Xatırladaq ki, “Ədibin Evi” tərəfindən elan edilən digər müsabiqə – Mir Cəlal adına III hekayə müsabiqəsi hələ də davam edir. Həcmi 1500 (min beş yüz) sözdən çox olmamaq şərti ilə Azərbaycan dilində yazılan hekayələr elektron şəkildə edibinevi@gmail.com ünvanına 2023-cü il 1 fevral tarixinədək göndərilməlidir. Hekayələrin mövzusu ilə bağlı məhdudiyyət yoxdur. Müsabiqəyə qədər çap olunmuş hekayələr qəbul edilmir. Birinci yerin qalibinə 3000, ikinci yerin qalibinə (iki mükafat) 2000, üçüncü yerin qalibinə isə (üç mükafat) 1000 manat pul mükafatı təqdim ediləcək.
Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Qazax Bürosunun Rəhbəri.
Allah eşqinə, bundan sonra bir-birimizin əlini buraxmayaq!
– Biz səninlə zamansız rastlaşdıq, Yusif.
– Zamansız deyil. Vaxtında rastlaşdıq. Sən zamansız deyirsən.
– Gecdi artıq. Qatar keçib. Nə qədər qaçsaq da, çata bilməyimiz mümkün deyil. Mən sizin evdə arzuolunmayan insan kimi yaşaya bilmərəm.
– Həyatda mümkün olmayacaq iş yoxdur – tək ölümdən başqa. Mən səni ölümünə sevdim.
Onlar söhbətlərini davam edirdilər. Ürəklərində olan nisgilə, həsrətə etdikləri söhbət dərman deyildi.
– Sənin şərəfin, amalın o qədər müqəddəsdir ki, Yusif!
– Sənin dürüstlüyünün heyranıyam! Əlini tut əlimdən. Söz verirəm, səni xoşbəxt edəcəm!
– Gecikmiş sevgi əlçatmaz qalmalıdır.
– Heç nə gec deyil!
Artıq şər qarşmışdı. Göz-gözü görmürdü. Parkda onlardan başqa kimsə qalmamışdı. Hamı evinə getmişdi. Onlar isə nə əl-ələ tuta bilirdilər, nə də ayrıla bilirdilər.
“Bu sevgi hardan gəldi başıma, bu, nə iş idi düşdüm”, – deyə-deyə Aydan ayağa durdu. Yusif isə gözlərini Aydanın gözündən ayırmırdı.
– Demək sən məni sevmədin, ay üzlüm.
– Mən sənə aşiq oldum. Vuruldum. Sən mənim Vətən Eşqim, yurd sevgimsən! Bundan gözəl sevgimi var?
– Əgər sevsəydin…
– Axı sən nə biləsən mən nələr çəkirəm. Bu eşq məni xəstə saldı. Sən yenə də inanmadın.
– Mən sənə özüm kimi inanıram. Ay üzlüm, sənə söz verirəm, biz xoşbəxt olacağıq.
– Bu, mümkün deyil. Sən də yaxşı bilirsən!
– Niyə mənə inanmırsan? Mənə inan. İnan ki, səni çox sevirəm.
– Sənə inanıram, Yusif. Ancaq ailənizdəki istək sən deyəni demir.
– Yaxşı, sabah ön xəttə yollanıram. Söz ver ki, yolumu gözləyəcən.
– Qartal baxışlım, mən səni tək bu dünyam üçün deyil, o dünyam üçün də sevdim. Əgər o dünyada mənə öz yarını seç deyə, bir seçim verilsəydi, yenə də səni seçərdim.
Yusif Aydanı evlərinə kimi ötürdü. Qapının önündə Aydan Yusifin boynuna sarıldı:
– Vətən qoxulum, qartal baxışlım, yolunu gözləyəcəm. Səni çoooox sevirəm. Mən səni sevdiyim qədər kimsəni sevə bilmədim. Yenə də səni düşünərək ayrı yaşamağımıza qərar verirəm. Elə bilirsən mənə asandır? Xeyr, çətindir! Çox çətindir. Mən sənin yolunda fədakarlıq edirəm, Yusif! Axı sənin…
– Heç nə söyləmə, ay üzlüm. Səni çooox sevirəm!
Onlar sağollaşıb ayrıldılar. Yusif siqareti yandırıb maşına əyləşdi. Aydan isə liftə necə daxil olduğunu, evin qapısını necə açdığını belə, unutdu. Bir də o zaman ayıldı ki, hamam otağında əllərini yuyur, güzgüyə nəzər edəndə qızaran gözlərindən yağan həsrət yağışını müşahidə etdikcə daha da bərkdən ağlamağa başladı.
Yusif isə maşında siqareti siqaretin arxasınca yandırır. Hər siqaret bitəndə özünü bitmiş hesab edir. Həyata tutunmaq üçün yenidən siqaret yandırırdı. Maşını həyətdə saxladı. Yavaş-yavaş pilləkanları qalxmağa başladı. Anası gülə-gülə qapını açdı.
– Balama qurban olum, nə yaman gec gəldin?
– İşim var idi, ana.
– Görürsən bunları?
– Bunlar nədir ana?
Yusif qonaq otağında bəzədilmiş xonçalara baxanda sanki onu ildırım vurdu.
– Anan boyuna qurban, sabah dayıngilə gedəcəm. Nigarın ad günüdür. Həm təbrik üçün, həm də üzük taxacam. Əlimizdə böyüyüb. Tərbiyəli qızdır. Dayınla da danışmışıq. Nigar da razıdır.
– Ana, sabah elçi gedirsən, ancaq mənim razılığım olmadan.
– Sən ananın ağıllı balasısan. Sözümdən çıxmazsan.
– Ana, mən bu evliliyə razı deyiləm.
Yusif sözünü deyib yataq otağına keçdi. Ağzıüstə necə uzandısa, elə də yuxuya getdi. Gecə saat 3-də həyacan siqnalı verildi. Yusif cəld oyanıb hazırlaşdı. Ailə üzvləri ilə sağollaşıb yola düşdü. Hərbi heyət Cəbrayıl istiqamətinə göndərildi.
Aydan yuxudan oyandı. İnternetə baxdı. Dostlarından biri “Qarabağda döyüş başlayıb” yazısı adı altında xəbər paylaşmışdı. Xəbəri oxuyub qurtardıqdan sonra diksindi. “Yusif!Yusif! Yusif!”, – deyə öz-özünə qışqırmağa başladı. Telefonu götürüb Yusifə zəng etdi. Yusifə zəng çatmırdı. Aydan ağlayırdı. Necə də olsa, Yusifdən xəbər tumağa çalışırdı. Onun ən yaxın dostlarına zəng
etdi. Nə Aqşinə, nə də Rüstəmə zəng çatdı. Aydan təkrar qayıtdı ki, internetdən xəbərləri oxusun. Artıq internet də kəsilmişdi. Evdə dəli olacaqdı sanki.
Həyətə düşdü. Qonşulardan yeni bir xəbər öyrənməyə çalışdı. İnsanlar müharibə başlayıb deyə, sevinirdilər. Hamı bir nəfər kimi: “Müharibəyə aparsalar, mən də gedərəm” deyirdi. Aydan həyətdə olan insanlardan da Yusifin yerini öyrənə bilməyəcəyini anladı və evə döndü. Televizoru açdı. Xəbərlər başlamışdı. Jurnalist xanım sevinclə, göz yaşları içində Füzuli və Cəbrayılın kəndlərinin işğaldan azad olunması xəbərini deyirdi: Azərbaycan Ordusunun sentyabrın 27-də Qarabağda başladığı uğurlu əks-hücum əməliyyatı nəticəsində Füzuli rayonunun Qaraxanbəyli, Qərvənd, Kənd Horadiz, Yuxarı Əbdürrəhmanlı kəndləri Cəbrayıl rayonunun Böyük Mərcanlı, Nüzgar kəndləri, Ağdərə və Murovdağ istiqamətlərində yüksəkliklər işğaldan azad olunub. Aydan sevinirdi. İnanırdı ki, qazanılan qələbədə Yusifin də payı var.
Xəbərlər bitər-bitməz Yusifdən mesaj gəldi: “Salam, ay üzlüm. Narahat olma, düşməni məhv edirik. Qələbə bizimdir”.
Aydanın üzü güldü. Əllərini Göyə açıb dualar etməyə başladı. Rəfiqələri ilə əlaqə saxladı.
– İnternet kəsildiyi üçün narahatam. Cəbhədən gələn xəbərlərdən məlumat almaq çətin olur.
– Aydan, yəqin xəbərlərdə deyiləndə eşitdin. Vəziyyətlə əlaqədər Azərbaycanda internetə məhdudiyyət qoyulub. Ancaq xarici şəbəkələr üzərindən internetə qoşulmaq mümkündür.
Aydan Gülçindən intenetə qoşulmağı öyrəndi. Hər an, hər dəqiqə internetə daxil olur, xəbərləri öyrənməyə çalışırdı.
44 gün Aydanın ömrünə 44 il kimi yazıldı. Canından çox sevdiyi Yusif üçün hər an dua edirdi. Hər Şəhid xəbəri eşidəndə Aydanın dizləri əsir, taqətdən düşürdü. Ali Baş Komandan İlham Əliyevin çıxışlarını diqqətlə izləyir. Rayonlar işğaldan azad olunduqca Aydanın sevinci aşıb-daşırdı.
8 noyabr 2020-ci il. Prezident İlham Əliyevin çıxışını Aydan səbrsizliklə gözləyirdi. Yusifdən 20 gündən artıq idi ki, heç bir xəbər yox idi. Aydan həyacanla televizorun qarşısında gözləyirdi. Ali Baş Komandan çıxışa başladı: “Əziz həmvətənlər, əziz bacılar və qardaşlar, böyük fəxarət və qürur hissi ilə bəyan edirəm ki, Şuşa şəhəri işğaldan azad edildi. Şuşa bizimdir! Qarabağ bizimdir! Bu münasibətlə bütün Azərbaycan xalqını ürəkdən təbrik edirəm. Bütün şuşalıları ürəkdən təbrik edirəm! İyirmi səkkiz il yarım işğalda olan Şuşa azad edildi. Şuşa indi azaddır. Biz Şuşaya qayıtmışıq. Biz bu tarixi qələbəni döyüş meydanında qazandıq”.
Aydan sevincdən hönkürtü ilə ağlamağa başladı. Öz-özünə Yusiflə danışmağa başladı: Yusif, 44 gündür sənin adına yazdığım sətirlər hərdən yaş olub gözlərimdən axır, hərdən də ox olub ürəyimə batır. Yolunu gözləyirəm. Hardasan?
Göz yaşları içində telefonu əlinə götürdü. Yusifə mesaj göndərdi: “Qartal baxışlım, hamıdan xəbər çıxdı. Səndən xəbər çıxmadı”.
Şərəfli döyüş yolu keçmiş Yusif Şuşada idi. Azad olunan evlərin birində döyüş dostları ilə bərabər oturmuşdular. 30 illik həsrətdən sonra Şuşadakı evlərə Azərbaycan oğullarının qədəm qoyması tarixi hadisə idi. Telefonun enejisi bitdiyindən Aydanın mesajı Yusifə çatmamışdı. Dostlarından “powerbank” aldı. Telefon enerji yığdı. Yusif telefonu açdı. Aydanın mesajı gəldi. Dərhal cavab yazdı: “Məndən nigaran qalma, Aydanım. Çox Şükür. Şuşamız!” Aydan mesajı oxuyan an gözlərinə işıq gəldi. Dərindən nəfəs aldı. Sanki dünyaya yenidən gəldi. Allaha dualar etməyə başladı.
Müharibə bitdikdən bir ay sonra Yusif gəldi. Şuşanın qarlı, əzəmətli dağlarından Aydana bir ovuc Vətən torpağı gətirmişdi. Aydan Yusifi möhkəm-möhkəm qucaqladı: “Daha sənin əlini buraxa bilmərəm, Yusif!”
Elə bu vaxt anası Yusifə zəng etdi.
– Hardasan ay oğul, qohum-əqraba yığışıb səni gözləyir.
– Gəlirəm, ana.
– Gəl, anan qurban. Sənə elçi gedəcəm.
– Ana, bu dəqiqə o söhbətin yeri deyil.
– Bilirəm oğlum, niyə elə deyirsən? Əsəbləşmə. Niyyət etmişdim döyüşdən sağ-salamat qayıt, sevdiyin qızı alacam sənə. Şükür Allaha sağ-salamat qayıtmısan. Gəl, elə bu saat Aydangilə elçi gedəcəm.
– Gəlirəm, ana!
“Sən mənim aşiq olduğum insansan. Allah eşqinə, bundan sonra bir-birimizin əlini buraxmayaq”, – deyən Yusif Aydanı bərk-bərk qucaqladı!
Oʼzbekiston va Qoraqalpogʼiston Yozuvchilar uyushmasi aʼzosi, shoir-jurnalist
Eng afzal mulk kitob – azaliy va qadim dunyoning insoniyatga bergan, ato etilgan oʼlmas, eng nodir va noyob tuhfasi. Kitob sababli diydor koʼrishib, kitob xususida soʼz aytilgan kun bayramdir. Kitob taqdimoti kechirilgan har davra azizlar anjumanidir.
Toshkentdagi Haydar Аliev nomidagi Ozarbayjon Madaniyat markazida 2023 yil 19-yanvar kuni tadbir va kitob taqdimot boʼlib oʼtdi.
Tadbirning bosh shiori Ozarbayjonning sobiq Prezidenti, siyosatchi-lider Haydar Аlievning ushbu soʼzlari edi:
“1990 yilning 20 yanvar sanasi Ozarbayjonning tarixiga eng fojiali kunlardan biri, ayni zamonda xalqimizning qahramonlik sahifasi boʼlib yozilib qolajakdir!”
Tadbirni Toshkentdagi Haydar Аliev nomidagi Ozarbayjon madaniyat markazi rahbari Samir Аbbosov ochdi. U oʼz nutqida, 1990 yilda boʼlgan fojianing Ozarbayjon xalqining xotirasida qolgan shahidlari nomi barhayot ekanligini taʼkidladi.
Shundan soʼng taklif etilgan mehmonlar shahidlar xotirasiga sukut saqlab ehtirom bajo keltirishdi.
Tadbir Toshkentdagi Haydar Аliev nomidagi Ozarbayjon madaniyat markazining ayvonida qizgʼin ruhda kechdi.
Soʼzga chiqqanlar, Oʼzbek-Ozarbayjon xalqlarining abadiy doʼstligi, adabiyot, ilm, fan, madaniyat borsidagi mushtaraklik va Ozarbayjonning shahid oʼgʼlonlari Oʼzbekiston xalqining ham xotirasi, hurmatida boʼlishini taʼkidlashdi.
Shundan keyin barcha mehmonlar Ozarbayjon madaniyat markazi zaliga “Turk dunyosidan Shushaga – Shushadan Turk dunyosiga” nomli toʼplam kitobchasi taqdimotiga taklif etildi.
Taqdimotni oʼtkazish uchun Ozarbayjondan yosh ijodkor shoir-publitsist Intiqom Yashar kelgan.
80 sahifadan iborat bu kitobchaning annotatsiyasida shunday yozilgan: “Ozarbayjon Respublikasi Yoshlar fondining moliyalashtirishi, Jaxon yosh Turk adiblari birligi tarafidan ijro etilgan “Turk dunyosidan Shushaga – Shushadan Turk dunyosiga” nomli loiha doirasida chop etilgan bu kitobda Turk dunyosining yangi avlod ijodkorlarining “Madaniyat poytaxti” deb eʼlon etilgan Shusha shahriga bagʼishlangan turli janrli kichik ijod namunalari oʼrin olgan.”
Kitobning loiha rahbari Intiqom Yashar, muharriri yozuvchi-publitsist Kanon Xoji, eksperti Milliy Majlis Madaniyat qoʼmitasi ishchisi Аkbar Qoʼsholi, dizaynerlari Sarva Kamronli, Ozar Oydin, nashriyot direktori Elmon Qosimovdir. Kitob: 510 nusxada, Bokuda Ozarbayjon tilida 2022 yil, “Zardabi Nashr” nashriyot-bosmaxonasida chop etilgan.
Kitobdan ozarbayjonlik ijodkorlar shoir-publitsist Farid Xusayn, Ramil Аxmad, Shoxona Mushfiq, Ramin Jabroil, Oyshan Raxim, Emin Piri, Intiqom Yashar, Shaxriyor del Geroniy, Yusuf Nozim; turkiyalik Аnvar Oykoʼl, Daryo Аkdemir, oʼzbekistonlik Mansur Jumaev, Nargiza Аsad; qozogʼistonlik Yerkinbek Sarikboev, qirgʼizistonlik Berdibek Jamgʼirchiev, Nurqiz Risqul qizi nomli ijodkorlarning ijod namunalari joy olgan.
Bu toʼplamga muxtasargina ijod namunalari kiritilgan ijodkorlardan kelajakda turkiy dunyo xalqlari adabiyoti katta hajmli, salmoqdor asarlar kutib qolishini taqdimotda soʼz olgan ustozlar tarafidan taʼkidlandi.
Eʼtiborni tortadigan yana bir jihat, xorazmlik yosh ijodkor Raxmat Bobojon oʼzbek tilidagi ijod namunalarini ozarbayjon tiliga tarjima qilib kitobga tayyorlab bergan. Bu ham bir yaxshi holat, chunki ozarbayjon tilidan turkiy til sifatida koʼpchilik oʼzbek tiliga tarjima qilaverishi mumkin, lekin oʼzi oʼzbek boʼlib ozarbayjon tiliga, chop etishga yaraydigan qilib tarjima qilish hammaning ham qoʼlidan kelavermaydi. Demak, ustoz tarjimon Gʼaybulla Salomovlar boshlagan tarjimonlik maktabining yosh vakillari ham shakillanmoqda Oʼzbekistonda.
Kitob taqdimotiga tashrif buyurgan adabiyot, madaniyat, sanʼat va boshqa soha vakillari boʼlgan mehmonlar toʼlqinlanib nutq irod qildilar.
Kun Oʼzbek-Ozarbayjon xalqlari-adabiyoti-madaniyati doʼstligi bayrami sifatida, Ozarbayjon shahidlarining ruhi oʼlmasligi qadriyati sifatida nurli bir kun boʼlib xotirada qoldi.
Toshkent – 2023 yil, yanvar.
Tong: soat: 04:12; 22.01.2023. mualliflik huquqida.
Eşqlə naxışlanan ömür kitabı… Seyyid Əli: “Elə bilməyin ki, uşaqlığımdan qaranlıq gətirib gözümə həsrət” “Yeddinci qitə” …Çox kitablar oxuyuruq: hərəsinin müəllifi də ayrı, mövzusu da, oxucusu da… Ömür kitabları da elədir: lakin yazanı birdir – bizi yaradan Tanrımız. Tanrı yazana pozu yoxdur. Bunu da zaman-zaman müdriklərimiz söyləyib. Bir “kitab” oxumuşdum. Ömür kitabı idi, müəllifi ulu yaradan. Bu “əsər” çox müdrikləri heyran qoymuşdu. Mən onu “yeddinci qitə” adlandırmışdım. Hətta, bir qəzet də buraxmışam bu adda: “Yeddinci qitə”. Möcüzələrlə dolu bir “kitabı” axıra kimi oxuya bilmədim. Qəfil əsən səmum küləyi onun ömür səhifələrinin “vərəqləri”ni qoparıb apardı… İyirmi beş ildi ki, həsrətini çəkdiyim (başqa kəlbəcərlilərimin məndən artıq çəkdiklərinə şübhə eləməsəm də) Kəlbəcərimdə dünənim “dumanlı Albion” kimi xatırlanır. Uşaqlıq və yeniyetməlikdən bu mözücələrlə dolu hikmətlilər yurduna sanki həsrət qalacağımızı hamımız bilirmişik. Bəlkə də gözdən-könüldən uzaq tutmaları idi bu fəhmi bizə verən, bilmirəm. Hələ ötən əsrin 70-ci illərində şair Ənvər Rzamız görün necə duyurdu bugünkü dəhşətləri – Kəlbəcərin düşmən caynağına keçməsini və bağlı qalan yollarını: …Haçalanar neçə kəndə, Neçə bərə, neçə bəndə. …Düşməni azdırar çəndə Kəlbəcərə gedən yollar… Bax belə… Ənvər Rzamızın vəsf elədiyi “yazda əriş-arğac, yayda örüş-arxac olan” yollarla üz tutaq Kəlbəcərə. Eh! O yollarımız 25 ildi ki, bax belədir: …Haçalanmır neçə kəndə, Yolçusu yox bircə bəndə. Bir yaxşı bax, gör nə gündə, Kəlbəcərə gedən yollar… (Məhəmməd Nərimanoğlu) Kəlbəcərlilərlə həmsöhbət olmaqdan kimsə doyub ki… Hə, əziz oxucu, bir qədər uzaqdan və üzü Kəlbəcərə xəyali bir yol başlamağım təsadüfi deyil. Acılı-şirinli xatirələrimiz də orada, işğal altında qalıb. Sözümüz də, gözümüz də… Orada qalıb söz əhlimiz-nəğməli dilimiz, ağır elimiz də. Kəlbəcərdə körpənin də dili musiqili idi. Deyirlər ki, kimi dindirirdin orada sənə qafiyəli cavab verirdi. Bu hikməti ölməz şairimiz Bəhmən Vətənoğlundan müsahibə alanda hiss etmişəm. Kəlbəcərdən ayrıldığımız on il idi. On sual verdim. Onuna da şeirlə cavab vermişdi. Allah rəhmət eləsin! Ona görə də kəlbəcərlilərlə həmsöhbət olmaqdan kimsə doyubsa, onun səmimiyytinə inanmayın.Kəlbəcər ədəbi mühiti haqqında yüksək fikirdə olanlara təşəkkür edirəm. Onun zənginliyi ayrı-ayrı fitri istedada malik kəlbəcərlilərin çoxluğundan deyil, ilk növbədə artıq tanınmaqlarındandır, həm də Tanrı vergili olmaqlarından… Hələ Kəlbəcər rayon Aşıq Şəmşir adına mədəniyət evində və sonralar orada çıxan “Yenilik” qəzetində çalışarkən bütün kənd-kəsəklərimizi gəzərkən neçə-neçə istedadlılarla həmsöhbət oldum. O zaman düşünürdüm idi ki, axı, bu insanların yaradıcılığı heç də tanınmış, məşhur şairlərinkindən zəif deyil. Bəs səbəb nədir ki, ustad Dədə Şəmşirdən (Allah Səməd Vurğuna rəhmət eləsin) savayı bir aşıq, şairimizin adı respublikada rəsmi şəkildə çəkilmir, onlara fəxri adlar verilmir, kitabları nəşr edilmir?! Kəlbəcərin işğalından sonra həmin ədəbi mühitin ayrı-ayrı fərdləri özünü elmi və ədəbi ictimaiyyətə təqdim etdikdən, eləcə də Qənbər Şəmşiroğlunun təşəbbüsü ilə şair Yusif Hüseynlə birlikdə toplayıb Kəlbəcər ədəbi mühitini “Kəlbəcər: sazın-sözün harayı”,”Kəlbəcər dünyası: folklor nümunələri” və s. kitabları nəşr etdirdikdən sonra bu məsələnin incəlikləri açıldı. Kəlbəcərin insanları da sərvətdir Açığı, Kəlbəcər fiziki mənada əlimizdən çıxandan sonra onun mənəviyyat beşiyi, əsl cənnət-məkanlığının fərqinə vardıq. Onun insanlarının da sərvət olmasını, hətta, ulu öndər Heydər Əliyevin dilindən belə eşitdik. 1996-cı ildə bir qrup kəlbəcərlilərlə görüşündə səsləndirmişdi bu fikri: “Kəlbəcərin yalnız təbiəti, yeraltı-yerüstü sərvətləri deyil, onun insanları da sərvətdir…” Bəli, Kəlbəcərə ilahi yaradan heç nəyi əsirgəməmişdi, bircə cvanyandıran rəhbərlərdən savayı. Onu da son illər daha çox duyduq. Kəlbəcərlilərimizin ədəbi dünyasının zənginliyi daim məni heyran edib. Buna görə də onların bədii yaradıcılıq nümunələrinin toplanıb oxucu görüşünə gəlməsində əlimdən gələni əsirgəmədiyim üçün Tanrım da mənə bədii təfəkkürümün zənginləşdirilməsi yolunu əsirgəmədi. Mən də onların hər birinin yaradıcılığı ilə yaxından tanışlıqdan bəhrələndim, öyrəndim, zənginləşməyə çalışdım. 100-dən artıq kəlbəcərli şairin, söz-qələm adamının yaradıcılığna, istedadına ayna tutmuşam. Bir o qədərinin də kitablarını çapa hazırlayıb, ön söz yazmışam. Doğrudur, bu canıyananlığım bəzən mənə “töhmət” gətirib. Arxamca dodaq büzüb, “filankəsi Nərimanoğlu şair edib”,-deyiblər Desinlər. Çünki özləri bir kəlbəcərlinin yaradıcılığına ayna tutmayıblar, naqisliklərindən. Belə söz və təbli şairlərimizi saymayacağam. Onlardan biri də Tanrı möcüzəsi kimi tanınan Seyid Əlimiz idi, Allah rəhmət eləsin! Kəlbəcərdəikən Seyidin mahir saz ifaçısı və klassik Azərbaycan ədəbiyyatı bilicisi olduğundan xəbərdar idim. Kəlbəcər RPK-nın katibi İnqilab Nadirov, hətta, Seyidə şəxsi kitabxana da yaratmışdı. Azərbaycanın tanınmış söz adamları, xalq şairləri, xalq artistləri, ədəbiyyatşünas alimlərdən belə yolu Kəlbəcər və İstisuya düşənlər Seyid Əli ilə yaxından atnış olur, onun hikmətlərinə heyran qalırdılar. Bir dəfə “Aşıq Pəri” məclisinin üzbvlərindən bəziləri Kəlbəcərdə qonaq idi. Həmin vaxt xalq şairi Bəxtiyar Vahabzadə də Seyidin ziyarətinə gəlmişdi. O görüş rayon mədəniyyət evində keçirilirdi ki, daha geniş tamaşaçı toplaşsın. Seyid Əlinin nəinki şeirləri, sazda mahir ifası da xalq şairini elə ağlatdı ki, salon bu yaşdan boğulurdu. Seyid Əli sazı yox, öz dünyasını səsləndirirdi. Gözləri anadangəlmə görməyən (cüzi şəkildə) bir insan böyük bir kitabxananın fondunu necə oxuyurdu, İlahi, sazı necə incə ruhda dilə gətirirdi. İllər aradan keçdi. Seyid Əlini, yuxuda ona buta verilən yarını da itirdik. Seyid Əli öz ölümünün tarixini öncədən demişdi. Atası Seyid Xudaverdini itirdikdən sonra bu ayrılılğa dözmədi, cəmi 26 illik ömür kitabı isə min illər oxunacaq bir qara dastana çevrildi. Köhnə söhbətə yeni ovqat Bir gün yaxın dostum, əslən Kəlbəcərin Zar kəındindən olan Bəhram qardaşıma Gəncədə görüşərkən dedim ki, Seyid Əlini yuxuda görmüşəm. Məndən yamanca razılıq edirdi. Kəlbəcər aşıq-şairlərini bir ədəbi aləmdə-kitablarda təqdim etdiyim üçün. Amma özündən demədi. Bəlkə Seyidin şeir dəftərini qardaşından alasan. Onu kitab kimi nəşr etdirim?! Bəhram buna razılaşdı. Amma aradan illər keçdi. Bir gün Bəhram öz yoldaşının kitabını Bakıda nəşr etdirmək üçün yolunu yanımdan saldı. Köhnə söhbətə yeni ovqat qatdıq: -Nə oldu, Seyidi unutdun?! Qardaş, niyə onun şeirlərini toplamadın, gətirmədin?- Mən ondan soruşdum. -Eh, vallah, dəfələrlə Seyidin şeirlərini “aşıqlar” öz adlarına oxuyublar. Qardaşı da bundan incik düşüb. Dəfələrlə dedim, razı olmadı… Söhbətimiz burada bitsə də, Seyid Əlinin ruhuna olan mənəvi borcumu yerinə yetirə bilmədiyimi özümə bağşlamırdım. Və bir gün gənc qələm dostum, istedadlı şair, Elməddin Nicat mənə Seyid Əlinin həcmcə kiçik, səhifəcə yığcam, lakin düşüncəcə dəryalar qədər dərin olan “Görmürsənmi xəyaldayam” kitabını hədiyyə etdi. Kitab daim əməkdaşlıq elədiyim “Adiloğlu” nəşriyyatında işıq üzü görmüşdü. Kitabın redaktoru isə qələminə və şəxsiyyətinə böyük hörmət bəslədiyim şair Nadir Məmmədli idi. Elə ön sözü də o yazıb. 2008-ci ildə çapdan buraxılan kitab 10 ildən sonra mənə çatmışdı. Vərəqlədim dönə-dönə. Şeirlərini dəfələrlə, düşünə-düşünə oxudum. Həyatının bilmədiyim məqamlarını öyrəndim. Bəzi məqamlarla sizi də tanış eləmək borcundayam. Nadir Məmmədli yazır: “Seyid Əlinin şərəfli bir şəcərəsi var: üçüncü babası Mir Yaqub ağa Cənubi Azərbaycanın Xoy şəhərindəndir. Təxminən XIX əsrin sonlarında Mir Yaqub ağanın oğlu Seyid Məmməd hansı sabəbdənsə (o zaman İranda milli azadlıq mücahidləri ölkədən perik salınırdı. Xiyabani inqilabı dövründə bir çox soydaşımız, elə bu sətirlərin müəllifinin ulu babası Məşədi Səfər də Təbrizdən bu taya gəlib-M.N.) ailəsindən uzaqlaşıb Kəlbəcər rayonunun Zar kəndinə gəlmiş, burada məskunlaşıb ailə qurmuşdur. Kənd məscidində Quranın tədqisi ilə mıəşğul olmuşdur…” Əli hissinin, ruhunun gözüylə görür, oxuyur və saz çalırdı… Seyid Əli 1962-ci ilin mart ayının (təsadüfən “qara bayram” günü) dünyaya göz açıb. “Göz açıb”-əsluində doğulub, amma, gözləri bu fani dünyanın işığından məhrum olub. Çox cüzi görüb – iki addımlığı belə seçməyib. Bu sevincin ömrü də Əlinin özünükü kimi, qısa olub. Ailə bilib ki, o, gözlərindən şikəstdir. Əslində, qolundan tutub gəzdirdikləri Əli hissinin, ruhunun gözüylə görür və oxuyur və saz çalırdı… Məktəb üzü görməyən Əli elmi və ədəbi dünyanın simalarını tanıyırdı, oxuyurdu. Onu ilk dəfə ədəbi ictimaiyyətə mərhum şairimiz Məmməd Aslan təqdim etdi: “Azərbaycan gəncləri” qəzetində Əli haqqında çap etirdiyi məqaləsindən sonra onun üstünə oxucu məktubları yaz yağışı kimi selləndi, gülləndi. Seyid Əli fəlsəfi düşüncələri dərya olan şair idi. Sevgisi də ümman idi, məhəbbəti də, qəm-kədəri də. Sanki Yaradan ona istədiklərini eyni ölçü-biçidə vermişdi: Əliyəm, qəm-kədər sirdaşım oldu, Taleyimlə mənim savaşım oldu. Qəlbimi ovudan göz ayşım oldu, Güldürsən də məni, gülə bilmədim. Əli gülməsə də, heç ağlamadı da… Təcnis, divani, qoşma, gəraylı, rübai, qəzəl kimi klassik şeir növlərinə bələd olduğundan, fikrini nəzmə çəkən şair uzaqdan ona məktub yazan gözəllərdən birinə üz tutaraq təcnislə görək necə deyir: Dinlə ürəyimin səsini, ey yar, Könlümün mürğünə gözəl dən düşər. Şair məclisində mənə inan ki, Söhbət gözəllikdən, gözəldən düşər. Baxışların məsum, hüsün füsunkar, Dağ nərgizi kimi təravətin var. Mənimlə görüşə gəlməsən, ey yar, Yoluna baxmaqdan gözə nəm düşər. Dilimdə bir işirin kəlməsən mənim, Qəmzənlə bağrımı dəlmə sən mənim. Əliyəm, üzümə gülməsən mənim, Qara saçlarıma, gözəl, dən düşər. Bir rübaisində nakam şair həmin mövzunu görün necə qələmə alıb. Nə göz inciyir, nə əl əl çəkir, nə göz əl çəkir: Hicran salıb saçlarıma, göğzəl, dən, Doyammıram sənin kimi gözəldən. Qapına gəlməyə ehtiyacım var,- Dilənçinəm, götürmərəm göz əldən… Maraqlıdır ki, şair ədəbiyyat nəzəriyyəsinə elə bələd idi ki, o, bəzən şeirin müxtəlif, hətta, az-az işlədilən növlərinə belə müraciət edirdi. Elə “şapalaq qoşma”sı da bu qəbildən olan nümunələrdəndir: A şöhrət sərxoşu, mənsəb aşpazı, Yenə qaz götürüb havalanmısan. Arxanda dayanıb dayın dağ kimi, Əminin ağzıyla divalanmısan. Çalış ona-buna badalaq atma, Üz-gözünə dəyər şapalaq, atma. Barsız söyüd kimi qol-budaq atma, Bir də görərsən ki, ovxalanmısan. Gəlsən də hərdənbir mənnən göz-gözə, Dostuq, nöqsanını vurmaram üzə. Yuxuda gördüm ki, dəymirsən gözə, Bəlkə vəzifədən qovalanmısan?!. Əlinin işığına bir pərvanə özünü oda vurdu Bu yerdə bir daha qələm dostum Nadir Məmmədliyə təşəkkürümü bildirib, onun kitaba yazdığı ön söz yerində yazdığı “Ozanım heeeeyy!” məqalənisinə qayıdıram. Dostum yazır: “…Əlinin zəkasının gücünü Sədnik Paşayev, Bəxtiiyar Vahabzadə, Sabir Rüstəmxanlı, Ağalar Mirzə, Vidadi Babanlı, mərhum xalq artisti, qocaman muğam usdadı Yaqub Məmmədov kimi görkəmli sənətkarlar, alim və şairlər, füzulişünaslar görmüş, heyrətlənmiş, bu barədə yazılar yazmış, verilişlər hazırlamışdılar. Xalq arasında “Zarlı Əlif “, yaxud füzulişünas Əlif Abbasov el məclislərində Seyid Əli ilə Füzuli haqqında mükaliməyə girişəndə hamı heyrətdən çaşırdı. Əinin işığına bir pərvanə özünü oda vurdu – Göygöllü Mehriban. Əlini sevgi dağlarına səsləyən bu xanım sonradan Əlinin ömür-gün yoldaşı oldu – 1984-cü ildə evləndilər. Əfsus ki, övladları olmadı. Bu nisgil onun “Mənə yalan danış şeiridə aydınca sezilir”. Əli ata-anaya qırılmaz tellərlə bağlı ovlad idi. Elə bu sevgi də onun ömrünə yarımçıq (bunu yaradanımız bilir-M.N.) nöqtə qoydu. Atası Xudaverdinin ölümünə dözməyən Əli yeməkdən qəti imtina edib və tezliklə onunla bir torpaqda yatacağına and içir (övlad məhəbbəti-M.N.). Bu da bir qara haşiyəli tarix: 1988-ci il iyun ayının 17-si. 26 yaşlı Əlinin ömrünün son dayanacağı. Dünya işığından məhrum olan Seyid Əlinin bəkirət gözü nurlu idi Əlinin sinə dəftərinə üz tuturam. Sinəm alışır. Tərtəri istəyirəm. Birdən gözlərimdə kitabın ön sözündə Nadir müəllimin yazdıqları aşıb-daşır: “…2006-cı ilin noyabr ayının 18-dən 19-a keçən gecə. Tərtər-Bərdə arası Tərtər çayının sahilindəyəm. Qarşımda çiy kərpicdən tikilmiş iki daxma var. Onlardan birində acılar şəkmiş Tavat nənə (Seyid Əlinin anası-M.N.), Zümrüd, Tükəzban, bir də tabutunu çiynində gəzdirən Yusif qardaşım yaşayır. O birisi oğul-uşaq sahibi Xıdıra məxsusdur. Başçısını itirən, 13 illik (indi isə 25 ildir ki, kəlbəcərsizik-M.N.) qürbət əzabı və acınacaqlı bir yoxsulluğa düçar olmuş bu ailədəki qürurlu və dik baxışları gördükcə ürəyimə axan göz yaşlarımın içindən bir fərəh hayqırıb hər dəfə. Bircə Südabə çatışmır. Ailə qurub. Divardan Xudaverdi əmi ilə Seyid Əlinin şəkilləri mənə baxır. Dəyişən yalnız məkan və zamandır… Bu gün bura dostumun yazılarını araşdırmaq, çapa hazırlamaq məqsədilə gəlmişəm. Bunu Tavat nənədən gizlətməyi xahiş etdim. Xəstə, qoca ananın dərdini təzələmədim. Hansı kitab anaya oğlundan əziz olasıdır ki”?!. …Aradan il yarım ötdükdən sonra bu daxmadan bir tabut çıxdı. Quruca nəfəs idi deyirlər. Bütöv canı, Bəhmən Vətənoğlu demiş, Kəlbəcərdə qalmışdı Tavat nənənin. Əlisi ilə Xudaverdisinin üz qoyduğu qara torpağa apara bilmədilər. Təsəllilər o oldu ki, Tərtərin sahilində ona qərib qəbir qazıldı. Qəriblərin qəbirləri də niskilli görünür ey, uzaqdan adamınü ürəyini üzür. Tavat nənə Əlinin nə balasını gördü, oxşadı, oynatdı, nə də ilk və son kitabını vərəqləyib gözlərinə sürtdü… Amma Əli yaşayır, Tavat nənənin ruhu şad olsun ki, belə oğul verdi cahana – dünya işığından məhrum olan Seyid Əlinin bəkirət gözü nurlu idi. Fəhmi ilə akademikləri heyrətdə qoyan söz-söhbəti qaldı, bir də dillər əzbəri olan şeirləri ilə yaddaşlara yazıldı. Şeir varlığımdır, şeir canımdır, Ayna bulaq olub axar ürəkdə. Şeir sevincimdir, həyəcanımdır, Odlu şimşək olub çaxar ürəkdə… Məhəmməd NƏRİMANOĞLU
Kəlbəcərlilərin göz yaşları yenə də Tərtər kimi çağladı …Bu günlərdə İbrahim Məşədi Kazım oğlu da gözünün ağı-qarası olmuş Arazına qovuşdu. Bu xəbəri alınca elə bildim ki, dağ-daş uçdu, qaldım altında. Necə də şimşək kimi çaxdı bu dağdan ağır xəbər. Az qaldım o xəbəri dilinə gətərinə qarğayım. Kimin dili gələrdi desin ki?..
Qara bir nağıl başlamaq istəyirəm, qəhrəmanı isə bir dastanlıqdır. Haqqında bir dastanlıq danışa bilsəm də, ikicə kəlmə yazmamışam və yenə də qələm əlimdə əsim-əsim əsir, sözlər məndən küsür. Şəninə dastan yaza bilmədim. Yazacaqlarımdan qorxmuşam. Gözə gətirə biləcəyimdən ehtiyatlanmışam. Adını Araz qoyanda atası İbrahim dayı azərbaycanlıların o taylı-bu taylı Vətən ayrılığına son qoymaq istədi. Elə bildi ki, onun bu dünyaya gəlişiylə həmin həsrətə son qoyuldu. Bir gənclik ömrü yazıldı alnına. Qismətinə yazılanları oxumağa imkanı olmadı… Araz Kəlbəcərdə doğulmadı, amma ata yurduna bağlılığını dəfələrlə təsdiqlədi. Heç deməzdin ki, Bakıda, keçmiş məşhur «sovetski» küçəsində doğulmayıb. Lap elə bil ki, ata yurdu Dərəqışlaqda, Dikyurdda, Şirinbulaqda, Çatımda, Xəndəklərdə yıxılıb-durub. O yerlərdə yolları yorub. Dişgöynədən bulaqlardan ötrü həmişə sinəsi pörşülənib. Elə bax bu həsrətdən göyərən dərdin qucağında da «yuxuladı»…, «dərin bir yuxuya getdi» Araz… 2011-ci ilin «Novruz» bayramı Kəlbəcərə gəlmədiyi kimi, Arazın da ömrünə qənim kəsildi «Axırçərşənbə»… Araz uzaq bir səfərə çıxdı. Qayıdacağını bir kimsəyə deməyib. Anası Həyat xalanın ömrü-günü düyüldü bir boxçaya. İbrahim dayı qəlbinin ağrılarını azaldan iynə-dərmandan imtina elədi. Tək balasının dərdini alıb çiyinlərinə, ona görə də beli bükülüb. Necə də ağır olurmuş bala dərdi. Özü də tək balanın dərdi daha ağır imiş. Bahar gəlmədi dağlara, çünki yağı tapdağındadır. Bahar bütün könüllərə də gələ bilmədi, çünki Araz kimi neçələri ata-ananı oğulsuz qoydu. İki böyük, sayılıb-seçilən nəslin yetişdirdiyi tək oğul idi. Araz xarakterində də özü kirmi tək idi. Dostcanlı, qohumcanlılığı ilə ürəklərə yol açmışdı. Çalışdığı kollektivdə başına and içirdilər. «Azəryolservis» ASC-nin 67 saylı yol istismar müəssisəsinin baş mühasibi, demək, döyünən ürəyi idi. İşinə, vəzifəsinə məsuliyyəti nəinki rəhbərliyin, elə kollektivin də gözünü onu ucaltmışdı. Yox, yox, mən onun təkcə işi, vəzifəsi barədə danışa bilmərəm. Araz bütöv bir şəxsiyyət kimi təkcə qohumların deyil, dostlarının yaddaşında ucalıb. Qoy ucalığında qalsın, biz onun ömür yoluna düşüb dünəninə yollanaq. Araz İbrahim oğlu Cabbarov… Ehh!.. Tərcümeyihalınımı yazacağam?! Rəsmiyyətdən daim uzaq olan Araz adını şərəflə daşıdığı çay kimi, gah aşıb-daşar, gah da sərin suya dönüb könüllərə axardı. Axdı, axdı, amma qovuşduğu dəniz olmadı, bir yoxluğa, dəryaya qarışdı. Onun yoxluğundan axan göz yaşları bir ümmana çevrildi. Arazı toyunda tərifləyən az olmamışdı. Tanrıdan onu ata-anasına, həyat yoldaşına əmanətləmişdilər. Dilək dilənmişdi ki, qolu-budaqlı nəslin bir pöhrəsisən, Tanrı səni də qocaman palıd kimi böyütsün, kölgənin altına el-oba sığışsın, əmin oğlanları kimi…Lakin tərifə ehtiyacı olmayan Araz o təriflərdən çox-çox ucada idi. Kəlbəcərin Dalqılınclı ellərini imam-peyğəmbər övladı adlandırardılar, biz orada olanda. Doğrudan da bu beş para kənddən çıxıb cəmiyyətə qovuşanlar özlərinin ziyalılıqları ilə tez bir vaxtda məşhurlaşırdılar. Arazın ata-babasıgil də cəmiyyətə ziyalılar tərbiyə edən Məşədi Kazımlardandır. Atası İbrahim Kazım oğlu Cabbarov, onun qardaşı İsmayıl Cabbarov təkcə beş para kənddə deyil, Kəlbəcərdə sayılıb-seçilən el ağsaqqalına çevrilmişdi: övladlarını oxudub ali təhsilli mütəxəssis kimi yetişdirdiyinə, el-obasının dərd-sərinə qaldığına, uzun müddət Kalinin adına kolxozun sədri vəzifəsində olduğu müddətdə kimsəyə bir qəpik rüşvət vermədiyinə, əksinə, cammatı torpaqla təmin edib, onların güzəranına kömək etdiyinə görə. Kəlbəcərsizlik illərində isə İbrahim dayı qardaşı oğlanlarının respublika miqyasında tanındıqlarına görə qürur duyur, fəxr edir, Arazın tək olmadığını görüb, sevincini bəzən gizlədə bilmirdi: Musa müəllim ailimliyi, Xəqani müəllim kəlbəcərlilərə və digər neçə-neçə imkansız ailəyə çörək verdiyinə görə. Qardaşı uşaqlarının savab qazandığını yaxşı bilirdi. Arazı daha yaxından tanıdığım vaxtlardan qəlbimə yazdırdı adını. Arazı xalqımızın həsrət çayı adlandırması qəlbini incidirdi, hətta belə olsa da belə. Arazı dağa bənzətdim, ona görə də Murova, Kəpəzə, Dəlidağa. Araz çayı onun qəlbindən və ruhundan qaynadığını düşünürdüm. Fikrim yenə də uçdu dağlara. Bizim beş kənd qılınclıların arasından çıxan və şəxsiyyətə çevrilənlər, nədənsə, qısaömürlü olublar. Mən onlara, doğrudan da peyğəmbər ömrü yaşadıqlarına – kimsənin «toyuğuna kiş demədiyinə» görə, imam övladları kimi baxmışam. Son 30-40 ildə onların arasından say-seçmələri itirmişik: Hacıbaba Mehtiyev («Axır çərşənbə» gecəsi yatıb «yuxuda qalmışdı»), Nizami və Məhsəti Abbasovlar, Tahir Mehtiyev, Famil Heydər oğlu, Mirzəli Yəhya oğlunun itkinliyi, Şamo Bəşir oğlunun qəfil gedişi, Araz Cabbarov, ötən il isə anası Cəmilə xanımın ruhən oğluna qovuşması…. Dərdlərimiz seyrəlmir, sıralanır sanki… Əlli illik ömür yoluma dostlarım, tanışlarım, qohumlarım, məni yaxın-uzaq tanıyanlar ürək sözlərini yazıb verirdilər. Bir gün zarafatyana qayıtdı ki: -Nərimanoğlu, qələm adamı olmayanlar söz yaza bilmirlər? Səni kənardakı dostlarından çox biz qohumlar yaxşı tanıyırıq. Eşitmişəm ki, haqqında kitab hazırlanır. Orda yəqin ki, bizə yer ayırmazsan. Bu fikri bir batman balla həzm eləmək olmazdı. Xatirini çox istədiyimi özü yaxşı bilirdi. Yarızarafat-yarıgerçək cavab verdim:
Mən kiməsə haqqımda söz deməyi özümə ar bilərəm. Heç kimə də deməmişəm (Bir nəfərdən savayı. Bilərəkdən də həmin sıradan bir nəfərin adını burada çəkmirəm) ki, mənim barəmdə nə isə yazsın – tərifli söz. Əgər məni olduğum kimi duyursansa, əlbəttə, yazdıqlarını qəlbimə köçürərdim… Aradan bir-iki gün keçmiş, zəngləşdik və o, bir vərəqlik yazını mənə verdi. Ötən il nəşr olunan «Məhəmməd Nərimanoğlu: Ömrüm kitab ömrü»nün 100-cü səhifəsindəki «50 yaşın işığı ikinci əlliyə düşsün» məqaləsini indi həyacansız oxuya bilmirəm. Mənə elə gəlir ki, nəfəsi, ruhu həmin yazıya hopub Arazın. Baxışlarımızla danışırıq. Sanki səsi gəlir qulaqlarıma: «Məhəmməd Nərimanoğlunu dağ çayına bənzədirəm: hərdən coşub-daşır və birdən də elə sakit-sakit danışır ki, inanmırsan bir dəqiqə əvvəlki adamdır. Başa düşmək çətin deyil. Sinəsində o qədər deyilməli və yazılmalı sözlər var ki… axı, ömür qısa bir yoldur, kimsə gedib sona çatır, kimlərsə onu başa vura bilmir. Yəqin ondandır ki, tələsir…». Arazın mənim barəmdə, özü demişkən, elədiyi «cızma-qaradan» onun qəlbinin dərinliklərində saxladığı və çoxlarına açmadığı fəlsəfi duyğularını duymaq o qədər də çətin deyildi. Bir səhifəlik yazıda o, bir insan ömrünün 50 illik yoluna işıq salır. Bu, o qədər də asan deyil. Əlinə ilk dəfə qələm alıb belə bir mövzuda özünü «imtahana çəkən» Araz Cabbarovun təəssüf ki, həmin yazını kitabda oxumağa ömrü çatmadı. Kitabın nəşr məsələsi gecikdikcə onun məni tələsdirməsini indi anlayıram. Nəhayət, kitab 2010-cu ildə işıq üzü gördü. Kitabı Araza çatdırmaq üçün dəfələrlə iş yerinə baş çəkdim, qismətdən bir-biri görə bilmədik. Qohumların birinin toyunda üstüörtülü şəkildə bildirdi gileyini: -Kitabının şirinliyini vermək mənə nəsib olmayacaq? Niyə mənə də kitabdan vermədin, axı, əvvəlkilərini hamıdan qabaq verirdin? Mən də öz narazılığımı gizlətmədim: -Mən piyada ola-ola dəfələrlə «Çermetə», iş yerinə gəlmişəm. Soruşa bilərsən. Hər dəfə iş otağının qapısnı bağlı görəndə peşman qayıtmışam… Beləliklə, Araz öz əli ilə qələmə aldığı yazını kitabda oxuya bilmədi. Görünür, onun barəsində mən söz açmalı və yana-yana danışmalıymışam, necə ki, illərdir bu ağrıları yaşayır və danışır, alışıb yanıram. Araz İbrahim oğlu mənim üçün, sadəcə, bu dünyaya sakitcə gəlib, öz missiyasını yerinə yetirib, gəldiyi kimi də çəkilib haqqa qovuşanlardan biri deyil. Bu sakitliyin arxasındakı təlatümü isə onu dərindən duyanlar oldu. Arazın dostları qohumlardan daha çox ağrını yaşayırlar. Dəfndə onların düşdüyü vəziyyəti, sadəcə, seyr etmək lazım deyildi, duymaq, onların içindəki lal harayları oxumaq gərək idi. Baxışlarda donmuş ağrıları kimsə azalda bilməzdi, Arazdan savayı… Təkcə Xəqani Kazımov, Musa müəllim, İsmət, Haqverdi, Hüseyn, Həşim, Fərman, Azər, Sənan, Ramin… göz yaşları ilə islatdılar məzarını. Arazın dayısı Vaqif müəllim, xalası Şəfiqə ilə xalaoğlusu Kamandar Arazın bu qəfil ayrılığına yana-yana qaldılar. Hamı o gün Arazın bacı-qardaşına çevrilmişdilər, çünki, Araz anadan tək olmuş, bu müvəqqəti dünyadan isə ömrünün qalan səhifələrini özü ilə götürüb getmişdi. Getmişdi ki, arxada gözüyolda qalanları daha çox yandırıb-yaxsın? Yox! O, buna qəti razı olmazdı. Nə qədər dərdli olsa da. Onu qəmli görmək mümkün deyildi. Elə bu gizli ağrıların qoynunda qıvrıla-qıvrıla da getdi Araz, qohumları, dostları incitməsin deyə. Şamo kimi, içindəki ağrıları gizlətdi. Dərdini. ağrısını azaltmayan və sağaltmayan dərmanlara göz götürüb baxmadı Araz. Arazın yuyub apara bilməyəcəyi bir dərdi bizlərə qoyub getdi. Yaza bilmirəm, Araz, anan Həyat xalanın hələ də donuq baxışları ilə səni necə axtarmasını… Hələ yenicə ata-ananın kim olduğunu anlamağa çalışan balalarını nə ilə ovunduracağını mən də bilmirəm. Onlar da gözlərini öz analarına dikiblər. Hamı bir-birinə baxır. Kimsə dillənib, bir daha qayıtmayacağını balalarına deyə bilmir. İbrahim dayı yana-yana qalmasın neyləsin? Sən onun qəlbinin ağrılarını azaltmaq istərkən ona dərd verib getdin. İndi qalıb iki qoşa dərdin, ağrının arasında. Öz ağrılarını unudub, sənin dərdini çəkir, amma, nə faydası…
Yaza bilmirəm burdan sonra nə yazım? İbrahim əmiyə toxdaqlıq vermək sizə asan gəlməsin. Necə ki, mən bacarmadım. Bu ötən arxada qalan illər ərzində Arazına qovuşmaq üüçün dəfələrlə özünə qəsd eləmək fikrinə düşəndə yuxularında tək madarının ondan küsdüyünü görüb və “Arazın cüt oğul balasını bizə verən Yaradana asilik mənə yaraşmaz, Araz bizim ailənin yox, elin-obanın, xalqın, onlarda öncə isə Yaradanın idi. Bizə qonaq gəlmişdi və getdi. Hər birimiz müvəqqəti, gəldi-gedər qonağıq bu dünyada…” Bütün bunlar İbrahim əmiyə sanki təsəlli olmuşdu. Amma DƏRD ürəyi paralayırsa, onun calamaq… nə yamanmış. Mümkün olmurmuş. 3 gün öncə bu acı xəbəri alanda gözlərimiz qaraldı. Araz atası İbrahim əmidən illər öncə dünyasını dəyişəndə Dərdin ağırlığından beli bükülən İbrahim əmi məzar üstündə əyilib balasına etdiyi “gilieyi” yaxından mən eşitmişdim: ”Ay etibarsız oğul, bəs mən kimin çiynində gləcəm bura?! Niyə sən atanı bu son mənzilə yola salmadın?! Dərdimin ağırlığından qorxdun, yoxsa anan Həyata başbilənlik etməkdən?! Sən ki, qorxan oğul deyildin. Mənə arxa-dayaq, dostlarına sədaqətinlə sevilirdin!” Bu ağını isə sonralar mənə pıçıldamışdı İbrahim Məşədi Kazım oğlu Cabbarov. Yamanca dolubdu, qara buludtək, Vədəsiz baharım, yazım ağlayır. Sızım-sızım sızıldayır sinəmdə, Köklənmir, zillənmir, sazım ağlayır. Arazımı fələk alıb aparıb, Ürəyimi öz yerindən qoparıb. Dözüm-dəyanəti, tabı qurtarıb, Çoxunu itirib, azım ağlayır. Kəlbəcər dərdliyəm, sinə yaralı, Bağçam güllər açmaz, bağım saralı. İbrahim Arazdan düşüb aralı, Şeirim, bayatım, yazım ağlayır! İbrahim əmi tək balası Arazdan fərqli getdi bu dünyadan. Araz görmədi, bilmədi, canından da əziz bildiyi ata-baba yurdunun azadlığını görmədi, niskilli getdi. Atasına, anasına həm özünün, həm də Kəlbəcərinin dərdini qoyub, sanki canını götürüb getdi. İbrahim əmi isə Arazına qovuşdu. Buna tələsirmiş kimi getdi. Heç kimlə görüşmədən, son kəlməsinin Araz olduğunu duydurmadan getdi. Getdi ki, Arazınndan xəbər bilsin. Axı, illərdir ki, görüşmürdülər. Ürəklərini daim bir-birinə ata-bala kimi yox, dostcasına açan istəkli dostlar kimi açan ata-balanın görüşü ziyarət imiş kimi getdi İbrahim əmi. Yerin behişt olsun, elimizin ağsaqqalı! Məhəmməd Nərimanoğlu Bakı, 23 yanvar 2023-cü il
Yola salmaqda olduğumuz ilin əsas ədəbiyyat hadisələrindən biri də Qubada keçirilən SilkWay Beynəlxalq Ədəbiyyat Festivalının Azərbaycan turu oldu ki, 32 finalçının əsərlərindən ibarət Antologiya üzümüzə gələn il “Azərkitab” Yayınlarında nəşr olunacaq. Festivalın rəsmi media dəstəkçisi olan “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı antologiyaya daxil ediləcək əsərlərlə oxucularını tanış edir.
Nigar Arif ( Ağalarova İlqar qızı)
1993-cü il 20 yanvarda Mingəçevir şəhərində anadan olub.
2003-2009- cu illərdə Mingəçevir şəhər Üzeyr Hacıbəyov adına 3 saylı “Uşaq Musiqi Məktəbi”ndə piano üzrə təhsil alıb.
2010-2014- cü illərdə ADPU- nun filologiya fakultəsində “ingilis dili müəllimliyi” üzrə təhsil alıb.
2016–2018- ci illərdə fəaliyyət göstərən Azərbaycan YazıçılarBirliyi və Mədəniyyət Nazirliyinin birgə layihəsi olan III “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin məzunudur.
2017-ci ildən “Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi”nin üzvüdür.
2020- ci ildən Mərakeşdə “Beynəlxalq İnsanlıq və Yaradıcılıq Forum”unun üzvüdür. Dünyada sülhün təminatında yaradıcılıq xidmətlərinə görə bu forum tərəfindən 2022-ci ildə “Dünyanın ən yaxşı medalı”na layiq görülüb.
2021-ci ildən Özbəkistanda “Orta Asiya Yazarlar Birliyi”nin üzvüdür. Həmçinin bu birlik tərəfindən ‘Yangi Ovoz” ordeni ilə təltif olunub.
2022-ci ildən Çində “CHINA POETRY CIRCLE” beynəlxalq jurnalının redaksiya heyətinin üzvüdür. Çin festivalında “Mükəmməl Gənc Yazar “ adına layiq görülüb.
2022-ci ildən Qırğızıstanda “Beynəlxalq Yazarlar Birliyi”nin üzvüdür.
2019-cu ildə Bakıda ədəbiyyat üzrə IV LİFT Festivallar Festivalının, 2020- ci ildə Kolumbiyada keçirilən məşhur “Medelyin Dünya Şeir Festivalı”nın iştirakçısı, eləcə də Hindistan, Çin, İtaliya üzrə bir çox dünya şeir festivalları və layihələrinin iştirakçısı olub, mükafat və sertifikatlarla təltif edilib. Şeirlərindən bəziləri türk, rus, ingilis, ispan, ərəb, fars, çin, hind, portuqal, italyan, urdu kimi dillərinə tərcümə edilərək dünyanın bir çox ölkələrində dərc olunub, “ Barış” şeirinə İtalyada mahnı bəstələnib.
Həqiqətən də xanım yazarların şeirləri daha səmimi, daha kövrək, daha duyğusal olur. Yalnız onlar deyə bilərlər ki, div boyda arzuların cırtdan ayaqları var…
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Güneydən gələn səslər” rubrikası çox sevilir. Burda dərc edilən şeirlərin müəllifləri həmin şeirlərin əksəriyyətini İranda dərc edə bilmirlər. Təbii ki, hakim fars rejimi türklərin bu azadlıq hayqırtılarından qorxur.
Portalımızın əslən Təbrizdən olan Güney Azərbaycan təmsilçisi Əli Çağla bu dəfə sizlərə Sürəyya Xəliq Xiyavinin şeirlərini təqdim edir.
Qeyd edək ki, yazıların orfoqrafiyasına toxunulmur.
Sürəyya xanım Xəliq Xiyavi 1974-cü ildə Xiyox şəhərində dünyaya göz açmışdır. Xiyov, Təbriz, Ərdəbil şəhərlərində təhsil etmiş və Ədəbiyyat fakültəsini Yüksək maqistra qədər oxumuş və ədəbiyyat öyrətməni kimi çalışmışdır. Sürəyyanın iki kitabı nəşr edilmiş, birinin adı isə “Şəhər yeri qızı” adında olmuşdur. 2018-ci ildə Pərvin Etisami adına qurulan ədəbi beynəlxalq festivalında birinci ödülü qazanmışdır. O, İndi isə Ərdəbil şəhərində yaşayır.
Yazıçı Varisin 2021-ci ildə İstanbulda, TEDEV Yayınlarında işıq üzü görmüş “Qızıl cib saatı” romanı nəhayət ki, azərbaycanlı oxucular üçün də əlçatan olacaq. “Azərkitab” Yayınlarında roman Xalq yazıçısı Kamal Abdullanın Ön sözü ilə işıq üzü görmüşdür.
Dünya miqyasında erməni millətçiliyinin riyakar maskasını 1893-cü ildə Osmanlı imperiyasındakı xəyanət fəaliyyətindən tutmuş 1993-cü ildə Qarabağdakı işğalçılıq fəaliyyətinədək yüz illik bir dövr ərzində açmağa hesablanmış bu roman Britaniya və Azərbaycan arxivlərinin materialları əsasında yazılmış, sırf statistik dünya oxucusuna ünvanlanan bir bestsellerdir.
Nəfəskəsici dramatizm sona qədər oxucunu gərginlik içində saxlayır, zaman, məkan və hadisələr bir-birinin içində əridikcə sonda bir tam halda birləşib bütün əzəməti ilə insanlığın əsl mahiyyətini açmağa xidmət edir.
Kitabın öz sözündə Kamal Abdulla yazır: “Roman ermənilərin yüz il öncə Bakıda törətdikləri azərbaycanlı qırğınlarına tutulan güzgü, həmçinin hazırda da davam edən Qarabağ münaqişəsinin ədalətli həlli üçün aparılan informasiya savaşında çox yaxşı silahdır. Romanda təsvir edilən ana obrazı bütün Azərbaycan analarının ümumiləşmiş insanpərvər obrazıdır. Bu obraz əksər hallarda heç bir ədəbi-bədii bənzətmələrlə deyil, sadəcə, onun əməllərinin təsviri ilə ədəbi qəhrəmana çevrilir.
Roman Azərbaycanın haqq səsinin dünyaya çatdırılması işinə yardımçı olacaq deyə onun müxtəlif dillərə tərcümə edilərək xarici ölkələrdə yayılması çox yaxşı olardı. Bu işdə ədəbiyyatın gücü digər güclərdən daha təsirlidir.”
Nəfis tərtibatla çıxan kitab pirat nüsxələrinin qarşısının alınması üçün müxtəlif qoruyucu detallarla işlənmişdir.
Növbəti həftədə kitabın satış şəbəkəsinə daxil olacağı gözlənilir.
Mədəniyyət Nazirliyi 2023-cü ilin “Heydər Əliyev İli” elan edilməsi ilə bağlı “Mədəniyyətə bağlı ömür” layihəsinə start verir.
Nazirlikdən AZƏRTAC-a bildirilib ki, izləyicilər layihə çərçivəsində Ulu Öndər Heydər Əliyevin müxtəlif illərdə yaxından iştirak etdiyi mədəni tədbirlərdən tarixi fotoşəkilləri, mədəniyyət və incəsənət sahəsində səsləndirdiyi fikirləri ilə tanış olacaqlar.
Müxtəlif rubrikalarla təqdim olunacaq layihə nazirliyin rəsmi saytında və sosial media hesablarında yerləşdiriləcək.
Yanvarın 28-də Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrında italyan bəstəkarı Cüzeppe Verdinin “Traviata” operasının tamaşası nümayiş olunacaq.
AZƏRTAC xəbər verir ki, tamaşanı müasir dövrün ən məşhur dirijorlarından olan Korneliya fon Kerssenbrok idarə edəcək.
İtalyan bəstəkar Cüzeppe Verdinin “Kameliyalı Qadın” (A.Düma) əsərinin motivləri əsasında bəstələdiyi “Traviata” operası həyatın məngənəsində yolunu azmış gənc Violetta ilə, ona aşiq olan Alfredonun eşq uğrunda apardığı mübarizədən bəhs edir.
Dünyanın opera teatrlarında ən çox səhnələşdirilən əsərlərdən biri olan və sonu bədbəxtliklə bitən sevgi hekayəsində əsas rolları Xalq artistləri Əvəz Abdulla, Əkrəm Poladov, Əli Əsgərov, Əməkdar artistlər Azər Zadə, İnarə Babayeva, Səbinə Vahabzadə, Tural Ağasıyev, aparıcı solistlər Mahir Tağızadə və Nina Makarova canlandıracaq.
Tamaşanın xormeysteri Əməkdar incəsənət xadimi Sevil Hacıyevadır.
Biletlər teatrın kassası ilə yanaşı, şəhərin bütün kassalarından və iTicket.az saytından əldə etmək olar.
Müstəqil kinematoqrafçılar tərəfindən istehsal olunan qısametrajlı “Qız qalası” filmi bir neçə nüfuzlu beynəlxalq festivalda ölkəmizi təmsil edərək kino sənayesinin inkişafına öz töhfəsini verib.
AZƏRTAC xəbər verir ki, film İtaliya, Türkiyə, ABŞ, Sinqapur, Rumıniya, Litva, Norveç və Slovakiya kimi ölkələrdə müxtəlif festivallarda qalib olub.
Hər bir insan həyatında heç olmasa bir dəfə ruh əkizinə – “öz adamına” rast gəlir. Lakin qərarsızlıq və yaxud cəmiyyətin yaratdığı yeni münasibət normaları, heç kəsdən geri qalmamaq istəyi o adamı bizə görməyə imkan vermir. Bəzən özümüz də beynimizdə yaratdığımız səhv idealın dalınca qaçıb rast gəldiyimiz həmin adama önəm vermirik.
“Qız qalası” filminin süjeti ayrı şəxsi münasibətləri olan iki fərqli insanın təsadüfən tanış olmasından bəhs edir. Tanışlıq əsnasında hər biri anlayır ki, həmin o “öz adamına” rast gəlib.
Film boyunca qəhrəmanlar seçim etməlidir: ya hər şeyi olduğu kimi saxlayıb geri dönmək, ya da “öz adamı” ilə hər birinin daxildə arzusunda olduğu yeni münasibətlərə başlamaq…
Filmin rejissoru və ssenari müəllifi Mehdi Ağayev, quruluşçu operatoru Delee, quruluşçu rəssamı Şahin Həsənli, montajçısı Əsgər Rəhimov, musiqisi isə Sevda Ələkbərzadə, Emma Ələkbərzadə və Raufa məxsusdur. Baş rolları Könül Cəfərzadə, Türkay Cəfərli və Kamran Ağabalayev ifa ediblər. Prodüserlər Mehdi Ağayev, Fariz Əhmədov, Emil Nəcəfov və Orxan Dadaşovdur.
Qeyd edək ki, müasir cəmiyyətdə mövcud olan problemləri kino dili ilə üzə çıxaran filmin Azərbaycanda premyerası 2023-cü ilin fevral ayında keçiriləcək.
Mədəniyyət Nazirliyi, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqı, Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyası və Xətai Sənət Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə açılacaq “Hisslər və rəsmlər” adlı təsviri sənət sərgisinə əsər qəbulu başlayıb.
Xətai Sənət Mərkəzindən AZƏRTAC-a bildirilib ki, əsərlərin mövzusu, ölçüsü və texnikası sərbəstdir, 18 yaşdan yuxarı istənilən vətəndaş müraciət edə bilər.
Sərgiyə təqdim olunan əsərlərin fotoları ilə yanaşı, ad, soyad, əsərin adı, əsərin ölçüsü, texnikası və əlaqə nömrəsinin hisslerim2023@gmail.com elektron adresinə göndərilməsi vacibdir.
Bir müəllif tərəfindən ən çox 3 əsər göndərilə bilər. Son müraciət tarixi fevralın 25-dəkdir. Qeyd edək ki, əsəri seçilmiş müəlliflərin siyahısı Xətai Sənət Mərkəzinin media hesablarında yayımlanacaq. Bir müəllifin 1 və ya 2 əsəri sərgilənə bilər. Əsəri seçilmiş müəlliflərə sertifikat təqdim olunacaq.
Tamaşaçıların seçdiyi ən yaxşı əsərin müəllifi də hədiyyə ilə təltif olunacaq.
Əlavə suallar üçün (051) 310 74 01 nömrəsi ilə əlaqə saxlamaq mümkündür.
Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Qazax Bürosunun Rəhbəri.
“Oxucuların yaradıcılığı” rubrikasında Səbinə Yusifin “Onun adı nə idi?” hekayəsini təqdim edirik.
Bu hekayəni sevgilisini, nişanlısını Vətən uğrunda itirmiş qızlarımıza həsr edirəm.
-Siz heç sevdinizmi?
-Bəli, sevdim. Vətən kimi müqəddəs, torpaq kimi əvəzolunmaz bir sevgi ilə sevdim.
-Bəs indi nədən tək yaşayırsınız? –deyə tələbələr ona sual etdilər.
Gülzar müəllimə eynəyini çıxarıb göz yaşlarını silməyə başladı.
-Bizi bağışlayın, müəllimə.
-Elə deməyin, övladlarım. Məni siz ağlatmadınız.
İşlədiyi kollektivdə istiqanlılığı, diqqətcilliyi, mehribanlığı ilə seçilən Gülzar xanım tələbələrin də sevimlisi idi. Nə qədər gülərüz olsa da, bir o qədər zəhmli idi. Tələbələr onun dərsinə həmişə hazır olardılar. Tədris etdiyi ədəbiyyat fənninə böyük sevgi qatıb öyrədərdi tələbələrinə. İmtahan vaxtı Gülzar xanımın dərs dediyi tələbələr xüsusilə seçilərdi. Bu il onlar sonuncu kurs idilər. Gülzar xanım onlarla həm ana, həm bacı, həm dost idi. Bu səmimiyyətdən istifadə edib tələbələr Gülzar xanıma bu sualı ünvanladılar. Yeni dərsin mövzusu məhəbbət dastanları idi. Dərsi izah edən müəllimə ona qəfil ünvanlanan sualın təsirindən istər-istəməz 30 il əvvəli xatırladı. Müharibənin odlu-alovlu illərini. Qarabağın işğal olunduğu o ağrılı-acılı illəri xatırladı.
-Əzizlərim, siz həyatınızın ən gözəl illərini – gənclik illərini yaşayırsınız. Siz baxdığınız hər nə varsa, sizə bir söz söyləyir: “Sevgi”! Siz xoşbəxt gənclərsiniz ki, artıq Qarabağ işğaldan azad olunub. Allah Şəhidlərimizə rəhmət eləsin. Qazilərin, zabitlərin, əsgərlərin canları həmişə sağlam olsun. Mənim sevdiyim insan da zabit idi. Vətən üçün hər an ölümə getməyə hazır idi. Qarabağ işğal olunmuşdu. Qarabağın işğalına dözə bilmirdi. Müstəqil Azərbaycan Respublikasında təhsil alan ilk zabitlərdən idi. Biz onunla eyni yurdun övladları idik. İnstitut illəri Bakıda tanış olmuşduq. O vətənpərvər gənc idi. Qarabağın işğalı ona da ağır təsir etmişdi. Bu itki ilə barışa bilmirdi.
-Müəllimə, olar bir sual verim?
-Buyur, qızım.
-Onun adı nə idi? Niyə öz adını demirsiniz?
-Bilirsən qızım, onun haqqında niyə öz adı ilə danışmıram? Çünki o Vətən amalı ilə yaşayan Qəhrəman idi. Onun özü bir yana, adı da mənim qibləmdir. Mən onu öz adı ilə çağırmadım. Mən ona Vətən Sevgim deyirdim. Elə siz də onu bu adla tanıyın. Bizi bir dəyər birləşdirmişdi – Vətən! Hərbi Akademiyanı bitirdi və ön cəbhəyə təyinat aldı. İkimiz də çox xoşbəxt idik. İkimiz də ali təhsilimizi başa vurmuşduq. 4 il idi tanıyırdıq bir-birimizi. O, mənə sevməyi öyrətdi. Yadınızda saxlayın, Vətəni sevən kişilər sevgilərinə sadiq olurlar. Həm də çox mərhəmətli olurlar hər kəsə qarşı. Mən sevgini də ona görə sevdim. O məni həmişə qorumağa çalışdı. Bakıda oxuduğumuz illərdə mən özümü kəndimizdə yaşayırmış kimi hiss etdim. Çünki mənim arxamda o dayanmışdı. Onunla bir yerdə addım atanda elə bilirdim, əl atsam göydəki ulduzları belə dərə bilərəm. Çünki onunla Göylər də əlçatan idi. Hərdən öz-özümə deyirdim: Yatsaydım, belə bir xoşbəxt həyat yuxuma da gəlməzdi. Bəlkə də öz sevgimə özümün gözü dəydi. Çünki bizim sevgimiz bir başqa idi. O, mənimlə görüşə elə gəlirdi ki, heç yolun da xəbəri olmazdı. Elə Abbas Tufarqanlının dediyi kimi:
Qədəm qoyub yar bağına gələndə,
Elə gəl, elə get, yol inciməsin.
Şəkər ləblərindən mənə busə ver,
Dodaq tərpənməsin, dil inciməsin.
O da görüşə elə gələrdi ki, yol da inciməzdi. Hamıdan xəbərsiz, bəxtəvər bir sevgi yaşadıq. İnstitutu bitirdik. O, ön cəbhəyə yollandı. Mən də kəndimizə. O vaxtlar mobil telefonlar satışa yeni gəlmişdi. Hər adamda yox idi. Yanvar ayı idi. Ev telefonumuza zəng gəldi. O, idi. Məzuniyyətə gəldiyini, məni görmək istədiyini dedi. Mən də evdən rəfiqəmlə görüş adı ilə çıxdım. Məhəlləmizin qurtaracağında görüşdük. Elə bil dünyanı mənə verdilər. Çox az söhbət etdik. Dedi, birdən görən olar, sonra atangilə deyən olar. O, istəmirdi ki, mənim haqqımda kimsə bir kəlmə artıq söz danışsın. Sevgisinin ucalığından idi. Məni hər addımda qorumağa çalışırdı. Əlindəki hədiyyə qutusunu mənə verib sağollaşdı. Onu elə möhkəm qucaqladım ki. Polad kimi möhkəm idi. Ətrini hələ də unutmamışam. Cənnətin ətri var idi onda.
Müəllimə gözünü qurulayıb davam etdi:
-Evə gəlib hədiyyəni açanda gördüm ki, bir mobil telefon var, bir də bir məktub. Məktubda yazmışdı: “Sən bu dünyada ən çox güvəndiyim insansan. Sənə inanıram. İnanıram ki, sən sevgimizə sadiqsən. Sən mənim nəfəsimsən. Nəfəssiz durmaq olmur. Bu telefonu sənə hədiyyə etdim ki, heç olmasa həftədə bir dəfə də olsa sənin səsini, nəfəsini eşidim”.
Hamıdan gizlin, hamıdan xəbərsiz həftədə bir dəfə ona zəng edərdim. Ayrılmaq istəməzdim. Vaxt elə tez gələrdi ki. Onunla danışdığım dəqiqələr elə qiymətli idi ki. Telefonda onun nəfəsini duyanda dünyanın ən xoşbəxt insanı olurdum. Həmin gün anam mənə nə qədər ev işi gördürsə belə yorulmazdım. Bilirsinizmi, sevgi insanı güclü edir. Mən onunla birlikdə elə güclü idim ki…
Böyük ümidlə, böyük arzu ilə gözləyirdim qovuşacağımız günü. Bir gün axşam saat 8-də atam xəbərlərə baxırdı. Aparıcı xanımın dediyi cümlələri eşidəndə dünya gözlərimdə qaraldı: “Bu gün səhər saatlarında ermənistan ordusu tərəfindən atəşkəs yenidən pozulub. N saylı Hərbi Hissənin zabiti düşmənin açdığı snayperdən Şəhid olub”.
Gözümü açanda xəstəxanada idim. O zaman artıq hər kəs xəbər tutdu bizim sevgimizdən.
Ondan mənə bir məzarı yadigar qalıb, bir sevgimiz, bir də Vətən.
O mənim dünyam idi. Dünyamı da apardı özü ilə.
Onunla birlikdə addımladığımız küçələr indi mənim ən isti yuvamdır. Sizə bir məsləhətim var: Elə sevin ki, heç vaxt heyf deməyin.
-Müəllimə, siz heyslənmədiniz? Tək qaldınız. Tək yaşlandınız.
-Bir dəfə də olsun heyf demədim. Çünki mən bir Qəhrəmanı sevdim. Kim deyir ki, mən tək qaldım. Mən Vətən boyda bir sevgiyə sahibəm!
