Author: Delphi7

Ötən həftə Sumqayıt Dövlət Universitetinin nəzdində Sumqayıt Dövlət Texniki Kollecində “Nəsimi ili” ilə əlaqədar şeir müsabiqəsi keçirilib.
Kollecin “Ana dili və ədəbiyyat” fənn birləşməsinin təşkilatçılığı ilə keçirilən müsabiqədə tələbələr Azərbaycan şairlərinin şeirlərini səsləndirərək qiraət məharətini nümayiş etdiriblər.

Münsiflər heyətində təmsil olunan professor, Azərbaycan Respublikası mədəniyyət işçisi, “Göyərçin” jurnalının baş redaktoru Rafiq Yusifoğlu, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Rövşən Məmmədov, yazıçı, Kollecin “Kitabxana müdiri” Günel Eyvazlı, “Ana dili və ədəbiyyat” fənn birləşməsinin sədri Hamlet Məmmədov, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Aynur Qarayeva şəffaf səsvermə nəticəsində ən gözəl qiraət bacarığı, poeziya ruhu olan tələbəni fərqləndirə biliblər.
Müsabiqənin qalibləri Fəxri Diplom, həvəsləndirici hədiyyələr və pul mükafatı ilə təltif olunublar.

Mənbə: http://www.edebiyyatqazeti.az

Vəliyeva Afaq Məsud qızı — Azərbaycan Dövlət Tərcümə Mərkəzinin İdarə heyətinin sədri[1], yazıçı, dramaturq, əməkdar incəsənət xadimi (2003), Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (1981), 1991-ci ildən Respublika Tərcümə və Ədəbi Əlaqələr Mərkəzinin sədri, “Xəzər” dünya ədəbiyyatı jurnalının baş redaktoru, Əməkdar incəsənət xadimi, Rusiyanın Elm və İncəsənət Pyotr Akademiyasının (PANİ) həqiqi üzvü. Azərbaycan Respublikasının Xalq yazıçısı (24.05.2019).[2]

Həyatı
Afaq Məsud 1957-ci ilin 3 iyununda Bakıda anadan olub. 1979-cu ildə BDU-nun jurnalistika fakültəsini bitirib. 1979-1986-cı illərdə “Azərbaycanfilm” kinostudiyasında redaktor, redaksiya heyətinin üzvü, 1986-1988-cu illərdə “Azərbaycantelefilm”də direktor vəzifələrində çalışıb. 1989-2014-cü illərdə Respublika Tərcümə və Ədəbi Əlaqələr Mərkəzinin sədri, “Xəzər” dünya ədəbiyyatı jurnalının baş redaktoru işləyib.
Əsasən romanlar və hekayələr müəllifi kimi tanınır. Əsərləri rus, ingilis, fransız, alman, özbək dillərinə tərcümə və nəşr edilib.
Q.Q.Markesin “Patriarxın payızı”, T.Vulfun “Dünyanın hörümçək toru” romanlarını, qədim sufi əlyazmalarını – M.Nəsifinin “Mövcudluq haqqında həqiqət”, Ə.Qəzalinin “Səadət iksiri”, “Oğluma məktub”, “İlahi bilik”, İbn Ərəbinin “Məkkə açıqlamaları” Cəlaləddin Ruminin və digər sufi mütəfəkkirlərinin əsərlərini Azərbaycan dilinə tərcümə edib.
“Can üstə”, “O məni sevir”, “Yol üstə”, “Qatarın altına atılan qadın”, “Kərbala”, “Mənsur Həllac” pyeslərinin müəllifidir.
Əsərləri əsasında “Sərçələr”, “Qonaqlıq”, “Gecə”, “Cəza”, “Dovşanın ölümü” televiziya filmləri çəkilib.
2000-ci ildə Vyana Universitetində A.Məsud yaradıcılığını tədqiq edən doktorluq işi müdafiə edilib (S.Dohan “Avropa şərqşünaslığında qadın yazarlar”).
“Humay” Milli Akademiyası mükafatı laureatıdır. Afaq Məsud 16 may 2014-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti yanında Tərcümə Mərkəzinin direktoru təyin edilmişdir.[3]
23 dekabr 2015-ci ildə türkdilli ölkələr arasında ədəbi əlaqələrin möhkəmlənməsi istiqamətində göstərdiyi uğurlu fəaliyyətinə, teatr sənətinin inkişafında xidmətlərinə görə TÜRKSOY-un “Haldun Taner” mükafatına layiq görülmüşdür.[4]
2015-ci ildə Türkiyə Mədəniyyət Nazirliyi, TÜRKSOY və Avrasiya Yazarlar Birliyinin təsis etdiyi “Beynəlxalq Səhnə Əsərləri müsabiqəsi”nin qalibidir.
1 iyun 2017-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən ölkədə tərcümə işinin inkişafında xidmətlərinə görə “Şöhrət” ordeni ilə təltif edilib.
Azərbaycanın xalq yazıçısı Əli Vəliyevin nəvəsidir.
Yazıçı Məsud Əlioğlunun qızıdır.

Türkdilli ölkələr arasında ədəbi əlaqələrin möhkəmlənməsi istiqamətində göstərdiyi uğurlu fəaliyyətinə, teatr sənətinin inkişafında xidmətlərinə görə dəfələrlə TÜRKSOY-un medalı ilə təltif edilib.
2015-ci ildə Türkiyə Mədəniyyət Nazirliyi, TÜRKSOY və Avrasiya Yazarlar Birliyinin təsis etdiyi “Beynəlxalq Səhnə Əsərləri müsabiqəsi”nin qalibidir.
2017-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən Azərbaycanda tərcümə işinin inkişafında xidmətlərinə görə “Şöhrət” ordeni ilə təltif edilib.
Kitabları[redaktə | əsas redaktə]
“Üçüncü mərtəbədə”, Bakı, Gənclik, 1971
“Şənbə gecəsi”, Bakı, Yazıçı, 1984
“Субботний вечер”, Москва, 1984 (“Şənbə gecəsi”, Moskva, 1984)
“Keçid” (povest və hekayələr), Bakı, Yazıçı, 1988
“Tək”, Bakı, Gənclik, 1992
“İzdiham”, Bakı, Azərbaycan Tərcümə Mərkəzi
“Azadlıq” (roman, esse, hekayə), Bakı, Azərbaycan Tərcümə Mərkəzi, 1997
“Roman, esse, hekayə”, Bakı, Azərbaycan Tərcümə Mərkəzi, 1999
“Yazı”, Bakı, Qanun, 2004
“II İohan” (hekayə-roman), Bakı, Mütərcim, 2009
“Suiti”, Tehran, 2011, Pinar
“Seçilmiş əsərləri” 1-ci cild, Bakı, Elm və təhsil, 2012
“Seçilmiş əsərləri” 2-ci cild, Bakı, Elm və təhsil, 2012
“Роман-рассказ”, Баку, Евразиа Пресс, 2012
“Kalabalık” (“İzdiham”), Ankara, Bengü, 2015
“Üzü işığa”, Tehran, Nohbəgan, 2015
“İzdiham”, Tehran, Şurafərin, 2016
“İzdiham”, Tehran, Fərsar, 2016
“Избранное”, Москва, Художественная литература, 2017 (“Seçilmiş əsərləri”, Moskva: Xudojestvennaya literatura, 2017)
“Azadlıq”, Kiyev, Druqe dixaniya, 2017
“Azadlık” İstanbul, Zengin Yayıncılık,2018
“Şənbə gecəsi və digər hekayələr”, Qahirə 2018
“Azadlıq” Merani,2019
Xarici keçidlər[redaktə | əsas redaktə]
[1]
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
Broom icon.svg Bu məqalədəki istinadlar müvafiq istinad şablonları ilə göstərilməlidir.
↑ http://www.president.az/articles/11752
↑ “Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət xadimlərinə fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 may 2019-cu il tarixli Sərəncamı” (azərb.). president.az (25 may 2019). 25 may 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 may 2019.
↑ İlham Əliyev tanınmış yazıçıya vəzifə verdi
↑ Teatr xadimlərinə “Haldun Taner” mükafatı verildi

Kamal Abdulla (tam adı: Abdullayev Kamal Mehdi oğlu) — dilşünas, ədəbiyyatşünas, yazar, ictimai xadim; filologiya elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi; Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü, Bakı Slavyan Universitetinin rektoru (2000-2014); Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Humanitar və İctimai elmlər bölməsinin akademik – katibi (2010-2014); Azərbaycan Respublikasının millətlərarası, multikulturalizm və dini məsələlər üzrə Dövlət müşaviri (2014-2017); Azərbaycan Dillər Universitetinin rektoru (1 iyun 2017-ci ildən); Azərbaycan Yaradıcılıq Fondunun sədri, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının “Türkologiya” jurnalının baş redaktoru; Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzinin Beynəlxalq Himayəçilik Şurasının sədri, Birinci dərəcəli dövlət müşaviridir. Azərbaycan Respublikasının Xalq yazıçısı (24.05.2019).[1]

Həyatı və fəaliyyəti

4 dekabr 1950-ci ildə Bakıda ziyalı ailəsində doğulub. Atası müəllim, anası həkim olub. 1968-ci ildə Bakıda 190 saylı orta məktəbi bitirib.
1968-1973-cü illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsində təhsil alıb.

1973-1976-cı illərdə SSRİ Elmlər Akademiyası Dilçilik İnstitutunun “Türk dilləri” şöbəsinin əyani aspirantı olub.
1977-ci ilin yanvar ayında Moskvada “Sintaktik paralelizm” (“Kitabi-Dədə Qorqud” dastanlarının dili üzrə) adlı namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir.
1984-cü ildə Bakıda “Azərbaycan dili sintaksisinin nəzəri problemləri” adlı doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir.
1978 – 1983-cü illərdə Azərbaycan EA-nın Dilçilik İnstitutunda “Türk dillərinin müqayisəli tədqiqi” şöbəsində kiçik elmi işçi, baş elmi işçi, şöbə müdiri.
1983-cü ildən başlayaraq televiziyada “Azərbaycan dili”, “Qoşma”, “Dəfinə”, “Sözün sirri” kimi aylıq və həftəlik ədəbi-bədii, elmi-publisistik verilişlərin müəllifi və aparıcısı.

1984-cü ildə Xarici Dillər İnstitutunun “Ümumi və Azərbaycan dilçiliyi” kafedrasının müdiri.
1988-1990-ci illərdə Azərbaycan Mədəniyyət Fondunun (Hazırda Azərbaycan Yaradıcılıq Fondu) sədrinin birinci müavini, 1990-ci ildə Fondun İdarə Heyətinin sədri.
1990-cı ildə M.F.Axundov adina Rus dili və ədəbiyyatı İnstitutunun “Ümumi və rus dilçiliyi” kafedrasının müdiri.
1993-cü ildən 2000-ci ilədək yenidən Xarici Dillər İnstitutunun “Ümumi və Azərbaycan dilçiliyi” kafedrasının müdiri.
1994-1995-ci illərdə Bursa (Türkiyə Respublikası) Uludağ Universitetinin “Türk dili və ədəbiyyatı” bölümünün professoru.
2000-ci ilin may ayında ölkə Prezidenti Heydər Əliyevin sərəncamı ilə M.F.Axundov adına Rus dili və ədəbiyyatı İnstitutunun rektoru təyin edilib.

Yaradıcılığı
Elmi yaradıcılığı

Türk xalqlarının qədim epik ədəbiyyatları sahəsində araşdırmalar müəllifi.
Müxtəlif ölkələrin universitetlərində ( Rusiya – Linqvistik Universitet, Pedoqoji Universitet, Dilçilik İnstitutu; Türkiyə – Uludağ Universiteti, Ege Universiteti, Bahçeşehir Universiteti; Gürcüstan – Tiflis Dövlət Universiteti; Polşa – Varşava Universiteti; Fransa – İnalko Universiteti, Strasburq Universiteti; Almaniya – Mayns Universiteti, Humboltd Universiteti; ABŞ – Kolumbiya Universitetinin Harriman İnstitutu və başqalarında) “Ümumi dilçilik”, “Mətn sintaksisi”, “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanlarının kulturoloji aspektləri”nə həsr olunmuş mühazirələr və xüsusi kurslar aparmışdır.
Bir çox beynəlxalq simpozium, konfrans və kollokviumların təşkilatçısı və iştirakçısı.
2009-cu ilin noyabr ayında Strasburq (Fransa), Varşava (Polşa), Mayns (Almaniya) universitetlərində “Mifdən Yazıya və yaxud Gizli Dədə Qorqud” kitabının təqdimat mərasimləri keçirilmiş və prof. Kamal Abdulla bu universitetlərdə “Kitabi Dəd ə Qorqud”un poetikası” mövzusunda mühazirələr oxumuşdur.
Dilçiliyə dair “Проблемы синтаксиса простого предложения в азербайджанском языке” (Баку, Элм, 1983), “Azərbaycan dili sintaksisinin nəzəri problemləri” (Bakı, Maarif, 1999 – 2016-ci illər), “Azərbaycan dilində mürəkkəb sintaktik bütövlər” (müəllif qrupu ilə birgə), “Azərbaycanda rus dili” (İ.Həmidovla birgə), “Dilçiliyə səyahət və yaxud dilçi olmayanlar üçün dilçilik”, “Azərbaycanca danışaq” (Paris 2008, Buxarest 2010, Budapeşt 2011) kimi kitabları var.
Ədəbiyyatşünaslıq və ədəbi tənqidə dair “Müəllif – əsər – oxucu” (Bakı, Yazıçı, 1985), “Əvvəl – axır yazılanlar” (Bakı, Yazıçı1990), “Yolun əvvəli və axırı” (Bakı, Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, 1993), “300 azərbaycanlı” (Bakı, Mütərcim, 2007) kitablarında dünya ədəbiyyatının problematik aspektlərindən bəhs edilir, qədim və müasir ədəbi prosesin görünməyən tərəfləri işıqlandırılır.
“Лекции в Бакинском славянском университете” (Баку, Мутарджим, 2003) (“Bakı Slavyan Universitetində mühazirələr”) adlı kitabı (akad. A.Mirzəcanzadə ilə birlikdə) ədəbiyyat və poetika məsələlərinə həsr edilib.
Qorqudşünaslığa dair “Gizli Dədə Qorqud” (1991), “Sirriçində dastan və yaxud Gizli Dədə Qorqud – 2” (Bakı, Elm, 1999), “Mifdən Yazıya və yaxud Gizli Dədə Qorqud”, “Kitabi-dədə Qorqud” dastanının poetikasına giriş” (Bakı, 2017) adlı monoqrafiyalar yazıb nəşr etdirmişdir.

Akad. Kamal Abdulla 2015-ci ildə (prof. E.Ə. Nəcəfov ilə həmmüəlliflikdə) “Multikulturalizm” fənni üzrə “Multikulturalizmə giriş” (Bakalavr səviyyəsi üçün) və “Azərbaycan multikulturalizmi” (Magistr səviyyəsi üçün) tədris proqramları hazırlamışdır. O, “Azərbaycan multikulturalizmi” adlı ali məktəblər üçün dərsliyin elmi redaktoru (prof. E.Ə.Nəcəfovla birlikdə) və əsas müəlliflərindən biridir.
Elmi və publisistik məqalələri Azərbaycanda və ondan kənarda çap olunur.
200-dən çox məqalə, 20-dən çox elmi kitab, dərs vəsaiti və monoqrafiya müəllifidir.
Onlarla magistr, aspirant və doktoranta elmi rəhbərlik etmişdir.

Bədii yaradıcılığı
Kamal Abdulla “Yarımçıq əlyazma”, “Sehrbazlar dərəsi”, “Unutmağa kimsə yox…” romanlarının, şeirlər və hekayələr toplularının müəllifidir.
Dram əsərlərindən ibarət Azərbaycan, rus, türk dillərində bir neçə kitabı nəşr olunmuşdur. “Unutmağa kimsə yox” (Bakı, Azərnəşr, 1995), “Ruh” (Bakı, Azərnəşr, 1997), “Все мои печали” (Bakı, Mütərcim, 2009) adlı pyesler toplusu var.
“Gümüş dövrün sirləri” tərcümələr toplusunun (rus poyeziyasının “gümüş dövr şairlərinin şeirlərinin tərcüməsi) müəllifidir (Bakı, Mütərcim, 2001). “Kədərli seçmələr” (Bakı, Mütərcim, 2002) adlı kitabında esseləri, şeirləri, hekayələri, tərcümələri, pyesləri toplanıb.
“Hekayələr” (Bakı, Mütərcim, 2009), “Labirint” (Bakı, Qanun, 2012), “Sirri-zəmanə” (Bakı, Mütərcim, 2014), “Edam vaxtını dəyişmək olmaz” (Bakı, 2017) adlı hekayələr toplusu çap olunmuşdur.“Yarımçıq əlyazma” romanı Bakıda ilk dəfə 2004-cü ildə çap edilib. Roman Azərbaycanda 2013-cü ildə təkrar nəşr edilib.
“Sehrbazlar dərəsi” romanı Bakıda ilk dəfə 2006-ci ildə çap edilib.
“Unutmağa kimsə yox…” romanı 2011-ci ildə Bakıda çap edilmişdir.
Müəllifin öz məktəb həyatından bəhs edən “Tarixsiz gündəlik” povesti 2005-ci ildə Bakıda çap edilmişdir. 2007-ci ildə bu povest «Открывая друг друга» adlı topluda “Дневник с заметками на полях” adı ilə rus dilində çap edilmişdir. “Tarixsiz gündəlik” povesti 2007-ci ildə Heydər Əliyev Fondunun və Fondun rəhbəri Azərbaycanın Birinci xanımı Mehriban xanım Əliyevanın təşəbbüsü ilə «Əsərlər toplusu» adlı kitabda dərc edilib. 2007-ci ildə povest “Един към друг” adlı topluda “Дневник с бележки в полетата” adı ilə bolqar dilində çap edilmişdir.
“Yarımçıq əlyazma” romanının 2006-cı ildə Parisdə İnalko Universitetində, 2007-ci ildə Moskvada “Иностранная литература” jurnalının redaksiyasında, 2012-ci ildə Braziliyada (Paraiba Universitetində), 2013-cü ildə Avstriyada (Karl və Frants adına Qrats Universitetinin Alman dili və Ədəbiyyatı İnstitutunun təşkilatçılığı ilə), 2013-cü ilin noyabrında Londonda (Avropa Azərbaycan Cəmiyyətinin təşkilatçılığı ilə “Waterstones” kitab evində), 2014-cü ilin fevralında isə Berlində (Humboldt Universitetində) təqdimat mərasimləri keçirilmişdir.
Əsərləri xarici dillərdə[redaktə | əsas redaktə]
Pyesləri, hekayələri, romanları, esseləri və şeirləri Azərbaycanda və aşağıda qeyd edilən xarici ölkələrdə çap olunmuşdur:
1. ABŞ-da – ingilis dilində
2. Avstriyada – alman dilində
3. Fransada – fransız dilində
4. İtaliyada – italyan dilində
5. Braziliyada – portuqal dilində
6. Serbiyada – serb dilində
7. Monteneqroda – monteneqro dilində
8. Polşada – polyak dilində
9. Rusyada – rus dilində
10. Türkiyədə – türk dilində
11. Qazaxıstanda – qazax dilində
12. Qırğızıstanda – qırğız dilində
13. Gürcüstanda – gürcü dilində
14. Litvada – litva dilində
15. İranda – fars dilində
16. Yaponiyada – yapon dilində
17. Rumıniyada – rumın dilində
18. Macarıstanda – macar dilində
19. Misirdə – ərəb dilində
20. Bolqarıstanda – bolqar dilində

“Yarımçıq əlyazma” Fransada “Le Manuscrıt inachevé” adı ilə (Paris, L’Harmattan, 2005), Türkiyədə “Eksik El Yazması” adı ilə (İstanbul, Ötüken, 2006), Rusiyada “Неполная рукопись” (Moskva, Xroniker, 2006), Braziliyada “O Manuscrito İnacabado” adı ilə (João Pessoa, İdeia, 2009), Polşada “Zagadkowy Rękopis” adı ilə (Torun, 2009), Misirdə “رلمخطوط المبتو” adı ilə (Qahirə, 2012), Amerikada (“The Incomplete Manuscript” adı ilə 2013), Qazaxstanda “Толык емес колжазба” adı ilə (Astana, 2013), Avstriyada «Das unvollständige manuscript» adı ilə (Viana, 2013), Qırğızıstanda «Толук емес колжазма» adı ilə (Bişkek, 2014), İtaliyada “İl Manoscritto İncompleto” adı ilə (Roma, 2014), Monteneqroda “Nepotpuni rukopis” adı ilə (Podgorica, 2015), Yaponiyada (Suseyşa nəşriyyatı, 2017) çap edilib.
Bakıda 2006-cı ildə işıq üzü görmüş sufi dərvişlərin həyatından bəhs edən “Sehrbazlar dərəsi” romanı “Büyücüler deresi” adı ilə İstanbulda, “Долина Кудесников” adı ilə Sankt-Peterburqda (“Zlatoust”, 2010), “Stebukladarių slėnis” adı ilə Litvada (Vilnüs “Edukologiya” 2013), həmçinin 2013-cü ildə Yaponiyanın “Miçitani” nəşriyyatında çap edilmişdir.
Moskvada «Господин дороги» adlı şeirlər və pyeslər toplusu nəşr edilmişdir (Москва, Риф Рой, 2004).
2014-cü ildə Moskvada son illərdə qələmə aldığı hekayələri toplanmış «Платон, кажется, заболел…» toplusu 2016-ci ildə “Qızıl Delviq” mükafatına layiq görülmüşdür.
Pyesləri Azərbaycan, Gürcüstan, Estoniya teatrlarında səhnəyə qoyulmuşdur.
“Gəlin azərbaycanca danışaq” kitabı 2008-ci ildə Parisdə fransız dilində (Parlons Azerbaidjanais. L’Harmattan, 2008, Mişel Malerblə həmmüəlliflikdə), Rumıniyada rumın dilində (Sa Vorbim Azerbaidjana. İdeea Europeana, Buxarest 2010) Macarıstanda macar dilində (Budapeşt, 2011, prof. Mariya Keneşi ilə həmmüəlliflikdə) nəşr edilib.
Təkrar nəşrlər:
“Yarımçıq əlyazma” – “Le Manuscrıt inachevé” adı ilə Fransada (Paris, L’Harmattan, təkrar nəşr: 2013), “Eksik El Yazması” adı ilə Türkiyədə (İstanbul, Ötüken, təkrar nəşr: 2014), “İl manoscritto incompleto” adı ilə İtaliyada (Roma, İoleggoperche, təkrar nəşr 2015). “Неполная рукопись” adı ilə Rusiyada “Романы” kitabında (Москва, Художественная литература, 2013) və «Под сенью Карагача» kitabında (Москва, Художественная литература, 2016) təkrar nəşrlər həyata keçirilib.
Haqqında yazılanlar[redaktə | əsas redaktə]
Azərbaycanda Kamal Abdulla haqqında “Kədərin sirri” (müəllifi Elçin Səlcuq), “Kamal Abdulla: seçimin morfologiyası” (müəllifi Asif Hacılı), “Kamal Abdulla: Yazıdan mifə” (müəllifi Rüstəm Kamal), Türkiyədə “Kamal Abdullanın əsərləri Türkiyə türkcəsində” (müəllifi Mehman Musaoğlu), Rumıniyada « Камал Абдулла: Философия полноты» (müəllifi Lyudmila Bejenaru) adlı kitablar çap olunub.
Elmi və bədii yaradıcılığı ilə bağlı Rusiya, Türkiyə, Fransa, İtaliya, Braziliya, Polşa, Litva, ABŞ, Qazaxstan, Qırğızıstan, Yaponiya və başqa ölkələrdə məqalələr çap edilib.

Almaniyanın Mayns Universiteti və Folkenştayn Cəmiyyəti ilə birgə 2009-cu ildən həyata keçirilən “Kitabi Dədə Qorqud” və “Nibelunqlar haqqında nəğmə” adlı Beynəlxalq layihənin ideya müəllifi və təşkilatçılarından biri;
Türk Dil Qurumunun həqiqi fəxri üzvü;
Ukrayna Beynəlxalq Kadr Akademiyasının həqiqi üzvü (akademiki);
Rus PEN-klubunun (Moskva) üzvü;
MŞPU-nun (Moskva Şəhər Pedaqoji Universitetinin) fəxri doktoru;
Poltava İqtisadiyyat və Ticarət Universitetinin fəxri professoru;
Sofiya Universitetinin ali mükafatı – “Mavi Lent Fəxri Nişanı” (“Honorary Blue Ribbon Insignia”) laureatı;
Türk Dünyası Araşdırmaları Beynəlxalq Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü, akademiki;
Rusiyanın Ural Federal Universitetinin fəxri doktoru;
Gürcüstanın Təhsil Elmləri Akademiyasının həqiqi üzvü.
Mükafatlar və Təltiflər[redaktə | əsas redaktə]
3 dekabr 2015-ci ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı ilə Azərbaycan Respublikasında təhsil sahəsində səmərəli fəaliyyətinə görə “Şöhrət” ordeni;
2007-ci ildə Rusiya Federasiyasının Puşkin medalı;
2007-ci ildə Azərbaycanda Humay mükafatı;
2007-ci ildə 525-ci qəzetin “İlin romanı” adlı mükafatı;
2007-ci ildə Monitorinq qrupunun “İlin ədəbiyyat adamı”;
2009-cu ildə Azərbaycanla Çexiya arasında münasibətlərin inkişafında mühüm roluna görə “Karl Kramej” medalı;
2009-cu ildə Polşa Respublikası prezidenti Lex Kaçinski tərəfindən təqdim edilən “Böyük Xaç” kavaler ordeni;
2009-cu ildə Polşanın müsbət simasının formalaşmasındakı mühüm xidmətlərinə görə Polşa Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyinin Xüsusi Diplomu;
2010-cu ildə Dədə Qorqud Milli Fondunun “Dədə Qorqud Milli Mükafatı” “Azərbaycan dünyası” beynəlxalq jurnalının “Vətən övladı” qızıl medalı;
2010-cu ildə III Nəsimi Milli Ədəbiyyat Müsabiqəsində “Yarımçıq əlyazma” romanına görə “Son 10 ilin ədəbi əsəri” mükafatı;
21 may 2015-ci ildə İranın Təbriz şəhərində Qafqaz Universitetləri Birliyinin (KUNİB) 5-ci konqresində “Elmi fəaliyyətə görə” mükafat;
21 sentyabr 2015-ci ildə “Yarımçıq əlyazma” romanı İtaliyanın ən böyük fondlarından biri Rikardo Tanaturri Fondunun təsis etdiyi “Scanno” mükafatının (“Skanoprize”) ədəbiyyat üzrə xüsusi prizi;
2016-cı ildə Rusiyanın məşhur “Художественная литература” nəşriyyatı tərəfindən çap edilən “Platon, deyəsən, xəstələnib…” (“Платон, кажется, заболел…”) hekayələr kitabına Rusiyada ədəbiyyat üzrə təqdim olunan “Qızıl Delviq” mükafat;
2017-ci ildə Şərqi Avropada ilin ən bacarıqlı şəxslərini seçən Regional Agentlik və onun nəşr etdiyi “Euromanager” jurnalı tərəfindən “Müasir dünyanın dini, irqi və etnik ayrı-seçkilik kimi problemlərindən əziyyət çəkən Avropa regionunda multikulturalizm ənənələrinin inkişaf etdirilməsi sahəsində xidmətlərinə görə” mükafat.
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
↑ “Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət xadimlərinə fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 may 2019-cu il tarixli Sərəncamı” (azərb.). president.az (25 may 2019). 25 may 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 may 2019.

Yaqubov Musa Səfiməmməd oğlu (Musa Yaqub; 10 may 1937, Buynuz, İsmayıllı rayonu) — Azərbaycan şairi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (1970), Milli Məclisin deputatı (1995-2000), Azərbaycan Respublikasının Xalq şairi (2019)

Həyatı
Musa Yaqub 1937-ci il mayın 10-da İsmayıllı rayonunun Buynuz kəndində anadan olmuşdur. Göyçay pedaqoji məktəbini bitirdikdən sonra Tircan kənd orta məktəbində müəllim (1957-1958), Buynuz kənd ibtidai məktəbində müəllim və müdir (1958-1967) işləmişdir. ADU-nun filologiya fakültəsində qiyabi təhsil almışdır (1967-1973). Həmin illərdə Buynuz kənd 8 illik məktəbinin müdiri olmuşdur. Bakıya köçəndən sonra Azərbaycan Yazıçılar İttifaqında bədii ədəbiyyatı təbliğ bürosunda direktor müavini, “Azərbaycan” jurnalında poeziya şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışmışdır (1974-1978). İsmayıllı rayonunda çıxan “Zəhmətkeş” qəzetinin redaktoru olmuşdur (1978-?).

Ədəbi fəaliyyətə 1957-ci ildə “Azərbaycan” qəzetində çap olunan “İki qəlb, iki dünya” poeması ilə başlamışdır. Moldovada Sovet ədəbiyyatı, Ukrayna və Özbəkistanda Azərbaycan ədəbiyyatı günlərində və digər ümumittifaq tədbirlərində iştirak etmişdir. Azərbaycan KP İsmayıllı rayon komitəsinin büro üzvü, rayon xalq deputatları Soveti ticarət və məişət xidməti daimi komissiyasınm sədri olmuşdur (1979-?). İsmayıllı rayon Xalq Deputatları Sovetinin deputatı seçilmişdir. M.F.Axundov adına mükafata layiq görülmüşdür. Musa Yaqub Parkinson xəstəliyindən əziyyət çəkir.

Musa Yaqub 24 may 2019-cu ildə “Azərbaycan Respublikasının xalq şairi” fəxri adına layiq görülmüşdür.[1]

Əsərləri

Yarpaqlar oxuyur (şerlər). Bakı: Azərnəşr, 1966, 30 səh.
Bu məhəbbət yaşadır məni (şerlər). Bakı: Gənclik, 1966, 58 səh.
Bu məhəbbət yaşadır məni (şerlər). Bakı: Gənclik, 1970, 72 səh.
Mənim kainatım (şerlər). Bakı: Gənclik, 1973, 88 səh.
Üzü bəri baxan dağlar (şerlər və poema). Bakı: Azərnəşr, 1977, 96 səh.
Yaxşı ki, sən varsan (şerlər və poemalar). Bakı: Yazıçı, 1979, 132 səh.
Bir sim üstə (şerlər və poema). Bakı: Yazıçı, 1983, 255 səh.
İki qəlbin işığı (şerlər və poemalar). Bakı: Gənclik, 1985, 124 səh.
Mənim sevgi taleyim. Bakı: Yazıçı, 1988, 132 səh.
Ürəyimdə yerin qaldı (şerlər, poemalar). Bakı: Gənclik, 1992, 130 səh.
Nanə yarpağı (şerlər, poemalar). Bakı: Sabah, 1996, 388 səh.
Payızdan yaza yol varmı (şerlər). Bakı: Azərnəşr, 1999,
Ruhumla söhbət (şerlər). Bakı: Müstəqil nəşriyyat, 2000, 235 səh.
Bu dünyanın qara daşı ğöyərməz(şerlər) Baki: Azərnəşr, 2007
Dövrün dəyirmanı, 2012

İstinadlar

“Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət xadimlərinə fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 may 2019-cu il tarixli Sərəncamı” (azərb.). president.az (25 may 2019). 25 may 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 may 2019.

Rövşən Ramiz Məmmədəli oğlu (15 dekabr 1946, Əmircan, Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ) — şair, yazıçı, esseist, kinossenarist,[1] tərcüməçi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (1981). Azərbaycan Respublikasının Xalq şairi (2019).

Həyatı
Ramiz Rövşən 1946-cı il dekabrın 15-də Bakının Əmircan kəndində anadan olub[2]. Əslən Qubadlı rayonunun Teymur Müskanlı kəndindəndir. Suraxanı rayonundakı 208 N-li şəhər orta məktəbində təhsil alıb. Azərbaycan Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsini (1964-1969), Moskva Ali Ssenari Kurslarını bitirib (1976-1978). Cəfər Cabbarlı adına “Azərbaycanfilm” kinostudiyasında, “Mozalan” satirik kinojurnal studiyasında redaktor (1971), kinostudiyanın ssenari emalatxanasında ssenarist (1974-1975), ssenari redaksiya heyətinin üzvü (1979-1987), kinostudiyanın baş redaktoru (1987-1992) işləyib. 1992-ci ildən Azərbaycan Tərcümə Mərkəzinin baş redaktorudur. Bir neçə şeir kitabının müəllifidir.

Ramiz Rövşənin ssenariləri əsasında çoxlu sayda bədii və sənədli film çəkilib. Şeir və hekayələri tərcümə edilərək bir sıra keçmiş SSRİ respublikalarında, eləcə də ABŞ-da, Almaniyada, Böyük Britaniyada, Fransada, Polşada, Bolqarıstanda, Türkiyədə və İranda çap olunub. Ramiz Rövşən Müsavat Partiyasının 1997-ci ildə qəbul olunmuş himninin sözlərinin müəllifidir. O, 24 may 2019-cu ildə “Azərbaycan Respublikasının Xalq şairi” fəxri adına layiq görülmüşdür.[3]

Ramiz Rövşən Azərbaycan Yazıçılar Birliyi İdarə Heyətinin üzvüdür.

Yazıçı Yaşar Əliyevin qardaşıdır.
Tərcüməçi Rövşən Ramizoğlunun atasıdır[4].
Kitabları
Cild Kitabın adı İçindəkilər Şəhər Nəşriyyat İl Səhifə ISBN
Bir yağışlı nəğmə Şeirlər Bakı Gənclik 1970 62
Göy üzü daş saxlamaz Şeirlər və poema Bakı Yazıçı 1987 158
Kəpənək qanadları Nəğmələr Bakı Səda 1999 120
Gedək biz olmayan yerə Şeirlər və poema Bakı Çıraq 2006 184
Nəfəs – kitablar kitabı Şeir, nəsr, esse Bakı Qanun 2006 760
Göy üzü daş saxlamaz Şeirlər Təbriz Yaşmaq 2007 ISBN 965-6743-87-0
Nefes – kitablar kitabı Şiir-nesr-esse Ankara Bengü 2008 226 ISBN 978-605-5988-11-1
Yağışlı nəğmə Şeirlər Tehran Əndişeye No 2009 312 ISBN 978-964-6149-56-4
Sevgi məktubu kimi Şeirlər Bakı Mütərcim 2009 52
Yağış yuyur, gün qurudur Şeirlər Tehran Pinar 2011 240 ISBN 965-6743-87-0
Göyərçinim, gəl görüm Şeirli, şəkilli əlifba Bakı 3 alma 2018 68 ISBN 978-9952-311-53-2
Gizlənmişəm, tap məni Uşaq şeirləri Bakı 3 alma 2018 32 ISBN 978-9952-310-97-9
Tərcümələri
Sergey Yesenin. Qara adam (poema). “Xəzər”, 2004, N3, s.18-22.
Vladimir Mayakovski. Şalvarlı bulud (poemadan parça); Anam və almanların öldürdüyü bir gecə; Qulaq asın; Sergey Yeseninə (şeirlər). “Xəzər”, 2005, N1, s.18-26.
Aleksandr Blok. Şeirlər. “Xəzər”, 2005, N2, s.24-26.
Marina Svetayeva. Sənin adın; Yatır yollar yorğunu (Blok haqqında şeirlərdən). “Xəzər”, 2005, N2, s.27-30.
Filmoqrafiya
Filmin adı İl Ssenari müəllifi Redaktor Şeir müəllifi Mahnı mətnlərinin müəllifi Sinxron mətnlərin müəllifi Mətn düzümü Filmin növü
Qız Qalası (1924).JPG
Qız qalası əfsanəsi 1923 Hə
(2011-ci ildə filmin bərpasından sonra dialoqların mətninin müəllifi) Tammetrajlı bədii film
Şəkil yoxdur-film.svg
Şəbih 1971 Hə “Mozalan” satirik kinojurnalı № 2, 1-ci süjet
Bulud Niyə Ağlayır? (1973).jpg
Bulud niyə ağlayır? 1973 Hə Qısametrajlı cizgi filmi
Pıspısa Xanım və Siçan Bəy (1974).jpg
Pıspısa xanım və Siçan bəy 1974 Hə Qısametrajlı cizgi filmi
Təkcə adanı özünlə apara bilməzsən… (film, 1980).jpg
Təkcə adanı özünlə apara bilməzsən… 1980 Hə Tammetrajlı bədii film
Yol Əhvalatı (1980)(afişa).JPG
Yol əhvalatı 1980 Hə Tammetrajlı bədii film
Babamızın babasının babası (film, 1981)(kollaj).jpg
Babamızın babasının babası 1981 Hə Tammetrajlı bədii film
Şəkil yoxdur-film.svg
Söyüdlünün su dərdi 1982 Hə Qısametrajlı sənədli süjet-Mozalan № 75, 2-ci süjet
Nizami (1982).JPG
Nizami 1982 Hə Tammetrajlı bədii film
Əzablı Yollar (1982).JPG
Əzablı yollar 1982 Hə Tammetrajlı bədii film
Evlənmək İstəyirəm (1983).JPG
Evlənmək istəyirəm 1983 Hə Hə Tammetrajlı bədii film
Tənha Narın Nağılı (1984).JPG
Tənha narın nağılı 1984 Hə Tammetrajlı bədii film
Cin Mikrorayonda (1985).JPG
Cin mikrorayonda 1985 Hə Tammetrajlı bədii film
Humayın Yuxusu (1985).jpg
Humayın yuxusu 1985 Hə Qısametrajlı cizgi filmi
Şəhərli biçinçilər (film, 1986).jpg
Şəhərli biçinçilər 1986 Hə Tammetrajlı bədii film
İşarəni Dənizdən Gözləyin (1986).JPG
İşarəni dənizdən gözləyin 1986 Hə Hə Tammetrajlı bədii film
Şəkil yoxdur-film.svg
Fədailər 1986 Hə Qısametrajlı bədii süjet-Mozalan № 106, 4-cü süjet
Şəkil yoxdur-film.svg
Özbaşınalıq 1986 Hə Qısametrajlı sənədli süjet-Mozalan № 103, 1-ci süjet
Şəkil yoxdur-film.svg
Haram tikə 1986 Hə Qısametrajlı sənədli film-Mozalan № 110
Bəyin Oğurlanması (1985)(kollaj).jpg
Bəyin oğurlanması 1986 Hə Tammetrajlı bədii film
Xüsusi Vəziyyət (1986).jpg
Xüsusi vəziyyət 1986 Hə Tammetrajlı bədii film
Süd Dişinin Ağrısı (1987).JPG
Süd dişinin ağrısı 1987 Hə Tammetrajlı bədii film
Kishi Sozu (1987).JPG
Kişi sözü 1987 Hə Tammetrajlı bədii film
Şəkil yoxdur-film.svg
Lovğa fil balası 1987 Hə Qısametrajlı cizgi filmi
Araqarışdıran (film, 1987).jpg
Araqarışdıran 1987 Hə Tammetrajlı bədii film
Şəkil yoxdur-film.svg
Varlığa nə darlıq 1987 Hə Qısametrajlı sənədli süjet-Mozalan № 118, 1-ci süjet
Şəhidlərdən Şəhidlərə (1990).jpg
Şəhidlərdən şəhidlərə 1990 Hə Qısametrajlı sənədli film
Qətl Günü (1990).JPG
Qətl günü 1990 Hə Tammetrajlı bədii film
Təxribat (1990).JPG
Təxribat 1990 Hə Tammetrajlı bədii film
Girişmə, Öldürər (1990).jpg
Girişmə, öldürər 1990 Hə Tammetrajlı bədii film
Gecə Qatarında Qətl (1990).JPG
Gecə qatarında qətl 1990 Hə Tammetrajlı bədii film
Şəkil yoxdur-film.svg
Almas İldırım 1991 Hə Qısametrajlı sənədli film
Şəkil yoxdur-film.svg
Bəhanə 1991 Hə Qısametrajlı sənədli süjet-Mozalan № 161, 1-ci süjet
Bəxt Üzüyü (1991).JPG
Bəxt üzüyü 1991 Hə Tammetrajlı bədii film
Prima (1992).JPG
Prima 1992 Hə Qısametrajlı sənədli film
Şəkil yoxdur-film.svg
Şəbi-hicran 1993 Hə Qısametrajlı sənədli film
Ac Herifler (1993).JPG
Ac həriflər 1993 Hə Tammetrajlı bədii televiziya film-tamaşası
Şəkil yoxdur-film.svg
Kamança 1993 Hə Tammetrajlı Bədii televiziya filmi
Ağ atlı oğlan (film, 1995)(kollaj).jpg
Ağ atlı oğlan 1995 Hə Hə Tammetrajlı bədii film
Özgə Vaxt (1996).JPG
Özgə vaxt 1996 Hə Tammetrajlı bədii film
Şəkil yoxdur-film.svg
Füzuli-500 1997 Hə Qısametrajlı sənədli film
Sarı Gəlin (1998).JPG
Sarı gəlin 1998 Hə Tammetrajlı bədii film
Şəkil yoxdur-film.svg
Xoşbəxt adam 1999 Hə Sənədli televiziya filmi
Etimad Telefonu (2001).jpg
Etimad telefonu 2001 Hə Tammetrajlı bədii film
Şəkil yoxdur-film.svg
Ömür ağacı 2002 Hə Sənədli televiziya filmi
Hacı Qara (2002).JPG
Hacı Qara 2002 Hə Tammetrajlı bədii film
Kitabi Dədə Qorqud. Basat və Təpəgöz (2003).jpg
Kitabi Dədə Qorqud. Basat və Təpəgöz 2003 Hə Qısametrajlı cizgi filmi
Məkanın Melodiyası (2004).jpg
Məkanın melodiyası 2004 Hə Tammetrajlı bədii film
Küçələrə Su Səpmişəm (2004).JPG
Küçələrə su səpmişəm 2004 Hə Hə Tammetrajlı bədii film
Arxada qalmış gələcək (film, 2004).jpg
Arxada qalmış gələcək 2005 Hə Tammetrajlı bədii film
Əlvida, Cənub Şəhəri (2006).JPG
Əlvida, cənub şəhəri 2006 Hə Hə Tammetrajlı bədii film
Cavid ömrü (film, 2007).jpg
Cavid ömrü 2007 Hə Tammetrajlı bədii film
Kitabi Dədə Qorqud. Basat və Təpəgöz (2003).jpg
Kitabi Dədə Qorqud. Basat və Təpəgöz 2003 Hə Qısametrajlı cizgi filmi
Məhkumlar (2007).jpg
Məhkumlar 2007 Hə Tammetrajlı bədii film
Biz Qayıdacağıq (2007).JPG
Biz qayıdacağıq 2007 Hə Tammetrajlı bədii film
Qala (2008).jpg
Qala 2008 Hə Hə Tammetrajlı bədii film
Buta (2011).jpg
Buta 2011 Hə Tammetrajlı bədii film
İlahi məxluq (film, 2011).JPG
İlahi məxluq 2011 Hə Tammetrajlı bədii film
Tərsinə çevrilən dünya (film, 2011).jpg
Tərsinə çevrilən dünya 2011 Hə Tammetrajlı bədii film
Səhərə inan… (film, 2011).jpg
Səhərə inan… 2011 Hə Hə Tammetrajlı bədii televiziya filmi
Maestro (film, 2011).jpg
Maestro 2011 Hə Hə sənədli televiziya filmi
Çölçü (film, 2012).jpg
Çölçü 2012 Hə Tammetrajlı bədii film
Yarımçıq xatirələr (film, 2015).jpg
Yarımçıq xatirələr 2015 Hə Tammetrajlı bədii film
Haqqında olan televiziya verilişləri
Üç çinar yarpağı (film, 1985) (ssenari müəllifi Rüstəm İbrahimbəyov, rejissor Ramiz Həsənoğlu) (veriliş üç şair – Vaqif Səmədoğlu, Ramiz Rövşən və Vaqif Cəbrayılzadəyə həsr olunub)
Burax gedim, ay işığı (film, 1987) (rejissor Ramiz Həsənoğlu)
Ağrı (film, 1993) (rejissor Ramiz Həsənoğlu)
Mətnlərinin müəllifi olduğu mahnılar
“Bağışla”. Flora Kərimova (youtube. com)
“Pıspısa xanım və Siçan bəy”. Flora Kərimova (youtube. com)
“Ayrılıq”. Azərin (youtube. com)
“Yalquzaq”. Şəmistan Əlizamanlı (youtube. com)
“Bu ağac öləcək…”. Mehriban Zəki (youtube. com)
“Bilirəm gələn deyilsən”. Şəfa. (youtube. com)
“Bilirəm gələn deyilsən”. Lamiyə (youtube. com)
“Səni sevdim sevilmədən”. Lamiyə (youtube. com)
Filmlərdə səslənən şeirləri
“Yağış yuyur, gün qurudur” (Əlvida, cənub şəhəri Mehriban Zəki) (youtube. com)
İstinadlar
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına “Azərbaycanfilm” kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim “Azərbaycanfilm”. 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 272-274.
Ramiz Rövşənin doğum günüdür
“Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət xadimlərinə fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 may 2019-cu il tarixli Sərəncamı” (azərb.). president.az (25 may 2019). 25 may 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 may 2019.
RAMİZ RÖVŞƏNİN OĞLU “VARİS”də. musavat.com (azərb.)
Mənbə
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 814.
Xarici keçidlər
Commons-logo.svg
Vikianbarda Ramiz Rövşən ilə əlaqəli mediafayllar var.

Vikisitatda Ramiz Rövşən ilə əlaqədar sitatlar var.
Ramiz Rövşən: “Susuram, Sözüm böyüyür” Rəsul Mirhəşimli
Ramiz Rövşən. “Azərbaycansayağı hannibalizm” (esse)
“Tanış səltənətin sultanı” Fəxri Uğurlu
Ramiz Rövşən. Şeirlər, Hekayələr
Ramiz Rövşən şeirləri və haqqında
Milli Metr: Ramiz Rövşən
Geriyə baxanda – Ramiz Rövşən (24.09.2017)

Vahid Əziz (tam adı:Cəfərov Vahid Əziz oğlu) — şair, tərcüməçi, Azərbaycan Respublikasının Xalq şairi (2019), Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (1978), Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü (1974).

Həyatı
Vahid Əziz 1945-ci il noyabrın 23-də Ermənistanın Dərələyəz mahalının Əzizbəyov rayonunun Əzizbəyov kəndində qulluqçu ailəsində anadan olmuşdur[1]. Azərbaycanın Tərtər rayonuna köçdüklərindən orta məktəbi orada bitirmişdir (1963). Əmək fəaliyyətinə Əli Bayramlı şəhərində Şirvanneft trestində başlamışdır (1963-1964).

Azərbaycan Politexnik İnstitutunu bitirmişdir (1971). “Xəbər Mətbuat Agentliyi”ndə müxbir (1971-1976), Bakı şəhər Partiya Komitəsində təbliğat və təşviqat şöbəsində təlimatçı (1976-1982), Azərbaycan KP Mərkəzi Komitəsində təlimatçı, mətbuat bölməsinin müdiri (1982-1989), Azərbaycan Dövlət Mətbuat Komitəsində sədr müavini (1989-1991) vəzifələrində çalışmışdır.

Azərbaycan Yazıçılar Birliyi idarə heyətinin katibi olmuşdur (1991-1997). Bakı şəhər İcra hakimiyyətinin Reklam və Şəhər tərtibatı Departamentində “Reklamların Azərbaycan dilində yazılışına nəzarət bölməsi”nin müdiri olmuşdur. Dağlıq Qarabağ üzrə respublika təşkilat komitəsinin üzvüdür (1989-cu ildən). İnqilabdan əvvəl görkəmli rus ədiblərinin erməni – Azərbaycan münasibətlərinə dair yazdıqları əsərlərin yenidən nəşrini bilavasitə təşkil etmişdir.

“Oğuz eli” ədəbi-publisistik qəzetin işıq üzü görməsinə ciddi köməyi olmuşdur. Bakıda keçirilən Beynəlxalq-biznes konqresinin təşkilat komitəsi qərargahının rəisi olmuşdur (1991). “Ergün” firmasını, eyni adlı nəşriyyatı təsis etmişdir. Burada bazar iqtisadiyyatı ilə sıx bağlı olan sorğu, lüğət kitablarını, müasir Avropa və Amerika iqtisadçılarının əsərlərini kütləvi tirajla nəşr etdirmişdir.

Bədii yaradıcılığa 1967-ci ildə “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzetində çıxan ilk şeirindən sonra başlamışdır. Həmin vaxtdan dövri mətbuatda müntəzəm çıxış edir. Son illər 200-dən çox publisistik məqaləsi və müsahibəsi dərc olunmuşdur. Yeni şeirlərlə vaxtaşırı çıxış etmişdir. Sözlərinə bəstələnmiş mahnıların diski buraxılmışdır. “Dözmək olmur” (1997) şeirlər kitabı rəğbətlə qarşılanmışdır. Bədii tərcümə ilə də məşğul olur. 40-dan çox mahnısına musiqi bəstələnmişdir. Azərbaycanın rəsmi nümayəndə heyətinin tərkibində dəfələrlə xarici ölkələrdə olmuşdur.

24 may 2019-cu ildə “Azərbaycan Respublikasının xalq şairi” fəxri adına layiq görülmüşdür.[2]

Əsərləri

Mən küləyi görürəm. Bakı: Gənclik, 1969, 40 səh.
Aylı pəncərə. Bakı: Gənclik, 1974, 63 səh.
İllərin baharı. Bakı: Yazıçı, 1980, 136 səh.
Əllərimin kölgəsi. Bakı: Gənclik, 1985, 232 səh
Тень моих рук. M.: Советский писатель, 1988, 120 стр.
“Dözmək olmur” (1997)
Tərcümələri
Ruscadan
Aqustino Netto. Azadlıq nəğmələri. Bakı: Yazıçı, 1981, 84 səh.
İstinadlar
Elmin Nurizadə, “Səmimiyyət və müdriklik aralığında”, “Bütöv Azərbaycan”, №34(122), 5-11 oktyabr 2011. səh.12
“Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət xadimlərinə fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 may 2019-cu il tarixli Sərəncamı” (azərb.). president.az (25 may 2019). 25 may 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 may 2019.

“Gənc Ədiblər Məktəbi2”nin müdavimi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) üzvü, Azərbaycan Respublikası Prezidenti təqaüd fondunun təqaüdçüsü

Anamın əlləri

Anamın əlləri qocalır yaman,
Əllərinə cavan qırışlar düşür.
Aybaay, günbəgün ,saatbasaat
Cavanlığı barmağından sürüşür.

Anamın əlləri qocalır yaman,
Üstünə illərin ağrısı çökür.
Qocaman bir evin qayğı yükünü
İndi də qocalmış əlləri çəkir.

Bu qocalmış əllər cavan əllərin
Beşik yürgələyən xatirəsidi.
Anamın əlinə düşən qırışlar
Onun taleyinin xəritəsidi.

Anamın əlləri qocalır yaman,
Ömrümü bu qoca əllərə yazın.
Deyirlər torpağın altı soyuqdur,
Qəbrimi anamın əllində qazın.

Asaram özümü göyün üzündən …

Buludların ac it kimi
Elə hürür ki, üstümə, ilahi,
Məni yağışın tutacaq.
Qapından qayıdır dualarım da,
Məni qarğışın tutacaq.
Ömrüm il – il tökülür,
Daşlayıblar ömrümü.
Bir ulduzsuz gecəyəm,
Bir kimsəsiz küçəyəm.
Bu dəlisov yağışlar
Xoşlayıblar ömrümü.
Eh! Daha əlimi açmaram sənə,
Eh! Daha əllərim qoynumda qalar.
Asaram özümü goyün üzündən,
İlahi, ölümüm boynunda qalar.

Çağı küçələr

Axşam çağı küçələr
Tərk edilmək üçündü.
Üşüyən oturacaqlar
Əyninə xəzan geyir.
Göy üzündə yarım ay
Yarim gecə lampası.
Küləklər yelləncəkdə…
Aya, ulduza dəyir.
Ayrılığın bir ucu
Bu sarı qıza dəyir.
Sən də getdin, əzizim,
Eh! Elə onlar kimi.
Elə küçə kimiyəm,
Yıxılan yollar kimi.
Əllərim çətir olmur,
Yanağımı su aparır.
Indi sənin xəyalını
O aparır, bu aparır…

Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin “Natəvan” klubunda “Nəsimi ili” münasibətilə çap olunmuş ədəbi almanaxın təqdimatı keçirilib. Tədbirə gələn yazarlar və poeziya sevərlər öz ürək sözlərini söyləyiblər. Sonda tədbir iştirakçılarına kitablar hədiyyə olunub. Şair Publisist Ramilə Atəş, Ziyafət Tovuzlu, Samir Həsrət, Gülmayə Qasımova və bir çox şairlərə yaradıcılıq uğurlarına görə “NƏSİMİ ” POEZİYA DİPLOMU təqdim edilib.

“Elm və təhsil” nəşriyyatında nəşr olunan poetik toplunun baş məsləhətçisi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin birinci katibi, Xalq şairi Fikrət Qoca, redaktoru və tərtibçilər: AYB-nin üzvü, Beynəlxalq Rəsul Rza ədəbi mükafatı laureatı, Prezident mükafatçısı, şair Balayar Sadiq və AYB-nin üzvü, Beynəlxalq Rəsul Rza ədəbi mükafatı laureatı, şair Tahirə Məğrurdur.
Bu poeziya almanaxında müxtəlif ədəbi nəsillərin və çoxçeşidli ədəbi-bədii düşüncəyə malik qələm sahiblərinin şeirləri toplanıb.

Mənbə: http://www.pressaz.az

53 Saylı Tam Orta Məktəbin 6 ç sinif şagirdi

Vətən mənim and yerim
Vətən mənim and yerim
Vətən mənim doğma evim.
Vətənə qarşı çıxanlar
İnan düşmənimdir mənim.
Vətən birlik deməkdir!
Hər bir vətəndaşına
Arxa-dayaq deməkdir!

Romanlar yazaq

Bilirəm danışmağı bilirsən
Bilirəm oxumaq istəyirsən.
Ancaq oxumaq üçün gərək
Bütün hərfləri sən öyrənəsən.
A-dan Z-yə qədər əzbər biləsən.
Hərfləri birləşdirib sözlər öyrənək
Sözləri birləşdirib cümlələr quraq
Cümlələri birləşdirib mətnlər yazaq.
Mətnlərdən bəhrələnib romanlar yazaq.
Vətənimin tarixindən, öz keçmişindən
Gözəl təbiətindən əsərlər yazaq.
Azərbaycanın adını daim ucaldaq!

Novruz diləkləri

Arzumdur bu Novruzda
Hər tərəf yaşıllaşsın.
Arzumdur bu Novruzda
Küsülülər barışsın.
Gələn Novruza qədər
Qarabağım qayıtsın.
Arzumdur bu Novruzda
Gerçəkləşsin diləklər.
Sevinsin hər bir uşaq
Qoy döyünsün ürəklər.

Qoy dünyada sülh olsun

Gəlir iyunun biri
Çox sevinir uşaqlar.
Hazırlaşır həvəslə
Qeyd edirlər bayramı.

Onların sevincinə
Böyüklər də sevinir.
Uşaqların üzündə
Bir bayram ovqatı var.

Qoy dünyada sülh olsun
Uşaqlar xoşbəxt olsun.
Varlı, kasıb fərq etməz
Hər kəs bərabər olsun.

Canım atam

Canım atam, qanım atam
Mənim qəhrəman atam.
Bizlərə qayğı göstərdin
Bizi sevdin qorudun.

Bizi bağrına basdın
Daim yanımızda oldun.
Arxa-dayağımız oldun
Mənim qəhrəman atam.

Sən çox düşüncelisin
Bizi hər an sevirsən.
Biz səni çox sevirik
Səninlə fəxr edirik.

Mənbə: http://www.pressaz.az

Gəldi uzaqdan Azanın səsi,
Ətrafa yayıldı həzin bir sükut.
Qəlblərə doldu gözəl bir hüzur
Göylərə ucaldı Azanın səsi.

Yeganə səsdir ki, Azanın səsi
Onun eşidəndə yolçu dayana r.
Düşünən beyinlər dayanar, durar
Danışan dodaqlar susub dayanar.

Bu mübarək ayda qəlbləri qırma
Azanın səsini dayan , bir dinlə.
Yaxşı ilə yamanı ayır dünyada
Kasıba arxa dur, onu incitmə

Yetimə yuxarıdan aşağı baxma
Kimsəsizdir deyib, haqqına girmə.
Cənnətin qapısın bağlayıb getmə
Azanın səsini eşit sən dinlə.

Gəldi uzaqdan Azanın səsi
Hüzuruna çağırır Yaradan bizi.
İftar süfrəsində doyurar sizi
Allahın ruzisin qulundan kəsmə.

Bu mübarək ayda qəlbini dinlə
Şeytandan uzaq ol, Azanı dinlə.
Dinlə Yaradanın sirli səsini
Cənnətin qoxusun geri çevirmə.

Mənbə: http://www.pressaz.az

Çox gözəl, gündən günə abadlaşan bir ölkənin paytaxtında yaşayıram. Gözəllikləri turistlərin gözlərini oxşayır. Göydələn binaları, bahalı, lüks maşınları ilə yolları daim tıxaclı olan , mağazaları, marketləri bazarları dolu bir ölkənin vətəndaşıyam.
Xarici ölkələrdən dostlarımız, tanışlarımız var. Onlar da gələndə götürürük, qalxırıq dağüstü parka, filan. Bəh-bəh ilə şəhərin göz oxşayan gözəlliyi ilə, içərimizdə bir lovğalıq hissi, bir-birindən gözəl görünən yerləri təqdim edirik.
Ancaq bəzən bu gözəlliyin kimin və ya kimlərin qanı bahasına əldə olunduğunu unuduruq.
Özbəkistan respublikasından ölkəmizə təşrif buyuran qonaqlarimızla şəhəri gəzirik. Gah sağda, gah da solda ucalan yaraşıqlı və əzəmətli binalar haqqında qonaqlarımıza məlumat verərək yolumuza davam edirik.
Birdən gözüm illər öncə bir hadisəyə şahid olduğum kafeyə sataşdı. Adını tam oxuya bilmədim. Deyəsən adını dəyişib, başqa nəsə avropasayağı bir adla istifadəyə vermişdilər.
Maşındakı söhbəti unudub, bir anlığa ötən ildəki hadisəni bir kino lenti kimi gözlərimin önündə canlandırmağa başladım.
Bir az yorğunluqdan, bir az da şəhərdəki istinin təsirindən rəfiqəmlə birlikdə, Bakıda bir zamanlar yeni-yeni dəbə düşmüş ” Çudo peçko”deyilən şəbəkəli kafelərdən birinə özümüzü birtəhər çatdırıb, əyləşdik. Çay yoxsa kofe deyə ikimizdə birdən biri-birimizə baxdıq. Çay dedim. Rəfiqəm də, çay istədiyini söylədi. Mənə elə gəldi ki, bizim ikimizin də fikirimiz eyni yerdə idi. Onun iri qara gözləri böyümüşdü. Xasiyətinə illərdi bələd olduğum bu, gözəl gözlü azəri qızının, ürəyini kitab kimi oxudum o andaca. O da, mənim düşündüklərimi düşünürdü və hiss etdiklərimi hiss edirdi. Bir anlığa eyni mənzərə ağuşuna aldı ikimizi də.
Bir salfetka alın gözəl xalalar, üzünüzü əlinizi silərsiniz. Gözəl qoxusu var. Baxın, üstünə də, “əsmər” yazılıb. Mənim də adım Əsmərdi. Nolar alın, nolar xala sən al deyə mənə yaxınlaşıb tam qarşımda dayandı.
Bayaqdan gözlərimi gözlərinin gözəlliyi qədər, məsumluğu və köhnə olsa belə üst-başının təmizliyi ilə heyran edən bu qızciğazın zərif səsi məni elə bil yuxudan ayıltdı. Ayıldığım zaman artıq əlim onun çiynində idi. Məsumluq çökmüş gözlərinin dərinliyində öz gözlərimə çökmüş kədəri seyr edirdim. Mənə çox tanış gəlirdi bu kədər. Gözlərim dolduğu üçün baxışlarımı onun gözlərindən yayındırıb rəfiqəmə tərəf baxdım. Sulugöz mələyimin yanaqlarında yumrulanan göz yaşı, yanağında süzülərək kafenin işığı altında almaz kimi parlayaraq sinəsində bənd aldı. Bir daha bu xanımı milyonlar arasından necə və niyə seçdiyimə bir daha əmin oldum.
Masanın ətrafındakı boş stulu çəkib Əsmərin ikimizin ortamızda əyləşməsinə kömək etdim. O sürüşüb stuldan düşməyə çalışaraq, – xala mənə burda əyləşməyə icazə vermirlər. Salfet almırsınızsa mən gedim, deyərək dartındı. Nə qədər məcbur etməyə çalışsaq da Əsmər bizimlə bir tikə pirojna və ya tort yeməyi qəbul etmədi. Hərəmiz bir paçka ” əsmər” salfeti götürüb on AZN pul uzatdıq. -Xırda varsa, xırda verin, onu xırdalamağa pulum yoxdu dedi.
– Xırda lazım deyil gözəl qızım. Xərcləyərsən, xoşuna gələn bir şey alarsan. Hamısı səndə qalsın dedim. Rəfiqəmin onsuzda dili söz tutmurdu. Pulu güc bəla ilə Əsmərə verdik. Bizim sual dolu baxışlarımızı sanki hiss etmişdi. Bəlkə də, bilirdi mən ona nə suallar verəcəyəm, bəlkə də bilirdi ondan onun həyatı haqqında nələri soruşacağam. Ancaq mən də Əsmərin bu bapbalaca dünyasında,azacıq illərində böyük bir əsər, kitablara sığmayacaq bir ömür yatdığını bilirdim. Bu suallardan yaxasını qurtarmaq istədi Əsmər.
İti addımlarla bizdən uzaqlaşıb yenədə əvvəlki yerində, kafenin qapısının sol tərəfində dayanıb gözlərilə yeni gələn varmı deyə kontrol etdi. Yeni qonaq olmadığını anlayıb sakitcə gözlərini çölün təndir kimi qaynar istisi altında o yana, bu yana şütüyən insanlara və maşınlara zillədi.
Boğazımız tikilmişdi. Kafenin içərisindəki kondisionerin sərinliyindənsə Əsmərin bu körpə vaxtında çörəkpulu qazancı arxasınca çıxıb, saatlarla ayaq üstə qalması bizi üşüdürdü.
Birdən bir canlanma hiss etdim Əsmərdə. Təzə müştəri gəlirdi. Gözünün dərinliyi kədər dolu qızcığazın yanağına xəfif bir təbəssüm qondu. Yanağindakı qəmzəsi yavaş-yavaş dərinlənməyə başladı. Bu təbəssümə səbəb olan mənzərə mənə də maraqlı gəldi. Əsmərin təbəssüm qaynağına tərəf yönəldim. Maşından orta yaşlı bir kişi, bir uşağı düşürdü. Qız çox ustalıqla üst-başını səliqəyə saldı. Kişiyə də, nəsə etirazını bildirdi. Kişi bir əli ilə qızın əlindən tutub, o biri əli ilə qarnını sığallaya-sığallaya kafeyə yaxınlaşdı. Qız elə Əsmər yaşda olardı. Qapını açıb içəri daxil oldular. Çölün istisindən bezdikləri ikisinin də üz-gözündən hiss olunurdu. Kişi əlinin içərisi ilə alnının tərini silib qarnına çəkdi. Əsmər dərhal bir salfet götürüb onlara yaxınlaşdı.
– Alın salfetlə silin əmi. Üstünüzdə tərin qoxusu qalar dedi. Kişi Əsmərə tərs-tərs baxıb, -əşşi bir imkan ver, ağıl öyrətməyəcəksən bizə deyərək, qızının dartışdırdığı tərəfə yönəldi. Əsmər isə heç üzünü turşutmadan öz yerinə qayıtdı. Xadimə xanım o anda Əsmərin dayandığı yeri sildiyi üçün bir az ortada gözləməli oldu. Ofisiant oğlan əlində çay ilə Əsmərin lap yaxınından keçdi. Ürəyim az qaldı ağzımdan çıxıb yerə düşsün. Oğlan o qədər ehtiyatsız keçdi ki, çayın Əsməri yandıra biləcəyini düşündüm. Ay qız bir ayağıma dolaşma, kənara çəkil, zibilə düşmüşük də, deyə-deyə bir masaya yaxınlaşdı. Xadimə xanım tez Əsmərin qolundan astaca tutub, gəl qızım burdan tərpənmə, səni bu istidə çöldə saxlayarlar dedi. Saçının dağılmış hissəsini balaca saç sancağı ilə səliqəyə salan qadına, ana bax o xalalar verdi. Amma iki salfet aldılar. Dedilər ürəyin nə istəyir alarsan deyərək bizim verdiyimiz iki onluğu anasına göstərdi. Olarmı mən bu axşam metronun çıxışında satdıqları əsgər oyuncağı alım? Onda anladım ki, xadimə işləyən xanım Əsmərin anası imiş.
– Hə mənim gözəl balam, bir saat da döz, Şövkət nənə gəlsin, növbə dəyişsin, evə gedəndə alarıq dedi.
Qəflətən cingiltili bir səsdən kafedə əyləşənlərin demək olar ki, səksən faizi diksindi. Bu cingiltili səs bayaq gələn “bahalı qızcığaz”ın səsi idi.Kimisi maraqla, kimisi etiraz dolu baxışlarla səs gələn tərəfə boylandı. Qeyri-ixtiyarı məndə səs gələn tərəfə boylandım. Uşaq şüşənin arxasındakı pirojnaların, tortların hər birindən istəyirdi. Kişi isə, “mələyim gəl hələlik bunları alaq, sabah da gəlib təzə-təzə o birisilərdən alarıq” dedi. Uşaq yenə etirazını bildirdi. Ayaqlarını yerə döyməyə başladı. İnsanlar artıq bu ərkəsöyün qızın səsindən narahat olduqlarını gizlədə bilmirdilər. Kişinin nəhayət zala göz gəzdirdiyini gördüm. Düşündüm yəqin ki, uşağın verdiyi narahatlıq üçün üzr istəyəcək. Kişi isə gövdəsini bir təhər tərpədib irəliyə bir iki addım ataraq: nolub, uşaq görməmisiniz, çayınızı için də, deyə saitləri uzada-uzada donquldandı. Başı vitrindəki şirniyyata qarışan “bahalı qız”ın əlindəki dondurma da əriməyindəydi. Vitrinin arxasında dayanan xanım xadiməni, yeni Əsmərin anasını səslədi. Simuzər gəl yeri sil, yerdə dondurma damcıları var. Uşaq o anda ayıldı ki, dondurma əriyib, əlini
də çirkləndirib. Qız bunu görüb daha da bərkdən ağlayıb, qışqırmağa başladı. Bunu görən Əsmər bir salfet bağlamasını aça-
aça onlara yaxınlaşdı. Gözəl, zərif və mehriban Əsmər qayğı ilə “bahalı qız”a açdığı salfetin bir ədədini uzadaraq, buyurun bununla əlinizi silin dedi. Kişi Əsmərə baxıb, nə sırtıq uşaqsan, girəvədən istifadə edib salfetkanı satmağa çalışırsan elə. Rədd ol, imkan ver nəfəs alaq. Əşşi bezdik da bu yetim, yesirin əlindən. Maraqlıdı bu qırılmışın dədəsi harda sülənir ki, yetimləri əllərində salfetka, saqqız küçələrdə alverlə məşğul olurlar ee axı deyərək, yenədə “ı” saitini uzatdı.
Əsmərin gözəl gözləri bir anda böyüyüb sanki, alnına doğru qalxdı. Arxa tərəfə boylanıb, anasının bu sözləri eşidib, eşitmədiyini dəqiqləşdirdi. Əsmərin gözlərindəki məsumluğa, kövrəkliyə indi bir az da nifrət əlavə olmuşdu.Yanağındakı şirin qəmzəsi sanki üzünü tərk edib, yerini qəmə, kədərə vermişdi.
Bir addım da kişiyə tərəf yaxınlaşaraq, mənim atam aprel döyüşlərində üç ay bundan əvvəl şəhid olub. Ancaq məni tək qoyub getdiyi üçün mən ondan küsmüşəm deyərək balaca əlini alnına çəkdi.
O an sanki dünya başıma uçmuşdu. Gözlərim heç nə görmür, qulaqlarım heç nə eşitmir, vücudumun hərəkət edə biləcəyini belə unutmuşdum. Elə bil məni stula kleyləmişdilər. Yerimdən qalxıb ona yaxınlaşmaq istəsəm də, tərpənə bilmədim. Nəfəsim kəsilirdi, sadəcə gözlərimdən bu saat göz yaşı yerinə, qan fışqıracaqdı kimi hiss edirdim. Yanağımda hiss etdiyim sərt şillənin təsirindən yuxudan ayılan kimi oldum. Rəfiqəm yanımda ayaq üstə dayanıb, mənim yaxşı olub, olmadığımı soruşurdu. Ətrafa göz gəzdirdim. Bayaqdan insanların səsi şəngəl ilə boşqabın səsinə qarısaraq sükutu pozurdusa, indi bu sükutu bir çəngəl səsi pozsaydı qulaq tutulardı. İnsanların bəzilərinin yanağındakı göz yaşı, üzlərindəki ifadə, dodaqlarının arxasında çölə atılmağa hazırlaşan təhqiredici sözlər danışırdı indi.
Əlim-ayağım əsə-əsə qalxıb Əsmərə yaxınlaşdım. Gücüm çatsaydı ordakı bütün stol, stulları o kişinin yekə və boş başına çırpardım. Ancaq onun da o cür ürəksizə təsir etməyəcəyini düşundüm. Əyilib Əsməri qucağıma götürdüm. Yüngül bədəninin içində, körpə ürəyi sərçə ürəyi kimi çırpınırdı. Bayaq stolumuzda əyləşməyi qəbul etməyib, bizdən uzaqlaşan Əsmər boynuma sarıldı. Astaca qulağıma pıçıldadı. Xala mən salfeti onlara pul ilə satmayacaqdım. Onsuzda o qız atasının pulunun hamısını o pirojnalara verəcəkdi. Ancaq mən olsaydım atamdan bir pirojnadan artıq istəməzdim dedi.
Qollarımın gücü çatdıqca Əsməri sinəmə sıxdım. Çönüb kişiyə baxdım və “şəhid qanı bahasına bu torpaqda gəzmək sənə haram olsun” deyib, uzaqlaşdım.
Ruhum da, cismim də od tutub yanırdı. Qucağımda qız istidən bişər dedim özüm-özümə. Əsməri dayandığı qapının yanına apardım. Qucağımdan yerə düşürdüm. Rəfiqəmə sən burda gözlə, iki dəqiqəyə qayıdıram deyib, çantamı alaraq kafeni tərk etdim. Ancaq kafedə səs-küy yenədə öz yerindəydi. Bu dəfə fərqli ab-hava hökm sürürdü. Hər kəs kişini lənətləyirdi.
Metronun girişinə qədər sanki ildırım surətiylə gəlmişdim. Almalı olduğum şeyin satılacağından qorxurdum.
Girişdə bir-neçə oyuncaq satan cavan uşaqlar vardı. İlk olaraq birinə yaxınlaşıb istədiyim oyuncağı soruşdum. Bəli var deyə cavab verdi. Satılmadığı üçün sevinmişdim. Aldığım oyuncaqları hədiyyə kimi paketlədib dərhal kafeyə tərəf üz tutdum. İyul ayının ortaları idi və günorta saatının istisi mənə indi o qədər də təsir etmirdi. Çünki mənim ürəyimin yanğısı lava kimi axıb dünyanı yandıra bilərdi.
Kafeyə çatanda Əsməri dayandığı yerdə görmədim. Gecikdim deyə peşmanlıq çəkdiyim anda Əsmərin gözəl səsini eşitdiyim tərəfə yönəldim.
Hə ana bax o xalanın ətirinin iyidi, mənim də üstümdə qalıb deyə-deyə anasıyla söhbətləşirdi. Uşaq kimi sevindim Əsmərin burda olduğuna. O balaca mələyə yaxınlaşaraq dizlərimi onun qarşısında yerə qoydum. Hədiyyə paketlərini ona uzatdım. Hədiyyə paketlərinin içərisində nəyin olduğunu onun balaca ürəyi sanki hiss eləmişdi. Dərhal toppuş və şirin əlləri ilə hədiyyəni açmağa başladı. Gözlərinin dərinliyindəki kədərin yanındakı balaca işıltı yavaş-yavaş böyüyərək bütün göz bəbəklərini bürüdü.
Ana bax mən istədiyim əsgər kuklası deyərək atılıb düşməyə başladı. İkinci paketi açmağa başladı. Bu bir az böyük olduğu üçün anası ona kömək elədi. Köməkləşib ikinci hədiyyəni də açdılar. Bu hədiyyəni görəndə qadının gözləri doldu. Xanım siz Əsmərin atasının tankçı olduğunu hardan bilirsiniz dedi.
Bilmirdim, sadəcə aldım deyərək ayağa qalxdım. Əsmərin alnından öpdüm. Elə bil ayaqlarımın altından tonlarla daş asmışdilar. Birtəhər ayaqlarımı sürüyə-sürüyə əvvəl əyləşdiyimiz stola yaxınlaşdım. Bəzi insanların mənə dua etdiyini eşidirdim. Ancaq, sadəcə bir cumləni daha aydın eşitdim. Bu, Əsmərin “ana bu tankın pultu da var. Görəsən atam da idarə etdiyi tankı pult ilə idarə edirmiş” dediyi cümlə oldu.
Mənim sulugöz rəfiqəmin gözləri ağlamaqdan qızarıb şişmişdi. Əlini uzadıb əlimdən tutaraq ” dərdi olanın dərdini, dərdli biri anlayar bacı” deyərək hönkürdü. Artıq onu belə sakitləşdirməyə taqətim qalmadığını hiss elədim.
Qalx bir taksi ilə məni evə apar əzizim, yeriməyə halım yoxdu dedim. Yerimizdən qalxdıq. Rəfiqəm yıxılmağimdan qorxdu yəqin ki. Tez qolumdan yapışdı. Qapıya tərəf getdikcə Əsmərin hərəkətlərinə fikir verdim. Əsmər dağ boyda şəhid atasının təsəllisini bir rezin oyuncaqda tapmışdı.
Qapıdan çıxanda qeyri-ixtiyarı dilimdən bu sözlər çıxdı. “Keşkə sən də, mənim kimi şəhid qızı olmasaydın Əsmər. Keşkə sən atalı qızlar kimi ürəkli böyüsəydin” deyərək kafeni tərk etdim.

Mənbə: http://www.pressaz.az

Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü,
Azərbaycan Respublikası Prezidenti Təqaüd Fəndunun təqaüdçüsü,
“Azad qələm” ədəbi-bədii, ictimai-publisistik qəzetinin və
“Ali Ziya” ədəbi-bədii, elmi-publisistik jurnalının təsisçisi və baş redaktoru

GÜNÜNÜZ AYDIN DOSTLAR

sizlərə xoş ovqatla
(Hüseyn Arif sayağı)

“Gəl çıxaq seyrinə uca dağların”,
Görməsin nə çiskin, nə duman bizi.
Ətrinə bürünək gözəl bağların,
Görməsin nə payız, nə xəzan bizi.

Öpək çiçıklərin ipək telindən,
Söz alaq torpağın şirin dilindən,
Tutaq tər güllərin şehli əlindən,
Görməsin nə qanqal, nə tikan bizi.

Qəhqəhlər, gülüşlər yayılsın düzə,
Meşələr, çəmənlər boylansızn bizə,
Yaşdan söhbət düşüb çıxanda üzə,
Görməsin nə dövran, nə zaman bizi.

Arzular qoynunda dil açdıq yenə,
Çıxmışıq gəncliyin bahar seyrinə,
Hicran əzabına gəl gərək sinə,
Görməsin nə təbib, nə loğman bizi.

Yaşayaq sevgilim, yaşayaq belə,
Həsrətin dumanı çökməsin telə,
Nəcibəyəm, ötəm yaxşılar ilə,
Görməsin nə kədər, nə yaman bizi.

SEVƏNLƏRİN ÜRƏYİ

İpək kimi zərifdi,
Külək əssə titrəyər.
Toxunsalar xal düşər,
Dəniz kimi kükrəyər-
Sevənlərin ürəyi.

Ümmandı, yetməz sona,
Tükənməz arzular tək.
Həmdəmdi xəyal ona,
Təmizdi saf sular tək-
Sevənlərin ürəyi.

Nə kələk, hiylə bilər,
Nə də xəyanətlidi.
Hicrana ölüm dilər,
Əhdə sədaqətlidi-
Sevənlərin ürəyi.

Əzəl gündən insanı
Pak məhəbbət yaşadır.
Ehtiyatlı olun ki,
Sına bilər, şüşədir-
Sevənlərin ürəyi.

Duyğularla danışar,
Dili yox, lala bənzər.
İçin-için alışar,
Nəğməli vala bənzər,
Sevənlərin ürəyi.

Sevinc nəhsə dönəndə,
Şimşəklərə od paylar.
Günəş səmtə dönəndə,
Ulduzları haraylar-
Sevənlərin ürəyi.

Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü,
“İlham çeşməsi” qəzetinin təsisçisi və baş redaktoru,
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü

BACIM ROZANIN XATİRƏSİNƏ

Son dəfə boylandın, baxdın üzümə,
Dilin söz tutmadı, göz yaşın axdı,
Bir cavab vermədİn mənim sözümə,
Elə bil başımda şimşəklər çaxdı.

Məni həsrət qoydun şirin səsinə,
Susdu bir dəfəlik can deyən dilin.
Baxa -baxa qaldım ay bacı sənə,
Əlimin içində soyudu əlin.

Dəyməz tay üzümə odlu nəfəsin,
Boynumu bir daha qucaqlamazsan,
Gəlməz qulağıma mehriban səsin,
Məni qəmli görüb sən ağlamazsan.

Haraya baxıram görürəm səni,
Bir anda çıxmırsın sən xəyalımdan,
Qoydun bu dünyada göz yaşlı məni,
Niyə tez apardı səni Yaradan?

Aldı qanadına mələklər səni,
Üzünə açıldı cənnət qapısı,
Bu gediş ağlatdı, sızlatdı məni,
Köçdü bacıların vallah yaxşısı.

MÜƏLLİM

Sevimli müəllim, müqəddəs insan,
Hər yerdə əzizdi, ucadır adın,
Sənsən bir şam kimi alışıb yanan,
Qayğılar içində keçir həyatın.

Bizlərə həsr etdin nurlu ömrünü,
Vətən sevgisindən dərs keçdin bizə.
Sevdirdin nur saçan o ayı, günü,
Səadət gətirdin sən ömrümüzə.

Dahilər, şairlər səndən dərs alıb,
Hər uğur adınla bağlıdır sənin,
Səndən öyrənənlər qalxıb, ucalıb,
Gücü, qüvvətisən doğma vətənin.

Sən bizə göstərdin nurlu səhəri,
Tutub əlimizdən yol açdın bizə.
Gül açır qəlbinin barı, bəhəri,
Həyatda hər zaman borcluyuq sizə.

Şanlı- zöhrətlisən əziz müəllim,
Sənin varlığınla öyünürük biz,
Hər zaman qarşında baş əyir elim,
Səninlə fəxr edir doğma ölkəmiz.

Əli Rza Xələfli (Əzizli Əlirza Zal oğlu) — Azərbaycan şairi və yazıçısı, “Kredo” qəzetinin baş redaktoru.

Həyatı

Əli Rza Xələfli 1953-ci ildə Cəbrayıl rayonunun Xələfli kəndində doğulmuşdur. 1975-ci ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin filologiya fakultəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmiş, doğulduğu rayonun Şahvəlli, Tatar və Aşağı Xələfli kəndlərində müəllim işləmişdir. Həmin illərdəki pedaqoji fəaiyyətinə görə “Qabaqcıl maarif xadimi” fəxri adına layiq görülmüşdür.

1980-ci illərin əvvəlindən mətbuatda çalişir. 1980-1993-cü illərdə rayon qəzetində müxtəlif vəzifələrdə çalışdı. “Xudafərin”, “Qoşa qanad”, “Qarabağ” və “Həyat” qəzetlərində xüsusi müxbir, şöbə müxbir, şöbə müdiri və redaktor əvəzi vəzifələrin işləmişdir.

Ə.Xələflinin ədəbi-publisistik yazıları və şeirləri dövrü mətbuatda müntazam çap olunur.

2002-ci ildə “Qızıl qələm” medalı mükafatına, 2003-cü ildə “Məmməd Araz”ali ədəbi mükafatına, 2004-cü ildə Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Bədii Ədəbiyyatı Təbliq Bürosunun “Qılınc və qələm” yaddaş mükafatı, 2008-ci ildə Beynəlxalq Rəsul Rza mükafatına, 2010-cu ildə Şahmar Əkbərzadə adına Beynəlxalq Ədəbiyyat mükafatına layiq görülmüşdür.

2002-ci ildə Əli Rza müəllim Azərbaycan Yazıçıları və 1984-cü ildən Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü, 1980-cı ildən Qabaqcıl maarif xadimi, 2010-cu ildə isə Prezident təqaüdçüsüdür.

1999-ci ildən Kredo qəzetinin baş redaktorudur.

Ailəlidir. İki oğlu, bir qızı var.

Əsərləri

“Karvan körpüdən keçir” (1997),
“Baş daşımın yazıları” (1998),
“Yurdun övladları” (Elçin Kamal birlikdə, 2000) ədəbi-bədii publisistik,
“Sözə doğru” (2003) ədəbi-tənqidi,
“Ocağımın işığı” (2001),
“Həsrət körpüsü” (2006), müəllifi,
“Dünyanın söz üzü” (2007),
“Adı Şadiman olanın…” (2009),ədəbi-tənqid
“Axtala əfsanəsi” (2010),ədəbi-tənqid
“Qırmızı həqiqətlər”(2011),ədəbi-tənqid
“Od” (2012)
“Həyatın Dastanı: ədəbi-fəlsəfi düşüncələr. Hamlet İsaxanlı nın “Ziyarət” poemasının motivləri əsasında”, “Xəzər Universitəsi Nəşriyyatı” (2012)
Redaktoru və tərtibçi müəllifi olduğu kitablar
“Mənəviyyatın ekologiyası” (2005)
“Fənayənin sualları” (2006)
“Yana-yana qaşadim” (2006),
“Koroğlu hoydu dəlilərim, hoydu” (şair İslam Sadıqla birlikdə, (2006)
“Yağış damlasıyam” (2007)
“Zal ağacı” (2007)

Xarici keçidlər

Dünyaya, insana, tanrıya sevginin qaynağı – Əli Rza Xələfli poeziyası
Azərbaycan Yazıçılar Birliyi. Əli Rza Xələfli – 60
Çağdaş ədəbiyyat cəfakeşi – Əli Rza Xələfli
“Qarabağ dünən, bu gün və sabah” 5-ci elmi-əməli konfransının MATERİALLARI (2006-cı il). Mərziyyə Nəcəfova – Vətən ruhuna hakim kəsilən şerlər

Bu yaxınlarda böyük Azərbaycan şairi, filosof, alim İmadəddin Nəsiminin anadan olmasının 650 illiyi münasibətilə“Cahana sığmazam” adlı ədəbi almanax işıq üzü görüb.

“Elm və təhsil” nəşriyyatında nəşr olunan poetik toplunun baş məsləhətçisi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin birinci katibi, Xalq şairi Fikrət Qoca, redaktoru və tərtibçilər: AYB-nin üzvü, Beynəlxalq Rəsul Rza ədəbi mükafatı laureatı, Prezident mükafatçısı, şair Balayar Sadiq və AYB-nin üzvü, Beynəlxalq Rəsul Rza ədəbi mükafatı laureatı, şair Tahirə Məğrurdur.

Bu poeziya almanaxında müxtəlif ədəbi nəsillərin və çoxçeşidli ədəbi-bədii düşüncəyə malik qələm sahiblərinin şeirləri toplanıb. İnanırıq ki, poeziyaseverlər və ədəbi ictimaiyyət poetik toplunu “Nəsimi ili”nə ədəbi töhfə kimi qarşılayacaq.

20 may 2019-cu ildə saat 13:00-da Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin “Natəvan” klubunda “Nəsimi ili” münasibətilə çap olunmuş ədəbi almanaxın təqdimatı keçiriləcək. Ədəbi ictimaiyyət və poeziyasevərlər dəvətlidir.

Mənbə: http://pressaz.az

SƏNİN BİRCƏ SÖZÜN

Sevgi əridərmiş dumanı, çəni,
Güllərin xətrinə yağış yağarmış…
Bir sözün özümə qaytardı məni,
Bir sözün içinə dünya sığarmış…

Əgər sevmirsənsə, yanıma gəlmə,
Qəlbimi yenidən salma həvəsə.
Məni xoşbəxt edib o bircə kəlmə,
Durmuşam sözünlə nəfəs-nəfəsə.

Dilsiz qayalar da dinə bilərmiş,
Həsrət şöləsi var közün içində.
Söz görüş yerinə dönə bilərmiş,
Yaşamaq olarmış sözün içində…

Ayrılıq dönərmiş bir yalquzağa,
Heyf, qanadlanıb uça bilmədim.
Illərlə qaçsam da səndən uzağa,
Mən öz taleyimdən qaça bilmədim…

Aldım göz altına dostu, düşməni,
Mən piyada oldum, sənsə, yar, atlı.
Önünə bənd vurub sevgi çeşməmin
Özüm də bilmədən dərya yaratdım…

Baxırsan uzağa, gözlərin dolub,
Sel gəldi, şəhəri, kəndi dağıtdı.
Sənin bircə kəlmən qumbara olub,
Mənim ucaltdığım bəndi dağıtdı…

01.03.2014

CƏNNƏT ADASI

Gəmi ilə Marmarisdən
Cənnət adasına üzdük.
Dörd yanı ləzzətlə,
heyranlıqla süzdük.
Ancaq heç bu ada
o qədər də seçilmirdi
digər adalardan.
Doğrusu, baş açmıram
adalara ad qoyan
adamlardan…
Burda könül yaxır,
göz oxşayır hər yan. –
Adalara,
dənizin gözəlliyinə
baxırıq heyran-heyran…
Əslində gözəllikdi,
həyat eşqidi
qəlbimizi sevgi ilə dindirən.
Əslində insanların qəlbindəki
məhəbbətdi
hər yeri, hər yanı
cənnətə döndərən…
O yerdə ki, insan var,
sevgi var,
ora bəşər övladının
topdağıtmaz odasıdı…
Əslində Yer özü
Kainat dənizində bir
cənnət adasıdı…

24.08.2013
Marmaris

MƏNİM DÜŞÜNCƏM

İçimdə arzular
köz kimi işarır
həsrətli baxışların
yadıma düşüncə.
Qaranlıq qəlbimi
ay kimi nurlandırır
fikrim, düşüncəm…
Gözlərim önündən
səninlə birgə qalxdığım dağlar,
səninlə birlikdə köksündən
su içdiyim dərələr keçir.
Gözlərim önündən
nə qədər könül oxşayan
mənzərələr keçir.
Həmişə məəttəl qalsam da
dünyanın işinə,
Zəngin bir insana
çevrilmişəm
düşünə-düşünə…
Fikirlərimə borcluyam
istidə töyşümürəmsə,
soyuqda üşümürəmsə.
Sahibinə çevrilmişəm onun
nəyi düşünmüşəmsə,
kimi düşünmüşəmsə…
Mənim ürəyim
bəzən gümanlar,
bəzən şübhələr,
dumanlar içindədi.
Ancaq nə yaxşı ki,
mənim düşüncəm
Dünyanı gözəlləşdirmək
gücündədi…

01.01.2013

BİRCƏ GÜNAHIM VAR

Mən mələk deyiləm, adi bəşərəm,
Günaha batırır həyat adamı.
Nəfsin qulu olsam, adiləşərəm,
Qoruya bilmərəm təmiz adımı.

Sınaram,
ancaq ki, çətin əyiləm,
Bişmişəm zamanın qilü-qalında.
Başkəsən deyiləm, quldur deyiləm,
Zərrəcə gözüm yox dünya malında.

Adın var qəlbimin hər yarasında,
Bir eşq ağacıyam, barım sevgidi.
Az-çox hörmətim var el arasında,
Qazancım sevgidi, varım sevgidi.

Özümü görürəm sənin gözündə,
Salmısan qəlbimi oda, bilirsən.
Bircə günahım var bu yer üzündə, –
Səni sevməyimdi o da, bilirsən…

Ocaq çatanlar var mənim ahımdan,
Gölməni tay tutma dəniz sevgimə.
Tanrı özü keçsin qoy günahımdan,
Xeyir-dua versin təmiz sevgimə…

20.07.2012
Ramazanın ilk günü

Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi Sumqayıt şəhər təşkilatının Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Rəhbərliyi və kollektivi Sizi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) və Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin üzvünü, Prezident təqaüdçüsünü, Gündəlik İnformasiya Agentliyinin və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Gəncəbasar Bürosunun Rəhbərini və əmədaşını doğum gününüz münasibətilə səmimi qəlbdən təbrik edir, dodaqlarınızdan gülüş, yanaqlarınızdan təbəssüm əskik olmasın! Sizə uzun ömür, möhkəm cansağlığı, xoşbəxtlik, ailə səadəti, ədəbi-bədii yaradıcılığında bol-bol uğurlar diləyir! Sevib, sevdiyiniz insanların əhatə dairəsində olun!

Mətbuat xidməti

* * *

(aldığım ağır bir xəbərin təsirindən)

Bu gecə bir bala anasız qaldı.
Bu gecə bir qadın ana olacaq,
Bu gecə hardasa adsız diyarda
Bir körpə əlləri yetim qalacaq.

Bir ana baladan ayrıldı deyə,
Yerlə-göy gərilib, sarsılıb yaman.
Bir ana nəfəsi ərşə qalxarkən
Bir bala ümidi torpaq olacaq.

Bu gecə bir bala yaman göynədi,
Sıxdı ürəyinə qara bir daş
Itirdi ananı, boyladı kədər
Cənnət qapısında kədərli bir daş.

Bir qadın evindən köç etdi vaxtsız,
Bir ana sarsıldı, ana ağladı
Bir qadın evindən köç etdi vaxtsız
Bir bala əlləri anasız qaldı.

* * *

Bilirsən, səndən sonra nələr oldu?
Oğlum ağlamağı öyrəndi,
Elə mən də.
Ikimiz də gizlətməyi öyrəndik…
Məcbur kişi kimi geyinməyə başladım,
Sənsizliyi hiss etməsin deyə
Saçımı da qısa kəsdim,
evdə bərkdən danışmağa başladım.
Kişi olmağa çalşdım,
iki nəfər olmağa…

Bilirsən, səndən sonra yuxusuzluq öyrəndim,
Paltarını yumadım,
köynəyini yumadım qoxunu saxlasın deyə.
Evdə siqaret yandırdım –
Tüstüsü od vurdu evin divarlarına,
Alovlandı ev, yandı ev,
içində də mən, bizlər.
alovdan başı gicəlləndi evin.
Kül qabının hönkürtüsü məni xəyaldan oyadır –
Içi boşdur, bir tütün də belə kül olmayıb.
Amma, hər tərəf küldür evdə.
Səndən sonra dünyalar da qarışdı,
Iqlim dəyişdi,
hava dəyişdi –
Indi əvvəlki tək
qar yağmır dekabrda.
Bircə sən dəyişmədin.
Dondun qaldın daş üstündə.

Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, “Mahmud Kaşqari Medalı” laureatı, Əli Kərim adına Sumqayıt şəhər Poeziya Klubunun sədri, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi Sumqayıt şəhər təşkilatının Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin və Azərbaycanın Mədəniyyət və Portalının Sumqayıt bürosunun rəhbəri, şair İbrahim İlyaslının “Şair olmaq zülümdür” adlı yeni şeirlər kitabı Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyinin müvafiq qərarı ilə 2018-2019-cu illərdə Poeziya nominasiyası üzrə “Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatına layiq görülüb.

Qeyd edək ki, bundan öncə şair İbrahim İlyaslı Ümumtürk mədəniyyəti qarşısında göstərdiyi xidmətlərə görə “Mahmud Kaşqari Medalı”na və ədəbiyyat sahəsindəki fəaliyyətinə görə “Şahmar Ələkbərzadə adına Beynəlxalq Ədəbiyyat Mükafatı”na və Qardaş Türkiyə Cümhuriyyətinin “İstiqlal marşı”nın müəllifi Mehmet Akif Ərsoyun yadigarı “SEBİLÜRREŞAD” Dərgisi Yönetim Kurulu Başkanı sayın Fatih Bayhan və EkoAvrasiya Yönetim Kurulu Başkanı sayın Hikmet Erenin müvafiq qərarıyla Türk dünyasına xidmətlərinə görə mükafata layiq görülmüşdü.

Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti və İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsi.

Azərbaycan Yaradıcılıq Fondunun ötən ildən təqdim etməyə başladığı “Ədəbiyyat adamı” mükafatının qalibləri müəyyənləşib.

“Ədəbiyyat adamı” adlanan bu layihə çərçivəsində istər ölkə daxilində, istərsə də ölkə xaricində çoxşaxəli, çoxspektrli tədbirlər, konfranslar, poeziya gecələri, görüşlər, kütləvi açıq mühazirələr, qapalı seminarlar keçirilməsi, mükafatların verilməsi nəzərdə tutulub.

Fondun daxili müzakirələri nəticəsində aşağıdakı beş yazıçı bu ilin qalibi seçilib: Şərif Ağayar, Vaqif Yusifli, Vaqif Nəsib, Mehman Qaraxanoğlu, Aysel Əlizadə.

Mükafatın məbləği 1000 manatdır.

Mükafat qaliblərə gələn həftə təqdim ediləcək.

“Ədəbiyyat adamı” mükafatının hər il may ayında beş nəfərə təqdim edilməsi nəzərdə tutulub.

Qeyd edək ki, ötən il “Ədəbiyyat adamı” mükafatına tənqidçi Elnarə Akimova, yazıçı- tərcüməçi Nəriman Əbdülrəhmanlı, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Bədii Tərcümə və Ədəbi Əlaqələr Mərkəzinin sədri, şair Səlim Babullaoğlu, “Dünya ədəbiyyatı” jurnalının baş redaktoru, ədəbiyyatşünas Seyfəddin Hüseynli, və professor Şirindil Alışanlı layiq görülmüşdü.

Mənbə: http://www.edebiyyatqazeti.az

Qardaş Türkiyə Cümhuriyyətinin Kahramanmaraş şəhərində fəaliyyət göstərən “Hece Taşları” aylıq şeir dergisinin yeni 51. sayısında Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının üzvü, Əməkdar mədəniyyət işçisi, Ustad şair Aşıq Şəmşirin “Kimi” şeiri Azərbaycan türkcəsində dərc olunub.

Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru,
AYB-nin üzvü, “Kitab Evi” İctimai Birliyinin sədri

SÖZ

Söz yerdən göyədək ucalan bir taxt,
Canımı söz üçün oda yaxmışam.
Yeni bir fikirlə toqquşduğum vaxt,
Heyrətdən lal kimi donub baxmışam.

Sözüm var, üz edib üzə tutmağa..
Yaxşını yamandan uca tutmağa.
İnsan tapmayanda əl uzatmağa,
Sözün ətəyindən tutub qalxmışam.

Dəniz tək dalğalı olduğum olub,
Çəmən tək saralıb solduğum olub.
Buludun yerinə dolduğum olub,
Şimşəyin yerinə özüm çaxmışam.

Mən sözdən yarandım, mən özüm sözəm,
Düz yol məndən keçib, mən həmin izəm.
Dəyəri ölçülməz suyam, təmizəm –
Sevdalı bir gözdən sızıb axmışam.

Sehr sözdə olur, sirr sözdə olur,
Ən qiymətli gövhər, dürr sözdə olur.
Bu qəfəs dünyada hürr sözdə olur,
Sözə əsir düşüb, azad çıxmışam.

* * *

Buluda bel bağlama, göz yaşın olan yerdə,
Gözün qələm gəzməsin, yaddaşın olan yerdə.
Ürəyinə yüklə sən həyat adlı hər yükü,
Kimsədən ağıl umma, öz başın olan yerdə.

ULU EŞQİN KÖZÜNDƏ

Yenə də çəkilmişəm tənhalığa bu axşam,
İlham mələkləriylə vuruşan anlardayam.
Bir kimsə xəbər tutmur ağrı-acılarımdan,
Qəlbimdən əllərimə süzülən qanlardayam.

Əhvalatlar, dramlar, faciələr müfəssəl,
Hisslərin çılğınlığı qələmimə sığışmır.
İp atır Ay saçıma, ulduzlar ondan əfzəl
Çəkir baxışlarımı, göz ilməkdən yığışmır.

Yaradanın sirrindən kim baş çıxara bilər,
Yaşam üçün ölüm bir əyləncə vasitəsi.
Bədən adlı geyimi soyunan əbədi ruh,
Yenə yeni bir sirrin sorağının təşnəsi…

Səngimək bilmir hələ köksümdəki sancılar,
Geniş üfüqlər gəzir ruhum göyün üzündə.
Od, atəş axtarıram, pərvanə tək sancılam,
Bəlkə rahatlıq tapam ulu Eşqin közündə.

***

Tanrım, qul olsam da varlıyam səndən,
Baxma ki, dilimdə min bir ahım var.
Sənin mənim kimi günahkar bəndən,
Mənim sənin kimi bir Allahım var!

ARAM OLURAM

Mən mən olmağı unutdum,
Daha dönüb şam oluram.
İpimin ucu tutuşdu,
Od-alova ram oluram.

Dünən, bugün, sabah kimi,
Hər damlada bir ah kimi,
Əriyirəm günah kimi,
Azaldıqca tam oluram.

Ulduzum axdı yüzəcən…
Sükutam başdan dizəcən.
Bomboş küçəydim, təzəcə
Ev oluram, dam oluram.

Canımı Eşqə dilədim,
Çeşməni dərya elədim.
Ruhumu elmə bələdim,
Gördüm yenə xam oluram.

Göz doymaz dünya rəngindən,
Tanrı bəxt verdi- ləngindən,
Aldıqca həyat cəngindən
Hər nəfəs, aram oluram.

DÜNYAYA MƏLƏKLƏR GƏTİRİB MƏNİ

Adil Allah, nəyə görə bu adı,
Mənim taleyimə yaraşdırıbsan?
Məgər mən sənin tək ədalətliyəm?
Bəlkə hesabları qarışdırıbsan?!

Verdiyin acını hey şirinlədim,
Nə şikayət etdim, nə də inlədim.
İçimdə hər zaman səni dinlədim,
Qəlbimi haq üçün alışdırıbsan.

Arzular, xəyallar itirib məni,
Dünyaya mələklər gətirib məni,
Özünə qızlığa götürüb məni
Bu zalım həyatla barışdırıbsan.

ZƏFƏRİ GÖZLƏYİRƏM

Dur bitsin bu ağı, qalx bitsin bu hüzün,
Vətənin önündə ağ olsun qoy üzün,
Gəl də tut, əsgərim, verdiyin o sözü,
Mən də öz gücümü gücünə qataram.

Dözərəm ağrısı, əzabı çox olsa,
Dözərəm ən qanlı, ən iti ox olsa…
İnamım sarsılsa, ümidim yox olsa,
Hüzuru mən necə taparam, taparam…

Tökülən o qanlar getməsin qoy hədər.
Zəfərlə dön geri qurtarsın bu kədər.
Qalxaram o zaman lap boyuna qədər
O açıq alnından öpərəm, öpərəm.

ƏSGƏRLƏRƏ

Gəlir qar, yağış, doluyla,
Vuracaq güclü qoluyla,
Gedir türklərin yoluyla
Boyuna qurban olduğum.

Alışdırır ürəkləri,
Yorur qoşun, bölükləri..
Xatırladır Göy Türkləri
Soyuna qurban olduğum.

Söz deyəndə də bərk deyir,
Əməldə bitir əkdiyi.
Düşmənin üstə çəkdiyi
Hoyuna qurban olduğum.

Boz qurd olub saldırdığı,
Bayraq edib qaldırdığı,
Azadlığa çaldırdığı
Toyuna qurban olduğum.

ÖMÜR

Birinci onillikdə –
Gecə ilə gündüzün fərqini heç hissetmədim,
İkinci onillikdə –
Gecələr də gündüzlər kimiydi –
hər şey gözəldi..
Üçüncü onillikdə – gecələri sağ,
gündüzləri sol əlimə aldım,
əllərim uyuşdu deyə,
ikisini bir ələ almaq istərkən
gündüzü salıb qırdım…
Dördüncü onillikdə gecəni nəfəs kimi çəkdim,
gündüzdən qalan qırıqları çəkdim üzümə…
Gecələr içimdəki gecəyə gömüldüm,
gündüzlər üzümdəki qırıqlarla təbəssüm etdim…
səs etdim, ün etdim…
amma günümü gün
etmədim…
Beşinci onillikdə –
oyanmadığım gündüzləri,
yatmadığım gecələri yuxuda görürdüm.
Çünki, sadəcə…
artıq nə gündüz vardı, nə gecə…

BU ÖMRÜ SÜRÜYÜB APARACAĞAM

Göydə şimşəklərə çaxma demirəm,
Desəm göy qurşağı inciyər məndən.
Gözümün yaşına axma demirəm,
Axıb süzüləcək incə yerindən.

Göz yaşı gözümün nurun artırır,
Bilirəm nə üçün ağlayıram mən.
Üzümün, gözümün təbəssümünü,
Yarın görüşünə saxlayıram mən.

Ruhun libasını bu gün bu yerdə,
Kimi nazik geyər, kimisi qalın.
Bu ömrü sürüyüb aparacağam,
Elə başı açıq, ayağı yalın.

Sevinmə, qalmaram əldə-ayaqda,
Dönmərəm hər könlün rübabına mən.
Sarıllam vüsala aparan yolda
Bir eşqin ən dadlı şərabına mən.

Bilirəm, dediyim xoşuna gəlir,
Onun bəyəndiyi gözüm üstədir.
Bir gün sevgilimə deyəcəyəm ki, –
Könlüm cənnətinin ətrin istəyir.

TANRIM, DÖN BİR MƏNƏ BAX

Tanrım, dön bir mənə bax,
Nə ev oldum, nə oba.
Üzümdə güllər açdı,
Can evimsə xaraba.

Şimşəyinəm hönkürüm,
Buludunam, qoy yağım.
Solumda ağrı çoxdu,
Qurbanın olsun sağım.

Bir bax, Eşqin havası
Kül etdi axır məni.
Verdiyin qələm deyil,
Qopuzdu, yaxır məni.

Çaldıqlarım təzəydi,
Dəyişdi xəzan oldu.
Olmaz, olmaz, dedilər,-
Qadından ozan, – oldu…

Ruhumdakı bu yanğı
Axı nədi? – bilmirəm.
Kirpiklərim düşməndi,
Yuxu nədi bilmirəm.

Alnımı boş qoydun ki,
Öz adını yazasan?!
Tanrım, dön bir mənə bax
Özünü arzulasan…

DÜNYA TƏZADLAR ADASI

Bir ucundan mələk tutub,
bir ucundan şeytan tutub
aparırlar bu dünyanı
ta əzəldən əbədə.

Gələn gedər, gedən gələr…
Varlıqların kəmiyyəti
keyfiyyətin üstələr…
Nəfsilə yaşayanların
canları günah geyər,
Nəfsini öldürənlərin
ruhuna savab gələr…

“Qüvvə”liyəm deyir çoxu –
bilinmir ağ, ya qara?…
Gözlərindən oxuyuram
Bütün bəşər “aman!”da…
Kimin nəfsi arxayındır
bu qarışıq zamanda?…

Dünya mənəm, dünya sənsən,
qulağında sırğa elə bir kərə –
nütfə kürə, dünya kürə, yer kürə…

Mütləqi var, ötərisi,
əbədisi, keçicisi…
Cismanisi, ruhanisi –
boşdur birlik ideyası,
dünya – təzadlar adası…
Allah deyir – sirr saxlamaq ibadətdir, ay ömrüm.
Desəm,
yəqin hamı kimi olmayacaq ölümüm…
Süpürəcək bu dünyanı
saçlarımın nəsimi…
Görkdü mənə gözlərindən toru silmiş
Həllac Mənsur, Nəsimi…

Kimlər kimə biyətdədir,
söyləməz dil, – nəbadə…
Bir ucundan mələk tutub,
bir ucundan şeytan tutub
aparırlar bu dünyanı
ta əzəldən əbədə.

İSTƏDİM

Əritdim könlümdəki qışın buz heykəlini,
Sevdim Yaradanımın hər gözəl əməlini…
Buraxdım bu dünyanın daş kimi bərk əlini,
Səxavətli bir qəlbə dolmaq, dolmaq istədim.

Yanıb yaxılım dedim, Ağcaqum düzü kimi,
Bir dərvişin dilində Haqqın haq sözü kimi,
Qəflətdə yatanlara bəsirət gözü kimi,
Hikmət, ziya, nur, işıq olmaq, olmaq istədim.

Toxunduğum göynətdi hey barmaq uclarımı,
Təbib gəzdim sağaltsın dodaq uçuqlarımı…
Bəxtimin yolları tək dolaşıq saçlarımı,
Açıb dəli küləyə yolmaq, yolmaq istədim.

Qaranlıq düşüncələr içində yoruldum, ah,
Savab bildim sevgini, sevməyin nəyi günah?!
Bağışla Adiləni, ey qiblə, ey Qibləgah,
Eşqə sarı üz tutub namaz qılmaq istədim.

Bu gün mahnıları da dağlara pay eləmək,
Şeirləri yağış tək çöllərə səpələmək,
Qarışıq buludları qara torpağa örtmək,
Ağappaq bir sevgidə ölmək, ölmək istədim.

27 may 2019-cu il tarixində saat 14:00-da Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) Natavan klubunda Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) və Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin (DGTYB) üzvü, Prezident təqaüdçüsü, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, istedadlı gənc xanım yazar Afət Viləşsoyun tirajla “Mənim adım Vətəndir” adlı yeni şeirlər və hekayələr kitabı təqdimat mərasimi və imza günü keçiriləcək.

Kütləvi informasiya nümayəndələrinin, ictimaiyyət nümayəndələrinin, mədəniyyət, ədəbiyyat, incəsənət xadimlərinin, müəllifin yazar dostlarının da iştirakı gözlənilir. İştirak etmək istəyən hər kəs dəvətlidir.

Qeyd edək ki, gənc xanım yazar Afət Viləşsoyun tirajla “Mənim adım Vətəndir” adlı yeni şeirlər və hekayələr kitabı təqdimat mərasimi və imza gününün rəsmi informasiya dəstəyi Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi Sumqayıt şəhər təşkilatının Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyi (gundelik.info) və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalıdır (edebiyyat-az.com).

Ünvan: Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri, Səbail rayonu, Ə.Xəqani küçəsi 25.

Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti və İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsi.