“Artıq nə edəcəyimi bilmirəm, belə bir şey necə ola bilər, düzəlməsi artıq mümkün deyil”…
Bunlar bir çox insanın tez-tez istifadə etdiyi və ətrafındakılardan də eşitdiyi sözlərdir. Ümidsizlik ifadə edən və ardından da kədəri gətirən bu ifadələr əslində bu insan xarakterini də bizə təqdim edir.
Kədərə meyili olan insanlar bədbəxtlik və çətinlik üçün hər an bir bəhanə tapacaq qeyri-adi qabiliyyətə sahibdirlər. Hər hansı bir mövzuda mütləq problem çıxaracaq mənfi bir şey taparlar. Haqsızlığa məruz qaldığını düşünmək, içinə qapanıb yanlızlığı seçmək, küsəyənlik, eqoizm, hadisələri yanlış şərh etmək bu insanların yanlış əxlaqındakı təyin edici xüsusiyyətlərdəndir.
Keçmişdəki səhvlər, deyilən hər hansı bir söz, gecikən avtobus, iş yerindəki bir problem, yeməyin gecikməsi, istədiyi şeyi o anda əldə edə bilməmək, hər hansı bir mövzudakı unutqanlıq, qısası, hər mövzu bu insanlar üçün kədər səbəbidir. Hətta bu insanlar heç bir fayda verməməsinə baxmayaraq, keçmişdəki hadisələri xatırlayıb bundan ötrü kədərlənə bilirlər.
Bu ruh halının bir nəticəsi olaraq solğun baxışlı, üzü qırışmış insanlar ortaya çıxır. Bu insanlar çətinliklərini kədərə, kədərlərini də mübahisə edən, bədbin bir şəxsiyyətə çevirirlər.
Bu insanların ortaq problemi iman zəifliyidir. İman etdiklərini söyləsələr də əslində gerçək mənada iman gətirməmiş, Allah’ı lazımi kimi tanımamışlar.
Kədər səbəbi kimi qəbul edilən hadisələrin hamısı xüsusi olaraq var edilir. Dünya imtahan yeridir. Yəni gözəl, yaxud da pis davranıb-davranmayacağımızın sınanması üçün göndərildiyimiz bir yerdir. Xəstəlik, terror, iqtisadi böhran, məktəb imtahanlarında müvəffəqiyyətsiz olmaq, yeməyin yanması, avtomobilə və ya evə dəyən ziyan, təyyarənin gecikməsi, birindən pis söz eşitmək… Bunların hamısı bir-bir və ya bəzən də eyni anda insana imtahan olaraq verilə bilər. Bu həqiqəti bilən insan ümidsizliyə, kədərə ya da çətinliyə düşməyəcəkdir.
Bir çox insanın, hətta iman edən bəzi insanların da xəbərdar olmadığı gerçək isə Allah’ın kədəri haram buyurmasıdır.
Ruhdan düşməyin və qəmgin olmayın. Halbuki, əgər möminsinizsə, siz çox yüksəkdə durursunuz! (Al-i İmran surəsi, 139)
Kədər məqbul bir davranış deyil. Peyğəmbərimizin (səv) həyatından nümunələr verərək kədəri normal göstərməyə çalışanlar böyük yanılqı içindədirlər.
Unutmayın ki, hər nə olursa-olsun, insanın kədərdən uzaq olması, kədər qaynağı kimi görünən hadisələrdə xeyirləri görüb gözəlliyə çevirməsi çox asandır. Bu mövzuda veriləcək qəti bir qərar mənfiliklərdə də gözəllik və xeyir olduğunu görməyə vəsilədir.
Qədərin varlığını bilən, Allah’ın iman edənlər üçün hər hadisəni xeyirlə yaratdığını qavrayan insanın çətinliyə düşməsi mümkün deyil. İnsanın xoşbəxt olmasının, hər an ümidvar olmasının tək yolu iman etmək və Allah’ın məmnun olacağı şəkildə yaşamaqdır. Əks halda xoşbəxt yaşamaq mümkün deyil.
Nəzakət Bədirova