Category: “Zərif kölgələr”

  • Müasir Azərbaycan Xanım Yazarların antologiyası olan “Zərif kölgələr“in üçüncü hissəsində işıq üzü görüb

    Gülnarə Sadiq və Aysel Nəsirzadənin birgə layihəsi – Müasir Azərbaycan Xanım Yazarların antologiyası olan “Zərif kölgələr“in 3-cü sayı Şəhidlərimizin əziz xatirəsinə həsr olundu. Azərbaycan Qadını öz mükəmməlliyi ilə hər zaman fərqlənib, bu gün də fərqlənir. Layihə iştirakçılarının tək və ən müqəddəs amalı şəhidlərimizin xatirəsini hər zaman yad etmək və onları qəlblərdə yaşatmaqdır.Layihənin bu sayında müasir dövrümüzün ən tanınmış imzalarıyla yanaşı,yenicə ədəbiyyatda sözünü deməyə başlayan gənc xanımların da şeirlərinə rast gəlmək olar. Qeyd edək ki,digər saylardan fərqli olaraq bu sayın bütün maliyyəsini həyatın bütün sferalarında qadınlardan öz dəstəyini əsirgəməyən NLP master, psixoloq Həmidə xanım Yaqubova qarşılayıb.

    Layihə iştirakçıları:

    Layihə iştirakçıları:

    Aysel Nəsirzadə
    Gülnarə Sadiq
    Arzu Göytürk
    Aygül Özüvətən
    Aynurə İnci
    Aysel Xanlarqızı
    Bahar Cavadova
    Cəmilə Təvəkkülqızı
    Əfsanə Rəvan
    Əsmər Hüseyn Xan
    Əzizə Həsənova
    İlahə Heydərli
    Gülər Natiq İsaq
    Gülnar Səma
    Gültəkin Ramiz
    Gülsadə
    Günay Ələkbərzadə
    Günəş Məmmədli
    Lalə Sadıqova
    Məlahət Kərimqızı
    Mələk Yazar
    Mətanət Duyğulu
    Nazlı Hacılı
    Nazilə Rahibqızı
    Nailə Şamilqızı
    Muşfiqə Baladdinqızı
    Mirvari Coşqun
    Minayə Abdullayeva
    Nəcibə İlkin
    Nəzakət Cavadova
    Pərvanə Bayramqızı
    Qərənfil Arifqızı
    Səadət Qərib
    Şəlalə Şəfəq
    Sevil Gül Nur
    Turanə Şamaxlı
    Ülviyyə İbrahimova
    Vüsalə Vətənxan Mehri
    Xalidə Abdullayeva
    Xalidə Hicran Seyidova
    Xatirə Həsrət
    Xatirə Səfərova
    Xavər Şəfiyeva
    Xəyalə Sevil
    Xəzangül
    Yeganə
    Zemfira Salmanova
    Zeynəb Ədalət qızı
    Zülfiyyə Yaqubova

    Xatırladaq ki, “Zərif kölgələr” antologiyası 2019-cu ildən bəri artıq 3-cü sayı nəşr olunan yalnız xanım yazarların yazılarından ibarət yeganə antologiyadır.

    Layihənin rəsmi informasiya dəstəyi edebiyyat-az.com saytıdır.

  • “Zərif kölgələr” 2 layihəsinə start verildi

    “Zərif kölgələr” mənim həyatımda oyanış oldu. Heç ağlıma gəlməzdi ki, yazılarımı dərc edərəm. Və kitab çıxdıqda o qədər xoş qarşılandı ki, məni yazmağa ruhlandırdı. Bu kitabdakı yazarlarla bir arada olmaq mənim üçün şərəfdir. Gözəl, incə qəlbli xanımlar bir araya bu layihədə toplaşdı. Dəyərlərimizi cəmlədik. Kitabı oxuduqca zərif kölgələrin əslində güclü bir ruha sahib olduğunun şahidi oldum.
    İndi isə “Zərif Kölgələr” 2 antologiyasına START veririk.
    Antologiyamızda şeirlərini, yazılarını görmək istəyən xanım yazarlarımız zerifkolgeler@gmail.com ünvanına yaxud @zerifkolgeler instagram səhifəsinin direktinə yaza bilərlər.

  • “Zərif kölgələr” layihəsinin iştirakçısı: Zeynəb İSAZADƏ

    Mənim üçün ədəbiyyat ruhumdakı obrazlar deməkdir, düşümcəmin məni yorduğu varlığın sirrində gizlidir. Ədəbiyyat insanı həm
    formalaşdırır, həm də şəxsiyyət kimi yetişdirir.

    AD GÜNÜM

    Səhər çağı idi səssizlik ətrafı bürümüşdü. Gözlərim birdən-birə açıldı və ətrafa boylanmağa başladım. Səssizlik davam edirdi. Yataqdan qalxıb addımlarımı asta-asta basaraq irəlilədim. Heç nədən ürəyimin tez-tez döyülməsinin səbəbini anlamırdım və anlamadığım bu qəribə qorxu məni yeyib bitirirdi. Haradasız? sualı beynimdə və irəlilədiyim səssizlikdə dolanıb dururdu. Niyə ətrafımda heç kəs yoxdu? Bu sual səssizliyə qarşı mübarizədə hələdə uduzurdu. Öz özümə bir ah çəkdim, anamın, atamın harada olduğunu bilmirdim. Küçəyə çıxdım evdəki vəziyyət burada dahada ağır idi. Orada da heç kəs yox idi, sonra birdən öz-özümə bəlkə mən hələ də yuxudayam deyib təssəlli verirdim. Dəli kimi ora- bura boylanıb kimi axtaracağımı bilmirdim. Başımı çevirdim vəqarşımda qoca bir qadın peyda oldu. Qəribə halda mənə baxaraq dilinin ucunda nəsə təkrarlayırdı. Qocanın gözlərinə baxanda sakitləşməyə başladım. Birdən səbəbsizcə qışqırmağa başladı. Qorxub qarının əllərindən tutaraq sakitləşdirməyə çalışdım, amma hələ də qışqırırdı. Sakitləş deyə bağırdım. Qarı susub ağlamağa başladı mən isə günahkaramış kimi ondan üzr istəməyə çalışırdım. Mənə elə gəlirdi ki, o məni nə eşidir, nə də görürdü, amma hiss edə bilirdi, onun əllərini hələ buraxmamışdım. Qadının bürüşmüş və yorulmuş əlləri mənəharadansa tanış gəlirdi. Onun əllərini buraxıb hara gedəcəyimibilməyərək yoluma davam etdim. Qadının qışqırıb ağlamağı gözlərimdən, səsi isə qulaqlarımdan getmirdi, özümdən asıllıolmayaraq çevrilib arxama baxdım. Bu dəfə qadının yanında bir başqası var idi. Yaşlı bir kişi qarıya “gəl-gəl gedək burada heç kəs yoxdu” – deyərək, aparmağa çalışırdı. Onların ardınca getdim. Görünüşə görə yaşlı kişi qadının həyat yoldaşı idi. Onanəsə deyərək aparırdı. Qarı isə gördüm deyərək ağlayır və ərinin yanı ilə irəliləyirdi. Kişi yolda dayanaraq qarıya nəsə dedi və dükana girdi. Bir neçə dəqiqədən sonra əlində iki gərənfil və bir gəlinciklə çıxdı. Həyat yoldaşının qoluna girərək gedək dedi. Onların arxasınca gedərək bir məzarlığa gəlib çıxdım. İçimdəki hiss bura ilk dəfə gəldiyimi deyirdi, amma bilirdim ki, bu belə deyil. Tanımadığım ölülərin məzarlarına baxaraq gedir və qorxu hissi hissi keçirirdim. Qarı ilə qoca kişi bir məzarın yanında dayanaraq dua oxumağa başladılar. Ölənin onların yaxınları, hətta uşaqları ola biləcəyini anladım. Bir az da irəli gedərək ölənin kim olduğunu bilmək istədim. Ola bilməz!.. Bu mənim məzarım idi. Məzarın üzərind eyni doğum və ölüm tarixi yazılmışdı. Hətta, o tarix bu günə aid idi. Qarı “qızım, qızım” – deyərək, göz yaşlarını silirdi. O an anladım ki, onlar mənim səhərdən axtardığım valideyinlərim idilər…

    Qoca kişi ilk öncə ölümümə əlindəki qərənfilləri qoydu və sonra əlindəki gəlinciyi qoyub doğum günümü təbrik etdi.

    Bəli, bu gün mənim doğum və ölüm günümdür. Əlindəkiləri qoyub qoca kişi qarıya “Bu qədər bəsdir gedək” –deyərək, addımlamağa başladı. Mən isə gedib məzarımın üzərində oturub onların arxasınca uzun-uzun baxdım.

  • “Zərif kölgələr” layihəsinin iştirakçısı: Bahar CAVADOVA

    Ədəbiyyat ərköyün uşaq kimidir, sevdikcə sevilmək istər, əzizlənmək istər. Obrazların içində yaşatdığımız dünyamız bizim öz dünyamızdır. Yalnız bizə məxsusdur. Və bizlər öz dünyamıza müsafir edirik sizlər, dəyərli oxucular!

    Niyə qorxum ki

    Gecələri göz yaşımdı bir də mən,
    Səni itirməkdən niyə qorxum ki?!
    Göz yaşımla bəstələnən nəgməyəm,
    Səni itirməkdən niyə qorxum ki?!

    Hara baxdım, baxdım sənin gözünlə,
    Kimi gördüm o sanırdım üzünlə.
    Mən ki, səni anacamsa hüzünlə,
    Səni itirməkdən niyə qorxum ki?!

    Allah verdi torpaq aldı əlimdən,
    Bacı qardaş oldum doğma elimdən.
    Mənim mayam yoğrulubsa zülümdən,
    Səni itirməkdən niyə qorxum ki?!

    Yanımdasan ruhun məndən aralı,
    Dərdli ürək neçə yerdən aralı?!
    Sən ki, çoxdan unudubsan Baharı,
    Səni itirməkdən niyə qorxum ki?!

    GƏZƏRSƏN MƏNİ

    Buludum yox gözləmə ki heç yağam,
    Divanəydim indi daha ayığam.
    Həsrətindən başı qarlı bir dağam,
    Ətəyimdən baxıb süzərsən məni.

    Qəlbdə qaldı gözlərindən nişanə,
    Orda vardı sevgi, eşqdən nişanə.
    Səyyad kimi aldın məni nişanə,
    Güllə yagışıyla əzərsən məni.

    Səni çox sevirdim tək əzizimsən,
    Bunu bildiyinçün üzürsən məni.
    İncit lap nə qədər incidə bilsən,
    İtirəndən sonra gəzərsən məni.

    QOCALMAYIM, NEYLƏYİM?

    Gözlərimdə min əzabın izi var,
    Bu əzabla qocalmayım, neylərim?
    Üzərimdə bir iblisin gözü var,
    Bu iblislə qocalmayım, neyləyim?

    Baş tacımdır iki oğlum, bir qızım,
    Nəvəm mənim göydəki dan ulduzum.
    Kürəkənim oğlum, gəlinlər qızım
    Qaynanayam, qocalmayım, neyləyim?

    Bahar, çatdın ömrün yarı yaşına,
    Nə aldatdın, nələr gəldi başına,
    Təkcə qardaşımın məzar daşına
    Hər baxanda qocalmayım, neyləyim?

    YA SƏBR

    Güclü çıxdı fələk durdu qəsdimə,
    Şükr etdikcə dərd çuğlatdı üstümə,
    Köz qarışdı od qarışdı tüstümə
    Təhamülüm yoxdu dözüm, ya səbr.

    Arzularım puça döndü kaş oldu,
    Əzizlərim nakam getdi daş oldu,
    Gözdən axan yaş mənə sirdaş oldu
    Nuru gedib görmür gözüm, ya səbr.

    Dolu düşdü, yermi qəbul etmədi,
    Xam torpaga nə əkdin ki bitmədi,
    Hansı dərdlər sıxıntılar keçmədi
    Bir az təmkin, bir az dözüm, ya səbr.

    İsti yayda duman gördüm, çən gördüm,
    Gənc yaşımda saça düşən dən gördüm,
    Nə dərd varsa yazıq Bahar sən gördün –
    Nələr gördü dərdli üzün, ya səbr.

    QADIN

    Cənnət ayayqların altındadırsa,
    Ürəyin bəs sənin hardadır, qadın?
    Namus şərəf sənin adındadırsa,
    Sınan ürəyini neyləyim, qadın.

    Həsrətli gözlərin, yorğun qolların,
    Ruhun buludların arasındadır.
    Yaşadıgın o nisgilli illərin
    Gizlənib gözünün qarasındadır.

    Sığala yaymayan zülfün pərişan,
    Susuz torpaq kimi əllər qabardı.
    Qəlbdə məhəbbətdən nağıl danışan
    Nakam sevgilinin nişanı vardır.

    Qəlbini kövrəldər bir soyuq baxış,
    Vüqarlı durmaga çalışan qadın.
    Bəxtinə yağsa da daim qar-yağış
    Yaşamaq eşqiylə yaşayan qadın.

    GƏL

    Yağış yağır, təzələnir xatirələr,
    Qaysaq tutmuş yaralarım olur hədər.
    Sənsiz keçən ömür deyil qüssə-kədər
    Sən gedəndən düyünlənmiş daşam, gəl.
    Qayıt atam, başım tacı, paşam, gəl.

    Həzin şeir, ağı, layla dilimdə,
    Qəribanam uzaq düşdüm elimdən,
    Çarpaz qalıb sinəm üstə əlim də
    Tükənmişəm, sənsiz olmur yaşam, gəl.

    Tənhalıqdan buz sallanır divardan,
    Buz tək kəsir sənsiz yay da, bahar da,
    Çoxdan ölüb o ərköyün Bahar da
    Gözlər görmür, qırıq qanad quşam, gəl.
    Qayıt atam, başım tacı, paşam, gəl.

    SÖZ YERİ

    Ay gecəni bəzər, günəş gündüzü,
    Günəşin öz yeri, ayın öz yeri.
    İnsanın hər vədə yaşarmaz gözü
    Olmasa qəlbində acı söz yeri.

    Eşq bir aləmdir, sevənlər bilir,
    Ayrılıq zülmdür, ölümdən betər,
    Halaldan bərk yapış, haram tez bitər
    Düz otur, düz danış, düz ol, düz yeri.

    Düz-əyrini yaxşı görür Yaradan,
    Vəfalıdır beş metr ağ xaradan.
    Əmanətlik canı verib Yaradan
    Elə yaşa, qalsın səndən iz yeri.

    İncidin bir anlıq, sıxma qəlbini,
    Söyləmə qohuma, yada dərdini.
    Bir bax, üzülməyə heç dəyərdimi?
    Qalmayıbsa onda bir üzr yeri.

    Ay Bahar özünü salma gözündən,
    İncimə nadanın qanmaz sözündən,
    O səni ağladan, feyən özündən
    Olmaz ayağında sənin toz yeri.

    PƏRİŞANAM

    Dərd əkib qəm götürmüşəm dünyada,
    Qazanmışam itirmişəm dünyada,
    Əzilmişəm itilmişəm dünyada,
    Yaşamaqçün nə səbəb var nə güman
    Pərişanam, pərişanam, pərişan.

    Açılmamış güllər soldu bağımda,
    Yalnızlıqla sirdaşam otağımda,
    Həmdəmimdi göz yaşım yatağımda,
    Xəyallarım ürəyimdə qaldı kam
    Pərişanam, pərişanam, pərişan.

    Baharam, çox sınamışam dünyanı,
    Hərdən-hərdən qınamışam dünyanı,
    İndi-indi tanımışam dünyanı,
    Füqarəya verməz naxış, ya aman
    Pərişanam, pərişanam, pərişan.

    ALLAHIN ADLARI
    Dost desən o sənə munisi yardır,
    Pərişan günündə tək havadardır.
    “Quran”, “İncil”, “Törat”, “Zabul”u vardır
    Bütün elimlər bilən “Əl Xəbir ALLAH”.

    Yaradan yaradıb küllü aləmi,
    Ulduzlu gecəni, yaşıl meşəni,
    Hər kəsin qəlbini içdən görəni
    Hər bir xəbər bilən “Əl Xəbir ALLAH”.

    Səndən istədiyi namaz ibadət,
    Yalvar tövbə eylə gələr səadət,
    Ürəkdən diləsən sən üzr əlbət
    Çox bağışlayandır “Əl Qafur ALLAH”.

    HARDASAN

    Yada düşər xatərələr ürəyimi yaralar,
    Həsrətindən ürəyimdə neçə yerdən yara var.
    Mən əcələ can vermərəm yar canını yar alar,
    Sevən canım sənə qurban, ömür keçir, hardasan?

    Ürəyimi aparmısan qalmayıb ağıl, şüur,
    Xəyalınla yaradıram, gah əfsanə, gah nağıl.
    Məcnun kimi dəlirməmiş həmdəmim ol, çarə qıl
    Sevən canım sənə qurban, ömür keçir, hardasan?

    Aşiq sənə dəli könlüm nə kiridi, nə dindi,
    Bu eşq ki, var, ay sevgilim, nə imandı nə dindi,
    Həyat qısa könlün varsa gəl məni az süründür
    Sevən canım sənə qurban, ömür keçir, hardasan?

    SƏN AĞLAMA

    Sən öyrətdin səbri əzmi, dözümü,
    Sən silərdin yaşlı olan gözümü,
    Sənə görə tanımışam özümü
    Qurban olum, sən ağlama amandı.

    Uca dağlar zirvəsini qar alar,
    Ağ bəxtimi fələk pozar qaralar,
    Demirlər ki: “yar qadasın yar alar”
    Qadan alım, sən ağlama amandı.

    Sən istə həsrətli gözümü verim,
    Alışan qəlbimin közünü verim,
    Qurbanlıq Baharın özünü verim
    Qurban olum, sən ağlama amandı.

    ***
    Mən səni unuda bilmədim axı,
    Eşqindən Fərhad tək qopardım qaya.
    Məcnun kimi məhkum oldum səhraya,
    Kərəm kimi yandım düşdüm səhraya.
    Mən səni unuda bilmədim axı…

    Ətrinin qoxusu ciyəyirimdədi,
    Eşqin tümənməyib ürəyimdədir.
    Baharı unutdun bəhanən nədi?
    Mən səni unuda bilmədim axı…

  • “Zərif kölgələr” layihəsinin iştirakçısı: Esmira GÜNƏŞ

    ESMİRA GÜNƏŞ
    Ədəbiyyat mənimçün nəfəsdir, havadır. Necə ki,
    dünyamız havasız qalsa məhv olar, mən də həyatımı ədəbiyyatsız
    təsəvvür edə bilmirəm. Hər gün mütaliə etmək, hər an
    ədəbiyyatımızdan yeni nəsə öyrənmək sanki məni həyata daha
    çox bağlayır. Mənim qəlbim oxumaq, öyrənmək, yazıb‐yaratmaq
    eşqiylə yaşayır.

    138
    İLK GÖRÜŞ
    Onların heç biri bu şəhəri yaxşı tanımırdı. Hara
    gedəcəklər, necə görüşəcəklər…. Əslində bu barədə heç
    təsəvvürləri belə yox idi. Hər ikisinin tək bir arzusu vardı, bu
    gün nə olursa, olsun görüşməli idilər. Tamamilə yad bir
    şəhərdə, bir-biri üçün çırpınan iki qəlb bir araya gələcəkdi bu
    gün. Əsmər əlində telefon həyəcandan qəlbinin səsini eşidirdi
    sanki. Artıq dəqiqələr keçmişdi. O isə Bakının bulvarında
    gözləri ilə gəlib keçən insanları izləyir, həyəcanla Eminin
    yolunu gözləyirdi. Telefona gələn zəng onu daha da
    həyəcanlandırdı.
    – Alo ! Harda qaldın? Gəlməyəcəksənsə mən gedim.
    – Yox, getmə!
    Eminin səsindəki təlaş aydın hiss olunurdu.
    – Bağışla, səni tapa bilmirəm. Axı mən Bakıya yadam. Səni
    necə tapım ?
    – Bilmirəm!
    Əsmər həyəcanlı halda dilləndi.
    – Gəl belə edək, dəniz qırağına gəl, gəmilər olan tərəfə.
    Orda gözləyəcəm səni.
    – Yaxşı.
    On dəqiqə keçdi. Və budur, onlar dəniz qırağında idilər.
    Bu gün ilk dəfə görüşəcəkdilər. Emin dənizi çox sevirdi, bir də
    ki, Əsməri. Maraqlıdır, bu gün o hər iki sevdiyini bir mənzərədə
    görəcəkdi. Emindən fərqli olaraq Əsmər dənizi sevmirdi. O
    düşünürdü ki, dəniz ayrılıq gətirir insanlara. Çoşqun ləpələri,
    şıltaq dalğaları apardığını geri qaytarmır. Bir də dəniz suyunu
    göz yaşına bənzədirdi hər zaman. Aralarında fikir ayrılıqları
    olmasına baxmayaraq hər ikisi bir-birini dəlicəsinə sevir,
    ayrılığı düşünmək belə istəmirdilər.
    Qırmızı qısaqol köynək, ağ şalvar və idman ayaqqabısı
    çox yaraşmışdı Eminə. Əsmərsə cins şalvar üzərinə ona
    yaraşan mavi köynək geyinmişdi. Ayağındakı ayaqqabılar
    hündür və çox narahat olsa da dözür bu görüşü səbirsizliklə
    gözləyirdi.
    Antologiya
    139
    Emin Əsmərə yaxınlaşıb …
    – Salam. – deyərək dilləndi.
    – Salam.
    Bu kəlməni dilinə gətirərkən həyəcandan utandığını və
    yanaqlarının qızardığını hiss etdi Əsmər.
    – Necəsən?
    – Yaxşı. Bəs sən?
    – Mən də. Onlar sahildən uzaqlaşıb parka tərəf getməyə
    başladılar.
    – Dəhşət istidir. İçməyə nəsə istəyirsən ? – Emin
    Əsmərdən soruşdu.
    – Xeyir, təşəkkür edirəm. Əsmərin bu cavabına məhəl
    qoymayan Emin sərin içkilər satılan köşkə yaxınlaşıb
    Əsmərdən bir daha soruşdu
    – Cola ya Fanta xoşlayırsan?
    – Mən heç nə istəmirəm doğurdan gələrkən Fanta
    içmişdim susamamışam.
    Onlar parkın içindən keçərkən Əsmər dincəlmək üçün
    oturmaq istədiyini bildirdi. Bir az gəzişdikdən sonra yaşıl
    ağacların əhatəsində qoyulmuş skamyada oturdular. Hava isti
    idi. Ətrafda isə əl-ələ gəzən sevgililər… romantik abu-havada
    şəkillər çəkdirirdilər. Əsmər marağına yenilib asta səslə
    soruşdu.
    – İlk təsüratın necədir? Özünü necə hiss edirsən ?
    Emin onun gözlərinə baxıb gülümsədi.
    – Çox gözəlsən! Mənsə çox xoşbəxtəm! Yanımda sevdiyim
    qadın var və az qalır ürəyim həyəcandan yerindən çıxa!
    Əsmər utanıb baxışlarını yerə dikdi.
    – Utanırsan? – deyə Emin soruşdu.
    – ….
    – Mən də …. Kaş belə tez getməyəydin, bir az daha çox
    yanımda qala biləydin…
    – Bəli, kaş ki, bu mümkün olardı… amma getməliyəm.
    Bilirsən az zamanım var.
    – Bilirəm. Emin təssüf hissi ilə dilləndi.
    140
    Bir neçə dəqiqə sükut höküm sürdü. Onların gözləri birbirinə elə sevgi dolu baxırdı ki, sanki zaman dayanmışdı. Emin
    astaca Əsmərin barmaqlarına toxundu. Bu an Əsmər qəlbinin
    döyüntüsünü eşidirdi. O elə bərk vururdu ki, ona elə gəldi,
    ətrafdakı insanlar da onun ürək döyüntüsünü eşidir. Bütün
    bədəni əsdi. Həyəcandan nə edəcəyini bilmirdi. Bəs Emin o da
    belə çox həyacanlanırdımı? Bəli, Emin də həyəcanlı idi.
    Əsmərin üç barmağını ovcunun içinə alan Emin sanki bütün
    dünyanı almışdı ovcunun içinə. Sevincinin, sevgisinin həddihüdudu yox idi. Qəlbində tək bir şey istəyirdi o – Zaman
    dayansın. Əsmər ömür boyu onun yanında qalsın. Bu görüş
    bitməsin. Emin bilirdi ki, Əsmər getsə onun gözlərinə yenə də
    həsrət qalacaq. Aylar öncə aralarında ölkələr olduğu halda indi
    qarşısında dayanmışdı Əsmər.
    Ona çox yaxın idi. Arada heç bir əngəl yox idi. Təkcə
    zamandan başqa. Vaxt keçir hava getdikcə qaralmağa, günəş
    batmağa başlayırdı. Əsmər həyacanını bir təhər boğaraq əlini
    Eminin əlindən çəkdi.
    – Bəlkə gedək, mən də gecikməyim. – deyə, o dilləndi.
    – Hara gedəcən?
    – Vağzala.
    – Necə gedəcən?
    – Bilmirəm, birindən soruşarıq yolu. – deyərək, Əsmər
    ətrafa boylandı.
    Onların qarşısında yaşlı bir kişi oturmuşdu. Emin qalxıb,
    kişiyə yaxınlaşdı.
    – Salam dayı, deyə bilərsinizmi buradan vağzala necə
    getmək olar?
    – Salam, bala buradan heç nə getmir. Ancaq biraz piyada
    yuxarı getsəz oradan 18 nömrəli avtobus ya da ki, merto ilə,
    hər ikisi birbaşa Vağzala gedir.
    – Çox sağ ol dayı. – deyərək, Emin Əsmərin yanına
    qayıtdı.
    Onlar birlikdə səki ilə yanaşı addımlayırdılar. Hərdən
    Emin bir iki addım qabağa gedir, bu zaman Əsmərin ona necə
    diqqətlə baxdığını hiss edirdi və Əsmərin bu hərəkəti o qədər
    Antologiya
    141
    xoşuna gəlirdi ki, dodaqaltdan gülümsəyirdi. Əslində Eminin
    bir-iki addım ondan öndə getməsi Əsmərin də xoşuna gəlirdi.
    Çünki belə olanda ona rahat baxa bilirdi. Göz-gözə gələndə isə
    utanıb baxışlarını yayındırırdı. Onlar yolu keçib keçidə
    yaxınlaşdılar.Keçidi düşərkən, Əsmər Eminin kefinin
    pozulduğunu görüb soruşdu.
    – Noldu, niyə qanın qaraldı?
    – Nə bilim e, sevdiyim qadın yanımdadır və mən onun
    əlindən tuta bilmirəm. İndi də çıxıb gedirsən. Kaş biraz
    vaxtımız olaydı ən azından hardasa oturardıq biraz rahat
    danışa bilərdik. Əsmər səhər həyəcandan heç nə yeməmişdi.
    Üstəlik də saatlarla yol gəlmişdi bu istidə, tədbirdən də yorğun
    çıxmışdı. Ayağındakı ayaqqabıları isə çox narahat idi. Acından
    təzyiqi düşmüş, baş ağrısı da bir tərəfdən ona əzab verirdi.
    Üstəlik telefonun da enerjisi tükənmək üzrə idi. Hər nə qədər
    möhkəm olmağa çalışsa da əslində onun da hardasa oturub
    nəsə yeməyə və bir az dincəlməyə ehtiyacı vardı. Həm də
    telefonu cərrəyana qoşa bilərdi. İndi isə Eminin köks ötürərək
    arzularını dilə gətirməsi ürəyini bir daha titrətmişdi.
    Nərdivanları hündür ayaqqabı ilə düşmək təhlükəli olur
    bəzən. O astaca Eminin qolundan tutdu. Bu zaman onlar bir
    daha gözgözə gəldilər. Emin sanki hər dəfə Əsmərin gözlərinə
    baxanda ona yenidən aşiq olurdu. Dodaqlarında şirin bir
    təbəssüm yarandı. Nərdivanları düşdükdən sonra Əsmər
    Eminin qolunu buraxdı Eminsə yenidən ondan biraz aralı
    getməyə başladı.
    – Sənin burada qohumların var? – deyərək, o soruşdu.
    – Hə, var. – Əsmər cavab verdi.
    – Qarşılaşma ehtimalımız nə qədərdi?
    – Bilmirəm, dua et ki, heç kəslə qarşılaşmayaq. Qanımı
    qaraltmaq istəmirəm. – deyə, Əsmər köks ötürdü.
    – Mən də sənə sıxıntı olmaq istəmirəm. Ona görə də bir az
    səndən uzaq dayanmağa çalışıram.
    Onlar keçiddən çıxaraq səki ilə yola davam etdilər. Bir
    anlıq Əsmər düşündü ki, indi geri qayıtsa ömür boyu peşman
    olacaq. Fürsəti varkən bir az daha çox qalıb Eminin gözlərinə
    142
    doya-doya baxa bilər. O dayanıb ətrafa boylandı. Yolun qarşı
    tərəfində balaca bir kafe var idi. Müştərilərlə dolu olan ailəvi
    kafedə boş yer tapmaq çətin olacaqdı diyəsən. Əsmər saatına
    baxdı və dilləndi:
    – Gəl bir yerdə oturaq, bu gün heç nə yeməmişəm başım
    da ağrıyır. Bir az oturaq nəsə yeyək sonra gedək vağzala.
    Bayaqdan bütün bu fikirləri dilə gətirməkdən çəkinən Emin bu
    sözləri Əsmərdən eşidəndə çox sevindi.
    – Sən gecikmərsən ki? – deyə, Emin soruşdu.
    – Tez qalxarıq, yarım saat bəs edər məncə.
    – Yaxşı buyur keç – deyərək, Emin Əsmər üçün kafenin
    qapısını açdı. Elə bu zaman 2 nəfərlik bir masa boşaldı. Onlar
    kafenin tinində qoyulmuş balaca stolun kənarında alcaq
    qırmızı divanda əyləşdilər.
    – Bəlkə yanımda oturasan? -deyə Emin dilləndi.
    – Belə yaxşıdır. – Əsmər Eminin qarşısında əyləşmişdi. O
    bu az zamandan istifadə edib Eminin gözlərinə doya-doya
    baxmaq istəyirdi. Eminsə ona daha da yaxın olmaq, heç olmasa
    bir dəfə əlindən tuta bilməyi arzulayırdı. Ofisant onlara
    yaxınlaşıb menyunu verdi. Menyuya nəzər saldıqdan sonra.
    Emin sadecə kola istədi. Əsmər isə bir ədəd püreli dönər və
    ayran sifariş etdi. Ofisant sifarişləri qeyd edib uzaqlaşdı. Emin
    siqaret çəkmək istəyirdi.
    – Sən yeməyini ye mən də siqaret çəkim gəlirəm. – dedi.
    – Getmə. Bilirsən ki , siqaretə nifrət edirəm. Axı nə
    məcburdu? Niyə çəkməlisən ?
    – Yaxşı də Əsmər başlama yenə dedim axı tərgidəcəm
    ancaq, bu gün heç çəkməmişəm ürəyim partlayır. Onsuz da çox
    həyəcanlıyam çölə çıxım biraz özümə gəlim gəlirəm.
    – Yaxşı get, o zaman mən də gedirəm. Burda qalmağımın
    mənası yoxdur daha. Emin Əsmərin necə tərs olduğunu bilirdi.
    Dedisə edəcəkdi. O isə Əsmərin getməyini heç istəmirdi. Ona
    görə də qayıdıb yerində əyləşdi. Əsmərin gözlərinə baxdı. Sanki
    gözləri sən getmə mən ömür boyu siqaret çəkmərəm deyirdi.
    Eminin bu hərəkəti əsmərin çox xoşuna gəlmişdi. Ona niyə aşiq
    olduğunu bir daha anlamışdı. Elə bu zaman ofisant onlara
    Antologiya
    143
    yaxınlaşıb sifarişləri masanın üzərinə qoydu və uzaqlaşdı. Emin
    bir daha Əsmərin gözlərinə baxaraq:
    – Ömrüm, sən yeməyini rahat ye, mən də bir siqaret
    çəkim gəlim nolar? – deyə, dilləndi.
    – Yaxşı get.
    – Tez gələcəm, sən rahat ye.
    Emin masanın yanından uzaqlaşaraq kafedən çıxdı.
    Əsmər həyəcandan tox olduğunu hiss etsə də baş ağrısına dözə
    bilmirdi. Özü də yaxşı bilirdi ki, əgər nəsə yeməsə baş ağrısı
    keçən deyil. Odur ki, yeməyə başladı. Çox çəkmədi ki, Emin
    yenidən qayıtdı. Əsməri yemək yeyərkən izləməkdən gözlərini
    yayındırmağa çalışsa da alınmırdı. Odur ki, söhbətə başladı.
    – Bibimin telefonunu götürmüşəm gələndə səni tapım
    deyə, dayım məni cırnadır. Deyir ki, buna bax bir, Azərbaycana
    çatan kimi tapdı birini.
    Bunu eşidəndə Əsməri gülmək tutdu.
    – Dayın hardan bilsin ki, sən elə mənə görə gəlmisən
    Azərbaycana.
    – Hə, sən olmasaydın bəlkədə heç vaxt gəlməzdim.
    – Diyəsən dayını çox istəyirsən.
    – Hə, dayı da məni çox istəyir. Sağ olsun yaxşılığını çox
    görmüşəm.
    – Allah köməyi olsun.
    – Çox sağ ol.
    – Bəs öz telefonun hanı?
    – Enerjisi bitib, yaxşı işləmir. – Əsmər gülümsədi.
    – Heç kəs inanmır də, Vallah telefonum yaxşı işləmir. –
    deyə, Emin biraz pərt oldu.
    – Niyə ki, sənə inanıram sadəcə sən özün problemsən
    deyə, səndə hər şey problem olur.-deyərək Əsmər
    gülümsəməyə davam etdi.
    Hava artıq qaralmışdı. Küçə lampalarının işığı küçəni
    aydınladırdı.
    – Artıq gecdir. Gedək. Yoxsa vağzala gecikəcəm. – Əsmər
    məyus halda dilləndi.
    144
    – Yaxşı. – deyə, eyni səs tonu ilə cavab verdi Emin. Əsmər
    çantasını əlinə alanda Eminin masadan qalxdığını gördü. Bir
    neçə dəqiqə sonra Emin masaya yaxınlaşıb “Gedə bilərik” dedi.
    Əsmərin qaşları çatıldı. Axı alışmışdı hər işinin
    öhtəsindən özü gəlməyə. Həm də heç kəsə yük olmamışdı bu
    günə qədər. Ödənişi Eminin etməsi xoşuna gəlməmişdi.
    İstəmirdi onu sıxıntıya salsın. Kafedən çıxarkən Emin dayanıb
    ona baxdı. Qarşısında qaşlarını çatıb, tərs-tərs Eminə baxan çox
    şirin bir xanım vardı. Bir anlıq Eminin könlündən bu gözəl
    xanımı qucaqlayıb bağrına basmaq keçsə də, o hisslərini içində
    boğdu. Dodaqlarında şirin təbəssümlə:
    – Ay, inadkar. Öz dediyindən dönmürsən də. – deyib
    gülümsədi.
    – Gərək belə etməzdin.
    – Bilirsən, anamda sənin kimi inadkardı.
    Eminin bu cümləsi Əsmərin gül qönçəsinə bənzəyən
    yanaqlarında təbəssümə səbəb oldu. Onlar bir neçə dəqiqə
    susub bir-birinin gözlərinə baxdılar. Emin “Kaş əllərindən tuta
    biləydim, sənə toxuna biləydim.” deyə düşünürdü. Əsmər sanki
    onun qəlbindən keçənləri oxuyurmuş kimi, ona yaxınlaşdı, əlini
    uzadıb Eminin əlini tutdu. Bu isə adi bir toxunuş deyildi. Sanki
    bir neçə ay öncə birlikdə qurduqları xəyal bu gün reallaşırdı.
    Bir neçə ay öncə Emin adəti üzrə işdən evə gələn kimi telefonu
    götürüb tez Əsmərə mesaj yazmışdı. O Əsmərlə tanış olandan
    artıq demək olar hər gün belə idi. Bütün gün onu düşünür. Vaxt
    etdikcə gün ərzində mesaj yazıb halını soruşur, işdən
    qayıdarkən isə yeməkdən öncə Əsmərlə əlaqə saxlayardı. Hətta
    çox zaman bütün gecəni oyaq qalıb mesajlaşardılar.
    Həmin gün də o Əsmərə mesaj yazmışdı.
    – Salam, necəsən canparçam?
    Əsmərin həmin gün qanıqara idi. Eminin varlığına hər
    zamankından daha çox ehtiyacı vardı. Sadəcə telefonda olsa
    belə Eminin sevgisini hiss etmək onu çox rahatlaşdırır,
    həyatına maraq qatırdı.
    – Salam, belə də. – deyərək Əsmər Cavab yazdı Eminə.
    – Nolub mənim mələyimə? Qanın niyə qaradı?
    Antologiya
    145
    – Heç səbəbini özüm də bilmirəm. Ancaq çox darıxıram.
    – Caaan. Mən də sənsiz çox darıxıram. Bütün gün
    xəyallarını qururam. Axşamı səbirsizliklə gözləyirəm ki, iş
    bitsin səninlə rahat yazışa bilim. Gəl birlikdə xəyal quraq.
    – Necə?
    – Düşün ki, yanındayam. Bizim gözdən uzaq yaşıllıqlarla
    göz oxşayan meşədə balaca bir evimiz var. Və bu gün mən səni
    dənizə aparacam.
    – Hmmm, qulağa xoş gəlir. Əsmər Eminin yazdıqlarını
    xəyalında canlandırmağa başladı.
    – Düşün ki, ikimiz dəniz kənarındayıq və mən sənin
    əlindən tutmuşam. Bilirsən necə ?
    – Necə?
    – İstəyirəm ki, barmaqlarımı, barmaqlarına keçirim bərkbərk tutum əllərindən. Bizi heç kəs ayıra bilməsin.
    Əsmər Eminə yaxınlaşıb əlindən tutarkən bu xəyalı
    canlanmışdı hər ikisinin gözündə. Eminin xəyalındakı kimi
    barmaqlarını onun barmağına keçirmişdi əlindən tutarkən.
    Sanki zaman dayanmışdı. Hər ikisi həyəcandan əsirdi. Onlar
    dayanacağa çatanda. Əsmər Eminin əlini buraxdı. Əsmərin
    gözlədiyi avtobus hələ gəlməmişdi. Onlar dayanacaqda
    oturarkən Emin dilləndi.
    – Mənə yaxın əyləş.
    Bu zaman xəfif külək əsdi. Əsmərin üzünə toxunub
    saçlarını havada dalğalandırmağa başladı. Əsmər gözlərini
    yumub küləyi üzündə hiss edirdi. Sanki külək belə bu gözəlin
    yanağından öpmək istəyirdi. Xəfif külək altında Əsmər elə
    gözəl görsənirdi ki, o gözlərini açanda Eminin onu necə sevgi
    dolu baxışlarla izlədiyini gördü.
    – Məni sevirsən? – deyərək dilləndi Emin.
    Bəlkə də bu suala cavab almaqla yaşadıqlarının yuxu
    olmadığına inanmaq istəyirdi sadecə. Ancaq Əsmər utanaraq
    baxışlarını yerə dikmiş cavab verə bilməmişdi.
    – Niyə susursan?
    – Xoşun gəlir məni utandırmaqdan? Ətrafdakılar bizə
    baxır.
    146
    Əsmərə elə gəldi ki o an Eminin sualına cavab verərək
    “Səni sevirəm” desə onu bütün dünya eşidəcək.
    – Şərt deyil “Səni sevirəm” deyəsən. “Bəli” və yaxud
    “Xeyir” də deyə bilərdin.
    Əsmər susurdu.
    – Anladım. Sən məni sevmirsən. Amma mən səni dünyalar
    qədər sevirəm.
    Əsmər Eminin gözlərinə baxdı. O bu kəlmələri elə
    əminliklə dilə gətirmişdi ki, bu sevgiyə zərrə qədər şübhəsi yox
    idi onun. Bu an Əsmərin gözlədiyi avtobus dayanacağa
    yaxınlaşdı. Ayrılıq anı idi. Onlar ayağa qalxıb avtobusa tərəf
    gəldilər. Əsmər Eminin boynuna sarıldı. Özündən ixtiyarsız
    dodaqlarının onun boynuna toxunduğunu hiss etdi. Astaca
    pıçıltı ilə dilləndi.
    – Səni çox sevirəm, bunu unutma.
    Əlləri Eminin əlindən qopmaq istəməsə də o artıq
    avtobusa qalxmalı idi. Hər ikisinin qəlbində duyğular bir-birinə
    qarışmışdı. Nə hiss etdiklərini özləri də anlaya bilmirdilər. Bu
    ilk görüşün yaşatdığı xoşbəxtlikmi, yoxsa ayrılığın gətirdiyi
    məyusluq hissi idimi?!
    QƏLBDƏN GƏLƏN BAXIŞ
    Bir baxış Tək bir baxış bəzən insanı xoşbəxt etməyə belə
    yetər. Bəzənsə bir baxışa bütün həyatın sönər. Bir baxış sənə
    yaşamağa güc verər. Bir baxış, həyatını bitirər. Bir baxışa aşiq
    olarsan. Qəlbin küləyin ağac budağında titrətdiyi yarpaq kimi
    titrəyər. Bəzən də bir baxışla insan bütün nifrətini göstərər.
    Baxış var ki, utanarsan, susarsan. Baxış var ki, nifrətini
    qusarsan. Bir baxışa sığar bəzən dünyalar. Bir baxışda dünya
    boyda məna var.

  • “Zərif kölgələr” layihəsinin iştirakçısı: Şəfa VƏLİ

    ŞƏFA VƏLİ
    Bir zamanlar şeir Tanrıçası mənim ruhuma da sığal çəkirdi… Qapıları bağlana bilər, həyat sıxıntılarla dola bilər, amma… ürəyimdəki, ruhumdakı yazmaq yanğısına heç nə heç vaxt qalib gələ bilməz…
    VAMPİRİN ESSESİ

    …Susamışdım. İçimdəki bu susuzluğu yatırmaq mümkünsüzlüyünün ənginliyindəydim. Sanki bütün dünyanın yanğınları boğazıma tıxanmışdı, gözlərimin giləsindən cadar-cadar olmuş torpağın qoxusu havaya çıxmağa can atırdı. Gecənin zülməti yavaş-yavaş gözlərimdə çəhrayılaşırdı. Qaranlığın içindən qarşıma gələn kiçik oğlan uşağını tanımırdım. Ha baxsam da, kiməsə oxşada bilmirdim. Axı bu kiçik kənddə hamı bir-birini tanıyırdı. Necə ola bilərdi ki, tanımadığım bu uşaq gecə vaxtı qarşıma çıxmışdı? Dizimin dibində dayanıb altdanyuxarı mənə baxan uşağı bir də diqqətlə süzdüm. Heyrətedici idi… Bu kənddə heç kimi xatırlatmırdı. Mənim ona baxdığımı görüncə oğlan da gözlərini bərəltdi. Genişlənən bəbəklərin dərinliyində su vardı… Anladım ki, bu oğlan susuzluğumu duyub, bəbəklərinə yığdığı qırmızı suyu mənimçün gətirib. Əyilib onun gözlərindən öpdüm… Öpdüm… Öpdüm… Doymaq bilmədən…

    ***
    Səhərisi kənddə hamı danışırdı ki, traktorçu İzzətin altı yaşlı oğlunun gözlərini gecə yarasaları deşib. Anası uşağı pəyənin damına çıxarıbmış ki, quzuluğun bacasını örtüb üstünə daş qoysun. Yarım saat keçsə də, uşaqdan xəbər çıxmadığını görən ana özü dama çıxmış, uşağı yerdə, qan içində görərkən harayı kəndi başına almışdı. Qəribə bu idi ki, gözləri oyulan uşaqdan bir səs də çıxmamışdı. Yarımca saat içində qanaxmasından oğlan keçinmişdi. Bu, kənddə indiyədək görünməmiş hadisə idi. O gündən hamı axşamlar yarasa ovuna çıxır, tək-tük gözə dəyən ovucasığası yarasaları öldürürdülər. Lakin növbəti hadisə onları yarasaların “günahına girdiklərinə” peşman elədi…
    ***
    …Acmışdım. Minilliyin o tayından mənə baxan qaval daşı kimi döyünürdü ürəyim. Dişlərimin lap uclarında gizilti vardı. Uşaqkən anamın qaz ətindən bişirdiyi dolmanı çömçədə görəndə bu gizilti elə xoşuma gəlirdi ki… Ağzıma yığılan suyu birnəfəsə uddum. Dodaqlarım da turşumuş dadırdı. Elə bil mən də min il bundan qabaq elə qaval daşının səsinə qulaq asa-asa nəsə yemişdim… Bu aclığın əlində halsız olmalıykən get-gedə bədənimə güc gəldiyini, əzələlərimin gərildiyini hiss edirdim. Sanki ayağımın altından torpaq məni yuxarı – havaya itələyirdi. Bir tullanışda zülmətin qoynuna atılmışdım. Qaranlıq yenə məni nazlandırmışdı; yerini bu dəfə tünd göy rəngə vermişdi. Hardansa yanan işıq da sarılığını itirib göyə bürünmüşdü. Elə o işığın ucundan tutub mənə tərəf gələn balaca qızcığazın əynində gecə paltarı vardı. Yaxasında sarı cücə şəkli olan köynək və ayağı büzməli şalvarda necə də dadlı görünürdü… Üzümə baxıb gülümsəyəndə onun kimə oxşadığını heç düşünmədim də. Sadəcə, yanaqlarından dişləmək keçdi ürəyimdən…
    ***
    Bu, yarasaların əməli deyildi. Kənd sakinlərini mikroavtobusla rayon mərkəzinə aparan sürücü Fəxrəddinin beş yaşlı qızı Asiyanı sifəti parçalanmış vəziyyətdə yataq otağının yola baxan pəncərəsi önündə tapmışdılar. Yenə də uşağın səsi çıxmamışdı. Kənd mollası əlini uzun saqqalına aparıb salavat çəkmişdi, qaşlarını düyünləyib danışmağa başlamışdı: -Elə bil bu uşaqlar ölümə özləri gedir. Səsləri də çıxmır. Ayrı vaxt üstlərinə təpinsən qıyya çəkirlər amma. Şeytan əməlidir bu. Gərək kitab açam. Fəxrəddinin atası Vəlixan kişi onun sözlərinə fikir verməsə də, qeyri-ixtiyari salavat çevirdi, üzünü yuxarı tutdu: -Allaha təvəkkül! Hamı ürəyində onun bu sözləri niyə dediyini bilirdi. Həkimlər Fəxrəddinin arvadı Şəfəqin bir daha uşağı olmayacağını demişdilər. Asiya onların yeganə övladları idi…

    ***
    …Üşümüşdüm. Canımı qoymağa, sığınmağa heç nə tapmırdım. Kürəyimin hər iki tərəfində, çiyinlərimdən üzüaşağı bir zolaq kimi ağrılar dillənir, sonra yavaşıyır, yenidən sümüklərimi gərirdilər. Bu ağrılar ürəyimə çatmağa can atırdılar. Ürəyim də qorxmuşdu. Səsini çıxarsa, ağrılar eşidəcəkmiş kimi, getdikcə daha yavaş vururdu. Əllərimi bir-birinə qovuşdurmağa gücüm qalmamışdı. Hərəsi bir dizimin üstündəcə getdikcə tündləşən qırmızıya bürünürdülər. Əvvəllər üşüyəndə dərimin rəngi maviylə çəhrayının qarışığından boyanırdı. İndi niyə qızarırdı, bilmirdim. Üşüdükcə kirpiklərimə də gücüm çatmırdı. Necə açılmışdılarsa eləcə də qalmışdılar, yumulmurdular. Qarşımda göz işlədikcə uzanan qırmızı torpaq sahəsi vardı. Deyirdilər, qırmızı torpaqda dəmir çox olur axı. Yoxsa mənim əllərim də dəmirə dönürdü? Düşünməyi də bacarmırdım. Qəfil qırmızı torpaq dümağ dumanın arxasında qaldı. İndi dumandan başqa önümdə heç nə yoxdu. Yanaqlarıma çökən çiskini hiss etdiyimə sevindim. Yanaqlarım soyuqdan daşlaşmış, bərkimişdi. Dumanın içindən gələn adamı tanıyırdım. Üç il bundan qabaq xərçəngdən dünyasını dəyişmiş tarix müəllimim idi. Qızı ilə yaxın rəfiqə olmuşdum. Müəllimim yaxına gəlib başımı sığalladı: -Məktəbimizin ən yaxşı şagirdi!-gülümsəyirdi. Gülümsəmək istədim. Bacarmadım. Amma mənə elə gəldi ki, müəllimim gördü ürəyimdəki təbəssümü. Çünki ürəyimə baxırdı. Sonra əlini başımdan çəkib sol əlimin üstünə qoydu. Dedi: -Səni başa düşürəm. Susamaq, acmaq, üşümək pisdi… Saçlarımın dibindən çıxırdı ürəyimin səsi: -Susamışdım… Acmışdım… Üşümüşdüm… Müəllimim başıyla uzaqları göstərirdi. Mənsə dumanın içində elə dumanın özündən başqa heç nə görmürdüm.
    ***
    Kənd bu dəfə üçüncü məzarı qazırdı. Məktəbin ən yaxşı şagirdi, on altı yaşlı Gilan Mahmudqızı dünən gecə ölmüşdü. Həkimlərin dediklərinə görə, damarlarında qan donmuş, ürəyə çatmamışdı. İlk dəfədir ki, bu cür ölüm səbəbini eşidən kənd camaatı daha mollaya qulaq asanda dodaqlarının kənarındakı kinayəni qovurdular. Molla deyirdi ki: -Bu, üçüncüdür. Daha bu kənddə şeytani ölümlər olmayacaq. Şeytan cəmi üç ölü aparır. İki günahsız, bir günahkar. Kimsə cürət edib Gilanın hansı günahın sahibi olduğunu soruşmadı… Amma mollanın dediyi də doğru çıxdı; bir daha o kənddə şeytani ölümlər olmadı.
    ***
    -Vampirin essesini dinlədim! O, mənə elə beləcə də dedi. Təəccübləndim. Axı bu yuxudan özüm bərk qorxmuşdum. Çox qorxmuşdum. Və daha belə yuxu görməyim deyə dua da etmişdim.

  • “Zərif kölgələr” layihəsinin iştirakçısı: Gülnarə SADİQ

    GÜLNARƏ SADİQ
    Tanrının ən böyük uğuru onun yaratdığı İNSANdır. Insan
    ən böyük uğuru isə yazdığı kitabdır, kitabdakı həyatlardır. Hər
    kəs öz həyatını yaşayır, hər kəs özünü yaşayır – amma yazılmış
    əsərlər bizi yaşayırlar. Güldürərək, ağladaraq. Bu arada,
    ağlamağın da öz gözəlliyi var – demək, sən varsan ki, ağlamağı
    da bacarırsan. Varlıq elə biz özümüzük. Yaradanı görmək üçün
    sadəcə özünə baxmalısan. Biz, hər saniyə başlayanda doğuluruq,
    hər saniyə bitəndə isə ölürük.
    116

    (Qara dünyanın Ağ sakinləri)
    Zərif simlər üzərində qurulub dünya, hən sınacaq,
    zərbələrə davamsız, ümidsizcə… Bu qədər zərif və zəif dünyada
    güclü olmaq çox çətindir. Bəlkə də tam əksinə, bu dünyanı
    ayaqda saxlayan bizim gücümüzdür…
    Ən böyük dayaq isə sahiblənmək, mənimsəməkdir. Tək
    olmaq, tək olaraq yaşamaq, yaşam səccadəmizi qibləyə
    uzadaraq ölüm gözləməyə bərabərdir.
    Bu dünya o qədər günahsız günahlarla yüklənibdir ki,
    qorxuram ki, nə vaxtsa bir gün, hardasa zərif simlər tab
    gətirməyə və sınıb tökülə. Bax bu zaman əsl qiyamət qopacaq.
    Məhz həmin gün atalar balalardan qaçacaq, balalar atalardan
    üz çevirəcək. Analar bətnindəki “yük”ündən qurtulacaq. Məhz
    dünyanın zərif simləri sınıb dağılan gün…
    ***
    -Sara xala, ay Sara xala, aç qapını.
    Gecə saat üç olardı. Saranın qapısını az qala sındırılacaqdı. Sara yarı yuxulu tələsik qapını açdı. Taxta darvazanın
    cəftəsini çəkən kimi Emin özünü həyətə saldı. Tir – tir əsirdi.
    Üstü başı palçıq içində idi.
    -Ay bala, nə olub yenə? Bu nə haldır?
    -Sara xala, kömək elə mənə…
    Emin sözünü tamamlaya bilmədi, gücsüz düşüb elə
    həyətin ortasındaca huşunu itirdi.
    -Ay Allah, ay Emin, Sara sənə qurban, nolar aç gözünü
    mənim balam.
    Sara ah-nalə edə–edə Emini evə qədər bir təhər apardı.
    Həyət elə də böyük deyildi, evə qədər cəmi üç ya dörd metr
    məsafə vardı. Kiçik kasıb evində Sara tələsik sobaya odun atdı,
    elə sobanın üstündəcə çay qızdırdı. Günortadan bişirdiyi
    dolmadan da isitdi. Emin yarı huşsuz titrəyirdi. Acidi, gücsüz
    idi. Üstəlik bir də yaralı olduğunu görən kimi Sara yazıq dəliyə
    döndü. Tez köynəyini çıxardı. Çiynində, bir də qarnında bıçaq
    Antologiya
    117
    yaraları vardı, amma yarası dərin deyildi. Uşaqlıqdan qan
    azlığından əziyyət çəkirdi Emin ona görə də azacıq qan itirən
    kimi halsız düşürdü. Üst başından da bəlli idi ki, kimləsə
    əməllicə dava edib. Bir az çay-çörək yedikdən sonra özünə
    gəldi. Sara onun yaralarını təmizlədi, əyninə də təzə köynək
    geyindirdi. Bütün gecəni Eminin başı üstündə keşik çəkdi.
    -Eh mənim bəxtsizim, nə etsəm də səni qoruya bilmədim,
    bilmirəm də. Əvvəl axır öz-özünü məhv edəcən.
    Səhər Emin özünə gəldi, rəngi xeyli düzəlmişdi. Yaraları
    da bir az yaxşı idi. Sara qəşəng süfrə açdı, Eminin xoşladığı nə
    varsa düzdü süfrəyə. Soyutma yumurtadan tutmuş, yağ, bal,
    pendirə kimi. Emin bəlkə də həftələrdi, ya da bəlkə də elə
    sonuncu dəfə elə Sara xalasının süfrəsində rahat yemək yeyə
    bilmişdi. Nəfsindən çox vücudu doyana qədər yedi. Rəngi bir az
    da düzəldi.
    -Ay bala, yenə kimlə dalaşmısan? Allah qorusun bu
    yaralar dərin olsaydı nə olardı? Heçmi canına yazığın gəlmir?
    -Elə belə şeydi, sən narahat olma.
    -Necə narahat olmayım? Bu neçənci dəfədir bu halda
    gəlirsən üstümə?
    -Səndən başqa qapısını döyəcək kimsəm yoxdu. Onlar
    məni buraxanda təkcə sən mənim əlimdən tutdun.
    -Bala, keçmişlə yaşama qurban sənə, oldu bitdi, gül kimi
    oğlansan gəl səni evləndiək. Öz ocağın olsun.
    -Sara xala, bu mümkün deyil bilirsən.
    -Dünyada mümkün olmayan heç nə yoxdu. Yaxşı bir
    həkim də tapmışam, nolar mən deyənə qulaq ver.
    -İstəmirəm…
    -Emin…
    -Sara xala, bir də bu söhbəti açsan gəlməyəcəm bu evə.
    Emin qalxıb getmək istədi, lakin, ayağa qalxan kimi başı
    hərləndi, zəif bədəni onu saxlamadı, yıxıldı…
    -Ay bala, ay oğul, hara gedirsən? Az qala yıxılmışdın.
    Allah qorusun, başını falan harasa vurarsan, evim yıxılar…
    Onların yəni Saranın Eminlə tanışlığı iyirmi altı il əvvələ
    gedib çıxır. O vaxtlar Sara gənc idi, yeni işə düzəlmişdi.
    118
    Körpələr evində baxıcı işləyirdi. Körpələrlə işləmək ona sadəcə
    zövq verirdi. Saranın da arzuları var idi. Ən böyük arzusu isə
    dünyalar qədər çox sevdiyi ərinə bir körpə bəxş etmək idi…
    Bir gün təxminən onun yaşlarında bir qadın qucağında yeni
    doğulmuş bir körpə ilə onun işlədiyi müəssisəyə gəldi. Müdirlə
    görüşdü, imtina sənədini imzalayıb uşağı elə ordaca buraxıb
    getdi. Uşaq tamam kimsəsiz idi. Çox zəif, bapbalaca bir uşaq idi.
    Adam qucağına almağa belə qorxardı ki, harasısa bu saat
    sınacaq. Müdir Saranı yanına çağırdı:
    -Sara, yenə eyni tarixçə. Bunun anası öz nəfsinə qurban
    verir uşağı.
    -Tamam imtina etdi?
    -Bəli, qeyri-qanuni doğulmuş uşaqdı. Anası başqasına
    nişanlı, atası başqası ilə evli. Onların ailələrindən hər kəs bu
    uşağın varlığından xəbərsizdir. Həm də, üstəlik gör necə zəifdi.
    Allah bilir, bu sağlam böyüyə biləcəkmi? Gör necə çətin nəfəs
    alır?
    -Həkimə xəbər vermisiz?
    -Hə, bir azdan gələcək. Anası tədbirli davranıb, uşağın
    sağlamlıq kağızı belə var. Ciddi bir xəstəliyi yoxdu, lakin çəkisi
    və boyu normadan çox azdı. Dediyinə görə hamiləliyi boyu
    dəfələrlə onu düşürmək üçün dərmanlar qəbul edib, ağır yük
    qaldırıb. Bu da üzünə dayanıb, yaşamağı bacarıb.
    -Amma, necə də məsum siması var. Axı bu körpənin nə
    günahı var?
    -İndi bu günahsızdı. Amma, böyüyəndə necə olacaq bəlli
    deyil. Onun varlığı ana üçün də ata üçün də bir utancdı. Bir
    şəhvətin utancı.
    -Mən onun qayğısına qalaram. Bəs adı nədir?
    -Anası ad qoyma zəhmətini belə çəkməyib.
    -Dəhşət.
    -Adını sən qoy.
    Müdir Saranın həssas yerini bilirdi–bala həsrəti. O, altı il
    idi ki, evli idi…
    -Emin… Emin olsun o zaman.
    -Olsun Sara, olsun.
    Antologiya
    119
    O gün, bu gün Sara Eminə, Eminsə Saraya bağlandı.
    Evləndikdən bu yana ilk dəfə idi ki, ərinin hərbiçi olduğuna
    sevinirdi. Çünki, həmin günlər o, Eminlə qalırdı. Bəzən icazə
    alıb Emini evinə belə gətirirdi. Zaman Saranı Eminə daha çox
    bağlayırdı.
    Hətta Sara Emini övladlıq belə götürmək istədi. Lakin
    qaynanası buna mane oldu.
    -Kimdən əmələ gəlib xəbərimiz yoxdu. Beləsini balama
    arxa edə bilmərəm. Ya özün uşaq doğ, ya da boşan çıx oğlumun
    həyatından.
    Qaynanasının şərtinə əməl edən Sara qısa müddət sonra
    ərindən boşandı. Bütün ömrünü işinə, uşaq evindəki
    “balalarına”, bir də Eminə həsr elədi. Sonralar da nə qədər
    çalışsa da Emini övladlığa götürə bilmədi.
    Uşaq evinin daimi sakini Emin, məktəb yaşına çatdı.
    Dərslərinə böyük həvəslə başladı. Qeyri adi savadı, qabiliyyəti
    ilə Emin az bir zamanda bütün məktəbə səs saldı. Üstəlik
    mükəmməl natiqlik qabiliyyəti olduğu üçün demək olar ki, həm
    məktəbin, həm də Uşaq evinin bütün tədbirlərinin aparıcısı
    oldu. Sara ona çoxlu kitablar alır, onun təhsilinə xüsusi diqqət
    yetirirdi. Amma, Emin də nə qədər üzə vurmasa da qəlbinin
    dərinliyində nədən burda yaşadığı sualına cavab axtaranlardan
    idi. Cavabsız suallar onun ruhunu qəfəsləyirdi. Arada uşaqların
    tənəli sözləri onu dəliyə döndərirdi.
    Səkkizinci sinifdə oxuyanda sinif yoldaşı olan Ləman adlı
    bir qıza sevgi məktubu yazmışdı. Cavabında isə qızın anası
    məktəbə gəlmiş, elə tənəffüs zamanı korridordaca ona yaxşıca
    bir sillə çəkmişdi:
    -Bilməmişdim, qızım ortalıqda qalıb. Haranın yetimçəsi
    gəlib qızıma eşq elan edir. Ay yazıq, sən kimsən axı, həə,
    kimsən? Allah bilir hansı kişinin evini yıxıb anan. Səni doğub
    ondan ki, sonra da gətirib tullayıb.
    Emin üçün bu sözlər onun vurduğu sillədən daha çox
    ağrıdıcı oldu. Müəllimələr gəlib qadını sakitləşdirsələr də artıq
    Eminə dəyən dəymişdi. Həmin gündən sonra Emin başqa bir
    Emin oldu. Həmin gün ilk dəfə Emin Uşaq evindən qaçdı…
    120
    Iki ay bütün şəhər polisi Emini axtardı. Elə Sara da… O, bu
    iki ayı arıqlayıb çöpə dönmüşdü. Eminsiz keçən hər gün onun
    ümidini bir az da üzürdü. Iki ay sonra Emindən xəbər çıxdı. Sən
    demə Emin bu iki ayı kor-koranə küçəbəküçə düşüb anasını
    axtarırmış. Şəhərkənarı kəndlərə qədər gedib çıxıbmış. Iki ay
    sonra Emini Uşaq evinə geri gətirdilər.
    Dərsləri ciddi şəkildə zəiflədi. Artıq kitablara yaxın
    durmurdu. Bütün günü işçilərin hamısı Emini güdməklə
    məşğul idilər. Çünki o, ilk fürsətdə yenə qaçacaqdı və qaçdı da.
    Bu dəfə bir həftə sonra tapıldı. Küçədə, parkda gecələyirmiş.
    Bir ildə Emin düz altı dəfə qaçmağı bacardı.
    Və Emin ilk “cinayəti”ni törətdi. 15 yaşlı Emin oğurluq
    etdi. Iki gün küçələrdə ac qaldıqdan sonra çörək sexindən
    yarım çörək oğurladı. Ac və yuxusuz olduğu üçün qaça bilmədi
    və həbs olundu. Bir çörəyin cəzası il yarım oldu. Məhkəmə ona
    il yarımlıq həbs cəzası kəsdi.
    Sara bu günlərdə də Emini tək buraxmadı. Hər həftə
    yanına gəldi. Hətta Emin ona söz vermişdi ki, həbsdən çıxan
    kimi artıq onunla yaşayacaq. Ana bala olacaqlar. Amma,
    həbsxana həyatı Eminə öz sözünü dedi. Həbsdən çıxanda artıq
    nakotikin dadına baxmışdı, gözünün qabağında baş verənlər,
    döyülüb söyülən kişilər, qumarbazlar, qatillərlə bir yerdə
    həbsdə yaşamaq Emini “qara dünyaya” yuvarladı.
    Aydınlıqdan zülmətə yuvarlanan Emin qara dünyanın ağ
    sakini oldu. Əvvəl küçə oğrusu kimi başladı, daha sonra isə iri
    miqyaslı oğurluqlar dalınca düşdü. Daha sonra isə narkotik
    alverçisi oldu.
    Bu zaman ərzində Sara artıq yaşlaşmışdı. Uşaqlara baxa
    bilmirdi. Buna görə də işdən çıxdı. Eminin nə işlər gördüyünü
    tam bilməsə də qaranlıq işlər olduğunu hiss edirdi. Onu nə
    qədər yayındırmağa çalışsa da, nafilə…
    Hələ məktəb illərində Emin hər zaman atılmış uşaq
    olduğunu gizlədirdi. Oxuduğu kitablar ona əsl ata-ana necə
    olmalıdı onu öyrənmişdi. Saf uşaqlıq illərində hər il Yeni il
    bayramında Şaxta babaya kiçik bir məktub yazırdı: “Şaxta baba,
    mənə ana hədiyyəsi gətir.”
    Antologiya
    121
    Novruz bayramında da elə hey qapı pusardı. Vay o kəsin
    halına ki, kimsə nəs bəd bir söz danışa, Emin dərhal onunla
    davaya başlayardı…
    -Sara xala, anam məni niyə atıb?
    Bu sualı Saraya verəndə o, 5-ci sinifdə oxuyurdu.
    “Səfillər”əsərinin Sara ona hədiyyə etmişdi. Ixtisarla uşaqların
    başa düşəcəyi bir dildə kiçik hekayələrə bölünmüş əsərdəki
    Kozettanın yaşadıqları bir neçə ay Emini düşündürmüşdü.
    Bəlkə onun da anası ölüb? Ona görə heç kim ona heç bir
    açıqlama vermir… Amma, heç nəyə baxmayaraq Emin özünün
    yaşamadığı bir keçmişindən utanırdı. Həqiqəti bilənlər isə
    Emindən uzaq durmağa çalışırdılar. Məktəbdə çox uşaqlar
    ondan uzaq gəzərdi, bəzilərinin valideyinləri ümumiyyətcə
    onunla danışmağa belə icazə verməzdi.
    Hətta həbsdə belə kimsə Eminin atılmış uşaq olduğunu
    bilən kimi anasını təhqir edirdi. “Yalnız əxlaqsız bir qadın
    balasını atar” deyirdilər. Nəticədə, Emin bir neçə gününü
    işgəncə kameralarında keçirməli olurdu.
    Ikinci həbsdən çıxan kimi ilk anasının axtarmaq oldu.
    Artıq pensiyada olan keçmiş müdirəni tapdı. Qoca qadın son
    dəfə yaxşı nəsə etmək istədi. O, anasının kimliyini Eminə dedi…
    ****
    Müdirə ilə görüşdən iki saat sonra Emin artıq avtobusda
    idi. Anasının görüşünə gedirdi. Beynində min cür görüş səhnəsi
    uydururdu. Bəzən qəzəblənir, ona ürəyindəki bütün nifrətini
    püsgürəcəyinə and içirdi. Bir neçə dəqiqə sonra isə qeyriixtiyari anasının onu necə qucaqlayacağını, ondan bütün bu
    illər üçün üzr istəyəcəyini düşündü. Bunları düşünərkən
    Eminin üzünə zəif bir təbəssüm çökür, amma, bu təbəssüm tez
    də yol olurdu…
    -Sizin adınız İradədir?
    O, artıq ana babasının qapısında idi. Qapını açan isə onun
    xalası İlhamə oldu.
    -Yox siz kimsiz?
    -Mən Emin, İradənin oğluyam.
    Bu eşidən kimi evdən kimsə Eminin üstünə şuğudu.
    122
    -Rədd ol burdan, küçük! Bizim elə bir nəvəmiz yoxdu.
    -Mənə İradənin yerini deyin. Ən azı bu iyirmi ilin
    hesabını verməlidir mənə.
    -Sənə dedim axı ki, bizim sən adlı nəvəmiz yoxdu.
    Emin çığır-bağır salan kişinin onun babası olduğunu başa
    düşdü. Kişi başladı Eminə söyməyə, təhqir etməyə. Emin bir
    müddət sussa da sonunda özünü cilovlaya bilmədi. Kişinin
    yaxasından yapışıb onu həyətə saldı. İlhamə də onların ardınca
    içəri girdi. Emin evə girən kimi cibindəki tapancanı çıxarıb
    stolun üstünə qoydu. Qara dünyanın gənc sakini artıq sözünü
    bu cür demək qərarına gəldi. Evdəkiləri məcbur etdi ki, anasına
    zəng edib onu evə çağırsınlar.
    Yarım saat çəkməmişdi ki, İradə artıq atası evində idi.
    Emin anasını görən kimi qəlbinin dərinliyindəki ana nəfəsinə
    həsrət uşaqlıq saflığı onun ruhunu bürüdü. Iki dəfə anasına
    yaxınlaşmaq istəyəndə anası… Iradə oğluna nəinki sarılmaq,
    heç əlini belə tutmadı. Baxışlarından soyuqluq yağırdı. Emin
    üçün bu ölüm demək idi.
    -Sən kimsən mən bilmirəm, mənim ailəm də var oğlum
    da var, sən mənə lazım deyilsən.
    -Mən illərdir ki, səni görmək istəmişəm.
    -Mənsə illər öncə səni görməmək üçün aparıb vermişəm
    o dağılmışa.
    -Sən niyə belə qəddarsan?
    -Sənin varlğın belə utancdır mənim üçün, indi isə rədd ol
    get burdan, buraları, bu evi, bu kəndi unut. Rədd ol, dedim
    sənə!
    Emin evdən necə çıxdığını, nə vaxt avtobusa minib necə
    geri döndüyünü xatırlamır. Gecə saat üçü keçirdi, lakin Emin
    hələ də ruh kimi qaranlıq küçələrin arasında gəzirdi.
    -Sən kimsən? Buralarda nə işin var?
    Kimsə arxadan onu səslədi. Beş-altı nəfər olardılar. Hər
    şey aydın idi – Emin, gecə keçilməsi lazım olmayan küçədən
    keçmişdi. Kənddən gələndə beyni tutqun küçələrdə
    sərsəmləyirdi.
    -Ə, sənnənəm eee, de görüm burda nə işin var?
    Antologiya
    123
    Emin susur, gözləri parıldayırdı. Bütün hissiyyatı iflas
    etmiş vəziyyətdə idi. Qaçmaq, uzaqlaşmaq əvəzinə ayaq
    saxladı, geri çevrilib ona səslənənlərə baxdı. Acı–acı gülümsədi.
    Onun bu hərəkəti kifayət etdi ki, həmin oğlanların hamısı
    birdən cumdu Eminin üstünə. Təpik, yumruqların sayını itirdi.
    Emin müqavimət göstərmək bir yana, heç səsini belə
    çıxarmırdı. Sanki onların təpiklərinin vasitəsi ilə canındakı
    əzabları dindirmək istəyirdi. Qarnında, kürəyinə dəyən təpiklər
    ona ləzzət edirdi desək azdır bəlkə də. Sonra sifətində nəyinsə
    partladığını hiss etdi. Deyəsən ya təpik, ya da nəsə küt alətlə
    vurdular üzündən. Burnu qırıldı, gözünün altının dərisi cırıldı.
    Sifətini qan apardı. Bir ara necə oldusa qulağına bir səs gəldi:
    -“Fahişənin balası, küçük.”
    Bu sözlər Eminə bəs idi ki, dəliyə dönsün və… Bu dəfə
    məhkəmə Eminə üç illik həbs cəzası kəsdi – Qəsdən zərər
    vermə maddəsi ilə. Gecə davasında ağır yaralanan gənc ondan
    şikayətçi olmuşdu. Beləliklə Eminin üçüncü həbs həyatı
    başladı.
    ****
    -Oğul, Sara sənə qurban, bu qədər yaşadıqların bəsdir.
    Özünə belə zülm eləmə. Heçmi sənin gözündə dəyərim yoxdu?
    Bir az özünə gələn Emin körpə saflığı ilə Saraya sarıldı,
    hıçqırığını gizlətsə də o, ağlayırdı.
    -Sara xala, bircə sən məni buraxmadın bu illər uzunu. Nə
    etdimsə bağışladın. Sənin haqqını ödəmək mümkünsüzdür.
    Sara Eminin yumşalmasından istifadə edib söhbəti uzatmaq
    istədi.
    -Sənə bir toy edəcəm ki, gəl görəsən.
    -Sara xala, səncə mən düzələ bilərəmmi, çıxa bilərəmmi
    bu bataqlıqdan?
    -Çıxacaqsan mənim balam. Biz, ana-bala əl-ələ verib çıxacağıq.
    Emin bir neçə gün qaldı Sara gildə. Yaraları demək olar
    ki, sağalmışdı. Isti yemək yeyəndən, rahat yorğan-döşəkdə
    yatandan rəngi də düzəlmişdi, üzü də gülürdü. Emin də sakitik
    124
    istəyirdi. Onu atan ananın, atanın acığına yaxşı kişi olmalı idi.
    Mükəmməl ata olmalı idi. Lakin… dünya lakinlərlə doludur.
    -Sara xala, mən gedirəm.
    -Ay bala, hara gedirsən yenə? Yenə məni tək qoyacan?
    -Yox, gedirəm kirayədə qaldığım evin açarını təslim edib,
    bir iki pal-paltarımı da yığım gəlim… Artıq ayrılıq yoxdu Sara
    xanım. Ölənə qədər səninləyəm. Əlimdən bezsən də getdi
    yoxdu daha. Evlənəcəm, bax bu evi cıppılı uşaqlarla dolduracam.
    Emin sözü zarafata salıb qapıya tərəf gedirdi ki, birdən
    geri döndü, stolun üstündən Saranın bişirdiyi piroqdan bir
    dilim ağzına alıb qapını açdı. Çıxmazdan əvvəl başını içəri salıb,
    Saraya baxıb dilləndi:
    -Sara xala, olar sənə ana deyim?
    Saranın gözlərini sevinc yaşları bəzədi. “ana”, ona “ana”
    deyəcəkdi, üstəlik də Emin artıq onunla yaşayacaqdı. Evdən
    ailə sədası gələcək, körpələr bəzəyəcəkdi evi…
    -Bilirsən? Mən bunu heç kimə deməmişəm. Sən, hər
    zaman mənimlə oldun. Sən, elə mənim axtardığım anamsan.
    ANAM.
    Sara cavab verə bilmədi. Emini bağrına basdı. Kövrəldiyini ondan gizlətdi. Emin də nədənsə kövrəldi.
    -Ana, mən uzağı axşama evdəyəm. Mənə qəşəng bir
    xəngəl bişirərsən? Bilirsən, ürəyimə necə düşüb?
    Emini yola salan kimi, Saranın yaşlı vücuduna parlaqlıq
    gəldi. Evi, həyət – bacanı tər – təmiz elədi. Emin üçün qurutlu
    xəngəlin hazırlığını gördü. Hələ bir ara vaxt edib mağazaya da
    qaçdı, Emin üçün xüsusi hamam dəsti, təzə dəsmal, corab,
    köynəklər aldı onunçün. Keçmişi ona xatırladacaq heç nə olsun
    istəmirdi. Öz-özünə planlaşdırdı ki, sabah da onu mağazaya
    aparsın bütün əyin-başını dəyişsin.
    Emin Saranın evindən ayrılanda tam fərqli idi. Bir az
    piyada getdikdən sonra dayanacaqda dayandı-cibindəki bıçağı
    çıxarıb zibil qutusuna atdı. Üstəli siqaretini, hətta gizli
    cibindəki balaca kağıza bükülü tabletlərini (narkotikini) də atdı
    Antologiya
    125
    zibilə. Yolun kənarına keçdi. Qarşısında kiçik bir park kimi bir
    yer var idi. Başını qaldırıb səmaya baxdı. Gülümsədi:
    -Allahım, ana demək necə də gözəl bir duyğu imiş… eh,
    bunu Sara bacardı. Ana olmağı… Sən ey, məni doğan, məni atan
    qadın məni istəmirsən, heç istəmə də. Get evindəkiləri böyüt.
    Sən qocalanda onlar səni atanda mən Saramın ayağını suya
    qoyub onu gözümün üstündə saxlayacam. Evlənəcəm, müalicə
    olacam, o zəhrimarı da atacam. Sizin acığınıza düz beş uşağım
    olacaq. Qızlarım, oğlanlarım… Mən sizsiz belə xoşbəxt olmağı
    bacaracam…
    Kəndə necə, nə vaxt getdiyini tam olaraq xatırlamadı.
    Onu gözləyən yeni, tərtəmiz həyatda Emin keçmişi ilə
    vidalaşmaq istəyirdi. “Ana”sına içindəkiləri hayqıraraq deyib
    kənddən çıxdı. Özünü çox yüngül hiss edirdi. Ruhuna bir
    sakitlik çökmüşdü. Əmin idi, dəyişəcək, qara dünyasına əlvida
    deyib ağappaq bir səhifə açacaq.
    Bəzən araya çökən səssizlik insanı dəli bir qorxuya salır.
    Elə bir qorxu ki, ürəyinin döyüntüsündən qulaqların batır. Bir
    hənirti, bir nəfəs ya nəsə, nəsə bir şey gəzirsən amma…
    Ölümcüldür! Ölümcüldür!
    -Ay Sara, yaman əl ayağa düşmüsən. Xeyr ola?
    -Ay qonşu, Eminim artıq həmişəlik gəlir yanıma.
    -Gözün aydın, Allah sənin zəhmətini əlində qoymadı ay
    Sara. O uşağa sən çox əziyyət çəkmisən.
    -Onu evlənirəcəm, artıq ayrılıq yoxdur. Bu nəvələrlə
    dolacaq.
    -İnşallah Sara, inşallah!
    Sara sevincindən qanad alıb uçurdu. Axşam onun evində
    işıq yanacaqdı. Həyət bacasında ayaq səsləri eşidiləcəkdi…
    -Alo, can, gəlirəm ana, yoldayam.
    Saranın səbri qalmamışdı ki, yarım saatda bir Eminə
    zəng edirdi.
    Həmin gün axşam, məhz həmin gün axşam Saranın
    qonaqları çox oldu. Bütün qonşuları, Eminin dostları onlara
    gəlmişdi. Hətta… hətta polislər də. Saranın can parəsi Emin də…
    126
    Amma… Sara bu qədər tünlüyə alışmamışdı. Buz kimi yerində
    donub qalmışdı. Emini belə gözləmirdi.
    …Emin kirayə qaldığı evə getdi. Cəmi bir–iki əşya
    götürdü. Divarda çərçivəyə salınmış onun üçün ən əziz olan bir
    şəkli də çantasına qoydu. Hara gedərdisə bu şəkil mütləq
    onunla birlikdə olardı. Təkliyinin, bütün acılarının çarəsi tək o
    şəkil idi. Evdən çıxdı. Bir neçə dostuna dəydi, uşaq kimi
    sevincək başlamaq istədiyi həyat haqda onlarla danışdı. Bir iki
    nəfərə də olan borcunu aparıb verdi. Həbsxanadakı dostu üçün
    də azuqə aparıb təhvil verdi. Yolüstü Sara üçün də hədiyyə
    almağı unutmadı. Hədiyyəsini yaxşı bir bağlamaya bağlatdırıb
    yola düzəldi. Piyada keçidinin qarşısında dayanarkən kiminsə
    onu izlədiyini hiss etdi, lakin geriyə çevrilməyə imkan
    tapmamışdı ki, sağ böyrünə nəyinsə sancıldığını hiss etdi. Bir
    neçə saniyə sonra huşsuz halda yerə sərildi. Əlində bərk-bərk
    tutduğu çərçivəni və hədiyyəni köksünə sıxmışdı. Bu, onun
    Saraya oğul hədiyyəsi idi…
    …Olanları Sara dərk edə bilmirdi. Qapıdan girən hər
    kəsdən Emin soruşurdu. Saranı sakitləşdirəcək kimsəsi yox idi.
    Sara Emini axtarırdı…
    Polis nəfərləri gəldi. Qatil tutulmuşdu, öz etirafında
    anama iftira atdı, mən də intiqam aldım demişdi. Eminin qatili
    onun ögey qardaşı idi. O, anası ilə Eminin söhbətini eşidib,
    anası da ailəsi dağılmasın, əri onu boşamasın, adına söz
    gəlməsin deyə həmin gəncin yəni, Eminin ona böhtan atdığını,
    ondan külli miqdarda pul tələb etdiyini deyərək oğlunu
    inandırmışdı. Anasına inanan oğlan ona böhtan atan “küçə
    uşağı”ndan intiqam almaq qərarına gəlir. Evdən bıçaq götürüb
    şəhərə, Emini axtarmağa gəlir. Və…
    Sara Eminin əlindəki çərçivəni evin divarına asdı.
    Həmin şəkildə üç yaşlı Emin və gənc Sara var idi. Sevimli
    Sarasının qucağında oturub gələcəyə ümidlə baxırdı…

  • “Zərif kölgələr” layihəsinin iştirakçısı: Vüsalə VƏTƏNXAN (MEHRİ)

    TORPAĞIN DA SƏSİ VAR

    Duy, ey vətən övladı,
    Vətən çəkən fəryadı,
    Səndən umur imdadı,
    Məgər özgə kəsi var?
    Torpağın da səsi var…

    Vətən görən gözümdür,
    Ən duyğulu sözümdür,
    Anamtək əzizimdir,
    Onun xoş nəfəsi var.
    Torpağın da səsi var.

    Göz yaşları tökülən,
    Bayrağına bükülən,
    Adı şəhid çəkilən,
    O daşın yiyəsi var.
    Torpağın da səsi var…

    Səni kim ana bilib,
    Səmalara yüksəlib,
    Sənin yolunda ölüb,
    Yaşamaq həvəsi var…
    Torpağın da səsi var!

    09.05.2018

    VƏTƏNİN

    Könlümə hökm eləyən sevgisidir tək vətənin,
    Aşiqəm hüsnünə ancaq bu mübarək vətənin.

    Bu fəna yerdə ölümsüzlüyə çatmaq diləsən,
    Tut müqəddəs adını eşq ilə yüksək vətənin.

    Qoyma bir dəm qoya düşmən qədəmin torpağına,
    Nə qədər var nəfəsin, qeyrətini çək vətənin.

    Vətən azadlığının naminə can ver, necə ki,
    Etdi uğrunda fəda canını Babək vətənin.

    Qəhrəmanlar yetirən ölkə yetirmiş səni də,
    Yaşamaqdır, ey oğul, uğruna ölmək vətənin.

    Çox müsibət gətirilmiş başına yurdumuzun,
    Eləmiş dərdi, qəmi qəlbimi kövrək vətənin.

    Sənə şəfqətlə, hərarətlə açıbdır qucağın,
    Bəsləmiş, Mehri, səni doğma anantək vətənin.

    02.06.2018

    ANALAR AĞLAYAN GECƏ

    Susur zülmət, susur hər yan,
    Zülmət qəlbimə nur boyan,
    Dayan biraz, ağrı, dayan,
    Analar ağlayan gecə.

    Qundaqdakı körpə susar,
    Hıçqırığın qəlbə basar,
    Gecə boynuna yük asar,
    Analar ağlayan gecə.

    Göylərin yoxdur bir əli,
    Deyən yox uzat, ver əli,
    Bükülüb mərhəmət beli,
    Analar ağalayan gecə.

    Kağız üstə nəm islanır,
    Gözümdəki qəm islanır,
    Yazdıqca qələm islanır,
    Analar ağlayan gecə.

    “Ayaq səsi” kitabından… / 2017

    ÇOX GEC ÇIXDIN QARŞIMA…

    Həsrətin özündən öncə yetişdi,
    Bir yanım qovuşdu, bir yanım ayrı…
    Nə gəl deyə bildim, nə də get dedim,
    Ruhum səndə qaldı, bir canım ayrı…

    Gözümdən bir yaşı silməyə gəldin,
    Bir yandan ağladıb sel kimi etdin.
    Əbədi var olmaq istədin, amma,
    Nə gələnim oldun, nə də ki getdin…

    Sökük ürəyimin yaralarından,
    Özümə məlhəmi tapa bilmədim.
    Sənə qovuşmağa üzüm gəlmədi,
    Nə də adam kimi qopa bilmədim…

    Elə bir zamanda gəldin ömrümə,
    Həsrəti özündən öncə gətirdin.
    Sevinc aləmindən alıb ruhumu,
    Xəyal dünyasında küncə gətirdin…

    Geri zamanlarım səni hayqırır,
    Gələcək yas tutub yoxluğun üçün.
    İndi əbədiyyət bağçasındakı,
    Hər mələk yas tutub yoxluğun üçün…

    21.07.2017

    İKİ YALANÇIYIQ…

    Yıxıq, sökük evimiz var sevgilim,
    Ürək yurdumuzda, bacasız, damsız…
    Nə sən sahibləndin bu evə, nə mən,
    Qurduğumuz yuva qalıb adamsız.

    Bir yalan evimiz vardı sevgilim,
    Mən orda anayam, sən isə ata.
    Xəyal beşiyində körpəmizə bax,
    İnsan qucaqlayıb bərabər yata…

    Sən də yalançısan, mən də yalançı,
    Biz ki yalanların dünyasındayıq.
    Nə gərçəyi bəlli, nə bir ümidi,
    Biz ki arzuların xülyasındayıq…

    Mən sənə xəyalam, sən isə mənə,
    Gəl bu xəyallara başlayaq yenə,
    Bir yeni mənzilə daşınaq, bəlkə,
    Ümidi bağlayaq xoşbəxt bir günə…

    22.07.2017

    QALMAZ ƏBƏDI EŞQIN…

    İnsan ona mehmansan, bağlanma bu dünyayə,
    Surətlərə meyl etmə, ver könlüvü mənayə,

    Bənzət bu fəna mülkü ilğım dolu səhrayə,
    Gər sevməsən Allahı, şövq etməsən Üqbayə,

    Qalmaz əbədi eşqin, fikrində nə bir qayə.
    Dünyayə görə, insan, salma ləkə vicdana,

    İzzətli ömür sürmək lazımdı hər insana,
    Acgözlük edib uysan hər zinəti dövrana,

    Əlbət də batar cismin, hüsnün vəli rüsvayə,
    Qalmaz əbədi eşqin, fikrində nə bir qayə.

    Qaç sən bu fəna mülkün hər cahu-cəlalından,
    Sərf etməyə səy eylə hər vaxtı halalından,

    Allah buyurub xüms et öz əldəki malından,
    Gərçi nəzər etməzsən Qur’anda gəlib ayə,

    Qalmaz əbədi eşqin, fikrində nə bir qayə.
    Cəhd eylə zəlil insan qurtulmağa zillətdən

    Gəl haqqa, təfəkkür et, əl çək daha qəflətdən,
    Bir ləhzə Vüsalə sən ayrılma həqiqətdən,

    Göz dikmə bu dünyayə, ömrün gedəcək zayə,
    Qalmaz əbədi eşqin, fikrində nə bir qayə.

    24.12.2016

    SEVGI NƏDİR?

    Sevgi mənim üçün çox şeydir, hətta hər şeydir. Ən dəyərli
    olan var-lıqdır sevgi. Həyatdan əbədiyyətə aparan bir yol, ya da
    duyğudur sevgi… Yağmurlu havada yağış torpağa döyərkən
    kiçik bir qarışqanın qaçıb bir daşın altına sığınması kimidir
    sevgi. Daşın istisinəsığınıb, onu qo-ruyacağına əmin və inamlı,
    etibarlı, güvənli bir duyğu kimidir sevgi…
    Ya da soyuq bir havada çırpınan kiçik bir quşun ağzında
    öz balasına yem daşıyarkən yuvasına çatdığında qonub sevinərək qanadlarını çırpa-çırpa yağmurdan qalan nəm damlacıqları ətrafa səpələyən o mi-nicik quşun şükür duyğusudur
    sevgi…
    Sevgi bahara tələsən qaranquşlardakı həsrətdir.
    Sevgi günəşin çıxmasını gözləyən torpaqdakı həsrətdir.
    Sevgi ümiddir insanı yaşatmağa çalışan.
    Sevgi mənim üçün çox şeydir, ən uzaq olan yerdə mənə
    hər kəsdən yaxın olandır sevgi, əlin çatmadıqda, toxunmadıqda
    belə varlığını hiss etməkdir…
    Sevgi, xəyalında canlandırdığın mümkünsüz olandır.
    Sevgi, hər şeye rəğmən sevməkdir, əzabına dözmək, çətinliyini
    hə-diyyə bilməkdir.
    Sevgi qışın bahara, baharın qışa tələsməsidir. Dilsiz, ağızsız
    danış-maqdır sevgi…
    Sevgi qarşılıq istəmədən ardınca getməkdir. Sevgi bir tək
    ürəkdədir ki, yalansız və ixtiyarsız.
    Sevgi ölçülməzdir, dəyəri axtarılmaz və qədərsizdir.
    Mənim üçün sevgi, uca Allahın Yaradıcı adı altında hər şeyi sevməkdir, sevə bilməkdir.

    “Ayaq səsi” kitabından. / 2017

    GETDİN

    Atdın məni ey dilbər, səssizcə çıxıb getdin,
    Öldürdüyün insanə fəxr ilə baxıb getdin.

    Arxanca gözüm yaşlı, görməzcə dönərkən sən,
    Rəftarın ilə qəlbi bir anda yaxıb getdin.

    Neyçün eləyib peşman qəlbimdəki sevdamı?,
    İllərcə olan eşqi bir gündə yıxıb getdin.

    Mən dağ kimi eşqimlə qarşında sipər oldum,
    Dəryasayağı məndən leysantək axıb getdin.

    Əfsus ki inanmışdım ömrüm sənə bağlanmış,
    Sənsə bu geniş ömrü dərd ilə sıxıb getdin.

    Qürrənlə baş aldın sən, divanəliyin tutdu,
    Bildim ki bu yol ilə əfsus karıxıb getdin.

    Ayrıldı Vüsaləndən həqqin üfürən ruhu,
    Dünyanı görüb tənha, sən də darıxıb getdin.

    07.06.2018

    QƏZƏL

    Ey fikrimi ram etmiş könlüm bürüyən kaşlar,
    Qopduqca qiyamətlər tənimdə, əcəl başlar.

    Hissimdən olar bariz gözlərdən axan yaşlar,
    Qəlb içrə fəğan eylər ruhum kimi qəllaşlar.

    Etmiş sinəmi zindan, eşqin acı həsrətdir,
    Sönmüş ürəyin nuru, gör bir necə zülmətdir.

    Yoxdur ürəyə çarəm, hər çəkdiyi zillətdir,
    Çün bitməz acı həsrət, bu ah necə illətdir?

    Onsuz qaralır dünyam, zülmət bürüyür aləm,
    Yox məndə dözüm əfsus, aləmdə bütün naləm.

    Qopsun xəyalım başdan, qalmış yuxusuz didəm,
    Tənha bu məhəbbətdən hər gün doğular bir qəm.

    Ey ömrü xəzan qılmış həsrət dolu dildarım,
    Hüsnümdən olan vaqif ruhumdakı əsrarım.

    Gəlməz baharım neyçün, açmaz gülü gülzarım,
    Donmuş əbədi əfsus qəlbimdəki ah-zarım.

    Ey Mehri, sığın qəlbən, eşqin evi azaddır,
    Çün dünyada hər zərrə eşq ünvanına yaddır.

    DÜŞÜN

    Düşün ey insan, əzəldən cahanı xəlq eləyən var,
    Gümana düşmə ki əsla, gümanı xəlq eləyən var.

    Bəsirətü-lədünü-eşq, kəramətü həmi hikmət,
    Ədalətü bütün aləm, mizanı xəlq eləyən var.

    Qılmışam səcdə o yüzdən fəxarətü icz ilə,
    Nə mübarək kərəm ilə imanı xəlq eləyən var.

    Kim verib əqlini zinhar şübhəvü-zənnü-gümana,
    Bilsin heçdən bəni-Adəm, İsanı xəlq eləyən var.

    Sınmaram dəhrdə heç vaxt, nə müsibət olur olsun,
    Müşgülüm varsa da, əlbət asanı xəlq eləyən var.

    Ömrə etibarı qılma, topla axirət ruzisin,
    Bunca saleh əməl üçün zamanı xəlq eləyən var.

    Vermərəm canımı qurban, cahanu zinətə çünki,
    Şahidəm, şövq ilə Mehri, bu canı xəlq eləyən var.

    21.10.2018

    MƏDFƏNİM OLMAZ

    Qəmi dünya çəkən könlüm xəzandır gülşənim olmaz,
    Ucalmış ərşə ruhum, çün bu yerdə məskənim olmaz.

    Bədəndən ayrılıb fikrim, nə dad bilməm, nə ehsas mən,
    Bu nə ölməkdir ey Pərvərdigara, mədfənim olmaz.

    Qəmin zülmündən ömrüm qarə zülmətdir, nə illətdir
    Ki doğmaz gün, bahartək qəlbə sübhi rövşənim olmaz.

    Mənə bəxş etdiyin ya Rəb, vəcahətdən, gözəllikdən,
    əna mülkündə bir zərrə özümçün məxzənim olmaz.

    Olan qafil həqiqətdən, deyil hali bəsirətdən,
    Vüsalə bil nəzər etsən günahdan cövşənim olmaz.

    09.04.2018

    BOYUN ƏY

    İnsan, o uca Xaliqi-Sübhanəboyun əy,
    Xəlq eyləyən aləmləri Rəhmanəboyun əy.

    Zillətdədir ol kəs ki edir nəfsinə taət,
    İzzət diləyirsənsəO Sultanə boyun əy.

    Əxz eylə ibadət yolunu həzrət Əlidən,
    Tək haqq ilə ol, Rəbbinə mərdanə boyun əy.

    Cəhd eylə rəzalətlə ömür sürmə, ey insan,
    Əxlaqu ədəb, ürf ilə ərkanə boyun əy.

    Əhkamına Qur’anın elə daim itaət,
    Haqqın sözüdür, sidq ilə Quranə boyun əy.

    Səccadəyə candərdi yaxınlaşma, ey insan,
    Könlünlə Xuda verdiyi fərmanə boyun əy.

    Eşq ilə Vüsalə, güzər et kuyi-nigarə,
    Ver könlüvü dildaruva, məstanə boyun əy.

    10.09.2015

    ƏHZANIM VAR

    Ey könül, sanma ki hər ləhzədə xoş anım var,
    Kimsə bilməz dili zarımda nə əhzanım var.

    Saralıb hicr xəzanıyla həyatım çəməni,
    Həsrəti vəsl ilə hər dəmdə min əfğanım var.

    Bülbüli-qüdsiyəm, etməm güli-dünyayə nəzər,
    Gülşəni qeybdə bir qönçeyi xəndanım var.

    Özgə varım yox ola vəsl günü qurbanın,
    O günün həsrəti ilə alışan canım var.

    Çarəsiz dərdə düçar etdi məni ayrılığın,
    Qalıb ümmid əcələ, qeyri nə dərmanım var?

    Ey Vüsalə, nə edim özgə behiştin fikrin?
    Kərbəlatək mənim öz rövzeyi rizvanım var.

    11.11.2017

  • “Zərif kölgələr” layihəsinin iştirakçısı: Həmidə YAQUBOVA

    «MƏN KİMƏM?» sualının cavabını zamanı gəldiyində öyrənə bilərik. Həl ki, mən, səyyaham. Həyatın anılarını yaxalamaq üçün yaşayan bir səyyah. Çünki bizləri var edən, yaşadan da bu anılardır. İzləyə bilsən o qədər möcüzəvi bir ahəng taparsan ki… təəssüf ki, səbrsizlikdən, bəzən həyatımızın qaça‐qaçından izləməyi unuduruq. Ruhumuz cismimizlə bərabər yaşananları işıq sürətində ötürür. Geriyə baxdıqda isəağıla gələn ilk sual bu olur: Bütün bunları mən nə zaman yaşadım?!.. Zaman nə tez keçdi?!.. Bəli əziz dost, sənə bu yazılarımda verə biləcəyim tək şey‐SƏN ÖZÜNSƏN.

    HƏ VƏ YOX

    Həyatımızda “HƏ”lər və “YOX”lar var. Bu tip insanlar hayatda nə istədiklərini yaxud da istəmədiklərini bilən insanlar olur. Vay o gündən ki, “Bilmirəm” deyənlərlə rastlaşasınız – o zaman, bütün həyat eşqiniz ölər. Zarafat bir yana, amma həqiqətən çox acınacaqlı bir haldır – İnsanın nə istədiyini bilməməsi.

    Sanki azmısan və hansı yolu seçəcəyini bilmirsən. Sadəcə durmusan, amma sən durdunsa həyat da durar. Bu səbəbdən mütləq və mütləq bir qərar verməlisən. Qarşında 2 yol var. Biri “HƏ”dir, digəri “YOX”. Bir çox hallarda “YOX” deyərək seçdiklərimiz bizi tupikə salar. Bu “YOX”dan daha bir seçim etmək imkanı olmaz. Bəzən geriyə dönüş də olmaz. Lakin “HƏ”lər hər zaman ən az iki qapı açar. Nəticə neqativ də olsa, pozitiv də olsa hər zaman bir yol, bir seçim daha olacaq. Çalışın səhvli də olsa, düzlü də olsa o qapıları özünüz üçün açın. Özünüzə hər zaman şans verin. Ən pis nə ola bilər ki?! Səhv etmiş olacaqsız, o halda belə o səhv sizi digər bir doğrunuza apara bilər. Zatən səhv deyilən bir şey də hər kəs üçün individualdır. Sizin doğru bildiyiniz ən azı bir nəfər üçün hər zaman səhv olacaq. Başınızı heç yormayın, ürəyinizin səsinə qulaq asın, sizi xoşbəxt edəcək qapıları açın. Gec və tez “HƏ” deyə seçdiyiniz yol sizi istədiyiniz hədəfinizə çatdıracaq. Yolunuz açıq olsun, dostlar!

    VAZ KEÇMƏ!

    Onu bilirəm ki, insan nəyisə çox istəyirsə heç vaz keçməz. Vaz keçirsə demək ki, heç istəməyib. Vaz keçilməz məqsədlərin və dəyərlərin olsun. Səni sən edən və 20-30-50 il sonra güzgüyə baxdıqda utanmayacağın “SƏN” ol.. Hər zaman demişəm və deyəcəm: İnsan Allahın yaratdığı ən ali möcüzədir. İçindəki möcüzəni qoru. Biriləri tapılacaq ki, desin:

    Onsuz da alınmayacaq. Boş ver getsin. Bu qədər çarpışdım məndə alınmadı, səndə nə alınasıdır ki?!.. Əsla dinləmə. Bu insanlar artıq öz möcüzələrini itirmiş və arzularını, xəyallarını, həyat amallarını qəlbinin dərinliklərində basdırmış insanlardır. “Cəhənnəmə gedən özünə yoldaş axtarır” deyirlər. Bu insanlar inamlarını itirmiş, ürəklərində cəhənnəmi yaratmış insanlardır, səni bataqlıq kimi dibə çəkəcək.

    Uzaq dur! Sənin möcüzəni məhv edən insanlardan uzaq dur. Əksinə sən özün öz möcüzən ol. Zaman gələcək sən o insanları bataqlıqdan çıxaracaq möcüzə olacaqsan. Tək vaz keçilməz SƏNSƏN!

    SƏNSƏN! QADIN VƏ KİŞİ MÜNASİBƏTLƏRİNİN SİRRİ

    Bir qız uşaqlıqdan bir qaydanı yadda saxlamışdı. “Səninlə necə rəftar edilməsini istəyirsənsə, başqaları ilə də elə davran. “O bütün həyatı boyu bu qaydaya riayət etməyə davam edirdi və nəticəni də istədiyi kimi alırdı. Zaman gəldi, o ailə qurdu. Bu qaydanı ailədə də tədbiq etməyə çalışdı, lakin nəticəni gözlədiyi kimi almadı. Yoldaşına qarşı qayğı və diqqət göstərdikcə qarşılığını ala bilmədi. Yoldaşı işdən gəldikdə gününün necə keçdiyini soruşardı, o da cavabında çox həvəslə hər şeyi danışardı. Amma qarşılığında onun günü ilə maraqlanmazdı. Qız qərara gəldi ki, məsləhət üçün nənəsinin yanına getsin. Nənəsi hər şeyi dinləyib cavab verdi.

    “Qızım, bu qayda hər yerdə işləyər, kişi-qadın münasibətləri istisna olmaqla. Çünki qadın və kişi təbiəti eyni deyil. Onların fərqli vəzifələri var. Kişinin vəzifəsi qadınının arzularını həyata keçirməkdir. Sən onun qayğısına qaldıqca düşünür ki, bu sənin istəyindir və istəyini həyata keçirmək üçün sənə hər şərait yaradır. Kişi heç vaxt sənin fikirlərini oxuya bilməz, o sadəcə sənin əməllərini görür və sözlərini eşidir. Məhz buna görə, əgər qayğı istəyirsənsə sadəcə ona bunu söylə. Əgər paylaşmaq istədiklərin varsa, sual verməsini gözləmə sadəcə danış. Bu qədər sadə.

    BƏHANƏLƏR

    Bəhanələr, bəhanələr, bəhanələr… Həyatımız bəhanələr gətirməklə keçir, sizə elə gəlmirmi? İdmana zamanım qalmadı, çünki səhər yatıb qaldım. Səhər dura bilmədim,çünki gec yatmışdım. İşə gecikdim, çünki tıxaca düşdüm. Uşaqlara zamanım və ya gücüm qalmır, çünki çox yoluluram. Yaxud ən aktual bəhanə, pulum yoxdur, zəmanə pisdir, şərait yoxdur… İlk öncə bəhanələrsiz yaşamağı öyrənək.. Düz deyiblər: Arzun varsa onu reallaşdırmaq üçün 1000 yol tapacaqsan, arzun yoxdursa 1000 bəhanə gətirəcəksən. Burdan nəticə: sizin sadəcə həyatda amalınız yoxdur. Həyatda bir amal olan insanı heç bir bəhanə saxlaya bilməz. Sizləri bəhanələrinizlə təkbətək qoyuram. Bir düşünün görün, həyatda sağ ikən ölü olma bəhanəniz nədir? P. S Cavabı tapsanız demək, sizə şad xəbərim var. Siz hələ yaşayırsınız!

    QORXU

    İnsanı mükəmməlliyə aparan hissdir qorxu. Səni güclü edəcək hissdir qorxu. “Qorxmaqdan qorxma” deyəcəm sənə. Səni, məni bu həyatda yaşadan hissdir qorxu.

    Ölümdən qorxmasan necə yaşaya bilərsən? Necə mükəmməlliyə can atarsan? Yaddaşlarda qalmamaqdan qorxmasan, insanlara necə sevgi bəxş edərsən? Necə ruhunu təslim edərsən? Uğursuzluqdan qorxmasan, uğurun dadını necə çıxararsan? Qorxu ən güclü katalizatordur həyatında. Həyatda qorxmaq üçün səbəbin varsa demək ki, yaşamağa da səbəbin var. Qorxan insana “qorxma!” demə. Sadəcə “Qorxundan düzgün qidalan” de. Düzgün qida, düzgün nəticəyə gətirər. Qorx, əziz insan, qorx! Həyatı yaşamamaqdan qorx! Yaddaşlarda qalmamaqdan qorx! Xeyirli işlər görmədən ölməkdən qorx! Ruhunu qidalandırmadan yaşamaqdan qorx! Özünü tapmamaqdan qorx!

    Qorxu səni ya iflic edər ya da hərəkətə gətirər. İflic olmadan qərar ver. Qalxacağın zirvəyə doğru hərəkət et.

    SADİQ OL

    Özünə sadiq ol! Arzularına sadiq ol! Hədəfini təyin et, ona da sadiq ol! Ən dəyərli xüsusiyyətdir sadiqlik. İnsanlarda axtardığımız, önəmsədiyimiz cəhətdir sadiqlik. Lakin hər zaman kimlərdənsə umuruq bunu. Unuduruq ki, hər şey özümüzdən başlayır. Sən özünə sadiq olmasan, kimsə sənə sadiq qalmaz. Kimlərəsə görə dönmə düşüncəndən, düşüncələrinə sadiq ol. Sevdiklərinə, sənə dəyərli olan bütün canlı və cansızlara sadiq ol. Ən əsası ruhuna və sözünə sadiq ol.

    NİFRƏT ETMƏ ÖZÜNƏ.

    “Kim özünə nifrət edər ki?” soruşacaqsan – insanlar adətən ona pisliyi dəyən insanlara nifrət edərlər. Amma bu nifrət belə qorxu hissindən yaranar. İçində boşluq yaradar daha sonra oranı qorxu ilə doldurar. Qorxduğundan da ona nifrət etdiyini sanarsan. Amma əsl qorxduğun fərqinə varmadığın özünsən. Öz gücsüzlüyünə nifrət edərsən, bacarıqsızlığına nifrət edərsən, özgüvənsizliyinə nifrət edərsən. Boğub bitirər bu nifrət səni. Etmə, nifrət etmə. Özünü sev ki, başqalarını da sevə biləsən. Qorxduğun insanların zəif tərəflərini gör, ruhlarını duy ki, onları anlaya biləsən. İnsanlar nifrətdən qidalandığını sanırlar, amma nifrət insanın daxili bataqlığıdır. Bu bataqlıqdan çıxmağın tək yolu SEVGİdır.
    Özünü sevəcək mütləq bir səbəbin var.

    SEVGİ DOLU, SƏRHƏDSİZ DÜNYAM.

    Səni fəqr etməyəni çox oldular. Hər kəs necə etsin də səndən çox qopartsın dedi, necə etsin sənə daha çox sahib olsun.. Amma səni necə qorusun deyə düşünmədilər. Kəşflər üçün sənin qoruyucu qatını qırdılar, havanı korladılar, yaşıllıqlarını qırdılar, bombaladılar, parçaladılar, dinc sakinlərini əzdilər, azmış kimi zorladılar.. nə körpəsinə, nə qocasına, nə cavanına baxmadılar.. Amma sən hədiyyəmiz olmaqdan vaz keçmədin. Yenə bizi seçdin, yenə şans verdin.

    Mükəmməl olduğumuzu unutdurmadın, hər şeyi tək insanın dəyişə biləcəyi bir yuva oldun. İmkanlarımızın sərhədsiz olduğu bir yuva oldun. Məsum baxışlı körpələri, yorğun baxışlı qocaları varlığınla doydurdun. Bizlər zaman çərçivələri yaratdıq, illərini, aylarnı, günlərini saymaqla özümüzü qocaltdıq, lakin səni günahkar bilib, nakam dünya adlandırdıq. Nakam sən deyilmişsən, biz imişiz.. Yetər ki, sən var ol. Sən var olduğun müddətdə pislər də olacaq, yaxşılar da. pislər səni dağıtmaqla, acğözlüklə bölüşdürməklə məşğul olduqca yaxşılar səni yaşayacaqlar. İçdən yaşayacaqlar. başqalarının dağıtdıqlarını təmir edəcəklər, səni yenidən gözəlləşdirəcəklər. Sən bizlərə yuva olduqca, biz də sənə ana olacağıq. Təbiətini, canlı və cansız hər şeyinə sahib çıxacağıq. Sevərək yaradacağıq, sevilərək də mükafatlanacağıq. Bizim möcüzəvi dünyamız, səni bizə bəxş edən Tanrımıza şükürlər olsun. Bizlər unuduruq ki, biz Möcüzəvi dünyanın möcüzəvi insanlarıyıq. Var olduğumuz və fərqimizə vardığımız müddətcə sən təhlükəsizlikdəsən. Sənə sahib olmaq deyil, səni yaşamaq, sevmək, yaratmaq üçün var olacağıq.

    BİR GÜN GƏLƏR

    Bir gün gələr özünə sual verərsən.. Niyə doğulmusan? Niyə seçilmisən? Bu həyatı niyə yaşayırsan? İndiyə kimi yaşadıqlarını niyə yaşamısan? Və sualların ilk vaxtlar cavabsız qalar. Bu suallara cavabı tapmaq zaman alar, lakin tapacağın cavablar buna dəyər. Mütləq özünə bu sualı ver. Bircə bu sual səni heç gözləmədiyin yerə gətirib çıxarar. Qıraqdan baxınca sıradan bir sual kimi gəlir. Amma bu belə deyil. İnsanın qaçaqaçda durub həyatına nəzər salması, özü ilə tanış olması çox önəmlidir. Belə düşünərsən ki, özünü tanıyırsan, lakin inan mənə ki, insan hər yaşadığı saniyə ilə dəyişir. Bunun fərqinə varmasan bir müddət sonra özünə yad gələcəksən. İnan mənə ki, özünlə tanışlıq həm çox əyləncəlidir, həm də möcüzəvi. Hansı yaşda olursansa ol, çox təəccüblənəcəksən.

    HƏRƏKƏT!

    Hər şeydir hərəkət! Hərəkət varsa dünya var. Hərəkət varsa həyat var. Hərəkət varsa sən varsan. Saat əqrəbindən tutmuş, canlılara kimi hər şey hərəkətdədir. Təbiət hərəkətdədir… Bəs insan necə? İnsanın qəlbi döyündükcə, ruhu bədənində olduğu müddətcə hərəkət edəcək.. Bu hərəkətdən uğur doğacaq. Uğur yeni bir uğuru doğuracaq. Yeni hərəkətlərə səbəb olacaq.. Yeni hərəkətlər isə öz növbəsində yeniliklər yaradacaq.. Beləcə bütün kainatı müvazinətdə saxlayacaq, ehtiyac olarsa onu titrədəcək. Möcüzələrə imza atacaq..
    Hərəkət. Hər şeyin səbəbidir, hərəkət.. Heç durma, hərəkətdə ol! Həyatının pauzalarla yaşanmasına icazə vermə… Özünə görə sən cavabdehsən! “Play” düyməsini basmağı unutma, dostum!

    UŞAQ OLMAĞIM GƏLİR

    Ruhu təmiz, sevgi dolu uşaq olmağım gəlir. Komplekslərdən uzaq, əylənən, oxuyan, rəqs edən uşaq olmağım gəlir. Səbəbsiz gülən, hər xırda şeyə sevinə bilən uşaq olmağım gəlir… Təmənnasız sevən, məsuliyyətdən uzaq uşaq olmağım gəlir… Hisslərimi rahatca anlada bilən uşaq olmağım gəlir… Cəsurca qorxuları ilə mübarizə apara bilən uşaq olmağım gəlir… Yaxşılıqları bir ömür yadda saxlayan, pislikləri bir anda unuda bilən uşaq olmağım gəlir… Nağıllara, sehrə inanan uşaq olmağım gəlir.. .
    Həyatı ağappaq vərəq olan uşaq olmağım gəlir.. .
    Ruhumu o uşağa təslim etməyim gəlir…

  • “Zərif kölgələr” layihəsinin iştirakçısı: Zülfiyyə YAQUBQIZI

    Mənə görə nədir ”Ədəbiyyat”? ‐Bəzən bir körpənin qəlbində yara olan ana sevgisi, bəzən bir qocanın gözlərindəki
    həsrət, bəzən bir buludun dolub‐dolub boşaldığı hicran, bəzən də bir mahnı sözlərində deyildiyi kimi: ”Uzun incə bir yoldayam, Gedirəm gündüz‐gecə” Bəli, bir ömürə sığımayacaq qədər ”uzun” bir yoldur Ədəbiyyat. Qəlbimin ən məhrəm sirrlərini öz sehri ilə ovsunlayıb məndən alan ”incə” ruhlu gözəllik ki, nə ”gündüz”ü var, nə ”gecə”si. Bir də baxarsan ki, vaxtsız, vədəsiz gəlib ”Qələm” adlı sirr daşıyla tutub əllərindən aparar səni ruhunun dinclik tapdığı yerə. O qələm ki, əbasını çiyninə atmış, çarığını ayağına geyinmiş, dağınıq saçlarını küləyin daha daqarışdırdığı ”Söz Dərvişi”nin əlində ona yol yoldaşı çomağına bənzəyər…

    ZƏNCİROTU

    Yaz çəməni səhəri şirin qaz balalarının səsi ilə açaraq
    xumarlana-xumarlana sübh çağında şehlənən çiçəklərini qurulurdu. Birdən balaların ən kiçiyi olan sapsarı qaz balasının səsi
    aləmi bürüdü. Çəmən onun ağlamaq səbəbini öyrənmək üçün
    özünə qulaq olsun deyə bitirdiyi quzuqulağı otu ilə diqqətlə
    dinlədi. Deyəsən bizim bu dəcəl qaz balası göydə uçan quşları
    görüb özlərinin də qanadı olduğu halda uça bilmədikləri üçün
    hay həşir salmışdı. Anası sakitləşdirmək istəsə də xeyri olmadı.
    Küsərək onlardan uzaqlaşıb tənha bir tərəfdə ağlamağa başlamışdı ki, əsən meh küləyə dönüb çəməndəki zəncirotunu
    üfürdü. Qaz balası bu anda başının üstə rəqs edən zəncirotu
    hissələrini görüb heyranlıqla baxırdı. Onlar sanki küləyin asta
    asta ifa etdiyi musiqinin ahəngi ilə səmada fırlana fırlana qaz
    balasını daha da heyran edirdi. Çəmən onun sakitləşdiyinə
    sevinib küləkdən bir az da bərk əsməsini istədi.Beləcə yuvasından qanadlanıb uçan quşlar kimi zəncirotu da tək tək
    səmaya ucalırdı. Bunu görən qaz balası yenidən daha gur səslə
    ağlamağa başlayıb şikayət etdi: ”Qanadlarım olduğu halda uça
    bilmirəmsə heç olmasa zəncirotu olardım.Onlar kimi uçmaq
    üçün.”…
    Anidən göy üzünü bulud aldı və qəfildən yaz yağışı
    yağmağa başladı. Ana qaz balalarını qanadı altına yığıb yağışın
    kəsməsini gözlədi. Gün günortaya dönəndən sonra yağışın
    kəsməsi ilə al-əlvan göy qurşağı çəmənə baş tacı kimi bəzək
    verdi. Qaz balaları sevinclə yamyaşıl çəmənə qaçdılar. Uça
    bilmədiyi üçün həsədlə zəncirotuna belə baxan qaz balası isə
    çəməni bir az gəzmişdi ki, birdən gözünə yağışdan islanıb yerə
    səpilən və daha uça bilməyən zəncirotu sataşdı. O hələ yeniyeni tüklənən qumşaq və sarı qanadları ilə islanmış zəncirotunu sığalladı. Bu zaman ana qaz ilə digər qaz balalarının
    səsini eşitdi. Onlar çəməndə fərqində belə olmadan ayaqları
    altındakı zəncirotunu əzib keçirdilər.

    SƏSSİZ QƏLƏM..

    İlin son günləri yaşanırdı. Soyuq Dekabr ayının küləyi
    astadan pəncərənin önündən o yan bu yana keçdikcə uğultuya
    bənzər bir səs çıxarırdı. Bu səsinin duyulacağı qədər səssizliyi
    olan otağın qapısı açıldı. Ev sahibi qayğılı addımlarla masaya
    yaxınlaşıb əlindəki qələmi stolun üstünə qoydu və uzun-uzun
    kövrək baxışlarla onu seyr edib,sonra anidən cevrilərək
    otaqdan çıxdı.
    Elə həmin gün idi masanın üstünə qoyulan qələmlə, orda
    uzun zamandan bəri axşamlar öz titrək işıqlarını otağın ən
    qaranlıq küncünə belə az da olsa çatdıran çırağın tanış
    olduqları gün. O gün ki, məhz qələmi də sahibinə çox sevdiyi
    birisi ilk və son görüşündə hədiyyə etmişdi. Çıraq maraqla yeni
    gələn qonağa baxıb bir xeyli sonra nəhayət ki, gülümsəyib
    qələmə ”xoş gəldin”dedi…
    Beləcə uzun uzad söhbətə yol almışdı hər ikisi. Yol üstü axşam
    düşüncə dəqiqəbədəqiqə qaranlıqlaşan otağı işıqlandırmaq
    üçün yanan çırağın alov dili yeni dostunun gəlişi ilə daha
    şölələnirdi.Şöhbətin şirin yerində qələm yeni dostundan başına
    gələn ən dəyərli hadisəni danışmağını istədi. Çıraq fikirləşmədən keçmiş sahibindən sonra uzun illər paslı lampası ilə
    kimsəsiz otaqda unudulduğunu və illər sonra yeni sahibinin
    otağa ilk gəlişini xatırladı. Bununla belə o hadisəni olduğu kimi
    deyil, məhz həmin gün yeni sahibinin onun haqqında
    yazdıqlarını xatırlayıb, danışmaq istədi.Qələm də maraqla
    ”buyur” deyincə, çıxar böyük həvəslə və kövrək halda danışmağa başladı:
    ”Səsizlik və tənhalığın soyuqluğuna bürünmüş evin pəncərəsindən süzülən işıq günəşin qürub çağındakı halına bənzəyər. Qaranlığın zülmətində yox olan gün şüarları kimi
    otaqdakı çırağın alovları getdikcə zəifləyər. Sonda isə an gələr
    tamamilə ilə sönər. Ondan nişanə qalan lampa üzərindəki
    hislər kimi qalacaq xatirələrin yaddaşı da. Keçmişlə gələcəyin
    arasında gah irəli, gah geriyə boylanan baxışlar nə olduğunu
    anlamadan yadlaşacaq bütün doğma sandıqları ilə. Sadəcə
    saralmış vərəqlər üzərində küskün uşaq kimi boynunu bükən,
    mürəkkəblə yazılmış misralar onu hər an anmaqda olacaq. Və
    bir gün birisi yaxınlaşar unudulmuş qapının astanasına. Daxil
    olar tənhalığı ilə barışan otağın səssizliyinə. Asta addımları ilə
    toz basmış masaya doğru gedər. Masa üzərindəki dəftəri əlinə
    alıb yedidən vərəqləyincə,yenidə canlanar solmuş xatirələrin
    nəfəsi. Bax o zaman yoxluqla varlıq arasından süzülən işıq
    gücləndikcə çırağın hiss basmış yaddaşını silərək ona yenidən
    yaşama gücü verər. O çırağın adı ”Əbədiyyət”çırağıdır.!”
    Sözlər bitmişdi… Çıraq kövrək halda qələmə baxdı və
    ondan eyni xatirəsini bölüşməsini istədi. Qələm fikirli halda
    saata baxdı. Gecə yarısına az qalırdı. Bir azdan sahibi ilə tanış
    olduğu ilk gün bitəcəkdi. Bir az düşünüb bu gün haqqında nələr
    danışacağını keçirdi ağlından. Beləcə bir xeyli zaman keçdi.
    Saat artıq 12-ni çoxdan keçmişdi. Qələm isə sahibinə hədiyyə
    edildiyi o anların xəyalından ayrıla bilmirdi. Çırağın dəfələrlə
    sual etməsinə baxmayaraq qələm heç nə duymurmuş kimi
    olanları düşünüb susdu,susdu və susdu. …
    Artıq səhər açılmışdı. Səhərə qədər durmadan sual edib
    yorulan çıraq cavabsız suallardan yorulub dərin bir yuxuya
    gedərcəsinə sönmüşdü. Qələm isə hələ də susurdu…

    GECƏLƏR DOĞAN AY GÖZ BƏBƏYİNMİ?

    Ətrini soruşdum yovşan kolundan,
    ”Məndən bir tutamlıq dər, götür”-dedi.
    Kövrəldi payızın soyuq nəfəsi
    Sel gələn tərəfə üzün çevirdi.

    O səssiz çöllərdə suya dönmüşdün,
    Köksünü isladıb quruyan daşın.
    Yolunun səmtini ovcumda tapdım
    Göylər ağladığı sənin göz yaşın.

    Gecələr doğan ay göz bəbəyinmi?
    Bu necə naxışdı baxışa bənzər.
    Yerlə göy arası sorağındayam,
    Dərviş libasında xəyalım gəzər.

    BƏXTİMİ YAZIM GEDİM

    Bir sirrim var, daş sirdaşım,
    Deyim, sonra sirr daşım ol…
    Oyan zülmət yuxulardan
    Müqəddəs ol, pir daşım ol.

    Oyan, oyat yaddaşını
    Gücün çatsa dərdimi yen,
    Özünə dost tapdığına
    Daş qəlbinlə sən də sevin….

    Bu səssizlik nədir belə?
    Gözüm üzündə qalıbdır.
    Arzularım dil ucunda,
    Sirrim sözümdə qalıbdır.

    İlahi…
    İlahi, daşın dinmədi…
    Daşından haraymı çıxmaz?
    Bəlkə qismətim belədi?…
    Sözlərimi külüng elə,
    Ürəyimdə sirr saxlayan
    Kor quyular qazım gedim.
    Ya da bir yol göstər mənə,
    Daşın dağ olduğu yerdə
    Gün batandan gün doğana
    Azım gedim.

    İlahi, daşın dinmədi…
    Sularını mürəkkəb et,
    Ağaclardan qələm düzəlt,
    Dünyanın qaya alnına
    Ver, bəxtimi yazım gedim.

    SƏN DƏ UNUT

    Gəl yaramıza duz səpək,
    Olsun ayrılıq yarası.
    Gah sızladaq dərin-dərin,
    gah da göz yaşı tökdürək.
    Gözərindən od qoparıb
    canından elə bezdirək,
    Ölsün ayrılıq yarası.
    Heç yasını da tutmayaq
    Çıxıb getsin yadımızdan.
    Düşünək ki, kölgə kimi,
    Külək kimi, yuxu kimi,
    Bir qəzalı bölgə kimi
    darmadağın, külə dönmüş
    Ömür keçdi yanımızdan.
    Yum gözünü, aç ovcunu,
    Bu arzumu hədiyyə tək
    əlində tut, sonra gedim.
    Bilirsən ki, yaddaşım yox
    mən ki, çoxdan unutqanam…
    Duz səpilən yaraları
    Sən də unut, sonra gedim.

  • “Zərif kölgələr” layihəsinin iştirakçısı: Zeynəb SƏMA

    Mən, Zeynəb Səma oxucularını sevən biriyəm. Mənim üçün
    həyatın gözəl olması yazarlıq həyatımda daha da irəli addımlar
    atmağımla əlaqəlidir. Və oxucularımın, Zeynəb Səmanı kəşf
    etməsi olar ki, bu məni çox həm də çox xoşbəxt edəcək. Elə isə,
    Zeynəb Səma ilə ilk tanışlığa xoş gəldiz, əziz dostlar…Sevgi və
    Dua ilə…
    Zaman durdu…
    dünya durdu…
    mən də durdum…
    və özümə şeirdən bir dünya qurdum,
    sonuna qədər, sonsuza qədər…

    “ÜSTÜM‐BAŞIM SEVDA İÇİNDƏ…”

    Üstüm-başım sevda içində…
    Həsrət çəkirəm…
    Küçələrdə adından
    sərin küləklər əsir,
    Dənizin dalğası belə
    adından nəğmələr oxuyur,
    Düşən ulduzlar belə
    üzərimə düşür.
    Ulduzlar ki,
    gözlərinin minlərcəsi,
    Gecələrimi aydınladan,
    işıq bəxş edən.
    “Of” demək
    yaraşmaz ki dilimə,
    Sənsizliyə üsyan etmək
    nə həddimə?!
    Yazılmış qədərimə
    Yoxluğunun ağır imtahanı.
    Sənsizlik ki,
    həsrət-həsrət
    mənliyimi əridir.
    Doğru, heç olmaqdan
    keçmirmi ki həqiqi eşq?!
    Nə gözəl!
    Üstüm-başım sevda içində…

    “KİM SEVMƏNİ TƏRİF EDƏ BİLƏR Kİ?!…”

    Hər kəsin eyni məna
    yüklədiyi kəlmələr
    indi fərqli mənalarda.
    Darıxmaq deyirlər də,
    darıxmaq…
    “Darıxdım” deyəcək qədər
    bəsit bir sözcük yük idimi?
    Yoxsa “darıxdım” deməyə
    dərmanı olmayan
    bir Leyli ürəklinin
    halı idimi?
    Kim sevməni
    tərif edə bilər ki?!
    Uzaq diyarlara bir qapı açıb
    təbəssüm etdirirmi,
    Yoxsa bir addım sonra
    yüksəkliyə çıxarır?
    Sizdə də belə olurmu?
    Darıxdığınız zaman
    yüksəklikdən düşmüş kimi,
    Hər yer hava,
    amma havasızlıqdan
    nəfəssiz qalır,
    Ölür kimi olur insan.
    Sizdə də belə olurmu?
    Və anladığım kimsə
    sevməni tərif edə bilməz.
    Anlatsa da,nə qədərini
    anlada bilər ki?!
    Və bildiyim – sevmənin tərifi olmaz…

    “BİR ÖMÜR SUSMAĞA RAZI İDİM…”

    Səssizdim…
    Gözlərinə baxan
    bir kainat cümlə görəcəkdi sanki.
    Gözlərimə vurmuşdu
    sanki bütün söylədikləri.
    Tək kəlməsinə ömür boyu susmağa razı idim,
    Tək başına göz qapaqlarımı
    möhürləməyə razı idim.
    Yolumdu o mənim,
    Ruhumdu o mənim.
    Və bu yolda gedərkən qəlbimi
    verməyə razı idim.
    Yetərdi o an mənə,
    Onu görmüşdüm,
    Hazır kimi idim,
    Səssizdim amma
    Gözlərimə vurmuşdu eşq,
    Bir ömür susmağa razı idim…

    “SEVDİYİM…”

    Sevdiyim,
    Külək ətrini
    ilk dəfə gətirdiyində,
    Eşq aralandı…
    İçimin içindən
    bir şey idin sanki…
    Usanmadım yolunda,
    Yorulmadım yolunda,
    Tükənmədim yolunda.
    Nə varsa, eşqə
    Və eşqə aid etdim

    “ANA ŞƏFQƏTİNİN DİLİ NECƏDİR…”

    Unutdum, inan ki, unutdum daha,
    Ana şəfqətinin dili necədir.
    İndi axtarıram, olubdur baha,
    Halbuki “şəfqət” sə iki hecədir.

    Ürəyim dağ boyda acı altında,
    Sən varsan, mən niyə görmürəm səni?
    Nə yazım, bilmirəm şəfqət adında,
    Ana şəfqətiylə vurdular məni.

    Vurdular, indiysə qalxa bilmirəm,
    Bir əl axtarıram tutsun əlimdən.
    Şəfqət yoxluğundan heç də gülmürəm,
    Bir şey də gəlmir ki artıq əlimdən.

    “VƏ QƏLƏM SƏNİ MƏNƏ YAZMAĞA BAŞLADI…”

    Hər gecəm bir roman,
    Hər gecəm bir şeir,
    Hər gecəm
    başqa bir hekayə,
    Hər gecəmdə
    başqa bir dünya
    baş rollara
    Səninlə məni yazardım.
    Görürdüm səni,
    baxdırırdım səni mənə.
    Səni məndən
    ayıran kimsəni
    yazmazdım kağıza.
    Nə gözəl yaşardıq?!
    Bir rəngdə yazardım
    gözlərinə baxarkən,
    Və qələm səni mənə
    yazmağa başladı…

    “GÖZƏL QADIN…”

    Gözəl qadın,
    Bütün yanlışları sabahına
    yox edəcək qadın.
    Bəli,doğru eşitdin,
    Xəyallarımızı yox etdilər.
    Görməsəm də,
    bənzədərdim səni
    dərin incəliklərə.
    Sevdiyimizi əlimizdən aldılar.
    Bir xəyalımız var idi,
    Bir bazar,
    payız vurmuş küçələrə
    pəncərəmizin buxarını
    silib baxacaqdıq,
    səssiz xəyallar quracaqdıq.
    Bir qəribin xəyalı
    bu qədər olar sadəcə.
    Mənim könlüm
    yara baxarkən əriyər.
    Bəlkə tam bu sırada
    yalan-dolan
    dünyası da durar.
    Gözəl qadın,
    Bütün yanlışları
    sabahına yox edəcək qadın.
    Mən səni sadəcə
    çox sevdim.
    Beləcə bir qəribin
    xəyallarını dinlədin,
    Gözəl qadın…

    “ONLARIN QAPILARINA QƏDƏR GEDƏCƏK BU KİTABLAR…”

    Bizi ayıranlar var ha,
    onların qapılarına qədər
    gedəcək bu kitablar.
    Ağacların üzərində
    səni sevdiyim yazılacaq.
    Evinə çörək almağa
    gedən bir uşaq
    döndüyündə səni necə
    sevdiyimi anladacaq,
    Bir qarışqa
    torpağın altında açdığı tunelin
    divarına sevdamızı yazacaq,
    Dünyanın bir gün
    durası gəlsə,bəlkə bir gün
    səni görərəm deyə
    təkrar dönəsi gələcək.
    Bir pişiyin oyun istəməsində
    görəcəklər səni sevdiyimi,
    Və ən mənalı
    mahnıda duyacaqlar səni sevdiyimi.
    Eşitdiyim son şeirdə,
    ayaq barmaqlarımın
    uclarına torpaq sızacaq,
    Möhkəmcə bir bəyazın içinə
    Saxlayacaqlar bu Zeynəbi.
    Hər yağışda
    Əlbət bir gün sənə toxunmuş
    sular sızacaq torpaqdan,
    Bu səfər toxunacam, sevdiyim,
    torpaqdan sızan sulara
    nəfəs almayan
    bəyazlar içindəki ruhumla…
    Və beləcə onların
    qapılarına qədər gedəcək
    bu kitablar,
    Və hər kəs anlayacaq səni sevdiyimi…

    “TƏNHADIR DƏRD SAHİBLƏRİ…”

    İnsanın bir dərdi olacaq,
    Bir qürbət hissi olacaq
    içində bir yerlərdə.
    Gedəsi olacaq bir yerlərə,
    Keçməyəcəyini bilə-bilə,
    gedişdə tapa bilməyəcəyini
    bilə-bilə gedəsi olacaq.
    Üzünə baxdığında
    bir yaşanmışlıq görəcəksən,
    Anladacaq,
    bir şeylərin olduğunu
    hiss edəcəksən.
    İnsanın uğruna
    başını verəcəyi
    bir dərdi olacaq.
    O dərdin arxasına
    yorğun düşmüş bir də ürəyi.
    Ürəyindən daşıb
    yorğunlaşdırdığı
    baxışları olacaq.
    Tənhadır dərd sahibləri,
    çünki dərd çox da
    anladıla bilinəcək
    bir şey deyildir.
    Sən də anlaşılmadıqca
    tənhalaşarsan sadəcə.
    Daha da böyüyərsə dərdin,
    Silinər dünya gözündən,
    Gedəcəyin yerə,
    Həqiqət diyarına
    saxlarsan anladacaqlarını.
    Bildiyin,insanın
    bir dərdi olacaq.
    Bir qürbət hissi olacaq
    içində bir yerlərdə.
    Sadəcə gedəsi olacaq bir yerlərə…

    “EY YAR…”

    İndi kəlmələri tökürəm kağıza.
    Bəzən kağızın bir başqa tərəfinə keçir
    hisslərim.
    Yazdığım andan duyğuları qaçıb
    səninlə yaşamağım gəlir,
    Qısa bir ömür.
    Ey yar, yaxınkən
    Uzaq olmaq yoxdur bizdə.
    Yaxından da yaxın vardır.
    Ey yar, üzün,
    Nəfəsin olsa bir ömür
    Mən səndən doyaram heç?!
    Artıq gözlətmə
    Bu sevda da, ey yar.
    Hər gün yenidən
    darıxmağa başlamaq çox çətin, çox acı.
    Ən gözəli bir düşüncə,
    Bir həqiqət ol,
    Gəl ürəyimə…

    “BİR QUŞ OLSAM…”

    Bir quş olsam
    Boğazıma dolan…
    Arzuma yol alsam,
    Sevgini qanad,
    Eşqi cəsarət,
    Yarı nəfəs bilsəm,
    Dərdim məhəbbət olsa,
    Kədərim yerin alsa,
    Gecə yarısı
    bir vüsal çıxsa gəlsə,
    Arzu olsa…
    Bir quş olsam
    Ürəyimə dolan…
    Doğrularıma yol alsam,
    Qələmimi qanad,
    Kağızımı ümid,
    Şeirlərimi sevgi bilsəm,
    Düşüncəm sadəcə
    məhəbbət olsa,
    Acılarım yerin alsa,
    Gecə yarısı
    bir vüsal çıxsa gəlsə,
    Həqiqət olsa…
    Deyirəm,
    Hər şey yol olsa…
    “SƏNİ YAZIRAM DÜŞÜNURLƏR…”
    Səni yazıram düşünürlər.
    Səni yazsam, başqa qələmlər
    kağıza küsər –
    Kağızları incitməkdən qorxuram.
    O heç görə bilmədiyim
    baxışını yazsam,
    O kəlmələr neçə insan nəfəsi kəsər?!
    Fikrimi,
    Qəlbimi,
    Düşüncəmi,
    Kədərimi yazsam,
    Neçə insan bu dərdi qaldırar?!
    Və oxumağı bacarsa yağış,
    Bir tək mənim üzərimə yağar.
    Yağar da,
    Yanan kağızı
    Söndürməz,
    Söndürə bilməz…

  • “Zərif kölgələr” layihəsinin iştirakçısı: Aynurə İNCİ

    Baxışlar fərqlidir duyğular eyni. Fərqli baxışlarla yaşarlar
    duyğuları. Hər kəsin fərqli baxışı olduğu kimi,fərqli dünyası var.
    Öz balaca dünyası… Amma, bu balaca dünyaya nə qədər hislər,
    duyğular sığdırarsan. Hər dəfəsində fərqli. Mənim də öz dünyam
    var. Dünya içində balaca bir dünyam, ŞEİR DÜNYAM, SÖZ
    DÜNYAM…
    Ən gözəl anları sənə bağlayan,
    Sənsiz ürəyini deşib‐dağlayan,
    Sənin sevgin ilə coşub çağlayan,
    Şairin qəlbində söz dünyası var.

    SEVGİ PAYIM

    Sən mənim tərtəmiz pak mələyimsən,
    Günəşim, ayımsan, həm ürəyimsən,
    Sonsuz kainatda tək diləyimsən,
    Günüm bir gün deyil sənsiz, ey insan!
    Sən mənə Allahdan sevgi payımsan.

    Sənsiz bu ürəyim yaman haldadır,
    Gözlərim hər zaman sənsiz yoldadır,
    Niyə, bu xəyallar məni aldadır?
    Hər ötən günümsən, həftəm ayımsan
    Sən mənə Allahdan sevgi payımsan!

    Məni yaman üzür həsrət, intizar
    Qara saçlarıma sanki yağıb qar,
    Ürək həsrətindən buz kimi olar,
    Sən mənim həm qışım həm də yayımsan,
    Sən mənə Allahdan sevgi payımsan!

    OLMASIN

    Gəl dəymə kamana, toxunma tara,
    Çaldığı bəstəsi qəlbimdə yara,
    Ağlamaq olmadı bu qəlbə çara,
    Axan göz yaşımı silən olmasın.

    Bu eşq dəyişdirdi mənim halımı,
    Əzdi qanadımı, aldı canımı,
    Saldı səhralara mənim ahımı
    Qaçdım uzaqlara bilən olmasın.

    Eşqinin Leylitək yanma oduna,
    Çağırsan bir kimsə gəlməz dadına,
    Salma ötənləri, daha yadına,
    Bir də xəyalına gələn olmasın!

    YAMAN DOLMUŞAM

    Sən qırdın qəlbimi acı sözünlə,
    İllərdi dözmüşəm səbr, dözümlə,
    Artıq bacarmıram özüm özümlə,
    Payız buludutək yaman dolmuşam.

    Sən sevə bilmədin məni mən kimi,
    Heyf, bacarmadım olam sən kimi,
    Özümü göstərdim xoşbəxt-şən kimi,
    Yalnız xəyallarda xoşbəxt olmuşam.

    Vaxtında dünyaya gəlməmişik biz,
    Sevgi yollarında qoymadıq bir iz,
    Sanki yerə düşdü məhəbbətimiz,
    Ömür bağçasında vaxtsız solmuşam…

    BU GÜN

    Məndən qaçdığını anladım bu gün,
    Nə idi məqsədin, nə idi qəsdin!
    Bizi bağlı tutan sevgi bağını,
    Tələsib əlinlə sən özün kəsdin.

    Məndən qaçdığını anladım bu gün,
    Silib göz yaşımla sevgimi, məni,
    Bir dərin iz qoyub hara qaçırsan?
    Qaçmaqla unudar sevən-sevəni?

    Məndən qaçdığını anladım bu gün
    Vüsal çiçəyini necə qoxlaram?
    Qayalar qoynunda tənha çiçəktək
    Ayrılıq selini çətin saxlaram.

    Məndən qaçdığını anladım bu gün
    Küsdürüb könlümü ala bilmədin
    Kimsəsiz adaya düşən insantək
    Qəlbimdə bir məskən sala bilmədin.

    SƏNİ

    Mən hara baxıram səni görürəm,
    Hər yerdə axtarır gözlərim səni,
    Məni həsrətinin odu yandırır
    Yəqin ki, isidir közlərim səni.

    Əlçatmaz arzusan, sonsuz səmasan,
    Qəlbimə nur saçan bitməz duasan,
    Yoxluğunla varlığıma qidasan
    Gözləyir yollarım, izlərim səni.

    Daha bu sevgidə gözütoxam mən,
    Həsrətə sancılan odlu oxam mən,
    Sən gedəndən bil ki artıq yoxam mən,
    Şeirlə vəsf edir sözlərim səni.

    …AMMA…

    Bu ürək ən ağır yükü daşıyır,
    Qəlbim yaralıdır həsrət qaşıyır,
    Mənim ürəyimdə gizli yaşayır
    Bu qədər yaxınkən uzaqdır, amma
    Sevirəm, bu sevgi yasaqdır, amma.

    Qaranlıq gecəm də ay olub mənə,
    Sonsuz sevgisi də pay olub mənə,
    İkinci özümtək tay olub mənə,
    Bu qədər yaxınkən uzaqdır, amma
    Sevirəm,bu sevgi yasaqdır amma.

    Ömrümü isidən sönməz ocaqdır,
    Ruha işıq saçan nurlu çıraqdır,
    Ötən gəncliyimdə ən gözəl çağdır,
    Bu qədər yaxınkən uzaqdır, amma
    Sevirəm, bu sevgi yasaqdır, amma…

    DƏRDİ BİLİNMƏZ

    Həyat bəzən olur zalım-amansız,
    Gözün əvəzinə qaş qoya-qoya.
    Sevənləri ayrı salır zamansız,
    Hər dəfə gözlərdə yaş qoya-qoya.
    Həyatın oyunu, nərdi bilinməz,
    Qurduğu oyunda şərti bilinməz,
    Fələyin bizimlə dərdi bilənməz,
    Götürər gəncliyi çaş qoya-qoya.
    Əzaba yorğantək bizlər büründük,
    Saxta gülüşlərlə xoşbəxt göründük,
    Yeridik, yıxıldıq, gah da süründük,
    Seyr etdi, yollara daş qoya-qoya.
    Uşaqkən böyümək edirsən niyyət,
    Böyüdün başlayır əzab-əziyyət,
    Elə ki yaşlanıb oldun şəxsiyyət,
    Aparır yerləri boş qoya-qoya.

    MƏNİM DƏNİZ ARZULARIM

    Dedi: “dərdlə-qəmlə yaşa”
    Sevincimi vurdu başa,
    Yelkənimi çırpdı daşa
    Mənim dəniz arzularım.

    Hərdən oldu coşdu-daşdı,
    Nə dedimsə razılaşdı,
    Sonda məndən uzaqlaşdı
    Mənim dəniz arzularım.

    Əvvəl məni məndən aldı,
    Ümidimi daşa çaldı,
    Heyf, xəyal kimi qaldı
    Mənim dəniz arzularım.

    Qəm-kədərlə çox qalandı,
    Gerçəyə dönməz yalandı,
    Ləpə kimi xırdalandı
    Məim dəniz arzularım.

    Dedim Aynur, bu nə həyat ?
    Dedi: “səbr et məqsədə çat”
    Məndən uzaq düşdü rahat
    Mənim dəniz arzularım…

    ŞEİRLƏRİM

    Ən gözəl anları sənə bağlayan,
    Sənsiz ürəyini deşib-dağlayan,
    Sənin sevgin ilə coşub çağlayan
    Şairin qəlbində söz dünyası var.
    Mənə fani dünya yaman gəlir dar,
    Mən “ayrı dünyada” tapmışam qərar,
    Könül gözəlliyi sevgidə axtar
    Səndə ki duyğu var, göz dünyası var.
    Eşq elə dünyadı dəyərli, baha,
    Təməli bağlıdır uca Allaha,
    İnci, bu dünyadan uzaqlaş daha
    Sevən insanların öz dünyası var.

    BU SEVDA

    Tərtəmiz səmatək aydınlığı var,
    Bəzən gecə kimi qaranlıq olar,
    Deyirdim, qəlbimə nur kimi dolar
    Gözümə yaş olub doldu bu sevda.

    Sevəni “həsrətlə” sınağa çəkdi,
    Sevgisiz yaşamaq nəyə gərəkdi?
    Çoxunun qəlbinə toxumun əkdi
    Hələ açılmamış soldu bu sevda.

    Xəyanət şimşəktək vuranda onu,
    Geyindi ayrılıq,intizar donu,
    Artıq,bununla da yetişdi sonu
    Yalanın qurbanı oldu bu sevda!

    İNSANI İNSAN ALDADIR

    Salam, uşaqlığım, bir az dərdləşək,
    Qarışıq həyatda axtardım səni,
    Xeyli uzaq düşdük, uzun zamandı
    Çoxmu dəyişmişəm?! Unutdun məni.

    Bu tərəf qaranlıq çox qarışıqdı,
    Hamı soyuqlaşır ölür insanlıq,
    Məzarlıq salınır “insanlıq” adda,
    Bilirsən, başdaşı olub “nadanlıq”.

    Öndə gedənlərin önünə keçib,
    Getdiyi yollara quyu qazırlar,
    Burda insanları edib oyuncaq,
    Harama əl atıb yolu azırlar.

    Nə hörmət qalıbdı, nə də məhəbbət,
    Zəmanə dəyişdi gör nə haldadır,
    Yalanı yalanla alqışlayırlar,
    Şeytan yox insanı insan aldadır.

    Belə bir zamanda gənclik yaşadım,
    Ruhumu dərdi-qəm narahat edir,
    Aynurə,bilmirəm necə qaytarım
    Ömür qatarıyla gənclik də gedir!

    ÖMÜR QATARI

    Hara tələsirsən belə sürətlə,
    Ey ömür qatarı, kimi gəzirsən?!
    Ömür sarayından daş sala-sala
    Hər doğum günümdə məni üzürsən.

    Məndən alıb getdin saf uşaqlığı,
    İndi də gəncliyi çox gördün mənə,
    Qarışıq həyatda ömür sürərkən,
    İlləri almağa qayıtdın yenə.

    Sənə sığınmışdım sənə gəncliyim,
    Məndən əlaqəni niyə kəsirsən?
    Uşaqlıq illəri minən qatara
    Sən də minmək üçün çox tələsirsən?

    Ayları illərə calaq edərək,
    Ömürdən fəsillər bir-bir ötüşdü,
    Alıb bir ilimi yenə bu qatar,
    Gedən illərimin yoluna düşdü.

  • “Zərif kölgələr” layihəsinin iştirakçısı: Gülnarə İSRAFİL

    Ədəbiyyat, ruhumun içinə dərinləşən söz, büsbütün
    yaşamımın özəlidir. Sətirlərdə illərin tuta bildiyin anı cücərib boy
    verir.

    GÖYLƏR SAÇLARIMIN DUVAĞI

    Hər dəfə yağışdan sonra gün çıxır,
    Gətir, göy üzünün rəngini mənə.
    Bir göy qurşağıyla yallı oynayaq,
    Çal, sakit havada cəngini mənə.

    Rənglərdən azacıq otağa düşsün,
    İsitsin yastığı gün qırıqları.
    Qəmli baxışlara bir nur yapışsın,
    Məst etsin özündə qaranlıqları.

    Göylər saçlarımın duvağı, örtüm,
    Gəlib yer üzündə yanağıma çən.
    Bu qədər çiskini neynirəm axı?
    Yığıb qucaq-qucaq qucağıma mən.

    Götür gözlərimə göy qurşağı çək,
    Görməsin yerdəki uzaqlıqları.
    Əl atım hər dəfə tuta bilim, Yar!
    Buludun rəngindən ən ağlıqları.

    GEDƏN PAYIZ GƏLƏN İLƏ EYNİDİR

    Bu payızın küləyinə qarışdım,
    Yağışı da, küləyi də sərindir.
    Bu həyatın yolu, dərdi ayrıdır,
    Bu həyatın ələyi də dərindir.

    Qarsaladı, təndirində bişdi can,
    Yağış yağdı, qaysağını qopardı.
    İşlərindən başım çıxmır, qardaşım,
    Xəstə qaldı, sağlamını apardı.

    Aləmində, aləm sirli, gün sirli,
    Cəld taleyin maymağından yapışdım.
    Hamı getdi öz işinin dalınca,
    Yerimdəcə saymağıma çalışdım.

    Qara saça ağ rəng verib süslədim,
    Ürəyimdə dərd böyüdüb, ev etdim.
    Sevinəndə kiçik şeyə sevindim,
    Qəmlənəndə qarışqanı div etdim.

    Gedən payız gələn ilə eynidir,
    Gecələrin gündüzüdür qaranlıq.
    Bu həyatın bəlkə, özü bir yuxu?!
    Bu həyatın könlü, gözü o yanlıq.
    Səs çıxarma, yat, bala

    ***

    Anasını, atasını
    itirən uşaq!
    Üzünü soyuq daşa qoyub…
    İsti qucaq əvəzinə,
    iki məzar arasında
    yatan uşaq,
    əllərini başı altda qoşa qoyub.
    Anasının, atasının nəfəsini,
    duymaq üçün,
    gecə-gündüz yatır orda.
    Göz yaşını, ahına qatır orda.
    Bu uşağın taleyini düşünəcək,
    bir kimsə yox.
    Mərmi yağır göy üzündən,
    yağış kimi.
    Səs çıxarır zülmlərə
    əl çalınan alqış kimi.
    Şak, şak, şak…
    Bu cənnətmi, cəhənnəmmi,
    qiyamətmi..?
    Yoxsa bütün insanların
    göz yumduğu cinayətmi…
    Sadə bir ad qoyublar,
    vətəndaş müharibəsi.
    Yaxşı addır,
    yatımlıdır qulağa.
    Yat iki məzar arasında,
    səs çıxarma, yat, bala.
    TƏK GECƏ
    ..Və hər gün
    ümid qapısında əl açmaq,
    bir dünya hənirtisi.
    Sənin könül dünyana
    bənövşə əkər.
    O tək axşam
    tək gecə…
    Sənə açılan tək səhər,
    tək toxunuş.
    Dualara yetəcək sirr adamım
    Yel,
    Od,
    Su,
    Torpaq,
    Səs adamım,
    İz adamım,
    Öz adamım.
    Öndən gəl, məndən gəl.
    Əlini,
    İzini,
    Sözünü öpüm, tək nəfəsə,
    tək səsə.

  • “Zərif kölgələr” layihəsinin iştirakçısı: Xalidə ABDULLAYEVA

    Mənim şeirlərim yazılmır doğulur. mənim şeirlərim duyğularimin azadligidir. ürəyimin döyüntüsüdur, qəlbimin piciltisidir
    ruhumun çırpıntisrdır.

    FƏXR EDİRƏM

    Anam, atam darıxmasın,
    Bacım ürəyini sıxmasın,
    Qardaşım dönük çıxmasın
    Bu vətənə borcumdur, fəxr edirəm!

    Əsgər gedirəm mən,
    At, sevgilim, dərdi, qəmi,
    Torpaq qədər sevdim səni,
    Vətənim cağırır məni
    Bu, vətənə borcumdur.
    Fəxr edirəm!
    Əsgər gedirəm mən.

    Elimə göz dikib yağı,
    Sinəmizə çəkir dağı,
    Gedim, qoruyum torpağı
    Bu, vətənə borcumdur.
    Fəxr edirəm!
    Əsgər gedirəm mən.

    Gedirəm boranda, qarda.
    Qayıdacam ilk baharda.
    Vətən mənsiz qalar darda!
    Bu vətənə borcumdur.
    Fəxr edirəm!
    Əsgər gedirəm mən.

    Vətən mənə arxalansın,
    Dost gülsün , düşmən tamansın,
    Qoy, bayrağım dalğalansın
    Bu vətənə borcumdur.
    Fəxr edirəm!
    Əsgər gedirəm mən.

    SƏNLƏ OLSUN

    Yenə qaranıq gecə,
    Yenə soyuq yatağım,
    Xatirələrlə dolub
    Bomboş qalmış otağım.

    Yaman yorubdur məni,
    Bu həsrət bu intizar,
    Gəl öpüm gözlərindən
    Ayrılıq var, ölüm var.

    Yenə oxşa telimi
    Bir payız küləyi tək
    Unudaq olanlari
    Gəl tərsliyindən əl çək.

    Yenə əvvəlki kimi
    Məni gözünə et nur.
    Ay ürəyim bilirsən
    Sevgidə olmur gürur.

    Yenə gözlər danışsın,
    Biz isə sakit duraq.
    Xəyallarda səninlə
    Birlikdə yuva quraq.

    Yene çəkib nazımı,
    Deyəsən, “QARAGÖZÜM”
    Sənsiz keçməyir günüm
    Qalmayib taqət dözüm

    Üşüyəm baxışımla,
    Əlim əlini tutsun,
    Bəlkə bu son şeirim
    Qoy sonum sənlə olsun.

    BƏLKƏ BİR GÜN QOVUŞDUM

    Bilirəm, yol uzaqdı,
    Araya bir çay düşüb,
    Mənim də qismətimə,
    Ayrılıqdan pay düşüb.

    Mən alışa bilmirəm,
    Qürbətin ocağına,
    Həsrətəm mən anamın,
    Sığınam qucağına…

    Mən ayrılıq, həsrəti,
    Uşaq ikən duymuşam,
    Bu həsrətlə yaşayıb
    Qürbətdən yorulmuşam.

    Bəlkə bir gün qovuşduq,
    Deyib-deyib durmuşuq.
    Boş yerə nə ümidlər,
    Nə xəyallar qurmuşuq.

    Heç bildin ki, nə çəkdim,
    Mən bu gürbət ocaqda
    Sıxılıb oturmuşam
    Yetim tək bir bucaqda

    Cavan ömrüm beləcə,
    Qürbətdə keçir hədər.
    Mən kədərdan doymuşam
    Məndən doymayır kədər.

    Bir həsrət yolçusuyam,
    Qismətimlə barışdım,
    Mən vətənə, anama
    Bəlkə bir gün qovuşdum.

    ƏN ŞİRİN GÜNAHIM İDİN

    Bu gecə Tanrıdan səni istədim,
    Açdım əllərimi, etdim bir dilək.
    Həyatda qovuşa bilməyəcəyik
    Barı yuxudasa sənlə görüşək.

    Yenə tut əlimi, oxşa telimi,
    Yenə sənlə birgə göz gözə baxaq.
    Yenə də dalaşaq, küsək, inciyək
    Sonra bu sevgidən bir şeir yazaq.

    Unuda bilmərik ilk görüş yerin,
    Sanki hər küçədə izlərimiz var.
    Yollar ayrı saldı bizi əzəldən
    Gör bizi nə hala saldı intizar.

    Bilmirik neyimiz artıq düşübdür,
    Elə hey davalar, yersiz qınaqlar.
    Bilirsən bunların səbəbi nədir?!
    Qovuşa bilmirik, budur səbəbkar.

    Bir zaman and içib, peyman bağladıq,
    Bizi ayıracaq tək ölüm dedin.
    Ikimiz də bu eşqdə batdıq günaha
    Amma sən ən şirin günahım idin.

    NƏ ÜÇÜN GƏLMİŞƏM DÜNYAYA

    Sən demə nə vaxtsa günün birində,
    Insan da özündən küsər inciyər.
    Bitər xəyalları qırılar qəlbi
    Nə üçün dünyaya gəlmişəm deyər.

    Sevdiyi insandan görər zərəri,
    Acılar içində açar səhəri.
    Yar onu özgəyə satandan bəri
    Nə üçün dünyaya gəlmişəm deyər.

    Get-gedə ürəyi olacaq kövrək,
    Sındırar qəddini amansız fələk.
    Zəhərə dönərsə yediyi çörək
    Nə üçün dünyaya gəlmişəm deyər.

    Hərdən yazığım da gəlir özümə
    Neyleyim ureyim baxmir sözümə.
    Sanki gözlərim də baxıb özüme
    Nə üçün dünyaya gəlmişəm deyər.
    Nə üçün dünyaya gəlmişəm deyər.

    KAŞ Kİ, UŞAQ OLAYDIM

    Kaş ki, qayıdıb yenidən,
    Körpə, uşaq olaydım.
    Ulduzlara boylanıb,
    Xəyallara dalaydım.

    Kaş şirin arzularım,
    Hərdən gələndə cana
    Yenə sənin köksünə
    Sığınaydım, ay ana.

    Kaş ki, uşaq olaydım,
    Qaçaydım yıxılaydım.
    Həzin laylalarını,
    Yenə eşidim deyə

    Təzədən doğulaydım.
    Dəcəl bir qız olaydım.
    Mənə acıqlananda,
    Danlayaydın sən məni.
    Geriyə qaytaraydın,
    Nağıllara bələnən
    Gecəmi gündüzümü.
    Kas ki usaq olaydim

    Indikitək qovrulub
    Yanmayaydi ureyim
    Baltek sirin olaydi
    Havam suyum coreyim.
    Kaş ki, uşaq olaydım,

    Gəlinciyim əlimdən,
    Düşərək qırılaydı.
    Gündə yüz yol əhvalım,
    Bulanıb, durulaydı.
    Gözlərimə həsrət yox,

    Sevinc yaşı dolaydı.
    Həyat eşqim qəlbimdə,
    Təptəzəcə qalaydı.
    Eh, o, ötən günlərə,
    Geri qayıtmaq çətin.
    Gərək dalınca qaçam,
    Indən belə qismətin.
    Kaş ki, uşaq olaydım,
    Həyatın mənasını,
    Anlayıb, duymayaydım.
    Yaşamaqdan hələ də,
    Uşaq tək qorxmayaydım…
    Kaş ki, uşaq olaydım,

    ALIŞMIŞAM YOXLUĞUNA

    Istədiyin belə idi,
    Taleyin də belə etdi.
    Sevgin də istəyin kimi,
    Gizli gəldi, gizli getdi.
    Get yoluna daha bəsdi,
    Alışmışam yoxluğuna…

    Həyat məni çox sınadı,
    Çətinliklə keçdi zaman.
    Bir çox arzum puça çixdi,
    Fələk də vermədi aman.
    Get yoluna daha bəsdi,
    Alışmışam yoxluğuna…

    Axı niyə belə etdin?
    Yollarda qalıbdır gözüm.
    Daha səbrim tükənibdi,
    Qalmayıbdı məndə dözüm.
    Get yoluna daha bəsdi,
    Alışmışam yoxluğuna…

    Düşündükcə göynər qəlbim,
    Yadıma düşər sözlərin.
    Keçdiyimiz cığırlardan
    Çoxdan silinib izlərin.
    Get yoluna daha bəsdi,
    Alışmışam yoxluğuna…

    Heç bilmirəm nədən belə,
    Üzün məndən niyə döndü?
    Göz yaşlarım gilə-gilə
    Olan ümidlərim soldu.
    Get yoluna daha bəsdi,
    Alışmışam yoxluğuna…

    AY ÜRƏK..

    Nolub sənə, ay Ürəyim,
    Nədən belə tələsirsən?
    Xatirələr düşüb yada
    Yarpaq tək tir-tir əsirsən.

    Bir az sakit bir az aram,
    Gəl oturaq, gəl dərdləşək…
    Çox üzülmə çox sıxılma
    Bu həsrət bir gün bitəcək.

    Əlimdə qələmim, ürək,
    Bax namə yazıram yara.
    Bir gün bitər acı həsrət

    Son qoyarıq intizara.
    Gəl danlama məni ürək,
    Həsrətdir eşqin sarayı.
    Sevib-sevib qovuşmayan

    İnsanların azmi sayı?
    Bax görürsən çox insanın,
    Eşqdən qəlbi yaralıdı.
    Çox qınama sən də məni
    Bu sevgi Allah payıdı.

    PAYIZ

    Yenə payız fəsili.
    Yənə qəmli sətirlər
    Yenə yada düşəcək
    O sənli xatirələr.

    Göy üzündə bulud var
    Yenə yağacaq yağış
    Mənim ağ göyərçinim
    Yarıma məndən danış.

    Deki bu həsrət məni
    Hali pərişan edib
    Gözlərimin sevinci
    Gözlərimi tərk edib.

    Deki mən heç dönmədim
    Əhdimdən, ilqarımdan
    O şirin xatirələr
    Heç çıxmayıb yadımdan.

    Sözümü birər birər
    Yetir ona göyərçin
    Deki yaralı qəlbi
    Tək döyünür səninçin.

    Deki heç qorxutmasın
    Bu həsrət, Hicran onu
    Əlbət bir gün olacaq
    Bu həsrətin bir sonu.

    GƏLDİ

    Gəldim kağıza vəsv eləyəm dərdi, gubarı
    Yazdıqca qələm ağladı, dəftər dilə gəldi.
    Sevdim birini görmədim əhdində vəfasın,
    Bilməm nə günah eylədim bəxtim belə gəldi.
    Zalım fələyinçərxi dönük oldu əzəldən
    Ey yar, nə füğan eylədin könlüm dilə gəldi.
    Yar eylədi kor, gözlərimin nurunu aldı
    Yıxdı evimi, ömrümə bir zəlzələ gəldi.
    Ey yar, özünü çəkmə bu sevdadə kənarə,
    Bəlki bu qələm sahibi bir gün elə gəldi.

    CARƏSİZ XƏSTƏLİK

    Bu necə məhəbbət, necə sevgidir?
    Varlığı, yoxluğu mənə şirindir.
    Dağıdaq həsrətin buz körpüsünü,
    Gəl mənə həmdəm ol, məni sevindir.

    Yaman nigaranam səndən əzizim,
    Gözlərim yollarda, halım pərişan.
    Bir zaman səninlə qoşa gəzərdik,
    İndi o yerlərdə görünmür insan.

    Ayrılıq yamanca yorubdur səni,
    Hicran saçlarına salıb vaxtsız dən.
    Nə qədər olsa da yorğun ürəyin,
    Bilirəm, yorulmaz bizim sevgidən.

    Deyərdin, kişilər ağlamaz, canım,
    Bəs nədən gözlərin beləcə dolub?
    Mənim tanıdığım daşqəlbli insan,
    İndi qəlbisınıq, çox kövrək olub.

    Aylar, illər keçsə belə unutma,
    Dönmərəm əhdimdən, düz ilqarımdan.
    Çarəsiz xəstəlik kimi bu eşqin
    Şəfasın dilərəm uca Tanrıdan.

  • “Zərif kölgələr” layihəsinin iştirakçısı: Manya SƏXAVƏTQIZI

    Mən niyə şeir yazıram? Cavabı ruhumu sakitləşdirən bir
    sualdır. Əslində bilmədiyim tək cavablardan biri… Ata itgisi, ata
    həsrəti, ruhumu titrədən ata ölümü – təsəllim misralar… Həyat
    çox qəribədir. Bəzən düşünürəm ruhum şeirlərlə “dillənməsəydi”
    mən nə edərdim? Mənim bütün hisslərim şeirlərdə əks olunur.
    Bəzən yazarkən ağlayıram, bəzən ağlarkən yazıram, bəzən
    xoşbəxt olarkən yazıram, bəzən yazarkən xoşbəxt oluram –
    maraqlı hislərdir. Həm sevincdən, həm kədərdən yazıram. Şeir‐
    lərimlə daha çox yaralı ürəklərə məlhəm olmağa çalışıram.

    ANAM

    Ömürdən hədiyyə olsaydı əgər,
    Ömrümü anama bağışlayardım.
    Anasız həyatın dadı var məgər?
    Arzumdur anamla mən yaşlanaydım.

    Anamdır həyatda ürək sirdaşım,
    Dərdimi onun tək anlayanım yox.
    İstəməz gözümdən axsın göz yaşım
    Üzülər həmin an anam məndən çox.

    Onun “qızım” sözü dünyaya dəyər,
    O sözü qoymuşam qəlb xəzinəmə.
    Kim “qızım” sözünü ana tək deyər?
    Səsi məlhəm olur dərdli sinəmə.

    Körpə tək baş qoyub dizləri üstə,
    Uşaqlıq anımı xatırlayıram.
    Arzumdur anamı görməyim xəstə,
    O, acı çəkəndə mən sızlayıram.

    Allahdan istəyim budur ki, ana,
    Məndən əvvəl sənə ölüm verməsin.
    Mən şahid olmayım kaş ki, o ana,
    Gözümün işığı sənlə sönməsin.

    TORPAĞA ŞƏHİD QAN QATIB

    Var havada qan qoxusu,
    Qəlbdə intiqam duyğusu.
    Yenə bir şəhid yuxusu,
    Hıçqırığımla bölünür
    özümə şəhid görünür.

    Nə yatmışam,nə oyağam,
    Deyirəm mən niyə sağam?
    Öz sinəmdə özüm dağam,
    Şəhidim var yaxılıram
    Şimşək kimi çaxılıram.

    Qəlbimə kin toxum atıb,
    Düşmən torpağımda yatıb,
    Torpağa şəhid qan qatıb,
    O qanla qarışan torpaq
    Qəbul etməz yad bir ayaq.

    Sındıraq düşmən ayağın,
    Ucaldaq vətən bayrağın.
    Həfiflədək ürək dağın,
    Təsəlli olsun qələbə
    Buna ümid var hələ də.

    ATASIZLIQ YAMANDIR

    Dağlarda çən gözəldir,
    Payızda nəm gözəldir.
    Ata deyib yananın,
    Gözündə qəm gözəldir.

    Sevinc yaraşmaz daha,
    Qəmlə çıxar sabaha.
    Ata dərdi çəkənin,
    Qəlbi beşikdir aha.

    Dağ qoyub dağ üstünə,
    Düşərlər yetim günə.
    Bir sevinc keçə bilməz,
    Ata dərdi önünə.

    Atasızlıq yamandır,
    Mənim köksüm al qandır.
    Atam getdiyi o gün,
    Xəyallarım talandı.

    Yandı bağrımın başı,
    Axdı gözümün yaşı.
    Ata kimi görmədim,
    Nə ana,nə qardaşı.

    Qardaş qardaş tək gözəl,
    Anamdan yazım qəzəl.
    Ancaq atamın yeri,
    Qəlbimdə ayrı,özəl.

    AYNADAKI RUHSUZ SİMA

    Aynadakı ruhsuz sima,
    Baxışların niyə donub?
    Sanki nəsə edir ima,
    Baxışına bir sirr qonub.

    Ruhun gedib, cismin qalıb,
    Boş çuvala bənzəyirsən.
    Sən aynaya nəzər salıb,
    Əksindən nə istəyirsən?

    Nə verəcək ayna sənə?
    Yoxsa ölən ruhunumu?
    Xəyallara dalıb yenə,
    Ölən ruhu unutdunmu?

    Ayna səni dəyişdirməz,
    Sən necəsən əksin odur.
    O sənə ruh verə bilməz,
    Adın ruhsuz sima oldu.

    ZÜLMƏTİN TƏK YOLÇUSUYAM

    Tellərimə sığal çəkmə,
    Əllərini yandırar.
    Ürəyim buz parçası…
    Girmə səni dondurar.

    Olma mənim yol yoldaşım,
    Birdən yolda azarsan.
    Mən zülmətdə yol gedirəm,
    Yolum bir az uzarsa,
    Ürəyinə qorxu düşər
    Səni xilas etmək üçün,
    Mənə quyu qazarsan.

    Sözlərimdən nə incimə,
    Nə də məni qınama.
    İnsanların nankorluğu
    Qorxu salıb canıma.

    Həyat yolum uzun deyil,
    Yolda səni tanıyam.
    Səhvlərini,düzlərini
    Yolda bir-bir sanayam.

    Səni yalnış gördüyümçün
    Ya özümü qınayam,
    Ya da yenə məyus olub
    Bir insançün ağlayam.

    İstəmirəm qadan alım,
    Yeni həyat sınağı.
    Sonra yenə tənə olur,
    Ürəyimin qınağı…

    QƏLBİMİ DƏLİR

    Hərdən xatirələr cumur üstümə,
    Yalquzaq ruh kimi ruhumu didir.
    Qəlbimi batırıb al rəngli qana
    Sonra üz çevirir məni tərk edir.

    Gör necə zalımdır necə vicdansız,
    Bilir ki, gedəcək yenə də gəlir.
    Vəhşidir xatirəm həm də amansız
    Ox olub bir anda qəlbimi dəlir.

    Acımır nə mənim göz yaşlarıma,
    Nədə ki, çəkdiyim bu acılara.
    Çıxmayıb bir təbib mənim qarşıma
    Bir əlac eyləsin bu sancılara.

    DƏRDİNİ SUSAN QADIN

    Gözəl qadın, yalvarıram,
    Gözlərinin yaşın sil.
    Dərdini aç mənə söylə,
    Məni dərd sirdaşın bil.

    Gözdən axan göz yaşını,
    Axıt mənim dizimə.
    Sənin qəmin əksin salır,
    Bil mənim bənizimə.

    Ağlayıram için-için,
    Bilmədiyim dərdinə.
    Yalvarıram Allahıma,
    Kaş ki,bu qadın dinə.

    Açıb tökə dərdlərini,
    Bir gizlini qalmaya.
    Yas tutduğu bu dərdləri,
    Onu məndə n almaya.

    Mən qorxuram sənsizlikdən,
    Dərdini susan qadın.
    Heç olmasa de mən bilim,
    Bəs nədir sənin adın?

    Bir gün səni alıb getsə,
    Bu göz yaşı əlimdən.
    Heç olmasa adın qalsın,
    Bir yadigar dilimdə.

    Susma qadın incimərəm,
    Lap kin “qus”san üstümə.
    Onsuz da mən boğuluram,
    Məni saran tüstünə.

    İçimdə min şüphə didir,
    Rahatlıq vermir mənə.
    Bölüş mənlə dərdlərini,
    Birgə bataq matəmə.

    ÇİÇƏK TƏK SOLDU

    Bilmirəm hayandan əsdi bu külək,
    Bağrımın başını kəsdi bu külək.
    Ruhumu bədəndən alandan sonra
    Niyə sakitləşib, susdu bu külək?

    Elə bil qəsdimə durmuşdu mənim,
    Sevinci əlimdən almışdı mənim.
    Susdura bilmədim mən bu küləyi
    Elə bil tək-tənha görmüşdü məni.

    Bu külək qoymadı nə hicran, nə qəm,
    Yüklədi çiynimə, söylədi çək qəm.
    Sürüyüb özümlə çəkə bilmirəm,
    Yüküm çox ağırdır, içindəki qəm.

    Əsdi viran etdi, saldı dərin iz,
    Silinməz heç zaman yaddaşdan bu iz.
    Qəlbimi incidir hər xatirəsi,
    Bu külək qəlbimdə qoydu acı iz.

    Külək əsib-coşub sonra da susdu,
    Bu qədər dərd verib bəs niyə susdu?
    Məndən aldıqları çətin ki, dönə,
    Mənim neçə arzum çiçək tək soldu.

    SEVİNCİMİN İNTİHARI

    Dedim yazım –
    Olanlardan,
    keçənlərdən,
    Haqqın yolu
    dura-dura
    Haqsızlığı seçənlərdən.
    Yaza-yaza
    göz önümdən –
    neçə səhnə gəlib keçdi.
    Düşüncələr
    diri-diri ürəyimə kəfən biçdi.
    Duyğularım daxilimdə
    savaş açdı bir – birinə,
    Sevincimə hücüm çəkib,
    kədərim keçdi yerinə.
    Göz yaşına döndü sevinc
    kirpiyimdən asdı özün,
    Sevincimin “intiharın” kor olub
    görməzdi gözüm.
    Yanağımda “məzar qazdım”
    İntihar edənlərimə,
    Əlimi qoynumda qoyub,
    Tərk edib gedənlərimə.

    SEVGİN SEVGİMİN SEVGİSİ

    Sevgin ilə qanad açan
    kəpənəyə bənzəyirəm,
    O çiçəkdən bu çiçəyə
    qonan həmin kəpənək tək,
    Eşq bağımı bəzəyirəm.
    Toxunmursan qanadımaqanadım sınar mənim,
    Sevinci qəlbimə salıb,
    Yan tutursan ürəyimdən
    bu həyatın kədər qəmin.
    İncə-incə oxşayırsan
    günəş rəngli tellərimi,
    Məhəbbətlə sən tutursan
    səni saran əllərimi.
    Sən dünyamın işığısan,
    Olmazsan aləm zülmətdir.
    Sevgin sevgimin sevgisi,
    Mənim üçün səltənətdir.

    XATİRƏLƏR RUHUMU DİDİR

    Mən sırt üstə yata bilmirəm,
    Kürəyimə batırılan xəncərlərin yeriağrıyır.
    Mən hər gecə ölürəm,
    “Dost” kəlməsi ürəyimdə qanayır.
    Ağ tənzifə dəyən qan ləkəsinin görüntüsü tək,
    Bir mənzərə canlanır gözlərimdə.
    Gözüm ruhuma dikilib
    Əlimsə qalıb dizlərimdə.
    Köksünü titrədən sərt fırtına
    Xatirələrimi yerlə yeksan edir.
    Quzğunun cəsədi diddiyi kimi
    O xatirələr ruhumu didir.
    Yaşadıqlarımın günahkarı mənəm,
    Qəlbimi açmamalıydım ki, qəlbimdən
    yaralanmayın.
    Mən artıq mən olmaq belə istəmirəm,
    Çünki mən özümü mən olduğum üçün ittiham
    edirəm.

    GÖZ YAŞIM İNTİHAR EDİR

    Gözlərimdə bir gilə yaş,
    Süzülür intihar edir.
    Daş asılıb qəlbimdən, daş,
    Ruhumu qəm-kədər didir.

    İtib gözümün işığı,
    Gecənin zülmət çağında.
    Əridi gözümün yağı,
    Xoş günlərin sorağında.

    Fırtınaya düşmüş kəsəm,
    Yol tapmıram çıxam qaçam.
    Mən sükutda qəmli səsəm,
    Sükuta niskin qatacam.

  • “Zərif kölgələr” layihəsinin iştirakçısı: Xəyal SEVİL

    Bəzən uzaqlaşmaq lazım gəlir, yaxınlaşmaq üçün; bəzən
    xatırlamaq lazım gəlir, xatırlanmaq üçün;bəzən ağlamaq lazım
    gəlir, açılmaq üçün;bəzən anmaq lazım gəlir, anılmaq üçün;
    bəzən de susmaq lazım gəlir, duymaq üçün. – bəli, mənim üçün
    də söz Təbrizi demişkən – yaxınlaşmaq, xatırlanmaq, açılmaq,
    anılmaq və duyulmaq üçündür.

    ANAMIN ƏLLƏRİ

    Anamın əlləri qocalır yaman,
    Əllərinə cavan qırışlar düşür.
    Aybaay, günbəgün ,saatbasaat
    Cavanlığı barmağından sürüşür.

    Anamın əlləri qocalır yaman,
    Üstünə illərin ağrısı çökür.
    Qocaman bir evin qayğı yükünü
    İndi də qocalmış əlləri çəkir.

    Bu qocalmış əllər cavan əllərin
    Beşik yürgələyən xatirəsidi.
    Anamın əlinə düşən qırışlar
    Onun taleyinin xəritəsidi.

    Anamın əlləri qocalır yaman,
    Ömrümü bu qoca əllərə yazın.
    Deyirlər torpağın altı soyuqdur,
    Qəbrimi anamın əllində qazın.

    ASARAM ÖZÜMÜ GÖYÜN ÜZÜNDƏN…

    Buludların ac it kimi
    Elə hürür ki, üstümə, ilahi,
    Məni yağışın tutacaq.
    Qapından qayıdır dualarım da,
    Məni qarğışın tutacaq.
    Ömrüm il – il tökülür,
    Daşlayıblar ömrümü.
    Bir ulduzsuz gecəyəm,
    Bir kimsəsiz küçəyəm.
    Bu dəlisov yağışlar
    Xoşlayıblar ömrümü.
    Eh! Daha əlimi açmaram sənə,
    Eh! Daha əllərim qoynumda qalar.
    Asaram özümü goyün üzündən,
    İlahi, ölümüm boynunda qalar.

    CƏZALIDI ÜRƏYİM

    Cəzalıdı ürəyim,
    Bədənimdə küncə qoydum.
    Yorulan göz yaşımı,
    Yanağımda dincə qoydum.

    Bu da səndən qalan ömür,
    Yarı sənsən, yarı sudu.
    Həsrətini atdığım yer
    Gözlərimin quyusudu.

    Eh! Yolların yol yoldaşı,
    Gedən yollara qarışdın.
    Sən tək bədəndən ibarət
    Sevgilərə alışdın

    UZAQ BİR XƏYAL…

    Daha nə oddan al,
    Nə odlara yax.
    Ən gözəl bahar da,
    Payız oldu, bax.
    Mən necə anladım
    Sənə bu hissi?
    – Məni tək buraxma…
    – Məni tək burax!

    Bu da bir istəkdir,
    Bax! Elə bu cür.
    Nə ağrı, nə arzu,
    Nə nalə deyil.
    O qız bir xəyaldır,
    Uzaq bir xəyal…
    Xəyalə deyil.

    – Məni tək buraxma…
    – Məni tək burax!
    Nəyimə gərəkdir
    Ucuz ehtiyat?
    İtirdim
    Aldığım dözümü səndən.
    Daha islanmazsan yağışın altda,
    Götürdüm
    Ağlayan gözümü səndən.
    Burax!
    Yığışdırım özümü səndən,
    Çevirmək öyrənim

    ***
    Üzümü səndən.
    – Məni tək buraxma…
    – Məni tək burax!
    Yox! Dərs almamışdım
    Bu son dərs kimi.
    Güclə ovuduram özümü,
    Güclə.
    Hər yerdə olursan
    Sən də tərs kimi.
    Ya elə indi get,
    Ya yanımda qal,
    Tükənib gedirəm
    Son nəfəs kimi.
    Adım
    Qulağına gələn səs kimi
    Uzaq olsun.
    Qoy bu eşq ac – susuz
    Yalquzaq olsun.
    Məni tək burax…
    Mənim əllərimin
    Pis yaddaşı var.
    Mənim gözlərimin
    Pis yaddaşı var.
    Amma, ürəyimin
    Hiss yaddaşı var.
    Gözümün üstündə
    Həsrətə yerin…
    Süzülür gözümdən xatirələrin.
    Buraxma məni…
    Buraxma!

  • “Zərif kölgələr” layihəsinin iştirakçısı: Günayd ƏLƏKBƏRZADƏ

    Şeir yazarın dünyaya baxışıdır, ürək sözüdür. Mənim
    üçün ən yaxın dostdur… Şeir dünyaya gələcək körpə kimidir…
    Dünyaya gətirəndən sonra mənəvi rahatlığa qovuşuram. Mən
    şair olmaq üçün və ya kütlənin alqışını almaq məqsədilə şeir
    yazmamışam heç bir zaman. Şeir yazmaq mənə görə rahatlıq
    tapmaq üçün, özümü özümə anlatmaq üçündür…

    ÖLMÜŞ RUH

    Mən sənsiz ölmüşəm, ölüyəm daha,
    Bu boş küçələrdə gəzər bədənim.
    Mən fərqli ölüyəm, qəbrim də yoxdur,
    Olmaz ziyarətim, gəlib-gedənim.

    Baxmayın siz mənə, ölüyəm daha,
    Ruhum ürəyimdən imtina edib.
    Ruhlar ölməz olur, mənimsə ruhum
    Cismimin içində intihar edib…

    KÖÇ

    Sənsiz yaşlanmağa yoxdur həvəsim,
    Daş olub bir küncdə durmağım gəlir.
    Köç edib bəxtimdən özgələşərək
    Özümü yoxluğa qurmağım gəlir.

    Taleyim hardasa dolaşıq düşdü,
    Kim vurdu düyünü, aça bilmədim.
    Göz rəngim bəxtimlə qarışıq düşdü,
    Yol tapıb arzuma çata bilmədim.

    Gecələr içimdə var-gəl eyləyən,
    Özümlə danışan səs-küyüm imiş.
    Şəhərlər dəyişdim, mənim qürbətim
    Sənsizlikdə bitən bir düyün imiş.

    Dolayı yollarda dolanıb qaldım,
    Bir ayrıc olmadı yolumu seçim.
    Ömrümdən uzun yol tutub getdiyim
    Zamana, ölçüyə sığmadı köçüm.

    OLMADIN

    Yağışlar qoxuyar həsrətin sənin,
    Elə hey döyəclər tənha ömrümə.
    Damır bu sevgidən, damır üstümə,
    Məni tənhalığa belə bürümə.

    Sel olan yoxluğun qərq edər məni,
    Bilinməz yerlərə çəkib sürüklər.
    Əvvəl sözlərindən soyuyb getdin,
    Sükutun uzanıb gedən hörüklər.

    Varmı sonsuzluğun sonda bir sonu,
    Gözüm yolun çəkdi, gələn olmadın.
    Ucsuz-bucaqsız bu çöllər kimi
    Sənin də könlümdə sonun olmadı.

    ÖGEY BƏNDƏ

    Səni vətən bilən kimsəsiszliyim,
    Varlığının qürbətində səfildir.
    Kimə sahib çıxdın məndən keçərək
    Soyuqluğun iqlimimdə qəfildir…

    Daha ürəyinə özgə, ögeyəm,
    Çəkdin əllərini, gözünü məndən.
    Mən yurdsuz olaram, səfil olaram,
    Saxlaya bilmərəm özümü səndə…

    Daha gözlərin də qürbətdir mənə,
    Küt getdin çörəyin kündəsi kimi.
    Mən sənsiz yaşadım, sənsiz öləcəm
    Tanrının tək ögey bəndəsi kimi…

    YENƏ

    Yenə bir gözəli çıxar qarşına,
    Mənə qıymadığın əlindən tutar.
    Toplaram özümü yad gözlərindən,
    Bu eşq də başını beləcə qatar.

    Nəyim var ki, səndə, nəyim var mənim?
    Bir sevgi yükümdür, alıb gedərəm.
    Uzağı həsrətin üstümə uçar,
    Sən ovut könlüünü, gözdən itərəm.

    Bir ayrıc olmadın qarşımda duran,
    Mənsizlik yolunu tutub gedirsən.
    Bir ayrıc olmadın, yolumu seçim
    Bir qızın qəlbinə köçüb gedirsən.

    Sən əsir ruhumun inqilabıydın,
    Sənsiz nəyə yarar etirazlarım?
    Mənim ömrüm keçər sürgünlərində,
    Məni də sənimdən böldü Arazım.

    O taylı, bu taylı oldu sevgimiz,
    Sən təslim eylədin özünü niyə?
    Bir qızın hər kəsi oldu itkimiz,
    Nəyim qaldı səndə, məndən de, nəyim?

    GƏL

    Gəl səpil yaxama bir ətir kimi,
    Nimdaş sənsizliyi soyunum daha.
    Min ildir getmisən, əyni nazikəm,
    Gəl ki, nəfəsini geyinim daha.

    Sənsiz ev olmadım, yuva olmadım,
    Özgə komasına girən sərçəyəm.
    Gəl, uçur bu evi, yenidən tikək
    Sənsiz uçuq-sökük, tənha küçəyəm.

    Yüz ildir əllərim açılıb sənə,
    Tanrı görən yeri tapa bilmirəm.
    Gəl, birgə axtaraq göyün üstünü,
    Allahsız mən sənə çata bilmirəm.

    Soluna başqası köçün salarsa,
    Mənim bir ovucluq yerimi saxla.
    Saçımda ağarsa sənsiz illərim,
    Səndən o tərəfi ölümə bağla.

    Duamın bu üzü elə qaranlıq
    Günəş o üzündən doğurmu, Tanrım?
    Mən elə sevmişdim, lap bir Quranlıq
    Günahı savabdan çoxdurmu, Tanrım?

    GEDƏK

    Tut əlimi, çıxaq gedək,
    Yalnızlığın o tayına.
    Bu kənd, şəhər sevda bilməz,
    Fəsil-fəsil qaçaq gedək
    Bizsizliyin son ayına…

    Sən onda uzaq idin,
    Yolumuzu kimsə kəsdi.
    Yalan-gerçək sevdaların
    Aramıza sədlər çəkdi.

    Əllərinin boyu yox ki,
    Uzanıb sığal çəkə.
    Dünyanın bir ucuna
    Əllərimiz qoşa köçə.

    Əllərini kimsə dartıb
    Saçlarımdan qopardı.
    Adını özgə çəkdi
    Başqa səmtə apardı.

    YOXUNDAN SONRA

    Elə öyrətdin ki, gedişlərinə
    Cəhənnəm dünya, mən bu üzündədir.
    Mən belə sevmədim heç bir adamı,
    Tanrı da sevməzdi onu atanı.
    Gedənlər diridir, qalanlar ölü,
    Sevən gedəniylə ölürmüş, demək.
    Solumdan başladı bu sevda mənim,
    Yastığım buz kəsmiş göz yaşı gölü.
    Mənim ağrılarım sol gözümdədir.
    Niyə ürəyimi köçürdüm sənə?
    Yuvam olmasan da, yurdum olardın…
    Niyə əllərimi açmışdım sənə?
    Sən Tanrı deyildin, bilmədim axı,
    Bilsəydim, dönərdim, əlsiz qalardım…
    Yoxsan, misra-misra ağrıyır yerin,
    Doğmandım, gedəndə niyə yadınam?
    Ardından şeir-şeir ağlayıb susan,
    Sənə “dön” deməyən, küsən qadınam…
    Yoxundan o yana qalmadım mən də,
    Get, sənə “yaxşı yol”, mənə “əlvida”.
    Daha səndən sonra ölü torpağam,
    Əvvəlim üç nöqtə, sonum son nida!

    ARZULAR… XƏYALLAR…

    Arzularım gəlin köçür
    Səssiz-səssiz evinizə,
    Körpələrin səsi gəlir
    Eşidirsən?
    Arzuların o tayından
    Qarışaraq sevgimizə…
    Sən –
    Oğlumuza yaz budağın
    Necə pöhrə atdığını,
    Qış gələndə ağacların
    Mışıl-mışıl yatdığını
    Şeir kimi danışarkən,
    Mən –
    Ala gözlü qızımızın
    Saçlarını hörürəm…
    Gözlərimə baxaraq
    Gözlərindən gülürsən…
    Dinləyirlər baba nağılı
    Oğlumuz da, qızımız da
    Diz üstündə oturub,
    Əllərində nənə yayıb
    Sac üstündə bişirdiyi
    Fətirləri dişləyərək…
    Gecələri yar başını
    Qucaqlayır dizlərim,
    Saçlarına düşən dəni
    Bircə-bircə əzizləyir
    Barmaqlarım, gözlərim…
    Sən varsan, mən varam,
    Bir dam altda
    Ata-analı böyüyür
    Komamız da.
    Bacasından sevgi çıxır
    Əllərimi isitdiyim,
    Biz qoxulu sobamızdan…
    Xoşbəxtliyi hasarlayıb
    Söz-söz sevib böyüdürəm…
    Böyüdürəm… Fəqət…
    Evimizin hasarını
    Yıxır
    Taleyimin yazıları…
    Ayrı-ayrı dam altında
    Böyüdürük –
    Gözü yollu arzuları…
    Gəlin köçür arzularım
    “Ana” deyir eşitməyən,
    Varlığımdan xəbərsiz,
    Bir qadının şəklinə…

    BƏLKƏ

    Ağrıdan bütləşirəm
    Daş yağır ürəyimə.
    Soyundum göz yaşımı,
    Ruhumun baş daşına
    Keçən mart yağışında.
    Özümü əsir etdim
    Köksünə qucaq-qucaq.
    Köçürəm durnalarla
    Sənsizlik göylərimə,
    Ölərəm uzaq-uzaq…
    Sən isti avqust kimi
    Soyuyan ocaq yeri.
    Ölümsüz məhəbbətin
    Boş qalan qucaq yeri.
    Mən indi köksü dolu,
    Dilbilməz uşaq kimi.
    Nə zaman çatdı səsim?
    Sən uzaq qaçaq kimi…
    Torpaq da sənin kimi
    Ölümü seçdi mənim.
    Göylərə verin, ölsəm
    Bəlkə Tanrı sevdi məni…

    BİRİSİ…

    Daşı daş üstünə qoya bilmədin
    Əllərim qoynumdan asılı qaldı.
    Heç sən də ruhumu duya bilmədin
    Yoxluğun alnıma yazılı qaldı.

    Sənsizlik saçımla uzanıb getdi
    Kəssəm də ucundan çatmadım sənə.
    Buluddan yuxarı sevdiyim adam,
    Buluddan aşağı baxmadın mənə.

    Kötüyü altında külləndi sevdam,
    Çəkib siqaretlə öldürdün məni.
    Bir azcıq illərə, bir az ellərə
    Qıydığın yerlərə böldürdün məni.

    Birisi gecələr göz bəbəyində
    Mənim gecələrim tavandan düşür.
    Araram sevdanı söz bələyində
    Görəsən günəşin hayandan düşür.

    GƏLMƏSƏN DƏ…

    Saçlarımda bir sığalın yeri boş
    Əllərimdə bir nəfərlik əl yeri…
    Sevdamı da bir kənara soyunub
    Gözləyəcəm, gəlməsən də yerin boş.

    Gələnməsən, biləcəyəm yetiməm
    Sən adında hər kəsimi itirdim.
    Ən başından ayrılığı düşünüb
    Bilə-bilə öz başıma gətirdim.

    Gəlmədin ki, şəhər-şəhər itirim
    Sonra səni küçə-küçə axtarım…
    Tapım səni, bir özgənin qolunda
    Tanış olum, bu da sənin bəxt yarın…

    Gəlmədin ki, şairlikdən əl çəkim
    Dönüşündən gedişinə sədd çəkim.
    Gəlmədin ki, boyun qucum qapında
    Biş-düş edim, yaxşı-pis yemək çəkim…

  • “Zərif kölgələr” kitabına yazılmış önsöz

    ÖN SÖZ

    Hardan başlayım, əslində bilmirəm. Hədəflərimiz böyükdür – arzularımızın, ümidlərimizin üstündə. Bəlkə də hələ ən kiçikdir bizim hədəflər. Amma bu da bir başlanğıcdır. Dünya “qadın ağrıları” altında çırpınır. Hər gün xəbərlər hansısa bir qadının dəhşətindən danışır, içimiz göynəyir, ruhumuz sızıldayır. Bəşəriyyəti səadətə bürüyən qadınlığımıza küsürük. Amma unutmamalıyıq – biz güclüyük, biz güclüyük ki, dünyanın ən ağır məsuliyyətini Tanrı bizə verdi. Qadını “ana” etdi. Ona bir dünya dolusu eşq verdi. Bu eşq bütün bəşəriyyəti öz çəmbərinə aldı, qorudu, ucaltdı. Biz qadın dəhşətinə “YOX!”
    deyirik! Qadının müqəddəsliyi, əvəz olunmaz eşqi hər zaman bəşəriyyətə hakim olacaq!

    Qadın cəsarət deməkrdir! Qadın ana deməkdir! Qadın ümid deməkdir! Və ən əsası qadın eşq deməkdir, eşq üçün çırpınan qəlb deməkdir.

    Üzü “Dədə Qorqud”dan gəlir biz azərilərin qadın cəsarəti. Məhsəti Gəncəvinin cəhalət dövründəki eşqindən gəlir cəsarət.
    Qadın olmaq cənnət olmaq deməkdir. Cənnətimizə xoş gəldiz, əziz oxucularımız!

    Aysel Nəsirzadə‐Söyüd ağacının saçlarına sığal çəkən şairə xanımımız. Bu qız gecənin laylasına dalıb, duyğu selinə qapılır. Ədəbiyyat da elə bunu istəyir. Yükünü ürəyində gizləyən, qəlbini misralarla bölüşən bir dünya istəyir ədəbiyyat.
    Aysel bir kitab müəllifidi, duyğu selinin kitab səhifələrinə köçürərkən hansı hisslər yaşanır yaxşı bələddir. Düşünürəm ki,
    vətən mərd oğulları ilə yox, mərd oğulları dünyaya gətirən analarla fəxr etməlidir. Çünki məhz “ana tərbiyyəsi” bu cür
    oğulları yetişdirir. Məhz buna görə də Aysel Nəsirzadə şeirlərində Şəhidlər heç vaxt unudulmur deyir.

    Günay Ələkbərzadə ‐Müasir Azərbaycan Ədəbiyyatında hələ tanımadığımız, bilmədiyimiz gözəlliklər çoxdur. Günay
    Ələkbərzadə şeirləri kimi. Duyğularını öz qəlibində, öz düşüncə sərhədlərində çatdırır oxucuya. Onun şeirlərində hərətlər yağış
    qoxuyur, ümidlər nəfəs qoxuyur. Tənhalığın burulğanına qapılıb qəlbini Tanrının ögeyliyinə məhkum edir. Bütünlüklə poeziya ilə dopdolu bir səhifələrdir Günay şeirləri.

    Xəyalə Sevil – Xəyalə mənim tələbəlik şairimdi. Ədəbiyyata birlikdə addım atdığımız “Gəncliyin səsi” ədəbi dərnəyinin
    üzvlərindəndir. Uzun illərdir ki, oxuyuram və uzun illərdir ki, zövq alıram onun şeirlərindən. Xəyalə Sevil şeiriyyatı zövqlərlə zəngin bir ədəbi dünyadır. Bu qız ruhunu göy üzündən asır, anasının əllərinin qırışının qayğısını çəkir, ürəyinə cəza verir,
    xəyallarını uzaqlıqlarda axtarır. Bir sözlə bir duyğudur Xəyalə Sevil.

    Manya Səxavətqızı – “On üç yarpaq”la möhkəmlədi dostluğumuz. Içindəki kədərləri misralara tökərək ruhuna təsəlli verən gözəl qəlbli bir xanım – Əsl Azərbaycan xanımı. Özünün etirafıdı – “Məni kədər şair etdi!” – bəli, ağır itgilərin acısını yaşamaq üçün ruhun verdiyi mücadələ bəzən misralarla sakitləşir. Manya da bu cür başladı şeirlərə. Tək özünün yox, eləcə də ətrafınınacısını belə ruhunda hiss edən zərif bir qəlbə malikdir.
    Xalidə Abdullayeva – O taylı, bu taylı Azərbaycan! Kədərinə canım qurban. Iran tabeliyində olan Azərbaycanımızın qızı. Şeirlərinin içindəki kədər hissi ruhuna hopan hayqırışları göstərir.

    Bilirəm, yol uzaqdı,
    Araya bir çay düşüb,
    Mənim də qismətimə,
    Ayrılıqdan pay düşüb.

    Arazın ürəyinə elə dağ çəkilib ki, sanki iki qardaşı biribirindən ayırıb zorla ayrılığı qəbul etdirməyə çalışırlar. Xalidənin şeirlərində Araz boyda kədər yükü gizlənib.

    Gülnarə İsrafil – Şeir ilk baxışda oxucunu düşündürmürsə, asanlıqla oxunub keçilirsə bu hardasa həmin şeirin
    zəif duyğular əsasında qələmə alındığının göstəricisidir. Gülnarədə isə dərin duyğular, fəlsəfi görüşlər sözün əsl mənasında öz
    əksini tapır. Onun şeirləri fərqli dünyasının göstəricisidir. Iki kitab müəllifi olan Gülnarə özünü tənqidi, hər şeirində bir
    addım da irəli getməyi bacaran bir şairdi. Və bu addımlar Gülnarədə çox uğurla alınır.

    Aynurə İnci – Dəniz hər bir şairin, nasirin, rəssamın, bəstəkarın könül ortağıdır. Harda dəniz varsa, çay varsa – orda şeir var, duyğu var, eşq var deməkdir. Elə Aynurənin “Dəniz arzuları kimi”, bəli yanılmadınız – onun dəniz arzularım, ümid arzuları. Özünü sevgi, eşq şairliyi yolunda sınayır Aynurə və görünür ki, bunu yaxşı bacarır.

    Zeynəb Səma – Qəlbini ilahi eşqlə zənginləşdirən daha bir azəri qızı. Ruhuna hopan eşqlə qidalanır, qəlblə sevir, könül
    gözü ilə baxır aşiqinə. Əgər bir qəlbə ki, ilahi eşq hakim kəsilir, o qəlbdən yalnız mükəmməl duyğular qopar. Nəzmlə bacardıqlarını nərslə də bacaracağına çox əminəm. Qəlbinin gözəlliyi hər misrada öz əksini tapan gəncimizdir Zeynəb.

    Zülfiyyə Yaqubqızı – Daha bir qəlb gözəli, ruh təmizi, nur çöhrəsi hər sətrinə, hər misrasına sirayət edən xanım. Zülfiyyənin iç dünyasına gəzintiyə çıxan zaman orda gözəlikdən başqa heç nə görmək mümkün deyil. Zülfiyyə əsl ruh şairidir. Onun ruhunu bürüyən nur hər kəlməsində oxucusunun ruhuna hopur. Zülfiyyə yaradıcılığında elmi, fəlsəfi, İslami düşüncələrə – zəngin ədəbi irsimizin izlərinə rast gəlmək olur.

    Həmidə Yaqubova – Özünü səyyah adlandırır Həmidə fikirlərində, fikirlərin səyyahı. Bu dünyada hər bir insanın ehtiyacı olan tək şey onun özünü güvəndə hiss etməsidir, ona dayaq, dəstək olan bir qüvvənin daim onunla olmasıdır. Həmidə öz fikirlərində bu hissləri insanlara aşılayır. Hər kəs tək olmadığı hiss edə biləcək sətirləri qələmə alaraq oxucusunun
    duyğularına hakim olmağı bacarır.

    Vüsalə Vətənxan – Klassik ədəbiyyatımızın müasir zamanda layiqli davamçısıdır Vüsalə. Yaradıcılığını bütünlüklə mənəvi eşqə hərs edən, hər misrasında, hər sətirində yalnız ilahi eşqə köklənən bu incə ruhlu qız, başdan-ayağa mənəvi saflıq
    mücəssəməsidir. Içində tuğyan edən bütün müqəddəs duyğuları qəlbindən qoparıb oxucularına təqdim edir.

    Şəfa Vəli – Dost deyərkən, sirdaş deyərkən ilk ağlıma gələn bir ad Şəfa. Ətrafında olan hər kəsə anadır, bacıdır, dostdur. Öz əsərlərinin isə ruhudur. Şəfanın çox şaxəli bir yaradıcılığı var. Bu qız demək olar ki, hər janra müraciət edir. Hər janrdan bir araşdırma aparır. Onun əsərləri həm savadlı, həm də təsvirləri olduqca zəngindir. Nəsri isə xüsusi diqqət çəkir.
    Fərqli dünyasının, fərqli sakinidir Şəfa. Onun dünyası zəngin əsərləridir.

    Yeganə‐Daha bir tələbəlik şairim. Illərin sınağına söykənmiş bir dostluq, gözəl müəllim, mükəmməl ədəbiyyatçı. Nəzəri baxışları ilə, duyğu köklü bir dünyası ilə fərqlənən şair. Yeganə həm də gözəl publisisdir. Fərqli zamanlarda fərqli mövzulara toxunaraq rəngarəng əsərlər yaradır, rəngarəng qəlbləri bəzəyir. Onun yaradıcılığı içindəki dünyanın güzgüsüdür.

    Esmira Günəş–Enerjisi, öz üzərində daim çalışması, ruhundakı burulğanı sətirlərə tökən bir xanım. Esmira daim öyrənmək, yeni nələrsə bilmək axtarşındadır. Bu kitabda hər kəs Esmiranı fərqli bir prizmada görəcək – öz qələmini nəsrdə
    sınayan bir Esmira ilə tanış olacaqsız.

    Bahar Cavadova–Yenə də qəlb zənginliyi, ilahi eşqin təzahürü olan bir duyğu seli. Bahar Cavadova şeirlərində o qədər səmimilik var ki, oxuduqca insanın ruhu körpələşir, saflaşır. Saf hisslər hakimdir onun şeirlərində. Maraqlı təzahürlər öz əksini tapıb. Qadına uca baxır, kədərini misralarında gizlədir. Onun duyğuları oxucuya həzin hisslər bəxş edir.

    Zeynəb İsazadə‐İstedad yaşa baxmır, hər yaşın öz zənginliyi var. Zeynəb də öz yaşıdları arasında içində gizlətdiyi
    duyğuları ilə seçilir. Onun üçün ədəbiyyat içndə gizlətdiyi obrazların dünyasından ibarətdir.

    Ümumilikdə isə, onu deyə bilərəm ki, Azərbaycan yetişdirdiyi hər bir vətən oğlu, vətən qızı ilə fəxr etməlidir. Çünki bu gün bir xalq kimi formalaşmağımızda əsl vətən balarının əməyi danışmazdır. Çünki bu günki Azərbaycan üçün biz Xalq Cümhuriyyətimizin qurucalarına, onları dünyaya gətirib vətən qeyrəti ilə tərbiyyə edən analarımıza borcluyuq. Bu gün evimizdə rahat, qorxusuz yaşamağımız üçün canında keçən minlərlə şəhidlərimizə borcluyuq. Unutmayaq ki, hər şəhidimizi, hər qazimizi, hər müəllimimizi, hər həkimimizi dünyaya gətirən bir ana var. Və biz anaların qarşısında baş əyirik.

    Gülnarə Sadiq
    AYB, AJB, DGTYB‐nin üzvü.
    (Gəncə)