“İsinmiş zəhər”
Lalə xanım kimsəsiz qadın idi.10 il olardı ki, Kəngərli ailəsində həm gullugçu, həm də dayə kimi çalışırdı. Artıq Lalə bu ailənin üzvünə çevrilmişdi (Ailənin başçısı Gəray Kəngərli, onun həyat yoldaşı Taclı Kəngərli, övladları Oğuz və Aybəniz idi). Oğuz və Aybəniz valideynlərinin işləri ilə bağlı vaxtlarının çoxunu «Şirin ana» dedikləri Lalə xanımla olurdular. Lalə də bu iki uşağı doğma bilirdi. Bu ailəyə xidmətə gəldiyi gündən özünün bir otaglı evini kirayə verib burada yaşayrdı. O, ailədən, ailə isə ondan çox razı idi.
Bir gün kirayə haqqını almağa gedən Lalə axşamçağı evə zəng etdi… Dəstəyi Taclı xanım götürdü:
– Ay Lalə, hardasan bacı? Axşam oldu, hələ gəlib çıxmamısan.
Lalə:
– Taclı xanım, bir az işlərim var, əgər icazə versəz, mən sabah gələrəm, həm də ki sizə bir sürpirizim var ey!
– Xeyir ola, inşallah, ay Lalə?
– Xeyirdi xanım (Lalə sevincək halda cavab verdi).
– Təki xeyir olsun. Nəsə səhər tezdən gəl. Uşaglar da, özümüz də sənsiz çox darıxırıq doğrusu.
– Taclı xanım, hər şeyi xazırlıyıb soyuducuya yığmışam, axşam və səhər yeməyiniz var. Sabah da özüm gələcəm (Lalə və Taclı xanım sağollaşıb dəstəyi asdılar).
Ailə şam etdikdən sonra uşaglar üz otaglarına dərs çalışmağa getdilər. Gəray və Taclı isə televizora baxır, sabahkı günlərini müzakirə edirdilər…
Səhər tezdən yuxudan oyanan Taclı xanım isə gecikdiyini nəzərə alaraq (o, biologiya müəllimi idi) özü nahar etmədən süfrəni hazırlayıb həyat yoldaşını oyatmağa getdi.
– Sabahın xeyir, Gəray! Əzizim, hər şeyi süfrəyə düzmüşəm. Mən işə gecikirəm, uşagları da oyat, yemək yeyin. Sizə goşula bilmədiyim üçün məni bağışla.
Taclı xanım auditoriyada müxazirə oxuyurdu, birdən telefionuna zəng gəldi. Zəng edən uşaglarının sinıf rəhbəri idi.
– Taclı xanım, bağışlayın, naraxat edirəm, amma bunu deməliyəm. Dərs zamanı Oğuz və Aydəniz öydülər, tez təcili yardım çağırdıg, xəstəxanaya aparırıq.
Özünü itirmiş ana uşaglardan üzr istəyib, çantasanı götürməyi belə unudaraq auditoriyadan çıxdı…
Yarım saatdan sonra Taclı xanım xəstəxanaya çatanda uşagları təcəzə gətirib mədəsini yumag üçün xüsusi şübəyə aparmışdılar. Taclı xanım sinif rəhbərinin telefonda dediklərindən başqa onu öyrənə bildi ki, sinif rəhbəri Gəray bəyə nə gədər zəng etsə də, cavab verən olmayıb. Təlaş içində, göz yaşları axa-axa Taclı xanım da Gəray bəyə, sonra isə ev telefonuna zəng etdi. Cavab verən olmadı. Həm həyat yoldaşının qarasına söylənir, həm də içərisində bir qorxu hiss edirdi…
Bir saatdan sonra həkimlər güründü. Onların üzlərindən hər şey aydın olurdu. Ancaq ürəyi yanan ananın ayagları əsir, titrəyən əllərini bir-birinə sıxaraq:
– Qadanızı alım, həkim, balalarıma nə olub?
– Çox çalışdıq, Allah bilir ki, əlimizdən gələni etdik, lakin zəhərlənmədən çox vaxt keçdiyi üçün onları xilas edə bilmədik.
Bu sözlər Taclı ananın eşitdiyi son söz oldu. Fəryadı göylərə qalxdı, bütün dünya başına yıxıldı ananın. Hələ bu, son faciə deyildi. Ananı saxlaya bilməyən tibb işçiləri və sinif rəhbəri nə edəcəklərini bilmirdilər…
– Taclı xanım, baxın, həyat yoldaşın zəng edir.
İkinci zəngdən sonra sinif rəxbəri telefonu açıb Taclı xanımın qulağına tutdu. Taclı xanım ağlaya-ağlaya – Gəray, evimiz yıxıldı – dedi.
Yox, telefondakı Gəray deyildi.
– Taclı xanım, mənəm Lalə (Lalə də hönkürüb ağlayırdı).
– Lalə, sizin də artıq xəbəriniz var? Gəray yoldadır. Telefonunu evdə qoyub. Can, ay Gəray, necə düzəcək bu dərdə???
– Taclı xanım, siz nədən danışırsınız (Ağlamaq imkan vermirdi ki, danışsın)?
– Lalə, Oğuzla Aybənizin öldüyünü deyirəm. Sizə kim xəbər verib?
– Nəəə?! Aman Allah, belə də zülüm olar? – deyib yüksək səslə ağlayırdı Lalə.
– Lalə, Gəray çoxdan evdən çıxıb, ona da bəlkə də uşaların zəhərləndiyini deyiblər.
– Taclı xanım, mən evə girəndə evdə heç kəs yox idi. Evləri yığışdırmaq üçün sizin otağa keçəndə ağzından gan gəlmiş şəkildə Gəray bəyi gürdüm. Xanım, Gəray bəy ölüb.
Əlindən telefon sürüşüb düşən Taclı xanım da ruhən və mənən ölmüşdü, təkcə nəfəsi arada gəlib gedirdi…
Sabahı gün orta palatada üzünə gün işığı düşən Taclı xanım ayılanda yanında tibb bacısını və ağlamadan saçları pırpızlaşıb gözləri şişmiş Laləni gürdü. Xanımın ayıldığını görən Lalə özünü saxlaya bilməyib ağlayaraq onun boynunu qucaqladı:
– Allah başımıza daş saldı.
Lalə nə gədər ağlasa da, gözləri bir nöqtəyə dikilmiş Taclı xanım ağlamadı. Tibb bacısı Laləni birtəhər Taclı xanımdan qoparıb çölə çıxardı.
Xəstəxanaya gəlib Taclı xanımdan izahat almaq istəyən polis işçilirənə həkimlər xəstənin psixoloji vəziyyəinin pis olduğun süylədilər.
Mərhumları məsciddə yuduqdan sonra dəfn etdilər. Yas yerinə o gədər adam gəlmişdi ki, yas mərasiminin üçüncü gününə kimi hər gün mağar Ən azında 5-6 dəfə dolub-boşalırdı. Qohum-gonşu, qohumlarla yanaşı Gəray bəyin çalışdığı şirkətdən ən önəmli adamlar gəlmişdi.
«Üç» mərasimini artıq yola vermişdilər. Bu üç gündə Taclı xanım ortalıgda ruh kimi dolaşır, elə bil ki, nəsə fikirləşirdi.
Axşam saat 9 olardı. Qapının zəngi çalındı. Qapını açan Lalə Taclı xanıma polislərin gəldiyini süylədi.
– Qoy, gəlsinlər, – dedi.
– Taclı xanım, axşamınız xeyir. Bəlkə də vaxtsız gəlmişik, ancag imkan varsa, sizinlə danışmalıyıg. Səhər süfrənizdən gütürdüyümüz nümunələr laboratoriyaya göndərilib. Ancaq tort atıldığı, boşqablar krantın altına yığıldığ üçün götürülən nümunələr kifayət etməyə bilər.
– Allah mənim boynumu qırsın, bilsəydim lazım olacaq, tortu atmazdım, pişik kremini yediyi üçün atdım, – dedi Lalə.
Polis rəisi üzünü Taclı xanıma tutub: – Kimdən şübhələnirsiniz, sizinlə düşmənçilik edən elə bir adamınız varmı???
Taclı xanım: – Yox, indiyə kimi heç kəslə işimiz olmayıb. Evizimizdə isə ən yad adam Lalədir. O isə artıq 10 ildir bizimlə yaşayır.
Polislər bir neçə gün gəlib hər iki qadını sorğuya çəkdikdən sonra gəldikləri nəticəni – fərzi Taclı xanıma söyləməyi gərara aldılar.
– Taclı xanım, əlimizdəki bütün dəlillər Lalə xanımdan şübhələnməyə əsas verir.
– Yox, ola bilməz. Mən Lalədən heç vaxt şübhələnmərəm.
– Bilirsiz, xanım, şübhələnməyə əsas verən odur ki, Lalə xanım zəng edib sizə deyir ki, kirayə haqqını almağa getmişdim, birinci, Lalə xanım evinə getməyib, ikincisi, kirayə haqqının vaxtına hələ bir həftə varmış – bunu bizə kirayəşin dedi. Daha bir şübhəli məqam – telefonda deyib ki, sizə sabah sürprizim var. Bu sürpriz hələ də ortalığa çıxmadığı üçün bu, səhər yeməyinə qatılan zəhər ola bilər. Qalmış tortun atılması bunu bir daha sübut edir. Məqsəd isə sizin var-dövlətinizə yiyələnmək ola bilərdi.
Bu həqiqətə oxşar dəlillər Taclı xanımı da inandırmağa başladı. Səhhəri gün Laləni şübhəli şəxs kimi gözaltına aldılar.
Bir həftə ərzində sübutları, araşdırmadan çıxan nəticələri Lalənin qarşısına qoyub cavab istəyirdilər. Lalənin isə dediyi bir söz var idi:
– Mən qatil deyiləm, yediyim çörəyə xəyanət etmərəm. Ekspertizaya göndərilən qidanın hamısı təmiz çıxsa da, tortun nümunəsini daha daha dəqiq nəticə üçün xaricə ölkəyə göndərdilər (elə polislərin də şübhələndikləri tort idi).
Yuxudan qalxan Taclı xanımın axşamdan ağlamaqdan və gec yatdığı üçün başı ağrıyırdı. Yataqdan qalxıb neçə gündür səliqəyə salmadığı mətbəxə keçdi. Evin hər yerində əzizlərinin xatirəsi dolaşırdı. «Tefal» çaydanı əlinə gütürdü, istədi şəbəkəyə taxsın, suyun az olduğun görüb doldurmağı qərara aldı krantın qarşısında çaydanın qapağını açıb içərisinə baxdı, gürdüyünə inanmadı. Çaydanı yerə atıb zala qaçdı, bilmirdi nə etsin, ağlayırdı.
– Bilirdim bunu Lalə etməyib, – dedi.
Telefonun dəstəyini götürüb şöbəyə zəng etməyə çalışdı, əlləri əsirdi. Nömrəni yığana kimi qapının zəngi çalındı. Taclı xanım telefonu yerə qoyub, qapıya qaçdı.
Gələn şöbə rəisi idi.
– Sabahınız xeyir, bağışlayın. Sizi narahat edirəm, sizinlə vacib işim var.
– Yox, narahat etmirsiz. Elə mən də sizə zəng edirdim.
– Bilirsiz, Taclı xanım, biz yanılmışıq. Lalə xanımın heç bir günahı yox imiş.
– Mən artıq bilirəm.
– Sizə şöbədən xəbər veriblər?
– Nəyi?
– Xaricə gündərdiyimiz nümunənin təmiz çıxmasını.
– Xeyr, mən ailəmin ölüm səbəbini tapmışam.
– Necə tapmısınız?
– Gəlin mənimlə mətbəxə keçək.
Taclı xanım elektrik çaydanını gütürüb içərisindəki «spiral»ın altında ölmüş kərtənkələni göstərdi. Baxın, budur mənim ailəmin məhvinə səbəb.
– Necə yəni, Taclı xanım?
– Mən, biologiya müəllimiyəm. Bilirəm Ki, zəhərli sürünənlər, eləcə də kərtənkələ isti suya salınarkən zəhərini buraxır.
O gün axşamdan yazıg Gərayla (Taclı xanımın gözləri dolur) çay dəmləyib içdik, istilədiyimz üçün mətbəxin nəfəsliyini açdıq, yadımızdan çıxıb örtmədən yatmışıq.
Səhər oyananda (Allah mənim canımı alsın) işə tələsdiyim üçün çaydanda galmış suyu isitdim, çaydanın içinə baxmadım. Çox güman ki, kərtənkələ axşam nəfəslikdən keçib çaydanın lüləyindən içinə girib.
Artıg mənə olan olub, Lalə yox, ailəmin ölümünə mən səbəbkaram. Gedək, azad edək, səhv etdiyimi deyim, ayağına düşüb yalvarım, məni bağışlasın.
– Daha gecdir, Taclı xanım. Lalə bacı bu gecə kameradan özünü asıb, bu məktubu da sizə yazıb.
– Aman Allah, daha bir zərbə. Bu nə həyatdır, ikinci dəfə tələskənliyim ucbatından sevdiyim insanı itirdim (Taclı xanımın ürəyi gedir).
Bir azdan ürək dərmanı və sərin su ilə polis rəisi Taclı xanımı ayılda bilir.
Həm polislərin, həm də Taclı xanımın şübhələnməsindən heyfsilənib, Lalənin susmasından çox pis olduglarından danışdılar. Polis rəisi ev sahibəsinə bir daha başsağlığı verib getdi.
Taclı xanım pəncərənin garşısında Lalənin son məktubunu oxumağa başladı: «Düz on il bundan əvəl, vaxtı ilə sevib evləndiyim həyat yoldaşım hər gün məni və oğlumu içib düydüyü üçün dolana bilmirdik. Bir dəfə içib məni döyəndə oğlum nə qədər çalışsa da, məni onun əlindən ala bilmədi. Keçib mətbəxdən bıçağı gətirib, atasını bıçaqlayıb öldürdü. Məhkəmə də cavanlığına, məni müdafiə etməyinə gürə 10 il iş verdi. Sizin evdə işə düzələndə bütün bunları gizlətmişdim ki, heç bir ailə tanımadığı və başına bu cür hadisə gəlmiş insanı işə gütürməz. Həmin gün – sizə yalan danışdığım gün oğlum həbsdən azad olacagdı, o sürprizim isə övladımı sizin yanınıza gətirərək hər şeyi danışacagdım. Bilidim ki, məni qəbul edəcəksiniz. Lakin həmin axşam oğlumu içəridə öldürdülər. Artıq yaşamağın mənası yox idi. Gəlmişdim sizinlə sağollaşıb ayrılım, gedib özümü öldürüm. Lakin bu faciədən sonra sizə dəstək olmaq üçün yaşamağa məcbur idim. Axı siz mənə həyat vermişdiniz. Mən sizin ailənizi öldurməmişəm. Bilirəm, bəlkə fikirləşəcəksiniz ki, azadlığa çıxa bilməyəcəyini anlayıb üzünü öldürdü, bu məktubla özünü quruya çıxardır. Lakin and olsun ki, bizi yaradana, o on il dəmir barmaqlıqlarda qalıb öldürülən balamın goruna, mən sizin ailənizi öldürməmişəm. Haqqınızı halal edin. Sizi çox sevən Lalə».
Pəncərəyə düşən yağış damlalar pəncərədə, göz yaşları isə Taclı xanımın solğun yanağında iz qoyurdu….