları sular.Yır-yığış eyləyir köçəri quşlar,
Ürəyi titrədir durna harayı.
Dəyişir rəngini qayalar, daşlar,
Çoxalır bağların sovqatı, payı.Zirvələr gəlinlik paltarı geyir,
Vağzalı od salır neçə ürəyə.
Yarpaqlar göylərə əlvida deyi,
Çən düşür hər səhər dağa-dərəyə.Yanağı çırtlayır gülöyşə narın,
Qış quzeydə durub fürsət gözləyir.
Nəfəsi duyulur soyuğun, qarın,
Köçəni, gedəni qürbət gözləyir.Dərəni-təpəni yağışlar yuyur,
Qaralır yaylaqda ocaq yerləri.
Bir çiçək gözündə arı uyuyur,
Çapır öz atını payız yelləri.İndi köhnə daxma, köhnə paltar da,
İsti bir bürk kimi yarıyır bizə.
Payız təbi ölmüş qoca şairtək,
Köhnə şeirləri sırıyır bizə.Bu restoranlar
Toylara xərclənir kasıbın varı,
Artıq gündən-günə dərdi azalır.
Pul çatmır maaşdan maşa barı,
Daha söz-söhbətdən durulmur qanlar.
Milləti talayır bu restoranlar.Fikri pulda qalır toy günü bəyin,
Dəvətnamə verir salam verdiyin.
Toyların əlindən neyləyək deyin,
Min oyundan çıxır toy aparanlar,
Milləti talayır bu restoranlar.Düzülür süfrəyə min cürə salat,
Bilmirsən təzədir, yoxsa ki, boyat.
Ye ki, yeyəcəksən bir neçə saat.
Doymur pul-paradan bu qan sovuranlar,
Milləti talayır bu restoranlar.Bildirçin qalmayır dərədə, düzdə,
Cibdən pul aparır deyilən söz də.
Kefimiz qalxanda coşuruq biz də,
Durub dingildəyir arsız cavanlar,
Milləti talayır bu restoranlar.Balıq qoymadılar dənizdə, çayda,
Dünya nə haydadır, gör biz nə hayda.
Millətə tələdi vallah bu toy da,
Yüz oyundan çıxır bu pul yığanlar,
Milləti talayır bu restoranlar.Çoxları şərikdi, yığılar paya,
Qarabağ elə bil köçüb Bakıya.
Biz müftə yeməyə gedirik güya,
Alır ağlımızı lüt-üryan canlar,
Milləti talayır bu restoranlar.Hələ xınayaxdı, tanışlıq, söhbət,
Nişan, toy məclisi, ad günü, sünnət.
Bu nə ənənədir, bu nə adət,
Yıxdı evimizi yersiz oyunlar,
Milləti talayır bu restoranlar.Bir deyən yoxdur ki, dayanın bəsdi,
Bu nə musiqidi, bu necə səsdi.
Yenə dəvət gəldi, ürəyim əsdi,
Cibimi soyacaq canı yananlar,
Milləti talayır bu restoranlar. -
Aliyə ƏSƏDOVA.Şeirlər
Titrək-titrək
Titrək-titrək…..
əllər yarı uzanıqlı….
nəfəs daralır təngiməkdən….
Yarpaqlar qorxur vaxtsız tökülməkdən
hey əsdikcə…
meh gələn kimi…
insan qorxudan, ya sətəlcəmdən
titrəyir titrədikcə
qəzəbindən yanıqlı….
sətrin cümləsi, nidası
titrək-titrək…. titrək-titrək….Ovuc- ovuc
Ovuc-ovuc…
Günəşin nuru, Ay işığı…
taleyin bir xoşbəxt günü
ömrün naxışı ….
qışın qarı
buz kimi dondurucu,
əriyəndə
yağış olur, dolur əllərimə
isladır,
ağladır adamı qədərincə
hıçqırıq, göz yaşı…..
ovuc-ovuc…… ovuc-ovuc….Əlim gəlmir
Götür-qoy elədim
sən deyən kimi,
bilirsən nə qədər
yormuşam başımı
fikirləşməkdən,
nəticəsi də bu olub;-
əlimdən gəlir,
amma səninçün etməyə
əlim gəlmir.Gecikdiklərim, tələsdiklərim
Ümidi yığılmış soyuqların
üstünə çəkilər GECİKDİKLƏRİM,
barmaqlarını qatlaya-qatlaya
hesablaya-hesablaya
xatırlayarkən
dönüb sağa-sola-
dəyişən, dəyişməyən çevrəyə
baxarkən
bir az gecikər TƏLƏSDİKLƏRİM.Həftələr
Deyilmək istəyir
açıb söyləmədiklərim
həftənin sıxıb-sıxılan üzündən
o biri üzünə adlayan kimi
danışacaq deyə bilmədiklərim,
deyəcəm nəsə
eşidəcəksən nəsəni,
üstümdən qoparacaq nələrinsə
ağırlığını
həftənin o biri üzü.
Yaman üzə düşəndi bu həftələr.
Üzdən-üzə düşəndi bu həftələr.
Üz-üzünə dəyişəndi bu həftələr.
Danışacaq deyə bilmədiklərim
eşidəcəklər sizdən birinizi,
ya ONU, ya da SƏNİ,
ya ÜZÜ ya HƏFTƏNİ.Yorğanıma
Mənə bürünüb də
sinən yorğanım,
yuxulusanmış hələ,
eh, dünyadan bixəbər…
qulağımı dəlib-deşən
şütüyən maşınların
səsinə oyanır insanlar,
səhərlər…
sənsə …..
yatmısan,
hələ də yuxudasan,
mənsə……
üşüyürəm
gözləyirəm , haçan oyanırsan,
sən yox , mən səni bürümüşəm–
qucaqlamışam.Səhra sakinləri
Qum dənələri
təpə-təpə
yarğan-yarğan
qırmızı, boz , sarı…
Qara yel əsməsi–
yenə….yenə
burulğan.
Uzun yol sənələri
üzü günəşə sarı
səhra gəmiləri–
asta-asta, usta-usta
keçir səhra şəhərinin
əbədi sakinləri–
nə qum , nə yel, nə günəş–
keçir dəvə karvanı.Mücərrəd
Hissimə hakim bir şey
ağlımın diktəsiylə tutdum o an
fikri,
o bir qapalı,
o bir bağlı
içimdə o qədər boğucu
ata bilsəm başımdan,
bəlkə udqunum?,
bu da heç
asqırım, öskürüm?
ən yaxşısı durum
əl-üzümü yuyum–
başdan-ayağa yuyunum. -
Əlirza HƏSRƏT.Yeni şeirlər
SÖZƏ SÖYKƏNDİM
Bir sevən ürəyin mülküdür hər eşq,
Hər eşqdən od alıb,közə söykəndim.
Yıxılmayım deyə qalxdığım dağdan,
Cığıra əl atdım,izə söykəndim.Vurulmaq qorxusu varsa canında,
Coşar damarında axan qanın da.
Nadan qabağında,naşı yanında,
Dosta arxalandım,sözə söykəndim.Elə yaraşır ki dağlar bu kəndə,
Bu kəndə kim gəlsə,düşər kəməndə.
Nağıl danışanda,dastan deyəndə,
Qələmə üz tutdum,saza söykəndim.AHIM DODAQLARDA TUMURCUQLAYIB
Ahım dodaqlarda tumurcuqlayıb,
Əyibdir başını dar ağacları.
Əlvida deməyə yol ayrıcında,-
Divanə ruhumu saxlayın barı.Payız havasına köklənib deyə,
İçində oxuyur hər sarı yarpaq.
Qürub Günəşinin şəfəqlərini,-
Bağrına nə gözəl basıbdir torpaq.Üz tutub qürbətə durna köçü də,
Gülüb göz eləyir çən,duman dağa.
Yaşanmış günlərdən gəl ocaq çataq,-
Bahar sevdamızı qarşılamağa…SOLĞUN ÇİÇƏKLƏRDƏN EV QURUB KEÇDİN
Belə çox qınadım bu ötən yaşı,
Gələn günlərimdən xeyir tapınca.
Çox qələm dəyişdim,çox varaq cırdım,
Bir ulu,ilahi şeir tapınca.Bir dastan yaratmış hər sevgi andı,
Lalənin bağrı da sevgidən qandı.
Könlüm qəhərləndi,gözüm sulandı,
Özgə baxışında sehr tapınca.Adıma çıxınca bu qürub,keçdin,
Solğun çiçəklərdən ev qurub keçdin.
Könlümə neçə yol baş vurub keçdin,
Eşq nəzir qoymağa sən pir tapınca. -
Kənan AYDINOĞLU.Yeni şeirlər
SƏN MƏNİM QƏDRİMİ BİLMƏDİN, DÜNYA!
Mən sənin nəyinə inanmalıyam,
Sən mənim qədrimi bilmədin, dünya?!
Nə vaxtı tökdümsə gözüm yaşını,
Gözümün yaşını silmədin, dünya!Şükür ki, dayaqdı mənə YARADAN,
Seçmədin heç zaman ağı qaradan.
Bir gün dağılassan onsuz aradan,
Sevinci mənimlə bölmədin, dünya!Kəlmənə aldanmaq bilirəm hədər,
Sənə aldanmaq da özü bir kədər.
Yenə yaranışdan bu günə qədər,
De, niyə ölmədin, ölmədin, dünya?!Doğrunu gizlətdin doğru gözündə,
Ucaltdın özünü oğru gözündə.
Həqiqət yox imiş bircə sözündə,
Doğrunu heç doğru görmədin, dünya!Daşlardan başına gərək min dəyə,
Gah dağa çevrildin, gah da kündəyə.
Haqqın yolun tutan mömin bəndəyə,
Sevinc sarayını hörmədin, dünya!MƏNİ AYIRMAYIN ŞEİR DÜNYAMDAN!
Dastanlar torpağa düzülən zaman,
Göz yaşım dodaqla büzülən zaman,
Qəlbimdən incilər süzülən zaman,
Məni ayırmayın şeir dünyamdan!Torpağa gətirsəm, yurdun daşını,
Salamat görərsiz şair başını.
Həsrətdən tökdümsə, gözüm yaşını,
Məni ayırmayın şeir dünyamdan!Torpağım canına hopdumsa, yenə,
Tufana çevrilib qopdumsa, yenə,
Özümü özümdə tapdımsa, yenə,
Məni ayırmayın şeir dünyamdan!Sarayda dan kimi sökülən kimi,
Qəlbimdən nəğmələr tökülən kimi,
Dağı görən belim bükülən kimi,
Məni ayırmayın şeir dünyamdan! -
Sevinc HƏMZƏYEVA.Həyatı və Yaradıcılığı
Sevinc Həmzəyeva(Sevinc Səyyad qızı Həmzəyeva) 1977 – ci il oktyabr ayının 29-da anadan olmuşdur. 1984-1994 – cü illərdə orta məktəbdə oxumuş, 1995 – ci ildə ADPU–nun Filologiya fakültəsinə daxil olmuş, 1999 – cu ildə həmin universitetin bakalavr pilləsini, 2001–ci ildə isə “Antik ədəbiyyat” ixtisası üzrə magistraturasını fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir.
Hələ orta məktəb illərindən poeziyaya maraq göstərir.Dövri mətbuatda ara-sıra şeirləri ilə çıxış edib.Şeirləri “Sumqayıt Universiteti”, “Sözün Sehri” qəzetlərində dərc olunub.2012-ci ilin oktyabr ayının 6-dan Azərnbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Redaksiya, Yaradıcı, Nümayəndə Heyətlərinin Fəxri üzvüdür.
2001 – ci ildən Sumqayıt Dövlət Universitetində Filologoiya fakültəsində işləyir.2003 – cü ildə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Nizami adına Ədəbiyyat İnstitunun “Xarici ölkələr ədəbiyyatı və ədəbi əlaqələr” şöbəsində əyani aspiranturasına qəbul olmuş, 2006 – cı ildə prof. Vaqif Arzumanlının rəhbərliyi ilə “Azərbaycan – ingilis ədəbi əlaqələrinin inkişafında bədii tərcümənin rolu” adlı dissertasiyasını aspirantura müddətində tamamlamış və şöbəyə təqdim etmişdir. Hazırda həmin şöbənin əməkdaşıdır. Eyni zamanda Sumqayıt Dövlət Universitetində Filologiya fakültəsində dekan müavinidr, filologiya üzrə fəlsəfə doktorudur. Onlarla elmi məqalənin müəllifidir. Həmçinin dövri mətbuatda da yazıları ilə çıxış edir.* * *
Rəqs edək…
Musiqisiz, çalğısız,
Qəlbimizin ahənginə…
Əvvəl baxışların
baxışımı qucaqlasın…
Nəzərlərdə qovuşaq…
Çəkmə məndən gözünü
Həkk olunum bəbəyinə…
Sonra…
əllərimdən tut…
barmaqlarını
bircə –bircə oxşayım…
Bircə – bircə öpüm baxışlarımla…
Yanağına toxunum
Ovcumun istisinə
Alışsın üzün, eşq ilə…
Sonra…
Rəqs edək
Qəlbindən süzülən nəğməyə
Dodaqların incə –incə təmasında
Duyğularımla baş – başa
Sarmaşıb sənin duyğularına
Rəqs edək…
Sonra, içimə çəkim səni bir udum nəfəs kimi
Sonra, içinə çək məni
Sənə həyat verən
Bir məlhəm kimi…2008
* * *
İçimi didən həsrətin
Könlümü üzən həsrətin
Az qala…
Məni sevdi həsrətin
Səndən də çox…Yarım oldun
Bağrımı yaran oldun
Xatirəmə həkk olunub
yadım oldun
Hərdən doğmadan doğma…
Hərdən ögey, yadım oldun…Hər anımda anılan…
Hər yanımda duyulan
Yandırdıqca…
Həsrətinə sarılan
Nəvazişim, mehrim, şəfqətim…
Sənə həsrət
Özüm kimi…2008
* * *
Sən – həsrətlər içindən
Sevgiyə bürünüb gəldin
Sən – hicranın içindən
vüsala çönüb gəldin
Ayaz vurmuş budaq üstə
Tumurcuğa dönüb gəldin
Günəş boyda şəfəq olub
zülmətləri dağıtdın…Fərəh olub qəhərimi
bir gülüşlə yox etdin
Nəğmə olub hər sözümü
musiqinlə dindirdin
Ruhum olub bu canımda
varlığımı diriltdin
İnam oldun! Öz eşqinlə
şübhələri dağıtdın…2010
-
Kənan AYDINOĞLU.Şeirlər
Bu gün Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Redaksiya, Yaradıcı, Nümayəndə Heyətlərinin Fəxri üzvü Yolçuyev MƏHƏMMƏD Yolçu oğlunun doğum günüdür.
Bu gün Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Rəhbəri,Redaksiya, Yaradıcı, Nümayəndə Heyətlərinin üzvü Yolçuyev MƏHƏMMƏD Yolçu oğlunun doğum günüdür..Bu münaisbətlə Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Redaksiya Heyəti Portalın Rəhbəri MƏHƏMMƏD qardaşımızı təbrik edir, ona orta təhsil illərində bol-bol uğurlar arzulayır!
DOĞUM GÜNÜNÜZ KUTLU OLSUN! ALLAH SİZİ KORUSUN! AMİN!TANRI SƏNİ QORUYUB KAMİLLİYƏ ÇATDIRSIN!
Gözəlliklər içində doğuldun doğuldun deyə. qardaş,
Ömrü boyu sevdin sən Ana yurdda qadını.
Xoşbəxtsən ki, seçdilər ata-ana səninçün,
Peyğəmbər Əfəndimiz MƏHƏMMƏDİN adını.TANRI SƏNİ QORUSUN GÖZƏL OLAN DÜNYADA!
Sən atanın,ananın gözünün nuru oldun,
Tanrı səni qorusun gözəl olan dünyada!
Gözzəl ata,ananın şükür, qüruru oldun,
Tanrı səni qorusun gözəl olan dünyada!Doğum günün mübarək olsun, olsun, MƏHƏMMƏD,
Sevincdən ömrü boyu gözün dolsun, MƏHƏMMƏD!
Nurunun damlasından çiçək solsun, MƏHƏMMƏD,
Tanrı səni qorusun gözəl olan dünyada!Kənan AYDINOĞLU.
Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Rəhbəri.
29 oktyabr, 2012.Bakı şəhəri. -
Azərbaycanın mətbuat tarixi
Mətbuat tarixi
Uzun müddət Zaqafqaziyanın inzibati və mədəni mərkəzinin Tiflis şəhəri olması mətbuat və ədəbiyyata da öz təsirini göstərmişdir. Bakıda ilk rus qəzetinin nəşrinədək Azərbaycan xalqının iqtisadi və mədəni həyatına aid faktları Tiflisdə çıxan rus qəzetləri əks etdirirdi. XIX əsrin 20-ci illərindən başlayaraq “Tiflisskiye vedomosti”, “Zakavkazski vestnik”, “Kavkaz”, “Novoye obozreniye” və başqa qəzetlərdə Azərbaycan xalqının ədəbi həyatına aid yazılar əhəmiyyətli yer tuturdu.
“Tiflisskiye vedomosti” Qafqazda rus dilində çıxan ilk qəzet idi. Bu qəzetdə dekabristlərin iştirakı, qəzetin redaktor müavini V.D.Suxorukovun 14 dekabr hadisələri ilə sıx əlaqədar olması və s. haqqında məlumatlar vardır. Rus-Azərbaycan ədəbi əlaqələri haqqında maraqlı tədqiqatlar aparan alimlər “Tiflisskiye vedomosti” qəzeti haqqında da yeri gəldikcə bəhs etmişlər. “Tiflisskiye vedomosti” qəzetinin bəzi məqalələri mərkəzi qəzetlərdə yenidən dərc edilirdi. Bu qəzet 1829-cu ildə gürcü dilində, 1830-cu ildə fars dilində, 1832-ci ildə isə Azərbaycan dilində də buraxılmışdır. Azərbaycanca qəzetin adı “Tiflis əxbarı” idi.
XIX əsrin II yarısında Azərbaycanın iqtisadi və ictimai inkişafı milli mətbuatın yaranmasını zəruri edirdi. Bu zərurəti dərk edən görkəmli maarifçi Həsən bəy Zərdabi hökumətə müraciət edərək çətinliklə olsa da belə bir qəzetin nəşrinə icazə ala bilmişdi. Qəzetin nəşri üçün Zərdabi İstanbuldan xüsusi ərəb mətbəə şriftləri gətirtməli olmuş və nəhayət, xeyli əziyyətdən sonra 1875-ci ilin 22 iyulunda Bakıda qubernator mətbəəsində qəzetin ilk nömrəsinin nəşrinə nail ola bilmişdi. “Əkinçi”nin nəşrilə həm də milli mətbuatımızın əsası qoyulmuşdu. 1875-ci ilin 22 iyulundan 1877-ci ilin 29 sentyabrına qədər nəşr edilən “Əkinçi” qəzetinin ümumilikdə 56 sayı işıq üzü görmüşdür. Qəzet ayda iki dəfə 300-400 tirajla nəşr olunub.
İlk milli mətbuat orqanı olan “Əkinçi” qəzetinin işıq üzü gördüyü gün – iyulun 22-si respublikada “Mətbuat Günü” kimi qeyd edilir.
“Əkinçi” qəzetində Moskvadan Nəcəf bəy Vəzirov və Əsgər ağa Gorani, Şamaxıdan Seyid Əzim Şirvani və Məhəmmədtağı Əlizadə Şirvani, Dərbənddən Heydəri və Tiflisdən Mirzə Fətəli Axundovun məqalələri və digər yazıları dərc olunurdu.
1877-1878-ci illər Rus-Türk müharibəsi başlanan zaman arxa cəbhədə “türk-tatar” dilində qəzetin mövcudluğundan ehtiyat edən Rusiya hökümətinin göstərişi ilə 1877-ci ilin sentyabrın 29-da “Əkinçi”nin nəşrinə rəsmən xitam verilmişdi. Bundan sonra “Ziya”, “Kəşkül” qəzetləri işıq üzü gördü.
“Kəşkül”, “Əkinçi” ilə “Ziya” arasında orta bir mövqe tutmuşdu, lakin “Əkinçi” yə daha artıq dərəcədə meyli hiss edilir. Ziyalıların şüurunda “Azərbaycan milləti” məfhumunun oyanması “Kəşkül” dövrünə təsadüf edirdi. Onlar başa düşmüşdülər ki, “din” və “millət” məfhumları ayrı-ayrı şeylərdir. “Kəşkül” qəzeti öz səhifələrində bu məsələləri aydınlaşdırmağa səy göstərmiş və ictimai-siyasi şüurun inkişafına kömək etmişdir. “Kəşkül” Azərbaycan millətinin inkişafı və başqa millətlərlə dostluq əlaqələrini möhkəmlətməsi haqqında da müsbət səciyyə daşıyan məqalələr verirdi. Bu məqalələrin bir çoxu mövzusu , ideya istiqaməti, dili və üslubu, ehtiraslılığı ilə fərqlənirdi.
1870-ci ildən 1889-cu ilədək Qafqazda 56 mətbuat orqanı fəaliyyət göstərmişdir. Bunun 20-si rus dilində, 15-i gürcü dilində, 15-i erməni dilində, 3-ü Azərbaycan dilində idi. Əgər ayrı-ayrı elmi cəmiyyətlərin, idarə və təşkilatların rəsmi nəşrlərini də nəzərə alsaq, həmin rəqəm 69-a çatar. Həmin mətbuat orqanlarının bir çoxunun ömrü lap az olmuşdur. Cəmi 23 mətbuat orqanı 5 ildən yuxarı yaşaya bilmişdir. Bunlardan rus nəşrləri aşağıdakılardır: “Qafqaz”, “Tiflisski vestnik”, “Tiflisskiye obyavleniya”, (“Tiflisski listok”), “Kaspi”, “Yuridiçeskoe obozrenie”, “Bakinskiye izvestiya”, (“Bakinski torqovo-promışlennı listok”) və “Severnı Kavkaz”.
Bakıda rus dilində çıxan qəzetlər ideya – siyasi nöqteyi-nəzərindən Qafqazın digər şəhərlərində çıxan rus qəzetləri ilə bir cərgədə gedirdi. Azərbaycanda çıxan ilk rus qəzeti “Bakinski listok” hesab edilir. Qəzetin redaktoru Bakı real gimnaziyasının müəllimi Xristian Sink idi. Qəzetin ilk nömrəsi 1871-ci ilin martın 19-da (6-da) çıxmış, iyun ayında bağlanmışdır. 1872-ci ilin yanvarında qəzetin nəşri yenidən bərpa olunmuşdur. Həmin il iyunun 3-dək davam etmişdir.
1876-cı ildə Bakıda rus dilində ikinci bir qəzet “Bakinskiye izvestiya” nəşrə başlamışdır. Bu qəzet quberniya idarəsinin rəsmi orqanı idi və general – qubernator D.S. Staroselskinin təşəbbüsü ilə buraxılmışdı. Staroselski 1875-ci ildə “Əkinçi” qəzetinin nəşrinə də kömək etmişdi. Onun “Bakinskiye izvestiya” qəzetini çıxarmaqda məqsədi Bakı quberniyası haqqında oxuculara geniş məlumat vermək idi. O, hələ qəzet çıxmazdan xeyli əvvəl quberniya idarəsinin nəzdində mətbəə açmışdı, çapçılar dəvət etmişdi. 1888-ci ildən sonra qəzet “Bakinski torqovo – promışlennı listok” adı ilə çıxmışdır.
1894-cü ilin yanvarından “Bakinskiye qubernskiye vedomosti” adlı rəsmi dövlət qəzeti də fəaliyyətə başlamışdır. Qəzet teleqram və elanları olan əlavəsi ilə çıxırdı. Bu teleqram və elanların bir hissəsi Azərbaycan dilində buraxılırdı. Qəzet 1916-cı ilə qədər çıxmışdır.
Adları çəkilən bu qəzetlərin hamısında rəsmi xəbərlər, qərarlar, elanlar və teleqramlar geniş yer tuturdu. Bakıda rus dilində çıxan burjua qəzetləri içərisində “Kaspi” qəzeti daha uzun ömür sürmüş, müxtəlif dövrlərdə cəmiyyətin həyatını öz baxışları nöqteyi-nəzərindən əks etdirmişdir. Qəzetin 1881-ci ildən 1919-cu ilədək müddətdə 10 min 65 nömrəsi çıxmışdır.
“Kəşkül” qəzeti bağlandıqdan sonra Tiflisdə Azərbaycan dilində mətbuat orqanı yaratmaq üçün bir neçə dəfə təşəbbüs olmuşdur. Məsələn, Məmmədağa Şahtaxtinski 1896-cı ildə Azərbaycan dilində “Tiflis” adlı, Kamal Ünsizadə isə 1900-cü ildə “Daniş” adlı qəzet çıxarmaq istəmişlər. Lakin onların təşəbbüsü fayda verməmişdir.
M.Şahtaxtinskinin “Şərqi – rus” adlandırdığı qəzetin birinci nömrəsi 1903-cü il martın 30-da çıxmışdır. Əvvəllər o, həftədə üç dəfə buraxılırdı. 1904-cü il iyunun 8-dən etibarən gündəlik qəzetə çevrilmişdir. “Şərqi – rus” qəzeti XX əsrin ilk Azərbaycan qəzetidir, həm də ilk gündəlik Azərbaycan qəzetidir.
Azərbaycan mətbuatının qürurverici tarixi nəşrlərindən biri də ideyaları və onların gerçəkləşmə üsulları heç vaxt köhnəlməyən “Molla Nəsrəddin” jurnalıdır. Jurnalın redaktoru Mirzə Cəlilin əsas qayəsi milləti müasir dünyaya uyğun ölçülər səviyyəsində görmək idi. “Molla Nəsrəddin” bu amallar uğrunda mübarizə fonunda yaranmışdı. Jurnalın ilk nömrəsi 1906-cı il aprelin 7-də çıxdı. Jurnalın yazıları bütöv bir millətin başına açılan oyunların, əzab-əziyyətlərin, haqsızlıqların satirik ifadəsi idi.
Jurnalın birinci nömrəsi 1.000 nüsxə tirajla çap olunub yayılandan sonra az müddətdə “Molla Nəsrəddin” adı dillərdə gəzməyə başladı. Nəticədə jurnalın 2-ci nömrəsi 2.000 nüsxə tirajla çıxarıldı.
C.Məmmədquluzadə senzor tərəfindən jurnalda nəşr olunmasına icazə verilməyən şəkillərin və ya materialların yerini ağ saxlayır və yaxud “Bizdən asılı olmayan səbəblərə görə bu yer ağ qaldı” deyə yazırdı.
“Molla Nəsrəddin”in cəsarətli çıxışları onunla nəticələndi ki, 1907-ci il iyunun 8-də Tiflis general-qubernatoru jurnalın bağlanması haqqında əmr verdi. Bu hadisə xalqın böyük narazılığına səbəb oldu. Bakıdan, Şəkidən, Zaqafqaziyanın bir sıra başqa yerlərindən Tiflisə jurnalın nəşrinin bərpasını tələb edən məktublar gəlirdi.
Qısa fasilədən sonra jurnalın 23-cü nömrəsi iyulun 25-də çıxdı. 1908-1909-cu illərdə bir neçə dəfə “Molla Nəsrəddin” jurnalını bağlamağa təşəbbüslər edilmişdir.
1920-ci ildə C.Məmmədquluzadə öz ailəsi ilə köçüb Cənubi Azərbaycana getmişdir. 1921-ci ilin fevralında o, jurnalın nəşrini Təbrizdə yenidən bərpa etmişdir. Təbrizdə “Molla Nəsrəddin” jurnalının 8 nömrəsi çıxmışdır. Sovet hökumətinin təşəbbüsü ilə “Molla Nəsrəddin”in nəşri 1922-ci ilin noyabrında Bakı şəhərinə köçürülmüş və jurnal 1931-ci ilə qədər burada çıxmışdır. Jurnalın sonuncu nömrəsi 1931-ci il yanvarın 7-də buraxılmışdır.
Ümumiyyətlə, “Molla Nəsrəddin”in Tiflisdə 370 nömrəsi, Təbrizdə 8 nömrəsi və Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra Bakıda 398 nömrəsi çıxmışdır.
“Mola Nəsrəddin” çap edilib yayıldıqdan sonra onun təsiri altında Qafqazda, Orta Asiyada, Volqa-boyunda, İranda və İran Azərbaycanında, Dağıstanda və başqa yerlərdə bir sıra satirik və yumoristik jurnallar çıxmışdır. Bu jurnalların bir çoxu “Molla Nəsrəddin”in layiqli ardıcılları olmuş, inqilabi-demokratik ideyaları yaymışdır. Bəzi satirik jurnallar isə liberal görüşlərdən irəli getməmiş, aşağı səviyyədə çıxmışdır.
1911-ci il noyabrın 29-dan Bakıda “Məktəb” adlı yeni bir uşaq jurnalı nəşrə başladı. (Bu haqda bax: uşaq mətbuatı)
1920-ci ildə Azərbaycanda Sovet Hakimiyyəti qurulduqdan sonra 1921-ci ildə nəşrə başlayan “Maarif” (cəmi 2 nömrəsi çıxmışdır) və “Qırmızı günəş” (sonra “Qızıl cavanlıq”), 1923-cü ildən çıxan “Gənc pioner”, 1927-ci ildən çıxan “Pioner” jurnalları, “Azərbaycan pioneri” qəzeti və s. mətbuat orqanları yeni nəslin tərbiyə olunmasında mühüm rol oynayırdılar.Mətbuatın sovet dövrü
1919-cu ildə 20-dən çox bolşevik qəzeti nəşr olunmuşdur. Azərbaycan dilində “Bakı Fəhlə Konfransının Əxbarı”, “Azərbaycan gəncləri”, “Hürriyyət”,”Haqq”, “Füqəra sədası”, “Zəhmət sədası”, “Oktyabr inqilabı”, “Gənc işçi”, “Azərbaycan füqərası”, rus dilində “Nabat”, “Molot”, “Proletari”, “Raboçi put”, “Qolos truda”, “Bednota”, “Molodoy raboçi”, “Novı mir”, və başqaları Azərbaycan bolşeviklərinin nəşr etdikləri qəzetlər idi. Doğrudur, bu qəzetlərin ömrü çox az olmuş, bəzilərinin cəmi bir və ya bir neçə nömrəsi çıxmışdır. “Kommunist” qəzeti “Hümmət”, “Qoç-Dəvət”, “Təkamül”, “Yoldaş”, “Hümmət” (1917-1918-ci il-lər), “Bakı Şurasının Əxbarı” kimi bolşevik qəzetlərinin davamçısı olaraq meydana atıldı.
“Kommunist” 1919-cu il avqustun 29-da həyata gəldi. Azərbaycan bolşevikləri “Kommunist”i hökumət orqanlarından xəbərsiz, gizli buraxmışdılar. “Kommunist” in 1919-cu il gizli çıxan nömrəsini Ruhulla Axundov redaktə etmişdi. Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra 1920-ci il aprelin 30-da Əliheydər Qarayevin redaktorluğu ilə”Kommunist” leqal şəkildə öz nəşrinə başladı.
Azərbaycanda sovet hakimiyyətinin ilk illərində “Kommunist” və “Bakinski raboçi” qəzetlərinin səhifələrində qəzalardan tez-tez materiallar dərc olunurdu. 1923-cü il iyunun 16-da Bakıda “Kəndçi qəzetəsi”nin birinci nömrəsi çapdan çıxdı.
Azərbaycan Kommunist (bolşeviklər) Partiyasının Mərkəzi Komitəsi (KPMK) 1923-cü il iyulun 2-də Bakıda Şərq qadınlarının, xüsusilə Azərbaycan qadınlarını ictimai-siyasi həyata alışdırmaq məqsədilə aylıq, ədəbi, ictimai və siyasi jurnal olan “Şərq qadını”nın nəşr olunmasını qərara aldı. “Şərq qadını”jurnalının 1-ci nömrəsi 1923-cü ilin noyabrında 40 səhifədən ibarət 1000 nüsxə tirajla çapdan çıxmışdır. Jurnalın ilk redaktoru Ayna Sultanova olmuşdur. 1938-ci ildən “Şərq qadını”, “Azərbaycan qadını” adı ilə nəşr olunmağa başlayıb.
1926-cı ildə Bakı şəhər komsomol təşkilatının konfransı çağırılmışdı. Konfransın keçirildiyi gün bir dəstə fəal məktəbli üzərində “Pioner”sözü yazılmış 28 səhifəlik jurnal hazırlamışdı. Uşaqların xətti ilə yazılmış cəmi 50 nüsxə jurnal konfrans iştirakçılarının çox xoşuna gəldi.Həmin nüsxələr “Pioner” jurnalının ilk qaranquşu oldu. Aradan bir neçə ay keçəndən sonra, yəni, 1927-ci ilin fevralında “Pioner” jurnalı kütləvi tirajla çıxmağa başladı.
1934-cü il sentyabrın 2-də “Kommunist maarifi” qəzeti nəşrə başladı. 1938-ci ildə adı dəyişdirilərək “Müəllim qəzeti” adlandırıldı. Qəzet 1941-ci ilin iyununadək bu adla nəşr olundu. 1946-cı ilin aprelindən “Azərbaycan müəllimi” adı ilə yenidən nəşrə başlayan qəzet sonrakı illərdə də bu adla yaşadı.
İdman mətbuatımızın ən böyük tarixə malik nəşri olan “İdman” qəzeti həm də Azərbaycan mətbuatının ən qocamanlarından biri sayılır. 1932 – ci ildə ilk dəfə “Azərbaycan bədən tərbiyəçisi” (“Fizkulturnik Azerbaydjana”) adı altında işıq üzü görmüş “İdman” qəzetinin artıq 70 – dən çox yaşı var.
Sonrakı illərdə “Ədəbiyyat” (1933)”, Azərbaycan pioneri” (1938), “Kirpi” jurnalı (1952), “Bakı ” (1958) və s. qəzetləri meydana gəlmişdir.
Sovet dovründə şəhər və rayonlarda nəşr olunan qəzetlər: Bakı – “Bakı”, “Baku”; Gəncə – “Kirovabad kommunisti”; Naxçıvan – “Sovet Naxçıvanı”; Xankəndi – “Sovetskiy Karabax”; Mingəçevir – “Mingəçevir işıqları”, “Oqni Minqeçevira”; Sumqayıt – “Sosialist Sumqayıtı”, “Kommunist Sumqaita”; Ağcabədi – “Sürət”; Ağdam – “Lenin yolu”, “Ağdam”; Astara – “Sovet Astarası”; Abşeron – “Abşeron”; Ağdaş – “Əmək”; Ağsu – “Birlik”; Əli Bayramlı – “İşıq”, Mayak”; Bərdə – “Kommunizm yolu”; Balakən – “Şən həyat”; Oğuz – “Lenin bayrağı”; Göyçay – “Yeni həyat”; Daşkəsən – “Daşkəsən”; Cəlilabad – “Yeni gün”; Cəbrayıl – “Kolxozçu”; Dəvəçi – “Qurucu”; Culfa – “Zəfər”; Yevlax – “Təşəbbüs”; Beyləqan – “Yüksəliş”; Zaqatala – “Qırmızı bayraq”; Zəngilan – “Kənd həyatı”; Zərdab – “Pambıqçı”; Şərur – “İşıqlı yol”; İsmayıllı -“Zəhmətkeş”; İmişli – “Qızıl ulduz”; Qazax – “Qalibiyyət bayrağı”; Gədəbəy – “Tərəqqi”; Goranboy – “Mübariz”; Qax – “Şəlalə”; Kəlbəcər – “Yenilik”; Quba – “Şəfəq”; Qubadlı – “Avanqard”; Qusar – ” Qızıl Qusar”; Qəbələ – ” Qalibiyyət”; Kürdəmir – “İrəli”; Laçın – “Laçın”; Lənkəran – “Leninçi”; Lerik – “Bolluq uğrunda”; Masallı – “Çağırış”; Tərtər – “Qızıl bayraq”; Neftçala – “Oktyabr bayrağı”; Ordubad – “Yeni Ordubad”; Biləsuvar – ” Məhsul”; Sabirabad – “Muğan”; Saatlı – “Dönüş”; Salyan – “Qələbə”; Tovuz – “Həqiqət”; Ucar – “Yeni söz”; Füzuli – “Araz”; Xaçmaz – “Dostluq”; Xanlar – “Kommunist əməyi”; Şəmkir – “Ulduz”; Şəki – “Şəki fəhləsi”; Şamaxı – “Yeni Şirvan”, “Novıy Şirvan”; Şuşa – “Şuşa”; Şahbuz – “Qabaqcıl”; Yardımlı – “Yeni kənd”; Babək – “Əmək bayrağı” və s.
Bəzi qəzetlərina adları bir neçə dəfə dəyişmişdir.Müasir mətbuat
Bütün Sovet Sosialist Respublikası İttifaqında (SSRİ) başlayan yenidənqurma havası Azərbaycana da çatdı və ictimai mühitə kəskin təsir göstərdi. Millətin dirçəliş dövrü kimi tarixdə qalan 1989-cu ildə “Azərbaycan” qəzeti yaradıldı. Müstəqil mətbuatın qaranquşu hesab edilən “Azadlıq” qəzeti də 1989-cu ilin 24 dekabr tarixində işıq üzü görüb. Qəzetə tanınmış jurnalist Nəcəf Nəcəfov rəhbərlik edib.
1990-cı ildə “Zerkalo”, “Səs”, 1991-92-ci illərdə “Yeni Müsavat”, “İki Sahil”, “525-ci qəzet”, “Yeni Azərbaycan” qəzetləri nəşr olunmağa başladı.
1998-ci ilin avqust ayının 6-da prezident Heydər Əliyevin imzaladığı xüsusi Sərəncamla Azərbaycanda mətbuat üzərindən senzura götürüldü. Həmçinin, 1999-cu ildə Kütləvi İnformasiya Vasitələri (KİV) haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanununun (ARQ), digər hüquqi-normativ aktların qəbulu həyata keçirilib.
Prezident İlham Əliyevin 31 iyul 2008-ci il tarixli Sərəncamı ilə “Azərbaycan Respublikasında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin (KİV) inkişafına Dövlət Dəstəyi Konsepsiyası (DDK) kimi mühüm bir sənəd təsdiq olunmuşdur. Konsepsiyaya uyğun olaraq 22 may 2009-cu ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondu (DDF) yaradılmışdır.
Hazırda ölkədə 4500-ə yaxın mətbuat orqan Ədliyyə Nazirliyində (ƏN) qeydiyyatdan keçib. -
Aşıq ədəbiyyatında işlənən şeir janrları
Qoşma
Aşıq ədəbiyyatının ən geniş yayılmış janrlarından biri də Qoşmadır.Hər bəndi dörd misradan və hər misrası on bir hecadan ibarət olan şeir şəklinə Qoşma deyilir.Ədəbiyyatşünaslıqda qoşmaya
“məhəbbət şeiri” və ya “aşiqanə şeir” də deyilir.Qoşmanın ilk bəndində birinci və üçüncü misralar sərbəst olur.İkinci və dördüncü misralar isə bir-biri ilə qafiyələnir:abcb.Sonrakı bəndlərdə isə ilk üç misra öz aralarında qafiyələnir, dördüncü misra isə birinci bəndin ikinci və dördüncü misrası ilə qafiyələnir:çççb,dddb…Qoşmada bəndlərin sayə tək və cüt olur.Azərbaycan Ədəbiyyatında bəzi qoşmalar 3,5,7; bəziləri isə 2,4,6,8 bənddən ibarət olur.Qoşmanın son bəndində müəllif adətən öz təxəllüsünü göstərir.Həmin bənd “möhürbənd” adlanır.Ədəbiyytaşünüslıqda son bəndə bəzən “tapşırma” da deyilir.Qoşma əsasən heca vəznində olur.Misra daxili bölgü 6+5,5+6,4+4+3 şəklində olur.Aşıq ədəbiyyatında və klassik ədəbiyyatda da işlənir.
Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində özünəməxsus yer tutan görkəmli xalq şairlərimizin də yaardıclığında qoşma janrında yazılmış şeirlərə rast gəlinir.Məsələn,Nəriman Həsənzadənin “Mən”,”Ay Həkim”,Zəlimxan Yaqubun “Gəlib”, “Dəli olmağıma bir addım qalıb”,Bəxtiyar Vahabzadənin “Bakıyla Təbrizin ararsındayam”,”Səninlə dünyada bəxtiyram mən” vəGəraylı
Aşıq ədəbiyyatının ən geniş yayılmış şeir janrlarından biri də gəraylıdır.Hər bəndi dörd misradan, hər misrası 8 hecadan ibarət olan şeir şəklinə Gəraylı deyilir.Gəraylının ilk bəndində birinci və üçüncü misralar sərbəst olur.İkinci və dördüncü misralar isə bir-biri ilə qafiyələnir:abcb.Sonrakı bəndlərdə isə ilk üç misra öz aralarında qafiyələnir, dördüncü misra isə birinci bəndin ikinci və dördüncü misrası ilə qafiyələnir:çççb,dddb… Gəraylıda bəndlərin sayə tək və cüt olur.Azərbaycan Ədəbiyyatında bəzi gəraylıda 3,5,7; bəziləri isə 2,4,6,8 bənddən ibarət olur.Gəraylının son bəndində müəllif adətən öz təxəllüsünü göstərir.Həmin bənd “möhürbənd” adlanır.Ədəbiyytaşünüslıqda son bəndə bəzən “tapşırma” da deyilir.Gəraylı əsasən heca vəznində olur.Misra daxili bölgü 4-4, 5-3, 3-5 şəklində olur.Aşıq ədəbiyyatında və klassik ədəbiyyatda da işlənir.
-
AYB Muğan Bölməsi möhtəşəm kitab təqdimatı düzənlədi.
26 oktyabr 2013-cü il tarixdə Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Muğan Bölməsinin təşkilatçılığı ilə Azərbaycanda Atatürk Mərkəzində jurnalist Böyükağa Mikayıllının Pedaqoji elmlər doktoru, professor ƏJDƏR AĞAYEVin həyat və fəaliyyətindən bəhs edən “İŞIQ” kitabının təqdimatı keçirildi. Tədbiri giriş sözü ilə AYB Muğan Bölməsinin sədri Namiq Hacıheydərli açdı. O, “İşıq” sənədli romanının Azərbaycan ədəbiyyatında ilk sənədli pedaqoji roman olduğunu və bu romanın gələcəkdə Azərbaycan pedaqoji fikir tarixini araşdıranlar üçün tutarlı mənbələrdən biri olacağını qeyd etdi. İlk söz tanınmış maarif xadimi Nəcəf Nəcəfova verildi. Daha sonra pedaqoq-alim Ənvər Abbasov, professor İramin İsayev, professor Akif Abbasov, professor Fərrux Rüstəmov, professor Nazim Kazımov, Vidadi Bəşirov, yazıçı-pedaqoq Allahverdi Eminov, qocaman maarif xadimi Asif Cahangirov, jurnalist Qulu Məhərrəmli, tədqiqatçı Teyyub Qurban, sosioloq-alim Əhməd Qəşəmoğlu, ağsaqqal şair Ənvər Əhməd, şair Əlisəmid Kür, şair Əyyub Şirlanlı, Zakir Ağdamlı, Stokholmda yaşayan yazıçı-filosof Eluca Atalı, Cəvahir Qaraqızı, Sevda Əlibəyli, Mahmudova Həcər və başqaları çıxış edərək “İşıq” kitabı haqqında düşüncələrini bölüşdülər və Əjdər Ağayev şəxsiyyətinin böyüklüyündən söz açdılar. Kitabın müəllifi jurnalist Böyükağa Mikayıllının çıxışından sonra söz Pedaqoji elmlər doktoru, professor Əjdər Ağayevə verildi. Professor Əjdər Ağayev minbir zəhmətlə qazandığı halal ucalığa gedən yolda keçdiyi əzablı ömür yolundan danışdı. “İşıq” kitabı haqqında fikirlərini paylaşdı. Müəllifə və zəhmət çəkib tədbirə gələn insanlara təşəkkürünü bildirdi.
-
Böyükağa Mikayıllının yeni kitabı işıq üzü gördü
Edebiyyat-az.com-un gundelik.info-ya istinadən yaydığı məlumata görə, tənqidçi-jurnalist, yazıçı-publisist, Təhsil Şurası mətbuat xidmətinin rəhbəri, “Təhsil və zaman” qəzetinin redaktoru Böyükağa Mikayıllının “İşıq” sənədli romanı kitabı işıq üzü görüb.Sənədli romanın birinci hissəsi olan bu kitab “MM-S” nəşriyyatı tərəfindən 464 səhifə olmaqla, 500 tirajla dərc olunub.Kitabın redaktoru Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin mətbuat orqanı “Ədəbiyyat qəzeti”nin baş redaktor müavini Azər Turandır.Kitabın içindəki rəsmlər İlqar Mahmudundur.Üz qabığında məşhur Holland rəssamı Vinsent Van Qoqun əsəri təqdim olunub.
Kitabda pedaqoji elmləri doktoru, professor Əjdər Ağayevin həyat yolundan, təhsil illərindən və fəaliyyətinin ilk mərhələsindən bəhs olunur.Kitab müəllifin oxucularla ilk görüşüdür.
-
Saqif QARATORPAQ.Həyatı və Yaradıcılğı
Saqif QARATORPAQ (Babayev Saqif Qnyaz oğlu) 1963-cü il oktyabr ayının 26-da Qazax (indiki Ağstafa) rayonunun Köçəsgər kəndində anadan olub.İbtidai və orta təhsilini öz doğma rayonlarında alıb.1982-ci ildə Azərbaycan Texniki Universitetinə qəbul olub.1986-cı ildə həmin Universiteti bitirib.1999-2003-cü illərdə Qazax Müəllimlər İnsitutunun Tarix fakültəsində ali təhsil alıb.
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvdür.”Hüseyn Arif” Ədəbi Birliyinin sədridir.”Şamın kölgəsi” (Bakı, “Adiloğlu”, 2006) və “Bir könül varağında” (Bakı, “Ünsiyyət”, 2012) şeirlər kitabının müəllifidir.Şeirləri Azərbaycan türkcəsindən Türkiyə türkcəsinə tərcümə olunub.Şeirləri “Ziyalı Ocağı”,“Ulduz”, “Azərbaycan”, “Gənclik” jurnallarında, “Sözün Sehri”, “Möhtəşəm Azərbaycan”,”Elimiz.günümüz”, “Kaspi”, “Avrasiya”, “Yol”, “Ədəbiyyat və İncəsənət”, “Ekspress” qəzetlərində, “Türkün səsi” dərgisində, müxtəlif ədəbiyyat, o cümlədən mədəniyyət və ədəbiyyat portallarında dərc olunub. 2000-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin, 2001-ci ildən Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin Məclis üzvüdür.Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin Sumqayıt şəhər təşkilatının elektron orqanı Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Fəxri sədridir.XƏNCƏR
O ki dar ayaqda qoruyub bizi,
Paxıl ürəklərə tuşlamışıq biz.
Bəlkə də birinci döyüşümüzü
Xəncər davasıyla başlamışıq biz.Gümüş dəstəyində barmaq izləri,–
Bilirəm, qorxağın əlinə yatmaz.
Görsə ürəksizin əsər dizləri,
Belinə bağlasa, belinə yatmaz.Doğrusu, bir azca parıltımız var,
Qorxub qınımızdan çıxa bilmirik.
Eh, elə quruca qaraltımız var,
Bərkə düşən kimi gözdən itirik.Tiyəsiz xəncərlər göz qamaşdırır,
Gizləyə bilmirik «heyrətimizi».
Yaltaqlar yığılıb «muzey» açdırır,
Rəflərə qoyuruq qeyrətimizi.İtir yavaş-yavaş sözün ovxarı,
Korşala-korşala tiyəsiz qalır.
Üstündən ötdükcə vaxtın axarı,
Gümüş xəncərimiz yiyəsiz qalır.Deşir ürəyimi bir dərd xəncəri,
Dəvanın-dərmanın əsəri olmur.
Qardaş, korşalanda qeyrət xəncəri;
Gümüş xəncərlərin kəsəri olmur.ÇIYINLƏR
Çiyinlər öyrəşib həmişə yükə,
Baharı daşıyıb, qışı daşıyıb.
Sevdası, qovğası özündən yekə
Ağıllı, ağılsız başı daşıyıb.Çiyinlər öyrəşib həmişə yükə,
Yorulmaz yollarda dəvələr kimi.
Gedərik yol boyu tər tökə-tökə,
Gedər çiynimizdə dünyanın qəmi.Gedərik dayanıb, dinşəyib bir az,–
Torpağın qarğışı tutana kimi,
Çiynimiz tabuta çatana kimi
Boyumuz uzanar, ömür uzanmaz.Çiynimiz tabuta çatıb dayanar,
Yox olar dünyanın nağılı birdən,
Hardasa baxtımız yatıb dayanar,
İtirrik ümidi, ağılı birdən.Yapışar yollara ayaqlarımız,–
Torpaq ilğım kimi çəkər adamı.
Çatlayar qəfilcə dodaqlarımız,
Bir anlıq unudar adını hamı.Bir qorxu qıvrılıb yatar ürəkdə,
Açıb ağartmarıq ancaq heç kimə.
Sevinci hamıyla bölə bilsək də,
Dərd var–bölünəsi deyilmiş demə.Yaxın olanmazmış heç vaxt özgəsi,
Hər kəsin bir mərhəm kədəri varmış.
Hərənin çiynində bir qəm heyvəsi,–
Hərə öz dərdini tək aparırmış.QABAĞIMI KƏSƏN VAR
Daha səni qaçırası deyiləm,
Daha yoxdu yollarının qorxusu.
Anan bilsə çəkməyəcək daha qəm,
Qaçmayacaq innən belə yuxusu.
Yuxularım çin olmadı, neyləyim?!
Nədən oldu?
Ya taledən, ya baxtdan,
Sinəm dolu, üzüm gəlmir söyləyim,
Köks ötürüb boylanıram uzaqdan.Arzularım, diləklərim, şüşəydi,
Sındı qəfil, qəlpə-qəlpə töküldü.
Səni tale, məni də ki vaxt əydi,
Sınan qəlbi bacarırsan tik indi!Görən sənmi, görən mənmi günahkar,
Ya ağlımla dil tapmayan ürəyim?!
Göstər mənə günahsız bir Adam var,
Tanrı deyim, ulu deyim, pir deyim.Daha səni qaçırası deyiləm,
Daha məndən hər gün uman-küsən var.
Daha səni ötürəsi deyiləm,
Bilirsənmi, qabağımı kəsən var.DÖYÜŞ
Döyüşdü…
Baş düşür yerə:
insan başı, at başı.
Meydanda düşən papaqlar
gəzirlər yiyəsini.
Meydanda düşən papaq kimi
düşüb qaldı yurd yeri,
dönüb də Kim götürər?!* * *
Sən də, mən də
iki damla göz yaşıydıq.
Axdıq, axdıq
bir həsrətin yanağıyla,
bir vüsalın daş ovcuna
düşənmədik.
Nə sən mənə,
Nə mən sənə küsənmədik.
Axdıq, axdıq
ömrümüzdən
bulud kimi ötüb keçən
günü, ayı saya-saya,
Sən bir çaya,
mən bir çaya,
bir həsrətin yanağıyla…GÖRÜNMƏZ
Bu sevdanın payızı
Gətirdimi ayazı?
Gözlərimdə qəm buzu,
Əriməz ki, əriməz.Bilirdimmi bu istək,
Çən-dumana düşəcək.
Qəm düzündə bəxt köşək,
Yeriməz ki, yeriməz.O çağıran kim idi?!
İtirdimmi ümidi?
Ürək uşaq kimidi,
Kiriməz ki, kiriməz.Sevda ulu, eşq əzəl,
Töküldüm xəzəl-xəzəl,
İtirdiyim o gözəl
Görünməz ki, görünməz.SƏN GEDƏN YOLLARIN
Sən gedən yolların üzü qürbətə,
Bir də bu yerlərə gələcəkmisən?!
Sən gedən yolların üzü həsrətə,
Geriyə qayıda biləcəkmisən?!Üz tutub gedirsən bəs birnəfəsə,
Axı, bu getməyin qayıtmağı var.
Hayıf, ayrılığın yolları kəsə,
Hayıf, ayrılığın yolları hamar.Payızda köç edən durna deyilsən,
Geriyə dönəsən yaz gələn kimi,
Qəm səni tanıyar, qəmə əyilsən,–
Tənha bilən kimi, tək bilən kimi.Gözlərin yol çəkər, yollar uzanar,–
Baxdıqca ürəyin sıxılacaqdır.
Sən gedən yollara qollar uzanar,
Sən dönən yollara kim çıxacaqdır?Üz tutub gedirsən, getməyə nə var;
Getmək əzab deyil qayıda bilsən.
Gedirsən, bir ovuc torpaq da apar,
Gözünə tökərsən məhəbbət ölsə.ASFALTA ÇƏKILƏN ŞƏKIL
O gecə rəssamıydı,
naşı bir rəssam,
fırçası dəmirdən,
Bakının sinəsinə çəkdi şəklimi,
Ən böyük küçəsinə çəkdi şəklimi.
Tək bircə şəklim var,–
nə dostlara yollaya bilirəm,
nə qohumlara;
nə də sevgilimə.
Tək bircə şəklim var,–
Sinəsində gəzdirəcək vətən.ocaq,1990
AĞI
Nə vaxtdı bir qəmin başdaşıyam mən,
Bir qız sevdiyitək qucammaz məni.
Bir yetim sevginin göz yaşıyam mən,
O şana kirpiklər tutanmaz məni.Qəlbin heyrətindən bir haray doğar,–
Heyrətim bir kövrək sözü gətirər.
Yenə Günəş çıxar, Yenə Ay doğar,–
Sərsəri küləklər yazı gətirər.O külək köksümə sığına bilsə,
Ötən buludları saxladı bəlkə.
Buludlar məni də yaxını bilsə,
Sıxıb gözlərini ağladı bəlkə.Sonra göy üzündə bir göy qurşağı
Görüb də qəfilcə dillənəcəksən.
Sonra da bir ömrün dağdan aşmağı,
Sonra, sonrasını nə biləcəksən?Hərənin öz dərdi öz içindədir,
Ya mavi təbəssüm, ya gözlərdə yaş.
Dünya öz işində öz, gücündədir,–
Yolçu yolda gərək, gəl gedək qardaş!19.02.1990
ÖZKEÇMİŞİM
Dinc durmayıb dincliyimə daş atdım,
Mələklərin qanadını qanatdım.
Arzuların yüyənini boşaltdım
Sınıq-salxaq arabanın içində.Öz ağlımın ucbatından ağrıdım,
Uzandığım budaqları doğradım.
Baxtım döndü, bəy quşunu qarğadım
Tozu qopan xarabanın içində.Bu dünyada tənha qalan qurdmuşam.
Öz səsimi eşidəndə qorxmuşam.
Yüz keçinin dərisini yırtmışam
Neçə-neçə barabanın içindən. -
Debüt: Kənan AYDINOĞLU (Bakı şəhəri, Qaradağ rayonu).Yeni şeirlər
Murquzov Kənan Aydın oğlu — şair-junalist,”Hüseyn Arif” Ədəbi Birliyinin üzvü (2012), Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Rəhbəri (2012), Tokat Şairler ve Yazarlar Derneğinin Fəxri üzvü (2013), “Kümbet” eğitim, kültür, sanat ve edebiyat dergisinin Azerbaycan temsilcisi (2013), Gündəlik İnformasiya Agentliyinin Mətbuat xidmətinin rəhbəri (2013)
Həyatı
Kənan Aydınoğlu 1989-cu il oktyabrın 25-də Bakı şəhərində ziyalı ailəsində anadan olub.1996-cı ildə Qaradağ rayonu Müşfiqabad qəsəbəsindəki 274 saylı orta məktəbin birinci sinfinə daxil olub.Üç ildən sonra həmin məktəbin üçüncü sinfini bitirmişdir.1999-cu il yaşayış yerini dəyişdirdikləri üçün orta təhsilini Lökbatan qəsəbəsindəki 166 saylı orta məktəbdə davam etdirib.2007-ci ildə həmin məktəbi bitirmişdir.2008-2012-ci illərdə Sumqayıt Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsində bakalavr dərəcəsi üzrə ali təhsil alıb.
Yaradıcılığı
Şeirləri və məqalələri “Azərbaycan bələdiyyəsi”,”Azad Press”,”Cəmiyyət”,”Yeni Bəşər”,”Möhtəşəm Azərbaycan”, “Sumqayıt Universiteti”, “Yeganə yol”, “Sözün Sehri”,“Yeni Azərbaycan”,“Respublika gəncləri”, “Elimiz, günümüz”, “Yenilik Press”, “Vışka”, “Elin sözü”,“İlham çeşməsi”,”Vedibasar”, “Təzadlar”, “Yeni Axtarış”, “İrəvan Press”, “Azad Qələm”, “Azad Azərbaycan” qəzetlərində, “Ziyalı Ocağı” İctimai Birliyinin mətbu orqanı ”Ziyalı Ocağı”,”Ali Ziya” ədəbi-bədii, elmi-publisistik, Tokat Şairler ve Yazarlar Derneğinin mətbu orqanı “Kümbet”, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin ədəbi orqanları “Ulduz” jurnallarında, müxtəlif ədəbiyyat, o cümlədən mədəniyyət və ədəbiyyat portallarında çap olunub.2006-cı ildən respublika mətbuatında Kənan AYDINOĞLU imzası ilə şeirləri və məqalələri ilə çıxış edir.Şeirləri Azərbaycan türkcəsindən Türkiyə türkcəsinə tərcümə olunub.Tokat Şairler ve Yazarlar Derneğinin Fəxri üzvü seçilmişdir.Sumqayıt Dövlət Universitetinin elmi məqalələr toplusunda Müasir Azərbaycan dili və Ədəbiyyatı sahəsində məqalələri dərc olunub.
2007-ci ildə “Adiloğlu” nəşriyyatı tərəfindən “Ömürdən bir səhifə” adlı ilk şeirlər kitabı işıq üzü görüb.2010-cu ildə “MK” nəşriyyatı tərəfindən”Ömrün yarı yolunda” adlı ikinci şeirlər kitabı çap olunmuşdur.”Hüseyn Arif” Ədəbi Birliyinin üzvüdür.
2012-ci il oktyabr ayının 6-da Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Redaksiya, Yaradıcı, Nümayəndə Heyətlərinin üzvü və Portal Rəhbəri seçilmişdir. Azərbaycan Respublikasının Xalq şairi, Əməkdar İncəsənət Xadimi Nəriman Həsənzadə gənc yazar Kənan Aydınoğlunun ədəbi-bədii yaradıcılığını yüksək qiymətləndirib.
2012-ci ildə Azərbaycan Respublikası Gənclər-İdman Nazirliyi tərəfindən maliyyələşdirilən və Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi tərəfindən həyata keçirilən “Bölgələrdə yaşayan yaradıcı gənclərlə görüşlər” layihəsi çərçivəsində Salyan və Cəlilabad səfərlərinin iştirakçısıdır.Gənc yazar olaraq Türkiyəyə dəfələrlə dəvət alıb.
“Türkçülük dəftəri” silsiləsindən olan şeirləri və “Türkün türkçülük dastanı” poeması dərc olunmaq üçün qardaş Türkiyəyə göndərilib.Yıldırım Beyazit Universitetinin dosenti dr.Salih Yılmazın təklifi ilə şeirləri Türkiyənin müxtəlif dərgilərində, o cümlədən portallarda dərc olunaraq həm azərbaycanlı, həm də türkiyəli oxuculara çatdırılıb.
2013-cü ildə Qaradağ rayon İcra Hakimiyyəti tərəfindən “Dövlət gənclər siyasətinin həyata keçirilməsində göstərdiyi xidmətlərə görə” diplom ilə təltif olunmuş və mükafatlandırılmışdır.Qaradağ rayonu Gənclər və İdman İdarəsinin elektron orqanının “Aktiv gənclər” bölməsinə tərcümyi-halı, şeirləri, məqalələri, poeması yerləşdirilmişdir.
2013-cü ilin avqust ayından-noyabr ayına qədər Azərbaycan Respublikası Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin “Yeni Axtarış” həftəlik ictimai-siyasi qəzetin “Mədəniyyət və Ədəbiyyat” bölməsinin əməkdaşı kimi çalışıb. 2013-cü il sentyabr ayının 1-dən Gündəlik İnformasiya Agentliyinin Mətbuat xidmətinin rəhbəridir.
2013-cü ilin dekabr ayının 28-də Qaradağ rayonu İcra Hakimiyyətinin başçısı cənab Süleyman Mikayılovun 132 nömrəli sərəncamına əsasən, Qaradağ rayonunda Dölvət gənclər siyasətinin fəal iştirakına və ədəbiyyatımızın inkişafında qazandığı xidmətlərə görə “Fəxri fərman”la təltif olunmuş və mükafatlandırılmışdır.Kitabları
1.”Ömürdən bir səhifə” (Bakı, “Adiloğlu”, 2007)
2.”Ömrün yarı yolunda” (Bakı, “MK”, 2010)Poemaları
1.”Allahdan savayı sığınacaq yox” ( Azərbaycan və Türk dilində)
2.”Türkün türkçülük dastanı” ( Azərbaycan və Türk dilində)Məqalələri
1.Nəriman Həsənzadə bayatılarında Qarabağ mövzusu
2.Zəlimxan Yaqub yaradıclığında Türk-İslam əxlaqı
3.Bütün aləmlərə bütöv bir nursan ( “Qurani-Kərim” haqqında)
4.Yunus Əmrə yaradıcılığında Allah və Quran inamı
5.Mövlana Cəlaləddin Rumi yaradıcılığında İnsan və din anlayışı
6.Tələbəlik haqqında düşüncələrim
7.Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalı haqqında bilgilərTezisləri
1.Nəriman Həsənzadə yaradıcılığında antonim sözlər
2.Zəlimxan Yaqub yaradıclığında yaradıclığında sinonim sözlərÖn sözləri
1.Günel İsrailqızının şeirlər kitabına ön söz
2.Aysel Cəfərovanın şeirllər kitabına ön söz
3.Elçin Əlizadənin şeirlər kitabına ön söz
4.Əziz Muğaninin şeirlər kitabına ön söz
5.Kənan Aydınoğlunun şeirlər kitabına ön söz
6.Kənan Aydınoğlunun şeirlər kitabına ön söz
7.Samirə Nurun şeirlər kitabına ön sözPublisistik qeydləri
1.İlham Mikayıl haqqında düçüncələr
2.Orxan Zaman haqqında düşüncələr
3.Günel İsrailqızı haqqında düşüncələr
4.Xəyalə Alıyeva haqqında düşüncələr
5.Aysel Cəfərova haqqında düşüncələr
6.Elçin Əlizadə haqqında düşüncələr
7.Samirə Nur haqqında düşüncələrToplayıb, tərtib edib, nəşrə hazırladıqları
1.Sumqayıt Dövlət Universiteti.-50.”Pöhrə” Ədəbi Birliyi qonağımızdır.”Sözün Sehri” qəzeti,3 yanvar-3 fevral, 2012.
2.Sumqayıt Dövlət Universiteti-50.”Gənc Yazarlar” Ədəbi Birliyinin üzvlərindən bir neçəsi qonağımızdır.”Sözün Sehri” qəzeti, 3 sentyabr-3oktyabr, 2012.Xarici mətbuat səhifələrində dərc olunan əsərləri
1.”Türkçülük dəftəri” silsiləsindən olan şeirləriAzərbaycan türkcəsindən Türkiyə türkcəsinə tərcümə olunan əsəri
1.”Dünyanın gözəl şeri Yunus Əmrədən gəlib”.Şeirlər kitabı.
Tərcümə: Kamran AYDINOĞLU.Müəlliflə əlaqə:
http: // facebook.com/ Kənan Murquzov
http:// twitter.com/ Kənan AYDINOĞLU
Vebsayt: http://edebiyyat-az.com
E-mail: office@edebiyyat-az.com
Tel: ( 051) 785 44 33; ( 055) 260 98 90Türkiyə Ədəbi Elektron Məkanı
Tokat Şairler ve Yazarlar Derneğinin elektron orqanı
http://tosayad.org/ Kənan AYDINOĞLU
Münevver Düver Sanatevi Sitesi
http://munevverduver.com.tr/ Kenan AYDINOĞLUAzərbaycan Ədəbi Elektron Məkanı
http://edebiyyat-az.com/ Kənan AYDINOĞLU]
http://gundelik.info/ Kənan AYDINOĞLU]
[http://qaradag-gii.com/ Kənan Aydıoğlu]
http://dgtyb.org/ Kənan AYDINOĞLU]
http://bizimyazi.com/ Kənan AYDINOĞLU]
http://eqoist.net/ Kənan AYDINOĞLU]
http://azyb.net/ Kənan AYDINOĞLU]
http://uluturk.info/ Kənan Murquzov.]
http://tezadlar.az/ Kənan AYDINOĞLU]
http://reportyor.tv/ Kənan AYDINOĞLU]Türkiyə Ədəbi Elektron Məkanı
http://tosayad.org/ Kənan AYDINOĞLU.Tokat Şairler ve Yazarlar Derneğinin elektron orqanı]
http://munevverduver.com.tr/ Münevver Düver Sanatevi Sitesi]* * *
Günəş boylanmasa, səhər sübh çağı,
Görünməz, inan ki, divarda kölgə.
Çoxdandı gəlmirik üz-üzə yenə,
Bölərdim dərdimi səninlə birgə.Görəydin dərdindən illər uzunu,
Şair qələmimlə nələr çəkmişəm.
Əridib həsrətdən yerin üzünü,
Kim bilir bəlkə də başa çəkmişəm?!Leylini gözləyən bir Məcnun kimi,
Səni düşünmüşəm, səni anmışam.
Sevgini yollarda axtaran gündən,
Yenə də eşqinlə alovlanmışam.Dolsa da, qəlbimə qəribəliklər,
Güc tapıb yanından mən düz keçmişəm.
Gör neçə döyünən qəlbin içində,
Həsrətli gözündə səni seçmişəm.AXI SƏN GƏLƏNDƏ BAŞQADI DÜNYA
Sən gələn yollara gərək sevinib,
Xəbəri göndərim özümdən qabaq.
Gəl, harda qalmısan darıxdım sənsiz,
Ürəyim söyləyir gözümdən qabaq?!Axı sən gələndə başqadı dünya,
Narahat duyğular yerdə qalmayır.
Kim sənə dedi ki, sənin gözündən,
Şairin qələmi ilham almayır?!Gəlməsən, yolları şair ilhamım,
Özümdən də əvvəl fəryad qoparar.
Nə bilim, bəlkə də sənin göz yaşın,
Mənim hisslərimi haqqa aparar?!TƏBİƏT KÖNLÜMÜ ÖZÜ ALIBDI
Yenə səssizlikdi mənim könlümdə,
Elə bil dərdimi soruşan yoxdu.
Misralar içndə, kəlmə içində,
Adından bir dastan danışan yoxdu.Baxma ki, keçibdi gün qatar kimi,
Yenə də qəlbimdə həsrət qalıbdı.
Yolun gözləyəndən bir körpə kimi,
Könlümü təbiət özü alıbdı.Bir də bilirsənmi sənin yolunu,
Yenə gözləməkdən yorulmadım heç?!
Qəlbimi sevgiyə, şeri sevgiyə,
Bu gün səsləməkdən yorulmadım heç.Dastan söylədiyim həmin o əsər,
Əslində sözünün kəsəriymiş, eh.
Bəlkə də dilindən çıxan bir kəlmə,
Şairin ən böyük əsəriymiş, eh.GÖYNƏYİR QƏLBİMİN YARASI SƏNSİZ
Hər dəfə baxanda ulduza, aya,
Göynəyir qəlbimin yarası sənsiz.
Bütün varlığıyla fəryad qoparır,
Gözümün gah ağı, qarası sənsiz.Şeir sarayımın uçub tökülür,
Çələngdən hörülmüş parası sənsiz.
Tarixi bir ana bərabər olur,-
Gecəylə gündüzün arası sənsiz.Tökür göz yaşını bil, gilə-glə,
Dəli Koroğlunun narası sənsiz.
Yolun gözləməkdən usanıb artıq,
Yeni dərdlərimin çarası sənsiz.