Day: May 18, 2023

Bakı Şəhər Mədəniyyət Baş İdarəsi Yasamal rayon Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sisteminin (MKS) M.Ş.Vazeh adına Mərkəzi Kitabxanasının əməkdaşları oxucularla birgə 18 may  Beynəlxalq Muzeylər Günü ilə əlaqədar Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyinə, Bəylər məscidinə və Tahir Salahovun ev-muzeyinə ekskursiyalar təşkil etdilər.

Kitabxananın əməkdaşları Təranə İsgəndərova, Gülnar Allahverdiyeva, Elvira Məmmədova, Elnarə Qarayeva və oxucular Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyində eksponatlarla və Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş sərgiylə tanış oldular.

Kitabxananın Oxu zalının müdiri Təranə İsgəndərova Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyindəki antik və orta əsrlər Azərbaycan incəsənəti kolleksiyası, Qərbi Avropa, İtaliya, Flamandiya, Hollandiya, Almaniya, Rusiya və digər ölkələrin rəssamlıq nümunələri, ikona, heykəltəraşlıq və qrafik kolleksiyaları, toxuma və tikmə sənəti nümunələrinə aid eksponatlar haqqında məlumat verdi.

Kitabxanaçılar və oxucular muzeydə təşkil olunmuş Çin mədəniyyəti sərgisinə baxış keçirdilər, bələdçilər sərgi haqqında məlumatı oxuculara çatdırdı.

İçərişəhərdə Şirvanşahlar Sarayı Kompleksinin yaxınlığında yerləşən Bəylər məscidinə ekskursiya zamanı kitabxananın əməkdaşları bu tarixi-memarlıq abidəsi ilə tanış oldular. T.İsgəndərova məscidin cəmi bir minarədən, üç nefli ibadət zalından ibarət olduğunu vurğuladı, məscidin qədim tarixi haqqında oxuculara məlumat verdi.

Kitabxananın əməkdaşları Tahir Salahovun ev-muzeyində də oldular. Onlar Azərbaycanın və SSRİ-nin xalq rəssamı Tahir Salahovun həyat və yaradıcılığına həsr olunmuş eksponatlara baxış keçirdilər, rəssamın memorial əşyaları, yaradıcılıq məhsulu olan qrafika və yağlı boya nümunələri haqqında məlumat aldılar. Kitabxanaçılar muzeydəki fotoarxivə baxaraq rəssamın fəaliyyəti haqqında fikirlərini söylədilər.

AMEA Naxçıvan Bölməsi İncəsənət, Dil və Ədəbiyyat İnstitutunun Böyük elmi işçi, Azərbaycan Respublikası Prezidenti mükafatçısı, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, Azərbaycanlı yazıçı-publisist Nargis İsmayılova TÜRK DÜNYASI ARAŞTIRMALARI ULUSLARARASI İLİMLER AKADEMİYASI ÖDÜL KOMİTƏSİnin Başkanı Professor, Doktor Hasan Ahmetin müvafiq qərarına əsasən Türk Dünyası Edebiyatına Hizmet ile ödülləndirildi.

Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti
və İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsi.

Mayın 17-də Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Natəvan klubunda Azərbaycan bədii tərcümə sənətinin yaradıcılarından Natiq Səfərovun (1943-2004) 80 illiyinə həsr edilmiş “Sözə natiqlik” kitabının təqdimatı keçirilib.

Yazıçı Seyran Səxavət tədbiri açaraq ustad qələm sahibi Natiq Səfərovun özünəməxus xüsusiyyətlərindən, sözə həssaslığından, tərcümə sahəsindəki böyük xidmətlərindən söz açıb.

AYB-nin sədr müavini Rəşad Məcid Natiq Səfərovun tərcümələrinin əhəmiyyətini yüksək qiymətləndirib, kitabın ərsəyə gəlməsində zəhməti olanlara təşəkkürünü bildirib.

Xalq şairi Ramiz Rövşən N.Səfərovun yaradıcılığından, onun yüksək peşəkarlıqla tərcümə etdiyi əsərlərdən söhbət açıb, xatirələrini dilə gətirib. O, tərcüməçiyə həsr etdiyi iki şeirini söyləyib.

Azərbaycan Dövlət Tərcümə Mərkəzinin əməkdaşları Mahir Qarayev, Etimad Başkeçid, Əlisəmid Kür N.Səfərovun tərcümə sənətinə gətirdiyi yeniliklərdən, bu sahəni peşəkar səviyyəyə yüksəltməsindən danışıb, ondan bəhrələndiklərini qeyd ediblər.

N.Səfərovun məşhur Kolumbiya yazıçısı Q.Q.Markesi Azərbaycan oxucusuna ilk tanıdan tərcüməçi olduğunu vurğulayan ədəbi tənqidçi Vaqif Yusifli onun qazax yazıçısı Oljas Süleymenovun “Az i Ya” kimi mürəkkəb mətnli bir əsərini (rus dilindən) də böyük uğurla dilimizə çevirdiyini deyib.

Digər çıxışlarda N.Səfərovun tərcüməçi kimi məziyyətləri, onun bu sahədə məktəb yaratması vurğulanıb.

Sonda N.Səfərovun qızı, yazıçı, jurnalist Günel Natiq atasının xatirəsinə göstərilən diqqətə görə tədbir iştirakçılarına təşəkkür edib, kitabın işıq üzü görməsinə görə  “Qanun” nəşriyyatının rəhbəri Şahbaz Xuduoğluna minnətdarlığını bildirib.

Mənbə: https://medeniyyet.az/

Ədəbiyyat İnstitutunun əməkdaşları Polşada mühazirə oxuyurlarAMEA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun Gənc Alim və Mütəxəssislər Şurasının sədri, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Şəfa Əliyeva və elmi işçi Lalə Ələkbərova hal-hazırda davam edən “Erasmus” (European Region Action Scheme for the Mobility of University Students) proqramı çərçivəsində Polşanın Bialystok Universitetində tələbələrə mühazirə oxuyublar. Qeyd edək ki, “Erasmus” proqramı Ədəbiyyat İnstitutunun Təhsil şöbəsinin müdiri, sosiologiya üzrə fəlsəfə doktoru Samir Səttarov və hazırda Polşada olan gənc alimlərin səyləri ilə qazanılıb.Görüşdə həmçinin Universitetinin əməkdaşı Dr Viktor Qardotski və institutun “Horizon 2020” proqramı üzrə koordinatoru Dr İvona Rusek iştirak ediblər.Bialystok Universitetində proqram çərçivəsində elmi işçi Lalə Ələkbərova klassik Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrinin yaradıcılığı və onların Polşa ədəbiyyatında təzahürü, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Şəfa Əliyeva isə ədəbi cərəyanlara müasir ədəbi-nəzəri baxış, XX əsrdə ədəbi və elmi məktəb yaratmış sənətkarlar, eləcə də akademik İsa Həbibbəylinin Azərbaycan ədəbiyyatında dövrləşdirmə konsepsiyası ilə bağlı müxtəlif məruzələrlə çıxış ediblər.Xatırladaq ki, ötən il Ədəbiyyat İnstitutunun “Horizon 2020” proqramı üzrə koordinatoru, sosiologiya üzrə fəlsəfə doktoru Samir Səttarov da Bialystok Universitetində məruzələrlə çıxış etmişdi.

Mayın 18-i Beynəlxalq Muzeylər Günü qədim tarixə və mədəniyyətə malik Azərbaycanda da qeyd edilir. Hazırda ölkəmizdə fəaliyyət göstərən muzeylərin ekspozisiyaları milli ənənələrimizi uğurla təbliğ​ edir.​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ Beynəlxalq Muzeylər Günü ilə əlaqədar Bakı Şəhər Mədəniyyət Baş İdarəsi Yasamal rayon Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sisteminin M.Ş.Vazeh adına Mərkəzi Kitabxanasının əməkdaşları ​ oxucular üçün Muzey Mərkəzinə ekskursiya təşkil etdilər.​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ Oxucular və kitabxanaçılar Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyində Azərbaycan milli musiqi alətləri olan tar, kamança, saz, qaval, qoşa nağara, qara zurna və özünəməxsus xüsusiyyətləri ilə fərqlənən digər musiqi alətləri, qramofonlar, qramofon valları, patefonlar, Azərbaycan musiqi sənətinin baniləri Üzeyir Hacıbəylinin, Bülbülün, görkəmli bəstəkarlardan Qara Qarayevin, Fikrət Əmirovun müəllif not yazıları, musiqi xadimlərinin şəxsi əşyaları, afişalar, proqram və fotoşəkillərlə tanış oldular. İstiqlal Muzeyində isə rəsm və heykəltaraşlıq əsərləri, xatirələr, şəkillər, kitablar, pul əskinasları və başqa eksponatlar nümayiş olunurdu. Bundan başqa,​ ekspozisiyada nümayiş etdirilən maketlər, eskizlər, kostyumlar kitabxanaçıların və oxucuların marağına səbəb oldu.​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ Ekskursiyanın sonunda xatirə şəkilləri çəkildi.

​

​

Bakı Şəhər Mədəniyyət Baş İdarəsi Yasamal rayon Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sistemində beş ildir ki, “Kitabxanaya kitab hədiyyə edirik” davamlı layihə həyata keçirilir. M.Ş.Vazeh adına Mərkəzi Kitabxananın Fəxri oxucusu, yazıçı-publisist, şair Sevinc Ağa Xəlilqızı “Sevgi yelkəni” yeni romanını kitabxanaya hədiyyə etdi. Bu müəllifin sayca səkkizinci kitabıdır. Müəllif kitabxananın həyata keçirdiyi bütün layihələrdə fəal iştirak edir. O, mütamadi olaraq kitabxananın oxucularına şeir, əfsanə, nağıl, təmsil və hekayələr təqdim edir. Yeni yazılan “Sevgi yelkəni” əsərinin məzmunu haqqında fikir yürütmək ilk baxışdan çətin deyil: əsər sevgi dastanıdır. Orta məktəbin yuxarı siniflərində oxuyan yeniyetmə gənclərin həyat yollarından bəhs edən “Sevgi yelkəni” romanında ən çox diqqəti cəlb edən Dənizin sevgisidir. Müəllif əsərdə fəlsəfi kateqoriyalarnan düşünərək vurğulayır ki, sevmək xoşbəxt olmaq üçün bəzən kifayət etmir. Əsərin əvvəlindən axıra kimi oxucu onu maraqlandıran suallara cavab axtarırBu maraqlı kitab müəllif tərəfindən kitabxanaya hədiyyə edilmişdir. Kitabın təqdimatı 2023-cü il 20 may tarixində saat 12:00-da Atatürk Mərkəzində keçiriləcək.

SONA ABBASƏLİQIZININ
“SÖZÜN XAQANI”
tarixi romanı, hekayə, esse və şeir kitabları, şair GÜLQƏDƏM MİRZƏZADƏNİN
“BAYRAQLI EVLƏR”
NİZAMİ ELYANARIN
“İŞĞALDAN QƏLƏBƏYƏ”
YAŞAR KƏRİMOVUN
“ZƏFƏRƏ GEDƏN YOL”
kitabları Prezident Kitabxanasına təqdim olundu
KİTABA DİQQƏT ARTIR
Kitab cəmiyyətlə ən münasib ünsiyyət vasitəsidir. Biz keçmiş ənənələri də məhz kitablar vasitəsilə əxz etmişik. Bu gün də kitab günümüzün reallığı kimi əks edir, oxu vasitəsi olaraq cəmiyyətdə milli-mənəvi dəyərlərə zəmin yaradır…
Allahın bəxş etdiyi ilham bizə könülləri oxşamaq şansı verir. İçimizdəki ədəbi, elmi, publisistik və ictimai düşüncələri kitaba hopdurmaqla oxucu məhəbbəti qazanır, bəzən də vətənpərvərlik mövzulu yazılarımızla gənc nəsildə milli hiss formalaşdırır, onların əsl vətəndaş kimi yetişmələrinə təkan veririk. Bu da ruhumuzu rahat edən ən vacib məsələlərdir…
Bu vaxta qədər çap etdirdiyimiz kitablar oxucu auditoriyası qazanmaqla, həm də bizə yeni yaradıcılıq ruhu verir. Nəticədə, kitabla cəmiyyət arasında bir körpü yaradır, ədəbi qaynaqları yaşatmış oluruq.
Şəxsən mən, hər dəfə kitabım çap olunanda körpə uşaq kimi sevinmişəm. O mənada ki, Allah mənə ədəbi lütf verib və mən bu lütfdən oxucuya da pay ayıra bilmişəm. Açığı, şanslı qələm sahibiyəm, ən azından ona görə ki, yazdıqlarıma dəyər verənlər var. Məsələn, bugünlərdə dəyərli eloğlumuz, qəlbi təmiz insan, yazıçı olmasa da, ədəbi ruhun insanlarına dərin rəğbəti olan vətənsevər insan Əli Vəliyev mənim (Sona Abbasəliqızının) “Sözün Xaqanı” tarixi romanımı, hekayə, esse və şeir kitablarımı, həmçinin, şair Gülqədəm Mirzəzadənin “Bayraqlı evlər” kitabını, Nizami Elyanarın ədəbi düşüncələrini kitabçılıq işində xüsusui səmərəsi və təbliğatçılıq işi olan Prezident Kitabxanasına təqdim edib, həmin kitabxananın məsul işçisi Əli Abbasəliyevlə bu kitablar barədə müəyyən söhbət aparıb, Prezident Kitabxanasının dövlət dəyərlərində mühüm rol oynadığını deyib.
Əlbəttə, kitablarımızın Prezident Kitabxanasında yer alması, oraya təşrif buyuran oxucuların kitablarımızla təmas qurması bizim üçün çox sevindirici hadisədir. Bu, həm bizim yaradıcılığımıza, həm də ədəbi düşüncəmizə misilsiz mənada müsbət təsir göstərir. Bu sevinci bizə yaşatdığına görə əziz eloğlumuz Əli Vəliyevə ürəkdən təşəkkür edir, onun vətənsevərliyini, ümumiyyətlə, insanlara ali münasibətini yüksək dəyərləndirirəm. Kitabı çap etdirmək əsas deyil, əsas məsələ o kitabı təbliğ və təşviq etməkdir. Bu, o mənaya gəlir ki, Əli Vəliyev bizdən daha önəmli işlə məşğuldur.
Hörmətli eloğlu Əli Vəliyev, bir daha sizə təşəkkür edir, cəmiyyət və dövlətçilik işindəki əməyinizi alqışlayıram. Var olun!
Dərin hörmətlə,

Sona Abbasəliqızı

Mayın 17-də Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin “Natəvan” klubunda ustad tərcüməçi Natiq Səfərovun anadan olmasının 80 illiyinə həsr olunmuş “Sözə natiqlik” kitabının təqdimatı keçirilib.

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun “Yeni dövr Azərbaycan ədəbiyyatı” şöbəsinin baş elmi işçisi, müdiri, filologiya elmlər doktoru, Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü, “Türkay” aylıq ədəbiyyat dərgisinin təsisçisi və baş redaktoru Lütviyyə Əsgərzadənin nitqi

AMEA-nın Humanitar Elmlər Bölməsi, Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu və M.F.Axundov adına Azərbaycan Milli Kitabxanasının birgə təşkilatçılığı ilə görkəmli yazıçı Mir Cəlalın anadan olmasının 115 illik yubileyinə həsr olunmuş “Mir Cəlal və ədəbi-tarixi proses” mövzusunda elmi sessiya keçirilib.

Tədbirdən əvvəl M.F.Axundzadə adına Azərbaycan Milli Kitabxanası tərəfindən təşkil edilən Mir Cəlalın əsərlərini əks etdirən sərgiyə baxış keçirilib.

Elmi sessiyanı giriş sözü ilə AMEA-nın prezidenti, akademik İsa Həbibbəyli açaraq bildirib ki, Ədəbiyyat İnstitutu ölkəmizdə ədəbiyyatşünaslıq sahəsində tədqiqatların aparıldığı başlıca mərkəzdir və elmi-tədqiqat müəssisəsində görkəmli yazıçı Mir Cəlalın yubileyinin keçirilməsi ədəbiyyatşünas alimlərin mənəvi borcudur. Ötən müddət ərzində ədibin həyatının müəyyən dövlərinin bağlı olduğu Bakı Dövlət Universiteti, Gəncə şəhəri və Qazax Müəllimlər Seminariyasında 115 illik yubileyinin qeyd olunduğunu deyən AMEA rəhbəri Mir Cəlalın 16 il Ədəbiyyat İnstitutunun Ədəbiyyatşünaslıq şöbəsinin müdiri, 1 aydan artıq müddətdə isə institutun direktor əvəzi kimi çalışdığını diqqətə çatdırıb.

Akademik İsa Həbibbəyli bildirib ki, Mir Cəlalı fərqləndirən başlıca cəhət onun universal, çoxcəhətli fəaliyyətə malik olmasıdır. O, yazıçı, ədəbiyyatşünas, publisist, pedaqoq kimi məşğul olduğu bütün sahələrin peşəkarı olmuşdur. Mir Cəlalın yaşadığı dövrü ideallaşdırmadan, sərt kommunist rejiminin ideologiyasını təbliğ etmədən yalnız obyektiv gerçəkliyi, insanın real həyatını meydana qoyduğunu deyən AMEA prezidenti ədibin bu dəst-xəttinin roman, povest, satirik-yumoristik əsərlərində də müşahidə olunduğunu söyləyib. Xüsusilə, “Həyat hekayələri”, “Sadə hekayələr”, “Bir gəncin manifesti” və başqa əsərlərində sadə həyat hekayələrinin, insanın mənəvi aləminin oxuculara çatdırıldığını bildirib. Vurğulayıb ki, görkəmli yazıçı epik ədəbiyyatın bütün sahələrində ərsəyə gətirdiyi mükəmməl əsərlərlə, həm də ədəbiyyatşünaslıq istiqamətindəki fəaliyyəti ilə Azərbaycan ədəbiyyatında özünəməxsus yer tutur.

Yazıçının “Füzulinin poetik xüsusiyyətləri” monoqrafiyası ilə şairin poetikasına dair nadir bir əsəri meydana qoyduğunu deyən akademik İsa Həbibbəyli ilk və son dəfə bu əsərlə Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında Füzulinin 17-18 beytlik müəmmalarının tədqiqata cəlb olunduğunu, bu əsərin həm də poetika ilə estetikasının vəhdətini təşkil etdiyini bildirib. Həmçinin Mir Cəlalın “Azərbaycanda ədəbi məktəblər” mövzusunda mükəmməl doktorluq işi ilə Azərbaycanda ədəbi məktəblərin tarixinə nəzər yetirdiyini vurğulayıb. Eyni zamanda ədibin ədəbiyyat nəzəriyyəsi sahəsində də böyük xidmətləri olduğunu, realizm, satira və yumorun dəqiq mahiyyətini müəyyənləşdirdiyini diqqətə çatdırıb. AMEA rəhbəri qeyd edib ki, Mir Cəlal həm də görkəmli pedaqoqdur və onun “XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı” və “Ədəbiyyatşünaslığın əsasları” dərslikləri bu gün də ali məktəblərdə tədris olunur.

Akademik vurğulayıb ki, Mir Cəlal həm də yaradıcılığı və zəngin fəaliyyəti ilə XX əsrin əvvəlləri ilə məşhur “Altmışıncılar” ədəbi nəsli arasında körpü rolunu oynamış, yeni ədəbi nəslin yetişməsinə mühüm töhfələr vermişdir.

AMEA rəhbəri İsa Həbibbəyli çıxışının sonunda bildirib ki, Mir Cəlalın zəngin irsi bu gün alimlərimiz tərəfindən müstəqillik dövrünün çağırışları əsasında yenidən tədqiqatlara cəlb olunur, əsərləri yenidən çap edilir və onun işıqlı xatirəsi gələcək nəsillərə çatdırılır.

Sonra M.F.Axundzadə adına Azərbaycan Milli Kitabxanasının direktoru, professor Kərim Tahirov “Mir Cəlal Paşayevin ictimaiyyətə az məlum olan əsərlərinin nəşri haqqında”, filologiya üzrə fəlsəfə doktorları, dosent Aslan Salmansoy “Səməd Vurğun və Mir Cəlal”, filologiya elmləri doktoru, professor Asif Rüstəmli “Mir Cəlalın həyatı və yaradıcılığının ilkin dövrü”, filologiya elmləri doktoru İsmayıl Kazımov “Mir Cəlal romanlarında bədii dil xüsusiyyətləri”, filologiya elmləri doktoru Əlizadə Əsgərli “Füzuli sənətkarlığı” və “Ədəbi məktəblər” monoqrafiyalarında poetika haqqında”, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Sevinc Əliyeva “Mir Cəlal hekayələrində folklor və milli-mənəvi dəyərlər”, Dilarə Adilova “Mir Cəlal hekayələrində müasirlik” və Fidan Rzayeva “Mir Cəlal yaradıcılığı səhnədə” mövzularında məruzələrlə çıxış ediblər.

AMEA-nın M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun baş direktoru, akademik Teymur Kərimli və Ədəbiyyat İnstitutunun şöbə müdiri, filologiya elmləri doktoru Vaqif Yusifli Mir Cəlalla bağlı xatirələrini bölüşüblər.

Sonda çıxış edən ADA Universitetinin rektoru, professor Hafiz Paşayev Mir Cəlalın 5 il bundan əvvəl 110 illik yubileyinin də Ədəbiyyat İnstitutunda keçirildiyini xatırladıb, budəfəki yubileyin Akademiya miqyasında humanitar sahə ilə  müxtəlif elmi-tədqiqat institutlarının alimləri tərəfindən qeyd olunmasının təqdirəlayiq hal olduğunu bildirib. Məruzələrin ciddi elmi araşdırmalar əsasında hazırlandığını bildirən Hafiz Paşayev çıxışlarda tədqiqatçıların məlum olmayan məsələlərə toxunduğunu, xüsusilə Mir Cəlal və Səməd Vurğun, Mir Cəlalın əsərlərinin dil xüsusiyyətləri, Füzuli ilə bağlı, teatr və səhnə fəaliyyətinə dair tədqiqatların davam etdirilməsinin gələcəkdə onun yaradıcılığının yeni tərəflərinin açılmasına gətirib çıxaracağını deyib.

Tədbirdə AMEA-nın Humanitar Elmlər Bölməsinə daxil olan elmi müəssisə və təşkilatların baş direktorları, əməkdaşları, aidiyyəti şəxslər və KİV nümayəndələri iştirak ediblər.

Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu,

İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsi

İyunun 18-25-də “Muğam aləmi” VI Beynəlxalq Muğam Festivalı keçiriləcək.

Heydər Əliyev Fondu və Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı, Elm və Təhsil Nazirliyinin, Azərbaycan Milli Konservatoriyasının dəstəyi ilə baş tutacaq festivalda ölkəmizi aprelin 24-27-də keçirilmiş Milli Muğam Müsabiqəsinin qalibləri təmsil edəcəklər. Festivalda iştirak üçün beynəlxalq ifaçıların qeydiyyatı isə mayın 20-də başa çatır.

Festival çərçivəsində Bakı, Ağcabədi və Şuşa şəhərlərində müxtəlif konsertlər təşkil olunacaq.

Musiqi bayramına iyunun 18-də Heydər Əliyev Sarayında Xalq artisti Alim Qasımovun, Milli Konservatoriyada Xalq artisti Ənvər Sadıqov və Əməkdar artist Emil Əfrasiyabın konsertləri ilə start veriləcək.

İyunun 19-da festival Beynəlxalq Muğam Mərkəzi, Milli Konservatoriya və Daş Salnamə Muzeyində Azərbaycandan Əməkdar artist Elçin Şirinov və bir sıra muğam ifaçılarının, Əfqanıstandan Daud Khan Sadozai və İrandan Mahan Mirarabın konsertləri ilə davam edəcək. 

“Muğam aləmi” festivalı çərçivəsində növbəti ifalar iyunun 20-də Kamera və orqan musiqisi zalı, Beynəlxalq Muğam Mərkəzi, Milli Konservatoriyada dinləniləcək. Həmin məkanlarda Azərbaycandan Xalq artisti Səkinə İsmayılova, Beynəlxalq müsabiqələr laureatı Etibar Əsədli, Hindistandan Vasumathi Badrinathan və Jyotsna Srikanth, Malidən Kankou Kouyatenin çıxışları olacaq. 

Festivalın növbəti günü – iyunun 21-də Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti nəzdində fəaliyyət göstərən “Cadenza” Orkestrinin, piano ifaçısı Tural Rafaelin,  İordaniyadan Macadi Nahhas, Özbəkistandan İlyos Arabov, Tacikistandan Sardor Soliyevin ifaları gözlənilir.

Beynəlxalq Muğam Mərkəzində Misirdən Mustafa Said və “Asil” ansamblı, Milli Konservatoriyada Azərbaycandan Firudin Həmidov, Hindistandan Varijashree Venugopal, Jyotsna Srikanth, Kamera və orqan musiqisi zalında Yunanıstandan “En Chordais” ansamblı iyunun 22-də səhnəyə çıxacaq.

İyunun 24-də Heydər Əliyev Mərkəzində Üzeyir Hacıbəyli adına Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestrinin, Milli Konservatoriyada Xalq artisti, xanəndə Teyyub Aslanov və piano ifaçısı Nicat Aslanovun konsertləri keçiriləcək.

Bakıdakı konsertlərə biletlər tezliklə iTicket.az saytı və kassalarında satışda olacaq.

Festival çərçivəsində Ağcabədi şəhərində muğam ifaçılarının iştirakı ilə konsert təşkil ediləcək. Mədəniyyət paytaxtımız Şuşada müxtəlif məkanlarda muğam və poeziya ifaları olacaq. Festival günlərində Beynəlxalq simpozium keçiriləcək, İçərişəhərdə instrumental muğamlar təqdim ediləcək, 24 saat ərzində eyni məkanda bir-birini əvəz edən 24 qrupun ifasında muğam marafonu və açıq havada “Muğam saatı” təşkil olunacaq.

Festivalın sonuncu günü – iyunun 25-də Müslüm Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Akademik Filarmoniyasında “Muğam aləmi”nin bağlanış mərasimi olacaq. Burada festival çərçivəsində keçirilən Beynəlxalq Muğam Müsabiqəsi qaliblərinin mükaftlandırılmasından sonra konsert təqdim ediləcək.  Müsabiqənin xanəndə və instrumental ifaçılıq üzrə qaliblərini Azərbaycan, Böyük Britaniya, İraq, Özbəkistan və Türkiyədən olan beynəlxalq münsiflər heyəti seçəcək.  

Son illər Azərbaycanda muğamın qorunması və inkişafı istiqamətində fundamental işlər görülüb. Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyevanın milli mədəniyyətimizə, muğam sənətinə göstərdiyi dəstəyin və bu istiqamətdə aparılan işlərin nəticəsidir ki, Azərbaycan muğamları 2008-ci ildə UNESCO-nun Bəşəriyyətin Qeyri-maddi İrsi üzrə Reprezentativ Siyahısına daxil edilib.

Xatırladaq ki, Mehriban Əliyevanın rəhbərlik etdiyi Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü ilə 2009-cu ildən milli muğam müsabiqələri və beynəlxalq muğam festivalları təşkil olunur. Bu layihələr milli sərvətimiz olan muğamı dünya mədəniyyəti kontekstində bir daha nümayiş etdirmək və yaşatmaq məqsədi daşıyır.

Mənbə: https://culture.gov.az/

Hər il mayın 18-i Beynəlxalq Muzeylər Günü kimi qeyd edilir. Bu gün Beynəlxalq Muzeylər Şurasının (ICOM) təşəbbüsü ilə 1977-ci ildə təsis edilmişdir və əsas məqsədi muzeylərin cəmiyyətin həyatında mühüm rol oynadığını göstərməkdir.

Beynəlxalq Muzeylər Şurası (ICOM) tərəfindən xalqlar arasında mədəni mübadilə və əməkdaşlığın inkişafına kömək məqsədilə təsis olunmuş bu gün hər il müxtəlif deviz altında keçirilir. Bu il Beynəlxalq Muzeylər Günü “Muzeylər, Dayanıqlılıq və Rifah” mövzusuna həsr olunub.

Beynəlxalq Muzeylər Günü ilə əlaqədar insanların asudə vaxtının səmərəli təşkili, onların muzey müəssisələri vasitəsilə Azərbaycanın zəngin mədəni irsi ilə yaxından tanış olmalarının təmin edilməsi məqsədilə Mədəniyyət Nazirliyinin tabeliyində fəaliyyət göstərən muzeylərdə “Açıq qapı” günü elan olunur. Beləliklə, vətəndaşlar və ölkəmizin qonaqları 18 may tarixində ödənişsiz olaraq muzeyləri ziyarət etmək imkanı əldə edəcəklər.

Mənbə: https://culture.gov.az/

İsveçin Malmö şəhərinin üçüncü dəfə “Avroviziya” beynəlxalq mahnı müsabiqəsinə ev sahibliyi etməsi nəzərdən keçirilir. Belə ki, Malmö 992 və 2013-cü illərdə “Avroviziya” mahnı müsabiqəsinə ev sahibliyi edib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, Krallıq təmsilçisinin “Avroviziya 2023” yarışda qələbəsi ilə Malmö şəhərinin gələn il 68-ci müsabiqəyə də ev sahibliyi etməsi üçün yenidən müraciət oluna bilər.

“Malmö Arena” İsveçin ikinci ən böyük qapalı arenasıdır, buna baxmayaraq onun ərazisi Stokholmdakı “Tele2” və “Friends Arena”sından bir qədər kiçikdir ki, bu səbəbdən də onlar yarışa ev sahibliyi etmək üçün favorit hesab olunur. Bununla belə, Malmö müəyyən qoyulmuş standartlara cavab vermək üçün bütün mövcud imkanları araşdırmağa hazırdır.

Qeyd edək ki, mayın 14-də İsveçli müğənni Lorin Böyük Britaniyada keçirilən 67-ci “Avroviziya” müsabiqəsində “Tattoo” mahnısı ilə qalib olub. Bundan əvvəl Lorin 2012-ci ildə Azərbaycanın paytaxtı Bakıda “Eyforiya” kompozisiyası ilə qalib gəlmişdi.

Ümumilikdə, İsveçli ifaçılar bu mahnı müsabiqəsində yeddi dəfə qalib olub – 1974, 1984, 1991, 1999, 2012, 2015 və 2023 illərdə. Bu, İsveçi İrlandiya ilə birlikdə Avroviziya”da ən uğurlu ölkə edir.

Rauf Əliyev

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Stokholm

Mənbə: https://azertag.az/

2020-ci il noyabrın 8-də Prezident, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu tarixi, mədəni və strateji əhəmiyyətə malik olan Şuşa şəhərini – Qarabağın tacını işğalçılardan azad etdi. Bu, 44 gün ərzində aparılan uğurlu əks-hücum əməliyyatlarının sırasında ən mühüm tarixi hadisə və böyük hərbi Qələbə oldu. Şuşanın işğaldan azad edilməsi müharibənin sonrakı gedişinə ciddi təsir göstərdi, hərb meydanında olduğu kimi, diplomatiya meydanında da Azərbaycanın uğurlarını şərtləndirdi və xalqımızın tarixinə Zəfər Günü kimi yazıldı.

AZƏRTAC xəbər verir ki, bu fikirlər Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının “Qarabağ İrsini Araşdırma Mərkəzi”nin rəhbəri, beynəlxalq münasibətlər üzrə professor, siyasi elmlər doktoru Elçin Əhmədovun “Şuşa Azərbaycanın şəhərsalma mədəniyyətinin parlaq incisi kimi bərpa edilir – Mehmandarovların malikanə kompleksi” sərlövhəli məqaləsində yer alıb. Məqaləni təqdim edirik.

Şuşa şəhərinin Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı elan edilməsi haqqında Prezident İlham Əliyevin 2021-ci il mayın 7-də imzaladığı Sərəncamda vurğulanır ki, şəhərin tarixi görkəminin bərpası, əvvəlki şöhrətinin özünə qaytarılması və ənənəvi dolğun mədəni həyatına qovuşması, eləcə də Azərbaycanın çoxəsrlik zəngin mədəniyyətinin, memarlıq və şəhərsalma sənətinin parlaq incisi kimi beynəlxalq aləmdə təbliği mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bununla yanaşı, bu mühüm sənəddə göstərilir ki, tarixi-mədəni əhəmiyyəti və Azərbaycan xalqı üçün müstəsna mənəvi dəyərə malik olması Şuşaya xüsusi qayğı və həssaslıqla yanaşılmasını zəruri edir.

Şuşa şəhərinin Azərbaycan üçün müstəsna əhəmiyyət kəsb etdiyini bildirən Prezident İlham Əliyev qeyd etmişdir ki, yarıdağılmış tarixi abidələrimizin bərpasında çox həssas olmalı, ancaq biz o tarixi abidələrimizin əsl simasını bərpa etməliyik. Vaxt itirmədən, ancaq, eyni zamanda, tələsmədən Şuşanın ilkin simasının, tarixi simasının bərpa edilməli olduğunu bildirmişdir. Bu baxımdan Şuşa işğaldan azad edildikdən sonra şəhərin bərpası istiqamətində işlərə başlanıldı.

Qeyd etmək lazımdır ki, Heydər Əliyev Fondu işğaldan azad olunan ərazilərdə, xüsusilə Şuşada 2020-ci il dekabrın 8-dən etibarən mədəni-dini abidələrin, məscidlərin bərpası layihələrinin icrasına başlamışdır. Bununla da Heydər Əliyev Fondu tarixi bərpa işlərində dövlət tərəfindən həyata keçirilən layihələrə vətəndaş cəmiyyətinin üzvü kimi fəal dəstəyini göstərir. Aparılan genişmiqyaslı işlərə yerli ekspertlərlə yanaşı, xarici mütəxəssislər də cəlb olunub.

Heydər Əliyev Fondunun Qarabağdakı bərpa layihələrinin bir hissəsi isə Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı Şuşa şəhərində həyata keçirilir. Heydər Əliyev Fondu artıq Şuşada daha bir neçə layihənin bərpasını başa çatdırıb. Bunların sırasına dahi Azərbaycan şairi və ictimai xadim Molla Pənah Vaqifin muzey-məqbərə kompleksinin, Vaqifin büstünün yenidən qurulması, görkəmli bəstəkar Üzeyir Hacıbəylinin heykəlinin Şuşada yenidən ucaldılması, Yuxarı Gövhər Ağa, Saatlı məscidlərinin, Milli Xalça Muzeyinin Şuşa filialının, Yaradıcılıq Mərkəzinin əsaslı yenidənqurma və bərpa işlərindən sonra açılışı, Cıdır düzündə Mir Möhsün Nəvvab Qarabağinin bərpa olunan məzarı və digərləri daxildir.

Mehmandarovların malikanə kompleksi də bu layihələrdən biridir. 2023-cü il mayın 9-da Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Şuşada Heydər Əliyev Fondu tərəfindən aparılan bərpa işlərindən sonra Mehmandarovların malikanə kompleksinin açılışında iştirak etdilər.

Şuşanın tanınmış Mehmandarovlar soyu

Qeyd etmək lazımdır ki, Mehmandarovlar Qarabağın, Şuşanın qədim və məşhur soylarındandır. Bu soyun tarixçəsinə gəldikdə, mənbələrdə qeyd edilir ki, Qarabağ xanlığının idarəetmə aparatında bir çox hərbi və mülki vəzifələr mövcud olmuş və bu vəzifələrdən biri də mehmandar (“qonaqpərvər”, “qonaqsevər”) idi. Mehmandarın vəzifəsi xarici dövlətlərin nümayəndələrini və digər rəsmi qonaqları ölkənin sərhədində qarşılayaraq müşayiət etmək, hörmətlə xanlığın paytaxtına gətirib yerləşdirmək, həmçinin onların istirahətlərini yüksək səviyyədə təşkil etmək olub. Bununla yanaşı, mehmandarlar xanlığa gələn qonaqların məktublarını saraya, xanın məktublarını isə onlara çatdırmaq vəzifəsini də yerinə yetiriblər. Qarabağ xanı İbrahimxəlil xan Cavanşirin və oğlu Mehdiqulu xanın hakimiyyətləri dövründə bu şərəfli və məsuliyyətli vəzifəni Mirzə Əli bəy həyata keçirirdi. Bu səbəbdən də 1830-cu illərdə Azərbaycanda yeni soyadı sistemi formalaşarkən Mirzə Əli bəyin övladları və bu nəslin görkəmli nümayəndələri babalarının keçmiş vəzifəsini özlərinə soyadı götürmüş və bütün rəsmi dövlət sənədlərində Mehmandarovlar kimi qeydə alınmışlar.

Mirzə Əli bəy yaşı ilə əlaqədar mehmandarlıq vəzifəsindən istefaya çıxarkən Mehdiqulu xan Cavanşir bir çox mükafatlarla yanaşı, ona Şuşanın qədim 17 məhəlləsindən biri olan, “Təzə məhəllə” adı ilə tanınan yerdə əlavə torpaq sahəsi də bağışlamışdı. Mirzə Əli bəy də burada o dövrün tanınmış memarı olan Kərbəlayi Səfixan Qarabağinin rəhbərliyi ilə heç bir binaya bənzəməyən malikanə tipli saray kompleksi inşa etmişdi. Qarabağ xanının mehmandarı Mirzə Əli bəyin üç oğlu olub: Mirzə Həsən bəy, Mirzə Sadıq bəy və Mirzə Mustafa bəy.

General Səməd bəy Mehmandarov qısa müddətdə Cümhuriyyətin

30 minlik ordusunun yaradılmasında misilsiz xidmətlər göstərdi

Mirzə Əli bəyin oğlu Mirzə Sadıq bəy Mehmandarov dövlət xidməti ilə əlaqədar Lənkəranda yaşayıb. Mehmandarovlar soyunun görkəmli xadimlərindən olan Mirzə Sadıq bəyin oğlu, general Səməd bəy Mehmandarov 1856-cı ildə Lənkəranda anadan olub. 1918-ci il noyabrın 1-də Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökuməti Hərbi Nazirliyi bərpa etmək barədə qərar qəbul edərkən Səməd bəy Mehmandarov Cümhuriyyət ordusunda xidmətə çağırılaraq, hərbi nazirin müavini təyin edilmiş, nazirliyin və ordunun formalaşdırılması ona tapşırılmışdı. Onun peşəkarlığı, təşkilatçılıq qabiliyyəti, ən başlıcası isə Azərbaycanın müstəqilliyinə sədaqəti yeni şəraitdə də tezliklə öz təsdiqini tapmışdı. 1918-ci il noyabrın 1-də o, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin hərbi nazirin müavini, həmin il dekabrın 25-də isə hərbi nazir təyin edildi və qısamüddətli fəaliyyəti dövründə 30 minlik milli ordu yaratmağa nail oldu. 1928-ci ildə Səməd bəy Mehmandarov səhhətinə görə orduda xidmətdən tərxis olunub. O, rus, türk və fars dillərini yüksək səviyyədə bilirdi. Ömrünün son üç ilində İslam tarixi və fəlsəfəsi ilə məşğul olan Səməd bəy Mehmandarov 1931-ci ildə Bakıda vəfat edib.

Mirzə Mustafa bəy Mehmandarov “Təzə məhəllə” sakinləri üçün su çəkdirmişdi

Mirzə Əli bəyin kiçik oğlu Mirzə Mustafa bəy Mehmandarov 1825-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olub. Şuşa qəza məktəbini bitirən Mustafaya savadlı olduğuna görə şuşalılar “Mirzə” deyə müraciət etmişlər. 1843-cü ildə Şuşa qəza idarəsində katib işləmiş Mirzə Mustafa bəy Mehmandarov 1870-ci ildən Şuşa və Zəngəzur qəzalarında seçki üzrə ali müsəlman silkindən Şuşa bəy komissiyasının üzvü olmuş, kollec katibi, müşavir, xeyriyyəçi, xəttat, publisist kimi tanınmışdır. Şuşada qardaşı oğlu Qasım bəy Mehmandarovla birlikdə susuzluqdan əziyyət çəkən “Təzə məhəllə” sakinləri üçün 1899-cu ildə su çəkdirmiş və hər ikisinin vəsaiti hesabına yerli daşlardan memarlıq abidəsi sayılan gözəl bir bulaq tikilmişdir. “Təzə məhəllə” bulağı adlanan bu bulaq bir əsrə yaxın, yəni, Şuşa şəhərinin Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən 1992-ci ildə işğalına qədər məhəllə sakinlərinin ehtiyacını təmin edib.

Əbdülkərim bəy Mehmandarov – Azərbaycanın tanınmış həkimi,

xeyriyyəçi, maarifçi və ictimai xadim

Mirzə Mustafa bəyin böyük oğlu, ilk ali təhsilli azərbaycanlılardan biri olan Əbdülkərim bəy Mehmandarov 1854-cü ildə Şuşada anadan olub. O, Şuşa qəza məktəbini əlaçı şagird kimi, daha sonra 1872-ci ildə Bakı şəhər gimnaziyasını qızıl medalla bitirərək Sankt-Peterburq Tibb Cərrahlıq Akademiyasına daxil olub. 1877-ci ildə akademiyanı bitirib Sankt-Peterburq klinik hərbi xəstəxanasında həkim işləyib. O, 1881-ci ildə 162-ci Axaltski piyada alayının kiçik həkimi vəzifəsinə təyin edilib, 1883-cü ilin yanvarında isə Yelizavetpol quberniyasının Cavanşir qəzasına həkim göndərilib. Bununla da o, hərbi xidmətdən mülki xidmətə keçmiş və sonrakı bütün fəaliyyətini doğma Qarabağda səhiyyə və mədəni-maarif işlərinə həsr edib. 1893-cü ildə Qafqaz həkimlərinin Tiflisdə keçirilən birinci qurultayında fəal həkim kimi iştirak etmiş və bölgədəki vəba epidemiyası haqqında hesabat vermişdi.

Əbdülkərim bəy Mehmandarov 1895-ci ildən həkimlik fəaliyyətini Ağdamda və Şuşada davam etdirmiş, sonra Şuşada əvvəlcə “Difai” Partiyası Şuşa komitəsinin sədri, daha sonra isə komitənin əsasında yaradılan Qarabağ Birlik Məclisinin rəhbəri olmuşdu. O, Azərbaycanda ilk dəfə olaraq Qafqaz mülki idarəsinin əmri ilə Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Cavanşir qəzasına həkim təyin edilib. On il burada işləyən Əbdülkərim bəy 1895-ci ildən Şuşa qəzasında kənd həkimi vəzifəsində çalışıb. Həmin ildə Məmmədrza ağa Vəkilov və Əbdülxalıq Axundov ilə birgə Bakı Tibb Cəmiyyətini təsis edib. Onun xeyriyyəçilik fəaliyyəti daha geniş olub, Əhməd bəy Ağaoğlu ilə birlikdə Şuşada xəstəxana və yetim qalmış uşaqlar üçün məktəb və qiraətxana açıb. O, həm də Şuşa Xeyriyyə Cəmiyyətinin sədri kimi bir çox xeyirxah işlər görüb. 1911-ci ildə onun təşəbbüsü ilə Şuşada ilk dəfə qızlar məktəbi açılıb. Onun Şuşadakı xeyriyyəçilik fəaliyyətində Həmidə xanım Cavanşirin çox böyük köməyi olub. Əbdülkərim bəy Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə də səhiyyənin inkişafı, əhaliyə tibbi yardımın təşkili işləri üçün böyük xidmət göstərib. Sovet hakimiyyəti onu siyasi baxışlarına görə təqib edib, ona fiziki və mənəvi iztirablar verib. O, 1929-cu ildə vəfat edib.

Əbdülkərim bəy Mehmandarovun oğlu Rəşid bəy Mehmandarov 1887-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olub. O, şəhər realnı məktəbini bitirdikdən sonra Tiflis hərbi məktəbinə daxil olub. Rəşid bəy Mehmandarov Kiyevdə ali təhsil alıb, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə milli ordunun zabiti kimi xidmət edib. O, 1937-ci ildə qardaşı Ədil bəy Mehmandarov kimi tutulub Bakıya aparılıb və 1938-ci ildə güllələnib.

Rəşid bəyin qardaşı Ədil bəy Mehmandarov 1889-cu ildə Şuşada anadan olub. O, Şuşa realnı məktəbini bitirəndən sonra Bakı şəhərində feldşerlik kursunda oxuyub. Ədil bəy Mehmandarov bir müddət Şuşa şəhər xəstəxanasında çalışıb. Sonra Kiyev Politexnik İnstitutuna daxil olub, burada Qafqaz Həmyerlilər Cəmiyyətinin üzvü kimi fəaliyyət göstərib. Daha sonra doğma şəhərə qayıdıb və ictimai-siyasi fəaliyyətlə məşğul olub, şəhər bələdiyyəsində işləyərək Şuşanın abadlığı üçün çalışıb. Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulandan sonra 1927-ci ildə siyasi fəaliyyətinə görə həbs edilib. Lakin bir müddət sonra azadlığa buraxılıb, müəllimliyə başlayıb, Şuşa Pedaqoji texnikumunda dərs deyib. Ədil bəy Mehmandarov 1930-cu ildə yenidən həbs olunsa da, azad edildikdən sonra iş yerinə qayıdıb. Sonuncu dəfə 1937-ci ildə tutularaq Bakıya aparılıb və güllələnib.

Mehmandarovların malikanə kompleksi –

qədim tarixə malik memarlıq abidəsi

Qeyd etmək lazımdır ki, memarlıq abidəsi sayılan Mehmandarovlara məxsus malikanə kompleksinə böyük yaşayış evi, kiçik yaşayış evi və məscid daxildir. Həmçinin daha sonralar məscidə gedən yolun üstündə bulaq tikilib. Mehmandarovların malikanə kompleksi ilk dəfə 1977-1978-ci illərdə Azərbaycan SSR Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən pasportlaşdırılıb. Azərbaycan Xalçası və Xalq-Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinin Şuşa filialının əsası Azərbaycan SSR Mədəniyyət Nazirliyinin 1985-ci il 26 sentyabr tarixli 502 nömrəli əmrinə əsasən qoyulub. XIX əsrə aid tarixi memarlıq abidəsi olan Mehmandarovlar ailəsinə məxsus malikanə kompleksində 1987-ci il 19 may tarixindən Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinin (indiki Azərbaycan Milli Xalça Muzeyi) Şuşa filialı fəaliyyətə başlayıb. Şuşanın Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən 1992-ci ildə işğalı zamanı filialdakı daşınması mümkün olan eksponatlar təxliyə olunaraq Bakıya gətirilib. Bundan əvvəl isə sovet dövründə Mehmandarovların böyük yaşayış binasında Şuşa Şəhər Xəstəxanası fəaliyyət göstərib. Yaşayış kompleksinə daxil olan, 1984-cü ildən etibarən Şuşada təbii dərman vasitəsi kimi istifadə edilən bitkilərin toplandığı məhəllə məscidi isə “Yaşıl Aptek” kimi fəaliyyət göstərib.

Şuşanın azad edilməsindən sonrakı dövrdə – 2021-ci ilin oktyabrından etibarən Mehmandarovların malikanə kompleksində, ərazidəki ailə məscidi və bulaqda təmir-bərpa işləri aparılıb, bulağın damı əvvəlki vəziyyətinə gətirilib. Kompleksə daxil olan evin və məscidin binalarının dam örtükləri yenilənib, tavanlar bərpa edilib. Bununla yanaşı, malikanə kompleksinin dağılmış divarı bərpa olunub, zədəli divarda bərkitmə işləri aparılıb. Həmçinin məscidin “Güldəstə”si restavrasiya olunub. Evin həyətində XX əsrin əvvəllərinə aid tarixi fayton da dövrünün texnologiyalarına uyğun bərpa edilib.

Görülmüş işlərdən sonra malikanə kompleksində “Qarabağ zadəganının evi” mövzusundakı ekspozisiya tərtib edilərkən XIX əsrin sonu – XX əsrin əvvəllərində Qarabağ zadəganının evinin interyeri, ziyalı şəxsin həyat tərzinin xüsusiyyətləri əsas götürülüb. Ekspozisiyada Azərbaycan Milli Kino-Foto Sənədləri Arxivi, Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyi, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi, AMEA-nın Arxeologiya, Etnoqrafiya və Antropologiya İnstitutunun materialları, həmçinin elmi ədəbiyyat mənbə qismində istifadə edilib.

Zadəgan malikanəsinin qonaq otağı evin siması olduğundan burada ən müasir interyer elementlərindən istifadə edilib. Fotolar Şuşanın tanınmış zadəgan nəsilləri – Mehmandarovlara, onlarla qohumluq əlaqəsi olan Rüstəmbəyovlara, Vəzirovlara, Qacarlara aiddir. Malikanədəki otaqları milli əşyalarla yanaşı, avropasayağı məişət əşyaları da bəzəyir. Otaqlar dövrün eksponatları ilə XIX əsrin sonu – XX əsrin əvvəllərinə aid interyer qaydalarına uyğun tərtib edilib. Artıq burada ziyarət edən hər bir kəs özünü XIX əsrin sonu – XX əsrin əvvəllərində yaşamış azərbaycanlı zadəganının evindəki kimi hiss etmiş olur. Ekspozisiyanın tərtibatı zamanı 150-dən çox əntiq əşyadan istifadə edilmişdir.

Xüsusi vurğulamaq lazımdır ki, Şuşada keçirilən “Xarıbülbül” Beynəlxalq Musiqi Festivalı çərçivəsində 2023-cü il mayın 11-də Mehmandarovların malikanə kompleksində Üzeyir Hacıbəyli adına Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestrinin konserti olub. Ən diqqətçəkən məqamlardan biri də konsertə Mehmandarovlar nəslinin nümayəndəsi, Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestrinin dirijoru, Beynəlxalq müsabiqələr laureatı Mustafa Mehmandarovun dirijorluq etməsi idi. Bərpa işlərindən sonra malikanənin bu nəslin nümayəndəsinin dirijorluğu ilə möhtəşəm konsert proqramına ev sahibliyi etməsi Azərbaycan tarixində iz buraxmış Mehmandarovlar soyunun dünyadan köçmüş nümayəndələrinin xatirəsinə göstərilən yüksək ehtiramın ifadəsidir.

Beləliklə, maarifçilik beşiyi və mədəniyyət paytaxtımızda tikinti-quruculuq işləri dövlətimizin başçısının tapşırığına uyğun olaraq şəhərin tarixi memarlıq xüsusiyyətlərinə uyğun həyata keçirilir və mədəni-dini abidələr bərpa edilir. Şuşanın həm tarixi-mədəni ənənələri, həm də tarixi-memarlıq abidələri Azərbaycanın zəngin şəhərsalma mədəniyyətinin parlaq incisi kimi bərpa olunur, Şuşanın əzəmətli ruhu canlandırılır.

Mənbə: https://azertag.az/

Dövlət Turizm Agentliyi tərəfindən dəstəklənən Azərbaycan Milli Kulinariya Komandasının gənc üzvləri Mişlen ulduzunu qazanmış şef Jeff Tan ilə birgə təqdimatda iştirak ediblər.

Dövlət Turizm Agentliyindən AZƏRTAC-a bildirilib ki, CASA Kulinariya Mərkəzində keçirilən mərasimdə İngiltərədən dəvət olunmuş dünya miqyaslı məşhur baş aşpaz Jeff Tan Beynəlxalq Gənc Aşpazlar Olimpiadasının qalibi Emil Zeynalzadə, “WSSE 2022” müsabiqəsinin medalçısı, Qlobal Aşpazlar Müsabiqəsinin Avropa Qran-Prisində bürünc medal qazanmış Leyla Vəliyeva və baş aşpaz Kənan Balaşovla birgə xüsusi menyu hazırlayıblar. CASA-nın aşpaz məzunları məşhur Jeff Tan ilə birlikdə qonaqlara 12 fərqli təam təqdim ediblər.

Azərbaycan Turizm Bürosunun Qastronomiya turizminin idarəedilməsi sektorunun müdiri Səkinə Əsgərova çıxış edərək Dövlət Turizm Agentliyinin qastronomiya sahəsindəki fəaliyyətinin əsas istiqamətləri barədə məlumat verib, gənc aşpazlarla aparılan işin bu strategiyanın əsasını təşkil etdiyini bildirib.

O, Dövlət Turizm Agentliyi tərəfindən dəstəklənən Azərbaycan Milli Kulinariya Komandasının fəaliyyətinin aktivləşdirilməsi üçün təlim-tədris, tədqiqat, marketinq-kommunikasiya, institusional inkişaf, təcrübə mübadiləsinin vacibliyindən söz açıb. Yaxın gələcəkdə gənc aşpazlarla birlikdə Azərbaycanın biomüxtəliflik potensialını nümayiş etdirməyə imkan verən menyuların tərtibatı üzərində işlərin başlanılacağını da bildirib.

S.Əsgərova Ümumdünya Kulinariya Cəmiyyətləri Birliyi – “Worldchefs”lə əməkdaşlığın yalnız qastronomiya sənayesinin canlanmasına deyil, həmçinin Azərbaycanın qastronomiya destinasiyası kimi təbliğatına zəmin yaratdığını vurğulayıb.

Qeyd edək ki, Mişlen ulduzlu şef Jeff Tan 30 ildən çox kulinariya təcrübəsinə malikdir və özündə Qərb elementlərini daşıyan Asiya ölkələrinin mətbəxləri üzrə ixtisaslaşıb.

Mənbə: https://azertag.az/

Şuşa Şəhəri Dövlət Qoruğu İdarəsinin (ŞŞDQİ) Müşahidə Şurasının növbəti rüblük iclası keçirilib.

İdarədən AZƏRTAC-a bildiriblər ki, iclasda Müşahidə Şurasının üzvlərinin yekdil qərarına əsasən, ŞŞDQİ-nin icraçı direktorunun səlahiyyətlərini icra edən, icraçı direktorun müavini Tural Novruzov icraçı direktor vəzifəsinə təyin olunub.

Qeyd edək ki, T.Novruzov beynəlxalq münasibətlər ixtisası üzrə Bakı Dövlət Universitetində bakalavr və magistr təhsili alıb. O, həmçinin Uestminister Universitetində diplomatiya və Kembric Universitetində biznes idarəçiliyi üzrə magistr pillələrini bitirib.

Mənbə: https://azertag.az/