Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalı

Day: Mart 12, 2023

  • Nargis İSMAYILOVANI doğum günü münasibətilə təbrik edirik! (12 Mart)

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Rəhbərliyi Sizi doğum gününüz münasibətilə səmimi qəlbdən təbrik edir, Sizə uzun ömür, möhkəm cansağlığı, xoşbəxtlik, işlərinizdə, ədəbi-bədii yaradıcılığınızda bol-bol uğurlar diləyir!
    Dodaqlarınızdan gülüş, yanaqlarınızdan təbəssüm əskik olmasın! Sevib, sevdiyiniz insanların əhatə dairəsində olun!

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti və İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsi 

  • 14 Mart-Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) sədri, Xalq yazıçısı Anar Rzayevin doğum günüdü

    Anar (tam adı: Anar Rəsul oğlu Rzayev) — azərbaycanlıyazıçı, şair, tərcüməçi, ssenarist, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri. Xalq yazıçısı

    Ailəsi

    Anarın atası şair Rəsul Rza, anası şairə Nigar Rəfibəylidir. Anar anası tərəfdən Azərbaycanın məşhur ictimai və dövlət xadimi, Azərbaycan Demokratik Respublikasının ilk səhiyyə naziri və Gəncə şəhərinin general-qubernatoru olan Xudadat bəy Rəfibəylinin nəvəsidir. Atası tərəfdən isə Məmmədxanlılar nəslindəndir. Soy adları ulu babası, Çiyni və bir para kəndlərin mülkədarı Məmmədyar oğlu Məmməd xanla bağlıdır. Bayat boyundan, Şahsevən tayfasından olan Məmməd xan XIX əsrin ortalarında rus əsgərləriylə toqquşmadan sonra zindana atılır və orda zəhərlənərək öldürülür. Məmmədxanın nəticəsi, Rəsulun atası İbrahim MəmmədxanlıGöyçayda mirzəlik edər və ticarətlə məşğul olarmış. 1915-ci ildə Bakıda vəfat etmiş və Çəmbərəkənddə dəfn edilmişdir.
    1913-cü il iyunun 29-da Gəncədə anadan olmuş Nigar xanım Rəfibəyli məşhur Rəfibəylilər nəslindəndir. Ata tərəfdən babası Ələkbər bəy Rəfibəyli – el ağsaqqalı, maarifçi, Azərbaycanda ilk siyası partiya olan “Difai” partiyasının yaradıcılarındandır.
    Ələkbər bəyin yeganə oğlu, Nigar xanımın atası Xudadat bəy ilk ali təhsilli cərrahlardandır. Xarkov Tibb Universitetini bitirdikdən sonra 17 il Gəncə xəstəxanasının baş həkimi və həkimlər cəmiyyətinin sədri kimi çalışmışdır.
    1918-ci ildə Gəncədə müstəqil Azərbaycan Cümhuriyyəti qurulan zaman Xudadat bəy Rəfibəyli Fətəli xan Xoyskinin hökumətində ilk səhiyyə naziri olmuş, bir il sonra isə Gəncə general-qubernatoru vəzifəsinə təyin edilmişdir. 1920-ci il aprel bolşevik çevrilişindən sonra həbs edilmiş, Gəncə üsyanının təşkilində ittihamlandırılaraq güllələnmişdir.

    Həyatı

    Azərbaycanın mədəniyyət və incəsənət xadimlərinin bir qrupunun Prezident İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva ilə görüşü zamanı. 1 mart 2019-cu il[1].

    Anar 1945-ci ildə 10 illik musiqi məktəbinə (indiki Bülbül adına məktəb) daxil olmuş və 1955-ci ildə həmin məktəbi gümüş medalla bitirmişdir. Birinci sinifdən onuncu sinifə qədər Zemfira Səfərovayla bir yerdə oxumuşlar.
    1955-ci ildə Anar Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakultəsinə, Zemfira konservatoriyaya daxil olsa da, yolları ayrılmamış, nişanlanmış, evlənmişlər. Toyları 1962-ci il yanvarın 27-də olmuşdur.
    Anar və Zemfira xanımın iki övladları var. Böyük oğulları Tural ərəbşünas və diplomatdır, Azərbaycanın Misir Ərəb Respublikasındakı səfiridir, qızları Günel isə Bakı Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsini bitirib.

    Fəaliyyəti[redaktə | əsas redaktə]

    Anar 1991-ci ilin martında Yazıçıların IX Qurultayında yekdilliklə Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri seçilmişdir. 1997-ci il oktyabrın 30-da Yazıçıların X Qurultayında yekdilliklə yenidən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri seçilmişdir.

    Anar və Ziya Bünyadov

    1991-ci ildə Azərbaycan Respublikası Ali Soveti Milli Şurasının ilk iclasını Anar aparmışdır. Anar 1995-ci və 2000-ci illərdə Azərbaycan Republikası Milli Məclisinin deputatı seçilmişdir. O, Milli Məclisin mədəniyyət komissiyasının sədri olmuşdur. Bu komissiyanın mədəniyyət, tarix və memarlıq abidələrinin qorunması, kinematoqrafiya haqqında və s. tərtib etdiyi qanunları parlament tərəfindən qəbul edilmişdır.
    1995-ci ildə Azərbaycan Respublikası Konstitusiya Komissiyasının üzvü olmuşdur.
    Anar 2014-cü ildə Türkiyənin Əskişəhər şəhərində keçirilən VI Türk Dünyası Ədəbiyyat Dərgiləri Konqresinin qərarı ilə Türk Dilində Danışan Ölkələrin Yazarlar Birliyinin ilk başqanı seçilib[2].

    Mükafatları

    Əsərləri

    • Ağ liman
    • Ömür yolu. Yaradıcılığı
    • Beşmərtəbəli evin altıncı mərtəbəsi
    • Əlaqə
    • Vahimə
    • Yaxşı padşahın nağılı
    • Otel otağı
    • Mütləq görüşərik
    • Qırmızı “Limuzin”
    • Gürcü familyası
    • Dantenin yubileyi
    • Şəhərin yay günləri
    • Təhminə və Zaur
    • Mən, sən, o və telefon
    • Macal
    • Sizsiz
    • Ağ qoç, Qara qoç

    Tərcümələri

    Filmoqrafiya

    Filmin adıİlSsenari müəllifiƏsər müəllifiQuruluşçu rejissorAktyorİştirakçıHaqqındaFilmin növü
    Dəniz1965Qısametrajlı sənədli film
    Torpaq. Dəniz. Od. Səma1967Tammetrajlı bədii film
    Qobustan1967Qısametrajlı sənədli film
    Hər axşam on birdə1968Tammetrajlı bədii filmi
    Bu, Səttar Bəhlulzadədir1969Qısametrajlı sənədli televiziya filmi
    Gün keçdi1971Tammetrajlı bədii film
    Nəsimi1971Qısametrajlı sənədli film
    Gecə işıqları1972İki hissəli bədii film
    Yığıncaq1972
    Xatirələr sahili1972Tammetrajlı bədii film
    Var olun, qızlar…1972Tammetrajlı bədii film
    Dədə Qorqud1975Tammetrajlı bədii film
    Daşlar danışanda1976Qısametrajlı sənədli film
    İşgüzar adamlar (film, 1977)1977“Mozalan” süjeti
    Dantenin yubileyi1978Tammetrajlı bədii film
    Ötən ilin son gecəsi1978Tammetrajlı televiziya tamaşası
    Üzeyir ömrü1981Tammetrajlı bədii film
    Ötən ilin son gecəsi1983Tammetrajlı bədii film
    Qəm pəncərəsi1986Tammetrajlı bədii film

    Ssenari müəllifi və quruluşçu rejissor olduğu bədii filmlər

    1. Sözsüz mahnı (film, 1972) (ssenari müəllifi) (quruluşçu rejissor)
    2. Evləri köndələn yar (film, 1982) (ssenari müəllifi)
    3. İmtahan (film, 1987) (ssenari müəllifi);
    4. Əlaqə (film, 1989) (ssenari müəllifi);
    5. Təhminə (film, 1993) (ssenari müəllifi);
    6. Otel otağı (film, 1998) (ssenari müəllifi);
    7. Nigarançılıq (film, 1998) (ssenari müəllifi)
    8. Cavid ömrü (film, 2007) (ssenari müəllifi)
    9. Sübhün səfiri (film, 2012) (ssenari müəllifi)

    Əsərləri əsasında çəkilmiş bədii filmlər

    1. Hər axşam saat 11-də (film, 1969) SSRİ, Mosfilm (Anarın “Mən, sən, o və telefon” əsəri əsasında)
    2. Beşmərtəbəli evin altıncı mərtəbəsi (film, 1996) (Anarın eyniadlı romanı əsasında);
    3. Sizə məktub var (film, 1998) (Anarın “Mən, sən, o və telefon” əsəri əsasında)
    4. Aktyorun əsgisi (film, 2004) TRT. Türkiyə. (Anarın “Dantenin yubileyi” povesti əsasında) (ssenari müəllifi Atilla Engin, quruluşçu rejissor Feyzi Tuna, operator Koksan Kolkal, bəstəkar İlyas Mirzəyev. Rollarda Fərhan Şensoy, Suna Kesgin, Rasim Öztəkin və b.);
    5. Tilsim (film, 2005) (Anarın “Vahimə” hekayəsi əsasında).
    6. “Ve telefon”. Türkiyə. (Anarın “Mən, sən, o və telefon” əsəri əsasında); rejissor Nuran Evren.
    7. Mən, sən, o və telefon (film, 2014) (Anarın eyniadlı əsəri əsasında)

    Ssenariləri əsasında çəkilmiş sənədli filmlər

    1. Aşıqlar (film, 1983) (ssenari müəllifi);
    2. Daş saatın səsi (film, 1985) (ssenari müəllifi);
    3. Dədə Qorqud dühası (film, 1999) (ssenari müəllifi);
    4. Dağ dağa rast gəlməz. (Mozalan süjeti) (ssenari müəllifi).

    Ssenariləri əsasında çəkilmiş televiziya filmləri

    1. Qədim Gəncə, Yeni Gəncə (1981) (ssenari müəllifi) (rejissor Arif Qazıyev);
    2. Bu, Mircavaddır (film, 1987) (ssenari müəllifi);
    3. Dirsə xan oğlu Buğac boyu (film, 2000)
    4. Salur Qazanın evi talandığı boy (film, 2001)

    Ssenariləri əsasında çəkilmiş cizgi filmlər

    1. Basatın igidliyi (film, 1988) (ssenari müəllifi).

    İdeyası əsasında çəkilmiş filmlər

    1. Evləri göydələn yar (film, 2010) (ideya və süjet)

    Haqqında çəkilmiş sənədli filmlər

    1. Anarla üz-üzə (film, 1988) (Mərkəzi Televiziyanın sifarişi ilə Anar haqqında çəkilmiş iki hissəli sənədli film. Azərbaycantelefilm. Ssenari müəllifi Zeynal Məmmədov, rejissor Ramiz Mirzəyev (Həsənoğlu), operator Adil, bəstəkar Cavanşir Quliyev. Bəstəkarın ifasında səslənən mahnının sözləri Rəsul Rzanındır).
    2. Anarın anları (film, 2008) tammetrajlı sənədli telefilm, rejissor Ramiz Həsənoğlu

    Maraqlı faktlar

    • Azərbaycanda Anar adını daşıyan ilk şəxs yazıçı Anardır. Sonralar valideynlər bu adı öz övladlarına çox vermişlər. Hazırda Anar Azərbaycanda ən çox yayılmış kişi adlarından biridir. Adın açıqlanmasında da bir-birindən fərqli 2 versiya mövcuddur. 1-ci versiyaya görə “Anar” “anmaq” (“xatırlamaq”, “yada salmaq”) feilindən düzəldilmişdir. 2-ci versiyaya görə Anası Nigar Atası Rəsul sözlərinin baş hərflərindən ad yaradılmışdır.
    • Kinoşünas Ayaz Salayevin iddiasına görə rejissor Nora Efronun çəkdiyi və baş rolda məşhur Hollivud kinoulduzu Tom Henksin oynadığı “Sizə məktub var” (You’ve Got Mail) filminin ssenarisi Anarın “Mən, sən, o və telefon” əsəri əsasında qurulub. Kinoşünasın bu fikrə gəlməsinə adıçəkilən hekayənin Amerikada çap olunması da əsas verib.[6]

    Mənbə

    • Xamis Muradov. Kinofabrikdən başlanan yol. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına “Azərbaycanfilm” kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim “Azərbaycanfilm”. 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 4.
    • Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 814.
    • Anara kino fenomeni demək olarmı? TƏHLİL

    İstinadlar

    1. ↑ İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva mədəniyyət və incəsənət xadimlərinin bir qrupu ilə görüşüblər. president.az, 01.03.2019  (azərb.)
    2. ↑ Anar başqan seçildi
    3. ↑ Respublika kino sənəti işçilərinə Azərbaycan SSR fəxri adlarının verilməsi haqqında Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 23 dekabr 1976-cı il tarixli Fərmanı — anl.az saytı
    4. ↑ Ədəbiyyat, incəsənət və arxitektura sahəsində 1980-ci il Azərbaycan SSR Dövlət mükafatlarının verilməsi haqqında Azərbaycan KP MK-nın və Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 1980-ci il tarixli Qərarı — anl.az saytı
    5. ↑ Bəstəkarlar İttifaqı Anarı “Üzeyir Hacıbəyli” medalı ilə təltif edib
    6. ↑ “525-ci qəzet“, 7 oktyabr, 1999

    Edit

  • 12 Mart-Xalq şairi Süleyman Rüstəmin doğum günüdü

    Süleyman Rüstəm (tam adı: Süleyman Əliabbas oğlu Rüstəmzadə; 12 mart 1906, Novxanı, Bakı qəzası – 10 iyun 1989, Bakı) — Azərbaycan şairi, dramaturq, tərcüməçi, ictimai xadim, 1934-cü ildən AYB-nin üzvü, Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1943), Azərbaycan SSR xalq şairi (1960), II dərəcəli Stalin mükafatı (1950), Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı (1970), Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1976). 1940-cı ildən Sov.İKP üzvü.

    Süleyman Rüstəm Azərbaycan SSR dövlət himninin sözlərinin müəlliflərindən biridir. O, 1971–1989-cu illərdə Azərbaycan SSR Ali Sovetinin sədri olmuşdur.

    Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

    Süleyman Rüstəm 1906-cı il martın 12-də Bakının Novxanı kəndində anadan olmuşdur.[2][3] 1925-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsinə daxil olmuş, 1929-cu ildə oradan Moskva Dövlət Universitetinin ədəbiyyat və incəsənət fakültəsinə köçürülmüşdür. Zaqafqaziya Mərkəzi İcraiyyə komitəsinə üzv seçilmişdir (1935). Azərbaycan SSRİ birinci çağırış Ali Sovetinə deputat seçilmişdir (1938), bundan sonra ömrünün sonuna qədər bütün çağırışlarda deputat olmuşdur.

    Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrının direktoru (1937–1938), “Ədəbiyyat qəzeti”nin baş redaktoru olmuşdur. Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının İdarə Heyətinə, “Azərbaycan“, “Kirpi” jurnallarının və “Советский писатель” (sovetskiy pisatel)” redaksiya heyətlərinə üzv seçilmişdir.

    Xidmətlərinə görə üç dəfə “Lenin” ordeni, iki “Qırmızı əmək bayrağı” ordeni, Sovet Sülhü Müdafiə Komitəsinin Fəxri fərmanı və bir sıra medallarla təltif olunmuşdur. 1971–1989-cu illərdə Azərbaycan SSRİ Ali Sovetinin sədri olmuşdur.

    1989-cu il iyunun 10-da Bakıda vəfat etmişdir.

    Yaradıcılığı[redaktə | mənbəni redaktə et]

    Yaradıcılığında siyasi lirika və sevgi şeirləri mühüm yer tutur. Heca və əruz vəznlərində yazmışdır. Ən sevilən əsərlərindən biri Təbrizim əsəridir.

    Ədəbi fəaliyyətə 20-ci illərin əvvəllərində başlamış, 1922-ci ildə “Çimnaz xanım yuxudadır” birpərdəli komediyasını yazmışdır. “Unudulmuş gənc” adlı ilk mətbu şeiri 1923 ildə “Maarif və mədəniyyət” (indiki “Azərbaycan”) jurnalında dərc olunmuşdur. “Ələmdən nəşəyə” adlı ilk şeir kitabı 1927-ci ildə nəşr edilmişdir.

    Sosializm ideyalarını, inqilabi əhvali-ruhiyyəni ədəbiyyata gətirmək, poeziyanı gündəlik ictimai-siyasi hadisələrin inikasına çevirmək bu kitabın başlıca xüsusiyyətləri idi. “Addımlar” (1930), “Səs”, “Atəş” (1932) şeir kitabları S.Rüstəmin siyasi lirik şair kimi formalaşmasının göstəricisi idi.

    İkinci Dünya müharibəsi illərində o, xalqın qəhrəmanlıq mübarizəsini tərənnüm edən əsərlər yazmışdır. “İldırım” (1942), “Qafurun qəlbi” (1959), “Əzizlərdən əzizlərə” (1965) və s. Müharibə dövrü yaradıcılığında Cənubi Azərbaycan mövzusu xüsusi yer tuturdu: “Təbriz şeirləri silsiləsi”, “İki sahil” kitabı (1949). 1960–1980-ci illər yaradıcılığında ictimai-siyasi və məhəbbət lirikası əsas xətti təşkil etmişdir: “Günəşli sahillərdə” (1963), “Keçilməmiş yollarda” (1970), “Ürəyimin gözüylə” (1977), “Mənim günəşim” (1981) və s. kitabların, “Yanğın” (H. Nəzərli ilə birgə, 1930) pyesinin, “Qaçaq Nəbi” (1940) mənzum pyesinin, “Durna” (1948) komediyasının müəllifidir.

    Əsərləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

    Pyesləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

    • “Yanğın”
    • “Çimnaz xanım yuxudadır”
    • “Duma”
    • “Gəldi-gedər”
    • “Qaçaq Nəbi”

    Komediyaları[redaktə | mənbəni redaktə et]

    • “Durna”
    • “Çimnaz xanım yuxudadır”

    Poemaları[redaktə | mənbəni redaktə et]

    • “İldırım”
    • “Qafurun qəlbi”
    • “Əzizlərdən-əzizlərə”
    • “Xilaskar”
    • “Təbrizdə qış”
    • “Qolsuz qəhrəman”
    • “Yeni kəndin işıqları”
    • “Mənsumə”
    • “Nakam məhəbbət”
    • “Partizan Əli”
    • “Gülbahar”
    • “Şairin ölümü”
    • “Yaxşı yoldaş”
    • “12-ci tüfəng”
    • “Dönə-dönə xatırlayın”
    • “Yaralanım”
    • “Səbuhini düşünərkən”

    Satira və yumorları[redaktə | mənbəni redaktə et]

    • “Bir dədə axtarıram”
    • “Əcaib əsər”
    • “Qəribə nitq”
    • “Teatr tənqidi”
    • “Heçstan əhli”
    • “Qonşularımdan biri”
    • “Elan”
    • “Möhkəm birlik”
    • “Özündən razı!”
    • “Yaxşı ki”
    • “Deyirsənki?!”
    • “Özünü bəyənənə”
    • “Xəstəlik”
    • “Bədbəxt adama”
    • “Nifrət”
    • “Səndə yox”
    • “Novator”un nitqi
    • “Novator” rəssama
    • “Nəyə lazım”
    • “Taniya bildim”
    • “Mən varlıyam, sən yoxsul”
    • “İnsan vəzifəni bəzəsin gərək”
    • “Ucuz xatirələr”
    • “Yad adam”
    • “Nakam şair”
    • “Yenə bəziləri”
    • “Yubiley aşiqi”
    • “Sərçə balladası”
    • “Demərəm”
    • “Moda qurbanı”
    • “Heykəl xəstəsi”
    • “Böhtanzadə”
    • “Qorxaq”

    Kitabları[redaktə | mənbəni redaktə et]

    • “Aləmdən nəşəyə”
    • “Addımlar”
    • “Səs”
    • “Atəş”
    • “Günəşli sahillərdə”
    • “Keçilməmiş yollarda”
    • “Ürəyimin gözü ilə”
    • “Mənim günəşim”
    • “Təbrizin şeirləri silsiləsi”
    • “İki sahil”

    Tərcümələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

    • Meynqard Rudzitis. Qızıl ordu (şeir). Ədəbiyyat qəzeti, 1941, 9 iyun.
    • İvan Krılov. Şahpərəst qurbağalar (təmsil). Vətən uğrunda, 1944, № 7–8, s.37–39 3.
    • C.Qou. Dərin köklər (3 pərdəli drama). (İnqilab və mədəniyyət, 1948, № 7, s.50–103.) Pyesi Arnod Dyusse ilə birlikdə yazmışlar.
    • Nazim Hikmət. On beş yara; Həsrət; Provakator; Bəlkə mən; Yanmamış papiros; Kərəm kimi (şeir). (İnqilab və mədəniyyət, 1951, № 9, s.57–59) Qəlbim; Səni düşünürəm; Arpa çayının iki yanı; Dizə qədər qarlı bir gecə; Dəmir qəfəsdə gəzişən aslan; Xəzər dənizi (şeir). (İnqilab və mədəniyyət, 1952, № 1, s.131–136) Səs; Nəğmələrimiz; Cavab nömrə 4; XX əsrə dair; Arifəyə; Məktub; Dəvət; Sevgilimə; Mehmet; Yeriyən adam (şeir). (İnqilab və mədəniyyət, 1952, № 6, s.51–56) Səni düşünürəm; Şərqli və SSRİ; Ustamızın ölümü; On doqquz yaşım; Xəzər dənizi; Vida; Bəlkə mən; Provokator; Yanmamış papiros; Dizə qədər qarlı bir gecə; On beş yara (Onbeşlərin xatirəsinə ithaf); Həsrət; Dəmir qəfəsdə gəzişən aslan; Kərəm kimi; Qəlbim; Uşaqlara nəsihət; Şən gələcək; Bənövşə, ac dostlar və qızıl gözlü qız; Komsomol (şeir).
    • Nazim Hikmət. Şeirlər. Bakı: Azərbaycan Uşaq və Gənclər Ədəbiyyatı Nəşriyyatı, 1952, s.15–45.
    • Qaysın Quliyev. Torpaq və şeir (şeir). Azərbaycan, 1961, № 4, s.36.
    • İlya Selvinski. Babəkin ikinci mahnısı (şeir). (Ədəbiyyat və incəsənət, 1961, 8 aprel) Bahar dostları (RSFSR şairlərinin şeirləri) (Bakı: Azərnəşr, 1961, 248 s.)
    • Əbdülvahab Süleymanov. Azərbaycan (şeir) (s.193–195). Bahar dostları (RSFSR şairlərinin şeirləri). Bakı: Azərnəşr, 1961, 248 s.
    • Yaroslav Smelyakov. Gözəl qız Lida (şeir). Ədəbiyyət və incəsənət, 1964, 18 iyul.
    • Jan Pol Sartr. Lizzi (pyes). Azərbaycan, 1966, № 10, s.169–190.
    • Qriqol Abaşidze. Bahar (şeir). Kommunist, 1971, 16 aprel.
    • Taras Şevçenko. “Siz ey fikirlərim, düşüncələrim!..” (şeir) (s.13–16); Fikirlərim, düşüncələrim (şeirlər və poemalar). Bakı: Yazıçı, 1979, 104 s.
    • Cahit Küləbi. İyirminci əsrin ilk yarısı; Dəfn; Yanğın; Acı zaman; Biz; Sivaş yollarında; Amerika (şeir). Ədəbiyyat və incəsənət, 1981, 13 mart.
    • Məhəmməd Mehdi Əl Cəvahiri. Fəhlələrin bayramında (şeir). Ağ günlərin sorağında (İraq ədəbiyyatından nümunələr). Bakı: Yazıçı, 1983, s.18–22.
    • Şota Rustaveli. Pələng dərisi geymiş pəhləvan (s.7–181). Dünya ədəbiyyatı kitabxanası seriyası. 19-cu cild. Ş.Rustaveli. Ə.X.Dəhləvi. Pələng dərisi geymiş pəhləvan. Şirin və Xosrov. Bakı: Yazıçı, 1988, 366 s. (Məmməd Rahim və Səməd Vurğun ilə birgə tərcümə).
    • Nazim Hikmət. Həsrət (s.83); Yanmış papiros (s.86); Mehmet (s.87) (şeir). Türkün 101 şairi (türk şairlərinin şeirləri). Bakı: Yazıçı, 1993, 235 s.
    • Nizami Gəncəvi. Yaxşı bir söz degilən, ta şəkər ərzan olsun…; Fəxr elə yar ki, barını çəkirəm…; Ey nigarım, könlümü Azərbaycan Tərcümə Ensiklopediyası 511 çaldın, füsunxan olma, gəl!.. (qəzəl). Klassik Azərbaycan ədəbiyyatı seriyası. Nizami Gəncəvi. Lirika. Bakı: Lider, 2004, s.24, 63, 64. 21.
    • Şota Rustaveli. Pələng dərisi geymiş pəhləvan (poema). Dünya ədəbiyyatı seriyası. Bakı: Avrasiya Press, 2006, 232 s. (Məmməd Rahim və Səməd Vurğun ilə birgə tərcümə).
    • Jan Pol Sartr. Lizzi (pyes). Dünya ədəbiyyatı seriyası. Fransız ədəbiyyatı antologiyası. 3 cilddə. II cild. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, s.183–212.
    • Taras Şevçenko. Mənimçün fərqi yox yaşasam, ya da…; N.Kostomarova; Yaşım ötməmişkən on üçü hələ…; Küçədə hiddətlə bağırır külək…; Heç dua etmədi mənimçin anam…; Yenə də yuxuda görürəm bəzən…; Yıxılan adamı döymürsələr də…; Ey bədbəxt insanlar, yazıq insanlar!.. (şeir). Taras Şevçenko. Seçilmiş əsərləri. Bakı: Şərq-Qərb, 2008, s.156, 166, 172, 174, 214, 234, 236, 238, 254, 256.

    Filmoqrafiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

    İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

    1. ↑ Jump up to:1 2 Сүлейман Рүстәм (библиография). Bakı: 1950. S. 8. 94 s.
    2. ↑ Гулиев А. К. Сүлейман Рүстәм (библиография). Б.: Гызыл Шәрг. 1950. səh. 8. 2021-07-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-19.
    3. ↑ Сүлејман Рүстәм // Коммунист. № 137 (20905). 13 ијун 1989-ҹу ил. С. 1.

    Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

    • Xamis Muradov. Kinofabrikdən başlanan yol. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına “Azərbaycanfilm” kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim “Azərbaycanfilm”. 1923–2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 4.

    Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

    Vikimənbədə Süleyman Rüstəm ilə əlaqəli məlumatlar var.

  • 12 Mart-Xalq şairi Cabir Novruzun doğum günüdü

    Cabir Novruz — Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, Azərbaycanın xalq şairi, Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (30.07.1979)[2]

    Həyatı

    Cabir Novruz 1933-cü il mart ayının 12-də Xızı rayonunun Upa kəndində anadan olmuşdur. O, orta məktəbi bitirdikdən sonra M.Ə.Sabir adına Bakı Pedaqoji Texnikumunda təhsil almış və 1952-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universiteti-nin jurnalistika fakültəsinə daxil olmuşdur. Bir il sonra Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının tövsiyəsi ilə təhsilini davam etdirmək üçün Moskvaya, Maksim Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutuna göndərilmiş və 1957-ci ildə oranı bitirmişdir.[3]

    1958-ci ildə “Bakı” axşam qəzetinin ədəbiyyat şöbəsində ədəbi işçi kimi əmək fəaliyyətinə başlayan Cabir Novruz 1967-1970-ci illərdə “Azərbaycan” ədəbi-bədii jurnalının, 1991-1993-cü illərdə isə “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzetinin baş redaktoru vəzifələrində çalışmışdır. O, 1970-1997-ci illərdə Azərbaycan Yazıçılar İttifaqıİdarə Heyətinin katibi olmuşdur.

    Yaradıcılığı

    Cabir Novruzun poeziyası XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatının parlaq səhifələrindən birini təşkil edir. Onun əsərlərində Milli irsimizin zəngin ənənələri müasir ədəbi cərəyanların tələbləri ilə üzvi şəkildə birləşir. Ədəbiyyat aləminə gəldiyi ilk illərdən şair yüksək bəşəri-mənəvi dəyərləri tərənnüm edən şerləri ilə oxucuların dərin məhəbbətini qazanmışdır. Onun qələmindən çıxan lirik poeziya nümunələri və epik lövhəli əsərlər bədii səviyyəsi, mövzu rəngarəngliyi ilə seçilir. Şairin yüksək mənəviyyata səsləyən yaradıcılığı və vətəndaş ruhunun hakim olduğu olduğu poeziyası öz dilinin bədii gözəlliyi və rəvanlığı ilə səciyyələnir. Onun sözlərinə bəstələnmiş çoxsaylı mahnılar musiqisevərlər tərəfindən həmişə böyük rəğbət və sevinclə qarşılanmışdır.

    Cabir Novruz yaradıcılığı vətənpərvərlik və mübarizlik ruhunun aşılanmasına mühüm xidmətlər göstərmişdir. Vəğənin taleyi üçün narahatlıq hissinin xas olduğu Cabir Novruz poeziyasının başlıca mövzuları azərbaycançalıq ideyaları ilə sıx bağlı olmuşdur. Şairin poetik təfəkkürü onun lirikasının tarixiliyini qüvvətləndirmiş və bu poeziyanı daha həyati etmişdir.

    Şairin əsərləri dünyanın müxtəlif xalqlarının dillərinə tərcümə edilərək nəşr olunmuşdur. Onun bədii tərcümələri sayəsində isə Azərbaycan oxucusu dünya poeziyasının bir sıra qiymətli nümunələri ilə tanış olmaq imkanı qazanmışdır.

    Cabir Novruzun ictimai fəaliyyəti də zəngin olmuşdur. O, həyatının bütün mərhələlərində Azərbaycanda gedən ictimai-siyasi proseslərin həmişə fəal iştirakçısı olmuş, xalqımızın həyatında baş verən təleyüklü hadisələrə düzgün qiymət verməsində əsl vətəndaşlıq mövqeyi nümayiş etdirmişdir.

    Şairin ədəbi və ictimai fəaliyyəti yüksək qiymətləndirilmişdir. O, “Əməkdar incəsənət xadimi”, xalq şairi fəxri adlarına, dövlət mükafatına, orden və medallara layiq görülmüşdür. Cabir Novruz 1995-ci ildə Azərbaycan Milli Məclisinin deputatı seçilmişdir.

    Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, əməkdar incəsənət xadimi, Azərbaycan Respublikası prezidentinin fərdi təqaüdçüsü, xalq şairi Cabir Mirzəbəy oğlu Novruzov (Cabir Novruz) 2002-ci il dekabrın 12-də ömrünün 70-ci ilində vəfat etmişdir.

    Şeirlərinə yazılmış mahnılar
    Video

    Şövkət Ələkbərova – Məhəbbət – musiqi: Oqtay Kazımi
    Yalçın Rzazadə – Bakının qızları – musiqi: Oqtay Kazımi
    Yalçın Rzazadə – Mənim duyğularım – musiqi: Oqtay Kazımi
    Zeynəb Xanlarova – Cavanlığım – musiqi: Oqtay Kazımi
    Zeynəb Xanlarova – Bulaq suyu, dağ havası – musiqi: Oqtay Kazımi
    Yalçın Rzazadə – Dünya düzələn deyil – musiqi: İqbal Ağayev
    Yalçın Rzazadə – Böyüməyə tələsmə – musiqi: İqbal Ağayev
    Manana Caparidze – Bu nə cür məhəbbətdir – musiqi: Eldar Mansurov
    Aygün Kazımova – Səsim səsinə öyrəşib – musiqi: Eldar Mansurov
    Mübariz Tağıyev – Ömür keçir – musiqi: Eldar Mansurov
    Ruhəngiz Abdullayeva – Məhəbbət ölməyəcək – musiqi: Eldar Mansurov

    Audio

    Ağadadaş Ağayev – Gəlin gələndə – musiqi: Oqtay Kazımi
    Mübariz Tağıyev – Sən oldun – musiqi: Eldar Mansurov
    Brilliant Dadaşova – Gecikmiş məhəbbət – musiqi: Eldar Mansurov
    İlqar Muradov – Sən oldun – musiqi: Eldar Mansurov
    Heydər Anatollu – Tənhalıq – musiqi: Eldar Mansurov
    Abbas Əhməd – Təki sənin səsin gəlsin – musiqi: Eldar Mansurov
    Səbinə Cabbarzadə – Məhəbbət – musiqi: Eldar Mansurov