A.Ş.Hüseynovun “Şöhrət” ordeni ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 23-cü bəndini rəhbər tutaraq qərara alıram:
Azərbaycan rəssamlıq sənətinin inkişafında xidmətlərinə görə Arif Şahbaz oğlu Hüseynov “Şöhrət” ordeni ilə təltif edilsin.
İlham Əliyev
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Bakı şəhəri, 30 oktyabr 2023-cü il
Mənbə: http://president.az
Azərbaycan Aşıqlar Birliyində (AAB) hazırlanmış daha bir kitab işıq üzü görüb.
AZƏRTAC xəbər verir ki, AAB-nin katibi, Əməkdar mədəniyyət işçisi Musa Nəbioğlunun müəllifi olduğu “Şair Ağacan: ömür yolu, mühiti və sənəti” adlı bu kitab əslən Qərbi Azərbaycandan olub, sonradan ömrünün çox hissəsini Borçalıda yaşayan, ötən əsrin 30-40-cı illərindəki sovet repressiya maşınının qurbanlarından olan Şair Ağacanın həyat və yaradıcılığına həsr olunub.
Ağacan Cabbar oğlu Cabbarlı 1876-cı ildə Qərbi Azərbaycanın Şorayıl mahalındakı Qarakilsə (Qaraisə) kəndində anadan olub. Erməni zülmündən yaxa qurtarmaq üçün sonradan Borçalıda (Gürcüstanın Marneuli rayonundakı Qaçağan kəndində) məskunlaşıb, ömrünün çox hissəsini burada yaşayıb-yaradıb. Borçalıda aşıq sənətinin inkişafında böyük xidmətləri olan Ağacan Cabbar oğlu 1943-cü ildə sovet hökuməti əleyhinə təbliğatda günahlandırılaraq həbs olunub, yalnız Səməd Vurğunun köməkliyi ilə həbsdən yaxasını qurtara bilib. 1949-cu ildə ikinci dəfə həbs olunub və Sibirə sürgün edilib. 1951-ci ildə Sibirdə sürgündə ikən vəfat edən Şair Ağacanın nəşinin qalıqlarını 1956-cı ildə bəraət aldıqdan sonra Borçalıya qayıdan həyat yoldaşı məzardan çıxararaq Vətənə gətirib və burada yenidən torpağa tapşırılıb.
Şair Ağacanın yaradıcılığı indiyədək əsaslı şəkildə tədqiq olunmasa da, bu böyük saz-söz ustadının şeirləri və yaratdığı dastanlar bu gün də aşıqların repertuarında mühüm yer tutur.
“Bakı Mətbəəsi” ASC-də yüksək poliqrafik tərtibatla nəşr olunmuş kitabın elmi məsləhətçisi Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin sədri, Əməkdar elm xadimi, professor Məhərrəm Qasımlı, elmi redaktoru ADPU-nun Ədəbiyyat kafedrasının müdiri, dosent Razim Məmmədli, rəyçi folklorşünas alim, Əməkdar mədəniyyət işçisi Elxan Məmmədli, tərtib edən isə Şakir Qurbandır.
Mənbə: https://azerab.az/
Azərbaycan Aşıqlar Birliyində (AAB) ustad aşıqların yaradıcılığına daim böyük diqqət göstərilir, onların şeir, deyişmə və dastan yaradıcılığından ibarət kitablar nəşr olunur.
AAB-dən AZƏRTAC-a bildirilib ki, bu sıradan olan növbəti kitab Şirvan aşıq mühitinin ustad sənətkarlarından olan Cavid Əmiraslanovun yaradıcılığına həsr olunub. Belə ki, ustad aşığın saz-söz ictimaiyyətinə sənət ərməğanı kimi bu günlərdə işıq üzü görən “Könüllər oxşayar sözü aşığın” adlı kitabda ustad aşığın gəraylı, qoşma, təcnis, müxəmməs və digər şeirləri ilə yanaşı, onun ayrı-ayrı aşıq və şairlərlə deyşmələrindən nümunələr də yer alıb.
Xatırladaq ki, Cavid Səfəralı oğlu Əmiraslanov 1939-cu ildə İsmayıllı rayonunun Pirəqanım kəndində anadan olub. Şirvan aşıq mühitinin yetirməsi olan aşıq məlahətli səsi və özünəməxsus ifa tərzi ilə seçilməsi ilə yanaşı, həm də çoxlu dastan və rəvayətlər bilməsi ilə məşhurdur, kamil bir sənətkar kimi tanınır, bədii yaradıcılıqla məşğul olur.
Aşıq Cavid eyni zamanda şəhid atasıdır – oğlu Bəxtiyar Əmiraslanov Birinci Qarabağ müharibəsində Vətənimizin ərazi bütövlüyü uğrunda döyüşlərdə şəhidlik zirvəsinə ucalıb.
Kitabın redaktoru Əməkdar mədəniyyət işçisi Musa Nəbioğlu, rəyçisi filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Altay Məmmədlidir.
Mənbə: https://azerab.az/
Müasir İncəsənət Mərkəzində “Vibe of Nature” (“Təbiətin vibrasiyaları”) hesabat sərgisinin açılışı olub. Sərgi Şabranda keçirilmiş və müasir Azərbaycan rəssamlarını bir araya gətirən eyniadlı simpoziumun yekunudur.
AZƏRTAC xəbər verir ki, ekspozisiyaya Şabrandakı simpoziumun iştirakçılarının yaratdığı rəsm əsərləri daxil olub. Sərgidə Anar Hüseynzadə, Zümrad Hüseynzadə, Elşən Karaca, Şəbnəm Karaca, Aydın Əsgərov, Anar Bəylər, Saliha Bəylər, Təranə Vaqifqızı, Vəfa Yüzbaşıyeva, Nigar Familsoy və Vüsalə Ağaraziyevanın əsərləri yer alıb. Rəssamlardan hər biri simpoziumun keçirildiyi “Shabran Wellbeing Resort” otelinin fonduna bir rəsm əsəri təqdim edib.
Açılış zamanı, həmçinin rəssamların Şabrana səfəri barədə çəkilmiş sənədli film də nümayiş olunub. Tədbir kiçik musiqili konsertlə başa çatıb.
Xatırladaq ki, “Vibe of Nature” simpoziumu Azərbaycan Rəssamlar İttifaqı və “Shabran Wellbeing Resort” otelinin dəstəyi və Birləşmiş Rəssamlar Klubunun təşəbbüsü ilə “Çardaq” qrupunun art-platforması ilə əməkdaşlıq çərçivəsində təşkil olunub. Layihənin kuratoru qismində Azərbaycanın tanınmış rəssamı Bəhram Xəlilov çıxış edib.
Mənbə: https://culture.gov.az/
Özbəkistan Yazıçılar Birliyinin dəvəti ilə Daşkənddə olan Azərbaycanın Xalq şairi Vahid Əzizlə görüş keçirilib.
AZƏRTAC xəbər verir ki, Özbəkistan Yazıçılar Birliyində təşkil olunan tədbirdə bir qrup şair və yazıçı iştirak edib.
Tədbirdə giriş sözü ilə açan Özbəkistan Yazıçılar Birliyinin sədr müavini, şair Qayrat Məcid qonaqları salamlayaraq Azərbaycanın Xalq şairi Vahid Əzizin Özbəkistana səfərini bütün poeziyasevərlər üçün əlamətdar hadisə olduğunu qeyd edib. Zəngin ənənələrə malik Azərbaycan poeziyasının Özbəkistanda bu gün də çox sevildiyini qeyd edən natiq bu cür görüşlərin ədəbi əlaqələrin genişlənməsinə təsir göstərdiyini vurğulayıb.
Xalq şairi Vahid Əziz dəvət üçün Özbəkistan Yazıçılar Birliyinə öz təşəkkürünü bildirib. Axırıncı dəfə təxminən qırx il bundan əvvəl Özbəkistanda olduğunu bildirən şair bu səfərin və özbək poeziyasevərləri ilə görüşlərin onda böyük həyəcan yaratdığını qeyd edib.
Daha sonra çıxış edən özbək alim, filoloq Nurbay Cabbarov, Özbəkistanın tanınmış şairəsi Xasiyyət Rüstəm iki ölkə arasında ədəbi əlaqələrdən söz açaraq, ruhən yaxın olan bu iki xalqın poetik zövqlərinin də eyni olduğunu vurğulayıblar. Günümüzdə iki qardaş ölkənin şairlərinin, söz sənət ustadlarının çox sıx əlaqədə olduğunu, qarşılıqlı görüşlərin, səfərlərin həyata keçirildiyini qeyd edən natiqlər bütün bunların poeziyalarımızın inkişafına, yeni axtarışlara rəvac verdiyini vurğulayıblar.
Yazıçı, tərcüməçi Babaxan Şərif iki qardaş xalq poeziyası arasında oxşar cəhətlərdən söz açaraq qarşılıqlı tərcümələrin, xüsusi ilə də ikidilli nəşrlərin hər iki xalqa məxsus ədəbiyyatının inkişafına, yeni stil, üslub, məna, janr rəngarəngliyinə səbəb olduğunu qeyd edib. O, poeziyanın yayılması, təbliği, poeziyasevərlərə əlçatanlığı baxımından şeir antologiyalarının, almanaxların nəşrinin vacibliyindən söz açaraq bu qəbildən olan nəşrlərin xüsusilə gənc şairlərin yaradıcılığına stimul verdiyini qeyd edib.
Özbəkistanın tanınmış yazıçı-dramaturqu Kuçkar Norkabil iki ölkə arasında ədəbi əlaqələrin inkişafı üçün qarşılıqlı səfərlərin, tərcümələrin, birgə konfrans, seminar, simpoziumların, forumların keçirilməsinin faydalı olduğunu bildirib. Özbəkistanda Azərbaycan ədəbiyyatına, poeziyasına böyük sevgi və rəğbətin olduğunu söyləyən natiq özbəkistanlı şair və yazıçıların Azərbaycanda da eyni coşqu ilə qarşılandıqlarını vurğulayıb.
Görüşdə Özbəkistanla Azərbaycan arasında ədəbi əlaqələrdən danışılıb.
Mənbə: https://azertag.az/
Cəfər Cabbarlı adına Respublika Gənclər Kitabxanasında Türkiyə Cümhuriyyətinin yaranmasının 100 illik yubileyi ilə əlaqədar qardaş xalqın qəhrəmanlıq, şücaət və fəxarət dolu tarixindən bəhs edən geniş videomaterial hazırlanıb.
Kitabxanadan AZƏRTAC-a bildirilib ki, hazırlanan materialda bu əlamətdar tarixin bütün Türk dünyası üçün qürur mənbəyi olduğu vurğulanır.
Videomaterialda son yüzillikdə Türkiyənin bütün Türk dünyası üçün qürurverici tərəqqi yolu keçməsindən, həyatın bütün sahələrində inamlı addımlar ilə irəliləməsindən bəhs edilir.
Eyni zamanda, əsrlərə arxalanan Azərbaycan-Türkiyə qardaşlığından, tarixin müxtəlif sınaqlarında bu iki ölkənin qarşısına çıxan maneələrdə bir-birilərinə dəstək olmaları, bu çətinliklər qarşısında daima nümayiş etdirdikləri məğrur, sarsılmaz mövqe haqqında geniş məlumat verilir.
“Cümhuriyyətin mübarək, qardaş Türkiyə” adlı videomaterialda tarixə adlarını qızıl hərflərlə yazan dünyaşöhrətli şəxsiyyətlər – Mustafa Kamal Atatürk və Ulu Öndər Heydər Əliyevin dövlət quruculuğu, müdrik siyasəti haqqında məlumat verilir, iki liderin müstəqillik, türk qardaşlığı, dostluğu və həmrəyliyi mövzusunda söylədikləri dəyərli fikirlər yer alır.
Türkiyə Cümhuriyyəti ilə bağlanan ikitərəfli müqavilələr, beynəlxalq aləmdə iki dövlətin birgə səylərinin bariz nümunəsi olan Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft, Bakı-Tbilisi-Ərzurum qaz kəməri haqqında da məlumat öz əksini tapır.
Qeyd edək ki, “Cümhuriyyətin mübarək, qardaş Türkiyə” adlı videomaterial ilə bu linkdən tanış olmaq olar.
Mənbə: https://azertag.az/
19-26 oktyabr 2023-cü il tarixlərində nazir müavini Səadət Yusifovanın sədrliyi ilə uşaq musiqi, incəsənət, rəssamlıq, muğam, aşıq məktəb və mərkəzlərinə direktorların, direktor müavinlərinin və müəllimlərin işə qəbulu üzrə müsabiqənin müsahibə mərhələsinin nəticəsindən razı olmayan namizədlərin şikayətlərinə baxılması məqsədilə yaradılmış Apellyasiya Komissiyasının iclasları keçirilmişdir.
İclaslarda Apellyasiya Komissiyasının üzvləri – nazirin müşavirləri Cahangir Səlimxanov və Oleq Əmirbəyov, İnsan kapitalının idarə edilməsi şöbəsinin müdiri Şahin Həsənov, Hüquq şöbəsinin müdiri Gülər Mikayılova, Sənəd və vətəndaşlarla iş şöbəsinin müdiri Elçin Nəcəfov və Elm, təhsil və gənclərlə iş sektorunun müdiri Lalə Kərimovanın iştirakı ilə 47 nəfər namizədin nəticələrinə yenidən baxılmışdır. 47 namizəddən 9 nəfərin müsahibə nəticəsi dəyişdirilmiş, 38 nəfərin müsahibə nəticəsi isə qüvvədə saxlanılmışdır.
Müzakirələr zamanı namizədlərin müsahibə ilə bağlı fikirləri dinlənilmiş, müsahibələrin videoçəkilişinə və sənədlərinə əsasən Komissiya üzvlərinin hazırladığı rəylər müzakirə olunmuşdur.
Rəcəbova Mesed Ramiz qızı, Əliyeva Leyla İlqar qızı, Abbasova Gülnarə Çingiz qızı, Nəbiyeva Tərgül Rauf qızı, Aslanova Anaxanım Nəsir qızı, Mustafazadə Gülay Telman qızı, Dəmirzadə Xanım Dəmir qızı, Aslanova Nərmin Şahin qızı, Şükürova Aytən Asif qızı iclaslarda iştirak etmədiyindən onlarla keçirilmiş müsahibənin nəticəsinə dair rəylər Komissiya üzvləri tərəfindən onların iştirakı olmadan müzakirə olunmuşdur. Sonda Komissiya üzvlərinin səsverməsinə əsasən müvafiq Qərarlar qəbul edilmişdir.
Qərarlara əsasən Şahbazlı Tamira Arzu qızı (30 bal), Əlləzova Sevinc Nadir qızı (25 bal), Abduləzimova Nazdı Azad qızı (21 bal), Eyvazova Ülkər Coşqun qızı (21 bal), Səfərova Vüsalə Əyyub qızı (21 bal), Qurbanova Aynur Yunis qızı (21 bal), İsgəndərov Fərid Rizvan oğlu (21 bal), Eynullayeva Turan Nadir qızı (21 bal) və Möyləyeva Gülüsüm Vüsal qızının (21 bal) əvvəl keçirilmiş müsahibə nəticələrinə dair müraciətləri təmin edilmişdir.
Digər namizədlərin şikayətləri ilə əlaqədar qəbul edilən Qərarlara əsasən həmin namizədlərlə əvvəl keçirilmiş müsahibələrin nəticələrinə dair Müsahibə Komissiyasının qiymətləndirməsi tam obyektiv və əsaslı hesab edilərək dəyişdirilmədən qüvvədə saxlanılmışdır.
Mənbə: https://culture.gov.az/
Mədəniyyət Nazirliyi Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100, Azərbaycan peşəkar milli teatrının yaranmasının 150 illiyinə həsr edilmiş silsilə tədbirlər çərçivəsində regionlara təşkil olunan qastrol səfərlərini davam etdirir.
Layihə çərçivəsində Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrı “Qarabağnamə” tamaşası ilə Gəncə Dövlət Dram Teatrında çıxış edib.
Xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyevin “Hökmdar və qızı” pyesi əsasında hazırlanmış tamaşanın quruluşçu rejissoru Xalq artisti Mərahim Fərzəlibəyovdur.
Səhnə əsərində XVIII əsrdə Qarabağ xanlığının mərkəzi olan Şuşada baş vermiş tarixi hadisələrdən bəhs olunur.
Qastrol aksiyasının məqsədi regionlarda mədəni həyatın fəallaşdırılması, əhalinin, xüsusilə də gənclərin asudə vaxtının daha səmərəli keçirilməsi, yerli yaradıcı kollektivlərlə daha sıx ünsiyyət və faydalı təcrübə mübadiləsinə şərait yaratmaqdır.
Mənbə: https://culture.gov.az/
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə Mədəniyyət və yaradıcı sənayeləri üzrə tədris və inkubasiya mərkəzində Cultech Akademiyası üçün müraciətlərin qəbuluna başlandı.
Cultech Akademiyası proqramları mədəniyyət texnologiyaları sahəsində fəaliyyət göstərmək istəyən mütəxəssislərin bilik və bacarıqlarının artırılmasına yönəlib.
Mədəni irsin rəqəmsallaşdırılması istiqamətində proqramlaşdırma kursunun nəznində tələbələrə “Flutter” ilə mobil proqramlaşdırmanın əsasları, tətbiq interfeysinin hazırlanması, vidcet strukturları, mənbələr və alətlərin öyrədilməsi nəzərdə tutulub. Həmçinin tələbələrə artırılmış reallıq (AR) texnologiyalarının əsas prinsipləri və praktiki vərdişlər tədris ediləcək.
Kurs 4 ay müddətinə yekunlaşacaq. Təlimin sonunda bütün iştirakçılar diplom işləri hazırlayaraq ilk peşəkar portfolioya sahiblənəcəklər.
Qeydiyyat oktyabr ayının 31-nə kimi davam edəcək. Kursa qatılmaq istəyən şəxslər edu.creative.az linkinə daxil olub Cultech Akademiyası bölməsindən qeydiyyat üçün müraciət edə bilər.
Mənbə: https://culture.gov.az/
Mərkəzi icra hakimiyyəti orqanları və digər idarəetmə qurumlarının rəhbərlərinin şəhər və rayonlarda vətəndaşların qəbulu cədvəlinə əsasən Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət naziri Adil Kərimli tərəfindən 2023-cü il 3 noyabr tarixində saat 10:00-da Tərtər rayonu Heydər Əliyev Mərkəzində (Ünvan: Tərtər şəhəri, Heydər Əliyev prospekti 29) Tərtər, Ağcabədi, Ağdam, Bərdə, Füzuli, Xocalı, Xocavənd və Şuşa rayonlarından olan vətəndaşların qəbulu keçiriləcək.
Vətəndaşlar 1 noyabr 2023-cü il tarixinə qədər Qarabağ Regional Mədəniyyət İdarəsinin qarabagh@culture.gov.az elektron poçt ünvanı, (022) 236-31-79 telefon nömrəsi vasitəsi ilə və “Whatsapp” xidmətinə (0 777 147 147) müraciət etməklə qəbula yazıla bilərlər.
Mənbə: https://culture.gov.az/
Ümummilli lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş, “Heydər Əliyev İli” çərçivəsində Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə paytaxtda fəaliyyət göstərən teatrların bölgələrə qastrol səfərləri həyata keçirilir.
Layihə çərçivəsində Azərbaycan Dövlət Pantomim Teatrı oktyabrın 25-də Qusar şəhərinə səfər edib.
Qusar Ləzgi Dram Teatrında pantomimçilər qusarlı teatrsevərlərə repertuarlarındakı maraqlı və baxımlı səhnə nümunələrindən biri olan dahi Hüseyn Cavidin “İblis” əsərini nümayiş ediblər.
Tamaşanın quruluşçu rejissoru Əməkdar artist Bəhruz Vaqifoğludur.
Peşəkar pantomimçilərin ifasında mürəkkəb pantomim elementlərin icra olunan tamaşa teatrsevərlərin sürəkli alqışları ilə qarşılanıb.
Qusar rayon rəhbərliyi “Heydər Əliyev İli” çərçivəsində onların qonağı olan Dövlət Pantomim Teatrının kollektivinə təşəkkür edib, teatrın bu gəlişinin Qusar teatrsevənləri üçün əsl bayram olduğunu vurğulayıb.
Xatırladaq ki, qastrol aksiyasının məqsədi regionlarda mədəni həyatın fəallaşdırılması, əhalinin, xüsusilə də gənclərin asudə vaxtının daha səmərəli keçirilməsi, yerli yaradıcı kollektivlərlə daha sıx ünsiyyət və faydalı təcrübə mübadiləsinə şərait yaratmaqdır.
Mənbə: https://culture.gov.az/
Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Rəhbərliyi Sizi, yeni nəsil Azərbaycan gəncliyinin istedadlı nümayəndəsini, Sumqayıt jurnalistika məktəbinin layiqli yetirməsini, Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin (gundelik.info) Baş redaktorunu , Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının (edebiyyat-az.com) və “kenanaydinoglu.com” saytının Mətbuat xidmətinin rəhbərini, “Kümbet”, eğitim, kültür, sanat ve edebiyat dergisinin Azərbaycan təmsilçisini, tərcüməçi-jurnalistini doğum gününüz münasibətilə səmimi qəlbdən təbrik edirik, Sizə uzun ömür, möhkəm cansağlığı, xoşbəxtlik, işlərinizdə bol-bol uğurlar diləyir! Sevib, sevdiyiniz insanların əhatə dairəsində olmaq diləyi ilə İnşAllah!
Mətbuat xidməti
Kamran MURQUZOV (Murquzov Kamran Aydın oğlu) 1989-cu il oktyabr ayının 25-də Bakı şəhərində ziyalı ailəsində anadan olub. 2008-2013-cü illərdə Azərbaycan Dövlət İqitisad Universitetinin Mühasibat Uçotu və Audit fakültəsində bakalavr dərəcəsi üzrə ali təhsil alıb. 2013-cü ilin avqust ayının 28-də etibarən, Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin Baş redaktorudur. 2012- ci il fevral ayının 14-dən etibarən, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidmətinin rəhbəri və İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin müdiridir. Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvüdür.
Şeirləri, məqalələri, hazırladığı xəbərlər, araşdırmalar “Möhtəşəm Azərbaycan”, “Sözün sehri” “Azad qələm”, “Azad Azərbaycan” “, “Olaylar”” “, “Təzadlar”, “Kaspi, “Şərq”, “Kredo”, “Respublika gəncləri” qəzetlərində, “Azad qələm” dərgisində, “kenanaydinoglu.com”, “edebiyyat-az.comв”, “gundelik.info” “koseyazilarimiz.com” “olaylar.az”, “kultur.az”, “artkaspi.az”, “sherg.az”, “carci.az”, “edebiyyatqazeti.az”, “mediaxeberleri.az” “azxeber.com”, “oxu.az” və s. saytlarda yayınlanıb.
Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi Sumqayıt şəhər təşkilatının təşəbbüsü ilə gerçəkləşdirilən “Yeni nəsil Azərbaycan gəncliyinin inkişafına dəstəkв” ” layihəsi çərçivəsində şeirləri, məqalələri “Kümbet”, “Usare”, “Kardelen”, “Hece Taşları”, “Alkış” dərgilərində, “Önce Vatan” qəzetində dərc olunaraq, ictimaiyyət nümayəndələrinin nəzərinə çatdıırlıb.
Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Rəhbərliyi Sizi, yeni nəsil Azərbaycan gəncliyinin istedadlı nümayəndəsini, Sumqayıt jurnalistika məktəbinin layiqli yetirməsini, Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin (gundelik.info) Mətbuat xidmətinin rəhbərini, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının (edebiyyat-az.com) Baş redaktorunu, tərcüməçi-jurnalistini doğum gününüz münasibətilə səmimi qəlbdən təbrik edirik, Sizə uzun ömür, möhkəm cansağlığı, xoşbəxtlik, işlərinizdə bol-bol uğurlar diləyir!
Sevib, sevdiyiniz insanların əhatə dairəsində olmaq diləyi ilə İnşAllah!
Mətbuat xidməti
Kənan AYDINOĞLU (Murquzov Kənan Aydın oğlu) 1989-cu il oktyabr ayının 25-də Bakı şəhərində ziyalı ailəsində anadan olub. 2008-2012-ci illərdə Sumqayıt Dövlət Universitetinin Filologiya (Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimi) fakültəsində bakalavr dərəcəsi üzrə ali təhsil alıb. “Ömürdən bir səhifə” (Bakı, “Adiloğlu”, 2007), “Ömrün yarı yolunda” (Bakı, “MK”, 2010), “Anam Təbrizim, Təbrizim!” (Təbriz, “AzərTuran”, 2023), “Darıxmışam dostlar üçün…” (Bakı, “Şirvannəşr”, 2023) adlı şeirlər kitabının müəllifidir. Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının (edebiyyat-az.com) təsisçisi və baş redaktorudur. Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvüdür. Azərbaycan Respublikası Prezidenti Təqaüd Fondunun təqaüdçüsüdür. Təhsildə Araşdırma və İnkişaf Mərkəzi (TAİM) Əlavə Təhsil Müəssisəsinin müdavimidir.
Azərbaycan ədəbiyyatını bir-birindən sanballı dram əsərləri ilə zənginləşdirən Hüseyn Cavidin uğurları keçən əsrin əvvəllərinə, “Azərbaycan ədəbiyyatı dövründə ideoloji sarpıntılar dövrü kimi xarakterizə oluna bilən” dövrünə təsadüf edir. “İdeoloji sarpıntılar” dövrü kimi xarakterizə etdiyimiz bu dövrün “ən böyük hadisəsi Azərbaycan ədəbi mühitindən də yan keçməyən kütləvi repressiyadır. Özlüyündə siyasi hadisə olan repressiya bir çox sahələr kimi, ədəbi prosesi də ağuşuna almış və tarixdə ilk dəfə yazıçı, şair, tənqidçi, elm və maarif adamlarının kütləvi (!) həbsi və məhvi ilə nəticələnmişdir.” Bunlardan biri də dahi sənətkar Hüseyn Cavid idi.
Əsərlərində türk ruhu, türk düşüncə tərzi, ictimai dəyərləri olduqca güclü olan Hüseyn Cavidin “yaradıcılığında qaldırdığı ideyalar sovet rejiminin qadağan etdiyi mövzular idi və o, “iblisin hökmranlıq etdiyi ən qorxunc dövrdə, bütün Azərbaycanın iblis xofu ilə çalxalandığı, çoxlarının qəlbini iblisə satdığı bir dövrdə” mövzusunu “İrandan”, “Turandan” alan əsərlər yaradırdı, həm də Türkiyə türkcəsində.
Repressiyadan sonra Cavidin əsərlərinə müdaxilələr olunub, dili dəfələrlə haqsızlığa uğrayıb, “həqarətlər”ə məruz qalıb. Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində Cavidin dili qədər kənar və ədalətsiz müdaxilələrə, “həqarət”ə rast gələn ikinci bir dil yoxdur. Əlyazmalarında hökmlə; “İmlasına toxunmamalı!” – qeydini yazan şairin dilini təshih etmək təşəbbüsü heç vaxt səngiməyib. Hətta ədibin bəraətindən sonra da davam etdirilib, əsərləri redaktə olunub, dili üzərində əməliyyatlar aparılıb, türkcəsi guya tərcümə olunub, ehtiyac olmadığı halda sadələşdirilib; “bən” “mən”, “şu” “bu” olub, “şimdi” “imdi”yə çevrilib və s. Məsələn, şairin 100 illiyi münasibəti ilə çıxarılan 4 cildlik külliyyatında dili bərbad vəziyyətə salınıb. Yeri oldu-olmadı, “pək”lər “çox”a, “şimdi”lər “indi”yə çevrilib, “gediyorum”, “gəliyorum” tamamən ləğv olunub. Nəsrlə yazılmış əsərlərində bu hal daha da dəhşətli bir hal alıb. Məsələn, “Peyğəmbər” əsərinin başlanğıcındakı remarkada Peyğəmbərin xarici görünüşünü təsvir edən; “O, qırq yaşında, gözəl, vüqarlı bir sima… Alnı, köksü, omuzlarının arası geniş; rəngi gül rənginə mail əsmərimsi və nurani… Saçları nə pək qıvırcıq, nə də pək düz; saqalı bir tutam, sıq və tam… Biləklər, qollar qalın və qüvvətli… Böyük başlı, hilal qaşlı, çəkmə burunlu, dəyirmi çöhrəli, orta boylu, iri kəmikli; kiprikləri uzun, iki qaşının arası açıq, fəqət bir-birinə yaqın. Gözləri qara və büyücək… İştə o dalğın və müəmmalı gözlər” hissəsi ixtisar edilib. Şairin “Qız məktəbində” şeiri isə əməlli-başlı haqsızlığa məruz qalıb. Ümumtəhsil məktəblərinin II sinif üçün hazırlanmış Azərbaycan dili dərsliyində “Qız məktəbində” şeirinin adı dəyişdirilərək, “Məktəbli qız” edilib. “Quzum” “qızım”, “yavrum” “balam”, “altın” “qızıl”, “bəyzadə” “əmican”, “bilgi” “bilik” olub, heç bir ehtiyac olmadığı halda. Doğrudur, bunu bütün dərsliklərə aid etmək olmaz. Məsələn, ümumtəhsil məktəblərinin XI sinif üçün hazırlanmış “Ədəbiyyat” dərsliyində (müəlliflər – akademiklər İsa Həbibbəyli, Nizami Cəfərov və Nurlana Əliyeva, Afət Bakıxanova) “Qız məktəbində” şeiri süjetli lirikanın ən mükəmməl nümunəsi kimi dəyərləndirilib, şeirdən gətirilən nümunələr orijinalda olduğu kimi verilib.
.jpg)
Bu baxımdan, Cavidşünaslıqda ən çox məsuliyyət, zəhmət tələb edən, həmçinin ən əhəmiyyətli məsələlərdən biri və bəlkə də birincisi, ədibin irsinin mühafizəsi, mətnlərinin orijinal mətnlərinə əsasən yenidən bərpası məsələsi olub. Atası haqqında yalnız doğrunun yazılmasını bildirən Turan Cavid hələ 1998-ci ildə “Azərbaycan” qəzetinə göndərdiyi məktub – müraciətdə yazırdı: “Hörmətli ədəbi ictimaiyyət! Hörmətli Cavidsevərlər, naşirlər, yazarlar. Məni bu müraciətə bir nigarançılıq vadar edib. Cavidin özü haqqında işıq üzü görən yazılara, nəşr edilən əsərlərinə, pyeslərinə, səhnədəki ifasına çox vasvası münasibəti vardı. O, yaratdıqları ilə bağlı buraxılan səhvlərə, təhriflərə, qeyri-ciddi münasibətlərə çox narahat olurdu. Belə halları qəlb incikliyi, əsəb gərginliyi ilə qarşılayırdı. İndi mən eyni hissləri vaxtaşırı yaşamalı oluram. Sanki bir çoxları Cavidə dəb mövzu kimi yanaşmağa başlayıb. Cavidi duymadan, onun düşüncələr aləminə lazımınca daxil olmadan yazmaq olmaz! Mənim yeganə arzum budur ki, atam haqqında yalnız doğru yazılsın. Əsərləri yanlışsız, təhrifsiz işıq üzü görsün.”
Atasının “əsərlərinin yanlışsız, təhrifsiz işıq üzü görməsi”, ruhuna – dilinə toxunulmaması Turan xanımın arzusu olmaqla yanaşı, həm də haqqı idi. Mütəfəkkir sənətkarın yaradıcılığının orijinal formada təqdimi, hər şeydən öncə, tədqiqatçıların mütəfəkkir sənətkarın ideyalar aləminə, fəlsəfi düşüncələr sisteminə, yaradıcılıq mənbələrinə, milli birlik naminə yaratmağa çalışdığı Ortaq Türk Dilinin incəliklərinə bələd olmağı tələb edirdi. Bu problemlərin həllində sənətkarın qızı Turan xanım Cavidin böyük xidmətləri var, çünki Hüseyn Cavid mətnlərinin bərpası və orijinal təqdimi məhz Turan xanımın sayəsində (və birbaşa Turan Cavidin redaktəsi ilə) reallaşıb, gerçəkləşib.
Azərbaycan ədəbiyyatının, mədəniyyətinin, tarixinin himayədarı olan Heydər Əliyev dahi şairlə bağlı keçirilən mərasimlərin birində bu məsələyə də münasibət bildirmiş və qətiyyətlə demişdir: “Cavidin dilinə toxunmaq günahdır.” Və bu “günah”dan arınmaq, Cavidin dilini arındırmaq sayəsində ata və oğul: Heydər və İlham Əliyevlər böyük hünər və cəsarət nümayiş etdirmişlər. Məsələn, məhz milli-mənəvi dəyərlərimizə sahib çıxan Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin sərəncamı ilə özündə Cavid irsinin ən mükəmməl mətnlərini ehtiva edən Cavid külliyyatı (beşcildlik) nəşr olunub, cavidsevərlərə çatdırılıb.
Cavid külliyyatına (beşcildlik) Turan xanım ilk dəfə olaraq atası haqqında kiçik bir yazı (“Ön söz”) yazıb və bu kiçik yazıda böyük, ciddi mətləblərə toxunaraq oxucuları da bir çox mətləblərdən hali edib.
Eyni zamanda onu da yazıb ki, “Cavid mətnlərinin ədəbi-estetik, tarixi və məfkurəvi mahiyyətinə vaqif olanlar” bu işdən kənar durublar: “Mən nə karəyəm ki, ustadın əsərlərini redaktə edim? – deyən ustad Əliağa Vahid kimi… Turan xanım yazır ki, “indi Hüseyn Cavidin orijinal mətnlərini oxucuya təqdim edərkən Əliağa Vahidi də rəhmətlə anmaq istəyirəm. 1958-ci ildə Cavidin bəraətindən sonrakı ilk kitabını “Azərnəşr”ə təqdim etdim. Mətni sadələşdirməyi, Cavidin dilini “islah” etməyi o zaman ehtiyac içində yaşayan Əliağa Vahidə təklif etdilər. Vahid isə: “Mən nə karəyəm ki, ustadın yadigarına əl gəzdirim? – deyə təklifdən imtina etmişdi.
Akademik Teymur Kərimli “Vahiddən “böyük” zahid?” adlı məqaləsində bu məsələyə aydınlıq gətirir: “Beşcildlik üzərində birgə işimiz zamanı Turan xanım bir maraqlı əhvalat da danışırdı. Cavidin bəraətindən sonra, öncə “Seçilmiş əsərləri” (1958), sonra isə dördcildliyi (1982) nəşr olunmuşdur. “Seçilmiş əsərlər”də onu tərtib edən Turan Cavidin adı göstərilməmiş, yalnız bu nəşrin M.Arif, M.Rahim və M.C.Cəfərovun redaktəsi ilə çapa hazırlandığı qeyd edilmişdir. Turan xanımın dediyinə görə, sən demə, “Seçilmiş əsərlər” çapa hazırlanarkən, “qlavlitdən” (Sovet dövrünün senzurası) göstəriş gəlir ki, Cavidin əsərlərinin dili o dövrün müasir Azərbaycan dilinə uyğunlaşdırılmalıdır. Turan xanım bu əcaib təklifdən qətiyyətlə imtina edir. O zaman Turan xanımın tərtib etdiyi əlyazmanı “quş həddinə salmaq” üçün bir redaktor axtarılır və seçim görkəmli şair Əliağa Vahidin üzərinə düşür. Ömrü boyu ehtiyac içində yaşamış Vahidə bu iş üçün yaxşı qonorar da ayırırlar. Müqavilə bağlamaq üçün Vahidi nəşriyyata çağırırlar. Ancaq görkəmli qəzəlxan şair ondan tələb olunan işin mahiyyətini öyrənəndən sonra qaşlarını çatıb müqaviləni imzalamaqdan imtina edir.”
Təxminən iyirmi beş ildən sonra Hüseyn Cavid əsərlərinin 1982-ci ildə dördcildliyi çapa hazırlanarkən (bəraətindən uzun zaman keçməsinə baxmayaraq, Cavid yaradıcılığına həmin münasibət davam etdirilib), yenə də “redaktə” problemi meydana çıxır və bu işi professor Əkrəm Cəfərə tapşırırlar. “O da çalışır ki, nə şiş yansın, nə kabab. Yəni həm tələb olunan redaktə işini aparır, həm də mümkün qədər Cavid dilinin orijinallığını, üslubunun təravətini qorumağa çalışır və əksər hallarda da buna nail olur.” Cavid mətni üzərində Ə.Cəfərin “bən”lər “mən”ə dəyişdirilmiş, “kimsin” qəbilindən olan söz formaları “kimsən”, “yapraq”, “yarpaq”, “topraq” “torpaq” olmuş və s. redaktəsini daha çox “kosmetik redaktə”yə bənzədən akademik T. Kərimli bu redaktə işlərinin Cavid əsərlərinin dilinə və üslubuna zərərsiz ötüşmədiyini də xüsusi vurğulayıb, “dövrün ideoloji tələbləri üzündən mətnlər üzərində aparılan müəyyən ixtisarlar və “redaktə işi”nin Cavid əsərlərinin dilinə və üslubuna zərərsiz ötüşmədiyini” qeyd edib.
Bu baxımdan, Hüseyn Cavidin bədii yaradıcılığına müxtəlif aspektlərdən yanaşaraq araşdıran, tədqiq edən alimlər qədər Turan xanımın xidmətləri də Cavidşünaslıqda əvəzsizdir. O, təkbaşına Cavid irsi üçün bir institutun gördüyü işi görmüşdür.
Cavid irsinin qorunması və bərpasındakı xidmətlərini yüksək dəyərləndirən AMEA-nın Prezidenti İ. Həbibbəyli yazır: “Turan xanımın Azərbaycan xalqı və ədəbiyyatımız qarşısında ən böyük xidmətlərindən biri atası dahi Hüseyn Cavidin zəngin yaradıcılıq irsinin qorunub saxlanılması və nəşri ilə bağlıdır. Böyük alim və ədəbiyyat tənqidçisi, bizim ədəbiyyat müəllimimiz mərhum akademik M. C. Cəfərovdan sonra Turan xanım H. Cavid yaradıcılığının ən mötəbər bilicisi idi” və o, “Hüseyn Cavid yaradıcılığını bərpa edərək orijinal variantda oxuculara təqdim etməklə “övlad olaraq atasına, mətnşünas olaraq ədəbi dilə, bir məfkurə insanı və bir Turançı olaraq türk millətçiliyinə əvəzolunmaz bir xidmət göstərmiş” Turan xanım, həm də “Azərbaycan ictimai fikrinin ən parlaq simalarından olub, Stalin zindanlarında qeybə çəkilmiş H. Cavidlə xalqımızın yeni-yeni nəsilləri arasında on illər boyu canlı əlaqəni təmin edən mənəviyyat körpüsü olmuşdu.”
Turan xanımın Cavidşünaslığa xidmətləri yalnız bununla bitmir. Azərbaycanın ilk teatrşünas xanımı olan Turan Cavid mütəfəkkir Cavidin muzeyində “Cavid Elmi Mərkəzi” yaratmışdı ki, burada Cavidin həyatı və yaradıcılığı haqqında yazılan bədii əsərləri nəzərdən keçirir, teatrlarda H. Cavidin əsərlərinə verilən səhnə tərtibatı ilə maraqlanır, televiziyada qoyulan tamaşalarında iştirak edir, məsləhət və tövsiyələr verir, bəzənsə, Cavid haqqında hər yetənin yazmasına etiraz edirdi. Atası – mütəfəkkir Cavidin xatirə muzeyinin yaradılmasına da Turan xanım böyük zəhmət sərf etmişdi. Hüseyn Cavidin xatirə muzeyinin açılışında H. Əliyev (24 oktyabr, 2002-ci il) Turan xanımın bu əməyini yüksək dəyərləndirmişdir.
Məhz Turan xanımın hünəri sayəsində Cavidin mətnləri özünün yazdığı şəkildə meydana çıxmış və yalnız bundan sonra Azər Turanın təbirincə desək, “bizim məfkurə müəyyənliyimiz, əxlaqımız, kültürümüz, ruhumuz müdaxilələrdən qurtulmağa, azad olunmağa başlamışdır.”
Cavidşünas A.Turanın tərtibatı və “Ön söz”ü ilə Türkiyədə nəşr olunan “Hüseyin Cavid Eserleri” adlı kitab ilk dəfə böyük sənətkarın yaratdığı ümumtürk dilində oxuculara çatdırılmasında əvəzsiz bir mənbədir.
Cavid irsi – əfsanəvi nağıl qəhrəmanlarımız əfsanəvi Məlikməmməd qədər mənəviyyatımızı və mədəniyyətimizi qızıl alma kimi qoruyan böyük öndərimiz, ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin əzəmətli qeyrəti, qızğın məhəbbəti” (R.Hüseynov) və Turan xanım Cavidin hünəri və əzmi, zəhməti sayəsində daha “parlaq nurla” ürəklərə, şüurlara, hisslərə hakim kəsildi.
Ulu öndər Heydər Əliyevin imzası ilə 1981-ci il iyul ayının 21-də Hüseyn Cavidin 100 illiyi haqqında verilən qərar ulu Cavidin ikinci əsl bəraət sənədi olmuş, ədibin qızı Turan xanımın vurğuladığı kimi, Cavidə əsl bəraəti “Azərbaycan xalqının böyük oğlu”, ulu öndər Heydər Əliyev vermişdi.
Beşcildliyə yazdığı “Ön söz…”də Turan xanım atası Cavidə “əsl bəraət vermiş Heydər Əliyevi də unutmamış, həyatda olmadığına üzülmüşdü: “Təəssüf ki, Cavid əsərlərinin bu mükəmməl nəşrini görmək onun böyük təşəbbüskeşi Heydər Əlirza oğluna nəsib olmadı. Hər şeyə görə – atamı Vətən torpağına qovuşdurduğuna, əzizlərimi bir sərdabədə – Cavid məqbərəsində görüşdürdüyünə, Cavid ocağının çırağını yenidən yandırdığına,… və nəhayət, Cavid külliyyatının bu mükəmməl nəşri üçün sərəncam verdiyinə görə: unudulmaz Heydər Əliyevə Tanrıdan rəhmətlər diləyirəm!”
Turan xanım beşcildliyi nəşr etməklə həm atası – mütəfəkkir Cavidin vəsiyyətinə də əməl etmiş, həm də “Cavid əsərlərinin ən mükəmməl nəşri”ni Cavidsevərlərə çatdırmış və oxucuların, tədqiqatçıların, rejissorların, naşirlərin, bir sözlə, Cavidə üz tutacaq hər bir kəsin indən belə yalnız bu nəşrə” – beşcildliyə istinad etməsini istəmişdi.
Daima ədalət arzusunda olan, ədalət prinsipini özünə məram edən, “bütün yaradıcılığı, xüsusən, bütöv dramaturgiyası ilə ədalət dramının mücahid yazıçısı” Hüseyn Cavıd hər zaman ədalətin var olduğuna və qələbəsinə inanmışdı.
Mütəfəkkir sənətkarın “əsl bəraət”ini alması, dilinin bərpası, beşcildliyinin nəşr olunması yeni tədqiqatların aparılması üçün qiymətli mənbə olmaqla yanaşı, həm də ədalətin bərpa və bərqərar olması idi.
Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/
Nəvəm Xanıma
I
Mən çiçək iyləmişdim,
ətrini dərməmişdim.
Həyata həyat qədər
mən könül verməmişdim.
Mən sevinci bu qədər,
yaxından görməmişdim.
Səni görəndə gördüm,
səndə
və səndə gördüm!
II
Eşitmişdim bir mələk var,
nə biləydim, o sənsən!
Ölkədə bir qəşəng var,
nə biləydim, o sənsən!
Bir səsdə necə rəng var,
nə biləydim, o sənsən!
Sən güləndə bilmişəm,
sən gələndə bilmişəm!
III
Sən qızımın qızısan,
gör, anan nə gözəldi.
Dünya sənin dünyandı,
öz dünyan nə gözəldi.
Balsan, şərbətsən, nəsən?
Bu ehsan, nə gözəldi.
Şirin ruhum, mehr-ülfətim,
dünya sənin, sən mənim.
29.01.2004
Sənin
Yanında deyiləm, gələm görüşəm,
könlünü könlümcə oxşayam sənin.
Əlindən yapışam, qolundan tutam,
yanında xidmətə başlayam sənin.
Təbiət dəyişə nola bir təhər,
tökülən qayıdıb dola bir təhər.
Payızı vermişəm yola bir təhər,
bu qışı yanında qışlayam sənin.
Kəkliklər oxuyur daşda-qayada,
səni də kəkliyin səsi oyada.
Bir qəm görməyəsən qəmli dünyada,
mən də sağlığına yaşayam sənin.
Nazim Hikmət yaşayır, qızım
Xatirə, sən onda ilk uşağıydın,
taleyim ömrümü naxışlamışdı.
Təzə evimizin yaraşığıydın,
o evi –
bir şair bağışlamışdı.
Nazim Hikmətiydi o türk şairi,
o türk dünyasının böyük şairi.
Onun bir sözünə,
bir xahişinə,
mənzil vermişdilər Bakıda mənə.
O, bizə gəlmişdi, aldığı evə,
mənə oğul dedi, anana qızım.
Mənim həyatımda o şah səhifə,
sığışmaz hər adi bəyana, qızım.
Moskvadan tanıyırdım şairi,
orda tələbəydim mən onda, qızım.
Nazimin özüydü – öz müasiri,
görəndə uçurduq
biz,
o da, qızım.
Bir şəklə baxıram: möhtərəm şair!
Anandı, sən onun qucağındasan.
Əlində qədəhi, Nazim söz deyir,
sənin sağlığına,
deyir o haqdan!
Artıq nə anan var, nə şair, qızım,
qalır yaddaşlarda şeri, sənəti.
Bəlkə, Nazim Hikmət yaşayır, qızım,
onun,
Nazim Hikmət əbədiyyəti!
Şəklin təzə-tər qalması üçün,
Əlibalaya minnətdaram (Müəllif)
Loğman – təbiət
Hörmətli Abbasəli müəllimə
Deyin, Abbasəli müəllim, deyin,
ədalət yerini tutsun nəhayət.
Siz İbn Sinanı təbliğ eləyin,
biz sizi eşidək,
sizi də millət.
Niyə dərmanların təsiri yoxdu,
biri çaşdırandı, biri dərd verir.
Həkim tanıyıram, sağ olsun o da,
dərman əvəzinə,
nəsihət verir.
Sizdən uzaq olsun soyuq küləklər,
öpsün alnınızı günəş və səhər.
Otlardı, güllərdi, bir də çiçəklər,
sizin
möcüzəli müalicələr.
Oğullar, analar gözləyir sizi,
ayağı sayalı bir nemətsiniz.
Sizə tapşırırıq taleyimizi,
siz də təbiətə –
təbiətsiniz.
Uzman həkim Musa Kılıca
Musa Kılıc,
yaşa, var ol dünyada.
Türkün ağsaç
şairiyəm mən, xocam.
Ərdoğana
oxşayırdın yuxuda,
inandım ki,
mən sağalıb qalxacam.
Türkün ağsaç
şairiyəm mən, xocam.
Ey bir millət, iki vətən
Türkəm – deyənə qardaşam,
səngərdədi Nuru Paşam.
Günəş kimi yerdə doğan,
İndi İlhamdı, Ərdoğan!
Olduq bir can, iki bədən,
ey bir millət, iki Vətən!
29.05.2023-cü ildə Cənab Rəcəb Təyyib Ərdoğanın ad günündə
vurulan teleqramdan (red.)
Ulutürkün xatirəsi
Moskvada tələbəydik onda biz,
deyirdilər bərk yağarlıq olacaq.
Xəliliydi, məniydim, biz ikimiz,
instituta,
bir azca da yol uzaq.
Hərəyə bir plaş aldıq, bir qaloş,
bir də bir zont,
əlimizdə tutmağa.
Göydən yerə, tərs kimi nə bir yağış,
nə adi bir damcı düşdü torpağa.
Amma instituta hər gün gəlmişik,
tərgidə bilmirdik biz bu adəti.
İnstitut qızları,
sonra bilmişik,
baxıb gülüşürmüş bizə xəlvəti.
Yenə o Moskva, yenə Ulutürk,
zəmanə bu adı, soyadı seçdi.
O yağış,
o tufan,
o yel,
o külək
onun taleyini taladı keçdi.
Uğunub gedərdi güləndə, Xəlil
gülüşdən törəmək haq töhfəsiydi.
Ulutürk,
ad deyil, təxəllüs deyil,
məğlub bir ölkənin qalib səsiydi.
Son dəfə əlini çəkdi saçına,
Ulutürk!
Canında nə qorxu-hədə!
Güldü Rusiyanın taxtı-tacına,
o güldü – xəlvəti gülənlərə də.
Xəlilin Təbrizi, Firəngizi var,
hərəsi – bir Xəlil gücündə səsdi.
Vətən yollarında kimin izi var,
o da –
yazılmamış tariximizdi.
Ulu Öndərə ilk görüşdə oxuduğum şeir
Ey eşqim, vüqarım, sənətim, canım!
Ana çağırdığım Azərbaycanım!
Açıb qollarımı mehri-ülfətlə,
bağrıma basıram səni hörmətlə.
Sən də ey adıyla fərəhləndiyim,
şanlı sədasıyla ürəkləndiyim,
xalqımın istəkli, əziz övladı,
şerimin-sözümün qolu-qanadı,
sənin hər istəyin, sənin hər arzun,
həyatda qoy şöhrət çələngi olsun!
Qaldırdın adını bu məmləkətin,
andın müqəddəsdi, südün təmizdi,
mənim taleyimdi sənin şöhrətin,
tarixdə tarixi mərhələmizdi.
Gəlin, addımlayaq sıx cərgələrdə,
gəlin, qabaqlayaq dövrü, zamanı.
Daim alqışlayaq yalnız zəfərlə,
Ana dediyimiz Azərbaycanı.
1969
Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/
***
Narkotik ittihamıyla Vüsal adlı ucaboy, yaraşıqlı cavan bir kişini həbs eləmişdilər. Yaşdaş olardıq. İş gəlib çıxmışdı stolumun üstünə, – prokuror kimi qərar verməliydim. Axşama yaxın katibə bir ərizəylə girdi otağıma. Baxdım ki, Vüsaldı, görüş istəyir.
– Cənab prokuror, mənə nə qədər iş görünür?
– Başın daşdan-daşa dəyib, bilməmiş olmazsan.
– Mən axı narkotik alverçisi deyiləm. Gizləmirəm, istifadəçi olmuşam. Vallah, onu da tərgidirdim.
– Burda istifadəçi və satan kimi sənədləşdiriblər.
– Nəyə deyirsiniz, and içim, narkotik satan deyiləm. Şərləyiblər məni.
– Ocağı alışmamış söndürməliydin.
– Gücüm çatmadı.
– Hər halda narkotik çəkmisən!
– Onda gərək, Amerikada gündə on min adamı tutub basalar dama.
– Niyə?
– Orda narkotikdən istifadə eləmək qadağan deyil.
– Ora Amerikadı, orda qanun var…
– Məni bağışlaya bilməzsiniz, cənab prokuror?!
– Bilərik.
– Həəə…
– Qanunu pozsaq.
– Pozun da, cənab prokuror.
– 10 minin olsaydı, nə vardı ki…
– 10 minim olsaydı, burda nə gəzirdim?!
– İşinə bax.
– Bir təklifim var, amma… – dayandı.
– Təklifini de.
– Mənə “qeyrətsiz” deməzsiniz?
– Təklifini de.
– Barter əməliyyatı apara bilərik?!
– Burda əmtəəlik nə var ki?!
– Dirigözlü adam verə bilərəm sizə.
– Quldarlıq dövrü çoxdan keçib?!
– Cənab prokuror, vallah, heç nə dəyişməyib, elə alver alverdi.
Diqqətlə gözlərinin içinə baxdım.
– Bacımı gətirə bilərəm.
Belə təkliflər məndən ötrü göydəndüşmə olmadığı üçün sakitcə dedim:
– Sən yaşda adamın bacısı cavan olmaz.
– Kiçik bacımdı, ərə də getməyib, 22 yaşı var. Mənim bu hərəkətimi qəbahət saymayın. Tarixdə belə hadisələr çox olub. Hətta şahlar belə başı salamat qalsın deyə, həyat yoldaşını üsyan başçısına bağışlayıb.
İş gününün sonuna yaxın katibə mesaj yolladı mənə: “Bir qız gəlib”.
“Buyursun”.
Gözəl bir qız girdi içəri. Kimliyini bilsəm də, söhbətə bəhanə üçün soruşdum:
– Kimsən, adın nədi?!
Başını aşağı saldı.
– Vüsalın bacısı deyilsən ki?!
Üzümə baxıb, gözünü yerə dikdi.
Qız xoşuma gəlsə də, Nəsirəddin Tusinin “Axırı ziyan gətirən xeyirdən qaç” fikrini yadıma salıb, qorxdum:
– Get, bala, bu iş sənlik deyil.
Qız başını dik qaldırıb, heyrətlə üzümə durdu:
– Gedə bilmərəm!
Mat qaldım:
– Niyə?!
– Qardaşım başımı kəsər!
Gülümsədim:
– Qardaşını gedər-gəlməzə göndərərəm!
– Allah eləməsin!
Zəngi basdım:
– Qızı yola sal.
Deyərdim ki, qız candərdi çıxdı çölə.
Səhəri günü təzəcə işə başlamışdım ki, mesaj gəldi katibədən: “Cənab prokuror, bir xanım görmək istəyir sizi.”.
Cavanlarsayağı “Ok” yazdım.
Qapı açıldı. Əsl Şərq xanımlarına məxsus bir gəlin girdi içəri, – ucaboy, dolubədənli, kök demək olmazdı, çatmaqaş, yumrusifət. Yanaqları da… Elə bil gülöyşə narını dənələyib yeyəndən sonra şirəli əlini çəkmişdi sifətinə.
Bunu da qıza verdiyim mənasız sualla qarşıladım:
– Kimsən, adın nədi?!
– Vüsalın həyat yoldaşıyam, adım da Mələkdi.
Gözəlliyi qarşısında özümü saxlaya bilmədim, salavat çevirdim:
– Fətəbərəkallah əhsənül Xaliqin!
Gəlin qaşlarını çatdı:
– Nə dediniz?!
– Peyğəmbər əleyhissəlamın sözüdü – Səni yaradana şükr! Doğrudan da, mələksən!
– Nə olsun, bəxtim ki, mələk deyil!
– Bəxt yazanın qadasını alım, itə mələyi yazır, mələyə iti.
Dinmədi.
– Öz istəyinlə gəlmisən?!
– Əlbəttə… yox.
– Onda burda nə işin var?!
– Göndəriblər!
– Könülsüz tikə boğazdan keçməz. Gedə bilərsən!
Gəlin həyəcana düşdü:
– Yox-yox, nə danışırsınız, gedə bilmərəm?!
– Niyə?!
– Vüsal başımı kəsər!
Elə səhəri günü bu Şərq gözəliylə bağ evimdə görüşdüm. Hətta həyat yoldaşının azadlıq istəyini bir ay da gözündə qoydum. Mələkdən doya bilməsəm də, verdiyim sözə əməl eləməliydim. Həbsxanadan çıxan günü Vüsal prokurorluğa da gəlmişdi ki, təşəkkürünü bildirsin mənə, qəbul eləməmişdim.
***
Az qala hər həftə Mələklə görüşürdük. Hiss eləyirdim ki, məndən razı qalır. Bacardığım qədər səxavətlə yola salırdım. Amma pis bir cəhəti vardı – çıxarırdım ki, pul verəm, əlimdən qapırdı.
5-6 aydan sonra gördüm həyat yoldaşım mənə çəp baxır. Bir gün də səsini atdı başına:
– Özgəsinin haramıyla günlərini necə xoş keçirirsənsə, evdə öz halalına hünərini göstərə də bilmirsən!
– Bu nə sözdü, ay qız?!
– Həqiqət!
– Bəlkə “böhtan” demək istəyirsən?!
– Yadında saxla ki, yerin də qulağı var!
– Dilini də göstər yerin.
– Dili mənim qarnımdadı, darıxma, tezliklə şoka düşərsən, inşallah!
Barmağımı dişlədim.
– Küpəgirən səni yoldan çıxarıb!
– Küpəgirən kimdi?!
– Süpürgəçini deyirəm, Nailəni, pinti köpəkqızıydı, qovmuşam bağdan, o da mənə böhtan atıb.
Həyat yoldaşım mənalı-mənalı üzümə baxıb, şaqqıldayıb güldü.
– Bu nə gülüşdü, ay qız?!
– Niyə tələsiyirsən, səsini eşitdin, dadını da görərsən?!
***
Bir gün də işdən qayıdanda, baxdım ki, Lələ köçüb, yurdu qalıb – nə arvad, nə uşaq.
– Sədaqət!
Qulluqçu yerdən çıxmış kimi qarşımda dayandı.
– Hanı Sevinc, hanı Murad?!
– Səhər siz eşiyə çıxan kimi, Sevinc əlində çemodan, uşagı da alıb yanına, getdi.
– Bilmədin, hara getdilər?
– Ha soruşdum, demədi.
Fikir məni götürdü.
Qonaq otağına girəndə ilk gözümə dəyən seyf oldu. Kodu yığıb, qapısını açdım.
– Oh!.. – diz üstə çökdüm. – 50 min dollar və zinət əşyaları yoxa çıxmışdı. Üstəlik də, 10 ildən sonra qırx qurbanla tapdığımız yeganə oğlumuz.
Bir həftə özümdə-sözümdə olmadım. Bir gün Türkiyədən mesaj gəldi telefonuma: “Sən də adını kişi qoymusan. Hünərin-zadın da yox idi, ay yazıq. Hardan olaydı ki, onun-bunun arvadıyla yatıb-dururdun. İndi baxıram, mən ərdə olmamışam ki! Ərin nə olduğunu indi görürəm! Uzun sözün qısası, Mələyə salam deyərsən!
Başımı elə itirmişdim ki, Mələyin kim olduğu da yadımdan çıxmışdı:
– Mələk kimdi?
– Vüsalın keçmiş həyat yoldaşı!
– Vüsalın?!.
– Bəli, Vüsalın!
– Vüsalı hardan tanıyırsan?!
– Niyə də tanımayım?! O, indi mənim həyat yoldaşımdı…
Telefon əlimdən düşdü.
05-07.10.2023
Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/
Mədəniyyət Nazirliyi və Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqının təşkilatçılığı ilə keçirilən “Qonaq Teatr” layihəsi çərçivəsində oktyabrın 30-da İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrının “Nurlu ömrün anları” (İftixar Piriyev) tamaşası təqdim olunacaq.
Teatr Xadimləri İttifaqından AZƏRTAC-a bildirilib ki, tamaşada Ulu Öndər Heydər Əliyevin ümummilli liderlik fenomeni bədii təcəssümlə canlandırılır, onun müstəqil Azərbaycanın quruculuğunda müstəsna xidmətləri, vətən, xalq, dövlət, ailə sevgisi tərənnüm olunur, Ulu Öndərin layiqli davamçısı, Prezident İlham Əliyevin ölkəmizin yüksəlişi naminə fəaliyyəti, 44 günlük Vətən müharibəsinin Zəfər təntənəsi əks etdirilir.
Teatr Xadimləri İttifaqında təqdim olunacaq tamaşa saat 19.00-da başlanır. Giriş sərbəstdir.
Mənbə: https://azertag.az/
Madriddə “İRS” jurnalının ispan dilində növbəti nömrəsi – “IRS Herencia” çapdan çıxıb. Jurnal Azərbaycan tarixinə Vətən müharibəsi kimi daxil olan və 30 ilə yaxın müddətdə Ermənistanın işğalı altında olan Qarabağın ərazilərinin böyük hissəsinin işğaldan azad olunması ilə başa çatan 2020-ci ilin 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsinin başlanmasının üçüncü ildönümü ərəfəsində işıq üzü gördüyündən, jurnalın səhifələrində bu mövzuya müntəzəm surətdə mühüm yer ayrılır.
AZƏRTAC xəbər verir ki, Azərbaycan Respublikasının Minatəmizləmə Agentliyinin İdarə Heyətinin sədri Vüqar Süleymanovun məqaləsində ölkənin işğaldan azad olunmuş ərazilərində mina problemindən və bu problemin həmin torpaqların bərpası və vətəndaşların qayıtması üçün törətdiyi çətinliklərdən söhbət açılır.
Məqalədə Qarabağı bu il ziyarət edən meksikalı müəllif Taliya İşkanın “Şuşa. Onilliklər ərzində işğaldan sonra ikinci nəfəs açılıb” adlı məqaləsində Ermənistanın Azərbaycana qarşı hərbi təcavüzünə və işğal altında olan ərazilərin azad edilməsindən sonrakı hadisələrə obyektiv qiymət verilir.
Tarixsevərlər Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü Musa Qasımlının məqaləsi ilə maraqla tanış ola bilərlər. Məqalədə əzəli Azərbaycan ərazisinin – keçmiş Qarabağ xanlığının Zəngəzur mahalının qərb hissəsinin Ermənistana verilməsi tarixindən söhbət açılır.
Azərbaycan xalqının Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin 100 illik yubileyi münasibətilə 2023-cü il rəsmi şəkildə “Heydər Əliyev İli” elan olunub. Jurnalın bu nömrəsində təqdim olunan məqalədə tarixçi Eldar Abbasov çoxsaylı mənbələrə istinadla Heydər Əliyevi Qarabağın Ermənistana verilməsi kimi öz separatçı planlarını həyata keçirməkdə əsas maneə hesab edən erməni millətçilərinin “yenidənqurma” illərində (1985-1987) ona qarşı diskreditasiya kampaniyasından danışır.
Azərbaycanın tarix və mədəniyyətinin müxtəlif aspektlərinə dair məqalələr xüsusi maraq doğurur. Xüsusilə, Əminə Məlikovanın XIX əsrin ikinci yarısında ilk neft bumunda Bakını təsvir edən fotoqrafa həsr olunmuş “Bakı Dmitri Yermakovun obyektivində” adlı məqaləsini qeyd etmək lazımdır. Ramiz Dənizin “Marağa rəsədxanası – orta əsrlərin elm məbədi” məqaləsində görkəmli Azərbaycan alimi Nəsirəddin Tusinin təşəbbüsü ilə XIII əsrin ikinci yarısında cəmi 12 ilə tikilən Marağa rəsədxanasından söhbət açılır.
Xalq tətbiqi sənəti sahəsinin mütəxəssisləri Aydın Məmmədovun dünya şöhrəti qazanmış Azərbaycan xalçalarının naxışlarının xüsusiyyəti barədə məqaləsi ilə tanış ola bilərlər. Təbiət mühafizəçiləri isə Səbinə Tumanskayanın və Zəminə Cəfərovanın çəkdikləri fotolara baxaraq, Göygölün təkrarsız mənzərələrindən zövq almaq fürsəti əldə edəcəklər.
Mənbə: https://azertag.az/
Noyabrın 2-də “Uşaqlıq duyğularımın rəngləri” adlı şou–sərginin açılış mərasimi olacaq.
Bu barədə AZƏRTAC-a Xətai Sənət Mərkəzindən məlumat verilib. Bildirilib ki, Mədəniyyət Nazirliyi, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqı, Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyası və Xətai Sənət Mərkəzi təsviri sənətə ictimai marağı artırmaq, böyüklərin uşaq məsumluğu və səmimiyyəti ilə ərsəyə gətirdikləri rəsm əsərlərini görmək məqsədilə “Heydər Əliyev İli” çərçivəsində elan olunmuş “Uşaqlıq duyğularımın rəngləri” adlı şou-sərgi üçün əsər qəbulu başa çatıb.
Təqdim olunan əsərlər arasında uşaqlığa qaytaran, xatirələr canlandıran əsərlər əsas yer tutub.
Elanda qeyd olunduğu kimi, sərgidə bəzi müəlliflər uşaq ikən çəkdikləri rəsmlərlə təmsil olunurlar.
Rəsm əsəri sərgilənəcək iştirakçılarla tanış olmaq üçün bu linkə keçid edin.
Əsəri sərgilənən müəlliflərə sertifikat təqdim olunacaq.
Mənbə: https://azertag.az/
8 Noyabr – Zəfər Günü münasibətilə oktyabrın 22-dən noyabrın 8-dək Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə “Zəfər” musiqi və teatr festivalı başlayır.
Nazirlikdən AZƏRTAC-a bildirilib ki, “Zəfər” festivalı Bakı şəhəri ilə yanaşı Gəncə və Sumqayıt şəhərlərinin, İsmayıllı, Biləsuvar, Sabirabad, Xaçmaz rayonlarının bir sıra mədəniyyət ocaqlarında tarixi qələbəmizə həsr olunmuş silsilə tədbirlərlə davam edəcək.
Festival çərçivəsində bədii kollektivlərin və solistlərin iştirakı ilə rəngarəng proqramlar, bəstəkarlarımızın tarixi Zəfərimizə həsr etdiyi simfonik əsərlərdən və vokal-xor nömrələrindən ibarət konsert, Vətən müharibəsindəki şanlı Qələbəmizə həsr olunmuş tamaşalar, muğam axşamı və digər mədəni tədbirlərin təşkili nəzərdə tutulub.
Sözügedən tədbirlərə rayon ictimaiyyətinin nümayəndələri, şəhid ailələri və qazilərin, Azərbaycan Dövlət Uşaq Filarmoniyasında və Azərbaycan Dövlət Kukla Teatrında keçiriləcək tamaşalara isə şəhid və qazi övladlarının tamaşaçı qismində dəvəti planlaşdırılır.
Mənbə: https://azertag.az/
Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının (AKİ) “Visla” Polşa film festivalı ilə əməkdaşlığı çərçivəsində səkkizinci dəfə keçiriləcək Polşa Film Festivalı davam edir.
AZƏRTAC xəbər verir ki, filmlər oktyabrın 31-dək “Azərbaycan” CinemaPlus-da nümayiş olunacaq.
Oktyabrın 10-da start götürən festival çərçivəsində artıq Azərbaycan tamaşaçıları Maçey Kavalskinin “Təhlükəli centlmenlər”, Yeji Skolimovskinin “İA”, Yakub Skoçenin “Vəftiz” və digər ekran əsrlərini izləyiblər.
Builki “Visla” çərçivəsində Azərbaycan tamaşaçısına təqdim edəcək son film rejissor Yan Holoubekin “Günahsız 25 il” ekran əsəri olacaq. Bu film real hadisələr əsasında çəkilib və 20 ilə yaxın günahsız yerə həbs edilmiş Tomaş Komendanın təsirli hekayəsindən bəhs edir.
Festival çərçivəsində “Azərbaycan” CinemaPlus-da ümumilikdə 6 polyak filminin nümayişi olacaq.
Festivalın koordinatoru və layihə meneceri Yanna Neka deyib: Bakıya səfər bizim üçün xüsusi anlam daşıyır, çünki biz Polşa filmlərinin unikal seçimini Azərbaycan tamaşaçısı ilə bölüşə biləcəyik. Biz Bakı sakinləri ilə görüşməyi və polyak film dünyasından birlikdə həzz almağı səbirsizliklə gözləyirdik. “Visla” Festivalı dünyanın onlarla şəhərində keçirilən polyak kinematoqrafiyasının ən böyük festivalıdır. Festivalın əsas niyyəti mədəniyyətlərarası dialoqu yaratmaq və onu gücləndirmək, eləcə də kino yaradıcıları və xadimləri arasında beynəlxalq əməkdaşlığının inkişafına töhfə verməkdir. Məqsədimiz yerli tamaşaçıları müasir polyak kinosu ilə tanış etmək, eləcə də polyak kinosunu xarici kino sənayesinin nümayəndələri arasında populyarlaşdırmaqdır. Bu işdə bizə dəstək olan Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqına öz təşəkkürümüzü bildirir və qarşıdakı illərdə də əməkdaşlıq etməyi arzulayırıq”.
Mənbə: https://azertag.az/
Stokholm şəhərində İsveçdə fəaliyyət göstərən Beynəlxalq Media Mərkəzi (İnternational Media Group Sweden) və SAF Azərbaycan Cəmiyyətlərinin təşkilatçılığı ilə “İZ- Qərbi azərbaycanlılara qarşı soyqırımı və deportasiya cinayətləri” adlı sənədli filmin təqdimatı keçirilib. Tədbirdə Azərbaycanın İsveç Krallığındakı səfiri Zaur Əhmədov da iştirak edib.
Səfirlikdən AZƏRTAC-a bildirilib ki, tədbir Azərbaycanın Dövlət Himninin səsləndirilməsi ilə açılıb, daha sonra şəhidlərimizin xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilib.
Tədbirdə səfir Zaur Əhmədov azərbaycanlıların zaman-zaman öz ata-baba yurdlarından deportasiya edilməsindən danışıb: “Təəssüflər olsun ki, dünyanın bir çox ölkələri bu həqiqətləri görməzdən gəlirlər. Bizim vəzifəmiz belə sənət əsərlərinin dili ilə geniş tamaşaçı kütləsinə həqiqətləri çatdırmaqdır”.
Digər çıxış edən natiqlər vurğulayıblar ki, belə tədbirlərin çox olması xalqımızı daha da birləşdirir və geniş auditoriyaya sözümüzü deməyə imkan yaradır.
Çıxışlardan sonra filmin təqdimatı böyük coşqu ilə qarşılandı.
“İZ- Qərbi azərbaycanlılara qarşı soyqırımı və deportasiya cinayətləri” sənədli filmi Azərbaycan Respublikasının Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyə yardımı ilə “Əlil Qadınlar Cəmiyyəti”nin layihəsi əsasında hazırlanıb. Filmdə qədim Azərbaycan torpaqları olan Qərbi Azərbaycanda mövcud olan tarixi abidələr, qalalar, qəsrlər, saraylar, türbələr, məscidlər, körpülər və digər abidələrin ermənilər tərəfindən mərhələli şəkildə məhv edilməsi, ötən əsrdə 4 dəfə (1905-1907, 1918- 1920, 1948-1953, 1988-1991) erməni millətçilərinin və sovet imperiyasının təzyiqi altında dədə-baba torpaqlarını tərk etməyə məcbur qalmış azərbaycanlıların məşəqqətli həyat tarixçəsi öz əksini tapıb. Həmçinin azərbaycanlılara məxsus yer adlarının məqsədli şəkildə dəyişdirilməsi, mədəni irsə qarşı ermənilərin məqsədyönlü siyasəti, Qərbi azərbaycanlılara qarşı həyata keçirilən soyqırımı və deportasiya cinayətləri fakt və dəlillər əsasında göstərilib.
Filmdə əsasən Qərbi Azərbaycandan olan elm adamlarının, şair və yazıçıların, ziyalıların fikirləri yer alıb. Filmin əsas məqsədi, Qərbi Azərbaycanla bağlı beynəlxalq ictimaiyyətdə obyektiv təsəvvür formalaşdırmaq, əslən Qərbi Azərbaycandan olan soydaşlarımızı böyük qayıdışa hazırlamaqdan ibarətdir.
Sənədli filmin layihə rəhbəri “Əlil Qadınlar Cəmiyyəti”nin sədri Məhluqə Qaramanlı, ssenari müəllifi- tarix üzrə fəlsəfə doktoru Mahir Qəribov, quruluşçu rejissoru Əməkdar mədəniyyət işçisi Vasif Məmmədzadədir.
Mənbə: https://azertag.az/
Oktyabrın 20-də Bakıdakı Rus evində böyük rus dramaturqu Aleksandr Ostrovskinin anadan olmasının 200 illiyi tədbirləri çərçivəsində konsert olub.
AZƏRTAC Rusiya İnformasiya-Mədəniyyət Mərkəzinin mətbuat xidmətinə istinadla xəbər verir ki, bayram konserti Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyası və Rus evi tərəfindən təşkil edilib.
Konsertdən əvvəl “Rossotrudniçestvo”nun Azərbaycandakı nümayəndəliyinin rəhbəri İrek Zinnurov tamaşaçılar qarşısında çıxış edib.
Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasının baş müəllimi, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Alyona İnyakina böyük yazıçının yaradıcılığının xüsusiyyətləri, onun əsərlərinin musiqi sahəsində rolu haqqında danışıb. O qeyd edib ki, konsertin proqramı da Ostrovskinin əsərlərinin musiqi fenomeni kimi təsirini ehtiva edib. Təsadüfi deyil ki, onun özü də musiqi əsərlərini öz yaradıcılığına daxil edib.
Konsertdə yazıçının yaşadığı dövrə aid klassik əsərlər səsləndirilib. Onları Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının, Bakı Musiqi Akademiyasının solistləri ifa ediblər.
Tədbir çərçivəsində “Yaşlek” tatar gənclər təşkilatının gənc istedadları Ostrovskinin əsərlərindən parçaları, habelə müasir müəlliflərin böyük yazıçının üslubunda yaratdıqları şeirləri təqdim ediblər.
Anşlaqla keçən tədbirin qonaqları qismində xarici diplomatik korpusların nümayəndələri, ictimai təşkilatların təmsilçiləri, yaradıcı və elmi ziyalılar iştirak ediblər.
Mənbə: https://azertag.az/
Azərbaycanın Əməkdar artisti, dirijor, bəstəkar və pianoçu Turan Manafzadə Türkiyə Cümhuriyyətinin qurulmasının 100-cü ildönümü münasibətilə marş bəstələyib. Marşın sözləri və musiqisi Turan Manafzadəyə aiddir.
Bu barədə AZƏRTAC-a açıqlama verən Turan Manafzadə “Türkiyə 100” adlı əsərinin Azərbaycan ilə Türkiyə arasındakı qardaşlıq münasibətlərini də tərənnüm etdiyini bildirib.
Əsərin ərsəyə gəldiyi ilk gündən müxtəlif layihələrdə istifadəsi ilə bağlı təkliflər aldığını ifadə edən bəstəkar deyib: “Türkiyədə baş verən fevral zəlzələsi dövründə, sözün həqiqi mənasında göz yaşları ilə bəstələdiyim bu əsərim mənim Türkiyəyə olan ən səmimi duyğularımın ifadəsidir. Təbii fəlakətin ağrı və acılarının hələ təzə olduğu o dövrdə əsərin geniş izləyiciyə təqdim edilməsini düzgün hesab etmədim. Sadəcə, bu il aprelin 19-da sosial media hesabım vasitəsilə əsərin piano versiyasını paylaşdım və xalq tərəfindən böyük rəğbət qazandığını gördüm. Bunun ardından sözlərini yazmaq qərarına gəldim. Əsəri hazırlayarkən musiqi ilə sözlərin harmoniyasına, bəzi detalları qaçırmamağa xüsusi diqqət yetirdim. Məncə bu, hər yaşa uyğun bir bəstədir. Bu layihəni mənalı edən məqamlardan biri də mənim dirijorluğumla marşın klipində iştirak edən şəhid övladları, qazilərlə yanaşı gənclərdən və uşaqlardan ibarət “Bənövşə xoru” eləcə də “Mezzo Qadınlar Orkestri”nin Türkiyə Cümhuriyyətinə ən xoş hisslərini ifadə etmələridir”.
Azərbaycanın şanlı Qarabağ Zəfərindən sonra bəstələdiyi əsərlər barədə danışan Turan Manafzadə deyib: “Karyeramda mənə uğurlu qapılar açan, 44 günlük Vətən müharibəsində əldə etdiyimiz o tarixi Qələbəyə ithafən yazdığım “Azərbaycanım” və “Yüksəliş” adlı əsərlərim kimi, “Türkiyə 100” bəstəmin də bütün dünyanı dolaşacağına inanıram”.
Qeyd edək ki, bu il oktyabrın 23-dən etibarən bütün musiqi platformalarında yayımlanacaq əsərin orkestrovkası Turan Manafzadə və beynəlxalq müsabiqələr laureatı, dirijor və bəstəkar Abuzər Manafzadəyə aiddir.
Mənbə: https://azertag.az/
Əslən Qərbi Azərbaycandan – sazın-sözün beşiyi Göyçə mahalından olan və hazırda Moskva şəhərində yaşayıb fəaliyyət göstərən iş adamı Şakir Ələsgərov Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin qonağı olub. AAB-nin sədri, Əməkdar elm xadimi, professor Məhərrəm Qasımlı ilə görüşdə aşıq sənətinin bu günü və sabahı ilə bağlı fikir mübadiləsi aparılıb, bu sənətin daha geniş coğrafiyada təbliğ edilməsi istiqamətində fəaliyyətin genişləndirilməsinin vacibliyi vurğulanıb. Qeyd olunub ki, xalqımızın qədim və ölməz sənəti olan aşıq sənətinin inkiaşfına qayğı və diqqət göstərilməsi, əslində, cəmiyyətdə hər kəsin borcudur.
Ş.Ələsgərov, Moskvada yaşasa da, Azərbaycanla heç vaxt əlaqəsini kəsmədiyini diqqətə çatdırıb, mədəniyyətimizin, xüsusilə də aşıq sənətinin bu ölkədə təbliğ olunması yolunda gördüyü işlərdən danışıb, gələcəkdə bu istiqamətdə fəaliyyətini daha da genişləndiricəyini deyib. Görüşdə həmçinin qərara alınıb ki, Rusiyanın ayrı-ayrı şəhərlərində aşıqların konsertləri təşkil olunsun.
Sonunda M.Qasımlı aşıq sənətinin təbliği sahəsindəki yorulmaz fəaliyyətinə görə Şakir Ələsgərovu Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin “Fəxri diplom”u ilə təltif edib, ona AAB-nin üzvlük vəsiqəsini təqdim edib. Qonağa AAB-nin nəşri olan kitablar hədiyyə olunub.
Mənbə: https://azerab.az/
Oktyabrın 17-də Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin (AAB) təşkilatçılığı ilə R.Behbudov adına Dövlət Mahnı Teatrında şair Nəbi Borçalının anadan olmasının 150 illik yubiley tədbiri keçirilib. Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin katibi, Əməkdar mədəniyyət işçisi Musa Nəbioğlunun aparıcılığı ilə keçən tədbirdə ölkəmizin ərazi bütövlüyü uğrunda canlarından keçmiş şəhidlərin xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edildikdən sonra söz AAB-nin sədri, Əməkdar elm xadimi, professor Məhərrəm Qasımlıya verilib. M.Qasımlı Borçalı aşıq mühtinin yetşdirdiyi görkəmli ədəbi simalardan olan şair Nəbi Borçalının həyatı və yaradıcılığı haqqında geniş məlumat verib, bu böyük söz ustadının şeirlərinin vaxtilə ölməz Xalq şairi Səməd Vurğunun da diqqətini çəkdiyini və məhz onun tövsiyəsi ilə mərhum folklorşünas alim Hüseynqulu Məmmədli, sonralar isə onun oğlu – tanınmış folklorşünas alim, Əməkdar mədəniyyət işçisi Elxan Məmmədli tərəfəindən əsərlərinin toplanıb nəşr etdirildiyini diqqətə çatdırıb. Qeyd olunub ki, Nəbi Borçalının şeirləri təkcə Borçalı aşıqlarının deyil, digər aşıq mühitlərindən olan sənətkarların repertuarında da mühüm yer tutur.
Sonra söz “Xalq qəzeti”nin baş redaktoru, Əməkdar jurnalist Əflatun Amaşova verilib. Ə.Amaşov son illərdə aşıq sənətinə göstərilən diqqət və qayğıdan, Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin bu istiqamətdə həyat keçirdiyi tədbirlərin əhəmiyyətindən və Nəbi Borçalı kimi böyük saz-söz ustadlarının daim diqqətdə saxlanılmasının vacibliyindən danışıb.
Tədbirin bədii hissəsində aşıqlardan Cahangir Quliyev, İmran Xəlilov, Nəbi Nağıyev, Nazim Quliyev, Şaiq İncəli, Ramin Qarayev, Avdı Musayev, Əşrəf Qəriboğlu, Əli Pənahoğlu, Sahil Laçınlı, Qabil Abduyev, Nüsrət Nəsiboğlu və Fikrət Borçalı “Göyçəgülü”, “Məmmədbağırı”, “Naxçıvanı”, “Ovşarı”, “Yurd yeri”, “Bayramı”, “Dərvişi”, Dilqəmi” və digər aşıq havaları üsttündə şair Nəbi Borçalının şeirlərini ifa ediblər. Aşıqları balaban ustası Ələkbər Ələkbərov müşayiət edib. Bədii qiraətçilər – pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru, şairə Aynur Qafarlı və Azər İqrar şairin şeirlərini səsləndiriblər.
Sonda ağsaqqal ziyalı, iqisad elmləri namizədi Əmirxan Babaşov yubilyarın yaxınları və doğmaları adından tədbirin təşkilatçılarına təşəkkür edib.
Mənbə: https://azerab.az/
Mübarəkdi!
Hər səhərim öz Yurdumda oyadırsa –
Bundan artıq daha mənə nə gərəkdi?
Zəfər çaldıq; Xan – Kəndinə
qayıdırsa,
Azərbaycan, Qayıdışın mübarəkdi!
Doğma Laçın, gözəl Şuşam, Kəlbəcərim…
Ürəyimi tərk elədi dərdi-sərim,
Haqq yolundan çəkinmədin, yenilmədin,
Azərbaycan, uca başın mübarəkdi!
Əsarətdən Dünya boyda Bağ qurtardı,
“Nidan” ilə dözülməli vaxt qurtardı!
Azərbaycan, neçə-neçə dağ qurtardı;
Qaytardığın dağın-daşın mübarəkdi!
Zaman yetdi; bütövləşdi ulu Vətən,
Qoy çatlasın xəyanətlə atıb-gedən,
Yer üzünü qüdrətinə heyran edən,
Azərbaycan, son Savaşın mübarəkdi!
Yaşa, var ol, müdrik Ali Baş Komandan,
Qüvvət aldıq ağır Dəmir yumruğundan,
Əbədilik, əsarətlər buxovundan,
Azərbaycan, Qurtuluşun mübarəkdi!..
21.09.2023
Almışam…
Əsgərin gecə görüşü
Gileylər yazırsan yuxularından –
aldımsa, uzaqdan necə almışam?
Bu gecə keçəcəm lap yaxınından –
dünən məhlənizdə “küçə almışam”.
Üzü yola baxır yatdığın otax,
soyuqdu; şal götür pəncərədən bax,
bir az gülümsəyək, bir az boylanax –
möhləti Gizirdən “Üçə” almışam.
Nə səndən gedənəm, nə bu şəhərdən,
mənim də xoş keçmir günlərim hərdən,
uzaq düşürəmsə məhəbbətimdən,
olmaya yolları haça almışam?
Niyə bu istəyim ağlına batmır?
Axı əsgərini Ordu yubatmır!
Uzanan əllərim əlinə çatmır –
qisməti göylərdə, uca almışam!
Bahara az qalır – qışım keçəcək,
baxma ağrısına – başım keçəcək,
bir az da ləngisək – yaşım keçəcək;
lağa qoyacaqsan – “Qoca almışam!”.
Məni tərk eləyib qırma arzumu,
hər cürə yuxunun olar yozumu,
səmadan düşürdüb Bəxt ulduzumu
duvağın üstdəki Taca almışam.
“Həri”yə – elçimi haçan göndərim?
Bəxtimin yeganə gülünü dərim!
Qonşular görsünlər – Anama gəlin,
şəhərdən Bacıma Bacı almışam!
Hicrandan o qədər canlar odlanıb,
toyuna o qədər əsgər yubanıb,
tüstüyə dönsək də, bir odda yanıb –
qorxma; səmalarda baca almışam…
05.02.2023
Kasıbam…
Bəxtəvərmiş qol-budaqlı şairlər:
Bir canımdı, bir özüməm, bir obam,
Aradabir – “Vaxt qızıldır” – deyərlər,
Vaxtım azdı, ona görə kasıbam.
Hər kəs bir az bez aparar öləndə,
Eyni gedər ağlayan da, gülən də,
Haradasa, mən Dünyaya gələndə,
Bəxtim azdı! – ona görə kasıbam.
Güzarının El, yoluna qoyurdu,
Əyriləri qavi dövran buyurdu!
Parçalayıb-yaralayan bu Yurdu
Xan Arazdı – ona görə kasıbam!
Qırmaq olmur “Sapı bizdən baltanı”,
Boynumuza düşmən taxan xaltanı,
Xain çıxıb – ayağımın altını
dostlar qazdı, ona görə kasıbam.
Qəlbdəkini gözdən axan yaş bilər,
Nəyə görə? – nə çəkdiyin baş bilər!
El dərdini neçə-neçə “başbilən”
Anlamazdı – ona görə kasıbam…
Dünya bizimdi…
“Dünya sənin, dünya mənim,
dünya heç kimin”…
Məmməd Araz
Eşələdim bu cahanı mən hər üzünə;
düşünmə ki: “Ömrün mehi bircə əsimdi”,
Tanrı özü şərik qoşub bizi – Özünə,
əgər bura gəlmişiksə, Dünya bizimdi!
Biri – aydın, biri – zülmət; Doğu – Batı var,
yer üzünün bizim üçün üstü, altı var,
əl çatmayan səmaların xeyli qatı var –
əgər bunu bilmişiksə, Dünya bizimdi!
Bezdirsək də, bir kənara çəkməz özünü,
pıçıltıyla danışsan da – tutar sözünü,
yuvamıza basqın etmiş düşmən izini
qanımızla siliriksə, Dünya bizimdi!
Saniyəsi, dəqiqəsi, ayı, ili var,
ixtiyarı bizdə olan dağı, çölü var,
gözlərimiz tox olarsa – hamı tox olar,
rau böləni bizləriksə – Dünya bizimdi!
Ayırd etmək dadı, duzu – dilə bağlıdı,
hətta duru çeşmələr də lilə bağlıdı,
ögey bilsə, cismimizi saxladarmıdı?
Qucağında ölürüksə. Dünya bizimdi…
12.12.2021
İllər…
Sanki yaman gözlər sehrinə düşdüm,
çəmən göyərmədi, güllər açmadı,
nə həyat dəyişdi, nə mən dəyişdim –
elə bil qapımı illər açmadı,
Qorxdum – danışsam, mənə gülərlər,
“bəxtəvər”, ya da ki – “bədbəxt” – bilirlər,
darayıb-hörməyə öyrənən əllər
çələng bağlamadı, tellər açmadı,
Könül çaşmaqdaydı, qələm yazırdı,
gözlər ağlamaqla yuxu yozurdu,
görmürdüm; bəlkə də dağ da qısırdı?
xeyli vaxt dilini sellər açmadı,
Beləcə ötüşdü aylar, fəsillər,
tavrını dəyişdi sazlarda tellər,
düzü; yer üzündən silmədi illər,
amma ki, başıma nələr açmadı?!
03.04.2021
Yaşıdım ağaclardan…
Yaşıdım ağacların neçəsini kəsdilər;
yaşıl-yaşıl gedən də,
pöhrə verib bitən də,
istəyinə yetən də həyat tapıb yaşadı.
Yaşıdım ağacların
hamısı kül olmadı –
başqa-başqa işlərə
yarıyanı da oldu.
Yaşıdım qızların da hər birisi birində;
kimisi O, dünyada –
məleykələr yerində,
kimisin sevinci
dərdi-qəmi-nadinci
əziz nəvələrində.
Yaşıdım ağacların neçəsini kəsdilər;
birini ləngitdilər,
birində-tələsdilər.
İndi Dünyada qalan bir mənəm, bir neçəsi;
birdə ki, xışıldayan
ciyərlərin nəfəsi.
Nəfəs də qəribə şey –
onsuz həyatımızda
vaxtın davamı olmur,
amma ki, içimizdə
aldığımız havanı
tutub saxlamaq olmur.
Yaşıdım ağacların neçəsini kəsdilər…
21.09.2023
Təsbeh çevirəcəm
bu gündən belə…
Tamam dəyişibdir məkanla zaman,
haraya üz tutsan, havası ağır,
təsbeh çevirərdik bekarçılıqdan,
indi telefonlar fikir dağıdır.
Budaqla işləri yarımçıq qoyub,
calaqlar vururuq ağac kökünə,
naqis fətvasına nadanın uyub,
imkan eləmir ki, bilici dinə.
Öyrətdi özümə – “gün ağlamağa”,
“maşa” ocağımın közünü eşdi,
qaçırtdı zamanı qabaqlamağa,
zamanın quyruğu əlimə keçdi.
Var-dövlət kor edir şikəst gözləri,
dedilər – “kasıbın iştahı yoxdu!”
hər kəs qabağına eşir közləri,
ocaq ətrafında “maşalı” çoxdu…
Hansı ocaq dürüst? – gedib qalanım,
saf-çürük kim edir “yaxşı”-“yamanı”?
o, saxta, bu – çürük – kimə inanım –
dələduz çıxanda “Allah adamı”?
Yenə xətaları gətirdim dilə,
nə gərək mənimlə məzara getsin?
təsbeh çevirəcəm bu gündən belə –
barmaqlar dövranla haqq-hesab etsin…
02.02.2021
Şuşamız…
Titrətdi könlümün sətirlərini,
bir Ay parçasıdır – göylərdən düşüb.
nə şeyda bülbüllər ləhcələrini,
nə “İsa bulağı” dadın dəyişib.
Sübhədək qoynunda getmişdim huşa –
bu, gecəm o uzaq gecələr kimi.
bizləri sınağa çəkirmiş Şuşa,
yarını sınağa çəkənlər kimi.
Duydum-istəyinə yetişdi, çatdı;
vurdular, qırdılar… cücərdik, bitdik.
nə Şuşa bizləri unudub-atdı,
nə biz Şuşamıza xəyanət etdik.
Qətiyyən sındırmaz bu dərd milləti;
yox, axan qanlar da getmədi hədər;
bizim xislətimiz kişi adəti –
sevginin yolunda can qurban gedər…
16.07.2022
Bir bayatı çağırdılar…
Bir bayatı çağırdılar xarabazar görəndə,
Xan əminin ruhu idi – pərvazınnan tanıdım,
Yağı düşmən fürsət tapıb məkanına girəndə –
Qartal gözün çıxartmışdı – yuvasınnan tanıdım.
Bu yerlərin doğma, əziz hər ağacı, hər daşı,
Qara çınqıl parıldadı – isladanda göz yaşı,
Bəyaz qarı saç qaraldar, göz dərmanı yağışı,
Şuşa çiskin içindəydi – havasınnan tanıdım.
Odlar Yurdu qəlbimizi alovlarda yoğurdu,
Bu ellərin anaları pələng, aslan doğurdu!
Savaş gördüm – biri basıb birisini boğurdu;
Boğan bizim əsgər idi – davasınnan tanıdım.
Dağı-daşı oynadırdı mərmilərin nərəsi,
Qorxa-qorxa boy atırdı nar kolunun pöhrəsi.
Şüşəsində tanış qızın ilğım kimi çöhrəsi –
Dağıdılmış pəncərənin aynasınnan tanıdım.
Sarı qaya dumanlarda; – sanki qəlyan çəkirdi,
Bulud dizin dağa qoyub dəvə kimi çökürdü,
Qara torpaq bir nəfəri öz kamına çəkirdi –
Köç eləyən Şəhid idi – el yasınnan tanıdım.
Azad olan Qarabağım daha şaqraq güləcək,
Alçalmadıq! – yeni nəsil bizi Kişi biləcək,
İlk misramdan bir pərvanə –
“Vahid Əziz” – deyəcək
“özgəsinə bənzəməyən yazısınnan tanıdım…”
09.11.2020
İnqilablar…
Basıb keçdi inqilablar –
Kimləri taxtdan salmadı?!
Kimindən qisas aldılar,
Kimindən varis qalmadı.
Dağıldı şahlar yuvası,
Coşdu ağızlar yavası,
Lənətə gəlsin hamısı;
Dava – torpaq davasıymış –
Bütün saxta inqilablar
yurdumdan torpaq aldılar!
Bağda zay, çürük qalmadı;
Xeyli alaqlar bitdilər,
Əsil bəy-gada olmadı,
Gadaları “bəy” etdilər.
Basıb keçdi inqilablar,
Talandı ellər, obalar,
Xilaskarımız Tanrı var,
O, bizi darda qoymadı…
06.10.2023
Ümidini itirmə…
Ümidin itirib ağlayan qızın
yanağı yağmurlu bahar kimidir,
ya mənə vurulsun, ya az ağlasın –
adamın içində ürək əridir.
Hönkürdü, dar gəldi başıma Dünya,
nədənmiş, görəsən, gördüyü röya?
çatıb qarışdıqca damla-damlaya
məni də özüylə aparıb-gedir.
İstədim özüm də bir damla olam,
axıb dodağında ilişib qalam,
hayıf, vaxtım keçib – daha bihalam,
ləngiyə bilmərəm, karvanım gedir.
Kipriklər ucunda hər damla bir ləl,
azmı çiçək oldu baharda xəzəl?
Bəxtin qapısında ağlayan gözəl,
Dünyamı dağılır, ömürmü bitir?
Ümidin itirib ağlayan qızın
yanağı yağmurlu bahar kimidir…
De…
Xəlq edənə çatsa səsin –
“Dövran gəlsin imana” – de,
“insaf etsin, tələsməsin” –
hünərin var, zamana de,
Özü bilər – nə cür gedər,
bizə nələri öyrədər;
başında sünbül böyüdər,
“Sağol”unu – samana de,
Öyrəndik qullar döyməyə,
güclüyə tərif deməyə,
yaxşını nə var söyməyə!,
Gücün çatsa, yamana de!
Çürüyərsən – kin saxlama,
hər kəmərlə bel bağlama,
yad ocağa söz ağlama;
sənə görə yanana de!
Qadınlar da Şəhid olur…
Həyatda nə desən, olur;
çəmən kimi açır, solur,
bu şərəfli ölüm ki, var –
təkcə Kişiliknən deyil,
Qadınlar da Şəhid olur.
Deyiriksə -“Ana Vətən”,
demək – Qadın möcüzəsi
torpağı bizə Yurd edən,
bizimlə sirdaşlıq edən,
silahdaş, ölümə gedən,
qəbrimiz üstündə bitən
Qadınlar da igid olur.
Olmazsa, görünər yeri;
“Leyli” biri, “Şirin” biri –
İgid edən kişiləri.
Amma, təkcə bir xislət var;
dilləndirən könülləri,
gerçək edən istəkləri,
bədbinlərin ümid yeri,
bir də zərif çıçək ətri
yalnız Vətən qızlarına,
Qadınlara aid olur!
Təkcə kişiliknən deyil –
Qadınlar da Şəhid olur…
Gerçək imiş
Koroğlunun dəliləri…
Fərman gəldi, Əmr olundu –
“Yurd, irəli!”
daha bizi bezdirmişdi “Vaxt oyunu”,
gerçək imiş Koroğlunun Dəliləri,
44-günlük döyüşlərdə gördük bunu!
Dost qınağı ağır olur yad olanın tənəsindən,
qürbətlərdə dəfələrlə üz qızartdıq, “yerə girdik”,
rəzil oldu yağı düşmən həmləmizdən,
biz, möhtəşəm Zəfər çalan
bu savaşa girməliydik!
Mərmilərin bağırtısı yeri-göyü oynadırdı,
hər əsgərin qəlbindəki bir müqəddəs inad idi,
O son savaş düşmənlərə “Qır qazanı” qaynadırdı,
davadakı köhlənlərin hamısı da –
Qırat idi!
Zəlzələtək, sel kimiydi coşan Millət tərpənişi,
Vətənimin hər övladı yenilməyən igid, qoçaq,
arada bir Xankəndi var; o da
beş-on günün işi:
Xan-kəndinə qayıdacaq!
Bu Zəfərin Sərkərdəsi özü
Ali Baş Komandan,
öz hökmü var hər zamanın;
Söz sahibi gələsiydi,
İsmi oldu Vətənimin –
“Qələbəli Azərbaycan!”
Ordumuzun hər əsgəri
bir Koroğlu dəlisiydi…
Gödəyindən…
Kasıba, yoxsula uzun olurmuş –
varlının gileyi – “il gödəyindən”,
adamın başını yerə soxurmuş –
ay aman, əlhəzər dil gödəyindən!
Yıxmağa nə var ki? ağırdı qurmaq,
birləşsə-yumruqdu beş ayrı barmaq,
uzundan mümkündür qaçıb-qurtarmaq,
yayınmaq çətindir sel gödəyindən.
Dil batar gözəldə gözün olanda,
yubadar qəlbində sözün olanda,
könül ocağında közün olanda –
ürəkdə çəkinmə kül gödəyindən.
Canını sıxmasın sınan havalar,
hər qışın sonunda ilk bahar durar,
nazına yaraşan-hörüklər olar,
saçın gileylənər, bel-gödəyindən.
Bilmərəm, həyatım nə qədər çəkər?
Göydə, köçəcəyim işıqlı ülkər,
küləklər güllərin ləçəyin tökər,
çiçək xoşallanar yel gödəyindən.
Dünya dediyimiz – sahilsiz ümman,
bura, bir zərrəyəm səmadan daman,
hər vaxt, Vahid Əziz, pay bölən zaman,
özünə, evinə böl-gödəyindən…
21.09.2023
Ağlama, Şəhid övladı…
143 saylı məktəbdə Şəhid övladı
qızcığazın hönkürməsinə
dözmək çətin idi
Ağlama, Şəhid balası,
Ağlama, gözünə qurban,
Könüllərə atəş salan
Qəlbinin közünə qurban,
Ağlama, sözünə qurban,
Getmək üçün inamıyla-
Yurdun bütövlük yoluyla,
Atanın öz al qanıyla
Saldığı izinə qurban,
Ağlama, gözünə qurban,
Dindin-içimdə çağladım,
Nəvəm kimi qucaqladım,
Doluxsundun, mən ağladım;
Ağlama, gözünə qurban,
Səndəki dözümə qurban,
Müqəddəs varlıqdır Ata,
Ulduz oldu alovlarda-
Əbədilik bu həyatda
Ağ olan üzünə qurban,
Ağlama, gözünə qurban,
Ağlama, Şəhid övladı.
Ata…
Nigaran getmədi ata dünyadan –
Çürütdü hesabı qanlı davayla,
Silah götürməyə gücü çatmayan –
Oğul yola saldı xeyir-duayla.
Yaşı xeyli idi-naşı deyildi,
Savaşın əzəldən görürdü sonun,
Zarafat deyildi-müharibəydi!
“Gedər-gəlməzliyin” bilirdi onun.
Oğul yola saldı xeyir-duaynan,
“Qurandan” oxunan “Yasin”lə gəldi,
Ata vidalaşdı Şəhid balaynan;
Ya övlad, ya da ki – Yurd itməliydi.
Qibləgah bildiyi Vətənə görə,
Yeganə oğlunu itirdi ata,
Övlad məzarında iməkləyərək,
Başdaşı tərəfə gedirdi ata…
Qoca sarvan…
Zamanımız beş-altı gün;
mənzilə yetməkdə karvan,
kimi gördün, qoca sarvan,
Dünyada əbədi qalan?
Ora gec yetişən olmur,
yarı yolda düşən olmur,
Dünyayla güləşən olur!
Cəhd eləməz ağlı olan,
Cavabsız qoymaz sualı,
söz ustası qoca sarvan,
sordum – “Nədir dünya malı?”
dedi – “Səni yola salan…”
18.04.2020
Şəhid unudularmı?
“Oğlumun da şəklini paylaşın,
Şəhid balam unudulmasın…”
Şəhid Anası (“Facebook”dan)
O, daha Ulduz olub –
Ovucla tutularmı?
Ana, nigaran qalma –
Şəhid unudularmı?
Anayla qoşa şəkli,
Bəxti – kor gələcəkli,
O, elə nisgildi ki –
Qəlblərdən atılarmı?
Şəkildəki bu oğlan –
Döyüşlərə atılan!
Fikir keçmiş ağlından:
“Vətən də satılarmı?”
Nə cür sıxım bağrıma?
“Can…” söyləyim ağrına?
Torpağı basılanda
Qeyrətlilər yatarmı?
Göylər – yeni Dünyası,
Özü gözlər röyası,
Bacım, Şəhid anası –
Dərdinə dərd çatarmı?..
Məktəbə şagirdin
adı verildi…
Vətəni olacaq-qisasın alan!
Davada ölümlə üz-üzə gəldi,
Bitirmiş, amma ki, qəlbində qalan
Məktəbə Şagirdin adı verildi.
Keçdi həyatından ömrün yazında,
İndi yaşadanı – xatirələrdi,
Bir vaxt şagirdinə “İki” yazan da
Öpüb, başdaşından üzr istədi.
Məktəbə şagirdin adın verdilər,
Sərgiyə qoydular dəftərlərini,
Bir İnşa yazıbmış: “Gənc ölsəm əgər,
şəhidlər yanında dəfn edin məni”.
Vətən Qəhrəmanı o, çılğın igid
Minlərlə qəlblərdə alov oyatdı,
Heç kəsə minnətçi olmadan, şagird –
Şəhidlər içində murada çatdı.
Partası boş qalar bu gündən belə-
Qorxusuz-ülküsüz döyüşə girdi,
Bir vaxt oxuduğu kənd məktəbinə
Qəhrəman şagirdin adı verildi…
Dəmir yolların da
sonu olurmuş…
Gəncəyə getməkçün mindim vaqona,
Adamlar sevincək, qəmli, doluxmuş,
Bakı vağzalında inandım buna-
Dəmir yolların da sonu olurmuş.
Qatarçı, məkana tez çatdır məni,
Ürəyim sıxılsa, pəncərəni aç,
Yolların çox olar gəlib-gedəni-
Onlara fərq etməz, ya yeri, ya qaç!
Səsini duyuram sərt təkərlərin,
Qatar da insantək təbil çalırmış,
Ömrün yollarında bəxt gəzənlərin
saçları vədəsiz dənlər salırmış.
Yollar qırılsa da, bitməz səfərlər,
Ömrü tez bitirən möhlətin kəmi,
Uçan təyyarələr, üzən gəmilər
qəlbimi kövrəltməz qatarlar kimi.
Divara dirənib duran qatarın
içi tam boşalıb-yenidən dolur,
Qatar dayanmadan keçən vağzalın
sən deyən elə də sayqısı olmur…
Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/
Şəhid Analarına –
Şəhid Analara ithaf olunur…
…Azər oğlunun kiçik toyuna hazırlaşırdı. Toyxananın bir tərəfi döyüş yoldaşları, o biri tərəfi isə qonşular-qohumlar üçün nəzərdə tutulmuşdu. Bu toy təkcə bir evə yox, bir elə səs salacaqdı. Bu toyu ailə otuz ildən çox idi ki, gözləyirdi…
…Azər evin tək oğlu idi. Atası Niyaz Birinci Qarabağ döyüşlərində şəhid olmuş, anası Aləmzər oğlunu birotaqlı daxmada tək böyütmüşdü. Əri şəhid olandan sonra Aləmzərə çox yerdən elçi düşmüş, heç birinə razılıq verməmiş, – “Oğlu atalıq yanında böyüsə, Niyazın goru çatlayar” – demişdi.
Aləmzər oğlunu həkim görmək istəsə də, Azər orta məktəbi bitirən kimi sənədlərini hərbi akademiyaya verdi. Akademiyanı başa vurandan sonra leytenant rütbəsi ilə doğulduğu kəndin yaxınlığındakı hərbi hissədə işə başladı.
…Aləmzərin ən böyük arzusu oğluna dillərə dastan olacaq toy məclisi qurmaq idi. Bu toy onun həyatının ilk mərəkəsi olacaqdı.
Niyazla Aləmzərə toy qismət olmamışdı. Qızının “Yetim Niyaz”a qoşulub qaçdığını eşidən ata ondan imtina etmişdi. Min bir əziyyətlə ev olan ailə, oğulları Azərin kiçik toyunu, həm də öz toyları kimi keçirəcəklərini arzu etsələr də, müharibə onların istəyini gözlərində qoymuşdu. Şəhid balası Azərin el-obaya yayılacaq kiçik toyunun səsi cəmi beş-on qonşunun qulağına çata bilmişdi…
Aləmzərin sevinci göyə, əl-ayağı yerə sığışmırdı, oğlu Azər evlənirdi. Toy ananın arzuladığından fərqli olaraq sakit keçdi. Oğlu belə istəyirdi.
İyul hadisələri bütün ölkəni silkələdi…
Tovuz rayonunun Ağdam və Əlibəyli kəndlərinin düşmən tərəfindən atəşə tutulması nəticəsində Azərbaycan Ordusunun yüksəkrütbəli hərbçi və əsgərlərinin şəhid olması xəbəri xalqı ayağa qaldırdı. Xalq milli birlik və həmrəylik nümayiş etdirərək, – “Ya Qarabağ, ya ölüm!” – şüarları ilə Azərbaycan dövlətinin, ordusunun yanında olduğunu bəyan etdi.
27.09.2020. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti xalqa müraciət etdi: “Bu gün səhər Ermənistan silahlı qüvvələri bir neçə istiqamətdən müxtəlif növ silahlardan, o cümlədən, ağır artilleriyadan istifadə edərək bizim yaşayış məntəqələrimizi, eyni zamanda, hərbi mövqelərimizi atəşə tutmuşdur. Düşmən atəşi nəticəsində mülki əhali və hərbçilərimiz arasında itkilər, yaralananlar var. Allah şəhidlərimizə rəhmət eləsin! Onların qanı yerdə qalmayacaqdır. Azərbaycan Ordusu hazırda düşmənin hərbi mövqelərinə atəşlər, zərbələr endirir və bu zərbələr nətcəsində düşmənin bir çox hərbi texnikaları sıradan çıxıb. Bu, erməni faşizminin növbəti təzahürüdür…”.
28.09.2020. Azər Hüseynov Azərbaycan ordusunun sıralarında döyüşürdü. Toplar atılır, göydən mərmilər yağırdı… düşmən tərəf dayanmadan itkilər verir, çox sayda canlı və cansız qüvvəsi ordumuz tərəfindən zərərsizləşdirilirdi.
Leytenant Azər Hüseynovun başçılıq etdiyi taqım alınmaz qala adlandırılan Füzuli yolunu ələ keçirmişdi.
Ön cəbhədəkilər rəşadətlə irəliləyir, arxa cəbhədəkilər isə ordusuna dayaq olurdu. Təqaüdçülər təqaüdünü, iş adamları əmək haqlarını, ölkə kənarında yaşayan vətən oğulları qazanclarını ordunun hesabına keçirirdi. Ana-bacılar corablar toxuyur, yeməklər hazırlayır, sovqat tutaraq əsgərinə göndərirdi. Müharibəyə yaşı çatanlar da, çatmayanlar da hərbi komissarlıqların qarşısında sıraya dayanır, döyüşə getmək üçün israr edirdilər.
…Çaşqınlıq içərisində olan xalq müharibənin başlanmasına hələ də inanmaq istəmirdi. Cəbhədən gələn xoş xəbərlər hamının ürəyincə idi. Nəhayət, otuz ildən sonra Azərbaycan qələbə sevincini yaşayırdı. İnsanlar üçrəngli bayraqların fonunda küçələrə axışır, tanıdı-tanımadı, bir-birini təbrik edir, bağrına basırdı. Ellikcə sevinir, ellikcə gülürdü xalq. Birinci Qarabağ döyüşlərində Şəhid olanların, itkin düşənlərin ruhu illərdir, qara bağlayan ana-bacılara, boynubükük atalara qoşulub süzürdü sanki. Kimi Şəhid məzarına, kimi itkin fotosuna, kimi atasız böyüyən balalara muştuluq verirdi. Ancaq kimsə müharibənin başlanmasının fərqində deyildi. Bu həqiqət arxa cəbhəyə ilk Şəhid tabutu gələndə üzə çıxdı…
Ermənistanla 44 gün davam edən müharibə ərzində Cəbrayıl, Füzuli, Zəngilan, Qubadlı və Şuşa şəhəri işğaldan azad edildi.
Dünya heyrət içərisində idi. Otuz ildən çoxdur silahlanmış, havadarlarına sığınaraq ordusunu gücləndirmiş Ermənistanın xəyalları cəmi 44 günə puç olmuşdu. Moskvada imzalanan müqaviləyə əsasən, noyabrın 10-u Bakı vaxtı ilə saat 01:00-dan etibarən Dağlıq Qarabağ münaqişəsi zonasında atəşin və hərbi əməliyyatların tam dayandırılması, 1 dekabradək Ermənistan qüvvələrinin Dağlıq Qarabağın ətrafında Ermənistan nəzarətindəki Azərbaycan ərazilərindən çıxarılması və Naxçıvan Muxtar Respublikası ilə Azərbaycanın qərb rayonlarını birləşdirən yeni nəqliyyat kommunikasiyalarının inşasının təmin edilməsi elan edildi.
2020-ci il noyabrın 20-də Ağdam, noyabrın 25-də Kəlbəcər, dekabrın 1-də Laçın rayonları azad edildi.
15.12.2022-ci il. Şuşa döyüşlərində ağır yaralanaraq hər iki ayağını itirmiş Azər Hüseynov xəstəxanadan evə buraxıldı.
16 aprel 2022-ci il. Aləmzər nəvəsi Aqilin kiçik toyuna hazırlaşırdı. Ananın bəmbəyaz saçları xınalanmışdı. Qadın ərinin şəhadətindən sonra əynindən çıxarmadığı qara paltarı soyunmuş, al rəngli əlbisə geyinmişdi. Ana sevinirdi. Əri Niyazın və Niyaz kimi minlərlə şəhidin qanı yerdə qalmamışdı. Onların arzusunu övladları həyata keçirmiş – Qarabağ azadlığına qovuşmuşdu.
…Ana əlil arabasındakı oğluna və oğlunun qənşərində dil-boğaza qoymayan nəvəsinə qürurla baxdı:
Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/
“Gənc Ədiblər Məktəbi”nin müdavimi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Gənclər Şurasının və Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü, Prezident təqaüdçüsü, “İlin gənci” müfakatçısı, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktoru
Hərdən öz-özümə danışıram… Sonra da öz əlimlə öz ağzımı yumuram ki, özümü bezdirməyim… Xülasə, ÖZ olmaq çətin məsələdi…
Bu gün də qurbağaların şəkillərinə baxa-baxa qaldım, ən azı, on dəqiqə… Elə bilməyin ki, qurbağaları sevmirəm, yaxud əlimə almaqdan qorxuram. Uşaqlıqda o qədər çömçəquyruq tutmuşam arxdan… Divarların nəm küncündən boz-qəhvəyi qurbağaları əlimlə çəkib çıxartdığım da az olmayıb. Nağıllardakı, cizgi filmlərindəki bütün qurbağaları sevirəm. Onlar həmişə yolgöstərən və müdrik olurlar…
Amma heç vaxt qurbağa haqqında nəsə yazmaq istəməmişəm. Ağlımın ucundan da keçməyib. Heç bu gün də qurbağalardan danışmayacağam: mən dura-dura qurbağanın yazımda nə işi var?!
Qurbağa şəkillərini nə masamın üstünə, nə də kompyuterimin ekranına qoyub baxıram, həmin o üç şəkil facebookdadır. Neçə gündür ki, eyni səhifəyə girib eyni şəkillərə baxıram, elə bil facebooka daxil olan kimi onlara olan borcumu ödəməliyəm… Gərək vaxt ayıram, arada öz-özümdən soruşam görəm, niyə mən o qurbağa şəkillərinə baxmağa borcluyam? Bu borcu haçan verdim özüm-özümə? Yoxsa, facebook`a borcluyam?
…Facebookda çox vaxt keçirənlər tənha, həyatında heç kimi görmək istəməyən, ümidsiz, həyatı bir az da boş verən insanlardı. Normal adamların profillərinə baxanda görünür ki, ən tez üç günə bir status yazırlar. Belə də ki, nə yaxşı, facebook var! Adam tənha olmur. Hətta kiminsə statusunu “like” edəndə belə, adam özünü gərəkli sayır bəzən.
Elə-belə yazdım bunu. “Like” eləməsəniz də olar. Çünki neçə kilometr uzaqlıqda mənə nəsə olan kimi hiss edib, zəng vuran adam telefonda səsimin ölgünlüyünü görüb: “Necəsən?”-demədi. Telefonu keçirdi. Mən də “sağ ol” sözünü elə dedim ki, elə bil, sələmə pul verdim.
Özümdən soruşduğum suallar o qədərdir ki… Bir “Necəsən?” sualını öz-özümə ünvanlaya bilməyəcəyəmmi?! Oh… Bir bilən ola ha, bu sualın cavabını özümə verəndə necə səmimi oluram…
…Niyə insanlar ağlarkən “gülürəm” deyir? Gülərkən də göz yaşları kimi bir buluda sarılırlar? “Çünkisi” çox asan tapılır əslində… VAR olmaq üçün! Və sadəcə ÖZÜ kimi olmamaq xətrinə… Guya özləri kimi görünsələr, onlara da mənim kimi DƏLİ deyəcəklər…
Sonunu düşünmədən atdığımız bütün addımların zamanla səhv kimi üzümüzə çırpılmaması üçün yeganə çıxış yolu ürəyimizin səsinə qulaq asmaqdır. Bəzən bir ürəyin içində illərlə püskürməyə fürsət gözləyən vulkan da yata bilir, ya da sakit-sakit əsməyiylə ehtirasları söndürə bilən bahar nəsimi. Hər halda bütün bunların ahəngində keçir insan həyatı. Başdan-başa əməllərimizlə yazılan ömür kitabının elə epizodları var ki, orada etdiyimiz səhvlərdən nə proloqda, nə də epiloqda danışılır. Bütünlükdə isə yaşam romanımız elə bu səhvin üstündə qurulur bəzən. Sanki əvvəlindən axırına kimi bir notu kədərli, bir notu sevincli nəğmədir insan həyatı. Hayqırırıq, üsyan edirik taleyimizin verdiklərinə qarşı. Amma Çingiz Aytmatov demişkən, hərdən susmaq da lazımdır. Bəzi mətləbləri ürəyimizdə sirli saxlamağımız həyatı maraqlı edir. Axı bütün insanlar özü haqda olanları bütünlüklə açıb danışsa, onda tədqiqatçılara və yazıçılara ehtiyac qalmazdı ki… Yaxud da, bir ömür boyu axtarılan gizli həqiqətlər olmaz, həyatın dəyəri itərdi. Bu gün də önümüzə açılan həyat kitabının növbəti səhifəsində bir az könlümüzdə pünhan saxlayaq ki, sabahında oxuduğumuzda fikirləşməyə nə isə olsun.
…Uzaqdan, çox uzaqdan bir səs gələr, elə bilərsən, kimsə səni çağırır. Dönüb baxarsan geriyə, baxışlarına dəyən öz uşaqlıq şəklin olar. Orda, o şəkildə anasının ovuclarında oturmuş, boynunu düz saxlaya bilməyən bir oyuncağabənzər körpə görərsən. Üzünü döndərib qaçmaq, uzaqlaşmaq istəyərsən. Birdən körpənin səsi daha da cırlaşar… Körpə dil açar, çağırar:
-Eyyy…Şə-fa Və-li!
Darıxarsan, sadəcə, “ikinci qız” çağırıldığın zamanlar üçün… O zamanlar ki, heç xatırlaya da bilmirsən…
…Heç vaxt imkan verməyin ki, özünüz öz əlinizlə öz yaşam bağınızı qırasınız. Yenə həyat davam edəcək, amma içinizdə ölən ümidlərin yasını saxlamaq əvəzinə o yasla günə başlamağı öyrənmək məcburiyyətində qalırsınız…
Heç kimin ÖZÜ olmadığı dünyada varlığı ilə özümüzü döydüyümüz bircə ünvan var… Hərdən qurbağa şəkillərinə baxa-baxa ona üz tuturam və deyirəm:
-Bir könül xəstəsinə bu dünyadan getməyə kömək etməkçün əlində zəhər tutan həsrət ixtisaslı vicdan həkimi… Bir sənsən, bir sənsən olduğu kimi…
Üzr istəyirəm, telefonuma zəng gəlib illərin o üzündəki özümdən… Açmasam, inciyər, görüm nə deyir:
-Alo?
-Dur gəl bizə…Ortalıqda bir ovuc kül var, tökək bir-birimizin başına…
-Kimin ocağının külüdü o elə?
-BİZim…
-BİZim ocaq var idi?
-Hə…Məmmərzə qalamışdı dağların o üzündə…
-Külü burda nə gəzir?
-Yiyəsiz ocağın külünü külək daşıyar…
-Küləyə denən özünü yığışdırsın!!!!
-Hara?
-…Ürəyimə…Həkimlər deyir ürəyinin damarlarında tromb var…
-Külək neyniyəcək?
-Qanımı daşıyacaq…
-Allah Şəfanı versin…
…İnsanlar anlamırlar ki, öz uydurduqları yalanla özlərindən başqa kimisə aldada bilmirlər bəzən. Bəzənlərin çox olduğu yerdə uzaqları yaxın etmək çətin gəlir bizə. Düşünürəm ki, nə vaxtsa sonunu bildiyim bir yola çıxınca, niyə dönüş üçün o yolu təmir edə-edə getmişəm? Sonunda divar olduğunu ürəyim söyləyirdi. Sənə vaxtında qulaq asmadığım üçün bağışla məni, ürəyim. Vallah, bu baş sənin qulundu bundan sonra. Ayaqlar da başın. Apar, hara istəsən…
P.S: Qurbağalar eşitməsin, ayıbdı; o yolu yaxşı ki, təmir etmişəm…
Şəfa Vəli (2019)
Mədəniyyət Nazirliyi, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqı, Xətai Rayon İcra Hakimiyyətinin dəstəyi Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyası və Xətai Sənət Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə Vətən müharibəsində qazanılmış Qələbənin ildönümünə həsr olunmuş “Zəfər Zirvəsi” adlı “workshop” keçiriləcək.
Xətai Sənət Mərkəzindən AZƏRTAC-a bildirilib ki, tədbir rəssamların yaradıcı ünsiyyətini, təcrübəsini və texnika incəliklərini öz aralarında və sənətsevərlərlə bölüşmə imkanına xidmət məqsədilə elan olunub.
“Workshop”da iştirak üçün 18 yaşdan yuxarı rəssamlar (yağlı boya, qrafika, akvarel, qarışıq texnika, vitraj, gil) və heykəl ustaları müraciət edə bilərlər. “Workshop” iştirakçı sayından asılı olaraq hər dəfə 20 rəssam olmaqla noyabrın 6-7-8-də növbəli şəkildə Xətai Sənət Mərkəzinin qarşısında təşkil olunacaq. Sonda iştirakçılara sertifikatlar təqdim ediləcək.
Qeydiyyatdan keçmək istəyən şəxslər 051 310 74 01 əlaqə nömrəsinin vatsap adresinə ad, soyad, təvəllüd və işləyəcəyi texnikanı qeyd etməklə müraciət edə bilərlər. Müraciətlər noyabrın 3-dək qəbul olunur. İştirakçılar masa və molbertlərlə təmin olunacaqlar.
Mənbə: https://azertag.az/
Oktyabrın 24-də saat 19:00-da “Libraff” kitab mağazası məkanında “İranə Qasımova ilə klassik poeziya” layihəsi çərçivəsində Osip Mandelştamın yaradıcılığına həsr olunmuş ədəbi gecə keçiriləcək. Tədbirdə şairlər, aktyorlar, mədəniyyət və incəsənət xadimləri, eləcə də poeziya sevənlər görkəmli şairin şeirlərini oxuyacaqlar.
Tədbirin təşkilatçısı və layihənin müəllifi şair, ssenarist, rejissor, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, bir neçə poeziya toplusunun müəllifi İranə Qasımovadır.
AZƏRTAC xəbər verir ki, “İranə Qasımova ilə klassik poeziya” 2019-cu il iyunun 25-dən mütəmadi olaraq keçirilir. Layihənin keçirilən hər gecəsi bir klassik şairə həsr olunur. Tədbirlər “Baku Book Center”, “Libraff” kitab evi, “Azerkitab” kitab mağazası, “Art Tower Gallery”, Azərbaycan Yazıçılar Birliyi, Səməd Vurğunun Ev-muzeyində keçirilib. Layihənin reallaşdırıldığı dörd il ərzində A.S.Puşkin, M.Y.Lermontov, V.V.Mayakovski, M.İ.Tsvetayeva, S.A.Yesenin, Səməd Vurğun, Nizami Gəncəvi, Y.A.Yevtuşenko, İ.A.Brodski, A.A.Blok, A.A.Axmatova, B.L.Pasternak, Mikayıl Müşfiq, N.S.Qumilyov, K.D.Balmont, Mirzə Şəfi Vazeh, İ.Severyaninə həsr olunmuş ədəbi gecələr keçirilib.
“Bu dəfəki gecəmizin qəhrəmanı “Gümüş əsr” poeziyasının ən parlaq nümayəndələrindən biri olan Osip Mandelştamdır. Onun yaradıcılığı bu günə kimi aktualdır”, – deyə İranə Qasımova qeyd edib.
Mənbə: https://azertag.az/
Özbəkistandakı Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin layihəsi və təşkilatçılığı ilə oktyabrın 23-dən 26-dək Özbəkistanın Daşkənd və Xarəzm vilayətlərində “Azərbaycan mədəniyyəti və poeziyası həftəsi” keçiriləcək.
Mədəniyyət Mərkəzindən AZƏRTAC-a bildirilib ki, həftə çərçivəsində oktyabrın 23-də Özbəkistan Yazıçılar Birliyində Azərbaycanın Xalq şairi Vahid Əzizlə görüş təşkil olunacaq, həmçinin Əlişir Nəvai adına Daşkənd Dövlət Özbək dili və Ədəbiyyatı Universitetində “Müasir dövr Azərbaycan-Özbəkistan ədəbi əlaqələri” mövzusunda müzakirələr aparılacaq.
Özbəkistan Sənət və Mədəniyyət İnstitutunda oktyabrın 24-də Azərbaycan poeziyası və musiqisinə həsr olunacaq ədəbi-bədii tədbirdə Xalq şairi Vahid Əzizin şeirləri səsləndiriləcək, gənc və populyar xanəndələrimiz Mirələm Mirələmov və Kamilə Nəbiyeva muğamlarımızı səsləndirəcəklər. Eyni zamanda, Özbəkistanda tanınmış azərbaycanlı saz ustası İlham Abdullayev milli saz havalarımızı, Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin nəzdindəki “Azərbaycan qızları” rəqs ansamblı isə milli rəqslərimizi təqdim edəcək.
Oktyabrın 25-də Özbəkistanın Xarəzm vilayətində Urgənc Dövlət Universitetində Azərbaycan poeziya nümayəndələri, incəsənət ustalarının iştirakı ilə ədəbi-bədii, musiqili proqram nümayiş olunacaq.
Özbəkistandakı Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin layihəsi ilə tanınmış azərbaycanlı yazıçı, ictimai xadim, 1938-40-cı illərdə Urgənc Dövlət Universitetinin müəllimi olmuş Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin adı sözügedən təhsil ocağında əbədiləşdiriləcək. Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə Urgənc Dövlət Universitetində Yusif Vəzir Çəmənzəminli adına Azərbaycan – Özbəkistan dostluq mərkəzi yaradılıb və Xarəzm vilayətində keçiriləcək “Azərbaycan mədəniyyəti və poeziya həftəsi” çərçivəsində sözügedən mərkəzin açılışı nəzərdə tutulur.
Mərkəzdə Azərbaycan-Özbəkistan dostluğu, dövlət başçılarımız İlham Əliyev və Şavkat Mirziyoyevin görüşləri, onların dostluğumuzla bağlı fikirləri, Azərbaycan dövlətçiliyi, tarixi, mədəniyyəti, ədəbiyyatına dair müxtəlif sərgilər, guşələr təşkil olunacaq, Azərbaycana dair mini kitabxana və auditoriya fəaliyyət göstərəcəkdir.
Tədbirlər çərçivəsində Urgənc Dövlət Universitetində “Heydər Əliyev İli” münasibətilə dahi şəxsiyyətə həsr olunmuş kitab və fotosərgi açılacaq, Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin layihəsi ilə Özbəkistanda 3 dildə (Azərbaycan, özbək və türk) çapdan çıxan “Heydər Əliyev – 100 kəlam” adlı kitabın, habelə “Şuşa – Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı” adlı 5 dilli (Azərbaycan, türk, özbək, rus, ingilis) ensiklopedik nəşrin təqdimatları da keçiriləcək.
“Azərbaycan mədəniyyəti və poeziya həftəsi” çərçivəsində Özbəkistanın Xarəzm vilayətinin Mərkəzi Konsert Sarayında Azərbaycan incəsənət ustalarının iştirakı ilə qala konsert keçiriləcək.
Tədbirlər çərçivəsində Özbəkistanın Xarəzm vilayətinin Urgənc və Xivə şəhərlərinin kitabxanalarına Özbəkistandakı Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin nəşrlərindən ibarət zəngin kitab kolleksiyası hədiyyə ediləcək.
Qeyd edək ki, Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin təşəbbüsü ilə 2023-cü ildə Şuşa şəhəri ilə Özbəkistanın Xivə şəhəri qardaşlaşmış və bu barədə müqavilə imzalanıb.
Mənbə: https://azertag.az/
“PAŞA Həyat” şirkətinin dəstəyi ilə “İRS” silsiləsi çərçivəsində nəşr edilən “Şirvanşahların minilliyi” və “Kəlam və fırça” kitablarının təqdimat mərasimi keçirilib.
Şirvanşahların hakimiyyət tarixini əhatə edən “Şirvanşahların minilliyi” , digəri isə Təbriz miniatür məktəbinin öz qiymətli və zəngin nümunələrini bizə təqdim edən “Kəlam və fırça”dır. Kitablar Azərbaycan ilə yanaşı beynəlxalq səviyyədə Azərbaycan, rus və ingilis dillərində yayımlanmışdır.
AZƏRTAC xəbər verir ki, tədbirdə çıxış edən “İRS” jurnalının baş redaktoru Musa Mərcanlı bu günədək “İRS” seriyasından olan bütün kitabların oxucular tərəfindən çox maraqla qarşılandığını bildirib.
“Minillik tarixi olan Şirvanşahlar dövlətinin Azərbaycan tarixində mühüm yeri var. Çünki min il ərzində o dövlətdə elə proseslər baş verib ki, sözün həqiqi mənasında bütün dünya xalqları üçün bir örnəkdir”, – deyə baş redaktor diqqətə çatdırıb.
“PAŞA Həyat Sığorta” ASC-nin İdarə Heyətinin sədri Niyaz İsmayılov bu kitabların ölkə tarixinin, mədəniyyətinin nümayiş etdirilməsində əhəmiyyətli olduğunu qeyd edib, tariximizin hər kəs tərəfindən dərindən araşdırılmasının vacibliyini, “PAŞA Həyat” şirkətinin korporativ sosial məsuliyyət fəaliyyətində bu vacib istiqamətin mühüm önəm kəsb etdiyini vurğulayıb. O, indiyədək 20-dən çox kitabın buraxıldığını və bu cür layihələrin bundan sonra da davam etdiriləcəyini bildirib.
Tədbirdə digər çıxış edənlər – Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının prezidenti akademik İsa Həbibbəyli və tarix üzrə fəlsəfə doktoru Səbuhi Əhmədov Azərbaycan tarixinin gələcək nəsillərə ötürülməsində kitabların əhəmiyyətindən bəhs ediblər. Bildirilib ki, “İRS” seriyasından olan “Şirvanşahların minilliyi” kitabında Şirvanşahlar dövlətinin iqtisadi, beynəlxalq və digər əlaqələrinə aid yeni yanaşmalar, faktlar qeyd edilib. Kitabın Azərbaycançılıq ideyalarını izləyən qiymətli bir kitab olduğu diqqətə çatdırılıb.
Təqdimat mərasimində rəsmi qonaqlar, dövlət və ictimaiyyət nümayəndələri, media mənsubları iştirak ediblər.
Tədbir bədii hissə ilə davam edib.
Xatırladaq ki, “İRS” silsiləsi çərçivəsində ərsəyə gələn kitablar cəmiyyətimizin və ölkəmizin mədəni sərvətlərini tanıtmaq üçün əhəmiyyətli rol oynayır. Azərbaycanın qədim tarixini, füsunkar təbiətini, çoxəsrlik mədəniyyətini özündə əks etdirən yüksəkkeyfiyyətli çap məhsullarının hazırlanmasına tarixçilər və xarici mütəxəssislər də cəlb olunur.
“PAŞA Həyat” və “İRS” nəşriyyat evinin birgə əməkdaşlığı çərçivəsində indiyədək çox sayda kitab işıq üzü görüb. Bunlar nəşr olunmuş “Qədim qalanın yuxuları”, “Qobustan – minilliklər kitabı”, “Təbrizin sehrli nağılları”, “Qədim və gözəl Qarabağ”, “Məftun edən şəhər”, “Bakı simfoniyası”, “Daş keşikçilər”, “Zəfər Salnaməsi”, “Qarabağ – əsrlərin salnaməsi”, “Gəncə – Nizami yurdu”, “Şəki – Gözəlliyin Sehri”, “Salam, Azərbaycan!”, “Qarabağın Qara Kitabı” və “Qarabağ – Qələbə Yolları ilə”, “Şuşa. Zirvədən uca”, “Şuşa. Qarabağın ulduzu”, “Gizli ölüm toxumları” və “Dirçəliş. Başlanğıc” kitablarıdır.
Mənbə: https://azertag.az/
X Uluslararası İstanbulensis Şeir Festivalında Azərbaycan da təmsil olunacaq. Festivalda ölkəmizi tanınmış şair, Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin (DGTYB) Məsləhət Şurasının üzvü Rəsmiyyə Sabir təmsil edəcək.
Bu haqda AZƏRTAC-a məlumat verən şair bildirib ki, festival oktyabrın 25-dən 29-dək Türkiyənin İstanbul şəhərində keçiriləcək. Beynəlxalq şeir festivalında Azərbaycanla yanaşı, Tunis, İran, Suriya, Bosniya-Herseqovina, Fələstin, Seneqal, İordaniya və başqa ölkələrdən tanınmış şairlər iştirak edəcək. Festival çərçivəsində Türkiyənin və xarici ölkələrin şairləri öz şeirlərini oxuyacaq, onların məktəblərdə şagirdlərlə görüşləri keçiriləcək. Festival günlərində, həmçinin gənc şairlər üçün şeir axşamı təşkil ediləcək.
Mənbə: https://azertag.az/
Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə Mədəniyyət və yaradıcı sənayelər üzrə tədris və inkubasiya mərkəzində Oyun Tərtibatçıları Emalatxanası bölməsi yaradılıb.
Nazirlikdən AZƏRTAC-a bildirilib ki, həmin bölməyə daxil olan “Oyun animasiyası” və “Oyun dizaynı” kursları üçün müraciətlərin qəbulu bu gün yekunlaşacaq.
Azərbaycanda ilk dəfə “Oyun dizaynı” kursunda səviyyə dizaynı, resurs idarəçiliyi, oyun monetizasiyası, hekayə yaradıcılığı, oyunların düzgün balanslaşdırılması kimi mövzuların əsasları tədris ediləcək. “Oyun animasiyası” kursunda isə videooyunlarda istifadə olunan animasiyanın əsasları, oyun personajı animasiyalarının yaradılması və həmin animasiyaların oyun mühərrikində tətbiqi kimi biliklərin iştirakçılara öyrədilməsi nəzərdə tutulur.
Kurs 3 ay müddətinə yekunlaşacaq. Kursun sonunda bütün iştirakçılar diplom işləri hazırlayaraq ilk peşəkar portfolioya sahiblənəcəklər.
Kursa qatılmaq istəyən şəxslər edu.creative.az linkinə daxil olub “Oyun Tərtibatçıları Emalatxanası” bölməsindən qeydiyyat üçün müraciət edə bilər.
Mənbə: https://azertag.az/
Mədəniyyət Nazirliyi Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100, Azərbaycan peşəkar milli teatrının yaranmasının 150 illiyinə həsr edilmiş silsilə tədbirlər çərçivəsində regionlara təşkil olunan qastrol səfərləri yeni mövsümdə də davam etdirir.
Bu çərçivədə Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrı oktyabrın 19-da Mingəçevir şəhərinə yollanıb. Mingəçevir Dövlət Dram Teatrında italyan dramaturqu Pepino de Filipponun “Don Rafaello-trombonçu” əsəri ilə çıxış edəcək truppamız çox gözəl qarşılanıb.
Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrının mətbuat xidmətindən AZƏRTAC-a bildirilib ki, Xalq artisti Cənnət Səlimovanın quruluşunda hazırlanan tamaşada Əməkdar artistlər Şövqi Hüseynov, Gülər Nəbiyeva, Nofəl Vəliyev, aktyorlar İradə Rəşidova, Ramil Məmmədov və Aydın Dəmirov iştirak ediblər.
Səhnə əsəri çətin həyat şərtləri içərisində çabalayan bir musiqiçinin ağır taleyindən bəhs edir. Don Rafaello trombonçudur, musiqi alətləri mağazasını işlədir, özünün dediyinə görə, bir neçə opera və balet yazıb. Evdə isə yeməyə heç nə yoxdur, vəziyyət ağırdan ağırdır. Don Rafael səfillikdən bir addım yuxarıda yaşayır, daha doğrusu, hər vəchlə səfil həyatını maskalamaqla məşğuldur – nimdaş geyiminin yırtıq-süzük yerlərini altda gizləyir, ağ köynək yerinə köynəyin görünən hissələrindən əcaib paltar düzəldir. Tamaşaçı onun musiqisi, operaları ilə deyil, reallığı, ailəsi, məişət həyatı ilə tanış olur.
Mənbə: https://azertag.az/
“Zəfər nəğmələri” Təbrizdə
Tanınmış şair, esseist, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin və Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü, Prezident və Beynəlxalq Rəsul Rza mükafatçısı Şahnaz Şahinin “Zəfər nəğmələri” kitabı Türkiyədən sonra Güney Azərbaycanda, Təbrizin “Şahmat” nəşriyyatında işıq üzü gördü.
Kitabda şairin eyni adlı poeması, vətənpərvərlik ruhunda yazılmış şeirləri və 44 günlük savaşa həsr olunmuş esseləri yer alır.
Kitabı çapa Əli Aslani hazırlayıb.
AMEA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunda Kamal Talıbzadənin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş “Akademik Kamal Talıbzadə: ədəbi tənqid məktəbinin yaradıcısı mövzusunda elmi sessiya keçirilib.
Elmi sessiyanı girş sözü ilə AMEA-nın prezidenti akademik İsa Həbibbəyli açaraq akademiyanın, eləcə də Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun formalaşmasında ədəbiyyatşünas alim Kamal Talıbzadənin əvəzsiz xidmətləri olduğunu bildirib.
O, akademik Kamal Talıbzadənin Azərbaycan elminə və ictimai fikir tarixinə əhəmiyyətli töhfələr vermiş, qiymətli əsərləri ilə elmimizi zənginləşdirmiş, yeni nəsillərin inkişafında böyük xidmətlər göstərmiş böyük ictimai xadim olduğunu qeyd edərək, görkəmli alimin Azərbaycan elminin inkişafı istiqamətində gördüyü işlərdən danışıb. Bildirib ki, Azərbaycan ədəbiyyatşünaslıq tarixində ədəbi tənqid məktəbinin banisi olan akademik Kamal Talıbzadə XX əsr Azərbaycan ədəbi tənqidinin mükəmməl salnaməsini, dolğun elmi mənzərəsini yaratmış, həmçinin tənqid tariximizin köklərini dərindən araşdırmışdır.
AMEA rəhbərinin sözlərinə görə, Kamal Talıbzadə yaşadığı dövrün ədəbi-tənqid proseslərini hər zaman diqqətlə izləmiş və müasirləri olan yazıçılar haqqında qiymətli elmi əsərlər yazmışdır. Akademik İsa Həbibbəyli tənqidçi alimin gənclərin inkişafına böyük dəstək göstərdiyini, onların fəaliyyəti ilə maraqlandığını, aspirantların yetişdirilməsində yaxından iştirak etdiyini vurğulayıb.
Akademik Kamal Talıbzadənin Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi, ədəbiyyat təndiqi və ədəbiyyat nəzəriyyəsi istiqamətlərindəki xidmətlərini yüksək qiymətləndirən İsa Həbibbəyli alimin 1966-cı ildə işıq üzü görmüş “XX əsr Azərbaycan tənqidi” kitabını indiyədək bu sahədə yazılmış ən qiymətli, fundamental tənqid tarixi əsəri kimi dəyərləndirib. O, akademik Kamal Talıbzadənin XX əsrin əvvəlləri Azərbaycanda romantik şeirin sənətkarlıq xüsusiyyətləri ilə bağlı ərsəyə gətirdiyi dissertasiya işinin Abbas Səhhətin timsalında ədəbiyyat sənətinin görkəmli nümayəndəsini bütün yönləri ilə birlikdə təqdim etməklə yanaşı, onun lirikasını, özünəməxsusluğunu, sənətkarlıq xüsusiyyətlərini ilk dəfə meydana qoyan tədqiqat işi olduğunu vurğulayıb. AMEA prezidenti akademik Kamal Talıbzadə haqqında ilk monoqrafiyanın Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunda çapdan çıxdığını qeyd edib.
Çıxışının sonunda akademik İsa Həbibbəyli böyük müəllimi akademik Kamal Talibzadəni hər zaman hörmətlə xatırladığını, onun irsinə xüsusi diqqət və qayğıyla yanaşdığını, yubileylərinin mütəmadi olaraq qeyd olunduğunu vurğulayıb. AMEA rəhbəri görkəmli alimin 100 illiyinə həsr olunmuş elmi sessiyada Kamal Talıbzadənin davamçıları tərəfindən onun yaradıcılığının müxtəlif məqamlarına nəzər salınacağını söyləyib, ədəbiyyatşünas alimin qızı – sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Ülkər Talıbzadənin atasının yolunu uğurla davam etdirdiyini diqqətə çatdırıb.
Elmi sessiyada filologiya elmləri doktoru Vaqif Yusifli “Kamal Talıbzadə – tənqid tariximizin memarı” adlı məruzə ilə çıxış edib və özünün bir tənqidçi kimi yetişməsində Kamal Talıbzadənin dəstəyindən söz açıb.
Filologiya elmləri doktoru, professor Bədirxan Əhmədli “Şəxsiyyətin görünən və görünməyən miqyası” məruzəsində vurğulayıb ki, “Kamal Talıbzadəni Firudin bəy Köçərlidən gələn akademik düşüncənin yeni mərhələdəki təmsilçisi kimi qəbul etmək olar. Kamal Talıbzadə əsərlərinin akademizmi, universallığı, milli düşüncəni ifadə etməsi onu akademik ünvanına qədər gətirdi”.
Tədbirdə filologiya elmləri doktoru, dosent Elnarə Akimova “Kamal Talıbzadənin yaradıcılığında poeziya məsələləri”, filologiya elmləri doktoru, dosent Sara Osmanlı “Müqayisəli ədəbiyyatşünaslığın inkişafında Kamal Talıbzadənin xidmətləri”, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Nərgiz Cabbarlı “Kamal Talıbzadə və müsasir ədəbi tənqid” mövzusunda məruzələrlə çıxış ediblər.
Sessiyada Həmçinin İraq-Azərbaycan Dostluq Mərkəzinin sədri doktor Mutaz Mohi Abdulhəmid iştirak edərək ölkəmizin son illərdə qazandığı qələbələri xüsusi vurğulayıb. O, AMEA-nın prezidenti akademik İsa Həbibbəyliyə xatirə hədiyyəsi təqdim edib. Eyni zamanda İnstitutun əməkdaşı, professor İmamverdi Həmidova Sertifikat təqdim edib.
Tədbirdə çıxış edən akademik Kamal Talıbzadənin qızı sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Ülkər Talıbzadə tədbirin təşkilatçılarına təşəkkürünü bildirib, atasının xatirəsinə göstərilən dərin ehtirama görə minnətdarlığını ifadə edib.
Gülnar Səma
Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu,
İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsi
Photos by DELPHİ7
Bakı şəhəri, 19 oktyabr 2023-cü il. Azərbaycan Milli Kitabxanası.
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə Mədəniyyət və yaradıcı sənayelər üzrə tədris və inkubasiya mərkəzində Oyun Tərtibatçıları Emalatxanası bölməsi yaradılıb. Həmin bölməyə daxil olan “Oyun animasiyası” və “Oyun dizaynı” kursları üçün müraciətlərin qəbulu davam edir.
Azərbaycanda ilk dəfə “Oyun Dizaynı” kursunda səviyyə dizaynı, resurs idarəçiliyi, oyun monetizasiyası, hekayə yaradıcılığı, oyunların düzgün balanslaşdırılması kimi mövzuların əsasları tədris ediləcək, tətbiqi vərdişlər əldə ediləcək.
“Oyun animasiyası” kursunda isə video oyunlarda istifadə olunan animasiyanın əsasları, oyun personajı animasiyalarının yaradılması və həmin animasiyaların oyun mühərrikində tətbiqi kimi biliklərin iştirakçılara öyrədilməsi nəzərdə tutulur.
Kurs 3 ay müddətinə yekunlaşacaq. Kursun sonunda bütün iştirakçılar diplom işləri hazırlayaraq ilk peşəkar portfolioya sahiblənəcəklər.
Qeydiyyat 20 oktyabrın tarixində yekunlaşır. Kursa qatılmaq istəyən şəxslər edu.creative.az linkinə daxil olub “Oyun Tərtibatçıları Emalatxanası” bölməsindən qeydiyyat üçün müraciət edə bilər.
Mənbə: https://culture.gov.az/
Oktyabrın 18-də Nizami Kino Mərkəzində Heydər Əliyev Fondunun və Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi, “LİBRAFF” Kitab Mağazalar Şəbəkəsinin və “TEAS Press” Nəşriyyat Evinin təşkilati dəstəyi ilə Böyük Britaniyanın “Broken Pot Media” şirkətinin istehsalı olan “Oğul” sənədli filminin nümayişi keçirilib.
Tədbirdə Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti Leyla Əliyeva, Bakı Media Mərkəzinin rəhbəri Arzu Əliyeva, rəsmi şəxslər, tanınmış sənət adamları və digər qonaqlar iştirak ediblər.
Üç il ərzində ərsəyə gətirilən “Oğul” sənədli filmi Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı ermənilər tərəfindən əsir götürülən azərbaycanlı hərbçi Natiq Qasımov haqqındadır.
Mənbə: https://culture.gov.az/
Prezident İlham Əliyevin 31 iyul 2023-cü il tarixdə imzaladığı sərəncamla Azərbaycan Respublikasının işğaldan azad edilmiş əraziləri üzrə şəhər günləri təsis edilib. Sərəncama əsasən, 17 oktyabr Füzuli Şəhəri Günüdür.
Bu münasibətlə Heydər Əliyev Fondu, Mədəniyyət Nazirliyi və Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Qarabağ iqtisadi rayonunda xüsusi nümayəndəliyinin birgə təşkilatçılığı ilə oktyabrın 17-də Füzulidə təntənəli şəhər günü tədbiri keçirilib.
Tədbirdə dövlət və hökumət rəsmiləri, millət vəkilləri, diplomatik korpusun nümayəndələri və digər qonaqlar iştirak ediblər.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Füzuli Şəhəri Günündə bu ilin avqustundan doğma yurdlarına qayıtmış bir qrup Füzuli sakini ilə görüşüb səmimi söhbət edib.
Sonra Füzuli Şəhəri Gününün geniş qala-konserti təqdim edilib. Tanınmış incəsənət ustalarının ifasında xalq və bəstəkar mahnıları səsləndirilib.
Dahi Azərbaycan şairi Məhəmməd Füzuliyə həsr olunmuş “Vətənimdir, vətənimdir, vətənimdir, vətənim!”, “Ümummilli lider Heydər Əliyev və Füzuli”, “Füzuli rayonu – işğaldan öncə və işğaldan sonra” adlı, həmçinin Füzuli ərazisindəki Yedditəpə kurqanları arxeoloji abidəsindən aşkar edilmiş maddi mədəniyyət nümunələrinin yer aldığı sərgilərlə tanışlıq olub.
Daha sonra qonaqlar “Füzuli” guşəsinə baş çəkiblər. Burada Məhəmməd Füzulinin müxtəlif əsərləri əsasında hazırlanmış kompozisiyalar nümayiş olunub, şairin şeirləri səsləndirilib. Rəssam tərəfindən dahi şairin portreti yaradılıb.
Tədbir məkanında “100 tar” adlı kompozisiya təqdim olunub. Ustad tarzənlər, uşaq, yeniyetmə və gənclərdən ibarət 100 nəfər tarzənin ifası maraqla qarşılanıb.
Sonra tədbir iştirakçıları və qonaqlar Azərbaycan milli mətbəx nümunələrini dadıblar.
Mənbə: https://culture.gov.az/
9-13 oktyabr 2023-cü il tarixlərində Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi, Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin, Azərbaycan Respublikası Kino Agentliyi (ARKA) və Azərbaycan Prodüserlər Gildiyasının təşkilatçılığı ilə keçirilən “Prodüserlərin yüksəlişi” proqramının birinci mərhələsi tamamlanıb.
Təlim Avropanın məşhur prodüserləri Martin Hagemann və Titus Kraymberq tərəfindən keçirilib. Təlim iştirakçıları Avropa standartlarına uyğun kino layihə sənədlərinin hazırlanması sahəsində baza bilikləri əldə edib, ilin sonunadək isə praktik mentorluq vasitəsilə xarici mentorların nəzarəti və məsləhətləri ilə yeni kino layihələrini hazırlayacaqlar.
Təlimin birinci mərhələsini 30 nəfər müvəffəqiyyətlə bitirib. İştirakçılar xarici mentorlarla təmas qurmaqla yeni layihələr üzərində işlərini davam etdirmək niyyətindədirlər.
Layihənin rəhbəri Martin Hagemann təlimin yüksək səviyyədə təşkil edildiyini və təlim iştirakçıları arasında təcrübəli və kino sahəsində ilk addımlarını atan şəxslər olduğunu vurğulayıb, bu isə dayanaqlı əlaqələrin qurulmasına, ənənəvi təcrübələrin müasir idarəedilməsinə və ümumiyyətlə belə təlimlərin gələcəkdə daha səmərəli layihələrin ərsəyə gəlməsinə xidmət edəcəyinə inandığını bildirir.
Qeyd edək ki, yekunda yerli və xarici mütəxəssislər tərəfindən seçiləcək layihələrə Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi və Azərbaycan Respublikası Kino Agentliyi tərəfindən xüsusi mükafatların verilməsi nəzərdə tutulur.
Mənbə: https://culture.gov.az/
Heydər Əliyev Fondu, Mədəniyyət Nazirliyi və Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Qarabağ iqtisadi rayonunda xüsusi nümayəndəliyinin birgə təşkilatçılığı ilə oktyabrın 17-də Füzulidə keçirilən Şəhər günü maraqlı konsert və təqdimatlarla yadda qalıb.
Tədbir çərçivəsində günün sonunda “Natiq” ritm qrupu və müğənni Murad Arifin Füzuli sakinləri üçün konsert proqramları təqdim olunub. Tamaşaçılar ifaları hərarətlə qarşılayıblar.
Füzuli Şəhəri Günü möhtəşəm atəşfəşanlıqla başa çatıb.
Mənbə: https://culture.gov.az/
Bu il müzəffər Azərbaycan xalqı dövlət müstəqilliyimizin bərpasının 32 illiyini qeyd edir.
AZƏRTAC xəbər verir ki, 32 il əvvəl Azərbaycan Respublikası Ali Soveti Dövlət müstəqilliyi haqqında Konstitusiya Aktını qəbul edib. Oktyabrın 8-də işə başlayan növbədənkənar sessiya məsələni dörd gün ərzində müzakirə etsə də, qərarın verilməsini bir həftə sonraya saxladı. Nəhayət 1991-ci il oktyabrın 18-də Ali Sovetin sessiyasında sənəd qəbul edildi. 2021-ci il oktyabrın 15-də Milli Məclis Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə “Müstəqillik Günü haqqında” yeni Qanunu təsdiqlədi. Qanuna əsasən, mayın 28-i Müstəqillik Günü, oktyabrın 18-i isə Müstəqilliyin Bərpası Günü elan olundu.
Təbii ki, müstəqilliyi qoruyub saxlamaq onu qazanmaqdan daha çətindir. Azərbaycan xalqı 1990-cı illərin əvvəllərində yenicə bərpa etdiyi müstəqilliyini itirmək təhlükəsi ilə üz-üzə qalmışdı. Amma xalqımız bu ağır günlərdə qətiyyət, möhkəm iradə nümayiş etdirərək öz taleyinə sahib çıxdı. 1993-cü ildə xalqın təkidli tələbi ilə Azərbaycanda siyasi hakimiyyətə qayıdan Ulu Öndər Heydər Əliyev ölkəmizin müstəqilliyini əbədi və dönməz etdi. Əslində, Azərbaycan əsl müstəqilliyini Ümummilli Lider Heydər Əliyevin hakimiyyətə qayıdışından sonra əldə etdi. Ulu Öndər ölkədə xaos və anarxiyanı, cəmiyyətdə hökm sürən iqtisadi, siyasi və mənəvi psixoloji gərginliyi aradan qaldırdı. Müstəqil Azərbaycan möhkəm təməllər üzərində yeni inkişaf yolunu tutdu. Azərbaycanı müsəlman Şərqində ilk demokratik respublika olan Xalq Cümhuriyyətinin varisi elan edən Ulu Öndər Heydər Əliyev müasir dövlət quruculuğu istiqamətində işlərə başladı. Ümummilli Liderin yorulmaz səyləri nəticəsində qısa müddətdən sonra Azərbaycanın səsi dünyanın ən nüfuzlu təşkilatların yüksək kürsülərindən gəldi. Bir sözlə, əgər Azərbaycanın müstəqilliyi tarixi zərurətdən irəli gələn hadisə idisə, bu müstəqilliyin əbədiliyi və dönməzliyi Ümummilli Liderin adı ilə bağlıdır.
Ulu Öndər Heydər Əliyevin müstəqilliyimizin qorunub saxlanılması və möhkəmləndirilməsi istiqamətində yorulmaz səyləri bu gün onun layiqli davamçısı Prezident İlham Əliyev tərəfindən davam etdirilir. Ulu Öndərin çoxşaxəli fəaliyyətinin nəticələrinə əsaslanaraq Prezident İlham Əliyev ölkəmizə rəhbərliyi dövründə siyasi, iqtisadi, sosial və hərbi sahələrdə böyük tərəqqi və inkişafa nail olub. Azərbaycan yerləşdiyi bölgədə cərəyan edən strateji, siyasi və iqtisadi proseslərin gedişinə təsir göstərməyə qadir ölkəyə çevrilib. Milli maraqlara uyğun olaraq beynəlxalq birliyin əksər üzvləri ilə qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq həyata keçirilir. Dövlətimizin başçısının müəyyənləşdirdiyi uğurlu inkişaf strategiyası nəticəsində Azərbaycan iqtisadiyyatı inkişaf sürətinə görə dünyada ən yüksək yerlərdə dayanır.
Ölkəmizə yeni can verən Ümummilli Liderin ən böyük arzusu işğal altında olan torpaqlarımızın azad edilməsi, ərazi bütövlüyümüzün bərpası idi. Ulu Öndər Heydər Əliyevin bu arzusunu da onun layiqli davamçısı Prezident İlham Əliyev reallaşdırdı. 2020-ci ildə 44 günlük Vətən müharibəsində Prezident, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusunun qazandığı şanlı Qələbə nəticəsində işğala son qoyuldu, düşmən torpaqlarımızdan qovulub çıxarıldı, ərazi bütövlüyümüz bərpa edildi. Artıq işğaldan azad olunmuş ərazilərimizə həyat qayıdır. Dövlətimizin başçısının göstərişinə əsasən azad edilmiş ərazilərdə genişmiqyaslı bərpa-quruculuq işləri həyata keçirilir, Böyük Qayıdış Proqramı icra olunur. Görülən işlər Azərbaycan dövlətinin gücünü, qüdrətini, iqtisadi imkanlarını nümayiş etdirir. Təbii ki, ölkəmizin qüdrətini nnümayiş etdirən daha bir hadisə bu il sentyabrın 19-20-də baş verdi. Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Qarabağın qeyri-qanuni erməni silahlı birləşlələrindən təmizlənməsi və ərazilərimizdəki qondarma rejimin ləğv edilməsi istiqamətində başlatdığı lokal xarakterli antiterror tədbirləri qısa müddətdə böyük uğurla nəticələndi. Qeyri-qanuni erməni silahlı birləşmələrinin tərk-silah olunması, qondarma rejiminin özünü buraxdığını elan etməsi ilə Azərbaycan bütün ərazilərində suverenliyini bərpa etdi. Beləliklə, bu gün Azərbaycanın üçrəngli Dövlət Bayrağı ölkəmizin bütün şəhər və rayonlarında dalğalanır. Özünün müdrik, uzaqgörən və qətiyyətli Liderinin rəhbərliyi ilə möhtəşəm uğurlara imza ataraq tarixi Zəfər qazanan xalqımız bütün dünyaya göstərdi ki, Azərbaycanın müstəqilliyi əbədidir, dönməzdir!
Mənbə: https://azertag.az/
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Qaradağ Bürosunun Rəhbəri
Yaralı vəziyyətdə, “Şəhid olsam, dövlətin verəcəyi 11minlə kənd yolunu asfaltlaşdırarsınız” deyən, şəhid gizir Quliyev Nəcməddin Nadir oğlunun əziz xatirəsinə
Düşməni azara salan
Cürətinə qurban olum,
Tükənməz Vətən sevginə,
Qeyrətinə qurban olum!
Vətənə, yurda gərəkdin,
Qorxmaz igid, şir ürəkdin,
Qamətli, enli kürəkdin,
Qamətinə qurban olum!
Öləziyər, ölməz ümid,
Unudulmaz səntək igid,
Söhbətinə olduq şahid,
Söhbətinə qurban olum!
Şəhidlər müqəddəs pirdi,
Hər şəhid kitabdı, sirdi,
Son “Sərvət”- in xalqa verdi,
“Sərvət” inə qurban olum!
Oktyabrın 25-də Kamera və orqan musiqisi zalında şəhidlərin xatirəsinə həsr olunan orqan musiqisi gecəsi keçiriləcək. Proqramda Azərbaycan və Qərbi Avropa bəstəkarlarının əsərləri səsləndiriləcək.
AZƏRTAC xəbər verir ki, musiqi gecəsinin bədii rəhbəri Əməkdar incəsənət xadimi, professor Tahirə Yaqubovadır. Dinləyicilər qarşısında beynəlxalq müsabiqələrin laureatları olan solistlər Nigar Məmmədova (orqan), Şəfəq Abdullayeva (orqan), Sevinc Mirzəli (kamança), Aydın Əliheydər (orqan) və Fidan Rəşidova (orqan) çıxış edəcəklər. Çıxışlar arasında orqan və kamançanın qeyri-adi duetinin səslənəcəyi gözlənilir.
“Biz ölkənin faciəvi hadisələrinin doğurduğu bütün kədəri – şanlı döyüşçülərimizin itkisini musiqi vasitəsilə çatdırmağa çalışırıq. Bu duyğuları Bax, Frank, Qara Qarayev, Vasif Adıgözəlovun dramatik əsərləri ilə ifadə etmək mümkündür. Bütün sənət növlərindən yəqin ki, insanların ruhi vəziyyətinə ən çox təsir edən janr məhz musiqidir. Orqan musiqisi isə böyük təsirə malikdir, çünki bu alət simfonik orkestri əvəz edir”, – deyə bədii rəhbər qeyd edib.
O, Azərbaycan milli çalğı alətlərinin orqan musiqi aləti ilə duetlərdə tez-tez istifadə edildiyini qeyd edərək, bu cür musiqi təcrübələrinin auditoriyada hansı emosiyalar yaratdığından söz açıb.
“Tamaşaçılar bu cür konsert nömrələrini çox yaxşı qarşılayırlar. Əcnəbilər belə duetlərə xüsusi maraq göstərirlər. Konsertlərimiz həmişə izdihamlı salonlarda keçirilir. Kamançaya gəldikdə isə o, orqan musiqisi ilə birlikdə gözəl səslənir. Əsas olan alətlərin bir-birini boğmaması üçün registrlərin düzgün seçilməsidir, çünki hətta kiçik kamança da orqanın səsini boğmağa qadirdir”, – deyə Tahirə Yaqubova vurğulayıb.
Mənbə: https://azertag.az/
Milli Kitabxanada “Füzuli Şəhəri Günü” adlı virtual sərgi və ənənəvi kitab sərgisi istifadəçilərə təqdim olunub.
Kitabxanadan AZƏRTAC-a bildirilib ki, virtual sərgidə fotolar, kitab və məqalələr, ənənəvi sərgidə isə Füzuli şəhərinin toponimiyasını, tarixini, memarlıq abidələrini, Azərbaycanda erməni-daşnak terrorunun xronologiyasını, eləcə də Vətən müharibəsi və böyük Zəfəri əks etdirən Milli Kitabxananın fondundan kitablar və s. materiallar nümayiş olunur.
Virtual sərgi ilə tanış olmaq istəyənlər http://anl.az/el/vsb/Fuzuli/index.htm linkindən istifadə edə bilər.
Ənənəvi kitab sərgisi bir həftə davam edəcəkdir.
Mənbə: https://azertag.az/
Cəfər Cabbarlı adına Respublika Gənclər Kitabxanasının əməkdaşları tərəfindən “Füzuli Şəhəri Günü” ilə əlaqədar silsilə materiallar – virtual kitab sərgisi, videomaterial və internet resursları bazası hazırlanıb.
Kitabxanadan AZƏRTAC-a bildirilib ki, materiallarda Füzuli rayonunun yaranma tarixi, erməni işğalı dövründə məruz qaldığı vandallıq aktları – tarixi, mədəni abidələrin, təbii sərvətlərin məhv edilməsi, sonradan Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin diplomatik siyasəti, prinsipiallığı, polad iradəsi və Azərbaycan Ordusunun qəhrəmanlığı sayəsində 44 günlük Vətən müharibəsində qazanılan Qələbə və Füzuli rayonunun işğaldan azad olunması haqqında geniş məlumat verilib.
Videoçarxda Azərbaycanın müasir tarixinin ən şanlı görüntüləri olan Prezident İlham Əliyev tərəfindən Füzulidə Azərbaycan bayrağının qaldırılması, burada inşa edilən beynəlxalq hava limanının istifadəyə verilməsi görüntüləri də yer alır. Materiallarda Füzuli rayonunda aparılan yenidənqurma işlərinə, yüzlərlə Füzuli sakininin öz doğma torpaqlarına qayıtmalarına, bu ərazilərin yenidən dirçəlməsinə, çiçəklənməsinə dair görüntülər təqdim edilir.
17 oktyabr – “Füzuli Şəhəri Günü”nə həsr edilən virtual kitab sərgisində Prezident İlham Əliyevin “Şəhər günlərinin” təsis edilməsi haqqında imzaladığı Sərəncamın mətni, “Xilaskar İlham Əliyev”, “Zəfər salnaməsi”, “Qarabulaqdan Füzuliyədək”, “Sevgilim, Vətən”, “Qarabağ Azərbaycandır!”, “Və Nida!”, “Füzuli rayonunun memarlıq abidələri”, “Füzuli rayonu: ensiklopedik məlumat kitabı” kimi 20-dən çox kitabın, “Füzuli regionun gözəl şəhərlərindən birinə çevriləcək”, “İsveçli səyyahlar Füzuli rayonunda”, “Füzuli şəhərində Qazaxıstan tərəfindən tikiləcək incəsənət məktəbinin təməli qoyulub” kimi dövrü mətbuat nümunələrinin biblioqrafik təsviri yer alıb. Eyni zamanda, kitabxananın rəsmi saytında elektron resursların bazası yaradılıb.
Bazada şanlı Zəfər tarixindən sonra internet məkanında Füzuli şəhəri haqqında dərc edilən materiallar toplanılır. İstifadəçilər işlək keçidlər vasitəsilə məqalələrin tam mətninə baxmaq imkanına malikdirlər.
Baza ilə tanış olmaq istəyənlər linkindən istifadə edə bilər.
Mənbə: https://azertag.az/
Oktyabrın 25-də М.Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Akademik Filarmoniyasında görkəmli xanəndə Səxavət Məmmədovun 70 illiyinə həsr olunmuş konsert keçiriləcək.
AZƏRTAC xəbər verir ki, konsertdə “Qarabağ” ansamblının ifasında Səxavət Məmmədovun repertuarından mahnı və təsniflər ifa olunacaq. Ansamblın bədii rəhbəri Əməkdar artist Firuz Səxavət, konsertmeysteri Əməkdar artist Əliağa Sədiyevdir (tar).
Qeyd edək ki, Səxavət Məmmədov 1953-cü il oktyabrın 23-də Ağdam rayonunun Abdal-Gülablı kəndində anadan olub. 1971-ci ildə Asəf Zeynallı adına Musiqi Texnikumuna daxil olan Səxavət ustad xanəndə, Xalq artisti Hacıbaba Hüseynovdan muğamın sirlərini öyrənib. 1976-cı ildə “Hümayun” xalq ansamblının solisti olub. 1983–88-ci illərdə Dövlət İncəsənət İnstitutunda təhsil alan Səxavət Məmmədov Azərbaycan muğamını bir çox ölkələrdə təbliğ edib. Yaratdığı “Qarabağ” instrumental ansamblı isə xanəndənin şah əsərlərindən biri kimi bu gün də yaşayır.
“Qarabağ” instrumental ansamblı Qarabağ hadisələrinin ilk illərində yaranıb. Səxavət Məmmədov bu kollektivlə təkcə Qarabağı deyil, keçmiş SSRİ-ni, eləcə də Avropa ölkələrini gəzib dolanır, muğamımızla yanaşı, Azərbaycan həqiqətlərini də dünyaya çatdırırdı.
Xanəndə 1991-ci il sentyabrın 30-da avtomobil qəzasında dünyasını dəyişib.
Onun səsi “Segah”a yatımlı olduğundan ruhu da “Segah”a bağlı idi. Oxuduğu mahnıların əksəriyyəti məhz “Segah” ladındadır.
Mənbə: https://azertag.az/
Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının (edebiyyat-az.com) Rəhbərliyi və bütün kollektivi Sizi Rövşən MƏMMƏDOVU doğum gününüz münasibətilə cani-ürəkdən təbrik edir, Sizə möhkəm cansağlığı və xoşbəxt həyat diləyi İnşallah!
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi, TÜRKSOY və Beynəlxalq Türk Akademiyasının təşkilatçılığı ilə keçirilən I Türk Dünyası Mədəniyyət Forumunun iştirakçıları oktyabrın 14-də Şuşa şəhərinin tarixi məkanları və əsrarəngiz təbiəti ilə tanış olublar.
AZƏRTAC xəbər verir ki, qonaqlar əvvəlcə Cıdır düzünü gəzib, Molla Pənah Vaqifin məqbərəsini ziyarət ediblər. Qonaqlar, həmçinin Şuşada Mehmandarovların malikanə kompleksində, Yuxarı Gövhər Ağa məscidində olub, Mir Möhsün Nəvvab Qarabağiyə həsr edilmiş sərgiyə baxıblar.
Gəzinti zamanı işğal dönəmində mədəniyyət abidələrimizə ermənilər tərəfindən vurulan ziyan, qədim artefaktlarımızın saxtalaşdırılması barədə məlumat verilib. Bildirilib ki, Şuşa işğaldan azad edildikdən sonra burada genişmiqyaslı bərpa-quruculuq işlərinə başlanılıb. İnfrastrukturun qurulması ilə yanaşı, şəhərin əsl simasının, tarixi və mədəniyyət abidələrinin bərpasına start verilib. Qeyd olunub ki, tarixi, dini və memarlıq abidələrinin bərpa və yenidən qurulmasında Heydər Əliyev Fondu yaxından iştirak edir.
Forumun iştirakçıları Şuşa şəhəri ilə tanışlıqdan zəngin təəssüratla ayrılıblar.
Mənbə: https://azertag.az/
Xalq şairi Məmməd Araz Azərbaycan ədəbiyyatında çoxcəhətli və zəngin ədəbi irsinə, sənətkarlıq qüdrətinə görə özünəməxsus yeri və mövqeyi olan görkəmli söz ustadıdır. Məmməd Araz mənalı, keşməkeşli və şərəfli, bütövlükdə Vətənə və sənətə həsr olunmuş əsl şair-vətəndaş ömrü yaşayıb. Sənətkarın tərcümeyi-halının, taleyinin daha çox onun yaradıcılığında öz əksini tapıb. Məmməd Araz özü də şeirlərində bunu dəfələrlə etiraf edib. Kitablarından birinə yazdığı müqəddimədə deyilir: “Əsl tərcümeyi-hal şairin şeirləridir. Şair çox halda öz yazılarının baş qəhrəmanı ola bilir”.
Dərin məzmunlu, oxunaqlı və milli mündəricəli şeirlərilə Məmməd Araz vətəndaş qeyrətli ədəbiyyat nəhəngidir. Bu görkəmli şair həm də milli azadlıq ideyalı əsərlərilə istiqlal şairi olaraq əbədi şöhrət qazanıb.
AZƏRTAC xəbər verir ki, bu gün Xalq şairi Məmməd Arazın anadan olmasının 90-cı ildönümü tamam olur. Böyük sənətkarın təkrarolunmaz yaradıcılığı zəngin ənənələrə malik milli ədəbiyyatımızı yeni mərhələyə çıxarıb, Azərbaycan fəlsəfi və siyasi lirikası onun dühası hesabına daha da zənginləşib.
Məmməd Araz böyük poetik ilhama malik olan sənətkarlardan idi. Sözün və sənətin Məmməd Araz zirvəsinə gedən yol heç də həmişə hamar olmayıb. Onun həyatı da sənəti kimi daşlı-qayalı yollardan keçib.
1933-cü il oktyabrın 14-də Şahbuz rayonunun Nursu kəndində dünyaya göz açan Məmməd Araz ilk təhsilini həmin kənddə alıb. 1954-cü ildə Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunu bitirən böyük sənətkar 1961-ci ildə Moskvada Maksim Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutunda oxuyub. Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatında bədii ədəbiyyat redaksiyasının müdiri, sonra isə baş redaktorun müavini, “Ulduz” jurnalında məsul katib, “Ədəbiyyat və İncəsənət” qəzetində baş redaktorun müavini işləyib. 1971-1981-ci illərdə Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının poeziya bölməsinə rəhbərlik edən Məmməd Araz 1974-cü ildən ömrünün sonunadək “Azərbaycan təbiəti” jurnalının baş redaktoru olub.
Böyük sənətkar 2004-cü ilin dekabrın 1-də Bakıda vəfat edib və Fəxri xiyabanda dəfn olunub.
Harada işləməsindən, hansı vəzifəni tutmasından asılı olmayaraq, Məmməd Araz əslində bütün ömrü boyu bir vəzifəni icra edib. O da poetik Azərbaycan dünyasına xidmət, Vətən qarşısında vətəndaşlıq borcunu yerinə yetirməkdir. Böyük istedadı və poetik bacarığı sayəsində Məmməd Araz Nizami Gəncəvi, Məhəmməd Füzuli, Mirzə Ələkbər Sabir və Səməd Vurğun poeziyası ilə ona qədər gəlib çatan klassik şeir ənənəsini və üslubunu təkmilləşdirərək hamının gördüyü və bildiyi, lakin dilə gətirməyi bacarmadığı məsələləri ictimai düşüncənin məhsulu edib, Azərbaycanda vətəndaşlıq poeziyasının əsasını qoyub. Gənc yaşlarından başlayaraq yarım əsrdən artıq davam edən Məmməd Araz yaradıcılığı mənsub olduğu xalqa layiqli şair – vətəndaş xidməti nümunəsidir. Onun şeirinin əvvəli də, axırı da Vətəndir. Məmməd Araza məxsus “Vətən daşı olmayandan olmaz ölkə vətəndaşı” məşhur misraları müasir dövrdə poeziyada və ictimai mühitdə vətəndaşlığın milli düsturu kimi qəbul olunur.
Məmməd Araz yaradıcılığının baş qəhrəmanı Azərbaycandır. Onun “Vətən mənə oğul desə”, “Məndən ötdü, qardaşıma dəydi”, “Mənim Naxçıvanım”, “Ata ocağı”, “Ana yurdum, hər daşına üz qoyum” şeirləri vətən mövzusunda ən yaxşı əsərlər kimi dillər əzbəridir. Poeziyamızda Azərbaycan mövzusunda çox yazılıb. Azərbaycana çoxlu şeirlər ithaf olunub. Amma Məmməd Arazın “Azərbaycan – dünyam mənim” şeirinin bənzəri yaradılmayıb. Bu şeirin bütün intonasiyası şair qəlbinin ağrılarından, fəal vətəndaş narahatlığından keçir. Şeir yaradıcılığında olduğu kimi, poemaları ilə də Məmməd Araz təkrarsızdır. Onun “Üç oğul anası”, “Araz axır”, “Mən də insan oldum”, “Paslı qılınc”, “Əsgər qəbri”, “Atamın kitabı” poemaları hər şeydən əvvəl insan mənəviyyatının mürəkkəbliyi, tarix və müasirlik, milli tale və tarixi yaddaşın bərpası kimi fundamental məsələlərə həsr olunub.
Ümummilli lider Heydər Əliyev Xalq şairi, poeziyamızın istedadlı nümayəndəsi Məmməd Araz yaradıcılığına və şəxsiyyətinə daim yüksək qiymət vermişdir. Təsadüfi deyil ki, Məmməd Araz ilk yaradıcılığa ötən əsrin 50-ci illərindən başlasa da, onun təkrarsız istedadı 1970-ci illərdə, Ulu Öndərin Azərbaycana rəhbərliyinin birinci dövründə parlamışdır. Məmməd Araza böyük şöhrət gətirən “Atamın kitabı”, “Həyatın və sözün rəngləri”, “Oxucuya məktub”, “Qanadlı qayalar”, “Aylarım, illərim” kitabları məhz bu illərdə çap olunub, əsərləri xarici dillərə tərcümə edilərək geniş oxucu kütləsinin məhsuluna çevrilib. 1975-ci ildə Azərbaycan Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı ilə təltif olunan böyük şairə 1978-ci ildə “Əməkdar mədəniyyət işçisi” fəxri adı verilib, 1995-ci ildə isə ümummilli lider Heydər Əliyev Xalq şairi Məmməd Arazı “İstiqlal” ordeni ilə təltif edib. Ulu Öndər Məmməd Araz sənətini yüksək dəyərləndirərək deyib: “Bu gün bir daha Məmməd Arazın Azərbaycan xalqının mədəniyyətinə, ədəbiyyatına verdiyi töhfələri gördük, eşitdik və bunların xalqımız üçün nə qədər faydalı olduğunu bir daha bildik, bir daha dərk etdik ki, Azərbaycan xalqının həyatında Məmməd Arazın yaradıcılığının nə qədər böyük əhəmiyyəti var”. Ümidvaram ki, Azərbaycan xalqı daim müstəqilliyini qoruyub saxlayacaq və müstəqil Azərbaycanın ilk “İstiqlal” ordeninə layiq görülmüş şəxsiyyətlərdən biri kimi Məmməd Araz, Azərbaycan xalqının tarixində indi olduğu kimi, gələcəkdə də öz yerini tutacaqdır”.
Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafındakı xidmətlərini nəzərə alan Prezident İlham Əliyev görkəmli sənətkarın xatirəsinin əbədiləşdirilməsi, yubileylərinin keçirilməsi haqqında sərəncamlar imzalayıb. Bu sərəncamlar Azərbaycan ədəbiyyatının, bütövlükdə yaradıcı ziyalıların, o cümlədən Məmməd Araz sənətinin və şəxsiyyətinin böyük himayədarı, Ulu Öndər Heydər Əliyev ənənələrinin müasir şəraitdə uğurlu davamı kimi yüksək dəyərə malikdir.
Mənbə: https://azertag.az/
Amerika Birləşmiş Ştatlarının “medium.com”, İspaniyanın “alquiblaweb.com”, Gürcüstanın GAXA.GE, Misirin “Əl-Ərabiyyu nyuz”, Əlcəzairin “alharir.info”, Türkiyənin “detayhaberler.com” xəbər portalları müasir Azərbaycanın qurucusu, dünyaşöhrətli siyasi xadim Heydər Əliyevin ədəbiyyat haqqında fikirlərini əks etdirən “Heydər Əliyev və Azərbaycan ədəbiyyatı” adlı materialın yayımına başlayıb.
Bu barədə AZƏRTAC-a Azərbaycan Dövlət Tərcümə Mərkəzindən bildirilib.
Mənbə: https://azertag.az/
Azərbaycanın və Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı, qədim söz-sənət beşiklərimizdən olan Şuşa şəhəri növbəti beynəlxalq tədbirə ev sahibliyi edir. 13-14 oktyabr tarixlərində Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə şəhərdə Ümummilli lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyi münasibətilə I Türk Dünyası Mədəniyyət Forumu keçirilir.
Oktyabrın 13-də forum iştirakçıları və qonaqlar Şuşa Yaradıcılıq Mərkəzini ziyarət edərək “Heydər Əliyev və Qarabağ” adlı sərgi ilə tanış olublar.
Sərgidə Ulu öndər Heydər Əliyevin sovet dövründə Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində sosial, iqtisadi, siyasi və mədəni inkişaf istiqamətlərində xidmətlərini əks etdirən unikal fotoşəkillər, sənədlər və videomateriallar nümayiş olunur. Həmçinin sərgidə Ümummilli liderin Qarabağa səfərləri, burada keçirdiyi görüşlər, müxtəlif tədbirlərə aid fotoları da yer alır.
Daha sonra forum iştirakçıları şəhərdəki Saatlı məscidinə baş çəkib. Qonaqlara məscidin tarixi barədə məlumat verilib. Bildirilib ki, Şuşanın Saatlı məhəlləsində yerləşən eyniadlı məscid ölkə əhəmiyyətli memarlıq abidəsi kimi dövlət qeydiyyatına alınıb. Saatlı məscidi Qarabağda bir neçə monumental dini və mülki tikilinin, o cümlədən Şuşada Aşağı və Yuxarı Gövhər ağa məscidləri, Ağdamda Cümə məscidi və Bərdə İmamzadə türbəsinin memarı olan Kərbəlayı Səfixan Qarabağinin layihəsi əsasında 1883-cü ildə inşa olunub.
Saatlı məscidində sonuncu dəfə ötən əsrin 80-ci illərində təmir-bərpa işləri aparılıb. 1992-ci il mayın 8-də Şuşa Ermənistan tərəfindən işğal olunduqdan sonra Saatlı məscidi talan edilmiş, minarəsi dağıdılmışdı. Şəhər müzəffər Azərbaycan Ordusu tərəfindən azad olunandan sonra məsciddə bərpa işləri aparılıb.
Qeyd edək ki, Prezident İlham Əliyev 2021-ci il yanvarın 14-də Şuşaya səfəri zamanı Saatlı məscidinə də baş çəkib. Dövlət başçısı məscidə Məkkədən gətirilmiş “Qurani-Kərim” hədiyyə edib.
Mənbə: https://culture.gov.az/
Oktyabrın 12-də Mədəniyyət Nazirliyində Türkmənistanın mədəniyyət naziri Atageldi Şamıradovun rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti ilə ikitərəfli görüş keçirilib.
Qeyd edək ki, Türkmənistan nümayəndə heyəti 13-14 oktyabr tarixlərində Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı Şuşa şəhərində Azərbaycan xalqının Ümummilli lideri Heydər Əliyevin 100 illiyinə həsr olunmuş I Türk Dünyası Mədəniyyət Forumunda iştirak etmək məqsədilə ölkəmizə səfərə gəlib. Forum Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyi, TÜRKSOY və Beynəlxalq Türk Akademiyasının birgə təşkilatçılığı ilə gerçəkləşəcək.
Qonaqları səmimi salamlayan nazir Adil Kərimli Azərbaycan ilə Türkmənistan arasında əlaqələrin yüksək səviyyədə olduğunu bildirib. Deyib ki, iki ölkənin rəhbərləri arasında səmimi dostluq münasibətləri qardaş respublikalarımızın əlaqələrini strateji tərəfdaşlı səviyyəsinə yüksəldib. Bu da öz növbəsində, digər sahələrdə olduğu kimi, mədəniyyət sahəsində də münasibətlərin inkişafına mühüm zəmin yaradıb. Eyni zamanda xalqlarımızı dərin milli köklər, qədim və zəngin mədəni yaxınlıq biri-birinə bağlayır. Mədəniyyət sahəsində əməkdaşlığın daha da dərinləşdirilməsi üçün qarşılıqlı mədəniyyət günlərinin təşkili və bu istiqamətdə müxtəlif layihələrin həyata keçirilməsinin əhəmiyyəti vurğulanıb.
Türkmənistanın mədəniyyət naziri Atageldi Şamıradov səmimi qəbula, qonaqpərvərliyə, eləcə də Türk dünyasının birliyinə, mədəniyyətlərimizin qarşılıqlı tanınmasına, təbliğinə xidmət edən tədbirlərin yüksək səviyyədə təşkilinə görə Azərbaycan tərəfinə təşəkkürünü bildirib.
Türkmən nazir mədəniyyət sahəsində əlaqələrin inkişafı üçün geniş imkanların olduğunu, gələn ilin aprel ayında Bakı və Gəncə şəhərlərində Türkmənistan mədəniyyəti günlərinin keçirilməsinin planlaşdırıldığını deyib. O, IV “Korkut Ata” Türk Dünyası Film Festivalının Türkmənistanın Anev şəhərində keçirilməsi qərarının böyük məmnunluq doğurduğunu da vurğulayıb.
Nazir Adil Kərimli sabah Şuşada işə başlayacaq I Türk Dünyası Mədəniyyət Forumunun xalqlarımızın qədim tarixi-mədəni irsinin qarşılıqlı təbliği və gələcək nəsillərə ötürülməsi baxımından əhəmiyyətini qeyd edib.
Görüşdə qarşılıqlı maraq doğuran digər məsələlər ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb.
Mənbə: https://culture.gov.az/
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi, Heydər Əliyev Mərkəzi, Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti Təşkilatı – TÜRKSOY, Azərbaycan Respublikası Kino Agentliyi və Bakı Media Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə 8-11 oktyabr tarixlərində paytaxtımızda keçirilən III “Korkut Ata” Türk Dünyası Film Festivalı başa çatıb.
Oktyabrın 11-də Heydər Əliyev Mərkəzində festivalın bağlanış mərasimi keçirilib.
Mərasimdə rəsmi şəxslər, türk dünyasının tanınmış sənət adamları və digər qonaqlar iştirak ediblər.
Əvvəlcə dörd gün davam edən festivala həsr olunan videoçarx nümayiş olunub.
Açılış nitqi söyləyən TÜRKSOY-un baş katibi Sultan Raev qonaqları salamlayıb. Festival barədə təəssüratlarını bildirən S.Raev Azərbaycanda olmağından məmnunluğunu ifadə edib: “III “Korkut Ata” Türk Dünyası Film Festivalı türk dünyası filmlərini tanıtmaq üçün böyük bir fürsətdir. Bu festivala gələcəkdə də dəstək olmağa davam edəcəyik”.
Sultan Raev çıxışının sonunda TÜRKSOY-un xüsusi mükafatını Xalq artisti Fəxrəddin Manafova təqdim edib.
Münsiflər heyətinin sədri Xalq artisti Vaqif Mustafayev festivalın əhəmiyyətindən bəhs edib.
Daha sonra sənədli və bədii filmlər müsabiqəsi üzrə münsiflər heyəti qonaqlara təqdim olunub.
Türk dünyası kinematoqrafiyasına verdiyi töhfələrə görə Hocaqulu Narlıyev, Mayagözəl Aymedova, Çarlıyar Seyidli (hər üçü Türkmənistan), Serdar Gökhan, Metin Günay ( hər ikisi Türkiyə), Həmidə Ömərova, Oqtay Mirqasımov, Orman Əliyev, Ağasi Məmmədli (hamısı Azərbaycan), Firdavs Abduxalikov (Özbəkistan) və Azamat Satıbaldı (Qazaxıstan) fəxri mükafatlarla təltif olunub.
“Jambıl” filminə görə qazaxıstanlı aktyor Dosjan Janbotaev, “Hep 33 yaşında” filminə görə türkiyəli rejissor Murat Pay jürinin xüsusi mükafatına layiq görülüb.
“Ən yaxşı aktyor” nominasiyası üzrə mükafatı Ahmet Amandurdiyev (“Qızıl alma”, Türkmənistan), “Ən yaxşı aktrisa” nominasiya üzrə mükafatı isə Təhminə Rafaella (“Məryəm”, Azərbaycan) qazanıb.
“Ən yaxşı ssenari” mükafatına “Abdulla Oripov” (Özbəkistan) filmi layiq görülüb.
“Ən yaxşı rejissor” nominasiyasında Zhuraeva Asel Talibzhanova (“Tanrıverdi”, Qırğızıstan) qalib olub.
“Ən yaxşı sənədli film” nominasiyasında 3-cü mükafat “Mənim dairəm” (Özbəkistan), 2-ci mükafat “Arqau” (Qazaxıstan), 1-ci və əsas mükafata isə “Sonuncu” (Azərbaycan) filmləri layiq görülüb.
“Ən yaxşı bədii film” nominasiyasında “Yıldız tozu” (Türkiyə, rejissor Ahmet Sönmez) filmi qalib olub. Mükafat Bakı Media Mərkəzinin prezidenti Arzu xanım Əliyeva tərəfindən təqdim edilib.
Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət naziri Adil Kərimli növbəti “Korkut Ata” festivalının Türkmənistan Anev şəhərinə ötürülməsini və orada keçiriləcəyini simvolizə edən “Durna quşu” mükafatını Türkmənistan Respublikasının nümayəndəsinə təqdim edib.
Adil Kərimli çıxışında III “Korkut Ata” Türk Dünyası Film Festivalının əhəmiyyətini yüksək qiymətləndirib. Festivalın təşkilində əməyi keçənlərə təşəkkürünü bildirib.
Daha sonra “Dədə Qorqud” dastanının motivləri əsasında hazırlanmış ədəbi-bədii kompozisiya nümayiş olunub.
Mənbə: https://culture.gov.az/
Bu gün Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, böyük şair, tanınmış maarifçi və ictimai xadim Əhməd Cavadın anım günüdür. XX əsrin otuzuncu illərinin sonunda günahsız yerə repressiya qurbanı olmuş Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli simalarından olan Əhməd Cavadın öldürülməsindən 86 il ötsə də xalqımız öz şair oğlunu heç vaxt unutmayıb.
AZƏRTAC xəbər verir ki, 2022-ci ildə ölkə başçısının müvafiq Sərəncam ilə Əhməd Cavadın anadan olmasının 130 illiyi ölkəmizdə və ölkəmizin hüdudlarından kənarda silsilə tədbirlərlə qeyd edilib.
Ə.Cavad 1892-ci il mayın 5-də Gəncə qəzasının Şəmkir dairəsi, Seyfəli kəndinin Mehrəli tirəsində ruhani ailəsində dünyaya gəlib. Atası Məmmədəli axund olub. Azərbaycanın görkəmli tarixi simalarından biri kimi tanıdığımız Cavadxan axund Məmmədəlinin atası ilə yaxın idi və ailədə həmişə onun haqqında xoş söhbətlər gedərdi; mərdliyi, igidliyi, xalq yolunda qəhrəmanlıqla həlak olması dönə-dönə xatırlanırdı. Elə bu hörmət və ehtiramın əlaməti kimi axund Məmmədəli oğlunun adını Cavad qoyub. Cavad beş yaşına çatmamış atası dünyasını dəyişib. O, ilk təhsilini molla məktəbində alır, üç il orada oxuyur. Sonrakı təhsilini Gəncədə Müsəlman Ruhani Seminariyasında alıb (1906-1912-ci illər) və oranı müvəffəqiyyətlə bitirib. 1913-cü ildə Zaqafqaziya şeyxülislamı Pişnamazzadənin imzası ilə ona müəllimlik şəhadətnaməsi verilib. Həmin ildə Şəmkir, Gədəbəy, Zaqatala və Gəncədə fasilələrlə dərs deyib. Birinci Cahan müharibəsi başlayanda müharibəyə gedib, dörd il cəbhədə müxbir, xeyriyyə cəmiyyətinin üzvü, katibi, bəzən də sədr müavini kimi fəaliyyət göstərib. O, Şimali Qafqazda, Dağıstanda, Batumda, Qarsda, Ərdəhanda, Gürcüstan və Türkiyədə olub. Ən çox türk xalqları yaşayan bölgələrə gedərək onlara maddi və mənəvi yardım göstərib.
Müharibədən sonra müəllim işləməklə yanaşı, həm yaradıcılıqla məşğul olub, həm Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyətinin yaradılmasında yaxından iştirak edib. Əhməd Cavad 1920-ci ildə Quba qəzasının Xuluq kəndində müəllim təyin olunur. 1922-ci ilin yayına kimi burada türk və rus dillərindən dərs deyir. O, 1922-ci ildə ali məktəbə daxil olmaq məqsədi ilə Bakıya gəlib. Azərbaycan Ali Pedaqoji İnstitutuna daxil olub, 1926-cı ildə oranı bitirib. Nərimanov adına Texnikumda, Pambıqçılıq İnstitutunda (indiki Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti) müəllim, dosent, professor və kafedra müdiri vəzifələrində çalışıb.
Göründüyü kimi Ə.Cavad həyatının 29 ilini müəllimlik kimi müqəddəs peşəyə bağlamışdır. İbtidai sinif müəllimliyindən ali məktəbin kafedra müdirliyinə qədər mürəkkəb bir inkişaf yolu keçmişdir. Azərbaycan Demokratik Respublikası dövründə “Azərbaycan dilinin sərfi və nəhvi” adlı ilk dərsliyin müəllifi olmuşdur. O, rus dili üzrə professor rütbəsi alan ilk azərbaycanlı alim idi, səkkiz-on dildə sərbəst oxumaq, danışmaq və yazmağı bacarırdı. Gəncə mədrəsəsində H.Cavid kimi filosof-şairdən, Abdulla Sur kimi tənqidçi-ədəbiyyatşünasdan dərs alan Cavad öz təxəllüsünü türkiyəli şair Əhməd Cavadın adından götürmüşdür. Beləliklə, eyni tarixi dövrdə türk dünyasında iki Əhməd Cavad yazıb-yaradırdı.
Əhməd Cavad Azərbaycan Xeyriyyə Cəmiyyətinin məsul katibi və ən fəal üzvlərindən biri idi. Hacı Zeynalabdin Tağıyevin köməyi ilə Seyfəlidə məktəb və uşaq bağçaları açılması Könüllünün tikilməsi Ə.Cavadın adı ilə bağlıdır. Təsadüfi deyil ki, M.Müşfiq Könüllü kəndinə şeir qoşmuş, oranı “Cavadkənd” kimi təsvir etmişdir.
Ə.Cavad “Yaşıl qələmlər” adlı cəmiyyətin yaradıcısı və katibi, Azərbaycan Proletar Yazıçılar Cəmiyyətinin üzvü idi. ADR-in milli marşlarının əksəriyyətini o yazmışdı. Bu gün dünya meridianlarında səslənən himnimizin mətnini də o qələmə almışdır. Lakin Əhməd Cavadı şagirdlərə təkcə şair kimi tanıtmaq düzgün olmazdı. O, konkret faktlara istinad edilməklə istedadlı şair, publisist, tərcüməçi, jurnalist, xeyriyyəçi, cəbhəçi-döyüşçü, politoloq, Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyətinin baş ideoloqlarından biri kimi tanıdılmalıdır.
1920-ci ilin aprel hadisələrindən sonra Ə.Cavadın hüquqları daim pozulmuş, orijinal yaradıcılığının inkişafına imkan verilməmişdir. 1923-cü ildə Müsavat Partiyasının liderlərindən Mirzəbala Məmmədzadənin Türkiyəyə qaçırılmasında Cavadı günahlandırıb həbs edirlər. Xuluq kəndində işləyərkən dostluq etdiyi müəllim yoldaşı H.Musayev M.C.Bağırovun yanına gəlir və şairin azad olunmasını xahiş edir. Bağırov onu eşidir.
Ə.Cavad ikinci dəfə haqqında danışacağımız “Göygöl” şeirinə görə həbs edilir. Bu şeiri oxuyan ozamankı rəhbərlərdən S.Ağamalıoğlu demişdi: “Kim deyər ki, Azərbaycanın Puşkini yoxdur? Cavad Azərbaycan ədəbiyyatının Puşkinidir. “Göygöl” doğrudan -doğruya Azərbaycan ədəbiyyatının incisidir”. Lakin şairin bədxahlarından üç nəfər bildirir ki, şeir antisovet ruhludur. Dərhal Ə.Cavadın həbs olunması əmri verilir.
Beş-altı ay çəkən sorğu-sualdan sonra “Göygöl”ə heç bir siyasi rəng verə bilmirlər və şairi həbsdən buraxırlar.
Ə.Cavad 1920-1937-ci illərdə dəfələrlə həbs edilmiş, təqiblərə məruz qalmışdır.
Nəhayət, 1937-ci il martın 21-də şairi Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının üzvlüyündən azad edirlər. Həmin il iyun ayının 4-də onu H.Cavid, M.Müşfiq və V.Xuluflu ilə eyni vaxtda həbsə alırlar. Oktyabrın 12-dən 13-nə keçən gecə 15 dəqiqəlik məhkəmənin qərarı ilə ona güllələnmə kəsilir. Şairin sağ qalan ailə üzvlərinin taleyi isə daha ağır və faciəli olur. Şükriyyə xanım həyat yoldaşının ölümündən sonra “vətən xaininin arvadı” kimi uşaqları ilə birlikdə həbs edilir. Yeddi ildən sonra sürgündən azad edilsə də, ona Bakıda yaşamaq qadağan olunur. Yalnız 1955-ci ilin dekabrında ailə bəraət alır.
Tarix insan səhvlərini düzəldir. 1958-ci ildə Əhməd Cavadın “Şeirlər”, 1961-ci ildə “Sən ağlama, mən ağlaram” kitabı çap olunur. Şairliklə yanaşı, həm də istedadlı tərcüməçi olan Əhməd Cavadın dilimizə çevirdiyi əsərlər – 1961-ci ildə Fransua Rablenin “Qarqantua və Pantaqruel”, 1962-ci ildə Vilyam Şekspirin “Otello”, “Romeo və Cülyetta”, 1978-ci ildə Şota Rustavelinin “Pələng dərisi geymiş pəhləvan” əsərləri işıq üzü görür.
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 7 may 2019-cu il tarixli, 211 nömrəli Qərarı ilə Əhməd Cavad Azərbaycan Respublikasında əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin siyahısına daxil edilib.
Azərbaycan xalqının azadlığı və istiqlaliyyəti uğrunda mübarizə aparan, bu yolda “xalq düşməni” damğası ilə güllələnən Əhməd Cavad, zaman gəldi ki, xalqının qəhrəmanı kimi yenidən tarixin səhnəsində öz yerini, layiq olduğu zirvəni tutdu. Azərbaycan var olduqca bu yer onun olacaq!
Mənbə: https://azertag.az/
Oktyabrın 12-də Azərbaycan Milli Xalça Muzeyində Qazaxıstan Respublikasının Mərkəzi Dövlət Muzeyinin “Naxışlarda motivlərin gözəlliyi” sərgisi açılacaq. “Türk dünyasının simvolu – xalça” mövzusunda II Türk Dünyası Muzeyləri Görüşü çərçivəsində keçirilən sərgidə Qazaxıstan Respublikasının Mərkəzi Dövlət Muzeyinin etnoqrafik kolleksiyasından 40-dan artıq eksponat nümayiş olunacaq. Bunlara qazax xalqının zəngin mədəniyyətini, dünyagörüşünü, yaşadıqları köçəri həyat tərzinin minilliklər boyu formalaşdırdığı özünəməxsus ənənələri əks etdirən xovlu və xovsuz xalçalar, xalça və keçə məmulatları, geyim və zərgərlik nümunələri, toxuculuq alətləri, məişət əşyaları, atın bəzədilməsi üçün ləvazimatlar və s. aiddir.
Bədii və tarixi baxımdan yüksək dəyərə malik, fakturası, gözəlliyi, ornamentlərinin zənginliyi ilə fərqlənən kiçik ölçülü “kilem” – ənənəvi qazax xalçaları və xalça məmulatları sərgidə xüsusi yer tutacaq.
Sərgidə qazax mədəniyyətinin özünəməxsusluğunu əks etdirən, estetik baxımdan zövqlə işlənən, interyerə xüsusi ahəngdarlıq verən eksponatlar alaçıqda olduğu kimi yerləşdirilicək. Bununla da ekspozisiyanı ziyarət edənlər qonaqlar qazax xalqına məxsus ənənəvi yaşayış yeri olan alaçığın ab-havasını duyacaqlar.
Qeyd edək ki, sərgi Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi, Qazaxıstan Respublikasının Mədəniyyət və İnformasiya Nazirliyi, Azərbaycan Milli Xalça Muzeyi, Qazaxıstan Respublikasının Mərkəzi Dövlət Muzeyinin təşkilatçılığı, TÜRKSOY-un dəstəyi ilə baş tutacaq.
“Naxışlarda motivlərin gözəlliyi” sərgisi oktyabrın 18-dək davam edəcək.
Mənbə: https://culture.gov.az/
