Sayt 2012-ci il fevral ayının 14-də Bakı şəhərində gerçəkləşdirilən "Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafına dəstək" layihəsi çərçivəsində istifadəyə verilib. E-mail: azerbaycanedebiyyati@gmail.com, edebiyyat-az.com@mail.ru Əlaqə saxlamaq üçün 051 785 44 33; 051 795 44 33. Ünvan: Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri
Kardelen 104. sayısında DOĞU TÜRKİSTAN DÂVÂMIZI ele aldı. Doğu Türkistan Millî Meclis Başkanı Seyit TÜMTÜRK ile röportaj… Doğu Türkistan atasözleri… Çilemiz… Türkiye, Doğu Türkistan ve Azerbaycan şair ve yazarlarında eserler… Olaylara bakış… 64 sayfa…
Bakı şəhər Mədəniyyət Baş İdarəsi Yasamal rayon Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sisteminin (MKS) M.Ş.Vazeh adına Mərkəzi Kitabxanası dünyaboyu yayılan koronavirusa qarşı “Evdə qal və sağlam ol” çağrışına dəstək olaraq izləyicilər üçün növbəti videoçarx hazırladı. “Vətənimizə virtual səyahət” layihəsi çərçivəsində hazırlanmış növbəti tur Şəmkir rayonunadır.
İzləyicilərə
təqdim olunan videoçarxda Azərbaycan Respublikasının xəritəsində 1660 km2 əraziyə malik olan Şəmkir rayonunun bir
şəhər, yeddi qəsəbə, əlli səkkiz kənddən ibarət olduğu qeyd edilmiş və digər
ümümi məlumatlar toplanmışdır. Xüsusi başlıqlarla təşkil olunmuş təbiəti rəngarəng fotolarla əks edilmişdir.
Videoçarxda
əsrarəngiz, gözəl təbiətə malik olan Şəmkirin
bitki örtüyü ilə zəngin olan Dəryaçay, Suludərə, Sumaxlı, Yastı, Heydər qaçan,
Şam meşələri, ucqar quruluşa malik Yasamal və Gəlavan dağları, XIX əsrə aid
Alman və 1890-cu ilə aid Seyfəli kəhrizləri, bununla yanaşı Dəryaçay,
Tatarlıçay, Zəyəm, Şəmkir, Cəhir və s. çayların, təbii surətdə yer səthindən
çıxan şəffaf Qafqaz və Əsgər bulaqlarının fotoları verilmişdir.
Münbit
torpağında kök salmış palıd, cökə, vələs,
çinar, qovaq, ardıc, şam, iydə, dağdağan kimi bir çox ağaclar, solmaz, lilpar,
çobanyastığı, nərgiz, bənövşə, süsən, zanbaq kimi göz oxşayan güllər və yamyaşıl,
şəfalı otların siyahısı ilə fotoları videoçarxda izləyicilərə təqdim
olunmuşdur.
Videoçarxda
bir çox heyvanların fotoları toplanmış, quşlar sırasında kəklik, qartal, qarğa,
bülbül, ördək, ağacdələn, turac, şanapipik və b. siyahısı da qeyd edilmişdir.
Milli
sərvətimiz olan tarixi abidələrdən – qalalar, qədim yaşayış yerləri, qalaçalar,
qədim tarixlə bağlılığı olan qəbirstanlıqlar, 1998-ci ildə inşa edilmiş Şəmkir,
Əliyaqublu və Düyərli məscidləri, 2006-cı ilə aid Paşa məscidi ilə yanaşı digər
məscidlər, həmçinin muzeylər, ziyarətgahlar da videoçarxda öz yerini tapmışdır.
Şəmkir
torpağı Zaur Sarıyev, İsgəndər Aznaurov kimi Azərbaycan Milli Qəhrəmanlarının,
Molla Vəli Vidadi, Əhməd Cavad, Taleh Həmid, Məzahir Hüseynzadə kimi şairlərin,
Azərbaycan SSR xalq artisti olan Leyla Bədirbəylinin, aşıq sənətinin ustalarının
və digər sahələr üzrə şöhrət qazanmış görkəmli şəxsiyyətlərin məkanı olmuş, həmin
şəxsiyyətlərin siyahısı da izləyicilərə təqdim edilmişdir.
Videoçarxda
həmçinin Şəmkirin tarixən inkişaf etmiş sənətkarlıq sahələri – xalçaçılıq, ipəkçilik,
üzümçülük, dülgərlik, dəmirçilik də qeyd edilmiş, mətbəxinə aid müxtəlif növ
yeməklərin fotoları da verilmişdir.
Müasir
binalar və parkların, zavodlardan – Maşınqayırma zavodu, Daş karxanası, Çörək
zavodu, Şərab zavodu, Quşçuluq fabrikinin fotoları ilə videoçarx yekunlaşmışdır.
Hazırlanmış videoçarx söz və musiqisi Maestro
Ceyhuna aid olan Adil Karacanın ifa etdiyi “Şəmkirim mənim” mahnısı ilə müşayiət
olunur.
Şəmkir
videoçarxını aşağıdakı linkdə izləyə bilərsiniz:
“Vətənimizə virtual səyahət” adlı layihəyə
daxil olan videoçarxlar “Kitabsevər uşaqlar” Facebook səhifəsində və YouTube
kanalında yerləşdirilib.
Silsilə
şəklində hazırlanan videoçarxlar davam edir.
Централизованная библиотечная система Ясамальского района, продолжая мероприятия в рамках призыва «Оставайся дома и будь здоров», направленного против пандемии COVİD-19 подготовила очередной видеоролик. Проект «Виртуальное путешествие по Азербайджану» получил положительный резонанс общественности. Предстоящий тур состоялся в Шамкирский район.
На видеоролике, представленном вниманию зрителей содержится информация о
том, что площадь Шамкирского района составляет 1660 кв.км, на его территории
расположен один город, семь поселков, пятьдесят восемь сел.
Размещены фотографии разнообразной природы.
Привлекательны фото лесов Дярьячай, Сулудяря, Сумахлы, Ясты, Хейдяр гачан, Шам.
Высокие, статные горы Ясамал и Гявалан привлекают необычной красотой. В районе
сохранились кягризы, построенные еще в XIX в. немцами-колонистами, а также кягриз Сейфяли, построенный
в 1890 году. По территории района протекают достаточно полноводные реки
Дярьячай, Татарлычай, Зяйям, Шамкир, Джахир и др. Помещены и фотографии
прозрачных родников Кавказ и Аскяр, бьющих из-под земли.
На плодородных землях растут дуб, чинар (платан), ийдя,
тополь, сосна и многие другие. Привлекают красотой ромашки, нарциссы, фиалки,
тюльпаны, а также огромное количество лечебных трав.
На видеоролике можно увидеть фотографии и перечень
животных и множества птиц (орел, ворона, соловей, дятел, турач и др.).
Размещены
исторические памятники, которые являются национальным достоянием каждого
народа. Здесь можно увидеть крепости, древние поселения, старые кладбища.
Зрителям показаны также мечети Шамкир, Алиягублу и Дюярли, построенные в 1998
году, Паша мечеть, построенная в 2006 году и др. Размещены фото музеев,
святилищ.
Зрители узнают о шамкирцах – Национальных героях
Азербайджана Зауре Сарыеве, Искендере Азнаурове, поэтах Молла Вели Видади,
Ахмеде Джаваде, Талехе Гамиде, Мазахире Гусейнзаде, Народной артистке Азербайджана
Лейле Бедирбейли, о мастерах- ашугах и других представителях интеллигенции
этого района.
Отмечается, что Шамкир издавна славился ковроткачеством,
шелководством, виноградарством и др.
Размещены на видеоролике и фото блюд шамкирской кухни.
Завершается ролик показом современных зданий и парков,
заводов – машиностроительного, хлебозавода, винного завода, птицеводческой
фабрики, каменного карьера.
Показ ролика сопровождается песней «Шамкирин мяним» («Мой
Шамкир») в исполнении Адиля Караджана.
“Azerbaycan’da değerli kardeşim Sona Çerkez Hanım’a”
Bir Turna kuşusun sen ay Sona Hazar’dan süzülüp geldin nazlıca Seherinen kanat çırpıp Çamlıbel’de Turna teli mi getirmişsin yoksa söyle Neçedir bu Azerbaycan aşkı böyle Biz de seni seviyoruz Bilgecan gibi Öyle kondun ki Yeşilırmak’ta yüreğimize
Bilesin bu kardaşlık hiç bitmez Bu hasretimiz tükenmez ay Sona Selam olsun Tokat’ın dağlarından Koroğlu ,Eyvaz,Nigar’dan Sizin nevruz saklayan dağlarınıza Şiir olsun Çamlıbel’de açan çiçeklerim Söylensin azatlık türküsü Karabağ’da Bahtiyar’ca sizin yahşi yüreklerinize
DOĞUM VE ANNELER GÜNÜN KUTLU OLSUN …AZERBAYCAN MARALI
Mavi gözlerimde artık yetim bir bulutsun, Saklan göklere dal ister yağ, istersen yağma, Sabahı bekleyen mahmur Güneşe umutsun Dağlar ardında kal ister ağ, istersen ağma.
Nasıl yanardağdık kaç yıl sustuk, kaç yıl söndük, Dondu kaldı o lav yüreklerdeki o mağma , Zirveye tırmandık sessizce bilmeden döndük, Beklerken bizi ay ister çağ, istersen çağma…
Hər kəslə bir cürə keçər bu oyun- çox da ömürdəndir,az da ömürdən, nə payız bezdirsin,nə yazdan doyun; payız da ömürdən,yaz da ömürdən,
Sevgin-dərdlərimə dərman olacaq, sinəmə tel çəksən–kaman olacaq, sevməyi bacarsa-kamın alacaq oğlan da ömürdən,qız da ömürdən,
Tumurcuq gül açar,qönçə qabarar, “Olumla”–“Ölümün” içində can var, hər biri payını alıb aparar– qərəz də ömürdən,naz da ömürdən,
Ya göyə qaldırar,ya qəddin əyər insanın-insana verdiyi dəyər, nəşəsi gələndə dastanlar deyər- tütək də ömürdən,saz da ömürdən,
Qalsa da yerində “yalla-üzəngi” köhlən atıb gedər yəhərdəkini, həyat qulağıma pıçıldadı ki: “İndi ki,gəlmisən,yaz da ömürdən”.
Dağın,Vahid ƏZİZ,qarı da olsa, ağsaqqal ixtiyar,qarı da olsa, güllərdən bal çəkən arı da olsa- köç edən aparmaz toz da ömürdən, çöx da ömürdəndir,az da ömürdən…
HAYIF…
Səhər şəfəqiylə birgə oyanıb, səsini başına almışdı bülbül, sanki ümidlərin hamısı yanıb, bəxtin ümidinə qalmışdı bülbül.
Bulvarın içiynən o yan bu yana gedirdi nizamsız insan axını, heç kəs boylanmadı eşq fəryadına, sanki səhər-səhər hamı karıdı.
Nə bülbül bəxtəvər,nə də ki,çiçək- indi öz dərdinin yarıdı hamı, alovlar yandırmış ocaq daşıtək bülbül,qup-qurudu,qurudu hamı,
Nəğmənin,çiçiyəyin gözəlliyindən xəbərsiz dünyaya gəlib gedərik, bülbülüm-sən məndən,mən də ki səndən- hayıf ki,xəbərsiz ölüb gedərik…
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, “Hüseyn Arif” Ədəbi Məclisinin sədri
Daha yadırğadım darıxmağı da, Ötənlər,keçənlər yadıma gəlmir. Kimsəsiz otaqda yanan tək şamam, Uçub pərvanələr oduma gəlmir.
Elə unutmuşam gəldiyim yolu, Özüm də bilmirəm harda itmişəm. Yay günü səhrada azan bulağam, Yoxda üzə çıxıb,varda itmişəm.
Payızdı…budaqdan son yarpaq düşür, Üşüyür yol üstə bir tənha qovaq. Qan sızan yaramı sarıyıb hər gün, Ürəklə davadan necə çıxım sağ?
Qışqırsam,ünümü kimsə eşitməz, Heyif…öz səsində batıb admalar. Qarışıb başları çörəyə,suya… Elə ayaq üstə yatıb adamlar.
Gözlərim yuxuya hələ girovdu, Hələ kipriymlə vaxtı sayıram. Gümüşü əqrəblər qaçır divarda, Dərdimi özümə pıçıldayıram…
Sən özün bitməsən də,səni də bitirərlər, Pıçıldayıb deyərsən,bu da hər şeyin sonu. Ha isitsən əriməz saçlarına yağan qar, Ha hovxursan açılmaz sınıq qəlbinin donu.
Unudulmuş sahilsən axşam qəribliyində, Bir sənsən,bir təkliyin…hamı getmiş evinə. Tərpəndikcə qanayır sinəndəki yaralar, Ayrılıq bıçaq kimi elə batır dərinə.
Gecə saat üç olar,itirmisən huşunu… Oyanmısan,bir sənsən,bir də soyuq dörd divar. Əlinlə yoxlayarsan,yerindədir ürəyin, Bir də ölüm sükutu,bir də quduz ağrılar…
Buza dönüb alnında puçurlayan soyuq tər, Heyin də yox, bir dəfə əllərinlə silməyə. Bir acı xatirənin payızında itmisən, Yol tapmırsan ömrünün baharına gəlməyə.
Otaq yaman istidi,tərləyib pəncərələr… Açarsan,yazın ətri bihuş edir adamı. Sonra gedib çaydanı qoyarsan qazın üstə, Beləcə uzadarsan ömür adlı edamı…
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, “Hüseyn Arif” Ədəbi Məclisinin sədri
Qoymadılar
Mən bir səhər hamıdan çıxıb gedə bilərəm, Bir söz də söyləmərəm,qınamaram heç kimi. Nə varsa yaddaşımdan qazıyaram,silərəm, Səbrim yoxdu,dayanıb sınamaram heç kimi.
Canım,vallah,yalandı şairlik də,filan da, Bax,hər gecə özümü ürəyimdən asıram. Bir əzabın odunda közərdirəm sözləri, Mən şeir ha yazmıram,sinəmə dağ basıram.
Bilirəm,acizlikdi kimdənsə sevgi ummaq, Təbəssümlə,baxışla yalvarmaqdı kiməsə. Elə yanıb əllərim,uzatmağa qorxuram, Bir vaxt yaman düşmüşdüm bir dəlisov həvəsə…
Qəm yemə,keçdi getdi…indi susuz səhrayam, Bir əlçim bulud tapım gözlərimi sıxmağa. Güclə sürüyüb gedir hərə öz şələsini, Axtarsan bir adam yox,kövrəlib darıxmağa.
Zamanın qatarında kim yatmış,kim oyaqdı?! Kim var bircə gecəılik düşüb qonaq qalmağa?! Qoymadılar qayıdam bir gün uşaqlığıma, Qoymadıar məni də dönüb adam olmağa.
Sənə sarı qaçsam da Yenə səndən uzağam. Hamı çoxdan böyüyüb, Mən hələ də uşağam.
Ömrü yelə sovurdum, Saçımda tozu qaldı. Ö günlərdən içimdə Bir mələr quzu qaldı.
Deyirsən,daha gecdi, Ötürmüşük zamanı. Sən də bir az ağıllan… Eh,məndə ağıl hanı?!
Için-için sızlaram, Anam da yox,ovuda… Susuzam,əl açmışam Bircə əlçim buluda.
Gecə keçdi…gəlmədin… Sarımadın yaramı. Hər yadına düşəndə Öpərsən bir misramı…
Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktoru, Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü.
NEÇƏ İLDİR HƏSRƏTİN YANDIRIR MƏNİ, ANA!
Qubadlının erməni silahlı qüvvələri tərəfindən işğalının 20-ci il dönümünə.
Neçə ildir həsrətin yandırır məni, Ana! Görə bölə bilmirəm, düzü, illərdi səni, Ana! Görəsən bu ayrılıq sona çatacaqmı bəs, Qürubda doğan günəş denən batacaqmı bəs?! Yenə ömür uzunu səni gözləyəcəyəm, Vaxtımı saya-saya həsrətə dözəcəyəm. Qanlı-qadalı günlər ömrümə dağ çəkibdi, Övladın AYDINOĞLU həsrətini çəkibdi. Yollarına boylanıb arayacam səni mən, Qubalı-Anam mənim, yoruldum gözləməkdən. Nə vaxt qayıdacaqsan Anam Azərbaycana, Nə vaxt boylanacaqsan Anam Azərbaycana?! Nə vaxt büsbütün səni görə biləcəyəm mən, Nə vaxt şəninə çələng hörə biləcəyəm mən?! Sanma sənsiz ayrılıq mənə asandı, Ana! Sanma sənsiz ayrılıq mənə asandı, Ana!
Dünyadan böyükdür şairin dərdi
Məndən soruşsalar, şairlik asan, Yoxsa ki, yığılan dərd qədərağır?! Duyub-anlamazsan, inan, a quzum, Şairin gözündən nə həsrət yağır.
Əsrlər boyunca, tarix boyunca, Şairlər qələmin sınadı gəldi. Gözünə qəm-kədər ələnən zaman, Yenə cəmiyyəti qınadı gəldi.
Axı o neyləsin ömrün mayası, Əzəldən xəbərsiz belə yoğrulmuş. Gülsə də, hər üzə körpələr kimi,- Qəlbində, könlündə kədər doğulmuş.
Bulaq tək gözündə coşub-çağlayan, Nə Kürü, nə də ki Arazı qaldı. Gülməsə, üzünə bu ömür onun, Həyatın özündən narazı qalır.
Onun da dərdini başa düşməli, Dünyada özünü özü axtarır. Baxışla qəlbləri ovsunlamayan, Qayğılı gözlərdə gözü axtarır.
Tarixdə sınanmış bir həqiqətdir ki, Sevməsə, bir qıza salmaz meylini. Gah düşüb səhraya Məcnunlar kimi, Axtarır yenə də sadiq Leylini.
Yaxşı ki, əzəldən coşan qəlbində, Nə dovşan, nə tülkü, nə də qurd qalmış. Dünyanın özündən dörd dəfə böyük, Bir şair dünyası bu gün yurd salmış.
Şair ilhamının coşub-daşması, Şairin özünə yenə xoş xəbər. Dünyası qayıdıb gəlsə yanına, Dağılıb gedəcək gözündən kədər.
Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi Sumqayıt şəhər təşkilatının Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Qarabağ bürosunun rəhbəri
İçimdən keçənlər…
Nifrətin əli ilə,şərin özü ilə Boynunu vurmuşam parlaq günəşin Kainat mat qalıb özü-özlüyündə Məni illər boyu uşaq kimi aldadan Xoş gələcək arzusu ilə yaşadan Yalançı,fırıldaq ümidlərimi qəlbimdən qoparıb bir-bir boynunu vurdum edam kötüyündə. Acaq ürəyim soymadı,”insani”hisslərim,nəfsim doymadı Hamısın yığıb bir yerə onları dəfn elədim Keçmişimin dərinliyində… Şaxtalı bir qış gecəsi,vaxt dayanıb Göydə ay,uduzla da donub… Bu sükutu bircə pozan Döyünən,arsız ürəyimdi. Bircə anda dayanmayan xəyallarım,diləyimdi …Yaşamıram,mən yoxam,mən yoxluğam Bir günahkar ruh sürünür can yerinə Tikə-tikə doğrasanda heç nə çıxmaz Damarımda nifrət dolanır qan yerinə Unutmuşam kimliyimi,itirmişəm Tanrımı,inancımı… Söz deməyə haqqım,yaşamağa yerim yox… Aslı qaldım mən göylərin ətəyində.
Keçir
Qəlbim ayrılıqdan eləyir fəryad
İçimdən bir ümid ayrılıb köçür
Hicranın alovu yandırır məni
Dodağım gözümün yaşını içir
Bu cür sədaqətlə gözlə yolumu
İnsan nə əkirsə,onu da bicir
Hayana getsən də,çıxma bu yoldan
Sevginin yolları qəlbimdən keçir
MƏNƏ Gözümə göründü bir anlıq siman Həsrətin yarası qövr etdi yenə Təkcə bu yaralı ürəyim deyil, Bütüncə varlığım həsrətdi sənə Bürünsə də nura bütün kainat Sənsizlik əbədi zülmətdir mənə Səndən ayrı düşmək unutmağı yox, Uzaqdan sevməyi öyrətdi mənə
Qar çiçəkləri
Doğmalar içində bir yadam mən. Sanki yaddan çıxıb,unudulub xatirə dəftərinin vərəqləri arasında qurumuş gül ləçəkləri… Dərdlərimi çətir etdim başıma. Döyəcləyir yaz yağışı. Öz əlimlə ağı qatdım aşıma. Məni tutdu çiçəkləmiş bir ağacın qarğışı. Yaralı budaqlar sərilib yerə, Əlimdə ağlayır nar çiçəkləri… Dua etdim üflədim ovuclarıma. Uça bilmədi… Arzularım,istəklərim,diləklərim qanadları islanmış may böcəkləri… Qar yağır varlığıma. Ruhumda fırtınalar,tufanlar İçimdə şaxta,sazaq. Ürəyim buz bağlamış bir qaya. Boynubükük ümidlərim günəşə boylanan qar çiçəkləri…
Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi Sumqayıt şəhər təşkilatının Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Qarabağ bürosunun rəhbəri
Gördüm
Gecə kimi həsrət idi səhər Bu gün,nəhayət ki,mən yarı gördüm. Hələ küçələr də fəsli qış idi Onun gözlərində baharı gördüm
Gözündən gözümə bir eşq boylandı. Qamarda qanım da donub dayandı. Qısqandım,ürəyim alışdı-yandı. Telini oxşayan rüzgarı gördüm
Haqqın söylədiyin yazır qələmim Onunla bağlıdır sevincim qəmim Yolum gözləyir o gülzar mənim Yarımda vəfanı, ilqarı gördüm
Göz yaddaşı
Saçların tək uzun bir qış gecəsi Qarşımda dəftərçə,əlimdə qələm Səni düşünürəm tənha otaqda Kaş xəyal da olsa yanına gələm Rəsminə baxıram gözümü yumub Döyünmür ürəyim ,bir sükut çöküb Bu şəkli nə rəssam, nə fotoqraf Sevən gözlərimin yaddaşı çəkib
Gözlərin dəniz
Gözlərin dəniz, baxşın uçurum. Tut əlimdən,yıxılmaqdan qorxuram. Mən üzməyi bacarmıram,bilirsən. Gözlərində boğulmaqdan qorxuram. …………………………………………………. Xəzan fəsli gül olmaqdan qorxmuram. Eşq odunda kül olmaqdan qorxmuram. Torpaqlara gömülməkdən qorxmuram. Sənin üçün yox olmaqdan qorxuram.
Gülüm….
Bilsən ayrılıqdan nələr çəkmişəm?! Həsrətdən göylərə sovrulub külüm. Eşqim iddiamdır,şahidim cəfa Tanrıdan tək səni diləyir könlüm
Pəncərəni açıq qoyub yatarsan Gələcəm səninlə dərdimi bölüm Ruhum qonağındır,yenə bu gecə Bu an əbədilik olsunmu, gülüm?
Əllərin titrəyir,baxışlar ürkək Saçların gül qoxur,dodağın çiçək Mənimsə dodağım bal arısıtək Sənin dodağına qonsunmu gülüm?!