UNUDARSAN BƏLKƏ DƏ
Gözlərimin rəngini,
Tellərimin ətrini,
Şeirimin hər sətrini,
Unudarsan ,bəlkə də.
Sevdiyin gülüşümü,
Hərdən ərköyünlüyümü,
Elə mənim özümü,
Əzaba dözümümü,
Unudarsan, bəlkə də.
Könlümün həsrətini,
Yoxluğunun dərdini,
Sənlə ömrümə gələn
Cəhənnəmin qəsdini,
Çarəsiz bir xəstəni,
Unudarsan ,bəlkə də. (daha&helliip;)
Uzaq keçmişə qayıdaq, cəmiyyətin yarandığı ilk dövrə. İbtidai icma quruluşunda insanlar yavaş-yavaş təkamül prosesi keçir və təkmilləşməyə doğru yönəlir. Nəhayət daş dövrü, tunc dövrü gəlir. Daş dövründə insanlar qarınlarını doyurmaq üçün daş alətlərlə ov ediblərsə, tunc dövründə tunc alətlərlə ov ediblər. Hadisələr bir-birini əvəz edib, daha mükəmmələ doğru addımlayıb. Hər dövrün öz yenilikci adamları olub. Var olanı daha səmərəlisiylə, daha yaxşısıyla əvəz etməyə çalışanlar. Yenilikci sözünü hal-hazırda “yaradıcı adam” deyə cilalamışıq.
XXI əsr, texnologiyanın sürətlə inkişaf etdiyi əsrdi. Çox şeyi texnologiyanın bizə verdiyi imkanlardan istifadə edib asanlıqla qurmaq, yaratmaq mümkündü. Amma elə şeylər var ki, onları yalnız insan təfəkkürü qurub, yarada bilir. Bunlara şairlər, rəssamlar, musiqiçilər və alimlər daxildir. Alimlər mərhələ-mərhələ elmlərini artıraraq alim olurlar. Bu birisilər isə İlahi istedad tələb edir. Yaradıcı insanlar Allaha yaxın bəndələrdir. Musiqiçilər yeni-yeni musiqilər bəstələyərək insan ruhunu xoş etməyi bacarırlar. Bəzən gözəl musiqilər əsrlərlə ömür qazanır. Şair öz hisslərini sözlərlə elə deməyi bacarmalıdı ki, başqa heç kim o cür deməmiş olsun. Bu əsl şairin bacarması gərəkəndir. Rəssam isə hisslərini rənglərlə, rəsmlərlə deyir. Elə bir tablo yaratmalıdır ki, ortaya çıxarmaq istədiyi bütün ifadələr həmin tabloda əks olunsun. Rəssamlar çox incə iş görərək, böyük qüdrətə sahib olurlar. Bir portret çəkərkən sifət gizgiləri o qədər dəqiq işlənir ki, rəsmdəki şəxsin həsrət çəkdiyi, əzab çəkdiyi, dalğınlığı, nigarançılığı və ya sevinci, xöşbəxtliyi asanlıqla sezilir. Gözlə görünməyən mücərrəd hesab etdiyimiz dərd, duyğu, əzab, sevinc və s. insani hisslər rəssamın o kiçik fırçasının ucundadır. Yalnız rəssamlar onu müəyyən edib, rəsmə köçürə bilirlər. Rəssamlar yer üzünə fərqli baxır, fərqli münasibət göstərirlər. Onlarda yaradılmış olan bütün varlıqlara xüsusi bir sevgi var. Rəssamlar ağacdan qopub düşmüş, saralmış bir yarpağı elə təsvir etməyi bacarırlar ki, sanki o yarpaq insan həyatından qopub arxada qalan bir gündür, bəşərin gözəlliyi olan hər hansı bir insanın, insanlar sırasından silinməsidir, dünyanın gərdişidir- yaradılış və son deməkdir. Rəssamlar bu cəsarətin, istedadın sahibləridirlər. (daha&helliip;)
MƏN DƏ QARABAĞLIYAM
Azəriyəm, alqış olsun dilimə.
İslam adlı, imanıma, dinimə.
Qurban olum vətənimə, elimə.
Yurdum Lerik dağ başında, dağlıyam.
Lənkərandı, Masallıdı, Ləkidi.
Bu Bakıdı, bu Gəncədi, Şəkidi.
Bu vətəndi, torpağımın təkidi.
Vətənimə, torpağıma bağlıyam.
İmişli, Beyləqan,Quba, Qusarda.
Salyanda, Şirvanda, Ağsu, Ucarda.
Hər yer vətənimdi doğma diyarda.
Mən də Naxçıvanlı, Qaradağlıyam.
Şüşa həsrətimdi, sirdaşım olub.
Qubadlı, Laçınım, göz yaşım olub.
Xocalı qanımda yaddaşım olub.
Ağdamlıyam, mən də Qarabağlıyam.
(daha&helliip;)
Ağlayar
Başımın üstünə pəri dolanır,
Dünyamın xəyalı, bir qız ağlayar.
Göylərin üzündə od tutub yanır,
Ulduzlar sönübdü, aysız ağlayar.
Boğulub qəhərdən, susub dillərim,
Danışmır sözümü, daha sellərim.
İtirmiş rəngləri, yaşıl cöllərim,
Cüt gəzən sonalar, taysız ağlayar.
Ürəkdən gülənlər,daha gülməyir,
Sevgini duyanlar,daha duymayır.
Ürəyi yananlar, daha yanmayır,
Yetimlər qalıbdı, paysız ağlayar.
Çiçək də yabanı, olub elə bil,
Ürək də yabanı, olub elə bil.
Dilək də yabanı, olub elə bil,
Baharlar kecməyir, maysız ağlayar.
Səsimə səs verin, itməsin düzəm,
Küsmə sən, ey həyat, ucal yenidən.
Bəxş eylə, səadət bizə, Yaradan!,
Abbasın harayı, haysız ağlayar. (daha&helliip;)
Düşünməkdən Eldarın başı ağrıdı. Fidanın yatdığına əmin olduqdan sonra uzandığı yerdən qalxdı. Fidanın başından öpüb, oğlunun burnuna barmağını toxundurduqdan sonra otaqdan çıxdı.
Evdən çıxmaq üçün qapını açanda Rəşadın səsini eşitdi.
– Hara gedirsən?
– İti basdırmağa. Ola bilsin gecə qayıtmaram. Mən gələnə qədər yanlarında ol.
– Arxayın ol.
Eldar evdən çıxdı. Maşının səsinə Fidan oyandı. Yoldaşını yanında görməyəndə telefonuna zəng etdi.
– Gecə vaxtı hara getdin yene?
– Narahat olma, gələcəm.
Eldar çox danışmadı. Telefonu söndürdü. Fidan bir neçə dəfə “Alo” desə də cavab verən olmadı.
Fidan yuxudan oyanana kimi Təhminə uşağın altını dəyişmiş, yeməyini vermişdi. Rəşad isə, həyatda gəzdirirdi
Eldar hələ qayıtmamışdı. Fidan özünə çay süzdü, qonaq otağına gəldi. Eldara zəng vururdu, yenə zəng çatmırdı. Təhminə həyətdən içəri keçəndə Fidan deyindi:
– Telefonu niyə söndürür, bilmirəmdə. Adam narahat olur.
Fidan televizoru yandııb divanda oturdu.
– Heç olmasa Rəşadla gedərdi. Adamın ağlına hər şey gəlir.
Kanalları bir-bir dəyişirdi. Səfərin şəkilini görəndə pult əlindən düşdü. Xəbərlərdə Səfər Kərimovun avtomobil qəzası keçirdiyi deyilirdi. Kadrları görən Fidanla Təhminə bir-birilərinə baxdılar
Təhminə – Dünən biz gördük ki…
Fidan “Səfər” deyib dizlərini döydü, ağlamağa başladı.
Təhminə onu sakitləşdirməyə çalışdı.
– Ağlama. Rəşad eşitsə yaxşı deyil. Özünü ələ al, Eldar gələ bilər.
– Eşitmədin? Vəziyyəti ağırdı.
– Başa düşürəm, özünü ələ al.
– Gedəcəm yanına. Onu görməsəm, ürəyim partlayar.
– Ağlını başına yığ.
– Başa düşmürsən məni. Səfərin vəziyyəti ağırdı.
– Sən də başa düşmürsən ki, ailəlisən, Səfərin arvadı var. Eldar bilsə, fikirləşmisən nə ola bilər? Cəmilə imkan verəcək elə görəsən.
Fidan Təhminəni dinləmədi, otağına keçdi, paltarını dəyişdi.
Təhminə – Nə iş görürsən? Nə deyəcəm Eldara? Məni pis vəziyyətdə qoyursan.
– Heç kim mənə mane ola bilməz.
– Eldarla xəyanət etmək üçün evləndin?
– Gic-gic danışma.
Fidan qapıdan çıxdı. Təhminə arxasınca qaçdı. Rəşadı görüb ayaq saxladı.
Rəşad – Hara gedirsən, Fidan?
Fidan – Özümü pis hiss edirəm. Gələcəm.
Fidan həyət qapısından çıxdı. Rəşad təəccüblə Təhminəyə baxdı. Təhminə Rəşad soruşmamış cavab verdi.
– Eldara zəng çatmadı, nigaran qaldı,arxasınca getdi. Neyləyə bilərdim? Fidanı saxlamaq olmur
Rəşad – Axı, bilmir harda axtarmaq lazımdır. Eldar əsəbləşəcək.
– Tərsdir…
Təhminə yalan danışmağa məcbur olmuşdu.
Səfərin vəziyyəti ağır idi. Cəmilə Kərimə qısılıb ağlayırdı.
– Oğluma nəysə olsa, ölərəm ay Kərim. Dözə bilmərəm.
Kərimin də gözləri dolmuşdu, Cəmiləyə təskinlik verəcək halda deyildi. Lamiyə bir kənarda dayanmışdı. Səfərin qəza keçirməsinə pis olsa da ağlamırdı. Başını aşağı salmışdı. Cəmilənin gözü gəlininə sataşdı. Kərimdən ayrılıb ona yaxınlaşdı.
– Hər şey sənin ucbatından oldu. Evimizə gələn günü ayaqların qırılaydı.
Xəstəxana dəhlizində başqa xəstə yiyələri, otaqdan-otağa gedib gələn həkimlər, tibb bacıları qaynana-gəlinə baxdılar.
Kərim Cəmiləyə yaxınlaşdı, astaca dedi.
– Cəmilə, sakitləş. Camaat bizə baxır.
Cəmilə nifrətlə Lamiyəyə baxırdı, sözlərinə davam edirdi.
– Sən oğlumu bu günə saldın. Niyə getmədin ananla? Nə yapışmısan yaxamızdan? Lamiyə susurdu, səbr edirdi.
Kərimin əl telefonuna zəng gəldi, Xəstəxananın həyətinə çıxmalı oldu. Lamiyə Cəmilənin qolundan astaca tutdu, səsinin tonunu qaldırmadan dedi:
– Ağlını başına yığ, səsinin də tonunu aşağı sal. Oğlun da, mən də sənin ucbatından bədbəxt olmuşuq. Fidanı, Ərinin məşuqəsini tələyə saldığın günü nə tez unutmusan?
– Ay axmaq, onsuzda itirəcəyim heç nə yoxdur. Səni qonşular təzəlikcə kişiylə görüblər. Bircə fahişəliyin çatmırdı.
– Nədi? Qızını bakirə ərə verməmişdin?
Aybəniz gördü ki, atası yaxınlaşır, anasının qolundan tutdu.
– Sakit olun, atam gəldi. Baş qoşma ana, dəyməz.
Lamiyə bir az aralı çəkildi – Şərəfsiz şərəfdən danışır.
Fidan salondan çıxmamışdan əvvəl divarda asılmış saata baxdı. Gərək günortayacan evə qayıtsın. Fidan yol kənarında dayanan taksilərin birinə yaxınlaşdı.
Həkim Kərimə yaxınlaşdı. Cəmiləylə qızı onlara yaxınlaşdı. Səfərə 1+ qan lazım idi.
Cəmilə – Qızımla mənim qanım ikidir. Kərim, səndə birdir.
Kərim – Mən qan verə bilmərəm. Həkim də, Cəmiləgil də təəccüblə baxışdılar. Həkim – Niyə?
Kərim – Evdəkilərə özüm demirdim. Şəkərim var.
Həkim – Bəs yoldaşı?
Hər kəs Lamiyəyə baxdı. Kərim Lamiyəyə yaxınlaşdı.
– Səfərə qan lazımdır. Birinci qrup qan lazımdır.
– İkinci qrupam.
Kərim məyus həkimin yanına qayıtdı.
Eldar evdə Fidanı görməyəndə hirsindən bilmirdi neyləsin.
– Necə yəni məni tapmaq üçün çıxıb? Telefonuna zəng də çatmır. Düzünü deyin, hara gedib bu qız?
Təhminənin gözləri dolmuşdu, Fidana zəng etsə də, ona cavab verməmişdi, yalanının üzə çıxmasından qorxurdu.
Təhminə – Vallah , sənin arxanca çıxdı. Neçə dəfə zəng elədi. Sənə zəng çatmayanda narahat oldu.
Eldar – Ofisə gəlsəydi bilərdim. Ofisə də dəymişdim.
Rəşad evə keçdi. – Gətirdiyin adamlar harda qalacaqlar?
Eldar – Növbəylə qalacaqlar. Biz olmayanda Təhminəylə Fidanı hara istəsələr aparıb gətirəcəklər. İndi bunun yeridir?
Eldar yenə Fidana zəng edir. Fidana zəng çatmır. Eldar telefonu yerə çırpır. Təhminə diksinir. Rəşad Təhminənin qolundan tutdu ki,sakitləşsin.
Fidan xəstəxanaya girəndə Səfər Kərimovu soruşur. Qaldığı otağı öyrənəndə Cəmiləgili görür. Fidanın saçları sarı idi, gözündə eynək vardı. Kərimlə Cəmilənin sözlərini eşitdi.. Cəmilə ağlayırdı.
– Birinci qrup nədir ki, bu boyda xəstəxanada tapılmadı?
Kərim – Narahat olma, Rafiqə tapşırmışam.
Həkim Kərimin yanına gəldi. – Tapa bildiniz?
Cəmilə Kərimdən öncə cavab verdi – Elə bil oğlumun bəxtindəndi. Tapa bilmədik. Həkim – İnşallah tapılar. Ümidinizi itirməyin.
Həkim ikinci mərtəbəyə çıxanda, Fidan da onun arxasınca pilləkanları çıxdı. Dəhlizdə Fidan Həkimi arxadan səslədi.
– Bağışlayın, təsadüfən söhbətinizi eşitməli oldum. Kimə qan lazımdır?
– Səfər adlı xəstəyə.
– Neçənci qrup?
– 1+ – Mən hazıram – Fidan həkimin üzünə gülümsədi.
Həkim Fidana diqqətlə baxdı. – Onda mənimlə gəlin.
Fidan qan verəndən sonra ayağa qalxdı, başı gicəllənirdi. Tibb bacısı Fidana şirin çay verdi. Fidan özünə gəldikdən sonra telefonunu çantasından çıxartdı, yandırdı. Çox keçmədi Təhminədən zəng gəldi. Fidan telefona güclə cavab verirdi.
– Allo.
Təhminə yataq otağına keçdi. – Hardasan? Eldar gəlib, əsəbindən az qala evi alt-üst edə.
– Xəstəxanadayam. Səfərə qan verdim, özümü yaxşı hiss eləmirəm.
– Nə danışırsan? Mən də qorxumdan demişəm ki, Eldarın arxasınca getmisən. Tez taksiyə otur gəl.
Fidan birtəhər ayağa qalxıb dəhlizə çıxdı. Həkimlə qarşılaşdılar.
Həkim – Özünüzü necə hiss edirsiniz?
– Bir az halsızam.
– Özünüzə qara şokolad alın, qanınızı artıran vitaminlər qəbul edin. Sizi yoldaşlardan birinə tapşıraram ötürər.
– Yaxşı olar. Birdə həkim, xahiş edirəm, kimliyim haqqında məlumat verməyin. Həkim gülümsədi – Baş üstə, mənim gözlərim üstə.
Fidan tibb bacısıyla xəstəxanadan çıxanda Cəmilə ilə rastlaşdı. Göz-gözə gəldilər. Fidan eynəyini gözünə taxdı, Cəmilənin yanından keçdi. Cəmilə şübhəylə Fidanın arxasınca baxdı. Öz-özünə deməyə başladı.
– Bu qız mənə necə tanış gəlir?!…
Fidan taksiylə yola salan tibb bacısı Cəmiləyə yaxınlaşanda saxladı.
– Qızım, o xanım kim idi?
– Tanış olmadınız? Xanım sizin oğlunuza qan verdi.
Cəmilə təəccübləndi. – Adı nədir?
– Fidandır.
Cəmilə bir anlıq elə bildi ki, yerə yapışdı. Özünü güclə ələ aldı.
– Çox sağ olun.
Tibb bacısı binaya girən kimi Cəmilə xəstəxananın qarşısında dayanan taksilərdən birinə oturdu, sürücüyə də tapşırdı ki, bəyaq xəstəxanadan çıxan ağ rəngdə olan taksini izləsin.
Sürücü ağ taksini görənəcən maşını sürətlə sürdü.
Eldar həyətdə o tərəfə, bu tərəfə gedib gəlirdi. Fidan həyət qapısından içəri girən kimi ona tərəf qaçdı. Fidanın başı gicəllənirdi. Eldar Fidanın qolundan tutdu.
– Nə olub? Fidan…Fidan…
– Yatmaq istəyirəm, dincəlmək istəyirəm.
Eldar Fidanı qucağına aldı, evə tərəf getdi. Qapının ağzında Rəşad qarşısına çıxdı, həyəcanlıydı.
– Camal qayıdıbdı.
Eldar gözüylə Fidanı işarə etdi, yəni qadınlara deyib qorxutmaq lazım deyil. Fidan gözlərini yummuşdu, Rəşadın dediklərinə heş bir reaksiya göstərmədi.
Cəmilə isə, Fidanın evini öyrəndikdən sonra, taksi sürücüsünə geri qayıtmağını tapşırdı….
Ardı var…
Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin Rəhbərliyi Sizi, yeni nəsil Azərbaycan gəcliyinin istedadlı nümayəndəsini, istedadlı gənc yazarı yazarı doğum gününüz münasibətilə səmimi qəlbdən təbrik edir, Sizə uzun ömür, möhkəm cansağlığı, xoşbəxtlik, ədəbi-bədii yaradıcılığınızda bol-bol uğurlar diləyir! Sevib, sevdiyiniz insanların əhatə dairəsində olun!
Mətbuat xidməti
Özünü sevdirən sən oldun mənə
Özümü də yordum,səni də yordum,
Bu sevda yolundan vaz keçib durdum.
Mən ki,gözlərindən işıq umurdum,
Duman oldun mənə,çən oldun mənə…
Ruhum günahlardan münəzzəh çağa,
Necə qalib gəldin zirvəyə,dağa
Bir anda əyilib döndüm yumağa,
Qırış oldun mənə,dən oldun mənə
Gündüz tanımıram,gecə bilmirəm,
Səni al günəşdən seçə bilmirəm.
Necə bütünləşdik necə,bilmirəm,
Hopub varlığıma mən oldun mənə
Gülüm,and içirəm uca Allaha,
Həsrətin vəslətin dadından baha.
Gəl mənə günahkar söyləmə daha,
Özünü sevdirən sən oldun mənə
14 noyabr 2015-ci il,şənbə günü,saat 10:34
Nədir dəyişməyən həqiqət görən
Dünənin şəkəri bu gün zəhərdir,
Bu günün sevinci sabah qəhərdir.
Doğmanın gecəsi yada səhərdir,
Hörən də yıxandır,yıxan da hörən,
Nədir dəyişməyən həqiqət görən
Cibdə pul olanda canavar quzun,
Ağrılı saniyə min ildən uzun.
Sevinən məqamda qənd olur duzun,
Sıxılıb nöqtəyə dönür yan-yörən,
Nədir dəyişməyən həqiqət görən
Aqilin məlhəmi nadana oxdur,
Qəlbini açmayan heç nə də çoxdur.
Allah kiminə var,kiminə yoxdur,
Payıza hamilə yamyaşıl pöhrən,
Nədir dəyişməyən həqiqət görən
Elə görmək istəyirəm səni ki…
Sirrin tənha otağında qalıbdır,
Bir çiçəyin budağında qalıbdır.
Xoşbəxtliyim dodağında qalıbdır,
Elə görmək istəyirəm səni ki…
Çətin ruhum qəfəsinə yovuşa,
Qoymamışam həyat,ölüm qovuşa.
Xəyal qalxıb həqiqətlə savaşa,
Elə görmək istəyirəm səni ki…
Mən səninçün misra idim,sətirdim,
Varlığımı yara qurban gətirdim.
Qucağında taleyimi itirdim,
Elə görmək istəyirəm səni ki…
Həsrətindən doymamışam
Bu sevgidən köksümdə qəm bitirib,
Misra-misra varaqlara ötürüb,
Gənclik adlı baharımı itirib
Tuş olsam da tufanlara,selə mən,
Həsrətindən doymamışam hələ mən
Duyulursan həyatımın dadında,
Nəğmə olub ürəyimdə adın da.
Gülüm,sənin gözlərinin odunda,
Yanmaq üçün çarpışaram helə mən,
Həsrətindən doymamışam hələ mən
Baxışımdan sorma mənə nə verdin,
İçimdəki ətaləti devirdin.
Məhəbbətlə ürəyimi çevirdim
Çəməndəki çiçəyə mən,gülə mən,
Həsrətindən doymamışam hələ mən
Alışaram bu sevginin oduna,
Alışaram,kimsə yetməz dadıma.
Toy gününü salma mənim yadıma,
Hicranınla yanım ildən ilə mən,
Həsrətindən doymamışam hələ mən
“Azərikimya” İstehsalat Birliyinin konfrans zalında Sumqayıt Dövlət Universitetinin müəllimi, Qabaqcıl Maarif Əlaçısı, “Tərəqqi” medallı pedaqoq, şair-publisist, dramaturq Əvəz Mahmud Lələdağın 80 illik yubileyi münasibətilə tədbir keşirilmişdir.
Əvəz Mahmud Lələdağın qələm və peşə dostlarının, şəhər ictimaiyyəti nümayəndələrinin iştirak etdiyi tədbiri giriş sözü ilə «Azərikimya» İstehsalat Birliyinin Müşahidə Şurasının sədri, Milli Məclisin deputatı Muxtar Babayev açmış və yubilyarı həyatının ən əlamətdar günü – 80 illik yubileyi münasi¬bətilə kimyaçılar adından səmimi-qəlbdən təbrik etmişdir. Qeyd olunmuşdur ki, şair, publisist və dramaturq kimi 50 illik zəngin yaradıcılıq yolu keçən Əvəz Mahmud Lələdağın yaradıcılığının əsas qayəsini vətənə, el-obaya tükənməz məhəbbət təşkil edir.
Yubilyarı təbrik edən Əməkdar İncəsənət xadimi şair Əşrəf Veysəlli Əvəz Mahmud Lələdağın oxucunun qəlbini duyaraq, gözəl söz demək qabiliyyətinə sahib bir şair olduğunu və məhz bu keyfiyyətləri ilə digər yaradıcı insanlardan fərqlənməyi bacardığını qeyd etmişdir. Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin, həmçinin Aşıqlar Birliyinin üzvü olmaqla, Ə.M.Lələdağın “El yada düşdü”, “Dağlar marala qaldı”, “Ömür payı”, “Sinəsi dolu nənəm”, “Ağ dovşanın nağılı”, “Ömürdən qalan izlər”, “Dünya, hara gedirsən?”, “Səni gözləyirəm”, “Bizi deyib gəlmə, Mirzə”, “Yaddan çıxmaz günlərim”, “Analı dünyam”, “Ümumbəşəri bəla – erməni xəstəliyi”, “Dağlar, gözləyin məni”, “Bu dünyaya könül verdim” və digər kitabları oxucuların dərin rəğbətini qazanmışdır.
“Şöhrət” ordenli Əməkdar müəllim, şəhərdəki 11 saylı tam orta məktəbin direktoru, şairə Ofelya Babayeva qeyd etmişdir ki, Əvəz Mahmud Lələdağ 1972-ci ildən Sumqayıt şəhərində yaşamaqla, yarım əsrdən artıq bir dövr ərzində balalarımızın təhsili və təlim-tərbiyəsi ilə məşğul olmuşdur. Uzun illər məktəb direktoru kimi məsuliyyətli və şərəfli bir vəzifəni icra etmiş, bu istiqamətdə qələmə aldığı “Təlimdə ənənəvilik və müasirlik haqqında pedaqoji düşüncələr” kitabı müəllimlərin stolüstü kitabına çevrilmişdir.
Tədbirdə həmçinin Sumqayıt Dövlət Universitetinin professoru Həsən Sadıxov, Polimer Materialları İnstitutunun Laboratoriya müdiri, AMEA-nın müxbir üzvü Mustafa Salahov, şəhər Mədəniyyət və Turizm İdarəsinin rəisi Mehman Şükürov, Sumqayıtın Tarixi Muzeyinin direktoru Olya İslamova, AJB Sumqayıt şəhər təşkilatının sədri, respublikanın Əməkdar jurnalisti Rafiq Oday, Əli Kərim adına Poeziya klubunun direktoru İbrahim İlyaslı, tanınmış jurnalist Rəhman Orxan və digərləri çıxış edərək, Əvəz Mahmud Lələdağın bu gün də pedaqoji fəaliyyətini Sumqayıt Dövlət Universitetində davam etdirdiyini vurğulamış və qeyd etmişlər ki, Əvəz müəllimin Sumqayıt şəhərinin ictimai, siyasi və mədəni həyatındakı fəaliyyəti həmişə diqqət mərkəzində olmuş və ona şəhər sakinlərinin dərin rəğbət və sevgisini qazandırmışdır. Bir sıra əsərləri Sumqayıt teatrında səhnələşdirilərək, tamaşaçıların ixtiyarına verilən Əvəz Mahmud Lələdağ bu gün də gənclik eşqi ilə yazıb-yaradır, gənclərimizin sabahın layiqli vətəndaşları kimi yetişməsində əlindən gələni əsirgəmir.
Əvəz Mahmud Lələdağ ona göstərilən diqqətə görə «Azərikimya» İstehsalat Birliyinin kollektivinə dərin minnətdarlığını bildirmiş və tədbir iştirakşılarına bir neçə şeir ərməğan etmişdir.
Yubiliyarın qızı, şəhərimizdəki Məktəblilərin və Yeniyetmələrin yaradıcılıq Mərkəzinin direktoru Əntiqə xanım Mahmudova da atasına göstərilən isti münasibətə görə ailələri adından «Azərikimya» İstehsalat Birliyinin rəhbərliyinə və şəxsən Muxtar Babayevə sonsuz minnətdarlığını dilə gətirmişdir.
Sonda yubilyara «Azərikimya» İB tərəfindən qiymətli hədiyyələr təqdim olunmuş, möhkəm can sağlığı, uzun ömür və yeni-yeni yaradıcılıq uğurları arzulanmışdır.
Rafiq Oday
Vüqar Abdullah (foto)
Edama sürdülər bu məhəbbəti,
Son sözün,istəyin nədir dedilər.
Ruhuna asılmış qara kəndirin
Önündə saxtaca kədərləndilər..
Son sözü söyləmək nəyə gərəkdir?
Qərarın dəyişməz bunun,bilirlər!
Əlində kəndiri tutan cəlladın
Tutduğu kəndirin sonun bilirlər!
Gözləri bağlanıb baxan hər kəsin,
Cəllada dikildi baxışlar o gün…
Bəlkə də kədərdən üzülən oldu,
Yenə də susaraq baxdılar o gün…
Son sözü söyləyir susub baxanlar,
“Qoy edam edilsin madam edirlər.”
Eşqi pul-parada görənlər,cənab,
Hər gün bir saf eşqi edam edirlər!
Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü,
“İlham çeşməsi” qəzetinin təsisçisi və baş redaktoru
AĞLAYACAQ
Ağlayanı çoxdu elin,
Çaşmasın heç zaman dilin,
Gözündə qalmasın əlin,
Saz sınıb, sim ağlayacaq.
Özgələr bu dərdi bilməz,
Kimsə göz yaşını silməz,
Nə qədər ki, elim gülməz,
Yanıb, içim ağlayacaq.
Həsrətik doğma yaylağa,
Əl yetişmir Qarabağa,
Arandan qalxmasa dağa,
Elim, köçüm ağlayacaq.
Öz hökmü var hər bir anın,
Dərdin bil Əziz Musanın,
Bizdən sonra bu dünyanın,
Halına kim ağlayacaq. (daha&helliip;)
Xəzər…
Coş ay Xəzər…
Ümmanları , dalğaları
Sinən üstdə yellə biraz…
nə olar ki qırma mənim ürəyimi…
Bir az nazlan cilvə elə
Vallah gələr
Xoş ay Xəzər…
Coş ay Xəzər
Ağla biraz
O yelkənli dalğalarda
Ümid gətir…
mənə biraz sevinc gətir
Həsrətimə vüsal gətir…
Coş ay Xəzər…
Coş ay Xəzər.. (daha&helliip;)
Niyə xırdalanıb, satılırıq biz.
Var dövlət görəndə havalanırıq.
Niyə hər oyuna qatılırıq biz.
Niyə hər qazanda çalxalanırıq.
Niyə dəyişilir hə gün üzümüz.
Rəng verib, rəng alan göy üzü kimi.
Bu dünya malından doymur gözümüz.
Nəfsimiz acgözdür, lap özü kimi.
Niyə əmanətə xəyanət edib,
Niyə itiririk imanımızı.
Niyə xəyanəti bir adət edib,
Niyə itiririk gümanımızı.
Niyə aşağıdan dağa qalxanda,
Dərə olduğunu unuduruq biz.
Atlanıb çapırıq, yolun sonunda,
Bərə olduğunu unuduruq biz.
Yaralı əsgərin yanına gedib,
Niyə qanımızdan qan vermirik biz.
Niyə bu vətənə xəyanət edib,
Niyə Mübariz tək can vermirik biz.
Papaq altındadır başın təmizi.
Biz belə deyilik, üzdəki belə.
Çox da qınamayaq bir birimizi.
Biz belə deyilik, bizdəki belə.
20.11.2015
NƏ İSTƏDİM Kİ…
Tükənib bitməyən hörgü istədim,
Allahdan payımı,bölgü istədim,
Anlamaq, eşitmək bilgi istədim,
İstəyin, məramın, əgər sevgisə,
Ay dəlim, sevmişəm nə istədim ki?!
Qəlbini dinləsən, öyə bilərsən,
Bu mənəm, sən isə dönə bilərsən,
Alışıb yanmasan sönə bilərsən,
Zəmi tək, biçilən əgər sevgisə,
Qəlbində cücərdim mən itmədim ki?!
Yazılan taleyin toruna düşdün,
İtirdin yolları zoruna düşdün,
Məhəbbət qəbrdi, göruna düşdün,
Bir qəlbə hədiyyə, əgər sevgisə,
Bu ürək, bu könül, dəyişmədim ki?!
Demədim, dünyanı başına fırla,
Heykəli ucaldıb, daşına fırla,
Dağ olan yağını, aşına fırla.
Ürəklər bir vurar, səsi sevgisə,
Özümü sevdirib çəkişmədim ki?!
19.11.2015.
(daha&helliip;)
İnsanı gözəlləşdirən onun davranışı, onun əməlləridir. Həyata baxışımızın dəyişməsində, fikirlərimizin düzgün istiqamətə yönəlməsində oxuduğumuz kitabların o qədər böyük əhəmiyyəti var ki. Kitab işıqdır, həyat yolumuzu aydınlığa çıxarar. Bizə doğru yolu göstərər.
İnsan nə qədər çox mütaliə edərsə düşüncəsi bir o qədər artar. Elm tükənməz xəzinədir. Oxuduqca bitməz. Hər dəfə kitab oxuduqdan sonra hələ oxumalı olduğumuz çox kitabların olduğunu düşünərik.
Fikrimcə, istirahətin ən səmərəlisi zamanını, vaxtını elmə sərf edərək keçirdiyin zamankı istirahətindir.
Oxuduğum romanlardan biri kimi Cek Londonun ’’Martin İden’’ romanının qəhrəmanı Martin İdenin özünü təsdiq etmək üçün zəhmətə qatlaşması, çətinliklərə sinə gərərək hədəfinə, məqsədinə doğru irəliləməsi və gec də olsa öz arzusuna çatması bu əsəri mənim üçün unudulmaz edib. Bu roman düşüncələrimə təsir edib və nə vaxtsa çətinliyə düşsəm Martin İden obrazını, onun həyatdakı çətinliklərlə mübarizəsini xatırlayır və mən də həyata təslim olmamağı seçirəm.
Deməli, kitablar bizə həyat bəxş edir. Uğur qazanmaq üçün stimul verir.
Cəmiyyətin maariflənməsi, savadlanması yolunda atılan birinci mərhələ kitabdan, elmdən başlanmalıdır. Kitab oxumağın təbliğatı olduqca mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Kitablar bizə tariximizi, ədəbiyyatımızı, qəhrəmanlarımızı, igidlərimizi öyrədir .
Mirzə Ələkbər Sabirin, Qasım bəy Zakirin, Mirzə Fətəli Axundovun, Cəlil Məmmədquluzadənin və digər şair və yazıçılarımızın bu gün də aktual olan tənqidi məzmunlu, satirik əsərləri bizə cəmiyyətimizdə hələ də elmsiz insanların olduğundan xəbər verir.
Mən, sən, o, biz, siz, onlar-hər birimiz kitabları sevdirməli və bununla da düşüncələrə, fikirlərə müsbət təsir etməyi bacarmalıyıq.
Unutmayaq, uğura, zirvəyə gedən yolun astanasında elm dayanıb. Elmdə həyat var.
İntellektual səviyyəmizi artırmaqla, cəmiyyətdə mühüm mövqeyə sahib ola bilərik. Kitab oxumağı sevmək ən böyük xoşbəxtlikdir.
Axı təhsilli insanlara vətənimizin, xalqımızın ehtiyacı var. Odur ki , daima oxuyaq, mütaliə edək.
Qaranlıqdan işığa yalnız elmin sayəsində çıxa bilərik.
Sonda elm haqqında deyilmiş ən gözəl fikirlərdən birini sizinlə bölüşmək istərdim:
“Nadanlar elmə həqarətlə baxır, savadsızlar ona heyran olur, müdriklər isə ondan bəhrələnirlər“ (Frensis Bekon ).
semra-meral11@hotmail.com
Taşıdığı ismin hususiyeti ile ters düşmemeyi şiar; soy ismiyle müsemma bir ömür sürmeyi düstur edinmiş ‘bir yazar, bir münevver’ dir bizim Seyfettin Ömer…
Cahit Sıtkı’nın ‘ortası’ dediği (35+1) otuz altı yıllık kısacık ömrüne, yüz kırk şah-eser inşa eden; bir baş usta, bir ser-mimardır bizim Seyfettin Ömer…
Sıradan olmayan disiplinli ve ilkeli şahsiyetiyle bir önder; bizzat Balkan Savaşlarına katılarak düşmanı rüyasında değil, topun namlusunda gören onurlu bir askerdir -babası gibi- bizim Seyfettin Ömer.
Roman türünün gölgesi altında sesi soluğu çıkmayan hikâyemizin-öykümüzün kurucu lideri, bir otorite ismidir bizim Seyfettin Ömer…
Dünya edebiyatında ‘olay hikâyesi’ olarak adlandırılan Mapasan tarzının edebiyatımızdaki en büyük temsilcisi, ‘Genç Kalemler’ gibi idealist bir derginin ‘gür sesi’dir, bizim Seyfettin Ömer…
Evet dediğimiz gibi, çok kısa da olsa, soy ismiyle müsemma bir ömür sürmüş ve sanki soy ismi ile ters düşmemek için ‘dinin kılıcı’ olmaya ahdetmiş ve sanki hak, hukuk ve hakkaniyeti temsil etmeye azmetmiştir bizim Seyfettin Ömer…
Bir adalet timsali, bir hakkaniyet erbabı ikinci İslâm Halifesi Ömer-ül Faruk’un ismini taşımak o/nur/u/nu yaşarken; zerre kadar gölge düşmesin titizliği sarmış olmalı ki dört yanını da; ondan o kadar güzel olmuştur hikâyeleri ve ondan o kadar özel olmuş şüphesiz çoğu başkahramanları…
Ve işte ondan hem ‘Ömer’in hakkını vermiş, hem de Seyfettin’in…
Ve işte ondan efendim; ‘yapıcı bir tenkid mektebi’ olma ilkesi ile yola çıkan Poetik-Haber’e, Ömer Seyfettinimizle başlamak bahtiyarlığı taht kurdurdu, bizim bahtımıza da…
Ömer Seyfetin’imiz…
Hani şu su gibi berrak ve bir o kadar akıcı sözü ile bir edip; ateş gibi yakıcı özüyle bir hatip olan Ömer Seyfettin’imiz…
Hani şu sözü, hiç mi hiç eğip bükmeyen; okurunu hiç mi hiç yormayan Ömer Seyfettin’imiz
Hani şu, eserlerini anlatmak için yeni bir açılıma, yeni bir açıklamaya yer vermeksizin, ‘leb’ demesinden okuyucularının hemen ‘leblebi’yi anlayıverdiği samimi ve sade, içli ve içten bir anlatıma sahip olan Ömer Seyfettin’imiz…
Olayı; yer tasvirleri ile bir kabaca söylemi ile ‘çevre düzenlemesi’ ile kapatmayan, abartmayan Ömer Seyfettin’imiz…
Kişi veya kişileri, duygu sağanağına tutmayan veya tabiri caizse âdeta ‘bir tahlil raporu’na boğmayacak kadar bir kelâm erbabı olan Ömer Seyfetinimiz…
Basit, sıradan, olağan şeyler O’nu ilgilendirmeyip günlük hayatın içinde akıp gitmesine müsaade ederken; içlerinden çekip çıkarması gerekenlerde bile ahlaki- milli-yerli bir değer yüklemesini çok iyi bilen bir sosyolog, bir düşünür, bir münevver olan Ömer Seyfettin’imiz…
Toplumun aksak yanlarını ustalıkla anlatan, püf noktaları gözden kaçırmayan bir ressam gibi titizliği seçen Ömer Seyfetin’imiz…
Taraflar arası müsabakaları çok iyi idare eden ‘bir hakem’ gibi tarafsız olan Ömer Seyfettin’imiz…
O günkü şartlar gereğince, oldukça yalın bir dil ve şatafatsız bir üslûba ve de hikâyelerindeki olayı döndürüp dolaştırmamasına rağmen; düğümü en belirleyici noktada atıp, sonucu da en alıcı, en vurgulayıcı bir biçimde tamamlayarak okuyucusuna; ‘iyiye minnet, kötüye lanet okutmak’ta fevkâlade bir başarı sergileyen Ömer Seyfettin’imiz…
[Hakkaniyeti ‘panter’e değil, ‘kantar’a bırak/ S.M.]an ve güçlüyü değil, haklı’yı kazandırarak; okuyucuya rahat bir nefes aldıran ‘bir hâkim gibi’ hukuku işleten Ömer Seyfetinimiz…
Onun başkahramanları birer Ömer Seyfettin olarak selamlarken bizi; –çünkü hemen hemen her yazar eserinin bir parça başkahramanı değil mi ki?– Biz bağrımıza basarken bu erdem erbabı yiğitleri; O, birer fazilet timsali kahramanlarını göklere çıkarmadıkça rahat eder mi ki?
O’nun yüreği; vicdansızı, insafsızı, şefkatsizi, saffetsizi; kötüyü, yanlışı, çirkini yerin dibine batırmadıkça susar mı ki?..
Hikâyelerinde devletimizin bekasını; milletimizin refahını işlemiş olan bu mümtaz duayenimiz vefat edeli seksen’e bir kalmış olmasına rağmen ‘Acaba hakkı lâyıkıyla teslim edilmiş mi?’ diye düşünmemizin zamanı çoktan geldi de geçti desek, acaba haksız mıyız ki?
Asla bir mağdur değilse de, ahbap çavuş ilişkileri ile göklere çıkarılan kırık-dökük yazılarla, alık-çalık şiirlerin havada uçuştuğu bir dönemde isteyerek veya istemeyerek hafızalardaki yeri belirsizleştirilmeye çalışılan isimlerden biri de bizim Ömer Seyfettin değil mi ki?..
Peki, “böylesi bir değeri, bırakalım göklere çıkarmayı, ‘hikâyelerinin som altından tahtı’nı iade edelim yeter…” desek haksız mıyız ki?..
Türkçe sevdâlısı Nihad Sâmi Banarlı anlatıyor:
“Birçokları gibi, benim de dilime bazen bir söz, bir cümle, bir beyit takılır, tekrarlarım. Bir târihte Neşâtî’nin:
“Gittin ammâ ki kodun hasret ile cânı bile
İstemem sensiz olan sohbet-i yârânı bile”
mısrâlarındaki buruk zevki tadıyordum. Arkasından, bir vak’a hatırladım:
Bir vapur yolculuğunda, bir Fransız yazarı, tanınmış bir Türk edîbine:
-Bir Türk şiiri var mıdır?
demek tuhaflığında bulundu. Bu soru, şununiçin tuhaftı ki şiirsiz millet, hattâ kabîle tasavvuru yanlıştır. Bir zamanlar Fransız krallarının, hükümdarından himâye talep ettiği milleti ise şiirsiz tasavvur etmek büsbütün tuhaf olmak lâzım gelir.
Türk edîbi, Fransız’a XVII. asır şâiri Neşâtî’nin bir gazelini okudu ve açıkladı. Şiiri ses ve mânâ olarak zevkle dinleyen Fransız, bilhassa son beyti duyunca:
– Oo, dedi, bu mısrâları söyleyen milletin bir büyük şiiri olmak tabiîdir.
Ve şu cümleyi ilâve etti:
-Medeniyet nâmına bir başka eseriniz olmasaydı, yalnız bu mısrâ, ne ince bir millet olduğunuzu isbâta kâfiydi.”
(Bknz: NihadSâmi Banarlı, Şiir Ve Edebiyat Sohbetleri -1, Kubbealtı Neşriyat, İstanbul 1976, sy.9-10)
Muhakkaktır ki, bir milletin mensupları, önce kendilerinin farkına varmalıdırlar.Kim olduklarını yâni hüviyetlerini bilmeli ve bildirmelidirler. Mankurtlaşmamalıdırlar.
Banarlı; devamla, buna, cevap arıyor:
“Fransız, ilk sorusunda Türklere karşı ne kadar Avrupalı ise, son cümlelerinde de şiire karşı o kadar Avrupalıdır. Yâni bugün Türkiye’de bir kısım münevverlere ne yapsanız, Türk milletinin eski ve büyük bir şiiri olduğunu kabul ettiremezsiniz. O, bir kere, mazi düşmanlığında insaf kabul etmez bir mutaassıptır. Hâlbukitârihî Türk düşmanlığına rağmen bir Avrupalı, hakîkî şiirle karşılaşınca, düşmanlığını unutur. Şiirin güzelliğini düşünür.” (Bknz: a.,g.,e., Sy.10)
Kendilerini inkâr eden bu “münevverler”(!) olmayıverseler! desem, acaba çok mu şey talep etmiş olurum. Öyleyse şöyle diyeyim: Kendini inkâr kadar dehşetli bir azâb olabilir mi?
TÜM ÖĞRETMEN ARKADAŞLARIMIN ÖĞRETMENLER GÜNÜNÜ KUTLUYORUM. ÖĞRETMEN GÖZÜYLE ŞAİRİN KALEMİNDEN EFENDİM…
Bak yavrum! Deseler ki yeniden geleceksin
Cehaletin izini tamamen sileceksin
Ne olmak istediğin yine sen bileceksin
Benden sana nasihat gönüllere dol yavrum
Bu vatana millete kutlu evlat ol yavrum
Bak yavrum! Dağ gibi ol asla bükme ha boyun
Diş geçirmesin sana katiyen kirli oyun
Bir dünyaya bedelsin asildir senin soyun
Benden sana nasihat gönüllere dol yavrum
Bu vatana millete kutlu evlat ol yavrum
Bak yavrum! Güzel vatan senden özveri bekler
Sen çaba gösterirsen boşa gitmez emekler
Seni örnek alacak kundaktaki bebekler
Benden sana nasihat gönüllere dol yavrum
Bu vatana millete kutlu evlat ol yavrum
Bak yavrum! Güneş gibi aydınlat dört bir yanı
Geleceğe yürürken geçmişi iyi tanı
En zorlu zamanlarda rehber eyle Ata’nı
Benden sana nasihat gönüllere dol yavrum
Bu vatana millete kutlu evlat ol yavrum
Bak yavrum! Ay yıldızı göğsüne iyi kazı
Senin için inlesin ozanların gür sazı
İlmin ile ateş ol korksun kışın ayazı
Benden sana nasihat gönüllere dol yavrum
Bu vatana millete kutlu evlat ol yavrum
Bak yavrum! Sakın ola saygıda kusur etme
Sevgiden bir deniz ol kini nefreti gütme
Eğer dostun düşerse asla bırakıp gitme
Benden sana nasihat gönüllere dol yavrum
Bu vatana millete kutlu evlat ol yavrum
Bak yavrum! İstikbalde vatan sana emanet
Bu aşk ile çabala asla duyma nedamet
Sana en güzel miras Ata’ndaki metanet
Gülten Sultanım der ki; gönüllere dol yavrum
Bu vatana millete kutlu evlat ol yavrum
Bütün meslektaşlarımın öğretmenler gününü candan kutluyorum.
İyi ki öğretmen olmuşum.
“Sevgili öğretmenim!” dedikçe içim taşar,
Çok mübarek insansın; sevgili öğretmenim!
Minicik öğrenciler sevgiyle sana koşar,
Çok mübarek insansın; sevgili öğretmenim!
Hatamı gördün ama tatlı dille uyardın,
Anlattığın derslerden ne kadar haz duyardın,
Cehalet uykusundan nesilleri uyardın,
Çok mübarek insansın; sevgili öğretmenim!
Hamurumu sevginle, merhametinle kardın,
Anamdan sonra bana mukaddes güzel yârdın,
Şefkatli kollarınla yaralarımı sardın,
Çok mübarek insansın; sevgili öğretmenim!
Ellerimin kudreti, gözlerimin ışığı,
Bağımsızlık, hürriyet, vatan- millet âşığı,
Atatürk’ün, bayrağın anlamlı yakışığı,
Çok mübarek insansın; sevgili öğretmenim!
Harika ufuklarda Türkiye’min güneşi,
İyilik, doğrulukta erenlerin kardeşi,
Meleklerin dünyada bıraktıkları eşi,
Çok mübarek insansın; sevgili öğretmenim!
Adana.1977
“Çəkdim həsrətin desəm, sənə mən,
Bəlkə inanmazsan sözlərimə sən?!”.
Müəllif.
Qəlbindən süzülən duyğularını,
Mənə söylədilər o vaxtı, gülüm.
Məndə ki, o vaxtı coşub-daşırdım,
Dəyişdi şairin bir baxtı, gülüm.
Səhərdən-axşama narahat qəlbdə,
Ən incə duyğular süzülüb gəldi.
Dastanlar qoşanda qəlbimdə artıq,
Torpaqdan qəlbimə düzülüb gəldi.
O gündən bu günə mənim qəlbimin,
Döyünən, çıpınan aynası oldun.
ALLAHA, “QURAN”a dastanlar qoşan,
Türkün şairinin dünyası oldun.
Sevinc də, kədər də mənim ömrümün,
Səhərə can atan xəbəri oldu.
Sənin gözlərinə qəm ələnməyi,-
Sevgi sarayımın kədəri oldu.
Hər dəfə çələngdən dastan qoşanda,
Sən düşdün yadıma həmişəki tək.
Nə kədər, nə qüssə yaraşmır sənə,
Kədəri sevinclə gözlərindən çək.
30 noyabr 2011-ci il.Bakı şəhəri.
Fidan Eldarın nömrəsinə bir-neçə dəfə zəng etdi, cavab vermədi. Sonuncu zəngdən məlum oldu ki, telefon söndürülüb. Təhminə qapıdan içəri girdi.
– Sabahınız xeyir, ev əhli.
– Təki xeyir olsun.
– Nə olub yenə?
Fidan stolun üstündəki qəzet parçasını Təhminəyə uzatdı. Təhminə qəzetə baxmamış dedi:
– Dünən anonslarda dedilər. Məmur oğludur, deməyə bilməzlər.
– Sən uşağa baxa bilərsən? Eldarın iş yerinə gedəcəm. Mütləq danışmalıyam.
– Məncə, imkan ver bir az sakitləşsin. İndi əsəbidir.
– Danışmaq istəyirəm. Mənim də ürəyim doludur.
Fidan paltarını dəyişdikdən sonra, yolda taksi tutdu, Eldarın ofisinin qarşısında düşdü. Eldar ofisin qapısını təzə açırdı. Fidanı görəndə təəccübləndi. Birlikdə ofisə girdilər.
Eldar – Təzə adətdir?
Fidan – Bir evləndiyimiz gün, bir də bugün Səfəri üzümə vurursan. İzah elə.
– Nəyi izah edim? Həyatını məhv edirsən. Deyirəm buyur, istədiyin qədər məhv et. – Sənin də təzə adətin var. İşçidən əvvəl gəlirsən işə.
– Heç dəxli var? Sözünü de, çıx get. İşim var.
– Birlikdə yaşamağımız sənə əzab verirsə, bir il gözləməyə də bilərik.
– Ümumiyyətlə biz boşana bilmərik Fidan. Bilirsən niyə? Səni qohumlarım bilir. Hamısının gözündə Yaşar mənim oğlumdur. Yenə də haqlısan. Evliliyimiz əzəldən düzgün deyildi. Elə bilirdim məni ailən bilirsən.
– Onsuzda ailəmsən.
– Kağız parçasından danışmıram. (daha&helliip;)
AYB, DGTYB və “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin üzvü,
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü
Kim dedi ki, səninçün
Bir qız təkcə ağlayır?
Bürünüb küçələrə
Bütün Gəncə ağlayır…
Kim dedi axı sənə
Bu qız ölür dərdindən?
Gizlənib döngələrə
Gəncə susur qəhrindən…
Kim uydurub bu sözü:
-Bu qız sənsiz öləcək…
Inanma, ömrüm-günüm,
Qıymaz sevənə Gəncə…
Uşaqlar bizim gələcəyimizdir… Tərbiyə, biliklərin, əxlaqın, mənəvi dəyərlərin əsasları uşaq doğulmamışdan öncə və doğulandan ölənədək qoyulur, gen özünü göstərir, ailə tərbiyəsi təsir edir, ətraf mühit, ətrafındakı insanlar, dost-tanış, ictimaiyyətin rəyi çox böyük təsir göstərir insanın fərdiləşməsi prosesinə…
Valideynlərin önəmi böyükdür, valideynləri seçmək imkanımız çox zaman bizə verilmir… Bəzən elə valideynlər verilir ki, uşaqlara onları qınamaq olmur, o uşaqlar, ya elə pis insan olurlar ki, qınaya bilmirsən, çünki vaxtında, uşaq olarkən lazımı olanları almamışlar valideynlərindən, ya da ki, elə yaxşı insanlar olurlar ki, valideynlərinin təsirinin olmaması sevindirir adamı… Elə də olur ki, valideynsiz qalır uşaqlar, kimsəsiz, doğulduğu gündən həyatda həyata atılmış olurlar… Bunu da edən valideynlər olur… Bəzən isə elə valideynlər olur ki, yaxşı insanlardır və uşaqlar elə insan çıxır ki, o uşaqlar doğulmasaydı, daha yaxşı olardı… Amma indi müzakirə mövzusu başqadır, əsas mövzumuz valideynlərdən, ictimaiyyətdən, ətraf mühitdən, dost-tanışdan asılı olmayaraq insan olmaqdır!
Bizdə şərq xalqları, mədəniyyəti, mühiti nədənsə ta qədimlərdə, din gəlməmişdən öncə daha sivil, daha mədəni, daha müdrik idi… Sonra isə qılıncdan keçirildik, yaxşıların qanı axdı, qaldı pislər, onlar çoxaldıqca, çoxaldı…
Rəşad Nuri Güntəkinin və digər şərq yazar, şairlərin əsərlərini oxuyuram, o vaxtdan nadanlıq, dini mövhumat, mənasız və insanlığa zidd şəriət qanunları, dini nümayəndələrin qadağaları da, gündəmdə idi, ictimai rəy, insanlığa zidd hərəkətlər cəmiyyətdə biabırçı vəziyyətdə idi… Şərq dünyası düzələn deyil, şərq əhli insan olan deyil… Hamısının arxasında nadanlıq, bisavadlıq, dindarlara inanmaq və qorxu, paxıllıq, qısqanclıq dayanır… İnsan olmaq və insanları sevmək lazımdır… Qorxmaq deyil… Mən dinlərə deyil, özünü dindar adlandırıb, insanlara təzyiq və təsir göstərənlərə, istədikləri kimi beyinlərini yuyanlara, dinin, Allahın adına xələl gətirən mövhumatçılara, radikal insanlara, radikal və nadan dindarlara və nadanlığı yayanlara, elmə nifrət edənlərə nifrət edirəm…
Ərəblər, farslarla qanımız qarışdıqca, korlandıq, qanımız qaraldı, qırmızılaşmaq əvəzinə…
İndi qərblilər daha sivil, mədəni, müdrik və ağıllı olublar, şərqdən götürüb öyrəndiklərini, aldıqlarını indi şərqə qarşı yönəldirlər…
Bizdən adam olmayacaq! (daha&helliip;)
“Göçün de zamanı gelir apansız ay balam,
Teneşir tahtasına düşer bedenimiz bir gün.
Kalmaz mecalim,dönmek için düne ay balam,
Omuzlar üstünde yüzeriz sessizce bir gün.
Kış gelir,seni yetim bırakırım ay balam,
Kilit vurulur kapıma ,tütmez ocağım bir gün.
Buz tutar yüreğim,baharı beklerken ay balam,
Görmeden yazı,gazel düşer bağıma bir gün.
Sevdiklerimden koparır ecel ay balam,
Susuz topraklar bizi bekler dönemem bir gün.
Han bizim değil ki ,hep yolcuyuz ay balam,
Döküversen gözün yaşını göremem bir gün.”
21.11.2015 TOKAT
21 noyabr 2015-ci il tarixində, saat 15:00-da, Bakı şəhərində yerləşən “Kitabevim” mağazasında yeni nəsil Azərbaycan gəncliyinin nümayəndəsi, istedadlı qələm sahibi, “Vehdet.Org” saytının təsisçisi və baş redaktoru, gənc xanım yazar Gülnarə Sadiqin “Yuxuların günahı olmur” ilk şeirlər və “Paralanmış ürək” dlı hekayə və povestlər kitablarının təqdimat mərasimi keçirilib.Kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələrinin iştirakı ilə keçirilən tədbirdə şairə-jurnalist Nəcibə İlkin, nəğməkar-şairə Zeynəb Dərbəndli, DGTYB üzvü, Bakı Slavyan Universitetinin Yaradıcılıq fakültəsinin II kurs dinləyicisi şairə-jurnalist Gülnarə İsrafilqızı, həvəskar-bəstəkar Elmir Mədətoğlu, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin Sumqayıt şəhər təşkilatının Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinın əməkdaşı və xüsusi müxbiri, şair-jurnalist Əziz Muğani və digər qonaqlar iştirak ediblər.Daha sonra düzənlənən tədbirdə iştirak edən qonaqlar da öz növbələrində yeni işıq üzü görmüş kitab haqqında öz fikir və düşüncələrini bölüşüblər, yeni yaradıcılıq uğurları və fəaliyyəti diləyiblər.Tədbirin gedişatında yaradılan şəraitə görə, müəllif Gülnarə Sadiq “Kitabevim” mağazasının rəhbərliyinə və iştirak edənlərə müraciət edərək, onlara dərin təşəkkürünü bildirib, məmnun olduğunu bildirib.Sonra isə yeni işıq üzü görmüş kitablarından tədbir iştirakçıları üçün imzalayaraq hədiyyə edib. Tədbirin sonunda isə xatirə şəkilləri çəkdirilib.
Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin Sumqayıt şəhər təşkilatının elektron orqanı Azərbaycanın mədəniyyət və ədəbiyyat portalının Mətbuat xidməti
Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin Sumqayıt şəhər təşkilatının Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyi və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının “Cənubi Qafqaz Xalqları üzrə xüsusi müxbir”i, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü
Bu nə dərddir, bu nə müsibətdir, ay Allah
Haqq yolundan azıb, bu millət, ay Allah
Quyuya düşüb həqiqət, ay Allah
Nə olar bu millətimə dayaq dur.
İtib hörmət, itib rəğbət, itib yol,
Hər tərəfi bürüyübdür qara kol
Fələk ağa olub, biz də ona qul,
Nə olar, bu millət kimə dayaq dur.
Qalmayıbdır abır, vicdan, ləyaqət,
Pulla alınır, saf sevgi məhəbbət
Doğrunu deməyə çatmır cəsarət
Nə olar bu millətimə dayaq dur.
Zeynəbəm, bu dərdə dözüm ağlayır,
Həsrətim qəm içib, gözüm ağlayır.
Dilimdə söhbətim, sözüm ağlayır,
Nə olar bu millətimə dayaq dur.
AYB, DGTYB və “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin üzvü,
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü
Adamı elə yandırır
Əlindən düşməyən şəkil…
Öz-özündən utandırır…
Güzgülərdən yana çəkir…
Adamı elə göynədir
Sevilmədiyini dərk etmək…
Adı üstündə:-sevməkdir
Öz ölümünə ərk etmək…
Adamı elə söylədir
“O”ndan gizlədilən sözlər…
Gedəni yoldan əylədir
Yollara ağlayan gözlər…
Uzaqlar çəkidirir həsrət qəlbimə
yaxında olmağın önəmli deyil
Varlığın bəs edir hər gün ömürümə
gözlərim sevginə salıbdır meyil…
Bəzən darıxanda baxıb rəsminə
fikirlər aparır məni əksinə
baş qoyub rahatlıq tapdığım sinə
Sən demə əslində isyançı deyil…
Məni öz sehrinə salıb ürəyin
bütün arzularım, bütün diləyim,
Sən varsan sevgimə hər an baş əyim
Səndə bu minvalla qəlbimdə sevil…
Qoy sənin qəlbində qalım gizlincə
Ruhum tarazalaşsın dolsun sevincə
Fidan bu həsrətdən doymursan məncə
sənli xatirlələr sənsizlik deyil…
Hz. Əli
Rəbbim olaraq başda,
Məhəbbətim Əlidir…
Cavan və ahıl yaşda,
Güc ,qüvvətim Əlidir…
İslamın sərkərdəsi,
Hüccətullah Əlidir.
Lərzə salar nərəsi,
Əldə silah Əlidir…
Qoy deyim olsun əyan,
Hər dir kəs bilməlidir…
Allah, Mühəmməd,quran,
Arxasında Əlidir…
Əldə zülfüqar olan,
Səlləllahi Əlidir…
Söyləsəm olmaz yalan,
Din səbahi Əlidir…
Elmim Hüseyn Kəbəla,
Güc-qüdrətim Əlidir.
İslama olan qala,
Şücaətim Əlidir!!! (daha&helliip;)
Gözlərim yol çəkər
Sənə qədər.
Həyatında yerim yox.
Kaş biləydim xəyalında yerim nə.
Arzunda arzunammı?
Kaş biləydim o arzuda
yumruq boyda çırpınan
ürəyində yerim nə
Kaş biləydim o ürəyin
niyyətində yerim nə
Qorxum tənhalıq deyil,
Tək qalmağa nə var ki,
Dörd divar arasında
sakit səni dinləyən
məzlum qonaq olarsan.
Hərdən özün də bezib
Onlara qulaq dostu,
Sakit sirdaş olarsan.
Qorxum insan arzusu,
Görəsən qorxulumu
arzudan arzu olmaq.
Bu arzudan o arzuya
sadəlövh uşaq kimi
“hop” deyərək hoppanmaq.
Bir, iki deyərək,
zəfər bayraq əlində
” urra ” səslənərək
sonunda qalib olmaq
görəsən qorxulumu?
Atamın ağ saçında,
Anamın gözlərində,
günahlarım gizlənir.
Savabımla rəqibdir.
Demək qorxulu deyil!
Sındırılan taleyin
elə sınıq yerində,
Məni səntək gözləyən
xoşbəxtlikdən soraq var.
O soraqda hardasa
ya yolun başındadı,
ya da tən ortasında
Məni səntək gözləyən
Elə səndən xəbər var…
Bu qəmli çağlarda,bu ağır gündə,
Aldığım bəd xəbər sarsıtdı məni.
Gözüm yaşla dolu,kədər içində,
Bir daha izlədim “Muxtarnamə”ni.
Zalım,lənət olsun sənə hər zaman,
Atdığın yenə də dəydi hədəfə.
Həzrəti Hüseynin qisasın alan,
Muxtar şəhid oldu ikinci dəfə.
Hər bir epizodu,hər bir səhnəni,
Saldın məharətlə ürəyimizə.
Muxtartək tanıdıq filmdən səni,
Özünü Muxtar tək sevdirdin bizə.
Sən Vətən yolunda verdin ömrünü,
Sevdin Əhli-Beyti,sevdin hər zaman.
Mən başqa nə deyim?-Qiyamət günü,
Elə Muxtarla da məşhur olasan!!!
20.11.2015/00:35.
YAŞAYIR GÖZÜMDƏ SƏNİN HƏSRƏTİN 1978
Yaşayır gözümdə sənin həsrətin,
İlk eşqin ağrısı, acısı kimi.
Sənin şübhələrin bu məhəbbətin
Qalıb xarirəmdə qayğısı kimi.
Gözlərdən yayınıb, gəlib durardım,
Pəncərən önündə qərib kimi mən.
Gedib xəyalınla ovundurardım,
Körpətək ağlayan ürəyimi mən.
Mənim gəlişimlə qanadlanardı,
Zirvəyə qalxardı qürurun o gün.
Bir anda qəlbində ümid yanardı,
Daşardı həm səsin, həm nurun o gün.
O ala gözlərin nurundan içən
Ürəyim heç kəsə qızmazdı onda.
Gülüm, bu dünyada mən sənsiz keçən
Günləri ömrümə yazmazdım onda.
Deyərdim:-sən getsən gözümdən mənim
Qarışar rəngləri səmanın, yerin,
Bir anın içində üzümdən mənim
Çəkilər gülüşü şəlalələrin.
Tale öz sirrini açmaz heç kimə,
Araya uçurumlu bir dərə düşdü.
Bu eşqin ağrısı mənim bəxtimə
Yazdığım nəğməsi dillərə düşdü.
Yaşayır gözümdə sənin həsrətin,
Ömrün həm qarası, həm ağı kimi
Ağrısı, acısı ilk məhəbbətin
Dünyaya görk olur göz dağı kimi.
Türkəm mən
Mərə kafir,unutdunmu?
Azman türk oğlu türkəm mən.
Bir nərəylə halayları
Pozan türk oğlu türkəm mən.
Var dünyada yolum, izim.
Yox kimsəylə bir qərəzim.
Hər zaman haqqa tərəzi,
Mizan türk oğlu türkəm mən.
Azmamışam duman, çəndə.
Aç oxu tarixi məndə.
Şəhidə qəbri sinəmdə
Qazan türk oğlu türkəm mən
Dözümdə- Bamsı Beyrəyəm,
Sözümdə- Yunis İmrəyəm.
Sazımda- dəli nərəyəm,
Ozan türk oğlu türkəm mən.
SƏNİN MƏKTUBLARIN -1981
Ömrümə məktubun yağardı bir vaxt,
Yağardı yanğıma yaz yağışıtək.
Yoluma məktubun baxardı bir vaxt,
Baxardı bir həzin qız baxışıtək.
Sənin məktubların həyan olardı,
Səndən uzaqlarda bu təkliyimə.
Qəlbimi anlayıb, duyan olardı,
Düşərdim vüsalın çiçəkliyinə.
Demə yatırammış fil qulağında,
Bahar məktubların xəzəlli imiş.
Bir eşqin saralan qurub çağından,
Ünvanıma uçan təsəlli imiş.
Yönü bəri sevinc üz çevirəndən
Düşdüm dünyasına çəkizisliyin.
Gördüm ki, həsrətin gəzib çevrəmdə,
Hər gün kölgə kimi məni izləyir.
Çaytək ləpələnən gülüşlərinin
Qərq ola bilmədim dərinliyində.
Bizimçün darıxan görüş yerinin
Kimsə nəfəs dərir sərinliyində.
Sənsizlik ömrümə yol gələn axşam,
Sən məni işıqlı bir gündə axtar.
Mən sənin qəlbində dəfn olunmuşam,
Axtarsan sən məni, qəlbində axtar.
Ön söz yerinə
Vətəndən uzaqda doğulsam da mən,
Bu torpağa verdim könül varımı.
Tənzif əvəzinə ümidlərimlə
Sarıdım sağalmaz yaralarımı.
Çəkdiyim əzabla, udduğum qəmlə
Çoxu elə sandı, öləcəyəm mən.
Ancaq bilmədilər, gün işığında,
Bahar arzularının yaşıllığında
Təzədən dünyaya gələcəyəm mən.
Mən başdan-ayağa səbrəm,dözüməm,
Zaman çox sınayıb səbrimi mənim.
Otuz yeddidən bəri hər gün özümə
Min yol qazdırıblar qəbrimi mənim.
Nimdaş yaddaşların tərs yazısını ,
Gəlib yaddaşlardan siləcəyəm mən.
Daha daş dayanmaz yollarım üstə
Haqqın, ədalətin qolları üstə
Təzədən dünyaya gələcəyəm mən.
Daşdan-daşa dəyib başım dünyada,
Kədərin boynumda haqqı-sayı var.
Sevinc qismət olub mənə röyada,
Qatı açılmamış gülüş payım var .
Qansız hədələrə bir nərə üstə
Bir qəhqəhə çəkib güləcəyəm mən,
Sibirdən, qəbirdən qorxacağım yox,
Zamandan şan-şöhrət umacağım yox,
Təzədən dünyaya gələcəyəm mən.
Bir vaxt bu torpaqçün qovrulan sevgim,
Dənizdə yosundu,dağda mamırdı.
Daş qəfəs içində qıvrılan sevgim,
Qayadan süzülüb, daşdan damırdı.
Qanında bu duyğu çağlayanlarin
Dərdini gözündən biləcəyəm mən.
Durna qatarının yaz sədasında,
Ağrıyan qəlbimin saz sədasında
Təzədən dünyaya gələcəyəm mən.
MƏN DƏ QARABAĞLIYAM
Azəriyəm, alqış olsun dilimə.
İslam adlı, imanıma, dinimə.
Qurban olum vətənimə, elimə.
Yurdum Lerik dağ başında, dağlıyam.
Lənkərandı, Masallıdı, Ləkidi.
Bu Bakıdı, bu Gəncədi, Şəkidi.
Bu vətəndi, torpağımın təkidi.
Vətənimə, torpağıma bağlıyam.
İmişli, Beyləqan,Quba, Qusarda.
Salyanda, Şirvanda, Ağsu, Ucarda.
Hər yer vətənimdi doğma diyarda.
Mən də Naxçıvanlı, Qaradağlıyam.
Şüşa həsrətimdi, sirdaşım olub.
Qubadlı, Laçınım, göz yaşım olub.
Xocalı qanımda yaddaşım olub.
Ağdamlıyam, mən də Qarabağlıyam. (daha&helliip;)
Kimiyə zülmət,
Kimiyə çıraqlı dünyadır.
Birinin pulu,sərvəti,
Birinin qeyrəti on yeddi ton.
Birinin zəkası,düşüncəsi,
Birinin quru söhbəti on yeddi ton.
Kiminin başına düşən,
Kiminin başının daşı on yeddi ton.
Kiminin gülüşü,
Kiminin gözünün yaşı on yeddi ton.
Birinin ölüsü,
Birinin dirisi on yeddi ton.
Birinin gövdəsi,
Birinin gerisi on yeddi ton.
Cəfərin ayağı,
Səfərin çarığı on yeddi ton.
Bizim köklər,
“Xalx”ın arığı on yeddi ton…
Onun ulağı,
Bunun palanı on yeddi ton.
Onun öləni,
Bunun qalanı on yeddi ton.
Birinin dili,
Birinin dodağı on yeddi ton.
Birinin məzarı,
Birinin otağı on yeddi ton…
Yaralı,xoralı dünyadır…
Kimi çörəyə möhtac,
Kimiyə plovu qaralı dünyadır…
Külək çaldi yel kökləyən kamançani,
Şahə qalxdi ağaclarin həyəcani.
Yarpaq örtdü yay ətirli göy xonçani,
Payiz yaman tələsdi.
Susdu şirin nəğməsi də turaclarin,
Doluxsundu nanəsi də yamaclarin.
Həna yaxib əllərinə ağaclarin
Payiz yaman tələsdi.
Gözüm düşdü ağaclarin sirğasina,
Əsmə külək, sirğa düşər, sirğa sinar!
Həsrət qaldi bu cöllər də durnasina,
Payiz yaman tələsdi.
Rübənd saldi çöhrəsinə ulduzlar da,
“Sari gəlin” yenə dindi ağizlarda.
Köçən köçdü, nişanlandi…
Bu qizlar da
Bu payiz yaman tələsdi.
Payiz yaman tələsdi…
Lap əzəldən elm onunla başlayır ,
Altı-üstü , solu vardır , sağı yox .
Çoxarvadlı olmağı çox xoşlayır ,
Hamısının saqqalı var , bığı yox .
O nədi ki , hər ölçüdə lax olur ,
Boyu kiçik , amma , gücü çox olur .
Qara düşsə müvəqqəti yox olur ,
Suyu vardır , bir ceşməylə bağı yox .
O nədi ki , sındırdıqca daş olar .
O nədi ki , ayaqda da baş olar .
Qalib deyir , bir enişə tuş olar ,
O nədi ki , qaynasa da buğu yox .
ƏLİNCƏ
Günəş uca zirvəsindən boylanır,
Yamacları çən- dumandır Əlincə.
Hər qayadan bir salnamə oyanır,
Tariximə şöhrət, şandır Əlincə.
Qan rəngində çox qayası, çox yeri,
Sinəsində nizə yeri, ox yeri.
Şahinləri bürc üstündə əsgəri,
Düşmən gəzir nə zamandır, Əlincə.
Sınmış daşdır dəbilqələr, zirehlər,
Sınmış daşdır cahangirlər, fatehlər,
Daşdan qeyrət, daş cəsarət, daş hünər,
Daşa dönmüş qəhrəmandır Əlincə.
Əlincəçay ürək teli, qəlb simi,
Ləpələri alıb gedir səsimi.
“Ənəlhəqdir” mürşid, ustad Nəsimi,
Haqq yolunda bir ümmandır Əlincə.
19.11.2015.
GÜLƏ-GÜLƏ
Bəzənibdir sərvi boylum,
Sığal çəkib qızıl telə.
Gözəllərdə dəbdir-məlum,
Naz eyləyə gülə-gülə.
On beş günlük nazlı qəmər,
İncə belin qucub kəmər.
Körpə ceyrandır südəmər,
Düşəcəkdir dildən-dilə.
Şux gülüşü alır canım,
Damarımda coşur qanım.
Balla dolu pətək, şanım,
Damcıldayır gilə-gilə.
Kirpikləri kölgə salır,
Kəpənəktək qanad çalır.
Gah can verir, gah can alır,
Üzür məni bilə-bilə.
O, Dövrana açıb meydan,
Nurludur o, ulduz, aydan.
Sürünürəm keçən yaydan,
Nə hə deyir, nə yox hələ.
18.11.2015.
ELƏMİ
Mən dəliyəm, sən adlı eşq əlində,
Dolanıram sən sevdanın yelində.
Gecə-gündüz adın mənim dilimdə,
Sən də mənlə alışmısan, eləmi?
Ayrı olsan ağ saçıma dən düşər,
Kədər gələr, sevinc məndən gen düşər.
Baxışınla həyatıma gün düşər.
Sən də nura qarışmısan, eləmi?
Yandırıb qəlbimi döndər kömürə,
Soyuq suya salıb döndər dəmirə.
Ruhunu mənimlə döndər ömürə,
Sən də mənlə barışmısan, eləmi?
Tanrı bizə yazmaz sevgi günahı,
Gecə keçsin, birgə açaq sabahı.
Mən eşqindən soruşmuşam Allahı,
Sən də məndən soruşmusan, eləmi? (daha&helliip;)
Bəndalı Coşqun…Bu adı eşidəndə ümidi bir saç teli qədər qalmış “ədəbi mühit” arzularım sağalır…
Bəndalı Şəmkirin Zəyəm kəndində anadan olub həmin kənddə oxuyub , boya-başa çatıb…
Bəndalını ilk görən gün poeziyasıyla tanış olduğum gün elə sevindim ki…
Şəmkir indidən çox böyük bir fərəh duymalıdır ki qoynunda Bəndalı kimi bir Qəzəlxan yetişir…
Bəndalı çox duyğulu , mənalı ən əsası odur ki ifratsız və ağıllı yazır…Bəndalının dəyəri odur ki o sözün dəyərini bilir…
Bir də Bəndalının qəzəllərində xüsusilik var ki dədə-baba üsulu ilə yaradır…Qədim dövrdə yazılan üsulda…Mən məsuliyyətlə deyirəm Xəqani , Nəsimi nəfəsində…
Bəndalı qəzəllərində ərəb-fars mənşəli sözləri yerində , doğru və yetərincə işlədir…Bu da xüsusi gözəllik verir qəzələ…
Yerə etdikdə sirayət yağışın damlaları,
Verə hər qəlbə hərarət yağışın damlaları.
Gecədən ta səhərə gəl yenə leysan yağaraq,
Düşə bu torpağa ne’mət yağışın damlaları.
Dəxi mənsiz, görəsən, sevgili canan nə edir,
Mənə ondan edə söhbət yağışın damlaları.
Enə bu yer üzünə, sanki həzin musiqi tək,
Edə bu qəlbimi rahət yağışın damlaları.
Yağışı bax belə vəsf etməyə bu Bəndalıya,
Yarada bir daha fürsət yağışın damlaları.
***
Üzüb artıq məni sənsiz bu məhəbbət, gözəlim.
Nə olar dön geri bitsin daha həsrət, gözəlim.
Baxıram Ayə, xəyalınla qurub ünsiyyət,
Edirəm hər gecə sənlə yenə söhbət gözəlim..
Bağlama sevgimizi qismətə çün, tarixə bax
Qeysə də olmadı öz Leylisi qismət, gözəlim..
Düşmüşəm heyrətə ta gördüyüm andan səni mən,
Görmədim sən kimi bu dəhrdə afət, gözəlim.
Sordum insanlara bu sevgi məhəbbət nə imiş,
Sən demə heç yox imiş sevgiyə qiymət gözəlim.
Yazdığım namələrin yoxmu sənə tə`siri heç?
Nola bir gözlərin etsin mənə diqqət, gözəlim.
Var ümidim ki dönərsən mənə, gər dönməyəsən.,
Tapşırar canını bu Bəndalı əlbət, gözəlim.
****
Qəlbən sevirəm mən elə bir yarı gözəldir.
Həm hüsnü gözəl həm də həya, arı gözəldir.
Qafil, elə bir bağdı ki, bu sevgi-məhəbbət,
Aşiqlər üçün həm gülü həm xarı gözəldir.
Yüz hüsnü gözəl olsa da gər göz qabağında,
Hər aşiq üçün sevdiyi dildarı gözəldir.
Hər aşiqə öz yarı gözəl olduğu tək bil,
Hər bir ağaca verdiyi öz barı gözəldir.
Ey Bəndalı, hər söz yazana söyləmə şair,
Şair ona de yazdığı əşarı gözəldir
****
Ey gül, məni bu sevgidə bimar elədin sən,
Pünhan idi, hər dərdimi aşkar elədin sən.
Bir vaxt mənə öz sevgini izhar eləsən də,
Çox keçmədi heç, sevgini inkar elədin sən.
Dərdim ilə birlikdə qoyub sən məni getdin,
Bir özgəyə öz eşqini izhar elədin sən.
Üz döndərərək sən mənə, saymaz yana keçdin,
Hər dəm məni, min dərdə giriftar elədin sən.
Etdin elə rəftar onu düşmən belə etməz,
Ey yar, niyə mənnən belə rəftar elədin sən?!
Bir dəm dinərək qəlbimi viran eləyibsən,
Bir anda edərsən onu gülzar elə dinsən.
Bir ağ vərəqə, Bəndalı, öz dərdini yazdın,
Xalqın oxumaqçün onu əşar elədin sən.
Gördüyünüz kimi bu gözəl, mənalı, estetik-mənəvi zövq verən misraların , beytlərin sahibidir Bəndalı Coşqun…
Bəndalıya gələcək poetik fəaliyyətində və həyatında uğurlar arzu edirik… Yaz Bəndalı! Yaz!
SOCAR-ın «Azərikimya» İstehsalat Birliyi 5 ildən artıqdır ki, Sumqayıt şəhərinin ictimai, mədəni, sosial həyatında yaxından iştirak edir, kimyaçıların və şəhər sakinlərinin asudə vaxtlarının səmərəli təşkili üçün davamlı olaraq mədəni-kütləvi tədbirlər həyata keçirir. Bu tədbirlər sırasına Sumqayıt gənclərinin bilavasitə sağlamlığına, şəhərdə idmanın kütləviliyinin artırılmasına yönəlmiş idmanın müxtəlif növləri üzrə sağlamlıq spartakiadaları, mini-futbol, voleybol, şahmat, stolüstü tennis, səmti müəyyənetmə yarışları, xalq yazıçısı Çingiz Abdullayevlə görüş, bir sıra teatr tamaşalarının təqdimatında iştirak, «Əli və Nino» Kitab evi ilə birgə “Kitab bayramı”nın keçirilməsi, şəhər Təhsil şöbəsi ilə birgə ekologiya ilə bağlı elmi-praktik konfransların, kimya olimpiadalarının təşkili, Bakı və Sumqayıt üzrə keçirilmiş kimya olimpiadasının qaliblərinin, həmçinin Sumqayıt Dövlət Universitetinin, Sumqayıt Dövlət Texniki Kollecinin tələbələrinin və Sumqayıt şəhər orta məktəb şagirdlərinin kimya elmləri doktoru, professor Vaqif Abbasovla görüşünün keçirilməsi, Azərbaycanın gənc kimyaçılarının Respublika elmi konfransının təşkili, məktəbəqədər tərbiyə müəssisələri və ümumtəhsil məktəblərinin şagirdləri üçün silsilə layihələrin həyata keçirilməsi və s. daxildir.
Bakı şəhərindəki Tarix və İstiqlal muzeylərinə, Sumqayıtın Tarixi müzeyinə, həmçinin respublikamızın bir sıra bölgələrinin tarixi yerlərinə ekskursiyaların təşkili, Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələr günü münasibətilə hər il «N» saylı hərbi hissədə zabit və əsgər heyəti ilə görüşlərin keçirilməsi, onların bayramlarının xüsusi proqramlarla təbrik edilməsi də şəhər sakinləri, ələlxüsus da gənclər tərəfindən minnətdarlıq hissi ilə qarşılanır.
Gənclərin diqqətini çəkən tədbirlərdən biri də «Azərikimya» İstehsalat Birliyinin təşkilatçılığı ilə mütəmadi olaraq “Breyn-rinq” və “Xəmsə” bilik yarışmalarının keçirilmə¬sidir. Bunu bir neçə gün bundan öncə keçirilən və Azərbaycanın Dövlət Bayrağı, Konstitusiya və Milli Dirçəliş günlərinə həsr olunmuş “Breyn-rinq” bilik yarışı zamanı müxtəlif komandaların üzvlərindən aldığımız müsahibələr də təsdiq edir. Gəlin onların bu haqda fikir və düşüncələrini dinləyək.
Elvin Dadaşov
(“Panda School” məktəbəqədər hazırlıq şəbəkəsinin direktoru):
– Sumqayıt şəhəri gənclər şəhəri, sənaye şəhəri kimi tanınıb. Onun ən vacib resursu gənclərinin intellektual potensialıdır. Bu potensialı bir araya gətirmək üçün Azərikimya İB-nin keçirdiyi mütəmadi tədbirlər əvəzolunmazdır. Bu müəssisə nəinki bütün Sumqayıta, bütün Azərbaycana qürur gətirəcək işlər görür.
“Master intellektual klubu”nun idarə heyətinin üzvləri:
– “Master intellektual klubu” olaraq 4 nəfər idarə heyətindən ibarətik. Klubun prezidenti Seymur Salamov həm də respublikamızın ən yaxşı sual müəllifidir. Vüqar Ağayev sual müəllifi olaraq, həmçinin təşkilati işlərlə məşğul olur. Əsgərov Sabir klubun aparıcısı, Salamov Teymur isə klubun texniki işləri ilə məşğul olur. Klubda hər həftənin cümə günü məktəblilər, şənbə günü gənclərin asudə vaxtının səmərəli keçirməsi üçün 31 saylı orta məktəbdə intellektual oyunlar keçiririk. 10 illik təcrübəmizə arxalanaraq Bakıda, Sumqayıtda, eləcə də respublikanın digər şəhər və rayonlarında fəaliyyət göstərən müəssisə və idarələrdə belə oyunlar keçiririk. Belə müəssisələrdən biri də “Azərikimya” İB-dir. Azərbaycan Respublikasının dövlət əhəmiyyətli günlərində “Azərikimya”da 20-dən çox müəssisə və idarələrinin iştirakı ilə intellektual oyunlar təşkil edirik. Hətta son tədbirlərimizə Bakı şəhərindən müəssisələr dəvət olunur. Tədbirimizi həmişə olduğu kimi giriş sözü ilə “Azərikimya” İB-nin Müşahidə Şurasının sədri, Milli Məclisin deputatı hörmətli Muxtar Babayev açır. Yüksək səviyyəli təşkilatçılıq, müasir aparat sistemi, heç bir gecikmə olmadan əyləncəli, şən, olduqca gərgin məcrada davam edən oyunumuzun sonunda Muxtar Babayev özü şəxsən qalibləri qiymətli hədiyyələr və diplomlarla mükafatlandırır. “Master intellektual klubu” olaraq təklifimiz ondan ibarətdir ki, cəmiyyətimizin, insanların, gənclərin maariflənməsi, asudə vaxtlarının səmərəli keçməsi, ölkəmiz, dünya haqqında daha çox məlumatlı olması aspektindən belə yarışların mütəmadi keçirilməsi məqsədəuyğundur.
Lalə Bədəlova (H.Əliyev adına Bakı Neft Emalı zavodu):
– Biz Bakıdan dəvət edilmişik. Əvvəllər “Azərikimya” İB tərəfindən gənclərə yönəlmiş bir çox yüksək səviyyəli tədbirlərin keçirildiyini eşitmişdik. Bu gün isə bunun canlı şahidi olduq. Yarış çox peşəkar səviyyədə təşkil olunmuşdur və burada iştirak etməkdən zövq aldıq. Tədbirin müxtəlif təşkilatlarda çalışan gəncləri əhatə etməsi, onları birləşdirməsi və tanış olub dostlaşmasına şərait yaratması, xüsusilə müsbət və ürəkaçan haldır. Sumqayıt gənclər şəhəri statusunu bir daha təsdiq etdi. Biz gələcəkdə daha çox bu qəbildən tədbirlərdə iştirak etməyi arzu edirik.
Səma Əsədova (YAP Sumqayıt şəhər təşkilatı):
– “Azərikimya” İB-də ənənəvi olaraq keçirilən bilik yarışı biz gəncləri olduqca sevindirir. Hər dəfə bu yarışlarda intellektual səviyyəmizi nümayiş etdirir, bilmədiklərimizi öyrənirik. Bu yarışda Yeni Azərbaycan Partiyasının Sumqayıt şəhər təşkilatını təmsil edirdik. Fikrimcə, bu yarışma əvvəlkilərdən daha çətin oldu. Çünki həm mövzular dərin, həm də rəqiblər güclü idi. Ancaq çətin mübarizənin qaliblərindən olmaq bizi daha çox sevindirdi. “Azərikimya” İB-nin Müşahidə Şurasının sədri, Milli Məclisin deputatı cənab Muxtar Babayevə və yarışın təşkilatçılığında əməyi olan hər kəsə komandamız adından təşəkkür edirik.
Əli Mirzəyev (QWERTY tədris mərkəzinin İcraçı direktoru):
– “Azərikimya” İB-nin keçirdiyi bütün intellektul yarışlarda komandamız iştirak edir. Bu möhtəşəm təşkilatçılığı ilə seçilən yarışlar deyərdim ki, intellektual sferaya verilən ən böyük dəyərdir. Buna görə də biz yarışın təşkilatçısı olan “Azərikimya” İB-nin Müşahidə Şurasının sədri cənab Muxtar Babayevə QWERTY tədris mərkəzi adından təşəkkürümüzü bildiririk. Yarışların çox maraqlı keçməsi biz gəncləri xüsusən sevindirir.
Anar Qəhrəmanov (“Asan Xidmət” mərkəzinin qrup rəhbəri):
– “Azərikimya” İB-də keçirilən yarışla əlaqədar olaraq onu deyə bilərəm ki, bizim qrupun bütün üzvləri yarışdan sonra müsbət aura ilə “Asan Xidmət”ə qayıtdıq. “Xəmsə” intellektual oyunu çox gözəl və maraqlı təşkil olunmuşdu. Oyunda 20 komanda iştirak edirdi. “Xəmsə” klubunun bütün üzvlərinə öz təşəkkürümüzü bildiririk. “Asan Xidmət”in rəhbərliyi və kollektivi adından başda “Azərikimya” İB-nin rəhbərliyi olmaqla, bütün əməkdaşlarına dərin minnətdarlığımızı bildirir, belə yarışların tez-tez keçirilməsini və bizə də dəvət göndərilməsini arzu edirik.
Gülnar Tanrıverdiyeva
(QAC Sumqayıt şəhər bölməsinin gənclər üzrə təlimatçısı):
– Qızıl Aypara Cəmiyyətinin Sumqayıt şəhər bölməsi “Azərikimya” İB-nin təşkil etdiyi bütün tədbirlərdə iştirak edir. Belə tədbirlərdən biri də “Breyn-rinq” bilik yarışmasıdır. Bütün bilik yarışlarında könüllülərimiz iki komanda ilə təmsil olunmuş və komandalarımızın ən azından biri ilk yerin sahibi olmuşdur. Ədalətli şəkildə keçən yarışlar çox yüksək səviyyədə təşkil olunur. Belə ki, sözün əsl mənasında, sağlam mübarizə gedir. Komandalarımızın hər ikisi, xüsusilə də qalib komandamız son yarışdan da çox gözəl təəssüratlarla ayrıldı. Belə maraqlı bilik yarışmalarını təşkil etdiklərinə görə kollektivimiz adından “Azərikimya” İB-nin rəhbərliyinə və təşkilatçılara minnətdarlığımızı bildiririk. Bu yarışlar mütəmadi olaraq keçirilsə, biz – Sumqayıt gəncləri bundan çox məmnun olarıq.
***
Məmnunluq hissi ilə qeyd etmək lazımdır ki, «Azərikimya» İstehsalat Birliyinin təşkilatçılığı ilə keçirilən “Breyn-rinq” və “Xəmsə” bilik yarışmalarının əhatə dairəsi getdikcə genişlənməkdədir. Artıq yarışlarda «Azərikimya» İB-nin idarə və müəssisələrinin təmsil olunduğu komandalarla bərabər, Bakı Ali Neft Məktəbinin, Moskva Dövlət Universitetinin Bakı filialının, Qafqaz və Sumqayıt Dövlət Universitetinin, Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Sum¬qayıt Regional İda¬rə¬sinin, H.Əliyev adına Bakı Neft Emalı zavodunun, YAP Sumqayıt şəhər təşkilatının, şəhər təhsil şöbəsinin, SOCAR-ın Təlim, Tədris və Sertifi¬kat¬laş¬dırma İda¬rəsinin Sumqayıt Təlim-Tədris Mərkəzinin, Sumqayıt şəhər Dövlət Yanğından Mühafizə və şəhər Polis İdarələrinin, Qızıl Aypara Cəmiyyəti Sumqayıt şəhər təşkilatınin, “N” saylı hərbi hissənin, “Asan Xidmət”in və digər müəssisələrin komandaları da böyük istəklə iştirak edirlər. Bütün yarışlarda qalib komandalara «Azərikimya» İstehsalat Birliyinin Həmkarlar İttifaqı Komitə¬si tərəfindən fəxri diplomlar və mükafatların təqdim olunması yarışlara marağı bir az da artırır.
«Azərikimya» İstehsalat Birliyi Sumqayıt şəhərinin ictimai, mədəni və sosial həyatında yaxından iştirak etməyi, kimyaçıların və şəhər sakinlərinin asudə vaxtlarının səmərəli təşkili üçün mədəni-kütləvi tədbirləri bundan sonra da davamlı olaraq həyata keçirməyi özünün prioritet istiqamətlərindən sayır.
Rafiq Oday,
Əməkdar jurnalist
Mən inanmıram ki, Azərbaycanda dahi dramaturq Cəfər Cabbarlını tanımayan olsun. Ömrü qısa olmasına baxmayaraq, mərhum şairimiz incəsənətin bir çox sahəsində özünü sınamış və ölkəmizə öz töhfəsini bəxş etmişdir. O, nəinki şair, nasir, tərcüməçi, kinossenarist eləcə də kinosünas və teatrşünas idi. Cəfər Cabbarlı yaradıcılığı Azərbaycan kino və teatr sahəsinə misilsiz xidmət etmişdir. O, yaşadığı zaman çərçivəsində gördüklərini keçmiş və gələcək əhatəsinə salaraq real əsərlər yaratmışdır. Çox yaxşı bilirik ki, Cabbarlı realizm banisidir. Bu səbəbdən onun əsərləri hər zamana uyğun olmasına baxmayaraq, bu gün və əminəm ki, gələcək hər ildə öz aktuallığını qoruyacaqdır. Çünki daima xeyir şərlə mübarizə aparır. Nahaq çox zaman haqqı əzir. Arzular bəzən həyata keçməyərək xəyallarda yaşanır. Məhz bu səbəbdən “Aydın”, “Od gəlini”, “Aygün”, “Oqtay Eloğlu” və s. əsərlərə müraciət edərək səbrlə həyatımızı davam etməliyik. Cabbarlı əsərləri içərisində “Oqtay Eloğlu” əsəri xüsusi yer tutur. Cəfər Cabbarlının “Oqtay Eloğlu” əsərini yazmasında məqsəd Azərbaycanda milli teatr yaratmaq arzusu idi. O, Oqtay obrazıyla öz arzularını həyata keçirmək istəyirdi. Oqtay pərəstiş etdiyi xalq səhnəsini yüksəltmək istəyir. Milli teatr yaratmaq üçün çalışır. Səhnəni bütün varlığı ilə sevir. Səhnədəki əsərləri tamaşaçıya canlı çatdırmaq üçün əməyini əsirgəmir. Başqa ölkələrdə teatrın inkişafı, yüksəlişini öz ölkəsindəki səhnəsində görmək istəyir. Səhnədə yad ölkələrdə olan qadınlar deyil vətən qızlarının da çalışmasını istəyir. Məhz bu səbəbdən Oqtay Tamaraya: – Bir qız yaratmaq üçün xalqın bütün ruhunu hissiyatını, tarixi adət və ənənəni görünməz incəliklərinə qədər bilməli, onun dərinliklərindən onun mühitindən çıxmalı, bəlkə bir azərbaycanlı olmalıdır. – dedikdə bu sözlərdə ürək yanğısı hiss olunur. Teatr səhnəsində aktyor və aktrisa səhnəni elə canlandırmalıdır ki, tamaşaçı komediyada içdən gülməli, traqediyada ürəkdən ağlamalıdır. Oqtay məhz dahi gözündə belə aktyor idi. Oqtay əsərdə yarandığı gündən bu günə kimi və hətta gələcək illərdə belə səhnə insanları üçün qəhrəman örnək olmalıdır. Bu gün texnikanın sürətli inkişafı sahəsində insanların teatra marağı azalmaqdadır. Bəzən isə teatra getdikdə aktyor obrazı bizi qane etmir. Əsərdəki qəhrəman səhnədəki obrazı tamamlamır. Sanki bu günki səhnəni görərək dramaturq Oqtayın dilindən Muğana səslənir: – Qara qaşlar, qara gözlər, al dodaqlar qızarmış yanaqlar, görmüsüzmü nə qədər gözəllik görünür. Fəqət o göründüyü kimi deyildir. Təbiət baqqalar kimi bizi aldadır. Sən onu olduğu kimi görmək istəmirsən. Bilirik ki, Azərbaycan şairlər, yazarlar yurdudur. Ədəbiyyatımız zəngindir. Lakin bəzən əsər kino və teatrda canlanmaq üçün elə bir insan əlinə düşür ki. Əsər öz dahiliyni itirir. Bu zaman Oqtay Eloğlu əsərində Tabarasanski kimi kefli rejissorlar İlyas Həsən kimi qumarbazlar yada düşür. Oqtay aktyor obrazıyla bərabər ürək yanğısıyla onların işini belə öz öhdəsinə götürmək istəyir. Oqtay: -Yaşamaq istəyirik yaratmalıyıq. İyirminci əsrin təkamülünə qarşı bu yazıq xalqı tək buraxıb qaçmağı kim özünə layiq bilərsə bilsin. Mən bilmirəm.Yaşadığımız mübariz meydanlarının müxtəlif qazmaları var – deyərək səslənir. Əsərdə təkcə teatrı səhnəni yaşatmaq deyil, eyni zamanda bir sənətin vurğunu olan sənətkarı yaşatmaq amalı da vardır. Firəngiz Oqtayı bir sevgili kimi yox, bir sənətkar kimi yaşatmaq istəyirdi. Adətən incəsənət sahəsində bəzi insanları şöhrətə yüksəlmə, ulduz olmaq arzusu məhv edir. Mən deyərdim ki, Oqtay Eloğlu əsərində bu amac yoxdur. Bəs Oqtayın məhv olmasına səbəb nədir? Oqtayın saf, təmiz sənətinə, sevdiyinə olan sevgisi. Həqiqətin boğulmsı. Arzuların həyata keçməməsi. Yalanı həqiqət kimi qəbul etməyə məcbur olması. Bu səbəbdən o səhnə sonunda əli qanlı hayqırır: – Mən dünyada ədalət divanı adına bir şey tanımıram.Hamısı yalandır. Yalan deyir Şiller. Mən yenə ancaq bu zavallı xalqı tanıyır. Ona müraciət edirəm. Ona təslim oluram. Kimdir müqəssir? Yaşadaraq öldürən. Öldürərək yaşadan. Sevərək parçalayan parçalayaraq sevən. Əliqanlı səfillər padşahı Oqtay Eloğlumu? Laki Cabbarlı əsərdə öz qəhrəmanını məğlub etsə də, real həyat üçün qalib etdi, yaşatdı Oqtayı. Onun milli dəyərlərimizə verdiyi dəyərli arzular həyata keçdi. Bu gün Azərbaycanın bir çox şəhər və rayonlarında teatr ocaqlarımız var. Oqtay obrazı nəinki Azərbaycan səhnəsində xarici ölkələrdə belə sevilərək tamaşaçı sevgisini qazanır. Oqtayı hər an öz simasında yaşadan aktyorlarımız var. Nə qədər Azərbaycan səhnəsi yaşayır Oqtay və onun arzuları yaşayacaq.
Dünya yarananda lal idi insan,
Şüuru olmayan can idi insan
Dünyanı insana tanıtdırdı söz,
İnsan ağlına hakim oldu söz
. Sözdən inci kimi düzüldü cümlə,
Hissi fikirlə yaşatdı cümlə
Tanrı ilhamı verdi şairə,
Şair sevdirdi şeiri qəzəllə
Söz nəsihətdir elin sərvəti,
Azərbaycandır şairlər evi
Mənim vətənimdir şerin elçisi
Muğam üstündə qəzəl sevgisi.
Ağıllı insan bizdə yarandı,
Xeyir şər üstündə qələbə çaldı
Bizim ocağımız odla qalandı,
Zərdüşt Avesta yazdı bizlərə qaldı.
İkinci minlillik əvvəli başdan,
Dünyaca məhşurdur bu böyük dastan
Ərlərə ad verdi dədəmiz ozan
Bir tarix yaratdı dastanı yazan.
Dövrü tələb etdi farsca o yazdı,
İlk divanı Qətran yaratdı
Şahlar sarayında zaman şairi ,
Yaratdı yaşadı tarixdə qaldı.
Nizami yaşadı böyük Gəncədə,
Beş ulduz yaratdı beş əsəriylə
Məcnunu sevdirdi gözəl Leyliyə
Fərhadı dağ yardı Şirin xətrinə
Çox şerin əruzla yazdı,
Mənzum romanı ilk o yaratdı
Affaqı çox sevdi qəlbinə saldı ,
Gəncəvi adıyla tarixdə qaldı.
Rübai ustadı gözəl Məhsəti,
Nizami kimi sevgi əsiri
Təbrizlə,Şamaxı oldu vətəni
Xəqani yazdı ilk nəsr məsnəvi.
Doğma dilimizdə olan ilk şeiri,
İzətdinin bizə ilk hədiyyəsi
Divanı sevildi oldu bəzəyi,
Şeyx Səfi ondan qalmadı geri
Tənqid etdi kini küdrəti ,
Bəlli olmasada yazan əsəri
Ana dilində ilk poemadır,
dastan Əhməd hərami.
Nəsimi sənətdə idealım şair,
Haqq ədalətin vurğunu şair
Sevdi ana dilini vurğundu şair,
Söz üçün çarmıxa çəkildi şair.
Şah vurğun idi söz sənətinə
Xətai tanıtdı hecanı bizə
Düşmən məğlub oldu igid səsinə,
Tuyuq yadigardır Qazidən bizə
Dünyaca məhşurdur şair Fizuli,
Qəzəl ustadı nisbə Bağdadi
Ana dilində yazdı ilk nəsri,
Xətayiyə həsr etdi Bəngu Badəni.
Bu dövr sayılır intibah dövrü,
Ustad aşıqların qoşmaya şövqü
Sevən aşiqlərə dastanlar qoşan,
Dədə Ələsgərin söhbəti sözü
Koroğlu düşmənin qənimi idi
Çənlibel igidlər oylağı idi
Abbas Gülgəzin ,Əsli Kərəmin
Nəbi Həcərin aşıqı idi
Yaxşı dost idi Vidadi Vaqif,
Qoşmanın ustası sayılır .
Qasım yazdı neçə gəraylı
Yaxşı aşıq idi yaxşı Qurbanı
İslama,türklüyə ,müasirliyə,
Haqqa səslədi Zənburla İrşad
Sevgiyə ,dostluğa ,həmrəyliyə,
Birliyə gətirdi Şəlalə,Həyat
İlk mətbu orqandır Molla Nəsrəddin,
Banisi Cəlildir real tənqidin
Gülüş avamlığı yox etdi çətin,
Dünyanı heyran etdi ustadı şərqin
Əlibəy sevdi vətəni ,eli,
Fjuzat jurnalı onun sərvəti
Qeyrət qəzetin sevib sevdirdi,
Ömər Faiq həyata verdi dəyəri
İlk qəzet yarandı adı Əkinçi,
Təbliğ etdirdi daim maarifi
Tanıtdı sevdirdi daim ölkəni
,Qəzet banisi Həsən Zərdabi
Dağılan tifaqı,Bəxtsiz cavanı ,
Əbdürrəhim yazdı Pəri Cadunu
Mirzəli yazdı neçə yumoru,
Qəmkusarın vardır çox felyetonu
Qoca tacirin cavan aşiqi,
Üzeyrin əsərdə oldu hədəfi
Dünya tanıdı böyük dahini,
Zirvəyə ucaldı hər bir əsəri
Sabir kasıbların atası idi,
Sözü tənqidlə vurası idi
Mirzə satiranın banisi idi,
Hədəfi nişan alan bir ustad idi.
Kino səhnəsində vardır zəhməti,
Cabbarın Oqtayı səhnə igidi
Sevil qəhrəmnı səhnə zinəti,
Alması Aydını bizə sevdirdi
Vəzn yaratdı Cavid həzəci,
Adı Hüseyn idi Gülçin ləqəbi
Ana faciəsi mənzüm əsəri,
İlk mənzum dramın odur banisi
Himnin banisi Əhməd Cavaddır,
Bayraq bu himn ilə ucalacaqdır,
Müşfiqin ,Almasın,Seyid Hüseynin,
Məmməd Əminin ruhu şad olacaqdır
Ordubadi yazdı Dumanlı Təbriz
Ölkədə tanındı şanı şöhrəti
İstiqlal şairi Məhəmməd Hadi,
Sevdi vətəni o hürriyyəti
O şair idi o həkim idi,
Vətəni sevən bir xadim idi
Tarixi əsərin əsasın qoyan,
Nərman ölkənin banisi idi
Fridrix tərcümə etdi şerini,
Yad eldə sevildi bir çox əsəri
Almanlar tanıdı sevdi Vazehi,
Bizdə yada salaq dahi şairi
Vətəndən uzağa düşdü Banin
Qəriblik həsrəti çəkdi Banin
Şerlər namətək yazdı Banin,
Azadlıq eşqilə yandı Banin
Qasım bəyin maraqlı təmsilləri,
Əzbər bilik satirik şerləri
Durnalar şerində vardır kədəri,
Qasimə Şakirə yazdı naməni
Seyid nəvəsi Əzim Şirvani,
Sabirtək sevildi hər bir əsəri
Bizlərə nəsihət cümlə məsəli
Gəlin yada salaq sevək şairi
Yusif Vəzn yazdı fəlsəfi roman,
Qızlar bulağını odur yazan
Fətəli sayılır novator şair ,
Komedi banisi bizim bu nasir
Bakıxanov yazdı Gülüstan İrəm ,
Məclislər vardır ölkədə bu dəm
Ordubadda yarandı Əncüməni Şüara,
Lənkəranda vardı Fövsi füsaha
Xan qızı xanım idi Xanım Natavan ,
Qarabağ gözəli şair Natavan
Qəzəllər yaratdı aşiqlər heyran ,
Ona heyran oldu dünyavi cahan
İsmayıl bəy yazdı andı duyguyla
İlk hekayədir Bahadır Sona
Müşfiqə yazdı böyük poema,
Rəsul Rza andı onu duyğuyla
Meyxana ustadı ƏlyağaVahid
Qəzəl aləmində sənətə sadiq
Uşaq şairi idi Abdulla Şaiq
Abbas sənətdə sənətə sadiq
Səməd Təbiətin vurğunu idi,
Elin obanın şairi idi
Məktəbli yaddaşı tarixçəsində,
Mirvari poeziya şairi idi
Heydərbabaya yazdı naməni,
Arazın həsrətlə çəkdi qəmini
Savalan dağına dedi dərdini,
Şəhriyar şeirlə tapdı təsəlli
Səhnədə sevildi neçə əsəri,
Pyes Atayevlər İlyas əsəri
Süleyman sənətə verdi dəyəri,
Hər bir əsəri vətən sərvəti
Dəli Kürü yazdı İsmayıl Şıxlı,
O əsərki vətənə bağlı
Bizə gülüş bəxş etdi sevdik hicranı,
Unutmayaq gəlin Sabit Rəhmanı
Neçə qurban getdi Azadlıq üçün ,
Söz sözə qoşuldu bir ağı üçün
Şəhidlər şerini yazdı Bəxtiyar ,
Hər məzar başında bir ağı üçün
Qızıldan itidir sözün dəyəri,
Qızıldan dəyərli sözün qiyməti
Gözəl şeri şirin nəğməni
İlyas Tapdıq yaşatdı hər bir əsəri
Gülhüseyn sevdirdi nəsirlə şeri
Mən ondan öyrəndim mənsum şeiri
Qabilin ilhamı vətənə sevgi
Məmməd Arazındır torpağa mehri
Yaltaq insanın düşməni idi,
Yalan danışanın qənimi idi
Doğru danışanla ortaq fikirli,
Baba Pünhan tənqid ustadı idi
Dillərə əzbərdir Nüsrətin şeri,
Nəğməkar şair tək çəkilir ismi
Hər bir tələbənin dilində əzbər,
Nərman yazdı gənclərə əsər
Əlibala yazdı itkin gəlinin ,
Eşq sultanı var Əzizənin
Bu gün məhşurdur bu əsər yəqin
Sona və Nino Qurban Səidin.
Unutmadım Nurəngiz Nuru,
Gözəl xanım idi üzü nurlu
Qaldı şerləri nakam dünyada
Yad edəcək məzarda ruhu
Anarın hər bir əsəri sevdiyim əsər,
Təhminə Zauru dillərdə əzbər
Çingiz dedektiv yazdı çox əsər,
Hər bir əsəri dünyanı gəzər
Neçə unudaq qanlı yanvarı ,
Qətl günü romanı ona yazılı
Yusif Səmədoğlu tarixi andı,
Bu əsərlə tarix yaşadı
Gözəl nəsihətdir atamın Kitabı
Poemaa sahibi Sabir Rüstəmxanlı
Gözəl əsərlərin sevərək tanı,
Roman Nasiri Vidadi Babanlı
Vüqar Əhmədin ana laylası,
Hər bir düyünün arzu duası
Afaq Məsudu Fikrət Qocanı,
Əsərin oxuyub dahitək tanı
Daim xalqına olmuşdur dəstək,
Zəlimxan elinə arxadır kömək
Söz sənətinə daima örnək,
Şair sənətini zirvədə görək
Yanar ürək sevdiyim roman,
İsa Hüseynövdan bizə ərməğan
Elçin böyük bir əsəri yazan,
Mahmudla Məryam tarixi roman
Hər bir əsəri vətənə bağlı ,
Qənirə ölkənin şöhrəti şanı
Belə gözəlin əvəzi hanı,
Dünya türk qızını Tomristək tanı
Dahi Heydər nəvəsi Leyla ,
Həzin şerlərin ustadı.
O gözəl xanımdır o gözəl ana,
Hələ çox ölkələrə atacaq imza
Qurtuluşa sevindi,
Ulu öndərə həsr etdi
Xəlil Rza Ulutürk
Dədə Heydər Atatürk
Şerə can verib yaşatdı Baba,
Məhəbbət şeirlə gəlir İlhama
Çox dahi yazır Firuz Mustafa,H
ər sərini sevdim duyğuyla
Abidə yaratdı xoş əməliylə ,
Tarix yazdı hər əsəriylə
Gülağa Tənha xoş əməliylə,
Sənətdə iz qoydu dəsti xəttiylə
Şair gənclərin dəstəyi olan
Əkbər Qoşalıdır onlara başqan,
Od ərlər əsəri fəlsəfi roman
Şamil Sadiq əsərin mətnini yazan,
Dəstək gənc şairlərə,
Gənc yazarlar birliyi ,
Gənc ədiblər birliyi
Örnək olur bizlərə
Gülnarə, Pərvanə ,Nuranə şair ,
Könül Nazimqızı nəğməkar şair
Xəyal ,Kənan, Emin kimi
Hələ neçə neçə gələcək şair
Göydə ulduz qədər şairim mənim,
Bir şeir bəs etməz ismi qeyd edim
Bütün şairlərdən yazsa qələmim
,Gərək bir əsər üstə ömür bitirim
Mən bu elə yurda bağliyam,
Şairlər yurdunun şair qızıyam
Mən bu elə bir can borcluyam
Elnurə adımla iz qoyasıyam
8 sentyabr 2015
Avropa lirik janrlarından olan tersetin xüsusi şəkli – “tersina” italyan mənşəli “terzina”, “terzarima” sözləri ilə bağlı olub “üçüncü qafiyə” mənasını bildirir (Литературный энциклопедический словар. Москва, «Советская энциклопедия», 1987, стр.439). Tersinanın bütün üçlükləri bir-biri ilə xüsusi qafiyə bağlılığına malikdir. Belə ki, ilk bənddən başlayaraq hər bəndin ikinci misrası sonrakı bəndin birinci və üçüncü misraları ilə həmqafiyə olur. Axırıncı üçlükdən sonra ayrıca verilən tamamlayıcı xarakterli bir misra isə həmin üçlüyün orta misrası ilə qafiyələnir. Hər üçlük daxilində ilk və son misraların qafiyələnməsi də qeydə alınır. Məsələn, on üç misradan ibarət tersinanın qafiyələnmə modeli belədir: aba bcb cçc çdç d.
Məşhur italyan ədibi Aligyeri Dantenin (1265-1321) “İlahi komediya” (1306-1321) əsəri tersina formasında yazıldıqdan sonra Avropada böyük əks-səda oyatmış, tersina geniş yayılmışdır. Bir çox Avropa xalqlarının ədəbiyyatında maraqlı tersina nümunələri yaradılmışdır.
Poeziyamızda mükəmməl, bitkin tersina yaratmaq isə Əliağa Kürçaylıya (1928-1980) nəsib olmuşdur. Dünya poeziyasının yaradıcılıq təcrübəsinə, janr və üslub axtarışlarına yaxından bələd olan bu istedadlı şairin qələmindən bir sıra diqqətəlayiq sonetlər və tersetlər də çıxmışdır. Ə.Kürçaylı yaradıcılığında poeziyamız üçün çox nadir olan tersina ilə də rastlaşırıq. Elə buradaca xatırladaq ki, Ə.Kürçaylı özü tersina yazana qədər bu şeir şəklində qələmə alınmış ən irihəcmli və qiymətli əsərlərdən birini – A.Dantenin “İlahi komediya”sını həmin formada tərcümə etmişdir. O, bu tərcümənin müəyyən parçalarını hələ o vaxtkı Azərbaycan Dövlət Universitetinin – indiki Bakı Dövlət Universitetinin 1955-ci ildə çap etmiş olduğu müntəxabat vasitəsilə oxuculara çatdırmış, sonra “İlahi komediya”nın tersina formasında tərcüməsi üzərində gərgin yaradıcılıq axtarışlarını davam etdirmiş, əsər Azərbaycan dilində tam halda 1973-cü ildə işıq üzü görmüş (Aligyeri Dante. İlahi komediya. Bakı, “Azərnəşr”, 1973), 1988-ci ildə 100 cildlik “Dünya ədəbiyyatı kitabxanası” seriyasının 20-ci cildi kimi ikinci dəfə nəşr edilmişdir (Aligyeri Dante. İlahi komediya. Bakı, “Yazıçı”, 1988). 1973-cü ildəki birinci nəşri əsasında təkrar çapa hazırlanmış poema Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin (1961) “Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə kütləvi nəşrlərin həyata keçirilməsi haqqında” 12 yanvar 2004-cü il tarixli sərəncamı ilə “Dünya ədəbiyyatı” seriyasından üçüncü dəfə işıq üzü görüb 25000 nüsxə həcmində ölkə kitabxanalarına hədiyyə edilmişdir (Aligyeri Dante. İlahi komediya. Bakı, “Öndər”, 2004). “İlahi komediya”nın uğurlu tərcüməsindən ilhamlanan Ə.Kürçaylı original tersina da qələmə almışdır. Onun böyük italyan şairinə həsr etdiyi “Dante” şeiri yüksək mövzu-ideya məziyyətlərinə malik mükəmməl tersinadır. Şeir on səkkiz üçlükdən və təkmisralı sonluqdan ibarətdir. Hər üçlüyün ikinci misrası sonrakı üçlüyün birinci və üçüncü misraları ilə həmqafiyədir. Sondakı tək misra da axırıncı üçlüyün orta misrası ilə qafiyələnmişdir. Beləliklə, bütün bəndlər zəncirvari qaydada bir-biri ilə bağlanmış, tersinanın bütün poetik forma xüsusiyyətlərinə əməl olunmuşdur. Onu da deyək ki, bu tersinanın ilk üçlüyünün birinci misrası axırıncı üçlüyün son misrası ilə, axırıncı üçlüyün əvvəlinci misrası isə ilk üçlüyün sonuncu misrası ilə eyni olmaqla sanki poetik zəncirin daha da tamlanmasına yönəlmişdir: aba bcb cçc çdç ded eəe əfə fgf gğg ğhğ hxh xıx ıiı iji jkj kqk qaq ala l. Şeirdə Dantenin keşməkeşli taleyi, məşəqqətli həyat yolu, narahat sənət axtarışları barədə dolğun bədii səviyyədə söz açılmış, dahi italyan ədibinin ömür və sənət dünyası barədə bitkin təsəvvür yaradılmışdır. Bu şeir həm də Ə.Kürçaylının Dantenin həyat və yaradıcılığına dərindən bələd olduğunu göstərir. Şeirin on ikinci üçlüyünün ortasındakı İtaliyanın klassik bədii söz ustadı Françesko Petrarkanın (1304-1374) sonetindən götürülmüş misra (“İstidən donardı o, soyuqdan yanardı o!”) da yerinə düşmüşdür. (daha&helliip;)
AYB, DGTYB və “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin üzvü,
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü
Göyçək Fatma
Mən Göyçək Fatmayam, düşüb başmağım
Sizin küçənizin o tərəfinə.
Bir sevgi nəğməsi zümzümə etdin,
Düşdü həyatının qu tərəfinə.
İlk və son nəğməni dilə gətirdin,
Amma bir dinləyən olmadı onu.
Mənimçün ölərək düşdü tarixə-
O boyda ömrünün tək bircə anı.
Mən Göyçək Fatmayam, itən başmağım,
Getdi şahzadənin əlinə keçdi.
Sənin arzuların qarı nənənin,
O bitdi, birəli telinə keçdi.
Yetim xoşbəxtlik
Yetim xoşbəxtliyə ögey anayam,
Ona balam dedim, bəlama döndü.
Hər yetən verməyə can atır sanki,
Xoşbəxtlik mənimçün salama döndü.
Salamtək verdilər, aldılar məndən,
Bir Allah bəndəsi qıymadı mənə.
Dedim, çox sevəcəm səni balamtək,
O bədbəxt xoşbəxtlik uymadı mənə.
Bircə şans vermədi, vermədi ki o,
Mən də qismətimi bir də sınayam.
Mənə möhtac qaldı anası ölmüş,
Yetim xoşbəxtliyə ögey anayam. (daha&helliip;)
AYB, DGTYB və “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin üzvü,
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü
Uşaqlıqdan hamı mənə qəribə baxırdı. Ailəmizdə dörd uşaq vardı. Ancaq məni kəndimizdə heç kim tanımırdı. Qapıya gələn qonaqlar mənim də qonaq olduğumu sanırdılar. O qədər qaraqabaq uşaq idim ki, bir dəfə qonşu qadınlardan biri demişdi:
– Qızın baxışlarına bax, elə bil adamı parçalayacaq. Allah, sən saxla!
O qədər ciddi və qorxulu baxışlarımın olmasını bilmirdim o günəcən… Və o sözü eşidəndə artıq 9-cu sinifdə oxuyurdum. Amma hələ kənddə məni üzdən tanıyan yalnız müəllimlərim və sinif yoldaşlarım idi. Adım isə… Adımı tez-tez eşidirdim:
– Şəfa yenə olimpiadada yer tutub!-bunu günorta saat 12-də quzularını evə aparan Xanbaba dayı demişdi. Mən də çəpərimizə söykənib onun üzünə baxmışdım. Məni görməzdən gəldiyini sanmışdım, amma tez də yadıma salmışdım ki, axı, məni tanımır…
– Şəfanın şeirini gördünmü, qəzetdə çıxıb!- məndən iki sinif aşağı oxuyan oğlan demişdi. Yenə üzünə baxmışdım. Məni tanımırdı…
Və bütün bunlarla yanaşı yuxularımı danışmağa qorxardım. Çünki həmişə yuxuda gördüyümü danışanda nəsə olurdu. Bir dəfə yuxuda gördüm ki, bizim əldamının tavanı ilə divarın arasından bir əl uzanır içəriyə… Mən də qorxuram… Diksinib ayıldım. Amma susdum… Bu yuxunu da gizlədim. Az keçmədi, o əl yenə yuxudan oyatdı məni. Üçüncü dəfə görəndə qaçdım nənəmin üstünə. Yuxumu danışdım. Nənəm salavat çevirdi, anamı çağırdı:
-Qapıya ələm gələcək. Qızın yuxusuna gəlibsə, gələcək. Hazırlıqlı olun.
Oxuduğum kitab hələ yadımdadı: Cəmşid Əmirovun “Qara Volqa”sı… Qara paltarlı, qara papaqlı, ağ saqqallı, ağ saçlı, nurani bir qoca qapımıza gəlmişdi. Əlində uzun ağaca bağlanmış ələm…
-Ay ev yiyəsi, ələmə nəziriniz var, onu çıxarın… Ay ev yiyəsi…
Anam, nənəm əl-ayağa düşmüşdülər. Baba bir udum çay da içmədi.
-Məni bura ələm gətirdi, nəziri verin, gedim. Ələmin yolu uzundu-dedi.
Nəzirini alıb getdi… Və mən kitabımı yarımçıq qoyub küçəyə çıxıb onun arxasınca baxdım…
QAZAXDA ÜZÜM… İSTƏDİM BİRİN ÜZÜM…
2008-ci ildə Qazaxa ilk səfərim idi. Qıraq Kəsəmən kəndində İsrafil ağanın evinin divarlarına baxmağa gedirdik. Üzü Kürə tərəf dayandıq. Sağ tərəfdəki qırmızı başdaşıları marağımızı çəkdi. Məzarlığa yaxınlaşdıqca ürəyim xoflanırdı, gözlərim dolurdu… Və hər qəbrin ayaq ucunda balaca, üzü Kürə yuvalar vardı… Qəbirlərin arasında bir az hərlənib yolun soluna keçdik. Ucsuz-bucaqsız kimi görünən üzüm tənəklərinə baxdım… Yarpaqların arasındakı üzümlərdən birini üzmək istədim. Tənəyə çatmağa bir neçə addım qalmış kənd tərəfdən bir kişinin əllərini yelləyərək, qışqıra-qışqıra gəldiyini gördüm:
– Ayəəə… Ay qızım… Ay uşaqq… Dəymə! Tənəyə dəymə! Dəyməəə!!
İncimişdi ürəyim… Bir salxım üzüm nəydi ki, qıyılmırdı mənə? Kirimişcə geri qayıdıb yolun aşağı enən hissəsinə doğru yönəlmişdim. Kişi bizə çatanda əllərini dizlərinə dayayıb təngnəfəs halda dedi:
– İncimiyin, ay uşaq. Biz bu vaxt üzümə əl vurmuruq. Saat 12 olanda, gün qızanda ilanlar Kürə tökülür, düz saat dördəcən, gün əyilənəcən suda olurlar. Biz də canımıza cəfa basıb üzümü yığırıq o günün duran vaxtında. Bu dəyqə o tənəkdə hər yarpağın altda bir ilan qıvrılıb yatır, əl uzatsan çalar, peşmançılıq olar…
Kişinin gözlərində elə parıltı vardı ki… Canıma üşütmə düşmüşdü… O gözəl yay səhərində Kürün sahilində üşümüşdüm… Dişlərim dişlərimə dəymişdi… Yalnız indi yadıma düşmüşdü ki, uşaqlıqda nənəm bizə ilanın yuvasını göstərmişdi:
– İlan yuvasını üzü suya tərəf eşir…
Dönüb qırmızı başdaşılarına və onların ayaq ucundakı yuvalara baxmışdım…
Kişi özünü dikəldib yolun Kürə enən hissəsinə gəlmişdi, əlini irəli uzatmışdı:
– Qırılmışlar burdan tökülür çaya… İzlərinə bax, a qızım, elə bilmə qazaxlılar bir gilə üzümü qıymır sana!
Torpaq yolun üzüaşağı millənən yerində ilanların izləri aydınca görünürdü… Hətta, aradabir köhnə qabıqları da vardı… O izlərə ayaq qoymağa cəsarətim çatmamışdı… Yolun çəmənlik hissəsi ilə İsrafil ağanın evinə getmişdik… Yanmış, qaralmış divarlara baxmışdıq… Əlimi o divarlara sürtmüşdüm… Əllərimin qarasına gözlərimin yaşı düşdükcə, damla-damla ağarmışdı ovuclarım…
“MƏN NAĞILSIZ YATAMMERAM…”
Qazaxda gecələmək istəmirəm o ilk və son gecədən bəri… Onda Qarahəsənlidə Xalıqverdi müəllimgildə qalmışdım. Gecəni yatmamışdım. Nənəmin danışdığı hekayəti dönə-dönə xatırlamışdım, Xalıqverdi müəllimlə necə qohum olduğumuzu düşünmüşdüm…
Nənəm Hajımuğan qızı idi. Hajımuğan Göyçə gölünün o biri sahilində imiş. Sonradan bəri tərəfə keçib Hajımuğanlılar. Bu hadisə neçənci illərə təsadüf edir, bilmirəm, amma onları da yerindən-yurdundan edən ermənilər olub. Nənəmin danışdığı hekayət isə ondan da irəliyə dayanır.
… Hajımuğanda iki nəsil arasında qan düşmənçiliyi düşür. Qanlı nəsildən biri köçünü tutub Arazı keçməyə qərar verir. Bu nəslin ən gözəl qızı kəndin sayılıb-seçilən nəslində gəlin olur. Təzəcə ana olan bu gəlinin qızına Narın adını verirlər. Gəlinin əri zahı gəlini kənddə qoyub özü sürünün başında dağa qalxır. Gəlinə xəbər çatır ki, nəslin-kökün, atan-qardaşın Arazı keçəcək. Uşağını qucağına alıb özünü atasının köçünə, anasının arabasına çatdırır. Əl çəkmir ki, mən də sizinlə gedirəm… Gəlinin ərinin arxasınca kəndin dəli-dolu bir oğlu at çapır, haray salır dağlara:
– Gəlin Narını götürüb köçə qoşuldu, hey…
“-Narın!”-deyə bir səs qopur gənc atanın sinəsindən… İlxının ən gözəl atını seçib köçün dalınca dəhləyir. Köç Arazı keçhakeçdə çatır. Köçə hay düşür. Gəlin atasına yalvarır ki, onu geri göndərməsin, nəsli-kökü olmadan yaşaya bilməz bu tayda… Gəlinin atası qılıncını sıyırıb irəli atılır:
– Qızımı vermərəm!
Gənc ata da başını dikəldir:
– Qızımı vermərəm! – Əlini atıb arabadanca gəlinin qucağından Narını götürür, atın başını geri döndərir… Deyilənə görə, Narının atası ölənəcən deyərmiş:
– Gəlinin harayı qulaqlarımdan getmir…
Nənəmin anası idi körpəykən ana qucağından ayrılmış Narın… Xalıqverdi müəllim isə onun qardaşı idi… Və mən Qazax gecəsinin mistikasında illərin o tayına uçurdum… Bütün bu hekayəti gözümlə görürdüm… Yaşayırdım… Səhərin açılmasıyla başımı qaldırıb aynadan eşiyə baxırdım… Hələ onda bilmirdim ki, üstündən illər keçəcək, bir gün Qazaxlı Rüstəmin şeirini eşidəcəyəm: “Mən nağılsız yatammeram…” Mənsə… Mənsə, o mistik nağılla yatmamışdım… Özüm-özümə danışmışdım o nağılı…
“MƏN RUH GƏMİSİYƏM…”
Hər il martın 21-də Qazaxda “Səməd Vurğun-poeziya bayramı” keçirilir. 2014-cü ildə mən də getdim. Qoşdum nəfəsimi Qazağın dərviş havasına, qoşuldum Qazağın əhli-ürfanlarına… Üzdən tanımırdım deyə yavaşca Gülnar Səmanın qoluna toxunmuşdum:
– Barat Vüsal hansıdır?
Əliylə irəlini göstərmişdi… Ağsaçlı bir dərviş görmüşdüm elə bil… Boğazımda qəhər yığılmışdı… Ona yaxınlaşmaq, salam vermək o qədər çətin gəlmişdi ki, mənə… Yaxınlaşmamışdım… Karvan Ədəbiyyat Muzeyindən yola başlamışdı. Səməd Vurğunun poeziya evində hərəmiz bir şeir oxumuşduq. O qədər həyəcanlı və ağlamağa hazır idim ki, hansı şeiri oxuduğumu özüm də unutmuşam… Hələ də xatırlamıram… Ordan üz tutmuşduq Osman Sarıvəllinin və Eldar Nəsibli Sibirelin məzarını ziyarət etməyə… Orda da titrəmişdim… Gözlərimi yumub üzümü Qırmızı körpüyə tutmuşdum… Külək saçımı qarışdırdıqca ağlamışdım… Göz yaşlarımı küləyə vermişdim, hara aparır aparsın… Qayıdıb bir də Molla Vəli Vidadinin məzarını ziyarət etmişdik… Burda ağlamağı da bacarmamışdım… O qədər aciz idim ki, Qazax torpağında… Torpağın qarşısında aciz idim, havanın qarşısında ruhum bükülmüşdü… Gözlərimi hərləyib Barat müəllimi axtarmışdım… Bir kənarda durub gənclərə baxırdı. Baxışlarından bircə misra asılmışdı: “Mən Ruh gəmisiyəm, minin, di gedək!”
YÖNÜNÜ GÜNƏ ÇEVİR!
Hacı Mahmud Əfəndinin məzarını da ilk dəfə 2008-ci ildə ziyarət etmişdim. Ondan sonra yenə yuxularımda o yeri ziyarət edirdim. Balaca alaqapıdan içəri girirdim, türbənin qapısında isə dayanıb növbəmi gözləyirdim ki, girim ziyarət eyləyim… Yenə getdim… Bu qış… “Qışda İncə dərəsi gözəl olmur”-demişdi mənə bir İncəli balası… Yalan deyirmiş… Aslanbəylidə üzümüzə vuran seyrək qar dənələri də mistik bir gücün bizi qarşılamağının bəyazlığı idi… Hacı Mahmud Əfəndinin evi, müsafirxanası, həyətindəki niyyət ağacları, məscidin həyətindən, təpənin üstündən bütün kəndə açılan mənzərə… Elə bil uzaqlardan bir dərviş harayı gəlirdi qulaqlarıma: “Haydı, qalxın, ömrünüzün, ruhunuzun, nəfsinizin yönünü günə çevirin!” Əfəndimizin evindən məscidə olan bir neçə metrlik yolda dizlərim neçə dəfə bükülmüşdü… Özümü toxdadıb yerə çökməmişdim… İrəliləmişdim…
Deyirlər ki, Seyid Nigarinin Amasyadakı türbəsini Hacı Mahmud Əfəndi tikdirib. Öz müəlliminin haqqını belə halal tutub…
İncə dərəsində incələn hisslərimlə öz ustadımı- Sədnik Paşa Pirsultanlını xatırlamışdım…. Baş-başa verərək ağlaya bilərdik, ustad-şəyird ikimiz də… Elə ağlayardım ki… Dolmuşdum, amma ağlaya bilmirdim… Nəfəsimi içimə çəkib havanı dinləyirdim… “Haydı, qalxın, ömrünüzün, ruhunuzun, nəfsinizin yönünü günə çevirin!”
Yönümü günə çevirməyə çalışmışdım… Bacarmışdım…
SÖZ… SÖZ EŞİDİN!
Qazax səfərində yol yoldaşımız Rüfət Axundlu idi… Və yolboyu ruh ətri gələn şeirlərini dinləyirdik… “Sol çiynindən mələkləri, Yıxasan, rahat olasan!”… Damcı-damcı yağan yağışda təkəmseyrək qar dənələri uçuşurdu, amma buna qar demək olmazdı… Damcı-damcı boğazıma yığılan qəhərin sellənməsini istəyirdim… Damcılıya gedirdim… İki sevənin ayrılığına ağlayan bu qayalarla birgə ağlaya biləcəkdim, əmin idim… Bu əminliklə ayağımı maşından yerə qoyan kimi əllərim əsmişdi… Qar bərkimişdi… Elə gözəl yağırdı ki… Çiynimizə yağan qara baxıb Rüfətin şeirini düşünürdüm, amma sağı-qolu qatmışdım… Damcılıda damcılayan “qayanın göz yaşları”na barmaqlarımın ucu ilə toxunmuşdum… Yenə titim-titim titrəmişdim… Gözlərimdən sellənən qəhərin qarşısını Avey dağı da kəsəmməzdi daha… Dodaqlarımı kilidləmişdim, amma ruhum canıma sığmırdı… Sonuncu hıçqırığı içimdə çəkdim… Ruhum acmışdı, ruhum… Söz axtarırdım, söz! İndi də Taleh Mansurun şeiri yadıma düşmüşdü: “Ruhun badəsinə söz süz!”
Ya da Şahinə Könül demiş, şeir oxuyun, ay camaat, şeir!
Oxumuşdum:
Bu qışı da yola sal,
Yazda özüm gələrəm…
Bakı sənlə məğrursa,
Gəncəylə sevgiliyəm…
2015
***
Həyat – heçdən, yoxluqdan
Var olmağa gəlməkdi.
Ölüm – həyatda nə varsa
Son anda qədrin bilməkdi.
Ömür – hara getdiyini
Bildiyin yola çıxmaqdı.
Yol – qalaq-qalaq arzuyla
Yazıq ürəyi sıxmaqdı.
Sevgi – qəlbin hasarından
Yaxın bir qəlbə aşmaqdı.
Ad günü – bir addım daha
Ölümə yaxınlaşmaqdı.
İLAHİ SÖZDÜR ŞEİR
İlahi sözdür şeir,
hər anda dilə gəlməz.
İstədiyin hər saat,
hər vaxt doğula bilməz.
Ruhun bətninə düşüb
yetişməlidir şeir.
Qovrulub ürəyində
ya bişməlidir şeir,
ya da kül olmalıdır.
Qələmindən bir damla
mürəkkəb sızmaq üçün
hisslərin, duyğuların
coşub sel olmalıdır.
Ürəyin qanı ilə
yazılmalıdır şeir,
Hər misranın içində
görünməlidir şair.
Giriş
Əslində hər bir insanın ömür yolu bir dastandır – ömür dastanı. Bu dastanın təməli insanın dünyaya gəldiyi andan qoyulur. İnsanın haqq dünyasına qovuşması ilə sona çatır. Əslində bu “sona çatır” ifadəsi də şərti xarakter daşıyır. Bu sonluq o insanlara aiddir ki, yaşadığı 60, 70, 80, 90, 100… illik ömründə özündən başqa kimsəni düşünməmiş, kölgəsindən heç kim bəhrələnməmişdir. Nə bir imkansıza əl tutmuş, nə bir yetimin başını sığallamış, nə də ətrafındakılarla xoş ünsiyyətdə olmuşdur. Belə insanlar üçün qonşuluq haqqı, qohumluq haqqı həmişə arxa planda olub. Belə insanlar dar düşüncəli olublar, burunlarından uzağı görə bilməyiblər. Ona görə də belə insanların ömür dastanı dünyalarını dəyişmələri ilə sona çatır. Amma yuxarıda sadaladığım məsələləri özündə əxz edən insanlar isə dünyalarını dəyişmələri ilə yeni bir yaşam qazanırlar. Çünki bu sayaq insanları xoş duyğu ilə, ehtiramla, kövrək və unudulmaz xatirələrlə mütəmadi olaraq xatırlayanların sayı minlərcədir, on minlərcədir. Bu insanların ömür dastanları adicə dastanlardan deyildir, bu dastan əbədiyyət dastanıdır. Xoş o adamların halına ki, elə sağlığında insanların qəlbində öz qranit heykəllərini ucaldırlar. Belə insanların nə yaşamaqdan qorxusu olar, nə də ölümdən. Çünki belə insanların üzərində Allah-təalanın xoş nəzəri həm bu dünyada olur, həm də axirət dünyasında. Tanrı belə insanları hələ sağlığında cənnətlə müjdələyir. Bəzən görürsən ki, deyirlər cənnət də, cəhənnəm də bu dünyadadır. Əslində bu məcazi anlam daşıyır. Bu o deməkdir ki, insan cənnəti də, cəhənnəmi də bu dünyada qazanır. Yəni özü ilə bu dünyadan aparır. Əməlisaleh insanlar, haqqı nahaqın ayağına verməyənlər, kasıb-kusuba, fəqir-füqəraya əl tutanlar, bütün məsələlərdə ədalətli hökm çıxaranlar, Allaha tapınanlar, etdikləri hər bir yaxşılığı Allahın rizası üçün edənlər özləri ilə cənnəti də bu dünyadan axirət dünyasına aparırlar. Bu sadaladıqlarımın əksini özlərinin həyat amalı seçənlər isə həm bu dünyalarına divan tuturlar, həm də o biri dünyalarına. Bir məsələni də unutmaq olmaz ki, insanın əməl dəftərinə yalnız özünün öz əli ilə sağlığında etdiyi yaxşılıqlar, xeyirxah əməllər yazılır. Dünyasını dəyişəndən sonra isə insanın nə özünün savab qazanmaq imkanı olur, nə də digərlərinin etdiyi yaxşılıqlar onun adına yazılır.
Hədis
Rəsuli-əkrəmin sağlığında bir nəfərin atası dünyasını dəyişir. Bu şəxsin böyük bir ərazini əhatə edən xurma bağı var idi. Günlərin bir günü bu şəxs gəlir peyğəmbərin yanına. Deyir ki, bəs mənim atam dünyasını dəyişib, mənim də böyük xurma bağım var, ağacların üstündə də tonlarla meyvə var. İstəyirəm ki, atamın qırxına qədər bu xurmaların hamısını onun məzarının üstündə paylayım. Necə bilirsiniz, bunun atama bir xeyri, savabı varmı? Peyğəmbər qayıdır ki, məsləhət görməzdim, amma yenə də özün bilən yaxşıdır.
40 gündən sonra həmin şəxs yenə də peyğəmbərin yanına gəlir və deyir ki, dediyim kimi də etdim. Bütün xurmaları yığdırıb atamın qəbrinin üstündə paylatdım.
Peyğəmbər bir az fikrə gedir və deyir ki, get ağacların altına, üstünə, anbarlara bax, nə qədər xurma tapsan götür gəl bura.
Həmin şəxs evlərinə gəlir və başlayır deyilən yerlərə baxmağa. Nə ağacların üstündə, nə ağacların altında, nə də anbarda bir dənə də olsun xurma tapa bilmir. Anbardan çıxmaq istəyəndə görür ki, qapının arxasına bir xurma düşüb, üstünə də qarışqalar daraşıb, yarısını da yeyiblər. O, yarısını qarışqaların yediyi xurmanı götürüb peyğəmbərin yanına gəlir. Deyir ki, ya Rəsullullah, hər yeri axtardım, yalnız və yalnız bir dənə bu xurmanı tapdım, onun da yarısını qarışqalar yeyib. Peyğəmbər-xuda həmin şəxsin əlindən xurmanı alır və baş barmağı ilə şəhadət barmağı arasında tutaraq həmin şəxsə göstərir və deyir:
– Əgər sənin atan sağlığında öz əli ilə bu xurmanı kiməsə versəydi, onun savabı sənin payladığın tonlarla xurmanın savabından daha çox olardı. Ona görə də sənin payladığın xurmaların savabı yalnız sənə məxsusdur, atana yox.
Aqillər buyururlar ki, mərhəmətli və səxavətli olmaq, ehtiyacı olana əl uzatmaq, yıxılanın qolundan tutmaq, haqqı və ədaləti özünə bayraq etmək imkana bağlı olan məsələ deyil, yəni bunun üçün sənin külli miqdarda varının, dövlətinin olmasına ehtiyac yoxdur. Bu hiss, bu duyğu sənin könlündə, qəlbində, ürəyində olmalıdır, qanınla damarlarında dolaşmalıdır. Bu sayaq yaşamaq sənin həyat kredona çevrilməlidir. Əgər sən bu hissdən, bu duyğudan uzaqsansa milyonların da olsa oradan bir manat götürüb kiməsə verməyə əlin gəlməyəcək.
Ömrü şöhrətləndirən məqamlar
Birinci məqam insanın haradan gəlib hara getdiyini bilməsidir. Yəni, insan gərək heç kimin tanımadığı balaca bir kənddən çıxıb hamının tanıdığı böyük bir şəhərə rəhbərlik edəndə damarında, qanında, cismində, ruhunda o balaca kəndin havasının, suyunun, çörəyinin, torpağının ətrinin dolaşdığını unutmasın. Ucalığının kökündə o kəndin tozlu-torpaqlı, parlı-palçıqlı yollarının dayandığını yaddan çıxarmasın.
Həkim-loğman Hacı Cəfər həkimin Təvəkgül müəllimlə bağlı yazısında hələ lap balaca olarkən qızlarından birinin Təvəkgül müəllimdən «Sizin kəndin adı niyə Azərbaycanın xəritəsində yoxdur?» deyə soruşduğu məqam mənə ustad şairimiz Məmməd Arazın bir hissəsini sizlərə təqdim etdiyim:
Kəndim, balacasan, çox balacasan,
Adın yox dünyanın xəritəsində.
Atılıb qalmısan gözlərdən uzaq,
Çaylı, baldırğanlı dağ-dərəsində.
Qartal qıyıltısı dumanı dəlir,
İnsan hikkəsinin sahili yoxdur.
Nə yaxşı mürgülü, lal dərələrin,
Sellərdən qüvvətli sahibi yoxdur.
Bu, oğul səsidir! Götür dəftəri:
Danışmaq da yükdür, susmaq da yükdür!
Böyük dünyamızın kiçik dərdləri
Böyük dərdlərindən daha böyükdür.
Kəndim, – balacasan, çox balacasan!… – məşhur şerini xatırlatdı. Məmməd Arazın doğulduğu Nursu kəndinin adı dünyanın xəritəsində yox idisə də, poeziyası günəşə dönüb bütün dünyanı öz nuruna qərq etdiyi bir şair bəxş etmişdi cahana. Elə bir şair ki, əsrlər ötsə də bu günəşin parlaq şəfəqləri dünyanı öz nuruna qərq etməkdə davam edəcək.
Təvəkgül müəllimin övladlarına – onun ömrünün mənası olan qızlarına üzümü tutub deyirəm: atanızın dünyaya göz açdığı Başkənd kəndi Azərbaycanın xəritəsində qeyd olunmayıbsa da və bu kənddə indi yaşayış yoxdursa da bu kəndin adı atanızın tərcümeyi-halında əbədi ünvan salıb və ötən bu illər ərzində bəlkə də min dəfələrlə müxtəlif mətbu orqanlarda işıqlandırılmaqla Azərbaycanda minlərlə insanın yaddaş tarixində özünə yuva qurub. Bununla isə hər iki mənada fəxr etməyə dəyər.
İkinci məqam insanın vətəninə, millətinə, torpağına, dövlətinə, dövlətçiliyinə bağlı olmasıdır. Bu sevgini ürəyində yaşadanlar həyatda sözün müstəqim mənasındakı sevgidə də uğur qazanırlar. Bu sevgi, bu uğur da insanı hamının sevimlisinə çevirir. Belə sevgi sahibi olan insanlardan biri də Təvəkgül Yaqub oğlu Məmmədovdur.
Təvəkgül müəllimin əmək fəaliyyətinin ən qaynar dövrləri ulu öndər Heydər Əliyevin 34 illik gərgin və keşməkeşli, eyni zamanda vətəni, milləti üçün şərəf salnaməsi olan fəaliyyəti dövrünə təsadüf edir. Bu illər ərzində Heydər Əliyevi özünə həyat idealı seçən Təvəkgül Məmmədov həmişə – istər onun respublikaya rəhbərlik etdiyi ilk dövrlərdə, istərsə Moskvadakı fəaliyyəti dövründə, istərsə də xalqın təkidli tələbi ilə yenidən hakimiyyətə qayıtdığı, Azərbaycanı düşdüyü bəlalardan xilas etdiyi illərdə ondan bəhrələnməyə çalışmış, tapşırıq və göstərişlərini, tövsiyələrini özünün fəaliyyət istiqaməti kimi qəbul etmişdir. Təsadüfi deyildir ki, Təvəkgül Məmmədovun Azərbaycan Neft və Kimya İnstitutunu bitirərək ali təhsilli kadr kimi daha qaynar həyata atılmasının tarixi də 1969-cu ilə, Ümummilli lider Heydər Əliyevin Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi seçildiyi ilə təsadüf edir. Məhz elə bunun nəticəsidir ki, Təvəkgül Məmmədov yarım əsrlik əmək fəaliyyəti dövründə harada və hansı vəzifədə işləməsindən asılı olmayaraq, insanların ümid və pənah yerinə çevrilmiş, onun adını tutub gələnlər o ünvandan heç vaxt naümid qayıtmamışlar.
Vətəni sevmək, onun hər qarışını müqəddəs bilmək imandandır – deyir Təvəkgül müəllim. Təvəkgül müəllimdə yerliçilik anlayışı yoxdur. Kim vətənini, torpağını sevirsə, prezidentinə, gerbinə, bayrağına, himninə sevgi və rəğbət bəsləyirsə, işində məsuliyyətlidirsə, ətrafındakılarla xoş rəftar qurmağı bacarırsa, o, Təvəkgül müəllim üçün, hansı bölgədən olmasından asılı olmayaraq, ən doğma, ən əziz, ən hörmətli adamdır.
Üçüncü məqam insanın ya göründüyü kimi olması, ya da olduğu kimi görünməsidir. Əslində əsrlərin sınağından keçib gələn bu aforizmin kölgəsində çox mətləblər gizlənir. Bura saxtakarlıqdan uzaq, sadiq, dəqiq, vaxta və sözə bütöv, haqqı, ədaləti özünə bayraq edən, hər hansı bir addımı atmamışdan öncə vicdanının səsinə qulaq asan, hər cür fitnə-fəsaddan, saxtakarlıqdan uzaq olan bir insan obrazının tərifidir bu aforizm. Bu aforizm həm də həyatın yaşama düsturudur.
Əslində, öncə «həytın varolma düsturu» ifadəsini işlətmək istədim. Sonra fikrimi dəyişdim, çünki var olmaq hələ yaşamaq demək deyil. Var olub da bu dediklərimizin hər hansı birini özündə əxz etmədən də həyatda mövcud olmaq mümkündür. Ancaq bu yaşamaq sayılmaz. Bu sadəcə kortəbii və digər canlılardan fərqli olmayan bir ömür sürməkdi. İnsan o zaman böyük olur ki, ən ali məqama yetişəndə belə sadəliyini, səmimiyyətini, təbiiliyini qoruyub saxlaya bilsin. Onda sevgi də, hörmət də, izzət də, ehtiram da, şan-şöhrət də özü gəlib səni tapacaq. Bax bu illər ərzində biz Təvəkgül müəllimi – Təvəkgül Yaqub oğlu Məmmədovu belə gördük – sadəliyində bir ucalıq, ucalığında bir sadəlik gəzdirən böyük vətən oğlu kimi.
Dördüncü məqam tabeliyində olanların ürəklərində sənə qorxudan çox sevgi, hörmət və ehtiram hissi bəsləmələrinə nail olmaqdır. Bu da təbii ki, hər rəhbər işçiyə qismət olmayan bir məqamdır. Tale Təvəkgül Məmmədovun bir də onda üzünə gülüb ki, direktor işlədiyi vaxtlarda da, şəhər icraiyyə komitəsində çalışdığı dönəmlərdə də, Sumqayıt şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı işlədiyi illərdə də tabeliyində olan bütün işçilərin, eyni zamanda bütün şəhər ictimaiyyətinin hörmətini, sevgi və rəğbətini qazana bilib. Bu sevgi insanların qəlbində bu gün də yaşayır, sabah da yaşayacaq, əminəm ki, hətta gələcək nəsillərin də ürəklərinə ötürüləcək. Çünki bu insanların hər birinin taleyində Təvəkgül Məmmədov tərəfindən bu və ya digər formada bəxş olunmuş sevinc payı var.
Fəaliyyətinin bütün dönəmlərində Təvəkgül müəllim üçün insan amili ön planda olub. Onun fikrincə işçi üçün normal iş şəraiti yaradılmalı, yaxşı maaş almalı, ruhən, mənən, cismən sağlam və problemsiz olmalıdır ki, yaxşı işləyə, öhdəsinə düşən işi problemsiz, vicdan və məsuliyyətlə yerinə yetirə bilsin. Bax, yuxarıda sadaladığımız sevginin mayasında, qayəsində, Təvəkgül müəllimin işçilərə məhz bu yanaşması dayanır.
***
Əslində ömrü şöhrətləndirən məqamların sayını istənilən qədər artırmaq olar. Amma mən buna ehtiyac duymadım. Ancaq onu deməyə ehtiyac duydum ki, daha hansı məqamlardan söhbət açsaydıq orada Təvəkgül müəllimin ünvanına yetərincə xoş söz demək üçün səbəbimiz olacaqdı.
Bir-iki kəlmə də “Həyatın yaşama düsturu” kitabı ilə bağlı demək istəyirəm. Bu kitab Təvəkgül Məmmədovun halal-hümbət haqqıdır. Əslində onunla bağlı yazılanların hamısını bir araya gətirmək mümkün olsaydı, bəlkə də bir neçə kitab ortaya gələrdi. Ancaq mən bunlarla kifayətləndim. Çünki elə bu kitabda yazılanlar yetərlidir ki, hamının tanıdığı, hamının hörmət bəslədiyi, hamının ehtiram göstərdiyi Təvəkgül Yaqub oğlu Məmmədovu dəyərli oxucular da yetərincə tanıya bilsin.
Onu da deməyi özümə borc bilirəm ki, müdrik el ağsaqqalı Təvəkgül Məmmədun ömür yolu bir həyat məktəbidir. Bu məktəbdən öyrəniləsi çox şeylər var.
Üzümü sabahın qurucuları olan gənclərimizə tutub deyirəm: gələcəyinizi xöşbəxt görmək, həyatınızı yaxşı yaşamaq, yüksək mövqe tutmaq, vətənə yararlı vətəndaş, ailəyə xeyirli övlad olmaq, el arasında alnıaçıq, üzüağ və nəhayətdə sözün həqiqi mənasında şərəfli bir ömür yaşamaq istəyirsinizsə bu məktəbdən bəhrələnin.
Rafiq Oday,
Respublikanın Əməkdar jurnalisti
“Gönül ayrılmayır öz baharından
İlham baharından söz baharından
Deyiremvetenin birce kış günü
Yahşıdır gurbetin yüz baharından”
(Nebi Hezri)
Güneşi avlamaya karar verdiğimiz gün
Göçtük diyar-ı Rum’a Hazar’ın kenarından
Baştanbaşa bu yurdun ve onu saran göğün
Devraldık tapusunu Roma’nın küffarından
Gök girsin kızıl çıksın bakarsak ardımıza
Diye yemin eyledik düzen verip kopuza
Söz kesip düğün ettik gökte ayla yıldıza
Düşkün saydık bu yolda döneni ikrarından
Atına kefeniyle binince başbuğumuz
Yedi iklim dört köşe yayıldı buyruğumuz
Göğü otağ eyledik güneş oldu tuğumuz
Diz çöküp baş eğmeyen düştü itibarından
Yesevi köseğisi kök saldı gönüllerde
Yedi veren goncalar filizlendi her yerde
Erler kalktı semaha açıldı dokuz perde
Hacı Bektaş Veli’nin ol gökçe nazarından
(daha&helliip;)
TOKATLI BİR HAKK ÂŞIĞI HACI RESÛL ESER ( ÂŞIK PÜRYÂNÎ )
Turgay Akarslan
Geçen asrın ilk yarısında dünyaya gelen aşığımız 1931 yılında Tokat’ın Arapören köyünde hayata merhaba der. Dertler, mihnetler, sıkıntılar ve yokluklar içerisinde geçen çocukluk ve gençlik yılları adeta onun ruh dünyasını nakış nakış işlemiştir. Tokat ve çevresinde mana ikliminin sultanlarından olmuş, tüm gönül erleri gibi ışığıyla her daim çevresini aydınlatmıştır. O kendi ifadesiyle bir halk aşığı değil Hakk aşığıdır. Tasavvuf ehli bir âşık olan Püryânî çileli yaşamında nefsi ayaklar altına almış, gönül dünyasında kine, nefrete, öfkeye asla yer vermemiş, sevgi diliyle herkesi kucaklamıştır. Hayatıyla ilgili bilgilere şiirlerinde de rastlamak mümkündür
Tarih bin dokuz yüz tam otuz birde
Emroldum annemden dünyaya geldim
Elendim de, çaputlara belendim
Emdim de sütünü cilâya geldim ifadeleriyle dünyaya geldiği tarihi bize bildirmektedir
Âşık Püryânî’nin babası Erzurum’un Olur, annesi ise o zaman Kars’a bağlı olan şu an ise Ardahan’ın Göle ilçesindendir. O, doğmadan babası Erzurum’daki Ermeni zulmünden kaçıp Tokat’ın Arapören köyüne yerleşmiştir. Bir dadaş evladı olan aşığımızı Püryânî yapacak olan hayat serencamı 1931’de Tokat’ın Arapören köyünde başlar, henüz bir yaşındayken annesini, yedi yaşında ise babasını kaybeden Âşık Püryânî iki kız, iki erkek kardeşiyle yapayalnız kalır, daha sonra yedi yaşında olan kız kardeşi Lalezar’ın da vefat etmesi onu derinden etkilemiştir. Bu kadar acının yanında bir de dünyaya geldiği andan itibaren annesinden geçen bir hastalık sebebiyle gözleri sadece küçük bir ışığa duyarlı görme yetisinden yoksundur. Yedi yaşında ise o ışığı da kaybetmiş ve tamamen karanlıklar içerinde kalmıştır. Sivas’ta ameliyat olmasına rağmen Sivas dönüşü zamanın imkânsızlıkları içerisinde dönüş yolunda gözleri toz ve topraktan enfeksiyon kapmış ve karanlık dünyası artık yalnızca gönül gözüyle aydınlanır hale gelmiştir. Bir dörtlüğünde bu durumunu şu dizlerle ifade etmiştir
(daha&helliip;)
Çocuk zamanlarımın en büyük vurgunuydu istimlâk edilen köyüm, suyun azar azar yuttuğu çocukluğum.
Toparlanan eşyalar, “gitmem,beni burada bırakın” direncinde yaşın dibine vurmuşlar ve her biri bir başka şehre sürüklenen yavuklular, götürülemeyecekleri için tüketilen koyunlar,inekler,tavuklar horozlar velhasıl ölüm kalım arasında canlar.
Bilmiyorum bu hengâmede benim kadar can çekişen oldu mu,Pulur tepe çimenlerini benim çimenlerimin suyundan başka suyla da yeşertti mi, ya da kulecejye (Türkçe adını bilmiyorum) kaç çocuğun geleceğe ilk ıslak mektuplarının mezarı oldu.Ancak bildiğim ve asla unutamadığım bir şey vardı ki hâlâ bende etkisi vardır ve ben aynı merakla insanların göz bebeklerine odaklanırım konuşurken. Besbelli ki o zamanların kan çanağı gözlerinde ki acıyı görme telaşı ve korkusu yer etmiş zihnimin derinliklerinde.
İlk taşınan bir kaç hane, köydeki Onbeşliler’den sonra en büyük ağıtın nedeniydi.Kamyon toprak yolda acıyı, belirsizliği,korkuyu ve umudu birlikte taşıdığının bilincindeymişçesine toza dumana beliyordu köyü ve kalanların gözleri toprak kanıyordu hep.
Sonraki taşınmalar kaşarlanmış yosmaların alışkanlığındaydı ve hep birlikte yeni bir yurt, köykent oluşturabilme projesinin başarısızlığının öznesi olmanın arsızlığındaydı ironik bir şekilde.
Henüz on yaşındaydım ve zekâ katsayım oranında dehşeti yaşıtlarımdan daha yoğun hissediyordum. Yeşilırmak, koynunda kulaç attığım Yeşilırmak,çocukluğuma kulaç atıyordu büyük bir hızla.O koştukça köyde feryat figan, göçün altından göğe daha sık yükseliyordu. …..
Varzıl,Südeni,Elpit, Leveke ne yaşıyordu bilmiyorum ama Kadıköprü Nuh tufanını yaşıyordu. Nuh’un oğlu gibi “su bizi yutamaz inancında ve “toprağımdan ayrılmam” inadında olanlar köyün sırtlarına evler yapmaya başlamışlardı bile. Pulur tepeye bayrak direği çekilmişti suyun yuttuğu alanları biz unutmayalım diye. (daha&helliip;)
SOCAR-nin «Azərikimya» İstehsalat Birliyinin təşkilatçılığı ilə bir sıra müəssisə, idarə və təşkilatların komandaları arasında Dövlət Bayrağı, Konstitusiya və Milli Dirçəliş günlərinə həsr olunmuş “Breyn-rinq” bilik yarışması keçirilmişdir.
“Azərikimya” İB-nin də təmsil olunduğu yarışlara Bakı Ali Neft Məktəbinin, Sumqayıt Dövlət Universitetinin, YAP Sumqayıt şəhər təşkilatının, şəhər təhsil şöbəsinin, SOCAR-ın Təlim, Tədris və Sertifikatlaşdırma İda¬rəsinin Sumqayıt TəlimTədris Mərkəzinin, H.Əliyev adına Bakı Neft Emalı zavodunun, Qızıl Aypara Cəmiyyəti Sumqayıt şəhər təşkilatınin, “N” saylı hərbi hissənin, “Asan Xidmət”in və digər müəssisələrin komandaları da daxil olmaqla 20 komanda qatılmışdır.
Yarış iştirakçılarının xüsusi fəallığı, münsiflər heyətinin, o cümlədən “Breyn-Rinq” yarışları üzrə mütəxəssislərin ciddi nəzarəti altında keçirilən, üç mərhələdən ibarət olmaqla dörd saata qədər davam edən bilik yarışmasında yüksək bilik səviyyəsi, geniş dünyagörüşü və hazırcavablıqları ilə seçilən Qızıl Aypara Cəmiyyəti Sumqayıt şəhər təşkilatınin komandası birinci, YAP Sumqayıt şəhər təşkilatının və “Azərikimya” İB-nin komandaları isə müvafiq olaraq ikinci və üçüncü yerləri tutmuşlar.
«Azərikimya» İB-nin Müşahidə Şurasının sədri Muxtar Babayev bilik yarışmasında mükafata layiq yerlər tutmuş komandaların üzvlərini təbrik etmiş, onlara yeni-yeni qələbə sevincləri arzulamışdır.
Qalib komandalara «Azərikimya» İstehsalat Birliyi Həmkarlar İttifaqı Komitəsi tərəfindən fəxri diplomlar və mükafatlar təqdim olunmuşdur. Həmçinin Bakı Ali Neft Məktəbinin komandası bilik yarışmasında fəal iştirak etdiyinə görə mükafatlandırılmışdır.
Ərşad Bayramlı
Vüqar Abdullah (foto)
Uduzdum sevgidə, bir gün həyatda
Sən uduzacaqsan, ilk məhəbbətim!
Bilirəm, olanda dövlətim, varım
Məni pusacaqsan, ilk məhəbbətim!
Qulaq asdın, baxdın əğyar deyənə,
Alçaldın, əyildin səni əyənə.
Cəh-cəlal içində qızıl ləyənə
Al qan qusacaqsan, ilk məhəbbətim!
Ölsən, izin qalmaz bu yer üzündə,
Sən də diriləssən məhşər günündə.
Günahkarsan, durub Tanrı önündə
Laltək susacaqsan, ilk məhəbbətim!
17-19 dekabr 2015-ci il tarixlərində Bakı şəhərində Bakı Ekspo Mərkəzində Azərbaycan Beynəlxalq Daşınmaz Əmlak və İnvestisiya Sərgisi keçiriləcək.Kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələrinin də iştirakı gözlənilir.İştirak etmək istəyən hər kəs dəvətlidir.
Ətrafımdakı insanların, demək olar ki, 90%-i zamanla uşaqlığını xatırlayır. Atdığı addımları, dediyi sözləri, hətta danışdıqları hadisə baş verərkən yediyi yeməklər belə yaddaşlarında. Anam rəhmətlik hər zaman uşaqlığından danışırdı. Və xüsusi qeyd edirdi ki: ” o zaman mənim iki yaşım var idi. Çünki atam hələ sağ idi”. Həmişə belə insanlara həm həsəd aparmışam, həm də təəccüblənmişəm. Bu yaxın günlərdə də bir gənc qızın yazısını oxudum. Küçədə gedən uşağı öz uşaqlığına oxşatması, onu körpəliyinə qaytarması, düzü, mənə çox maraqlı gəldi. Desəm ki, mən uşaqlığımı, demək olar ki, xatırlamıram, bu sizə gülməli gələr. Ancaq mən nəinki uşaqlığımı, hətta məktəb illərimi də xatırlamıram. 18 yaşıma qədər olan həyatım sanki beynimdən silinib. Universitet həyatına başladığım gündən bu günə qədər olan həyatım isə hadisələrin baş vermə saatına qədər yaddaşıma həkk olunub.
Psixologiya fənnini keçəndə (qeyd edim ki, ən sevdiyim və yaxından maraqlandığım bir sahədir)uzunmüddətli və qısamüddətli yaddaş keçirdik. Həmişə belə bir misal çəkirdik ki: “Ahıl insanların cavanlığında baş verən hadisələr onların uzunmüddətli yaddaşlarına, indiki hadisələr isə qısamüddətli yaddaşlarına həkk olur. Ona görə də onlar cavanlıqlarıyla bağlı hər şeyi xatırlayırlar, bu günü isə unudurlar”. Bəs mənimlə baş verən bu halın adı nədir? Bu sualın cavabını tapmağı çox istərdim. Apardığım kiçik araşdırmadan belə başa düşdüm ki, belə xəstəlik mövcud deyil. Bəlkə də, bu yeni bir xəstəlikdir, bəlkə də, köhnədir, amma tibbə məlum deyil.
Çox insan “kaş ki yenə uşaq olardım, o günlərə dönərdim” deyir. Zamanlararası pəncərədən uşaqlığına boylanan, həsədlə baxan, geri dönməyi arzulayan o qədər insan var ki. Bu istək mənə o qədər uzaqdır ki. Hərdən mənə də sual verəndə ki,: “ uşaqlığa dönmək istərdin?”, elə kəskin formada “YOX” deyirəm ki, sanki ürəyimə dərin iz salan bir uşaqlıq yaşamışam. Lakin belə deyil. Xatırlamadığım üçündür. Həmişə uşaqlığı ya çox xoşbəxt, ya da çox yoxsulluq, acı içində keçən insanlar daha çox o günləri xatırlayırlar. Mən normal, yəni qeyri-adi olmayan bir uşaqlıq keçirmişəm. Bəlkə, ona görə belə unudulub? Bir də 32 ili yenidən yaşamağı gözə ala bilmərəm.
Mən uşaqlıqda böyüməyə çox həvəsli olmuşam. Özümdən böyük bacılarıma həsəd aparırdım. İstəyirdim mən də tez böyüyəm. Bu düşüncələr yadımdadır, ancaq hadisələr yox. Bəlkə də, bu hər uşağın istəyidir, ona görə yadımdadır. Bəlkə də, bunu istədiyimi də bilmirəm. Düşünürəm, yəqin, belə düşünmüşəm. Deyəsən, bir az qəliz danışdım. Uşaqlıq xatirələrimdən elə çox danışıblar ki, hərdən gözümün önündə hadisələr canlanır. Amma onları yaşadığımı xatırlamıram. Necə ki, bir əsər oxuyanda hadisələri göz önündə canlandırırsan, eləcə də bu. Sanki yadımdaymış kimi xatırlayıram. Amma əslində xatırlamıram. Nədənsə, mənim uşaqlıq şəkillərim də bir o qədər yoxdur. Bəlkə, yaddaşdan silinən uşaqlığın bununla bir əlaqəsi var? Uşaqlığımla bağlı xatırladığım məqam yalnız budur: “Aş” sözünü düzgün tələffüz edə bilmirdim.(Amma indi elə bir problemim yoxdur) Bacılarım həmişə mənə deyirdilər: “De görüm “aş””,deyirdim “as” və mənə gülürdülər. Bəs bu bir o qədər özəl olmayan hadisə niyə yaddaşımdadır? Bəlkə də, uşaq qürurumun zədələndiyi üçün unudulmayıb…
Soyuq qış fəsli ,zülmət bir gecə. Göylər ah çəkir ,buludlar ağlayır .İntizar nəğməsi oxuyur təbiət .Şuşa daş qəfəsdədir .Elə hey qolundakı zəncirləri qırmağa çalışır. Qəlbimə hökm edən Vətən sevgisi ,yurd eşqi cəsarətləndirir məni ,güc verir qollarıma .’’Mən Şuşamı xilas etməliyəm ‘’deyərək ona tərəf yollanıram . Elə bu an qeybdən bir səs eşidilir .Bu səsdə bir doğmalıq hiss edirəm .Ona tərəf gedirəm. Nurani simalı ,məğrur dayanan bu şəxs Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevdir .
Biz Şuşanı, biz Qarabağı azad edəcəyik. Azərbaycanın zəfər səsi bütün dünyaya ,kainata yayılacaq .
‘’İrəli bax ‘’-deyir bu səs mənə .Tezliklə bu körpüdən keçib gedəcəyik Qarabağımıza .Sevincimdən elə surətlə qaçaraq keçirəm ki ,bu körpüdən. Bu körpünün hər qarışı Vətən eşqindən tikilib sanki. İrəli gedirəm. Qarşıda gözəl bir mənzərə açılıb.
Cıdır düzü ,Topxana meşəsi insan izdihamına şahidlik edir. Xarıbülbülün ətri, təbiətin palitrası ,al -əlvan rənglərin parıltısı, quşların ecazkar səsi göz oxşayır .İsa bulağından süzülüb gələn dürr kimi su dərdimizi -qəmimizi yuyub aparır .Qarabağ şikəstəsini dinləyirik .Uzun ayrılıqdan sonra yenidən vətənimizin torpağına ayaq basmaq nə böyük səadətdir, ilahi! Anamız kimi qoynuna alır ,əzizləyir bizi Ana Vətənimiz .Qələbənin sevinci ürəklərimizə xoşbəxtlik toxumlarını səpir .
Güllər -çiçəklər füsunkar təbiət mənzərələri də sanki xoşbəxtliyimizə şərikdirlər .Onlar da sevincimizə şahidlik edir.
Qəfil bir səsi məni yuxudan oyadır, televizorun səsi .Mavi ekran .Diktor qız xəbərlər proqramını təqdim edir.
‘’ Bu gün Şuşanın işğal olunduğu gündür ‘’cümləsi bir andaca məni öz təsiri altına alır .Qəhər boğur məni .Yuxumdakı Şuşanı xatırlayıram .’’Məni xilas edin’’- deyə qolundakı zəncirləri qırmağa çalışırdı Vətənim. Fəqət ,o yuxunun sonunu xatırladıqca inamın artır ,qəlbimdəki ümid çırağı yanır. Ümummilli liderin sözləri yadıma düşür .’’Biz Şuşamızı azad edəcəyik ‘’.
Şuşam, sənə məktub yazıram. Bu məktubu tezliklə oxuyacağına inanıram .
Ey Vətən, anamız qədər doğma ,Vətən !Dilimizdə ən müqəddəs kəlməmiz sən , sevgiylə döyünən ürəyimiz sən, damarlarımızdan axan qanımız sən .
Sənsiz çox darıxmışıq .Torpağın ,daşın üçün .Sənin hər qarışın üçün .
Ciyərlərimizə çəksək Qarabağın havasını üşüyən ruhumuz isinər bir andaca.
Sübut et dünyada öz varlığını,
Daim zirvələrdə ol ,Azərbaycan!
Fitnəkar siyasət yeridənlərə
Layiqli cavabın ver ,Azərbaycan!
Hicran birdəfəlik yad olsun sənə,
Qələbə Qarabağa aparsın səni.
Üçrəngli bayrağın qürur hissiylə,
Əbədi zirvəyə ucaltsın səni.
Bilirəm ,sən də yolumuzu gözləyirsən .Övladlarından ayrı düşən ananın fəryadını ,naləsini anlamaq çətin deyil ki .
Səbr et ,Şuşam ! Qəlbimizə hökm edən vətən sevgisiylə ,vətən eşqiylə sənə doğru gələcəyik .Həsrətin bitdiyi ,vüsalın başladığı yerdə görüşəcəyik . O vaxtadak Tanrıya əmanət ol, mənim Şuşam!
GÜNEL ƏLİYEVA
Laçın rayonu, E Əliyev adına Fərəcan kənd tam orta məktəbinin Azərbaycan dili və Ədəbiyaytı müəlliməsi
Yollar keçilməz ,əyri ,keşməkeşli olsa da nə fərq edər ki? Bu gediş səni sən ola bildiyin, nəfəs ala bildiyin bir mənzilə aparacaqsa ,döngələrin tərsliyində sadəcə ayağın büdrəyər. Fəqət , ürəyinin sürəti daha böyükdür və o səni heç vaxt yarı yolda buraxmaz .Hamar, düz, yollar səni getdiyin məsafələr boyu rahat edər, bəlkə də ,ayağın büdrəməz ,yıxılmadan ,dayanmadan gedərsən .Amma bu yolun sonunda qaranlığa qərq olacaqsansa ,bax o zaman elə ilişib qalarsan ki ,keçmişində, geridə. Ürəyinin sürəti də səni aparmaz irəli .’’Dur’’ deyər ,’’dayan’’,’’ getmə’’ deyər .Səni yolundan edər qəlbinin səsi .Yox ,əslində bu səs könlünü sızladan ağrılarının ,acılarının səsidir .
Qışqırmaq ,haray çəkmək istəyərsən, amma köhnə keçmişini ,toza batmış xatirələrini təzə gələcəyinə dəyişəcək qədər güclü olmazsan .
Zahirində bəxtəvər göründüyün qədərdirsə daxilindəki bədbəxtliyin səni heç bir hamar yol özünə tərəf çəkə bilməz .İstəməzsən içərisində köhnə xatirələrinin də olduğu təzə mənzilini .
Sən sən ola bilməzsən, sən dəyişə bilməzsən. Dəyişmək vəfasız olmağı ,dəyişmək sədaqətsizliyi özündə ehtiva edir bəzən .Geyimini, libasını ,hətta yerişini, duruşunu da dəyişə bilərsən, amma gözlərindəki kədəri, həsrəti yalnız ürəyindən gələn sevincin, səadətin dəyişə bilər .
Əllərini uzadarsan, salamlaşarsan yeni həyatınla ,yeni dünyanla, o səni gülərüzlə qarşılasa nə mənası var ki ,qəlbinin gözləri bir nifrətli baxışda ilişib qalarsa. Amma o nifrət deyil səni özünə çəkən, o nifrətin arxasından boylanan hərarətli sevgidir səni yolundan edən .
Sən yaxşı yolçusan, yollar əyridir .
Sən yaxşı oyunçusan. Hakim ədalətsizdir.
Sən yaxşı insansan. Həyat vəfasızdır .
Yağmur hara getsə də bütün vücudu kimi ürəyini də daşıyırdı özüylə yeni həyatına .Və elə buna görə də yeni mənzilində belə köhnə xatirələrində ilişib qalırdı. Sevdiyi ölkə, işıqlı yollar, xatirələr bir də tənha qadın .Ürəyiylə ,ruhuyla -hər şeyiylə keçmişdə qalan qadının xatirələri onu heç bir zaman tərk etməyəcəkdi. Xatirələr vəfalıydı ,kaş ki ,onlar da insanlar kimi vəfasız olsaydı. Kaş ki …
Bəzən eşitməsinlər deyə səssiz- səssiz ,bəzən də elə hönkür- hönkür ağlayarsan. Ayağa qalxmaq istəyərsən. Sinəndə döyünən ürəyin düz qamətini elə əyər ki .Getmək, bir yerlərə, sonsuzluğa ,nəhayətsizliyə ,bəlkə də ,bir boşluğa getmək istəyərsən .
Kimsəsizlər ölkəsi olsa kaş ki, sən də orada kimsəsizliyindən əmin olaraq heç kimin olmadığını bilə- bilə yaşayasan. Ehh… Bu arzuların da bütün arzuların kimi məzara gömüləcək .Həm də diri -diri .
Hər kəsin ola- ola kimsəsiz yaşamaq, nəfəs almadan, ürək döyüntülərini ,əllərini ,ayaqlarını ,varlığını hiss etmədən sadəcə yaşlanarasan, qocalar içində bütün diləklər ,ağarar zil qara ümidlərinin saçı. Hər kəs üz çevirər dişləri tökülmüş, üzü qırışmış ümidlərinə. Gözəl qadınlar kimi vazkeçilməz olsaydı kaş ki, ümidlərin də .
‘’Bəlkələr ‘’ümidlidir,’’ kaşkilər’’ heç olmasa .
Ayağa qalx ,qamətini düzəlt! Heç vaxt, amma heç vaxt ,təslim olma !Boyun əymə ,qulu olma çarəsizliyin .
Sənə dünyanın ən ağır işlərini gördürər, əgər çarəsizliyin köləsi olarsansa bir gün.
Günəşə bax, ondan asılıb qalsın baxışların ,ona bənzəsin ondan ilham alsın varlığın .
Çıxar əyninə dar gələn ‘’Əzab’’ adlı libasını, o səni naraht edəcək ,bütün vücudunu sıxacaq
Allahım, mən nə günah işlətdim ki, bədəli bu qədər ağır oldu .
‘’Sus’’ ağlama deyən dillər ağlatmamağı bacarsaydılar kaş ki .Gözlərimin yaşını silsəm də sel axını dayanmaz ki .Tükənməz ki, bu yaşlar .Axı o yaşlar mənbəyini qəlb evimdən alır .Qəlbimin yaşlarını öz əlim silə bilməz ki.
Yağmur ruhunun yaşı cisminin yaşından böyük olan, sözdə gənc ,əsl həqiqətdə isə yetkin insan idi .
Ümidsizlikdən ümid yaradacaq qədər böyük qadın .Onun böyük ,əlçatmaz arzuları başqasının ən kiçik arzusu idi .
Yoxluqda deyil ,çoxluqda tənha olmaqdır bədbəxtlik .Hər kəsi vardı yanında dostları ,tanışları ,qohumları, yaxınları .
Məsafələr yaxın olsa nəyi dəyişər ki ?Ruhlar, könüllər bir- birindən uzaqda olarsa.
Dünyanın neməti süfrənə düzülsə də yeyə bilmədikdən sonra ondan doya bilmədiyin kimidir həyatın, hər kəskin var ,hər şeyin var ,amma sadəcə kənardan baxarsan onlara.
Fidan Eldarın üzünə deyə bilmir: Bu nigah ancaq bir il davam edəcək. Bir ildən sonra biz boşanacağıq. Eldar üçün də ağırdır, Fidanla nigah bağlamaq.
Fidanı tək qoymağa da ürəyi gəlmir. Fidan sadə ağ don geyinmişdi. Eldar da həmişə geydiyi – kostyumunu geyinmişdi. Nigah məmurunu gətirmək üçün Rəşad evdən çıxmışdı.
Təhminə Fidanın həyəcanını hiss edib soruşdu.
– Həyəcanlı olduğun hiss olunur?
– Bilmirəm. Hansı hissləri keçirdiyimi də bilmirəm.
– Gərək gəlinlik geyinəydin.
– Həvəsim yoxdur .
Eldar qonaq otağında televizora baxırdı. Qızlar qonaq otağına gəldilər.
Təhminə – Çayı təzə dəmləmişəm. Rəşadgil gələnəcən canımızı isidək.
Təhminə mətbəxə getdi. Eldar Fidanı süzürdü. Hiss edirdi, Fidan hardasa peşman olubdur.
– Axırıncı dəfə deyirəm, yaxşı-yaxşı fikirləş.
Fidan təəccüblə Eldara baxdı. Gülümsəməyindən də geri qalmırdı.
– Necə yəni?
Eldar da gülümsədi. – Xasiyyətim çox ağırdı. Mənimlə yola getmək var.
Fidan özü də bilmirdi ki, niyə Eldara fikirlərini tam izah edə bilmədi.
– İndiyəcən necə yola getmişik?
– Bir-iki saatdan sonra ər-arvad olacağıq. Adam əsl üzünü evləndikdən sonra göstərir. (daha&helliip;)
Yadımdadı, istitutda oxuyan zaman semestr imtahanlarını verib Bakıdan rayona, evimizə qayıdan kimi anam məni yanına salıb qardaşıgilə, dayımla görüşməyə aparardı. Bunu bir adət, ənənə halına salmış, mənim üçün şərəf işinə çevirmişdi. İndi onun yolunu bacım davam etdirirdi. Qış imtahanlarını təzəcə başa vurub tətilə gələn oğlunu bizə, mənim görüşümə gətirmişdi.
Bacım oğlu universitetin üçüncü kursunda oxuyurdu. Həm də əla qiymətlərlə. Bacım yeri düşəndə deyirdi, yaxşı oğul dayısına çəkər. Oxumaqda mənə oxşadığına işarəydi.
Hal-əhvaldan sonra onu həmişəki kimi yenə sorğu-suala tutdum. Növbəylə imtahanları, universitetdəki işləri, hansı müəllimlərin dərs dedikləri ilə maraqlanmağa başladım. Müəllimlərindən Zərgərlinin adını eşidəndə xəbər aldım:
– Nədən dərs deyir?
– Müasir ədəbiyyatdan, – dedi.
– Necədi? Mühazirələri xoşuna gəlir?
Bacıoğlum hələ niyə məhz Zərgərlinin üzərində dayandığımı bilməsə də onu ağızdolusu təriflədi: savadlı, tələbkar müəllim olmaqla bərabər, gözəl insandı.
Məmnun qaldığımı görüb soruşdu:
– Tanışsınız, dayı?
– Eyni fakültədə, hətta bir qrupda oxumuşuq, – dedim. – Heyf ki, çoxdandı ondan xəbərim yoxdu.
Söhbətimizin bu yerində bacım kənardan müdaxilə etdi:
– Ə, gedəndə tanışlıq verər, deyərsən, filankəsin bacısı oğluyam.
– Bilmirəm yaxşı düşər, yoxsa yox, – bacım oğlu üzümə baxıb məndən cavab gözlədi.
– Neynək, qardaşım ona ətraflı bir məktub yazar, səni tapşırar, gedəndə aparıb verərsən, hər halda, lazım olar, – bacım fürsəti qaçırmadı. – Yazarsanmı, qardaş?
Xeyli duruxandan sonra dedim:
– Bacıoğlu gedənə qədər bir şey fikirləşərəm.
Dediyim kimi, bacım anamızın yolunu davam etdirirdi. Anamın qardaşı, dayım rayonda yaşasa da tanınmış alimdi. Hər dəfə anamla onun görüşünə gedəndə indi mən bacım oğlunun təhsili, imtahanları, müəllimləri ilə necə maraqlanıramsa, o da mənimlə, təxminən, elə bu cür maraqlanardı. Mən də bacım oğlu kimi, öz dərslərimdən, ürəyimə yatan savadlı müəllimlərimdən danışar, onları ağızdolusu tərifləyərdim.
İkinci kursda oxuyanda bizim bir psixologiya müəllimimiz vardı. Əbdül müəllim. Onun mühazirələrinin vurğunuydum. Birini də buraxmazdım. Bütün diqqətimi cəmləyər, əvvəldən axıracan heyranlıqla qulaq asardım. Bir qoşa saatın haçan sona çatdığından xəbər tutmazdım. Onda ayılardım ki, Əbdül müəllim artıq auditoriyanı tərk eləməkdə, tələbə yoldaşlarım bayıra axışmaqdadılar.
Dayım Əbdül müəllimi müəllimlərimin hamısından artıq təriflədiyimi görüb onu yaxından tanıdığını, dostu olduğunu, hətta haçansa namizədlik dissertasiyasına yaxşı bir rəy də yazdığını söylədi. Axırda da əlavə etdi:
– Bakıya gedəndə yadıma salarsan, Əbdül müəllimə bir məktub yazaram.
– Bəlkə lazım deyil, dayı? – mızıldandım. Tanışlıq, tapşırıqla oxuyanlardan zəhləm gedirdi.
– Niyə? – Dayım əvvəl təəccübləndi, sonra: – Hə, səni başa düşürəm, – dedi. – Əbdül müəllimə yazacağım məktub bir dostluq məktubu olacaq.
Tətil sona yetdi. Anamın qoyduğu qayda üzrə gələndə gedib görüşdüyüm kimi, Bakıya yollananda dayımla xudahafizləşməyi də unutmadım. Psixologiya müəllimimə məktub yazmağı yada salmağa isə ehtiyac duymadım. Amma qapıdan çıxanda dayım mənə ağzıbağlı bir zərf uzatdı.
– Bunu Əbdül müəllimə verərsən, – dedi.
Məktubu hələ ilk mühazirəsinə başlamamış, auiditoriyanın qapısı ağzındaca müəllimimə çatdırdım. Həm də çalışdım ki, kimsə bunu görməsin. Nə mən ona əlavə bir söz dedim, nə də o mənə.
Elə hey düşünürdüm: görəsən, dayım məktubunda Əbdül müəllimə mənim haqqımda nə yazıb? Bu haqda dayımdan heç nə soruşmamışdım.
Bir həftədən sonra yenə bütün diqqətimi toplayıb Əbdül müəllimin növbəti mühazirəsinə huş-guşla qulaq asmaqdaydım. Şirin danışdığı yerdə birdən nəsə xatırlamış kimi, nəfəsini dərib dayandı. Münasibətsiz-filansız dedi:
– Bilirsiniz, sizin aranızda hələ də ana uşağı kimi mənə tanışlıq məktubu yazdıranlar var.
Auiditoriyada bircə anda aləm qarışdı. Hamı bir-birinin üzünə baxmağa, pıçıldaşmağa başladı.
İlahi! Yer yarılsa, yerə girməyə hazırdım. Bu nə danışırdı? Bu nə töhmətdi! Axı, mənim o məktubu yazdırmağa heç bir ehtiyacım yoxdu! Buracan kimsənin minnətini çəkməmiş, töhmətini götürməmişdim. Orta məktəbi əla qiymətlərlə bitirmiş, instituta öz biliyimlə girmişdim. Valideynlərim Bakının, oxuduğum institutun səmtini belə tanımırdılar. Anam məni oğlanlarını instituta qəbula aparan dayıma qoşub Bakıya göndərmişdi. Onlar imtahandan kəsilmiş, mən qəbul olunmuşdum. Dekanlıq “əla” qiymətlərimə və nümunəvi əxlaqıma görə hər semestr evimizə, ata-anama təşəkkür məktubu göndərirdi. İşə bir bax, adımı çəkməsə də, sevimli müəllimim indi məni ona tanışlıq, tapşırıq məktubu yazdırmaqda qınayır, ganahlandırırdı.
Bir tərəfdən özümü o yerə qoymamağa, ittihamın mənə aid olduğunu tələbə yoldaşlarıma bildirməməyə, büruzə verməməyə çalışırdım. O biri tərəfdən ayağa qalxıb var səsimlə bağırmaq istəyirdim: səhv edirsiniz, müəllim! Özünüzü günaha batırmayın! O məktubun yazılmasında mənim heç bir suçum yoxdu! Onu yazmağı dayımdan mən xahiş etməmişəm. Nə yazdığından da xəbərsizəm. Sadəcə, sevimli müəllimlərimdən danışanda sizi dayıma daha artıq tərifləmişəm, vəssalam! Ona görə yox ki, dayım sizə məktub yazsın, məni sizə tapşırsın. İnanın, bu, ağlımın ucundan belə keçməyib! Onda dayımın sizi tanıdığını da hələ bilmirdim. Bütün bunlar hamısı bir təsadüfdü.
Yox, buna cəsarətim çatmadı. Dərsin axırınacan özümü dəhşətli dərəcədə pis hiss etdim. Ona sarı baxmamağa çalışırdım. Diqqətimi nə qədər cəmləsəm də nə danışdığını eşitmirdim. Qulaqlarım küyüldəyirdi.
Dərsin qurtardığını bildirən zəng çalınanda sanki cəhənnəm əzabından xilas oldum. Bütün günü özümü-sözümü unutdum. O lənətə gəlmiş məktubu yazdığına görə dayımı da, bunu tələbə yoldaşlarımın qarşısında açıb-ağartdığına görə (çox da adımı çəkməmişdi) Əbdül müəllimi də qınadım.
Həmin gündən o məktubun xəcaləti, ağırlığı məni hər yerdə, hər saat qarabaqara izləməyə başladı. Əbdül müəllimin o sözləri deyərkən üzündəki istehzalı ifadəni heç cür unuda, yadımdan çıxarda bilmirdim. Daha onun mühazirələrinə zərrə qədər marağım, həvəsim qalmamışdı. İndi mənim nəzərimdə o, ən anlaqsız bir müəllimdi. Mühazirələrinə sürgünə gedən kimi gedirdim. Onun baxışları ilə qarşılaşmamağa çalışırdım. Bu mümkün olmayanda, təsadüfən qarşılaşanda özümü çox narahat, dəhşətli dərəcədə pis hiss edirdim. Bu hiss qəlbimdə tədricən nifrətə çevrilirdi.
Mənimlə qarşılaşanda onun da oxşar hissləri keçirdiyini düşünürdüm. Yəqin o da məni görməyi arzulamırdı. Həmin məktub əsasında mənim şəxsimdə özü üçün axmağın, avaranın, dayısının hesabına baş girləyən əndirəbadi bir tələbə obrazı toqqaşdırmış, yaratmışdı. O məktubu da, dayımı da, məni da lənətləyirdi. Artıq son qərarını da vermişdi: əşi, baş qoşmağa dəyməz, imtahanda itaparan bir üç yazaram, cəhənnəm olar.
Əsl işgəncəyə dönən dərs ili, nəhayət, başa çatdı. Lakin qarşıda məni psixologiyadan Əbdül müəllimin çətin imtahanı gözləyirdi.
Bu imtahana başqa imtahanlardan daha çox vaxt sərf etmiş, daha ciddi hazırlaşmışdım.
İmtahan zamanı çəkdiyim biletdəki sualların hamısının cavabını bilirdim. Ona görə də hazırlaşmaq üçün əyləşdiyim stulda çox darıxırdım. Birdən yaxınlıqda əyləşmiş qrup yoldaşım Yaqutun pıçıltısını eşitdim. Biletindəki sualları göstərir, cavabını yazıb göndərməyi xahiş edirdi. Bu qız əksər hallarda müəllimlərdən tapşırıqla qiymət alırdı. Yəqin indi də tapşırılmışdı. Hər halda, xalaxətrin qalmasın, bir şey qaralamaq lazımdı. Köməyimi əsirgəmədim.
Sualın cavabını qarşımdakı vərəqə tələsik yazıb ötürəndə bir gözü mayıf İbad müəllim, assistent gördü. Ancaq üstünü vurmadı. Əvəzində məndən soruşdu:
– Hazırsan?
– Hazıram, – dedim.
– Gəl görüm.
Əbdül müəllimə tərəf boylandım. Başı qarışıqdı, başqa bir tələbə yoldaşımdan imtahan götürürdü.
İbad müəllim sakit, mülayim adama oxşasa da, xasiyyətinə yaxşı bələd deyildim. İmtahana gəlməyən seminar müəllimimizi əvəz etmişdi. Başqa qrupda seminar aparırdı.
Biletimdəki sualları bir-bir danışdım. İbad müəllim üzünü Əbdül müəllimə tutub dedi:
– Biletini danışdı. Sualınız olacaq?
– Keç bu tərəfə, – Əbdül müəllim əliynən qarşısındakı təzəcə boşalan stulu göstərdi.
Həm çox əsəbi, gərgin, həm də dəhşətli dərəcədə həyacanlıydım. Gec-tez, onsuz da, Əbdül müəllimlə qarşılaşacağımı gözümün altına almışdım. Biletimi danışsam da, İbad müəllimin mənə özbaşına qiymət yazmayacağı ürəyimə dammışdı.
Əyləşən kimi Əbdül müəllim dolaşıq bir sual verdi. Bəlkə də o an mənə belə göründü.
Nə danışdığımı özüm də bilmirdim. Hələ qurtarmamış Əbdül müəllim dedi:
– Qiymət kitabçanı ver bura. Bir “kafi” yazaram, bəsindi.
Elə bildim indicə ürəyim dayanacaq. Düz fikirləşmişdim. Əbdül müəllim mənim haqqımda əvvəldən qərarını vermişdi.
Özümü birtəhər cəmləyib:
– Mən “kafi” istəmirəm, – dedim.
Əbdül müəllim qarşımdakı qiymət kitabçasına əlini uzadanda ondan cəld tərpəndim. Kitabçanı qapıb bayıra atılmaqdan yaxşı çıxış yolu tapmadım. Niyə? Özüm də bilmədim.
İçəridə aləm bir-birinə qarışdı. Açıq qalan qapıdan ordakı səs-küyü eşidirdim. Aradan bir az keçmiş qrup nümayəndəmiz dalımca bayıra çıxdı. Qrup yoldaşlarım müdafiəmə qalxmış, müəllimi seçilən tələbələrdən olduğuma, nəsə bir anlaşılmazlıq baş verdiyinə inandırmış, mənə, heç olmasa, bir “yaxşı” yazmağa razı salmışdılar.
Etirazımı bildirdim. Minnətli qiymətin mənə lazım olmadığını, komissiya ilə təzədən imtahan verəcəyimi dedim.
Bu zaman bayırdakı başqa tələbə yoldaşlarım da mənə yaxınlaşdılar. Sakitləşməyi, tərslik eləməməyi, razılaşmağı məsləhət gördülər. Əbdül müəllim sayılan müəllimlərdəndi. Komissiya onun tərəfini saxlaya bilərdi.
Xeyli çək-çevirdən, fikirləşəndən sonra yumşaldım, tələbə yoldaşlarımı eşidəsi oldum. İki illik tələbəliyim dövründə qiymət kitabçama ilk “yaxşı”nı yazdırdım.
… Bacım oğlunun müəlliminə, keçmiş tələbə yoldaşıma məktub yazmadım. Fikirləşdim ki, necə deyərlər, dünyanın düz vaxtında tanınmış bir psixologiya müəllimi (başqa fənn müəllimi olsaydı, dərd yarıydı) alim dostunun məktubuna o cür münasibət göstərmişdisə, indi, rüşvətin institutlarımızda tüğyan elədiyi bir zamanda bacım oğlunun ədəbiyyat müəlliminə yazacağım məktubun mütləq düşər-düşməzi olar. Çox da, bu ədəbiyyat müəllimi keçmiş tələbə yoldaşımdı. Gör aradan nə qədər vaxt ötmüş, sellər-sular axmışdı. İllər çox şeyi dəyişmişdi.
Yaxşı ki, Bakıya qayıdarkən mənimlə xudahafizləşməyə tək gələn bacım oğlu məktub haqqında heç nə soruşmadı. Yadına düşüb-düşmədiyini bilmədim. Bəlkə də qəsdən üzə vurmadı.
Axşamtərəfi qayınatam onu Salyan şossesinə aparmağımı xahiş etdi. Yol maşınlarından birinə minib Səngəçala gedəcəkdi. Orda yaşayırdı.
Salyan şossesinə yaxınlaşanda yolun əks tərəfindəki dayanacaqda durmuş gəlinlə balaca bir qız uşağını mənə göstərib:
– Sən allah, geri qayıdanda onları da götür, – dedi. – Yəqin Lökbatana gedirlər. Yazıqdılar, qaranlığa qalar, yağışa düşərlər.
Onunla qohum olandan həmişə belə görmüşdüm. Nə qədər vacib işi olur-olsun, yolda qalanın birinin də yanından özünü görməməzliyə vurub ötməzdi. Maşınını saxlayar (maşını indi ustada təmirdəydi), hara getdiyi ilə maraqlanar, aparıb düz evlərində düşürdərdi. Heç kimdən də pul-para ummaz, almazdı. Buna ehtiyacı da yoxdu.
Fikrimdə maşını birbaş Səngəçala sürmək, onu evlərində qoyub qayıtmaqdı. Düz yolda 30-40 kilometr məsafə nəmənəydi! Ancaq imkan vermədi. Başqa vaxt bəlkə də razılaşardı. İndi yarı canı o dayanacaqdakı uşaqlı qadının yanındaydı. Onlara görə narahatdı.
Uzaqdan Salyan şossesində qaraladığım xırdatutumlu avtobusun tərpənməyə hazırlaşdığını gördüm. Maşınımın işıqlarını yandırıb-söndürməklə sürücüsünə işarə etdim ki, bizi gözləsin. O da bir az ləngidi. Aralıdan soruşdum:
– Hara gedirsən?
– Salyana, – dedi.
– Boş yerin var?
– Var.
– Səngəçala qədər bir nəfər götürərsən?
– Gəlsin.
Xudahafizləşəndə qayınatam bir də xatırlatdı:
– Gəlini yaddan çıxarma.
– Yaxşı, – deyib maşını ağzıgeri döndərdim.
Göyün üzünü qara buludlar almışdı. Hava məlumat bürosu selləmə yağış yağacağını bildirsə də, arabir maşının qabaq şüşəsinə düşən təkəmseyrək iri gilələrdən başqa hələ heç nə yoxdu.
Dayanacaqdakı uşaqlı gəlinin bərabərinə çatanda maşını saxladım. Ötüb getmək insafdan deyildi. Dayanacağın adı dayanacaqdı. Böyür-başı cəhənnəm, üstü də açıqdı. Yağış yağmağa başlasa, tamam islanacaqdılar. Marşrut avtobusları da axşama doğru bu tərəflərdə hər saat adamı yarıtmırdı.
Sağ tərəfdəki qapının şüşəsini yendirib:
– Bacım, – səsləndim, – Lökbatana gedirsinizsə, gəlin əyləşin, aparım.
Mənə elə gəldi ki, üzünü yana çevirən qadın özünü qəsdən eşitməməzliyə vurdu. Qızcığaz onun ətəyini dartdı, əliynən məni göstərib nəsə dedi. Yenə əhəmiyyət verməyəndə məni yanlış anladığını düşünüb bir də dilləndim:
– Bacım, mən xalturşik deyiləm. Özüm də Lökbatanda oluram.
Qadın birdən sərt bir şəkildə dönüb:
– Bura bax, – dedi, – yekə kişisən, yolunla düz gedə bilmirsən?
Tanımasam da, məsum saydığım bir qadından bu cür kobudluq gözləmirdim. Mərifətlə deyə bilərdi ki, getmirəm, vəssalam. Məcburiyyətmi vardı? Axı mən ona nə sataşmış, nə də elə bir ədəbsiz təklif etmişdim. Belə bir şey ağlımın ucundan da keçmirdi. Evli, ailəliydim, bu mənə yaraşmazdı. Sadəcə, ürəyim yanmış, yazığım gəlmişdi. Xüsusən, yanındakı uşağa, qızcığaza.
Düşmək, niyyətimin təmiz olduğunu bir daha başa salmaq istəsəm də, vaz keçdim. Əvəzində qayınatamın qarasınca söyləndim. Tapşırmasaydı, qayıdanbaş onlar nəzərimi bəlkə də heç cəlb etməyəcək, eləcə ötüb gedəcəkdim. Nə mən qadına yaxşılıq eləmək fikrinə düşəcəkdim, nə də o mənim xeyirxahlığımı pis yerə yozacaq, kobud, ağır cavab verəcək, qanımı qaraldacaqdı.
Yamanca peşmandım. Çatan kimi evdə də arvadım dilxor elədi:
– Atamı yolda düşürdüb qayıtdın, yoxsa maşına mindirib yola saldın?
– Yolda düşürdüb qayıtdım, – acıqcan dedim.
– Sən allah, doğru sözündü?..
– Əşi, bəsdi də, – əsəbləşdim. – Belə axmaq sual hardan ağlına gəldi?
– Boyy, axşam-axşam noolub sənə?.. – Arvadım dayanıb təəccüblə üzümə baxdı.
İzah eləməyə belə ehtiyac görmədim.
***
Bir azdan başım işlərimə necə qarışdısa, hər şeyi unutdum. Bir də çöl qapının zəngi çalınanda ayıldım. Arvadım özünü yetirib qapını açdı. Kimdisə, dediyinə görə, üzbəüzdəki qonşumuz Tahirə xalanın qohumuydu, qonaq gəlmişdi. Ancaq, deyəsən, evdə heç kim yoxdu. Qapının zəngini nə qədər bassa da, cavab vermirdilər.
– Bayaq balkonda paltarları şəriddən yığanda Tahirə xalanın əlində zənbil harasa getdiyini gördüm, – arvadım dedi.
– Nə pis oldu, – qadın vaysındı. – Görəsən gec gələr?
– Bayırda durmayın, keçin içəri, – arvadım dedi. – Harda olsa, indilərdə gələr.
İçəri keçərkən ayaq səslərindən onların iki nəfər olduğunu duydum.
Bu zaman o biri otaqdan uşaqlarım da hay-harayla dəhlizə çıxdılar.
– Oyy, dad!.. – Oğlum bərkdən içini çəkdi.
– Yağış sizi harda isladıb belə? – Dalınca arvadım bunu soruşmasaydı, oğlumun niyə təəccübləndiyini bilməyəcəkdim.
– Dayanacaqda. Birdən yağmağa başladı. Daldalanmağa yer tapmadıq.
Maraq məni üstələdi. Qarışıqlıqdan istifadə edib qapının arasından xəlvətcə o tərəfə boylandım. Heyrətdən yerimdə dondum. Dəhlizdəkilər qayınatamı yola salıb qayıdanda dayanacaqda maşınıma mindirmək istədiyim gəlinlə qızcığazdı.
Yağış onları, doğrudan, yaman günə qoymuşdu. Azca qala özümü unudub arvadıma səslənəcəkdim ki, artıq paltarınız varsa, gətir ver, əyinlərini dəyişsinlər. İslanmış cücəyə dönən qızcığaz elə mənim qızım boydaydı.
– Keçin hamama, məhraba ilə qurulanın, üst-başınızı qaydaya salın, – arvadım ürəyimdən keçənləri oxuyubmuş kimi birdən əl-ayağa düşdü. – Əyninizi dəyişməyə indicə nəsə bir şey tapıb gətirərəm.
– Lazım deyil, bacı, narahat olmayın, – qadın könülsüz mızıldandı.
– Sıxılmayın, canım, özünüzü evinizdəki kimi hiss edin. Belə olmaz, xəstələnərsiniz.
Arvadım uşaqlarımızı qabağına qatıb təzədən içəri evə saldı.
– Sən elədin, ana, – tək qalanda qızcığaz ötkəmliklə qadını günahlandırdı. – Gərək o əminin “Jiquli”sinə minəydik.
Qadın tez qızcığazın ağzını yumdu.
– Suss!..
Qapıdan çəkildim. Məni görməsələr yaxşıydı.
Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü,
“İlham çeşməsi” qəzetinin təsisçisi və baş redaktoru
niyə şair oldum, Allahım niyə,
vətənə şair yox ,əsgər gərəkdir.
bu yurda, torpağa qeyrətli yiyə,
yurdu qorumağa bir nər gərəkdir.
yurd əldən getməzdi qorunsa əgər,
bizim qəlbimizdə təpər olmadı.
şeirimi, sözümü oxuyan əsgər,
gedib bir qarış da torpaq almadı.
igid bir döyüşçü doğulaydım kaş,
soyuq səngərlərdə duraydım gərək.
əldən getməyəydi o torpaq, o daş,
gedəydim düşmənin üstünə şir tək.
söz çatmır dünyanın kar qulağına
ürəyim partlayır qüssədən, dərddən,
gör kim sahib çıxıb cənnət bağına,
sözlə düşmən çıxmaz tutduğu yerdən.
tanrı sözünü də eşitmir nadan,
qansız eşidərmi şair sözünü,
indi qanad açıb yeriyir yalan,
tülkü bir şir bilir vallah özünü.
boş vədlə sağalmaz bir qanlı yara,
silaha silahla cavab verilər,
torpağı veməyək qəsbikarlara
dərdin ağlamasaq torpaqmı gülər
düşmən insaf bilməz, mürivət bilməz,
daha hayımıza gəlib çatan yox
döyüş meydanında söz kara gəlməz,
hamı şeir yazır,silah tutan yox.
niyə şair oldum Allahım niyə,
vətənə şair yox, əsgər gərəkdir,
bu yurda, torpağa qeyrətli yiyə,
yurdu qorumağa bir nər gərəkdir
