Yadlar sağdan-soldan baxdı həsədlə, Atıla güllələr ona çatmadı. Ölsə də, qızılquş keçməz yad ələ, Daşına sığınmadı, yerə yatmadı.
Ölçdülər, biçdilər kəsib hər yanı, Nəhayət, yorulub əldən düşdülər. O geniş açmışdı qol-qanadını, Vurmaq istəyənlər gecikmişdilər.
*Bu şeir Xalq şairi Hüseyn Arifin 1966-cı ildə Bakı şəhərində, Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı tərəfindən kütləvi tirajla (15000) işıq üzü görən “Yollar və xatirələr” şeirlər və poema kitabından seçilib.
Səhv atılan addımları Sonradan anlayıram. Baxıb vicdan güzgüsünə Özümü danlayıram.
Six ey yanlış addımlarım, Məni dərdə saldınız. Mən sizinlə döyüşdükcə, Gün-gündən çoxaldınız.
Mən haqq-hesab istəyirəm Gecələr gündüzümdən. Narahatam, narazıyam Ömrüm boyu özümdən.
Bizim sənət dünyasının Qırıq telli sazıyam. Bircə ondan razıyam ki, Özümdən narazıyam.
İyul, 1960, Riqa
*Bu şeir Xalq şairi Bəxtiyar Vahabzadənin 2004-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin “Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə kütləvi nəşrlərin həyata keçirilməsi” haqqında 12 yanvar 2004-cü il tarixli sərəncamına əsasən işıq üzü görmüş “Seçilmiş əsərləri” kitabından seçilərək dərc olunur
Bütün dünya yerindən, mehvərindən qopsa, ayrılsa, Süleyman Rüstəmin qəlbi Azərbaycandan ayrılmaz.
*Bu şeir Xalq şairi Süleyman Rüstəmin 2004-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin “Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə kütləvi nəşrlərin həyata keçirilməsi” haqqında 12 yanvar 2004-cü il tarixli sərəncamına əsasən işıq üzü görmüş “Seçilmiş əsərləri” kitabından seçilərək dərc olunur
Zümrüdqaşlı bulaqların zümzüməsinə, Xarıbülbülün aşiqi, bülbüllərin eşq nəğməsinə, Cıdır düzündə, qonur libaslı köhlənlərin kişnəməsinə həsrət qaldığımız Qarabağım… Məhbusu olduğun zülmətin çiliklənməsini, yağmalanmış arzularının, qırılmış ümidlərimizdən yandırdığımız ocaqların hənirinə qısılıb, dan yerinin sökülməsini səbrsizliklə gözləyirik. Arabir mirvari yağmur damcıları gah içimizi göynədən yaralarımızı, gah da günəş şəfəqlərini gözləyən utancaq bənövşələrin ləçəklərinə qonan şeh kimi, çatlamış dodaqlarımı isladır. Vətənin sinəsinə tuşlanan güllə səslərindən yağan damcılar özüylə həm kədəri, həm sevinci ovlayır. Torpağın hər qarışında şəhid olur igidlərin gözlərindəki vətən sevdalı həsrətli gülüşlər. Azad etdiyi torpaqlarda otuz ilin yurd həsrətilə titrəyən ürəklərdə gerçəkləşir doğma ocaqlarıyla görüşlər. Kimisi illərlə həsrətində olduğu ata ocağında boynubükülü qalan ağacları bağrına basır, kimisi dizin-dizin doğmalarının, ruhları qarşısında baş əyir, illərdi tərk etdikləri ata-babalarının məzarları önündə sürünür. Kimisi şəhidlərin daģlara, daşlara çökən naləsini, vətən harayını nəfəsində duyur, Kimisi qələbə sevincindən kipriklərində intihar edən göz yaşlarında boģulur. Oğullarımız günahsız qız-gəlinlərimizin, doğulmamış körpələrin inləyən, eşidilməyən fəryadını qaytarır düşmənə, zəfər qoxulu güllə yağışlarında . İgidim bilmir ki, zəfərinə sevinsin… Ya, əyninə geyindiyi acı xatirələrin arxasınca sürünsün… Ya Rəbbim, çox şükür deyərək, öpüb gözləri üstünə qoyduğu vətən torpağında tapır təskinliyini. Tarixə qanla yazılan bu vəhşətlər içərisində anlayır, Tanrının bizə bəxş etdiyi, heç nə ilə əvəz olunmayan, “Vətən” sevgisinin dəryalar tək dərinliyini. Şükranlıqla körpə uşaq anasının qoxusuna sığındığı kimi, dağın-dərənin gül-çiçək qoxuyan, vətən ətirli havasını içinə çəkərək deyir: Mənim Məkkəm, Mədinəm, İslamiyyət günəşi doğan qibləmsən Vətənim!
Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü, Azərbaycan Respublikası Prezidenti Təqaüd Fəndunun təqaüdçüsü, “Azad qələm” ədəbi-bədii, ictimai-publisistik qəzetinin və “Ali Ziya” ədəbi-bədii, elmi-publisistik jurnalının təsisçisi və baş redaktoru
Bilmirəm haraya uçub getdiniz, Yanımdan gizlicə keçib getdiniz, Bir uzaq mənzilə köçüb grtdiniz, Hərdən harayıma yetən günlərim, Ay ötən günlərim, ötən günlərim.
İndi qırov düşüb iziniz üstə, Kimsə qovrularmı közünüz üstə, Niyə durmadınız sözünüz üstə, Ömrümdən tökülüb itən günlərim, Ay ötən günlərim, ötən günlərim.
Həsrətli baxışım soraqlar sizi, Üşüdər hardasa sazaq, qar sizi, Ürəyim həmişə arzular sizi, Sinəmdə dərd kimi bitən günlərim, Ay ötən günlərim, ötən günlərim.
Saçıma qar kimi yağıb getdiniz, Hansı bir ömrəsə sığıb getdiniz, Nəcibə nə dedi, çıxıb getdiniz, Məni tərk eyləyib atan günlərim, Ay ötən günlərim, ötən günlərim.
Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü, Azərbaycan Respublikası Prezidenti Təqaüd Fəndunun təqaüdçüsü, “Azad qələm” ədəbi-bədii, ictimai-publisistik qəzetinin və “Ali Ziya” ədəbi-bədii, elmi-publisistik jurnalının təsisçisi və baş redaktoru
Baxıram həyata necə buz kimi, Qaldım xəyallarda yuxusuz kimi, Eşqi qərib düşən nakam qız kimi, Bu axşam bir şeir yazmağım gəlir.
Könlümün səhrası düzəndi, düzdü, Boylandım gümanlar gözünü süzdü, Ürəyim dərd yeri, kösövdü, közdü, Bu axşam bir şeir yazmağım gəlir.
Halına çox yandım əriyən şamın, Fələk də dadına yetmir nakamın, Qalaraq küncündə bir uçuq damın, Bu axşam bir şeir yazmağım gəlir.
Bəxtin naxışına üz tutanda qəm, Kədər yar deyib oluram həmdəm, Qəlbimdə göz yaşı, yanağmda nəm, Bu axşam bir şeir yazmağım gəlir.
Dərdi var dünyanın, yerin, göyün də, Dərd səni tapanda sevin, öyün də, Ölmüş arzuların lap ətəyində, Bu axşam bir şeir yazmağım gəlir.
Dəli gülüşlərin hay-harayında. Sevən könüllərin neçə sayında, İtən ümidlərin lap o tayında, Bu axşam bir şeir yazmağım gəlir.
Bilmirəm səhrayam, bilmirəm çöləm, Bəılkə də ümmanam, bəlkə də göləm, Bu axşam sinənə baş qoyub öləm, Bu axşam bir şeir yazmağım gəlir.
Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü, “İlham çeşməsi” qəzetinin təsisçisi və baş redaktoru, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Qarabağ Bürosunun Rəhbəri, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü
ŞÜKÜR EYLƏ
Günəşdən qamaşır həmişə üz-göz, Ürək işıq içir göz bəbəyindən, Xoş gündə Allahı unuduruq biz, Dar gündə tuturuq tez ətəyindən.
Əslində borcu yox bizə Allahln, Əslində heç bizə ehtiyacı yox. Yeri ürəklərdi nalənin, ahın, Şeytana uyanın bir əlacı yox.
Gərək qırılmasın kəndiri göydən, İnsan nəçidir ki, bəxtini yaza. Kim ayıra bilər təndiri yerdən, Qış ötüb keçməsə, çıxmarıq yaza.
Taxtı da, baxtı da o göylər verir, Tanrı bağışlayıb cənnəti bizə, Hər sözü eşidir, hər şeyi görür, Odur qiymət verən hər kəlmə sözə.
Hər şeyi nizama salan da odur. Özün bu dünyada zəhmət çək, ək, ye. Gəldin bu dünyaya yaxşısı budur, Allaha şükr eylə, halal çörək ye.
AĞLAMA
Göz yaşınla gəl kövrəltmə məni sən, Dərd olmasın, yolumuzda çiləkən, Bilirsən ki, dərd çəkənəm, dərd çəkən, Qoyma dinsin, ağrım, acım, ağlama.
Sən şəkərim, sən şərbətim , balımsan, Sən sevgilim, sən qanadım, qolumsan, Demirəm ki, sən insafsız, zalımsan, Təkcə sənsən, ehtiyacım, ağlama.
Haqq özüdü, hər insanın pənahı, Aşiqinin vallah yoxdu, günahı, Hər gecənin, gülüm, vardır sabahı, Əlindədir hər əlacım, ağlama.
Sevgi varsa, yoxdu hicran, dərd, kədər, Boylanacaq nurlu günəş hər səhər, Gül ki, döysün, qapımızı xoş xəbər, Yoxdu daha anam, bacım, ağlama.
Göz yaşına dəyməz vallah bu dünya, Mələkləri gəl çağırma bu haya, Şükür eylə, bu qismətə, bu paya, Tale yazan bar ağacım, ağlama.
Sən güləndə, gülür yer- göy, bu cahan, Qoyma gəlsin üstümüzə qəm , hcran, Əziz deyir, qurban olsun, sənə can, Ömrüm, günüm, taxtı- tacım, ağlama.
Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü, “İlham çeşməsi” qəzetinin təsisçisi və baş redaktoru, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Qarabağ Bürosunun Rəhbəri, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü
Şam Işığında
Gecələr bəyaz olsun, Həzinləşsin duyğular, Nəğmələr qanad açsın, Şirinləşsin nağıllar, Ürək yansın, alışsın, Gülüm, şam işığında.
Həsrət, hicran ərisin, Həyat nəşəli olsun, Gözlər sevgi paylasın, Baxışlar nurla dolsun, Ömrümün mənasını , Bilim, şam işığında.
Dara qara saçını, Tökülsün sinən üstə. Qoy yox olsun qəm, kədər, Sən məndən nəğmə istə, Gözlərimin yaşını, Silim, şam işığında.
Məni əsir eyləsin, O baxışın, o gözün, Nazlan bir mələk kimi, Can olsun hər bir sözün, Əllərinə toxunsun Əlim, şam işığında.
Ətrindən bihuş olum, Unudum bu dünyanı, Sən məni xoşbəxt eylə, Al əlimdən bu canı, Gözəl, dizinin üstə, Ölüm, şam işığında.
CƏBRAYIL
Bir cənnətdir Cəbrayılın qucağı, Bir şərbətdir hər çeşməsi, bulağı, Bir qaladı hər qayası, hər dağı, Belə yerdə, könül barsız olarmı?
Cəbrayıldı şeir, sənət ocağı, O yerlərin çoxdu piri, ocağı, Sönməz heç vaxt el, obanın ocağı, Nəğmə sözsüz, söz qatarsız olarmı?
Bu yerlərdə büsat qurub təbiət, Qurbanidən bir dastandı məhəbbət, Şərəflidir bu yerlərdə hər sənət, Uca zirvə, söylə qarsız olarmı?
Kim vurulmaz bu gözəlin hüsnünə, Heyran oldum gözəlliyin büstünə, Şəfəq saçır, günəş hər gün üstünə, Belə yerdə, insan yarsız olarmı?
O yerlərdə qalıb neçə xatirəm, O gözələ mən Məcnunam,mən Kərəm, Bu sevgidən heç vaxt dönən deyiləm, Sevən könül yadigarsız olarmı?
Q dağlarda, hey dolaşır xəyalım, İstəyirəm o diyarda mən qalım, Doğma yerin qadasını mən alım, Əziz Musa, etibarsız olarmı?
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycan Respublikası Prezidenti Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü, “Kredo” qəzetinin Baş redaktoru
Aida Adıgözəl adlı, bəxtinin qaralıgı gözəl bir şairənin xalı, gəbə timsallı şeirini oxudum. Çeşnisini gözlərimin önünə çəkib, dərd hanasını ürəyimdə toxudum. Azərbaycan qan-qırmızı xalılar, gəbələr ölkəsidir, Bu da bir şairənin Xocalı kölgəsidir. Şeir oxudum qan süzülürdü misralardan. Yaralı sözlər ruhumun agrısına dönüb varlıgıma çökürdü. Dəhşətin üstünə örtük çəkmişdi qardan, Deyəsən, Tanrı gördüyündən xəcalət çəkirdi. Gecədən çıxmış səhər zorlanmış gəlin kimi dünyaya gəlişinə peşman idi. Bəxti çiliklənmiş güzgü kimi qar üstündən göz-göz baxırdı. Qənim kəsilmişdi taleyinə bu bəxt- yagıdan betər düşmən idi. Dünyanın kar qulagından, kor gözlərindən, biganəlik seli axırdı. …Yaddaşımın sinəsini sökdü Aida Adıgözəlin Xocalı tablosu… Bir qərinəlik vaxtın içindən qisasa yol çəkdi, Şair iztirablarının agrılı-acılı tablosu… Aida Adıgözəl adlı. bəxtinin qaralıgı gözəl bir şairənin xalı, gəbə timsallı şeirini oxudum. Çeşnisini gözlərimin önünə çəkib dərd hanasını ürəyimdə toxudum. …Azərbaycan qan-qırmızı xalılar, gəbələr ölkəsidir. Bu da bir şairənin xocalı kölgəsidir. Əli Rza XƏLƏFLİ 18.02.2019
Sən, Dədə Qorqudun yadigarısan Xalqımın kimliyi, etibarısan, Bütün Türk elinin iftixarısan, Harada səslənsən əhval olur saz, Necə də doğmasan bizə, telli saz.
Yolların çətindir, daşlı – kəsəkli, Daima olmusan aydın məsləkli, Nəğmələr demisən təmiz diləkli, Qarda, sərt boranda gətirmisən yaz, Necə də doğmasan bizə, telli saz.
Hər zaman kökdəsən, həyatcanlısan, Ələsgər, Azaflı, Tufarqanlısan, Koroğlu, Qurbani, Bozalqanlısan, Qoşaca qanaddır xoş söz, xoş avaz, Necə də doğmasan bizə, telli saz.
Saz ilə söhbətin yeri başqadır, Evlərdə məkanın daim başdadır, Sənlə keçən ömür, vallah, bal dadır, Sənsiz məclislərin ləzzəti olmaz, Necə də doğmasan bizə, telli saz.
Xəbər gətir böyük Turan elindən, “Şikəstə,” “Dübeyti,” “Sarı tel”indən, “Ruhani,” “Dilqəmi,” “İncəgülü”ndən – Dinləsəm, heç zaman ürəyim doymaz, Necə də doğmasan bizə, telli saz.
Haqdan yaranmısan nurdu əməlin, Tanrı dərgahından üzülməz əlin, Səninlə öyünür bütün türk elim, Yaradan göndərib bizə ərməğan, Yenilməz sərkərdə Tayyip Ərdoğan.
Dar gündə yetişdin Qarabağıma, Nur kimi səpildin qəm ocağıma, Doğma qardaş oldun yaman çağıma, Könlümüzə zəfər sevinci yaxan, Yenilməz sərkərdə Tayyip Ərdoğan.
Sən türk dünyasının yenilməz dağı, Gətirdin bizlərə zəfər soraģı, Yazdın yaddaşlara bu gözəl çaģı, Zülmətə daģ çəkib Günəş tək doģan, Yenilməz sərkərdə Tayyip Ərdoģan.
Yoğurdun təməldən qüdrətli Turan, Ulu Türk önündə səcdəyə duran, Tarixin ən uca taxtını quran, Haqqın bayraqdarı, ey böyük insan, Yenilməz sərkərdə Tayyip Ərdoğan.
Nə dostdan bir xəbər gəldi, Deyəm əhdə vəfalıymış. Nə şadlıq, nə kədər gəldi, Deyəm ömrü cəfalıymış.
Nə bildi, ağladım, güldüm, Nə bilsə, bildiyin bildim. Nə bildi qəm yeyib öldüm, Bu eşq şair xəyalıymış.
1993
*Bu şeir Xalq şairi Mirvarid Dilbazinin 2004-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin “Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə kütləvi nəşrlərin həyata keçirilməsi” haqqında 12 yanvar 2004-cü il tarixli sərəncamına əsasən işıq üzü görmüş “Seçilmiş əsərləri” kitabından seçilərək dərc olunur
Mən ölmək istəmirəm Hələ beynim düşünür, Hələ qələmim yazır. Mən ölmək istəmirəm, Buna deyiləm hazır.
Dost mənə yaşa deyir, İllər qəbrimi qazır. Qələm düşməz əlimdən, Günlərim, ötmə hədər, O son mənzilə qədər.
Qoca köklər üstündə Olur meyvəli budaq. Mən ölmək istərəm Gözlə, məkanım torpaq.
1984
*Bu şeir Xalq şairi Mirvarid Dilbazinin 2004-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin “Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə kütləvi nəşrlərin həyata keçirilməsi” haqqında 12 yanvar 2004-cü il tarixli sərəncamına əsasən işıq üzü görmüş “Seçilmiş əsərləri” kitabından seçilərək dərc olunur
Sirlər dünyasıdır bu dünya başdan, Tükənən deyildir onu deməklə… Təbiətdən güclü, qadir, möhtəşəm, Bir qüdrət, bir qüvvət bilmirəm hələ.
Mən ona şadam ki, hələ canlıyam, Ayrılmaz üzvüyəm mən təbiətin. Kim bilir, bəlkə də, sirri bundadır, Təbiətə olan bu məhəbbətin!
1976
*Bu şeir Xalq şairi Osman Sarıvəllinin 2004-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin “Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə kütləvi nəşrlərin həyata keçirilməsi” haqqında 12 yanvar 2004-cü il tarixli sərəncamına əsasən işıq üzü görmüş “Seçilmiş əsərləri” kitabından seçilərək dərc olunur
Təbiət! Sevirəm, demişəm müdam- Sənin hikmətinə alqış, min alqış! Yerə çiləyirsən çox səxavətlə Yayı bolca isti, qışı qar, yağış.
Təbiət! Həm məftun, həm minnətdaram Sənin dövlətinə, sənin varına. Bir də ona görə çox sevirəm ki, Sadiqsən öz möhkəm qanunlarına.
1976
*Bu şeir Xalq şairi Osman Sarıvəllinin 2004-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin “Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə kütləvi nəşrlərin həyata keçirilməsi” haqqında 12 yanvar 2004-cü il tarixli sərəncamına əsasən işıq üzü görmüş “Seçilmiş əsərləri” kitabından seçilərək dərc olunur
*Bu şeir Xalq şairi Hüseyn Arifin 2004-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin “Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə kütləvi nəşrlərin həyata keçirilməsi” haqqında 12 yanvar 2004-cü il tarixli sərəncamına əsasən işıq üzü görmüş “Seçilmiş əsərləri” kitabından seçilərək dərc olunur
Həyat ətirli güldür, Gülümə qurban olum. Dağdı, dənizdi, göldü, Gölümə qurban olum.
Coşub, çağlayan könül, Açıb, bağlayan könül, Gülüb, ağlayan könül, Könlümə qurban olum.
Dağ sökülüb, -dedilər, Bel bükülüb, -dedilər, -ARİF ölüb, -dedilər, Ölümə qurban olum.
*Bu şeir Xalq şairi Hüseyn Arifin 2004-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin “Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə kütləvi nəşrlərin həyata keçirilməsi” haqqında 12 yanvar 2004-cü il tarixli sərəncamına əsasən işıq üzü görmüş “Seçilmiş əsərləri” kitabından seçilərək dərc olunur
De, yolun düşdümü Muğan düzünə? Piyada gəzdinmi çölləri sən də’? Söz qoşub ceyranın qara gözünə, Dincini aldınmı bir göy çəməndə?
Yerdən ayağını quş kimi üzüb, Yay kimi dartınıb, ox kimi süzüb, Yenə öz sürünü nizamla düzüb, Baş alıb gedirsən hayana, ceyran?
Əzəldən meylini salıb çöllərə, Bəxtini tapşırdın bizim ellərə, O qara gözlərin düşdü dillərə. Dişlərin oxşayır mərcana, ceyran!
Bir məsəl qalmışdır ata-babadan: Uçarda turacdır, qaçarda ceyran Bir mən deyiləm ki, hüsnünə heyran, Şöhrətin yayılıb hər yana, ceyran!
Sükuta qərq olmuş ürəyimlə mən Keçirəm yenə də Muğan çölündən. Yanında balası, yağış gölündən Əyilib su içir bir ana ceyran!
Elə ki, son bahar min büsat qurur, Kolları-kosları yıxıb uçurur, Sıxlaşıb bir yerə baş-başa durur Düşəndə çovğuna, borana ceyran.
On addım kənarda yatmayır təkə, Gəzinir, oylağa baş çəkə-çəkə. Gələn qaraltıdır, yoxsa təhlükə? Bir özünə baxır, bir ona ceyran!
Ovçu, insaf elə, keçmə bu düzdən! O çöllər qızını ayırma bizdən! Qoyma ağrı keçə ürəyimizdən, – Qıyma öz qanına boyana ceyran! Nə gözəl yaraşır Muğana ceyran!
Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü, Azərbaycan Respublikası Prezidenti Təqaüd Fəndunun təqaüdçüsü, “Azad qələm” ədəbi-bədii, ictimai-publisistik qəzetinin və “Ali Ziya” ədəbi-bədii, elmi-publisistik jurnalının təsisçisi və baş redaktoru.
Bahar nəfəsli sinən güllələrə tuş gəldi, Ağu dedi bülbülün, qaranquşun nəğməsi. Çiçəklərin, güllərin gözlərindən yaş gəldi, Daraldı hər bir yerdə təbiətin nəfəsi. Şəhid ayım, aprelim!
Qönçə-qönçə gül açan güllərin güllələndi, Şəhid ətrin yayıldı, qara geydi buludlar. Hər arzun, hər diləyin qəlbində düyünləndi, Torpağına, daşına başın əydi buludlar. Şəhid ayım, aprelim!
Dalğalandı dəniz tək, çaxdı ildırım kimi, İgidləri hayladı azadlığın işığı. Ölümə sinə gərən ərən oğullarına, Əbədiyyət yaratdı o bahar yaraşığın. Şəhid ayım, aprelim!
Nəfəsində igidlik toxumları səpildi, Şəhidlərin ruhunda açıldı danın gözü. Qönçələrin qan əmdi, küləklərin acıdı, Çiçək açdı dilində azadlıq adlı sözün. Şəhid ayım, aprelim!
Vətən adllı tarixin düşüb igid payına, Aprel şəhidlərimin qızıl səsli bu ünü. Şəhidlərim doğuldu dil açdı sinən üstdə, Apeliin ikisində yazıldı doğum günü. Şəhid ayım, aprelim!
Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü, Azərbaycan Respublikası Prezidenti Təqaüd Fəndunun təqaüdçüsü, “Azad qələm” ədəbi-bədii, ictimai-publisistik qəzetinin və “Ali Ziya” ədəbi-bədii, elmi-publisistik jurnalının təsisçisi və baş redaktoru.
Şeirimin bahar gözü, Yaşla dolub, kövrəlibdi. Yaz nəfəsli ürəyimdə Qış yenidən dirçəlibdi.
Hər sözümün bənövşəsi, Qara xallı laləsi var. Vətən deyən dillərimin Göyə qalxan naləsi var.
Misra-misra qocalıram, Kəlmə-kəlmə can verirəm. Şeir-şeir ucalıram, Vətən boyda qan verirəm.
Sözlərimin soyqrımı, Dillərimdən asılıbdı. Qələm tutan əllərimi Gör kimlər daşa basıbdı.
Azərbaycan və Yazıçılar Birliklərinin üzvü, Prezident təqaüdçüsü, Dünya Gənc Türk Yazar Birliyi (DGTYB) Məsləhət Şurasının üzvü, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent, şair, tənqidçi, ədəbiyyatşünas
Hava yeni kararmıştı. Avluda sessizlik vardı. Ninem kümese bakıp tavukları-civcivleri yokladı, hepsinin tünekte büzüşüp yattığını görünce kümesin kapısını kapattı. Parmaklıktan tutup her zamanki gibi yavaş adımlarla iki katlı evin ikinci katına çıkan merdivenlerden yukarı çıkıyordu ki, avlu kapısı açıldı. (Avlu kapısını kapatmayı unuttuğunu da şimdi anladı.) Avlu kapısı önünde komşu Ruhsare göründü. O, «buraya gel, burasıdır» diye avluya davet ettiği yaşlı kadınla açık kapıdan içeri girdi. Ninem bu vakitsiz misafirlerin gelişine şaşırsa da bunu belli etmedi. Ruhsare kapı komşusu idi, avlu kapıları birbirine bakıyordu. Lakin konu-komşuya gidip-gelmezdi, nadiren birisinin kapısını açardı. Üstelik, avludan el-ayağın çekildiği karanlık düşen bir vakitte. Ninem hemen bu vakitsiz gelişin Ruhsare’nin önüne düşüp yol gösterdiği bu yaşlı kadınla ilgili olduğunu anladı. Gelenlerle selamlaşıp rahatsız bakışlarını onlara dikti. Ruhsare de onu beklemede bırakmayıp çabucak konuya girdi. Güzel haberi çabuk verme telaşıyla meraklı bir üslupla nineme sordu: – Tavat, iyi bak bakalım, kim olduğunu biliyor musun? Ninem 65 – 70 yaşlarında görünen, uzun boylu, beyaz tenli, ela gözlerinin bebekleri heyecandan titreyen bu garip kadını dikkatlice süzdü. Kadının aşağı sarkmış örtüsünün altında görülen düz saçları da, mucize bekliyor gibi düğümlediği kaşları da bembeyaz idi. Bu beyazlık onun aydınlık çehresine özel bir güzellik veriyor, simasını daha da nurlu gösteriyordu. Tahminen aynı yaşta görünen bu iki kadın uzun bir süre bakıştılar. Birden ninemin bakışları kadının gözlerinin derinliğine takılıp kaldı. «Meryem» sözünün dilinden düşmesi ile onların biri birilerine sarılması, gözyaşlarının biri birine karışması aynı anda gerçekleşti. Bu sahne, izlemeye duran çoluk-çocuğu da, komşu Ruhsare’yi de hüzünlendirdi. Ninem, «Allah-Allah! Kamboy’umun can-ciğeri» diye diye adı Meryem olan bu kadını öpüp kucaklamaya doymuyordu. Artık evdekiler de bu adı işittiklerinde misafirin kimliğini anlamışlardı. Hepsi şaşkınlıkla Meryem’e bakıyordu. Efsanenin gerçekleşmesi imkânsız göründüğü gibi Meryem’in uzak geçmişteki hatıralardan gelişi de masal kahramanının gerçek hayatta görünmesi gibi inanılmaz şaşkınlık doğurmuştu. Çocuk yaşlarından ninemin mutlu genç kızlık çağları, bey konağındaki bolluk günleri, daha sonra babası Dadaş Bey’in sürgün edilmesi, yeni evlenmiş, henüz çoluk-çocuk sahibi olmayan kardeşi Kamboy’un ahretliği Meryem’in sevgili erkeğinden zorla koparılıp sürgüne gönderilmesi, sonra Kamboy’un savaşta yitik düşmesi, anası Zabite Hanım’ın üzüntüden azap çekerek ölmesi… Bütün bu hatıraları döne döne dinlemiştim. Ninem ansızın karşılaşmanın heyecanından yerinde donup kalmıştı. Meryem’e baktıkça baktı, baktı… Sanki birden ayılıp aziz misafirini geldiğinden beri ayakta beklettiğinin farkına vardı: – Uzak yoldan geliyorsun, yorgunsun. – dedi. Bir birinin beline sarılmış halde basamakları çıktılar. Ninemin sevincinin de, kederinin de haddi hududu yoktu. Tanrı’nın izni ile hepi topu altı aycık aziz kardeşi Kamboy’a zevcelik, babası Dadaş Bey’e gelinlik eden Meryem – anası Zabite Hanım’ın sevimli büyük gelininin sürgünde ölüp gitmediğine, Sibirya’nın vahşetinden sağ salim çıkıp bu karşılaşmaya gelebildiğine seviniyordu. (Sibirya vahşetlerini ise bir süre sonra Meryem’in konuşmalarından daha açık şekilde anlayacak, saçının tüyleri dik dik olacaktı.) Dadaş Bey’in sürgün edildiği, aslında izinin kesin kaybedildiği, üç katlı bey konağından – dede-baba ocaklarından zorla göçürüldükleri, kardeşlerinin birbirinden ayrı düştüğü, anasının üzüntüden ateşlere düştüğü, kendisinin türlü türlü belalara düçar olduğu günler yeniden gözlerinin önünde canlandığı için de kederleniyordu. O, Meryem’i lafa tutmazdan önce çay-çörek sofrasını hazırladı. Dolabı açıp oradaki emanet kutusundan ikiye katlanmış, sararmış bir defter yaprağı çıkarıp Meryem’e uzattı: Bak bakalım ne mektubu? Okuma – yazma bilmeyen ninem kırmızı kalemle alel-acele yazılmış olan bu mektuptaki metni önceleri oğluna, sonraları ise torunlarına o kadar çok okutmuştu ki, orada yazılanları birebir ezberden biliyordu. Mektubu açar açmaz Meryem’in iri ela gözleri buğulandı. Yanaklarından aşağı doğru yuvarlanan bir damla yaş kâğıttaki «daha» sözcüğünün üzerine düştü. Ondan önceki satırda yazılı olan «belki» sözünün üzerindeki gözyaşı hangi vakit düşmüştü. Meryem, bu mektubu yazdığı sırada, sürgüne gönderildikleri o gam yüklü katardaki uğursuz gecelerden birinde akıttığı bu gözyaşını tanıdı. O acı hatıraları anınca her iki eli ile yüzünü kapatarak yürek yakan hıçkırık ile ağladı. Evde bulunanların hiçbiri, bu anda, dünyadaki bütün haksızlıklar nedeniyle, bütün dünyanın yerine, dünyadaki bütün dertlilerin gözyaşıyla ağlamak isteyen bu yaşlı kadına teselli vermek istemedi. Çünkü bu gözyaşlarını hiçbir teselli avutamazdı. Ninem de onunla birlikte bu gözyaşlarına katılıp bütün bir neslin asilzadeliği yüzünden düştüğü durumlara ağladı. Meryem gözyaşlarını dindirip bir süredir eğleştiği odanın duvarlarında göz gezdirdiğinde ilk olarak Kamboy’un fotoğrafını gördü. Ninem Tavat Hanım’ın Kamboy’un yanında durduğu bu fotoğraf aslında ayrı ayrı çekilmişti. Kamboy savaşta kaybolduktan sonra ninem her iki sureti birleştirip büyütmeyi fotoğrafçıdan istemişti. Fotoğrafçının ustalıkla birleştirip büyüttüğü bu fotoğraf o zamandan evde en mukaddes bir hatıraya dönüşmüştü. Meryem öne çıkıp fotoğrafın karşısında durdu. Geçen yıllar boyunca hayalinde yaşattığı, halen de gençlik şevki ile sevdiği sevgilisinin gözlerine baktı, baktı… Babası Elbrus Bey’in evinden gelin çıktığı günü, büyüklerin hayır duasını, Dadaş Bey’in büyük oğlu Kamboy’a kavuşacağı anı gizli hasretle beklediğini, o anın anlatılamaz güzelliğini… Daha neleri, neleri hatırladı. Sanki Kamboy’un kendisi ile yüz yüze duruyormuş gibi söze başladı: – 70 yaşı devirdim, Kamboy! Sensiz neler gördüm, bilsen… Sibirya, işkence, hakaret, açlık, susuzluk, hastalık… Ölümden döndüm, yollar beni çok yordu. İnsanlar gördüm, merdi de oldu, namerdi de. Ancak senin gibisini görmedim Kamboy! Sonra gözlerini fotoğraftan ayırmadan: –Bir bilebilseniz o nasıl bir insan idi… Allah onu tek yaratmıştı. Kamboy gibi yiğit o vakit de yok idi, şimdi de yoktur– dedi. Gece sabaha kadar uyumadılar. Ninem, Bakü asilzadelerinden olan meşhur Ağacanlılar soyunun en yakışıklı, Petersburg’da yüksek eğitim görmüş oğlu Mehdi ile düğünlerinden, gelin gittiği faytonun Bolşevikler tarafından alıkonulmasından, sevgili nişanlısından zorla koparılmasından, Bolşevik İsrafil’le (babamla) ailesinin kalan üyelerini kurtarmak maksadıyla evliliğe razı olduğundan, kocasın düzenlediği, on altı yaşındaki genç kızın mağduriyeti pahasına gerçekleşen sahte boşanma belgesi nedeniyle anasının, kardeşlerinin ve kendisinin Sibirya’ya sürğün edilmemesinden, 1941 yılında savaş başladığı zaman Meryem’siz kendine bir yer bulamayan Kamboy’un kendini ölümün ağuşuna atıp ön cepheye yollanmasından, kaybolmasından… ve birçok başka meselelerden bahsetti. Meryem de kendi başına gelenleri anlattı. Sibirya’ya giden trende nasıl hakarete uğradıklarından, yol boyunca askerlerin onları alçaltmasından, fırsat bulan kimi asilzadelerin intihar etmesinden, kendinin başarıya ulaşmayan intihar girişiminden, yer altı maden ocağındaki ağır çalışma şartlarından… –Saçımızı da kesmişlerdi, Tavat. Aylarca banyo yapamıyorduk, herkesin başı bit-sirkeyle dolu idi. Hem de öyle ağır çalışmadan sonra saç örgüsü de başa ağırlık ediyordu. Saçımızı keseceklerini biliyordum. O nedenle önceden saç örgülerimi kesip saklamıştım. Kamboy’un elinin sıcaklığı vardı onlarda, kıyıp da atamazdım…– sözünü tamamlayamadı, birden yaşça kendinden büyük baldızı ile (aralarında beş yaş fark vardı) konuştuğunu hatırlayıp utancından yanakları kızardı. Tıpkı gençliğindeki gibi… Ninem Meryem’in yüzünde bundan elli yıl önceki kızarıklığı gördü. Deminden beri onu meraklandıran soruyu sordu; – Nasıl oldu da kaçabildiniz? – Yer altı maden ocağında iş çok ağır idi. Bir yandan da açlık, hastalık. Açlık olan yerde hastalık da eksik olmuyor. Kızamık, verem, astım… Hemen hemen her gün ölen var idi. Cenazeleri defnetme işlemini de bize yaptırıyorlardı. Bize hayvandan da kötü muamele ediyorlardı. Havasızlıktan herkesin rengi sapsarı olmuştu. Sadece cenaze defnederken hava yüzü görüyorduk. Cenaze defnetmek sana kolay gelmesin. Sibirya’nın kışını anlayamazsın. Erkeklerin tükürüğü havada donup sakalından sallanıyordu. Yer, ayazdan nasıl donup taşa dönüşüyorsa, orda en hünerli erkek bile mezar kazamazdı. Her seferinde mezar kazma görevini üç kişiye veriyorlardı. Bu üç kişi de ellerine balta alıp buz tutmuş, ayazdan taşa dönüşmüş toprağı yarmaya başlıyordu. Öyle oluyordu ki, sabahtan bu minval üzere mezar kazmaya başlıyor gece yarısı ancak bitirebiliyorduk. Bir deyişle, mezar kazmak madende yaptığımız en ağır işten de ağır idi. Bir gün Karabağ beylerinden birinin güzel kızı kendini asmıştı. «Güzel» diyorum ama güzel olduğunu o kızın belki kendisi de unutmuştu, her gün yüzüne-gözüne kömür isi çalıp geziyordu. – Neden? – Orada namusumuzu korumak için çoğumuz böyle yapıyorduk. Kendimizi kasten çirkin göstermek için neler yapmıyorduk? Hatta kaşlarımızı da tamamen yolup dökmüştük… Ha! O kız da fırsat bulup kendini öldürmüştü. Sibirya’da bu başlı başına bir hüner idi. İntihar etmeye de bırakmıyorlardı. Biz sağ kalıp çalışmalı, açlık ve işkence görmeliydik. Çünkü biz, Sovyet hükümetini tanımak istemeyen adamların karıları, kızları idik. İnsanı yakan nedir bilir misin? Suçsuz cezalandırılmak. Bu nedenle biz durumumuzla uzlaşamıyorduk. Suçumuzun sadece asilzade olmamız olmasıyla, sadece bu suçla Sibirya’ya gönderilmemizle uzlaşmamız mümkün değildi. Ha! O kadının öldüğü gün hava her zamankinden daha soğuk idi. Mezar kazma görevini, anama, bana ve başka bir kadına vermişlerdi. Aslında bu taş kırmakla eşitti. Baltaları götürüp güçlükle işe başladık. Hava o kadar soğuktu ki, ayaz eldivenin içinden geçip insanın iliğine işliyordu. Büyük baltaların ağırlığı da insanı güçten düşürüyordu. Baltayı her kaldırıp indirişte taşa dönen topraktan küçük bir parça kopuyordu. Mezar kazılıp bitmek bilmiyordu. Aç-susuz akşamadek kazdık. Mezarı henüz yarı etmemiştik. Nöbetçiler söyleniyor, bize en kötü küfürleri ediyor, işin gecikmesinden dolayı sinirleniyorlardı. Artık hava kararmıştı. Eli silahlı nöbetçiler sigaralarını çeke-çeke karın üstünde dolaşmaktan bezmişlerdi. Onlar iki kişi idiler. Kendi aralarında fısıldaşıp bir şeyler konuşuyorlardı. Fırsattan istifade anam ve öbür kadın ellerinde balta ile onlara doğru saldırdılar. Anam elindeki baltayı şiddetle nöbetçilerden birinin başına indirdi. Öbür kadın ise baltayı hedefe vuramayıp diğer nöbetçiyi omzundan yaralamıştı. O, yere çöktüğü gibi kadın da onun göğsüne çöküp boğmaya başladı. Onları öldürmeleri o kadar ani oldu ki, yaşananlardan kendime gelemiyordum. Lakin artık kaçmak fırsatını geri tepmek olmazdı. Biz yakınlardaki meşeliğe yöneldik. Kaçıp sığındığımız köydeki ev sahibi çok iyi bir insan idi. O, bizi bir yıl evinde sakladı. Sonra… Çok köyler, çok evler gördük. Bir askere rastladık, o bize çok iyilikler etti, üçümüze de sahte kimlikler düzenledi, iş buldu. Tatar milletindendi, Albay idi, – Meryem’in sesi burada kesildi. Ninem heyecanla sordu: – Ya sonra? –O, bizim bütün sıkıntılarımıza katlanmaya söz verdi. Bize öyle gönülden davranıyordu ki, anamın da takdirini kazanmıştı. Anamı ki, tanıyorsun… Böylece… – Meryem’in seni yine titredi, Kamboy’un duvardaki fotoğrafına baka-baka: – Şimdi o benim kocamdır. Emekli Albay Atabiyev. – Ya çoluk–çocuktan neyiniz var? –Ninem bu soruyu özel merakla sordu. – İki kızım var, – sonra ninemin merakını gidermek için ilave etti: –Oğlum olmadı, olsaydı Komboy’un adını koyacaktım. Kızlarıma da Kamboy’an bahsettim. Beni iyi anlıyorlar. O da iyi adamdır (kocasını aklına getiriyordu), ama çok asabidir. Lakin baldızının gözlerinde bir yığın soru görüp dedi: –Benim hayatım Kamboy’la sona erdi, bahtım–talihim onunla gitti. Şimdiki Meryem bir cisimdir, bir de hatıra yumağı. Ruhum çoktan uçup Kamboy’un yanına gitti. Öylece nefes alıp veriyorum… Sizden haber almak için uzun yıllardır kavruluyorum. O, korku, o hüzün henüz canımdan çıkmamıştı, o nedenle arzumu kimseye belli etmeye cesaret edemiyordum. Allah’ın merhameti büyüktü, geç de olsa gerçekleşti. Şükür ki, talihimde seni, bu toprağı bir daha görmek varmış. Günün aydınlanması yaklaşıyordu. Yetmiş yaşında gelin, yetmiş beş yaşında baldız mutlu gençliğin, çok kısa süren mutlu günlerin birbirinden tatlı anılarını hatırladılar. Yıllardan beri yüreklerinde dolaştırdıkları en ulvi duygularla hafızalarındaki mukaddes hatıra sandığını «döküp-döküştürdüler». Birlikte yaşadıkları bey konağındaki günlerin en kötü hallerini de sevinçle yâd ettiler. Bu hatıraların varlığından aldıkları lezzet kalplerini öyle bir refahla doldurmuştu ki, sanki her ikisinin de bir ömürlük mutluluk payını saklayıp-saklayıp bir gecede onlara hediye etmişlerdi. Sohbet esnasında ninem: –Meryem, İsfendiyar’ı görmek ister misin? – diye sordu. Meryem geldiğinden beri cevabını almak istediği, lakin kötü haber korkusundan sakındığı için sustuğu, biricik kaynının sağ–salim olduğunu duyunca düşüncelerini dile getirdi: –Sormaya cesaret bulamıyordum, Tavat! Senin kardeş acının bir değil iki olduğunu işitmekten korkuyordum. –Allah’a şükür, İsfendiyar sağ–selamettedir. Önceki muzipliği, hazırcevaplığı da yerindedir. Mingeçevir’de yaşıyor. İstersen sabah gidebiliriz. …Mingeçevir’den ayrılırken Meryem İsfendiyar’ı kucaklayıp: –Bu son görüşmemizdir gardaş – dedi, – çok kocadım, aslında ben kendi sıcak yurdumdan uzak düştüğümde kocadım. Bu söz her üçünü de hüzünlendirdi. Gerçekten her üçü de kocamıştı. Ve her üçü Meryem’in dediği vakitte kocamıştı. Külfet, Dadaş Bey’in alındığı geceden başlamıştı, bey konağından kovulup kiralık eve taşındıkları günden. Bolşeviklerin okul binası yaptıkları evlerinin yanından geçtiklerinde gizli-gizli gözyaşı akıttıkları andan… Çoktan kocamışlardı, uzun zaman önce… …Bakü’den Nalçik’e giden tren yavaş yavaş ilerliyordu. Tekerlerin sesi onu koynuna alıp aheste-aheste uzaklara götürüyordu. Bomboz çorak çöller de, tek-tük dikenlik dallarından başka dalı-budağı olmayan çıplak dağlar da, tren gelip geçtikçe tek-tük «əğilip-yıkılan» elektrik direkleri de onu bu ana yurdundan koparıp ayırıyordu. Bu ayrılıkta memnuniyetsizlik, üzüntü karışımı bir sükûnet vardı. Bu ayrılık bundan elli yıl önceki o dehşetli ayrılığa benzemiyordu. Bu tren de o tren gibi yedeğinde çekilmez dert yükü taşımıyordu. Meryem’in içinde bir hafiflik vardı. Elli yıldan beri ilk defa kendini bu kadar rahat hissediyordu. Sanki dünyaya yeniden gelmiş gibiydi. Onu seven kalplerin sıcaklığını, ateşini buluyordu kendinde. Kamboy’un fotoğraftan bakan emin bakışları ona – kendi vefalı güzeline «İyi ki geldin!» diyordu. Bakü, 2006 Türkçeye çeviri: Alpaslan Demir
Azərbaycan və Yazıçılar Birliklərinin üzvü, Prezident təqaüdçüsü, Dünya Gənc Türk Yazar Birliyi (DGTYB) Məsləhət Şurasının üzvü, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent, şair, tənqidçi, ədəbiyyatşünas
Burdan qərib Bezansona – Hüqoya beş addım yoldu, Ruhum qalan Panteona Qatar yolu neçə əsr?
Yenə fikrim uzaqlarda, Qraf Tolstoyda qaldı Payız… Yasnaya Polyana… O kədərli, köhnə qəsr.
Ryazanda meşə yolu, Ağcaqayın sağda, solda. Bir şeirlə zəncirlənib, Ruhum Yeseninə əsir.
Qocalıb Puşkin dağında, Bir ağacın gözü doldu. Bu yaz da gedə bilmədim, Yenə hər ilki kəm-kəsir…
Peterburqda bir tələbə Ömründən-günündən oldu. Edamdan dönən yazarın Səsi qulağımda gəzir.
Gecəyarı… könül yenə Gör kimləri yada saldı?! Gör nə qədər doğmalar var, Həsrəti qəlbimi əzir.
ElLƏ SUSDUM DAŞ BİLDİLƏR
Bu nə yerdi, bu nə dövran, Kim göndərdi bura məni? Bir yol gördü div adamlar, Yüz yol çəkdi dara məni.
Duyduqlarım duymadılar, Dərd yedirib doymadılar, İçimdə yer qoymadılar, De, gizlədim hara məni?!
Hər gün bir ümid yıxıram, Qalaq-qalaq qəm yığıram, Daha özümdən çıxıram, Özgələrdə ara məni.
Baharımı qış bıldilər, Nə etdim çaşbaş bildilər, Elə susdum daş bildilər, Hördülər divara məni.
Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü, “İlham çeşməsi” qəzetinin təsisçisi və baş redaktoru, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Qarabağ Bürosunun Rəhbəri, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü
XOŞ GƏLMİSƏN
Qar əriyir, çaylar daşır, sellənir, Nərə çəkib, lal qayalar dillənir, Çeşmə üstə, salxım söyüd tellənir, Ana Vətən oğlun, qızın bəxtiyar, Yurdumuza xoş gəlmisən ey bahar.
Al geyinib gilənarlar, alçalar, Bəzyibdi yamacları xalçalar, Qayalardan süzən sular, əl çalar, Çeşmələrə keşik çəkər, xan çinar, Yurdumuza xoş gəlmisən ey bahar.
Gözəl bahar, nə gözəldi vüsalın, Zirvələrə qanadlanıb xəyalın, Gözəllikdi əzəl gündən amalın, Bu diyardan, gözəl, bir diyarmı var Yurdumuza xoş gəlmisən ey bahar.
Bənövşələr, qızılgüllər nazlanır, Gözəllərin yanaqları allanır, Hər budaqdan neçə çiçək sallanır, Hər çiçəyin arzular,ı şirin bar, Yurdumuza xoş gəlmisən, ey bahar.
Şəlalələr yenə coşub, çağlayır, Sünbül qalxıb yolu, izi bağlayır, Bir cənnətdi, yaşıl çəmən, çöl- bayır, Zirvələrdən yavaş-yavaş gedir qar, Yurdumuza xoş gəlmisən ey bahar.
Qızılgülün düymələnir yaxası, Hər çiçəyin təzələnir butası, Bir aləmdi yazın nazlı havası, İndi-indi qönçələnir heyva, nar, Yurdumuza xoş gəlmisən, ey bahar,
Gün uzanır, günəş qalxır taxtına, Hər qayaya çəkilbdi bir xına, Qaranquşlar uçub gəlir, yaxına, Məhhəbbətdən söhbət açır, yara, yar, Yurdumuza xoş gəlmisən, ey bahar.
Əzəl gündən sən olmusan həmdəmim, Sən gələndə yoxa çıxır dərd, qəmim, Çəmənlərə göz yaşıdı şəbnəmim, Nanə, yarpız el-obaya ilk nubar, Yurdumuza xoş gəlmisən, ey bahar.
Yamaclarda qoyun, quzu hey mələr, Yaxalardan bir-bir qopar düymələr, Gəlişinlə yaradırsan gör nələr, Məclisləri tay bəzəyir kaman, tar, Yurdumuza xoş gəlmisən ey bahar,
Gözəllikdən ilham alır, bu ürək, Əziz Musa səni sevir Kərəm tək, Bayramımız mübarəkdir, mübarək, Gözəlliyə düşmən baxıb, olur xar, Yurdumuza xoş gəlmisən, ey bahar.
BİZİ BAĞIŞLAMAZ
Qarabağda ermənilər prezident seçkiləri keçirir.
Azdıq yolumuzu dumanda, çəndə, Sevən qəlbimizi həsrət dağladı, Doğma yurd-yuvanı qoyub gələndə, Dərələr hönkürdü, dağlar ağladı, Bizi bağışlamaz vətən torpağı.
Torpağı böldülər, yurdu satdılar, Çoxları yüyürdü kabab iyinə, Şuşada, Laçında ocaq çatdılar, Bizi yük etdilər elin çiyninə, Bizi bağışlamaz vətən torpağı.
Min oyun açdılar xalqın başına, Təzə qanun yazdı əyri adamlar, Qiymət oxudular hər qarışına, Yurda sahib çıxdı ayrı adamlar, Bizi bağışlamaz vətən torpağı.
Bizə çox gördülər havanı, suyu, Hər kənddə, şəhərdə bazar açdılar, Yaman dərin oldu daş düşən quyu, Pərvanə oğullar oddan qaçdılar, Bizi bağışlamaz vətən torpağı.
Ar-namus satdılar pul hərisləri, Qarabağ satıldı bir kresloya, Daha satılmağa torpaq qalmadı, İndi boylanırıq günəşə, aya, Bizi bağışlamaz vətən torpağı.
Bu dərdi, kədəri kimsə bölüşmür, Torpaq azlıq edir tamahkarlara. Günahkar bəndəyə fatihə düşmür, Torpaq qucaq açmaz günahkarlara, Bizi bağışlamaz vətən torpağı.
Bəs niyə tapılmır bu dərdə yiyə, Məzar da satılır pula, sələmə, Hər səhər dayanın üzü qibləyə, Satqına, namərdə rəhmərt diləmə, Bizi bağışlamaz vətən torpağı.
Qalıb gor yerləri, beşik yerləri, Hərə can ağrımız, yaramız təzə, İndi harda qazaq biz qəbirləri, Halallıq verərmi Qarabağ bizə, Bizi bağışlamaz vətən torpağı.
Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü, “İlham çeşməsi” qəzetinin təsisçisi və baş redaktoru, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Qarabağ Bürosunun Rəhbəri, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təqaüd Fondunun təqaüdçüsü
AĞLAMA
Göz yaşınla gəl kövrəltmə məni sən, Dərd olmasın, yolumuzda çiləkən, Bilirsən ki, dərd çəkənəm, dərd çəkən, Qoyma dinsin, ağrım, acım, ağlama.
Sən şəkərim, sən şərbətim , balımsan, Sən sevgilim, sən qanadım, qolumsan, Demirəm ki, sən insafsız, zalımsan, Təkcə sənsən, ehtiyacım, ağlama.
Haqq özüdü, hər insanın pənahı, Aşiqinin vallah yoxdu, günahı, Hər gecənin, gülüm, vardır sabahı, Əlindədir hər əlacım, ağlama.
Sevgi varsa, yoxdu hicran, dərd, kədər, Boylanacaq nurlu günəş hər səhər, Gül ki, döysün, qapımızı xoş xəbər, Yoxdu daha anam, bacım, ağlama.
Göz yaşına dəyməz vallah bu dünya, Mələkləri gəl çağırma bu haya, Şükür eylə, bu qismətə, bu paya, Tale yazan bar ağacım, ağlama.
Sən güləndə, gülür yer- göy, bu cahan, Qoyma gəlsin üstümüzə qəm , hcran, Əziz deyir, qurban olsun, sənə can, Ömrüm, günüm, taxtı- tacım, ağlama.
TAPŞIR GÖZLƏRİNƏ
Gözlərin gör necə, naz ilə baxır, Elə bil zülmətdə, şimşəklər çaxır, Bu oda, alova, neyləsin fağır, Tapşır gözlərinə, dinc dursun bir az.
Mən dözə bilmirəm atəşə, oda, Onsuz da istidi, indi hava da, Bir od parçasısan, sən bu dünyada, Tapşır gözlərinə, dinc dursun bir az.
Üzmüsən onsuz da bu ürəyi sən, Yox deyə bilmirəm vallah nə desən. Sən mənim qəlbimin şahzadəsisən, Tapşır gözlərinə, dinc dursun bir az.
Süzgün baxışların qorxusu çoxdu, Qaşların bir kaman, kipriyin oxdu, Vallah sənin kimi, can alan yoxdu, Tapşır gözlərinə, dinc dursun bir az.
Səni görməyəndə gözlərim dolur, Sənsiz ömür, günüm cəhənnəm olur. Sənsiz günəş batır, çiçəklər solur, Tapşır gözlərinə, dinc dursun bir az.
Hər gün od tökürsən, alovun üstə, Dərd gəlir üstümə, hey dəstə-dəstə, Əzizi yandırma, ay boyu bəstə, Tapşır gözlərinə, dinc dursun bir az.
II Qarabağ müharibəsində Kürdəmirin ilk şəhidi olmuş, ölümündən sonra “Vətən uğrunda” medalına layiq görülmüş Əliyev Adəm İlqar oğlunun əziz xatirəsinə ithaf edirəm.
Uşaqlıqdan qoçaq idi, fərasətli, zirək idi, Bir dünyaydı, sevinc idi, şadlıq idi, fərəh idi, Anasına arxa idi, dayaq idi, kömək idi, İllər keçdi, yaşa doldu, böyüdü, cavan oldu, O, Adəmdir, cəsarəti, hünəri dastan oldu.
İdmançıydı, yorulmadan məşq edərdi, çalışardı, Hər zəhmətə qatlaşardı, əziyyətə alışardı, Dostlarıyla oynayardı, həvəs ilə yarışardı, Böyüdükcə səy edərək , əsil “pəhləvan” oldu, O, Adəmdir, cəsarəti, hünəri dastan oldu.
Musiqini çox sevirdi, nağara, qarmon çalırdı, İlhamını ana yurddan, doğma eldən alırdı, Şair idi, bir də gördün, xəyallara dalırdı, Yazdıqları, igidlərdən, anadan, dostdan oldu, O, Adəmdir, cəsarəti, hünəri dastan oldu . Müharibə başlayanda, cəsarətlə döyüşlərə atıldı, Qorxmaz, igid əsgərlərin cərgəsinə qatıldı, Düşmənləri məhv eyləyən – alov, şimşək, od oldu, Doğma elə – Kürdəmirə şöhrət , şərəf, şan oldu, O, Adəmdir, cəsarəti, hünəri dastan oldu.
Ölümdən qorxmayırdı, söyləyirdi: – erməni, Gəlirəm, lap az qalıb, məhv edəcəyəm, səni, Tez ol, tərk eylə, bizim bu müqəddəs vətəni, Döyüşlərdə qorxmaz oldu, cəsur qəhrəman oldu, O, Adəmdir, cəsarəti, hünəri dastan oldu.
Vətənə məhəbbəti, tükənməzdir canında, Uyuyur Kürdəmirdə, “Şəhid Xiyabanı”nda, Əziz dostu, sirdaşı mərd Fuadın yanında, Ordumuz qalib gəlib, bu da, bir zaman oldu, O, Adəmdir, cəsarəti, hünəri dastan oldu.
Çörək müqəddəsdir eldə, obada, Əslər boyunca unudulmayıb. Odu ayaqlayıb ötən olsa da, Çörəyin üstündən keçən olmayıb.
Odur süfrəmizə yaraşıq, bəzək, Açmış qapımızı nə qədər qonaq. Biz çörək vermədik çörək istəyək, Biz çörək verdik ki, çörəkli olaq.
Qılınc
Dağılmış bir yurdun xərabəsindən, Bir qılınc qarşıma çıxdı bu səhər. Necə də rənginə qaralıq çöküb, Axıb dolandıqca aylar, fəsillər.
Bir insan əlində oynayan qılınc, Min ömrə son qoyub, min qəlbə dəydi. Torpağın altında çürüməzdi o, Torpağın üstündə qan tökməsəydi.
*Bu şeirlər Xalq şairi Hüseyn Arifin 1966-cı ildə Bakı şəhərində, Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı tərəfindən kütləvi tirajla (15000) işıq üzü görən “Yollar və xatirələr” şeirlər və poema kitabından seçilib.
Qarın soyuqluğunda əridikcə qırmızı hərarət. Sakitləşirdi körpənin balaca ürəyi… Donan kiçicik barmaqlarını son dəfə apardı isti nəfəsinə doğru. Layla deyirdi ona buludlarda əyləşən mələklər. Gözlərini iricə açıb mələklərəmi baxırdı Xocalıdakı körpə? Dodağının kənarında donan gülüşlərdən danışın mənə… Görəsən, son dəfə onu belə gülümsədən nə idi? Nəyə, kimə gülürdü körpə? Anasınımı xatırlamışdı? Bəlkə də, onu yanına aparmaq üçün elə Tanrı özü gəlmişdi..
Aludə olub zülmət tanrıcasının zümzüməsinə 17 oktyabr 2020-də göy üzünəmi zilləndi körpə baxışların? Buludlarda əyləşən mələklərin laylasını dinlə, Mədinə, getmə… Ölüm bumbuz öpüşlərini səpdikcə dodaqlarına… Titrəyib soldu körpə əllərinin hərarəti… Qanadlandı göz bəbəklərindən neçə-neçə qaranquşlar, Gecənin Amozonvarı göz yaşlarını hiss edirsənmi? Mədinə, su istəyirsənmi? O gecə qan rəngində idi bütün ulduzlar, ay da dəyişmişdi libasını… Planet-planet uzaq olmalıydı ölüm sənə Mələklərmi toxudu bəmbəyaz kəfənini? O gecə için-için ağladı bütün qalaktika… Mədinə, lütfən, oyan, yatma… Ürəyinin getdikcə zəifləyən tik-takları Dəyişə bilərmi dövranın axsaq nizamını? Sıxmısan körpə əllərini dünyanın ədalətinə İcazə ver öpüm ovuc içlərini… Mədinə, aç əllərini… O gecə güllə yağarkən Nizaminin yurduna… Sən sonuncu sülh göyərçini idin, Mədinə… Qanadlanıb sığındın pəmbə buludlara… Bir il dörd aylıq ömründə Qucaqladın ölümü sakitcə, Daşıyaraq milyonların məsumiyyətini Addımladın əbədiyyətə… Bütün dillərdə əzbər kimi qaldın Üzündəki qorxulu yuxunu necə dartıb alım? Necə bəxş edim dodaqlarına gülüşləri? Mədinə… Mədinə… Mədinə, Eşidirsənmi?
Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü, Azərbaycan Respublikası Prezidenti Təqaüd Fəndunun təqaüdçüsü, “Azad qələm” ədəbi-bədii, ictimai-publisistik qəzetinin və “Ali Ziya” ədəbi-bədii, elmi-publisistik jurnalının təsisçisi və baş redaktoru.
Demirəm ki, əhdinə düz, Bircə mənəm bu dünyada. Ancaq özgə təravətli, Bir çəmənəm bu dünyada.
Düşmüşəm haqq sorağına, Şöləyəm el çırağına, Haqsızlığın ayağına, Çətin enəm bu dünyada.
Demə, bu mənəmlik nədir, Nəcibənin düzdü vədi, Haqq adında bir əbədi, Ömür-günəm, bu dünyada.
Hər şey o qədər gözlənilməz, o qədər sürətli və qarmaqarışıq baş vermişdi ki – indi –üstündən xeyli keçəndən sonra da gərginliyi canımdan çıxmayıb; olanları başdan-aya¬ğa xatırlamağa çətinlik çəkirəm. Şeytanın bacağını sındırıb – uzun illərin həsrətinə son verərək, Təbrizə yollanmış-dım. Qəribə hisslər keçirirdim, nə gizlədim. Deyirdim, Təbriz ruhumu dirçəldəcək; de-yirdim, Arazın bu tayına döndükdən sonra dünyam dəyişəcək, çox şey öncəki kimi ol-mayacaq. Elə inanırdım, elə ina¬nırdım! Güneyli qardaşlar sağ olsun, məni rəsmi sərhəd məntəqəsinin çıxışında qarşıladılar, mənə diqqət-qayğı göstərdilər, ürəyim hara istədi apardılar, kimnən istədim, görüşdürdülər; hamısı, hamısı gülərüz, istiqanlı, qonaqpərvər, hazırcavab və şən idi. Amma bir həftəlik səfərin son günü hiss etdim ki, qardaşlar nəsə umulu-dumulu, kefləri pozğun hərlənir və bu ovqatsızlığı məndən gizlətməyə çalışır. Ağlıma çox şey gəlsə də, ancaq geri dönüşdə – rəsmi keçid mən¬təqəsində bildim ki, vahim olaylar olmuş… Və gü¬ney¬lilər olub-bitənləri böyük ustalıqla məndən gizlətməyə, kefimin pozulmamasına ça¬lı¬şıb. Bilirdilər axı – yaşım qədər, bəlkə, yaşımdan artıq həsrətim vardı Təbrizə, bilir¬dilər… Bəli, geri dönər-dönməz hər şeyin dəyşdiyini gördüm, ancaq bu dəyişim mən düşündüyüm dəyişim deyildi. Sərhəddən keçən hər kəs kimi məni də açalaq-umalaq As¬tara xəstəxanasına götürdülər. Az qala hər kəsin ağzı-burnu maskalı və… sualı çox, ca¬vabı azdı. Hamı bircə sözü çevirirdi: koronavirus, koronavirus… Açığı, mən özümdə ra¬hatsızlıq hiss etmirdim, yaxşıydım, di gəl sərbəst buraxan kimdi? Sanki sər¬hədin o ta¬yın¬dakı qara çarşablar “modern¬ləşib” bu taydakı qadın həkimlərin ağzı-burnu boyda kiçik mas¬kalara dönmüşdü; dövlətlərarası rəsmi sərhəd “balalayıb”, indi rayondan-rayona da ke¬çid məntəqələri kimi “çoxalmışdı”; tanı¬ma¬dıqlarına şübhəli baxan o taylı məmurlar qalsın o tayda, bu tayın tanıyanı da, tanımayanı da istiqanlı görüşmələri “ixtisar etmiş”, müna¬si¬bətlər məsafə qaza¬nmışdı. Qızdırmamızı tez-tez ölçən ağ xalatlı, qara maskalı həkim qızlar az danışıqları ilə soyuqqanlı idi. Bəlkə də, elə deyildi, mənə belə gəlirdi, bəlkə, öz tə¬dirginliyim məni haldan-hala salır, hamıdan incik düşürürdü… – bilmirəm, ola bi¬lər. Hərdən də, fikirləşirdim ki, aman, Tanrım, yoxsa, o tayda hansısa ziyarətdə yanlış dav¬ranışımmı oldu, yanlış sözmü dedim, ulu qüvvələrin xoşuna getmədi – nədi? Yoxsa, “ca¬du-pitik”mi yazdılar mənə? Bu yandan da, telefonum susmurdu, sanki bütün gərəksiz zənglər məhz bu günü göz¬ləyirmiş… Di gəl bu qarğaşa içində, nə etdilər, neynədilər, müəyyən vaxtdan sonra, xeyli adamı buraxdılar, mən isə Bakıdakı Xüsusi Tibb Mərkəzinə köçürəcəklərini bildirdilər. Aç¬ı¬ğı, gerilədiyimi hiss edirdim yavaş-yavaş, amma bunun koronavirusla yox, ümumi ov¬qatsızlıqla bağlı olduğunu düşünürdüm; lakin mən saydğımı sayım, görək, fələk nə sa¬yırmış… Astaradan Bakıya hərəkət vaxtı başımın fırlandığını, gözümə qaranlıq çökdüyünü, ələl¬xü¬sus nəfəsimin daraldığını hiss etməyə başladım. – İqlim dəyişikliyi, yuxusuzluq, rejimsizlik, doğmalardan uzaqlıq-filan – ha özümə təsəlli ver¬mə¬yə çalışdım, gör¬düm, yox, bu xına o xınadan deyil. Və Bakıya çatdıq çatmağına… lakin artıq, nəfəsim çatmırdı, nəfəsim. “Bu ilmi ölübsən, bildirmi?” – fikrən hava¬lanırdım, havam yetmirdi. Huşum zəifləyir, yaddaşım “tərəddüd edir”, “bir sağ, bir sol” göstərirdi. Gö-rəcəkli günüm varmış… Ala-çula xatırlayıram, kimsə pasportuma baxa-baxa, “Yolçu Qədirlini həkim İradə Qiyamətdinliyə götürün” – dedi. Kimə, kimə? – İradə Qiyamətdinliyəmi?! Aman Tanrım! Bu qədər təsadüf ola bilməzdi, belə nadir soyada İradədən başqasında heç rast gəl¬mə¬miş, heç eşitməmişdim – bu o idi! Heyim yoxdu, bir də soruşam, da¬ya¬nam, duram. Duyduğumu duymuşdum artıq… İradə ilə belə qarşılaşmağı heç istəməzdim, heç. Anlaşılmaz bir dirənişə meyil etsəm də, dediyim kimi, artıq heyim tükənirdi, təngnəfəslik, quru öskürək, gözü açıq sa¬yıqlama kimi bir halətə qərq olmuşdum və məni bu halımla, halsızlığımla qeyri-ixtiyari içəri apardılar. Artıq heç nə mənim iradəmdən asılı deyildi. Gözümü bir də onda açdım ki, sanki “ska¬fandra” gey¬miş İradə başımın üstündə və mən şəffaf tabut kimi bir nəsnənin için¬¬dəyəm… Gözümü, bəlkə, bir saniyəlik aça bilirdimsə, qazancdı. Uzun illər görmədiyim İradə mənə adi xəstə kimimi baxır, nifrətləmi, sevgiqarışıq rəhm hissi iləmi? Gəl də bil… Bil də gör… İradə ilə gözəl günlərimiz olmuşdu. Sonra əbədi ayrılıq kimi hərəmiz bir yana düşmüşdük. Onun Türkiyədə yaşadığını bilirdim, orada həkim kimi çalışdığını, həm də tibbin hansısa yeni sahəsi üzrə elmi iş üzərində işlədiyini eşitmişdim. Amma budur, biz Bakıdakı xüsusi mərkəzdə qarşılaşmışdıq. O – həkim, mən – xəstə… Nə qə¬ribədi, qabaqlar da belə olmuşdu: onda da mən onun xəstəsiydim, onun xəs¬təsi… amma bir vacib fərqlə – onda, aradabir Taclıbəyim dediyim bu zalımın özünə, sevgisinə tutquluydum – indisə taclı virusa tutulmuşdum… İradə, İradə… Nə olmuşdusa, mənim üzümdən olmuşdu. Hər kəs bizi sevgili bilir, sevgili görür¬dü – düz də edirdilər, haqq edirdilər. Necə deyərlər, ayrı gecələrə yatsaq da, eyni sa-bahlara durardıq, bir damın altında yaşamayan, qohum olmayan, bir kollektivdə çalış-mayan iki insan nə qədər bir yerdə ola bilərdisə, ondan daha artıq dərəcədə bir yerdəydik… Günlərin bir günü İradə dedi, mən Türkiyəyə oxumağa gedirəm. “Bıy, xanıməfəndilər, durub-dururkən bu da nərdən çık¬dı?” – mən elə beləcə də soruşdum ondan. O da “əsas”lar gətirdi – nə bilim, “təhslin növbəti mərhələsi vacibdi, mənim ixti¬sasım üzrə ən yaxşı universitet Cərrahpaşadadır, qrupun bütün yaxşı oxu¬yan¬ları gedir, mən də əlaçıyam (mən hər dəfə “əlaçı deyilsən, əlasan” deyərdim, bu dəfə “düzəliş” eləmədim) – özü də uzağa getmirəm ha, öz Türkiyəmizə ge¬dirəm…” Türkiyəyə getmək sorun deyildi, ümumiyyətlə, GETMƏKdən söhbət ge¬dirdi və bu qərar mənsiz verilmişdi; üstəlik, onunla Türkiyəyə, eyni şəhərə, eyni uni¬ver¬sitetə gedəcək qrup yol¬daşından gö¬züm heç su içmirdi, heç. İradəyə inanmırdımmı? – İnanırdım. Amma biz kişi xeylaq¬larının boynumuza almadığımız qısqanclıq hissi də olmamış deyil. Nə giz¬lədim, evlənməyə hazırlaşdığım qızın məni burda qoyub uzun müddətə respublikadan qırağa getməsini qəbul edəcək qədər “inkişaf et¬mə¬mişdim”. Belə çıxırdı İradə evlən¬məyə hazırlaşmır; e-ee… hazırlaşmırsa, bə neçə illərdir biz niyə tutub-tutu¬şurduq?.. Bu söhbət acı bağırsq kimi uzandıqca uzandı, o dedi, mən dedim, mən dedim, o dedi… – yıpradırdıq bir-birimizi. Bilmirəm, nə hikmətsizliksə, sevənlərin bir-birini bağış¬la¬ması zülmdür elə bil; o günlər hər ikimiz, bəlkə, onlarca adamı nədəsə, hardasa ba¬ğışladıq, bir-birimizi anlamaq, bağışlamaqsa alınmadı ki alınmadı… İlahi, nə qədər “ar¬qument” çıxdı ortaya?.. – Sanki geridönməz yola girmişdik. Bu “geridönməzlik”də mənə bağlı iki hadisə həlledici oldu: biri mənim İradə ilə eyni universitetə gedəcək oğlanla cavanlıq sövq-təbiiliyi ilə və əslində, məz¬mun¬suzca gərginlik yaşamam, digərisə tam da o sı¬rada İradənin qrup yoldaşı olan bir qızın sürətlə mənim həyatıma daxil olmağa baş¬la¬ması idi… – Zalım qızını öncələr fərq etməmişdim, sanki son günlər bir baş¬qa cür olmuş, işvə-naz qazanmışdı, ya nə bilim, nə olmuşdu. – Mənim gözüm İradədən baş¬qasını görürdümü ki, onu da görəydi?.. Bəlkə də, elə həmişə belə gözəlmiş, nə bilim? – Münasibətlər və münasi¬bətsizliklərin “avtorəqs”inə, “kvant fizikası”na düşmüşdük. – Ya¬xınlaşmalar, uzaq¬laşmalar, doğmalaşmalar, yadlaşmalar… Bir dönəm qapanırdı sanki, sanki o qa¬panış nöqtəsi həm də yeni açılım nöqtəsiydi… “Ah, bu uzun sevda yolu, Vurulurmu başa könül?..” – İlahi, İlahi, İradəynən zor şərtlərdə qurduğumuz sevgi qalası uçurmuydu!? – Belə ola bilərdimi? Və bu qədərmi asanmış ayrılmaq?! – Qəlbən elə qırılmışdıq, elə qırlmışdıq, çilik-çilik olmuşduq! Başqaları belə məqamlarda necə davranardı? – Bilməm ki! – Mən heç belə gün görməmişdim, mən belə hallara düş¬mə-mişdim, mən belə ayrılığa xamıydım. Beləydi, acı da olsa, beləydi. O da macal ta¬pıb, ehtiyac duyub, gedib saçlarını kəsdirmişdi – bilə-bilə ki mən uzun saç¬larına bir baş¬qa cür va¬lehdim. Bir neçə şəkli gözümə dəydi, hardasa, qırmızı rəngli nə paltarı, akse-ssuarı, nəyi, nəyi vardısa, “tərk etmiş”, qatmaqarışıq rəngli əlbisəyə, xırda-xuruşlara tut¬muşdu özünü. “Cəhənnəmə ki!” – dilimdən çıxmasa da, ürəyimdən bu sözlər keç-miş¬di, doğrusu. Sonra qürur imkan verməmişdi bir-birimizi aramağa. Gedilməyən yolu kol-kos ba-sar, deyirlər. Deyirlər ha: gözdən uzaq olan, könüldən də uzaq olar… – Körpülərimiz al¬tın¬dan sular axmış, göy üzümüzdən karvan-karvan buludlar keçmişdi ötən illər boyunca. Mən evi tikilmişin şərə-şur işləri də olmuş, o evitikilmişin qrup yol¬daşından bir qızım dün¬yaya gəl¬mişdi… – yox, yox, evlənməmişdik – o da ayrı bir söhbətdi… Ay parçası doğul¬ma¬mış¬dan ön¬cələrdən araya buz soyuqluğu düşmüşdü; sonralar öyrəndiyim bir xə¬bərsə ildırım kimi çaxmış, məni haldan-hala salmışdı: anası qızımızın adını İradə qoy¬muşdu. – Niyəsiz, necəsiz: İRADƏ! – Lütfmü, əzabmı, acıqmı, etirafmı? – anlayanı gətir, anladanı gör… Bəli, uzun illər sonra İradənin respublikaya dönməsi sırf koronavirusla mübarizə tədbirləri çərçivəsində bir qrup azərbaycanlı həkimin qardaş ölkədən yardıma gəlməsi ilə bağlıydı. Gərginlik keçəndən sonra qayıdacaqdı… Kim bilir, oralarda ailə qurubmu?.. Amma saçları uzunuydu yenə hər halı ilə “Ay deyiləm, ulduzam, Gəlin deyiləm, qızam” deyirdi amma; amma da canayaxın davranırdı zalım balası, adda-budda gözə dəyən ak¬sessuarları da qırmızıydı… “Koronavirus” – başqa adı ilə “Covid 19”, el arasındakı deyilişi ilə “Ca¬vid 19”, elə bil bizi müdrikləşdirmişdi, doğmalaşdırmışdı və bir-birimizə yaxşı görünməyə başla-mış¬dıq. Şəxsən mən onun hər hərəkətində, sözündə, baxışında bir məna axtarır və o mə¬nanı “tapırdım”. Elə bil bu gözəgörünməz virus, virus deyildi, görüşmə imkanı, birləşmə bəhanəsi, özümüzün özümüzü ötmə “akt”ımızdı. Nə qəribədi, illər öncə “oğlumuz olsa, adını Cavid, qızımız olsa, Cavidan qoyarıq” deyirdi İradə. O deyirdi, oğlumuzu 19 yaşına girər-girməz evləndirərik, mən deyirdim, 26 yaş – ağıllı vəzirin oğluna nəsihət etdiyi “Qa¬busnamə” yaşı! O, erkən vəfat etmiş anasını xatırladır, deyirdi, birdən anam kimi mən də erkən ölləm, nəvə görüm bari, mən deyirdim, bizim ocaqda erkən ölümlər olmur, qorxma… Ey, gidi dünya, ey… Görəsən, o bizim İradə adlı qızımız olduğunu bilirmi? Görəsən, qrup yoldaşların¬dan kimlərlə əlaqəsi var? Suallar o qədər çox, cavablar o qədər az… Eynən koronavi¬rus¬la bağlı dünyada dolaşan suallar və cavabsızlıqlar kimi… Və mən Təbrizdən dönmüşdüm – bir həsrətimə son verib, başqa bir həsrətimə qovuşmuşdum. O həsrətimə ki, ata tərəfdən Təbriz kökənliydi… Mənim həsrətdən həsrətə yönələn duyğulu yolum… gəlib-gəlib, koronavirus adlı bir gözə¬gö¬rün¬məz nəsnə ilə sonlanmaqdaydı. İzaholunmaz duyğulardaydım… Nə başınızı ağrıdım, bəlkə, altşüurda saxladığım, bəlkə, yaddaşımın bir qırağında qoruduğum xatirələrimin yiyəsiynən baş-başaydım indi… Tanrı məni onun əllərinə təslim eləmişdi. İra¬dəynən da¬nışırdım danışmağına, ancaq danışığın “janr”ını heç cür mü¬əy¬yən¬ləşdirə bil¬mirdim. Bu pıçıltıydımı, hayqırtıydımı, xəyaldımı, ürəkdən-ürəyə görünən yol¬dumu, təfək¬kür şəkil¬lən¬məsiydimi? – Gəl də bil… Bil də gör… – İradə, mən ölürəm!.. – İradən olsun!.. – İRADƏm olmayandan sonra, iradəm olsa, nəyə yarar? – İradən olsa, İRADƏn də olar… Biz danışırdıq… bəlkə də, danışmırdıq, bu mənə belə gəlirdi… biz əl-ələ tutmuşduq… yox, bu mümkün deyildi, ikimiz də o qədər “altdan geyib, üstdən qıfıllanmış, üstdən ge¬yib, altdan qıfıllanmış”dıq ki… Bəs niyə o mənə Şair demir, bəs niyə mən ona Taclı¬bə¬yim de¬mirəm? – biz belə danışardıq axı. Yoxsa, yoxsa… Yadımdaykən deyim, İradə tələbə gənclər arasında keçirilən şah¬mat yarışmasında qalib gəlmiş, başına rəmzi “tac” qoymuşdular – mənim dilim dinc durmamış, Taclı-bəyim demişdim, o da heç borclu qalmamış, əlində tutduğu, mənim ona həsr olunmuş “Dünən qaldı dünəndə…” adlı şeirim çap olunmuş qəzetə işarə edərək, “Şair! – Mənim şa¬irim” de¬mişdi. Xoş demişdi, yaxşı eləmişdi. Tanrı xasiyyətimi kəsməsin, mənim ona verdiyim başqa adlar da var¬dı: özünü zabitəli aparanda – Hərbiyyə, könlümü oxuyanda – Könülgözlü, qıy¬ğacı ba¬xan¬da – Ül¬kərgözlü olurdu Taclı¬bəyim İradə… Biz elə geyinib-keçinmiş, elə qorunma altına alınmışdıq… nəinki virus, heç nə bi-rimizdən o birimizə nüfuz edə bilməzdi. Amma baxmaya-baxmaya baxan gözlər, dəy-mə¬yə-dəyməyə dəyən əllər… elə güclü, qarşısıalınmaz rabitə içindəydi, elə duyğuverici, həyəcanvericiydi ki! Ürəkdi bu, Ürək! O ürəkdə bəslənən sevginin açmadığı qapı, eşqin aşmadığı maneəmi var? – Yoxmuş da, yoxmuş! Havalıydıq, havamız çatmırdı… ya havasızdıq, hava almalıydıq… Dün¬yanın düz vaxt¬ları, müəyyən müddət ayrı düşdüyümüzdə – ikimiz də dolub da-şan¬da mən ona “Başım ağrıyır” yazardım, o da zarafatla “ağrısın” yazardı; sonra mən arsız-arsız “çalış, əlimə düşmə, nə-fə-si-ni kə-sə-jəm!” ya¬zardım, o isə “söhbəti tat¬lıya bağlar”, “mənə nəfəs ver, nəfəs” yazardı… Budur, indi mən ağrıyırdım; budur, o, mənə nəfəs verirdi – sözün hər mə¬na¬sında! İndi ondan utanırdım, utanırdım… Mən ne¬cəsə gö¬rürdüm, duyurdum, bilirdim – mənə “skafandr” kimi görünən xüsusi geyim onu islahat¬dan salıb, gözləri qızarıb, üzü döyənək olub, göyərib, oynaqları əldən düşüb; rejimi po¬zulub, ev-eşik üzü görmür, gah koridordaca yatır, gah mənim yatağım yanındakı stul¬da¬ca mür¬güləyir… Həkimli, xəstəli hər kəs İradə deyir, İradə eşidirdi. İradənin etdikləri bir həkimin etdik¬lərindən artıqdı. Bu mənə görəmi beləydi, yox¬sa onun ümumi yanaşmasıydımı? Mən birinci variant olduğuna inanmağa meyilliydim, başqa bir hiss “ikinci” deyirdi. Eləsi də, beləsi də İradənin həkim ləyaqətinin, insan lə-yaqətinin ifadəsiydi! O ikiləşməmişdi, hər halıyla İradəydi, İradəydi – qızıl ləyaqət gös¬tə¬rən İradə! Mənim Taclım! Öpürəm əllərindən! – Hərçənd dünyanın düz vaxtı əlindən heç öp¬mə¬mişdim… Günlər keçdi, sanki gün içində günlər yaşandı… mən özümə gəldim; bir də baxdım, mənə tətbiq olunan intensiv müalicə kursu da, rejim də yumşaldılır və budur, artıq İradə ilə, doğ¬rudan-doğruya, söhbət edirik. Məni sevgi sağaltmışdı. – Mənim ona bəs-lə¬diyim, onun da mənə bəslədiyinə inandığım sevgi! O heç nəyi mənim üzümə çəkmir, qaxınc qaxmırdı, eləcə təbəssüm edirdi, dərin tə-bəssüm… Yoxsa mənə rəhmimi gəlirdi, mənə qıymırdımı? Ya təsəllimi verirdi? Biz “köhnə palan içi” tökmürdük – sanki amnistiya vermişdik bir-birimizə. Kimin amnistiyası daha keçərliydi? – o artıq ayrı məsələ… Sanki biz hər şeyi danışıb-barışmışdıq da, daha dünəndə, hətta bugündə dayanmadan, birbaşa sabahların söhbətini edə bi¬lərdik. Tə¬səv¬vür edin, mənim dəliqanlı qısqanclığıma illər bir yandan, koronavirus bu yandan… elə sı¬ğal çəkmiş, elə ayar vermişdi… görmədiyim, izləmədiyim illərdə İradənin aydan arı, su¬dan duru davrandığına dəlicə, qarşısıalınmaz bir inam içindəydim! O iradəli İradəydi, mənim İradəmdi… Üstəlik, qızın adı o qədər mənimlə çıxmışdı, onun bu günədək bar¬ma¬ğında üzük olmamasının, ailə qurmamasının “faktura”sı elə mənə yazılmalıydı… Yox, bəlkə… – Əstəğfürullah, başqa şey fikir¬ləş¬məyim, heç fikir¬ləşməyim, heç! Rəhmətlik atam mənə “A bala, hətütlüyündən əl çək”, deyər, səbirsizliyimi qınayardı həmişə. Mən yenə səbirsizlik etdim, yəqin ki; deyilməli bir sürü “giriş” sözünü sərf et¬mədən, son sözümü dedim: – İradə, mənimlə evlən! – Deyəsən, bir az yöndəmsiz, “yad ehtiram”la demişdim… ancaq söz ağızdan çıxmışdı bir kərə. İradə üzündən daşan təbəssümlə: – Şair, “ərsənmi?” çatışmır sanki). – Mən onun sözünün sonundakı “smaylik”i “gördüm” – za¬ma¬nında “smaylik”siz mesajı olmazdı… Ən çox və qarmaqarışıq “smaylik”i bu cümlə¬lər¬dən sonra yazmışdı bir vaxt: – Mən ona boş mesaj yollardım, O mənə “CAN” yazardı, Cansız telefon ekranındakı “CAN” Can kimi gələrdi canıma, canım üçün. Canım mənim… Cavabında, demək olar, nə qədər “smaylik” vardı, hamısını ard-arda düzmüşdü… İndi mesajlaşmırdıq, ona görə də “…ərsənmi”nin dırnağını görə bilmədim, üzümü tur¬şut¬dum bir anlığına, sonra üzünü aşan təbəssümündən “tutub” müraciətimi “Ev¬lə-n+ər¬sənmi?” şəklində deməli olduğuma işarə etdiyini başa düşdüm, mən də qımışdım… Əl çəkmədim, o da həkimanə davrandı: – Şair, hələ bir qalx, bir də xəstələnmə, bu xəta-bəla da ötsün, baxarıq. Cümlənin “Baxarıq” hissəsini deyərkən qıyğacı baxışı, gözünü naməlum bir yerə süz¬dürüb də, canalarcasına qırpması müsibət gözəldi, gözəl müsibətdi! Nə başınızı ağrıdım, sağaldım, evə buraxıldım. Hər şey təzədən başlamışdı – artıq “votsap” nömərəsini bilirdim, əhvallaşırdıq, bəlkə də, onu bezdirəcək dərəcədə ya¬zır-dım, o da “smaylik”li, “smaylik”siz cavablar verirdi. Sanki yenidən do¬ğulmuşdum – həm sağlamlıq mə¬na¬sında, həm sevgi… Hələ mediadan koronoavirusla bağlı saysız-he-sabsız informasiya axışını, qorxunc məlumatları izlədikcə doğum günümü korona¬vi-rus¬dan sağaldığım günə ke¬çir¬mək qərarına gəldim. Demə, İradə mənim bugünlərə təsadüf edən həqiqi doğum günümü yadında saxlayıbmış. Canım mənim. Atəşli təbrik yaz¬mış, bir də şəkil əlavə etmişdi – illər öncənin ikimizə aid şəkli – saxlayırmış, demə… Mən bu təbrikdən sonra qəti qərar verdim: yox e, yox, bu işin zarafatı, irəlisi-gerisi yoxdu, onunla evlənəcəm! Uzun illərin xətir-hörməti vardı, illərin xiffəti vardı, ax¬şam-səhər, açıq-gizli görüşlər adəti vardı aramızda – bu öz yerində – amma görün o mənim “təşəkkür”ümü necə cavablamışdı: “Mən səni görməyə adət etmişəm, Adət məhəbbət deyil! Səni görməyəndə xiffət etmişəm, Xiffət məhəbbət deyil! Sənə min ehtiram, hörmət etmişəm, Hörmət məhəbbət deyil! Gözündə çağlayan mehribanlığa Heyrət etmişəm, Heyrət məhəbbət deyil! Yalvarıram, sən Məhəbbət umma məndən. Hanı iqtidarım, Məhəbbət tufanına sinə gərən Gəncliyimi Sənə qurban vermək üçün Geri qaytarım?! Geri qaytarım… ” (QABİL) Mən bu şeiri İradənin öz hisslərini gizlətmə cəhdi saydım; bu ismarışı “hər şey mə-həb¬bətdir” kimi qavradım; öz qərarımı vermişdim mən – ruh təzə, can təzə, sevgi köhnə-təzə… Qalxdım, getdim İradənin çalışdığı Mərkəzə. Yenə yorğundu, yenə arğındı… Ye¬nə “sakafandr” geymişdi, əllərinin ağlığına uduzan ağ əlcək geymişdi, “skafandr”ı da üz-gözünün işığını, nazını-işvəsini, gözəlliyini tam gizlədə, qapada bilməmişdi. Sa¬lam¬laşdıq. “Şair, indilərdə bura gəlməyəydin keşkə; üzümə söz gələr, onsuz da ya¬zışmı¬rıq¬mı?” dedi. Du¬ruxub əlavə etdi: “bizi də yoxlayırlar, mən də “test” vermişəm…” Bu dəfə mən duruxdum – dərhal dilləndi – “Qorxma, pis adama heç nə olmur. Noolsun?.. – Əsas “kritik 4 gün”ü keçməkdi…” Mən: “Qız, pis adamı, yaxşı adamı yığşdır” dedim, ardınca bir qədər qətiyyətlə, amma bəm səslə dilləndim: – Həkim, mən burda sənin əllərində ölümlə əlləşəndə sənə evlənmək təklif etdim – “təklif yox, əmr etdin” – İradə mənim bu rəsmisayaq cümləmə çevik müdaxilə etdi – bəli, mən bu işi ləngitmək, uzatmaq istəmirəm, onsuz da yetərincə vaxt itirmişik, bir-birimizə “ki¬tab oxumağ”a ehtiyac duymuram, de görüm, nikaha nə zaman müsaidsən? Mənə elə gəldi, İradənin qürur selli, sevinc qarışımlı təbəssümü “skafandr”ı deşir: – Şair, dəlisən, sən? Nə nikah? – İradə!.. – Əfəndim?! – İradə, sabahkı iş qrafikin necədi? Sən çıxammırsansa, mən nikah masasını burda qur¬durram. – Şair, olmaz! Olsa da, yalnız nikahla olmaz, biz tərəflərdə “kəbin” şərtdir, hətta hər ikisi olsa belə, indilərdə olmaz – hələ burda heç olmaz! – İradə, sabah bu vaxt bütün zəruri yoldaşlarla burada olajam, xəbərin olsun! – dəli bir qətiyyətlə dilləndim. Mən xəstəxananı tərk edərkən girişdə toplanmış həkimlərin dəhşətli söhbətini eşitdim: – İradənin “test”i pozitiv çıxıb. Aman Tanrım! Sanki mən neçə gün öncəki halsızlığıma döndüm birdən-birə, halım hal deyildi, deyildi! Heç özümün koronavirusa yoluxduğumu biləndə belə haldan-hala düş¬məmişdim; doğrudur, ağrıyırdım, rahatsızdım, ancaq İradə üçün bir başqa cür pozul¬dum. Ürə¬yimdən qovmağa çalışdığım bir hiss mənə təlaş pıçıldayırdı. O gecəni səhərədək ilan vuran yatdı, mən yatmadım. İndi demək asandı, bəlkə, amma nə gizlədim, ağır, çox ağır bir qərar aldım: sözüm sözdür, geri dura bilmərəm! Niyə ağır? – mən ata-ananın tək övladıyam; bir dəfə xətam olub, ikinci xətaya ixtiyarım yoxdu, yaş da o yaş deyildi zatən. Belə şərtlər içində, ölümün qənşərindəki bir qızla kəbin kəs¬dirib nikaha girmək intihara bərabər bir şeydi! Və biz sabah and içməliydik: – Xəstəlikdə və sağlıqda, Pis gündə və yaxşı gündə, Yoxsulluqda və bolluqda, Ölüm bizi ayıranadək!.. – Mən son cümləni dəyişdirəcəkdim və biz belə deyəcəkdik: – Ölüm bizi ayırdıqdan sonra da!.. Xülasə, vədə tamamında beynimdə min bir sual, “komandam”la İradənin qapısı ağzın¬daydım. İradə bir az süslü-müslüydümü, ya mənəmi belə gəlirdi? İradə bir az hazırlıqlı ki¬miydi, yoxsa bu nizam orda qabaqlar da vardımı? İradənin iş yol¬daşları təsadüfənmi bir yerə cəm olmuşdu, ya “nikah törəni”nəmi yığışmışdılar? Bizi görər-görməz dilləndi: – Yolçu! – O bu dəfə “Şair”, “Əfəndim”… demirdi, adımla müraciət edirdi, bu, bir də¬yi¬şik¬likdi. Mən: – Buyurun, xanıməfəndi, – dedim. İkimiz də susduq bir anlıq. Mənimlə Sağlamlıq Mərkəzinə gedən nikah müvəkkili, ruhani və şahidlərimdən xahiş et¬diyim kimi, prosedur o qədər sürətli getdi, bir də baxdıq, əlcəkli əllərimiz tutuşub… O dedi: Ra-zı-yam; mən dedim: Bəli, razıyam! Nikah müvəkkili dedi: Sizi bu gündən ər-arvad elan edirəm. Biz baxışdıq, anidən gözlərimizi çəkdik, sonra yenə baxışdıq… Ya¬nı¬mızdakılar: Xoş¬bəxt olun! – dedi. Öpüşmədik. İkimiz də ağzı maskalıydıq. Mən onun ağ ¬əlcəkli ağ əlini irəli çəkib barmağına üzük taxdım. O: “Neynək, bir halda ki sən de¬diyini elədin, o zaman qüsura baxma, mən sənin üzüyünü sa¬bah verrəm, inşallah – bir də gəl¬məli olassan, – dedi. – Bir az sozalmış olsa da, işvə ye¬rin¬dəydi, naz ye¬rindəydi. Sabah yenə ordaydım, üzük üçün deyil, əlbəttə; artıq ordakı yalnız sevgili deyildi, mənim kəbinlim, rəsmi nikahlımdı. Mən orda ol¬ma¬lıydım – niyəsiz, necəsiz… İçəri bu¬rax¬masalar da, bayır-bucaqda bir yer bulub gözlərdim. İradəm reanimasiyadaydı. Mən bir zülmlə keçdim reanimasiyaya – necə keçdim, bir Allah bilir, siz heç soruşmayın. Dünən nikahdan sonra özü ilə bağlı həqiqəti bilib, dünyası tar-mar olub – ikiqat gərginlik içində olduğu açıqca hiss edilirdi. İradə dörd yerdən əl girəsi “qol¬cu¬ğ”u olan “şəffaf tabut” kimi bir qoruyucunun için-dəydi, əlimi uzatdım, əlini tutdum. “Dəli, gəldinmi?” – dedi İradə. Taqətsiz qolunu birtə¬hər tərpətdiyini hiss etdim, əlcəkli əli yuxarı qalxdı, barmağında mən taxan üzük, ov¬cunda mənə alınan üzük… Reanimasiyanın qapısını içəridən bağlamışdım. Döyülürdü qapı… Döyülsün!.. İradə: – Sən bilirdin? – Bilirdim – dedim. – Niyə belə edirsən? Niyə zülm edirsən mənə? – Qız, sən nə deyirsən? – Mən ölürəm, adam, başa düşürsən, ö-lü-rəm! – Sən… sən ölə bilməzsən!.. – Yolçu, mənə söz ver, gedib günü bu gün nikahı pozduracaqsan. Yaxşımı?! – İradə, bu dünyasa bu dünya, o dünyasa o dünya! Burda qismət olmazsa, olmasın, o dünyada vüsala yetərik! Biləsən ki, əlim səndən başqasının əlini tanımayacaq, gözüm bir başqa göz görməyəcək! – Bu sözləri ürəyimdən keçirdim… amma demədim, deyə bil¬mə¬dim; eləcə, “əgər məni sağalda bildinsə, özün də sağalacaqsan, uşaqlıq eləmə” de¬dim. Yarızarafat, yarı¬gerçək sözlərə yüklədim duyğularımı: “Məni kiminçün sağalt¬mı¬san? Mə¬ni belə qoyub heç hara gedə bilməzsən!” O isə bir az başqa cür cavab verdi, sanki məndən eşitmək istəyib də, eşitmədiyi suala cavab verirdi: – Mən həmişə sənin omuşam, Yolçu, həmişə – xəbərin olmayıb… O gün ondan eşitdiyim son söz “Səni çox sevirdim, bə, Dəli!” oldu… İlahi, “Dəli” bu qə¬dərmi təsirli, buncamı şirin sözmüş? Onun eşitdiyi son söz: “Məni bu dünyada gözləmisən, o dünyada da gözlə!” olmalıydı, olmadı, əvəzində, sözünə düzəliş etdim: “sevirdim yox, sevirsən, bə ağıllı”. – Qımışdı, sanki daha nəsə demək istədi, demədi, ya da deyə bilmədi. Sonra qapının ağzında aləm qarışdı; deyəsən, “ehtiyat açar”ı gətirdilər, şaraqqaşaraq açdılar qapını, keçdilər içəri. Biz iki dəlini… yox, bir dəli, bir ağıllını əl-ələ tutuşmuş gör¬dülər… Nəsə dedilər, deyindilər, nəsə vurnuxdular, vurdular. Mən necəsə İradənin əli¬nin əlim¬dən qopduğunu gördüm. Mən necəsə otaqdan çıxdım. Mən, mən, mən – Tanrı məni versin deyim, verməsin? deyim? – aləmi qatıb-qatışdırmışdım. Baş həkim, onun mü¬a¬vin¬ləri, növbətçi, şəfqət bacısı, qapı bələdçisi… – hamı bir-birini günahlandırırdı: bunu kim buraxıb bura? – Məni heç kim burax¬mamışdı, ruh kimi keçmişdim içəri… Axşam TV-də günün korona cədvəli verilirdi: 36 nəfər virusa yoluxub, 64 nəfər sağalıb, 1 nəfər vəfat edib. O 1 nəfər kimdi, İlahi, kim? Yoxsa?!. Bilgisayarı açdım. “Feysbuk”da İradənin rəfiqələri şəkillər paylaşmışdı – dünənki əziz günümüzdən – “rəy”lər, “bəyəni”lər, “ürək”lər, “yanındayam”lar aşıb-daşırdı… Sosial şəbəkənin başqa bir İradəsi də təbrik edilirdi bugün: İradə Yolçu qızı Qədirli… – Anası şəkillərini paylaşmışdı Ay parçasının – anasından çox adaşına oxşayır¬dı… İradə¬lərin heç birinə təbrik yazmadım mən əli qurumamış, yazmadım… Bir gün sonra xəbər portallarında “Koronavirusla mübarizə tədbirləri çərçivəsində fə¬da¬kar xidmət göstərmiş həkimlərin təltif olunması haqqında Sərəncam yayıldı. Sərən¬cam¬da onun da adı vardı: “İradə Təbriz qızı Qiyamətdinli “Qızıl ləyaqət” medalı ilə təltif edilir”. – Adının qarşısında mötərizə açılmışdı: “ölümündən sonra…” BAKI, 2020
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, “Hüseyn Arif” Ədəbi Məclisinin sədri
Bu şeri 2017-ci ildə paylaşanda qədərin belə olacağından xəbərsizdik. Harda olsam, mənə bir pəncərə verin, bir ovuc göy üzü, bir damla dəniz, bir zərrə günəş… ilıq şüaların işığında yuyunsun fikirlərim. Harda olsam, gözlərimdən baş alıb getsin üfüqlər, Baxışımı üşütsün dağların qarı, könlümdə ləpələnsin dənizin suları. Harda olsam, yuxuma layla desin anadilin səsi, eyvanımı isitsin ətcə balaları civildəşən qaranquşun nəfəsi. Bir əlçim bulud da bəsimdi… sıxım közərən həsrətimin üstünə. Bir ömür yetər mənə, ulduzları muncuq-muncuq Iydə qoxulu bir gecə, bir masa, bir qələm, bir ağ varaq. Bir də təzəcə doğulan pişik balası kimi gözləri açılacaq bir sabah…
Daha yadırğadım darıxmağı da, Ötənlər,keçənlər yadıma gəlmir. Kimsəsiz otaqda yanan tək şamam, Uçub pərvanələr oduma gəlmir.
Elə unutmuşam gəldiyim yolu, Özüm də bilmirəm harda itmişəm. Yay günü səhrada azan bulağam, Yoxda üzə çıxıb,varda itmişəm.
Payızdı…budaqdan son yarpaq düşür, Üşüyür yol üstə bir tənha qovaq. Qan sızan yaramı sarıyıb hər gün, Ürəklə davadan necə çıxım sağ?
Qışqırsam,ünümü kimsə eşitməz, Heyif…öz səsində batıb adamlar. Qarışıb başları çörəyə,suya… Elə ayaq üstə yatıb adamlar.
Gözlərim yuxuya hələ girovdu, Hələ kipriymlə vaxtı sayıram. Gümüşü əqrəblər qaçır divarda, Dərdimi özümə pıçıldayıram…
Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktoru, Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü.
Yenicə ailə həyatı quran Rüfət bəyə və Mədinə xanıma!
Yaxından-uzaqdan gələn qohumlar, Qurulan məcslidə durub oynasın. Toy, məclis bayramı deyilən yerdə, Ayağa qalxaraq gülüb-oynasın.
Qohumlar yığılsın qurğu-büsata, Qoy məclis çatdırsın sizi vüsala, Bir gün ömrünüzə şirinlik qata, Xətir istəyənlər durub oynasın.
Bayaqdan əyləşən bəyə, gəlinə, Bəyi yetişdirən doğma elinə, Xoş sözlər gətirib Ana dilinə, Atası, Anası deyib oynasın.
*Bu şeir Azərbaycanlı gənc yazar Kənan Aydınoğlunun 2007-ci ildə Bakı şəhərində, “Adiloğlu” nəşriyyatı tərəfindən işıq üzü görən “Ömürdən bir səhifə” adlı ilk şeirlər kitabından seçilərək dərc edilir.
Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktoru, Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü.
Ustad Aşıq Şəmşirə
Şəmşirin yazdığı gözəl şeirlər, Bir anın içində elə yayıldı. Murovun qoynunda yazdığı şeir, Yeni nəğmə oldu, dilə yayıldı.
Dağların qoynunda Sən məskən saldın, Dağların qoynundan Sən ilham aldın, Murova. Qoşqara şeirlər yazdın, Yazdığın şeirlər çölə yayıldı.
Gündüzlər qoynuna getdiyin dağlar, Kəlbəcər elində meyvəli bağlar, Səhərdən-axşama axan bulaqlar, Nəfəsi bir anlıq gölə yayıldı.
*Bu şeir Azərbaycanlı gənc yazar Kənan Aydınoğlunun 2007-ci ildə Bakı şəhərində, “Adiloğlu” nəşriyyatı tərəfindən işıq üzü görən “Ömürdən bir səhifə” adlı ilk şeirlər kitabından seçilərək dərc edilir.