Day: Dekabr 16, 2022

  • Sevgi romanı gənclərə təqdim olunacaq

    Dekabrın 17-də, saat 14-də “Sabunçu Gənclər Evi”ndə maraqlı bir kitab təqdimatı olacaq. Gənc yazıçı Habil Yaşarın “Yeddinci ayın yeddisi” kitabının.

    Kitab “Azərkitab” Yayınlarında gənc nəşr olunub. Redaktoru Əkbər Qoşalıdır.

    “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, oxuduqca oxucunu intizarda saxlayan bu romanda oxucu gerçək sevgini də yaşayacaq, mübarizliyə də şahid olacaq, eyni zamanda müxtəlif mövzularda dəyərli düşüncələrlə də tanış olacaq.

    Əsərdə Aytəkin başda olmaqla, Nihat, Fərid, Aysel və s kimi xarakterlər yer alıblar. Hər birinin öz dünyası var. Və bu günyalar əksərən bir-birinin ziddinədir.

    Onu da qeyd edək ki, “Yeddinci ayın yeddisi” müəllifin ilk romanıdır.

    Maraqlananalar dəvət olunur!

    Mənbə: https://www.edebiyyatveincesenet.az/

  • AMEA-da “Akademiyanın Şuşanaməsi” ədəbi-tarixi ənənə və gələcəyə baxış” adlı konfrans keçirilib

    Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasında “Akademiyanın Şuşanaməsi” ədəbi-tarixi ənənə və gələcəyə baxış” adlı konfrans keçirilib. Konfransın plenar iclası Akademiya binasının Dairəvi zalında baş tutub. Tədbiri giriş sözü ilə açan AMEA prezidenti akademik İsa Həbibbəyli konfrans iştirakçılarını salamalayıb və “Şuşa ili” çərçivəsində Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasında görülən işlər, çap olunan kitab və məqalələr, keçirilən konfranslar barədə məlumat verib. Daha sonra AMEA Memarlıq və İncəsənət İnstitutunun şöbə müdiri, akademik Zemfira Səfərova “Şuşa Azərbaycan musiqi məbədidir” adlı məruzə ilə çıxış edib. Alim Şuşanın Azərbaycan musiqi tarixində oynadığı roldan, bu şəhərdə yetişən dahi musiqiçilərdən söz açıb. Sonra çıxış üçün söz konfransa qonaq qismində dəvət olunan millət vəkili Zahid Oruca verilib. Natiq belə bir mötəbər tədbiri həyata keçirdiyi üçün AMEA prezidenti, akademik İsa Həbibbəyliyə təşəkkür edib, II Qarabağ müharibəsinin xalqımızın zəfəri ilə başa çatmasında alimlərimizin rolundan bəhs edib. Digər millət vəkili Tural Gəncəliyev də çıxışı zamanı “Şuşa ili” çərçivəsində AMEA-da görülən işləri təqdir edib və uşaqlıq illərinin keçdiyi Şuşa ilə bağlı xatirələrini bölüşüb.Daha sonra plenar iclasda AMEA Tarix İnstitutunun baş direktoru tarix elmləri doktoru, professor Kərim Şükürov, AMEA-nın müxbir üzvü Tehran Əlişanoğlu, Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun şöbə müdiri, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Kifayət İmamquliyeva çıxış edib. Plenar iclasın sonunda “Şuşa ili”ndə fəallığı və elmi fəaliyyəti ilə seçilən AMEA əməkdaşları fəxri fərmanlarla təltif olunublar. Fasilədən sonra beynəlxalq konfrans öz işini bölmə iclasları ilə davam etdirib.
    Üç bölmə üzrə məruzələr dinlənilib. Birinci bölmənin iclası akademiya binasının Kiçik akt zalında keçirilib. Bölmənin sədri filologiya elmləri doktoru Əlizadə Əsgərli, katibi Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun elmi işçisi Orxan İsayev, ikinci bölmənin sədri filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Aygün Bağırlı, katibi Ədəbiyyat İnstitutunun əməkdaşı Pərvanə Kərimova, üçüncü bölmənin sədri filologiya elmləri doktoru Elnarə Akimova, katibi filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Gülnar Qəmbərova  olub. Bölmədə filologiya elmləri doktoru Salidə Şərifovanın “Poeziya və nəsrimizdə Şuşanın bədii təsiri”, filologiya elmləri doktoru Elçin Mehrəliyevin “ Qarabağ mövzusunda yazılmış əsərlərdə yurd-yuddaş birliyinin bədii təcəssümü”, filologiya elmləri doktoru İlham Cəfərsoyun “Şuşa qartal deməkdir”, filologiya elmləri doktoru Raqub Kərimovun “Xurşidbanu Natəvan və Şuşa ədəbi mühiti”, filologiya elmləri doktoru İslam Sadığın “Elamın paytaxtı Şuşa şəhəri”, filologiya elmləri doktoru Yaşar Qasımbəylinin “Azərbaycan poeziyasının Şuşa güvənci və sevinci”, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Əkrəm Bağırovun “Şuşa şairləri təzkirələrdə”, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Elnarə Qaragözovanın “Tarixi romanlarda Şuşa obrazı” və filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Lalə Həsənovanın “Narahat ruhumuzun oylağı Şuşa və ya müasir tariximizin təcəssüm olunduğu əsər” adlı məruzələr dinlənilib. Çıxış edən alimlər Şuşa şəhərini həm bədii, həm də tarixi aspektdən araşdırıb təhlil ediblər. Məruzəçilər daha çox Şuşa obrazının bədii ədəbiyyat təcəssümü, Şuşa və Qarabağda ədəbi mühit, Şuşanın tarixi, eləcə də Şuşa toponiminin qədim türk dillərində necə əks olunması ilə bağlı fikirlər irəli sürüblər. Məruzələr yekulaşdıqdan sonra elmi diskussiya, fikir mübadiləsi aparılıb. Sonda çıxışçıların hər birinə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası tərəfindən nəşr edilən “Akademiyanın Şuşanaməsi: ədəbi-tarixi ənənə və gələcəyə baxış” beynəlxalq elmi konfransın materialları və təşəkkürnamələr təqdim edilib.
      Orxan İsayev
    AMEA Nizami Gəncəvi adına
    Ədəbiyyat İnstitunun əməkdaşı

  • Sona İNTİZAR.”VAXTSIZ MƏHƏBBƏTİM”

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktor müavini

    Mənim vaxtsız məhəbbətim,
    Niyə belə gecikmisən?
    Sənsiz qalıb oldum yetim,
    Çağırıram, gəlməyirsən.

    Bir bilsən özlədim necə,
    Ətrini və sığalını.
    Sən bunu almadın vecə,
    Düşünmədin heç sonunu.

    Gəl qəlbimi üzmə mənim,
    Gözümü yığ yollarından.
    Daha qalmayıb ki, səbrim,
    Səni tapım mən, haradan?!

    Bu şirin bir yuxudurmu,
    Ya xəyaldır mən qururam?
    Allah, xeyrə yoz yuxumu,
    Tənhalıqdan yoruluram.

    Üzür məni qüssə-kədər,
    Saçımı ağ dənlər düşür.
    30 ilim keçib hədər,
    Gəncliyi də tez ötüşür…

    Bir xatirə kimi qalsın,
    İstəyirəm şeirlərim…
    Bir şeirimə o ağlasın,
    Digərinə mənim özüm…

    Yazım onu misra-misra,
    Heca-heca, sətir-sətir.
    Mən yolunu gözləyirəm,
    Külək, onu mənə gətir…

  • Kumrugül Türkmen Akın.”YAŞAR METİN AKSOY İLE RÖPORTAJ”

    İnsan… Unutan varlık insan… Doğası gereği albenili, farklı, renkli cisimlere dikkat eden varlık. Genellikle, gözünün önünde olan çoğu şeyi fark etmez insan. Tıpkı her gün üzerinden geçip gittiği yolları, toprakları fark etmeyişi gibi. Bilemez oysa bu toprakların altında nice hazineler yatar. Toprağa dokunursun, anlamak için. Yaklaşırsan, kazarsan içinden ne zenginlikleri çıkar. Yapaylığın karışmadığı doğal güzellikler sunar sana. Çünkü kutsaldır toprak. Doğallığını kaybetmemiş nice değerlere sahip bu topraklardan, kültürel değerlerden beslenen ve bu güzellikleri bünyesinde bulunduran mümtaz bir şahsiyet Yaşar Metin Aksoy ile bir röportaj yaptık. Yaptığımız bu çalışmadan büyük bir kıvanç duyduğumu söylemeliyim. Çünkü sorulara verilen cevaplar son derece bilgi doluydu. İnsana bilmediklerini, merak ettiklerini öğrenmek kadar mutluluk verici başka bir şey olabilir mi?
    Soru: Bize kendinizden bahseder misiniz?
    1967 yılında Niksarlı bir ailenin Ankara Hacettepe Tıp Fakültesinde dünyaya gelen ilk çocuğuyum. Benden öncekiler sebepsiz ölünce annem beni Ankara’da doğurmaya karar vermiş. Nüfus cüzdanımda Ankara yazar ama ben kendimi hep Niksarlı olarak gördüm. Niksar’da büyüdüm ve lise son sınıfına kadar okudum. İzmir İnönü Lisesinden mezun oldum. Ankara Ünv. Tıp Fakültesinden 1989 yılında mezun oldum. Sonra sırayla Kars, Ankara, Sivas ve sonra da Tokat’ta çalıştım. 22 yıldır Tokatta Kalp ve Damar Cerrahı olarak çalışıyorum. Bir süre başhekimlik ve Sağlık Müdürlüğü görevlerinde de bulundum. Tıp Fakültesinin yanında İstanbul Üniversitesi Tarih Bölümü mezunuyum. Hobi olarak müzik, ok ve yay yapımı, spor olarak atlı okçuluk yapıyorum. Bestelerim ve romanlarım var.
    Niksar’daki evimiz Türkiye’nin Diyarbakır’dan sonra en büyük kalesi olan kalenin orta surlarına sırtını yaslamıştı. Evin hemen yanı başında tolas adı verilen depolar ve tüneller olduğundan tarihin içerisinde yaşıyorduk. Tüm bunları tamamlayan şey ise mahalle çocuklarını büyüsü altına almış olan okçuluk kültürüydü. Bu kültür ise Cüneyt Arkın’ın Battal Gazili filmlerindeki müthiş okçuluk gösterilerinden besleniyordu kuşkusuz. Basit ok ve yaylar yapar bunlarla oynardık. Dedem marangozluk yapıyordu. Kültürel midir genetik midir bilemem ağaca karşı ilgim hiç eksilmezdi. Bir gün “Gerçek bir yay nasıl yapılır” diye düşünmeye başladım. Merakıma mahalleden hiç bir çocuğun iştirak etmediğini belirteyim. Araştırmacı bir ruhum vardı benim. Niksar Kütüphanesinde zorlukla ulaştığım bir ansiklopedi maddesinde şu kadarcık bir bilgi vardı “Türk yayı kemik, ağaç, sinir ve balık tutkalından yapılıyordu”. İş karışmıştı. Beni kat be kat aşardı. Ortaokul vakti de gelmişti. Mahallede Battalgazilerin birbirine karşı savaştığı oyunlar artık mazide kalıyordu. Maalesef büyümüştük. İlkokuldan sonra gelen bu okul zorluğu nedeniyle birçok eğlencemizin tarihe karışmasına sebep oldu. Tek güzel şey cuma günleri öğleden sonrasındaki dört saatlik ağaç işleri dersi idi. Cuma günlerini iple çekerdim. İskarpela ile bir şeyler oymak, sıkıcı derslerin arasında ilaç gibi geliyordu. Okçulukla bağlantısız gibi görünse de yıllar sonra tuhaf bir şekilde birbirlerine bağlanmıştır.
    2000 yılında Tokat’a taşındık ve muayenehane açtım. Fazladan bir odam vardı küçük bir atölye için. İskarpela takımları dizdim. Tokat’ın eski evlerindeki oyma tavan göbeklerinin kopyalarını yapıyordum. Bu konuda iyi bir yere gelmiştim. Ve 2005’de her şey değişti. Eylül ayıydı. Askeri müzeyi geziyordum. Yaylar vitrininin önünde. Yaylara uzun uzun bakarken vitrinin altında bir A4 sayfasında yayların nasıl kurulacağını gösterir şemayı gördüm. Çocukluğumdaki zorluğu hatırlayıp O eski Türk yayını tekrar yapmaya karar verdim. Kolay mı oldu, hayır… Yerli kaynak yoktu. Osmanlıcadan çeviri yaptık, yurtdışından kitaplar getirttik, çalıştık çabaladık. Adeta bir ölüyü diriltiyorduk. Yay yapımı unutulalı elliye yakın yıl geçmişti. Boynuz, akçaağaç bulmak çok zordu. Mandanın neredeyse nesli tükenmişti. Akçaağacın kesimi yasaktı. Ve balık tutkalı Almanya’dan ithal geliyordu. Bulabildiğimiz kısıtlı bilgiler tatmin edici değildi. Kafayı müzedeki yaya takmıştım. Acaba nasıl bir yapısı vardı. Boynuz ağaç ve sinir hangi oranlarda kullanılıyordu? MR veya tomografi ile incelemek mümkün olur muydu? Yayı izin alıp önce MR’a soktuk lakin görüntüler çok kötü idi. Şansımızı tomografi ile denemeye karar verdik. Tomografiyi çekince elde ettiğim görüntüler inanılmaz derecede bilgi verici olmuştu. Bu konuyu Kore’de 2007’de Dünya Geleneksel Okçuluk Festivali Kongresinde seminer olarak sundum. Zamanla bu tür okçuluk patlama yaptı. Federasyonu dahi kuruldu. Sadece biz değil dünyadaki tüm ilgililer Türklerin bu konudaki uyanışını takip etmeye başladılar. Tokat’ta öğrenciler yetiştirdim. Çin’den, Güney Kore’den Macaristan’a kadar birçok ülkede okçuluk kültürümüzü temsil ettik. On yıl önce de bir at alıp atlı okçuluk sporu yapmaya başladım. Şu an Danişment Gazi Atlı Okçuluk Kulübünün başkanlığını yapıyorum.
    Soru: Tıp ve edebiyat çok farklı alanlar. İkisini ortak nokta olarak hayatınıza almanız nasıl gerçekleşti?
    Roman yazmam tesadüfen oldu. Bir arkadaşım roman yazıyordu. İncelemem için bana verdi. Konu pek güzeldi ama eksik yönler buldum ve kendisinden tamamlamak için izin aldım. Oturup romanın girişine ilaveler yaptım. Sonra da kendi yazdığımı beğendim. Roman yazabileceğimi fark ettim. Bir süre sonra Evliya Çelebi Seyahatnamesinde “Varvar Ali Paşanın İsyanı” hadisesini okurken bir arkadaşım Mahperi Hatun Kervansarayının restorasyonunda bulduğu çok yıpranmış iki ok ucu getirerek onların kervansarayda ne işi olabileceğini sordu. Bu konuya bir cevap vermenin imkânı yoktu. Her şey mümkün idi. Ok uçları duvara saplı halde bulunmuş. Demek ki bir çatışma olmuştu. Bu çatışma ile Varvar Ali Paşa’nın isyanı hakkında bir ilgi kurmaya başladım. Bundan iyi bir film çıkar diye düşünmeye başladım. Oturup senaryo nasıl yazılır diye bir araştırma yaptım ve yazmaya başladım. Ama yazdıkça yazıyordum. Yazdıklarımın hacmi bir senaryoyu kat kat aşınca bunu romana çevirmeye başladım ve ilk romanım olan “Sipahi” böylece ortaya çıkmış oldu.
    Soru: Edebiyata olan ilginizi nasıl, ne zaman fark ettiniz? Etkilendiğiniz şahsiyetler oldu mu?
    Muhtemelen rahmetli öğretmen annemin sayesindedir. Beni okumaya daima teşvik etmiştir. Evde hikâye kitabı hiç eksik olmazdı. Doğum günümde bana ansiklopedi bile hediye etmiştir. Altı cilt ansiklopediyi tamamen okumuştum. 1976’ya kadar televizyonumuz olmadı. Yeni şeyler keşfetmenin tek yolu okumaktı. Ben de okumaya karşı sürekli bir açlık çekerdim. Seçici de değil, ne bulursam okurdum. Sonradan Kemalettin Tuğcu ve Enid Blyton’ın hemen bütün romanlarını, ardından Jules Verne’nin romanlarını okudum. Okul çıkışında halk kütüphanesine uğrar ve kitap okurdum. Kışları hava kararır ben farkına bile varmazdım. Genellikle babam gelir ve beni eve götürürdü. Annem ve babam bana kitap yetiştirmekte zorlanırlardı. Sanıyorum onların öğretmen arkadaşlarının bütün kitapları bizim evden geçmiştir. Ben üç kuruş harçlığını da okumaya yatıran bir öğrenciydim.
    Romanlara karşı olan ilgimi hep muhafaza ettim. Üniversitenin ilk yılında bir kırtasiye dükkânının ardiyesinde birkaç ay kalmak zorunda kalmıştım. Kırtasiyenin sahibi bir edebiyat öğretmeni olan Hami Karslı idi. Allah selamet versin ardiyenin duvarları baştanbaşa kitaplıktı. Burada Fakir Baykurt, Orhan Kemal ve Orhan Pamuk ile tanıştım. Yaşar Kemal ile zaten liseden tanışıyorduk. Böylece Türk Klasiklerine de bir giriş yapmış oldum. Üniversitede iken “Av” dergisinde küçük av hikâyeleri yazarak yazın hayatına giriş yaptım. Ayrıca çeviriler de yapıyordum. Ama Tıp Fakültesi böyle yan uğraşları birlikte yürütebilmek için çok da uygun bir yer değil. Bunları devam ettiremedim. Bütün büyük yazarlardan bir miktar etkilenmişliğim vardır. Ama bana tek bir tane diye sorarsanız “Mehmet Eroğlu” derim. O da “Yarım Kalan Yürüyüş” kitabı sebebiyle.
    Soru: Türk edebiyatına olan katlılarınızı anlatabilir misiniz?
    Belki tarih romanları hususunda mütevazı bir katkım olmuştur. Okumuş olduğum tarihi romanlarda gördüğüm kuru hamaset, tarih yanılgısı, döneme uygunsuzluk, detaysızlık gibi beni rahatsız eden tüm noktaların romanlarımda olmamasına çalıştım. Hikâyeden önce, tarihin bir dönemini okuyucuya aktarmaya ve onun ilgisini daha çok tarihe yöneltmesine gayret ettim. Hiç yaşanmamış şeyleri anlatmak yerine yaşanmış olayları anlatıp bu olaylar arasındaki boşlukları yaşanmış olabilecek hikâyeler ile doldurmaya çalıştım. Tarihe dair öğrendiğim şeyleri de okuyucu ile paylaşmaya çalıştım.
    Soru: Doktorluk gibi bir meslek yaparken edebiyat dünyasına iki roman kazandırmak çok takdire şayan bir tutum. Romanlarınızı hayata geçirmede etkilendiğiniz şahsiyetler mutlaka vardır. Bize bu kişilerden bahseder misiniz?
    Çocukken aklımda iz bırakan büyüklerden, öğrenciliğimde etrafta olan arkadaşlarımdan, hocalarımdan ve sonradan meslektaşlarımdan olumlu veya olumsuz olarak beni etkileyen birçok husus olmuştur. Kafamda bir roman kahramanı tasarlarken bu özellikleri kahramanlara aktarıyorum. Bu kişilerin başında üniversite hocalarımdan birisi var. İsim vermeyeceğim. İlk romanım olan Sipahi’yi yazarken romanın kahramanı olan Süleyman Bey’in mükemmeliyetçiliği hususunu hocamızın bize karşı olan tavırlarından esinlendim Hocamız yaptığımız işi hiç beğenmez ve bunu yüzümüze karşı söylerdi. Kırk yılın başı bir işimizi beğenirse de bunu öyle bir ifade ederdi ki seviyor mu dövüyor mu anlamazdık. Ama işinin erbabı denilen bir hocaydı. Sanırım Süleyman Bey de onun bu yönüne çekmiş.
    Soru: Roman yazarken mutlaka bir ön çalışma yapıyorsunuzdur. Romanlarınızı nasıl oluşturduğunuzu, nelerden etkilendiğinizi, hangi zaman ve olaylardan yola çıkarak yazdığınızı bize anlatabilir misiniz?
    Ben tamamen kurgudan oluşan kitaplar yazmadım. Yazabileceğimi de sanmıyorum. Her iki kitapta da beni onları yazmaya zorlayan ipuçları vardı. Sipahi’de bu ipucu kervansarayın duvarına saplı bulunan iki ok ucu ve geçmişte yaşanan bir isyandı. İkinci kitap olan Yeniçeri de ise daha farklı bir şey oldu. Mora Yarımadasında bir kale var: adı Moton. Osmanlı- Venedik Savaşları sırasında bu kalenin 1500 yılında zaptı esnasında kalede bir kitap bulunmuş. Bu bir tıp kitabı olup içerisinde ok yaralanmalarının nasıl tedavi edileceği konusunda kısa bir bölüm var. Bu kitap saray baş cerrahı tarafından tercüme edilerek Sultan 2. Bayezid Han’a sunulmuş. Bu kitap bir doktora tezi olarak çalışılmış. Ben de o tezi bulup okuduğumda anlatılan tedavi usullerini görünce birden ilham geldi. Kale kuşatmasını, öncesini, çevresinde olan bitenleri ve bu kitabın kaleye nereden ve nasıl geldiğini ve oradan sultana sunulmasına kadar olan bir yolculuğunu yazdım. O sırada Sultanın almak istediği başka kalelerde var iken neden Moton Kalesinde karar kılmıştı? Acaba bu kitabın o kalenin tabibinde olması Moton’un kuşatılıp alınması için bir sebep miydi? Eğer öyleyse bu kitap binlerce yeniçerinin ölmesine değer bir kitap mıydı? Peki, Sultan neden ısrarla bu kitabı ele geçirmek istiyordu? Bunlar benim hayal kurarken kendime sorduğum sorular. Bu soruların cevabını da ikinci kitapta verdim.
    Soru: Roman kahramanlarınızla kendinizi ve yakınlarınızı özdeşleştirdiğiniz oluyor mu?
    Olmaz mı? Kendimin beğendiğim yanlarım kadar beğenmediğim yanlarımı da kahramanlara yapıştırıyorum. Misal benim çok fazla at ile yıkılmışlığım vardır. Sipahi Süleyman’da bir savaşın en önemli anında at ile yıkıldı. Yeniçerinin ikinci kahramanı olan saray cerrahı’da tıpkı benim gibi çok latifeci bir şahıs. Süvari alayının belli başlı askerleri hep benim okçu arkadaşlarım.
    Soru: Yazmayı istediğiniz bir dönem ve anlatmak istediğiniz bir şahsiyet mutlaka vardır. Gelecekte yapacağınız çalışmalarla ilgili bize bilgi verir misiniz?
    En fazla ilgimi çeken dönem 17. Yüzyıl. Sebebi de Evliya Çelebi. O dönem yaşantısı ve askerlerin ortamları hakkında ilginç ayrıntılar veriyor. Muhtemelen yine bu dönemle ilgili bir şeyler yazarım. Sipahi iyi bir baskı sayısı yakaladı. Okurlardan devamının gelmesi yönünde talepler var. Lakin yayınevi Sipahi 2’yi istemiyor. Henüz karar vermedim. Ama muhtemelen tanınmış bir şahsiyet yerine ilk iki romanda olduğu gibi gölgede kalmışlardan bir kahraman veya kahramanlar seçerim.
    Soru: Okuyucularınızla günlük hayatta karşılaştığınız zaman yaşadıklarımızı anlatabilir misiniz?
    Genelde yeni kitap talebi geliyor. Bazen de ilk kitabın hüzünlü sonu konusunda da eleştiriler. İki defa da teknik hata uyarısı geldi ki çok değerliydiler. Böyle bilgili okuyucuların olması çok iyi bir şey. Kaç kişinin gözünden kaçmış bir şeyi bulup bana ulaştırmalarına minnettar oluyorum. Okuyucu ile kitabın sahnelerini konuşup tartışmak çok keyif veriyor.
    Soru: Ülkemizdeki edebiyat çalışmalarını, özellikle roman ve hikâyecilikteki çalışmaları nasıl değerlendiriyorsunuz?
    Roman yazarı olmama rağmen edebiyattan oldukça uzak kaldım. Sebebi kırk parçaya bölünmüş olmak. Bu nedenle hataya düşersem affola. Türk romancılığının duraklama devrinde olduğunu düşünüyorum. Hikâyecilik ise takibimde değil. Bunları söylerken çok tedirginim. Sağdan soldan eleştiri okları yemem inşallah. İnternetin ve asri zaman yaşantısının darbe vurmadığı sanat dalı mı kaldı siz söyleyin?
    Soru: Edebiyata olan ilgi ile günlük ilgi gören ancak çok edebi değeri olmayan çalışmaları toplum genelinde incelediğimiz zaman nasıl sonuçlara ulaşıyorsunuz?
    On puanlık uzman sorusu oldu bu. Ben bu sınavdan kalırım ellağam. Şakanın yanı sıra ciddi bir araştırma konusu bu. Bir ürünün değerini yazılmasından yıllar sonra tartışmak lazım.
    Soru: Sizce kıymetli bir okuyucu nasıl olunabilir?
    Doktor Fatih Şua Tapar gibi olunabilir. Ayda birkaç kitap bitirip sonra bunları internet ortamında kendi okuyucularına değerlendiren, bu kitaplardan alıp seçtiği mottoları (vecize) veya hikâyeleri başka yazılarda kullanarak gerek kendi dünyasını gerekse okuyucusunun dünyasını renklendiren bir okuyucu kıymetli bir okuyucudur. Buradan Fatih Bey’e de selamlar.
    Soru: Ülkemiz gençlerinden beklentileriniz nelerdir?
    Tabi ki sosyal medyadan olabildiğince uzak dursunlar. Bir sporu düzenli yapsınlar. En az bir hobi edinsinler. Bir müzik aleti çalmak veya resim yapmak ile mutlaka ilgilensinler. İş sahibi olmak yerine meslek sahibi olmaya çalışsınlar. Kötü alışkanlıklardan uzak durup, kötü arkadaşlıklar kurmasınlar. Allah’ın verdiği devasa hard disklerini bolca yazılım ile doldursunlar ki bir gün işlerine yarar.
    Soru: Hayatı daha anlamlı hale getirebilmek için edebiyat dünyasında ve yaşadığımız toplumda neler yapılabilir?
    Hayata kulak vermemiz ve onu dinlememiz lazım. Hayattaki her varlığın bir dili ve bize anlattıkları şeyler var. Kulak vermiyoruz ve dinlemiyoruz. Çok şey kaçırıyoruz. Onu dinleyip başkalarına anlattıkça edebiyat dünyamız zenginleşiyor. Ben gariban bir doktorum. Edebiyat ilgili ne kadar az konuşursam o kadar iyi. Konuyu uzmanlara bırakıyor ve izzeti ikbal ile çekiliyorum. Teşekkür ederim.
    Sayın Yaşar Metin Aksoy, Kümbet dergisi olarak bize zaman ayırdığınız için çok mutlu olduk. Ayrıca dünyanızın kapılarını bize araladığınız için teşekkür ediyoruz. Edebiyat dünyasında fersah fersah yol almanızı diliyor, şükranlarımızı sunuyoruz.

  • Bakı Dövlət Sirki qış mövsümünə start verir

    Bakı Dövlət Sirki  bütün fəsillərdə  fəaliyyət göstərməkdə davam edir.

    Dekabr ayının 17-dən başlayaraq “Güzgülər dünyası”  adlı beynəlxalq sirk proqramı  nümayiş etdirəcək.

    Sirk proqramı  yanvarın 8 – nə kimi davam edəcək. 

    “Güzgülər dünyası” yeni il şousunun hekayəsində  şər qüvvələri ilə  xeyirxah şahzadənin mübarizəsindən bəhs olunur.

    Müasir dünya sirk nümunələrini  nümayiş etdirməyi qarşısına  məqsəd qoyan  Bakı Dövlət Sirkində musiqili rəqs şouları, hava gimnastlarının qeyri – adi tryukları, klounların  yumor dolu çıxışları,  balet şousu, transformasiya illüziyası kimi digər nömrələr  proqramları rəngarəng edir.

    Bundan başqa,  Bakı Dövlət Sirki  uzun illərdən sonra  Qarabağ atlarının çıxışı  ilə  milli  sirk nömrəsini də hazırlayıb.

    Xatırladaq ki, payız mövsümündə “Beynəlxalq Sirk: Festival qalibləri” adlı proqram  nümayiş olunub.

    Proqramların  təşkilatçısı azərbaycanlı sirk  ustası Allahverdi İsrafilovdur.

    Biletləri  şəhərin bütün kassalarından və “iticket.az” saytından onlayn əldə edə bilərsiniz.

    Mənbə: https://culture.gov.az/

  • Dövlət Xidmətinin rəisi Romada ICCROM-un baş direktoru ilə görüşüb

    Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidmətinin rəisi Azad Cəfərlinin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti İtaliya və Fransaya səfər edib.

    Dekabrın 12-də başlayan səfərin məqsədi Romada yerləşən Mədəni Mülkiyyətin Mühafizəsi və Bərpasının Öyrənilməsi üzrə Beynəlxalq Mərkəz (ICCROM) arasında əlaqələrin müxtəlif istiqamətləri üzrə fikir mübadiləsinin aparılması, gələcək əməkdaşlıq perspektivlərinin müzakirə edilməsi, həmçinin UNESCO-nun baş qərargahında (Paris) keçiriləcək Silahlı münaqişə zamanı mədəni sərvətlərin qorunması üzrə Komitənin 17-ci sessiyasında iştirak etməkdir. 

    Səfər çərçivəsində dekabrın 14-də Azad Cəfərli Roma şəhərində lCCROM-un baş qərargahında təşkilatın baş direktoru Vebber Ndoro ilə görüşüb. Görüşdə Azərbaycan Respublikasının İtaliyadakı Səfirliyinin ikinci katibi Rüstəm Bayramov, Dövlət Xidmətinin baş mütəxəssisi Nəzrin Məmmədova, ICCROM-ın proqram meneceri Eugene Jo, layihə rəhbəri Rohit Jigyasu, təşkilatın koordinatoru Anna Zeichner iştirak ediblər.

    Dövlət Xidmətinin rəisi lCCROM və ölkəmiz arasındakı əməkdaşlığın inkişafı istiqamətində Azərbaycanda həyata keçirilən tədbirlərdən danışıb. İşğaldan azad olunmuş ərazilərdə tarix-mədəniyyət abidələrinin monitorinqi, inventarlaşdırılması, bərpa-quruculuq işləri və infrastruktur layihələrinin icrası haqqında məlumat verib. Post-münaqişə dövründə “Böyük qayıdış” tədbirləri çərçivəsində işğal zamanı dağıdılmış abidələrin qorunması və mühafizəsinə həssaslıqla yanaşıldığını diqqətə çatdırıb. 

    lCCROM ilə birgə mərkəz Azərbaycan olmaqla abidələrin bərpası və qorunması prosesinin idarə edilməsi, texniki, metodoloji bilik və bacarıqların artırılması üzrə Türkdilli dövlətlərin mütəxəssislərinin iştirakı ilə çoxşaxəli və uzunmüddətli təlimlərin təşkil olunmasının mümkünlüyünü diqqətə çatdırıb.

    lCCROM-un baş direktoru Vebber Ndoro isə öz növbəsində ölkəmizdə səfərdə olarkən işğaldan azad olunmuş ərazilərdə, xüsusilə də Şuşa şəhərindəki dağıntıları təəssüflə seyr etdiyini qeyd edib. Baş direktor təlimlərlə bağlı Azərbaycan tərəfinin təkliflərini yüksək dəyərləndirdiyini bildirərək, belə təlimlərin təşkil olunması ilə nümunəvi fəaliyyət və təcrübənin əsasının qoyulacağına inamını ifadə edib. Bununla əlaqədar memorandumun imzalanması və uzunmüddətli əməkdaşlıq proqramının icra edilməsi fikrini dəstəklədiyini vurğulayıb. 

    Həm işğaldan azad olunmuş ərazilərdə, həm də bütövülükdə ölkə hüdudları daxilində yenidənqurma, inkişaf prosesi çərçivəsində proqramın Azərbaycan tərəfinin şərhlərinə, izahlarına, ehtiyaclarına uyğun olaraq, həmçinin mərkəzi Azərbaycan olmaqla və Türkdilli dövlətlərin iştirakı ilə həyata keçirilməsinin uğurlu nəticələr verəcəyinə ümidvar olduğunu bildirib. 

    Hər iki tərəfin dəstəklədiyi bu proqramın əlaqələndirilməsi məqsədilə görüşdə əlaqələndiricilər müəyyən edilib, layihələrin hazırlanaraq mübadilə edilməsi və bu addımların yol xəritəsinə uyğun olaraq yerinə yetirilməsi razılığına gəlinib. 

    Nümayəndə heyətinin səfəri davam edir.

  • Gənc xanım yazar Xəyalə SEVİL saytda GƏNCƏ Bürosunun Rəhbəri təyin edildi

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının təsisçisi və baş redaktoru Kənan Aydınoğlunun 16 dekabr 2022-ci il tarixli müvafiq qərarına əsasən, “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin müdavimi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) üzvü, Azərbaycan Respublikası Prezidenti təqaüd fondunun təqaüdçüsü Xəyalə SEVİL Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının GƏNCƏ Bürosunun Rəhbəri təyin edildi.

    Azərbaycanın Mədəniyyət və ƏdəbiyyaAzərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti və İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsi.

  • Gənc xanım yazar Arzu HÜSEYN saytda BAKI Bürosunun Rəhbəri təyin edildi

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının təsisçisi və baş redaktoru Kənan Aydınoğlunun 16 dekabr 2022-ci il tarixli müvafiq qərarına əsasən, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Prezident mükafatçısı gənc xanım yazar Arzu Hüseyn Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının BAKI Bürosunun Rəhbəri təyin edildi.

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti 
    və İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsi.

  • Arzu HÜSEYN.Yeni şeirlər (V hissə)

    Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Prezident mükafatçısı, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının BAKI Bürosunun Rəhbəri

    * * *

    Toxunduğum o saçlara nə oldu?
    Dodaqların həmin dodaq deyil ki.
    Sənə nə var, olan tək mənə oldu,
    Başa düşdü, ürək uşaq deyil ki.

    Sığdırmadım həyatıma başqasın,
    Gözlərimə inanardın tanısan.
    Mənim üçün indi tamam başqasan,
    Mənim üçün sıradansan, hamısan.

    Bəhanəydi hər zəngim, hər dönüşüm,
    Bilirdin ki, asılıyam telindən.
    Yandırmadı bu dəfəki öpüşün,
    Oynatmadı varlığımı yerindən.

    Anlamadım səbəbini bu qışın,
    Oyandım ki, nə mən varam, nə də sən.
    Nə duamsan, nə ahım, nə qarğışım,
    Heçkimimsən, heçnəyimsən, heçnəsən.

    Ağlamaqdan gözlərinmi yoruldu?
    Baxışını yayındırma, görürəm.
    Toxunduğum o saçlara nə oldu?
    Yad toxundu, yad qoxladı, bilirəm.

    * * *

    Bu da sevgimizin son Noyabrı,
    Yenə də nəyinsə sonuna gəldik.
    Gözündə bir ovuc dəniz var Sənin,
    Ağlama, suyunda bata bilərik.

    Hava xatalıdır, küləyi dəli,
    Yoxsa sevgimizdir soyuğu duyan?
    Qorxuram – payızda tərk etsəm Səni
    Bir daha baharda Səni tapmayam.

    Həyat başdan-başa qəribəlikdir,
    Görüşlər yaradar, ayrılıq salar.
    Kiminsə cibində qara qəpikdir
    Bizim gözümüzdə mühüm olanlar.

    Nə deyim taleyin yazısına mən,
    Niyə görüşdük ki, niyə ayrılaq?
    Təpədən dırnağa payız kimiyəm,
    Yarpaqsız budağam, budaqsız yarpaq.

    Sənsiz yaşamağa alışam gərək,
    Vaxtında unudam, yoxsa gec olar.
    Bu da sevgimizin son Noyabrı,
    Hələ ayrılığın Dekabrı var…

  • Arzu HÜSEYN.Yeni şeirlər (IV hissə)

    Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Prezident mükafatçısı, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının BAKI Bürosunun Rəhbəri

    * * *

    Yumuldu gecənin ulduz gözləri,
    Pərişan saçının qaranlığında .
    Elə toxundum ki, o andan bəri,
    Yanağı qızardı qaranlığın da.

    Elə toxundum ki, bir ah bəs etdi,
    Çırpındı ürəyin sinəmin üstə.
    Adın dodağımdan qopub səs etdi,
    Cəmləndi susduğum nə var o səsdə.

    Bir de baxışında bu sual nədir?
    Sabahı düşünmə ömür qısadır.
    Mənə dodağında növbahar gətir,
    Deyim öpüşlərin gilənar dadır.

    Deyim öpüşlərin nübar fəslidir,
    Deyim çiyinlərin heyva qoxulu.
    Gözlərin sevməyə nə həvəslidir,
    Ay həzin nəfəsli, cənnət yuxulu.

    Elə toxundum ki, dayandı zaman,
    Durdu təyyarələr, qatarlar durdu.
    Sardı vücudunu həmin həyəcan,
    Nə şirin söylədin mənə “yoruldum”…

    Elə toxundum ki…ilahi elə,
    İlahi, bu gecə bizi əfv elə…

    * * *

    Üşütmədi şaxta məni, qar məni,
    Düşmən etdin hər kəsə aşkar məni,
    Yıxılmadım satanda dostlar məni,
    Sən kənarda durdun deyə ağladım.

    Dayaz dedin, dərinlikdə üzmədik,
    Nə illahsa dərdimizi çözmədik,
    Beş on günlük çətinliyə dözmədik,
    Ayrılaqmı sordun deyə ağladım.

    Qürür etdim, nə edirsən et dedim,
    Bir dedinsə cavabında cüt dedim,
    Mən axmağam, tutaq sənə get dedim,
    Körpüləri qırdın deyə ağladım.

    Olmaz belə, bizimki də zülümdür,
    Yanıb bitdim gördüklərin külümdür,
    Bu eşq deyil, hər nəfəsi ölümdür,
    Vücudumu sardın deyə ağladım.

    Gözü qara gecələrdə yuxumdun,
    Çox istədin, çox apardın, çox umdun.
    Sən ki mənim ürəyimə yaxındın,
    Ən yaxından vurdun deyə ağladım.

  • Gülnar SƏMA.”Sən yuxudan gəlirsən…”

    Qasımlı Gülnar Vaqif qızı 1986-cı ildə Tovuz rayonunun Dondarquşçu kəndində anadan olmuşdur. 2001-ci ildə “Mən sehrli səmayam” adlı ilk kitabı çap olunub. 2004-cü ildə BDU-nun filologiya fakultəsinə daxil olub. 2007-ci ildə ali məktəblərarası keçirilən XII fənn olimpiadasında Azərbaycan dili fənni üzrə II yeri qazanıb. 2009 və 2014-cü il seçkilərində Tovuz rayonunun Dondarquşçu kənd bələdiyyəsinin üzvü seçilib.

    2010-cu ildə AMİ-nin Azərbaycan ədəbiyyatı bölməsinə magistraturaya qəbul olunub. 2011-ci ildə “İçimdəki söhbətlər” kitabı nəşr olunub. 2014-cü ildə AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutuna Ədəbi Tənqid şöbəsinə doktoranturaya qəbul olunub. 2014-cü ildən AYB-in üzvüdür. Bədii və publisistik əsərləri mətbuatda müntəzəm çap olunur. 2009-2014-cü illərdə Tovuz rayonunun Muncuqlu kənd ümumi-otra məktəbində müəllim işləyib. 2014-cü ildən “Hədəf” hazırlıq kurslarında müəllim işləyir. Bir sıra beynəlxalq konfrans və simpoziumların iştirakçısıdır.

    Kimi

    Mənə çəkdiyin dağa gəl,
    Gəl, qorxma, dumanı yoxdu.
                                   E.Əzim


    O hansı dağdı ki, dumanı yoxdu,
    Mənim ilk sevgimin göz dağı kimi?
    O hansı yazardı romanı yoxdu,
    Şair ürəyimin söz dağı kimi.

    Elə sancır sanki key iynələyir,
    Bir işə yaramaz şey iynələyir
    Tikməyi bir yana hey iynələyir
    Cumubdur üstümə biz dağı kimi.

    Göybəgöy axtardım, Səma, özümü
    Yerbəyer yerlərdə bitdi əzimim.
    Gönüqalın bilib üzsüz üzümü
    Dərimi hey soyur xəz dağı kimi.

    Var

    Sənsiz gecələrə vərdiş etmişəm
    Həsrətə, hicrana məndə dözüm var.
    Nazıyla oynadım ayrılıqların
    Vüsala tamarzı iki gözüm var.

    Mənli-mənsiz, onlu-onsuz arzular
    Qanıma susadı qansız arzular
    Qar üstə yazdığım sonsuz arzular
    Od üstə can verən neçə buzum var.

    Sən nədən biləsən, nədənlər nədən?
    Özün cavab çıxar “a”dan ya “be”dən
    Gözümdə kölgəli o nurlu didən
    Məni sınaq etmə, məndə əzim var.

    Bir qız

    Bir qız vardı bizim kənddə
    Mənim kimi gözü qara.
    Sənə olan sevgisindən
    Bənzəyirdi üzü qara.

    Bir qız vardı qarabəniz
    Üzündə xal düzümləri.
    Yetişməmiş kim dərmişdi
    Tənəkdə kal üzümləri?!

    O qız bircə addımıyla
    Ürəyini tərk elədi.
    Qovuşmağa gücü çatmaz,
    Ayrılığa ərk elədi.

    Sən gələndə həmin qızın
    Sevgisi sevgiyə döndü.
    O dinə gəlməyən qızın
    Dilində sən oldun andı.

    Bir qız vardı bizim kənddə
    Reyhan kimi gözü qara.
    Gülü, narı yığıb getdi
    Sizin kənddən səmalara.

    Yuxuda…

    Sən yuxuya gedəndə
    Mən yuxudan gəlirdim.
    Gözün məni güdəndə
    Özüm bunu bilirdim.

    Yuxu mənə gələndə
    Mən də səndən gedirdim.
    Sən mənimçün öləndə
    Mən də gendən gedirdim.

    Mənə o təsir edir
    Sən axı dan gəlirsən.
    Hamı yuxuya gedir
    Sən yuxudan gəlirsən.

    Hamı xeyrini güdür
    Sən də mənə zərərsən.
    Məni könlünə müdir
    Yat, yuxuda görərsən.

    Taxta divan

    Vaxtla oynama, gülüm,
    Vaxtında oyna bir az.
    Özünə divan tutma
    Taxtında oyna bir az.

    Oturtmaqçün yerində
    Taxta divan qurular.
    Sənin alın tərində
    Taxta divan qurular.

    Boş sözdü ki, deyirlər
    Quruca baxtın olsun.
    Baxtın quruyanacan
    Qızıldan taxtın olsun.

    Bir dünya

    Mən sənə dünyanı bağışlayardım,
    Sən mənə bir dünya bağışlasaydın.
    Gözümü yoluna baxışlayardım,
    Ömür yollarımı naxışlasaydın.

    Sən mənə bir dünya bağışlasaydın,
    Mən sənə dünyanı bağışlayardım.
    Gözümdə eşqimi alqışlasaydın
    Özüm eyləyərdim baxışla yardım.

    Sevgimdən su içdin gözün doyunca,
    Səmadan yerlərə yağışladınmı?
    Sənə səma verdim dünya boyunca
    Sən mənə bir dünya bağışladınmı?!

    Burda nə var ki…

    Ayrılaq səninlə burda nə var ki,
    Ayrılıq mənimçün həyat tərzidi.
    Bir ömrü hey ölçür-biçir durmadan,
    Həyat yolumuzda həyat dərzidi.

    Eh!!! Burda nə var ki, ayrılaq getsin,
    Guya ayrılmayıb neyləyəcəyik.
    Bizim həsrətimiz bir ömürlükdü,
    Vüsalı yolundan eyləyəcəyik.

    Çoxdan gözləyirdin bu təklifimi,
    Ayrıldıq üstündən dağ götürüldü.
    Sənin məhəbbətin öldü, gömüldü
    Mənim xəyallarım sağ götürüldü.

  • Gülnar SƏMA.”AYSEL XANLARQIZININ “DARIXAN ŞEİRLƏR”İ”

    “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin müdavimi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Gənclər Şurasının və Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin üzvü, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Tovuz Bürosunun Rəhbəri, Prezident təqaüdçüsü, Gənclər müfakatçısı

    “Bir şeirin könlün alıb, heca-heca sevdim səni” –  misralarının müəllifi Aysel Xanlarqızının “Darıxan şeirlər” kitabından söhbət açmaq istəyirəm. Kitabın bir şeirindəki “bir tabutluq çiyin, bir kəndirlik boyun, bir dözümlük can, bir qismətsiz yazı” kimi tapıntılar əksər şeirlərdə nəzərə çarpır:

    Çiçəklər arıların dodaqlarında

    bal daddıqca

    yarpaqlar xəfif təbəssümlə qımışır burda,

    hörümçəklər yuva arzusuyla

    tər tökürlər torda…

    Arılar və çiçəklər, hörümçək və tor sözün bütün mənalarında ədəbiyyatın hədəfinə tuş gəlib. Ayselin təqdimatında isə balın çiçəklərdən başlayan ömrünün arının dodaqlarından keçən həyat yolu yarpaqların xəfif təbəssümlə qımışmasına səbəb olub. Eləcə də hörümçək torunun yuva qurmaq arzusundan başlayaraq tər tökməyin bəhrəsi kimi hörgüsü şairanə təqdimatdır.

    Qolları eşq döngəsi,

    Ömürdür hər nəfəsi…

    Gedişi mərmi səsi,

    Həsrəti savaş adam.

             Qolların eşq döngəsinə bənzədilməsi çarəsizliyin fərqli təqdimidir. Hərəsi bir tərəfimizdə yerləşən qollarımızı üfüqi istiqamətdə və ya başımız üzərinə qaldırsaq, hərəsi bir tərəfə baş götürüb gedər. Paralel tutsaq, həndəsənin aksiomları öz hökmünü verər: paralel düz xətlər kəsişməz. Həmin paralel qollarımızı kəsişdirib özümüzə tərəf əysək, özümüzü qucaqlamalı olarıq. Əgər bizi başqası qucaqlamırsa, qollarımız eşqin özümüzə sarılan eşq döngəsidir. Şeirdə isə söhbət ONUN qollarından gedir. Eləcə də, onun nəfəsindən, onun gedişindən, onun həsrətindən. O nəfəs ki, səninçün ömür deməkdir. O gediş ki, ancaq mərmi səsiylə müqayisə oluna bilər və düşdüyü, ya da dayandığı yerdə faciələr yaradar. O həsrət ki, onu duymaq özünü savaşda hiss etmək kimidir.

    “Dünya Tovuz boydaydı bu gecə, /Bütün manşetlər boyu/ Güllələnirdi xəbərlər…” – misraları Tovuz döyüşlərinin qəhrəmanlarından olan general Polad Həşimovun xatirəsinə həsr olunmuş şeirdəndir. 30 il torpaqlarının 20 faizi işğal altında qalmış bir dövlətin yenidən başqa bir bölgəsinə düşmən göz dikərsə, o zaman o xalq üçün bu boyda dünya kiçilib bir rayon boyda olar. O millətə elə gələr ki, bütün dünya ilə mübarizə aparmaq, sadəcə, bir rayonu müdafiə etmək qədər mümkündür. Düşmənin üzü dönərsə, millətin də gözü dönər. Dünyanın hər yerində etiraz dalğaları baş qaldırar. Bütün manşetlərin xəbərlərini güllə səsinə məhkum edər.

    “Sus, danışma” bağırır bütün atəşkəslərə,

    Son damla qanınadək tarix yazır oğullar…

    Qarabağa duatək səslənir güllə səsi,

    Qələbə arzusuyla gerçək olur nağıllar

    Hücum əmri şığıyır…

    Bu bənddə Vətən müharibəsinin bütün gəlmişini-getmişini sezmək olur. Son damla qanınadək tarix yazan oğulların atəşkəs qərarlarını susdurmaq əmri verməsinə alqış duyulur. Xalqımızın müharibə dövründə atəşkəs müqavilələrinə olan etirazından tutmuş, güllə səsini duatək qəbul etməsi, qələbəyə inamı, nağılları gerçəkləşdirmək əzmi təqdir edilir.

    Sən zindan aşiqisən, mən azadlıq yanğılı,

    Qoşulmağa gücüm yox içimdəki haraya…

    Rəngli-rəngli baxsaq da bu sevginin gözünə,

    Kefin istəməyəndə deyəcəksən qaraya

    Ayselin bu kitabında nümunə gətirdiyimiz bəndin formasına oxşar bir neçə eksperiment şeir var. Mənə elə gəlir ki, bu eksperimetlər uğurlu alınıb. Belə ki, hecada yazılmış hər dörd misranın sonuna ya bir söz, ya da bir söz birləşməsi əlavə edilib ki, bu da mənaca əvvəlki misralarla bağlanır. Həmin qanunauyğunluq digər şeirlərində də mükəmməllik yaradıb. “Darıxan şeirlər”in məxsusi cəhətlərindən biri xoşagəlimli qafiyələrin varlığıdır:

    Gözümdən yuxu tökülən,

    Gecəm yellənir beşikdə.

    Həsrət evimin içində,

    Sevinc buzlayır eşikdə…

    Bəndində işlədilmiş beşikdə və eşikdə tam qafiyələri ilə yanaşı, “qarmağı sevən balığa”, səndən qalan tək qalıq”, “şüa kimi sevməyə” “dua kimi sevmək” qafiyəsinin tapılması mətn daxilində çox yerinə düşür. “Günəşi alovlandırasan qoynunda//Öpüşləri boyunbağı edəsən boynunda…” – misraları isə yalnız qafiyələrinin gözəlliyi ilə deyil, mənasının özəlliyi ilə də fərqlənir.

             Aysel Xanlarqızının bu kitabında “İnsan adlı oyuncağam”, “Dərviş ömrü”, “Qonaq görüşlər” və başqa bir neçə heca vəznində yazılmış şeirlərinin bütün misralarını poetik örtüyə qərq olmuş görürükBu cür şeirlər müəllifinin ani səhlənkarlığı olmasa, daha yaxşı olardı. Məsələn:

    Həyat çılğın dalğaların gətirdiyi çöpləri

    Yığsa da sahilim boyu,

    Zamanı sevgiyə boğmağı sevdim…

    misralarında ilk baxışdan hər şey qaydasındaır. Lakin SEVGİYƏ sözü Azərbaycan dilinin qrammatik qaydalarını pozub. Fikrimcə, bu söz ya “ilə” qoşması və ya  -da, -də şəkilçisi ilə işlənməli idi. Sözün yönlük halda işlənməsi heç bir məna kəsb etmədiyi ilə yanaşı, həm də dil qüsuru yaradır. Heç sevgiyə qərq etmək anlamı da vermir. Bundan başqa “əgər gedərsəm, mənimçün darıxma” – şərt budaq cümləsində də “getmək” feilinə şəkilçilər düzgün ardıcıllıqla qoşulmayıb. Normaya əsasən, zaman şəkilçisindən sonra şəxs, sonra şərt şəkilçisi gəlməlidir və söz “gedərəmsə” olmalıdır. Nümunənin sərbəst şeirdən olduğunu nəzərə alaraq, heç bir poetik məcburiyyət qarşısında qalmadan dil qaydalarını pozmağa haqq qazandırmaq olmur. Ona görə ki, Aysel istəyəndə dil və ədəbiyyatın iş birliyindən öz xeyrinə yararlana bilir: “sevgim həsrətinə əsir qurtuldu”, “ayrılığın fəryadında səadətə kar olmuşam”, “xoşbəxtlik alın yazımda qəza enişi eyləyir”, “sürət həddini aşmış mənim şikəst həyatım” – misraları sözün ən gözəl halındadır. Eyni zamanda

    “yarpaqtək yaşadı ruhum xəzəli”, göz dəyməsin təkliyimə, bir sıldırım qaya kimi…” təşbehi, “məni yoxluğuna alışdırma gəl, yolları götürrəm ayağın altdan…” mübaliğəsi müəllifinə əhsən dedizdirir.

  • Azərbaycanlı gənc xanım yazar Xəyalə SEVİL.Yeni şeirlər (X hissə)

    “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin müdavimi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) üzvü, Azərbaycan Respublikası Prezidenti təqaüd fondunun təqaüdçüsü, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının GƏNCƏ Bürosunun Rəhbəri

    Cəzalıdı ürəyim,
    Bədənimdə küncə qoydum.
    Yorulan göz yaşımı,
    Yanağımda dincə qoydum.

    Bu da səndən qalan ömür,
    Yarı sənsən, yarı sudu.
    Həsrətini atdığım yer
    Gözlərimin quyusudu.

    Eh! Yolların yol yoldaşı,
    Gedən yollara qarışdın.
    Sən tək bədəndən ibarət
    Sevgilərə alışdın…

  • Azərbaycanlı gənc xanım yazar Xəyalə SEVİL.Yeni şeirlər (IX hissə)

    “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin müdavimi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) üzvü, Azərbaycan Respublikası Prezidenti təqaüd fondunun təqaüdçüsü, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının GƏNCƏ Bürosunun Rəhbəri

    Qurduğun xəyallarından
    Geriyə dönmək qədər
    Çətin yol yoxdu bu dünyada.
    Gözlərindən yıxılan göz yaşlarını
    Yanağın da qaldıra bilmir.
    Baxışların buz kəsilir.
    Başını qaldırıb göyə baxırsan,
    Göy üzündə sənin çarəsizliyinə
    Qurbanlıq qoyun kimi bir ulduz kəsilir.
    Qaralır dünyan, qaralır,
    Həyatın göz qapaqlarının
    Arası qədər daralır…
    Bütün güclü qadınlar bədbəxtdir, bilirsinizmi?
    İçindəki təkliyi heç kim görmür…

    Kimsə olmalı…
    Kimsə gəlməli
    Gecənin bu vədəsində.
    Yekə adam,
    Ölkə adam,
    Vətən adam,
    Həmdəm adam.
    Taleyin hədəsidi
    Əl-qolumu bağlayan
    Yoxsa özüm gələrdim.
    Bircə qırıq ümid olsa,
    Olsa, dözüm gələrdim.
    Adını çəkib dururam,
    Ah kimi, ahım yuxarı.
    İlahi, özün düşürsən,
    Yoxsa mən çıxım yuxarı?

  • Rüfət AXUNDLU.”Getdin”

    “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin müdavimi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) üzvü, Azərbaycan Respublikası Prezidenti təqaüd fondunun təqaüdçüsü, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının AĞSTAFA Bürosunun Rəhbəri

    Fələk aman vermədi,
    Candan can aldı, getdin!
    Qəfil ömrün sonuncu-
    -Zəngini çaldı, getdin!

    O, sənli illər yandı,
    Qönçəydi güllər, yandı…
    Ağızda dillər yandı,
    Ahh, bu nə haldı, getdin!!!

    Arzuların bitməmiş,
    Övlad toyu etməmiş,
    Muradına yetməmiş,
    Axı nə oldu, getdin?!

    Ömür dərddir, ömür yük,
    Ürəyə dərd gömürük…
    Sənin ömrün, ömürlük,
    Xatirə qaldı, getdin!!!

    11.07.2021

  • Rüfət AXUNDLU.”Çıxıb”

    “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin müdavimi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) üzvü, Azərbaycan Respublikası Prezidenti təqaüd fondunun təqaüdçüsü, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının AĞSTAFA Bürosunun Rəhbəri

    Ömür var təzadlı, ömür var qəliz,
    Yaşayır, qoyaraq hərə bir cür iz…
    Həyat ləzzətinə tamarzıyıq biz,
    Onsuz da hər nə var dadından çıxıb.

    Elə ki, deyirsən sözün əslini,
    Sənə yaşadırlar xəzan fəslini.
    Oğul var unudub əsil-nəslini,
    Ata soyadından, adından çıxıb.

    Yaşanan çox günün çiləsi var ki?!
    Bitmək də bilməyir, “hələ”si var ki…
    Yaşamaq eşqiylə eləsi var ki,
    Sürünüb cəhənnəm odundan çıxıb.

    Adi hal olubdur ədavət etmək,
    Ədavət sonucu, “cinayət” etmək…
    Vallah “adamlara” nəzarət etmək,
    Deyəsən Allahın yadından çıxıb.
    Rüfət Axundlu.

    09.08.2022