“Qarı” düşmən dost olmaz.
“Kitabi dədə Qorqud “- qara donlu kafirlər haqqında azərbaycanlılara hələ 1300 il bundan əvvəl xəbərdarlıq etmişdir.
XI əsdə yaşamış,dünyanın isti soyuğunu görmüş,acı-şirini dadmış,çarpışmalar,çəkişmələr şahidi və iştirakçısı olmuş qoca bir atanın –Ziyarilər xanədanının son hökmdarı Unisürülməali Keykanusun öz ogluna yazdığı vəsiyyət və nəsihət kitabı olan “Qobusnamə”də deyilir “erməni bədfel ,kündəbədən, oğru, gözügötürməyən ,bir ayağı qaçmaqda olan ,əmrə baxmayan ,yersiz hay-küy salan ,vəfasız,riyakar,söyüş sevən ,ürəyi xıltlı ,ağasına düşməhçilik edəndir. Ümumiyyətlə,onlar başdan-ayağa müsbətdən çox mənfiyə yaxındırlar”
A.S. Puşkin onlar haqqında qısa lakonik bir tərif vermişdir:”Sən riyakarsan,sən ikiüzlüsən,… çünki sən ermənisən”
XIX əsrin əvvəllərində Qafqaza səfər edən dahi fransız yazıçısı A.Düma deyirdi:”..Var dövlətlərini gizlətməyi üstün tutmüşlar,.fikir və duyğularını gizli saxlayan,hiyləgər, kələkbaz adamlara çevrilmişlər…..Azərbaycanlı ilə bir şey barədə sövdələşəndə ondan imzalanmış sənəd tələb etməyə ehtiyac yoxdur.Söz verdi ,qurtardı.”
Çox təəssüflər olsun ki,xalqımızın taleyinə də belə mənfur xislətə malik olan bir xalqla qonşu olmaq qisməti yazılıbmış.Bu bədxah qonşuların əlindən həmvətənlərimin başı çox müsibətlər çəkmiş, hüquqları tapdalanmış və bu yaramaz hərəkərlər mərhələ- mərhələ təkrar olunmuşdur
Acizanə,yazıq görkəmləri ilə özlərini azərbaycanılara yazıq ,əzabkeş xalq kimi tanıdan bu insanlar vaxtilə torpaqlarımızda hissə -hissə sığınacaq tapmış ,sonralar isə”Ayağıma yer edim,gör sənə nə eyləyim”prinsipi ilə yaşayaraq məskunlaşdıqları torpaqları özününküsəşdirmək iddiasına düşmüşlər. Dağlıq Qarabağı müvəqqəti olaraq öz qara pəncələrinə keçirdikdən sonra ətraflara da əl atmağa başladılar. Tarix boyu Azərbaycan xalqı çətin sınaqlarla qarşı-qarşıya gəlmişdir. Bu sınaqlara mədliklə sinə gərən xalqım bəzən uğursuzluqlara da uğramışdır. Əslində bunlara uğursuzluq demək,məncə çox ağır günah olar. Bunlar uğursuzluq deyil, faciədir,insanın insan qanına susaması kimi dəhşətli faktlardır.
Həyatda hər kəsə yaşamaq hüququ,azadlıq və təbii sərvətlərdən istifadə hüququ verilmişdir.Allah Azərbaycandan heç bir neməti,təbii sərvətlərı,gözəllikləri əsirgəməmişdir.Başı dumanlı Azərbaycanımın azadlığı da,gözəlliyi də özünə qənim kəsilmişdir.Tarixin müəyyən mərhələlərində əsarət altında,satqın,vicdansız insanların hakimiyyəti altında olduğumuzdan Allahın bizə verdiyi nemətlərin qədrini bilməmişik. Dostu-düşməndən ayıran zaman təzyiqlərə məruz qalmışıq. Oyandıqda isə çox gec olmuşdur.Artıq torpaqlarımız alınmış, soydaşlarımız didərgin salınmış,tariximiz qanlı səhifələrlə dolmuşdur.Tarimizin səhifələrini vərəqlədikcə Xocalı fəryadının sədaları qəlbləri göynədir,ürəkləri sızladır. İlahi insan nə qədər quduzlaşar,nə qədər günahsız qanlar axıdarmış!?Azərbaycan xalqı hələ yenicə erməni qəddarlığının şahidi olmuşdur. Hələ xalqımın gözlərində yaş qurumamışdı “20 Yanvar”ın günahsız qurbanlarının,Qarakənd səmasında düşmən gülləsinə tuş gələn say-seçmə oğulların faciəsini yaşayan xalqımızın qəlbində daha dərin bir yara açıldı .Xocalının taleyi də Xocavəndinkinə bənzədi.
1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə Xocalının adı Ermənistanın Azərbaycana qarşı ədalətsiz müharibəsinin qanli səlnaməsinə daxil oldu.Hər şeydən bixəbər xocalılar nə biləydilər ki, Xocalı şəhəri də qara siyahiya düşüb və onu əldə etmək üçün hər cür ağılasığmaz cinayətlər törədiləcək. O gün Azərbaycan xalqının ən faciəli günlərindən biri oldu. O gecə ağılasığmaz dəhşətlər yaşandı. Vətəniminən dilbər güşələrindən biri olan Dağlıq Qarabağdan sonra xalqımız bir daha Xocali üçün qan axıtmalı imiş.
1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə Xocalıda öz dəhşətləri ilə dünyanı heyrətə gətirən ,tarixin yaddaşına qanla hopmuş Xatın, Xirosima, Nakasaki,Sonqmi kimi faciələri öz dəhşətləri ilə geridə qoyan bir faciə baş verdi. O gecə “Böyük Ermənistan” xülyasina düşən ermənilər Xocalıda misli-bərabəri olmayan bir soyqrım törətdilər.Bu bir terror aktı idi . Biz o gecənin bir şahidi olsaq da o dəhşəti ifadə etməyə şözlərin gücü çatmır.Ancaq hadisələri ifadə etdikcə ,düşmənə nifrətimiz çoxalır.O gecə saaat 17 radələrində Xocalının göyləri top atəşindən qara, yerləri isə qan rənginə boyandı.Qəfil hücumdan pərən-pərən olmuş ,gülləyə,mərmi yağışına tuş olmuş insanların harayı ,fəryadı göyə bülənd oldu. Fəqət bu iniltilər ,nalələr insanlıqdan çıxmış ,quduzlaşmış qonşulara(mən bu fəlakəti törədənlərə insan deyə bilmirəm) təsir etmədi. Ağabəyim ağanın ,Xurşidbanu Natəvanın vətəni göylərində dolaşan nigaran ruhları da bu faciədən dəhşətə gəldi. Görəsən bu qorxulu yuxumu idi ? Ya doğrudanmı düşmən bu qədər quduzlaşarmış? Həmin gecə erməni quldurları Rusiya imperyasının Xankəndində yerləşən 366-cı moto atıcı alayı bölmələrinin iştirakı ilə Xocalını gülləbaran etdilər.O gecə yeddi min əli silahsız ,özü günahsız əhalinin taleyinə qara bulud çökdü. Yeddi min əhalinin altı yüz on üç nəfəri vəhşicəsinə qətlə yetirildi. Min iki yüz yetmiş beş nəfər götürüldü,min nəfərdən artıq günahsız insan düşmən gülləsinə tuş gəldi.Səksən üç nəfər uşaq ,yüz altı nəfər qadın, yetmiş nəfər qoca,yetmiş altı nəfər yeniyetmə qız və oğlan ,iki yüz yetmiş səkkiz nəfər cavan oğlan və qızın həyatına son qoyuldu.Minlərlə insanın Tanrı vergisi ,tale yazısı olan ömür- gün payını yarıda qoyan cəlladların qəlbində tanrı qorxusu yoxdurmu ,Allahım!Güllə yağışına tutulan o gecənin ah nalələri daşı, torpağı da ağlatdı. Daş qəlbli canilər isə insani hisslədən qat-qat uzaqlarda idilər
Meşələr quduzlaşmış canlılardan qaçan insanlar üçün son sığınacaq oldu. Kimi burada dondu, kimi güllələndi ,kimi isə itgin düşdü. Son sığınacaq olan agacların gövdəsinə insan qanından naxışlar vuruldü. Xocalının taleyi bax beləcə ən ağılasığmaz işgəncələrlə ermənilərin əllərinə tapşırıldı. Əhaliyə amansızcasına divan tutmuş,şəhəri yerlə yeksan etmiş ermənilər heç kəsə,qocaya,qadına rəhm etmədilər.İnsan nalələri,ah-vay səsləri, iniltilər, haraylar imdad çağırışları onların vicdanlarını rahatsız etmədi. Əksinə, insanları öldürməklə kifayyətlənməyən ermənilər bu zavallılara qeyri-insani cəza üsulları ilə də əziyyət verdilər. Öldürməklə ürəkləri soyumayan kafirlər insan cəsədləri üzərində əməliyyat aparırdılar, ölülərin burnunu kəsdilər , gözlərini çıxardılar, başlarının dərisini soydular, bədən üzvlərini parça-parça etdilər.Ölüm, namuslu ölüm onların işgəncələindən çox yazşı bir qurtuluş idi.
Rus imperiyasını özlərinə ən güclü dayaq bilən Rəhim Qazıyev, Ayaz Mütəllibov kimi vicdansız ,şərəfsiz, heysiyyatsız nankorlar hakimiyyətdən uzaqlaşdırılmamaq üçün vətəni,xalqı satdılar Bu faciənin əsl günahkarı oldular. Çünki faciədən bir ay əvvəl “Xocalı harayı” başlığı altında gedən məqalədə xocalıların hər tərəfdən sıxışdırıldığı ,hər an təhlükənin artması barədə verilən məlumatlar da bu hakimiyyət düşgünlərini ayılda ,bir tədbir görməyə sövq edə bilmədi. Ermənilər də bu fürsəti əldən vermədilər. Onlar yeddi min ənalisi olan,üstəlik xeyli qaçqının pənah gətirdiyi bir şəhərinvə onun əhalisinin taleyinə biganə qaldılar. Onlar ananın gözü qarşısında övladını yerə çırpdılar. Ana çün bundan böyük əzab varmı? Bu günahsız əhaliyə heç kəsin köməyi olmadı. Allahım, bəs sənin ədalətin harada ini ? O gecənin dəhşətlərini anlatmaq üçün sözlər yetməz. Bircə faktı yada salmaq istəyirəm. Meşələrə pənah aparan insanlar orada da amansız ermənilərin puskusuna rast gəlir, ya güllələnir,ya da əsr alınırdılar. O ayazlı, şaxtalı gecədə çöllərə səpələnən insanları quduz it kimi axtarıb tapır və amansızcasına qətlə yetirirdilər. Öz yaxınları ilə birgə meşəyə qaçan və hərisliklə meşələri gəzərək insan ovuna çıxmış düşməni duyuq salmasın deyə ağlayan körpəsini öz əli ilə boğan və yenidən qoynuna basaraq qaçan anada nə qədər böyük fədakarlıq varmış İlahi? Çox böyük çətinliklə yırtıcıların pəncəsindən qurtaran zaman övladını torpağa tapşırmaq istəyən ana üçün möcüzə baş verir.Uca Tanrının möcüzəsi,Tanrı sevinci, tale qisməti. Körpə sağ qalmışdı .
Qarabağ hadisələrinin iştirakçısı ,ermənilərin ən çox sevdiyi ideoloqlardan biri Zori Balayan “Ruhumuzun dirçəlişi adlı kitabında Xocalıda törətdikləri soyqrım haqqında yazır:”Biz Xaçaturla ələ keçirdiyimiz evə girərkən 13 yaşlı bir türk uşağını pəncərəyə mismarlamışdılar. Türk uşağı çox səs –küy salmasın deyə,Xaçatur uşağın anasının kəsilmiş döşünü onun ağzına soxdu. Daha sonra 13 yaşındakı türkün başından, sinəsindən və qarnından dərisini soydum,Saata baxdım,türk üşağı 7 dəqiqə sonra qan itirərək dünyasını dəyişdi.Ruhum sevincdən qürurlandı.Xaçatur daha sonra ölmüş türk üşağının cəsədini hissə- hissə doğradı və bu türklə eyni kökdən olan itlərə atddı”
Daha bir erməni müəllif ,David Xerdiyan “Xaç uğrunda “ kitabında fəxrlə xatırlayır:”Səhərin soyuğunda biz Daşbulaq yaxınlığındakı bataqlıqdan keçmək üçün ölülərdən körpü düzəltməli olduq. Mən ölülərin üstünə getmək istəmədim. Buna görə podpolkovnik Ohanyan mənə bildirdi ki,qorxmayım. Mən ayağımı 9-11 yaşlı qız meydinin sinəsinə basıb addımlamağa başladım. Mənim ayaqlarım və şalvarım qan içində idi.Və mən beləcə 1200 meydin üstündən keçdim.”
Xocalı əhalisinin halı o qədər acınacaqlı ıdi ki, onların meyidlərinə belə baxmaq olmurdu.Yaxşı ki, xalqımızın igid ,ölümün gözlərinə dik baxa bilən qorxmaz oğulları var. Reportyor Çingiz Mustafayev o gecəni tarixin salnaməsinə yazmaq, bütün dünyaya erməni təcavüzünün dəhşətlərinin nəticələrini bəyan etmək və hər bir Azərbaycan vətəndaşının yaddaşına bu faciəci əbədi yazmaq üçün faciə zonasına yollandı. Hönkürtü sədaları altında lentə köçürülən kadrları həyacansız izləmək mümkün deyil.
Çingiz Mustafayevin fədakarlığı sayəsində xarici jurnalistlər də baş verən faciə yerinə getmiş ,cinayəti öz gözləri ilə görmüşlər. Günahsız əhalini təhlükəsiz yerə aparan Əlif Hacıyev, Fəxrəddin Musayev ,Maşallah Abbasov, Aqil Quliyev kimi öğullar bizim qəlbimizdə əbədi yaşayacaqlar.
“Bütövlükdə Azərbaycan xalqına yönəldilnmiş Xocalı soyqrımı öz ağılasığmaz qəddarlığı , qeyri- insani cəza üsulları ilə bəşər tarixində tayı- bərabəri olmayan bir vəhşilik akdıdır. Bu soyqrımı ,eyni zamanda bütün bəşəriyyətə qarşı tarixi bir cinayyətdir” deyən ulu öndərimiz ,Azərbaycanın mərd oğlu H. Əliyevin fərmanı ilə hər il fevralın 26-sı saat 17.00- da sükut dəqiqəsi elan edilmişdir.Bu faciəni bütün dünyaya tanıtmağa çalışmışdır.
Deyirlər qisas qiyamətə qalmaz.Biz Azərbaycanlılar da bu günün gələcəyinə öz varlığımız kimi inanırıq. Boğulmuş körpəyə yenidən həyat verən Tanrı möcüzəsi yenə baş verəcək. Haqq- ədalət bərqərar olacaq. Axı həqiqəti axar suya bənzədiblər babalarımız. Gec- tez hardan olsa çıxacaq deyiblər.O gün gələcək. Artıq o yola aparan izlər açılmaqdadır.Artıq ölkəmizin mənafeyinin daha ali, üçün daha əlverişli mövqedən müdafiə edilməsi üçün imkan yaranmışdır.Bunun bariz nümunələrindən biri Amerikada keçililən anım gününə hətta amerkalılar da qoşulmuşlar.
Dünyanın xəritəsinə baxsaq,çox kiçik,lakin qəlbimizdə dünya qədər yeri olan Azərbaycanımızı dünyaya tanıtmaq üçün,haqq yolunda olduğunu sübut etmək üçün xarici dil müəllimlərinin üzərinə böyük məsuliyyət düşür. Mən keçən il Fransada kursda olduğum müddətdə bir çox ölkələrdən gəlmiş müəllimlərə özümlə apardığım xəritədə göstərərək Azərbaycan həqiqətlərini bir az da olsa anlatmağa çalışmışam.
Yeni təhsil qanunun geniş vüsət aldığı bir dövrdə bütün fənnlərin bir- birinə və həyata inteqrasiyasını nəzərə alaraq, biz müəllimlər daha səhv edərək ,səhviindən öyrənən ağıllı insanlardan çox hadisələri əvvəlcədən dəyərləndirib,onu həyata sintez edərək yenisini yaradan daha mükəmməl insanlar, şəxsiyyyətlər tərbiyə etməyə çalışmalıyıq.Çünki,səhv edib onu düzəltməklə məşğul olan ağıllı insanlar ölkəmizi ,təbiətimizi və cəniyyətimizi özləri də bilmədən korlamışlar.
Bir müəllim kimi mən ermənilərin törətmlş olduqları vəhşilikləri əyani şəkildə göstərməkdən bir qədər uzaqlaşaraq ,onların gözlərindən çox ruhlarına ,mənəviyyatlarına təsir etməyə çalışıram.Çünki qan, ölüm görən şagirdlərdə qan tökmək ,öldürmək hissləri aşılanır.Ermənilərin tam əksinə olaraq (Məsələn: bir milçək öldürən erməni uşağı ana,mən bir türk öldürdüm deyir.) işğal altında olan torpaqlarımızın qaytarılmasına siyasi yolla nail olacağıq.Vətənimizin tarixini ,coğrafi mövqeyini,mədəniyyətini,adət-ənənəsini bilən ,onu xarici dildə sərbəst şəkildə ifadə edə bilən gənc nəsil torpaqlarımızın siyasi yolla geri qaytarılmsına nail olacaqdır.Mən buna tam əminliklə inanıram.
Xasməmmədova Tahirə Oruc qızı,
İ.Qayıbov adına Qazax şəhəri 3 saylı tam orta məktəbinin ingilis dili müəllimi
Ədəbiyyatlar:
1)”Kitabi Dədə Qorqud”Azərbaycan dövlət nəşriyyatı. Bakı 1962.
2)”Qabusnamə”Azərbaycan Elmlərv Akademiyası.Baki 1963.
3)Aleksandr Düma “Qafqaz səfəri”Bakı Yazıçı 1985.
4)Zori Balayan “Ruhumuzun dirçəlişi”
5)David Xerdiyan “Xaç uğrunda “
6)Google az.Xocalı soyqırımı.
e- resurslar: Google Khojaly massacre.
http://www.human.az http://chodschali.de/ http://www.justiceforkhojaly.org/ http://www.khojaly.net/ http://www.khojaly.org.az/ http://www.azerigenocide.org