Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalı

Author: Delphi7

  • SOCAR-ın «Azərikimya» İstehsalat Birliyi tərəfindən həyata keçirilən müxtəlifyönümlü tədbirlər Sumqayıt gənclərinin diqqət mərkəzindədir

    SOCAR-ın «Azərikimya» İstehsalat Birliyi 5 ildən artıqdır ki, Sumqayıt şəhərinin ictimai, mədəni, sosial həyatında yaxından iştirak edir, kimyaçıların və şəhər sakinlərinin asudə vaxtlarının səmərəli təşkili üçün davamlı olaraq mədəni-kütləvi tədbirlər həyata keçirir. Bu tədbirlər sırasına Sumqayıt gənclərinin bilavasitə sağlamlığına, şəhərdə idmanın kütləviliyinin artırılmasına yönəlmiş idmanın müxtəlif növləri üzrə sağlamlıq spartakiadaları, mini-futbol, voleybol, şahmat, stolüstü tennis, səmti müəyyənetmə yarışları, xalq yazıçısı Çingiz Abdullayevlə görüş, bir sıra teatr tamaşalarının təqdimatında iştirak, «Əli və Nino» Kitab evi ilə birgə “Kitab bayramı”nın keçirilməsi, şəhər Təhsil şöbəsi ilə birgə ekologiya ilə bağlı elmi-praktik konfransların, kimya olimpiadalarının təşkili, Bakı və Sumqayıt üzrə keçirilmiş kimya olimpiadasının qaliblərinin, həmçinin Sumqayıt Dövlət Universitetinin, Sumqayıt Dövlət Texniki Kollecinin tələbələrinin və Sumqayıt şəhər orta məktəb şagirdlərinin kimya elmləri doktoru, professor Vaqif Abbasovla görüşünün keçirilməsi, Azərbaycanın gənc kimyaçılarının Respublika elmi konfransının təşkili, məktəbəqədər tərbiyə müəssisələri və ümumtəhsil məktəblərinin şagirdləri üçün silsilə layihələrin həyata keçirilməsi və s. daxildir.
    Bakı şəhərindəki Tarix və İstiqlal muzeylərinə, Sumqayıtın Tarixi müzeyinə, həmçinin respublikamızın bir sıra bölgələrinin tarixi yerlərinə ekskursiyaların təşkili, Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələr günü münasibətilə hər il «N» saylı hərbi hissədə zabit və əsgər heyəti ilə görüşlərin keçirilməsi, onların bayramlarının xüsusi proqramlarla təbrik edilməsi də şəhər sakinləri, ələlxüsus da gənclər tərəfindən minnətdarlıq hissi ilə qarşılanır.
    Gənclərin diqqətini çəkən tədbirlərdən biri də «Azərikimya» İstehsalat Birliyinin təşkilatçılığı ilə mütəmadi olaraq “Breyn-rinq” və “Xəmsə” bilik yarışmalarının keçirilmə-sidir. Bunu bir neçə gün bundan öncə keçirilən və Azərbaycanın Dövlət Bayrağı, Konstitusiya və Milli Dirçəliş günlərinə həsr olunmuş “Breyn-rinq” bilik yarışı zamanı müxtəlif komandaların üzvlərindən aldığımız müsahibələr də təsdiq edir. Gəlin onların bu haqda fikir və düşüncələrini dinləyək.

    Elvin Dadaşov
    (“Panda School” məktəbəqədər hazırlıq şəbəkəsinin direktoru):
    – Sumqayıt şəhəri gənclər şəhəri, sənaye şəhəri kimi tanınıb. Onun ən vacib resursu gənclərinin intellektual potensialıdır. Bu potensialı bir araya gətirmək üçün Azərikimya İB-nin keçirdiyi mütəmadi tədbirlər əvəzolunmazdır. Bu müəssisə nəinki bütün Sumqayıta, bütün Azərbaycana qürur gətirəcək işlər görür.

    “Master intellektual klubu”nun idarə heyətinin üzvləri:
    – “Master intellektual klubu” olaraq 4 nəfər idarə heyətindən ibarətik. Klubun prezidenti Seymur Salamov həm də respublikamızın ən yaxşı sual müəllifidir. Vüqar Ağayev sual müəllifi olaraq, həmçinin təşkilati işlərlə məşğul olur. Əsgərov Sabir klubun aparıcısı, Salamov Teymur isə klubun texniki işləri ilə məşğul olur. Klubda hər həftənin cümə günü məktəblilər, şənbə günü gənclərin asudə vaxtının səmərəli keçirməsi üçün 31 saylı orta məktəbdə intellektual oyunlar keçiririk. 10 illik təcrübəmizə arxalanaraq Bakıda, Sumqayıtda, eləcə də respublikanın digər şəhər və rayonlarında fəaliyyət göstərən müəssisə və idarələrdə belə oyunlar keçiririk. Belə müəssisələrdən biri də “Azərikimya” İB-dir. Azərbaycan Respublikasının dövlət əhəmiyyətli günlərində “Azərikimya”da 20-dən çox müəssisə və idarələrinin iştirakı ilə intellektual oyunlar təşkil edirik. Hətta son tədbirlərimizə Bakı şəhərindən müəssisələr dəvət olunur. Tədbirimizi həmişə olduğu kimi giriş sözü ilə “Azərikimya” İB-nin Müşahidə Şurasının sədri, Milli Məclisin deputatı hörmətli Muxtar Babayev açır. Yüksək səviyyəli təşkilatçılıq, müasir aparat sistemi, heç bir gecikmə olmadan əyləncəli, şən, olduqca gərgin məcrada davam edən oyunumuzun sonunda Muxtar Babayev özü şəxsən qalibləri qiymətli hədiyyələr və diplomlarla mükafatlandırır. “Master intellektual klubu” olaraq təklifimiz ondan ibarətdir ki, cəmiyyətimizin, insanların, gənclərin maariflənməsi, asudə vaxtlarının səmərəli keçməsi, ölkəmiz, dünya haqqında daha çox məlumatlı olması aspektindən belə yarışların mütəmadi keçirilməsi məqsədəuyğundur.

    Lalə Bədəlova (H.Əliyev adına Bakı Neft Emalı zavodu):
    – Biz Bakıdan dəvət edilmişik. Əvvəllər “Azərikimya” İB tərəfindən gənclərə yönəlmiş bir çox yüksək səviyyəli tədbirlərin keçirildiyini eşitmişdik. Bu gün isə bunun canlı şahidi olduq. Yarış çox peşəkar səviyyədə təşkil olunmuşdur və burada iştirak etməkdən zövq aldıq. Tədbirin müxtəlif təşkilatlarda çalışan gəncləri əhatə etməsi, onları birləşdirməsi və tanış olub dostlaşmasına şərait yaratması, xüsusilə müsbət və ürəkaçan haldır. Sumqayıt gənclər şəhəri statusunu bir daha təsdiq etdi. Biz gələcəkdə daha çox bu qəbildən tədbirlərdə iştirak etməyi arzu edirik.

    Səma Əsədova (YAP Sumqayıt şəhər təşkilatı):
    – “Azərikimya” İB-də ənənəvi olaraq keçirilən bilik yarışı biz gəncləri olduqca sevindirir. Hər dəfə bu yarışlarda intellektual səviyyəmizi nümayiş etdirir, bilmədiklərimizi öyrənirik. Bu yarışda Yeni Azərbaycan Partiyasının Sumqayıt şəhər təşkilatını təmsil edirdik. Fikrimcə, bu yarışma əvvəlkilərdən daha çətin oldu. Çünki həm mövzular dərin, həm də rəqiblər güclü idi. Ancaq çətin mübarizənin qaliblərindən olmaq bizi daha çox sevindirdi. “Azərikimya” İB-nin Müşahidə Şurasının sədri, Milli Məclisin deputatı cənab Muxtar Babayevə və yarışın təşkilatçılığında əməyi olan hər kəsə komandamız adından təşəkkür edirik.

    Əli Mirzəyev (QWERTY tədris mərkəzinin İcraçı direktoru):
    – “Azərikimya” İB-nin keçirdiyi bütün intellektul yarışlarda komandamız iştirak edir. Bu möhtəşəm təşkilatçılığı ilə seçilən yarışlar deyərdim ki, intellektual sferaya verilən ən böyük dəyərdir. Buna görə də biz yarışın təşkilatçısı olan “Azərikimya” İB-nin Müşahidə Şurasının sədri cənab Muxtar Babayevə QWERTY tədris mərkəzi adından təşəkkürümüzü bildiririk. Yarışların çox maraqlı keçməsi biz gəncləri xüsusən sevindirir.

    Anar Qəhrəmanov (“Asan Xidmət” mərkəzinin qrup rəhbəri):
    – “Azərikimya” İB-də keçirilən yarışla əlaqədar olaraq onu deyə bilərəm ki, bizim qrupun bütün üzvləri yarışdan sonra müsbət aura ilə “Asan Xidmət”ə qayıtdıq. “Xəmsə” intellektual oyunu çox gözəl və maraqlı təşkil olunmuşdu. Oyunda 20 komanda iştirak edirdi. “Xəmsə” klubunun bütün üzvlərinə öz təşəkkürümüzü bildiririk. “Asan Xidmət”in rəhbərliyi və kollektivi adından başda “Azərikimya” İB-nin rəhbərliyi olmaqla, bütün əməkdaşlarına dərin minnətdarlığımızı bildirir, belə yarışların tez-tez keçirilməsini və bizə də dəvət göndərilməsini arzu edirik.

    Gülnar Tanrıverdiyeva
    (QAC Sumqayıt şəhər bölməsinin gənclər üzrə təlimatçısı):
    – Qızıl Aypara Cəmiyyətinin Sumqayıt şəhər bölməsi “Azərikimya” İB-nin təşkil etdiyi bütün tədbirlərdə iştirak edir. Belə tədbirlərdən biri də “Breyn-rinq” bilik yarışmasıdır. Bütün bilik yarışlarında könüllülərimiz iki komanda ilə təmsil olunmuş və komandalarımızın ən azından biri ilk yerin sahibi olmuşdur. Ədalətli şəkildə keçən yarışlar çox yüksək səviyyədə təşkil olunur. Belə ki, sözün əsl mənasında, sağlam mübarizə gedir. Komandalarımızın hər ikisi, xüsusilə də qalib komandamız son yarışdan da çox gözəl təəssüratlarla ayrıldı. Belə maraqlı bilik yarışmalarını təşkil etdiklərinə görə kollektivimiz adından “Azərikimya” İB-nin rəhbərliyinə və təşkilatçılara minnətdarlığımızı bildiririk. Bu yarışlar mütəmadi olaraq keçirilsə, biz – Sumqayıt gəncləri bundan çox məmnun olarıq.
    ***
    Məmnunluq hissi ilə qeyd etmək lazımdır ki, «Azərikimya» İstehsalat Birliyinin təşkilatçılığı ilə keçirilən “Breyn-rinq” və “Xəmsə” bilik yarışmalarının əhatə dairəsi getdikcə genişlənməkdədir. Artıq yarışlarda «Azərikimya» İB-nin idarə və müəssisələrinin təmsil olunduğu komandalarla bərabər, Bakı Ali Neft Məktəbinin, Moskva Dövlət Universitetinin Bakı filialının, Qafqaz və Sumqayıt Dövlət Universitetinin, Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Sumqayıt Regional İdarəsinin, H.Əliyev adına Bakı Neft Emalı zavodunun, YAP Sumqayıt şəhər təşkilatının, şəhər təhsil şöbəsinin, SOCAR-ın Təlim, Tədris və Sertifikatlaşdırma İda¬rəsinin Sumqayıt Təlim-Tədris Mərkəzinin, Sumqayıt şəhər Dövlət Yanğından Mühafizə və şəhər Polis İdarələrinin, Qızıl Aypara Cəmiyyəti Sumqayıt şəhər təşkilatınin, “N” saylı hərbi hissənin, “Asan Xidmət”in və digər müəssisələrin komandaları da böyük istəklə iştirak edirlər. Bütün yarışlarda qalib komandalara «Azərikimya» İstehsalat Birliyinin Həmkarlar İttifaqı Komitə¬si tərəfindən fəxri diplomlar və mükafatların təqdim olunması yarışlara marağı bir az da artırır.
    «Azərikimya» İstehsalat Birliyi Sumqayıt şəhərinin ictimai, mədəni və sosial həyatında yaxından iştirak etməyi, kimyaçıların və şəhər sakinlərinin asudə vaxtlarının səmərəli təşkili üçün mədəni-kütləvi tədbirləri bundan sonra da davamlı olaraq həyata keçirməyi özünün prioritet istiqamətlərindən sayır.

    Rafiq Oday,
    S O C A R “Azərikimya” İstehsalat Birliyinin Mətbuat xidmətinin rəhbəri,
    Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi Sumqayıt şəhər təşkilatının sədri,
    respublikanın Əməkdar jurnalisti.

  • Yalçın YÜCEL.”Benim Diyeceğim”

    175054_178868168822977_4360000_o

    Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temssilcisi

    Gündüzü geceden ayıran nedir
    Sevgiyi nefretten
    Salkımsöğüdü meşeden
    Gülü dikenden ayıran nedir
    Nedir bir çiçeğin açışındaki giz
    Bir kuşun ötüşündeki anlam

    Gökyüzündeki kırlangıç döngüsü nedir
    Nasıl solur doğanın canı
    Bilirim desem de yalan olur
    Şuna çirkin ona güzel desem
    Belki de yanılgı olur
    Ne desem bilmem ki
    Sevda bu
    Bir küpeli kiraz
    Koşsun şu yamaçlarda
    Kucaklasın çimene düşen güneşi
    Benim diyeceğim
    Bir iki güzel söz olur

  • Yalçın YÜCEL.”Fırtına Gelirken”

    175054_178868168822977_4360000_o

    Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temssilcisi

    Ne zamandır bir sıkıntı var havada
    Dargınlık gelecek gibi yeniden
    Sis kapatacak gibi güneşi
    Gün doğmakla batmak arasında tedirgin
    Fırtına geldi gelecek
    Toparlayıverdim şiirlerimi masadan
    Bir sözün kaldı yalnızca
    Kelimelerin korkulu fırtınadan
    Cam kenarı çiçeklerin sessiz
    Kırmızı gül işlemeli yeleğin yalnız
    Sitem eder gibi bakıyor duvardaki resmin
    Karardı iyice gökyüzü
    Her şey kaçar gibi bir şeylerden
    Fırtına ha koptu ha kopacak
    Değişmeyen duvar ve tavan kaldı sanki
    Sözcükler yerden yere vuruyorlar kendilerini
    Beyin zarları gerilmiş davul derisi gibi
    Tokmak olmuş sinirler
    Çalıyorlar sevginin son izlerini
    Yekinmişte gidiyorsun arkana bakmadan
    Pişirdiğin yemek ocakta kalmış fırtınasız.

  • Harika UFUK.”Adana’mı Özledim”

    huh

    Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temssilcisi

    Hayranınım senin, sana köleyim,
    Özlüyorum seni canım Adana’m!
    Öleceksem birgün sende öleyim,
    Özlüyorum seni canım Adana’m!

    Başka diyarlara gittiğim zaman,
    Sanki ayrılıyor canımdan bir can,
    Portakal çiçeği kokladığım an,
    Özlüyorum seni canım Adana’m!

    Başka yer benzemez senin rengine,
    Hangisi yaklaşır senin dengine,
    Gurbette dalıyor gözüm engine,
    Özlüyorum seni canım Adana’m!

    Her yere nam salmış kebabın adı,
    Damağımda kalmış şalgamın tadı,
    Şalgamla kebabı ayırmaz kadı,
    Özlüyorum seni canım Adana’m!

    Harika’m bağlıdır Adana’m sana,
    Kavrulsa sıcaktan hep yana yana,
    Âşıktır havana hem de suyuna,
    Özlüyorum seni canım Adana’m!

  • Harika UFUK.”Sevgi”

    huh

    Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temssilcisi

    Günlük Analitik Haber Ajansı Türkiye temsilcisi

    Sevgi her işin başı, alfabe kilididir,
    Asırlardır dünyanın ortaklaşadilidir,
    Bin bir rengin içindeumudunyeşilidir,
    Dünyadaki en kutlu, en soylu haldir sevgi,
    Kalpten kalbe coşarak çağlayan seldir sevgi.

    Şafağın renklerini tül eylemiş yüzüne,
    Yıldızlar yağmur gibi yağmış iki gözüne,
    Bazen anne, bazen yâr, uzanmışız dizine,
    İnsanın tutunduğu en güçlüdaldır sevgi,
    Kalpten kalbe coşarak çağlayan seldir sevgi.

    Kurak sinede açmaz böylesi narin çiçek,
    El üstünde tutulup hiç örselenmeyecek.
    Konmasın üzerine ne börtü ne de böcek,
    Canlıda tatlı duygu, petekte baldır sevgi,
    Kalpten kalbe coşarak çağlayan seldir sevgi.

    İnsanın hayatında bitmez ömrünce açmaz,
    Kırılmış gönülleri sevgisiz kimse açmaz.
    Seven sevdiği için mücadeleden kaçmaz,
    Gönül bahçelerinin can suyu güldür sevgi,
    Kalpten kalbe coşarak çağlayan seldir sevgi.

    Sevgin, saygın, hoşgörün yoksa kızarır yüzün;
    Sevgi dolu olursan bahara döner güzün,
    Merhamet yoksununun yolunu bekler hüzün,
    Tutuşmuş bir sevdadır, alevdir, aldır sevgi,
    Kalpten kalbe coşarak çağlayan seldir sevgi.

    Yağmurlardan sonraki mis kokudur toprakta,
    Badem çiçeklerinin dans edişi yaprakta,
    Bolluk bereket saçan ağaçtaki pıtrakta,
    Dost için dualarda açılan eldir sevgi,
    Kalpten kalbe coşarak çağlayan seldir sevgi.

    Harika Türkiye’min inci gibi illeri,
    Şehirlerin, köylerin cıvıl cıvıl dilleri,
    Gülümseyen çocuğun yüzündeki çilleri,
    Âşıkların sazında titreşen teldir sevgi,
    Kalpten kalbe coşarak çağlayan seldir sevgi.

    Adana.21-01-2014.SAAT: 09.30

  • BİR HATIRATA GÖRE SARIKAMIŞ HARBİ

    kumbet

    **Prof. Dr. Münir ATALAR**Yrd. Doç. Dr. Burhan Kaçar**
    Hatıratın tanıtımına geçmeden önce 1.Dünya savaşının çıkış sebebinden bahsetmek yerinde olur
    Avrupa’da başlayıp, sonra dünyanın geri kalan kısmını da içine alan bu savaşın var olan dengeleri tümden sarstığı ve yeni kutuplaşmalara yol açtığı bilinen bir gerçektir.
    Dünya savaşı çıktığı zaman, Osmanlı Devleti’nin ne gibi durum alacağı büyük devletlere merak edilmekteydi. Osmanlı Devletinin coğrafi yerinin önemi ve özellikle Rusya’ya giden deniz yollarını elinden tutması bakımından büyük devletlerin ilgilerini çekiyordu.
    Osmanlı devleti büyük bir risk alarak, Almanya’nın yanında savaşa katıldı. Goben ile Breslav isimli iki Alman savaş gemisinin Osmanlı karasularına girmesi ve Osmanlı hükümetinin bu gemilere el koyarak 29 Ekim 1914’te Rus limanlarını bombalaması ile birlikte Osmanlı Devleti resmen bu savaşta yer almış oldu.(birinci dünya savaşı ansiklopedisi,1.s.248].1914 Ekiminden İngiliz donanmasının Çanakkale boğazını bombardımana tutup, sonra İstanbul’a doğru yola çıktığı 1915 Şubatına kadar Osmanlı orduları yenildiği üzerine yenilgi almışlardı.[Fromkin,1993,109].
    Bu sırada ülke ittihat ve Terakki partisi yönetilmekte idi. Bilhassa Enver, Talat ve Cemal paşa üçlüsü her şeye egemendi. Bunlardan Enver hemen paşa savaşa taraftardı’ Talat Paşa tereddüt içinde idi. Cemal Paşa ise ilk zamanlarda karşı idi.[Doğuştan günümüze Büyük İslam Tarihi,1993,179].
    Osmanlı Devleti’nin 1.Dünya savaşı girişimi hazırlayan ilk olay, gizli olarak hazırlanan Osmanlı-Alman ittifak anlaşmasıdır.(2 Ağustos 1914) Sadrazam Said Halim paşa Almanya’nın İstanbul büyükelçisi Baron Von Wangenheim arasında yapılan bu anlaşmadan Harbiye Nazırı Enver Paşa, Dâhiliye Nazırı Talat Bey, Meclis Reisi Halil Bey ve Cemal Paşa’nın haberleri vardı.
    Savaşın fiilden başlaması 31 Ekim’de Rusların Doğu Bayezid’e saldırıları ile oldu.11 Kasım 1914’de Osmanlı hükümeti savaş ilan etti. Osmanlı devleti bu savata dört ayrı cephede savaşmak zorunda kaldı.(BİT,1993.180).Bu cephelerden biride Kafkas cephesi idi.
    Sarı kamış savaşı ile ilgili olarak resmi kayıtlarda yer alan veriler, yabancıların yaptıkları yorumlar ve hatıralarında anlatılan verilere dayanmaktadır. Elimizdeki defter kendi özel kitaplarımızda (Torunu Burhan Kaçar) yer alan ‘’30’’ varaktan oluşan bir defterdir. Defter kese (torba)kâğıdından kesilerek oluşturulmuştur.
    Defterin fotoğrafı rika yazısıyla yazılmış olup her bir sayfa 14 satırdan oluşmaktadır. Defterin önemi cephede yazılmış olmasıdır. Defterin baş kısmı şöyledir’’Bu defteri 14 Aralık 1914’de cephede inşa ettim. Münşii ve muharriri Tokat’ın Kat köyünden İbrahim Ethem’dir.
    Hatıratın tamamı bir sempozyum oturumu süresi içinde sunmak mümkün değildir. Bu sebeple hatıratın bazı bölümlerini ana başlıklar halinde vermek uygun olur kanaatindeyiz.
    Osmanlı 623 yıllık saltanatı boyunca İran’dan sonra en çok Rusya ile savaşmıştır.1677’den 1920 yılına kadar toplam’’47’’yıl savaşla geçmiştir. Tarih boyunca Osmanlı’ya en büyük darbeyi Ruslar vurmuş, Kafkaslar, Karadeniz, Doğu Anadolu, Rumeli Tuna boyları ve Balkanlarda yüz binlerce Türk’ü vahşi katlederek İstanbul’a kadar gelmişlerdir.
    Osmanlı-Rus savaşının dönüm noktası Sarıkamış harekâtıdır. Doksan bin şehidimize kandan kefen biçen bir hareket.
    İstiklal Harbi hatıralarını dedemden dinlemiştim. İlkokul çağında vatan sevgisini onun dizinin dibinde tattım. Anadolu’nun Türklere vatan oluşunun gerçek hikâyeleri ile çocukluğumu yaşadım
    Sarıkamış, Çanakkale, İstiklal Harbi içimizi titreten hüzün ve gözyaşının olduğu bir harekât. Her an hatırlanarak nesilden nesile aktarılır. Nice şiirler, destanlarla, anılarla mermere kazınmış gibi işler hafızalara. Yıllar geçip gitse de hafızalardan silinmezler.
    Dedemin İstiklal Harbi hatıralarından dolayı sadece istiklal harbine katıldığını zannediyordum. Evdeki kitaplığını düzenlerken Osmanlı Türkçesi ile yazılmış küçük bir defter elime geçti. Bir hatıratı okumaya başladım. Sarıkamış harekâtını anlatan bir hatırat. Bu hatıratı bir sempozyum ya da konferansla tanıtmanın uygun olacağı düşüncesindeyim. Çünkü Atatürk diyor ki ‘’ Tarih yazmak, tarih yapmak kadar mühimdir.’’
    Tarihi olaylar bazen olumsuz neticeler verebilir. Her halükarda sonraki nesillerin bunları bilmesi gerekir. Geçmişte yaşanılan olayları bilmemek onların tekrarlanmasına sebep olur. Türk tarihinde olayların tekrarlarına sıkça rastlanıyor. Bunun sebebi söz konusu tarihi olayların, bir şekilde anılara, edebi eserlere yansımasından kaynaklanmaktadır. Bu üç felaketi yaşayan ordumuzun zaferleri ile iftihar ederken, yenilgisinden gerekli ders çıkarmalarını sağlamak amacıyla hatıratı Türk insanına tanıtmayı uygun bulduk.
    Hatırat, Tokadi (İbrahim Ethem ) mahlasıyla yazmış olduğu ‘18’dörtlükten oluşan Sarıkamış destanı ile başlıyor. Destandan birkaç dörtlük:

    Seferberlik İlan oldu âlem delindi
    Mihman bölük bölük oldu yürüdü
    Koç yiğitler bunda el ele verdi
    Camiler kalmadı nas ile doldu

    Ramazan önünde okundu ferman
    Cem oldu âlemler derildi insan
    Umumum itdi canını kurban
    Bunda çok haneler tarumar oldu

    Fıkraların ucu Erzurum’a erişti
    Allah Allah deyu harbe girişti
    İki taraf birbirine karıştı
    Âlemin feryadı cihana doldu.

    Sarıkamış’a hücum emri verildi
    Allahuekber dağını düşman bürüdü
    Enver Paşa kılıç çekti yürüdü
    Ordu kumandanı hayret de kaldı

    Bu destanı müteakiben İbrahim Ethem(Tokadı) esir oluşunu dile getirdiği bir destanı yer alıyor. Muhtemelen Ruslar Sarıkamış’a girdiği gün yazılmıştır.

    Kimini güller götürdü
    Kimini toplar yatırdı
    Beni esir eden Moskoflar
    Nice ocaklar batırdı

    Bir başka şiiri’’Bayram tebriki genç askerin ‘’başlığını taşıyor. Daha sonra ruh haline göre yazılmış’’12’’mani yer alıyor. Bu manilerden biri:

    Annem ağlar, eşim ağlar
    Yavruların ciğer dağlar
    Haber verin Tokat’ıma
    Geri dönen, kalan sağlar

    Bu maniler ne zaman yazılmış bir tarih yok. Dörtlükteki ifadelerden eserin döneminde yazıldığı kanaatini çıkarabiliriz.
    5.varaktan itibaren cephedeki hatıralarına şöyle devam ediyor.
    1.BÖLÜM
    1 Kasım 1914’te yapılan Rus saldırı
    2.BÖLÜM
    22Aralık günü başlayan yürüyüş
    ‘’Ölümüne yürüyüş 22 Aralık günü başladı. Günlerce yürüdük. Bardız yaylasının çamurlu tepelerine, Çerkezköy’e, Oltu’ya, Allahuekber Dağına, Sarıkamış’a giden mevkilere.’’
    3.BÖLÜM
    Askerin yürüyüş esnasındaki durumu.
    ‘’Hiçbir yürüyüşü durdurmuyordu komutlarımız kar gibi beyaz ölüm, bir köşede kıstırdı bizleri. Yürüdükçe terliyor, terler sırtımızda donuyor.’’
    4.BÖLÜM
    Tabiat tasviri ile birlikte savaş alanı tasvir ediliyor.
    ‘’Bir buçuk metre kar.-30-40 derece soğuk.2500 metre yükseklik olduğunu söylüyorlar. İnanılmaz oldukça engebeli arazi. Bütün mesafeler yürüyerek geçilecek. Savaş bu alanda yapılacaktı. Arkadaşlarımızın bir kısmı evden getirdikleri çamaşırlarla yürüyorlardı. Ne kalın paltomuz nede değişecek çamaşırımız vardı.’’
    5.BÖLÜM
    Şehit düşen askerlerin durumu.
    ‘’Açlığın, yorgunluğun etkisiyle eller uyuşuyor. Bilekler de uyuşunca bir kenara kıvrılıp uyuya kalıyorduk. Ölüm çölünde bütün vücudu beyaz kar kaplıyor, ardından bedenler kaskatı kesiliyor.’’
    6.BÖLÜM
    Askerlerin ruh halini anlatıyor.
    ‘’Allahuekber Dağları,26Aralık gecesi gece, acı çeken, ölmek isteyen, korkan, isyan eden arkadaşlarımızın yürekleri parçalayan çığlıkları Allahuekber dağlarında yankılanıyordu.
    7.BÖLÜM
    Bir kıyaslama var. Tabiatın durumu.
    ‘’Ben her ailenin Kur’an-ı Kerim’in öğrensin diye gönderdiği mahalle mektebinde yetiştim. Dünya tarihini bilmem. Bana göre belki de dünya savaş tarihinde eşine rastlamayacak bir savaş yaşanıyordu, karla, kışla, tipiyle. Bizler, Sarıkamış’ta Rus’a, Ermeni’ye değil;’’kara kışa’’yenildik.’’
    8.BÖLÜM
    Güneri vurunca şehit düşen askerlerin arazide oluşturduğu manzarayı anlatıyordu.
    ‘’Ve nihayet 26 Aralık sabahı, güneş Allahuekber dağlarının yamaçlarına vurmuştu. Gecenin karanlığı her yerin üzerini örtmüştü. Sabahın ışıkları vurduğunda sağ sola düşmüş, binlerce askerimizin(bir rivayete göre15.000)bedenini aydınlattı. Bir gecede binlerce arkadaşımız tek kurşun almadan donup gitmişti. Bu sayı Sarıkamış’a giden bütün yollar üzerin bir gün boyunca, donmuş arkadaşlarımızın bedeni parlayacaktı.
    9.BÖLÜM
    Rus tarafı ile Türk tarafı askerleri malzemesinin kıyaslaması
    ‘’Arkadaşlarımızla Rus askerlerinin durumunu mukayese edersem Rusların mutfak arabaları, sıcak yemek imkânlarına karşılık; sırtımızdaki erzak çantalarında bulunan kuru ekmekle arpa kavurup yedik. Rus askerlerinin ve subaylarının ayaklarında çizmeleri sırtlarındaki kürklerine karşılık bizim yazlık elbiseler ve ayağımızda çarık vardı. Tabi ki suyu çabuk çeken, don haline dönüşmesi uzun sürmeyen çarıklarla ayaklarımız soğuktan kaskatı oluyordu. İşte biz iman gücünün, verdiği duygularla işte böyle yol alıyorduk.
    10.BÖLÜM
    Enver Paşanın askerlerle yaptığı toplantı
    ‘’Enver Paşa’nın 14 Aralık 1914’de Köprü köyde bizlerle yaptığı savaşın planını anlattı. Toplantıda arkadaşları arasındaki söylenti Hasan İzzet Paşanın Enver Paşanın yaveri olduğu söyleniyor. Hasan İzzet Paşa’m, planın yetersizliğini söylemiş. Toplantıdan birkaç gün sonra da Hasan İzzet Paşa’m ayrılmış, memleketi Elazız’a gitmiş. Ayrılış sebebini bilmiyoruz. Bu durum askerler için sır. İşin aslı nedir? Ne değildir, bilinmiyor. Enver Paşa’m III. Ordu komutanlığını da kendi yapmaya başladı.
    11.BÖLÜM
    Savaşın başlaması.
    ‘’20 Aralık’ta savaş başladı.25Aralık’ta şiddetlendi.8 Ocakta sona erdi. Başkomutan vekilimiz hangi sebeple bilemiyoruz, III. Ordu komutanlığını Albay Bey’e bırakarak İstanbul’a gitti. Bütün bunlara rağmen cephedeki hiçbir arkadaşımızda panik yoktu’’.
    12.BÖLÜM
    Enver paşa tarafından vasiyetler yazılmış.
    ‘’Tümenler, kolordular artık parmakla sayılacak kadar azalmış. Sürekli hücum emri veren Enver Paşanın bir vasiyet yazdığını duyduk. Aradan zaman geçmedi ordu geri çekilin emri yerine hücum emri verdi’’.
    ‘’Ölmeleri donmaları, açlığa ve soğuğa rağmen arkadaşlarımız, hücum ediyor, mermisi biten sürgüyle, sürgüsü düşünce elleriyle Rus askerlerini öldürmeye çalışıyordu. İnsanüstü gayretle savaştık. Saldırımızın hepsi sonuçsuz kaldı. Ruslar güçsüz düşen Türk askerlerine karşı hücuma geçtiler. Nihayet kuşatmadan kurtulmak için Enver Paşa 4 Ocak günü geri çekilme emri verdi.15 gün içinde general, subayların da bulunduğu binlerce asker esir düşmüş, binlercesi de ölmüştü.
    Arkadaşlarımızın cesedi bulaşıcı bir hastalığa neden olmaması için Ruslar tarafından toplu mezarlara gömüldü.
    13.BÖLÜM
    Erzurum yolculuğu
    ‘’Sarıkamış bozgununda kurtulan, çoğu yaralı on binlerce arkadaşımız Erzurum’a gönderildi.Arkadaşlarımızı9n durumu hiç iç açıcı değildi. Arkadaşlarımızda bir tuhaflık vardı. Yüksek ateş, kaşıntı ve mide bulanması görünüyor, vücut aniden bitleniyordu. Sonunda gerçek anlaşıldı. Bitlerin bulaşıcı olduğu hastalık tifüs hastalığıydı. Günlerdir yıkanmayan ve üstündeki çamaşırları değiştirmeyen askerler. Sıcak bir ortama geldiklerinde vücuttaki bitler birden ortaya çıkıyor ve her yere atlıyordu. Sonunda arkadaşlarımız ateş içinde can veriyor. Sarıkamış’ta donmaktan kurtulan askerlerimiz bu kes tifüs salgınından kurtulamıyordu.
    14.BÖLÜM
    Esaretini anlatır.
    Sarıkamış çevresinde bulunan Türk köylerinde toplanılarak götürülen on beş yaşından büyük erkeklerle bizde dâhil olduk.
    ‘’Mıcıngert, Suhkütaşı, Karaurgan, Sogane, Handese, Sarıkamış yol inşaatlarında Paslı, Muguracık, Azat taş ocaklarında çalıştırdılar. Aylarca burada silah zoruyla çalıştırılan Türklerin tamamına yakını köylerine dönemediler. Bu savaşta bütün katliamın müsebbibi bana göre Rusların maşalığını yapan Ermenilerdir.

    KAYNAKÇA: Burhan Kaçar Özel Kitaplığı, El Yazması Hatırat.

  • Düşünmək…

    1215

    İnsan gündəlik həyatda bir çox şeyləri düşünür. Məsələn, həmin gün görəcəyi işləri, gedəcəyi yerləri, ona deyilən yaxşı və ya pis şeyi, işi və ya məktəbi ilə bağlı etdiklərini, uzunmüddətli planlarını və s. Bunlara bənzər bir çox fikir zehnini məşğul edə bilər. Bunların hamısı vacibdir, lakin bu cür düşüncələr insanın beynində lazımi qədər yer tutmalıdır. Çünki daha təcili və insanın əbədi həyatını maraqlandıran daha mühüm məsələlər var. İnsan, əvvəla, özünün və ətrafındakı bütün canlıların necə yaradıldıqlarını, onların necə yaşadıqlarını hərtərəfli düşünməlidir. Bununla bağlı bütün varlıqları yoxdan yaradan və yaşadan Allahı və Onun isimlərini dərindən düşünməlidir. Daha sonra bu sonsuz qüdrət və elm sahibi Yaradanın onu yaratma məqsədini və ondan nələr tələb etdiyini düşünməlidir. Allahın ayələrini və əmrlərini ən yaxşı şəkildə yerinə yetirmək üçün qətiyyətli olmalıdır. Onu gözləyən ölümü və axirət həyatını da unutmamalı, daima bunu yadında saxlayaraq davranmalıdır. Onu bu məsələlərdən uzaqlaşdıraraq qəflətə sürükləyən, fani, sonsuz həyatı üçün faydalı olmayan, hətta zərər verən iş, düşüncə, hərəkət və söhbətlərdən çəkinməlidir. İnsanın zehni qabiliyyəti, əslində, çoxdur.

    İnsan bundan istifadə etməyi bilməli, zehnini lazımsız fikirlərlə məşğul etməməlidir. Gündəlik həyatında insan bir tərəfdən də bu mühüm məsələləri düşünə bilər. Hətta bu məsələləri hərtərəfli şəkildə, mövzu-mövzu, ayələrlə şərh edərək düşünə bilər. Məsələn, gününün 9-10 saatını iş yerində və ya məktəbdə keçirən bir şəxs gün ərzində düşünməli çox şeylə qarşılaşır. Bunlar Quranda tərif edilən insan xarakterləri, düşdüyü, yaşadığı mühitlər ola bilər. Vicdanını dinləmə, nəfsinə tabe olma, həsəd, təvazökarlıq, təvəkkül, səbir kimi yüzlərlə mövzunu bir-bir yaşayaraq düşünər, həm də bu mövzular üzərində hərtərəfli şəkildə düşünərək dərinləşə bilər. Əsas odur ki, insan bu fürsətləri görsün və yaxşı dəyərləndirsin.

    Ətrafında baş verənlərə: çiçəklərin açmasından səmada quşların uçmasına, nəfəs aldığı oksigenin nisbətindən və canlılara verdiyi faydadan ürəyinin döyünməsinə qədər bir çox mövzunu ətraflı düşünə bilər. Suallar verərək, cavablarını axtararaq, adət halını almış izahlardan kənara çıxaraq dərin düşünməyə başlayar. Allah Quranda möminlərin düşünən insanlar olduğunu belə bildirir:

    Həqiqətən, göylərin və yerin yaradılmasında, gecə ilə gündüzün bir-birini əvəz etməsində ağıl sahibləri üçün dəlillər vardır.O kəslər ki, ayaq üstə olanda da, oturanda da, uzananda da Allahı xatırlar, göylərin və yerin yaradılması haqqında düşünər (və deyərlər): “Ey Rəbbimiz! Sən bunları boş yerə yaratmamısan! Sən pak və müqəddəssən! Bizi cəhənnəm odunun əzabından qoru! (Ali-İmran surəsi, 190-191)

    Dərin düşünməyə nələr mane olur? Bir məsələ üzərində düşündükdə insanın diqqəti başqa şeylərə yayına bilər. Mühüm məsələ haqqında düşünərkən insan birdən-birə sabah edəcəyi lazımsız iş və ya əlində tutduğu qələm haqqında fikirləşə bilər. Fikrin dağılması isə dərinləşməyin qarşısını alır. Həmçinin bir məsələ haqqında kifayət qədər məlumat olmadıqda da insanın düşünmə qabiliyyəti müəyyən həddə qədər irəliləyir. Amma bu da düşünməyə mane olan səbəb deyil. İnsan necə və nə haqda düşünəcəyini bilərsə, o sahədə özünü təkmilləşdirər və lazım gələrsə, biliyini də artıra bilər. Ancaq düşünməyə mane olan ən mühüm amillərdən biri, şübhəsiz, ülfətdir, yəni hadisələrə alışqanlıq eynəyinin ardından baxmaqdır. İnsan hərtərəfli düşünməsə, dünyaya gəldiyi andan etibarən ətrafında baş verən hadisələri təbii qarşılaya bilər. Məsələn, canlılardakı qeyri-adi dizaynı görməz. Həmişə görməyə adət etdiyi üçün qarışqanın öz çəkisindən 200-300 dəfə ağır cismi asanlıqla metrlərlə uzağa daşıdığını, bunun çox mühüm detal olduğunu, qarışqaya bu cür çətin işi həyata keçirməyə kömək edən mexanizmi kimin verdiyini heç düşünməz. Özünün belə bir şeyi əsla edə bilməyəcəyini isə ağlına belə gətirməz.

    Bir quşun qanadındakı xüsusiyyətləri, qanad mexanizminin xüsusi dizayn tələb etdiyinin fərqinə varmaz. Halbuki dərin düşünən insan bircə tükü belə əlinə alıb, onu hərtərəfli tədqiq edərək çox mühüm nəticələrə gələ bilər. Tükdəki nizamdan tükü təşkil edən maddənin möhkəmliyinə qədər bir çox mühüm detalı özü tapa bilər. Bircə tükə baxaraq onun üzərindəki yaradılış dəlillərini müəyyən edə bilər. Ancaq bunu da bildirmək lazımdır ki, ülfətsiz düşünmək üçün insanın mütləq çox şey bilməsinə ehtiyac yoxdur. Sadəcə ətrafındakı canlılara, səmaya və hətta öz bədəninə diqqətlə baxması kifayətdir. Allah buna “Qaf” surəsində belə bir nümunə ilə diqqət çəkir:

    Məgər onlar başlarının üstündəki göyə baxıb onu necə yaratdığımızı, necə bəzədiyimizi və orada heç bir yarıq olmadığını görmürlərmi?!Eləcə də yeri necə döşədiyimizi, orada möhkəm duran dağlar yaratdığımızı, hər cür gözəl növdən (meyvə) yetişdirdiyimizi görmürlərmi?!(Bütün bunları Rəbbinə tərəf) dönüb qayıdan hər bir bəndə üçün ibrət dərsi və öyüd-nəsihət olsun deyə etdik.Biz göydən bərəkətli su endirdik, sonra onunla bağlar və biçilən taxıl dənələri yetişdirdik.Həm də tumurcuqları bir-birinin üstünə düzülmüş, hündür xurma ağacları (bitirdik). Bəndələrə ruzi olsun deyə! Biz onunla ölü bir məmləkəti cana gətirdik. (Qəbirlərdən dirilib) çıxmaq da belədir! (Qaf surəsi, 6-11)

    Xəyalə Səfərova

  • Насиба Егембердиева

    null

    * * *

    Жаман іс өзіңді ақтай білместік,
    Əдебін адамның сақтай білместік.
    Жаманнан да жаман бір іс бар,
    Дос пен дұшпанды парықтай білместік.
    * * *
    Пікірсіз ақылдың кемі болады,
    Ілім мен егеуле теңі болады.
    Үлгі ал айнадан, бір күн сүртпесең,
    Үстінде бір елі меңі болады.
    * * *
    Дедім :- Қам жеме қарныңды ауыртар,
    Ашщыны көп жеме, баруыңды ауыртар.
    Дедім:- Не жесең же міндет –
    Меуесін жеме, бəрін ауыртар.

    * * *

    Ашытқы негізі ашыған қамыр,
    Онсыз дəмсіз болар наның мен пəтір.
    Адам арасындағы ашытқының,
    Зияны бірнеше əулетке татыр.
    * * *
    Шат болып өмірде, ашылып, сүйін,
    Көңілде болмасын кінə мен түйін.
    Гүлге қара, түйінін жазып еді ол,
    Бау-бақша жайнапты, жайнатты үйін.
    * * *
    Өзеннің жанында иіліпті тал,
    Түсінсең сен егер одан өрнек ал.
    Ақырын құлағыма сыбырлап,-деді,
    Кердейгеннің соңы болады обал.

  • Насиба Егембердиева

    null

    ЖЫЛАМА

    Жылама жаным жылама,
    Жылауға саған болама.
    Онсыз да өмірің қиын,
    Оларға.., ынсап сұрама.
    Арын сатқан арсыздар,
    Көз жасыңа, тұрама ?!
    Тырнағыңды бермес едім,
    Мен айтқанмен, болама?..
    Құлағыңды тос, құдайға,
    Əн айтамын, ұнайма.
    Өзім сені еркелеп,
    Алып қайтам бұл айда.
    Жылама, жаным жылама!
    Жылаған мен болама.
    Өмір кімді сындырмайды,
    Сол үшін де құлама !
    Сынса сынсын тас кеудем.
    Балаларды сынама!
    Қор қылғандар баласын,
    Тырнағына тұрама?..
    Қанша жақсы əйелдер бар,
    Бір тырнақ,- деп жан құдай!
    Берсең берші тек соларға,
    Өтсін балдар жыламай!

    * * *

    Шишадағы араққа тігілді бір күн,
    Пікірін білді де, шығарды бір үн.
    – Ақылдының алдында қадірі жоқ сумын,
    Ақымақтың ақылын байлаушы түйін.
    * * *
    Шашсыз басқа тарақ ұрсаң не пайда?
    Жамандарға аяақ ұрып не пайда?
    Араққорға, айтқан ақылың қор болар,
    Қатты тасқа таяқ ұрсаң не пайда?
    * * *
    Қар жауып секен, үйіліп тау қылар,
    Ағаштар көбейіп, бақша мен бау қылар.
    Арзымас боп көрінген əр жаман пейіл,
    Көңліңде жиылып, жүректі дақ қылар.

  • Yalçın YÜCEL.”Çocukluğum büyüdü döş cebimde”

    175054_178868168822977_4360000_o

    Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temssilcisi

    * * *

    Çocukluğum büyüdü döş cebimde
    Yıllar ne de tez geçti böyle
    Anılar kaldı tek tük
    Yırtık ceplerimden düşmediyse
    Şimdi düşünüyorum
    Kurgusu tükenmek üzere olan saatler gibi
    Nice yoksul kaldırımlar, yürüyen yorgun ayaklarım
    Ve nasırlaşmış acılarıyla yaşamım
    Çocukluğum büyüdü, şu küçük döş cebimde
    Umutlarım ne kadar da çoktular o zaman
    Hepsi de sıcak bir ekmek gibi güzeldiler
    Koparamadım bir parça olsa da
    Çocukluğum, dürüp büküp döş cebimde sakladığım
    Bir ıtır kokusuyla çıkıyorlar yerlerinden şimdi
    Hangisini karşılasam, ne desem ki
    Kapım açık ardına kadar
    Orada büyüdü diyorum çocukluğum
    Şu boynu bükük döş cebimde işte
    Ne zaman üşüse, üşüse parmaklarım
    Bir arayıştır başlıyor, bir koşuşturma.

  • Yalçın YÜCEL.”Öfke ve Kin” [Deneme]

    175054_178868168822977_4360000_o

    Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temssilcisi

    Öfke günümüz insanının en korkunç hastalığı şüphesiz. İnsanlar artık onunla yatıp onunla kalkar oldular. En ufak bir sorun bile yırtıcı kaplana dönüştürüyor kişileri. Sonuçsa çok kötü elbet. İnsanın kendisine yakışmayan bir durum bu. Ortaya çıkan acılar, kırılganlıklar, sonrasında onarılabilir mi dersiniz. Çok zor elbet. Bu öfke ve tükenmek bilmeyen kinsel düşünce gittikçe büyüyor. Ortaya çıkan her çıkmaz öfkeyi koyuveriyor ortaya. İnsanlıksa küçüldükçe küçülüyor.
    ”Arkadaşına öfkeni söyle, geçsin; düşmanına öfkeni söyle; artsın” diyen William Blake bu hastalığın korkunç boyutlarını tek cümleyle gözler önüne seriverir . Seriverirde kim duyar dersiniz. Bir ülkede eğitimci öfke içindeyse, ülkeyi idare edenler öfkeyi, kini her an ceplerinde taşır duruma gelmişlerse diyecek ne kalıyor ki geriye.
    Şu çağdayız, şu yeniliklerle çağında ötesindeyiz derken neyi anlatmak istiyoruz acaba. Bir güzelliği vazomuza koyarken o güzelliği yaşatacak sevgi suyunu da vazoya taşımamız gerekmez mi?Yaşamın kendisi cehenneme dönmüşse görüntünün de bir anlamının kalmayacağı bilinmelidir. Sen, ben, maddecilik, çıkarsallık ve hırs yaşamın anlamını bazen, tadını kaçıran unsurlardır. Bir an önce temelde kendimizi ele alıp yargılamazsak, bir süre sonra kendimiz diye bir şeyde ortada kalmayacaktır.
    Öfke ve kin her an kendini büyüten geliştiren oluşumlardır. Siz kendinizi çözmezseniz bu oluşumlar çözecektir kendilerince her şeyi.
    ” Hiçbir şey öfke kadar insan düşüncesini sapıtamaz. Öfke kendini şişiren bir hırstır. Öfke saklanmaya da gelmez, büsbütün içimize işler.” Montaigne, konunun önemini yine büyük bir önemsemeyle vurgular cümlelerinde. Anlayana tabi bu sözler. Okuyan kalmayınca uyarılarda bir kenarda kalıveriyorlar.
    Çözüm eğitimde diye konuşuyoruz hepimiz. Peki eğitim nerede acaba. Hangi okula gitseniz bir karmaşa. Daha küçücük çocuklar bile öfke saçar olmuşlar. Haksız da değiller doğrusu. Eğitimci, eğitim çizgisinde büyük bir boşluk oluşturmuşsa tüm bunlar çıkacaktır ortaya. Bu eğitimcilere, önce kendi gideceğin yolu öğren; sonra öğretmeye kalk demek kalıyor bizlere. İdare edenlerde öyle.Önce insanca hareket etmeyi öğrenmeliler, sevgi sevinç saçmalılar önce düşüncelerinde. Koca bir meclis çatısı altı bile öfke ve kin dolu. Binlerce insanı temsil eden milletvekilleri öfkenin, kinin esiri olmuşlar. Onlar kavga ederken, onların insanları da dururlar mı. Yukarıda başlayan öfke uzantıları toplumu da sarıvermiş böylece. İşin en kötü yanıysa toplumsal güdülenmenin başlamasıdır. Böylece başlayan saldırganlık öfkenin de boyutlarını daha başka boyutlara öteliyor. Ne zaman ki öfkeyi ortadan kaldırırsanız kişinin saldırganlığı ve basitselliği de ortadan kalkıyor. Bu durumda kişiyi birden bire değişmiş görüyorsunuz. Bir yerde yeniden kendini buluyor insan. Ancak ki bir kültürel başlangıç kişiye kendini anımsatıyor. Zaten öfke ve kini tek yenecek, durduracak, öteleyecek unsurun temel yapıda oluşturulacak bir kültür yüklenmesiyle gerçekleşeceğidir. Kültürel oluşum kişiye önce kendi gerçeklerini tanıtacak, onu gereksiz amaç ve beklentilerden, kışkırtılardan uzak tutacaktır. Saldırganlık bir tek savaş durumlarında ve kişinin kendisini koruma zorunluluğu durumunda kabul edilebilir.
    Öfkenin üzerine giderken öfkeyi tümüyle yaşamdan soyutlamakta olmaz.Çünkü insanlar özgür yaşamları içerisinde belirli gruplaşmaları da oluşturmak zorundadırlar.Bu gruplar insanın tutum ve davranışlarını da etkilerler.İşte bu sırada çıkan öfke ve saldırganlık eğilimi, toplum kültürel yapısının bu tür davranışlardaki oluşma rolünü gösterir.Böylece başlayan görüşler, toplumsallaşmada öğrenmeyi temel alan öğretiler insan-grup ilişkilerini de ortaya getirir.Oluşan ve uyulan bu ortak değerler öfkeyi, saldırganlığı kültürel bakış içerisinde yumuşatır.Tüm bu konuların içinden kültürel yoğunluğu kaldırdığımız an ise karmaşa bir şekilde toplumsal şiddet eylemleri başlar.Bu eylemler ayrımcılığı birdenbire ön plana getirir.Sorun, belirli bir öze dayanmayan cehalet kökenli öfkenin kendini tatmin etme hırsıdır.Ne olursa olsun bu tür ayrımcı ve kötü niyetli öfkenin karşısında onun gibi davranmamak gerekir.Engelleme ortadaki öfkeyi daha da büyütür.Öfke neden ortaya çıkmıştır, gücünü nereden almaktadır yanıtını öncelikle aramaktır çözüm.Kudurmuş bir öfkeyi biraz beklemekle, onun yavaşladığını görebilirsiniz.Çünkü öfke büyüdükçe kendini de bir ölçüde zayıflatır.Kişi o an kendi değildir.Onun gibi davranmayıp onu sabırla beklemeniz kişiyi gerçek yapısıyla tekrar ortaya çıkaracaktır.
    Öfkeye öfkeyle karşılık vermek, öfkenin gücünü de kabul etmek olur.İnsansanız öfkelendiğinizde durgun akan bir su gibi olmalısınız.Çevreye zarar verir olduğunuzda da insan olmaktan çıkarsanız. Güzel davranışlar, olumlu bakışlar ve sevgice yaklaşımlardır yaşamı yaşanılır kılacak etkiler.Gün ışığına bir kere karanlık hükmedecek olursa yaşam diye bir şey de kalmayacaktır ortada.

  • Harika UFUK.”NE OLACAK BU ŞAİRLERİN HALİ”

    huh

    Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temssilcisi

    Şiir benim için nefes almak kadar gerekli, rüya kadar güzel, tek dizeyle bile bir anda içine çekecek kadar sihirli bir dünya… Şiir yazmak, yaşam biçimim… Sadece yazmak değil, bol bol kaliteli şiirler okumak en büyük zevkim… Bu arada gazetelerde ve dergilerde şiir köşesi hazırlamak da çok hoşuma gidiyor. İnsanlara şiiri sevdirmek, onları günün stresinden bir an bile olsa uzaklaştırmak, gönüllerinden geçirdiklerine tercüman olabilmek güzel bir duygu…

    Özellikle genç yeteneklere el uzatmak; onların şiirlerini ilk kez gazetelerde, dergilerde gördüklerindeki sevinçlerini gözlemlemek bana keyif verir. Aklı başında üniversite öğrencileri son derece saygılı yaklaşırlar. Eleştiriye açıktırlar. Önerilerimi dinlerler. Şiire emek verirler. Atalarımız: “Bin bilirsen, bir bilene danış.” demişler. “Danışan dağ aşmış, danışmayan düz yolda şaşmış.” atasözü de yabana atılmamalıdır. Fikir alışverişi bana göre her zaman faydalıdır. Bu yöntemle pek çok genç şair adayını şiire kazandırabilmek mümkündür.

    Bazı şiir heveslileri de bütün yarışmaları takip ederler, seçim yapmadan hepsine katılırlar. Katıldıkları yüz yarışmadan birinden mansiyon aldıklarında kendilerini ulu şair olarak ilan ederler. Beş-on kişinin katıldığı yarışmada mansiyon almak bence büyük bir başarı değildir. Sadece kötünün iyisidir. Öğretmen okulundaki meslek dersleri öğretmenimiz Yusuf Şahiner Bey’in dediği gibi ehven-i şer…

    Bir de şiir yazdığını zannederek kendilerini en büyük ustalarla eşit hatta onlardan dahi üstün görenler vardır. Bunlar iflah olmaz kişilerdir. Her yazdıklarına sadece kendileri hayran olurlar. Hatta büyük ustalara dil uzatmaktan çekinmezler. En büyük hatalardan biri de haddini bilmemektir. Yıllar önce bir şair bana “Karacaoğlan da kimmiş, ben ondan çok daha iyi yazıyorum.” dediğinde gözlerim yuvalarından fırlamış, nutkum tutulmuştu. Ne desem boştu, şaşkınlık içinde oradan uzaklaşmıştım. Konuşsaydım çok kırıcı olabilirdim. Her şeyi bilmeleri gerekmiyor, hadlerini bilseler yeter.

    Gazetelerde, dergilerde şiir köşesi hazırladığım için şiire heves edenler sosyal paylaşım sitesinde devamlı olarak bana arkadaşlık teklifi gönderirler. Şiirlerini eleştirmemi, uygun bulursam yayınlamamı rica ederler. Ben de elimden geldiğince yol göstermeye, yardımcı olmaya çalışırım. “Kimse kimseyi küçümseyecek kadar büyük değildir bilmelisin. Küçümsediğin her şey için gün gelir, önemsediğin bir bedel ödersin.” diyor Tolstoy… Herkes kendine göre bir değerdir. Birbirleriyle kıyaslamak da hata olur. Bana düşen yol göstermek ve elimden geldiğince onlara destek sağlamaktır. Yayınlayacağım şiirin başyapıt olması da gerekmez. Bilirim ki şair adaylarının ürünleri yayınlandığında mutlu olacaklardır ve daha güzel eserler vermek için kendilerinde güç bulacaklardır.

    Geçenlerde bir sosyal paylaşım sitesinden bana arkadaşlık yollayan kişinin şiire hevesli olduğunu sanarak arkadaşlık teklifini kabul etmek hatasında bulundum. Yirmi ortak arkadaşımız vardı ve yirmisi de şairdi. Demek ki gazetedeki köşeme ulaşmak istiyor bu kişi dedim kendi kendime… Belki de şiirlerini göstermek, fikrimi almak için arkadaşlık yolluyor diye düşündüm. Baktım her etkinlik fotoğrafımın altında bu zatın “Ne olacak bu şairlerin hali? Şairlere hiç değer verilmiyor.” yorumlarını okudukça meraklandım. Sayfasına gittim. Şiir sandığı bir karalamayla karşılaştım. Olabilir, herkesin ilk yazdığı şiir başyapıt değildi elbette… Baktım bana özelden mesaj yazıyor:

    – Ne olacak biz şairlerin hali?
    – Kardeş sen şair misin?
    – Evet, şairim.
    – Senin kitabın var mı?
    – Yok.
    – Kardeşim, şiirin bir edebiyat dergisinde çıktı mı?
    – Yok.
    – Peki, kardeş sen gazete, dergi, kitap okuyor musun?
    – Yok, okumuyorum. Gazeteler, dergiler beni okusun.
    – Şairlerden kimi tanıyorsun?
    – (Yerel şairlerden bir isim veriyor.) Ondan başka şair tanımam.
    – Kardeş, o zaman şairlerin hali ne olacaksa ona sor.
    – Sen şair değilsin o zaman!
    – Değilim kardeş. Ben şair değilim, yazar değilim, edebiyat öğretmeni değilim. Sadece insanım. Kamil insan olma çabasındayım.
    – Şair de insandır ama…
    – Kardeş sana iyi günler. Bu sorunun muhatabı ben değilim. Sorunu tanıdığın o tek şaire sor lütfen! Hoşça kal, yolun açık olsun!

    Bu işe emek verenler, saçlarını değirmende ağartmıyorlar. Bilene saygı göstermek gerekir. Bilmediğini kabul etmek de erdemdir. “Ben oldum.” diyen kişi yanılmıştır. Hele şiir çok emek ister. Yirmi bir kitap çalışmam, altı basılı kitabım, yurt içinden ve yurt dışından kazandığım sayısız ödülüm var. Buna rağmen o kadar büyük ustalar var ki onların yanında “Şairim.” demeye cesaret edemiyorum. Onlar bana şiirlerimi öven güzel sözler söyleyince mutlu oluyorum. Allah’ım, sana yalvarıyorum; rahmetli annemin tabiriyle tavuk olmadan takaya çıkanlardan beni uzak et. Gerçek şairlere ve şiir severlere saygılarımı yolluyorum. Bana emek eden hocalarımın ellerinden öpüyorum, ölenleri de rahmetle anıyorum.

    HARİKA UFUK
    ADANA

  • Harika UFUK.”SEVGİ NEDİR?”

    huh

    Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temssilcisi

    Gönlündeki kilimi ilmek ilmek dokuyan,
    Zarif köylü kızının al kınalı elidir,
    Yavrusunu okşayan, bin bir dua okuyan,
    Ak sütüyle besleyen annelerin dilidir.
    Ruhlardaki müziğin titreştiği telidir.

    Sevgi; bir boy aynası, her canlının baktığı,
    Bazen taç, bazen nişan, bazen çiçek taktığı,
    Kudret pınarı olupkalpten kalbe aktığı,
    Köpürdükçe taşarakcoşanduygu selidir.
    Ruhlardaki müziğin titreştiği telidir.

    Sevgi gönül ocağı; ateşi, sıcağıyla
    Sevgi bir gönül şehri, yetmiş bin bucağıyla
    İnsanı sarmalayan şefkatli kucağıyla
    Mevlana’nın çağıran, dosta açıkkoludur.
    Ruhlardaki müziğin titreştiği telidir.

    Ulu Rabbim kulunu ne de güzel yaratmış,
    Topraktan hamuruna sevgiyi maya katmış,
    Ruh üflemiş bedene iskeletini çatmış,
    Sevgi ahirkervanın ince uzun yoludur.
    Ruhlardaki müziğin titreştiği telidir.

    Yaşamayıdileyen; hava, su, yemek ister,
    Sevgi nazenin çiçek, itina, emek ister,
    Sevenler sevdiğine tatlı söz demek ister.
    Sevgi dertlibülbülün aşkla açangülüdür.
    Ruhlardaki müziğin titreştiği telidir.

    Sevgi içten yanıştır, közlerle dışa vurur.
    Sevgi kalpte gizlidir, gözlerle dışa vurur,
    Sevgi dilde toplanır, sözlerle dışa vurur.
    Yürekten yankılanan güzelliğinhalidir.
    Ruhlardaki müziğin titreştiği telidir.

    Sevgi yurdumuzdaki yüce yüce dağlardır,
    Salkım salkım üzümlü bereketli bağlardır,
    Geçmişten günümüze anlı şanlı çağlardır.
    Hayal dünyamızdaki cennetin timsalidir.
    Ruhlardaki müziğin titreştiği telidir.

    29 OCAK 2014.SAAT:15.00

  • Şairə Xuraman Camalqızının yeni kitabı işıq üzü görüb

    Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, “Dirili Qurbani” Ədəbi Məclisinin üzvü, “Qızıl qələm” media mükafatı laureatı, istedadlı şair Xuraman Camalqızının “Ruhuma süzülür pıçıltıların” adlı yeni şeirlər kitabı 2016-cı ildə Bakı şəhərində, 178 səhifə həcmində, 200 tirajla işıq üzü görüb.
    Kitabın redaktoru və ön sözün müəllifi Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü, “Qızım Qələm” Media Mükafatı laureatı,Dünya Azərbaycanlıları Mədəniyyət Mərkəzinin idarə heyətinin və Qadınlar Şurasının üzvü və DAMM-ın və katibi, “Azad qələm” ədəbi-bədii, ictimai-publisistik qəzetinin və “Ali Ziya” ədəbi-bədii, elmi-publisistik jurnalının təsisçisi və baş redaktoru, şairə-jurnalist Nəcibə İlkindir.
    Kitaba müəllifin son zamanlar qələmə aldığı ədəbi-bədii nümunələri, poeziya örnəkləri toplanıb.Kitab müəllifin oxucularla sayca ikinci görüşüdür.Geniş oxucu auditoriyası üçün nəzərdə tutulub.Poeziyasevərlər tərəfindən rəğbətlə qarşılanacağına ümid edirik.
    Qeyd edək ki, bundan öncə istedadlı şair Xuraman Camalqızının 2007-ci ildə “Elm və təhsil” nəşriyyatı tərəfindən “Durnalar var köçümdə” adlı şeirlər kitabı işıq üzü görmüşdü.

    Gülnarə ŞÖHRƏDDİNQIZI,
    “Möhtəşəm Azərbaycan”

  • Şəfa VƏLİYEVA.”Bəlkə unutdun sən də”

    1915291_748109358667106_2463672035380493579_n

    AYB, DGTYB və “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin üzvü,
    Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü

    sığındığım köşəyə
    rəsmini Tanrı çəkmiş…
    qorxma dərdim üşüyə,
    dərdə qoxunu səpmiş…

    Bəlkə unutdun sən də
    mənim kimi o toyu?
    bəxtmi unutdu səndə
    o buxunu, o boyu?

    saçındakı dənləri
    bağla qızıl üzüyə…
    göndər gələn-gedənlə
    bəlkə ömrü bəzəyə…

  • Şəfa VƏLİYEVA.”Sol əlimdə tutduğum…” (Hekayə)

    1915291_748109358667106_2463672035380493579_n

    AYB, DGTYB və “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin üzvü,
    Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü

    Kitabxananın ön qapısı ağzında bayaqdan dayanan iki qızdan birini, deyəsən, tanıyırdı… Hə, yüz faiz, yaddaşının hansısa çoxdandı vərəqləmədiyi bir dəftərində onun şəkli ağ-qara cizgilərlə çəkilmişdi…
    İrad kompyuter kursundan ən azı 20 dəqiqə bundan əvvəl çıxmışdı. Amma, bu tanış sima onu bayaqdan bəri əllərini çarpazlayıb kitabxananın pillələrində gəzişdirirdi. Fikri dönüb-dolanıb bu simanı hardan tanıdığından asılırdı. O biri qız cins şalvar, ağ qolsuz köynək geymişdi. Güman ki, dinləyici qismindəydi. Çünki, bayaqdan bəri elə hey tanış dodaqlar tərpənirdi, tanış gözlər dolub-boşalırdı… İndi də İradın içində başqa sual baş qaldırdı. Bu qız niyə belə dolur payız buludu kimi? Yadına buludlara baxıb yağışın necə yağacağını deyən anası düşdü. Anası həmişə deyir ki:
    -Yazda gürşad, payızda leysan yağar… Yağış təkcə yayda yağır, bunu yadında saxla… Nənəmin sözüdür.
    İndi düşündü ki, qəhvəyi gözlərdən yağsa, yağsa, leysan yağacaq. Bir az daha yaxınlaşıb heç olmasa bir-iki söz eşitmək istədi. Tez də qərarından daşındı. Ya o qız da onu hardansa tanıyırsa? … Üzünü kitabxananın şüşəli qapısına çevirdi. Ağır bir günah işləmiş kimi şüşədən qızın əli ilə saçlarını qarışdırmağına baxdı. Gözlərini şüşədəki öz əksinə yönəltdi. Yaşlanmışdı… İki uşaq atası olduğunu, yaşının 35-ə çatdığını sanki indicə anladı… Bəs, bu qız? Vur-tut 25 yaşı güclə olardı. Amma, tanış siması onu qəribə bir nostalgiyaya kökləmişdi. Axı, kimdi bu qız? Addım-addım onlara yaxınlaşdı… Eşitdiyi sözlərdən duruxdu:
    -2012-ci ilin bu vaxtı düz iki ay yediyim yeməyin tamını hiss etməmişdim… Anama yazığım gəlirdi…
    2012-ci ilin elə bu vaxtını xatırladı… Oğlu dünyaya təzəcə gəlmişdi. Sevincindən qollarını qanad əvəzinə açıb dünyanın başı üstündə uçmaq, uçduqca da:
    -Mən atayam! Mən atayam!-deyə bağırmaq istəmişdi…
    Bəs bu qızı harda görə bilərdi?…Sol tərəfdən fırlanıb palma ağacının budaqlarını dartışdırdı. Bu uşaqcasına hərəkətindən utandı bir az da… Sanki, kimsə görürmüş kimi əlləri ilə üzünü örtdü. Başını aşağı salıb yenidən onlara yaxınlaşdı. Bu dəfə fikrini qızın geyiminə yönəltdi. Sadə, göy rəngli don geymişdi. Kitabları bərk-bərk sol qolu ilə sinəsinə sıxmışdı. Ovcunda, deyəsən, nəsə vardı. Sağ əli ilə mütəmadi olaraq danışığına uyğun jestlər edir, arada saçını qarışdırırdı. Qəhvəyi saçları dalğın idi. Sifətində makiyaj da yox idi… Dırnaqları da boyasızdı… Bu boyasız dırnaqları da xatırladı… Sanki, indicə bir sarı gülü ona uzatmışdı bu barmaqlar… Sarı gül… İrad daha o tərəfə baxmadı. Üzü mərkəzi univermağa tərəf addımladı. Indi də gözlərinin önündə üç ləçəkli sarı bir gül vardı. Onu, bax, bu barmaqlar, sağ əlinin adsız barmağında kiçik qara xal olan əl uzatmışdı… Yox, deyəsən, doğrudan, İrad çox unutqan olmuşdu… İndi də qızına aldığı sarı donu düşündü… Qızı üçün darıxdı da hardasa… Dayanıb geri baxdı. Qızlar hələ ordaydı. Cins şalvarlı qız saatına baxırdı. Heç olmasa bu qızın adını bilsəydi… Dönüb bu dəfə daha sürətlə onlara yaxınlaşdı…
    -Bütün ayrılıqlar başını aşağı dikib dediyin “Bilirsən…” -kəlməsi ilə başlayır… utanmadan sanki haqlı imişsən kimi başını dik tutub “Axı mən…”-lə başladığın cümlələrlə sona yetir… və sən haqsız olduğunu anlayanda qarşısında durub “Ayrılmayaq”-deyəcəyin insan uzaqlarda olur…
    Tanış gözlərdən artıq yaş axırdı… Kirpiklər duyğuların payız leysanını gizləməyi bacarmırdı… Dodaqlar kip sıxılsa da alt dodaqdakı qara ləkə kimi görünən xal da İrada tanış idi… Sanki, bu qız bir rəssamın sevimli tablosu idi… Və o rəssam elə İradın özü idi. Gözlərini yumub bu qızla bağlı heç olmasa azacıq bir hadisə xatırlamağa çalışdı. Gözlərinin önünə bu dəfə daha bir xal gəldi. İncə boğazın altında, qabarıq görünən qara xal… Gözlərini açıb qızın boğazına baxdı… Xal ordaydı… İrad daha özünə güvənmirdi… İllər onu beləmi dəyişmişdi ki, bu qızı hələ tanıya bilmirdi?
    Qızlar ayrıldı… Dinləyici olan qız doğma barmaqları sığalladı:
    -Sən başqa cürsən… Kimsədən inciməyə haqqın olar, amma, həyatdan incimə, Gülüstan… Həyatını gülüstan etdiyin insanları düşün. O gülüstanlardan heç olmasa bircə qönçə səni xatırladırsa onlara, deməli, sən öz adına layiqsən… Sağol, görüşərik…
    Qız ayrılıb yeraltı keçidə tərəf getdi… Gülüstan adlı bu göy donlu qız isə dərindən köks ötürüb kitabxananın arxa qapısına üz tutdu… İrad da onun ardınca yollandı… Bu qızın onun xatirələrinin hansı dönəmində olduğunu anlamaq istəyirdi… Ürəkdən istəyirdi… Uzun zamandan bəri heç nəyə can atmadığı bir hirs, bir hikkəylə can atırdı onu tanımağa…
    Birdən qızın sol ovcunda tutduğu kağız parçası yerə düşdü. Qız dayanıb qoluyla tutduğu kitabları səliqəyə salmağa çalışdı. İrad sövq-təbii əyilib kağızı götürdü. Başını qaldıranda qızla göz-gözə gəldi… Doğma baxışlardakı təəccüb bir an içində sevincə çevrildi. Bu çevrilməni İrad möcüzə kimi görürdü… Yəni, insan bir an içində neçə hiss yaşayardı… Qız əlini uzatdı:
    -O kağızı verərsizmi?
    -Sən kimsən?-Sual o qədər amiranə səsləndi ki, İrad özü də diksindi…
    -Gülüstan… Səkkiz il əvvəl, mənim 17 yaşım olanda sizi sevmişdim…
    -Məni??? Harda???
    -Elə burda… Kitabxananın oxu zalında…
    İrad səkkiz əvvəlki oxu zalını beynində canlandırmaq istədi… Bacarmadı… Qızın sol qolundan bərk-bərk tutub yalvarırmış kimi dedi:
    -Nolur… Məni başa sal… Bayaqdan bəri səni tanıyıram, amma… amma, bilirsən, tanımıram… Axı mən…
    -Bilirsən… Axı mən…-Qızın səsindəki incə istehza hiss olunurdu… Qolunu çəkib asta səslə danışmağa başladı…
    -Onda da belə demişdiz… Hər gün oxu zalına gəlirdim ki, sizi görüm… Elmi iş yazırdız informasiya texnologiyalarından. Mənsə universitetin ədəbiyyat fakültəsində, birinci kursda oxuyurdum… Hansı kitabın adını çəkirdizsə, əzbərləyirdim. Sizdən sonra o kitabı alıb vərəqləyər, sanki sizin əllərinizi sığallayardım… Siz bunu bilmirdiz… Deməyə cəsarətim çatmırdı… Axı, necə deyəydim? Stolun üstündəki kiçik güldanı bir dəfə həyəcandan vurub aşırmışdım. Içindəki tək sarı gülü yerdən götürüb sizə uzatmışdım… Niyə belə elədiyimi özüm də bilmirdim… Bəlkə də o gülü sizə uzadacaq cəsarət mənə hisslərimi də açmağa imkan verəcəkdi…
    -Niyə demirdin onda??? Niyə????
    -Necə deyim axı? O güldanı aşırdığım üçün belə məni danlamışdız… İndinin qızları yöndəmsizdir… İndinin qızları nə ev xanımı olacaq??? Bunlar sizin onda mənə dediklərinizdir… Nə deyəydim???
    İradın ürəyi sanki hulqumunda döyünürdü… O günü xatırlamaq istədi… Yenə xatırlaya bilmədi… Bacarmadı… Xatırlamağı elə çox istəyirdi ki…
    -Bilirsiz… Məni heç vaxt tanımadız… Heç vaxt xatırlamadız… Mən sizinçün heç kimsə olmadım… İndi övladlarınız var… Və bu axşam sizi təbrik etməyi düşünürdüm… Elmi dərəcə almağınız üçün… O kağız… Sol əlimdə tutduğum o kağızda sizin telefon nömrəniz vardı… 2012-ci ilin bu vaxtı xəstə idim… Sizi xəstəxananın həyətində görmüşdüm… Arxanızca üçüncü mərtəbəyə qalxmışdım… Doğum şöbəsinə… Oğlunuzun dünyaya gəlməsini orda bilmişdim… Mənsə həyat yoldaşımı və uşağımı eyni gündə, avtomobil qəzasında itirmişdim… Sağ qaldığım üçün şükür etmək əvəzinə özümə güzgüdə lənətlər yağdırırdım… Amma, oğlunuz sizə elə bənzəyirdi ki… Onun gözlərində də siz vardız… O gündən sonra hər şeyə şükür edirəm… Telefon nömrənizi bu gün müəllifi olduğunuz monoqrafiyanın arxa cildindən yazmışdım… Və saatlardı İradəyə sizdən danışırdım… O axmaqcasına aşiqliyimdən… İllərdi sizi unutmadığımdan… İllərdi bütün məqalələrinizi oxuduğumdan… İnformasiya terminləri əzbərləməyimdən… Eh…
    İrad hiss edirdi ki, onun gözlərindən indi leysan yox, gürşad axacaq… Və nə yazıq ki, bu gürşad da onun beynində heç bir xatirəni cücərtməyəcək… Ovcundakı kağızı qızın ona uzanmış sol əlinin içinə qoydu… Bazara gedən yola döndü… Geriyə baxmaq istəmirdi… Və düşündüyü tək şey o idi ki, gərək bu qız onu sevdiyini deyəydi… Gərək deyəydi…
    Bazara çatanda dayandı… Sol ovcunda nəyisə bərk-bərk tutduğunun fərqinə vardı.. Daha bir kağız vardı ovcunda… Açdı… Telefon nömrəsi idi… Telefonunu çıxarıb nömrəni yığdı…
    -Alo?
    Tanış səs idi…
    -Alo? İrad bəy, kağızımın birini aparmısız…
    -Hə… Mənim sol əlimdə tutduğum da sənin nömrən imiş… Günahkarsan, Gülüstan… O sevgini gizlətdiyin üçün günahkarsan!!!
    -Siz də… O sevgini duymaq bir yana, məni xatırlamırsız… Siz də günahkarsız…
    Telefonu keçirib kağızı zibilliyə atdı… İndicə xatırladı ki, oğluna papaq, qızına da gəlincik almağa söz verib…

  • Zeynəb DƏRBƏNDLİ.Yeni şeirlər

    11665411_1690704784490598_9087155491968421030_n

    Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin Sumqayıt şəhər təşkilatının Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyi və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının “Cənubi Qafqaz Xalqları üzrə xüsusi müxbir”i,
    İraq Türkmən Yazarlar Birliyinin, Dərbənd Ədəbiyyatçılar Birliyinin, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü

    DOSTLAR

    Var günündə yanında,
    Dar günündə canında.
    İnsanın pis anında,
    Qaçıb gedəndi dostlar.

    Süfrədə şir, pələngdir,
    İşin düşdüsə ləngdir.
    Tərif etməkdə dəngdir,
    Uçub gedəndir dostlar.

    Cibin varsa sənlədir,
    Sənlə gülür, şənlədir.
    Toxum kimi dənlədir,
    Seçib gedəndir dostlar.

    Zeynəbəm, inanmaeram,
    Heç kəsi dost sanmaram.
    Bir daha aldanmaram,
    Keçib gedəndir dostlar.

    04.02.2016.

    SEVGİ HƏSRƏTİ

    Sənə öz sevgimi, söyləyə bilsəm,
    Özümü dünyada, xoşbəxt sanaram.
    Bir dəfə sevgidən danışsam, gülsəm,
    Bu eşqin oduna, mən tək yanaram.

    Sevgini qəlbimdə, gizləyə bilməm,
    Çünki, Allah salıb onu qəlbimə.
    Gözümdən yaşımı, heç silə bilməm,
    Sənin adın gəlir, daim dilimə.

    Zeynəbəm, dərdimi şeirlə bölürəm,
    Çünki, nə sevgim var, nə sevdiyim var.
    Varağlar ağlayir mənim halıma,
    Nə Anam, nə də ki güvəndiyim var.

    04.02.2016.

    VƏTƏN DƏRDİ

    Yenə səhər açıldı,
    Yenə köhnə xəbərlər.
    Görən deyən olarmı,
    Nə gündədir Kəlbəcər?

    Hər səhər açılanda,
    Saytları izləyirəm.
    Şuşadan, Xocalıdan,
    Xoş xəbər gözləyirəm.

    Səhəri tez açıram,
    Sanki, öz gözlərimlə.
    Çalışıram vəsv edim,
    Vətəni, sözlərimlə.

    Səhər məni kövrəldir,
    Xankəndindən, yox bir səs.
    Yoxsa Laçın, Cəbrayıl,
    Cavab verməyir heç kəs.

    Səhər mənə nə desin?
    Axı yoxdur xəbəri.
    Mən xəbər gözləyirəm,
    İstəmirəm kədəri.

    Üzeyiri, Cabbarı,
    Gecə gördüm yuxuda,
    Onların məzarları,
    Qalıbdır yad ayağda.

    Mən isə hər gün səhər,
    Xoş xəbər gözləyirəm.
    Şəhidim var deyəndə,
    İçimdən sızlayıram.

    Hər yüz ildən, bir yara,
    Hər ilin bir dərdi var.
    Böyük hərflə yazıldı,
    Tarixə, qanlı yanvar.

    Əsir düşmüş qız, gəlin,
    Bilinmirki hardadır.
    O gözəl Qarabağım,
    Neçə ildir dardadır.

    Yazıram sözüm bitmir,
    Yazmayım, bəs neyləyim?
    Zeynəbəm, vətənimçün,
    Qan ağlayır ürəyim.

  • Aytac RZAYEVA.”Elektron lövhələrin müasir təhsildə rolu”

    Müasir tədris və təlim müəllimdən əyanilik və bununla yanaşı dərsə emosionallıq və rəngarənglik qatmağı tələb edir. Qeyd etdiyimiz meyarlara əsaslanan fəal təlimin təşkilində Promethean interaktiv lövhələri müəllimin əvəzolunmaz köməkçisidir. Activİnspire proqramında hazırlanmış resurs müəllimin dərsinə rəngarənglik qatır, əyaniliyi təmin edir. Fəal-interaktiv təlimin tələblərinə uyğun dərsin təşkili prosesini asanlaşdırır. Dünya statistikasına nəzər salsaq, görərik ki, ən keyfiyyətli dərslərdə nəzəriyyəyə nisbətən təcrübəyə daha çox üstünlük verilir. Bu lövhələr biliklərin təcrübə əsasında qazanılmasına zəmin yaradır.
    Promethean interaktiv lövhələrində hazırlanmış elektron dərs şagirdin diqqətini cəmləməyə imkan verir, qavrama qabiliyyətini artırır. Bu lövhələrin digər lövhələrdən üstün cəhəti iki interfeyzinin olmasıdır. İbtidai siniflər üçün nəzərdə tutulmuş Activ primary interfeyzi şagirdin özünü sanki sehrli bir aləmdə hiss etməyə sövq edir. Bununla da dərsə daha böyük maraq, rəngarənglik qataraq effektivliyi artırır.
    Promethean interaktiv lövhələrindən istifadə edən müəllim təlim prosesində əlavə vasitələrə çox az müraciət edir. Artıq təlimdə plakatlardan, stikerlərdən, rəngli markerlərdən və əlavə silgidən istifadəyə ehtiyac qalmır. Bütün bu imkanlar hamısı Activinspire proqramının daxilində nəzərə alınmışdır. Bu lövhə vasitəsilə müəllim əyanilik üçün şagirdə keçəcəyi mövzunu əhatə edən şəkillər, səs faylları, videoçarxlar təqdim edə bilər. Promethean interaktiv lövhələri xüsusi imkanlara malikdir. Bu imkanlardan biri də riyazi alətlərin proqram daxilində istifadə olunmasıdır. Ehtiyac duyulduğu anda riyazi alətlər – transportir, pərgar, xətkeş asanlıqla lövhəyə gətirilə və dərs prosesində istifadə oluna bilir. Bu alətlərin obyektlərin, şəkillərin ölçüsünü böyütməklə hətta arxa sıralarda əyləşən şagirdlərin dərsdə aktivliyini, diqqətinin cəmlənməsini təmin etmək olar. Promethean lövhələrinin imkanları bununla bitmir, əlavə funksiyalardan istifadə etməklə müəllim fasilitator rolunu oynayaraq istiqamətləndirici olub şagirdin tədqiqatçı olmasına şərait yarada bilər. Məsələn, sehirli qələm, konteyner, gizlilik kimi funksiyalar şagirdin araşdırma nəticəsində doğru cavab tapmasına kömək edir. Bununla da şagird təkcə cavabın tapılması deyil, eləcə də problemin tədqiqi prosesində iştirak etdiyi üçün onu daha yaxşı anlayır və yadda saxlayır.
    “Promethean interaktiv lövhələrinin tədrisə tətbiqi” təliminin təlimçisi olaraq deyə bilərəm ki, şagirdlər kimi müəllimlərin də bu lövhəyə münasibəti çox yaxşıdır. İKT bacarığı olan müəllimlər lövhənin üstünlüklərini öyrənir, fərqli elektron dərs nümunələri hazırlayır və dərslərində tətbiq etməklə onun tədris prosesinə nə qədər müsbət təsir göstərdiyinin şahidi olurlar. Bunun sayəsində hətta sadə İKT bacarığı olmayan müəllimlər məhz elektron lövhənin imkanlarından yararlanmaq üçün könüllü olaraq ilkin mərhələdə İKT kurslarından keçərək ikinci mərhələdə Promethean lövhələrinin istifadə qaydalarını öyrənir və dərslərində geniş istifadə edirlər. Keçdiyim təlimlərdə iştirak edən müəllimlərin fikirlərinə əsaslanaraq deyə bilərəm ki, bu gün Promethean interaktiv lövhəsi ondan istifadə edən hər bir müəllimin dərsinin əvəzedilməz köməkçisidir.
    Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi təhsilin keyfiyyətini artırmaq, qabaqcıl beynəlxalq təcrübəyə uyğunlaşdırmaq məqsədilə təhsilalanlar və təhsilverənlər üçün elektron resursların hazırlanması istiqamətində müvafiq layihələr və tədbirlər həyata keçirib. Görülən tədbirlər çərçivəsində hazırlanmış elektron resursları bir mənbədə cəmləyərək təhsil portalı yaradıb. Portal vasitəsilə hər bir istifadəçi elektron dərsliklərə, videodərslər, elektron tapşırıqlar və digər elektron resurslara çıxış əldə edə bilər.
    Videodərslərin evdə istifadəsində diqqətçəkən bir məqam var. Bəzən valideynlər bunu birmənalı qarşılamır. Buna səbəb onların elektron dərs resursları, yəni www.e-resurs.edu.az saytı haqqında kifayət qədər məlumatının olmamasıdır. Bildirmək istəyirəm ki, elektron resurslar portalı kifayət qədər zəngindir. Burada videodərslərlə yanaşı, elektron dərsliklər, e-test, elektron tapşırıqlar, xarici elektron resurslar, intellektual oyunlar və s. var. Lakin bu haqda məlumatı olan valideyn və müəllimlərin sayı qənaətbəxş deyil. Düşünürəm ki, burada əsas iş məktəb və sinif rəhbərlərinin üzərinə düşür. Valideynlər arasında maarifləndirmə işləri görülməli, bu resursların təqdimat çarxı onlara nümayiş etdirilməlidir. Hər bir valideyn övladının təhsil sahəsində irəli getməsini, nailiyyətlər qazanmasını istəyir. Əgər valideyn bu portalın onun övladına biliyini genişləndirmək və möhkəmləndirməkdə nə dərəcədə müsbət təsir edəcəyini bilsə, bu məsələyə səthi yanaşmaz, əksinə, övladına dəstək olar. Biz bu təcrübəni işlədiyim 193 nömrəli tam orta məktəbdə sınaqdan keçirdik. Pedaqoji şuranın iclasında ilk öncə müəllimlərə bu resurslar portalı haqqında məlumat verərək, üstünlüklərindən danışdıq. Maraqlı müzakirələr aparıldı. Daha sonra eyni təqdimatda sinif rəhbərləri valideynlər arasında maarifləndirmə işləri apardı. Bir sinif rəhbəri olaraq qeyd edim ki, şagirdlərim valideynlərin dəstəyi sayəsində bu portaldan geniş istifadə edir.
    Təhsil Nazirliyi tədris sistemində qabaqcıl müəllimlərin dərslərini videoçəkiliş edərək interaktiv texnologiyaları tətbiq etməklə şagirdlər üçün maraqlı videodərslər yaratmışdır. Əgər şagird dərs zamanı hər hansı mövzunu yaxşı dinləyə bilməyibsə, başa düşməyibsə və ya müəyyən səbəblərdən dərsdə iştirak etməyib və bununla da keçirilən mövzu ilə bağlı heç bir anlayışı yoxdursa, bu zaman o, internet vasitəsilə videoportala daxil olub müvafiq fənni seçməklə həmin mövzunu tapıb izləyə bilər. Videodərslərin adi dərsdən əsas üstünlüyü odur ki, şagird bu dərsləri bir neçə dəfə təkrar izləmək imkanına malikdir. Bununla da şagird dərsi tam mənimsəyənə qədər təkrar izləyə bilər. Bu da şagirdin dərsi anlama keyfiyyətini artırır. Şagird hər videodərsi dinlədikdə ona bir neçə test təklif olunur, bu testləri cavablandırmaqla sonda topladığı bala əsasən dərsi nə dərəcədə mənimsədiyini anlaya bilər. Videodərsləri məktəbdə tədris prosesində də istifadə etmək olar. Bu artıq müəllimin yaradıcı yanaşmasından asılıdır. Dərs dediyim siniflərdə şagirdlər E-test.edu.az saytına daxil olaraq elektron testlər həll etməklə reytinq cədvəlində önə keçməyə çalışırlar. Bu da nəticədə biliklərin həm mənimsənilməsinə, həm də möhkəmlənməsinə gətirib çıxarır. Hər həftə sonu sinfin təşkilatı saatlarında həftə ərzində öndə gedən şagirdlər qalib elan edilir. Bununla da şagirdlərin portala marağı daha da artır.
    Yenilikləri asanlıqla qəbul edən gənc nəsil, bu gün bu yenilikləri məktəbdən və müəllimlərdən də gözləyir. Bu yenilik məhz şagirdləri yeni bir aləmə aparan Promethean lövhədir. Bu lövhədə maraqlı, rəngarəng ,bir-birinə bənzəməyən dərslər hazırlamaqla onların marağını artırmaq, diqqətini cəlb etmək olar. Müasir dövrün müəllimi daim üzərində çalışmalı, yenilikləri öyrənməli, axtarışda olmalı, öyrədici təlimlərdə tez-tez iştirak etməlidir. Bir müəllim olaraq bu yaxınlarda keçdiyim “Elektron məktəb üçün elektron müəllim” təlimində böyük təcrübə topladım. Belə ki, təlimdə “Elek-tron məktəb üçün elektron müəllim hazırlığının ən vacib aspektləri”, “Azərbaycan Respublikasında təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyası”, “Distant – məsafədən təhsil zamanı virtual sinfin yaradılması. Distant təhsilin keçirilməsi yolları”, “İKT-nin pedaqoji sahədə tətbiqi imkanları”, “İKT-nin şagirdlərdə informasiya mədəniyyətinin formalaşdırılmasında rolu”, “İKT, ev, məktəb və mədəniyyət”, “Sosial şəbəkələr və təhsil”, “Veb texnologiyalar”, “Elektron dərslərin hazırlanması mexanizmi” və s. mövzular əhatə olundu. Bununla yanaşı, müəllimlərə kiçik mühazirə, təqdimat, müzakirə, “workshop”, debat və müxtəlif Veb texnologiyalarından istifadə, onların təlim tətbiq qaydaları öyrədildi. Bu və digər öyrədici təlimlər müəllimlərin təlim prosesində istifadə edəcəyi resurs bazasını artırmaqla şagirdlərin də dərsə marağının artmasına səbəb olur.
    Yeri gəlmişkən qeyd edim ki, bu məsələlərlə bağlı avqustun 10-12- si tarixlərində Rusiya Federasiyasının Tatarıstan Respublikasının Kazan Federal Universitetinin Elabuqa İnstitutunda keçirilən yaradıcı müəllimlərin VI beynəlxalq festivalına da məlumat vermiş və dərs nümunəsi nümayiş etdirmişəm. Promethean interaktiv lövhəsi üçün nəzərdə tutulan elektron dərs nümunəsində təqdim edirəm. Çalışdım ki, Azərbaycan təhsilində istifadə etdiyimiz metodların, texnologiyaların tətbiqi ilə hazırladığım dərslə xarici ölkə müəllimləri qarşısında ölkəmizi layiqincə təmsil edim. Müasir tədrisdə İKT -nin tətbiqi ilə hazırladığım dərs nümunəsində müxtəlif web texnologiyalardan, proqramlardan istifadə etməklə interaktiv tapşırıqlarda tətbiqi qaydalarını, Activİnspire proqramının köməyilə hazırladığım tapşırıqları işləyərkən şagird fəallığını əks etdirən görüntülərdən ibarət slideshow nümayiş etdirdim.
    Əgər biz XXl əsrdə yaşayırıqsa, deməli, zamanın tələbi ilə uzlaşmaq lazımdır. Zamanın müəllimi yaradıcı, peşəkar, öz üzərində çalışan, təkmilləşən olmalıdır. Düşünürəm ki, müəllim öyrətmək üçün ilk öncə özü öyrənməlidir. Bu zaman həmin müəllimin dərsinin keyfiyyəti fərqlənəcək və gələcəyimiz üçün potensiallı, bilikli, dünyagörüşlü şəxsiyyət yetişdirəcək.

  • Tənhalıq həyatın təbii bir hissəsi deyil

    1454699405_qiz-deniz-kenarinda-tenhaliq

    Channel 4 News TV-nin hazırladığı sənədli filmdə milyonlarla yaşlı insanın yalnızlıq səbəbindən yaşadığı sıxıntılı həyat təsirli şəkildə ekranda göstərilmişdi. Marqaret Nikles “Əgər heç tək qalmamısınızsa, tənhalığın necə bir hiss olduğunu bilmirsiz” sözləri ilə gözlərində yaş həyatını təsvir edirdi.Roy Kraçer isə “Hər dəfə evə gələndə bomboş evə qayıdırsınız, tənhalığın sizi yenidən bürüyəcəyini bilirsiniz və bütün gününüz telefonun bir dəfə də olsun çalmasını gözləməklə keçir” sözləri ilə tənhalığını dilə gətirmişdi.1
    Dövrümüzdə tək yaşayan insanların sayı dünyada 300 milyona çatır. Üstəlik bu rəqəmin hər il getdikcə artdığı bildirilir. Xüsusilə inkişaf etmiş Qərb cəmiyyətlərində tək yaşayan, ya da özlərini tək hiss edən insanların sayında sürətli artım elm adamlarının diqqətini çəkən mövzulardan biridir.Amerika bir çox mövzuda olduğu kimi, bu mövzuda da öndə gəlir.Ölkədə 32 milyondan çox tək yaşayan insan mövcuddur. Ailələrin 28%-ində tək yaşayan insan var.2
    Nyu-York universitetinin sosiologiya üzrə professoru Erik Klinenberq məsələyə fərqli münasibət bildirir və tənhalığın dünyanın yeni “trendi” olduğunu irəli sürür.Demək olar ki, bəzi markalar tənhalığı tendensiya halına gətirib.Yalnız yaşayanlar üçün istehsal edilən məhsullar bütün dünyada özünə yer tapır.Dünyaca məşhur markalar yalnızlara xitab edən məhsullara üstünlük verirlər.Qısası, tək yaşayanlar mühüm “iqtisadi bazar” kimi görünür.Bunun səbəbi tək yaşayan insanların əksəriyyətininaktiv həyat sürmələridir.Məsələn, evdən kənarda daha tez-tez yemək yeyirlər, konsert, teatr, kino kimi tədbirlərə, idman zallarına daha çox rəğbət edirlər.Tənhalığın qarşısını alacaq tədbirlər görmək əvəzinə, insanlar sanki tənhalığa sövq edilir.Əlbəttə ki, bu siyasət tənha yaşayanların sayının ciddi artımasına səbəb olur.
    Digər təəccüblü məqam isə insanların əksəriyyətinin artıq məcburiyyətdən deyil, öz istəkləri ilə tək yaşamalarıdır.Amerikalı sosioloq Klinenberq bunu insanların tək yaşayacaq maddi imkana sahib olmaları ilə əlaqələndirir.Başqa sözlə, məşhur sosioloq iqtisadi gücləri artan insanların tək yaşamaq potensiallarının da artdığını bildirir. Gənclərin tək yaşamağa üstünlük vermələrinin səbəbi isə məşhur sosioloqa görə, şəxsiyyətlərini tapma arayışlarıdır.3
    Tənha yaşayanların sayındakı artımla bağlı digər amil də texnologiyadır. İnsanların internet və sosial media sayəsində başqaları ilə daim ünsiyyət qurmaları tənha həyatı artıran başlıca səbəblər arasında görünür.
    Halbuki dünyada bu qədər yalnız insan olmasının günahkarı nə texnologiya, nə nəqliyyat, nə də rabitə sahəsindəki inkişafdır. Gün keçdikcə böyüyən bu problemin yeganə səbəbi var: o da dünyanı məhv edən sevgisizlik. Yaşlı və ya gənc insanların tənhalığa məhkum olmasının və ya öz razılığı ilə tənhalığı seçməsinin arxasında bütün dünyaya hakim olan sevgisizlik durur.İnsanlar bir-birini sevmir, bir-birinə dəyər vermir, bir-birilərinin problemləri ilə maraqlanmırlar.Nəticə etibarilə yaşlılar tərk edilir, onların dünyadan təcrid olunaraq yaşamalarına göz yumulur.Ətraflarından qayğı və diqqət görməyən gənclər zərərli vərdişlərə yönəlirlər.Tənhalıqdan, sevgisizlikdən boğulan insanlar əlacı itlər, pişiklər, quşlar, balıqlarla dost olmaqda tapırlar. Axtardıqları sevgini tapa bilməyən insanlar həyat sevinclərini itirir və yalnız yaşamağa qərar verirlər.Bu siyahını daha da artıra bilərik.
    Həqiqətən, sevgisizlik ən böyük ictimai bəlalardan biridir.Tənhalıq isə sevgisizliyin meydana gətirdiyi ən təhlükəli xəstəlikdir və insana ən acı verən şeydir.Belə ki, beynəlxalq hüquq cinayətkarlara ən böyük cəza kimi tək qalmağı müəyyən etmişdir.Həbsdə cinayətkarlar törətdikləri cinayətin əvəzində tənhalığa məhkum edilirlər.Həbs müddəti nə qədər çoxdursa, cəza da o qədər ağır qiymətləndirilir.Ömürlük həbs ömür boyu tənhalıq deməkdir.
    Yoldan ötən insanlardan ən çox çəkindikləri şeyin nə olduğunu soruşun: bir çoxunun cavabı tənhalıq olacaq. Kimsə təkbaşına qocalmaq və qocalanda da unudulmaq istəmir.Hər insan sevilmək və qayğı görmək istəyir.Sevilmək, qorunub himayə olunmaq, vəfa və sədaqət görmək bu dünyanın ən böyük nemətidir.Qadın-kişi, yaşlı-gənc, bir sözlə, bütün insanlar sevgi həsrəti ilə yaşayırlar, onları sevən, əsla tərk etməyən insanlar istəyirlər.Sevgi və sədaqət hər bir insanın sanki qidası, can damarıdır.
    Bir çox akademik insanların iddiasının əksinə, tənhalıq qətiyyən həyatın adi bir hissəsi deyil.İnsanların sevgi, dostluq, qardaşlıq içərisində birlikdə yaşamaları, bir-birilərinə dəstək vermələri həyatın mənasıdır.Sevgi, dostluq, birlik olmadan təkliyə üstünlük vermək və başqalarını da belə yaşamağa məcbur etmək insanlığayaraşan davranış deyil. İnsan yaradılışına uyğun olaraq ətrafında daim gözəllik görmək istəyən və gözəlliklərdən zövq alan varlıqdır. Qəlbindək güclü iman və Allah sevgisi Allahın təzahürlərinə qarşı dərin sevgi yaradır.Ruhu ancaq Allahın təcəllilərini görəndə rahatlıq tapır.Heyvanlar, bitkilər, ağaclar, çiçəklər, cürbəcür meyvələr, yeməklər, gözəl mənzərələr – hər biri Allahın varlığının möhtəşəm təzahürləridir.Amma Allahın ən çox təzahür etdiyi varlıq insandır.Allahın əxlaqı, sevgisi, şəfqəti ən çox insanda təcəlli edir.Beləliklə, Allah aşiqi olan insan davamlı insan sevgisi axtarır, bütün ruhu ilə sevmək və sevilmək istəyir.İnsan ruhunda belə səmimi sevgi yaşayanda tək qalmağı düşünmür, digər tərəfdən də tək insanların yalnız və bədbəxt olmasına da şərait yaratmır.Hər kəsin sevgi və qardaşlıqla bir yerdə sağlam, şən yaşamasını istəyir, insanların xoşbəxtliyi ona əvəzsiz sevinc bəxş edir.
    Sevgi yaşandıqda dünyadakı bir çox problem kimi tənhalıq da aradan qalxacaq. Bütün insanlar sevgi ətrafında toplaşacaq, böyük-kiçik hər kəs sevgi və hörmət görəcək, heç kim tək yaşamağa məhkum olmayacaq və tək yaşamaq istəməyəcək. Hər günü bayram kimi sevincli və xoşbəxt yaşayacaqlar.Bu gözəl günlər üçün cəhd etmək hamımızın borcudur

  • Təranə Turan RƏHİMLİ.Yeni şeirlər

    teranexanim

    * * *

    Yenə gələcəkmi bahar?
    Yenə açacaqmı kol dibindəki çiçək?
    Şeir yazacaqmı ona
    təzə dövrün şairləri?
    Əvvəlki kimi oxuyacaqlarmı şeirləri?
    Yenə dərdin yedəyində yük olacaqmı talelər?
    Ömrün payızında saralıb töküləcəklərmi?
    Mən hansı fəsildə köçəcəyəm?
    Bir vərəqin küncündə
    Bir misranın içində
    Yenidən doğulacağammı?
    Ölmədiyimi biləcəklərmi?

    «QAN BANKI»NDA DÜŞÜNCƏLƏR

    Qan qoxusu çökmüşdü
    döşəməyə, tavana.
    Divarlarda qan donduran şəkillər…
    Ümidlər, sonra da dualar yıxılırdı
    pəncərədən o yana.
    Üz-gözündən oxumaq olurdu
    adamların içindəki talanları,
    Qansız-qansız üzürdü fələk
    qana möhtac olanları.
    Xəstələrə baş çəkən həkimin
    ürəyinin qanı qaçmışdı,
    Talasemiya, Hemofiliya adlı dərdlər
    qan üçün yaman acmışdı.
    Ölüm yedəyində gedən talelər
    əcəlin bir addımlığında,
    Əkilməmiş ümidlər göyərirdi
    «Qan bankı»nın yaxınlığında.
    İlahi, bu nə mizandı?!
    Burda məzarla qan tərəzi gözündə.
    İlk dəfə dərdin rəngini gördüm
    dərdini bilməyən bir körpənin üzündə.

  • MARİON ALTENA

    Çağdaş Hollandiya şairi

    * * *
    Küçənizdən keçən
    Adsız insanın
    Bir gözü gülərsə,
    Digəri ağlarsa,
    Sən hiss edəcəksənmi?
    Ya da gülən gözün
    Kor olacaqsa
    Digər gözün yaşla dolacaqmı?
    … İki gülən gözü olan
    İki gözümü təsəlli etsin…

    ŞƏHƏRİM
    Könlündə belə
    Sükutun simfoniyası.
    Artıq heç nə çalınmırsa
    Haranı gəzək
    Yerebatan Sarayı?

    ƏKSETMƏ
    Güzgülər hər tərəfdə,
    Güzgülər aramızda,
    Yenə ayırır bizi.
    Qəzəblənirsən yenə
    Hər görəndə özünü,
    Və yumruğunla vurub
    Cilikləyərkən
    Kimliyini,
    Yaralayırsan məni –
    Çünki
    Bu güzgünü tutan
    Mənəm axı…

    * * *
    Rahatlığın dadına baxa bilmədim hələ,
    Bir kolibri quşunun
    Çiçəkdən çiçəyə uçduğu kimi.
    Barmaqlarımın ucu da
    Toxunmaq istəyir
    Şeh damlalara,
    Amma
    Bu çiçəktozu uçub gedərsə əgər
    Dilimə dəymədən?

    * * *
    Əlində olmayan hər şeyi
    Buraxıb
    Hamıısını
    Əlində tuta bilənə
    Təslim etmək.
    Hələ əlindən gəlmədi
    Eləmi?

    * * *
    Necə də bənzəyirsiniz
    Şəhərinlə sən,
    İçinizdəki qovğalar,
    Çəkişmələr,
    Davalar
    Və daha nələriniz…
    Amma təkcə sən
    İtirdin öz sirrini, sehrini.

    ROTTERDAM’DA BİR KİŞİ GÖRDÜM
    Rotterdamda bir kişi gördüm,
    Bombozdu.
    Şalvarı,
    Pencəyi
    Və mavi gözləri belə.

    * * *
    Düşüncələrin içindən,
    Sənə elə bağlanmayan
    Bir gözlə
    Baxmağa çalışdım sənə.
    Yamanca sarsıtdın məni,
    Gecəyarı qəfil
    Duyulan səs kimi.

    Tərcümə edəni: TƏRANƏ TURAN RƏHİMLİ
    Şair-araşdırmaçı,
    filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent,
    Prezident təqaüdçüsü.

  • Həqiqətin Özü

    sm

    Həqiqət, əslində, müxtəlif sahələrdə fərqli mövzulara görə dəyişən bir məhvumdur, yəni nisbidir. Lakin mənim bəhs etmək istədiyim “Həqiqət” mövzuya görə dəyişə biləcək bir anlayış deyil. Bu məqalədə ümumi olaraq həyatın var olma səbəbindən, Həqiqətdən bəhs edəcəm.

    Həqiqət budur ki, Allah var. Din gerçəkdir,Axirət, Cənnət, Cəhənnəm var.

    Allahın varlığı, dinin olması bir inanc, psixoloji tətmin, meditasiya, yaxud subyektiv düşüncə deyil. Elmi olaraq dərinə getsək, Allahın varlığı deyil, bu dünyanın, insanın özünün var olub olmaması müzakirə mövzusu olar. Artıq kvant fizikasının son nəaliyyətlərindən aydın olduğu kimi, maddənin maddi əsası yoxdur, mütləq varlıq deyil. Yəni maddə, əslində, sadəcə görüntüdür. Lakin bu mövzu da aparılan araşdırmalar, testlər barədə bəhs etməyəcəm, mövzu ilə bağlı kvant fizikası, xüsusilədə, atomun həqiqi quruluşu ilə əlaqəli yeni elmi məlumatları araşdıra bilərsiniz. Mən nəticəni qeyd edərək mövzumuzdan bəhs etmək istəyirəm. Maddənin, əslində, maddi deyil izafi olması və görüntü xarakteri daşımasının gəldiyi məna budur ki, əslində, gördüyümüz, hiss etdiyimiz,yaşadığımız hər şeyin, həmçinin özümüzün belə maddi əsası yoxdur, hər şey sadəcə ruhumuza göstərilən görüntüdən ibarətdir və bunu ruha seyr etdirən biri var. O, tək gerçək, mütləq varlıq olan Allahdır.

    Yəni əslində, çox gülməli olan bir mənzərə var. Maddi əsası olmayan, sadəcə göstərilən görüntüdən ibarət bir varlıq olan insan, öz görüntüsünü hər an yaradan, mütləq olan Allahın mövcudluğunu müzakirə edir.
    Yuxarıda qeyd etdiyim kimi, Allahın varlığı müzakirə mövzusu belə deyil, lakin isbat təqdim etmək lazım gəldikdə isə isbatı Allahın varlıq dəlillərini,möhtəşəm və bənzərsiz yaratma sənətini görməyimiz üçün Allahın bizə göstərdiyi və təşviq etdiyi yol – elm təqdim edir. Bütün elmi faktlar Allahın varlığına dəlalətedir.Fizika,kimya,biologiyanın və digər elm sahələrinin ortaya qoyduğu qanunlar və normalar çox hikmətli bir riyazi hesabın nümunəsidir. Bütün bu qanunların,normaların,həssas tarazlıqların,riyazi əsasların qaynağında üstün Ağıl sahibi dayanır.Təbii ki, şüursuz və ən əsasıda maddi əsası belə olmayan materiya ağıl sahibi ola bilməz.Bu amil də Yaradıcının varlığını mütləq edir.

    Kainatın mövcudluğundan başqa canlıların mənşəyi mövzusu da Yaradıcının varlığını labüd edir. Həyatın mənşəyi ilə bağlı, onsuzda, indiyə qədər iki fikir var idi; Yaradılış və Təkamül fərziyyəsi. Son elmi kəşflərlə təkamül fərziyyəsinin tamamilə çökməsi isə canlıların Allah tərəfindən yaradıldığını bir daha isbat etdi.
    Bütün bunlardan əlavə müxtəlif canlıların sahib olduqları bir-birindən fərqli xüsusiyyətlər də Allahın varlığını isbat edən yüzlərlə dəlillər elmi faktlarla göz önünə sərilməkdədir. Canlı orqanizmlərin müxtəlifliyi, hüceyrənin quruluşu, iş prinsipi, DNT–dəki nəhəng informasiya bazası, canlıların çoxalması, təbiətdəki mükəmməl qarşılıqlı simbiotika, ahəng, ekosistemdəki heyranedici nizam Allahın varlığını göz önünə sərir.
    Son zamanlarda elmi tədqiqatlar nəticəsində, xüsusilə də, Astronomiya və Fizika sahəsindəki inqilabi kəşflərlə ateizmin əsası olan materializm çökmüş oldu. Materializmin çökməsi bütün ateist ideologiyaların, cərəyanların – hamısının təbii olaraq sonunu gətirdi. Bununla da hal-hazırda faktlara əsasən, Allahın varlığı mövzusunda alternativ fikir yoxdur.
    Dinin doğruluğuna gəldikdə isə son illərdə edilən elmi kəşflərlin 1400 il əvvəlki Quran ayələrindəki izahlarla eynilik təşkil etməsi Quranın Allahın sözü olduğunu, dinin gerçək olduğunu bir daha təsdiq etməkdədir.Həmçinin Qurandakı bir sıra elmi məlumatların VII əsrdə kəşf edilməsinin mümkün olmaması, bu bilgilərin məhz XX-XXI əsrin elmi-texnoloji imkanları ilə kəşf edilməsi Quranın insan sözü ola bilməyəcəyini də bir daha isbat etməkdədir.
    Quranın Allahın sözü olduğunun isbat edilməsinin gəldiyi məna isə Quranda qeyd edilən hər məqamın doğruluğunun dəqiq olmasıdır. Dolayısı ilə məqalənin başında da qeyd etdiyim kimi, həqiqət budurki, Allah var, din var, Axirət gerçəkdir.
    Səmimi olan, həqiqəti axtaran, doğru yaşamaq istəyən hər kəsin gələcəyi tək nöqtə də Allahdır. Allah varlıq səbəbimiz, mövcud olma, yaşama səbəbimizdir. Allah Həqiqətin Özüdür, Haqqdır. Tək Gerçək, Mütləq Varlıqdır.

    Savalan MƏMMƏDLİ

  • Qadın öz namus və iffətini çox da gözəl qoruyar

    uex

    İffət insanın ruhunda böyük həyəcan meydana gətirən, mənəviyyatdan doğan bir gözəllikdir.Dinimiz və qanunlarımız namus, iffət və ismətini qorumaq məsuliyyətini insanların şəxsən özlərinə həvalə edir.Allah Quranda öz ismətini qoruyan hz. Məryəmi iman gətirənlərə gözəl əxlaq nümunəsi olaraq verir:

    Allah iman gətirənlərə isə Fironun zövcəsini misal çəkdi. O zaman o: “Ey Rəbbim! Mənə Öz yanında – Cənnətdə bir ev tik. Məni Firondan və onun əməlindən xilas et. Məni zalım adamlardan qurtar!”– demişdi.Həmçinin ismətini qoruyan İmran qızı Məryəmi də (misal çəkdi). Biz onun Öz ruhumuzdan üfürdük. O, Rəbbinin Sözlərini və Onun Kitablarını təsdiq etdi və itaət edənlərdən oldu. (Təhrim surəsi, 11-12)

    “Üstünlük cinsiyyətlə deyil, təqva ilədir”

    Namussuzluq və iffətsizlik mövzusunda qadın və kişi arasında fərqyoxdur. Əxlaqsızlıq və vicdansızlıq mövzusunda da qadın və kişi arasında fərq olmadığı kimi,ismət düşmənliyində də qadın və kişi arasında fərq qəti olaraq yoxdur.Bir qadın iffətini qoruya bilməyibsə, eyni zamanda orada iffətini qoruya bilməyən kişi də vardır.İnsanın üstünlüyü və iffəti onun cinsiyyətində deyil, təqvasındadır. Allah Hucurat surəsinin 13-cü ayəsində üstünlüyü “Şübhəsiz ki, Allah yanında ən hörmətli olanınız Ondan ən çox qorxanınızdır. Həqiqətən, Allah Biləndir, Xəbərdardır” şəklində bildirir.
    Qadın da, kişi də gözünü və qəlbini öz ağlı, istəyi və iradəsi ilə haramdan çevirər. Qadın da, kişi də haramdan, iffətsizlikdən, namussuzluqdan öz vicdanı, inancı və müstəqil iradəsi ilə uzaq durar.Allah bir ayəsində öz müstəqil iradə və seçimləri ilə İslam əxlaqını ən gözəl şəkildə yaşayan müsəlman qadın və müsəlman kişi modelini belə xəbər verir:

    Həqiqətən, müsəlman kişilər və müsəlman qadınlar, mömin kişilər və mömin qadınlar, müti kişilər və müti qadınlar, doğru danışan kişilər və doğru danışan qadınlar, səbrli kişilər və səbrli qadınlar, (Allaha) baş əyən kişilər və baş əyən qadınlar, sədəqə verən kişilər və sədəqə verən qadınlar, oruc tutan kişilər və oruc tutan qadınlar, ismətlərini qoruyan kişilər və (ismətlərini) qoruyan qadınlar, Allahı çox zikr edən kişilər və qadınlar üçün Allah bağışlanma və böyük mükafat hazırlamışdır. (Əhzab surəsi, 35)

    Ağıllı bir qadına “sən namusunu qoruya bilməzsən, mən qoruyacağam”, demək çox səviyyəsiz və çox yersiz bir yanaşmadır.Qorunmağa ehtiyacı olmayan, ağıllı, inanclı və iffətli bir qadına müxtəlif təzyiqlər göstərmək və onu nəyəsə məcbur etməkdoğru deyil.

    “İşğal edilmiş torpaqlarda pərişan edilmiş qadınlar və uşaqlar”

    Hal-hazırda bir çox İslam ölkəsi imperialist dövlətlər tərəfindən işğal edilmişdir. Bu ölkələrdə demək olar ki, bütün müsəlmanların isməti, namusu, həyatları pərişan edilib. Bu zülmü səssizcə izləmək isə vicdanlı davranış deyil. Uca Rəbbimiz Quranda “Okəslər ki, ayıb yerlərini (zinadan) qoruyub saxlayarlar”(Muminun surəsi,5) və “Sizə nə olub ki, Allah yolunda və: “Ey Rəbbimiz! Bizi əhalisi zalım olan bu şəhərdən çıxart, bizə Öz tərəfindən bir himayəçi təyin et, bizə Öz tərəfindən bir yardımçı təyin et!”– deyən zəif kişilər, qadınlar və uşaqlar uğrunda vuruşmursunuz?” (Nisa surəsi, 75) şəklində buyuraraq zəif olan, zalımların əlinə düşən və öz ismətlərini qorumağa gücü çatmayan müsəlman cəmiyyətlərə yardım edilməsinin vacibliyini açıq-aşkar bildirmişdir.
    Əfqanıstanda, İraqda, Şərqi Türküstanda əsir düşmüş qadın və uşaqların aşkar və toplu şəkildə istismarına qarşı İslam aləmi dərin bir səssizlik içindədir.
    İraqda, Suriyada, Kəşmirdə, Əfqanıstanda, Şərqi Türküstanda, Sudanda, Somalidə, Arakanda və bir çox ölkədə minlərlə qadın təcavüzə məruz qalır, buradakı insanların namusu, izzəti və iffətlərinin zədələnməsi məsələsi gündəmə gətirilmir.
    Bəs çıxış yolu olaraq nə edilməlidir?
    Azad qadın öz namusunu, iffət və ismətini heç kimə möhtac olmadan da qorumağa qadirdir.Bizim borcumuz işğal altında olan ölkələrdə namusu və iffəti zorla istismar edilmiş qadın və uşaqları qorumaq, onların hüquqlarıüçün narahat olmaq, qurtuluşları üçün çalışmaq, problemin həll yolunutapmaqdır.Dünyadakı bütün məzlum və zəif insanların azad edilməsi üçün düşünmək, səy göstərmək insanlıqdır, dindarlığın gərəyidir.İşğal altında qalaraq namusunu, ismətini qorumaqda aciz olan insanların xilaskarı vəzifəsini nə Birləşmiş Millətlər, nə Avropa Birliyi, nə də digər təşkilatlar yerinə yetirə bilir.
    Dünyanı hürriyyətə qovuşduran, azad edən sistem İslam ölkələrinin birliyi olacaqdır

    Ülviyyə Əlizadə

  • Sonuna qədər iradəli olaq

    sonuna-qeder-iradeli-olaq-wl4

    İnsan gözəl əxlaqla qarşılaşdıqda dərhal bundan təsirlənir və gözəl əxlaq onun xoşuna gəlir.

    Hər kəsin fitrətində gözəl əxlaqa meyl var. İnsan gözəl əxlaqla qarşılaşdıqda dərhal bundan təsirlənir və gözəl əxlaq onun xoşuna gəlir. Eləcə də hər insan gözəl və çirkin əxlaqın nə olduğunu da çox yaxşı bilir. İnsan bəzən gözəl əxlaqla qarşılaşanda öz əxlaqından utanır, qərar verir ki, mən də belə olacağam, özümdə olan bəzi şeyləri dəyişəcəyəm. Bəzən də olur ki, çətin hadisələrlə qarşılaşırıq, yanlışlar edirik, sonra qərar veririk ki, bu səhvləri həyatımda təkrar etməyəcəyəm. Yəqin ki, saydığım bu hadisələr sizin də həyatınızda baş verib… Ancaq qərar vermək və gördüyümüz gözəl əxlaqların bizdə də olmasını istəməklə bərabər, bunları həyata keçirməkdə çox mühüm məqam var: həm qərarımızda, həm də gözəl əxlaqımızda iradəli olaq.

    İnsan aciz varlıqdır, ona görə də çox tez-tez yanlışlar edir. Hər insanın xarakterində çatışmayan cəhətlər var. Biz həm də ağıllı və vicdanlı varlığıq, Allah bizi üstün yaratmışdır, bizə ağıl və iradə vermişdir. Hər nə qədər xətalarımız və yanlışlarımız olsa da, Allahın izni ilə o xətlalardan arına bilərik. Bunun üçün ehtiyacımız olan ağılla özümüzdə tapdığımız yanlışları iradəmizlə özümüzdən uzaqlaşdırmaqdır. “Mən bacarmıram”, “gücüm çatmır”, “nə edim, əlimdən gəlmir” demək şüur sahibi heç bir insana yaraşmır.

    Gözəl əxlaq nə deməkdir? Gözəl əxlaq fədakar olmaq, səbrli olmaq, vəfalı olmaq, bağışlayıcı olmaq, mehriban olmaq, gözəl söz deməyi bacarmaq, sevdiyin şeylərdən keçə bilmək, ehtiyacı olanlara kömək etmək, sevdiyin insanları özündən və istəklərindən üstün tutmaq, bir sözlə, gözəl əxlaq – Allahın Quranda bizə bildirdiyi bütün davranışlardır. Bizim ruhumuza zövq verən də gözəl əxlaqlı olmaq və bu əxlaqdan zövq almaqdır. Hər birimiz də istəyərik ki, ətrafımızda bu cür gözəl əxlaqlı insanlar olsun. Bu cür insanların olması üçün biz də gözəl əxlaqlı olmaqda qərarlı və iradəli olmalıyıq… Məsələn, insan ciddi səhv edir, sonra çox peşman olur, o səhvlərini görür və səmimi olaraq qərar verir ki, onları bir daha təkrar etməyəcək, daha gözəl əxlaqlı olacaq. Ancaq bir dəfə, iki dəfə… keçir və yenidən əvvəlki əxlaqına dönür. Çox təəssüf ki, bəzi insanlar qısa zaman sonra bu qərarını unudur, sanki heç peşman olmayıb o etdiklərindən… Bax bu məqamda iradə lazımdır, insan gərək sonuna qədər iradəli olsun.

    Allah bizi imtahan etmək üçün nəfsimizlə birlikdə yaradıb, yəni hər birimizin nəfsimizdə həm yaxşılıq, həm də pislik var. Allah nəfsi insanın içindəki pisliklərə qarşı mübarizə aparması üçün yaradıb. Allah bir ayədə belə buyurur:

    And olsun nəfsə və onu yaradıb kamilləşdirənə, ona günahları və (Allahdan) qorxmağı təlqin edənə! Nəfsini (günahdan) təmizləyən uğur qazanmışdır. Onu (günaha) batıran isə ziyana uğramışdır. (Şəms surəsi, 7-10)

    Yuxarıdakı ayədə bildirildiyi kimi, insan çətin bir hadisə qarşısında həm gözəl, həm də pis əxlaq göstərə bilər. Bu əxlaq insanın iradəsindən çox asılıdır. Məsələn, bir insanın xarakterində əsəbilik daha çox ola bilər, o insan bu xüsusiyyətdən çox əziyyət çəkə və bu xüsusiyyət ətrafındakı insanları da çox incidə bilər. Əgər həmin insan səmimi şəkildə bu xüsusiyyətdən arınmaq üçün qərar versə və bu yolda iradə göstərsə, Allahın izni ilə bu çatışmazlığın da öhdəsindən gələ bilər.

    Bir də gözəl əxlaqda iradə sahibi olmaq insanın özünə də çox xoş gəlir, əxlaqından zövq alırsan, özünə güvənirsən, özünə olan sevgin və hörmətin də artır, sözsüz ki, ətrafındakı insanlar da səni sevməyə başlayırlar. Digər tərəfdən, asan olan da gözəl əxlaqlı olmaqdır, çünki Allah bizə bunu sevdirib. Kənardan nəfsə tabe olmaq asan görünsə də, həm fiziki olaraq, həm də mənəvi olaraq bu insanı çox yorur. Əgər insan dəfələrlə eyni xətanı bilərəkdən edirsə, iradə göstərə bilmirsə gözəl əxlaqda və çıxardığı nəticələrdə, bu da hər kəsdən çox insanın özünə ziyan verir. Unutmayaq ki, çətin olan heç nə yoxdur, sadəcə səmimi istəmək, qərar vermək və sonuna qədər iradəli olmaq lazımdır.

    Firuzə Həsənzadə

  • Rafiq ODAY.”Ruhum, xoş gəldin, xoş gəldin!”

    rafiqoday

    Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü,
    Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin Sumqayıt şəhər təşkilatının sədri,
    ”Möhtəşəm Azərbaycan” müstəqil ictimai-siyasi, ədəbi-bədii qəzetinin təsisçisi və baş redaktoru,
    ”Qızıl qələm”, “Həsən bəy Zərdabi”, “Qafqaz-Media” mükafatları laureatı,
    Əməkdar jurnalist

    Haçandı quru cisməm mən,
    Ruhum, xoş gəldin, xoş gəldin!
    Yaşaram tam yox, qismən mən,
    Ruhum, xoş gəldin, xoş gəldin!

    Məni mən qədər anlayan,
    Bəzən ərk ilə danlayan,
    Sən dərya, mənsə damlayam,
    Ruhum, xoş gəldin, xoş gəldin!

    Ömür fani, yaşam yalan,
    Sən quru, mən yaşam – yanan.
    Sənsiz qara daşam, inan,
    Ruhum, xoş gəldin, xoş gəldin!

    Saçımdakı dəni sevdim,
    Gözümdəki çəni sevdim,
    Təkcə səni, səni sevdim,
    Ruhum, xoş gəldin, xoş gəldin!

  • Debüt: Ümid SADƏ (Salyan rayonu).Yeni şeirlər

    Ümid Yaşar oğlu Əsədov 1996-cı ildə Salyan rayonunda anadan olmub.2013-cü
    ildə Əliağa Kürçaylı adına 7 saylı texniki fənnlər təmayüllü məktəb-
    liseyini bitirib.Tam orta təhsillidir.16 yaşımdan ədəbi yaradıcılıqla məşğul olur.Şeirləri “Qələbə” və
    “Aysberq və həyat” qəzetlərində çap olunmuşdur.”Kürün töhfəsi” ədəbi birliyinin üzvüdür.

    Heyif

    Kəpənək ömrü də sürmədik heyif
    Bulud arxasında gün olub batdıq
    Bələnib həsrətin üfüqlərinə
    Gah yanan, gah sönən ümid yaratdıq

    Bilmirəm heç necə yadıma salım
    Tez ötüb, tez keçən şirin anları
    Düzü qısqanıram hər zülmət gecə
    Hər səhər eşq ilə oyananları

    Biz nə biləydik ki ayrılıq gəlib
    İsti məhəbbəti alacaq bizdən
    Vəfasız, əzablı, fani dünyaya
    Soyuq bir intizar qalacaq bizdən

    Eh…olan olubdu gəl ağlamayaq
    Gözümüz yaş olsa nə dəyişəcək?
    Dondursaq həsrətdə ürəyimizi
    Yazımız qış olsa nə dəyişəcək?!

    Bəlkə səssizliyi ifa edəsən?
    Mən də qulaq asam bir küncdə sənə
    Unudub qüssəni, qəmi ömürlük
    Yenidən vurulam gözəl hüsnünə (daha&helliip;)

  • Müzəffər MƏZAHİM.Yeni şeirlər

    mm

    DÜNYA DÜŞÜNCƏLƏRİ

    Həyat öz ahənginə,
    İnsanı uzlaşdırır.
    Mənasız yaşayanlar.
    Onu ucuzlaşdırır.

    Heç kəsin amanı yox.
    Sabahı gözləməyə.
    Təkcə ümid qalıbdır,
    Ötəni özləməyə.

    Həyatın qiyməti var,–
    Bədəli ömür-gündür.
    İnsan günahlarıyla,
    Bu dünyaya sürgündür.

    Bütövlər parçalanır,
    Zərrələr azman olur.
    Dəryalar sısqalaşır,
    Damlalar ümmün olur.

    Vaxt olur ki, sanırsan,
    Nəbzi durub zamanın.
    Möcüzələr gözündə,
    Adiləşir insanın.

    Bəzən bir gilə nurdan,
    Qəlbin, gözün isinir.
    Bəzən də sanırsan ki,
    Günəşdən zülmət enir.

    Görünən kimi deyil,
    Dünya ömrün qəmidir.
    Bu həyat hər bir kəsin,
    Öz gördüyü kimidir.

    “Heyrət ey büt”- dedilər,
    Həyatı dərk edənlər.
    Arxasınca boylanma,
    Geri dönməz gedənlər.

    Zaman ömrün qayçısı,
    Illər naşı dərzidir.
    Bəxtə biçilən ömür,
    Hər kəsin öz tərzidir.

    GƏLDİ

    O gün ki , dünyaya göz açdı insan,
    Kim kefə , kim də ki , əzaba gəldi.
    Kim çıxdı Allahın , haqqın yolundan,
    O da ilahidən qəzəbə gəldi.

    Saydığım üç şeydən qorun dünyada:
    Qoyma ləkələnsin arın dünyada,
    Qudurma artsa da varın dünyada,
    Bir də ki , sədəlik hesaba gəldi.

    Səni yaradanın duy varlığını,
    Etmə nadanlıqla zay varlığını,
    Dərk elə bəşərə pay varlığını,
    Abrımız , həyamız hicaba gəldi.

    Bizə yol verənin yolu nur seli,
    Ən əziz bəndəsi , qulu nur seli,
    Göylərdən süzülən ulu nur seli,
    Əmriylə müqəddəs kitaba gəldi.

    Sevincin , ələmin övlalarıyıq,
    Görünən aləmin övlalarıyıq,
    Həvvanın , Adəmin övlalarıyıq,
    Hamı bir birinə əsaba gəldi.

  • Rəhim MEHNƏT.Yeni şeirlər

    12584137_533420616825212_752487860_n

    ÜRƏYİMİ ALIBDI

    Əllərimdə ətirinin qoxusu,
    Saçlarımda sığalların qalıbdı.
    Xəyalımda gecələrin yuxusu,
    Ürəyimi sənin adın alıbdı.

    Baxışında məhəbbətin nidası,
    Dodağında sevgimizin sədası.
    Harda olsam canım-gözüm, qadası,
    Ürəyimi sənin adın alıbdı.

    Yaşadığım bu saatı, zamanı,
    Səndə tapır xoşbəxtliyi, gümanı.
    Dağlarımı nəfəsinin dumanı,
    Ürəyimi sənin adın alıbdı.

    Gülüm sənsən dərdlərimin çarası,
    Yaşadıqca qəlbim sənlə qalası,
    Yanağımı gözlərinin qarası,
    Ürəyimi sənin adın alıbdı.

    03.02.2016

    ÜRƏYİMDƏ ATLANIR

    Dəsmalını götür gəl,
    Sinəmdən qanlar axır.
    Nəfəsini duymasam,
    Qanım da laxtalanır.

    Düşmə sinə dağından,
    Getmə lalə bağından.
    Sənsiz hər budağından,
    Göz damlası sallanır.

    Uzaqda, yaxında da,
    Azında, çoxunda da.
    Xəyalım yuxumda da,
    Hər gün sənə yollanır.

    Misra-misra yazıldın,
    Sol tərəfə qazıldın.
    Canım alan nazındı,
    Ürəyimdə atlanır.

    02.02.2016

  • Mais TƏMKİN.Yeni şeirlər

    10646868_273655359498567_6620189188081019440_n

    VAXTIDIR

    Aman Allah, belə gözəl harda var?
    Tel şəlalə, göz piyalə, yaxa dar.
    Sinəsində yetişibdir qoşa nar,
    Qoynunda gəzməyə əlin vaxtıdır.

    Onsuz ürəklərdə kədər, ah olar,
    Harda belə günəş olar, mah olar?
    Könlünü açmamaq min günah olar,
    Sevirəm deməyə dilin vaxtıdır.

    Bu duruş, bu yeriş, bu naz, bu əda,
    Salıbdır aləmə soraq, səs-səda.
    Hər kimdən can umsa, tez eylər fəda.
    Bu eşqin yolunda ölüm vaxtıdır.

    Qovuşasan, gül yaxanı açasan,
    Pərvazlanıb eşq bağında uçasan.
    Sarmaşasan, əzizləyib qucasan,
    Qola bənd olmağa belin vaxtıdır.

    Günəşə də öz nurundan nur paylar,
    Hüsnünə baxmağa ayı haraylar.
    Çıxın bu gözəli seyrə, subaylar,
    Bu qızın köçməyə gəlin vaxtıdır.

    Bir Ana sına

    Zalım övlad- görəmmədim heç də mən,
    Xoş nəzər yetirsin bir, Anasına.
    Tutmazmı övladı ahı, qarğışı,
    Əgər övladından bir Ana, sına?

    Qanmayana nə sənətkar, nə xələf?
    Nə sələf tanıyar-qanmaz, nə xələf.
    Heç qulaq asarmı, fərsiz- naxələf,
    Görən nə söyləyir bir, Anası, nə?

    Ay Mais, şükr eylə hər keçən ana,
    Çalış, səni el düşünə, el ana.
    İllərlə övladı bəsləyən Ana,
    İnana bilmirəm, bir ana sına.

    22.02. 2011

  • Nail DAĞLAROĞLU.Yeni şeirlər

    n

    Anamın son günlərində
    (2003-cü ildə)

    Ey əcəl, sən Allah əl saxla biraz,
    Anamı əlimdən alma nə olar.
    O mənim varlığım, ürəyim canım.
    Araya hicranı salma nə olar.

    Mən ona öyrəşdim əzəldən bəri,
    Alıb apararsan boş qalar yeri.
    Götürə bilmərəm bu dərdi- səri.
    Dərdlərimə bais olma nə olar.

    Dünyaya gətirdi böyütdü məni,
    Saçına mən saldım bəlkədə dəni.
    İşin tələsikdi, bu qədər yəni?,
    Uzaq get yaxına gəlmə nə olar.

    Yaman çətn olur insa öləndə,
    Gözlər qapananda yanaq solanda.
    Həyat sönür hansı cana dolanda.
    Anamın canına dolma nə olar.

    Həyat işığını nə söndürürsən?,
    Necə ürəkləri nə yandırırsan?
    Nailin qəlbini nə sındırırsan,
    Anamı həyatdan silmə nə olar.

    Həyat yolu, həyat yolu

    Gah enişdi, gah yoxuşdu,
    gah şirin gah, sərt baxışdı.
    Gah sığallı, gah naxışdı,
    həyat yolu, həyat yolu.

    Kimisinə çən-dumandı,
    kimisinə vay-amandı.
    Kimisinə şöhrət-şandı,
    həyat yolu, həyat yolu.

    Kimini dərdibənd eylər,
    kimini dərdə bənd eylər.
    Kiminə hiylə, fənd eylər.
    həyat yolu, həyat yolu.

    Kimisinə dar məzardı,
    kimisinə bağça, bardı.
    Kimisinə boran, qardı,
    həyat yolu, həyat yolu.

    Nail eylər giley-güzar,
    çoxlarına azar-bezar.
    Çoxlarına quyu qazar,
    həyat yolu, həyat yolu.

  • Nəriman ZEYNALZADƏ.Yeni şeirlər

    QARABAĞA EL GÖNDƏR

    Qırılıb sarı simim,
    Saçından üz, tel göndər.
    Yollardadır gözləri,
    Qarabağa el göndər.

    Vətənin öz laylası,
    Ağlasın öz anası,
    Qırılıb onurğası,
    Qaldırmağa bel göndər.

    İt oynadan meymunlar,
    Özlərindən məmunlar,
    Qırdı bizi məmurlar,
    Qoy aparsın, sel göndər.

    03.02.2016

    BOŞ SİNİF OLAYDI, BİR DƏ İKİMİZ

    Boş sinif olaydı, bir də ikimiz,
    İstərdim ki, bizə göz qoyulmasın.
    Elə sevərdim ki, tənəffüsləri,
    Deyərdim heç zaman zəng vurulmasın.

    Sinif rəhbərimiz ayırıb bizi,
    Başqa bir partaya apardı səni.
    Sevgidən xəbəri olmayan kimi,
    Çəkib ürəyimdən qopardı səni.

    Xatirə dəftərin ağ vərəğinə,
    Sevgi şeirimlə apar yaz məni
    Ağ-qara şəklində qara gözlərin,
    Qoy baxıb öldürsün, üzsün naz məni.

    Məktəb illərimin sənli günləri,
    Bir xatirə kimi gözümdən keçir.
    Elə susuzlayıb ürəyim sənə,
    Doldurub ovcumla gözümdən içir.

    27.01.2016

  • Şakir XANHÜSEYNLİ.Yeni şeirlər

    Da_001-238x300

    HANI O DAĞLAR…

    Aydın müəllimə

    Dağdı o dağlar… Hanı
    O kələ – kötür daşlar
    Bax, əzsə ayağımı
    Ürəyim rahatlanar…

    Kötüyündə köntöylük,
    Qayasında qabalıq –
    İncə, zərif duyğular
    Doğuran nahamvarlıq!..

    Dar – dolaşıq cığırlar,
    Əyri – dolay o yollar
    Deyər: – Əyriliyi qoy,
    Burdan düzgünlük apar…

    Dərə – zülmətxanalar,
    Gözqaraldan yarğanlar;
    Gördüm ki, elə əsl
    İşıq qaynağı – onlar!..

    ***

    Yaşayaq,
    duyğularımızı üstə çıxaraq,
    qoy lap gecələrimizin də
    gün işığı düşən bir yanı olsun elə…
    sevdiyimiz hər şeyi-
    rəngi,şəkli,şeiri yaşayaq.
    bir daşı oxşayaraq,
    onu da yaşayaraq yaşayaq…
    demirəm qıyaq bir qarışqaya da-
    əsla;
    qəlbimizdəki işıqla,
    eşqlə yaşayaq…
    ya
    kədəri yaşayana
    o həm də sevinc…
    bir anlıq düşün:
    dünyamız bir arı pətəyi kimi…
    torpağın altında köklərə,
    bu yerlərə,göylərə nə qədər bağlıyıq…
    bax,bir qayanın duruşunu canlandır gözündə,
    sən üşüyəndə də
    bil ki,
    yanan bir od var köksündə…

  • Təvəkkül GORUSLU.Yeni şeirlər

    tm

    STİ QƏLB EVİMİN DOĞMA KƏSİSƏN

    Sən mənim könlümün şirin avazı,
    Sən mənim ruhumun dinən səsisən.
    Sən varsan duymuram qarı, ayazı,
    İsti qəlb evimin doğma kısisən.

    Su kimi şəffafsan, günəş tək parlaq,
    Paklıq zirvəsisən, əlçatmazsan sən.
    Həyatla çağlayan şirin bir bulaq,
    Şəfanı, nurunu azaltmazsan sən.

    Sən düzlük simvolu, xeyirxah mələk,
    Hörmətə, izzətə layiq bir insan.
    Sən güllər bəzəyən güllü kəpənək,
    İnsanlar zövq alır tək varlığından.

    Bu solğun dünyanın mənasısan sən,
    Bu zalım dünyanın xoş təbəssümü.
    Bir bəyaz dünyanın sonasısan sən,
    Behişt hurisinin tam təcəssümü.

    Səni vəsf etməyə gücsüzdü sözlər,
    Tanrı əsəridi surətin sənin.
    Baxdıqca cilvənə yorulmaz gözlər,
    Mərmərdən yonulmuş qamətin sənin.

    DÜNYA BİZDƏN BEZAR OLDU

    Qəlbə hopan dumanıyla,
    Tezcə qaçan zamanıyla,
    Vermədiyi amanıyla,
    Dünya bizdən bezar oldu.

    Xərclədikcə ömür, günü,
    Tapdaladıq yolu, yönü,
    Ha qaldırdıq səsi, ünü,
    Başqasını sezər oldu.

    Cəhd etdik sevincə sarı,
    Atmaq üçün dərd, qubarı,
    Önə qoydu mar , bezarı,
    Bizə qalan azar oldu.

    Yağdırmadı qışda qarı,
    Selə verdi bağı, barı,
    Qaranəfəs çay yuxarı,
    Haqq dalınca gəzər oldu.

    Gül istədik, verdi xarı,
    Kimə lazım balsız arı,
    Kədər yarı, qəmi yarı,
    Şandan zəhər süzər oldu.

    Həris vardan doyammadı,
    Göz torpaqsız qapanmadı,
    Din imanla tapınmadı,
    Nuh gəmisi üzər oldu.

    03. 02. 2016

  • Məmməd QƏDİR.Yeni şeirlər

    mq

    Gəlmədin

    Gəlişinə quzu qurban demişdim,
    Quzularım qoç oldular, gəlmədin.
    Yollar necə dayandılar üzümə,
    Ürəyimlə öc oldular, gəlmədin.

    Çəkdiklərim saçlarımda car oldu,
    Payız ötdü, tufan gəldi, qar oldu,
    Taleyimdə yox olanlar var oldu,
    Var olanlar heç oldular, gəlmədin.

    Nida qəddim sual oldu əzabdan,
    Sual verib nə anladım cavabdan,
    Ömür boyu şələ tutdum savabdan,
    Savablarım suç oldular, gəlmədin.

    Arzularım qəm odunda yaxıldı,
    Son harayım, son nəfəsə yığıldı,
    Ümidlərim pərən düşdü, dağıldı,
    Heç bilmirəm necoldular, gəlmədin.

    Boğazımda kəndir oldu illərim,
    Səni deyib haray çəkdi dillərim,
    Kəpənək tək mənə uçdu əllərin,
    Yetişmədi, gec oldular, gəlmədin…

    Pərim

    Qanad çala-çala qondun çiynimə,
    Yerin rahatdımı, necədi, pərim?
    Soyun qanadını gir ürəyimə,
    Sənə eşq yandırım, gecədi, pərim

    Sevginlə sığal çək qayğılarıma,
    Bal süzüb şəkər qat yuxularıma,
    Düzül misra – misra duyğularıma,
    Ürəyim incədən incədi, pərim.

    Sənə qul olmaq tək bir diləyim var,
    Sevinim, sən kimi bir mələyim var,
    Demə ki, göylərdə öhdəliyim var,
    Məhəbbət hər şeydən öncədi, pərim.

    Sənsizlik içimi qırıb dağıdır,
    Getmə, ürəyimin qərib çağıdır,
    Ömür saatında qürub çağıdır,
    Sevgi saatında neçədi , pərim?!

  • Rahilə DÖVRAN.Yeni şeirlər

    rxd

    Şairə-jurnalist-publisist
    Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü,
    “Qızıl qələm” media mükafatı laureatı,

    NƏ DEYİM İNDİ

    Çox inanmışdım mən, o zaman sənə,
    Nə etmək olar ki,üzü dönənə?
    Getdin,sənə gülüm, etmirəm tənə,
    Getdin, sevməyən çox, onlar sevindi,
    Bizi sevənlərə, nə deyim indi?

    Çox sevmişdim mən,o zaman səni,
    Haqq islah eyləsin, yoldan edəni.
    Kimsə tuta bilməz, özü gedəni
    Görən qəlbindəki, nə hikkə, kindi?
    Bizi sevənlərə, nə deyim indi?

    Çox xəyal qurdum mən, o zaman gülüm,
    Sandım bizi ancaq, ayırar ölüm.
    Mənim qəlb közümü, qoruyur külüm,
    Sənin dönük qəlbin, kimə isindi?
    Bizi sevənlərə, nə deyim indi?

    Çox üzür qəlbimi hicran acısı,
    Dözülməz olarmış, həsrət sancısı.
    Bəzən pozularmış, alın yazısı,
    Qəhr olan bu eşqin, suçlusu kimdi?
    Bizi sevənlərə, nə deyim indi?

    Çox vaxtı gizlədim, pünhan saxladım,
    Gecələr sübhəcən, gizlin ağladım.
    Dərdimi yaratək, açdım- bağladım,
    Sirrimiz faş oldu, Dövran,- bilindi,
    Bizi sevənlərə, nə deyim indi?
    Nə deyim indi?…

    04.02.2016.

    S Ə N S Ə N

    Sənsən mənim ömrüm, günüm, həyatım,
    Sənsən mənim şan-şöhrətim, büsatım.
    Sənsən nəğməm,qoşmam,qəzəl, bayatım,
    Sevə-sevə xəyalına daldığım,
    Illər boyu həsrətiylə yandığım.

    Sənsən sevən ürəyimin parası,
    Sənsən görən gözlərimin qarası.
    Sənsən bütün dərdlərimin çarası,
    Gecə-gündüz şəfa umub, andığım,
    Illər boyu həsrətiylə yandığım.

    Sənsən məni ümidlərlə bəsləyən,
    Sənsən məni sabahlara səsləyən.
    Sənsən həm də, saf eşqimi tərsləyən,
    Ey şəfqətli, nurlu, mələk sandığım,
    Illər boyu həsrətiylə yandığım.

    Sənsən sair Dövranın təbb, ilhamı,
    Sənsən onun xoş hicranı, həm kamı.
    Səni mənə yaraşdırır el, hamı,
    Eşq atəşin sevgisindən aldiğım,
    Illər boyu həsrətiylə yandığım.

    03.02.2016.

  • Zeynəb DƏRBƏNDLİ.Yeni şeirlər

    11665411_1690704784490598_9087155491968421030_n

    Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin Sumqayıt şəhər təşkilatının Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyi və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının “Cənubi Qafqaz Xalqları üzrə xüsusi müxbir”i,
    İraq Türkmən Yazarlar Birliyinin, Dərbənd Ədəbiyyatçılar Birliyinin, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü

    UNUDACAĞAM

    Mənə əzab verib nakam eylədin,
    Sənsən məhəbbətim, ömrüm söyvlədin.
    Indi aç gözünü, bir bax neylədin,
    Bu eşqin oduna tək yanacağam.
    Səni sevə sevə unutacağam.

    Atdın məni, əğyarın ayağına,
    Özün getdin var, dövlət sorağına.
    Etdiklərin,çıixacağ qabağına,
    Sənin xəyalında yaşayacağam,
    Səni sevə sevə unutacağam.

    Sevmirdinsə, niyə aldatdın məni,
    Neycün ləkələdin bu saf sevgini?
    Yalanla öyrətdin özünə məni,
    Öz sevgimə, mən sadiq qalacağam,
    Səni sevə sevə unutacağam.

    Zeynəbi heç nədən aldatdın, atdın,
    Hansı bivəfasızın eşqinə satdın?
    Mənim ürəyimi qırdın, alçaltdın,
    Cətin birdə sevib, inanacağam,
    Səni sevə sevə unutacağam.

    QARDAŞ

    Sən öz ürəyinlə danış, söhbeət et,
    Calış, köməksizin, imdadina yet.
    Getsəndə, Allahın haqq yoluyla get,
    Dost gedən yollara inanma qardaş.

    Atanın, Ananın qiymətini bil,
    Onlara ağ olub, ötmə sən dil dil.
    Əyilsən, Allaha səcdə et, əyil,
    Düşmənə baş əyib utanma qardaş.

    Bu dünya fanindir, sayıir kimsəni,
    Aldadıb ağlatma heç vaxt kimsəni.
    Dost sözqnə baxıb, yıxma kimsəni,
    Köməksizə əl tut, yubanma qardaş.

    Kor yuxuda yatma, dərhal qalx, oyan,
    Kimdir haqsız qalıb, haqlını duyan?
    Düşmənlə üz üzə, göz gözə dayan,
    Namərdə arxa ilə dayanma qardaş.

    Zeynəb verir sənə öyüd, nəsiyyət,
    Bunu Anam mənə, etmiş vəsiyyət.
    Yalançı adamda, olur pis niyyət,
    Calış, yalanlara calanma qardaş.

  • Arzu RÜSTƏMSOY.Yeni şeirlər

    * * *

    Köynəyinin qoynu açıq,
    Yaxası boz-bozumtuldu.
    Səhərdən bəri könlümün,
    Ruhumun qaşı tutuldu.

    Göylərdən yerə süzülür,
    Xalısız ilmə düzülür.
    Bu yağış bizimki deyil,
    Yolunda könlüm üzülür.

    ….

    Nəyim vardı yaşamağa,dünyada,
    Bir ananın arzusunda doğuldum.
    Söz umduğum gətirmədi,heç yada,
    Mən səhərin yuxusunda boğuldum…

    Həsrətimi qovub qaçdı qara qış,
    Gözlərimdə yuva qurdu,qaraquş..
    Köksü buz bağlamış,diləyi donmuş,
    Bu şəhərin atəşində kül oldum…

    Birtəhərəm,qov həsrəti gözümdən,
    Ağlamaqdan,sizlamaqdan yoruldum.
    Çox tutuşdum,od olmadı,közümdən,
    Qasırğatək odum üstə buruldum…

  • Mehri ƏLİYEVA.Yeni şeirlər

    me

    AĞDAMIN,ŞUŞANIN HƏSRƏTİNDƏYƏM

    İtirib yurdumu,qərib diyarda
    Ağdamın, Şuşanın həsrətindəyəm.
    Ötür göz önündən Kötəl,Xaçında
    Çay baxçamı,Qarqarımı gəzirəm,
    Ağdamın, Şuşanın həsrətindəyəm.

    Daşaltında şəhid ruhu nigaran,
    Həsrətliyəm Cıdırdan,Topxanadan,
    Ötsəydim Laçına böyük yarmadan.
    Bəlkə boynu bükük Xarıbülbüləm,
    Ağdamın, Şuşanın həsrətindəyəm.

    Şahbulaq dağların duman bürüyüb,
    Bənövşələr kol dibində bükülüb,
    Qızılgül həsrətdən boynunu büküb.
    Ay Ağdamım,darda qaldın deyirəm,
    Ağdamın, Şuşanın həsrətindəyəm.

    Malbəylini,Kosaları istərəm,
    Bulaq üstən nanə,yarpız dərərəm,
    Vaqifin büstünə mən baş əyərəm.
    Mənim Şuşam,dərdim oldu deyərəm,
    Ağdamın, Şuşanın həsrətindəyəm.

    Sanki kəsilibdi iki qollarım,
    Viranələr içrə olub dövranım,
    Başım idi,üzülüb Qarabağım.
    Bu hal ilə bir qəribəm,Mehriyəm,
    Ağdamın, Şuşanın həsrətindəyəm.

    Kiyev 06-06- 2015

    VƏTƏN,QURBAN GETDİM YOLUNDA SƏNİN

    (Əsirlikdə olan bir yerlimizin,
    vətən deyə-deyə ermənilərin
    bütün zülmünə dözən bir igid
    qəhramanımızın şərəfinə itahv)

    Mən şəhid olmadım,bir əsir oldum.
    Vətən ,qurban getdim yolunda sənin.
    Vəhşilər zülm etdi mənə,bilirsən.
    Doğradılar dırnağımın sədəfin.
    Vətən,qurban getdim yolunda sənin.

    Suda saxladılar buzun içində.
    Şırımlar açdılar mənim üzümdə.
    Dırnağım qalmadı bilsən,əlimdə.
    Qorudum vətənin yenə şərəfin.
    Vətən,qurban getdim yolunda sənin.

    Yaramın üstündən kəndir bağlayıb.
    Yol boyu çəkdilər dığalar dartıb.
    Gözümün altına siqaret basıb.
    Hələ də yaşadır məni qüdrətin.
    Vətən,qurban getdim yolunda sənin.

    Dözürəm hər zülmə,vətən naminə.
    Düşdüm vəhşilərin qəfil əlinə.
    Yenə həsrətliyəm,ay vətən sənə.
    Olsamda içində mən bu dəhşətin.
    Vətən,qurban getdim yolunda sənin.

    Mehri bu dərdləri oxudu,yazdı.
    Bilin,həqiqətdi,demə xəyaldı.
    Neçə igidlərim əsir qalıbdı.
    Deyir bizə uzadaraq əllərin
    Vətən,qurban getdim yolunda sənin.

    Kiyev 25-10-2014 saat 05-45

  • Mehriban İBRAHİMOVA.Yeni şeirlər

    QAYĞI GÖSTƏRƏNLƏR

    Dibçəkdə bəslənən körpə fidana,
    Səhər su verməsən solub gedəcək.
    Evdə bəslədiyin pişik balası,
    Bir qarın çörəyə möhtac kimidir,
    Tikəni verərsən alıb gedəcək.
    Qayğıya möhtacdır bil ki, hər zaman ,
    Hər gün ətrafında gəzib,dolanan.
    Sadə həqiqətdir bu gün ,ey insan,
    Qayğı göstərərsən,qayğı görərsən.
    Zamanın əlində əsir zamanın,
    Yolunu anbaan kəsir zamanın,
    Düşərsən zillətə olmaz amanın,
    Onda göstərdiyin qayğı görərsən.
    Sağ əlin verdiyin sol əli bilməz,
    Əldən tutanların beli bükülməz,
    Düşmənə,yadlara başı əyilməz,
    Qayğı göstərənlər qayğısız olmaz.

    04 02 2016.

    STƏDİM.

    Düşüb ayaqlarına sevincin,
    Kədəri ayaqlayıb keçmək istədim.
    Mən ömür yolunda biryolluq daha
    Sevincə qoşulub qaçmaq istədim.

    Bu yolda sınaq var qaçım qınaqdan,
    Bəlkə bir sınaqdı,keçim sınaqdan.
    Dirilik suyunu içib bulaqdan,
    Ən gözəl günləri seçmək istədim.

    Bəzən gizli qalar açılmaz sirri,
    Taleyin qəribə oyunları var.
    Girib bu oyuna taleyimizin,
    Qəribə sirrini açmaq istədim.

  • Ədəbiyyatda və teatrda “çadra”

    23d6a8b031d4

    “Bürünmüşük bir qara çadraya, açıb xilas olmaq istəyəni də öz çadrası ilə boğuruq”

    Ədəbiyyatda və teatrda bu “çadra”dan danışmaq istəyirəm. Açıq-saçıqlıq, əsərlərdə vulqarizmlər və səhnədə açıqlığı qısıtlanmayan göstərilər tez-tez müzakirə olunan və həllini tapmayan bir məsələdir. Əslində bir problem kimi qoyulsa da, ortadakı sorunun nə olduğu bəlli deyil. Ədəbiyyat birbaşa yaşamdır, teatr da həmçinin. Yaşamın, yaşantının sözlə və ya göstərişlə, səhnələşdirmə ilə cəmiyyətə sunulmasında niyə təhrif olunmalıdır? Niyə hər şeyi olduğu kimi yox, “bəzəyərək”, cilalayaraq göstərməyi istəyirsiniz?

    Ədəbiyyat yaşantılardan ibarətdir, həyatlardan bəhs edir. Məgər biz yaşadıqlarımızı xatırlayanda içindən yaxşı hissələri xatırlayıb, “qaranlıq” olan tərəflərini beynimizdən silirik? Əgər belə ediriksə, yaxud etməliyiksə, deməli, həyatı səmimi yaşamırıq. Həyat yaxşı ilə bərabər pisi də özündə barındırır.

    Bu gün əsərlərdə peşəkar şəkildə verilmiş açıq-saçıq dediyimiz o hissələri yaşayan insanlardır, onları güzgü kimi göstərən bu ədəbiyyat səmimidir, sünilikdən uzaqdır. İki sevgilidən bəhs olunursa, onların sevişməyindən doğal nə ola bilər? Əsərdə bəzən oxucunu rahatlatmaq, beynindəki dərin sujet qatlarını bir az yüngülləşdirmək və reallığı ona çatdırmaq üçün bu mütləqdir. Obrazlar özünə və onun yaşadığı həyat tərzinə uyğun bir dillə danışmalıdır. İki fahişənin söhbətini professor danışır kimi, yaxud bir qatilin fikirlərini adi həyat tərzi sürən sıradan bir insanın dili kimi vermək olmaz. Fahişə ilə bir gecə keçirən kişinin nitqində mütləq vulqar ifadələr olacaqdır. Bunu bildiyimiz halda, niyə ədəbiyyatı saxtalaşdırmağa çalışırıq?

    Erotika bir janrdır və bu, özünü ədəbiyyatda da göstərə bilir, göstərməlidir. Ədəbiyyat azad yaradıcılıq sahəsidir. Bunun fonunda nələri yazmaq olar, nələri olmaz deyib, bir kriteriya bəlirləmək absurtdur. Oxucu daima fərqli nələrsə gözləyir, daima yenilik axtarır. Nə qədər klassikaya müraciət etmək olar? Klassiklər belə yazmayıb deyiriksə, dünya ədəbiyyatını hara qoyaq? Kifayət qədər açıqlıq, erotik mövzuların daxil edildiyi əsərlər var dünya ədəbiyyatında. Biz bunu mental dəyərlərə bağlasaq belə, deməli, dünyaya çıxışımızı bağlayırıq, sərhədlənirik. Fransız yazıçısı Mişel Uelbekin “Elementar hissəciklər”i, demək olar ki, bütünlüklə açıqlıqla qələmə alınmış bir əsərdir. Həmçinin Fransız yazarı Giyom Apollinerin “11 min çubuq” romanında seksual əlaqənin açıq şəkildə təsvir edildiyi səhnələr var və həmin səhnələrdə sadomazoxizm məqamları mövcuddur. Bu əsəri tərcümə edərsək, təhrifmi etməliyik? Çıxarımlaramı baş vurmalıyıq? Bu mümkün deyil, çünki əsərin mahiyyəti itəcəkdir.
    Giyom Apolliner qeyd edir ki, “bu bir bədii əsərdir və onun yumoristik və mübaliğəli xarakterinin, seksə olan meyli qızışdırmasını yox, əksinə azaltmasını güman etmək olar”. Burdan belə bir nəticəyə gəlmək qaçınılmazdır ki, hər bir əsərin verdiyi mesaj var və bu mesajı oxucuya çatdırmaq üçün yazıçı “tərs köşə” taktikasından istifadə etməlidir.
    Dünya ədəbiyyatında çox nümunələr göstərmək olar. Markesin “Kədərli fahişələrim”, Koelyonun “11 dəqiqə” əsərlərini də qeyd etmədən keçmək mümkünsüzdür.
    Əsər nə qədər reallığı əks etdirsə, o qədər anlamlı və oxucuya dərin məna yükləmiş olar. Nə qədər süni şəkildə, həyatdan, olacaqlardan qaçaraq nələrsə yazmağa çalışacağıq? Bu çadraya bürünüb hara gedirik? Qarşımız divardır, keçmək olmayacaq. Həyat ədəbiyyatla vəhdətdir, bir-birinin eynidir. Həyatda seviriksə, sevişiriksə, soyunuruqsa, söyürüksə, seviniriksə, ağlayırıqsa, dalaşırıqsa, bunu niyə ədəbiyyata yansıtmayaq? Niyə bunlar yoxmuş kimi ideal bir şeylər göstərək? Aldanmağı bu qədərmi sevirik?

    Bir də, uzun müddətdir teatrlarla bağlı bu məsələ problem kimi gündəmə gəlir. Xüsusilə də, müstəqil teatr kimi fəaliyyət göstərən ODA və ADO teatrına bu nöqteyi nəzərdən təzyiqlər çox olur. Fransaya qədər gedib çıxmış bu teatrda nəyi qısıtlamaq istəyirik? Soyunmağı, sevişməyi, öpüşməyi görməkdənmi qorxur izləyici?
    Yaxşı, izləyicini – gəncliyi pozmaqda təqsirli bilinən təkcə bu teatrmı gözünüzə girdi? Gənclik bu gün haradadır, nələr edir, internetdə nələr izləyir xəbəriniz varmı? Xəbəriniz yoxdur, çünki bunu gizlin şəkildə edir, Google’də ən çox kliklənən videolara baxın – porno filmlər, seks görüntüləri. Bu gəncliyi pozmur da, gedib mədəni şəkildə bir əsərin nümayişinə baxmaq, ən azı bir əsərin adını öyrənmək, həyatın içindən bəhs edən bu teatr səhnəsində əyləşmək, obrazları izləmək, insanlığın xislətini görməkmi pozur? Öpüşmək, sevişmək, soyunmaq səhnələrindən rahatsız olub, teatr səhnəsini tərk edənlərə sual verirəm. Azərbaycan gəncliyi ən ucuz otellərdə fahişələrlə gecələyir, şəhərdə cılız beyinli bu gəncliyin gözləri ilə qızlar təcavüzə uğrayır, bütün gün çayxana köşələrində mobil telefonlarında porno videolar izləyirlər, gəlin nömrəsi axtarırlar. Bunları bilirdinizmi?

    İndi deyin görək, bu gəncliyi teatrlardan, ədəbiyyatdan qorumaq istəyirsiniz? Sveyq deyirdi ki, fahişəlik seksual azadlıq olmayan zamanda yaranıb. Nə qədər, bu tabuları qıra bilməyəcəyiksə, bu stereotiplərdən qurtulub real həyatı görməyə başlamayacağıqsa, daima süni həyatın içində süni ədəbiyyat və teatrda özümüzə baxacağıq!

    89 il əvvəl Sevilin başından açdığı çadranı, siz hələ beyinlərinizdən açıb çıxara bilməmisiniz!

    Sayqılarla!

    Aysel ABDULLAZADƏ,
    Yenibaxis.az İnformasiya Agentliyinin təsisçi və baş redaktoru

  • Nəzakət Bədirovanı doğum günü münasibətilə təbrik edirik! (4 fevral)

    12508749_1686337568316827_3856281377789156451_n

    Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi Sumqayıt şəhər təşkilatının Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin Rəhbərliyi Sizi, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi Sumqayıt şəhər təşkilatının elektron orqanları Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş məsləhətçisini doğum gününüz münasibətilə səmimi qəlbdən təbrik edir, Sizə uzun ömür, möhkəm cansağlığı, xoşbəxtlik, işlərinizdə uğurlar diləyir!
    Dodaqlarınızdan gülüş,yanaqlarınızdan təbəssüm əskik olmasın!
    Sevib, sevdiyiniz insanların əhatə dairəsində olun!

    Mətbuat xidməti

  • Yalçın YÜCEL.”SEN”

    175054_178868168822977_4360000_o

    Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temssilcisi

    Sen bir başkasın güzel
    Yüzümü aydınlatansın
    Yüreğimle oynaşansın
    Üzerime dökülen sıkı bir yağmursun
    Yalnızlığıma çöküp kalan acısın
    Sen rüyalarımda açan çiçek
    Gülümseyen bir çocuk gibisin
    Kucakladığım sevginde
    El ele tutuştuğum özlemsin
    Sen yaşamsın güzel
    Bir başkasın ayrıksı
    Ucundan tutup sürüklediğim.

  • Yalçın YÜCEL.”SAYGILI OLMAK”

    175054_178868168822977_4360000_o

    Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temssilcisi

    Kişi ilkin kendine saygı duymalıdır. Kendisine saygısı olmayanın başkasına saygılı olması beklenemez. Saygınlık bireyden topluma doğru bir oluşum gösterirse, o toplumun sosyoekonomik çizgide düzenli kalkınmasının da nedeni olur.
    Son yıllarda en çok gereğini duyduğumuz konulardan biridir saygılı olmak, olabilmek. Artık kimse kimseye saygı göstermez bir toplum önümüze geliyor. Bu konuda çıkmaz sokakların önü hep tıkanık. Kimse çözüm üretmeye de çaba göstermiyor. Oysa saygı, toplumun çeşitli kesimlerine ve kuruluşlarına, kendine özgü bir anlam ve yorum getirecektir.
    Konunun özünü görebilmek için merdiven basamaklarının ilkinde durup düşünmek gerekir. Kuşkusuz saygının ilköğretimi ailedir. İlk saygı dersleri burada alınır. Buradaki eğitim nedenli güçlü ve günümüz saygı kurallarına uyumlu ise, bireyin kendine ve toplum yararı da o denli yüksektir. Genellikle günümüz çocukları, gençleri, anne, baba ve diğer büyükleri karşısında içki içmeyi, ayak ayak üstüne atmayı, küfürlü konuşmayı saygısızlık görmüyorlar. Şimdi böylesi gençleri yetişmiş durumlarıyla toplumun çeşitli kesimlerine oturtup davranışlarını gözlemeye çalışalım:
    Öğrenci olarak: Öğretmenlerine karşı, arkadaşlarına karşı ve derslerine karşı saygısızdır. Başarısızlık en üst boyuttadır. Her türlü karanlık eylemlere eğilimli oldukları için genelde okulda mikrop saçarlar. Çevre bu tür öğrencilerden büyük bir rahatsızlık duyarlar. Sayısal çoğunlukları arttıkça da okulda karmaşayı çoğaltırlar.
    Sporcu olarak: Trilyonlarca transfer parasını alıp karşılığında bekleneni ortaya koymazlar. Gece hayatlarıyla günlerini gün eder, sahada ise sadece gezinirler.
    İşveren olarak: Kendi çıkarlarını her-şeyden yüce görürler. Vergilerini azaltabilmek için her türlü yolu denerler. Yasaları çiğnemek onlar için önemli değildir. İşçilerini birer eşya gibi görüp öyle hareket ederler.
    İşçi olarak: Sırtını sendikaya dayayarak, hakettiklerinden çok fazlasını isterler. Buna karşın iş verimleri düşüktür.
    Sanatçı olarak: Sanatsal düşünce ve hareketleri aldıkları parayla orantılıdır. Aldıkları parayla sanatları vardır.
    Yönetici olarak: Koltuklarında kalmak için yasaları bile hiçe sayarlar. Kendilerini koltuğa oturtanlar için her türlü yaltakçılığı da yaparlar.
    Vatandaş olarak: Araçlarıyla kırmızı ışık yanarken geçiş yaparlar, yaya iken yaya geçitlerine uymazlar. Yerlere tükürür, çevreyi rahatsız ederler.
    Yüzeysel olarak saygı eğitimindeki yetersizliği ortaya getirmek istedim. Sanırım benim gibi her kültürlü insan bu şekilde bakarken konuya tedirgindir. Bu konuda konferanslar verilir, yazılar yazılır. Sonuç pek değişiklik göstermez nedense. Ama bu sonuç konunun üzerine bilinçli ve duyarlı şekilde eğilim göstermediğimizden kaynaklanır.
    Gerçek anlamda çözüm diyorsak yine aileden başlamalıyız çözüme. Her aile, parasal bir gereksinim olmadan, çocuklarını topluma saygı gösterecek ve görecek şekilde yetiştirmeleri gerekmektedir. Yoksa saygı yitip gidecektir uzaklara. Ne yapsanız, ne etsenizde dönmeyecektir yanınıza.
    Saygı eğitimi aileden sonra okulla sürer. Burada görev öğretmenlere ve yazarlara düşer. Öğretmen ve kitap birbirini bütünler. Çocuğu yetişmesinde doğruların uygulanması, temel ilkede çizginin düz olarak taşınması saygın görüşü derinleştirir. Eğitimdeki yanlışlıklar ise bir başka sorundur. Bu yanlışların eğitimciler tarafından saptanıp düzeltimine gidilmesi saygın görüşü daha değerli kılar. Saygıyı, sevgiyi ve de kardeşliği kökünden sarsan fikirler çocuklardan mutlaka uzak tutulmalıdır. Bu arada ahlak dışı, vurdulu kırdılı filmlere de bir çare bulunmalı. Televizyon programları saygı oluşumları içinde olmalı, zararlı kitapların satışı ise öncelikli bir şekilde önlenmelidir.
    Dileğim saygı ve sevgi dolu çocuklar ve gençlerden oluşan yarınlar çıkmalı karşımıza. Saygı ve sevgi ile büyümeli, gelişmeli. Vazodaki çiçekler gibi değil topraktan köklenerek çıkmalı göğün içine.z

  • Harika UFUK.”KAPI”

    huh

    Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temssilcisi

    Günaydın. Dikkat edin günün birinde tekrar çalacağınız kapı ebediyen yüzünüze kapanmasın.

    Kapalı o kapı şimdi
    Çalsam açılır belki…
    Ama acaba kapıyı açacak olan
    Beklediğim kişi mi?
    Seven çok şans verir sevdiğine
    Kolayca kapatmaz kapılarını ama
    Sevilen çok kırılmıştır belli ki
    Kapandı mı bir kapı hayatınızda
    Beklersiniz önünde
    Yıllarca…
    Heyhat!
    Gidenler dönmüyorlar,
    Ölseler de bir kalsalar da…
    Kalan kaldığı gibi
    Kalır mı sence?
    Boşuna!
    Kapalı o kapı şimdi
    Çalsam açılır belki…
    Ama acaba kapıyı açacak olan
    Beklediğim kişi mi?
    HARİKA UFUK
    ADANA
    6 KASIM 2015
    SAAT: 06.45
    YARASI ISLAK ADLI ŞİİR KİTABIMDAN

  • Harika UFUK.”İLLE DE AHDE VEFA”

    huh

    Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temssilcisi

    Sevenlerime, sevdiklerime, vefa duygusuna sahip olanlara dilerim ki güzel bir gün, güzel bir hafta olsun.

    Hayattaki en güzel duyguların başında,
    Sevgi, saygı, hoşgörü ille de ahde vefa.
    Bulamazsın bir nebze nankörlerin aşında
    Sevgi, saygı, hoşgörü ille de ahde vefa.
    Değerlerde gizlidir, İki cihanda sefa.

    Kemale erenlere taçtır, yakışır erdem,
    Âlimle, sanatkârla sohbet güzeldir her dem,
    Mutluluk bekliyorsak önce verelim madem,
    Sevgi, saygı, hoşgörü ille de ahde vefa.
    Değerlerde gizlidir, İki cihanda sefa.

    Vefasızlık kalplerde oldukça ağır yüktür,
    İyilerin yüreği kâinattan büyüktür,
    Kötü düşünenlerin beyinleri höyüktür,
    Sevgi, saygı, hoşgörü ille de ahde vefa.
    Değerlerde gizlidir, İki cihanda sefa.

    Kamil insan insanın kadrini bilir elbet,
    Dürüstlükten, mertlikten kimse etmez şikâyet,
    Doğru bildiğin yoldan ayrılmadan devam et:
    Sevgi, saygı, hoşgörü ille de ahde vefa.
    Değerlerde gizlidir, İki cihanda sefa.

    Harika iyiliğin kıymetini bilmeli,
    Istırap çekenlerin gözyaşını silmeli,
    Nankörlüğü dünyadan tek kalemde silmeli.
    Sevgi, saygı, hoşgörü ille de ahde vefa.
    Değerlerde gizlidir, İki cihanda sefa.

    Adana.15.10.2014.SAAT: 10.00

  • Zeynəb DƏRBƏNDLİ.Yeni şeirlər

    11665411_1690704784490598_9087155491968421030_n

    Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin Sumqayıt şəhər təşkilatının Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyi və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının “Cənubi Qafqaz Xalqları üzrə xüsusi müxbir”i,
    İraq Türkmən Yazarlar Birliyinin, Dərbənd Ədəbiyyatçılar Birliyinin, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü

    AĞLAYIR

    Qarabağım, qəm ocağım,
    Gözüm ağlayır adına.
    Göyə sovrulan torpağım,
    Üzüm ağlayır adına.

    Düşmən kəsib sağın, solun,
    Qalaq qalaq tikan kolun.
    Bizi mi gözləyir yolun?
    İzim ağlayır adına.

    Dağı, daşı qan qoxlayır,
    Dərdin qəlbimi oxlayır.
    İt, səni əsir saxlayır,
    Dözüm ağlayır adına.

    Zeynəbəm, ciyərim yanır,
    Çoxu məni, dəli sanır.
    Ürəyim haqqa inanır,
    Sözüm ağlayır adına.

    NİYƏ GƏLMƏDİN?

    Sənə inandım gülüm,
    Oduna yandım gülüm.
    Yolda dayandım gülüm,
    Söylə, niyə gəlmədin?

    Sənə verdim qəlbimi,
    Unut kədəri, qəmi.
    Ey könlümün həmdəmi,
    Söylə, niyə gəlmədin?

    Çəməninə gül oldum,
    Ürəyinə qul oldum.
    Ateşindən kül oldum,
    Söylə, niyə gəlmədin?

    Ümidimi kəsmisən,
    Külək olub əsmisən.
    Bəlkə məndən küsmüsən,
    Söylə, niyə gəlmədin?

    Nədən incidin belə?
    Yanıram gilə gilə.
    Bircə söz gətir dilə,
    Söylə, niyə gəlmədin?

    Dərddən alışır sinəm,
    Sənin üçün, mən kiməm?
    Ay yeganəm, birdənəm,
    Söylə, niyə gəlmədin?

    Sənsiz olmuşam xəstə,
    Dərd qoyma dərdim üstə.
    Canımı məndən istə,
    Söylə, niyə gəlmədin?

    Zeynəbi qəmgin etmə,
    Ömrümdən qəfil getmə.
    Bu canımı əritmə,
    Söylə, niyə gəlmədin?

  • Zeynəb DƏRBƏNDLİ.Yeni şeirlər

    11665411_1690704784490598_9087155491968421030_n

    Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin Sumqayıt şəhər təşkilatının Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyi və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının “Cənubi Qafqaz Xalqları üzrə xüsusi müxbir”i,
    İraq Türkmən Yazarlar Birliyinin, Dərbənd Ədəbiyyatçılar Birliyinin, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü

    QARABAĞIM

    Neçə ildir yol gözləyir,
    Canm qərib Qarabağım.
    Qəlbi insan tək sızlayır,
    Canım qərib Qarabağım.

    Ocağları sönüb qalıb,
    Ev eşiyim yanıb qalıb.
    Damarımda donub qalıb,
    Canım qərib Qarabağım.

    Dağları, düzləri küsgün,
    Babamın izləri küsgün.
    Sovrulan közləri küsgün,
    Canım qərib Qarabağım.

    Zeynəbəm, alışır sinəm,
    utanıram, necə dinəm?
    Adından kül olan mənəm,
    Canım qərib Qarabağım.

    GEDƏNDƏN SONRA

    Ömrümü, günümü mənasız sandım,
    Ana, sən dünyadan gedəndən sonra.
    Özüm öz içimdə alışdım, yandım,
    Ana, sən dünyadan, gedəndən sonra.

    Sis duman yurd saldı, qəlbim başında,
    Söz yaza bilmədim məzar daşında.
    Qalmadı ləzzəti yazın, qışın da,
    Ana, sən dünyadan gedəndən sonra.

    Atamı itirdim, lap uşaq ikən,
    Atanı mənə, əvəz etdin sən.
    Kədər satın aldı, məni sevincdən,
    Ana, sən dünyadan gedəndən sonra.

    Zeynəbəm, ölübdür yaşam həvəsim,
    Heç kəsin yanında, duyulmur səsim.
    Yoxdur bu halıma yanan bir kəsim,
    Ana, sən dünyadan gedəndən sonra.

    02 02 2016.

    YAŞAMAQ HƏSRƏTİ

    Bir saf çeşmə istərəm,
    Suyu, yaşdan olmasın.
    Mənə, ürək nəsib et,
    Ancağ, daşdan olmasın.

    Gözlər görmək istərəm,
    Mənim üzümə baxsın.
    Məni eşq atəşində,
    Daim yandırsın, yaxsın.

    Gülüş görmək istərəm,
    Mənə sevinc gətirsin.
    Ürəyimdən həsrəti,
    Qəm, kədəri itirsin.

    Mən yağışı istərəm,
    Yağsın, yusun həsrəti.
    Gözəl xatirələrlə,
    Yaşatım məhəbbəti.

    Röya görmək istərəm,
    Həyat boşluğu dolsun.
    Gözlərimi açanda,
    Anam yanımda olsun.

    Bir xatirə istərəm,
    Uçsun xəyallar göyə.
    Mən də onu hiss edim,
    Məni yaşatsın deyə.

    Bir təbəssüm istərəm,
    Qonsun dodağlarıma.
    Zeynəbəm, arzum budur,
    Dönüm, o çağlarıma.

    03 02 2016

  • Saqif QARATORPAQ.”Bilmirəm nə deyim sənə bu yaşda”

    s

    Bilmirəm nə deyim sənə bu yaşda,
    Ilk dəfə vurulan uşaq deyiləm.
    Bir az utancağam,bir az da tənbəl,
    Neyləyim, elə də qoçaq deyiləm.

    Kəsdirib qapımı budu son bahar,
    Ayağım altında xəzəldi illər…
    Mənim qız qaytaran vaxtım ha deyil,
    Elə görən kimi sevə gözəllər.

    Yoxsa sən gecikdin bu ömrə-günə,
    Bilmirəm, gec tapdım bəlkə mən səni.
    Bir nakam sevdanın naxışıdı bax,
    Alnımın qırışı,saçımın dəni.

    Bir eşqin acısı sızlar içimdə,
    Adını sinəmə yazıb ayrılıq.
    Mən çoxdan ölmüşəm bir buz ürəkdə,
    O gündən qəbrimi qazııb ayrılıq.

    Demirəm halıma acı bir azca,
    Səndən bir cabab da gözləmirəm mən.
    Bir az ürəyimi boşaltdım yetər,
    Bundan sonrasını özün bilərsən…

  • Saqif QARATORPAQ.”Yadımdan çıxır daha”

    s

    Yadımdan çıxır daha
    Nə varsa səndən yana.
    Yolllarım elə bağlı,
    Gələmmirəm yanına.

    Səssizcə çiçəkləyir
    Adın dodaqlarımda.
    Göz yaşım bir misradı,
    Donub yanaqlarımda.

    Üst-başımda,saçımda
    Həsrətinin qoxusu,
    Hər gecə yuxumdadı
    Ayrılığın yuxusu.

    Sənsiz gör necə itib
    Ömrün-günün səhmanı.
    Sızıldayır içimdə
    Səni görmək gümanı…

    Bu gün də bitdi belə,
    Demirəm ki yaşadım…
    Titrəyən əllərimlə
    Xəyalını oxşadım.

    Yenə səhra ömrümə
    Düşdü bir qərib axşam.
    Ürəyim elə təşnə,
    Tək sənə susamışam…

  • Şəfa EYVAZ.”Bilmirsən”

    1423756700_sefa-xanim

    Götür ürəyini, gəl mənə tərəf…
    Əriyib yolların qarı, bilmirsən.
    Bir ümid içimdə çıxıb naxələf,
    Uçub gedib sənə sarı, bilmirsən.

    Sanma ki, arzular gəlib keçici,
    Bu könül yaşını doldurub çoxdan.
    Bizim taleyimiz iki əl içi,
    Məndə yarı, səndə yarı, bilmirsən.

    Ötür bu taleyi, doğul yenidən,
    Yenidən yolumuz qovuşa bəlkə.
    Bu ömür sevinci salıb əlindən
    Verib “yox”u, alıb “var”ı, bilmirsən.

    02.02.2016

  • Ahmet Tevfik OZAN.”BİR ÖMRE NAZAR”

    1200t

    Hangi taştan yontulmuş şu garip kafatasım?
    Kâinat zerre zerre içinde raksediyor…
    Buzları tutuşturan bir alev ihtirasım.
    Çığlığım yıldızlardan fezaya aksediyor.

    Güz gelmiş; yaprak değil, dökülen hayallerdir
    Dün ölmüş, hal perişan, yarın elbet ölecek
    Ortasında zavallı ben, zavallı, nedendir:
    Hüngür hüngür ağlasam, her şey bana gülecek

    Zaman, yanımda akan berrak, sessiz bir nehir
    Kenarında oturup beklesem mi diyorum?
    Rabbim’in nizamı bu: bir nurlu kayık gelir
    İstesem, istemesem bu günü bekliyorum.

    Okunmamış bir, yâr diyerek koşuyor
    Semaya hançer hançer fışkıran alevlere
    Batan gün, ötelerden bir haber mi taşıyor?
    Niçin çıkar sokaklar taş yürekli evlere?

    Beyaz bir bulut, akan, bir bitmez yeşil deniz
    İki yanımda her gün, hayallerle haşre dek…
    Bu nuranî âlem ne? Biz, yarabbi nerdeyiz?
    Hakikati emziren rüya ne gün bitecek?…

  • Tokat’ta bulunan tüm dostlarımızı ve öğrencilerimizi Tufan Gündüz hocanın sohbetine bekliyoruz

    1130t

  • Orhan Fatih KUŞDEMİR.”TOKAT’IN SAZI SÖZÜ-4″

    1100tosyaad

    TOKATLI GEDÂÎ’NİN TASAVVUFÎ ŞİİRLERİ
    (Yrd. Doç. Dr. -BOZOK ÜNV. FEN-EDB. FAK. T.D.E Bölümü- orhanfatih71@hotmail.com)

    Bu çalışmada kaynak olarak Sadettin Nüzhet’in “XIX’uncu Asır Saz Şairlerinden Beşiktaş’lı GEDAΔ(1933) ve Muhtar Yayla Dağlı’nın “Bektaşî Edebiyatından Tokatlı GEDÂYÎ- Hayatı ve Eserleri” (1943) kullanılmıştır. Hayatı hakkındaki bilgiler ve şiirleri bu eserlerden alınmıştır. Sadettin Nüzhet’in eserinde 73 şiir, Muhtar Yayla’nın eserinde gazel, koşma, mersiye, destan ve tahmisler dâhil 153 şiir bulunmaktadır.
    Kimliği, eserleri ve gerçek yaşam öyküsü hakkında az bilgi bulunan Gedâî, on dokuzuncu yüzyılın ilk yarısı ile yirminci yüzyılın başında yaşamış bir Bektaşi saz ozanıdır. 1826 yılında Tokat’ta doğmuştur. Asıl adı Ahmed’dir. Ona Gedâî mahlasını veren ünlü Bektaşi Baba’larından Sinop’lu (Batum’lu) Yesari Baba’dır. Babasının adı Ahmed Muhtardır, babası kereste tüccarıdır. Tokatlı Gedâyî adıyla da anılır. İstanbul’a geldikten sonra, Rumeli Hisarı tekkesi postunda oturan Nafi Baba’dan el alarak, Bektaşi olmuştur. Din dışı şiirleri de bulunmaktadır. 1889’da İstanbul’da ölmüştür. İlköğreniminden sonra babasının keresteci dükkânında çalıştı. Sevdiği kız veremden ölünce saz ve şiire merak salmıştır. Bir ara Tokat’a gelen Batumlu Yesari Baba kendisine sazını ve şiirlerini dinledikten sonra mahlasını sorar, mahlası olmadığını öğrenince ona Gedâî mahlasını verir. Gedâî (dilenci) mahlasıyla orada bulunan arkadaşları dalga geçince, Gedâî Bektaşî babasına dönerek:
    — Baba erenler, fakire dilenciliği mi layık gördünüz? Bakın arkadaşlarım daha şimdiden benimle eğleniyor ve alay ediyorlar. İleride bu isim yüzünden başıma daha kim bilir neler gelecektir!.. gibi sözler söyleyince baba:
    — Varsın arkadaşların seninle alay etsinler oğlum. Sen bunlara aldırma. Ben sana bir şey söyleyeceğim. Hatırında iyi kalsın. Sen zaman gelecek, sazda sözde çok değerli bir insan olacak, büyük ve küçük birçok insanların sevgisini kazanacak ve hatta padişahların meclislerinde bulunarak iltifatlarına da uğrayacaksın, demiş ve hayır dua şeklinde söylenen bu sözler herkes tarafından kabul görmüştür (Dağlı 1943: 9).
    Tarihi saptanamayan bir savaşta esir düşmüştür. Savaş bitince Tokat’a dönerken İstanbul’a uğramış ve Beşiktaş’a yerleşmiştir. Âşık kahvelerine çok gittiği için çağının bütün saz ozanlarını tanımıştır. Yalnızca hece ölçüsüyle ürünler vermekle yetinmemiş divan türünde de hatırı sayılacak eserler vermiştir.
    Gedâî, bir süre Üsküdar çiçekçi kahvesini çalıştırdı. Tavukpazarı’ndaki âşıklar kahvesinde sazı ve sözüyle tanındı. Çevresi giderek genişledi. İstanbul’un tanınmış yazar ve şairlerince de beğenildi. Onların önerisiyle Padişah Abdülaziz’in huzurunda saz çaldı ve sarayın incesaz heyetine katıldı. Bu görevi 5. Murad dönemine kadar sürdürdü. 2. Abdülhamid’in incesaz heyetini dağıtmasından sonra emekliye ayrıldı. Nefeslerinden başka halk şiiri geleneğine uygun söylediği şiirleri de vardır. Sazda ustası Erzurum’lu Emrah’tır. Mir’ati, Fenni, Şevki, İşreti ve Şeyh Galib’in gazellerini tahmis etmiştir. Beşiktaş’taki dükkânında arzuhalcilik yaptı. İstanbul’un çeşitli semtlerinde saz çalıp söyleyerek dolaştı. Bu dönem “Medet Tophaneli top top kıvırcık perçemli” nakaratlı şarkısı çok tutuldu. 19. Yüzyıl âşıkları arasında Arapça, Farsça sözlük ve tamlamalara fazlaca yer verişi, hece ölçüsünün yanında aruzla da şiir yazmasıyla dikkat çeker. Bektaşiliğe girerek bu tarikatın 19. Yüzyıl’daki belli başlı temsilcisi Mehmed Hilmi Dedebaba’ya kapılandı, ondan “babalık” aldı. 1901 yılında İstanbul’da ölmüş ve Karaca Ahmed mezarlığında toprağa verilmiştir. Hakkındaki bilgiler ve bazı şiirleri Saadeddin Nüzhet Ergun’un “XIX. Asır Saz Şairlerinden Gedâi (1933) kitabı ile Muhtar Yahya Dağlı’nın “Tokatlı Gedâyî” (1943) kitaplarında toplanmıştır.
    Edebî Şahsiyeti: 19. Yüzyıl âşıkları arasında Arapça, Farsça sözlük ve tamlamalara fazlaca yer verişi, hece ölçüsünün yanında aruzla da şiir yazması nedeniyle Gedaî’nin eğitim görmüş biri olduğu anlaşılmaktadır. Şair; destan, koşma, divan, semaî, yedekli semaî, gazel gibi muhtelif şekilli manzumeler yazmıştır.
    Gedaî’nin bazı şiirlerinde Tasavvufî bakış açısının hâkim olduğu görülmektedir. “Kâfü Nun” (Kün- Ol emri) hitabı emrolunmadan, birlik âleminde can ile bir can olduğunu söylediği şiiri bunlardan biridir.
    -1-
    Kâbe-i ruhsâr-ı yârı eylemiştim ben tavaf
    Dehr-i dûne gelmeden emrolmadan hem Nûn ü Kaf
    Cân ile hem cân idim cânân ile cânân idim
    Âlem-i vahdette tutmuştum güzel bir i’tikâf
    Çeşm-i can kıldı nazar ibretle Hak’kın vechine
    Hamdola âyîne-i kalbim o günden oldu saf
    Bildim Hak’kın varlığın îman ü ikrâr eyledim
    Tâ Elest bezminde ruhlar cem’olunca saf saf
    İstedim cinn ü beşer şeklinde bir sûret tutam
    Çar anâsır gömleğin giydim çekildim bir taraf
    Ey Gedâî hâce-i aşktan alup ben dersimi
    Cümle evzâ’-ı cehaletten ben ettim i’tiraf

    Açıklama:
    Dehr-i dûn: Aşağılık, alçak dünya
    Evzâ’-ı cehalet: Cahillik durumları/halleri
    Şair, tamamen “Vahdetperest” görünmektedir. Onun yanında mescit ile meyhanenin farkı yoktur. “Allahı hariçte aramak doğru değildir. Kendimizdedir. Kerremna ile terkim olunan biziz ve bütün kerametler bizdedir. Biz tecelli Tur’uyuz” diyerek mutasavıfanın umumî kanaatlerine iştirak eder (Nüzhet 1933: XIII).

    -2-
    Biz kuluz ol Hâlik’a eşya bizimdir bizdedir
    Bizden ayrı sanmanız Mevlâ bizimdir bizdedir
    Ehl-i dillerdir hakikatle muazzez bilmiş ol
    Gözsüze pinhandır ol ammâ bizimdir bizdedir
    Her cihetle kalbimiz cânâ tecellihandedir
    Biz Tecelli Tûr’uyuz Sinâ bizimdir bizdedir
    Kim severse Hak’kı kalbi içre her dem yoklasın
    Biz anı sevmişleriz hâlâ bizimdir bizdedir
    Ey Gedâî hep kerametler benî Adem içün
    Hamdola âyât-ı Kerremnâ* bizimdir bizdedir (s. 59-60)

    * Ayât-ı Kerremna: “Ve lekad kerremnâ benî âdeme ve hamelnâhum fîl berri vel bahri ve razaknâhum minet tayyibâti ve faddalnâhum alâ kesîrin mimmen halaknâ tafdîlâ.”
    Ve andolsun ki; Âdemoğlunu kerem sahibi (şerefli) kıldık. Onları karada ve denizde taşıdık. Ve onları helâl şeylerden rızıklandırdık. Ve onları yarattıklarımızın çoğundan fazilet (açısından) üstün kıldık (İsra- 70.ayet).

    Gedâî, “Kesret” te “Vahdet”i bulmaya çalışanlardandır. Ona göre, ölmeden evvel ölenler, “Haşr ü neşr” i yaşarken görmüşler ve eşyada İlâhi nuru bulmuşlardır:

    -3-
    Vücûd iklimini bir nüsha-i kübrâ’da görmüşler
    Hakîkat sûretin ol Allemel’esma’da görmüşler
    Demişler Mûtu kable en temûtû sırr-ı vahdettir
    Görenler haşr ü neşrin zevkini dünyada görmüşler
    Tarîk-i vahdeti hep âlem-i kesrette bulmuşlar
    Huzûr-i izzetin envârını eşyada görmüşler
    Alanlar feyz-i fıtrat Men aref dersinden almışlar
    Rümûz-i sırrı Sübhanellezi Esrâ’da görmüşler
    Yakup tâ can evinde şem’-i aşkı nûr-i Rahman’ı
    Hakikat can ile cânânı bir mâ’nâda görmüşler
    Gedâî aç gözün sen de uyan bu hâb-ı gafletten
    Uyanıklar seni gafil acep sivâda görmüşler. (s.75)

    Açıklamalar:
    Nüsha-i kübrâ: Kainat, Büyük sayfa, çok manayı ifade eden âlem.
    Alleme-l esma: “Âdem’e bütün isimleri öğrettik” (Bakara Suresi: 31). Fakat Hz. Adem için “bütün isimleri, eşyanın hakîkatini bilen” anlamında kullanılan bir sıfat ve tasavvufta bir makamdır.
    Mûtu kable en temûtû: “Ölmeden önce ölünüz” (Hadis)
    Men arefe: “Men arefe nefsehu fekad arefe Rabbehu” “Nefsini bilen/tanıyan Rabbini tanır/bilir” (Hadis)
    Sübhanellezi Esrâ: “Subhânellezî esrâ bi abdihî leylen minel mescidil harâmi ilel mescidil aksallezî bâreknâ havlehu li nuriyehu min âyâtinâ, innehu huves semîul basîr(basîru).” Âyetlerimizi göstermek için, kulunu geceleyin Mescid-i Haram’dan, etrafını mübarek kıldığımız Mescid-i Aksa’ya yürüten Allah, Sübhan’dır (bütün noksanlıklardan münezzehtir). Muhakkak ki O, en iyi işiten, en iyi görendir (17/İSRÂ-1).

    Şair bir takım ahlâkî telakkileri de şiirlerinde dile getirmiştir. Hz. Süleyman gibi olmayı tercih eden ve bir karıncayı bile incitmek istemeyen Gedâî, acizlere, zavallılara karşı yardım ve iltifatı tavsiye etmektedir. Bilhassa gurur, şair nazarında katiyen beğenilmeyen bir huydur. (s. XIII):

    -4-
    Süleymân ol tekebbür eyleme nefsin hevâsında
    Bugün mûr-ı zaîfe iltifat et Hak rızasında
    Makamın evc-i ulyâ kadrin a’lâ olsa fahretme
    Niçin her bir kemale bir zevâl var mâverâsında
    Ulüvv-i himmetin bir şem-i bezm-i valsa hasr et kim
    Anın nûr-i mahabbetten eser olsun ziyâsında
    Görünse burc-i mîzân-ı felekten necm-i ikbalin
    Sana bir sûret-i resm-i vefa yoktur bekasında
    Sakın aldanma zevk u şevk u mekr ü âline dehrin
    Olur binlerce mihnet bir iki günlük safâsında
    Gedâî etme ümmîd-i vefâ çarh-ı sitemgerden
    Değildir zerre veş sâbit kadem ahd-ı vefâsında (s. 63-64)

    Açıklama:
    Mûr-ı zaîfe: Küçük, zayıf karınca.
    Evc-i ulyâ: En yüksek, doruk, zirve.
    Fahr: Övünmek
    Mekr: Hile, oyun
    Çarh-ı sitemger: Zalim felek.

    Şaire göre fakirlik, zenginliğe müreccahtır. Kimseden bir şey istemeyen ve Allah’ın verdiğine razı olan, Gedaî, dindar bir adamdır. “Nefsi emmare”sinin zebunu olmakla beraber, yüzünün karalığını ve elinin boşluğunu itiraf ederek Allah’a iltica etmekte ve Peygamber’in şefaatine sığınmaktadır. Gedâî, “Ehli beyt” muhibbidir. Oniki İmam ve bilhassa İmam Hüseyin hakkında 3 mersiye kaleme almıştır. Gedâî, Bektaşî olmakla beraber Batınîlik temayüllerini gösteren manzumeler vücude getirmemiştir (Nüzhet 1933; XIII).

    -5-
    Geç ey vâiz sen ol sûy-i riyâda çok savaş etme
    Hevâ-yi nefs ile kürsîde çeşmin kanlı yaşetme
    Azâb âyetlerin tefsir edüp kesb-i maaş etme
    Oku Lâtaknetû min rahmetillâh’ı telâş etme
    …
    Nazar kıl can gözün aç ehl-i hâl ol bir kemâl iste
    Cihânın ziynetinden geç ne devlet ve ne mâl iste
    Soyun varlık libâsın fakr hâl ol köhne şâl iste
    Eğer âşık isen yâ hû visâl iste cemâl iste
    …
    Eğer sen ilm ile âkil isen bâb-ı şeraitte
    Sakın bir kimsenin beyt-i dilin yıkma tarikatte
    Neler vardır ki bilmezsin bu ahkâm-ı hâkikatte
    Hudâ mü’minlerin kalbindedir yok kasr-ı cennette
    …
    Eğer geçmek dilersen arsa-i mahşer Sırâtından
    Ayağın çek bu mülkün sen de râh-ı inbisatından
    Bulup bir mürşid-i kâmilden el tut iste bâtından
    Sülûk erbâbını zanneyleme kim iştitâtından
    …
    Gedâî âşık-ı sâdık cemalsiz cenneti neyler
    Olup vahdetmişin Hak’kın rızâsın er olan peyler
    Bilirken işbu esrârı neye zâhit inâd eyler
    Geçip dîdâr-ı Hak’tan kasr-ı cennet zevkini söyler

    Hakîkat cevherin seng-i sitemle hurduhâş etme
    Eğer esrâr-ı aşka mahrem isen gayre fâşetme (s. 64-65)

    Açıklama:
    Sûy-i riyâ: Riya tarafı, ikiyüzlülük yeri.
    Lâ taknetû min rahmetillâh: “Allah’ın Rahmetinden Ümidinizi Kesmeyin”(Zümer Suresi/53. ayet).
    Visâl: Ulaşma, sevgiliye kavuşma, vuslat.
    Hurdu hâş: Paramparça

    -6-
    Beni bend-i esîr etti medet bu nefs-i emmâre
    Sığındım nefs elinden melce-i dergâh-ı Settâr’e
    Medet senden der-i ihsânına geldim yüzü kare
    İlâhî rahmetin mahsus bilüp mücrim günahkâre

    Niyâzım bu benim sen hazret-i sultân-ı Gaffâr’e
    Iriştir menzil-i maksûdumu sür’atle dîdâre

    Dilimde vird-i tesbih eyledim ben yâ Sabûr ismin
    Derûnum levhine tasvîr kıldım Hû Şekûr ismin
    Gönül mir’atına saldı ziyâ âlemde Nûr ismin
    Göründü sûret-i Esmâ-i hüsnâ’da Gafûr ismin
    …
    İlişti can gözü dîdârına mir’ât-ı kudrette
    Anınçün âşık-ı mecbûrun oldum kaldım hayrette
    İkimiz bir idik tâ ezel ahkâm-ı vahdette
    Seni benden beni hiç senden ayrı bilmem elbette
    …
    Der-i ihsanına geldim mürüvvet eyle sultânım
    Bağışla hak Habîb’in hürmetiyçün cümle isyânım
    Gedâî bir tehidest rûsiyâh akl-ı perişânım
    Medet verme ziyânı destine çâk-i giribanım

    Niyâzım bu benim sen hazret-i sultân-ı Gaffâr’e
    Iriştir menzil-i maksûdumu sür’atle dîdâre (s. 65-66)

    Açıklama
    Mir’ât: Ayna
    Tehi dest: Eli boş, züğürt
    Rû-siyâh: Kara yüzlü, ayıbı olan
    Çâk-i giriban: Sabahın aydınlığı, yaka yırtmacı

    -7-
    Eyâ ey hazret-i sultân-ı âlem taht-ı devlette
    Eyâ ey menba’-ı şefkat sarâ-yı burc-i hikmette
    Eyâ ey mazhar-i esrar olan sûrette sîrette
    Eyâ ey râh-ı adnin rehberi rûz-i kıyâmette

    Atâyâ mücrime senden olur elbette elbette
    Habîbim bîkesim sensin muînim bu tarîkatte

    Medet ey on sekiz bin âlemin şevketli hâkanı
    İnâyet ma’dilet kânı Süleymanlar Süleymanı
    Saâdet mülkünün mâhı şerefli Şems-i tâbânı
    Fedâ kıldım yolunda nakd-i ömrü baş ile cânı
    …
    Buyurdu şânına Levlâke Levlâk Hazret-i Mevlâ
    Seni halketmeseydi halkolunmazdı bütün dünya
    Cihânın varlığına bâis oldun ey gül-i ra’nâ
    Senin nûr-i cemalin hakkına var oldu hep eşyâ… (s. 66-67)

    Açıklama:
    Râh-ı adn: Cennet yolu.
    Muîn: Yardımcı
    Ma’dilet: Adalet
    Levlâke Levlâk: “Levlake levlak lema halaktul eflak/Sen olmasaydın bu alemleri yaratmazdım” anlamına gelen bir kutsi hadis.

    -8-
    MERSİYE
    Nûr-i fazl-ı Kibriyasın yâ Hüseyn-ibn-i Ali
    Şem’-i bezm-i enbiyâsın yâ Hüseyn-ibn-i Ali
    Şebçerağ-ı evliyasın yâ Hüseyn-ibn-i Ali
    Nûr-i çeşm-i Mustafa’sın yâ Hüseyn-ibn-i Ali
    Sırr-ı zât-ı Mürtezâ’sın yâ Hüseyn-ibn-i Ali

    Nûr-i Zâtın sırrıdır bîşübhe emr-i Nûn u Kâf
    Pertev-i mihr-i ruhinde oldu mahlûk her taraf
    Arş ü Kürs Levh ü Semâ sahrâ-yi âlem Kûh-i Kaf
    Bunca eşya yüz tutup her dem seni eyler tavaf
    Kâbe-i beyt-i Hudâ’sın yâ Hüseyn-ibn-i Ali

    Anberistan oldu hep Mekke Medine çölleri
    Âlemi kıldı muattar nâr-ı zülfün telleri
    Açtı gülzâr-ı velayette vefa sünbülleri
    Ruhlerin âl ü kızıl bâğ- risâlet gülleri
    Bülbül-i Kul innemâ’sın ya Hüseyn-ibn-i Ali

    Şems-i eyvân-ı hakîkat din çerağı pür ziyâ
    Mazhar-ı nur-i cemalin evliya vü enbiyâ
    Verd-i gülzâr-ı nübüvvet Gülşen-i Âl-i Abâ
    Şah-ı Merdân-ı Velâyet’ten bu mirastır sana
    Sen imâm-ı pîşüvâsın yâ Hüseyn-ibn-i Ali

    Cevher-i aşkınla dil beyt-i derunda münzevî
    Nûri ruhsârınla rûşen oldu bu kalbim evi
    Çeşm-i cân ile görür kim baksa sûrî ma’nevî
    On sekiz bin âlemin cânı cemalin pertevi
    Menba’-i nûr-i hüdasın yâ Hüseyn-ibn-i Ali

    Câna kâretti Gedâî Ehl-i beyt’in firkati
    Eylemem cânân için bir câna artık minneti
    Şahı sensin bu muhibb-i Hanedânın devleti
    Kim seni sevmez ise eyler furûd-ı lâ’neti
    Sen şehid-i Kerbelâ’sın yâ Hüseyn-ibn-i Ali
    Açıklama:
    Kûh-i Kaf: Kaf Dağı
    Kul innemâ: “Kul innemâ ene beşerun mislukum/ De ki: Ben de ancak sizin gibi bir insanım.” (Kehf Suresi, 110. Ayet/ Fussilet Suresi, 6. Ayet).
    Pîşva/pîşüva: Reis, başkan

    -9-
    Mersiye
    Ne kara gündür İlâhi acebâ mâh-ı muharrem
    Bu ne bu nûr-i tecellâyi siyeh yazdı kalem
    Etti bu sırrı Hüseyn’e şâh-ı risalet mahrem
    Can ü ser kıldı fedâ zerre kadar çekmedi gam

    Kerbelâ deştine düştü yine bir dâğ-ı elem
    Eyledi Âl-i Yezîd ibn-i Yezîd’i hurrem

    Sînede lâle gibi açtı niçe yâreleri
    Eyledi dâğ-ı derun öldü ciğerpareleri
    Giydi nühtâk-ı felek cümlesi de kareleri
    Gördü pürhûn ile âlude-i bîçareleri
    …
    Lâ’net olsun o Yezîd ibn-i Pelîd’e her bâr
    Şermsar olmadı Hak’tan ne de bir kimseden âr
    Düştü evlâd-ı Resul kasdına Şimr-i bedkâr
    Ey Hudâvendi bu işlerde ne hikmetler var
    …
    Gördü bu vâkıayı ağladı hep halk-ı semâ
    Dedi yâ Rab bu ne hâlet bu ne hikmet ne belâ
    Ehl-i Beyt’e bu hakaret te yaraşmaz ammâ
    Hikmetinden edemez kimse suâlin asla
    …
    Rûz ü şeb ağla Gedâî tutup özge mâtem
    Görmemiş cins-i beşer böyle cafâ böyle sitem
    Durma sen lâ’net oku kavm-i Yezîd’e her dem
    Kalır hayrette eğer görse Mesih ü Meryem

    Kerbelâ deştine düştü yine bir dâğ-ı elem
    Eyledi Âl-i Yezîd ibn-i Yezîd’i hurrem(s. 90-92).

    Açıklama:
    Nühtâk-ı felek: Dokuz kat semâ, dokuz gezegen.
    Pürhûn: Kan içinde.
    Şermsar: Utangaç, mahcub.
    Şimr-i bedkâr: Şimr, Kerbela hadisesinde Hz. Hüseyin’in başını kesen mel’un;
    Bedkâr: Hareketi, işi kötü kişi.

    -10-
    Bağ-ı Nübüvvete halk etti bir gül
    Sırrını anlamak bir nice müşkül
    Eyledi Şeh-süvar göründü
    Düldül Seyf-i zülfikarı Hayder’e verdi

    Her derde sabr-eden olur imiş er
    Razıyım Eyyüb’den olursam beter
    Sabrım miftahını Şah-ı erenler
    Ta ezelden Gedayi kemtere verdi
    Açıklama:
    Şeh-süvar/Şah-süvâr: Ata iyi binen kişi.

    -11-
    Hak kemâl-i kudretin gör kande ifşa etmedi,
    Sırr-ı aşkı nusha-i kübrada ihfa etmedi.

    Evveli hak, âhırı hak, bâtılı hak zâhiri,
    Hak bilen, Haktan özün asla Müberra etmedi.

    (Allemel’esma)yı âdem nusha-i Kübra bilüp,
    (Men aref) esrarına, vâkıf olup (lâ) etmedi.

    Çün (Enelhak) söyledi, Mansur-u berdar ettiler,
    Hak ile hak olduğun bildirdi, da’vâ etmedi.

    Sırr-ı aşkı bilmedi, keşfolmadı esrâr-ı hak,
    Bû cünûn iklimini, her kim temâşa etmedi.

    Kangı iklime nazar saldı, dalup bir hayrete,
    Derd-i hayret, çeşm-i nâbiynâyı biynâ etmedi.

    Eşk-i çeşmimle suvardım, gülşen-i gerdûnu, ben
    Bunca gündür, hasılım bir gonce peydâ etmedi.

    Ey GEDAYİ dergeh-i hünkâra arzet hâlini,
    Kangı dem arz-ı niyâz ettin de icrâ etmedi.
    (Dağlı s.37)
    Bû cünûn: Aşkın galip gelmesi, aşkın kokusu

    -12-
    Abdine hak lütfunu her an eder Mevlâ kerim,
    Gâh giryân âkıbet handan eder Mevlâ kerim.

    Olma âciz hep devasız çaresiz her dertlere,
    Ol tabib-i çâresâz, derman eder Mevlâ kerim.

    Her bir usrün yüsri var, sabrın selamettir sonu,
    Nice bin müşkülleri, âsan eder, Mevlâ kerim…(Dağlı; s.38-39)

    Açıklama:
    Giryân: Ağlayan.
    Çâresâz: Çare bulan.
    Usr: Zorluk, sıkıntı.
    Yüsr: Kolaylık, rahat.
    “Fe inne maal usri yusra(yusren).O halde, muhakkak ki zorluk ve kolaylık beraberdir.” (İnşirah Suresi- 5. Ayet)

    -13-
    Enbiya içinde şakkılkamerin,
    İcrası Ahmed-i Muhtâra mahsus,
    Düldül-ü Zülfikar; Fatih-i Hayber,
    Cenâb-ı Haydar-ı Kerrâra mahsus.

    Çok erler halk etti hazret-i bâri,
    Kimi şire bindi, gem etti mârı,
    Velâkin yürütmek cansız divârı,
    Hacı Bektaş Veli Hünkâra mahsus.

    Mansurun, (enelhak) nutkun söylemek,
    (Men aref) sırrını idrak eylemek,
    Mürşid-i kâmilin pendin dinlemek,
    GEDAYİ kemter esrara mahsus (Dağlı; s. 70).

    Açıklama:
    Şakk-ı kamer: Hz. Muhammed’in parmak işaretiyle Ay’ı ikiye bölmesi mucizesi.
    Pend: Nasihat, öğüt.

    SONUÇ

    Gedâî’nin tasavvuf konulu şiirlerinden yukarıya aldıklarımızdan da anlaşılacağı üzere şair okur-yazar, eğitimli birisidir. Kur’an-ı Kerim ve hadisler hakkında bilgisinin olduğu görülmektedir. Allah’ın varlığı ve birliğine olan inancını, Hz. Muhammed ve Ehl-i Beyt sevgisini yazmış olduğu şiirlerinde görmek mümkündür. Diğer şiirleri ve hakkında yazılanlardan da yola çıkarak kendisinin iyi bir şair olduğu, alçakgönüllü, hoşgörülü ve yardımsever mizacından dolayı çevresinde ve âşıklar arasında çok sevilen, saygı duyulan bir kişiliğe sahip olduğu düşünülmektedir. Gedaî; şiirlerinde gerçek Âşk’ın sırrına erdiğini ve Allah aşkının, peygamber ve Ehl-i Beyt sevgisinin her şeyden daha önemli olduğu vurgusunu yapmış bir Bektaşi şairidir. Şairin tasavvuf konusu içerisine dahil edilebilecek pek çok şiiri bildiri ve makale metni sınırlarını aşacağı düşüncesiyle metne dahil edilmemiştir ve bu şiirlerin farklı çalışma konuları arasında ayrıca ele alınması gerektiği düşünülmüştür.

  • Şahməmməd DAĞLAROĞLU

    12670616_945644685514132_1613497453409273181_n

    Şahməmməd Dağlaroğlu (Soltanov Şahməmməd Nurulla oğlu) 1956-cı ildə İsmayıllı rayonunun Pirəqanım kəndində anadan olub. 1970-ci ildə İsmayıllı şəhər 1 nömrəli orta məktəbin 8-ci sinfini bitirib. Göyçay 58 saylı orta texniki peşə məktəbində dülgər-xarrat peşəsi ilə yanaşı orta təhsil alıb. 1975-1977-ci illərdə ordu sıralarında xidmət edib.
    Müxtəlif illərdə rayonun bir sıra tikinti idarələrində inşaatçı kimi çalışıb. İsmayıllı rayonunun Mücühəftəran və Ağbulaq kənd məktəblərində 15 ildən artıq əmək təlimi müəllimi işləyib.
    1982-84, 1986-91-ci illərdə Rusiya Federasiyasında yaşayıb. Qiyabi yolla iqtisadçı-mühəndis ixtisası almaqla 1991-ci ildə Novosibirsk Xalq Təsərrüfatı İnstitutunu bitirib. İsmayıllı rayonunun Ağbulaq kəndində yaşadığı illərdə ilk bələdiyyə seçkisində uğur qazanaraq, bələdiyyənin sədri vəzifəsində çalışıb.
    2005-ci ildə jurnalistika ixtisası üzrə birillik kurs bitirib. Rayonun Yerli Radio Verilişləri redaksiyasında redaktor vəzifəsində işləyib. Bələdiyyələr üzrə keçirilən ikinci, üçüncü və dördüncü seçkilərdə İsmayıllı bələdiyyəsinin üzvü seçilib.
    Ş.Soltanov hazırda İsmayıllı bələdiyyəsinin üzvüdür, bələdiyyədə Yerli İqtisadi-İnkişaf və Sosial Məsələlər daimi komissiyasının sədri vəzifəsində çalışır.
    Ş.N.Soltanov 1995-ci ildən Ana Vətən Partiyasının üzvü, həmçinin, partiyanın İsmayıllı rayon təşkilatının sədridir.
    Erkən yaşlarından şeirlər yazan Ş.Dağlaroğlu 5 kitabın müəllifi, 30-a yaxın kitabın redaktoru, 2 toplunun tərtibçisidir. Şeirləri “XX əsrin Şirvan şairləri” toplusunda, “Türk dünyası şairlərinin antologiyası”nda və digər bir neçə almanaxda yer alıb.
    2014-cü ildən təsisçisi olduğu “İsmayıllı Yazarları” ədəbi ictimai birliyinin sədridir.
    Ş.Soltanov 2008-ci ildən çıxan “İsmayıllı xəbərləri” qəzetinin təsisçisi və baş redaktorudur.
    Şair Ş.Dağlaroğlu 1999-cu ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür.

    Getmədi

    Bitən deyil bu qan-qada,
    Sağ tutan sola getmədi.
    İtlə pişik yollaşsa da,
    İnsanlar yola getmədi.

    Candı bura gətirdiyim,
    Ömür oldu itirdiyim.
    Min zəhmətlə bitirdiyim,
    Bazarda pula getmədi.

    Meydan tapmır söz atımız,
    Meydanda yox öz atımız.
    Qıratımız, Boz atımız,
    Çullandı, çula getmədi.

    Bir yol göstər, yolu görən,
    Ürəyimi dolu görən.
    Varmı bir yer, pulu görən,
    Bakirə dula getmədi?

    Gələn hər ilin var qışı,
    Canlandırar ağ qar qışı.
    Bəyin, ağanın qarğışı
    Nökərə, qula getmədi.

    Çalış, yanma hər alovda,
    Zaman, ömür qovhaqovda.
    Elə yer oldu ki, ovda,
    Mən getdim, tula getmədi.
    (daha&helliip;)

  • Gənc xanım yazar Şəfa Vəliyeva “Gənclər günü”ndə mükafatlandırılıb

    sv

    2 fevral 2016-cı il tarixində respublikanın paytaxtı Bakı şəhərində Yeni nəsil Azərbaycan gəncliyinin istedadlı nümayəndəsi, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi Sumqayıt şəhər təşkilatının elektron orqanları Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktor müavini, Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi ilə Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin birgə layihəsi olan “Gənc Ədiblər Məktəbi”nin müdavimi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin və Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin üzvü, şairə-jurnalist-publisist, gənc xanım yazar Şəfa Vəliyeva Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən mükafatlandırılıb.
    Qeyd edək ki, keçən ilin iyul ayının 22-də Azərbaycan milli mətbuatının yaradılmasının 140 illik yubileyində “Qafqaz Media” İctimai Birliyi tərəfindən “Peşəkar jurnalist” media mükafatına layiq görülmüşdü.

    Gülnarə ŞÖHRƏDDİNQIZI,
    “Möhtəşəm Azərbaycan”

  • Şairə-publisist Rahilə Dövranın yeni kitabı işıq üzü görüb

    rxd

    Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, “Qızıl qələm” media mükafatı laureatı, şairə-publisist Rahilə Dövranın “Dövran həmən dövrandır” adlı şeirlər kitabı 2016-cı ildə Naxçıvan şəhərində “Əcəmi” Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi tərəfindən 250 səhifə həcmində, 250 tirajla işıq üzü görüb.Kitabın redaktoru şair-publisist Muxtar Qasımzadə, ön sözün müəllifin isə Naxçıvan Yazıçılar Birliyinin sədri, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Sovetinin deputatı, şair Asim Yadigardır.
    Kitab səkkiz bölmədən ibarətdir: 1-Anam doğma Azərbaycanım, 2- Mənim dünyam, 3-Sevgi qanadlarında, 4- Qarabağ ədəbiyyatı, 5-Qəzəllər, 6-Rübailər,Davamı: 7-Dünya uşaqların gözü ilə, 8- İthaf şeirləri.Kitab müəllifin oxucuları ilə sayca səkkizinci görüşüdür.Geniş oxucu auditoriyası üçün nəzərdə tutulub.Poeziyasevərlər tərəfindən rəğbətlə qarşılanacağına ümid edirik.
    Qeyd edək ki, bundan öncə 2013-cü ildə Naxçıvan şəhərində “Əcəmi” Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi tərəfindən yaradıcılığının ən möhtəşəm əsəri, xronoloji ardıcıllıq və tarixi aspektdən yanaşma baxımından yeni bir mərhələnin başlanğıcını qoyan sənət əsəri Müasir müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurucusu və memarı, Azərbaycan xalqının ümummilli lideri, ictimai-siyasi xadim Heydər Əlirza oğlu Əliyevin anadan olmasının 90 illik yubileyi münasibətilə qələmə alınan “Bir insan ömrünə nələr sığarmış” poeması- işıq üzü görmüşdü.

    Gülnarə ŞÖHRƏDDİNQIZI,
    “Möhtəşəm Azərbaycan”

  • Rahilə DÖVRAN.Yeni şeirlər

    rxd

    Şairə-jurnalist-publisist
    Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü,
    “Qızıl qələm” media mükafatı laureatı,

    B Ə S İ N D İ R

    Yenə də tökmüsən qaş-qabağını,
    Elə bil dünyanın dərdi sənindir.
    Sən Allah əritmə ürək yağını,
    Bu qədər ahu-zar, yetər bəsindir.

    Gözəldə adətdir, qaşların çatmaq,
    Qıyqacı baxaraq, əda, naz satmaq.
    Daha lazım deyil tufan qoparmaq,
    Əssə bir ruzigar, yetər bəsindir.

    Doğrudur, qoruyar tikan qönçəni,
    Dağın da bəzəyi dumanı, çəni.
    Nurlandır sevgilim, zülmət gecəni,
    Bu qədər intizar, yetər bəsindir.

    Uyma nakəslərin fitnə, felinə,
    Şəkər qat, ya bal qat, acı dilinə.
    Mənimtək düzilqar düşməz əlinə,
    Nazın da sonu var, yetər bəsindir.

    Bizə qarğıyanın kor olsun gözü,
    Sənmi haqlı, ya mən?-bilmirəm düzü.
    Deşmə sən, Dövranın köksündə közü,
    Gəl olma qəmküsar, yetər bəsindir.

    01.02.2016.

    ÇOX GÖRDÜN MƏNƏ

    Mən səni ömrümün baharı sandım,
    Illərlə eşqinlə alışıb yandım.
    Sevgimdən nə döndüm, nə də usandım,
    Dedim bəlkə bir gün sevə, bəyınə,
    Sənsə, bu sevdanı çox gördün mənə.

    Gecələr ulduzla, ayla danışdım,
    Xəyalən əl-ələ gəzdim, dolaşdım.
    Gərçəkdə kədərlə hey qucaqlaşdım,
    Nə deyim mən qəlbi daşa dönənə?
    Sənli bir həyatı çox gördün mənə.

    Gözlərin ram oldu kor bəsirətə,
    Meyl etdin sərvətə,şana, şöhrətə.
    Xor baxdın ey zalım,sən səadətə,
    Döndün məhəbbətin qəddin əyənə,
    Bir toyu, büsatı çox gördün mənə.

    O vaxtdan Dövranın gözü nəmlidir,
    Qəlbi hüzünlüdür, qüssə,qəmlidir.
    Bu üzdən sözləri çox şəbnəmlidir,
    Qərq etdin bir ömrü dumana, çənə,
    Sevinci, səadəti çox gördün mənə.

    02.02.2016.

  • Əziz Musanı doğum günü münasibətilə təbrik edirik! (2 fevral 1951-ci il)

    em

    Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi Sumqayıt şəhər təşkilatının Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin Rəhbərliyi Sizi, Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsini, Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliyinin üzvünü, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsünü, “Qızıl qələm” media mükafatı laureatını, pedaqogika üzrə fəlsəfə doktorunu, şair-jurnalisti doğum gününüz münasibətilə səmimi qəlbdən təbrik edir, Sizə uzun ömür, möhkəm cansağlığı, xoşbəxtlik, ədəbi-bədii yaradıcılığınızda bol-bol uğurlar diləyir! Sevib, sevdiyiniz insanların əhatə dairəsində olun!

    Mətbuat xidməti

    Əziz Musa ( Musayev Əziz Həsən oğlu) 1951-ci il fevral ayının 2-də Cəbrayıl rayonunun Çərəkən kəndində anadan olub.İbtidai və orta təhsilini Cəbrayıl rayon Maksim Qorki adına orta məktəbdə alıb.1968-1972-ci illərdə Gəncə Dövlət Pedaqoji Universitetinin Filologiya fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirib.1972-ci ildə dövri mətbuatda Əziz Musa imzası ilə çıxış edir.Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin, Respublika Yaradıcı Müəllimlər Birliyinin üzvüdür.Qırxa qədər kitabın müəllifidir.Şeirləri “Azərbaycan”, “Ulduz” jurnallarında, “Ədəbiyyat”, “Ədəbiyyat naminə”, “Kaspi”, “Azərbaycan Gəncləri”, “Respublika Gəncləri”, “Kommunist”, “İlham Çeşməsi” və s. qəzetlərdə dərc olunub.
    2012-ci il fevral ayının 14-də Bakı şəhərində “Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafına dəstək” layihəsi çərçivəsində istifadəyə verilən Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının “Qarabağ bölgəsinin ədəbiyyatı” bölməsinin Redaktoru seçilmişdir.Pedaqogika üzrə fəlsəfə doktorudur.”Azərbaycan” Nəşriyyatında “İlham Çeşməsi” qəzetinin təsisçisi və baş redaktorudur.Qarabağ müharibəsi veteranıdır.2008-ci ildə müqəddəs Həcc ziyarətində olub.
    2009-cu ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdünə layiq görülüb.

    PAPAQ ATDI OYUNU

    Təbiət nurlanır, ürək sevinir,
    Bayram eyləyirik hər yaz gələndə.
    Xonçalar bəzənir, nəğmələr dinir,
    Deyirik, gülürük Novruz gələndə.

    Ruzi-bərəkətdi, sevgidi bahar,
    Səməni bəzəyir evlərimizi.
    Hər evdə sübhəcən çıraq, şam yanar,
    Bahar xoş günlərə səsləyər bizi.

    Qeyrət, hünər qalıb Qorqutdan bizə,
    Kosa da, keçəl də bizimki deyil.
    Dünya göz qoyursa adətimizə,
    Sayıq olmalıdı indiki nəsil.

    Kim bizə öyrədib papaq atmağı,
    Papaq ata-ata millət uduzdu.
    Birləşək, barışaq bayram axşamı,
    Papaq qeyrətimiz, namusumuzdu.

    Pay verib, pay alıb babalarımız.
    Papağı başından salmayıb heç kim.
    Bağlı olmayıbdı qapılarımız,
    Bayramda naümid qalmayıb heç kim.

    Qeyrəti atmayaq ayaq altına,
    Bir ovuc şirnidən, noğuldan ötrü.
    Ləkə gətirməyək xalqın adına,
    Qapılar gəzməyək nağıldan ötrü.

    Gəlin yallı gedək ocaq başında,
    Oxuyaq hamımız birlik nəğməsi.
    Papağa and içək, oda and içək.
    Bir də talanmasın Odlar ölkəsi.

    XOCALINI AĞLAMAYIN

    Doğma şəhər qəltan oldu qanına,
    Neçə ildir getmək olmur yanına.
    And verirəm qalanların canına,
    Xocalını ağlamayın təzədən.

    Innən belə göz yaşından nə fayda,
    Alan aldı, satan satdı sarayda.
    Millət susdu o hayda, o harayda,
    Xocalını ağlamayın təzədən.

    Ağacların meyvəsini yad dərir,
    Düşmən ordan bizə acıq göndərir.
    Suyumuzu başqa arxa döndırir,
    Xocalını ağlamayın təzədən.

    Qan içində boğulubdu o çöllər.
    Bir də dinməz bizim dildə bülbüllər.
    Vaxt ötüşüb, dəyişibdi nəsillər,
    Xocalını ağlamayın təzədən.

    Dağlar gördü gürşadı da, seli də,
    Yel sovurdu yerdə qalan külü də.
    Özgələrə ümidliyik hələ də,
    Xocalını ağlamayın təzədən.

    Ağlamaqla dərd azalmaz ay qağa,
    Dağ çəkilib o torpağa, o dağa.
    Qisas deyib el qalxmırsa ayağa,
    Xocalını ağlamayın təzədən.

    QARABAĞA GEDƏSƏN

    Dönəsən Ağatlı oğlana bir gün,
    Atını çapasan doğma dağlara.
    Bir gün ağlayasan el-oba üçün,
    Daha baxmayasan yağışa, qara.

    Dörd nala çapasan sehirli atı,
    Əlinlə boğasan qarı düşməni.
    Qovasan bir yolluq dağlardan yadı,
    Azad eyləyəsən doğma Vətəni.

    Işığa dönəsən, nura dönəsən,
    Səni qarşılaya Ağoğlan dağı.
    Doğma Cəbrayıla yol götürəsən,
    Səni qucaqlaya Araz qırağı.

    Asasan Laçında bayrağımızı,
    Alasan Ağdamı yadlardan geri.
    Gəzəsən o cənnət torpağımızı,
    Verəsən ellərə bir xoş xəbəri.

    Başına yığasan eli-obanı,
    Bir çadır qurasan Cıdır düzündə.
    Şəhid oğulların yuyub qanını,
    Haqqı qoruyasan bu yer üzündə.

    Payız

    Qüruba sarıdı günün yönümü,
    Bir qu nəğməsidi mən oxuduğum.
    Ömrə calayıram payız ömrümü,
    Qışdı, ayrılıqdı indi qorxduğum.

    Qəhərdən titrəyən dodaqlar kimi,
    Bu bomboz günlərin havası acı.
    Göylərdə uçuşan yarpaqlar kimi,
    Tay məni saxlamır ömür ağacı.

    Aldadır qızılı naxışlar məni,
    Gözüm çiçək gəzir, gözüm nar gəzir.
    Məni utandırır saçımın dəni,
    Alışan ürəyim soyuq qar gəzir.
    Həsrətdən, hicrandan rəngim saralıb,
    Göylərdən qəm yağır hey gilə-gilə.
    Quzeyi çoxdandı duman-çən alıb,
    Güneydə göy otlar oynayır hələ.

    Gecəsi uzanıb günün, gündüzün,
    Sözümü üşüdür narın yağışlar.
    Buludlar alıbdı göyün üzünü,
    Köçür dəstə-dəstə köçəri quşlar.

    Ürəyim diksinir durna səsindən,
    Urvatlı bir şeir yaza bilmirəm.
    Zirvəyə qar düşür qış nəfəsindən,
    Tanrı yazdığını poza bilmirəm.

    Axı mən nə umum qəmli payızdan,
    Qələmim əlimdə durna lələyi.
    Mən ki, doymamışam bahardan, yazdan,
    Əsir xəzan yeli, payız küləyi.

    Yaman kövrək olur payızlı şeir,
    “Vağzalı” çalınır, ümid göyərir.
    Hanı bənövşəli, o nazlı şeir,
    İndi Əziz Musa bayatı deyir.

  • Kənan AYDINOĞLU.”Ömrünü Allaha bağlayan şair”

    Photo Kenan

    Tarix boyu Azərbaycan torpaqlarını işğal etmək uğrunda döyüş meydanlarında Avropa ölkələri arasında qanlı döyüşlər baş verib.Nəticədə ölkələr arasında imzalanmış sənədlərin tələblərinə uyğun olaraq, qədim və zəngin Azərbaycan torpaqları XIX əsrin əvvəllərində qəsbkar yadellilər tərəfindən iki hissəyə bölünüb.Türkmənçay və Kürəkçay müqavilələri deyilənlərə əyani sübutdur.
    XX əsrin 40-cı illərində İkinci Cahan Müharibəsi zamanı da Azərbaycan torpaqları öz torpaqlarını qonşu ölkələrin hesabına artırmaq istəyən ölkələrin diqqət mərkəzində olub.Sovet ordusuna məğlub olmamışdan öncə “Mayn Kamft” ( Mənim mübarizəm) əsərinin müəllifi Adolf Hitlerin planlarında böyük strateji əhəmiyyətə malik olan Bakı şəhərinin işğal olunması ön cərgələrdə duran vəzifələrdən biri idi.Sovet hakimiyyətinin başçısı Mixail Qorbaçov tutduğu vəzifədən istefa verdikdən sonra Azərbaycan 69 illik əsarətdən xilas oldu və öz dövlət müstəqilliyini bərpa etdi.
    XX əsrin 90-cı illərində Azərbaycanın əzəli və əbədi torpaqları olan Qarabağı işğal etmək üçün Sovet hakimiyyətinin yürütdüyü xarici siyasətin hələ də təsiri olan Ermənistan Silahlı qüvvələrinin bölmələri atəşkəs rejimini pozmaqda davam edib, öz məkrli siyasətlərinə uyğun olaraq, Azərbaycan torpaqlarına yenə də göz diib, hissə-hissə işğal etdilər.Geniş ictimaiyyət nümayəndələri tərəfindən birmənalı şəkildə qarşılanan bu addım sonradan bir sıra mətbuat orqanlarında Sovet ordusunun əsgər və zabit heyətinin rəhbərliyinin qələbəsi kimi qəbul olundu.Təbii ki, baş verən bu hadisələrə bədii yaradıcılığa erkən yaşlarından başlayan yeni nəsil Azərbaycan gəncliyinin, o cümlədən orta və yaşlı nəslin nümayəndələri əsərləri ilə münasibətlərini bildirdi.Uzun illərdən bəri bədii yaradıcılıq fəaliyyəti ilə məşğul olan yazarlar arasında dövri mətbuatda “Əziz Musa” imzası ilə çıxış edən Musayev Əziz oldu.
    Ən yeni dövr Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələri arasında özünəməxsus yer tutan söz sənətkarlarından biri də məhz Əziz Musadır.Bədii yaradıcılığa hələ Sovet hakimiyyəti illərində başlayan Əziz Musa geniş və zəngin yaradıcılıq fəaliyyəti ilə məşğul olmaqla, qısa zamanda respublikanın ən ünlü mətbu orqanlarında müxtəlif səpkidə qələmə aldığı şeirləri ilə çıxış etməyə müəssər olmuşdu.Çağdaş dönəmdə də mətbuatda yazıları ilə ardıcıl olaraq, çıxış edən şair-jurnalist Əziz Musa daha geniş oxucu auditoriyasını özündə cəmləşdirən “Kaspi”, “Bütov Azərbaycan” qəzetlərində biri-birindən rəngarəng, ecazkar sənət əsərləri ilə Ədəbiyyatsevərləri, Poeziya həvəskarlarını sevindirməyi bacarır.
    60-cı illər ədəbiyyatının , o cümlədən də Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliyinin üzvü, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü, “Qızıl qələm” media mükafatı laureatı, pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru, şair-jurnalist öz səmimi və qəlb oxşayan son dərəcə həssaslıqla qələmə alınan əsərləri ilə uzun müddət oxucunun yaddaşında silinməz izlər buraxan Əziz Musa yaradıcılığı istər Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu, istər Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Nəsimi adına Dilçilik İnstitunun, istərsə də Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Füzuli adına Əlyazmalar İnstitunun elmi işçiləri tərəfindən tədqiq olunmalı və haqqında dövri mətbuatda məqalələr dərc olunmalıdır.
    Əslən Dağlıq Qarabağın erməni silahlı qüvvələri tərəfindən işğal olunmuş Cəbrayıl rayonundan olan şair-jurnalist Əziz Musanın ədəbi-bədii yaradıcılığı haqqında danışmaq üçün sanarım, illərlə vaxt lazımdı.XX əsrin 90- cı illərində Azərbaycanın əzəli və əbədi torpaqları olan Dağlıq Qarabağın erməni silahlı qüvvələri tərəfindən işğalı , törədilən terror və soyqırım nəticəsində minlərlə günahsız insanların öz dədə-baba torpaqlarından didərgin düşmələri
    Əziz Musa yaradıcılığından da yan keçmədi.Mənsub olduğu Xalqı və torpağı Canı, Qanı, Ruhu qədər sevən Vətənpərvər şair-jurnalist Əziz Musa Qarabağ uğrunda gedən döyüşlərdə iştirak etdi, onlarla erməni silahlı qüvvələrinin bölməsinin əməkdaşlarını cəbhədə fədakarlıq nümayiş etdirib, öldürdü.Bununla da illərdən bəri Azərbaycan torpaqlarını işğal edən mənfur erməni silahlı qüvvələrindən öz heyfini çıxdı və qisasını aldı.
    1990-cı ilin yanvar ayının 19-dan 20-keçən gecə Sovet ordusunun əsgər və zabit heyəti respublikanın paytaxtı Bakı şəhərində yaşayan dinc və günahsız əhaliyə divan tutdu.Heç bir bəşəriyyətə yaraşmayan son dərəcə qəddar və zülmkarlıqla atılan bu addım Sovet hakimiyyətinin Rəhbərliyi başda olmaqla, bütün postsovet məkanında heç bir ajartoj doğurmayan fakt kimi qəbul olundu.Sanki belə də olmalı idi.
    Ancaq bütün bunlara baxmayaraq, xalqın və dövlətin ən ağır günündə Haqq sözünü dünya ictimaiyyətinə çatdırmağı bacaran Müasir Azərbaycan dövlətinin qurucusu və memarı, Azərbaycan xalqının ümummilli lideri, ictimai-siyasi xadim Heydər Əlirza oğlu Əliyevin bu humanist və cəsarətli addımı şair-jurnalist Əziz Musanı bir qədər də yeni bir-birindən mövzu və məzmun etibarı ilə bir-birindən daha dolğun sənət əsərləri ərsəyə gətirməsinə səbəb oldu.
    Yaradıcılığı boyu Vətəndaş cəmiyyətinin inkişafı, yeni nəslin Vətənpərvərlik ruhunda tərbiyə olunması, Vətənimiz Azərbaycana və onun torpaqlarına bağlı olmağı təlqin edən Qarabağ müharibəsi veteranı, şair-jurnalist Əziz Musanın yaradıcılığı bununla məhdudlaşmır.
    Xüsusilə də, heca vəznində qələmə aldığı əsərləri ilə diqqəti çəkən müəllif qələmini poema sahəsində sınayır.Digər sahələrdə olduğu kimi, poema sahəsində uğurlar əldə etməyi bacaran şair-jurnalist Əziz Musa Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli istiqamətində görülən işlər barədə poemalar qələmə alır.Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpası və yenidən qurulması uğrunda mübarizə aparan və sonda bu müqəddəs amala çatan, Xalqın ziyarətgahına çevrilən Şəhidlər Xiyabanında uyuyan Azərbaycanın qeyrətli Vətənpərvər övladlarının ruhu önündə baş əyir, hörmət və ehtiramını bildirir.Bununla bağlı, duyğu və düşüncələrini “Qanlı yanvar” poemasında əks etdirir.Xalq ruhunda yazılan poemada müəllif müxtəlif faktlara toxunur, qaranlıq qalan bəzi məsələlərə aydınlıq gətirir.
    XX əsrin sonlarında törədilmiş və hələ də cinayət məsuliyyətinə cəlb olunmayan erməni silahlı qüvvələrinin bölmələri tərəfindən xüsusi qəddarlıqla qətlə yetirilmiş dinc əhaliyə qarşı xüsusi amansızlıq nümayiş etdirən bu tarixi faktlar şair-jurnalist Əziz Musanın yaradıcılıq zirvələrindən hesab olunan “Xocalı faciəsi” poemasında özünü tarixi faktlara əsasən öz əksini tapmışdır.
    Qısa zaman kəsiyində respublikanın müxtəlif mədəniyyət və ədəbiyyat yönümlü portallarında müntəzəm olaraq, yayınlanan və geniş oxucu auditoriyası tərəfindən rəğbətlə qarşılanan hər iki poema şairin uzun illərdən bəri qəlbinin dərinliyində saxladığı və üzə çıxardığı hisslərdir.
    Sonda səmimiyyəti və humanizmi ilə həmişə gənclərə örnək olmağı bacaran məsləkdaşımız, qayğıkeş insan, səmimi dost Əziz Musaya yeni yaradıcılıq uğurları və fəaliyyəti diləyirəm!
    İnşAllah yeni kitablarınızın Qarabağ torpağında təqdimatının keçirməyi diləyi ilə

    Kənan AYDINOĞLU,
    Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin Mətbuat xidmətinin rəhbəri,
    Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü.
    Bakı şəhəri.5 yanvar 2016-cı il.

  • Gülnarə İSRAFİL.”Ruhum özünü öldürdü”

    gxi

    Min üc yüz ölu vardı
    arzularımın zümzüməsində.
    Keçmisdi dəlilər dərəni
    Uçmuş evi havaya sovurmaqa.
    Bizim evin tavanını qısqırıq səsləri
    Silkələmişdi.
    Bədbin ruhlu düşüncələr tarumar etmişdi nigahları.
    Bir körpə qız olmuşdu,
    Bir gənc qız qara yaylıq bağlamışdı içimdə.
    Üzümə gülümsəyirdi
    baş daşları.
    Tabutlar gedirdi durna qatarı kimi.
    Ayaqlarıma sərilib göz yaşları
    Nağara calırdı.
    Dəbə düşüb Quransız dəfn olunmaq.
    Mən dəfn olmağa gedənləri qucaqlayırdım.
    Hamısı keşmis zamandaydı.
    Keçməmiş zamanda qurumuş vücudum
    qəhqəhə çəkib gülürdü ruhuma.
    ruhum özünü öldürmüşdü.