Domaniç, dünya tarihinin seyrinin değişmesine tesir eden, üç kıta yedi denizde muhteşem devleti kuran ecdadımızın bize bıraktığı kutsal bir mirastır. Domaniç, Osmanlı tarihinde önemli bir yer tutar. Cihanşümul bir Türk devletine beşik olmuştur. Domaniç, beylikten cihan devletine giden yolun adıdır. Türklüğün ezelden ebede giden yolu üzerinde som altından yapılmış bir kilometre taşıdır.
Öyle çok fazla yöre yoktur ki, “Devlet Ekilen Topraklar” ifadesini, tarihi derinliği ve zenginliğiyle Domaniç kadar hak etsin… Domaniç, tarihin akışına yön veren, Osmanlı cihan devletinin temellerinin atıldığı bir ilçe, bir Osmanlı mirası. Bu zenginliği tamamlayan topoğrafyası ve görenleri hayran bırakan doğal güzelliği de var.
Ecdadın ilk “mikro siyasi, kültürel ve dini teşekküllerin” merkezi Domaniç’e gitmek için birçok sebebiniz var. İşte, sizi Domaniç’e gitmeye teşvik edecek sebepler:
-Hayme Ana: Hayme Ana, üç kıta yedi iklimde cihanşümul Osmanlı Devleti’nin kurucusu olan Ertuğrul Gazi’nin annesi, Osman Gazi’nin babaannesidir. Oğlu Ertuğrul Gazi ve torunu Osman Gazi’yi yetiştirmenin başlangıç çizgisinde duran Hayme Ana, onlara şekil vererek geleceğe hazırlamış ve cihan devletinin temelini atmıştır. O, Devlet Ana unvanıyla tarihe geçmiştir. Sultan 2. Abdülhamid tarafından yapılan türbesi Domaniç’e bağlı Çarşamba köyündedir.
-Şehit Saru Batu Savcı Bey: Osman Gazi’nin ağabeyidir. M.1287 tarihinde Bizans’la yapılan ve Osmanlı’nın ilk savaşı olan Domaniç İkizce Savaşı’nda şehit olmuştur. Mezarı Domaniç’e bağlı Karaköy’dedir.
Mızık Çamı: Hayme Ana’nın torunu Osman Bey’in bebekliğinde dallarına kurduğu salıncakta salladığı, ninniler söylediği, avutup büyüttüğü bir çam ağacıdır. Çocukların mızıklamasından dolayı yöre halkı tarafından Mızık Çamı olarak da anılmaktadır. Sayılabilen yaşı 745 olduğu fakat özünün çıra olmasından dolayı yaklaşık yaşının 1200 civarında olduğu tahmin edilmektedir. 1987 yılında yıkılmış, daha sonra anıt ağaç olarak koruma altına alınmıştır. Domaniç’e bağlı Domurköy’dedir.
-Ebe Hatun, Ebe Çamlığı ve Tarihi Pehlivan Güreşleri: Osman Gazi’nin 1258 tarihinde doğumunu gerçekleştiren Ebe Hatun’un türbesi Domaniç ilçe merkezinde bulunan Ebe Çamlığı’ndadır. Osman Gazi, Ebe Çamlığı’nda doğmuştur. Osman Gazi doğduğu zaman Ebe Çamlığı’nda şölenler düzenlenmiştir. O tarihten itibaren başlatılan şölenler hala tarihi güreşler olarak devam etmektedir. Ebe Çamlığı, Osmanlı’nın ilk güreşlerin yapıldığı yerdir.
-Selim Ata: I.Murad döneminde Domaniç’te yaşamış önemli tasavvuf erenlerinden birisidir. Türbesi Çukurca beldesindedir.
-Mahmud Abdal: Ertuğrul Gazi döneminde yaşamış önemli tasavvuf erenlerinden birisidir. Mezarı Çukurca beldesindedir.
-Sarıkız Mesire Alanı: Sarıkız efsanesinin yaşandığı önemli mesire alanlarından birisidir. Domaniç-Çukurca beldesinin Ilıcaksu mahallesinde bulunmaktadır.
-Ebe Ana: Ertuğrul Gazi zamanında yaşamış Anadolu Bacılarından (Bacıyan-ı rum) kahraman bir Türk kadınındır. Mezarı Domaniç’e bağlı Saruhanlar köyündedir.
-Koyun Baba: Ertuğrul Gazi döneminde yaşamış önemli tasavvuf erenlerindendir. Bizans’la yapılan bir savaşta şehit olmuştur. Mezarı Domaniç’e bağlı Karaköy-Kızıltepe mevkiindedir.
-Sivrice Tepe: Ertuğrul Gazi’nin sık sık çıkıp tefekkür ettiği, cihan devletinin hayalini kurduğu, oğlu Osman Gazi’ye nasihatlerini verdiği Domaniç’in zirve mekânlarından birisidir. Domaniç’e bağlı Durabey ve Safa köyleri sınırları içindedir.
-Pazar Alanı: Osmanlı Devleti’nin ilk pazarının kurulduğu yerdir. Domaniç’e bağlı Durabey köyü yakınındadır.
-Berçin Gözetleme Kulesi: Ertuğrul Gazi zamanında yapıldığı söylenen, restorasyon çalışmaları devam eden ahşap gözetleme kulesidir. Berçin Köyü’nde bulunur.
-Domaniç’in doğası: Domaniç, üç farklı iklimin kesişme noktasında bulunmaktadır. Dolayısıyla bu özelliği ile çok zengin bir bitki örtüsüne ve orman dokusuna sahiptir.
Domaniç, iklimi, zengin doğal kaynakları ve bozulmamış bakir doğası ile turizm açısından bir cazibe merkezidir. Biyolojik çeşitliliği ve nadir bulunan bitki türleri ile süslenmiş dağları, yaylaları, tepeleri, vadileri Domaniç’in tarih-kültürünün olduğu kadar doğasının da ilgi görmesine neden olmaktadır. Türkiye’de yayla keyfinin yapılabileceği nadir yerlerdendir. Ertuğrul Gazi ve Osman Gazi’lerin şifa bulduğu doğal su kaynakları, verimli tarım alanları ve canlı çeşitliliği Domaniç’e sadece göze hitap eden bir doğal güzellikten sıyırıp doğa gözlemciliğine de fırsat vermektedir. Nadir endemik bitki türleri bulunmaktadır. El değmemiş, keşfedilmeyi bekleyen yeryüzündeki cennetlerden birisi. Sözün özü; cennete gitmek için ölmeyi beklemeyin, Domaniç’e gelin./01.06.2016