Day: Fevral 6, 2024

  • Etiraf – böyüklük və cəsarətdir – ANAR

    ANAR

    Görkəmli şair, nasir, publisist, etibarlı dostum Sabir Rüstəmxanlı bu günlərdə mənə telefon etdi. Bilir ki, mən sosial şəbəkələrə girmirəm. Odur ki, Məmməd İsmayılla maraqlı söhbətimiz olub – dedi – sizə gətirsinlər, baxın.

    Xahiş etdim, gətirdilər, baxdım və çox məmnun qaldım. Söhbət əsnasında Məmməd bəzi məsələlərdə düz hərəkət etmədiyini etiraf edir. Mənə də, Məmmədə də səmimi münasibət bəsləməyən aravuranlar tapılacaq ki, bu etirafı zəiflik, təslimçilik kimi qələmə verməyə çalışacaqlar. Amma mənim qəti fikrimcə, bu etiraf ilk növbədə böyüklüyün və əsl cəsarətin örnəyidir.

    Hər bir insan haçansa, hardasa yanıla bilər. İllər keçdikcə, həyat özü bir çox həqiqətləri təsdiq edirsə yanıldığını dərk etmək asan iş deyil, bunu səmimi etiraf etmək isə daha da çətindir. Böyük ürək tələb edən işdir.

    İlk gənclik illərimizdən Məmməd İsmayılla həmişə yaxşı münasibətlərimiz olub. Mən onu nəslimizin ən istedadlı şairlərindən biri kimi qiymətləndirmişəm və qiymətləndirirəm. Haqqında səmimi yazı da yazmışam. O da vaxtilə mənim haqqımda Türkiyə mətbuatında xoş bir yazı yazmışdı. Çoxları ondan üz döndərəndə Yazıçılar Birliyində yubileyini keçirdik. Odur ki, onu İstabuldan məxsusi dəvət etdiyimiz Qurultayda çıxışı mənimçün gözlənilməz oldu. Ən acınacaqlı isə o idi ki, çıxışındakı tənqidi fikirlər (obyektiv tənqiddən kim inciyər?) real faktlara yox, ara söhbətlərinə, dedi-qodulara əsaslanırdı. Kiminsə ya kimlərinsə fitvasını da istisna etmirəm. Nə isə… Keçənə güzəşt deyərlər. Doğrusu, bilmirəm, bu mənim üstün ya zəif cəhətimdir – heç kəsə kin saxlamağı bacarmıram. M.İsmayılın çıxışından sonra konkret yanlış faktları təkzib etsək də, heç vaxt Yazıçılar Birliyinin mətbu orqanlarında Məmmədin əleyinə bir kəlmə söz yazılmadı. Əksinə gen-bol çap olunur, təriflənir.

    Türkiyədə ümumi dostumuz İmdat Əfşardan Məmmədin xəstələndiyini eşidəndə çox təəssüfləndim.

    Sabirlə söhbətini oxuyandan sonra isə zəng edib fikrimi bildirmək istədim. Təəssüf ki bu günlərdə telefonu qapalı qalır. Odur ki, sözlərimi qəzet vasitəsilə çatdırmalı oluram.

    Mənimlə münasibətlərindən başqa Sabirlə söhbətində Məmmədin dövlətimizin siyasətini düzgün qiymətləndirməsi tarixi baxımdan daha da önəmlidir. Təkrar edirəm, hər bir insan nədəsə, haçansa, bəzən də təsir altına düşərək səmimi şəkildə yanıla bilər. Amma həyat hamıya elə amansız dərs verir ki, faktları elə dəqiq qarşıya çıxarır ki, hər kəs öz vicdanı qarşısında cavab verməli olur. “Həqiqət beləymiş, mən düşündüyüm kimi deyilmiş” qənaətinə gəlir.

    İndi hamıya gün kimi aydındır ki, XX əsr Azərbaycan tarixinin ən böyük faktı 1918-ci ildə müstəqil Cümhuriyyətimizin elan edilməsiydisə çağdaş tariximizin ən möhtəşəm hadisəsi 44 günlük savaşda qələbəmiz və 23 saatlıq antiterror əməliyyatıdır. Əgər 44 günlük savaş torpaqlarımızın işğaldan qurtarmasıyla nəticələndisə, 23 saatlıq əməliyyat iki yüz ildən bəri qövr eləyən problemi bir dəfəlik həll etdi. Məmmədi də, məni də, bütün namuslu, yurdsevər həmvətənlərimizi də sevindirən bu zəfərlər Heydər Əliyev – İlham Əliyev siyasi yolunun düzgün istiqamətiylə təmin olundu. Məmnunam ki, indi bu barədə Məmmədlə mövqeyimiz eynidir.

    Bu məktubu bitirərkən Məmməd İsmayıla Tanrıdan şəfa diləyir və yeni yaradıcılıq uğurları arzulayıram.

    1 fevral 2023

    Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/

  • Sinə dağları – Şeirlər. Dəyanət OSMANLI

    1

    Heç nə yadımda yox

    hər şeyin nurani üzü

    soyuğa və qaranlığa bənzər.

    Viranəyə dönüb

    sentyabr şənbəsi

    dost könlü havasız

    qaranlıqdır deyə

    gedənlər öz rəhmini də

    çəkib aparmış…

    isinir tək gecə lampasına

    umudun solğun üzü.

    Payızın göyləri kövrəlir

    xatirəyə dönən sözdən

    nə vaxtsa yollarda

    kölgəsiz qaldığım günün

    ruhu sarmaşır

    həyətimizdə uşaqkən

    budağına ip salıb

    yelləncək oynadığım ağaclara.

    2

    Həmişə olduğu kimi

    bu gün də yuvasız mavilik

    quşların gözlərində mürgüləyir

    gecənin qəlbi nəbzim kimi

    döyünür səssiz və ıssız.

    Hər sabah ertədən

    yenə də dan üzü

    qəfildən pırlayıb uçur

    quşların yuvasından.

    Quşların qanad səsindən

    şeh damlayır puçur-puçur.

    Mən isə elə bilirəm

    quşlar uçub getsə belə

    maviliyin yuxusuz üzünü

    hər gün erkən duyacam

    və səsimlə sığayacam.

    Sükuta bürünmüş payızın

    tənhalıq qoxusunu

    son nəfəs tək

    son gücümü toplayıb udacam.

    Süpürüb atacam eyvanımdan

    küləyin qovduğu yarpaqları

    könlümə sığınıb titrəyən

    anılar kimi…

    3

    Hər kimsəsiz dərd

    soyuqdan donanda

    əzab verməkdən usananda

    qəlbimin qapısından

    sorğusuz keçir.

    Mən yazıq

    sadəlövh və divanəydim

    hər yetənə

    sıcaq

                sevimli

    eşqli bir söz söylədim

    gedənlər özlərini isindirib

    özləriylə apardılar anılarımı

    xaraba qaldı könlüm

    payız meşəsi kimi.

    Bu gün yenə də yaddaşım

    ağacı uyğuya dalan

    son payızın içinə bənzəyir.

    Ulduzum baxır

    ulusumun hər zaman

    qovrulan təzə yarasından

    və nə vaxtsa incitdiyim

    bir ruh uçur yanımdan

    uçunur cavan canım…

    Nə yaxşı hələ

    barmaqlarım və ürəyim var

    nakam tale nəğməsi oxuyan

    mübarək qələmə qoşulub

    avara dolanıram sözlərin arasında.

    Məktəbli çağlarımın

    xatirə kitabçasında

    uduram havanı

    uduram ilac kimi

    içimə dolur göy üzü

    aydınınlq və qaranlıqla birlikdə.

    4

    Neçə il öncə

    yanımdan sevinclə ötən

    qürurlu ömür saatı sükuta dalmış

    sona vardığım uğurun qaranlığında

    və mənim addımlarım

    döyükür dünyanın harası deyə

    dişləri tökülmüş sısqa gülüşlə

    etinasız şəkildə ötür

    son mənzilin yanından

    abırsız bir həyat gölgəsi.

    Bilmirəm nəyi ölmüş

    ağlar qalan göy üzünün

    tükənmir yaşı gözünün

    yağmurlar tamam işlatmış

    su içində qorxusuz yaşayan

    fədakar dünyanı.

    Daha yoxdur

    anamın solğun qədəmi

    izsiz yürüyür

    torpaq üstündə və havada

    yuyulub yuyulub

    görünür görk kimi

    həyatın min üzü birdən…

    Ayın qos-qoca nuruyla

    gecələrin üzü gülür

    ancaq xoş günlərdə belə

    yaşamaq eşqimiz sönür

    ağrı çəkəndə

    haqqımız itəndə… 

    və öz bəxtimizdən küsəndə

    Tanrı da adamın üzünə baxmır.

    İsrarla getdiyimiz yollarda

    bizə yoldaş kölgəmiz

    qos-qoca ölümün surətidir bəlkə.

    Yolumuzun kənarında

    əkib böyütdüyümüz ağaclarda

    otlardan yuva quran

    bala çıxaran quşların yatışında

    əzizini itirmək qorxusu var… 

    haqqın dağılan uyğusunda

    dağılır qiblənin xanımanı.

    Sabah yenə yaşamaq istəyi

    gecə yenə də

    həzin ölüm qoxuyur.

    Tanrını ibadətlə

    aldatmaq istəyən biçarə həyat

    həmişə gördüyüm kimi

    qələbəlikdə və qiyamətdə

    gözləri nəmli və həsrətli… 

    6

    Bu gün bayram ertəsi…

    yağmurlu axır çərşənbə

    sonuncu bayram günü tək

    bu nimdaş sevinci də islatdı

    çarəsiz qayğılar və ağrılar

    beynimdə yerini aldı.

    Yaxşı dərs verdi mənə tale

    dostum və güvəncim olsun

    bozqurd ağızlı dərd.

    Ulusun ürək dolusu qanı

    üzündə qalıb vətənin.

    Günün son nidasıdır şahid dualar

    şahid ağılardı verdiyim nəfəs.

    Qəzəb və rəhm sinəmizdə

    dərin çuxurlar qazmış

    və zirvəsi görünməz dağlar ucaltmış

    hələ yumşalmırsan Tanrım…

    Başımızın üstündən quşlar

    göy üzünü daşıyır

    bilmirəm hara.

    Hər addımda

    pis və xoş anlarımda

    açılır həyatın sirri

    zamanın xəcalətli üzündən

    günahlar torpağa damır

    şəffaf yağmurlar kimi.

    Adəmin viranə vətənindən

    pırlayıb göydəcə ölən quşun

    qəbri buğda zəmisində.

    Soyuqdan ağzımda dilim donanda 

    qaranlıqdan gözlərim qorxanda

    söz yandırıb

    ürəyimə düşən

    dilsiz kədər də tərpənmir yerindən..

    Qar kimi üzüylə

    qanıma qəltan olan

    divanə və nakam arzuların

    xatirəsi çox cavandı.

    Tanrım

    göy qübbəsi ver

    həyatın açıq yarasından

    ruhumun xəyalı uçur…

    8

    Ey izsiz gölgəm

    Alın tərini əllərimə tök

    dəstəmaz alım

    mən Böyük Çölün yorğunuyam

    yovşanlıq dil deyir qədəmlərimdə

    göylərim qocalır çiyinlərimdə

    gözlərimin işığı

    maviliyin ahəngini

    fərq etmədən və toxunmadan

    axır nəfəs-nəfəs

    Qiblənin açıq qapısına.

    Gecələr qarışıq yuxularda

    görünür uzaqdan

    vətən uğrunda övlad itirən

    anaların sinə dağları…

    o dağlar dərdin boyundan

    kiçik görünür

    önü o dağlara  tənha yolçuyam.

    9

    Qeybdən su kimi axan

    divanə səsdir

    hüzn günümdə oxunan ağı

    vəsf edir Tanrının kəramətini 

    mələklər xəbər aparır Qiblə ocağına

    yurdumuza təzə bir qərib gəlir deyə.

    Sinə dağlarının yolu dumandır

    orda aqibətin sehri tufandır

    daşı-torpağı ulu dağların

    söz kimi səpələnmiş

    dolanbac gədiklərə.

    Orda karvanyeriş şairlər itmiş

    sözlərin izində öyküyə dönmüş

    O adı bilinməyən gündən

    mələk qələmlər

    qansız qübbəsinə göylərin

    şəhid söz daşıyır nəfəs almadan

    10

    Türklüyün uğruna

    söylənmiş ulu sözlərin

    yanğılı öyküyə döndüyü

    bir vadinin ulu sularıyam.

    Yaşımdan çox erkən

    axıb-axıb duruldum

    ağacların

                insanların

                            səhraların

    uğrunda həlak oldum

    heç xəbəriniz olmadı.

    Keçmişin diliylə söylənən sözlər

    mənə kim olduğumu anladır.

    O ulu sözlərin

    yarandığı ruhların ürəyində

    çəkişdiyim dava anla və qanladır.

    Tarixin köşəsində

    gözləməkdən

                dinşəməkdən

                            yaşamaqdan

    dağlar kimi yalnızam

    yalquzağam kutsal yol ayrıcında.

    Həyata dönmüş viranəyəm

    bir and həmləsinə çoxdan həsrətəm.

    11

    Sular qiyamətə doğru axdı

    kimsə yox yer üzündə

    sonuncu günü yaşaya

    sonuncu gündən şahid qala.

    Mən səhra qızılquşuyam

    qızmarın cəsədi üstə

    qiblədə qaldı

    qocaman gözlərimin nuru.

    Bilmədim cənnət hardadı

    və havası düşərmi mənə

    elə hey can atdım ona doğru…

    Küləklərin qovduğu buludların

    sələskən suların dalınca uçdum

    uçdum və hey uçundum.

    Gözləri yumulu halda

    bir duanın sırtında

    addadım qiblənin qapısından

    əziz bəndə tək.

    Günahım varmış bəlkə də

    mən Tanrının yanında

    yenə də tənha qaldım…

    12

    Ölərkən söz vədəsində

    biz hara yolladıq bilmədən

    həyatdan küskün ruhumuzu…

    yerində təsəlli üçün

    bir nişanə də qalmadı.

    Talanmış buludlar o vaxtdan

    dolaşır dəli-divanə

    cəsədlərimizin arasında

    könlünü boşaltmağa yer tapmır.

    Bir ağı deyən də yox

    burda ölən yalquzağa…

    heç nədən ölürük deyə

    heç nədən unudulduq.

    Məkansız və adsız uhumuz

    sümüklərimizin sahibi deyil

    xaraba qoyduq cənnəti

    orda yaşamaq yasaq…