Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalı

Day: Fevral 19, 2024

  • Şəfa VƏLİYEVA

    “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin müdavimi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Gənclər Şurasının və Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü, Prezident təqaüdçüsü, “İlin gənci” müfakatçısı, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktoru

    İndiyədək tanıdıqlarımın əksəriyyəti şeirlərdə gül ətri axtarıblar, yaz havası axtarıblar, kədər nəmişliyi axtarıblar. Mən də onlara qoşulmuşam; özü də, tələsə-tələsə, duyğular içində yıxıla-dura… Çox sonralar anlamışam şeirdə elə şeir ətri axtarmaq lazım olduğunu. Onda da qayıdıb batmışam əfsanələrin, rəvayətlərin dərinliyinə, üzüyuxarı qaçmışam mifologiyanın yamacı boyunca.  Zirvədə məni saf, əhlilləşdirilməmiş yaratmaq eşqi gözləyirdi. 
        Bu məqamda etdiyim şükür, bəlkə də, daxilindəki saflıqda Xeyirlə Şərin eyni boyda olduğunu bilənlər üçün anlaşılan olacaq. Bəlkə də, heç anlayanım olmayacaq… 
        Azərbaycanım! Yaradanın sevdiyi məkandır… Yoxsa bütün xalqların mifologiyasında “Tanrıların məskəni” olduğuna dair işarətlər tapmazdıq. Azərbaycanım! Yaradanın öz yaratmaq eşqindən səxavətlə ovuclayıb səpdiyi məkandır… Yoxsa çobanları naxırı örüşə aparanda holavar oxumazdılar, nənələr qoyun sağmağa gedəndə sayaçı sözləri deməzdilər…Yoxsa bu xalqın ruhunda bu qədər dərin şeiriyyət olmazdı. 
        İnsanın daxilindəkinin ruhunda əks olunmasıdır şeir. Hə, Şər də şeirlərdə güzgülənir. Sevgi şeirlərinin Şəri ayrılıqdır…Cənab ayrılıq…Xanım ayrılıq…Ulu ayrılıq…Tanrının yazdığı ayrılıq…Tanrıtanımaz ayrılıq…  
        Şeirlərimdə  ayrılıqla davam çox olub. Axırda barışmışam…Ayrı əlac vardı ki?! Şəri qəbullanaraq yaşamağa məhkumuq.   Şair Kənan Aydınoğlu şeirlərinin birində deyir: “Döymə qapımızı bizim, ayrılıq!”  Əgər  misranın sonundakı nida işarəsi olmasaydı, bunu şairin ayrılığa yalvarışı kimi anlayardıq. Və də, bir aşiqin ayrılığa yalvarmasını acizlik sanardıq. Ən yaxşı mənada, nəciblik. Nida işarəsi isə onu göstərir ki, Kənan qardaşım  ayrılığa ərk edir. İnsanın Şərə etdiyi ərkdədir bəzən “hərənin öz doğrusu”. 
        Öz doğrumuzu itirdiyimiz yer də daxilimizdir. Biz o doğrunu bizim olan Xeyirlə Şərin müharibə meydanında itiririk. İtiyi bildiyi doğrular olan insanın özünü Gehenna düzündə hiss etməsi mütləqdir… Hamımız yanırıq  içimizdəki Gehenna düzündə zaman-zaman lazımsız, gərəksiz bir nəsnə kimi. “Həyat dolu adam” obrazı yaradırıq özümüzdən. Bu obrazı təqdim etmək asandır, amma yaratmağın çətinliyini, əzabını bir bizi Yaradan bilir, bir də biz.  Bu  lazımsızlıq hissindən qurtulduğumuz anın sevincini yaşadığımız an ən səmimi olduğumuz andır.  Bu da Kənan Aydınoğlunun ölçüsüz səmimiyyətlə dolu misraları: 

    Cəhənnəm odundan qurtulmuşam mən,
    Mənimtək sevinib, şad olan varmı?!

        İntihar edənlərin əksəriyyətinin ömrünə bu sevincin gəlməsi gecikir.   “İntihar  acizlikdir”, “intihar son çarədir”, “intihar seçimdir” kimi təriflər öz yerində, amma mənimçün “intihar tələsməkdir”. Ağ günün qara günlərin sonunda gələcəyini bilə-bilə gözləməyi seçmək yerinə, tələskənliklərinin qurbanı olur intihar edənlər. 
        “Mən sevincə gecikdim” demək absurddur. Heç bir insan qarşısında “sevinc” və “kədər” adlı iki qapı olanda kədəri seçməz. Çox sonralar  kədəri seçməyinin adına “fədakarlıq” desə belə, inanmayın. Yeganə şansı kədəri seçmək olub. Çünki sevinc qapısının açarı ona çatmaqda gecikib… Hə, gecikən biz deyilik, bizə gələnlərdir. Biz tələsməyi bilirik ancaq, tələsmədiyimiz anların adını “gecikmək” qoyuruq. 
        Bizə gecikənlərin cəmidir dünya. İnsana çatmağa gecikdiyi hər an üçün nə vaxtsa dünya peşman olacaq. Təsəlli deyil, arzudur dediyim. Kənan qardaşım da bunu arzulayıb nə vaxtsa: “Vədə gəlib, gec olanda, Döyəcək başına dünya”.  Kaş… 
        …Kaş, bizə gecikən hər şey üçün dünya başına döyəydi elə! 
        …Ocaq qurmaq üçün 3 daş seçilər. Seçdik, adlarına “arzu”, “ümid”, “sevgi” dedik. Sonra ocağa baş-başa iki kösöv qoyduq “Xeyir” və “Şər” adlı. Başladıq zamandan gün oğurlamağa-kösövlərə ömür üfürməyə…
        …Qaladığımız ocaqda özümüz yandıq, dünyanı şeir ətri başına götürdü. Min şükür! 


    Şəfa Vəli (2024, Şəki)

  • Ustad Aşıq Mikayıl Azaflının yeni kitabı nəşrə hazırlanır

    Bu il XX əsr Azərbaycan aşıq sənətinin görkəmli nümayəndəsi, ustad aşıq və şair Mikayıl Azaflının anadan olmasının 100 illiyi tamam olur. Ustadın yubileyinin Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi, TÜRKSOY və Azərbaycan Aşıqlar Birliyi (AAB) tərəfindən yüksək səviyyədə qeyd olunması gözlənilir. Bu münasibətlə AAB-də ayrıca tədbirlər planı hazırlanıb.

    AZƏRTAC xəbər verir ki, bu barədə Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin katibi, Əməkdar mədəniyyət işçisi Musa Nəbioğlu məlumat verib.

    Həyata keçiriləcək tədbirlər planı çərçivəsində aşığın şeirlərindən ibarət kitabın nəşr olunmasının nəzərdə tutulduğunu bildirən M.Nəbioğlu deyib: “Saz-söz ictimaiyyətinə “100 illiyə 100 şeir ərməğanı” kimi təqdim olunacaq kitabda Mikayıl Azaflının yaradıcılığından seçmə şeirlər – əsasən aşıqların repertuarından düşməyən, dillərdə əzbər olan poeziya nümunələri yer alacaq. Hər şeirin sonunda həmin poetik nümunəni müşayiət edə biləcək saz havalarının, o cümlədən də ustadın özünün bəstələdiyi havaların verilməsinin isə sənətsevərlər, xüsusilə də gənc aşıqlar üçün böyük əhəmiyyət kəsb edəcəyi şübhəsizdir. Kitab üzərində iş, demək olar ki, tamamlanmaq üzrədir və yaxın günlərdə nəşriyyata təqdim olunacaq”.

    Kitabın elmi məsləhətçisi və redaktoru Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin sədri, Əməkdar elm xadimi, professor Məhərrəm Qasımlı, nəşrə hazırlayanlar isə Əməkdar mədəniyyət işçiləri Gülarə Azaflı və Musa Nəbioğlu, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Altay Məmmədlidir.

    Mənbə: https://azertag.az/

  • “Türk Mədəni İrsi Konvensiyası” üzərində iş aparılır

    Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun fəaliyyət tarixində ilk dəfə olaraq Fondun baş qərargahında üzv ölkələrin Xarici İşlər və Mədəniyyət nazirliklərinin nümayəndələri, irs sahəsində ekspertlər, eləcə də təşkilatın layihə rəhbərləri və tədqiqat üzrə mütəxəssislərinin iştirakı ilə ikigünlük müşavirələr olub.

    Fonddan AZƏRTAC-a verilən məlumata görə, iclaslar çərçivəsində ekspert qruplarının iştirakı ilə sessiyalar keçirilib, “Türk Mədəni İrsi Konvensiyası”nın hazırlanmasına dair təkliflər irəli sürülüb, Türk dövlət başçılarının Türk Əməkdaşlıq Təşkilatı qarşısında qoyduğu vəzifələr, eyni zamanda, “TURKTIME” proqram sənədi müzakirə edilib.

    Müşavirədə çıxış edən Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti Aktotı Raimkulova iclasın gündəliyi haqqında məlumat verib. O, “Türk Dünyası 2040 Vizyonu” çərçivəsində Fondun üzərinə qoyulan “Türk mədəni irsinin qorunması haqqında” Konvensiyanın icrası üzərində artıq işlərin başladıldığını vurğulayıb.

    İclasın gündəliyinə Konvensiyanın hazırlanması, Fondun növbəti iki il üçün fəaliyyət planına baxılması və təşkilatın nəzdində Bərpaçılar və Türk Dünyasının Memarlıq Tarixçilərinin Məşvərət Şurasının yaradılması ilə bağlı məsələlər daxil edilib.

    Sonra iştirakçılara “Türk Mədəni İrsi Konvensiyası” layihəsinin təqdimatı nümayiş etdirilib. Dövlət qurumlarının nümayəndələri, ekspert qrupları və Fondun əməkdaşları sənədin təkmilləşdirilməsi və qarşılıqlı maraq doğuran məsələlər ətrafında fikir mübadiləsi aparıblar.

    Fondun Şurasının yaradılması və “Türk Mədəni İrsi Konvensiyası”nın hazırlanması istiqamətində də məhsuldar işlər aparılıb. Konvensiyanın təkmilləşdirilməsi məqsədilə Fond tərəfindən yaradılmış ekspert qrupu ilə mütəmadi olaraq onlayn və ikitərəfli görüşlər keçirilib, daha sonra yekun rəylər təşkilata üzv ölkələrin Xarici İşlər və Mədəniyyət nazirliklərinə təqdim edilib.

    İclasda, həmçinin təşkilata üzv ölkələrin müraciətləri və layihə rəhbərlərinin təklifləri əsasında Türk dünyasının zəngin irsinin təbliği, qorunması və bərpası yönündə layihələri ehtiva edən Fondun ikiillik Fəaliyyət Planı ətraflı nəzərdən keçirilib.

    İki gün ərzində keçirilən görüşlər qarşılıqlı fikir mübadiləsi və təkliflərlə müşayiət olunub.

    Mənbə: https://azertag.az/

  • Bişkekdə Ulu Öndərə həsr olunmuş sənədli film nümayiş etdiriləcək

    Fevralın 21-də Bişkekdə, Alıkul Osmonov adına Milli Kitabxanada Ümummilli Lider Heydər Əliyevə və dünyaşöhrətli qırğız yazıçısı Çingiz Aytmatova həsr olunmuş “Planetlə dialoq” adlı sənədli filmin premyerası keçiriləcək.

    AZƏRTAC xəbər verir ki, Rusiyanın məşhur kinorejissoru Qriqori Naxapetovun müəllifi olduğu film Türkdilli Dövlətlərin Siyasətinə Dəstək Fondunun (TDSDF) sifarişi və birbaşa iştirakı ilə çəkilib. Tədbirdə Qırğızıstanın dövlət xadimləri, yazıçılar, elm adamları, Bişkekdəki diplomatik korpusun və diaspor nümayəndələrinin iştirakı gözlənilir.

    Ekran əsəri, eyni zamanda, Qırğızıstan Milli Teleradio Kompaniyasının mədəniyyət kanalı vasitəsi ilə də nümayiş etdiriləcək.

    Mənbə: https://azertag.az/