Month: İyun 2021

  • 15 İyun-Xalq şairi Hüseyn Arifin doğum günüdü

    Arıxov Hüseyn Camal oğlu və ya özünə götürdüyü soyadı ilə Hüseynzadə Hüseyn Camal oğlu (Hüseyn Arif15 iyun 1924YenigünQazax qəzası – 14 sentyabr 1992Bakı) — azərbaycanlı şair, 1949-cu ildən AYİ-nın üzvü, “Qızıl oraq” mükafatı, (1971), Azərbaycan SSR Dövlət Mükafatı laureatı (1978), Azərbaycan SSR-in Xalq şairi (1989).

    Həyatı[redaktə | əsas redaktə]

    Hüseyn Arif 1924-cü il iyunun 15-də Ağstafa rayonunun Yeni gün kəndində anadan olub.Bakı pedaqoji məktəbində (1937-1940), ADU-nun şərqşünaslıq fakültəsində (1946-1951) təhsil almışdır. Moskvada Maksim Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutunun aspiranturasına daxil olmuşdur (1951-1952).Xarici ölkələrlə Dostluq və Mədəni Əlaqələr Azərbaycan cəmiyyətində şöbə müdiri (1957-1959),”Azərnəşr”in Bədii Ədəbiyyat Redaksiyasında böyük redaktor (1965-1967),”Gənclik” nəşriyyatında bədii ədəbiyyat redaksiyasının müdiri (1967-1968),Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin sədri (1984-1992) vəzifələrində işləmişdir. 1991-ci ildə Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Ağsaqqallar Şurasının üzvü seçilmişdir.

    Hüseyn Arif 1992-ci il sentyabrın 14-də Bakıda vəfat etmiş, doğulduğu kənddə dəfn olunmuşdur.

    Ədəbi fəaliyyəti

    Ədəbi fəaliyyətə İkinci Dünya müharibəsi illərində başlamışdır. Onun ribrettosu əsasında 1957-ci ildə “Azad” tamaşası M.F.Axundov adına Opera və Balet teatrında, “Yolda” poması əsasında yazdığı eyniadlı pyesi 1974-cü ildə M.Qorki adına Gənc Tamaşaçılar Teatrında tamaşaya qoyulmuşdur.

    1971-ci ildə “Dağ Kəndi” poemasına görə “Qızıl Oraq” mükafatina layiq görülmüşdür. Əsərləri keçmiş SSRİ və bir sıra xarici ölkə xalqlarının dillərinə tərcümə olunmuşdur. Mahnılarına musiqi bəstələnmişdir. 1976-cı ildə Yuqoslaviyada (Sarayevo) Beynəlxalq poeziya günlərinin, 1979-cu ildə Liviyada SSRİ gunlərinin iştirakçısı olmuşdur.

    Mükafatları[redaktə | əsas redaktə]

    Hüseyn Arifin xatirə lövhəsi

    Əsərləri[redaktə | əsas redaktə]

    1. Yeni həyat yollarında (şerlər). Bakı: Azərnəşr, 1950, 45 səh.
    2. Mən sülhə səs verirəm. Bakı: Azərnəşr, 1951, 31 səh.
    3. Rus dili müəlliməsi (şerlər). Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1954, 52 səh.
    4. Məhəbbət nəğmələri. Bakı: Azərnəşr, 1956, 22 səh.
    5. Dostluq telləri (şerlər). Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1960, 80 səh.
    6. Yolda (poema). Bakı: Azərnəşr, 1962, 111 səh.
    7. Ömür çeşməsi. Bakı: Azərnəşr, 1963, 112 səh.
    8. Sibir töhfələri (şerlər). Bakı: Azərnəşr, 1964, 56 səh.
    9. Torpaq eşqi. Bakı: Azərnəşr, 1964, 84 səh.
    10. Yollar və xatirələr. Bakı: Azərnəşr, 1966, 334 səh.
    11. Duru göl əfsanəsi. Bakı: Gənclik, 1969, 74 səh.
    12. Seçilmiş əsərləri (şerlər və poemalar). Bakı: Azərnəşr, 1969, 230 səh.
    13. Bahar gələndə. Bakı: Azərnəşr, 1969, 120 səh.
    14. Sən mənimlə get. Bakı: Gənclik, 1970, 248 səh.
    15. Söylə, yadındamı? Bakı: Gənclik, 1972, 205 səh.
    16. Qocalan deyiləm. Bakı: Gənclik, 1978, 351 səh.
    17. Seçilmiş əsərləri (iki cilddə). I c. Bakı: Azərnəşr, 1975, 300 səh.
    18. Seçilmiş əsərləri (iki cilddə). II c. Bakı: Azərnəşr, 1975, 283 səh.
    19. Ömür gözəlsə. Bakı: Gənclik, 1978, 351 səh.
    20. Şamxor su-elektrik stansiyası (şerlər). Bakı: İşıq, 1979, 24 səh.
    21. Ömür deyir (şerlər). Bakı: Gənclik, 1981, 138 səh.
    22. Ayrı düşəli (şerlər). Bakı: Gənclik, 1983, 280 səh.
    23. Dilqəm (şerlər və poemalar). Bakı: Yazıçı, 1984, 240 səh.
    24. Seçilmiş əsərlər (2 cilddə). I c. Bakı: Yazıçı, 1985, 408 səh.
    25. Seçilmiş əsərlər (2 cilddə). II c. Bakı: Yazıçı, 1985, 252 səh.

    Məqalələri[redaktə | əsas redaktə]

    • Aşıq Alını axtarıram. “Elm və həyat” jurnalı, Bakı, 1968, №2, səh.12.
    • Aşıq Alı. “Azərbaycan” jurnalı, Bakı şəhəri, 1969, №9, səh.199-203.

    Filmoqrafiya[redaktə | əsas redaktə]

    • Mən Hüseyn Arifəm… (film, 2010)

    İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]

    1.  Ədəbiyyat, incəsənət və arxitektura sahəsində 1978-ci il Azərbaycan SSR Dövlət mükafatlarının verilməsi haqqında Azərbaycan KP MK-nın və Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 1978-ci il tarixli Qərarı — anl.az saytı
  • Xalq şairi Nəriman HƏSƏNZADƏ.Yeni şeirlər (2021)

    Cənab Ali Baş Komandan,

    halaldı Sizə

    Cənab Ali Baş Komandan,

    halaldı Sizə,

    istirahət eləməyə

    var tam haqqınız.

    44 günü siz yazdınız

    tariximizə,

    Günəş kimi dünyaya da

    doğacaqsınız.

    “Xarıbülbül” festivalı

    bir möcüzəydi,

    yerlər-göylər ovsunlanıb

    dedim, – Şuşada.

    Dağlar təzə, həyat təzə,

    yollar təzəydi,

    “Paytaxt Şuşa” doğulurdu

    qədim Şuşada.

    Dünən Qalib Sərkərdəni

    xalq alqışlayır,

    mən gördüm ki, növbədədi

    söz də, ülfət də.

    Baş Komandan harda durub,

    ordan başlayır

    bu dünyaya ilk xəbər də,

    müraciət də.

    “Sən azadsan, əziz Şuşa!” –

    doğma səsiydi,

    vurğusu da, nidası da

    yadda qalırdı.

    Festivalda işğalçının

    məhkəməsiydi,

    ilk dəfəydi, “əsir” dağlar

    nəfəs alırdı.

    Filankəsi, filankəsi

    dağlarda gördüm,

    Paytaxtın ilk qonağıydı

    Şuşada onlar.

    Üzeyiri də, Bülbülü də

    mən orda gördüm,

    Festivalda, yarışlara

    qoşulmuşdular.

    Ulu Öndər “Şuşa!”, – deyə

    nitq eləyirdi,

    – Vətən, Ana həsrətidi,

    Şuşa həsrəti.

    – Xoşbəxtəm ki, – oğlu İlham

    belə deyirdi:

    – Mən yerinə yetirmişəm

    bu vəsiyyəti.

    Cənab Ali Baş Komandan,

    halaldı Sizə,

    istirahət eləməyə,

    var tam haqqınız.

    44 günü Siz yazdınız

    tariximizə,

    Günəş kimi dünyaya da

    doğacaqsınız.

    Vaxt, dayan!

    Saat gedir,

    həyat gedir.

    zaman gedir,

                            insan gedir.

    Bəlkə Olimp

                oyunudu,

                            əqrəblərin

                                        bu yürüşü?

    Nə qaçışı

                bəlli olur

                            nə yerişi.

                                        nə sürəti.

    İnsan özü

                quraşdırıb

    mat qaldığı

                bu hikməti.

    Buyur görüm,

                yüyür görüm,

                            ya çat, görüm.

    Ya səsini

                ucalt görüm:

    ey Vaxt, dayan!

                            saxla anı.

    Nə “Buynuzlu”

                İskəndəri

                            eşitdi Vaxt,

    nə də şair

                Nərimanı.

    Anlar və illər

    (Naxçıvana məktub)

    Muxtar Vilayətin Ali Məclisinin Sədri hörmətli Vasif müəllim, 44 günlük qələbəmiz zamanı Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyev atasının məzarı önündə – Xoşbəxtəm ki, ata, sənin vəsiyyətini yerinə yetirdim, – dediyi anlarda, 1991-ci ilin avqust ayını, Naxçıvana, ulu öndəri ziyarətə gəldiyimiz günü də xatırlayırdım.

    Moskva təqiblərindən sonra o, Sizin evinizdə qalırdı. Xalq şairi Bəxtiyar Vahabzadəni, şair Qasım Qasımzadəni, professor Rüstəm Əliyevi və məni Sizdə qarşıladı.

    Elə sevinirdi, elə uçurdu,

    tanıya bilmirdik ulu öndəri.

    Bir ev genişiydi,

                            öz doğma yurdu,

    bu dünya darıydı ondan ötəri.

    Tanrı qismətiydi taleyimizə,

    bizim o ziyarət, sizin od-ocaq.

    Onu qəlbimizdə gətirdik sizə,

    sizdə də görüşdük,

                            özüylə o vaxt.

    Bizi alqışladı Araz-Kür boyu,

    siz, oğlum yaşında bir gənc, bir cavan!

    İl var, yada düşmür bir ömür boyu,

    an var,

                        ömür boyu çıxmır yadımdan.

    Gözü bir kitabın varağındaydı,

    yollar təhlükəydi, ətraf qorxulu.

    Kiçik diktofonu qabağındaydı,

    özü təmkinliydi,

                            sinəsi dolu.

    Bu dünya onsuz da haray-həşirdi,

    dünyası başqa ulu öndərin.

    Ehtiyac içində,

                            fikirləşirdi,

    nəydi ehtiyacı ağır ellərin?

    Havası doğmadı, iqlimi tanış,

    bəs sirli-suallı olanı nədir?

    Bu il Naxçıvanda soyuq gəldi qış,

    ağaclar kəsildi,

                            bağlarda bir-bir.

    Bu yanda Türkiyə, o yanda İran,

    görüşə bilsəydi, söz deyəsiydi.

    Bəlkə də o dəmdə fikrində olan,

    İqdır körpüsünün

                            layihəsiydi?!

    Naxçıvan, zəvvarın əskiy olmasın,

    “Əshabi-Kəhf” özü bir niyyətiydi.

    Hər kəsin dilində xeyir-duası,

    burda,

                            bu torpağa ibadətiydi.

    Möminə Xatın da vüqarla durur,

    burda varaqlanır tarixi yerin.

    Burda daş oxuyur, torpaq oxuyur,

    bir qeyrət himnidi,

                            Atabəylərin.

    Şanlı keçmişi var köhnə dünyanın,

    qalxıb at belinə, o, səngərdədi.

    Cahan Pəhləvanın,

                            Qızıl Arslanın,

    qılıncı, qalxanı mərd əllərdədi.

    Heydərin pak ruhu, şöhrəti gəlib,

    torpaq salam verir ulu öndərə.

    Ana beşiyinə əbədi gəlib,

    postament üstündən,

                            baxır şəhərə.

    Dünən yer seçirdi Cavidə hələ,

    ürək gəzdirirdi o tək Türbəni.

    “Bakıdan gedənlə,

    Təbrizdən gələn,

    ziyarət eyləsin gərək, Türbəni”…

    Cavidin evində eşitdim onda,

    tabut ortadaydı,

                            xəbər də yeni.

    Onda xoşbəxt idi Turan xanım da, –

    xalq alqışlayırdı, “Xalq düşməni”ni.

    Gəldi teatra o böyük ürək,

    bəyəndi birinci şah əsərimi.

    – Hər gün,

                        “Atabəylər” oynansın gərək,

    Deyib ulu öndər sıxdı əlimi.

    O söz məndən ötrü haqq duasıydı,

    nə şeirə sığardı, nə də hecaya.

    “Hamlet” əsərinin tamaşasıydı,

    dəvət olunmuşdum,

                            mən də gecəyə.

    Hər kəsin haqqını el-oba versin,

    çətindi enişli-yoxuşlu yollar.

    Yeni dastanını qoy çapa versin,

    mənim şair dostum,

                            Asim Yadigar.

    Təzə dəmir yolu çəkiləcəkdi,

    Naxçıvan, mübarək yeni həyatın!

    Açılan hər sabah bir gələcəkdi,

    gözü yolda qalan,

                            gözünüz aydın!

    Ali Baş Komandan nurdu, işıqdı,

    Zaman səs veribdi onun səsinə.

    44 gün –

                            daimi bir tapşırıqdı,

    üçrəngli bayrağın qələbəsinə.

    Loğman təbiət

    İbn Sina davamçısı

    Abbasəli həkimə

    İbn Sina dedik… ruhu sizdədi,

    mən də fövqəladə bir sirrəm, həkim.

    O eşq, o sədaqət qəlbinizdədi,

    siz ona,

                            mən sizə “əsirəm” həkim.

    Sizsiniz torpağa “sevgilim” deyən,

    küsülü gülləri barışdıran da.

    Palıd yarpağıyla söhbət eləyən,

    nanəni,

                yarpızı

                            danışdıran da.

    Qoy bir də əyilim, öpüm torpağı,

    ağaclar bitirir burda o yay, qış.

    Çiyidi,

                meyvəsi,

                            kökü,

                                        yarpağı,

    hərəsi, hər dərdin bir loğmanıymış!

    “Şəkər”in dərmanı – ağ tut yarpağı,

    “Şəkər”in düşməni – ağ tutun özü!

    Səcdə elədiyim “Seyid ocağı”,

    bəlkə elə buydu?

                            Bu haqq ölçüsü!

    Gündə içdiyimiz adi su nəymiş?

    Abbasəli həkim deyirdi şərhsiz!

    Suyun möcüzəsi – müalicəymiş,

    bizim xeyrimizə,

                            bizdən xəbərsiz.

    Yerin insan adlı bir töhfəsiyəm,

    bütün yaranışın gözü məndədi.

    Mən ki, təbiətin bir zərrəsiyəm,

    niyə, tufanların özü məndədi?!

    Hər kim olsam belə, adi bəndəyəm,

    başqadır sizdəki gördüyüm ovsun.

    Gecələr bir yuxu həsrətindəyəm,

    verin,

    gündüzlərim sizinki olsun.

    Başqadır sizdəki gördüyüm ovsun.

    Ana

    “Qulağımdakı qızıl sırğaları

    çıxart, qızım. Sonra gec olar,

    əziyyət çəkərsən”.

    (Ölüm yatağında deyilən söz)

    Qızıl hərisləri qoy tələsməsin,

    fikir var ötəri, söz var qətiymiş.

    Həyatda ən ali fəlsəfə dərsi,

    bəlkə,

                            bir ananın vəsiyyətiymiş.

    İpəyə qarışır, tülə bürünür,

    gün doğur elə bil,

                            güləndə üzə.

    Bəs niyə bu qədər adi görünür,

    ana dediyimiz əsl möcüzə?!

    Dərk edə bilmədim mən bu həyatı,

    alın yazımızı hardadı yazan?

    Allahım, ya qaldır göyə ananı,

    ya özün yerə en,

                            bilək anasan?!

    Üçrəngli bayrağa bükülənlərim

    (Alboma yazılan şeir)

    Şəhid oğulların bu şəkilləri,

    hərəsi – gözümün bir işığıydı.

    Hərəsi – Tanrının bir şah əsəri,

    yerin də yer üstü yaraşığıydı.

    Gör, necə şax durub, canlı heykəldi,

    bu tuncdan əbədi tökülənlərim.

    Üçrəngli bayrağı qaldıran əldi,

    Üçrəngli bayrağa bükülənlərim.

    Tarix bir məqamı qoy unutmasın,

    Bizim andımızdı, sağ olsun Vətən.

    Nişan üzüyünü gör, neçə qızın,

    gətirən olmadı oğlan evindən.

    Bir əsgər istəyib doyunca gülsün,

    səngərdə səsinə səs verə bilmir.

    Neyləyim, düşmənin gözü tökülsün,

    kordu, gözəlliyi o görə bilmir.

    Xarici qonaqdan bir xahişim var,

    döyüş meydanıdı qədimdən bu yer.

    Şəhidi, Qazidi vaxtsız yatanlar,

    Asta keç, o ruhlar oyana bilər.

    “Gələn Yermolovdu, təslim ol, Qafqaz!..” –

    çoxları daş atdı taleyimizə.

    Yadelli bilmədi, qafqazlı qorxmaz,

    qafil,    bir yəhər də – Vətəndi bizə!

    Çapdı at belində qaçaq oğullar,

    Şəhid oğullara dönənə kimi.

    Şahid bu dağlardı, bir də bu yollar,

    yaşayır indi də ənənə kimi.

    Şəhid oğulların bu şəkilləri,

    hərəsi – gözümün bir işığıydı.

    Hərəsi – Tanrının bir şah əsəri,

    yerin də yer üstü yaraşığıydı.

    Zəng elə

    Gedirsən, arxanca gözüm yol çəkir,

    yadından çıxarma, mənə zəng elə.

    Dünyanın o qədər işləri var ki,

    özünü çox yorma, mənə zəng elə.

    Deyirlər, hamının Tanrısı birdi,

    bəs niyə yaşamaq sualdı, sirdi!

    Bəlkə bu qayğıdı, bəlkə fikirdi?

    tək olsan, tək durma, mənə zəng elə.

    Çox görmə bu eşqi, bu adı mənə,

    taleyim yan keçdi, baxmadı mənə.

    Dünyada bir səs var, doğmadı mənə,

    o səsdən ayırma, mənə zəng elə.

    Yaşayır

    Məzarı başında oxunan şeir

    Gəldin, getdin, ay Mir Cəlal,

    keçdiyin yol, iz yaşayır.

    Pak ailən, təmiz adın,

    yenə pak, təmiz yaşayır.

    “Manifesti” oxuyuram,

    nə yeyirəm, nə doyuram.

    Sən gedəli, göz qoyuram,

    dediyin haqq söz yaşayır.

    Nə Püstə xanımın səsi,

    nə özü var, nə əvəzi.

    Evində açıq süfrəsi,

    “Gülbəsləyən qız” yaşayır.

    Keçdim sənsiz Xan Arazı,

    ürəyimin tən parası!

    Təbrizdə Gəncə havası,

    Gəncədə Təbriz yaşayır.

    Taleyin qəsdi-qərəzi,

    buydumu ay “ev yiyəsi?!”,

    Dünya – bir daş, bir tərəzi!

    çəki çəkən düz yaşayır.

    Hörmət ulu sənətkara!

    gözüm dikilib yollara!

    Nə yaxşı: Arif, Elmira,

    Ədibə, Hafiz yaşayır.

    Baxt ulduzum olaydın kaş

    Baxt ulduzum olaydın kaş,

    səmadan seçərdim, səni.

    Ovcumu səndən doldurub,

    doyunca içərdim, səni.

    Bənövşə olsan, iylərdim,

    dərdimi gülə söylərdim.

    Şimşəyə dönsən, əylərdim,

    əynimə biçərdim, səni.

    Eşqinlə oxuyan quşam,

    səni gözümlə tutmuşam.

    Qorxuram, bir az bihuşam,

    əlimdən uçurdam, səni.

    Dəymə, Allahım

    Hər gülüşü həyat verir,

    o səsə dəymə, Allahım.

    Naza, qəmzəyə həsrətəm,

    qəmzəsə dəymə, Allahım.

    Göydən enib mələk kimi,

    yerdə bitib çiçək kimi.

    Sinəmdə bir ürək kimi,

    döyünsə dəymə, Allahım.

    Mən bir ovsuna düşmüşəm,

    yerin ovcuna düşmüşəm,

    Məcnun bürcünə düşmüşəm,

    Leylisə dəymə, Allahım.

    Millət sənin anan, qızım

    Nərminə xanım

    İsgəndərzadəyə, hörmətlə

    Qubadlıda

                tufan qalxıb,

                            yağış yağır,

                                        külək əsir.

    Qubadlıda

                qəbiristanda

                            bir örpəkli

                                        gəlin gəzir.

    Anasının

                məzarıdı

                            axtardığı,

                                        qəbir-qəbir.

    Başdaşları,

                Allah-Allah,

                            nə gündədir!

    Əlifbalar

                qırıq-qırıq,

                            kəsik-kəsik,

    anasının

                adı olar, –

                            oxuyur

                                        tələm-tələsik.

    Gözünün

                yaşını silir,

    bir qəbir

                daşını silir.

    Oxuya-oxuya

                susur.

    “Naləsi”

                bir qəbiristana

                            sığışmayır,

                                        guya susur.

    Yağış – onun

                yağışıymış,

                            külək – onun

                                        küləyiymiş,

                                        tufan – onun

                                        tufanıymış,

    o da onun

    “qurbanıymış”

                əsir düşən

                            əsgər kimi.

    Demə, qisas

    tələsiymiş,

                qəbiristan da

                            səngər kimi.

    Azərbaycan!

                Cəbhə boyu

                            səndən qaçan,

    başdaşını

                bombalayır

                            bu millətin.

    Dirisi yox,

                ölüsüylə

                            hesab çəkir.

    Ən ağırı

                budur, qansız!

                            cinayətin.

    İnsan olan,

                əlbəttə ki,

                            əzab çəkir.

    Gözündə

                qəsdi-qərəzi,

    nə ölçü var

                ondan ötrü,

                            nə tərəzi!

    Allah kəssin

                bu mərəzi!

    Eşitməyib

                onlar insan

                            duasını,

    anaların

                laylasını.

    Məscidləri

                ləkələyib

                            nəfəsləri.

                                        bir fənd ilə.

    Dinimizin

                paklığına

                            rişğənd ilə.

    Bu yaralar

                dedim, qatil,

                            sağalmayır

                                        peyvənd ilə.

    Qalx ayağa,

                ana, – deyib

                            yanan qızım.

    Sən anasan,

                millət sənin

                            anan, qızım.

    “Azıx mağarası”

    Prof. Məmmədəli Hüseynovun

    xatirəsinə

    Məmmədəli müəllim, –

                            gözəl bir

                                        insanıydı.

    Mənə sonra dedilər,-

                bizim

                            Qazaxdanıydı.

    Mir Cəlal müəllimin

                yaxınıydı,

                            tanışı.

    Kafedra müdiriydi,

                kafedrası

                            yanaşı.

    Mən aspirant babaydım,

                o, məşhur

                            alimiydi.

    Xasiyyəti – əvəzsiz,

                bir az

                            mülayimiydi.

    Elmi söhbətlərini

                dinləyirdim

                            arada.

    Bir çənə sümüyünü

                tapmışdı

                            mağarada.

    Köhnə ocaq yerində.

    Füzuli tərəflərin,

                bir az

                            o dağ yerində

    O Azıx mağarası,

                Azıxantrop

                            o qız!

    Moskvadan, Parisdən

                məktub –

                            saysız-hesabsız!

    Gördüm o imzaları,

    o zərli

    möhürləri.

    Rusca, ingiliscə də

                çıxan

                            qalın əsəri.     

    Dünən təsdiq edənlər,

                bu gün

                            danırlar, əfsus!

    İngilis, ya fransız,

    erməni əsilli rus,

    Nə vicdan, nə də namus!                  

    – Yüz yol o mağaraya

                getmişəm,

                            gəlmişəm mən, –

    deyərdi bizə hərdən.

    – Gah piyada düşmüşəm

                o yolların

                            ağına,

    gah yağışın altına,

                gah yelin        

                            qabağına.

    Çox çəkmişəm mən onda, –

    bir kəl arabası da,

                sevinmişəm,

                            tapanda…

    Cənab Baş Prokuror,

                kimə deyək

                            bunları?

    Qurtarmır bu dünyanın

                erməni

                            oyunları!

    Qəti qadağa qoyun

                yalan,

                            böhtan səsinə.

    Məni Şahid çağırın

                o haqq

                            məhkəməsinə.

    Xəyanət bəzəndi

    şüarla gəldi

    Sayılıb-seçilən fəxri bir adı,

    mən də çıxartmıram ömrümdə yaddan.

    Nobel mükafatı laureatı –

    sözsüz,

                mötəbərdi çox mükafatdan.

    Neftin qazancıydı bu var, bu dövlət,

    şair Məmməd Araz yazdı bir zaman.

    Rişğənd də elədi, səsində xiffət, –

    kimlərə verilir,

                kimin adından!

    Kreml üstümüzə tanklarla gəldi,

    Hər canda Bakının ağrı-acısı.

    Xəyanət bəzəndi,

                şüarla gəldi, –

    dinmədi bir Nobel mükafatçısı.

    Zaman hədələdi ölümlə-qanla,

    yerin də varıymış alın yazısı.

    Nobel prospekti doldu qoşunla,

    “görmədi”,

                bir Nobel mükafatçısı.

    Nə bir məktub aldıq, nə bir teleqram,

    xalqın ünvanına böhtan, ittiham?!

    Tərif eşitməyə adət edənlər,

    bilmədi,

                Bakıda söyülə bilər.

    Üstəlik, Qorbaçov aldı bu adı,

    şəhidlər qanına o, həris oldu.

    Nobel mükafatı laureatı! –

    şərəf lövhəsində,

                şərəfsiz oldu.

    Taleyimin töhfəsi

    Oğlum Nazimə

    Dil açan vaxtınıydı,

    təzə-təzə,

                            sən onda.

    “Cızza nandı” deyirdin,

    işığımız yananda.

    Sənin öz cümlələrin,

    öz mübtədan, xəbərin.

    Bir sən başa düşürdün,

    dediyini,

                            bir anan.

    O da “tərcüməçiydi”

    aramızda, sonradan.

    Güldün,

                qaçdın,

                            oynadın,

    yıxıldın birdən, oğlum.

    – Nə tapdın yerdən, oğlum?

    Bir az zarafatıydı,

    bir az ehtiyatıydı,

    sənə verdiyim sual, –

    Özün qalx yıxılanda, –

    deyirdim bir də onda.

    Bir gün də sənə qurban,

    dünyadan köçdü anan.

    Mən yıxıldım yatağa,

    özün düşdün qabağa.

    Bu dəfə tək səni yox,

    tək Ata! – deyəni yox,

    tapdım atam əvəzi,

    taleyimin töhfəsi!

    Yaşa, – həyatım mənim,

    “Cızza nandı” deyənim.

    Havada şaxtalı

    soyuq bir nəfəs

    (Prof. Rüstəm Əliyevi anarkən)

    Azərbaycanın İrandakı

    keçmiş fövqəladə və səlahiyyətli səfiri

    Abbasəli Həsənova

    İkiyə bölündü bir xalq, bir vətən,

    sözü üzə dedi şəhid oğullar.

    Rüstəm – bir körpüydü Arazın üstən, –

    hələ,

                sağlığında deyib Şəhriyar.

    Təfəkkür sahibi, söz yiyəsiydi,

    nahaqqı qoymazdı o, haqq yerinə.

    Rüstəm – bir intibah pəncərəsiydi,

    üzü –

                bu dünyanın sabah yerinə!

    “Quran”dan deyəndə, qaynar həvəsi,

    fitri bir istedad varıydı onda.

    Farsca, ingiliscə mühazirəsi,

    təkiydi,

                Tehranda,

                            Vaşinqtonda!

    Deyirlər, biliyi, dünyagörüşü,

    alimin özünü veribdi bada.

    Arazdan o tayda,

                Şahla görüşü,

    mat qoyub Arazın bu tayını da.

    Deyirlər, Arazı keçib gələndə,

    şübhəli adamlar salam veriblər.

    O ada,

                şöhrətə,

                            o şəxsiyyətə,

    burda, bu tərəfdə xitam veriblər.

    Uca çinarları əyibdi onlar,

    havada şaxtalı, soyuq bir nəfəs.

    Beləcə, hər nəslə göz qoyubdular,

    Mərkəz “rahat olub”,

                o vaxtkı Mərkəz!

    Görüşdük bir dəfə, gözündə bir nur,

    Üzündə təbəssüm hələ dururdu.

    Başıyla salamı – sadə və məğrur,

    başı çəkdiyini,

                unutdururdu.

    Bir iş vermişdilər… laborant yeri,

    keçdimi bu tale yolunu, Tanrım?

    Hardadı alimin o pak and yeri? –

    ziyarət eləyək,

                biz onu, Tanrım.

    Xilaskar

    Qələm dostum Bəxtiyar Sadıxovun

    “Xilaskar İlham Əliyev”

    kitabını oxuyarkən

    Bu qədər həsrətmi olar ürəkdə,

    bu qədər yanğımı olar, İlahi!

    Güllə yağışında,

                qarda,

                            küləkdə,

    meşəyə qaçdılar onlar, İlahi!

    Faşist ləhcəsində kəkələyənlər,

    yerin paklığını ləkələyənlər.

    tankların üstündə doldu şəhərə,

    daha az qalırdı

                            onda səhərə.

    İnsanın əlindən insan qaçırdı,

    görüb içindəki qəsd-qərəzini,

    qayalar insana qucaq açırdı,

    gülləyə verirdi

                            daş sinəsini.

    Əlsiz-ayaqsız da geri qalmayıb,

    – Qaçma, –

                bir-birinə deyib qaçırdı.

    Ağdam Qarabağın gözüydü,

                            hayıf,

    o gözü arxada qoyub qaçırdı.

    Sən onda səngərdə yuxusuzuydun,

    səni qoruyurdu,

                            səni yaradan.

    Düşmənin birini hədəfə qoydun, –

    Ağdamın hayfını alırdın ondan.

    Onda ki, göstərdi dəmir yumruğu,

    Ali Baş Komandan qalxdı ayağa, –

    silaha sarıldı hər vətən oğlu,

    and içdi,

                            əyilib ana torpağa.

    Onda ki, “Qarabağ Azərbaycandır!”,

    sən dedin,

                mən dedim,

                            bir millət dedi.

    Biz gördük, ölkədə

    xalq qəhrəmandı,

    nə dedi, ilahi bir qüvvət dedi.

    “Sənə qurban olum, a şəhid balam!”

    alovlu sinəndən qopan səs oldu.

    Qatillər əlindən qurtuldu Ağdam,

    Qarabağ torpağı,

                            müqəddəs oldu.

    “Sənə qurban olum, a türk qardaşım!” –

    bu da Qarabağın şirin diliydi.

    Qədim babaların bu qan yaddaşı,

    adi görünsə də,

                            dahiliyiydi.

    Xilaskar – əynində əsgər paltarı,

    odların içiydi keçdiyi o yol.

    Allahım,

                hifz elə sən Xilaskarı,

    Ali Baş Komandan, sən yaşa, var ol.

  • Şairə Ay Bəniz Əliyarlının “Ruhumun aynası” adlı yeni şeirlər kitabı işıq üzü görüb

    Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Prezident təqaüdçüsü Ay Bəniz Əliyarın “Ruhumun aynası” adlı yeni şeirlər kitabı işıq üzü görüb.

  • Şairə Ay Bəniz Əliyarlının “Ruhumuzun aynası” adlı şeirlər kitabının Ön sözü

    İnsanın Vətən vaxtı
    Söz, xüsusilə bədii söz hər bir fərdin,
    ələlxüsus yaradıcı adamın daxili aləmini,
    iç dünyasını açmaq vasitəsidir.

              Günümüzdə əzəli və əbədi sözün müqəddəsliyini uca tutan, o sözə özünün təzə, tər nəfəsini qatan bir xanım şairə də yaşayıb yaradır, artıq nüfuzlu dövrü mətbuatda çap olunan şeirləri, kitabları ilə imzası oxuculara yaxşı tanınan AY Bəniz Əliyar!
             Sözü sipər edənlər, sözə sipər olanlar Ruh adamlarıdır. Onlardan kimi ruhunun əsiri, kimi də ruhunu dustaq edənlərdir. Ruhun səsini, ruhunun pıçıltısını haraya çevirib hayqıranlar isə onu azadlıqda tutanlar – sözdən qala quranlardır.  AY Bəniz Əliyar Ruhdur. Ruhunun səsini hayqıra bilən, cəsarətlə aydınladan, ondan qala quran cəsarətli söz ağasıdır. Bəzən həlim olub sözə sığal çəkə bilir, bəzən həzin-həzin elə pıçıldayır ki, ruhu, duyğusu olan oxucusunu mübhəm-mübhəm oxşayıb kövrəldir, bəzən də daha çox elə Aybəniz olur.

             Bəs Aybəniz necə AY Bəniz oldu?

             Qədim şəhərin mərkəzində qurulduğu gündən yaxın zamanın vaxt ölçüsündə bir saniyə belə çaşmayan Saat Qülləsinin altında durmuşam. Aybəniz, budu ey, baş küçə ilə üzü Çıraqqalaya doğru, başı yuxarı ley kimi gəlir. Yolun yoqquşu kimi elə bizim bu şairə xanımın da başı dikdir. Həmişə başı dik, addımları yeyin, beləcə yolu qabağına qatıb yeriyir. Diqqətlə baxanda sanki yerimir, uçur, – deyirsən. Əslində bu ona yaraşır, çünkü amalı dürüstlük, əl qoyduğu işdə iradəsi qətilikdir. İkinci ehtiyat variantı isə heç yoxdur… Görün bir nə deyir:- “Mən yumruğumu sıxmışamsa, demək, kimsə başına yiyə dura bilməyib” 

             Lakin doğrusunu mən bilirəm. Aybənizin sıxdığı yumruğu gözlərində gilələnən həyat çeşməsidir, başlara yox, ürəklərə endirilən şəfqət, qəlbləri nurlandıran həyat eşqidir.

    Bənd oldum bu yaşantıya,

    Bənd deyilən bəxtə düşə.

    Tanrı görən, tanrı duyan,

    Bir arzu taxmışam döşə.

    Ürəyə oxşayır.

        Aybənizlə ilk tanışlığım qəribə olub, deyərdim. Rayon məktəblərinin birindəydim. Azərbaycan dili və ədəbiyyatı sinifinin yazı taxtasının üstündəki “A4” vərəqdə çap olunub asılmış dörd bəndlik şeir diqqətimi çəkməyə bilməzdi:

    Zamanın qulu tarix,
    İndi qul zaman oldu.
    Qayıtdı ulu tarix,
    Dəvəçi Şabran oldu.

             Və sonuncu bənd də var:

    Nə xoş doğuldu bu yaz,
    Günəş gözündə almaz.
    Belə möcüzə olmaz,
    Dəvəçi Şabran oldu.

            Dəvəçi adının Şabran adıyla əvəzlənməsi üçün əməyi, zəhməti keçən bir insan kimi bu Şeir gözümdən yayına bilməzdi. Bilərəkdən və ya da bilməyərəkdən şeir yazı taxtasının görünən yerindən asılmışdı. Diqqətimin o şeirin üzərində kəsildiyini görən müəllimdən şeirin müəllifini soruşduqda öz bəlağətli səsi ilə Aybənizi nişan verdi. Mən də qiyabi də olsa Aybənizi bu şeiri ilə tanımış oldum. Hətta gileylənərək: -“Niyə bəs mən bunu indi bilirəm?”, – dedim. Artıq bir neçə gündən sonra həmin Aybənizin iki şeir kitabı stolumun üstündəydi. “İlk görüş” və “Dənizin dostu”. Məlum məsələ idi ki, ilk çap olunan kitablarda şairin elə ilk qələm təcrübələri çap olunur. Kitabları vərəqlədikcə hiss edirsən ki, şeirlərin içində bir neçə Aybəniz var. Özünü hələ də şeirlərdə və hisslərində axtaran Aybəniz. İçindəki şıltaq və qayğısız hisslərdən doymayan körpə, əzab çəkə-çəkə eşqi cəhənnəm əzabı kimi yaşayan qızcığaz, dünyadan baş açmağa macal tapmayan üsyankar insan və buludların üstündən yelləncək asıb yellənən şair Aybəniz… Hər vərəqdə az qala bir Aybənizlə tanış olursan. AMMA əslində, Şabranın bütün yollarından süzülən şeir topalarını öz qələminin mürəkkəbinə çevirən bir Ay Bəniz var. Sonradan onu belə adlandıracaqdıq. AY Bəniz! O, AY Bəniz olmaq üçün hələ üçüncü, dördüncü, beşinci şeir kitablarını da çapa hazırlayacaqdı. Üçüncü, “İşığa can atan arzular” adlı şeir kitabına dostumuz Aydın Tağıyev redaktorluq elədi. Ön söz sahibi oldu. Dördüncü “İntizar” kitabının da xeyir-duasını özüm verdim. Və artıq AY Bəniz sonrakı “Qürubda Günəş”, “Cənnətdən gələn məktublar”, “Darıxmaq” adlı növbəti kitabları ilə bu ədəbi yolda atdığı müvəffəqiyyətli addımlarla bizləri də sevindirməyə başladı.  Bəli, AY Bəniz dənizlə DOST oldu, sevindik. Bitib tükənməyən arzuları ilə İŞIĞa can atdı, nə gözəl, uğurlar tükənirmi? Əsla, İNTİZAR çəkməyin dadını, tamını dadızdırdı sevənlərinin ruhuna, canına. Gunəşə üz tutub cənnətdən gələn MƏKTUBLARla müjdələdi pərəstişkarlarını. Sonra da “Darıxmaq”la qəlbin durulmasının paklığa gedən yolda ümidə ünvan olduğu inamını möhkəmiəndirdi ruhumuzda. İndi də nə sözünü, nə də ədəbi düşüncələrini dərgilər qoyur “yerə düşməyə”. AY Bəniz gözümüzün qabağında kitabdan-kitaba böyüdü, duruldu, bizi təəccübləndirməyi bacardı… Taleyi onu Xaqani Poeziya Evi kimi bir məbədgahla mükafatlandırdı.
            İndi salam versəm bəlkə də eşitməz, ya da o qədər fikir dünyasına dalıb ki, heç duymaz. Çünkü bitib-tükənməyən təbi bir an da olsun onu özündən kənara qoymur, duyğuları onunla ən etibarlı yol yoldaşıdır. Bu gedişlə indi şer dolu heybəsini yəqin tezcənə kağızın üstünə tökməyə tələsir. Özü deyir axı, guya şerlərini əzbər bilmir. Bəlkə də belədir, şeir bir olar, beş olar! Dəvəçikənddən, stansiya deyilən dəmir yolu vağzalından ta ki, şəhərin yuxarı başındakı dağın dibinə, Xaqani Poezya Evinəcən bu üç-dörd verslik yolu yalın ayaq gəlib-gedənədək neçə şeir qoşur, neçəsinin də süjetini qurur. Hər səhər tez-tələsik Xaqani Poezya Evinə yetişib içinin yanğısını tökəcək kağızın üstünə, ya da elə indi, yol gedə – gedə beynində düzüb qoşur:

      “Dünyanın hər rəngində insan yaradıldı bu yer üzündə…”
            “Çoxdandır içimi gəmirən bir şey var ruhumda…”
                “Yazsam bitməz, bitməz ki,canım qurtula bəlkə!..”

         Belə! İstedadı ilə üsyankarlığını tərəziyə qoysan, nə biri az, nə də o biri çox, elə tən gələr. Allahın verdiyini halal zəhməti ilə yoğurub cilaladığı adını daşıyan, adına layiq ocağa çevirən, rəhbərlik etdiyi Poezya Evindəki Xaqani ruhunun əzəməti və üsyankarlığı ilə cilalanıb. Ola bilməz ki, Dahi söz ustadının ruhu adının qoyulduğu, ona yeni ünvan olan bu ocağa ziyarətə gəlməsin. Və gəlibsə, deməli, bizim AY Bənizin ruhuna da sirayət edib.

        AY Bəniz Əliyarın şeirlərini oxuduqca, o şeirlərdən oxucu kimi nə qədər bədii zövq alıb təsirlənirsənsə, həm də onu yaxından tanıyan biri kimi heyrətlənirsən; bu bəstəboy, zərif xanım daxilən, mənən “nə miqdar imiş…” ( M. Füzuli )
        “Ulduz” Ədəbiyyat dərgisində (may, 2021) Vətən müharibəsinə həsr etdiyi “Xarıbülbül” adlı üç pərdəli pyesini oxuyuram. Yazıb “Qalib bir ölkənin qalib əsgəri qürurla, əlində üçrəngli bayraq, marş sədaları altında fəxrlə addımlayır.”
        Aşağıdakı misralar da 44 günlük Vətən müharibəmizin qalib əsgərinə ünvanlanan qayğı dolu şair misralarıdır:

    Qələbə müjdəli dilək
    daşıyar əsgərim mənim,

    Yağma yağış, əsmə külək,

    üşüyər əsgərim mənim.

    Qaçmaz savaş meydanından,
    Ümman olsa da qanından.
    Qəhrəmanlıq dastanında
    Yaşayar əsgərim mənim.

        Şair ürəyi  hamının inancının üstündədir. Qələbəmizə inam da buna daxildir.
               AY Bənizin bu şeiri isə mənə bir panoramanı xatırlatdı. Sözün gücüylə şairənin yaratdığı təfsirə ehtiyacı olmayan poetik bir panorama…

    Məndə yenə heç-heçədi,

    Bilmirəm, sizdə necədi?

    Qara, qapqara gecədi,

    Əlimi açıb durmuşam.

    Ürəyim var özüm boyda,

    Sükutum var sözüm boyda.

    Oğlum boyda, qızım boyda

                     Dünyanı qucub durmuşam.   

           Eşq ilahi qüdrətdir, bunu Ay Bəniz qarışıq bütün söz ustadları belə deyib, etiraf ediblər, əslində. Ay Bənizin şeirlərində eşq yaşantı yox, həyatın içidir.

    Ağrıma, ömür, ağrıma,
    Şuma tum səpilən vaxtdı.
    Heç nə gəlməyir ağlıma,
    Olanlar-olmazlar haqqdı.

           Ay Bənizin hər şeiri söyləntidi, hər şeiri aydın və düşündürücü məntiqlə cilalanmış hekayədi, mərhələ-mərhələ kuliminasiyaya gedən yolu olan daha çox şirin, bəzən ya acı, ya da gərgin, bənzərsiz hıçqırıq-harayla səsləşən çağırışdı. Bir şeirinin son bəndləri, qafiyələridir bu aşağıdakılar:

             -“Ömrün göyərçin dövrüdü”, “İllər yol açır qırışa”, “Sirr var sahibi fələkdi”, “Ağla ha, göz yaşı bitməz”, “Yurd yeri cənnətdi bu yaz!”, “… İnsanın Vətən vaxtıdı.”

             Altı bəndlik bir şerdə bir kitab hekayət var, söylənti var.
          Hörmətli akademik İsa Həbibbəylinin təbirincə, “Ay Bəniz Əliyarın harada yaşadığını bilməsək, şeirlərindəki zəngin obrazlar aləminə, düşüncəsində müasirliyə görə onu paytaxtın ən qaynar ədəbi mühitini təmsil edən şairlərdən biri hesab edə bilərik.”
          Yeri gəlmişkən, Xalq yazıçısı Elçindən tutmuş Vaqif Yusifli, Paşa Qəlbinur, Rahid Ulusel kimi söz sərrafları da Ay Bəniz Əliyarın yaradıcılığı haqqında ürək dolusu xoş sözlərini deyiblər.
          İndi mən nə deyim? Poetik sözün, o sözün arxasındakı mənanın hüdudları çox genişdir, necə ki:

        Bu ömür nə ömürdü?
        Xərci bitmir ki, bitmir.
        Verilən cəzaların
        Borcu bitmir ki, bitmir.

                                   Və ya:

                           Doymayanda muradından,
    Qırılarsan qanadından…
    Başqasının həyatından
    Çaldığın ömrü neylərsən?

         Səslər oxşar ola bilər. Lakin hər bir qələm sahibinin, şairin öz poetik səsi olmalıdır ki, oxucusu onu tanısın. Bu misralar AY Bəniz Əliyarın poetik səsidir:

    Sabahlar sükutu dələ,

    Sevdalar sehrlə gələ.

    Səmalar səssizcə gülə,

    Göy üzü bələyin ola.

      Zamandan, xüsusən ötən zamandan az adam tapılar ki, gileylənməsin. Ən çox da söz, sənət adamları. Zaman və söz anlayışına Ay Bənizin yanaşması, zənnimcə, bir qədər fərqli və düşündürücüdür. Ay Bəniz də zamanı geri qaytarmağın mümkün olmadığını etiraf edir. Vaxtın, ötən günün arzulara, arzuların çin olmasına apardığını da yaddan çıxarmır. Yaş üstünə gələn yaş arzulara çatmağın yolu hesab edir. İnsanın, “adamın” itirmək qorxusu, unudulmaq əzabı ilə barışması AY Bənizə görə hissiz, həyəcansız bir ömür yaşamaqdan başqa bir şey deyil.

    Tanrım, ömür bitirən
    vaxtıma bax, vaxtıma…
    Padşahını itirən
    taxtıma bax, taxtıma…


      AY Bəniz Əliyarın yaradıcılığı haqqında qısa ürək sözlərimi onun öz misraları ilə tamamlamaq istəyirəm:

    Şeir bir az tapıntı,

    bir az Tanrı işidir.

    Onu korlar da oxur,

    karlar belə eşidir.

             Qədim Şabran torpağına qədəm, ayaq basanları, bu qədim yurd yerində ilk əvvəl uca zirvələrdən boylanan əsrlərin daş yaddaşı əzəmətli Çıraqqala salamlayır.
             İllər keçəcək, Şabranı bu yerlərin daş yaddaşı ilə yanaşı, həm də bir söz yaddaşı da yaşadacaq. Təkcə bu günün yox, sabahın o söz yaddaşını yaradanlar arasında qələm dostumuz  AY Bəniz Əliyara yeni yaradıcılıq uğurları, poetik kəşflər, tapıntılar arzusu ilə.

                                                                 Novruz Nəcəfoğlu       

                                                                                    yazıçı-publisist

  • Elçinin “Ədəbi düşüncələr”i yenidən nəşr olunub

    Xalq yazıçısı Elçin müasir Azərbaycan ədəbiyyatının böyük nümayəndələrindən biri olduğu kimi, eyni zamanda  görkəmli ədəbiyyatşünas və tənqidçidir. Onun «Ədəbi düşüncələr»i oxuculara yaxşı tanışdır. Dünya ədəbiyyatı klassiklərinin, eləcə də müasir yazıçıların əsərləri barədə yazılmış qısa esselər yazıçının bəşəri və milli ədəbiyüyatla bağlı düşüncələridir. Elçin bəhs etdiyi əsərləri mənəvi dəyərlərə əsaslanaraq, onları müasir elmi-nəzəri səviyyədən mənalandırır. Onun dünyaşöhrətli əsərlər barədə söylədiyi fikirlər, irəli sürdüyü mülahizələr öz orijinallığı və dolğunluğu ilə seçilir. İlk dəfə 2002-ci ildə nəşr edilmiş «Ədəbi düşüncələr» oxucuların da, ədəbi ictimaiyyətin də böyük marağına səbəb olmuş, xarici dillərə tərcümə edilmişdir. Türkiyədə aypı-ayrı nəşriyyatlar tərəfindən çap edilmiş «Ədəbi düşüncələr» qardaş ölkənin universitetlərində də öyrənilməkdədir.

    Bu günlərdə Azərbaycan Dövlət Tərcümə Mərkəzi «Ədəbi düşüncələr»i nəfis şəkildə yenidən nəşr etmişdir. Müəllif yeni nəşrə yazdığı ön sözdə deyir: «Bu kitaba toplanmış ədəbi qeydlərdə – «esseciklərdə» oxucu yazıçılarla, bədii əsərlərlə, ədəbi hadisələrlə bağlı bir-birindən fərqli fikirlərə, fərqli müqayisələrə, bir-biri ilə üst-üstə düşməyən münasibətlərə, hətta bir-biri ilə zidd mülahizələrə rast gələ bilər və bu təbiidir, çünki söhbət müxtəlif vaxtlarda (müxtəlif onilliklərdə!) yazılmış yazılardan gedir.» Kitaba bir sıra yeni esselər də daxil edilmişdir.

    Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/

  • Şəfa VƏLİYEVA.”Günəşi axtararkən…”

    This image has an empty alt attribute; its file name is sefa-veliyeva.jpg

    Gənc Ədiblər Məktəbi”nin müdavimi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Gənclər Şurasının və Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü, Prezident təqaüdçüsü, “İlin gənci” müfakatçısı, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktoru

    Yazarlarımızın “oxucu yoxdur”, oxucuların da “yazan var ki?!” deyə haray çəkdiyi bir dövrdə yazmağı eşqdən, oxumağı ədəbdən sayıram. Eşqimə güvəndiyim qədər ədəbimə qısılıram, bu gün sizə yaxın vaxtda oxucu marağınızı səsləyəcək bir kitabdan danışmaq istəyirəm: Şahanə Müşfiqin “Hərənin öz romanı”ndan…

    Kitabda Şahanənin yelkəni dərddən olan qayıq misalı hisslərin burulğanlarında batmamağa, məhv olmamağa çalışan insanların taleyindən bəhs edən hekayələrilə yanaşı “Qaranlıqlar günəşi” povesti də yer alır. Şahanənin hekayələri haqqında əvvəllər bir-iki dəfə fikir bildirmişəm. Ona görə bu dəfə yalnız povest haqqında danışmaq istəyirəm. İllərdir adını eşitdiyim, amma, oxumaqçün məhz bu ili-karantinin “üzünü ağ çıxarmaq” naminə çalışdığımız bir dövrü gözləməliymişəm. Bu da taledir…Zahid Sarıtorpaq deyirdi ki, “ədəbi mühitdə hərənin bir taleyi var”. Mənsə, elə düşünürəm ki, bu tale, bəxt, şans deyilən nədirsə, müəllifdən ötə mətnə aiddir. İki misrasının şöhrətinə ömrünü oyuncaq edənləri də çox gördük, cild-cild romanların unudulmasıyla adı unudulanı da… Gördük… “Görməz olaydıq” demirəm, bu da tale işidi. Bizimki yazmaqdısa, taleylə nə işimiz var?!

    Şahanənin “Qaranlıqlar günəşi”ndə günəşin özünü görməksə, oxucu taleyidir. Ümid edirəm, oxucular da o günəşi görəcək… Görməlidirlər… Bu yazıda günəşin bütöv rəsmin hansı etüdündə gizləndiyinə dair ipucu verəcəyəm, sonra deməsinlər ki, “səmt göstərənimiz, cığır manşırlayanımız olmadı, mətnin içində azdıq…” Bəli, o ipucunu bu yazıda tapa biləcək oxucular…

    Hələliksə, Şahanənin məni bir oxucu kimi kompyuterin qarşısından qalxmağa, yaşaran gözlərimi hikkəmə yenik düşməsin deyə yumağa məcbur edən düşüncələrindən bəhs edəcəyəm.

    “Hərdən oxuduqlarını beynindən keçirirdi: “İnsan fərd kimi dünyaya gəlir və şəxsiyyət kimi formalaşır. İnsanın şəxsiyyət kimi formalaşmasında cəmiyyətin rolu danılmazdır.” Belə anlarda öz-özünə sual verdiyi də az olmurdu: “Hansı cəmiyyət? Mənə xor baxan, özlərindən təcrid etməkçün əllərindən gələni edən cəmiyyət? Görəsən, bu cəmiyyət məni necə formalaşdıracaq?” Suallarının cavabını tapmaq üçün hələ tez idi; hələ ki, həyat yolunun bu cığırında qarşısına çıxanlar xırda çınqıllar idi…” – Səidədən bəhs edən bu cümlələrdə mən Şahanənin özünü gördüm. Onun həyata baxışına, təkcə öz əllərinin deyil, min illərdi dünyanın ətəyinə uzanan bütün əllərin dərdinə yanmasına bələdəm çünki… Və elə burdaca Şahanə həyat yolunun min bir döngəyə burulan cığırlarından, bu cığırlardakı “keçilməz”lərdən, “gedər-gəlməz”lərdən öyrəndiklərini anlatmağa cəhd edir; əsl həqiqətin insanın əlini dünyanın ətəyinə deyil, sonsuz qüdrətlinin sevgisinə və vəfasına doğru uzatmasında olduğunu söyləyir…

    Povestdəki qadın obrazlarının dərdləri taleyin hörüklərinin üç cığasıdı. Lakin, tale burda “saçın ucun hörməzlər”i unudur, çəlmə-keçir edir hörüyünün ucunu, ona görə də hörüyü bənd almır, açılır, cığaların hərəsi küləyə qoşulub bir səmtə havalanır.

    Əvvəlcə, Ceylan Mumoğlunun “Qadının üç yaş dövrü” romanını xatırlayıram, Humayı gətirib Gülarənin qarşısına qoyuram. Gözləyirəm ki, görüm, kim kimi danlayacaq: qadınlığına, insanlığına yenilib balasına yadlaşan Humay Gülarəni acizlikdə, itaətkarlıqda suçlayacaq? Yoxsa, “balamı atmamışam” deyə-deyə öz günahsızlığına günahkar axtaran Gülarə qulaqlarını balasının səsinə yumduğu üçün Humaya küsəcək? Heç biri olmur amma təsəvvürümdə… İkisi də anadı axı… İkisi də… İkisinin də ürək dağında “bala” adlı bir göynək var… İkisinin də balasının dilini yandıran bir kəlmə var… Bu kösövə dönən kəlməni Şahanə povestdə elə qəribə anladır ki… İlk dəfə anasını görərkən Nazilənin yaşadığı hisslərdə gizlidir həmin kösövün yanğısı: “İllər boyu deməyə ünvan tapmadığı, dilində közə, ürəyində min cavabsız suala dönən o kəlmənin lənətmi, ərməğanmı olduğunu dərk etməyə çalışdı, bacarmadı… Sadəcə, o sözü dilinin ucundan geri qaytarıb udmağa, ömür boyu elədiyi kimi sükunətə məhkum etməyə gücü çatmadı, sinəsindən qopan “ah” o sözü itələyib dilinin ucundan balalarının məsumiyyətinin üstünə çilədi:

    – Ana?!”

    İkinci xatırladığım əsər Ancela Karterin “Öpüş” hekayəsiydi. Hekayədə Teymurləngin xanımı memarı öpür ki, Teymurləng döyüşdən dönənədək məscidin souncu tağını da bitirsin. Bunu ərinin naminə etdiyinə özünü inandırmaq istəyir, di gəl, öz-özünü günahlandırmaqdan yaxa qurtarammır. Özü də bilir ki, Teymurləng bundan heç vaxt xəbər tutmayacaq; nə o, dilinə gətirməyəcək, nə də memar kəlləsinin havaya uçmasını gözünün altına almayacaq… Yenə də qadın daxilən ərinə xəyanət etdiyini dərk edir, özünü bağışlaya bilmir, əri gələndə onun üzünə baxmır.

    Bu özünü bağışlamamaq Gülarənin də daxilində var; o da anlayır ki, taleyin cığırlarını alaq otlarından təmizləmək iqtidarında deyil, cəhd etsə də, bunu bacarmaz. Yenə də içdən-içə balasızlığında günahkar axtarışına çıxır, atasını, analığını, ərini, qaynanasını düşüncəsində yan-yana düzür, hamısının gözlərinin içinə baxıb “Niyə?” sualını ünvanlamaq istəyir… Amma, onda belə səsi çıxmır Gülarənin… Onda belə susur… Kipləşən dodaqları ürəyindəki harayın kiminsə qulağına çatmasına izn vermir, beləcə, Gülarə uzun illər ürəyində bala nisgili, ruhunda günahkarlıq hissi yaşamağa məhkum olur… Və bir gün Nazilənin ona ünvanladığı “Niyə?” sualına cavabı bu olur: “Mən səni ev-ev, küçə-küçə axtarsaydım, bəlkə də tez tapardım, qızım… İş orasındadır ki, mən səni öz taleyimin tüstüçıxmaz bacalarında, bəxtimin su çəkmiş kömüründə, cığırını ot basmış komalarında axtarırdım… Səni tapmaq bir yana, özüm də azırdım…”

    Bir də daxma obrazı var Şahanənin povestində… İnsan talelərinin alatoranlığında siluet kimi görünən bu daxma haqqında Şahanə elə qəribə cümlələr işlədir ki…

    “Təbii ki, qoca daxma bunları bilmirdi; onun təsəllisi başqaydı… İllərdi kainata kədərli mesajlar, göz yaşları ötürdüyünə görə utanan daxma bu gün özünü kainatın mərkəzi sayırdı…”

    “…O axşam Nazilə və uşaqları çox şeydən danışdılar; Vahiddən, Səriyyə xaladan, onlara həmişə tənə edən, yuxarıdan aşağı baxan qonşulardan, Səidənin “Gün işığı” essesindən… Ən çox da qoca daxmadan…”

    Hər köçdə bir dəfə tərk edilməyi yaşayan daxmanı yenə ayrılıq gözləyir. Sonuncu əşyaları götürüb daxmadan ayrılan Naziləylə Səidə təpəyə çatanda Nazilə ağlayır. Qızı ondan niyə ağladığının səbəbini soruşanda deyir: “Bu daxmaya ağlayıram. Bax, biz də gedirik, daha onun hənir edən heç kimi olmayacaq”.

    İndiyədək Şahanənin şeirlərində, hekayələrində SEVGİni çox görmüşəm, onun haqqında gah şikayət, gah tərif, gah da dostyana ərk “eşitmişəm” bu mətnlərdə… “Qaranlıqlar günəşi”ndə isə Şahanə “sevgi və xoşbəxtlik” problemini müzakirəyə çıxarır. Öz arqumentini “Sevgini tanıyan hansı ürək dərdin gözünün içinə dik baxmır ki?! Və çərxidönmüş fələk hansı böyük sevgiyə xoşbəxtlikdən heykəl qoyub ki!?” – cümlələriylə masaya qoyur. Mən bu masadan tez qalxdım, bildim ki, dediyim hər kəlmənin arxasında ya şərtilik, ya da sərtlik olacaq. “Bir az vaxtım var” povestimdə dediyim ki, “sevgi- bütün dünyanın əzbər bildiyi, lakin oxuyub-oxumamaqda hər kəsin özü qərar verdiyi yeganə nəğmədir…”

    Burdan da keçib söz verdiyim ipucunun yanında dayanıram. Tural Sahabın “Türkan” romanının qəhrəmanıyla “Qaranlıqlar günəşi”nin qəhrəmanını xəyalən tanış edirəm, üz-üzə oturduram… İkisi də-Türkan da, Səidə də qaranlıqların içində işıltıya dönürlər, işıqlarını yorulmadan, usanmadan ətrafdakılara, xüsusilə də, yaşadıqları mühitə, cəmiyyətə ərməğan etməyə çalışırlar. Və işığın mənbəyinə-günəşə gedən yol burdan başlanır: bu günəş təhsildir… Bəli, təhsil! Təhsil və qadın haqqında deyilən müxtəlif yozumlu fikirləri, aforizmləri ard-arda düzməyəcəyəm, yox, bunu istəmirəm! Oxucu özü hansı yozumda, hansı deyimi xatırlayacaq, bu, onun öz işidir…

    Sevinirəm… Şahanənin bu povestini oxumaq şansım olduğuna görə, onun növbəti kitabının tezliklə nəşr olunacağına görə. Povestdə Aytacın Səidəyə dediyi bir cümlə var: “Yoxsa, yazıçılar sevinməyə birtəhər baxır?” Bəlkə də, sevincimin altındakı o kövrək nisgilin adıdır “birtəhərlik”, kim bilir?

    Yenə də sevinirəm… Və sevirəm tezliklə kitaba dəyər verənlərin masasında yerini tutacaq bu kitabı…Gəlişini sevərək gözləyirəm… Bu ilin aprelində Şahanə artkaspi.az saytına müsahibə vermişdi. Demişdi ki: “Mən yalnızca əsərləri sevirəm, müəlliflərini yox…” Onun fikri məni gülümsətmişdi… Məntiqə sığınanda doğrudur, di gəl, könlünü şeirə əsir edənlərə məntiq yaman yad olur ha… Elə bu səbəbdən, bəzən bir əsərə görə müəllifi, müəllifə görə də əsəri sevdiyini dərk edəndə, artıq gec olur…

    Bəlkə də sevincimin altında gizlənən əsas səbəb Şahanənin bu kitabının redaktoru olduğumdur? Bu suala qəti bir “Hə!” desəm, bundan əvvəl “Ulduz”dan oxuduğum “Zaman çatı”, “Bir qutu peçenye” hekayələri məni bağışlamaz…

    Nə isə… Əsas odur ki, çox yaxında kitab dünyamıza “Hərənin öz romanı” adlı bir kitab gəlir. O yaxın zamanı gözləyə-gözləyə bu axşamın laylasında kitabı əlinə götürdüyü an Şahanənin sevincini, orda “redaktoru: Şəfa Vəli” sözlərini görəndə anamın necə sevinəcəyini düşünürəm… Edip Cansever`in “İzmirin axşamları” şeirindəki kimi: “İzmirin axşamları İzmirin, Hər kəs səadətini düşünür…”.

    Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/

  • Ramil Əhmədin “Orxan Pamukun evində” kitabı çap olunub

    Ədəbiyyatşünas, şair Ramil Əhmədin “Orxan Pamukun evində” kitabı Hədəf nəşriyyatında işıq üzü görüb.

    Kitabda Ramil Əhmədin Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı, türk yazıçısı Orxan Pamukla tanışlığının, görüşünün detalları, eləcə də ədibin evində gerçəkləşən söhbətləri yer alıb. Bu kitabın bəzi hissələri mətbuatda işıqlandırılsa da kitabda daha öncə yayımlanmayan yazılar, fotolar və Pamukun yaradıcılığına aydınlıq gətirən detallar var. Orxan Pamuk ilk dəfə bu kitabda yarımçıq gənclik romanından, gələcəkdə Məsumiyyət Muzeyinin qapalı qutularında sərgilənəcək əşyalardan, romanlarında ailəsindən gələn detallardan, evdəki “zəka terrorundan” qaçıb ədəbiyyata sığınmasından bəhs edir. 

    Kitabda həm fiziki mənada Orxan Pamukun İstanbulda yaşadığı evindən, həm də məcazi mənada onun sözlərlə qurduğu ədəbiyyat evindən söhbət açılır.

    Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/

  • Cavid Zeynallının romanı təkrar nəşr olunub

    Yazıçı Cavid Zeynallının “Günəşi gözləyənlər” romanı ikinci dəfə “Köhlən” nəşriyyatında çap olunub.

    Müəllif qeyd edib ki, “Köhlən” nəşriyyatı yeni yaradılıb və çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının nəşri, təbliği ilə bağlı planları çoxdur. “Nəşriyyatın rəhbəri Nizami Əlisoy “Günəşi gözləyənlər”i bir müddət əvvəl oxumuşdu. Romanı ikinci dəfə nəşr etməyi təklif etdi. Bu, mənim ilk romanımdır və yenidən oxuyanda ciddi redaktəyə ehtiyac hiss elədim. Kitab şənbə günündən etibarən bütün kitab mağazalarında olacaq”, – deyə yazıçı əlavə edib.

    Kitabın redaktorları Əsəd Cahangir və Elnaz Eyvaz, korrektoru Gülər Uğur, mətn tərtibatçısı Yusif Əsgərdir.

    Mənbə: https://edebiyyatqazeti.az/

  • Azərbaycanlı gənc xanım yazar Şəfa Eyvazın şeiri “Hece Taşları” ərgisində çap olunub

    Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi Sumqayıt şəhər təşkilatı tərəfindən gerçəkləşdirilən “Gənc yazarların əsərlərinin Qardaş Türkiyə mətbuatında yayınlanmasına dəstək” layihəsi çərçivəsində yeni nəsil Azərbaycan gəncliyinin istedadlı nümayəndəsi, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi Sumqayıt şəhər təşkilatının sədri, Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin (gundelik.info) və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının (edebiyyat-az.com) Məsul katibi, Təhsil Problemləri İnstitutunun Kurikulum Mərkəzinin böyük elmi işçisi, şairə-publisist, gənc xanım yazar Şəfa Eyvazın ” şeiri Qardaş Türkiyə Cümhuriyyətinin Kahramanmaraş şəhərində fəaliyyət göstərən “Hece Taşları” dərgisinin 76-cı sayında dərc olunub.

    “Gənc yazarların əsərlərinin Qardaş Türkiyə mətbuatında yayınlanmasına dəstək” layihəsinin rəhbəri və müəllifi Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin Sumqayıt şəhər təşkilatının sədri, respublikanın Əməkdar jurnalisti, AJB Sumqayıt şəhər təşkilatının sədri, Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının təsisçisi və direktoru, “Kümbet” və “Usare” dərgilərinin Azərbaycan təmsilciliyinin rəhbəri Rafiq Oday, koordinatoru və məsul katibi Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidmətinin rəhbəri, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü, “Kümbet” və “Usare” dərgilərinin Azərbaycan təmsilçisi, “Kardelen” üçaylıq mədəniyyət, ədəbiyyat və sənət dərgisi yazarı, şair, tərcüməçi, publisist, jurnaist, gənc yazar Kamran Murquzov,
    məsləhətçisi isə Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi Sumqayıt şəhər təşkilatının Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş məsləhətçisi, «Gəncəbasar” bölgəsinin rəhbəri, “Nəsr” bölməsinin redaktoru, Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü, Prezident təqaüdçüsü, Gənclər mükafatçısı, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktoru, gənc xanım yazar Şəfa Vəliyevadır.

    Qeyd edək ki, bundan öncə də şairə-publisist Şəfa Eyvazın bədii yaradıcılıq nümunələri, poeziya örnəkləri Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi Sumqayıt şəhər təşkilatı təşkilatçılığı həyata ilə keçirilən “Yeni nəsil Azərbaycan gəncliyinin inkişafına dəstək” layihəsi çərçivəsində Qardaş Türkiyə Cümhuriyyətində fəaliyyət göstərən TOŞAYAD (Tokat Şairler ve Yazarlar Derneği) yayın organı “Kümbet” eğitim, kültür, sanat ve edebiyat dergisinin (Tokat şəhəri) 41. sayısında “Ehtiyac” şeiri dərc olunaraq, ictimaiyyət nümayəndələrinin nəzərinə çatdırılmışdı.

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti
    və İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsi.

  • Şəfa VƏLİYEVA.”Aşıq ellər ayrısı..”

    Gənc Ədiblər Məktəbi”nin müdavimi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Gənclər Şurasının və Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü, Prezident təqaüdçüsü, “İlin gənci” müfakatçısı, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktoru

    “Aşıq ellər ayrısı”…
    Eşqi qoru ellərdən…
    Adın alnım yazısı
    Dar ağacın tellərdən…

    “Şana tellər ayrısı”…
    Saçlarımı sanadım…
    Dərdi bağrıma basıb,
    “Ağ gün”ümə ağladım.

    “Bir gününə dözməzdim”…
    Dözürəm…
    Ürəyi daşam…
    Yox, mən sənsiz ölməzdim!
    Sənlə nə yaşamışam?!

    “Oldum illər ayrısı”…
    Aman…
    Illər nə illər…
    Hərdən bəxtim qarası,
    Hərdən küsüb gedənlər….

  • Şairə-publisist Xalidə Nurayın “Vərəqlərin günahı” adlı yeni kitabı işıq üzü görüb

    Azərbaycanlı şairə-publisist Xalidə Nurayın “Vərəqlərin günahı” adlı yeni kitabı işıq üzü görüb. Kitabın redaktoru Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü, Azərbaycan Respublikası Prezidenti Təqaüd Fəndunun təqaüdçüsü, “Azad qələm” ədəbi-bədii, ictimai-publisistik qəzetinin və “Ali Ziya” ədəbi-bədii, elmi-publisistik jurnalının təsisçisi və baş redaktoru, şairə-publisist Nəcibə İlkindir.

    Kitab müəllifin oxucularla növbəti-üçüncü görüşüdür. Geniş oxucu auditoriyası üçün nəzərdə tutulub. Poeziyasevərlər və ədəbiyyatşünaslar tərəfindən rəğbətlə qarşılanacağına ümid edirik.

    Qeyd edək ki, bundan öncə 2018-ci ildə “Xəyallarımın göz yaşları” adlı şeirlər və hekayələr, 2019-cu ildə isə İran İslam Respublikasının Təbriz şəhərində “Ruhum sızlayır” adlı şeirlər kitabları ilə oxucuların görüşünə gəlib.

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti 
    və İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsi.

  • Xalq şairi Zəlimxan YAQUB.”BU AXŞAMI SƏN GƏTİRDİN”

    Ömrümüzün səhərləri, axşamları çox,
    Çiçək-çiçək ulduzları, ağ şamları çox.
    Axşamlara işıq verən adamları çox,
    Bu axşamı sən gətirdin mənim ömrümə.

    Bara döndü, budaqları əydi bu axşam,
    Min səhərin ləzzətinə dəydi bu axşam.
    Bir gözələ könül vermiş bəydi bu axşam,
    Bu axşamı sən gətirdin mənim ömrümə.

    Arı qonar, çiçəklərin şəhdini əmər,
    Bahar adlı fəslə çatar muştuluq, nəmər.
    Barmağında üzük oldum, belində kəmər,
    Bu axşamı sən gətirdin mənim ömrümə.

    Qara saçlar, qara tellər, qara hörüklər,
    Bir dəmirçi kürəsitək qəlbi körüklər.
    Qəlbə hopar, qana keçər, cana yeriklər,
    Bu axşamı sən gətirdin mənim ömrümə.

    Suyu duru, havası saf, çeşməsi sərin,
    Sözü şəkər, söhbəti bal, sevgisi dərin.
    Kölgəsində sığınmışıq gözəlliklərin,
    Bu axşamı sən gətirdin mənim ömrümə.

    At oxunu, qaşlarının yayı çox olsun,
    Səni verən Yaradanın payı çox olsun,
    Belə-belə axşamların sayı çox olsun,
    Bu axşamı sən gətirdin mənim ömrümə.

  • Xalq şairi Zəlimxan YAQUB.”BİR BAYATI SƏNSƏN, BİR BAYATI MƏN”

    Mənə can desən də, canım yox daha,
    Bir ruha, nəfəsə dönən çağımdı.
    Bahar buluduyam, səhər mehiyəm,
    Kövrələ-kövrələ dinən çağımdı.

    Sevgi nə, sevmək nə, sirrini qandım,
    Sevdalar yolunda yatdım, oyandım.
    Dodaqdan yanağa çıxdım, dayandım,
    Dodaqdan buxağa enən çağımdı.

    Bir bayatı sənsən, bir bayatı mən,
    Bağrıma basıram bu həyatı mən.
    Tamam yandırardım Kainatı mən,
    Yaxşı ki, səngiyən, sönən deyiləm.

  • Xalq şairi Zəlimxan YAQUB.”DƏLİ OLMAĞIMA BİR ADDIM QALIB”

    Bilmirəm heç nəyi, lələ, bilmirəm,
    Mən kiməm, nəçiyəm, hələ bilmirəm.
    Getmişəm, özümə gələ bilmirəm,
    Dəli olmağıma bir addım qalıb.

    Ömrümün bu yaşda nağılına bax,
    Nağıldı, ay Allah, nağıl, ona bax.
    Ağılsız eşqimin ağılına bax,
    Dəli olmağıma bir addım qalıb.

    Əl açar, sevginin əli utanmaz,
    Xırmanı iş görər, vəli utanmaz.
    Yiyəsi utanar, dəli utanmaz,
    Dəli olmağıma bir addım qalıb.

    Bilmirəm heç neçə yaşındayam mən,
    Eşqin iştahında, aşındayam mən.
    Uçrumun, yarğanın qaşındayam mən,
    Dəli olmağıma bir addım qalıb.

    İşarə yıxacaq, him aparacaq,
    Əlimi saz yeyib, sim aparacaq.
    Məni evimizə kim aparacaq?
    Dəli olmağıma bir addım qalıb.

    Məcnun dərs oxuyub – kitabı Leyli,
    Məcnun sərxoş olub – şərabı Leyli,
    Məcnun dərdə düşüb – əzabı Leyli,
    Dəli olmağıma bir addım qalıb.

    Gülməsin bu halda məni görənlər,
    Tər çiçək nədirsə, bilir dərənlər.
    Ayılın, ay mənə ağıl verənlər,
    Dəli olmağıma bir addım qalıb.

    Görüş sevincindi, həsrət ahındı,
    Sevənlər sevgili bir dərgahındı.
    Zəlimxan, mən kiməm, hökm Allahındı,
    Dəli olmağıma bir addım qalıb.

  • Xalq şairi Vahid ƏZİZ.”ÇƏTİN ADAM”…

    Zəkalı nələrsə şeirimdən duyub,
    soruşub-“Nəçiyəm,kimə simsaram?”,
    imanlı-haqqımı ortaya qoyub,
    söyləyib-“”Bununçün “Çətin adamam””.

    Alqışlar dilinə düz danışanın,
    nə satqın,nə də ki,qumarda varam,
    içində çırpınıb yaşantıların,
    fırlar bağlamışam-“Çətin adamam”.

    Uşaqnan uşağam,böyüknən-böyük,
    gözümün düşməni–binəva, nadan!
    oğruynan,quldurnan olsaydım şərik,
    “Yuxarı” çatmazdı–“Çətin adamam!”.

    O qədər simasız insan görmüşəm;
    zəhərli-ilantək,sümsük-it kimi!
    Tanrı varlığını dərk eləməyən,
    nə cür başa düşüb- “Çətinliyimi”?!

    Əsil şairlər də Peyğəmbər kimi,
    millətin dərdinə ürək yandırar,
    Peyğəmbər–insana Tanrı sözünü,
    Şairlər Allaha giley çatdırar!

    Vaxtı haqsızlarla nizamlamayın,
    onlar riyakarlar,minsifətlilər,
    şairlər sözünü yerə salmayın-
    torpaqdan güc alıb tikan göyərdər.

    Çiçəkdən kövrəyəm,ipəkdən zərif,
    sadəcə olaraq-alverdə xamam,
    bu söz mənim üçün dəyərli tərif:
    Eşq olsun,yaxşı ki–“Çətin adamam”!

  • Xalq şairi Vahid ƏZİZ.” MƏNDƏN SORUŞMAYIN…”

    У природы нет плохой погоды,
    каждая погода благодать…
    “Служебный роман”
    filmində olan mahnıdan

    Baxma ki,heç nəyi yetişmir ələ;
    əkirik,biçirik…hava batırır,
    dünyanın ən bərbad havası belıə-
    havasız məzardan min yol yaxşıdır,

    Hava hökümdardı–göyün də rəngi
    tutulub-açılır vaxt havasıynan,
    mənimçün ən ağır hava odur ki,
    içdəki uyuşmur bayırdakıynan,

    Hərdən yayınmaqçün qarğaşalardan
    başımı şəhərdən alıb gedirəm,
    nə doğma,nə tanış,nə özgə olan
    yerlərdə özümnən söhbət edirəm,

    Çəmənlər bezmişdi leysan əlindən,
    yağmurlar selləmə yuyub-keçdilər,
    Gün çıxıb havanı dəyişdi həmən,
    həmən də çəməni gəlib biçdilər!

    Dünya yola verir uzanan qışı,
    çillələr havanı gəlib düzəldir,
    mənimçün payızın qəmli baxışı
    yayın odlusundan daha gözəldir,

    Nə isə…dünyada gözəldir hər şey-
    istili,soyuqlu,qaralı,ağlı,
    bir şeyi bilirəm–havadan giley
    insan qəlbindəki havaya bağlı,

    Adamlar,hər cürə havanı sevin,
    yetər ki,tufandan uçmasın yuvan,
    məndən soruşmayln-“Nə cürdür kefin?”,
    soruşun-“Necədir içində havan?…”

  • Xalq şairi Vahid ƏZİZ.” ÖMRÜNÜ BƏXTƏVƏR YAŞAMAQ ÜÇÜN…”

    Gözəli odur ki, varsan Vətəndə,
    ən azı–yaxında sevən bir ürək,
    təqsirin yoxdursa–küsüb gedən də,
    hirsi soyuyanda dönüb gələcək,

    Doğma obalarla verin əl-ələ,
    ellərdə sayılar nəslin,kimliyin,
    Qürbətdə səyyahtək olanda belə,
    dəryadan atılmış balıq kimiydim,

    Atılsın qəlblərdən qəzəbli kinlər,
    qınağa partlama mərmilər kimi,
    ana da övladdan inciyə bilər,
    özgə də öyrədər həyat dərsini,

    Sözüm çətinliklər görməyənlərə:
    “”Həyatdı,nə cürə desən çağ olar,
    Yurda küfr etməyin “qıtlığa” görə,
    bu gün”qara”çörək sabah”ağ”olar””!

    Hayıf,görməmişlər artır ilbəil,
    bu qədər var-dövlət yığmaq olarmı?
    şan-şöhrət dalınca sürünən cahil,
    özünə O,səni yaraşdırarmı?

    Alovdan incimə sönərsə ocaq,
    qəlbimdə ümiddən köz gəzdırmişəm,
    kimisə günahkar bilənnən qabaq,
    özüm-öz içimdə göz gəzdirmişəm,

    Haçansa açılar hər düşən düyün,
    ən azı-özündən heç nə gizləmə,
    ömrünü bəxtəvər yaşamaq üçün,
    Ulu Yaradandan çox şey istəmə…

  • Xalq şairi Vahid ƏZİZ.”DAĞLAR-DÜNYA KİMİ…”

    Döşündə yayxanar dumanı-çəni,
    Dərədə çeşmələr,daşlarda kəklik,
    Dağların qoynunda insan məsgəni,
    Zirvəyə qartalla-buludlar şərik.

    Təkcə meyvələri məlhəmlik olmur,
    Çəməni,çiçəyi çiy-çiy yeyilir,
    Amma ki,dağlar da əbədi qalmır;
    Qalanla yaşayır,köçənlə-gedir.

    Ümidlər bəxş edər məğrur görkəmi,
    Qütblərin yerini bildirər mamır,
    Anasın özləmiş körpələr kimi,
    Arandan qaçanlar dağa sığınır.

    Başında hər cürə huylar, havalar,
    Zirvədən qopan qar dərədə çaydı,
    Bineyi-qədimdən zülmət kahalar
    Dağların səfalı buzxanasıydı,

    İzləri şəst ilə gedən zamanın
    Qalar simasında qayanın, daşın,
    Ahıl dağ adamı tay-tuşlarından
    Ərk edib soruşmaz:”Neçədir yaşın?”

    Hər şey buralarda həddini bilir,
    Dağlar dünya kimi mükəmməldilər,
    Çıxıb-getməlilər vaxtında gedir,
    Qalanlar dünyanı tutub gedirlər…

  • Xalq şairi Vahid ƏZİZ.”İTİRMİŞƏM…”

    This image has an empty alt attribute; its file name is 29497453_111549449689796_2245747713169949179_n.jpg

    Ömrüm uzandıqca səbrim gödəlir,
    illəri qazanıb,yaş itirmişəm,
    hərdən bir bayatı ağlıma gəlir-
    misralar içinə baş itirmişəm.

    Dərdlər mələyinin imanı hanı?,
    elə bəla versin,tapım dərmanı!
    bir yol verilirsə ömür-zamanı,
    mən niyə bu qədər boş itirmişəm?

    Ümidsiz əllərim qapılar döyüb,
    tənbəllik ovcumda qabarlar yeyib,
    qaşımı qayıran-gözdən eləyib,
    görənlər gülüşüb-“Qaş itirmişəm”

    Boğaza yığıram hərdən qələmi,
    o vaxtlar yazardım gələndə dəmi,
    indi,həsrətində gəzdiklərimi,
    əhvalım olanda xoş-itirmişəm!

    Arabir evimdə telefon çalır,
    deyirlər-“Halini dost xəbər alır”,
    gözəl soraqlardan quş kimi olur–
    elə bil çiynimdən daş itirmişəm.

    Toxta,Vahid ƏZİZ,yetişir vədə–
    atayam,babayam,sayılan dədə!
    göydən salınanlar buyrulmaz itə–
    ovlarda o qədər quş itirmişəm!

    Solan yanaqların şırımlarında
    selləmə leysanlar,yaş itirmişəm…

  • X.Ə.Qasımovanın “İstiqlal” ordeni ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı

    X.Ə.Qasımovanın “İstiqlal” ordeni ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı

    Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 23-cü bəndini rəhbər tutaraq qərara alıram:

    Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafında xüsusi xidmətlərinə və uzunmüddətli səmərəli fəaliyyətinə görə Xuraman Əkrəm qızı Qasımova “İstiqlal” ordeni ilə təltif edilsin.

    İlham Əliyev

    Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

    Bakı şəhəri, 5 iyun 2021-ci il

    Mənbə: https://president.az

  • Şəfa VƏLİYEVA.”son” adlı hər qatili

    Gənc Ədiblər Məktəbi”nin müdavimi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Gənclər Şurasının və Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü, Prezident təqaüdçüsü, “İlin gənci” müfakatçısı, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktoru


    “son” adlı hər qatili
    “ilk” adlı sevgi doğar…
    sev həsrəti,
    ağılllım,
    axı səni kim aldadıb
    “hər eşqdən vüsal doğar”?!…

    mənə inan…
    təkcə mənə!
    eşq qısırdı, mən dəli…
    nolsun, gəlmir əynimə,
    sənin aldığın donlar,
    yetər nimdaş köynəyin…

    Nə biz “iki könülük”,
    nə dünya “dalda yeri”…
    Biz-həyata könüllü
    gəlmirik ki, sevinək…
    Dünya bir edam yeri…

  • Ülkü OLCAY.”UYANIŞ”

    Azerbaycanın Kültür ve Edebiyat Portalının Türkiye temsilcisi

    Dışarda ilkten bahar
    içim telaşlı neşe
    Yeşermiş güzden kalma
    gül goncalı has bahçe

    Erguvanlar dermişim
    boyumun yettiğince
    Yüreğim kar tanesi
    su damlasından sade

    Kanatlanıp uçardım
    senin olduğun yere
    Şavkı loş evinizin
    önündeydim kaç kere

    Yasemenler açardı
    hep seni düşününce
    Sevmeyi aşk sanmışım
    çocuksu sevinçlerle

    Aslında sen aynıydın
    dev olmuştun gözümde
    Sen kudretli hükümdar
    ben kapında bir köle

    Derken titredi zaman
    hakikati görünce
    Bir rüyaydı uyandım
    paramparçaydı gece

    Hayallerim pürhüzün
    âtide bir tükenme
    Savruldukça kayboldum
    dalgası sert denizde

    Bir yağmur damlasına
    mutlu oldum gönlümce
    Mevsimler geldi geçti
    aklımda o düşünce

    Rastlaşsaydık bir yerde
    sorabilseydim keşke
    Büyüdüğüm için mi sen
    küçüldün öylece ?

  • “Sözün Sehri” ədəbi-bədii, ictimai qəzetinin may sayı işıq üzü görüb

    “Sözün sehri” ədəbi-bədii, ictimai qəzeti “Gənclər Şəhəri” Sumqayıtda Azərbaycan Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvünü, Süleyman Rəhimov adına Qubadlı rayon ədəbi ictimai birliyinin sədri, Qubadlı Rayon İcra Hakimiyyətinin mətbu orqanı “Bərgüşad” ictimai-siyasi qəzetinin Baş redaktoru, ”Qızıl qələm” və “Qızıl kitab” mükafatları laureatı, şair Qafqaz Əvəzoğlu Dəmirovun rəhbərliyi ilə nəşr olunur.

  • Qubadlı Rayon İcra Hakimiyyətinin orqanı “Bərgüşad” ictimai-siyasi qəzetinin may sayı işıq üzü görüb

    “Gənlər Şəhəri” Sumqayıtda fəaliyyət göstərən Qubadlı Rayon İcra Hakimiyyətinin orqanı “Bərgüşad” ictimai-siyasi qəzetinin aprel sayı işıq üzü görüb. Həmişə olduğu kimi, bu dəfə də “Bərgüşad” ictimai-siyasi qəzetinin səhifələrində bir-birindən maraqlı yazılar yer alıb.

    Qubadlı Rayon İcra Hakimiyyətinin basçısı İsaqov Malik Xizir oğlunun Qubadlılara göstərdiyi diqqət və qayğı adıçəkilən mətbu orqanın diqqət mərkəzində saxladığı və daimi olaraq, işıqlandırdığı məsələlərdən biridir.

  • Azərbaycanlı şair Qafqaz Əvəzoğlunun şeiri “Yarpuz” dərgisində çap olunub

    http://www.yarpuzedebiyatdergisi.com/wp-content/uploads/2021/06/YARPUZ-28.SAYI_.pdf

    Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi Sumqayıt şəhər təşkilatı tərəfindən gerçəkləşdirilən “Türkiyə-Azərbaycan ədəbi-mədəni əlaqələrinin inkişafına dəstək” layihəsi çərçivəsində Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsini, Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvünü, Süleyman Rəhimov adına Qubadlı rayon ədəbi ictimai birliyinin sədrini, ”Sözün Sehri” qəzetinin təsisçisini, Qubadlı Rayon İcra Hakimiyyətinin mətbu orqanı “Bərgüşad” ictimai-siyasi qəzetinin Baş redaktorunu, ”Qızıl qələm” və “Qızıl kitab” mükafatları laureatı, şair Qafqaz Əvəzoğlunun “Şuşam!” şeiri Qardaş Türkiyə Cümhuriyyətinin Kahramanmaraş şəhərində fəaliyyət göstərən “Yarpuz” aylıq ədəbiyyat dərgisinin 38-ci sayında Azərbaycan dilində dərc olunub. 

     “Türkiyə-Azərbaycan ədəbi-mədəni əlaqələrinin inkişafına dəstək” layihəsinin layihəsinin rəhbəri və müəllifi Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin Sumqayıt şəhər təşkilatının sədri, respublikanın Əməkdar jurnalisti, AJB Sumqayıt şəhər təşkilatının sədri, Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının təsisçisi və direktoru, “Kümbet” və “Usare” dərgilərinin Azərbaycan təmsilciliyinin rəhbəri Rafiq Oday, koordinatoru və məsul katibi Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidmətinin rəhbəri, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü, “Kümbet” və “Usare” dərgilərinin Azərbaycan təmsilçisi, “Kardelen” üçaylıq mədəniyyət, ədəbiyyat və sənət dərgisi yazarı, şair, tərcüməçi, publisist, jurnaist, gənc yazar Kamran Murquzov,
    məsləhətçiləri isə Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi Sumqayıt şəhər təşkilatının Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş məsləhətçisi, «Gəncəbasar” bölgəsinin rəhbəri, “Nəsr” bölməsinin redaktoru, Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü, Prezident təqaüdçüsü, Gənclər mükafatçısı, Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Baş redaktoru, gənc xanım yazar Şəfa Vəliyeva, Azərbaycan Respublikası Təhsil Problemləri İnstitutunun Kurikulum Mərkəzinin böyük elmi işçisi, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi Sumqayıt şəhər təşkilatının Gündəlik Analitik İnformasiya Agentliyinin (gundelik.info) və Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının (edebiyyat-az.com) Məsul katibi, şairə-publisist Şəfa Eyvazdır.

    Qeyd edək ki, bundan öncə Azərbaycan ədəbi-mədəni əlaqələrinin inkişafına dəstək” layihəsi çərçivəsində Azərbaycanlı gənc yazarlar Şəfa Vəliyevanın “Poçtalyona məktub”, Şəfa Eyvazın “Bu axşam”, İlahə İmanovanın “Qısqanıram”, Kamran Murquzovun “Yoxdu ehtiyacın Sənin, ay ALLAH!”, Kənan Aydınoğlunun “Sənsiz yaşamağın sirrini öyrət!” şeirləri  dərc olunaraq, ictimaiyyət nümayəndələrinin nəzərinə çatdırılıb.

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti və İctimaiyyətlə Əlaqələr şöbəsi

  • Azərbaycan Aşıqlar Birliyi yeni audiodisk buraxıb

    Son zamanlar bir sıra uğurlu layihələrə imza atan, aşıq sənətinə və ustad aşıqlara dair dəyərli kitablar nəşr etdirməklə yanaşı, həm də klassik və çağdaş ustad aşıqların ifalarından ibarət video və audiodisklər hazırlayan Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin (AAB) növbəti audiodiskində qadın aşıqlar arasında bənzərsiz və özünəməxsus ifa tərzi ilə seçilən Əməkdar mədəniyyət işçisi, “Çeşmə” folklor qrupunun rəhbəri Gülarə Azaflının ifaları yer alıb.
    Bu barədə AZƏRTAC-a məlumat verən Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin katibi, Əməkdar mədəniyyət işçisi Musa Nəbioğlu bildirib ki, “Azaflı qızıyam” adlanan diskdə Gülarə Azaflının ifasında 40-a yaxın aşıq havası yer alıb.
    O, həmçinin qeyd edib ki, AAB tərəfindən ustad aşıqların yaradıcılığına diqqət bundan sonra da davam etdiriləcək.

    Mənbə: https://azertag.az/

  • XX əsr Pakistan şeiri – Fəxxar ZAMAN

    Fəxxar Zaman

    Fəxxar Zaman (1943) – Pəncab, urdu və ingilis dillərində 40 kitabın müəllifi olan görkəmli Pakistan yazıçısı, şair, ictimai-siyasi xadim. Onun Pəncab dilində yazdığı roman və şeirləri dünyanın bir çox əsas dillərinə tərcümə edilib. Fəxxar Zaman Benazir Bhutto hökumətində nazir, senator və Pakistan Ədəbiyyat Akademiyasının iki dəfə sədri kimi çalışıb. Hal-hazırda Dünya Pəncab Konqresi və Beynəlxalq Sufi Şurasının sədridir. Pakistan hökumətinin Hilal-e-Imtiaz və Sitara-e-Imtiaz mükafatlarına, Hindistan hökumətinin Şiromani Sahitak mükafatına, eləcə də XX əsrin ən yaxşı Pəncab romançısı da daxil olmaqla bir çox beynəlxalq və milli mükafatlara layiq görülüb.

    Həyat üçün ödənişlər
    və bəzi şərtlər

    Əzablar, yoxsulluq, problemlər –
    pərakəndə satış qiymətinə.
    Qulaqlarını bağlasan –
    əlavə endirim.
    Yumsan gözlərini –
    daha bir endirim.
    Üstəlik, qıfıllasan dilini –
    ən yüksək endirim.
    Hələ fikir bərəsinə bütün keçidləri bağlasan
    Daşqınlar Zamanı Yardım Fondundan
    mükafat da alacaqsan o zaman.
    Əzablar, yoxsulluq və problemdir yekun;
    danışmanın, görmənin və düşüncənin yoxluğu.
    Neynəmək olar, belədir pərakəndə satışın şərtləri,
    ödənişlər, endirimlər və mükafatlar.

    Bağlı qapılar

    Giriş qapıları bağılıdır:
    Kim bilir nə vaxt gələcəkdi bu qatar?
    Və hansı qatar gələcək:
    adi sərnişin qatarımı, sürət qatarımı,
    ya bəlkə kiçik stansiyalarda
    dayanıb durmayan qatar var ha, onlardan biri,
    yaxud manevr imkanı olan parovoz?!
    Olmaya yoxlanış qatarı gələcək,
    içində səlahiyyətli məmurlar,
    belələri, əlbəttə ki, var…
    Hardan, hansı səmtdən, ha tərəfdən:
    yuxarıdan, ya aşağıdanmı gələcək görəsən?!
    Hər halda işıqlar bildirəcək,
    bircə yansın yaşıl…
    Hələ ki yol bağlıdır, bağlı.
    Qapı ağzında
    hər iki tərəfdən tıxac yaranıb.
    Amma bu, sərnişinlərin günahı deyil,
    yollar da idarəetmə otağındakı
    yüksək rütbəli
    komendantlara tabedir…
    Nə vaxt açılacaqdı yollar,
    kim bilir?

    Yazıçı

    Həqiqi yazıçı
    Hind çayının balığıdır,
    şiddətli axına qarşı üzür.
    Həqiqi yazıçı – təkandır,
    dəyişdirir,
    duzlu suyu şirin edir.
    Ürək dərmanıdır
    həqiqi yazıçı,
    ürək döyüntüsü
    həddini aşanda
    onu ram edir.

    Boşluq

    Hamı heç kimdir,
    heç kim hər şey demək deyil.
    Boşluq var
    hamıyla heç kim arasında,
    Anlaşılmaz
    və keçilməz.

    Tərcümələr Səlim Babullaoğlu və Sona Səlimlinindir

    Mənbə: http://edebiyyatqazeti.az/

  • XX əsr Pakistan şeiri – Məhəmməd İQBAL

    Məhəmməd İqbal

    Böyük Pakistan şairi, filosofu, ictimai-siyasi xadim, XX əsr Müsəlman Şərqi ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi və nəhayət, Pakistanın “mənəvi atası” titulunu almış Məhəmməd İqbal 1873-cü ildə Pəncab əyalətinin Siyalkut kəndində, sufi ailəsində anadan olub. İlk təhsilini dini elmlər və “Qurani-Kərim” üzrə alıb. Mədrəsə təhsilini bitirdikdən sonra ərəb və fars dili müəlliminin məsləhətilə müsəlman xalqlarının ədəbiyyatına maraq göstərən İqbal Lahurda ali təhsilini başa vurub Şərq dilləri fakültəsində müəllim kimi çalışıb. İlk şeirlərinin dərci də həmin dövrə təsadüf edir. 1905-ci ildə Kembric Universitetinin Fəlsəfə və iqtisadiyyat fakültəsini bitirən İqbal Londonda yaşadığı 3 il ərzində Ərəb dili və ədəbiyyatı fakültəsində müəllim işləməklə yanaşı, Londonda böyük əks-sədaya səbəb olan bir sıra konfranslar təşkil edib. Sonrakı illərdə o, Almaniyanın Münhen şəhərində fəlsəfə üzrə doktorantura təhsili də alır. 1908-ci ildə Hindistana qayıdan, orada böyük heyranlıq və coşqu ilə qarşılanan Məhəmməd İqbal ölkənin siyasi həyatında fəal iştirak edib, xalqının maariflənməsi istiqamətində böyük işlər görüb.

    O, şeirləri ilə Hindistandakı müsəlmanların ingilis müstəmləkəçilərinə qarşı mübarizəsinə təkan verib, Pakistanın müstəqil bir dövlət halına gəlməsinə misilsiz xidmət göstərmişdir. Məhəmməd İqbal uzun sürən xəstəlik nəticəsində 1938-ci il aprel ayının 21-də vəfat edib. “Əsrar və rumuz”, “Məşriqdən xəbər”, “Cəbrayılın qanadları”, “Ziyarətçi” və başqa əsərlərin müəllifidir. Əsərlərini urdu, pəncabi, fars və ingilis dillərində yazıb.

    Şeir

    Sən “həyatlı ölümün”, ya da “ölümlü həyatın” səhnəsindəsən,
    vəziyyətini dəqiqləşdirmək üçün kömək istə üç şahiddən
    Birinci şahid şüurundur:
    özünə özünlə işıq salaraq bax.
    İkinci şahid başqa bir sənin, nəfsinin şüurudur:
    özünə o başqasıyla da işıq salaraq bax.
    Üçüncü şahid Tanrının şüurudur:
    özünə Tanrı işığında bax,
    özünü Onun qədər əbədi və canlı hiss edərək, sayaraq.
    Yalnız niyyət və qeyrət edən həqiqidir,
    yalnız həqiqi olan layiqdir Tanrı ilə üz-üzə gəlməyə.
    Merac nədir ki? Şahid axtarışı.
    Elə bir şahid ki, təsdiqi əbədiyyətdir.
    Kim ki, təsdiqləyəcəkdir
    qarşısında titrəmədən durmaq mümkün deyil.
    Kim ki, duracaq, bax, yalnız o, xalis qızıldır.

    Sən sadəcə bir toz dənəsisən,
    nəfsinin kəndirini möhkəm çək.
    Və möhkəm yapış öz kiçik varlığından.
    Necə də gözəldir nəfsini arındırmaq
    və yoxlamaq onu günəşin işığı altında.
    Yenidən yığ bir yerə o qədim çərçivəni
    və yarat öz yeni mənliyini
    Bax həmin mənlikdir həqiqi olan,
    yoxsa nəfsin sadəcə bir tüstü halqası.

    Şair

    Bədən – xalqdır, bədənin hissələri – adamlar;
    Ayaqlar, əllər elə hey durmadan çalışar.
    İqtidar sükanını ucaldanlar – Siması;
    Şairlər öz xalqının görən Gözü, aynası.
    Bədən ağrısa əgər Gözü yaşlı görərsən,
    Xalqa sonsuz sevgini şairlərdən bilərsən.

    Dördlük

    Sorursan köksündəki o könül nədir axı?
    Sualına cavabım belədir əvvəl-axır:
    Könül ağlın yanması, ürəyin cəfasıdır,
    Olmasa könül deyil, o palçıq parçasıdır.

    Mənbə: http://edebiyyatqazeti.az/

  • Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimi Mərdan Həsənov onlayn esse müsabiqəsində ikinci yerə layiq görülüb

    Azərbaycanlı istedadlı yazıçı Mərdan Həsənov Azərbaycan Respublikasının Gənclər və İdman Nazirliyi ilə Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) birgə təşkilatçılığı ilə “Nizami Gəncəvi: mənəvi dəyərlər və vətənpərvərlik” mövzusunda keçirilən onlayn esse müsabiqəsində ikinci yerə layiq görülüb.

    Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalının Mətbuat xidməti və İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsi.

  • Gürcüstanda Rəşad Məcidin “Tbilisi yağışı” kitabı nəşr olunub

    Gürcüstandakı “İverion” nəşriyyatı şair Rəşad Məcidin şeirlər toplusunu nəşr etdirib. “Tbilisi yağışı” adlanan bu kitabdakı mətnləri gürcü dilinə yazıçı və tərcüməçi İmir Məmmədli çevirib.

    Nəşriyyatın bu barədə yaydığı məlumatda qeyd olunur ki, ilk səhifələrindən maraq doğuran “Tbilisi yağışı” kitabı birnəfəsə oxunur, əminik ki, oxucu da onu sevinclə qarşılayacaq. Tərcüməçi İ.Məmmədlinin R.Məcid və onun bu kitabı haqqında fikirlərini əks etdirən ön söz də gürcü oxucuların diqqətinə çatdırılıb: “Müasir Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi – şair, nasir və publisist Rəşad Məcid çoxlu kitab müəllifidir. Onun şeirləri və hekayələri dünyanın bir çox dilinə tərcümə edilib. Bu əsərlərdə əsas cəhət yeni deyim tərzi və müasir aləmin nəbzinə uyğun intonasiyadır.

    Düşünürəm ki, yazarın haqqında olan bu kiçik həcmli mətndə onu da qeyd etməliyik ki, 90-cı illərdə, yəni ümumi çətinlik fonunda ədəbiyyat da öz ağır günlərini yaşadığı bir dövrdə Rəşad Məcid Azərbaycanda ədəbi həyatı canlandıran, özü də geniş oxucu auditoriyasında əsl populyarlıq qazanan “525-ci qəzet”i təsis etdi. Yeri gəlmişkən, onu da qeyd etməliyik ki, “525-ci qəzet” həmin şöhrətini bu günə qədər quruyub saxlaya bilib.

    Bir dəfə özəl bir söhbətdə Rəşad müəllimdən soruşdum: qəzetinizin niyə belə qəribə adı var? O, mənim sualımın cavabında dedi: “Həmin dövrdə ölkədə qəzet bumu var idi, onların sayı yağışdan sonrakı göbələklər kimi hər gen artırdı. Bu gün o qəzetlərdən media meydanında cəmi bir neçəsi qalıb… Onda qeydiyyatdan keçəndə məlum oldu ki, bizim qəzetimiz sayca 525-ci qəzetdir. Mən də çox çək-çevir etmədən elə oradaca qəzetin adını “525-ci qəzet” qoydum.

    Bu yerdə onu da xüsusi vurğu ilə qeyd etməliyik ki, şəxsiyyətinə xas olan bu cür aydınlıq və sadəlik yuxarıda dediyimiz ədəbi xüsusiyyətlərlə yanaşı, yazarın bədii yaradıcılığına da xasdır. Bu da onun əsərlərinin yuxarıda dediyimiz xüsusiyyətlərinə yeni çalar, oxucunu ilk baxışdaca özünə cəlb edən bir cəhət əlavə edir”.

    Mənbə: https://525.az/